Datasets:

---

JuDDGES

/

pl-court-raw

like 0

Follow

JuDDGES 9

151500000001006_II_AKa_000083_2006_Uz_2006-04-11_001

II AKa 83/06

2006-04-11 02:00:00.0 CEST

2014-10-13 20:15:04.0 CEST

2014-10-08 09:14:09.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 83/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 kwietnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Waldemar Szmidt SSA Wojciech Kopczyński (spr.) SSO del. Michał Marzec Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Dariusza Wiory po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2006 r. sprawy 1 P. L. ur. (...) w W. córki A. i K. , 2 A. K. ur. (...) w C. córki A. i K. oskarżonych z art. 148§1 kk w zw. z art. 64§1 kk n

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2006" xEditor="mgierszner" xToPage="4" xPublisher="rkopiec" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000083" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 83/06</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 11 kwietnia 2006 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Waldemar Szmidt</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wojciech Kopczyński (spr.)</xText> <xText>SSO del. Michał Marzec</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sylwia Radzikowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Dariusza Wiory</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2006 r. sprawy</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText><xBx><xAnon>P. L.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> </xUnit> <xText>córki <xAnon>A.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon>,</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText><xBx><xAnon>A. K.</xAnon></xBx><xAnon>ur. (...)</xAnon>w <xAnon>C.</xAnon></xText> </xUnit> <xText>córki <xAnon>A.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>oskarżonych z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 kk</xLexLink></xText> <xText>na skutek apelacji obrońców</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach</xText> <xText>Wydział Zamiejscowy Wodzisław Śląski</xText> <xText>z dnia 18 lipca 2005 r. sygn. akt. V K 142/04</xText> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 83/06</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Gliwicach - Wydział Zamiejscowy w Wodzisławiu Śląskim wyrokiem z dnia 18 lipca 2005r. w sprawie o sygn. V K 142/04 uznał oskarżone <xAnon>P. L.</xAnon>i <xAnon>A. K.</xAnon>za winne tego, że w nocy z 23/24 lutego 2004r., w <xAnon>R.</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu, w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia <xAnon>K. L.</xAnon>, uderzyły go rękami w twarz oraz inne części ciała, a <xAnon>P. L.</xAnon>nadto uderzyła go kijem miotły w czoło, wskutek czego doznał rany ciętej na czole po stronie lewej, a następnie obie poprzez duszenie rękami za szyję oraz za pomocą trzonka miotły od podłogi, ręcznika i poduszki spowodowały u niego obrażenia ciała w postaci licznych otarć naskórka szyi i twarzy, obrażenia szyi z licznymi podbiegnięciami krwawymi, dwukrotne złamanie kości gnykowej i chrząstki tarczowej oraz zatkanie dróg oddechowych pokrzywdzonego, które to obrażenia stały się przyczyną zgonu <xAnon>K. L.</xAnon>na miejscu zdarzenia, przy czym zarzuconego czynu <xAnon>A. K.</xAnon>dopuściła się przed upływem 5 lat od odbycia w okresie od 27 kwietnia 2001r. do 27 czerwca 2002r. kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach <xAnon>Ośrodek (...)</xAnon>w <xAnon>W.</xAnon>z dnia 20 lutego 2003r. sygn. akt V K 410/02 za przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190 § 1 k.k.</xLexLink>, to jest przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 k.k.</xLexLink> wobec oskarżonej <xAnon>P. L.</xAnon>oraz z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink> wobec oskarżonej <xAnon>A. K.</xAnon>i za to przestępstwo na mocy <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 k.k.</xLexLink> skazał oskarżone <xAnon>P. L.</xAnon>i <xAnon>A. K.</xAnon>na kary 25 lat pozbawienia wolności. Na mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63 § 1 k.k.</xLexLink> na poczet wyżej orzeczonych kar pozbawienia wolności zaliczył oskarżonym <xAnon>P. L.</xAnon>i <xAnon>A. K.</xAnon>okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie: oskarżonej <xAnon>P. L.</xAnon>od dnia 24 lutego 2004r. do dnia 22 kwietnia 2005r., natomiast oskarżonej <xAnon>A. K.</xAnon>od dnia 24 lutego 2004r. do dnia 12 lipca 2004r. i od dnia 22 lipca 2004r. do dnia 18 lipca 2005r.</xText> <xText>Ponadto sąd pierwszej instancji orzekł o dowodach rzeczowych, nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonym oraz kosztach procesu.</xText> <xText>Powyższy wyrok Sądu Okręgowego zaskarżyli obrońcy oskarżonych.</xText> <xText>Obrońca oskarżonej <xAnon>P. L.</xAnon> zaskarżył niniejszy wyrok w całości i zarzucił mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że oskarżona jest winna popełnienia zbrodni z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 k.k.</xLexLink>, mimo, że ujawnione w toku rozprawy głównej dowody uzasadniały przypisanie oskarżonej nie udzielenie pomocy, to jest występku określonego w <xLexLink xArt="art. 162" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 162 k.k.</xLexLink></xText> <xText>Skarżący postawił też zarzut obrazy prawa procesowego to jest <xLexLink xArt="art. 4;art. 5;art. 410;art. 424" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4, 5, 410 i 424 k.p.k.</xLexLink> mający wpływ na treść wyroku, wynikający z jednostronnej oceny dowodów w szczególności wyjaśnień oskarżonej <xAnon>P. L.</xAnon>, zeznań świadka <xAnon>M. K.</xAnon> i <xAnon>K. K.</xAnon> oraz rozstrzygnięcia nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonej. Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uznanie, że czyn oskarżonej stanowi występek z <xLexLink xArt="art. 162" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 162 k.k.</xLexLink> i wymierzenie na podstawie tego przepisu stosownej kary, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.</xText> <xText>Także obrońca oskarżonej <xAnon>A. K.</xAnon>zaskarżył powyższy wyrok w całości i zarzucił mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, który mógł mieć wpływ na treść orzeczenia, a polegający na przyjęciu, że <xAnon>A. K.</xAnon>wspólnie i w porozumieniu z <xAnon>P. L.</xAnon>w nocy z 23 na 24 lutego 2004r. działała w zamiarze pozbawienia życia <xAnon>K. L.</xAnon>w sytuacji, gdy z zebranych w sprawie dowodów – opinii biegłego lekarza, opisującego przyczyny zgonu denata oraz wyjaśnień oskarżonej <xAnon>A. K.</xAnon>wynika, że nie brała ona udziału w zdarzeniu oraz nie podejmowała żadnych czynności zmierzających do pozbawienia życia <xAnon>K. L.</xAnon>.</xText> <xText>Podnosząc powyższy zarzut skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od zarzutu opisanego w akcie oskarżenia, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje:</xBx></xText> <xText>Na wstępie należy wyraźnie zaznaczyć, że Sąd Okręgowy starannie przeprowadził postępowanie dowodowe, a następnie dokonał wszechstronnej i wnikliwej analizy i oceny zgromadzonych w ten sposób dowodów. Szczegółowo przedstawił też w pisemnych motywach zaskarżonego tok swojego rozumowania, należycie uzasadniając swoje stanowisko.</xText> <xText>Mimo tego zaskarżony wyrok sądu pierwszej instancji nie mógł się ostać, ale nie z winy sądu merytorycznego. Przyczyną tego było pojawienie się po wydaniu kwestionowanego orzeczenia nowych faktów, które skłoniły sąd drugiej instancji do uzupełnienia przewodu sądowego i przeprowadzenia na rozprawie odwoławczej postępowania dowodowego, które ujawniło szereg nowych i istotnych okoliczności, które częściowo kontrastują z ustaleniami sądu pierwszej instancji. To zaś zrodziło konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Wszystko zaczęło się od pisma oskarżonej <xAnon>A. K.</xAnon>skierowanego do Sądu Apelacyjnego w Katowicach i dołączonej do niego kserokopii listu napisanego do niej przez siostrę - oskarżoną <xAnon>P. L.</xAnon>. W liście tym oskarżona <xAnon>P. L.</xAnon>, która dotąd konsekwentnie nie przyznawała się do popełnienia zarzucanego jej czynu, napisała, że ma wyrzuty sumienia i chciałaby na rozprawie odwoławczej powiedzieć całą prawdę - przyznać się do zarzucanego jej czynu.</xText> <xText>W ten sposób w sposób wyraźny wyraziła swoją wolę uczestniczenia w rozprawie odwoławczej. W związku z powyższym Sąd Apelacyjny, nie tylko, że uwzględnił wniosek oskarżonej <xAnon>A. K.</xAnon>o sprowadzenie jej na rozprawę odwoławczą, ale jeszcze polecił z urzędu doprowadzić na rozprawę odwoławczą drugą z oskarżonych - <xAnon>P. L.</xAnon>, która nie złożyła formalnego wniosku, w trybie <xLexLink xArt="art. 451" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 451 k.p.k.</xLexLink>, o sprowadzenie jej na rozprawę odwoławczą.</xText> <xText>Sąd odwoławczy polecił tak zrobić uznając, że co prawda nie w piśmie kierowanym do sądu, to jednak jednoznacznie wyraziła swoją wolę konstruktywnego uczestnictwa w tym etapie postępowania sądowego.</xText> <xText><xBx>Przepis <xLexLink xArt="art. 451" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 451 k.p.k.</xLexLink> statuuje, bowiem uprawnienie oskarżonego do złożenia wniosku o sprowadzenia go na rozprawę odwoławczą, który sąd może uwzględnić lub nie. Niemniej jednak sąd może też działając z urzędu, a więc bez formalnego wniosku zainteresowanego, polecić sprowadzenie oskarżonego na rozprawę odwoławczą, jeśli uzna, że może to w sposób wydatny przyczynić się do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy. </xBx></xText> <xText><xBx>Taka sytuacja przykładowo zachodzi wtedy, gdy oskarżony w jakiejkolwiek formie wyartykułował wyraźnie wolę uczestniczenia w rozprawie odwoławczej i złożenia w trakcie niej wyjaśnień diametralnie różnych od tych dotychczasowych, w których nie przyznawał się do zarzucanej mu zbrodni zabójstwa.</xBx></xText> <xText>Mając taki sygnał w niniejszej sprawie ze strony oskarżonej <xAnon>P. L.</xAnon> sąd odwoławczy nie mógł go zbagatelizować i już w uzasadnieniu postanowienia o sprowadzeniu oskarżonych na rozprawę odwoławczą wyraźnie zaznaczył, że może zajść konieczność uzupełnienia na rozprawie odwoławczej postępowania dowodowego w trybie <xLexLink xArt="art. 452;art. 452 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 452 § 2 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>Przewidywania sądu spełniły się gdyż już na początku rozprawy odwoławczej oskarżona <xAnon>P. L.</xAnon> oświadczył, że rzeczywiście napisała wspomniany list do swojej siostry i chciałaby złożyć nowe wyjaśnienia, w których chciałaby opisać okoliczności, w jakich doszło do zabójstwa jej męża.</xText> <xText>Przyznając się do zarzucanego jej czynu wyjaśniła, że tego przestępstwa dopuściła się wspólnie z siostrą - <xAnon>A. K.</xAnon>. Opisała też okoliczności, w jakich do niego doszło. Te jej zupełnie nowe wyjaśnienia w niektórych kwestiach różnią się i to wyraźnie od tego, co przyjął sąd pierwszej instancji w swoich ustaleniach faktycznych, będących podstawą zaskarżonego wyroku. Dotyczy to w szczególności sposobu duszenia pokrzywdzonego, użycia do tego celu ręcznika i poduszki, oraz zakresu udziału w całej zbrodni drugiej z oskarżonych -<xAnon>A. K.</xAnon>.</xText> <xText>Tak, więc pojawiły się na tym etapie postępowania sądowego zupełnie nowe fakty, istotne okoliczności, które rzucają inne światło na to, co ustalił sąd merytoryczny, głównie w oparciu o zeznania świadka <xAnon>M. K.</xAnon>, który zresztą nie widział całego zajścia. To zaś wymusza konieczność weryfikacji tych nowych twierdzeń oskarżonej, w oparciu o dowody przeprowadzone już przed sądem merytorycznym. Nie jest to jednak możliwe przed sądem odwoławczym, który z zasady uprawniony jest do kontroli rozstrzygnięć sądów pierwszej instancji. Sąd odwoławczy postępowanie dowodowe przeprowadza tylko w wyjątkowych sytuacjach, gdy uzna, że przyczyni się do przyspieszenia postępowania sądowego, a dowody przeprowadzone na rozprawie odwoławczej nie mając istotnego, zasadniczego znaczenia.</xText> <xText>W realiach powyższej sprawy konieczność weryfikacji nowych wyjaśnień oskarżonej - <xAnon>P. L.</xAnon> przekraczałaby i to znacznie, uprawnienia sądu odwoławczego. Tym bardziej, że te nowe wyjaśnienia oskarżonej <xAnon>P. L.</xAnon> potwierdzają tylko niektóre z istotnych ustaleń sądu pierwszej instancji. Miejscami zaś pozostają w opozycji do zeznań naocznego świadka <xAnon>M. K.</xAnon>, którego relacja jest zasadniczą podstawą ustaleń faktycznych poczynionych w powyższej sprawie przez sąd pierwszej instancji.</xText> <xText>Z tych względów sąd odwoławczy uznała za konieczne uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Wydał orzeczenie o charakterze kasatoryjnym, a nie reformatoryjnym, gdyż w przeciwnym wypadku musiałaby nie tylko czynić nowe ustalenia faktyczne, częściowo odmienne od tych przyjętych przez sąd pierwszej instancji, czego mu czynić nie wolno, ale jeszcze musiałby w oparciu o te nowe okoliczności dokonać zmiany opisu czynu przypisanego oskarżonym.</xText> <xText>Tymczasem zmiany w sentencji wyroku sądu pierwszej instancji i części motywacyjnej orzeczenia naruszałby nie tylko zasadę bezpośredniości, ale przede wszystkim zasadę instancyjności.</xText> <xText>W konsekwencji należało uznać za aksjomat tezę o tym, że <xBx>złożenie na rozprawie odwoławczej wyjaśnień przez jedną z oskarżonych, która wcześniej nie przyznawała się do zarzucanego jej zabójstwa</xBx>, <xBx>w których przyznała się do dokonania tej zbrodni i szczegółowo opisała jej przebieg, częściowo odmienny od tego, co ustalił sąd merytoryczny, uniemożliwia z uwagi na zasadę instancyjności wydanie przez sąd odwoławczy orzeczenia o charakterze reformatoryjnym.</xBx></xText> <xText>Wspomniane wyjaśnienia, z uwagi na pojawiające się w nich nowe istotne okoliczności faktyczne, nabrały takiego znaczenia, że niejako wymusiły orzeczenie sądu odwoławczego. Tak, więc apelacje obrońców oskarżonych skuteczne są o tyle, że Sąd Apelacyjny, po uzupełnieniu w trybie <xLexLink xArt="art. 452;art. 452 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 452 § 2 k.p.k.</xLexLink> postępowania dowodowego na rozprawie odwoławczej, uznał za konieczne uchylić zaskarżony wyrok z przyczyn o których była mowa powyżej.</xText> <xText>Powyższe rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego nie przesądza w żadnej mierze rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. Niemniej jednak sąd merytoryczny ponownie rozpoznający sprawę powinien uwzględnić już przy wymiarze kary wobec oskarżonej <xAnon>P. L.</xAnon> nowe, niebagatelne okoliczności łagodzące, takie jak przyznanie się jej do zarzucanej jej zbrodni, wyrażenie przez nią żalu i okazanie skruchy.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Gliwicach – Wydział Zamiejscowy w Wodzisławiu Śląskim do ponownego rozpoznania.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Michał Marzec

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 83/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 kwietnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Waldemar Szmidt SSA Wojciech Kopczyński (spr.) SSO del. Michał Marzec Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Dariusza Wiory po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2006 r. sprawy 1 P. L.ur. (...)wW. córkiA.iK., 2 A. K.ur. (...)wC. córkiA.iK. oskarżonych zart. 148§1 kkw zw. zart. 64§1 kk na skutek apelacji obrońców od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Wydział Zamiejscowy Wodzisław Śląski z dnia 18 lipca 2005 r. sygn. akt. V K 142/04 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania. Sygn. akt II AKa 83/06 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Gliwicach - Wydział Zamiejscowy w Wodzisławiu Śląskim wyrokiem z dnia 18 lipca 2005r. w sprawie o sygn. V K 142/04 uznał oskarżoneP. L.iA. K.za winne tego, że w nocy z 23/24 lutego 2004r., wR., działając wspólnie i w porozumieniu, w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życiaK. L., uderzyły go rękami w twarz oraz inne części ciała, aP. L.nadto uderzyła go kijem miotły w czoło, wskutek czego doznał rany ciętej na czole po stronie lewej, a następnie obie poprzez duszenie rękami za szyję oraz za pomocą trzonka miotły od podłogi, ręcznika i poduszki spowodowały u niego obrażenia ciała w postaci licznych otarć naskórka szyi i twarzy, obrażenia szyi z licznymi podbiegnięciami krwawymi, dwukrotne złamanie kości gnykowej i chrząstki tarczowej oraz zatkanie dróg oddechowych pokrzywdzonego, które to obrażenia stały się przyczyną zgonuK. L.na miejscu zdarzenia, przy czym zarzuconego czynuA. K.dopuściła się przed upływem 5 lat od odbycia w okresie od 27 kwietnia 2001r. do 27 czerwca 2002r. kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w GliwicachOśrodek (...)wW.z dnia 20 lutego 2003r. sygn. akt V K 410/02 za przestępstwa zart. 157 § 1 k.k.iart. 190 § 1 k.k., to jest przestępstwa zart. 148 § 1 k.k.wobec oskarżonejP. L.oraz zart. 148 § 1 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k.wobec oskarżonejA. K.i za to przestępstwo na mocyart. 148 § 1 k.k.skazał oskarżoneP. L.iA. K.na kary 25 lat pozbawienia wolności. Na mocyart. 63 § 1 k.k.na poczet wyżej orzeczonych kar pozbawienia wolności zaliczył oskarżonymP. L.iA. K.okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie: oskarżonejP. L.od dnia 24 lutego 2004r. do dnia 22 kwietnia 2005r., natomiast oskarżonejA. K.od dnia 24 lutego 2004r. do dnia 12 lipca 2004r. i od dnia 22 lipca 2004r. do dnia 18 lipca 2005r. Ponadto sąd pierwszej instancji orzekł o dowodach rzeczowych, nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonym oraz kosztach procesu. Powyższy wyrok Sądu Okręgowego zaskarżyli obrońcy oskarżonych. Obrońca oskarżonejP. L.zaskarżył niniejszy wyrok w całości i zarzucił mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że oskarżona jest winna popełnienia zbrodni zart. 148 § 1 k.k., mimo, że ujawnione w toku rozprawy głównej dowody uzasadniały przypisanie oskarżonej nie udzielenie pomocy, to jest występku określonego wart. 162 k.k. Skarżący postawił też zarzut obrazy prawa procesowego to jestart. 4, 5, 410 i 424 k.p.k.mający wpływ na treść wyroku, wynikający z jednostronnej oceny dowodów w szczególności wyjaśnień oskarżonejP. L., zeznań świadkaM. K.iK. K.oraz rozstrzygnięcia nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonej. Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uznanie, że czyn oskarżonej stanowi występek zart. 162 k.k.i wymierzenie na podstawie tego przepisu stosownej kary, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji. Także obrońca oskarżonejA. K.zaskarżył powyższy wyrok w całości i zarzucił mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, który mógł mieć wpływ na treść orzeczenia, a polegający na przyjęciu, żeA. K.wspólnie i w porozumieniu zP. L.w nocy z 23 na 24 lutego 2004r. działała w zamiarze pozbawienia życiaK. L.w sytuacji, gdy z zebranych w sprawie dowodów – opinii biegłego lekarza, opisującego przyczyny zgonu denata oraz wyjaśnień oskarżonejA. K.wynika, że nie brała ona udziału w zdarzeniu oraz nie podejmowała żadnych czynności zmierzających do pozbawienia życiaK. L.. Podnosząc powyższy zarzut skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od zarzutu opisanego w akcie oskarżenia, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje: Na wstępie należy wyraźnie zaznaczyć, że Sąd Okręgowy starannie przeprowadził postępowanie dowodowe, a następnie dokonał wszechstronnej i wnikliwej analizy i oceny zgromadzonych w ten sposób dowodów. Szczegółowo przedstawił też w pisemnych motywach zaskarżonego tok swojego rozumowania, należycie uzasadniając swoje stanowisko. Mimo tego zaskarżony wyrok sądu pierwszej instancji nie mógł się ostać, ale nie z winy sądu merytorycznego. Przyczyną tego było pojawienie się po wydaniu kwestionowanego orzeczenia nowych faktów, które skłoniły sąd drugiej instancji do uzupełnienia przewodu sądowego i przeprowadzenia na rozprawie odwoławczej postępowania dowodowego, które ujawniło szereg nowych i istotnych okoliczności, które częściowo kontrastują z ustaleniami sądu pierwszej instancji. To zaś zrodziło konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Wszystko zaczęło się od pisma oskarżonejA. K.skierowanego do Sądu Apelacyjnego w Katowicach i dołączonej do niego kserokopii listu napisanego do niej przez siostrę - oskarżonąP. L.. W liście tym oskarżonaP. L., która dotąd konsekwentnie nie przyznawała się do popełnienia zarzucanego jej czynu, napisała, że ma wyrzuty sumienia i chciałaby na rozprawie odwoławczej powiedzieć całą prawdę - przyznać się do zarzucanego jej czynu. W ten sposób w sposób wyraźny wyraziła swoją wolę uczestniczenia w rozprawie odwoławczej. W związku z powyższym Sąd Apelacyjny, nie tylko, że uwzględnił wniosek oskarżonejA. K.o sprowadzenie jej na rozprawę odwoławczą, ale jeszcze polecił z urzędu doprowadzić na rozprawę odwoławczą drugą z oskarżonych -P. L., która nie złożyła formalnego wniosku, w trybieart. 451 k.p.k., o sprowadzenie jej na rozprawę odwoławczą. Sąd odwoławczy polecił tak zrobić uznając, że co prawda nie w piśmie kierowanym do sądu, to jednak jednoznacznie wyraziła swoją wolę konstruktywnego uczestnictwa w tym etapie postępowania sądowego. Przepisart. 451 k.p.k.statuuje, bowiem uprawnienie oskarżonego do złożenia wniosku o sprowadzenia go na rozprawę odwoławczą, który sąd może uwzględnić lub nie. Niemniej jednak sąd może też działając z urzędu, a więc bez formalnego wniosku zainteresowanego, polecić sprowadzenie oskarżonego na rozprawę odwoławczą, jeśli uzna, że może to w sposób wydatny przyczynić się do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy. Taka sytuacja przykładowo zachodzi wtedy, gdy oskarżony w jakiejkolwiek formie wyartykułował wyraźnie wolę uczestniczenia w rozprawie odwoławczej i złożenia w trakcie niej wyjaśnień diametralnie różnych od tych dotychczasowych, w których nie przyznawał się do zarzucanej mu zbrodni zabójstwa. Mając taki sygnał w niniejszej sprawie ze strony oskarżonejP. L.sąd odwoławczy nie mógł go zbagatelizować i już w uzasadnieniu postanowienia o sprowadzeniu oskarżonych na rozprawę odwoławczą wyraźnie zaznaczył, że może zajść konieczność uzupełnienia na rozprawie odwoławczej postępowania dowodowego w trybieart. 452 § 2 k.p.k. Przewidywania sądu spełniły się gdyż już na początku rozprawy odwoławczej oskarżonaP. L.oświadczył, że rzeczywiście napisała wspomniany list do swojej siostry i chciałaby złożyć nowe wyjaśnienia, w których chciałaby opisać okoliczności, w jakich doszło do zabójstwa jej męża. Przyznając się do zarzucanego jej czynu wyjaśniła, że tego przestępstwa dopuściła się wspólnie z siostrą -A. K.. Opisała też okoliczności, w jakich do niego doszło. Te jej zupełnie nowe wyjaśnienia w niektórych kwestiach różnią się i to wyraźnie od tego, co przyjął sąd pierwszej instancji w swoich ustaleniach faktycznych, będących podstawą zaskarżonego wyroku. Dotyczy to w szczególności sposobu duszenia pokrzywdzonego, użycia do tego celu ręcznika i poduszki, oraz zakresu udziału w całej zbrodni drugiej z oskarżonych -A. K.. Tak, więc pojawiły się na tym etapie postępowania sądowego zupełnie nowe fakty, istotne okoliczności, które rzucają inne światło na to, co ustalił sąd merytoryczny, głównie w oparciu o zeznania świadkaM. K., który zresztą nie widział całego zajścia. To zaś wymusza konieczność weryfikacji tych nowych twierdzeń oskarżonej, w oparciu o dowody przeprowadzone już przed sądem merytorycznym. Nie jest to jednak możliwe przed sądem odwoławczym, który z zasady uprawniony jest do kontroli rozstrzygnięć sądów pierwszej instancji. Sąd odwoławczy postępowanie dowodowe przeprowadza tylko w wyjątkowych sytuacjach, gdy uzna, że przyczyni się do przyspieszenia postępowania sądowego, a dowody przeprowadzone na rozprawie odwoławczej nie mając istotnego, zasadniczego znaczenia. W realiach powyższej sprawy konieczność weryfikacji nowych wyjaśnień oskarżonej -P. L.przekraczałaby i to znacznie, uprawnienia sądu odwoławczego. Tym bardziej, że te nowe wyjaśnienia oskarżonejP. L.potwierdzają tylko niektóre z istotnych ustaleń sądu pierwszej instancji. Miejscami zaś pozostają w opozycji do zeznań naocznego świadkaM. K., którego relacja jest zasadniczą podstawą ustaleń faktycznych poczynionych w powyższej sprawie przez sąd pierwszej instancji. Z tych względów sąd odwoławczy uznała za konieczne uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Wydał orzeczenie o charakterze kasatoryjnym, a nie reformatoryjnym, gdyż w przeciwnym wypadku musiałaby nie tylko czynić nowe ustalenia faktyczne, częściowo odmienne od tych przyjętych przez sąd pierwszej instancji, czego mu czynić nie wolno, ale jeszcze musiałby w oparciu o te nowe okoliczności dokonać zmiany opisu czynu przypisanego oskarżonym. Tymczasem zmiany w sentencji wyroku sądu pierwszej instancji i części motywacyjnej orzeczenia naruszałby nie tylko zasadę bezpośredniości, ale przede wszystkim zasadę instancyjności. W konsekwencji należało uznać za aksjomat tezę o tym, żezłożenie na rozprawie odwoławczej wyjaśnień przez jedną z oskarżonych, która wcześniej nie przyznawała się do zarzucanego jej zabójstwa,w których przyznała się do dokonania tej zbrodni i szczegółowo opisała jej przebieg, częściowo odmienny od tego, co ustalił sąd merytoryczny, uniemożliwia z uwagi na zasadę instancyjności wydanie przez sąd odwoławczy orzeczenia o charakterze reformatoryjnym. Wspomniane wyjaśnienia, z uwagi na pojawiające się w nich nowe istotne okoliczności faktyczne, nabrały takiego znaczenia, że niejako wymusiły orzeczenie sądu odwoławczego. Tak, więc apelacje obrońców oskarżonych skuteczne są o tyle, że Sąd Apelacyjny, po uzupełnieniu w trybieart. 452 § 2 k.p.k.postępowania dowodowego na rozprawie odwoławczej, uznał za konieczne uchylić zaskarżony wyrok z przyczyn o których była mowa powyżej. Powyższe rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego nie przesądza w żadnej mierze rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. Niemniej jednak sąd merytoryczny ponownie rozpoznający sprawę powinien uwzględnić już przy wymiarze kary wobec oskarżonejP. L.nowe, niebagatelne okoliczności łagodzące, takie jak przyznanie się jej do zarzucanej jej zbrodni, wyrażenie przez nią żalu i okazanie skruchy. Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Gliwicach – Wydział Zamiejscowy w Wodzisławiu Śląskim do ponownego rozpoznania.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKzw_000379_2006_Uz_2006-05-10_001

II AKzw 379/06

2006-05-10 02:00:00.0 CEST

2019-08-27 19:12:24.0 CEST

2019-08-27 13:29:31.0 CEST

15150000

1006

DECISION, REASON

Sygn. akt II AKzw 379/06 POSTANOWIENIE Dnia 10 maja 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie: Przewodniczący – Sędzia: SA Mirosław Ziaja Protokolant Aleksandra Strużyna przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w sprawie Z. D. skazanego za przestępstwo z art. 263§1 i 2 k.k. zażalenia wniesionego przez skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej z dnia 13 lutego 2006 r., sygn. akt III K 65/04 w przedmiocie odwołania r

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Izabela Orczyk" xEditor="iorczyk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="1" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKzw" xYear="2006" xVolNmbr="000379" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKzw 379/06</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 maja 2006 roku</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie:</xBx></xText> <xText><xBx>Przewodniczący – Sędzia: SA Mirosław Ziaja </xBx></xText> <xText xALIGNx="left">Protokolant Aleksandra Strużyna</xText> <xText>przy udziale <xBx>Prokuratora Prok. Apel. Małgorzaty Siemińskiej</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie <xBx><xIx><xAnon>Z. D.</xAnon> </xIx></xBx></xText> <xText>skazanego za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 263;art. 263 § 1;art. 263 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 263§1 i 2 k.k.</xLexLink></xText> <xText>zażalenia wniesionego przez skazanego</xText> <xText>na postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej <xBRx/>z dnia 13 lutego 2006 r., sygn. akt III K 65/04</xText> <xText>w przedmiocie <xIx>odwołania rozłożenia na raty należności sądowych </xIx></xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437§1 k.p.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 1§2 k.k.w.</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xText xALIGNx="center">zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowego w Bielsku – Białej odwołał rozłożenie na raty należności sądowych orzeczonych postanowieniem z dnia 3 grudnia 2004r., sygn. III Ko 169/04, na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej z dnia 21 lipca 2004r., sygn. III K 65/04, uznając, iż skazany uchyla się od płacenia rat.</xText> <xText>W zażaleniu na powyższe postanowienie skazany zakwestionował, iżby uchylał się od płacenia kosztów sądowych i grzywny, ponieważ z powodu złego stanu zdrowia nie może podjąć żadnej pracy, jednak w miarę swoich możliwości stara się je regulować.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xBx></xText> <xText>Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Wbrew stanowisku wyrażonemu przez skarżącego Sąd Okręgowy dokonał poprawnych ustaleń faktycznych i mając w polu widzenia stan jego zdrowia oraz aktualne możliwości finansowe, właściwie uznał, że zachodzą ustawowe okoliczności umożliwiające odwołanie rozłożenia na raty należności sądowych wobec Skarbu Państwa.</xText> <xText>Niekwestionowanym jest, iż skazany znacząco uchybił terminowi płatności nie tylko jednej, ale wielu rat należności, a w żadnej mierzenie wykazał (dysponując przecież odpowiednim majątkiem), że każde uchybienie nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych.</xText> <xText>Przepis <xLexLink xArt="art. 50;art. 50 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 50§2 kkw</xLexLink> nie operuje w tym zakresie pojęciem „uchylania się” od płatności, a eksponuje obiektywnie sam fakt uchybienia terminu spłaty raty.</xText> <xText>W sytuacji natomiast skazanego, w przypadku uchylania się od spłaty grzywny w okresie próby, Sąd Okręgowy może rozważyć zarządzenie wykonania warunkowego zawieszonej kary pozbawienia wolności <xBRx/>(<xLexLink xArt="art. 75;art. 75 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 75§2 kk</xLexLink>), czy też odwołać się do egzekucji komorniczej, tym bardziej, że do chwili obecnej stwarzał skazanemu dogodne warunki wykonania zasądzonych należności.</xText> <xText>Nie znajdując więc w zażaleniu wystarczających argumentów do wzruszenia zaskarżonego postanowienia w kierunku pożądanym przez skazanego, orzeczono jak wyżej.</xText> <xText xALIGNx="left">Z.</xText> <xText xALIGNx="left">O treści postanowienia zawiadomić <xBRx/>skazanego.</xText> <xText>10.05.2006 r.</xText> <xText>/JU</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Sędzia Mirosław Ziaja

Renata Kopiec

Aleksandra Strużyna

Izabela Orczyk

Sygn. akt II AKzw 379/06 POSTANOWIENIE Dnia 10 maja 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie: Przewodniczący – Sędzia: SA Mirosław Ziaja Protokolant Aleksandra Strużyna przy udzialeProkuratora Prok. Apel. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w sprawieZ. D. skazanego za przestępstwo zart. 263§1 i 2 k.k. zażalenia wniesionego przez skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku – Białejz dnia 13 lutego 2006 r., sygn. akt III K 65/04 w przedmiocieodwołania rozłożenia na raty należności sądowych na podstawieart. 437§1 k.p.k.w zw. zart. 1§2 k.k.w. postanawia zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy. UZASADNIENIE Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowego w Bielsku – Białej odwołał rozłożenie na raty należności sądowych orzeczonych postanowieniem z dnia 3 grudnia 2004r., sygn. III Ko 169/04, na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej z dnia 21 lipca 2004r., sygn. III K 65/04, uznając, iż skazany uchyla się od płacenia rat. W zażaleniu na powyższe postanowienie skazany zakwestionował, iżby uchylał się od płacenia kosztów sądowych i grzywny, ponieważ z powodu złego stanu zdrowia nie może podjąć żadnej pracy, jednak w miarę swoich możliwości stara się je regulować. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. Wbrew stanowisku wyrażonemu przez skarżącego Sąd Okręgowy dokonał poprawnych ustaleń faktycznych i mając w polu widzenia stan jego zdrowia oraz aktualne możliwości finansowe, właściwie uznał, że zachodzą ustawowe okoliczności umożliwiające odwołanie rozłożenia na raty należności sądowych wobec Skarbu Państwa. Niekwestionowanym jest, iż skazany znacząco uchybił terminowi płatności nie tylko jednej, ale wielu rat należności, a w żadnej mierzenie wykazał (dysponując przecież odpowiednim majątkiem), że każde uchybienie nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych. Przepisart. 50§2 kkwnie operuje w tym zakresie pojęciem „uchylania się” od płatności, a eksponuje obiektywnie sam fakt uchybienia terminu spłaty raty. W sytuacji natomiast skazanego, w przypadku uchylania się od spłaty grzywny w okresie próby, Sąd Okręgowy może rozważyć zarządzenie wykonania warunkowego zawieszonej kary pozbawienia wolności(art. 75§2 kk), czy też odwołać się do egzekucji komorniczej, tym bardziej, że do chwili obecnej stwarzał skazanemu dogodne warunki wykonania zasądzonych należności. Nie znajdując więc w zażaleniu wystarczających argumentów do wzruszenia zaskarżonego postanowienia w kierunku pożądanym przez skazanego, orzeczono jak wyżej. Z. O treści postanowienia zawiadomićskazanego. 10.05.2006 r. /JU

15/150000/0001006/AKzw

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKzw_000417_2006_Uz_2006-05-10_001

II AKzw 417/06

2006-05-10 02:00:00.0 CEST

2014-01-21 19:15:05.0 CET

2014-06-10 17:09:52.0 CEST

15150000

1006

DECISION, REASON

Sygn. akt II AKzw 417/06 POSTANOWIENIE Dnia 10 maja 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie: Przewodniczący – Sędzia: SA Mirosław Ziaja Protokolant Aleksandra Strużyna przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w sprawie G. C. skazanego za przestępstwa z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. i inne zażalenia wniesionego przez skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 21 marca 2006 r., sygn. akt VII Wz. 255/06 w pr

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2006" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKzw" xVolNmbr="000417"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKzw 417/06</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 maja 2006 roku</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie:</xBx></xText> <xText><xBx>Przewodniczący – Sędzia: SA Mirosław Ziaja </xBx></xText> <xText/> <xText xALIGNx="left">Protokolant Aleksandra Strużyna</xText> <xText/> <xText>przy udziale <xBx>Prokuratora Prok. Apel. Małgorzaty Siemińskiej</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie <xBx><xAnon>G. C.</xAnon></xBx></xText> <xText>skazanego za przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 k.k.</xLexLink> i inne</xText> <xText>zażalenia wniesionego przez skazanego</xText> <xText>na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach <xBRx/>z dnia 21 marca 2006 r., sygn. akt VII Wz. 255/06</xText> <xText>w przedmiocie <xIx>odmowy udzielenia warunkowego zwolnienia z odbycia <xBRx/> reszty kary pozbawienia wolności</xIx></xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437§1 k.p.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 1§2 k.k.w.</xLexLink></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Gliwicach odmówił skazanemu <xAnon>G. C.</xAnon> udzielenia warunkowego zwolnienia <xBRx/>z odbycia reszty sumy kar pozbawienia wolności, której koniec przypada na dzień 16 listopada 2010 r.</xText> <xText/> <xText>Postanowienie to zaskarżył skazany i zarzucając:</xText> <xText>„ błąd w ustaleniu stanu faktycznego rozpatrywanego wniosku poprzez rozpatrywanie wniosku skazanego na podstawie <xLexLink xArt="art. 78;art. 78 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 78§2 k.k.</xLexLink>, co miało istotny wpływ na odmowę warunkowego zwolnienia i niedoinformowanie stron sprzeciwu o merytorycznym stanie prawnym rozpatrywanego wniosku</xText> <xText/> <xText>wniósł o :</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>zmianę postanowienia sądu I instancji na korzyść skazanego poprzez udzielenie mu warunkowego zwolnienia w oparciu <xBRx/>o <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 79§2 k.k.</xLexLink>, albowiem zwolnienie skazanego może nastąpić tylko i wyłącznie na podstawie <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 79§2 k.k.</xLexLink></xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>ewentualnie w oparciu o instrumenty prawne sądu II instancji <xBRx/>o wystąpienie do Sądu Najwyższego w Warszawie o podjęcie uchwały interpretacji <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 79§2 k.k.</xLexLink> w oparciu o <xLexLink xArt="art. 37" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 37 k.k.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 38;art. 38 § 1;art. 38 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 38§1 i 2 k.k.</xLexLink>,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, tj. Sądowi Okręgowemu Wydział VII Penitencjarny w Gliwicach pod kątem merytorycznym wniosku skazanego w oparciu o <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 79§2 k.k.</xLexLink>”.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xBx></xText> <xText/> <xText>Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, a jego wywody świadczą <xBRx/>o zupełnym niezrozumieniu przez jego autora poszczególnych norm prawnych, które winny być interpretowane systemowo, a nie – jak ujmuje to skarżący <xBRx/>– w zupełnym oderwaniu od siebie.</xText> <xText>W pierwszej kolejności zwrócić uwagę należy na to, że skazany spełniał formalne warunki do ubiegania się o warunkowe zwolnienie, tak w oparciu <xBRx/>o przepis <xLexLink xArt="art. 78;art. 78 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 78§1 kk</xLexLink>, jak i <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 79§2 kk</xLexLink>. Z praktycznego więc punktu widzenia, w tym układzie procesowym, nie ma znaczenia, który z w/w przepisów stanowił dla sądu penitencjarnego podstawę orzekania, bowiem żaden z tych przepisów nie wyłączał dodatkowo spełnienia przesłanek z <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 77§1 kk</xLexLink>, aby możliwe stało się skorzystanie z dobrodziejstwa warunkowego zwolnienia.</xText> <xText>W tej mierze natomiast nie budzą wątpliwości ustalenia faktyczno – prawne sądu I instancji, że skazany nie stwarza uzasadnionego przekonania, <xBRx/>iż na wolności będzie przestrzegał porządku prawnego, a tylko wówczas spełniłby fundamentalny warunek do skorzystania z dobrodziejstwa, o które się ubiega.</xText> <xText>Skazany jest osobą wielokrotnie karaną, posiada przeciętną opinię środowiskową, jest mało krytyczny w odniesieniu do dotychczasowego trybu życia, naruszał zaufanie jakim go obdarzono nie tylko w czasie izolacji, ale również po wcześniejszym warunkowym zwolnieniu. To wszystko – wobec odległego końca kary – trafnie zostało uznane przez Sąd Okręgowy jako świadczące o ujemnej prognozie kryminologiczno – społecznej o skazanym.</xText> <xText>Zupełnie natomiast pozbawione logiki są wywody skarżącego <xBRx/>o naruszeniu przez sąd przepisów <xLexLink xArt="art. 37" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 37 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 38;art. 38 § 1;art. 38 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">38§1 i §2 kk</xLexLink>, bowiem pojęcie pojęcia trwania kary pozbawienia wolności najdłużej 15 lat, o którym mowa <xBRx/>w pierwszym z przepisów, w żadnym wypadku nie można utożsamiać <xBRx/>z odbyciem tej kary, w szczególności, gdy jej wymiar jednostkowy, lub suma orzeczonych kar przekracza lat 15.</xText> <xText>Nie ma zatem żadnych podstaw do wystąpienia w sprawie z zapytaniem prawnym do Sądu Najwyższego, dotyczącym wykładni <xLexLink xArt="art. 37" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 37 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 38;art. 38 § 1;art. 38 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 38§1 <xBRx/>i §2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Reasumując, skoro zażalenie nie zawierało wystarczających argumentów do podważenia słusznie zaskarżonego postanowienia, należało orzec jak wyżej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Sędzia Mirosław Ziaja

Renata Kopiec

Aleksandra Strużyna

Magdalena Gierszner

Sygn. akt II AKzw 417/06 POSTANOWIENIE Dnia 10 maja 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie: Przewodniczący – Sędzia: SA Mirosław Ziaja Protokolant Aleksandra Strużyna przy udzialeProkuratora Prok. Apel. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w sprawieG. C. skazanego za przestępstwa zart. 286§1 k.k.w zw. zart. 64§1 k.k.i inne zażalenia wniesionego przez skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicachz dnia 21 marca 2006 r., sygn. akt VII Wz. 255/06 w przedmiocieodmowy udzielenia warunkowego zwolnienia z odbyciareszty kary pozbawienia wolności na podstawieart. 437§1 k.p.k.w zw. zart. 1§2 k.k.w. postanawia zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy. UZASADNIENIE Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Gliwicach odmówił skazanemuG. C.udzielenia warunkowego zwolnieniaz odbycia reszty sumy kar pozbawienia wolności, której koniec przypada na dzień 16 listopada 2010 r. Postanowienie to zaskarżył skazany i zarzucając: „ błąd w ustaleniu stanu faktycznego rozpatrywanego wniosku poprzez rozpatrywanie wniosku skazanego na podstawieart. 78§2 k.k., co miało istotny wpływ na odmowę warunkowego zwolnienia i niedoinformowanie stron sprzeciwu o merytorycznym stanie prawnym rozpatrywanego wniosku wniósł o : - zmianę postanowienia sądu I instancji na korzyść skazanego poprzez udzielenie mu warunkowego zwolnienia w oparciuoart. 79§2 k.k., albowiem zwolnienie skazanego może nastąpić tylko i wyłącznie na podstawieart. 79§2 k.k. - ewentualnie w oparciu o instrumenty prawne sądu II instancjio wystąpienie do Sądu Najwyższego w Warszawie o podjęcie uchwały interpretacjiart. 79§2 k.k.w oparciu oart. 37 k.k.orazart. 38§1 i 2 k.k., - ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, tj. Sądowi Okręgowemu Wydział VII Penitencjarny w Gliwicach pod kątem merytorycznym wniosku skazanego w oparciu oart. 79§2 k.k.”. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, a jego wywody świadcząo zupełnym niezrozumieniu przez jego autora poszczególnych norm prawnych, które winny być interpretowane systemowo, a nie – jak ujmuje to skarżący– w zupełnym oderwaniu od siebie. W pierwszej kolejności zwrócić uwagę należy na to, że skazany spełniał formalne warunki do ubiegania się o warunkowe zwolnienie, tak w oparciuo przepisart. 78§1 kk, jak iart. 79§2 kk. Z praktycznego więc punktu widzenia, w tym układzie procesowym, nie ma znaczenia, który z w/w przepisów stanowił dla sądu penitencjarnego podstawę orzekania, bowiem żaden z tych przepisów nie wyłączał dodatkowo spełnienia przesłanek zart. 77§1 kk, aby możliwe stało się skorzystanie z dobrodziejstwa warunkowego zwolnienia. W tej mierze natomiast nie budzą wątpliwości ustalenia faktyczno – prawne sądu I instancji, że skazany nie stwarza uzasadnionego przekonania,iż na wolności będzie przestrzegał porządku prawnego, a tylko wówczas spełniłby fundamentalny warunek do skorzystania z dobrodziejstwa, o które się ubiega. Skazany jest osobą wielokrotnie karaną, posiada przeciętną opinię środowiskową, jest mało krytyczny w odniesieniu do dotychczasowego trybu życia, naruszał zaufanie jakim go obdarzono nie tylko w czasie izolacji, ale również po wcześniejszym warunkowym zwolnieniu. To wszystko – wobec odległego końca kary – trafnie zostało uznane przez Sąd Okręgowy jako świadczące o ujemnej prognozie kryminologiczno – społecznej o skazanym. Zupełnie natomiast pozbawione logiki są wywody skarżącegoo naruszeniu przez sąd przepisówart. 37 kki38§1 i §2 kk, bowiem pojęcie pojęcia trwania kary pozbawienia wolności najdłużej 15 lat, o którym mowaw pierwszym z przepisów, w żadnym wypadku nie można utożsamiaćz odbyciem tej kary, w szczególności, gdy jej wymiar jednostkowy, lub suma orzeczonych kar przekracza lat 15. Nie ma zatem żadnych podstaw do wystąpienia w sprawie z zapytaniem prawnym do Sądu Najwyższego, dotyczącym wykładniart. 37 kkiart. 38§1i §2 kk. Reasumując, skoro zażalenie nie zawierało wystarczających argumentów do podważenia słusznie zaskarżonego postanowienia, należało orzec jak wyżej.

15/150000/0001006/AKzw

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151000000001006_II_AKa_000110_2006_Uz_2006-04-27_001

II AKa 110/06

2006-04-27 02:00:00.0 CEST

2017-04-13 19:15:18.0 CEST

2017-04-26 17:55:49.0 CEST

15100000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt II AKa 110/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 kwietnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący:SSAAndrzej Czarnota Sędziowie:SAMirosław Cop del.SODanuta Matuszewska (spr.) Protokolant:Aleksandra Jabłońska przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Janusza Krajewskiego po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2006 r. sprawy: 1. R. K. oskarżonego z art. 289 § 2 kk w zw.z art. 64 § 1 kk , art. 280 § 2 kk i art. 288 § 1 kk w z

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Monika Nowacka" xPublisher="mnowacka" xEditorFullName="Monika Nowacka" xEditor="mnowacka" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="12" xFlag="published" xVolType="15/100000/0001006/AKa" xYear="2006" xVolNmbr="000110" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKa 110/06</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 27 kwietnia 2006 r.</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący:SSAAndrzej Czarnota</xText> <xText>Sędziowie:SAMirosław Cop</xText> <xText>del.SODanuta Matuszewska (spr.)</xText> <xText>Protokolant:Aleksandra Jabłońska</xText> <xText xALIGNx="left">przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku</xText> <xText xALIGNx="left">Janusza Krajewskiego</xText> <xText xALIGNx="left">po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2006 r.</xText> <xText xALIGNx="left">sprawy: 1. <xAnon>R. K.</xAnon> oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289 § 2 kk</xLexLink> w zw.z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 288;art. 288 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 288 § 1 kk</xLexLink> w zw.z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> w zw.z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 kk</xLexLink>, 2. <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289 § 2 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 288;art. 288 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 288 § 1 kk</xLexLink> w zw.z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="left">na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 16 grudnia 2005 r. sygn. akt MIK 68/05</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:</xText> </xUnit> <xText>./.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>uchyla zawarte w punkcie 4 wyroku orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności w odniesieniu do oskarżonego <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText> <xBx> uniewinnia oskarżonego <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> od popełnienia czynu z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289 § 2 kk</xLexLink> przypisanego mu w pkt 1 wyroku ustalając, że czynu tego dopuścił się oskarżony <xAnon>R. K.</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, co do której materiały wyłączono do odrębnego postępowania oraz z nieletnim, wobec którego postępowanie umorzono; </xBx> </xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. <xAnon>A.</xAnon> <xAnon>W.</xAnon> Kancelaria Adwokacka w <xAnon>B.</xAnon> i adw. <xAnon>P. S.</xAnon> Kancelaria Adwokacka w <xAnon>B.</xAnon> kwoty po 732 zł brutto tytułem kosztów obrony z urzędu przed Sądem Apelacyjnym oskarżonych <xAnon>R. K.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>zwalnia obydwu oskarżonych z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, zaś poniesionymi w jego toku wydatkami oraz kosztami procesu za I i II instancję w części, w jakiej oskarżony <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> został uniewinniony, obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText> <xAnon>R. K.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> oskarżeni zostali o to , że :</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName>I</xName> <xText>w okresie od 26 stycznia 2004r godz. 19.00 do 27 stycznia 2004r godz. 16.30 w <xAnon>B.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> , działając wspólnie i w porozumieniu oraz z nieletnim , co do którego materiały wyłączono do odrębnego postępowania , dokonali zaboru celem krótkotrwałego użycia zamkniętego na zamki fabryczne samochodu marki <xAnon>F. (...)</xAnon> <xAnon>nr rej. (...)</xAnon> wartości 7.0000 zł , który porzucili następnie w stanie otwartym w <xAnon>B.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> ,czym działali na szkodę <xAnon>A. P. (1)</xAnon> , przy czym R.<xAnon>K.</xAnon> przedmiotowego czynu dopuści! się w ciągu pięciu lat od odbycia w okresie od 17.12.1998r do 26.01.2000r kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 25.08.1998r , sygn. akt <xBx> III </xBx>K 779/98 za przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 208" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 208 d.k.k.</xLexLink> i inne to jest o przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 289§2 k.k.</xLexLink> , a wobec R.<xAnon>K.</xAnon> o przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289§2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 k.k.</xLexLink></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName>II</xName> <xText>w dniu 27 stycznia 2004r w <xAnon>B.</xAnon> , przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> działając wspólnie i w porozumieniu oraz z nieletnim , co do którego materiały wyłączono do odrębnego postępowania , dokonali rozboju na pracownikach Urzędu Pocztowego nr <xAnon>(...)</xAnon> w ten sposób , że będąc zamaskowanymi kominiarkami , wtargnęli do wnętrza budynku , zbili szybę w drzwiach oraz posługując się niebezpiecznym narzędziem w postaci noża , jak również demonstrując posiadanie dwóch przedmiotów przypominających pistolety , krzycząc „ to jest napad , gdzie są pieniądze , na glebę „ doprowadzili kasjerkę <xAnon>D. Ł.</xAnon> do stanu bezbronności , a następnie zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie łącznej 1.600 zł na szkodę Urzędu Po9cztowego nr <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> oraz telefon komórkowy <xAnon>m-ki S. (...)</xAnon> o wartości 500 zł na szkodę <xAnon>D. Ł.</xAnon> , przy czym wskutek uszkodzenia szyby w drzwiach spowodowali straty w wysokości 300 zł na szkodę wyżej wymienionego urzędu , zaś R.<xAnon>K.</xAnon> czynu tego dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 k.k.</xLexLink> opisanych w <xLexLink xArt="art. 280 § 2 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">pkt I</xLexLink> to jest o przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 288;art. 288 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 288§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §2 k.k.</xLexLink> , a wobec R.<xAnon>K.</xAnon> o przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 270;art. 270 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 270§2 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 288;art. 288 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 288§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z art.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName>II</xName> <xText><xLexLink xArt="§ 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 k.k.</xLexLink></xText> </xUnit> <xText><xAnon>P. D.</xAnon> został ponadto oskarżony o to , że :</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName>III</xName> <xText>w dniu 26 sierpnia 2004r około godziny 19.40 w <xAnon>B.</xAnon> , przy trasie kolejowej <xAnon>B.</xAnon> -<xAnon>T.</xAnon> , około 300 metrów od <xAnon>ulicy (...)</xAnon> w kierunku północny-zachód , działając wspólnie i w porozumieniu z nieletnim , co do którego materiały wyłączono do odrębnego postępowania , usiłował dokonać zboru mienia należącego do małoletnich <xAnon>M. K. (1)</xAnon> i <xAnon>A. P. (2)</xAnon> w ten sposób , że trzymając w ręku niebezpieczne narzędzie w postaci noża zażądał wydania telefonów komórkowych i rowerów , lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na czynny opór pokrzywdzonych to jest o przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13§1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName>IV</xName> <xText>w dniu 26 sierpnia 2004r około godziny 19.40 w <xAnon>B.</xAnon> , przy trasie kolejowej <xAnon>B.</xAnon> - <xAnon>T.</xAnon> , około 300 metrów od <xAnon>ulicy (...)</xAnon> w kierunku północny zachód , działając z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia <xAnon>A. P. (2)</xAnon> w okolicznościach wskazanych w pkt III , wobec odmowy wydania przedmiotów uderzył trzymanym w ręku nożem w klatkę piersiową pokrzywdzonego , a następnie usiłując uderzyć w szyję , mówiąc przy tym „ zabiję cię „ , lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na czynny opór pokrzywdzonego , przy czym w wyniku zdarzenia <xAnon>A. P.</xAnon> doznał obrażeń w postaci rany kłutej klatki piersiowej po stronie lewej / okolicy dolnego brzegu łopatki / , drążącej do jamy opłucnej , którego następstwem było powstanie odmy opłucnowej , rany ciętej paliczka bliższego kciuka prawego , stłuczenia tkanek miękkich / krwiak okularowy / okolicy oczodołu prawego , wylewu podspojówkowego oka prawego oraz otarć naskórka okolicy ramienia lewego , które naruszyły czynności narządów jego ciała na czas poniżej 7 dni to jest o przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148§2 pkt 2 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157§2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §2 k.k.</xLexLink></xText> </xUnit> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 16 grudnia 2005r sygn. akt III K 68/05 oskarżeni <xAnon>R. K.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> zostali uznani za winnych tego , że w okresie od 26 stycznia 2004r do dnia 27 stycznia 2004r w <xAnon>B.</xAnon> , przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> , działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą , co do której materiały wyłączono do odrębnego postępowania oraz z nieletnim , wobec którego postępowanie umorzono , dokonali zaboru celem krótkotrwałego użycia zamkniętego na zamki fabiyczne samochodu marki <xAnon>F. (...)</xAnon> <xAnon>nr rej. (...)</xAnon> wartości 7.000 zł , który następnie porzucili w stanie otwartym w <xAnon>B.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> , czym działali na szkodę</xText> <xText><xAnon>A. P. (1)</xAnon> , przy czym <xAnon>R. K.</xAnon> zarzucanego mu czynu dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu w okresach : od 8 maja 2000r do 2 marca 200lr i od 26 marca 200Ir do 25 listopada 2002r oraz od 28 marca 2003r do 5 kwietnia 2003r kary łącznej 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 6 maja 2002r w sprawie III K 163/00 za przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 288;art. 288 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 288§1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 k.k.</xLexLink> i z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 §1 k.k.</xLexLink> to jest przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289§2 k.k.</xLexLink>, a wobec oskarżonego <xAnon>R. K.</xAnon> przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289§2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 k.k.</xLexLink> i za to na postawie <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289§2 k.k.</xLexLink> zostali skazani:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>oskarżony <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności ,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>oskarżony <xAnon>R. K.</xAnon> na karę 1 roku pozbawienia wolności.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Postępowanie wobec nieletniego <xAnon>P. D.</xAnon> w części dotyczącej czynu opisanego w pkt I umorzono .</xText> <xText>Oskarżeni <xAnon>R. K.</xAnon> , <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> i <xAnon>P. D.</xAnon> uznani zostali za winnych tego , że w dniu 27 stycznia 2004r w <xAnon>B.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> , działając wspólnie i w porozumieniu oraz z inną osobą , co do której wyłączono materiały do odrębnego prowadzenia , dokonali rozboju wobec pracownicy Urzędu Pocztowego nr <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon>D. Ł.</xAnon> w ten sposób , że grozili jej użyciem przemocy poprzez posługiwanie się nożem oraz dwoma przedmiotami przypominającymi z wyglądu broń , a następnie zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 1.000 zł na szkodę Urzędu Pocztowego nr <xAnon>(...)</xAnon> oraz telefon komórkowy <xAnon>marki S. (...)</xAnon> o wartości co najmniej 400 zł na szkodę <xAnon>D. Ł.</xAnon> , przy czym <xAnon>R. K.</xAnon> czynu tego dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa opisanych w <xLexLink xArt="art. 280 § 2 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">pkt 1</xLexLink> to jest przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> , a wobec <xAnon>R. K.</xAnon> przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§2 k.k.</xLexLink> oraz wobec <xAnon>P. D.</xAnon> przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 10§2 k.k.</xLexLink> i za to zostali skazani:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText><xAnon>R. K.</xAnon> na podstawie <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§2 k.k.</xLexLink> na karę 5 lat pozbawienia wolności,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText> <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> na podstawie <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> na karę 4 lat pozbawienia wolności,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xAnon>P. D.</xAnon> na podstawie <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> na karę 3 lat pozbawienia wolności .</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 86§1 k.k.</xLexLink> w miejsce orzeczonych jednostkowych kar pozbawienia wolności wymierzono oskarżonym kary łączne :</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText><xAnon>R. K.</xAnon> w rozmiarze 5 lat pozbawienia wolności,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText> <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> w rozmiarze 4 lat pozbawienia wolności.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63 §1 k.k.</xLexLink> na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemu <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 22 grudnia 2004r .</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 44;art. 44 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 44§2 k.k.</xLexLink> orzeczono przepadek na rzecz Skarbu Państwa noża z rękojeścią typu kastet łącznej długości 27 cm - przez jego zniszczenie .</xText> <xText>Oskarżony <xAnon>P. D.</xAnon> został uznany za winnego tego , że w dniu 26 sierpnia 2004r w <xAnon>B.</xAnon> , około godz. 19.40 przy trasie kolejowej <xAnon>B.</xAnon> - <xAnon>T.</xAnon> przewidując możliwość spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu <xAnon>A. P. (2)</xAnon> oraz godząc się na to , zadał pokrzywdzonemu cios w okolice klatki piersiowej i próbował zadać kolejne ciosy w szyję , w następstwie czego <xAnon>A. P. (2)</xAnon> doznał rany kłutej klatki piersiowej po stronie lewej drążącej do jamy opłucnej , którego następstwem było powstanie odmy opłucnowej oraz rany ciętej paliczka bliższego kciuka prawego , stłuczenia tkanek miękkich okolicy oczodołu prawego i otarć naskórka okolicy ramienia lewego , mogących doprowadzić do uszkodzenia ważnych dla zdrowia i życia pokrzywdzonego organów wewnętrznych , które to obrażenia nie doprowadziły do choroby realnie zagrażającej życiu , lecz naruszyły czynności narządów jego ciała na okres do siedmiu dni, to jest przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 156;art. 156 § 1;art. 156 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 156§ 1 pkt 2 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157§2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §2 k.k.</xLexLink> oraz w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 10§2 k.k.</xLexLink> i za to na podstawie <xLexLink xArt="art. 14;art. 14 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 14§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 156;art. 156 § 1;art. 156 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 156§ 1 pkt 2 k.k.</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §3 k.k.</xLexLink> skazany został na karę 2 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Oskarżony <xAnon>P. D.</xAnon> został uznany za winnego tego , że w czasie i miejscu opisanych wyżej w punkcie 7 usiłował dokonać rozboju wobec nieletniego <xAnon>A. P. (2)</xAnon> w ten sposób , że grożąc użyciem przemocy wobec wyżej wymienionego poprzez posługiwanie się nożem żądał wydania należących do niego : telefonu komórkowego <xAnon>marki S. (...)</xAnon> wartości co najmniej 300 zł i roweru górskiego wartości 800zł , lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na czynny opór pokrzywdzonego to jest przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> i w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 10§2 k.k.</xLexLink> i za to na podstawie <xLexLink xArt="art. 14;art. 14 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 14§ 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> skazany został na karę 3 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 86§1 k.k.</xLexLink> w miejsce orzeczonych jednostkowych kar pozbawienia wolności wymierzono oskarżonemu <xAnon>P. D.</xAnon> karę łączną w rozmiarze 5 lat pozbawienia wolności .</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63 §1 k.k.</xLexLink> na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 22 września 2004r.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 415;art. 415 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 415§3 k.p.k.</xLexLink> pozostawiono bez rozpoznania powództwa cywilne złożone na rzecz pokrzywdzonego <xAnon>A. P. (2)</xAnon> , przez prokuratora i <xAnon>B. P.</xAnon> .</xText> <xText>Od Skarbu Państwa zasądzono na rzecz adwokatów <xAnon>A.</xAnon> <xAnon>W.</xAnon> o <xAnon>P. S.</xAnon> kwoty łącznie po 2.854, 80 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonym <xAnon>R. K.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>.</xText> <xText>Oskarżeni zostali zwolnieni od ponoszenia kosztów sądowych , wydatkami w sprawie obciążono Skarb Państwa .</xText> <xText>Apelacje od powyższego wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych <xAnon>R. K.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>.</xText> <xText>Obrońca <xAnon>R. K.</xAnon> zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku , a polegający na przyjęciu , że oskarżony dopuścił się zarzucanych mu w akcie oskarżenia czynów , podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy , w szczególności wyjaśnienia złożone przez oskarżonego <xAnon>P. D.</xAnon> przed Sądem oraz świadka <xAnon>R. T.</xAnon> , a także <xAnon>M. T.</xAnon> oraz <xAnon>D. Ł.</xAnon> nie pozwalają na to , oraz obrazę przepisów prawa procesowego / <xLexLink xArt="art. 4;art. 5;art. 7;art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4, 5 , 7,410 k.p.k.</xLexLink>/ , która miała wpływ na treść wyroku , a wynika z oparcia zaskarżonego orzeczenia jedynie na dowodach obciążających oskarżonego bez należytego uzasadnienia takiego stanowiska , wniósł o uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu , ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania .</xText> <xText>Obrońca oskarżonego <xAnon>K. G. (1)</xAnon> zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku , polegający na przyjęciu , że oskarżony dopuści! się zarzucanych mu czynów mimo poważnych wątpliwości w tym względzie wynikających z zebranego w sprawie materiału dowodowego , a w szczególności z zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonych , wniósł o zmianę zapadłego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych czynów .</xText> <xText>Pisma procesowe , zatytułowane jako apelacje złożyli oskarżeni <xAnon>R. K.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> .</xText> <xText>Treść pism procesowych oskarżonych wskazuje , że zaskarżonemu wyrokowi zarzucają błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę , wyrażające się w niesłusznym uznaniu ich za innych popełnienia zarzucanych czynów oraz , że domagają się zmiany zapadłego orzeczenia przez uniewinnienie ich od przypisanych czynów , albo uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania .</xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Jako zasadną uznać należało apelację obrońcy <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> w części dotyczącej przypisanego oskarżonemu czynu z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289§2 k.k.</xLexLink> Częściowe uwzględnienie apelacji obrońcy <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> skutkować musiało jednocześnie zmianę opisu przypisanego oskarżonemu <xAnon>R. K.</xAnon> przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289§1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 k.k.</xLexLink></xText> <xText>Jako oczywiście bezzasadne w ocenie Sądu Apelacyjnego uznać należało apelacje obrońców <xAnon>R. K.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> w odniesieniu do zbrodni rozboju dokonanej w dniu 27 stycznia 2004r w <xAnon>B.</xAnon> wobec <xAnon>D. Ł.</xAnon> - pracownicy Urzędu Pocztowego nr <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>Do apelacji obrońców w części, w jakiej stawiają zarzuty rozstrzygnięciu Sądu I instancji co do przypisanej oskarżonym zbrodni rozboju Sąd odwoławczy ustosunkuje się w pierwszym rzędzie .</xText> <xText>Postępowanie dowodowe w tym zakresie przeprowadzone zostało przez Sąd I instancji w sposób wyczerpujący i wszechstronny , a w oparciu o wyniki tego postępowania sąd orzekający dokonał trafnych ustaleń stanu faktycznego , doszedł do prawidłowych wniosków w kwestii winy oskarżonych , kwalifikacji prawnej przypisanego im czynu , jak też i co do wymiaru kary .</xText> <xText>Jako chybiony uznać należało podnoszony w obydwu skargach zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku , jak też podnoszony w apelacji obrońcy <xAnon>R. K.</xAnon> zarzut dopuszczenia się przez Sąd I instancji obrazy przepisów postępowania , który miałby się wyrażać w oparciu zaskarżonego orzeczenia jedynie na dowodach obciążających bez należytego uzasadnienia takiego stanowiska .</xText> <xText>Lektura obszernego uzasadnienia zaskarżonego wyroku przekonuje , że odmawiając wiary wyjaśnieniom <xAnon>R. K.</xAnon> w całości i wyjaśnieniom <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> z rozprawy Sąd I instancji nie uczynił tego bezkrytycznie , ale po wnikliwej analizie całokształtu materiału dowodowego sprawy .</xText> <xText>Wnioski i oceny wyprowadzone przez Sąd orzekający z okoliczności ujawnionych na rozprawie są swobodne , ale nie noszą cech dowolności i jako takie pozostać muszą pod ochroną prawa procesowego / <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 k.p.k.</xLexLink> / .</xText> <xText>W ocenie Sądu odwoławczego , zgromadzone w sprawie dowody pozwalały na przypisanie bez żadnych wątpliwości <xAnon>R. K.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> dokonania rozboju wobec <xAnon>D. Ł.</xAnon> - pracownicy Urzędu Pocztowego nr <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon>.</xText> <xText>Nie sposób nie postrzec , że kluczowym dowodem w omawianym zakresie stały się wyjaśnienia współoskarżonego o dokonanie tego przestępstwa <xAnon>P. D.</xAnon> .</xText> <xText>Oczywiste jest , że w przypadku dowodów z pomówienia / a za taki dowód uznać należy wyjaśnienia <xAnon>P. D.</xAnon> / należy zachować szczególną ostrożność w ich ocenie.</xText> <xText>Pomówienie jest - ogólnie biorąc- jednym z rodzajów wyjaśnień osoby zainteresowanej w wyniku procesu . Istnieją dwa rodzaje pomówień. Do pierwszego należą te pomówienia , w których współoskarżony , zapierając się własnej winy , pomawia inną osobę, przeważnie współoskarżonego, o popełnienie danego czynu i w ten sposób dąży do ekskulpowania własnej osoby .Do drugiego należy pomówienie ,które umownie można określić jako pomówienie złożone , mianowicie zachodzi ono wtedy , gdy oskarżony przyznaje się do winy twierdząc jednocześnie , że także inna osoba / z reguły współoskarżony/ brała udział w przestępstwie , które jest przedmiotem osądu w danej sprawie .</xText> <xText>W jednej i drugiej sytuacji wspomniany dowód jest dowodem , który ze względu na zainteresowanie osoby pomawiającej inną , powinien być poddany szczególnie wnikliwej ocenie z jednoczesnym rozważeniem , czy istnieją dowody potwierdzające bezpośrednio lub choćby tylko pośrednio wyjaśnienia pomawiającego , a nadto , czy wyjaśnienia pomawiającego są logiczne i nie wykazują chwiejności , albo czy nie są wręcz nieprawdopodobne .</xText> <xText>W razie odwołania takiego „wyjaśnienia - pomówienia „ należy ponadto uważnie zbadać , czy powody , jakie podał autor tego typu wypowiedzi , uzasadniają ich zmianę , są przekonujące.</xText> <xText>/ vide: wyrok SN z dnia 06 lutego 1970r , IV KR 249/69 , OSNKW nr 4-5 z 1970 r .poz. 46, wyrok SN z dnia 15 lutego 1985r IV KR 25/85 , OSNKW nr 11-12 z 1985r , poz. 103/.</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z drugim , o jakim wyżej mowa rodzajem pomówienia.</xText> <xText>W ocenie Sądu odwoławczego , Sąd I instancji dokonał wnikliwej , nacechowanej odpowiednią dozą ostrożności analizy wyjaśnień <xAnon>P. D.</xAnon> , która musiała prowadzić do ostatecznego wniosku , że nie są wiarygodne jego relacje z rozprawy co do przebiegu dokonanego w dniu 27 stycznia 2004r rozboju w Urzędzie Pocztowym nr <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon>.</xText> <xText>W toku postępowania przygotowawczego <xAnon>P. D.</xAnon> konsekwentnie wskazywał że napadu rabunkowego na Urząd Pocztowy dokonał wspólnie z <xAnon>R. K.</xAnon> , <xAnon>R. T.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> / k. 75 - 76,694-694v/.</xText> <xText>Nie można zgodzić się z obrońcą <xAnon>R. K.</xAnon> , że wyjaśnienia <xAnon>P. D.</xAnon> z postępowania przygotowawczego zawierają takie odmienności, które powodują wątpliwości co do ich wiarygodności.</xText> <xText>Nie jest tak , że <xAnon>P. D.</xAnon> nie był pewien czy samochód <xAnon>F. (...)</xAnon> , który był następnie wykorzystany przy dokonaniu napadu , został skradziony .</xText> <xText>Przeczą temu wypowiedzi oskarżonego z postępowania przygotowawczego .</xText> <xText>W dniu 22 września 2004r <xAnon>P. D.</xAnon> stwierdził: „ Przed napadem na pocztę ukradliśmy <xAnon>F. (...)</xAnon> — <xAnon> (...)</xAnon> z <xAnon>osiedla (...)</xAnon>, ale nie jestem tego pewny <xIx>J</xIx> k.75/, a dniu 10 listopada 2004r „ Nie pamiętam już z jakiej ulicy samochód ten ukradliśmy / k. 694/.</xText> <xText>Z treści wyjaśnień <xAnon>P. D.</xAnon> wynika , że w istocie rzeczy nie miał wątpliwości co do samej kradzieży samochodu / wniosek taki byłby zresztą irracjonalny , skoro oskarżony w jednych i drugich wyjaśnieniach opisuje , w jaki sposób samochód ten był następnie wykorzystany do popełnienia rozboju / , nie miał tylko pewności co do ulicy , na której to miało miejsce . Kradzież <xAnon>F. (...)</xAnon> przyznał zresztą <xAnon>P. D.</xAnon> także na rozprawie . Uważna lektura wyjaśnień <xAnon>P. D.</xAnon> z postępowania przygotowawczego prowadzi do wniosku , że nie jest tak , aby oskarżony ten różnie wskazywał na tym etapie osoby uczestniczące w kradzieży pojazdu , o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia .</xText> <xText>Z pewnością nie mogą dyskredytować wyjaśnień <xAnon>P. D.</xAnon> z postępowania przygotowawczego różnice dotyczącego tego , który ze sprawców , jakim przedmiotem posługiwał się w czasie zdarzenia .</xText> <xText>W dniu 2 września 2004r. <xAnon>P. D.</xAnon> podał, że <xAnon>R. K.</xAnon> zadecydował, że on sam będzie miał nóż, zaś <xAnon>T.</xAnon> miał mieć pistolet /k. 75v/, zaś w dniu 10 listopada 2004r. wyjaśnił, że w czasie napadu to <xAnon>T.</xAnon> miał nóż <xAnon>K.</xAnon> / k.694 /.</xText> <xText>W przekonaniu Sądu odwoławczego , takie odmienności w relacjach <xAnon>P. D.</xAnon></xText> <xText>w istocie tłumaczyć należy znacznym upływem czasu od zajścia .</xText> <xText>Z relacji <xAnon>D. Ł.</xAnon> wynika /k 477-480, 10981-1982/ , że sprawca trzymał nóż w prawej ręce , wymachiwał nim . Z zeznań tych jednak nie sposób wnosić , aby napastnik wykonywał nożem jakieś precyzyjne ruchy i do niczego istotnego nie prowadzi podnoszona przez obrońcę okoliczność , że <xAnon>R. K.</xAnon> jest osobą leworęczną. Trudno przy tym wymagać , aby <xAnon>D. Ł.</xAnon> , znajdująca się w nader stresującym położeniu mogła , zapamiętać precyzyjnie wszystkie szczegóły , jak chociażby metalową rękojeść noża, co podkreśla w skardze obrońca <xAnon>R. K.</xAnon> .</xText> <xText>Postrzec trzeba , że to w samochodzie należącym do <xAnon>R. K.</xAnon> / k. 157- 159 / ujawniono nóż ,który po okazaniu <xAnon>P. D.</xAnon> zidentyfikował jako ten , który używany był podczas zdarzenia / k. 694/. Także na ten nóż jako najbardziej podobny do tego , jaki widziała w ręku jednego ze sprawców wskazała <xAnon>D. Ł.</xAnon> / k. 1039-1040 /</xText> <xText>W takim stanie rzeczy , nie sposób jako dowolne potraktować ustalenie Sądu I instancji, że to <xAnon>R. K.</xAnon> posługiwał się nożem w czasie napadu .</xText> <xText>Rację ma Sąd I instancji, że dla odpowiedzialności oskarżonych nie ma znaczenia to , kto ze sprawców posługiwał się nożem . Zeznania <xAnon>D. Ł.</xAnon> nie pozostawiają wątpliwości, że zachowanie się napastników wskazywało , że wszyscy akceptowali posłużenie się nożem w trakcie dokonywanego przestępstwa .</xText> <xText>Oczywiście nie ma racji obrońca <xAnon>R. K.</xAnon> twierdząc , że <xAnon>P. D.</xAnon> nie wskazał, na czym miała polegać kierownicza rola tego oskarżonego w przestępczych działaniach.</xText> <xText>Z wyjaśnień wszak <xAnon>P. D.</xAnon> wynika że :</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>pomysł napadu wyszedł od <xAnon>R. K.</xAnon> , do udziału w nim namówił <xAnon>P. D.</xAnon>, <xAnon>R. T.</xAnon> , <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> ,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>przed napadem dokonano kradzieży samochodu <xAnon>F. (...)</xAnon> , sprawców tej kradzieży na <xAnon>osiedle (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> zawiózł swoim samochodem <xAnon>R. K.</xAnon>,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>w dniu napadu <xAnon>R. K.</xAnon> zawiózł swoim samochodem wszystkich sprawców w pobliże poczty aby ustalić gdzie parkowane będą wykorzystywane do przestępstwa samochody,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xAnon>R. K.</xAnon> zdobył kominiarki, pistolety i nóż ,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xAnon>R. K.</xAnon> zadecydował o tym , kto jakim narzędziem będzie się posługiwał,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>-<xAnon>R. K.</xAnon> ustalił, że <xAnon>P. D.</xAnon> będzie oczekiwał przed budynkiem poczty w samochodzie <xAnon>F. (...)</xAnon> / vide: wyjaśnienia <xAnon>P. D.</xAnon> k. 75-75v/.</xText> <xText>Wyjaśnienia <xAnon>P. D.</xAnon> niewątpliwie wskazują na dominującą rolę <xAnon>R. K.</xAnon> .</xText> <xText>Dla oceny przy tym wiarygodności wyjaśnień <xAnon>P. D.</xAnon> z postępowania przygotowawczego żadnego znaczenia mieć nie może , że do pomieszczeń poczty wszedł także <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> , który według relacji <xAnon>P. D.</xAnon> miał pozostać w drzwiach i nie dysponować żadnym narzędziem / k. 75 v /.</xText> <xText>Ustalenie , że rola <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> nie ograniczyła się jedynie do stania „ na czatach „ w sposób jednoznaczny wynika z zeznań <xAnon>D. Ł.</xAnon> / k.477-480,1981-1982/ i <xAnon>R. J.</xAnon> / 493-494,1996v-1997/. Zgodnie z relacjami tych świadków do urzędu poczty wtargnęło trzech sprawców.</xText> <xText>Oczywiście trafna i wolna od cech dowolności jest dokonana przez Sąd I instancji ocena wyjaśnień <xAnon>P. D.</xAnon> złożonych na rozprawie , w trakcie których oskarżony przeczył, aby dokonał rozboju wspólnie z <xAnon>R. K.</xAnon> , <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> i <xAnon>R. T.</xAnon> utrzymując , że w czasie przesłuchania przez funkcjonariuszy Policji był bity , nazwiska oskarżonych <xAnon>K.</xAnon> i <xAnon>G.</xAnon> oraz nieletniego <xAnon>R. T.</xAnon> podał przesłuchujący go Policjant, podczas przesłuchania nie była obecna jego matka i pedagog /k.l956v-1957/.</xText> <xText>Trafnie podnosi Sąd I instancji, że w czasie pierwszego przesłuchania nie przedstawiono <xAnon>P. D.</xAnon> zarzutu dokonania rozboju na pracownikach Urzędu Pocztowego nr <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> . W dniu 22 września 2004r <xAnon>P. D.</xAnon> przesłuchiwany był w związku z przestępstwem na szkodę <xAnon>M. K. (1)</xAnon> i <xAnon>A. P. (2)</xAnon> .</xText> <xText>Rację ma także Sąd orzekający , że funkcjonariusze Policji nie mogli mieć informacji co do udziału <xAnon>P. D.</xAnon> w rozboju jaki miał miejsce w dniu 27 stycznia 2004r. To oskarżony z własnej inicjatywy przyznał się do dokonania tego przestępstwa / a także innych/ wskazał jego okoliczności i pozostałych sprawców . Do niczego istotnego nie prowadzą sugestie obrońcy <xAnon>R. K.</xAnon> , że funkcjonariuszom Policji musiał być znany fakt utrzymywania przez <xAnon>P. D.</xAnon> kontaktów z <xAnon>R. K.</xAnon> .</xText> <xText>Skoro funkcjonariusze Policji nie mogli mieć wiedzy na temat udziału <xAnon>P. D.</xAnon> w napadzie na urząd poczty , to w sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania pozostawałby pogląd , że mogli zasugerować <xAnon>P. D.</xAnon> współsprawstwo w tym przestępstwie <xAnon>R. K.</xAnon> , <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> i <xAnon>R. T.</xAnon> .</xText> <xText>Z pewnością podczas przesłuchania <xAnon>P. D.</xAnon> obecna była jego matka oraz pedagog <xAnon>M. K. (2)</xAnon> .</xText> <xText>Obrońca <xAnon>R. K.</xAnon> nie kwestionuje , że w toku przesłuchania w dniu 22 września 2004r <xAnon>P. D.</xAnon> miał zachowaną swobodę wypowiedzi / czemu przeczył na rozprawie <xAnon>P. D.</xAnon> /.</xText> <xText>Wprawdzie skarżący nie formułuje tego wyraźnie Jednak jak się wydaje , z treści apelacji obrońcy <xAnon>R. K.</xAnon> wypływa sugestia, że przed formalnym przesłuchaniem <xAnon>P. D.</xAnon> prowadzono z nim rozmowy , w których przyznał się do szeregu przestępstw , a następnie już w obecności matki i pedagoga spisano protokół przesłuchania.</xText> <xText>Taka jednak sugestia nie znajduje żadnego potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym . O niczym takim nie wspomina nawet <xAnon>P. D.</xAnon> .</xText> <xText>Cytując wyrwane z kontekstu fragmenty wypowiedzi funkcjonariusza Policji <xAnon>M. C.</xAnon> , obrońca <xAnon>R. K.</xAnon> w istocie rzeczy wypacza sens całokształtu wypowiedzi świadka odnoszącej się do techniki prowadzenia przesłuchania .</xText> <xText>Z zeznań tych nie można wyprowadzić innych wniosków niż te , że przed przystąpieniem do formalnego przesłuchania , z którego sporządzany jest protokół, mogą być prowadzone z zatrzymanym rozmowy zmierzające do nakłonienia do otwartości, w czasie których przesłuchiwany informowany jest o zagrożeniach ustawowych , wyjaśniana jest jego sytuacja procesowa , przekazywane mogą być informacje o posiadanych przez Policję materiałach dowodowych / vide : zeznania świadka <xAnon>M. C.</xAnon> k. 2078-2078v/.</xText> <xText>Obrońca przy tym zdaje się zapominać , że w dniu 22 września 2004r <xAnon>P. D.</xAnon> przesłuchiwał <xAnon>T. S.</xAnon>, z którego zeznań wynika , że nie rozmawiał z oskarżonym pod nieobecność jego matki / k. 2079-2080v/.</xText> <xText>Sąd odwoławczy podziela stanowisko Sądu I instancji, który jako niewiarygodne ocenił zeznania <xAnon>R. T.</xAnon> z rozprawy , gdzie przeczył relacjom składanym w toku postępowania przygotowawczego utrzymując , że zostały one wymuszone przez funkcjonariuszy Policji.</xText> <xText>W istocie rzeczy , w postępowaniu przygotowawczym <xAnon>R. T.</xAnon> jedynie wskazał że od <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> i <xAnon>P. D.</xAnon> wie , że razem z <xAnon>R. K.</xAnon> dokonali napadu na pocztę , sam w tym nie brał udziału / k.808 - 808v /.</xText> <xText>Nie jest zatem jasne, na czym miałoby polegać rzekome wymuszenie zeznań co do udziału w rozboju na pracownikach Urzędu Pocztowego <xAnon>R. K.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> , skoro w relacjach <xAnon>R. T.</xAnon> w tym zakresie brak jest jakichkolwiek szczegółów .</xText> <xText>Trudno zgodzić się z obrońcą <xAnon>R. K.</xAnon> , że zeznania <xAnon>R. T.</xAnon> znajdują potwierdzenie w relacjach jego matki. <xAnon>M. T.</xAnon> zeznała wszak na rozprawie , że nieletni w czasie przesłuchań miał zachowaną swobodę wypowiedzi / k. 1993/.</xText> <xText>Podzielając wnioski opinii biegłych psychiatrów i psychologa co do nieprawidłowo ukształtowanej osobowości <xAnon>P. D.</xAnon> , nie sposób zgodzić się z obrońcą <xAnon>R. K.</xAnon> , że te nieprawidłowe elementy osobowości mogły decydować o tym , że oskarżony poddał się sugestii Policji, bez powodu wskazując na <xAnon>R. K.</xAnon> jako sprawcę napadu.</xText> <xText>Jak już wyżej podniesiono , na aprobatę zasługuje dokonana przez Sąd I instancji ocena wyjaśnień <xAnon>P. D.</xAnon> złożonych na rozprawie . Oczywiście trafnie Sąd orzekający nie dał wiary twierdzeniom oskarżonego o rzekomej presji wywieranej na niego przez przesłuchujących Policjantów/str. 31 uzasadnienia/.</xText> <xText>Wbrew wywodom skargi, przekonująca jest argumentacja Sądu , że oskarżony <xAnon>P. D.</xAnon> obawiał się gróźb wypowiadanych przez <xAnon>R. K.</xAnon> na etapie postępowania przygotowawczego .</xText> <xText>Prawdą jest, że gróźb takich nie słyszał <xAnon>M. M.</xAnon> / k. 2104-2105/ Jednak nie może to prowadzić do wniosku , że <xAnon>R. K.</xAnon> gróźb takich nie wypowiadał. Sąd I instancji logicznie przedstawił przyczyny , z powodu których świadek mógł nie zwrócić uwagi na takie zachowanie się <xAnon>R. K.</xAnon> / str. 45 uzasadnienia / .</xText> <xText>Groźby natomiast wypowiadane wobec <xAnon>P. D.</xAnon> , na wypadek jeżeli nie zmieni on obciążających <xAnon>R. K.</xAnon> wyjaśnień , słyszał <xAnon>P. G.</xAnon> / k. 1564- 1565,2103- 2104 /.</xText> <xText>Brak jest jakichkolwiek racjonalnych powodów do odmowy wiary zeznaniom tego świadka . Obrońca zresztą <xAnon>R. K.</xAnon> nie stawia w złożonej apelacji zarzutów co do oceny tego dowodu dokonanej przez Sąd I instancji.</xText> <xText>Trafnie podnosi Sąd I instancji, że <xAnon>P. D.</xAnon> nie miał żadnego interesu osobistego i procesowego w złożeniu obciążających <xAnon>R. K.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> wyjaśnień .</xText> <xText>W przekonaniu Sądu odwoławczego , za brakiem sprawstwa <xAnon>R. K.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> nie mogą przemawiać wyniki badań osmologicznych . Z opinii osmologicznych wynika , że na siedzeniu kierowcy skradzionego do napadu samochodu zabezpieczono ślad zapachowy pochodzący od <xAnon>P. D.</xAnon> / k. 1346-13 50/.</xText> <xText>Siady takie nie zostały potwierdzone wobec pozostałych oskarżonych / k. 1350-13511501- 1505 /.</xText> <xText>Zgodzić się jednak trzeba z Sądem I instancji, że <xAnon>P. D.</xAnon> , jako kierowca przebywał najdłużej w samochodzie , zaś badania śladów zapachowych pozostałych sprawców , którzy w pojeździe znajdowali się bardzo krótko , musiały siłą rzeczy być utrudnione .</xText> <xText>Ujawnienie przy tym śladu zapachowego <xAnon>P. D.</xAnon> na siedzeniu kierowcy <xAnon>F. (...)</xAnon> potwierdza jego wyjaśnienia co do przebiegu napadu i jego w tym roli, która polegała na prowadzeniu samochodu wykorzystanego przy dokonywaniu rozboju . Dowód ten przekonuje , że okoliczności towarzyszące przebiegowi rozboju <xAnon>P. D.</xAnon> przedstawia w postępowaniu przygotowawczym w sposób zgodny z rzeczywistym stanem rzeczy , nie stara się zminimalizować swojego udziału w przestępstwie .</xText> <xText>Poza wyjaśnieniami <xAnon>P. D.</xAnon> i zeznaniami <xAnon>R. T.</xAnon> z postępowania przygotowawczego / do których odniesiono się wyżej/, o sprawstwie <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> , jeżeli chodzi o napad na Urząd Pocztowy przekonują wyjaśnia tego ostatniego składane w toku śledztwa .</xText> <xText>Jak trafnie podnosi Sąd I instancji, <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> , będąc trzykrotnie przesłuchiwany w trakcie postępowania przygotowawczego przyznał się do dokonania tego przestępstwa /k.l 177, 1182,1187 /.</xText> <xText>Przekonujące jest stanowisko Sądu I instancji, że nie sposób dać wiary wyjaśnieniom <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> z rozprawy /k. 1956/, w których utrzymywał, że przyznał się do napadu na Urząd Pocztowy pod wpływem przesłuchującego go funkcjonariusza Policji, który oświadczył, że jak się przyzna , to „posiedzi „ w areszcie 2-3 miesiące i wyjdzie na wolność . Takie tłumaczenie razi wręcz naiwnością. Rację ma Sąd I instancji podnosząc , że nie sposób dać wiarę , że osoba , która nie miała żadnego związku z napadem , przyznałaby się do niego i to niezależnie od tego Jak długo miałaby przebywać w warunkach tymczasowego aresztowania.</xText> <xText>Sąd odwoławczy podziela dokonaną przez Sąd I instancji ocenę zeznań świadka <xAnon>M. C.</xAnon> / str.l 8,41,42 uzasadnienia /, której zresztą nie kwestionuje obrońca wskazując, że <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> mógł sam powziąć przeświadczenie , że przyznając się , skróci okres tymczasowego aresztowania do 2-3 miesięcy .</xText> <xText>Z zeznań <xAnon>M. C.</xAnon> wynika , że w toku przesłuchania <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> nie składał mu żadnych obietnic .</xText> <xText>Słusznie przy tym podnosi Sąd I instancji, że <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> był przesłuchiwany nie tylko Pi zez funkcjonariusza Policji, ale także przez prokuratora / k. 1182/, oraz przed sądem w toku posiedzenia w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania /k.l 187/ . Na żadnym etapie śledztwa <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> nie utrzymywał, że jego przyznanie się do winy zostało w jakikolwiek sposób wymuszone .</xText> <xText>Na uwzględnienie natomiast zasługiwała apelacja obrońcy <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> w części w jakiej odnosi się do przypisanego oskarżonemu czynu z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 289§2 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>W przekonaniu Sądu odwoławczego , dokonana przez Sąd I instancji ocena materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie , która skutkowała uznaniem <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> za winnego także czynu z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289§2 k.k.</xLexLink>, polegającego na zaborze w okresie od 26 stycznia 2004r do dnia 27 stycznia 2004r w <xAnon>B.</xAnon> , w celu krótkotrwałego użycia samochodu <xAnon>F. (...)</xAnon> na szkodę <xAnon>A. P. (1)</xAnon> , wykroczyła poza granice zakreślone przepisem <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>Lektura przy tym akt sprawy wykazuje , że nie jawi się możliwość przeprowadzenia takich dowodów co do omawianego czynu , które nie byłyby przeprowadzone przed Sądem I instancji.</xText> <xText>Jak trafnie postrzega obrońca <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> , oskarżony na żadnym etapie postępowania nie przyznał się do dokonania zaboru samochodu należącego do <xAnon>A. P. (1)</xAnon> .</xText> <xText>Jedynym dowodem , który przekonał Sąd I instancji o sprawstwie <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> stały się pierwsze wyjaśnienia oskarżonego <xAnon>P. D.</xAnon> z postępowania przygotowawczego /str. 17,30 uzasadnienia/.</xText> <xText>Sąd I instancji przyjął, że w pierwszych wyjaśnieniach <xAnon>P. D.</xAnon> podał wersję , z której wynikało , że <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> brał też udział w zaborze samochodu .</xText> <xText>Niewątpliwie trafne jest ustalenie , że w przestępstwie tym brał udział <xAnon>R. K.</xAnon>, który jak wskazał <xAnon>P. D.</xAnon> zawiózł pozostałych sprawców swoim samochodem na <xAnon>osiedle (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> / k.75/. Sprawstwo <xAnon>R. K.</xAnon> potwierdził <xAnon>P. D.</xAnon> także w toku przesłuchania w dniu 10 listopada 2004r / k. 694/.</xText> <xText>W przekonaniu Sądu odwoławczego , wyjaśnienia <xAnon>P. D.</xAnon> z dnia 22 września 2004r nie sąjednak na tyle precyzyjne , aby można było na ich podstawie / podzielając przy tym ocenę Sądu I instancji o ich wiarygodności/ wyprowadzić wniosek , że w istocie rzeczy <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> brał udział w zaborze <xAnon>F. (...)</xAnon> .</xText> <xText>Należy w tym miejscu przytoczyć dokładną wypowiedź <xAnon>P. D.</xAnon> z pierwszych jego wyjaśnień .</xText> <xText>Oskarżony stwierdził wówczas „ W napadzie tym uczestniczyli <xAnon>K. R.</xAnon>, <xAnon>T. R.</xAnon>, <xAnon>G. K.</xAnon> i ja . Pomysł napadu wyszedł od <xAnon>R. K.</xAnon> i on mnie namówił do udziału w tym przestępstwie . Przed napadem na pocztę ukradliśmy <xAnon>F. (...)</xAnon> z <xAnon>osiedla (...)</xAnon> ale nie jestem tego pewny . Na osiedle to zawiózł nas <xAnon>R. K.</xAnon> swoim samochodem…………..”/k.75/.</xText> <xText>O ile <xAnon>P. D.</xAnon> podaje nazwiska osób biorących udział w napadzie , to odnośnie zaboru samochodu posługuje się sformułowaniami „ ukradliśmy „ „ zawiózł nas” .</xText> <xText>W ocenie Sądu odwoławczego w wypowiedzi <xAnon>P. D.</xAnon> brak jest precyzji, czy wszystkie osoby , które uczestniczyły w napadzie na Urząd Pocztowy , dokonywały zaboru <xAnon>F. (...)</xAnon> .</xText> <xText>Okoliczności towarzyszących zaborowi <xAnon>F. (...)</xAnon> nie sposób odtwarzać jedynie na podstawie pierwszych , jak podniesiono nie do końca precyzyjnych wyjaśnień <xAnon>P. D.</xAnon> . Brak jest racjonalnych powodów dla odmowy wiary wyjaśnieniom <xAnon>P. D.</xAnon> z dnia 10 listopada 2004r , w których wskazał, że przy kradzieży samochodu nie było oskarżonego <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> / k. 694 / . Wyjaśnienia te nie pozostają w istocie rzeczy w sprzeczności z tymi, jakie <xAnon>P. D.</xAnon> składał 22 września 2004r .Będąc po raz pierwszy przesłuchiwany , <xAnon>P. D.</xAnon> posługując się ogólnymi sformułowaniami nie wymienił wyraźnie nazwiska <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> jako jednego ze sprawców zaboru pojazdu.</xText> <xText>Co istotne , w dniu 10 listopada 2004r <xAnon>P. D.</xAnon> podał, że samochód został zaprowadzony na parking przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> .</xText> <xText>Takie stwierdzenie <xAnon>P. D.</xAnon> znajduje oparcie w zeznaniach <xAnon>A. P. (1)</xAnon> , z których wynika , że pojazd pozostawił w dniu 26 stycznia 2004r około godziny 19.00 na parkingu przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> / k. 528-529,2011/.</xText> <xText>W przekonaniu Sądu odwoławczego , wyjaśnienia jakie złożył <xAnon>P. D.</xAnon> w dniu 10 listopada 2004r doprecyzowują te z dnia 22 września 2004r , w odniesieniu do okoliczności towarzyszących zaborowi w celu krótkotrwałego użycia samochodu <xAnon>F. (...)</xAnon> i prowadzą do wniosku , że w przestępstwie tym nie brał udziału <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> .</xText> <xText>W tym stanie rzeczy , Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób , że uniewinnił oskarżonego <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> od popełnienia czynu z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289§2 k.k.</xLexLink> przypisanego mu w pkt 1 wyroku ustalając , że czynu tego dopuścił się oskarżony <xAnon>R.</xAnon> </xText> <xText> <xAnon>K.</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, co do której materiały wyłączono do odrębnego postępowania oraz z nieletnim , wobec którego postępowanie umorzono . Zmiana taka skutkować musiała jednocześnie uchyleniem zawartego w pkt 4 wyroku orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności w odniesieniu do oskarżonego <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>.</xText> <xText>W pozostałej części zaskarżony wyrok jako trafny utrzymano w mocy .</xText> <xText>Oczywiście prawidłowo Sąd I instancji zakwalifikował czyn przypisany oskarżonym w pkt 3 zaskarżonego wyroku jako wyczerpujący znamiona przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> wobec <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> i z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§2 k.k.</xLexLink> wobec <xAnon>R. K.</xAnon> . Prawidłowo także zachowanie się <xAnon>R. K.</xAnon> opisane w pkt 1 wyroku zakwalifikowano jako wyczerpujące znamiona występku z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289§2 k.k.</xLexLink> zw . z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 k.k.</xLexLink></xText> <xText>Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku przekonuje , że Sąd I instancji przy wymiarze kar należycie zważył występujące po stronie oskarżonych okoliczności tak obciążające jak i łagodzące , w niczym nie uchybiając dyrektywom zawartym w <xLexLink xArt="art. 53;art. 53 § 1;art. 53 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 §1 i 2 k.k.</xLexLink></xText> <xText>Trafnie podnosi Sąd I instancji wysoki stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonych czynu z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink>, uprzednią ich karalność , negatywne opinie środowiskowe .</xText> <xText>W istocie rzeczy trudno dopatrzeć się po stronie oskarżonych innych okoliczności łagodzących niż te podniesione przez Sąd I instancji, przy czym trudno uznać , aby wimiy mieć istotny wpływ na wymiar kary.</xText> <xText>Wobec przewagi okoliczności obciążających , nie można ocenić jako nadmiernie surowe wymierzone oskarżonym kary :</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>wobec <xAnon>R. K.</xAnon> 1 roku pozbawienia wolności za czyn z <xLexLink xArt="art. 289;art. 289 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 289§2 k.k.</xLexLink> w zw. z</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText><xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 k.k.</xLexLink>,5 lat pozbawienia wolności za czyn z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§2 k.k.</xLexLink>,</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>wobec <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> 4 lat pozbawienia wolności za czyn z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink></xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Trafnie <xAnon>R. K.</xAnon> wymierzona została surowsza kara za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink>, skoro oskarżony działał w warunkach <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§2 k.k.</xLexLink></xText> <xText>Sąd odwoławczy aprobuje tok rozumowania Sądu I instancji prowadzący do wymierzenia <xAnon>R. K.</xAnon> kary łącznej pozbawienia wolności przy wykorzystaniu zasady</xText> <xText>pełnej absorpcji.</xText> <xText>O kosztach obrony z urzędu oskarżonych w postępowaniu odwoławczym orzeczono na mocy <xLexLink xArt="art. 29" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">art. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982r Prawo o adwokaturze</xLexLink> / tekst jedn. Dz.U. z 2002r nr 123 , poz. 1058 / <xLexLink xArt="art. 29 § 14;art. 29 § 14 ust. 1;art. 29 § 14 ust. 1 pkt. 5" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">§ 14 ust.l pkt 5</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 pkt. 3" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu</xLexLink> / Dz.U. nr 163 , poz. 1348 z późn. zm. / .</xText> <xText>Sąd Apelacyjny na mocy <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624§1 k.p.k.</xLexLink> zwolnił oskarżonych od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze uznając , ze ich uiszczenie byłoby dla nich zbyt uciążliwe zważywszy ich sytuację materialną - nie posiadają oni majątku o istotnej wartości , mają do odbycia wysokie kary pozbawienia wolności, i obciążył wydatkami poniesionymi w toku postępowania odwoławczego Skarb Państwa , podobnie jak kosztami procesu za I i II instancję w części, w jakiej oskarżony <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> został uniewinniony /<xLexLink xArt="art. 632;art. 632 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 632 pkt 2 k.p.k.</xLexLink>/</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

SSAAndrzej Czarnota

Monika Nowacka

Aleksandra Jabłońska

Monika Nowacka

Sygn. akt II AKa 110/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 kwietnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący:SSAAndrzej Czarnota Sędziowie:SAMirosław Cop del.SODanuta Matuszewska (spr.) Protokolant:Aleksandra Jabłońska przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Janusza Krajewskiego po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2006 r. sprawy: 1.R. K.oskarżonego zart. 289 § 2 kkw zw.zart. 64 § 1 kk,art. 280 § 2 kkiart. 288 § 1 kkw zw.zart. 11 § 2 kkw zw.zart. 64 § 1 kk, 2.K.G.oskarżonego zart. 289 § 2 kk,art. 280 § 2 kkiart. 288 § 1 kkw zw.zart. 11 § 2 kk na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 16 grudnia 2005 r. sygn. akt MIK 68/05 I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że: ./. 1 uchyla zawarte w punkcie 4 wyroku orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności w odniesieniu do oskarżonegoK.G., 2 uniewinnia oskarżonegoK.G.od popełnienia czynu zart. 289 § 2 kkprzypisanego mu w pkt 1 wyroku ustalając, że czynu tego dopuścił się oskarżonyR. K., działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, co do której materiały wyłączono do odrębnego postępowania oraz z nieletnim, wobec którego postępowanie umorzono; II utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części; III zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw.A.W.Kancelaria Adwokacka wB.i adw.P. S.Kancelaria Adwokacka wB.kwoty po 732 zł brutto tytułem kosztów obrony z urzędu przed Sądem Apelacyjnym oskarżonychR. K.iK.G.; IV zwalnia obydwu oskarżonych z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, zaś poniesionymi w jego toku wydatkami oraz kosztami procesu za I i II instancję w części, w jakiej oskarżonyK.G.został uniewinniony, obciąża Skarb Państwa. UZASADNIENIE R. K.iK.G.oskarżeni zostali o to , że : I w okresie od 26 stycznia 2004r godz. 19.00 do 27 stycznia 2004r godz. 16.30 wB.przyul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu oraz z nieletnim , co do którego materiały wyłączono do odrębnego postępowania , dokonali zaboru celem krótkotrwałego użycia zamkniętego na zamki fabryczne samochodu markiF. (...)nr rej. (...)wartości 7.0000 zł , który porzucili następnie w stanie otwartym wB.przyul. (...),czym działali na szkodęA. P. (1), przy czym R.K.przedmiotowego czynu dopuści! się w ciągu pięciu lat od odbycia w okresie od 17.12.1998r do 26.01.2000r kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 25.08.1998r , sygn. akt IIIK 779/98 za przestępstwa zart. 208 d.k.k.i inne to jest o przestępstwo zart. 289§2 k.k., a wobec R.K.o przestępstwo zart. 289§2 k.k.w zw. zart. 64§1 k.k. II w dniu 27 stycznia 2004r wB., przyul. (...)działając wspólnie i w porozumieniu oraz z nieletnim , co do którego materiały wyłączono do odrębnego postępowania , dokonali rozboju na pracownikach Urzędu Pocztowego nr(...)w ten sposób , że będąc zamaskowanymi kominiarkami , wtargnęli do wnętrza budynku , zbili szybę w drzwiach oraz posługując się niebezpiecznym narzędziem w postaci noża , jak również demonstrując posiadanie dwóch przedmiotów przypominających pistolety , krzycząc „ to jest napad , gdzie są pieniądze , na glebę „ doprowadzili kasjerkęD. Ł.do stanu bezbronności , a następnie zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie łącznej 1.600 zł na szkodę Urzędu Po9cztowego nr(...)wB.oraz telefon komórkowym-ki S. (...)o wartości 500 zł na szkodęD. Ł., przy czym wskutek uszkodzenia szyby w drzwiach spowodowali straty w wysokości 300 zł na szkodę wyżej wymienionego urzędu , zaś R.K.czynu tego dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa zart. 64§1 k.k.opisanych wpkt Ito jest o przestępstwo zart. 280§2 k.k.iart. 288§ 1 k.k.w zw. zart. 11 §2 k.k., a wobec R.K.o przestępstwo zart. 270§2 k.k.iart. 288§ 1 k.k.w zw. z art. II §2 k.k.w zw. zart. 64 § 1 k.k. P. D.został ponadto oskarżony o to , że : III w dniu 26 sierpnia 2004r około godziny 19.40 wB., przy trasie kolejowejB.-T., około 300 metrów odulicy (...)w kierunku północny-zachód , działając wspólnie i w porozumieniu z nieletnim , co do którego materiały wyłączono do odrębnego postępowania , usiłował dokonać zboru mienia należącego do małoletnichM. K. (1)iA. P. (2)w ten sposób , że trzymając w ręku niebezpieczne narzędzie w postaci noża zażądał wydania telefonów komórkowych i rowerów , lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na czynny opór pokrzywdzonych to jest o przestępstwo zart. 13§1 k.k.w zw. zart. 280§2 k.k. IV w dniu 26 sierpnia 2004r około godziny 19.40 wB., przy trasie kolejowejB.-T., około 300 metrów odulicy (...)w kierunku północny zachód , działając z zamiarem ewentualnym pozbawienia życiaA. P. (2)w okolicznościach wskazanych w pkt III , wobec odmowy wydania przedmiotów uderzył trzymanym w ręku nożem w klatkę piersiową pokrzywdzonego , a następnie usiłując uderzyć w szyję , mówiąc przy tym „ zabiję cię „ , lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na czynny opór pokrzywdzonego , przy czym w wyniku zdarzeniaA. P.doznał obrażeń w postaci rany kłutej klatki piersiowej po stronie lewej / okolicy dolnego brzegu łopatki / , drążącej do jamy opłucnej , którego następstwem było powstanie odmy opłucnowej , rany ciętej paliczka bliższego kciuka prawego , stłuczenia tkanek miękkich / krwiak okularowy / okolicy oczodołu prawego , wylewu podspojówkowego oka prawego oraz otarć naskórka okolicy ramienia lewego , które naruszyły czynności narządów jego ciała na czas poniżej 7 dni to jest o przestępstwo zart. 13§ 1 k.k.w zw. zart. 148§2 pkt 2 k.k.iart. 157§2 k.k.w zw. zart. 11 §2 k.k. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 16 grudnia 2005r sygn. akt III K 68/05 oskarżeniR. K.iK.G.zostali uznani za winnych tego , że w okresie od 26 stycznia 2004r do dnia 27 stycznia 2004r wB., przyul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą , co do której materiały wyłączono do odrębnego postępowania oraz z nieletnim , wobec którego postępowanie umorzono , dokonali zaboru celem krótkotrwałego użycia zamkniętego na zamki fabiyczne samochodu markiF. (...)nr rej. (...)wartości 7.000 zł , który następnie porzucili w stanie otwartym wB.przyul. (...), czym działali na szkodę A. P. (1), przy czymR. K.zarzucanego mu czynu dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu w okresach : od 8 maja 2000r do 2 marca 200lr i od 26 marca 200Ir do 25 listopada 2002r oraz od 28 marca 2003r do 5 kwietnia 2003r kary łącznej 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 6 maja 2002r w sprawie III K 163/00 za przestępstwa zart. 288§1 k.k.w zw. zart. 64§1 k.k.i zart. 280§ 1 k.k.w zw. zart. 64 §1 k.k.to jest przestępstwa zart. 289§2 k.k., a wobec oskarżonegoR. K.przestępstwa zart. 289§2 k.k.w zw. zart. 64§1 k.k.i za to na postawieart. 289§2 k.k.zostali skazani: - oskarżonyK.G.na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności , oskarżonyR. K.na karę 1 roku pozbawienia wolności. Postępowanie wobec nieletniegoP. D.w części dotyczącej czynu opisanego w pkt I umorzono . OskarżeniR. K.,K.G.iP. D.uznani zostali za winnych tego , że w dniu 27 stycznia 2004r wB.przyul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu oraz z inną osobą , co do której wyłączono materiały do odrębnego prowadzenia , dokonali rozboju wobec pracownicy Urzędu Pocztowego nr(...)D. Ł.w ten sposób , że grozili jej użyciem przemocy poprzez posługiwanie się nożem oraz dwoma przedmiotami przypominającymi z wyglądu broń , a następnie zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 1.000 zł na szkodę Urzędu Pocztowego nr(...)oraz telefon komórkowymarki S. (...)o wartości co najmniej 400 zł na szkodęD. Ł., przy czymR. K.czynu tego dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa opisanych wpkt 1to jest przestępstwa zart. 280§2 k.k., a wobecR. K.przestępstwa zart. 280§2 k.k.w zw. zart. 64§2 k.k.oraz wobecP. D.przestępstwa zart. 280§2 k.k.w zw. zart. 10§2 k.k.i za to zostali skazani: - R. K.na podstawieart. 280§2 k.k.w zw. zart. 64§2 k.k.na karę 5 lat pozbawienia wolności, K.G.na podstawieart. 280§2 k.k.na karę 4 lat pozbawienia wolności, P. D.na podstawieart. 280§2 k.k.na karę 3 lat pozbawienia wolności . Na podstawieart. 85 k.k.iart. 86§1 k.k.w miejsce orzeczonych jednostkowych kar pozbawienia wolności wymierzono oskarżonym kary łączne : - R. K.w rozmiarze 5 lat pozbawienia wolności, K.G.w rozmiarze 4 lat pozbawienia wolności. Na podstawieart. 63 §1 k.k.na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemuK.G.okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 22 grudnia 2004r . Na podstawieart. 44§2 k.k.orzeczono przepadek na rzecz Skarbu Państwa noża z rękojeścią typu kastet łącznej długości 27 cm - przez jego zniszczenie . OskarżonyP. D.został uznany za winnego tego , że w dniu 26 sierpnia 2004r wB., około godz. 19.40 przy trasie kolejowejB.-T.przewidując możliwość spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiuA. P. (2)oraz godząc się na to , zadał pokrzywdzonemu cios w okolice klatki piersiowej i próbował zadać kolejne ciosy w szyję , w następstwie czegoA. P. (2)doznał rany kłutej klatki piersiowej po stronie lewej drążącej do jamy opłucnej , którego następstwem było powstanie odmy opłucnowej oraz rany ciętej paliczka bliższego kciuka prawego , stłuczenia tkanek miękkich okolicy oczodołu prawego i otarć naskórka okolicy ramienia lewego , mogących doprowadzić do uszkodzenia ważnych dla zdrowia i życia pokrzywdzonego organów wewnętrznych , które to obrażenia nie doprowadziły do choroby realnie zagrażającej życiu , lecz naruszyły czynności narządów jego ciała na okres do siedmiu dni, to jest przestępstwa zart. 13§ 1 k.k.w zw. zart. 156§ 1 pkt 2 k.k.iart. 157§2 k.k.w zw. zart. 11 §2 k.k.oraz w zw. zart. 10§2 k.k.i za to na podstawieart. 14§ 1 k.k.w zw. zart. 156§ 1 pkt 2 k.k.przy zastosowaniuart. 11 §3 k.k.skazany został na karę 2 lat pozbawienia wolności. OskarżonyP. D.został uznany za winnego tego , że w czasie i miejscu opisanych wyżej w punkcie 7 usiłował dokonać rozboju wobec nieletniegoA. P. (2)w ten sposób , że grożąc użyciem przemocy wobec wyżej wymienionego poprzez posługiwanie się nożem żądał wydania należących do niego : telefonu komórkowegomarki S. (...)wartości co najmniej 300 zł i roweru górskiego wartości 800zł , lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na czynny opór pokrzywdzonego to jest przestępstwa zart. 13§ 1 k.k.w zw. zart. 280§2 k.k.i w zw. zart. 10§2 k.k.i za to na podstawieart. 14§ 1 k.k.w zw. zart. 280§2 k.k.skazany został na karę 3 lat pozbawienia wolności. Na podstawieart. 85 k.k.iart. 86§1 k.k.w miejsce orzeczonych jednostkowych kar pozbawienia wolności wymierzono oskarżonemuP. D.karę łączną w rozmiarze 5 lat pozbawienia wolności . Na podstawieart. 63 §1 k.k.na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 22 września 2004r. Na podstawieart. 415§3 k.p.k.pozostawiono bez rozpoznania powództwa cywilne złożone na rzecz pokrzywdzonegoA. P. (2), przez prokuratora iB. P.. Od Skarbu Państwa zasądzono na rzecz adwokatówA.W.oP. S.kwoty łącznie po 2.854, 80 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonymR. K.iK.G.. Oskarżeni zostali zwolnieni od ponoszenia kosztów sądowych , wydatkami w sprawie obciążono Skarb Państwa . Apelacje od powyższego wyroku wnieśli obrońcy oskarżonychR. K.iK.G.. ObrońcaR. K.zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku , a polegający na przyjęciu , że oskarżony dopuścił się zarzucanych mu w akcie oskarżenia czynów , podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy , w szczególności wyjaśnienia złożone przez oskarżonegoP. D.przed Sądem oraz świadkaR. T., a takżeM. T.orazD. Ł.nie pozwalają na to , oraz obrazę przepisów prawa procesowego /art. 4, 5 , 7,410 k.p.k./ , która miała wpływ na treść wyroku , a wynika z oparcia zaskarżonego orzeczenia jedynie na dowodach obciążających oskarżonego bez należytego uzasadnienia takiego stanowiska , wniósł o uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu , ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania . Obrońca oskarżonegoK. G. (1)zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku , polegający na przyjęciu , że oskarżony dopuści! się zarzucanych mu czynów mimo poważnych wątpliwości w tym względzie wynikających z zebranego w sprawie materiału dowodowego , a w szczególności z zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonych , wniósł o zmianę zapadłego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych czynów . Pisma procesowe , zatytułowane jako apelacje złożyli oskarżeniR. K.iK.G.. Treść pism procesowych oskarżonych wskazuje , że zaskarżonemu wyrokowi zarzucają błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę , wyrażające się w niesłusznym uznaniu ich za innych popełnienia zarzucanych czynów oraz , że domagają się zmiany zapadłego orzeczenia przez uniewinnienie ich od przypisanych czynów , albo uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania . Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Jako zasadną uznać należało apelację obrońcyK.G.w części dotyczącej przypisanego oskarżonemu czynu zart. 289§2 k.k.Częściowe uwzględnienie apelacji obrońcyK.G.skutkować musiało jednocześnie zmianę opisu przypisanego oskarżonemuR. K.przestępstwa zart. 289§1 k.k.w zw. zart. 64§1 k.k. Jako oczywiście bezzasadne w ocenie Sądu Apelacyjnego uznać należało apelacje obrońcówR. K.iK.G.w odniesieniu do zbrodni rozboju dokonanej w dniu 27 stycznia 2004r wB.wobecD. Ł.- pracownicy Urzędu Pocztowego nr(...). Do apelacji obrońców w części, w jakiej stawiają zarzuty rozstrzygnięciu Sądu I instancji co do przypisanej oskarżonym zbrodni rozboju Sąd odwoławczy ustosunkuje się w pierwszym rzędzie . Postępowanie dowodowe w tym zakresie przeprowadzone zostało przez Sąd I instancji w sposób wyczerpujący i wszechstronny , a w oparciu o wyniki tego postępowania sąd orzekający dokonał trafnych ustaleń stanu faktycznego , doszedł do prawidłowych wniosków w kwestii winy oskarżonych , kwalifikacji prawnej przypisanego im czynu , jak też i co do wymiaru kary . Jako chybiony uznać należało podnoszony w obydwu skargach zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku , jak też podnoszony w apelacji obrońcyR. K.zarzut dopuszczenia się przez Sąd I instancji obrazy przepisów postępowania , który miałby się wyrażać w oparciu zaskarżonego orzeczenia jedynie na dowodach obciążających bez należytego uzasadnienia takiego stanowiska . Lektura obszernego uzasadnienia zaskarżonego wyroku przekonuje , że odmawiając wiary wyjaśnieniomR. K.w całości i wyjaśnieniomK.G.z rozprawy Sąd I instancji nie uczynił tego bezkrytycznie , ale po wnikliwej analizie całokształtu materiału dowodowego sprawy . Wnioski i oceny wyprowadzone przez Sąd orzekający z okoliczności ujawnionych na rozprawie są swobodne , ale nie noszą cech dowolności i jako takie pozostać muszą pod ochroną prawa procesowego /art. 7 k.p.k./ . W ocenie Sądu odwoławczego , zgromadzone w sprawie dowody pozwalały na przypisanie bez żadnych wątpliwościR. K.iK.G.dokonania rozboju wobecD. Ł.- pracownicy Urzędu Pocztowego nr(...)wB.. Nie sposób nie postrzec , że kluczowym dowodem w omawianym zakresie stały się wyjaśnienia współoskarżonego o dokonanie tego przestępstwaP. D.. Oczywiste jest , że w przypadku dowodów z pomówienia / a za taki dowód uznać należy wyjaśnieniaP. D./ należy zachować szczególną ostrożność w ich ocenie. Pomówienie jest - ogólnie biorąc- jednym z rodzajów wyjaśnień osoby zainteresowanej w wyniku procesu . Istnieją dwa rodzaje pomówień. Do pierwszego należą te pomówienia , w których współoskarżony , zapierając się własnej winy , pomawia inną osobę, przeważnie współoskarżonego, o popełnienie danego czynu i w ten sposób dąży do ekskulpowania własnej osoby .Do drugiego należy pomówienie ,które umownie można określić jako pomówienie złożone , mianowicie zachodzi ono wtedy , gdy oskarżony przyznaje się do winy twierdząc jednocześnie , że także inna osoba / z reguły współoskarżony/ brała udział w przestępstwie , które jest przedmiotem osądu w danej sprawie . W jednej i drugiej sytuacji wspomniany dowód jest dowodem , który ze względu na zainteresowanie osoby pomawiającej inną , powinien być poddany szczególnie wnikliwej ocenie z jednoczesnym rozważeniem , czy istnieją dowody potwierdzające bezpośrednio lub choćby tylko pośrednio wyjaśnienia pomawiającego , a nadto , czy wyjaśnienia pomawiającego są logiczne i nie wykazują chwiejności , albo czy nie są wręcz nieprawdopodobne . W razie odwołania takiego „wyjaśnienia - pomówienia „ należy ponadto uważnie zbadać , czy powody , jakie podał autor tego typu wypowiedzi , uzasadniają ich zmianę , są przekonujące. / vide: wyrok SN z dnia 06 lutego 1970r , IV KR 249/69 , OSNKW nr 4-5 z 1970 r .poz. 46, wyrok SN z dnia 15 lutego 1985r IV KR 25/85 , OSNKW nr 11-12 z 1985r , poz. 103/. W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z drugim , o jakim wyżej mowa rodzajem pomówienia. W ocenie Sądu odwoławczego , Sąd I instancji dokonał wnikliwej , nacechowanej odpowiednią dozą ostrożności analizy wyjaśnieńP. D., która musiała prowadzić do ostatecznego wniosku , że nie są wiarygodne jego relacje z rozprawy co do przebiegu dokonanego w dniu 27 stycznia 2004r rozboju w Urzędzie Pocztowym nr(...)wB.. W toku postępowania przygotowawczegoP. D.konsekwentnie wskazywał że napadu rabunkowego na Urząd Pocztowy dokonał wspólnie zR. K.,R. T.iK.G./ k. 75 - 76,694-694v/. Nie można zgodzić się z obrońcąR. K., że wyjaśnieniaP. D.z postępowania przygotowawczego zawierają takie odmienności, które powodują wątpliwości co do ich wiarygodności. Nie jest tak , żeP. D.nie był pewien czy samochódF. (...), który był następnie wykorzystany przy dokonaniu napadu , został skradziony . Przeczą temu wypowiedzi oskarżonego z postępowania przygotowawczego . W dniu 22 września 2004rP. D.stwierdził: „ Przed napadem na pocztę ukradliśmyF. (...)—(...)zosiedla (...), ale nie jestem tego pewnyJk.75/, a dniu 10 listopada 2004r „ Nie pamiętam już z jakiej ulicy samochód ten ukradliśmy / k. 694/. Z treści wyjaśnieńP. D.wynika , że w istocie rzeczy nie miał wątpliwości co do samej kradzieży samochodu / wniosek taki byłby zresztą irracjonalny , skoro oskarżony w jednych i drugich wyjaśnieniach opisuje , w jaki sposób samochód ten był następnie wykorzystany do popełnienia rozboju / , nie miał tylko pewności co do ulicy , na której to miało miejsce . KradzieżF. (...)przyznał zresztąP. D.także na rozprawie . Uważna lektura wyjaśnieńP. D.z postępowania przygotowawczego prowadzi do wniosku , że nie jest tak , aby oskarżony ten różnie wskazywał na tym etapie osoby uczestniczące w kradzieży pojazdu , o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia . Z pewnością nie mogą dyskredytować wyjaśnieńP. D.z postępowania przygotowawczego różnice dotyczącego tego , który ze sprawców , jakim przedmiotem posługiwał się w czasie zdarzenia . W dniu 2 września 2004r.P. D.podał, żeR. K.zadecydował, że on sam będzie miał nóż, zaśT.miał mieć pistolet /k. 75v/, zaś w dniu 10 listopada 2004r. wyjaśnił, że w czasie napadu toT.miał nóżK./ k.694 /. W przekonaniu Sądu odwoławczego , takie odmienności w relacjachP. D. w istocie tłumaczyć należy znacznym upływem czasu od zajścia . Z relacjiD. Ł.wynika /k 477-480, 10981-1982/ , że sprawca trzymał nóż w prawej ręce , wymachiwał nim . Z zeznań tych jednak nie sposób wnosić , aby napastnik wykonywał nożem jakieś precyzyjne ruchy i do niczego istotnego nie prowadzi podnoszona przez obrońcę okoliczność , żeR. K.jest osobą leworęczną. Trudno przy tym wymagać , abyD. Ł., znajdująca się w nader stresującym położeniu mogła , zapamiętać precyzyjnie wszystkie szczegóły , jak chociażby metalową rękojeść noża, co podkreśla w skardze obrońcaR. K.. Postrzec trzeba , że to w samochodzie należącym doR. K./ k. 157- 159 / ujawniono nóż ,który po okazaniuP. D.zidentyfikował jako ten , który używany był podczas zdarzenia / k. 694/. Także na ten nóż jako najbardziej podobny do tego , jaki widziała w ręku jednego ze sprawców wskazałaD. Ł./ k. 1039-1040 / W takim stanie rzeczy , nie sposób jako dowolne potraktować ustalenie Sądu I instancji, że toR. K.posługiwał się nożem w czasie napadu . Rację ma Sąd I instancji, że dla odpowiedzialności oskarżonych nie ma znaczenia to , kto ze sprawców posługiwał się nożem . ZeznaniaD. Ł.nie pozostawiają wątpliwości, że zachowanie się napastników wskazywało , że wszyscy akceptowali posłużenie się nożem w trakcie dokonywanego przestępstwa . Oczywiście nie ma racji obrońcaR. K.twierdząc , żeP. D.nie wskazał, na czym miała polegać kierownicza rola tego oskarżonego w przestępczych działaniach. Z wyjaśnień wszakP. D.wynika że : - pomysł napadu wyszedł odR. K., do udziału w nim namówiłP. D.,R. T.,K.G., przed napadem dokonano kradzieży samochoduF. (...), sprawców tej kradzieży naosiedle (...)wB.zawiózł swoim samochodemR. K., w dniu napaduR. K.zawiózł swoim samochodem wszystkich sprawców w pobliże poczty aby ustalić gdzie parkowane będą wykorzystywane do przestępstwa samochody, R. K.zdobył kominiarki, pistolety i nóż , R. K.zadecydował o tym , kto jakim narzędziem będzie się posługiwał, -R. K.ustalił, żeP. D.będzie oczekiwał przed budynkiem poczty w samochodzieF. (...)/ vide: wyjaśnieniaP. D.k. 75-75v/. WyjaśnieniaP. D.niewątpliwie wskazują na dominującą rolęR. K.. Dla oceny przy tym wiarygodności wyjaśnieńP. D.z postępowania przygotowawczego żadnego znaczenia mieć nie może , że do pomieszczeń poczty wszedł takżeK.G., który według relacjiP. D.miał pozostać w drzwiach i nie dysponować żadnym narzędziem / k. 75 v /. Ustalenie , że rolaK.G.nie ograniczyła się jedynie do stania „ na czatach „ w sposób jednoznaczny wynika z zeznańD. Ł./ k.477-480,1981-1982/ iR. J./ 493-494,1996v-1997/. Zgodnie z relacjami tych świadków do urzędu poczty wtargnęło trzech sprawców. Oczywiście trafna i wolna od cech dowolności jest dokonana przez Sąd I instancji ocena wyjaśnieńP. D.złożonych na rozprawie , w trakcie których oskarżony przeczył, aby dokonał rozboju wspólnie zR. K.,K.G.iR. T.utrzymując , że w czasie przesłuchania przez funkcjonariuszy Policji był bity , nazwiska oskarżonychK.iG.oraz nieletniegoR. T.podał przesłuchujący go Policjant, podczas przesłuchania nie była obecna jego matka i pedagog /k.l956v-1957/. Trafnie podnosi Sąd I instancji, że w czasie pierwszego przesłuchania nie przedstawionoP. D.zarzutu dokonania rozboju na pracownikach Urzędu Pocztowego nr(...)wB.. W dniu 22 września 2004rP. D.przesłuchiwany był w związku z przestępstwem na szkodęM. K. (1)iA. P. (2). Rację ma także Sąd orzekający , że funkcjonariusze Policji nie mogli mieć informacji co do udziałuP. D.w rozboju jaki miał miejsce w dniu 27 stycznia 2004r. To oskarżony z własnej inicjatywy przyznał się do dokonania tego przestępstwa / a także innych/ wskazał jego okoliczności i pozostałych sprawców . Do niczego istotnego nie prowadzą sugestie obrońcyR. K., że funkcjonariuszom Policji musiał być znany fakt utrzymywania przezP. D.kontaktów zR. K.. Skoro funkcjonariusze Policji nie mogli mieć wiedzy na temat udziałuP. D.w napadzie na urząd poczty , to w sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania pozostawałby pogląd , że mogli zasugerowaćP. D.współsprawstwo w tym przestępstwieR. K.,K.G.iR. T.. Z pewnością podczas przesłuchaniaP. D.obecna była jego matka oraz pedagogM. K. (2). ObrońcaR. K.nie kwestionuje , że w toku przesłuchania w dniu 22 września 2004rP. D.miał zachowaną swobodę wypowiedzi / czemu przeczył na rozprawieP. D./. Wprawdzie skarżący nie formułuje tego wyraźnie Jednak jak się wydaje , z treści apelacji obrońcyR. K.wypływa sugestia, że przed formalnym przesłuchaniemP. D.prowadzono z nim rozmowy , w których przyznał się do szeregu przestępstw , a następnie już w obecności matki i pedagoga spisano protokół przesłuchania. Taka jednak sugestia nie znajduje żadnego potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym . O niczym takim nie wspomina nawetP. D.. Cytując wyrwane z kontekstu fragmenty wypowiedzi funkcjonariusza PolicjiM. C., obrońcaR. K.w istocie rzeczy wypacza sens całokształtu wypowiedzi świadka odnoszącej się do techniki prowadzenia przesłuchania . Z zeznań tych nie można wyprowadzić innych wniosków niż te , że przed przystąpieniem do formalnego przesłuchania , z którego sporządzany jest protokół, mogą być prowadzone z zatrzymanym rozmowy zmierzające do nakłonienia do otwartości, w czasie których przesłuchiwany informowany jest o zagrożeniach ustawowych , wyjaśniana jest jego sytuacja procesowa , przekazywane mogą być informacje o posiadanych przez Policję materiałach dowodowych / vide : zeznania świadkaM. C.k. 2078-2078v/. Obrońca przy tym zdaje się zapominać , że w dniu 22 września 2004rP. D.przesłuchiwałT. S., z którego zeznań wynika , że nie rozmawiał z oskarżonym pod nieobecność jego matki / k. 2079-2080v/. Sąd odwoławczy podziela stanowisko Sądu I instancji, który jako niewiarygodne ocenił zeznaniaR. T.z rozprawy , gdzie przeczył relacjom składanym w toku postępowania przygotowawczego utrzymując , że zostały one wymuszone przez funkcjonariuszy Policji. W istocie rzeczy , w postępowaniu przygotowawczymR. T.jedynie wskazał że odK.G.iP. D.wie , że razem zR. K.dokonali napadu na pocztę , sam w tym nie brał udziału / k.808 - 808v /. Nie jest zatem jasne, na czym miałoby polegać rzekome wymuszenie zeznań co do udziału w rozboju na pracownikach Urzędu PocztowegoR. K.iK.G., skoro w relacjachR. T.w tym zakresie brak jest jakichkolwiek szczegółów . Trudno zgodzić się z obrońcąR. K., że zeznaniaR. T.znajdują potwierdzenie w relacjach jego matki.M. T.zeznała wszak na rozprawie , że nieletni w czasie przesłuchań miał zachowaną swobodę wypowiedzi / k. 1993/. Podzielając wnioski opinii biegłych psychiatrów i psychologa co do nieprawidłowo ukształtowanej osobowościP. D., nie sposób zgodzić się z obrońcąR. K., że te nieprawidłowe elementy osobowości mogły decydować o tym , że oskarżony poddał się sugestii Policji, bez powodu wskazując naR. K.jako sprawcę napadu. Jak już wyżej podniesiono , na aprobatę zasługuje dokonana przez Sąd I instancji ocena wyjaśnieńP. D.złożonych na rozprawie . Oczywiście trafnie Sąd orzekający nie dał wiary twierdzeniom oskarżonego o rzekomej presji wywieranej na niego przez przesłuchujących Policjantów/str. 31 uzasadnienia/. Wbrew wywodom skargi, przekonująca jest argumentacja Sądu , że oskarżonyP. D.obawiał się gróźb wypowiadanych przezR. K.na etapie postępowania przygotowawczego . Prawdą jest, że gróźb takich nie słyszałM. M./ k. 2104-2105/ Jednak nie może to prowadzić do wniosku , żeR. K.gróźb takich nie wypowiadał. Sąd I instancji logicznie przedstawił przyczyny , z powodu których świadek mógł nie zwrócić uwagi na takie zachowanie sięR. K./ str. 45 uzasadnienia / . Groźby natomiast wypowiadane wobecP. D., na wypadek jeżeli nie zmieni on obciążającychR. K.wyjaśnień , słyszałP. G./ k. 1564- 1565,2103- 2104 /. Brak jest jakichkolwiek racjonalnych powodów do odmowy wiary zeznaniom tego świadka . Obrońca zresztąR. K.nie stawia w złożonej apelacji zarzutów co do oceny tego dowodu dokonanej przez Sąd I instancji. Trafnie podnosi Sąd I instancji, żeP. D.nie miał żadnego interesu osobistego i procesowego w złożeniu obciążającychR. K.iK.G.wyjaśnień . W przekonaniu Sądu odwoławczego , za brakiem sprawstwaR. K.iK.G.nie mogą przemawiać wyniki badań osmologicznych . Z opinii osmologicznych wynika , że na siedzeniu kierowcy skradzionego do napadu samochodu zabezpieczono ślad zapachowy pochodzący odP. D./ k. 1346-13 50/. Siady takie nie zostały potwierdzone wobec pozostałych oskarżonych / k. 1350-13511501- 1505 /. Zgodzić się jednak trzeba z Sądem I instancji, żeP. D., jako kierowca przebywał najdłużej w samochodzie , zaś badania śladów zapachowych pozostałych sprawców , którzy w pojeździe znajdowali się bardzo krótko , musiały siłą rzeczy być utrudnione . Ujawnienie przy tym śladu zapachowegoP. D.na siedzeniu kierowcyF. (...)potwierdza jego wyjaśnienia co do przebiegu napadu i jego w tym roli, która polegała na prowadzeniu samochodu wykorzystanego przy dokonywaniu rozboju . Dowód ten przekonuje , że okoliczności towarzyszące przebiegowi rozbojuP. D.przedstawia w postępowaniu przygotowawczym w sposób zgodny z rzeczywistym stanem rzeczy , nie stara się zminimalizować swojego udziału w przestępstwie . Poza wyjaśnieniamiP. D.i zeznaniamiR. T.z postępowania przygotowawczego / do których odniesiono się wyżej/, o sprawstwieK.G., jeżeli chodzi o napad na Urząd Pocztowy przekonują wyjaśnia tego ostatniego składane w toku śledztwa . Jak trafnie podnosi Sąd I instancji,K.G., będąc trzykrotnie przesłuchiwany w trakcie postępowania przygotowawczego przyznał się do dokonania tego przestępstwa /k.l 177, 1182,1187 /. Przekonujące jest stanowisko Sądu I instancji, że nie sposób dać wiary wyjaśnieniomK.G.z rozprawy /k. 1956/, w których utrzymywał, że przyznał się do napadu na Urząd Pocztowy pod wpływem przesłuchującego go funkcjonariusza Policji, który oświadczył, że jak się przyzna , to „posiedzi „ w areszcie 2-3 miesiące i wyjdzie na wolność . Takie tłumaczenie razi wręcz naiwnością. Rację ma Sąd I instancji podnosząc , że nie sposób dać wiarę , że osoba , która nie miała żadnego związku z napadem , przyznałaby się do niego i to niezależnie od tego Jak długo miałaby przebywać w warunkach tymczasowego aresztowania. Sąd odwoławczy podziela dokonaną przez Sąd I instancji ocenę zeznań świadkaM. C./ str.l 8,41,42 uzasadnienia /, której zresztą nie kwestionuje obrońca wskazując, żeK.G.mógł sam powziąć przeświadczenie , że przyznając się , skróci okres tymczasowego aresztowania do 2-3 miesięcy . Z zeznańM. C.wynika , że w toku przesłuchaniaK.G.nie składał mu żadnych obietnic . Słusznie przy tym podnosi Sąd I instancji, żeK.G.był przesłuchiwany nie tylko Pi zez funkcjonariusza Policji, ale także przez prokuratora / k. 1182/, oraz przed sądem w toku posiedzenia w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania /k.l 187/ . Na żadnym etapie śledztwaK.G.nie utrzymywał, że jego przyznanie się do winy zostało w jakikolwiek sposób wymuszone . Na uwzględnienie natomiast zasługiwała apelacja obrońcyK.G.w części w jakiej odnosi się do przypisanego oskarżonemu czynu zart. 289§2 k.p.k. W przekonaniu Sądu odwoławczego , dokonana przez Sąd I instancji ocena materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie , która skutkowała uznaniemK.G.za winnego także czynu zart. 289§2 k.k., polegającego na zaborze w okresie od 26 stycznia 2004r do dnia 27 stycznia 2004r wB., w celu krótkotrwałego użycia samochoduF. (...)na szkodęA. P. (1), wykroczyła poza granice zakreślone przepisemart. 7 k.p.k. Lektura przy tym akt sprawy wykazuje , że nie jawi się możliwość przeprowadzenia takich dowodów co do omawianego czynu , które nie byłyby przeprowadzone przed Sądem I instancji. Jak trafnie postrzega obrońcaK.G., oskarżony na żadnym etapie postępowania nie przyznał się do dokonania zaboru samochodu należącego doA. P. (1). Jedynym dowodem , który przekonał Sąd I instancji o sprawstwieK.G.stały się pierwsze wyjaśnienia oskarżonegoP. D.z postępowania przygotowawczego /str. 17,30 uzasadnienia/. Sąd I instancji przyjął, że w pierwszych wyjaśnieniachP. D.podał wersję , z której wynikało , żeK.G.brał też udział w zaborze samochodu . Niewątpliwie trafne jest ustalenie , że w przestępstwie tym brał udziałR. K., który jak wskazałP. D.zawiózł pozostałych sprawców swoim samochodem naosiedle (...)wB./ k.75/. SprawstwoR. K.potwierdziłP. D.także w toku przesłuchania w dniu 10 listopada 2004r / k. 694/. W przekonaniu Sądu odwoławczego , wyjaśnieniaP. D.z dnia 22 września 2004r nie sąjednak na tyle precyzyjne , aby można było na ich podstawie / podzielając przy tym ocenę Sądu I instancji o ich wiarygodności/ wyprowadzić wniosek , że w istocie rzeczyK.G.brał udział w zaborzeF. (...). Należy w tym miejscu przytoczyć dokładną wypowiedźP. D.z pierwszych jego wyjaśnień . Oskarżony stwierdził wówczas „ W napadzie tym uczestniczyliK. R.,T. R.,G. K.i ja . Pomysł napadu wyszedł odR. K.i on mnie namówił do udziału w tym przestępstwie . Przed napadem na pocztę ukradliśmyF. (...)zosiedla (...)ale nie jestem tego pewny . Na osiedle to zawiózł nasR. K.swoim samochodem…………..”/k.75/. O ileP. D.podaje nazwiska osób biorących udział w napadzie , to odnośnie zaboru samochodu posługuje się sformułowaniami „ ukradliśmy „ „ zawiózł nas” . W ocenie Sądu odwoławczego w wypowiedziP. D.brak jest precyzji, czy wszystkie osoby , które uczestniczyły w napadzie na Urząd Pocztowy , dokonywały zaboruF. (...). Okoliczności towarzyszących zaborowiF. (...)nie sposób odtwarzać jedynie na podstawie pierwszych , jak podniesiono nie do końca precyzyjnych wyjaśnieńP. D.. Brak jest racjonalnych powodów dla odmowy wiary wyjaśnieniomP. D.z dnia 10 listopada 2004r , w których wskazał, że przy kradzieży samochodu nie było oskarżonegoK.G./ k. 694 / . Wyjaśnienia te nie pozostają w istocie rzeczy w sprzeczności z tymi, jakieP. D.składał 22 września 2004r .Będąc po raz pierwszy przesłuchiwany ,P. D.posługując się ogólnymi sformułowaniami nie wymienił wyraźnie nazwiskaK.G.jako jednego ze sprawców zaboru pojazdu. Co istotne , w dniu 10 listopada 2004rP. D.podał, że samochód został zaprowadzony na parking przyul. (...). Takie stwierdzenieP. D.znajduje oparcie w zeznaniachA. P. (1), z których wynika , że pojazd pozostawił w dniu 26 stycznia 2004r około godziny 19.00 na parkingu przyul. (...)/ k. 528-529,2011/. W przekonaniu Sądu odwoławczego , wyjaśnienia jakie złożyłP. D.w dniu 10 listopada 2004r doprecyzowują te z dnia 22 września 2004r , w odniesieniu do okoliczności towarzyszących zaborowi w celu krótkotrwałego użycia samochoduF. (...)i prowadzą do wniosku , że w przestępstwie tym nie brał udziałuK.G.. W tym stanie rzeczy , Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób , że uniewinnił oskarżonegoK.G.od popełnienia czynu zart. 289§2 k.k.przypisanego mu w pkt 1 wyroku ustalając , że czynu tego dopuścił się oskarżonyR. K., działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, co do której materiały wyłączono do odrębnego postępowania oraz z nieletnim , wobec którego postępowanie umorzono . Zmiana taka skutkować musiała jednocześnie uchyleniem zawartego w pkt 4 wyroku orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności w odniesieniu do oskarżonegoK.G.. W pozostałej części zaskarżony wyrok jako trafny utrzymano w mocy . Oczywiście prawidłowo Sąd I instancji zakwalifikował czyn przypisany oskarżonym w pkt 3 zaskarżonego wyroku jako wyczerpujący znamiona przestępstwa zart. 280§2 k.k.wobecK.G.i zart. 280§2 k.k.w zw. zart. 64§2 k.k.wobecR. K.. Prawidłowo także zachowanie sięR. K.opisane w pkt 1 wyroku zakwalifikowano jako wyczerpujące znamiona występku zart. 289§2 k.k.zw . zart. 64§1 k.k. Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku przekonuje , że Sąd I instancji przy wymiarze kar należycie zważył występujące po stronie oskarżonych okoliczności tak obciążające jak i łagodzące , w niczym nie uchybiając dyrektywom zawartym wart. 53 §1 i 2 k.k. Trafnie podnosi Sąd I instancji wysoki stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonych czynu zart. 280§2 k.k., uprzednią ich karalność , negatywne opinie środowiskowe . W istocie rzeczy trudno dopatrzeć się po stronie oskarżonych innych okoliczności łagodzących niż te podniesione przez Sąd I instancji, przy czym trudno uznać , aby wimiy mieć istotny wpływ na wymiar kary. Wobec przewagi okoliczności obciążających , nie można ocenić jako nadmiernie surowe wymierzone oskarżonym kary : - wobecR. K.1 roku pozbawienia wolności za czyn zart. 289§2 k.k.w zw. z art. 64§1 k.k.,5 lat pozbawienia wolności za czyn zart. 280§2 k.k.w zw. zart. 64§2 k.k., - wobecK.G.4 lat pozbawienia wolności za czyn zart. 280§2 k.k. TrafnieR. K.wymierzona została surowsza kara za przestępstwo zart. 280§2 k.k., skoro oskarżony działał w warunkachart. 64§2 k.k. Sąd odwoławczy aprobuje tok rozumowania Sądu I instancji prowadzący do wymierzeniaR. K.kary łącznej pozbawienia wolności przy wykorzystaniu zasady pełnej absorpcji. O kosztach obrony z urzędu oskarżonych w postępowaniu odwoławczym orzeczono na mocyart. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982r Prawo o adwokaturze/ tekst jedn. Dz.U. z 2002r nr 123 , poz. 1058 /§ 14 ust.l pkt 5w zw. z§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu/ Dz.U. nr 163 , poz. 1348 z późn. zm. / . Sąd Apelacyjny na mocyart. 624§1 k.p.k.zwolnił oskarżonych od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze uznając , ze ich uiszczenie byłoby dla nich zbyt uciążliwe zważywszy ich sytuację materialną - nie posiadają oni majątku o istotnej wartości , mają do odbycia wysokie kary pozbawienia wolności, i obciążył wydatkami poniesionymi w toku postępowania odwoławczego Skarb Państwa , podobnie jak kosztami procesu za I i II instancję w części, w jakiej oskarżonyK.G.został uniewinniony /art. 632 pkt 2 k.p.k./

15/100000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

II Wydział Karny

151500000000503_I_ACa_001229_2005_Uz_2006-05-25_001

I ACa 1229/05

2006-05-25 02:00:00.0 CEST

2012-11-27 14:45:14.0 CET

2013-12-04 16:52:14.0 CET

15150000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 1229/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 maja 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Iwona Wilk (spr.) Sędziowie : SA Ewa Jastrzębska SA Małgorzata Wołczańska Protokolant : Łukasz Zgoda po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2006 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa Z. A. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w N. o zapłatę na skutek apelacji obu stron od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z d

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Panek" xEditorFullName="Barbara Panek" xPublisher="bpanek" xVersion="1.0" xYear="2005" xLang="PL" xToPage="8" xEditor="bpanek" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="001229" xVolType="15/150000/0000503/ACa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 1229/05</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 25 maja 2006 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Iwona Wilk (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Ewa Jastrzębska</xText> <xText>SA Małgorzata Wołczańska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Łukasz Zgoda</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2006 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>Z. A.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>N.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji obu stron</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 16 sierpnia 2004 r., sygn. akt V GC 333/01</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>z apelacji pozwanej zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 o tyle, że obniża zasądzoną tam kwotę 347863,62 złotych do kwoty 322005,12 (trzysta dwadzieścia dwa tysiące pięć 12/100) złotych i oddala powództwo w pozostałym zakresie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>oddala apelację pozwanej w pozostałej części;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>oddala apelację powódki;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>odstępuje od obciążenia powódki kosztami postępowania apelacyjnego.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powódka <xAnon>Z. A.</xAnon> wniosła ostatecznie o ustalenie treści umowy zawartej z pozwaną <xAnon> (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>N.</xAnon> w dniu 25 czerwca 1998 r. na wykonanie montaż i rozruch dwóch turbin dla elektrowni wodnej budowanej przez powódkę, przez określenie wysokości wynagrodzenia ryczałtowego w oparciu o ofertę pozwanej dostawy „pod klucz” oraz o zasądzenie od pozwanej odszkodowania za zwłokę w wykonaniu umowy stron oraz jej częściowe niewykonanie w wysokości: 161 630,67 zł. jako wydatkowanej na ukończenie przedmiotu umowy, 322 907,92 zł. z tytułu straty produkcji energii elektrycznej w okresie zwłoki wynoszącej 607 dni, 30 902,80 zł. z tytułu obniżenia dotacji na budowę elektrowni z winy pozwanej, 170 000,- zł. tytułem utraconych korzyści oraz 20 000,- zł. jako odszkodowania z racji utraconej gwarancji na przedmiot umowy zawartej z pozwaną, wobec dostarczenia wadliwych elementów turbiny.</xText> <xText>Pozwana wniosła o oddalenie powództwa podnosząc, iż wykonała umowę w zakresie dostarczenia turbin w całości, a ich montaż nie był możliwy w terminie wobec tego, iż powódka nie wykonała koniecznych prac budowlanych.</xText> <xText>Wyrokiem z 16 sierpnia 2004 r. Sąd Okręgowy w Częstochowie zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 347 863,62 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 21 grudnia 2001 r.; oddalił powództwo w pozostałej części znosząc między stronami koszty procesu oraz nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 15 618,- zł. tytułem wpisu, od ponoszenia którego powódka została zwolniona.</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił, iż powódka dla potrzeb prowadzonej inwestycji – budowy <xAnon> (...) Elektrowni (...)</xAnon> w <xAnon>Ś.</xAnon> - w dniu 25 czerwca 1998 r. zawarła z pozwaną umowę na wykonanie, dostawę, montaż, rozruch i przekazanie do eksploatacji dwóch turbin <xAnon>K.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> 1550 z przekładniami pasowymi zaś parametry i budowę turbin określał załącznik do tej umowy, za wynagrodzeniem ryczałtowym w wysokości 415 000,- zł. netto. Zawarcie umowy poprzedzone zostało złożeniem przez pozwaną oferty w kwietniu 1998 r. gdzie pozwana wskazała wynagrodzenie w kwocie 488 000,- zł. netto.</xText> <xText>Pozwana miała wykonać umowę do 30 października 1998 r., a powódka zapłaciła pozwanej część wynagrodzenia w kwocie 215 600,- zł.</xText> <xText>Pozwana nie dostarczyła powódce w umówionym terminie właściwej dokumentacji dotyczącej właściwości technicznych tzw rury ssawnej koniecznej do pracy turbin, same turbiny pozwana dostarczyła dopiero w sierpniu 1999 r. w stanie niekompletnym. Pozwana nie wykonała montażu i rozruchu turbin. Te czynności wykonały na zlecenie powódki osoby trzecie.</xText> <xText>Na podstawie treści umowy stron i opinii biegłego sądowego można przyjąć, iż umowa stron nie zobowiązywała pozwanego do dostarczenia rur ssawnych, a jedynie do przedstawienia wytycznych dla zaprojektowania tych rur.</xText> <xText>Inwestycja powódki realizowana była także z dotacji funduszu ekologicznego.</xText> <xText>Zważył w tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, że strony łączyła umowa o dzieło w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 627" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 627 kc</xLexLink> i umowy tej pozwana nie wykonała zgodnie z jej treścią.</xText> <xText>Nie ma podstaw do ustalenia treści umowy stron w sposób wskazany w żądaniu pozwu ponieważ umowa stron obejmowała cenę niższą niż wynikająca z oferty pozwanej z kwietnia 1998 r., a ponadto powódka zawierając umowę z pozwaną nie znała treści tej oferty gdyż została jej przesłana przez ustanowionego przez powódkę inspektora nadzoru inwestycji już po zawarciu umowy stron.</xText> <xText>Nie ulega wątpliwości, że pozwana popadła w zwłokę w wykonaniu umowy stron, a ponadto dostarczyła turbiny w stanie niekompletnym, m.in. bez pasa transmisyjnego co czyni zasadnym powództwo o zapłatę kary umownej w kwocie 254 029,50 zł. oraz o odszkodowanie w kwocie 322 005,12 zł. z tytułu strat spowodowanych brakiem produkcji energii elektrycznej, którego pożądania pozwana nie kwestionowała co do wysokości.</xText> <xText>Poza tym roszczenia powódki nie zostały wykazane tak co do zasady jak i wysokości.</xText> <xText>Na uwzględnienie zasługuje zgłoszony przez pozwaną zarzut potrącenia własnej wierzytelności pozwanej w kwocie 228 171 zł. z tytułu reszty należnego wynagrodzenia wynikającego z umowy stron, co czyni zasadnym powództwo do kwoty 347 863,62 zł. na podstawie <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 kc</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 472" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">472 kc</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 473" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">473 kc</xLexLink>, 361 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kc</xLexLink>, 483 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kc</xLexLink>, 484 <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">§ 1 kc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 498" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 498 kc.</xLexLink></xText> <xText>O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 100;art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 i 102 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Powyższy wyrok w części oddalającej żądanie pozwu zaskarżyła apelacją powódka, która zarzucając błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie <xLexLink xArt="art. 498;art. 498 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 498 § 1 kc</xLexLink>, naruszenie <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 kc</xLexLink>, naruszenie <xLexLink xArt="art. 231" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 231 kpc</xLexLink> polegające na sprzeczności istotnych ustaleń z treścią zebranego materiału dowodowego oraz naruszenie <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink> wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie na rzecz powódki kosztów procesu ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Powyższy wyrok w części uwzględniającej powództwo zaskarżyła apelacją pozwana, która zarzucając obrazę <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 kpc</xLexLink>, a także naruszenie prawa materialnego: <xLexLink xArt="art. 476" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 476 kc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 483" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 483 kc</xLexLink> wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa wraz z zasądzeniem na rzecz pozwanej kosztów postępowania za obie instancje ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania apelacyjnego. Ponadto w toku postępowania apelacyjnego pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia o zapłatę kar umownych na podstawie <xLexLink xArt="art. 646" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 646 kc.</xLexLink></xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacja powódki nie jest uzasadniona zaś apelacja pozwanej jest uzasadniona w części, chociaż z innych przyczyn niż podniesione w apelacji.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny podziela i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji ponieważ ustalenia te znajdują oparcie w treści zebranego w sprawie materiału dowodowego, a ocena dowodów przeprowadzona przez ten Sąd nie przekracza granic swobodnej oceny zakreślonych przepisem <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink>. Za chybione należy uznać zarzuty obu apelacji sprzeczności ustaleń Sądu I instancji z treścią zebranego materiału ponieważ nie zachodzi dysharmonia pomiędzy zebranym materiałem a konkluzjami do jakich Sąd ten dochodzi na podstawie tego materiału. Nie można zarzucić temu Sądowi uchybień związanych z wadliwością przeprowadzonej oceny dowodów, a wynikających z naruszenia zasad wynikających z <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink>. Podkreślenia wymaga, iż Sąd wziął pod rozwagę cały materiał dowodowy zaoferowany przez obie strony w terminach wynikających z <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12</xSUPx> § 1 kpc</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink>, a żadna ze stron nawet nie podnosi zarzutu uchybienia regułom wynikającym z tych przepisów. Ponadto wnioski Sądu I instancji co do faktów wynikają w sposób logiczny z treści zebranych dowodów.</xText> <xText>W szczególności Sąd i instancji prawidłowo ustalił, iż umowa stron z 25 czerwca 1998 r. nie nakładała na pozwaną obowiązku wykonania tzw. rur ssawnych ponieważ nic takiego nie wynika z zapisów zwłaszcza § 1pkt 2 tej umowy, a fakt ten potwierdził także w swej opinii biegły sądowy (k.679-686; 925-933; 1037-1038). Z opinii tej wynika, że tzw. rury ssawne nie są elementem konstrukcyjnym turbiny wodnej <xAnon>K.</xAnon>, a przydanie cechy wiarygodności temu dowodowi nie budzi wątpliwości jeśli zważyć, iż wnioski biegłego uzasadnione są w sposób logiczny wskazujący nadto na znaczną wiedzę fachową i doświadczenie zawodowe biegłego. Zarzuty apelacji powódki powyższej oceny nie mogą zmienić.</xText> <xText>Prawidłowym jest także to ustalenie Sądu I instancji, iż pozwana nie wykonała w terminie umowy stron gdyż nie dostarczyła kompletnych turbin w umówionym terminie i okoliczność tę potwierdzają nie tylko dowody z dokumentów, w tym pisma pozwanej kierowane do powódki (k. 115; 119; 125 i133), ale fakt ten potwierdził także zeznający w charakterze strony przedstawiciel pozwanej (k. 525). Poza tym pozwana nie wykonała umowy w całości gdyż nie dokonała montażu i uruchomienia turbin, co jest okolicznością między stronami bezsporną.</xText> <xText>Nie budzi też wątpliwości, iż powódka przedstawiając umowy, które zawarła z odbiorcą energii elektrycznej wykazała wysokość ceny uzyskiwanej ze sprzedaży energii elektrycznej (k.362-365). Zważywszy zaś tę okoliczność, iż pozwana nie przytoczyła w toku postępowania przed Sądem I instancji żadnych zarzutów przeciwko wyliczeniu wysokości odszkodowania za straty wywołane brakiem możliwości sprzedaży energii elektrycznej na kwotę 322 005,12 zł. uznać należało wysokość tego odszkodowania za okoliczność przyznaną na podstawie <xLexLink xArt="art. 230" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>W tak niewadliwie ustalonych okolicznościach sprawy trafnym jest ten wniosek Sądu I instancji, iż powódka na podstawie <xLexLink xArt="art. 484;art. 484 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 484 § 1 kc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 483;art. 483 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 483 § 1 kc</xLexLink> może żądać od pozwanej kary umownej zastrzeżonej na wypadek zwłoki w wykonaniu umowy stron wraz z przewyższającym tę karę odszkodowaniem za utracone korzyści spowodowane brakiem możliwości sprzedaży energii elektrycznej. Szczególnie, iż strony w swej umowie (§ 6) zastrzegając sankcję za nienależyte wykonanie umowy w postaci zapłaty kary umownej zgodziły się także na to, że każda ze stron może żądać odszkodowania na zasadach ogólnych.</xText> <xText>Nie można podzielić zarzutu pozwanej o naruszeniu przez Sąd I instancji <xLexLink xArt="art. 476" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 476 kc.</xLexLink> Przepis ten definiuje pojęcie zwłoki dłużnika przyjmując, iż dłużnik dopuszcza się zwłoki o ile nie spełni świadczenia w terminie chyba, że nie odpowiada za taki stan rzeczy. Jest przy tym rzeczą oczywistą, że z uregulowanie <xLexLink xArt="art. 476" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 476 kc</xLexLink> wynika domniemanie prawne, iż nie dotrzymując terminu dłużnik pozostaje w zwłoce. Wobec tego wierzyciel nie musi udowadniać, że niedotrzymanie terminu spełnienia świadczenia jest spowodowane okolicznościami, za które dłużnik odpowiada. Rzeczą wierzyciela jest tylko wykazanie tego, iż termin wykonania zobowiązania upłynął bezskutecznie. Podkreślić jeszcze trzeba, iż zwłoka ustaje z momentem spełnienia świadczenia przez dłużnika.</xText> <xText>Jeśli natomiast dłużnik twierdzi, iż nie popadł w zwłokę lecz w opóźnienie zwykłe nie stwarzające negatywnych dla niego następstw prawnych to winien tę okoliczność wykazać.</xText> <xText>W tej sprawie pozwana z tego obowiązku nie wywiązała się i nie zaoferowała we właściwym czasie ( tj. w odpowiedzi na pozew stosownie do <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink>) dowodów wskazujących na to, że nie popadła w zwłokę w wykonaniu umowy stron. Nie są bowiem wystarczającymi dowodami dołączone do odpowiedzi na pozew dokumenty w postaci wymienionej przez strony korespondencji (k.314-318) ponieważ w pismach tych każda ze stron przedstawiała jedynie własne stanowisko w przedmiocie wykonania umowy stron i na jej podstawie nie można ponad wszelką wątpliwość ustalić, iż pozwana nie odpowiada za to, że nie spełniła umówionego świadczenia w całości w umówionym terminie. Tym bardziej, iż jest między stronami bezspornym, iż pozwana poza dostarczeniem niekompletnych turbin i dokumentacji nie wykonała ani montażu ani też nie uruchomiła turbin. Nie można więc mówić by ustał stan jej zwłoki w rozumieniu wyżej przytoczonym.</xText> <xText>Niemniej jednak apelacja pozwanej jest o tyle uzasadniona, iż Sąd I instancji w sprzeczności z <xLexLink xArt="art. 484;art. 484 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 484 § 1 kc</xLexLink> uwzględnił żądanie pozwu tak w zakresie zasądzenia kary umownej jak i odszkodowania z tytułu utraconych korzyści wynikających z braku sprzedaży energii elektrycznej w całości. Tymczasem zgodnie z <xLexLink xArt="art. 484;art. 484 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 484 § 1 kc</xLexLink>, o ile strony zgodziły się na możliwość żądania odszkodowania przenoszącego karę umowną, kara umowna ma charakter zaliczalny co oznacza, iż kara ta musi być zaliczona na poczet odszkodowania i zasądzeniu podlegać może tylko odszkodowanie w kwocie przewyższającej karę umowną. Jeśli więc szkoda poniesiona przez powódkę została wyliczona na kwotę 322 005,12 zł. to zasądzeniu może podlegać tylko kwota 67 975,62 zł. , po zaliczeniu na poczet odszkodowania kwoty kary umownej dochodzonej w kwocie 254 029,50 zł. W sumie zatem roszczenie powódki jest uzasadnione do kwoty 322 005,12 zł. i tę kwotę należało zasądzić na rzecz powódki na podstawie <xLexLink xArt="art. 484;art. 484 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 484 § 1 kc</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 477" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 477 kc.</xLexLink> W takim więc zakresie zaskarżony wyrok, na skutek apelacji pozwanej, należało skorygować i obniżyć zasądzoną kwotę do 322 005,12 zł. oddalając powództwo w pozostałej części.</xText> <xText>Nie może odnieść skutku zarzut przedawnienia roszczenia zgłoszony przez pozwaną w toku postępowania apelacyjnego ponieważ zarzut ten jest spóźniony w świetle uregulowania <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink>. Przepis ten zobowiązuje bowiem pozwanego do podniesienia już w odpowiedzi na pozew wszelkich zarzutów przeciwko żądaniu pozwu i to pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku dalszego postępowania chyba, że z zarzutów strona nie mogła wcześniej skorzystać albo potrzeba ich powołania powstała później. Nie budzi przy tym wątpliwości, że prekluzja procesowa jako skutek uchybienia regułom z <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink> dotyczy także tych zarzutów, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy jak np. zarzut potrącenia, braku legitymacji czynnej czy właśnie przedawnienia. W okolicznościach sprawy nie ma żadnych podstaw do przyjęcia by pozwana nie mogła już w odpowiedzi na pozew powołać się na przedawnienie roszczenia powódki ani też nie może pozwana zasadnie twierdzić, iż potrzeba powołania się na ten zarzut powstała później niż w odpowiedzi na pozew. Oceny tej nie zmienia powołany przez pozwaną pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z 3.12.2003 r. I CK 363/02 (OSP 2004/11/142) ponieważ orzeczenie to odnosi się do skutków prekluzji z <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink> w postępowaniu upominawczym zaś niniejsza sprawa nie toczyła się w tym postępowaniu. Tym samym z uwagi na skutki prekluzji procesowej zarzut przedawnienia roszczenia nie może być wzięty pod rozwagę przez Sąd Apelacyjny.</xText> <xText>Powyższe ustalenia prowadzić też muszą do wniosku, że zatem także zarzut potrącenia własnej wierzytelności z wierzytelnością dochodzoną pozwem podniesiony prze pozwaną później niż w odpowiedzi na pozew należało pominąć z uwagi na jego prekluzję. Nie ulega wątpliwości, a pozwana nawet nie twierdzi, iż zarzutu tego nie mogła podnieść we właściwym czasie ani też nie ma podstaw do przyjęcia by potrzeba powołania tego zarzutu powstała później. Podkreślenia wymaga, iż przedstawiona do potrącenia wierzytelność pozwanej z tytułu reszty wynagrodzenia za turbiny była już wymagalna w chwili składania odpowiedzi na pozew, a wymóg zgłoszenia już w odpowiedzi na pozew wszelkich twierdzeń, zarzutów i dowodów dotyczy także zarzutów ewentualnych skoro uregulowanie <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink> jest wyrazem obowiązujących zasad postępowania cywilnego, a to zasady koncentracji materiału procesowego i zasady prawdy formalnej wedle której sąd orzeka na podstawie twierdzeń i dowodów stron.</xText> <xText>Zasadny jest zatem zarzut apelacji powódki kwestionujący uwzględnienie przez Sąd I instancji zarzutu potrącenia. Jednakże okoliczność ta nie ma wpływu na rozstrzygnięcie o żądaniu pozwu z uwagi na wyżej poczynione ustalenia w zakresie zasadności powództwa w świetle uregulowania <xLexLink xArt="art. 484;art. 484 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 484 § 1 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Poza tym zarzuty apelacji powódki nie mogą odnieść zamierzonego skutku gdyż nie zasługują na podzielenie. W szczególności, jak już wyżej wskazano nie ma podstaw do zakwestionowania poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych ponieważ nie uchybił Sąd ten przepisowi <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Ponad prawidłowe wywody Sądu I instancji co do pozostałych roszczeń odszkodowawczych wskazać tylko można, iż zgodnie z <xLexLink xArt="art. 361;art. 361 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 361 § 1 kc</xLexLink> zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swego działania lub zaniechania. Wedle tego przepisu sprawca odpowiada tylko za takie skutki, których koniecznym warunkiem powstania było zachowanie sprawcy. Przy czym skutki te powinny być typowe lub oczekiwane w zwykłej kolei rzeczy.</xText> <xText>W tym przypadku powódka domaga się odszkodowania za zwłokę w wykonaniu przez pozwaną umowy stron oraz za niewykonanie części zobowiązania, a zatem chodzi tu o odpowiedzialność pozwanej za normalne, typowe następstwa tego, iż pozwana nie spełniła świadczenia we właściwym czasie i nie wykonała części zobowiązania.</xText> <xText>Tak rozumiany związek przyczynowy jest przy tym konieczną przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej i brak tej przesłanki powoduje, iż nawet przy wykazaniu nienależytego wykonania zobowiązania dłużnik nie może być obciążony obowiązkiem odszkodowawczym. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż to rzeczą wierzyciela jest wykazanie istnienia tej przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika, stosownie do <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 kc</xLexLink>, a dowody powódka winna była zaoferować już w pozwie z uwagi na uregulowanie <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12</xSUPx> § 1 kpc</xLexLink>, odpowiadające omówionemu wyżej unormowaniu <xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Nie budzi wątpliwości ten wniosek Sądu I instancji, iż powódka jeśli chodzi o odszkodowanie obejmujące żądanie odpowiadające utraconej dotacji z EkoFunduszu oraz utraconym korzyściom w związku z rezygnacją z realizacji umowy zawartej z kontrahentem węgierskim nie wykazała istnienia związku przyczynowego, w przytoczonym wyżej rozumieniu, pomiędzy zwłoką pozwanej i niewykonaniem zobowiązania, a utratą dotacji i odstąpieniem od realizacji umowy z kontrahentem węgierskim. W szczególności dla wykazania tego pierwszego roszczenia powódka zaoferowała jedynie korespondencję wymienioną z dotującym, której treść nie pozwala jednak przyjąć, iż to właśnie zwłoka pozwanej spowodowała cofnięcie dotacji skoro samo uzasadnienie odstąpienia od umowy z powódką dotujący uzasadniał brakiem współpracy z jej strony ( vide: pismo dotującego z 1.06.2000 r. - k. 325-326). Treść przytoczonego pisma dotującego nie pozwala na logiczne wnioskowanie o tym, iż jego decyzja o cofnięciu dotacji stanowiła konsekwencję zwłoki pozwanej w spełnieniu świadczenia zwłaszcza, że wcześniej dotujący przedłużał powódce terminy realizacji i rozliczenia dotacji (k.324). Jeśli zaś chodzi o drugie z roszczeń to słusznie wskazał Sąd I instancji, iż zaoferowane dowody nie mogą stanowić dowodu istnienia normalnego związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem pozwanego dłużnika a rezygnacją powódki z umowy z kontrahentem węgierskim skoro powódka odstąpiła od umowy jeszcze przed zawarciem umowy z pozwaną. Nie można więc przypisać pozwanej odpowiedzialności za utratę korzyści związanych z wykonaniem umowy, jeśli powódka sama zrezygnowała z jej realizacji zanim jeszcze strony nawiązały stosunek zobowiązaniowy.</xText> <xText>W tym więc zakresie roszczenie powódki nie znajduje ani podstawy faktycznej ani prawnej w przepisach <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 kc</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 477" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 477 kc</xLexLink> i art.. 361 <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">§ 1 kc.</xLexLink></xText> <xText>Nie znajduje takiej podstawy także roszczenie odszkodowawcze obejmujące koszty wydatkowane przez powódkę w celu dokończenia montażu i uruchomienia turbin w kwocie 161 630,67 zł. Podkreślić tu należy, iż w istocie tak sformułowane roszczenie nie odpowiada celowi odszkodowania, jakim jest wyrównanie uszczerbku w majątku poszkodowanego ponieważ jest rzeczą oczywistą, iż to powódka jako inwestor realizujący budowę elektrowni wodnej ponosiła koszty tej inwestycji. Zatem to rzeczą powódki było sfinansowanie zakupu, montażu i uruchomienia zespołu turbin wodnych. W tym właśnie celu zawarła powódka umowę z pozwaną. Jeśli więc pozwana nie wykonała w części tej umowy to szkodą powódki nie jest to, iż sfinansowała ona wykonanie tych dostaw i robót, których nie wykonała pozwana. Uszczerbkiem majątkowym powódki byłyby tylko te koszty, które przewyższałyby wynagrodzenie umówione przez strony. W takim tylko przypadku można mówić bowiem o uszczerbku majątku powódki gdyż na skutek niewykonania zobowiązania przez pozwaną musiałaby powódka zapłacić wyższe wynagrodzenie nowemu wykonawcy niż to, które strony uzgodniły w umowie. W takim tylko zakresie wystąpiłaby u powódki szkoda w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 361;art. 361 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 361 § 2 kc</xLexLink>, którą pozwana zobowiązana byłaby naprawić. Jednakże tak rozumianej szkody powódka nie wykazała gdyż dołączone do pozwu dokumenty nie pozwalają na ustalenie wysokości rzeczywistej szkody jaką powódka poniosła na skutek niewykonania części zobowiązania przez pozwaną (k.28-86).</xText> <xText>W tym miejscu wskazać należy, iż wbrew zarzutom powódki Sąd I instancji nie dopuścił się naruszenia <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 kc</xLexLink> ponieważ nie ulega wątpliwości, iż to powódka miała obowiązek udowodnienia zgłoszonego roszczenia odszkodowawczego poprzez wykazanie koniecznych przesłanek odpowiedzialności kontraktowej pozwanej z <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 kc</xLexLink>, a to zatem nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania przez pozwaną, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem pozwanej a szkodą oraz wreszcie wysokości poniesionej szkody. Brak wykazania przez powódkę choćby tylko jednej z tych przesłanek powoduje, iż jej roszczenia nie mogą być uwzględnione. Jak zaś wyżej wskazano powódka nie wykazała istnienia bądź to adekwatnego związku przyczynowego bądź też wysokości szkody. Podkreślenia jeszcze wymaga, iż w zasadzie dowody dla wykazania istnienia tych przesłanek roszczenia odszkodowawczego powinna była powódka zgłosić już w pozwie, zgodnie z <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12</xSUPx> § 1 kpc</xLexLink> ponieważ dotyczą one okoliczności konstruujących podstawę faktyczną powództwa (to znaczy takich, bez których powództwo nie mogłoby być uwzględnione nawet gdyby pozwany nie zgłosił żadnych zarzutów).</xText> <xText>Reguła dowodowa nakładała na powódkę obowiązek wykazania także twierdzeń dotyczących powództwa o ustalenie treści umowy. Nie budzi wątpliwości, iż powódka nie zaoferowała jednak dowodów pozwalających na ustalenie tego, iż umowa stron zmieniała ofertę pozwanej w zakresie ceny dwóch zespołów turbin w ten sposób, iż umowa cenę tę zwiększała. Słusznie bowiem zwrócił Sąd I instancji uwagę na to, że treść oferty pozwanej z 21 kwietnia 1998 r. pozwala wnioskować, iż podane tam wartości nie obejmowały podatku od towarów i usług, a zatem w istocie w umowie swej wynagrodzenie netto było niższe niż to podane w ofercie pozwanej (k. 96-99 i102).</xText> <xText>Przeprowadzona przez Sąd I instancji wykładnia umowy stron w tej części gdy określa ona jej przedmiot pozostaje w zgodzie z regułami tłumaczenia umów wynikającym z <xLexLink xArt="art. 65;art. 65 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 65 § 2 kc.</xLexLink> Ponad prawidłowe wywody Sądu I instancji można tylko dodać, że w pisemnej swej umowie strony podały, że przedmiotem umowy będzie m.in. wykonanie dwóch turbin <xAnon>K.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> 1550 i w istocie takie sformułowanie mogło budzić wątpliwości co do tego jakie elementy pojęcie to obejmuje. Jednakże strony odmiennie interpretowały to pojęcie, a wobec tego dla ustalenia przedmiotu umowy, ze względu na jej cel, słusznie Sąd I instancji odwołał się do dowodu z opinii biegłego sądowego ponieważ dla ustalenia tego jakie elementy składają się na turbinę wodną konieczna była wiedza fachowa. Przydanie cechy wiarygodności dowodowi z opinii biegłego sądowego, w której stwierdza się, iż tzw rury ssawne nie są elementem technicznego wyposażenia turbiny wodnej nie zostało przez powódkę skutecznie podważone. Daje dowód ten wraz z zapisem umowy, w którym pozwana została zobowiązana do przedstawienia wytycznych do zaprojektowania części budowlanej elektrowni, w tym także rur ssawnych (§ 1 pkt 2 lit. b umowy stron) podstawę do wnioskowania, iż pozwana nie miała obowiązku wykonania tych rur. Gdyby taki obowiązek na pozwanej spoczywał nie byłoby potrzeby dostarczania powódce wytycznych do zaprojektowania tego urządzenia.</xText> <xText>To prawidłowe ustalenie powoduje, iż nie może powódka zasadnie twierdzić, iż pozwana nie wykonała umowy w tym zakresie skoro wykonanie (dostarczenie rur ssawnych) nie stanowiło przedmiotu zobowiązania pozwanej.</xText> <xText>Reasumując stwierdzić więc trzeba, że apelacja powódki jako nieuzasadniona nie może odnieść zamierzonego skutku.</xText> <xText>Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie powołanych wyżej przepisów oraz <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 kpc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 kpc</xLexLink>. Na podstawie <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 kpc</xLexLink> odstąpiono od obciążenia powódki kosztami postępowania apelacyjnego.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Iwona Wilk

Barbara Panek

Łukasz Zgoda

Barbara Panek

Sygn. akt I ACa 1229/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 maja 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Iwona Wilk (spr.) Sędziowie : SA Ewa Jastrzębska SA Małgorzata Wołczańska Protokolant : Łukasz Zgoda po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2006 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwaZ. A. przeciwko(...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwN. o zapłatę na skutek apelacji obu stron od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 16 sierpnia 2004 r., sygn. akt V GC 333/01 1 z apelacji pozwanej zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 o tyle, że obniża zasądzoną tam kwotę 347863,62 złotych do kwoty 322005,12 (trzysta dwadzieścia dwa tysiące pięć 12/100) złotych i oddala powództwo w pozostałym zakresie; 2 oddala apelację pozwanej w pozostałej części; 3 oddala apelację powódki; 4 odstępuje od obciążenia powódki kosztami postępowania apelacyjnego. UZASADNIENIE PowódkaZ. A.wniosła ostatecznie o ustalenie treści umowy zawartej z pozwaną(...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnościąwN.w dniu 25 czerwca 1998 r. na wykonanie montaż i rozruch dwóch turbin dla elektrowni wodnej budowanej przez powódkę, przez określenie wysokości wynagrodzenia ryczałtowego w oparciu o ofertę pozwanej dostawy „pod klucz” oraz o zasądzenie od pozwanej odszkodowania za zwłokę w wykonaniu umowy stron oraz jej częściowe niewykonanie w wysokości: 161 630,67 zł. jako wydatkowanej na ukończenie przedmiotu umowy, 322 907,92 zł. z tytułu straty produkcji energii elektrycznej w okresie zwłoki wynoszącej 607 dni, 30 902,80 zł. z tytułu obniżenia dotacji na budowę elektrowni z winy pozwanej, 170 000,- zł. tytułem utraconych korzyści oraz 20 000,- zł. jako odszkodowania z racji utraconej gwarancji na przedmiot umowy zawartej z pozwaną, wobec dostarczenia wadliwych elementów turbiny. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa podnosząc, iż wykonała umowę w zakresie dostarczenia turbin w całości, a ich montaż nie był możliwy w terminie wobec tego, iż powódka nie wykonała koniecznych prac budowlanych. Wyrokiem z 16 sierpnia 2004 r. Sąd Okręgowy w Częstochowie zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 347 863,62 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 21 grudnia 2001 r.; oddalił powództwo w pozostałej części znosząc między stronami koszty procesu oraz nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 15 618,- zł. tytułem wpisu, od ponoszenia którego powódka została zwolniona. Sąd Okręgowy ustalił, iż powódka dla potrzeb prowadzonej inwestycji – budowy(...) Elektrowni (...)wŚ.- w dniu 25 czerwca 1998 r. zawarła z pozwaną umowę na wykonanie, dostawę, montaż, rozruch i przekazanie do eksploatacji dwóch turbinK.(...)1550 z przekładniami pasowymi zaś parametry i budowę turbin określał załącznik do tej umowy, za wynagrodzeniem ryczałtowym w wysokości 415 000,- zł. netto. Zawarcie umowy poprzedzone zostało złożeniem przez pozwaną oferty w kwietniu 1998 r. gdzie pozwana wskazała wynagrodzenie w kwocie 488 000,- zł. netto. Pozwana miała wykonać umowę do 30 października 1998 r., a powódka zapłaciła pozwanej część wynagrodzenia w kwocie 215 600,- zł. Pozwana nie dostarczyła powódce w umówionym terminie właściwej dokumentacji dotyczącej właściwości technicznych tzw rury ssawnej koniecznej do pracy turbin, same turbiny pozwana dostarczyła dopiero w sierpniu 1999 r. w stanie niekompletnym. Pozwana nie wykonała montażu i rozruchu turbin. Te czynności wykonały na zlecenie powódki osoby trzecie. Na podstawie treści umowy stron i opinii biegłego sądowego można przyjąć, iż umowa stron nie zobowiązywała pozwanego do dostarczenia rur ssawnych, a jedynie do przedstawienia wytycznych dla zaprojektowania tych rur. Inwestycja powódki realizowana była także z dotacji funduszu ekologicznego. Zważył w tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, że strony łączyła umowa o dzieło w rozumieniuart. 627 kci umowy tej pozwana nie wykonała zgodnie z jej treścią. Nie ma podstaw do ustalenia treści umowy stron w sposób wskazany w żądaniu pozwu ponieważ umowa stron obejmowała cenę niższą niż wynikająca z oferty pozwanej z kwietnia 1998 r., a ponadto powódka zawierając umowę z pozwaną nie znała treści tej oferty gdyż została jej przesłana przez ustanowionego przez powódkę inspektora nadzoru inwestycji już po zawarciu umowy stron. Nie ulega wątpliwości, że pozwana popadła w zwłokę w wykonaniu umowy stron, a ponadto dostarczyła turbiny w stanie niekompletnym, m.in. bez pasa transmisyjnego co czyni zasadnym powództwo o zapłatę kary umownej w kwocie 254 029,50 zł. oraz o odszkodowanie w kwocie 322 005,12 zł. z tytułu strat spowodowanych brakiem produkcji energii elektrycznej, którego pożądania pozwana nie kwestionowała co do wysokości. Poza tym roszczenia powódki nie zostały wykazane tak co do zasady jak i wysokości. Na uwzględnienie zasługuje zgłoszony przez pozwaną zarzut potrącenia własnej wierzytelności pozwanej w kwocie 228 171 zł. z tytułu reszty należnego wynagrodzenia wynikającego z umowy stron, co czyni zasadnym powództwo do kwoty 347 863,62 zł. na podstawieart. 471 kc,472 kc,473 kc, 361kc, 483kc, 484§ 1 kciart. 498 kc. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawieart. 100 i 102 kpc. Powyższy wyrok w części oddalającej żądanie pozwu zaskarżyła apelacją powódka, która zarzucając błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanieart. 498 § 1 kc, naruszenieart. 6 kc, naruszenieart. 231 kpcpolegające na sprzeczności istotnych ustaleń z treścią zebranego materiału dowodowego oraz naruszenieart. 233 § 1 kpcwniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie na rzecz powódki kosztów procesu ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Powyższy wyrok w części uwzględniającej powództwo zaskarżyła apelacją pozwana, która zarzucając obrazęart. 233 § 1 kpcorazart. 328 § 2 kpc, a także naruszenie prawa materialnego:art. 476 kcw zw. zart. 483 kcwniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa wraz z zasądzeniem na rzecz pozwanej kosztów postępowania za obie instancje ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania apelacyjnego. Ponadto w toku postępowania apelacyjnego pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia o zapłatę kar umownych na podstawieart. 646 kc. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja powódki nie jest uzasadniona zaś apelacja pozwanej jest uzasadniona w części, chociaż z innych przyczyn niż podniesione w apelacji. Sąd Apelacyjny podziela i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji ponieważ ustalenia te znajdują oparcie w treści zebranego w sprawie materiału dowodowego, a ocena dowodów przeprowadzona przez ten Sąd nie przekracza granic swobodnej oceny zakreślonych przepisemart. 233 § 1 kpc. Za chybione należy uznać zarzuty obu apelacji sprzeczności ustaleń Sądu I instancji z treścią zebranego materiału ponieważ nie zachodzi dysharmonia pomiędzy zebranym materiałem a konkluzjami do jakich Sąd ten dochodzi na podstawie tego materiału. Nie można zarzucić temu Sądowi uchybień związanych z wadliwością przeprowadzonej oceny dowodów, a wynikających z naruszenia zasad wynikających zart. 233 § 1 kpc. Podkreślenia wymaga, iż Sąd wziął pod rozwagę cały materiał dowodowy zaoferowany przez obie strony w terminach wynikających zart. 47912§ 1 kpcorazart. 47914§ 2 kpc, a żadna ze stron nawet nie podnosi zarzutu uchybienia regułom wynikającym z tych przepisów. Ponadto wnioski Sądu I instancji co do faktów wynikają w sposób logiczny z treści zebranych dowodów. W szczególności Sąd i instancji prawidłowo ustalił, iż umowa stron z 25 czerwca 1998 r. nie nakładała na pozwaną obowiązku wykonania tzw. rur ssawnych ponieważ nic takiego nie wynika z zapisów zwłaszcza § 1pkt 2 tej umowy, a fakt ten potwierdził także w swej opinii biegły sądowy (k.679-686; 925-933; 1037-1038). Z opinii tej wynika, że tzw. rury ssawne nie są elementem konstrukcyjnym turbiny wodnejK., a przydanie cechy wiarygodności temu dowodowi nie budzi wątpliwości jeśli zważyć, iż wnioski biegłego uzasadnione są w sposób logiczny wskazujący nadto na znaczną wiedzę fachową i doświadczenie zawodowe biegłego. Zarzuty apelacji powódki powyższej oceny nie mogą zmienić. Prawidłowym jest także to ustalenie Sądu I instancji, iż pozwana nie wykonała w terminie umowy stron gdyż nie dostarczyła kompletnych turbin w umówionym terminie i okoliczność tę potwierdzają nie tylko dowody z dokumentów, w tym pisma pozwanej kierowane do powódki (k. 115; 119; 125 i133), ale fakt ten potwierdził także zeznający w charakterze strony przedstawiciel pozwanej (k. 525). Poza tym pozwana nie wykonała umowy w całości gdyż nie dokonała montażu i uruchomienia turbin, co jest okolicznością między stronami bezsporną. Nie budzi też wątpliwości, iż powódka przedstawiając umowy, które zawarła z odbiorcą energii elektrycznej wykazała wysokość ceny uzyskiwanej ze sprzedaży energii elektrycznej (k.362-365). Zważywszy zaś tę okoliczność, iż pozwana nie przytoczyła w toku postępowania przed Sądem I instancji żadnych zarzutów przeciwko wyliczeniu wysokości odszkodowania za straty wywołane brakiem możliwości sprzedaży energii elektrycznej na kwotę 322 005,12 zł. uznać należało wysokość tego odszkodowania za okoliczność przyznaną na podstawieart. 230 kpc. W tak niewadliwie ustalonych okolicznościach sprawy trafnym jest ten wniosek Sądu I instancji, iż powódka na podstawieart. 484 § 1 kcw zw. zart. 483 § 1 kcmoże żądać od pozwanej kary umownej zastrzeżonej na wypadek zwłoki w wykonaniu umowy stron wraz z przewyższającym tę karę odszkodowaniem za utracone korzyści spowodowane brakiem możliwości sprzedaży energii elektrycznej. Szczególnie, iż strony w swej umowie (§ 6) zastrzegając sankcję za nienależyte wykonanie umowy w postaci zapłaty kary umownej zgodziły się także na to, że każda ze stron może żądać odszkodowania na zasadach ogólnych. Nie można podzielić zarzutu pozwanej o naruszeniu przez Sąd I instancjiart. 476 kc.Przepis ten definiuje pojęcie zwłoki dłużnika przyjmując, iż dłużnik dopuszcza się zwłoki o ile nie spełni świadczenia w terminie chyba, że nie odpowiada za taki stan rzeczy. Jest przy tym rzeczą oczywistą, że z uregulowanieart. 476 kcwynika domniemanie prawne, iż nie dotrzymując terminu dłużnik pozostaje w zwłoce. Wobec tego wierzyciel nie musi udowadniać, że niedotrzymanie terminu spełnienia świadczenia jest spowodowane okolicznościami, za które dłużnik odpowiada. Rzeczą wierzyciela jest tylko wykazanie tego, iż termin wykonania zobowiązania upłynął bezskutecznie. Podkreślić jeszcze trzeba, iż zwłoka ustaje z momentem spełnienia świadczenia przez dłużnika. Jeśli natomiast dłużnik twierdzi, iż nie popadł w zwłokę lecz w opóźnienie zwykłe nie stwarzające negatywnych dla niego następstw prawnych to winien tę okoliczność wykazać. W tej sprawie pozwana z tego obowiązku nie wywiązała się i nie zaoferowała we właściwym czasie ( tj. w odpowiedzi na pozew stosownie doart. 47914§ 2 kpc) dowodów wskazujących na to, że nie popadła w zwłokę w wykonaniu umowy stron. Nie są bowiem wystarczającymi dowodami dołączone do odpowiedzi na pozew dokumenty w postaci wymienionej przez strony korespondencji (k.314-318) ponieważ w pismach tych każda ze stron przedstawiała jedynie własne stanowisko w przedmiocie wykonania umowy stron i na jej podstawie nie można ponad wszelką wątpliwość ustalić, iż pozwana nie odpowiada za to, że nie spełniła umówionego świadczenia w całości w umówionym terminie. Tym bardziej, iż jest między stronami bezspornym, iż pozwana poza dostarczeniem niekompletnych turbin i dokumentacji nie wykonała ani montażu ani też nie uruchomiła turbin. Nie można więc mówić by ustał stan jej zwłoki w rozumieniu wyżej przytoczonym. Niemniej jednak apelacja pozwanej jest o tyle uzasadniona, iż Sąd I instancji w sprzeczności zart. 484 § 1 kcuwzględnił żądanie pozwu tak w zakresie zasądzenia kary umownej jak i odszkodowania z tytułu utraconych korzyści wynikających z braku sprzedaży energii elektrycznej w całości. Tymczasem zgodnie zart. 484 § 1 kc, o ile strony zgodziły się na możliwość żądania odszkodowania przenoszącego karę umowną, kara umowna ma charakter zaliczalny co oznacza, iż kara ta musi być zaliczona na poczet odszkodowania i zasądzeniu podlegać może tylko odszkodowanie w kwocie przewyższającej karę umowną. Jeśli więc szkoda poniesiona przez powódkę została wyliczona na kwotę 322 005,12 zł. to zasądzeniu może podlegać tylko kwota 67 975,62 zł. , po zaliczeniu na poczet odszkodowania kwoty kary umownej dochodzonej w kwocie 254 029,50 zł. W sumie zatem roszczenie powódki jest uzasadnione do kwoty 322 005,12 zł. i tę kwotę należało zasądzić na rzecz powódki na podstawieart. 484 § 1 kcorazart. 477 kc.W takim więc zakresie zaskarżony wyrok, na skutek apelacji pozwanej, należało skorygować i obniżyć zasądzoną kwotę do 322 005,12 zł. oddalając powództwo w pozostałej części. Nie może odnieść skutku zarzut przedawnienia roszczenia zgłoszony przez pozwaną w toku postępowania apelacyjnego ponieważ zarzut ten jest spóźniony w świetle uregulowaniaart. 47914§ 2 kpc. Przepis ten zobowiązuje bowiem pozwanego do podniesienia już w odpowiedzi na pozew wszelkich zarzutów przeciwko żądaniu pozwu i to pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku dalszego postępowania chyba, że z zarzutów strona nie mogła wcześniej skorzystać albo potrzeba ich powołania powstała później. Nie budzi przy tym wątpliwości, że prekluzja procesowa jako skutek uchybienia regułom zart. 47914§ 2 kpcdotyczy także tych zarzutów, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy jak np. zarzut potrącenia, braku legitymacji czynnej czy właśnie przedawnienia. W okolicznościach sprawy nie ma żadnych podstaw do przyjęcia by pozwana nie mogła już w odpowiedzi na pozew powołać się na przedawnienie roszczenia powódki ani też nie może pozwana zasadnie twierdzić, iż potrzeba powołania się na ten zarzut powstała później niż w odpowiedzi na pozew. Oceny tej nie zmienia powołany przez pozwaną pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z 3.12.2003 r. I CK 363/02 (OSP 2004/11/142) ponieważ orzeczenie to odnosi się do skutków prekluzji zart. 47914§ 2 kpcw postępowaniu upominawczym zaś niniejsza sprawa nie toczyła się w tym postępowaniu. Tym samym z uwagi na skutki prekluzji procesowej zarzut przedawnienia roszczenia nie może być wzięty pod rozwagę przez Sąd Apelacyjny. Powyższe ustalenia prowadzić też muszą do wniosku, że zatem także zarzut potrącenia własnej wierzytelności z wierzytelnością dochodzoną pozwem podniesiony prze pozwaną później niż w odpowiedzi na pozew należało pominąć z uwagi na jego prekluzję. Nie ulega wątpliwości, a pozwana nawet nie twierdzi, iż zarzutu tego nie mogła podnieść we właściwym czasie ani też nie ma podstaw do przyjęcia by potrzeba powołania tego zarzutu powstała później. Podkreślenia wymaga, iż przedstawiona do potrącenia wierzytelność pozwanej z tytułu reszty wynagrodzenia za turbiny była już wymagalna w chwili składania odpowiedzi na pozew, a wymóg zgłoszenia już w odpowiedzi na pozew wszelkich twierdzeń, zarzutów i dowodów dotyczy także zarzutów ewentualnych skoro uregulowanieart. 47914§ 2 kpcjest wyrazem obowiązujących zasad postępowania cywilnego, a to zasady koncentracji materiału procesowego i zasady prawdy formalnej wedle której sąd orzeka na podstawie twierdzeń i dowodów stron. Zasadny jest zatem zarzut apelacji powódki kwestionujący uwzględnienie przez Sąd I instancji zarzutu potrącenia. Jednakże okoliczność ta nie ma wpływu na rozstrzygnięcie o żądaniu pozwu z uwagi na wyżej poczynione ustalenia w zakresie zasadności powództwa w świetle uregulowaniaart. 484 § 1 kpc. Poza tym zarzuty apelacji powódki nie mogą odnieść zamierzonego skutku gdyż nie zasługują na podzielenie. W szczególności, jak już wyżej wskazano nie ma podstaw do zakwestionowania poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych ponieważ nie uchybił Sąd ten przepisowiart. 233 § 1 kpc. Ponad prawidłowe wywody Sądu I instancji co do pozostałych roszczeń odszkodowawczych wskazać tylko można, iż zgodnie zart. 361 § 1 kczobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swego działania lub zaniechania. Wedle tego przepisu sprawca odpowiada tylko za takie skutki, których koniecznym warunkiem powstania było zachowanie sprawcy. Przy czym skutki te powinny być typowe lub oczekiwane w zwykłej kolei rzeczy. W tym przypadku powódka domaga się odszkodowania za zwłokę w wykonaniu przez pozwaną umowy stron oraz za niewykonanie części zobowiązania, a zatem chodzi tu o odpowiedzialność pozwanej za normalne, typowe następstwa tego, iż pozwana nie spełniła świadczenia we właściwym czasie i nie wykonała części zobowiązania. Tak rozumiany związek przyczynowy jest przy tym konieczną przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej i brak tej przesłanki powoduje, iż nawet przy wykazaniu nienależytego wykonania zobowiązania dłużnik nie może być obciążony obowiązkiem odszkodowawczym. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż to rzeczą wierzyciela jest wykazanie istnienia tej przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika, stosownie doart. 6 kc, a dowody powódka winna była zaoferować już w pozwie z uwagi na uregulowanieart. 47912§ 1 kpc, odpowiadające omówionemu wyżej unormowaniuart. 47914§ 2 kpc. Nie budzi wątpliwości ten wniosek Sądu I instancji, iż powódka jeśli chodzi o odszkodowanie obejmujące żądanie odpowiadające utraconej dotacji z EkoFunduszu oraz utraconym korzyściom w związku z rezygnacją z realizacji umowy zawartej z kontrahentem węgierskim nie wykazała istnienia związku przyczynowego, w przytoczonym wyżej rozumieniu, pomiędzy zwłoką pozwanej i niewykonaniem zobowiązania, a utratą dotacji i odstąpieniem od realizacji umowy z kontrahentem węgierskim. W szczególności dla wykazania tego pierwszego roszczenia powódka zaoferowała jedynie korespondencję wymienioną z dotującym, której treść nie pozwala jednak przyjąć, iż to właśnie zwłoka pozwanej spowodowała cofnięcie dotacji skoro samo uzasadnienie odstąpienia od umowy z powódką dotujący uzasadniał brakiem współpracy z jej strony ( vide: pismo dotującego z 1.06.2000 r. - k. 325-326). Treść przytoczonego pisma dotującego nie pozwala na logiczne wnioskowanie o tym, iż jego decyzja o cofnięciu dotacji stanowiła konsekwencję zwłoki pozwanej w spełnieniu świadczenia zwłaszcza, że wcześniej dotujący przedłużał powódce terminy realizacji i rozliczenia dotacji (k.324). Jeśli zaś chodzi o drugie z roszczeń to słusznie wskazał Sąd I instancji, iż zaoferowane dowody nie mogą stanowić dowodu istnienia normalnego związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem pozwanego dłużnika a rezygnacją powódki z umowy z kontrahentem węgierskim skoro powódka odstąpiła od umowy jeszcze przed zawarciem umowy z pozwaną. Nie można więc przypisać pozwanej odpowiedzialności za utratę korzyści związanych z wykonaniem umowy, jeśli powódka sama zrezygnowała z jej realizacji zanim jeszcze strony nawiązały stosunek zobowiązaniowy. W tym więc zakresie roszczenie powódki nie znajduje ani podstawy faktycznej ani prawnej w przepisachart. 471 kcorazart. 477 kci art.. 361§ 1 kc. Nie znajduje takiej podstawy także roszczenie odszkodowawcze obejmujące koszty wydatkowane przez powódkę w celu dokończenia montażu i uruchomienia turbin w kwocie 161 630,67 zł. Podkreślić tu należy, iż w istocie tak sformułowane roszczenie nie odpowiada celowi odszkodowania, jakim jest wyrównanie uszczerbku w majątku poszkodowanego ponieważ jest rzeczą oczywistą, iż to powódka jako inwestor realizujący budowę elektrowni wodnej ponosiła koszty tej inwestycji. Zatem to rzeczą powódki było sfinansowanie zakupu, montażu i uruchomienia zespołu turbin wodnych. W tym właśnie celu zawarła powódka umowę z pozwaną. Jeśli więc pozwana nie wykonała w części tej umowy to szkodą powódki nie jest to, iż sfinansowała ona wykonanie tych dostaw i robót, których nie wykonała pozwana. Uszczerbkiem majątkowym powódki byłyby tylko te koszty, które przewyższałyby wynagrodzenie umówione przez strony. W takim tylko przypadku można mówić bowiem o uszczerbku majątku powódki gdyż na skutek niewykonania zobowiązania przez pozwaną musiałaby powódka zapłacić wyższe wynagrodzenie nowemu wykonawcy niż to, które strony uzgodniły w umowie. W takim tylko zakresie wystąpiłaby u powódki szkoda w rozumieniuart. 361 § 2 kc, którą pozwana zobowiązana byłaby naprawić. Jednakże tak rozumianej szkody powódka nie wykazała gdyż dołączone do pozwu dokumenty nie pozwalają na ustalenie wysokości rzeczywistej szkody jaką powódka poniosła na skutek niewykonania części zobowiązania przez pozwaną (k.28-86). W tym miejscu wskazać należy, iż wbrew zarzutom powódki Sąd I instancji nie dopuścił się naruszeniaart. 6 kcponieważ nie ulega wątpliwości, iż to powódka miała obowiązek udowodnienia zgłoszonego roszczenia odszkodowawczego poprzez wykazanie koniecznych przesłanek odpowiedzialności kontraktowej pozwanej zart. 471 kc, a to zatem nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania przez pozwaną, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem pozwanej a szkodą oraz wreszcie wysokości poniesionej szkody. Brak wykazania przez powódkę choćby tylko jednej z tych przesłanek powoduje, iż jej roszczenia nie mogą być uwzględnione. Jak zaś wyżej wskazano powódka nie wykazała istnienia bądź to adekwatnego związku przyczynowego bądź też wysokości szkody. Podkreślenia jeszcze wymaga, iż w zasadzie dowody dla wykazania istnienia tych przesłanek roszczenia odszkodowawczego powinna była powódka zgłosić już w pozwie, zgodnie zart. 47912§ 1 kpcponieważ dotyczą one okoliczności konstruujących podstawę faktyczną powództwa (to znaczy takich, bez których powództwo nie mogłoby być uwzględnione nawet gdyby pozwany nie zgłosił żadnych zarzutów). Reguła dowodowa nakładała na powódkę obowiązek wykazania także twierdzeń dotyczących powództwa o ustalenie treści umowy. Nie budzi wątpliwości, iż powódka nie zaoferowała jednak dowodów pozwalających na ustalenie tego, iż umowa stron zmieniała ofertę pozwanej w zakresie ceny dwóch zespołów turbin w ten sposób, iż umowa cenę tę zwiększała. Słusznie bowiem zwrócił Sąd I instancji uwagę na to, że treść oferty pozwanej z 21 kwietnia 1998 r. pozwala wnioskować, iż podane tam wartości nie obejmowały podatku od towarów i usług, a zatem w istocie w umowie swej wynagrodzenie netto było niższe niż to podane w ofercie pozwanej (k. 96-99 i102). Przeprowadzona przez Sąd I instancji wykładnia umowy stron w tej części gdy określa ona jej przedmiot pozostaje w zgodzie z regułami tłumaczenia umów wynikającym zart. 65 § 2 kc.Ponad prawidłowe wywody Sądu I instancji można tylko dodać, że w pisemnej swej umowie strony podały, że przedmiotem umowy będzie m.in. wykonanie dwóch turbinK.(...)1550 i w istocie takie sformułowanie mogło budzić wątpliwości co do tego jakie elementy pojęcie to obejmuje. Jednakże strony odmiennie interpretowały to pojęcie, a wobec tego dla ustalenia przedmiotu umowy, ze względu na jej cel, słusznie Sąd I instancji odwołał się do dowodu z opinii biegłego sądowego ponieważ dla ustalenia tego jakie elementy składają się na turbinę wodną konieczna była wiedza fachowa. Przydanie cechy wiarygodności dowodowi z opinii biegłego sądowego, w której stwierdza się, iż tzw rury ssawne nie są elementem technicznego wyposażenia turbiny wodnej nie zostało przez powódkę skutecznie podważone. Daje dowód ten wraz z zapisem umowy, w którym pozwana została zobowiązana do przedstawienia wytycznych do zaprojektowania części budowlanej elektrowni, w tym także rur ssawnych (§ 1 pkt 2 lit. b umowy stron) podstawę do wnioskowania, iż pozwana nie miała obowiązku wykonania tych rur. Gdyby taki obowiązek na pozwanej spoczywał nie byłoby potrzeby dostarczania powódce wytycznych do zaprojektowania tego urządzenia. To prawidłowe ustalenie powoduje, iż nie może powódka zasadnie twierdzić, iż pozwana nie wykonała umowy w tym zakresie skoro wykonanie (dostarczenie rur ssawnych) nie stanowiło przedmiotu zobowiązania pozwanej. Reasumując stwierdzić więc trzeba, że apelacja powódki jako nieuzasadniona nie może odnieść zamierzonego skutku. Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie powołanych wyżej przepisów orazart. 386 § 1 kpciart. 385 kpc. Na podstawieart. 102 kpcodstąpiono od obciążenia powódki kosztami postępowania apelacyjnego.

15/150000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKa_000219_2005_Uz_2006-05-30_001

II AKa 219/05

2006-05-30 02:00:00.0 CEST

2013-02-27 02:02:27.0 CET

2014-07-23 08:36:49.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 219/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 maja 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja Sędziowie SSA Marek Charuza SSA Waldemar Szmidt (spr.) Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2006 r. sprawy z wniosku H. M. (1) , B. M. i K. M. o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie S. M. na skutek apelacji pełnomocnika w

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2005" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000219"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 219/05</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 30 maja 2006 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Mirosław Ziaja</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Charuza</xText> <xText>SSA Waldemar Szmidt (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2006 r. sprawy</xText> <xText>z wniosku <xBx><xAnon>H. M. (1)</xAnon>, <xAnon>B. M.</xAnon> i <xAnon>K. M.</xAnon></xBx> <xBRx/></xText> <xText><xUx>o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie <xAnon>S. M.</xAnon></xUx></xText> <xText/> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawców</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 14 kwietnia 2005r.</xText> <xText>sygn. akt. V Ko 34/05</xText> <xText>1/ utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> <xText/> <xText>2/ zasądza od Skarbu Państwa ( Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adw. <xAnon>P. H.</xAnon> – Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 146,40 ( sto czterdzieści sześć, 40/100) złotych, w tym 22% podatku VAT tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego wnioskodawczyni <xAnon>H. M. (1)</xAnon> w postępowaniu odwoławczym.</xText> <xText/> <xText>3/ kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.</xText> <xText>Sygn. akt II AKa 219/05</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2005 roku w sprawie V Ko 34/05 oddalił wniosek <xAnon>H. M. (1)</xAnon>, <xAnon>B. M.</xAnon> i <xAnon>K. M.</xAnon> o odszkodowanie za to, że orzeczeniem Komisji Specjalnej do walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym w <xAnon>W.</xAnon> z dnia 3 stycznia 1952 roku, <xAnon>S. M.</xAnon> został skazany za popełnienie przestępstw z <xLexLink xArt="art. 22 m" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 22 m.k.k.</xLexLink> na pobyt w obozie pracy przez okres 24 miesięcy /tak ostateczne orzeczenie Komisji Specjalnej z dnia 21 czerwca 1952 roku/.</xText> <xText>Wyrok sądu okręgowego zaskarżony został apelacją pełnomocnika wnioskodawców, który zarzucił orzeczeniu obrazę prawa materialnego, a to <xLexLink xArt="art. 8;art. 11" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 i 11 ustawy z 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>.</xText> <xText>Stawiając powyższy zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku, zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia na rzecz wnioskodawców, lub o uchylenie wyroku <xBRx/>i przekazanie sprawy sądowi i instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach rozpoznając niniejszą sprawę, stwierdził co następuje:</xText> <xText>Apelacja jest niezasadna i nie mogła zostać uwzględniona.</xText> <xText>Z pisemnych motywów wyroku sądu okręgowego wynika, że zdaniem sądu I instancji wnioskodawcy nie spełniają przesłanki uprawniającej do zasądzenia odszkodowania <xBRx/>w oparciu o <xLexLink xArt="art. 556;art. 556 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 556§1 k.p.k.</xLexLink> i z uwagi na tytuł prawny rehabilitacji <xAnon>S. M.</xAnon> <xBRx/>nie przysługują im też roszczenia odszkodowawcze wynikające z ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku – i to mimo ustalenia, że czyn przypisany <xAnon>S. M.</xAnon> w istocie był związany z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>W toku postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny w Katowicach uznał, że przy rozpoznaniu środka odwoławczego wyłoniło się zagadnienie prawne wymagające zasadniczej wykładni przepisów ustawy z 23 lutego 1991 roku w odniesieniu do norm prawa karnego procesowego.</xText> <xText>W związku z tym przedstawiono Sądowi Najwyższemu pytanie prawne o treści następującej;</xText> <xText>„czy względy słuszności o których mowa w art. 8 ust.4 ustawy z 23 lutego 1991 roku uprawniają następców prawnych, określonych w art. 8 ust.1 cytowanej ustawy do dochodzenia odszkodowania w sytuacji, gdy osoba represjonowana zmarła po złożeniu wniosku o zasądzenie odszkodowania w trybie <xLexLink xArt="art. 552" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 552 k.p.k.</xLexLink>, a w stosunku do tych następców prawnych nie zachodzą przesłanki do zasądzenia odszkodowania z <xLexLink xArt="art. 556;art. 556 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 556§1 k.p.k.</xLexLink>”.</xText> <xText>Rozstrzygnięcie wskazanej kwestii miało dla rozstrzygnięcia sprawy /a w zasadzie odniesienia się do treści zarzutów apelacji/ znaczenie zasadnicze.</xText> <xText>Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 29 marca 2006 roku /I KZP 01/06/ w odpowiedzi na skierowane doń pytanie prawne stwierdził;</xText> <xText>„możliwość przyznania roszczeń odszkodowawczych na podstawie <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 4;art. 11" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art.8 ust.4 oraz art. 11 ustawy z 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, w razie gdy nie doszło do uznania za nieważne orzeczenia skazującego osobę represjonowaną ograniczona jest do sytuacji, <xBx>gdy nastąpiło przed wejściem w życie tej ustawy wcześniejsze uniewinnienie oskarżonego lub umorzenie postępowania</xBx>”/podkr. sądu apelacyjnego/. Stanowisko Sądu Najwyższego zostało obszernie uzasadnione /vide k. 169 – 173 akt sprawy/</xText> <xText>Uchwała zaś Sądu Najwyższego - zgodnie z <xLexLink xArt="art. 441;art. 441 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 441§3 k.p.k.</xLexLink> wiążąca w niniejszej sprawie - przesądza w sposób kategoryczny rozstrzygnięcie sądu odwoławczego.</xText> <xText>Uznać zatem należy, że okoliczności wskazane treścią art. 1 ustawy z 23 lutego 1991 roku <xBRx/>z konsekwencjami tychże ustaleń w postaci materialnego powetowania szkód poniesionych przez obywateli wskutek ich działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego stwierdzone być mogą jedynie na podstawie przepisów tej ustawy, nie zaś niejako „przy okazji” rozpoznawania wniosku o roszczenie odszkodowawcze złożone na podstawie przepisów <xLexLink xArt="rozdział 58" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziału 58 kodeksu postępowania karnego</xLexLink>. „Odpowiednie stosowanie” norm art. 8 - 10 ustawy z 23 lutego 1991 roku możliwe jest zaś do osób innych, wobec których orzeczenie o nieważności orzeczenia nie zapadło jedynie wówczas gdy zachodziłyby przesłanki do stwierdzenia nieważności orzeczenia, jeżeli oskarżonego /wnioskodawcę/ uniewinniono lub postępowanie umorzono na podstawie przyczyn wskazanych w <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 pkt. 1 d" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 11pkt.1 d.k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>W sprawie niniejszej sytuacja wyżej wskazana nie zachodzi – zasadność roszczeń w oparciu <xBRx/>o przepisy wskazane przez apelującego jest tym samym wykluczona.</xText> <xText>Dostrzega przy tym orzekając w sprawie apelacji wnioskodawców sąd odwoławczy, iż krzywda, którą doznał w przeszłości <xAnon>(...)</xAnon><xAnon>M.</xAnon> nie została mu przez Państwo powetowana. Analizowanie jednak przyczyn takiego stanu rzeczy – poza koniecznym wskazaniem na obowiązujące w tym zakresie de lege lata przepisy prawa oraz ich wykładnię - wykracza poza kognicję zakreśloną przepisami prawa dla tutejszego sądu i nie będzie przedmiotem jego w tej materii rozważań.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny w Katowicach orzekł jak w wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mirosław Ziaja

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 219/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 maja 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja Sędziowie SSA Marek Charuza SSA Waldemar Szmidt (spr.) Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2006 r. sprawy z wnioskuH. M. (1),B. M.iK. M. o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanieS. M. na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawców od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 14 kwietnia 2005r. sygn. akt. V Ko 34/05 1/ utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2/ zasądza od Skarbu Państwa ( Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adw.P. H.– Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 146,40 ( sto czterdzieści sześć, 40/100) złotych, w tym 22% podatku VAT tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego wnioskodawczyniH. M. (1)w postępowaniu odwoławczym. 3/ kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 219/05 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2005 roku w sprawie V Ko 34/05 oddalił wniosekH. M. (1),B. M.iK. M.o odszkodowanie za to, że orzeczeniem Komisji Specjalnej do walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym wW.z dnia 3 stycznia 1952 roku,S. M.został skazany za popełnienie przestępstw zart. 22 m.k.k.na pobyt w obozie pracy przez okres 24 miesięcy /tak ostateczne orzeczenie Komisji Specjalnej z dnia 21 czerwca 1952 roku/. Wyrok sądu okręgowego zaskarżony został apelacją pełnomocnika wnioskodawców, który zarzucił orzeczeniu obrazę prawa materialnego, a toart. 8 i 11 ustawy z 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Stawiając powyższy zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku, zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia na rzecz wnioskodawców, lub o uchylenie wyrokui przekazanie sprawy sądowi i instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny w Katowicach rozpoznając niniejszą sprawę, stwierdził co następuje: Apelacja jest niezasadna i nie mogła zostać uwzględniona. Z pisemnych motywów wyroku sądu okręgowego wynika, że zdaniem sądu I instancji wnioskodawcy nie spełniają przesłanki uprawniającej do zasądzenia odszkodowaniaw oparciu oart. 556§1 k.p.k.i z uwagi na tytuł prawny rehabilitacjiS. M.nie przysługują im też roszczenia odszkodowawcze wynikające z ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku – i to mimo ustalenia, że czyn przypisanyS. M.w istocie był związany z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. W toku postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny w Katowicach uznał, że przy rozpoznaniu środka odwoławczego wyłoniło się zagadnienie prawne wymagające zasadniczej wykładni przepisów ustawy z 23 lutego 1991 roku w odniesieniu do norm prawa karnego procesowego. W związku z tym przedstawiono Sądowi Najwyższemu pytanie prawne o treści następującej; „czy względy słuszności o których mowa w art. 8 ust.4 ustawy z 23 lutego 1991 roku uprawniają następców prawnych, określonych w art. 8 ust.1 cytowanej ustawy do dochodzenia odszkodowania w sytuacji, gdy osoba represjonowana zmarła po złożeniu wniosku o zasądzenie odszkodowania w trybieart. 552 k.p.k., a w stosunku do tych następców prawnych nie zachodzą przesłanki do zasądzenia odszkodowania zart. 556§1 k.p.k.”. Rozstrzygnięcie wskazanej kwestii miało dla rozstrzygnięcia sprawy /a w zasadzie odniesienia się do treści zarzutów apelacji/ znaczenie zasadnicze. Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 29 marca 2006 roku /I KZP 01/06/ w odpowiedzi na skierowane doń pytanie prawne stwierdził; „możliwość przyznania roszczeń odszkodowawczych na podstawieart.8 ust.4 oraz art. 11 ustawy z 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, w razie gdy nie doszło do uznania za nieważne orzeczenia skazującego osobę represjonowaną ograniczona jest do sytuacji,gdy nastąpiło przed wejściem w życie tej ustawy wcześniejsze uniewinnienie oskarżonego lub umorzenie postępowania”/podkr. sądu apelacyjnego/. Stanowisko Sądu Najwyższego zostało obszernie uzasadnione /vide k. 169 – 173 akt sprawy/ Uchwała zaś Sądu Najwyższego - zgodnie zart. 441§3 k.p.k.wiążąca w niniejszej sprawie - przesądza w sposób kategoryczny rozstrzygnięcie sądu odwoławczego. Uznać zatem należy, że okoliczności wskazane treścią art. 1 ustawy z 23 lutego 1991 rokuz konsekwencjami tychże ustaleń w postaci materialnego powetowania szkód poniesionych przez obywateli wskutek ich działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego stwierdzone być mogą jedynie na podstawie przepisów tej ustawy, nie zaś niejako „przy okazji” rozpoznawania wniosku o roszczenie odszkodowawcze złożone na podstawie przepisówrozdziału 58 kodeksu postępowania karnego. „Odpowiednie stosowanie” norm art. 8 - 10 ustawy z 23 lutego 1991 roku możliwe jest zaś do osób innych, wobec których orzeczenie o nieważności orzeczenia nie zapadło jedynie wówczas gdy zachodziłyby przesłanki do stwierdzenia nieważności orzeczenia, jeżeli oskarżonego /wnioskodawcę/ uniewinniono lub postępowanie umorzono na podstawie przyczyn wskazanych wart. 11pkt.1 d.k.p.k. W sprawie niniejszej sytuacja wyżej wskazana nie zachodzi – zasadność roszczeń w oparciuo przepisy wskazane przez apelującego jest tym samym wykluczona. Dostrzega przy tym orzekając w sprawie apelacji wnioskodawców sąd odwoławczy, iż krzywda, którą doznał w przeszłości(...)M.nie została mu przez Państwo powetowana. Analizowanie jednak przyczyn takiego stanu rzeczy – poza koniecznym wskazaniem na obowiązujące w tym zakresie de lege lata przepisy prawa oraz ich wykładnię - wykracza poza kognicję zakreśloną przepisami prawa dla tutejszego sądu i nie będzie przedmiotem jego w tej materii rozważań. Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny w Katowicach orzekł jak w wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKo_000082_2006_Uz_2006-06-14_001

II AKo 82/06

2006-06-14 02:00:00.0 CEST

2019-07-05 19:13:17.0 CEST

2019-07-05 11:38:14.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt II AKo 82/06 WYROK W I M I E N I U R Z E C Z Y P O P O L I T E J P OL S K I E J Dnia 14 czerwca 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący- Sędzia SA Barbara Misztalska SA Elżbieta Mieszczańska SO (del.) Michał Marzec (spr.) Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w sprawie przeciwko J. L. ( L. ) ur. (...) w L. , syna F. i A. z d. L. skazanemu za przestępstwo z art. 91§3 kks wniosk

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xEditor="mgierszner" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="2" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKo" xYear="2006" xVolNmbr="000082" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKo 82/06</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xText xALIGNx="center"> <xBx>W I M I E N I U R Z E C Z Y P O P O L I T E J P OL S K I E J</xBx></xText> <xText xALIGNx="right">Dnia 14 czerwca 2006 roku</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xText> <xText><xBx>Przewodniczący- Sędzia SA Barbara Misztalska</xBx></xText> <xText><xBx> SA Elżbieta Mieszczańska</xBx></xText> <xText><xBx> SO (del.) Michał Marzec (spr.)</xBx></xText> <xText><xBx> Protokolant </xBx>Izabela Rybok</xText> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej <xBx>Wandy Barańskiej</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie przeciwko <xBx> <xAnon>J.</xAnon><xAnon>L.</xAnon>(<xAnon>L.</xAnon>)</xBx> </xText> <xText><xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>L.</xAnon>, syna <xAnon>F.</xAnon> i <xAnon>A. z d. L.</xAnon></xText> <xText>skazanemu za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 3" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 91§3 kks</xLexLink></xText> <xText>wniosku obrońcy skazanego oraz Prokuratora Apelacyjnego w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>w przedmiocie wznowienia postępowania</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 540;art. 540 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 540§2 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 547;art. 547 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 547§3 kpk</xLexLink></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>wznawia postępowanie i uchyla wyrok Sądu Rejonowego w Lublińcu z dnia 21 stycznia 2004 roku<xBx> , </xBx>sygn. akt II Ks 10/03 oraz zmieniający go wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 4 maja 2004 roku, sygn. akt VII Ka 321/04 i umarza postępowanie w sprawie przeciwko <xAnon>J.</xAnon> <xAnon>L.</xAnon> skazanemu o zarzucane mu przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 3" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 91§3 kks</xLexLink>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania w sprawie o wznowienie postępowania obciąża Skarb Państwa;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zwraca <xAnon>J.</xAnon><xAnon>L.</xAnon>opłatę w kwocie 150 (sto pięćdziesiąt) zł uiszczoną od wniosku o wznowienie postępowania.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Obrońca skazanego <xAnon>J.</xAnon><xAnon>L.</xAnon> wystąpił z wnioskiem o wznowienie postępowania zakończonego orzeczeniem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 4.05.2004 roku w sprawie o sygn. akt VII Ka 321/04. Na uzasadnienie żądania wskazał, iż wyrokiem z dnia 31.01.2005 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż <xLexLink xArt="art. 22" xIsapId="WDU20040680623" xTitle="Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo celne" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 68, poz. 623">art. 22 ustawy z dnia 19.03.2004 roku Przepisy wprowadzające ustawę- Prawo celne</xLexLink> (Dz. U. nr 68 poz. 623) jest niezgodny z <xLexLink xArt="art. 2" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 2 Konstytucji RP</xLexLink>, co oznacza, iż z obrotu prawnego wyeliminowany został również <xLexLink xArt="art. 15 a" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 15a</xLexLink> przepisów wprowadzających <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">kks</xLexLink>. Brak jest zatem przepisu intertemporalnego, co powoduje obowiązek stosowania ustawy nowej do czynów popełnionych przed dniem 1 maja 2004 roku. Wobec powyższego obrońca skazanego stwierdził, iż po dniu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej nie są wymagane zezwolenia, czy też obowiązek zapłaty cła za towary przemieszczane w ramach Unii, tym samym nie istnieje kategoria „narażenia na uszczuplenie należności celnej”, wobec czego postępowanie winno ukończyć się umorzeniem na zasadzie <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17§1 pkt 2 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Wniosek obrońcy poparł Prokurator Apelacyjny w Katowicach, który stosując podobna argumentacje również wniósł o wznowienie postępowania, uchylenie wyroków sądów obu instancji i umorzenie postępowania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Wnioski zasługują na uwzględnienie.</xText> <xText>Skazany <xAnon>J.</xAnon><xAnon>L.</xAnon> uznany został winnym przestępstwa skarbowego z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 3" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 91§3 kks</xLexLink> polegającego na przyjęciu od <xAnon>Z. R.</xAnon> samochodu osobowego marki <xAnon>B. (...)</xAnon>, stanowiącego przedmiot czynu zabronionego, określonego w <xLexLink xArt="art. 88;art. 88 § 1" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 88§1 kks</xLexLink>, na którym to samochodzie ciążyły należności celne oraz podatkowe. Orzeczenie w przedmiotowej sprawie uprawomocniło się dnia 4 maja 2004 roku, czyli już po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej.</xText> <xText>Zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie ma powołane przez wnioskodawców orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31.01.2005 roku (P 9/04, OTK-A 2005/1/9), w którym stwierdzono niekonstytucyjność <xLexLink xArt="art. 22" xIsapId="WDU20040680623" xTitle="Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo celne" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 68, poz. 623">art. 22 ustawy z dnia 19.03.2004 roku Przepisy wprowadzające ustawę- Prawo celne</xLexLink> (Dz. U. nr 68 poz. 623). Uchylony przepis dodawał do przepisów wprowadzających <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">kks</xLexLink> <xLexLink xArt="art. 15 a" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 15a</xLexLink>, który stanowił, iż do czynów zabronionych popełnionych przed dniem uzyskania przez RP członkostwa w Unii Europejskiej, stosuje się przepisy dotychczasowe.</xText> <xText>W konsekwencji powołanego orzeczenia stwierdzić należy, iż odnośnie czynów z <xLexLink xArt="art. 85;art. 86;art. 87;art. 88;art. 89;art. 90;art. 91;art. 92;art. 93;art. 94;art. 95;art. 96;art. 96 § 1" xIsapId="WDU19990830930" xTitle="Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930">art. 85-96§1 kks</xLexLink> popełnionych przed datą 1 maja 2004 roku i przed tą datą prawomocnie nie osądzonych, zachodzi konieczność uznania, iż w chwili orzekania czyny te nie stanowią już przestępstwa (wykroczenia). Zachodzi bowiem konieczność stosowania do tychże czynów przepisów ustawy nowej, a w obecnym stanie prawnym nie są wymagane żadne pozwolenia czy też obowiązek zapłaty cła za towary przemieszczane w ramach Unii Europejskiej, wobec czego nie istnieje kategoria prawna „narażenie na uszczuplenie należności celnej”. Wniosek taki sformułował Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu powołanego orzeczenia, został on również prawidłowo powołany przez wnioskodawców.</xText> <xText>Spełniona zatem została przesłanka wznowienia postępowania opisana w <xLexLink xArt="art. 540;art. 540 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 540§2 kpk</xLexLink>. Po myśli <xLexLink xArt="art. 547;art. 547 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 547§3 kpk</xLexLink> Sąd Apelacyjny uchylił wyroki wskazane przez wnioskodawców i umorzył postępowania przeciwko <xAnon>J.</xAnon><xAnon>L.</xAnon> przyjmując, iż zarzucany mu czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego.</xText> <xText>Stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 630" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 630 kpk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 639" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 639 kpk</xLexLink> kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa, zaś na zasadzie <xLexLink xArt="art. 638" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 638 kpk</xLexLink> zwrócono wnioskodawcy uiszczoną opłatę od wniosku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Misztalska

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt II AKo 82/06 WYROK W I M I E N I U R Z E C Z Y P O P O L I T E J P OL S K I E J Dnia 14 czerwca 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący- Sędzia SA Barbara Misztalska SA Elżbieta Mieszczańska SO (del.) Michał Marzec (spr.) ProtokolantIzabela Rybok przy udziale Prokuratora Prokuratury ApelacyjnejWandy Barańskiej po rozpoznaniu w sprawie przeciwko J.L.(L.) ur. (...)wL., synaF.iA. z d. L. skazanemu za przestępstwo zart. 91§3 kks wniosku obrońcy skazanego oraz Prokuratora Apelacyjnego wK. w przedmiocie wznowienia postępowania na podstawieart. 540§2 kpk,art. 547§3 kpk 1 wznawia postępowanie i uchyla wyrok Sądu Rejonowego w Lublińcu z dnia 21 stycznia 2004 roku ,sygn. akt II Ks 10/03 oraz zmieniający go wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 4 maja 2004 roku, sygn. akt VII Ka 321/04 i umarza postępowanie w sprawie przeciwkoJ.L.skazanemu o zarzucane mu przestępstwo zart. 91§3 kks; 2 kosztami postępowania w sprawie o wznowienie postępowania obciąża Skarb Państwa; 3 zwracaJ.L.opłatę w kwocie 150 (sto pięćdziesiąt) zł uiszczoną od wniosku o wznowienie postępowania. UZASADNIENIE Obrońca skazanegoJ.L.wystąpił z wnioskiem o wznowienie postępowania zakończonego orzeczeniem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 4.05.2004 roku w sprawie o sygn. akt VII Ka 321/04. Na uzasadnienie żądania wskazał, iż wyrokiem z dnia 31.01.2005 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, iżart. 22 ustawy z dnia 19.03.2004 roku Przepisy wprowadzające ustawę- Prawo celne(Dz. U. nr 68 poz. 623) jest niezgodny zart. 2 Konstytucji RP, co oznacza, iż z obrotu prawnego wyeliminowany został równieżart. 15aprzepisów wprowadzającychkks. Brak jest zatem przepisu intertemporalnego, co powoduje obowiązek stosowania ustawy nowej do czynów popełnionych przed dniem 1 maja 2004 roku. Wobec powyższego obrońca skazanego stwierdził, iż po dniu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej nie są wymagane zezwolenia, czy też obowiązek zapłaty cła za towary przemieszczane w ramach Unii, tym samym nie istnieje kategoria „narażenia na uszczuplenie należności celnej”, wobec czego postępowanie winno ukończyć się umorzeniem na zasadzieart. 17§1 pkt 2 kpk. Wniosek obrońcy poparł Prokurator Apelacyjny w Katowicach, który stosując podobna argumentacje również wniósł o wznowienie postępowania, uchylenie wyroków sądów obu instancji i umorzenie postępowania. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Wnioski zasługują na uwzględnienie. SkazanyJ.L.uznany został winnym przestępstwa skarbowego zart. 91§3 kkspolegającego na przyjęciu odZ. R.samochodu osobowego markiB. (...), stanowiącego przedmiot czynu zabronionego, określonego wart. 88§1 kks, na którym to samochodzie ciążyły należności celne oraz podatkowe. Orzeczenie w przedmiotowej sprawie uprawomocniło się dnia 4 maja 2004 roku, czyli już po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie ma powołane przez wnioskodawców orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31.01.2005 roku (P 9/04, OTK-A 2005/1/9), w którym stwierdzono niekonstytucyjnośćart. 22 ustawy z dnia 19.03.2004 roku Przepisy wprowadzające ustawę- Prawo celne(Dz. U. nr 68 poz. 623). Uchylony przepis dodawał do przepisów wprowadzającychkksart. 15a, który stanowił, iż do czynów zabronionych popełnionych przed dniem uzyskania przez RP członkostwa w Unii Europejskiej, stosuje się przepisy dotychczasowe. W konsekwencji powołanego orzeczenia stwierdzić należy, iż odnośnie czynów zart. 85-96§1 kkspopełnionych przed datą 1 maja 2004 roku i przed tą datą prawomocnie nie osądzonych, zachodzi konieczność uznania, iż w chwili orzekania czyny te nie stanowią już przestępstwa (wykroczenia). Zachodzi bowiem konieczność stosowania do tychże czynów przepisów ustawy nowej, a w obecnym stanie prawnym nie są wymagane żadne pozwolenia czy też obowiązek zapłaty cła za towary przemieszczane w ramach Unii Europejskiej, wobec czego nie istnieje kategoria prawna „narażenie na uszczuplenie należności celnej”. Wniosek taki sformułował Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu powołanego orzeczenia, został on również prawidłowo powołany przez wnioskodawców. Spełniona zatem została przesłanka wznowienia postępowania opisana wart. 540§2 kpk. Po myśliart. 547§3 kpkSąd Apelacyjny uchylił wyroki wskazane przez wnioskodawców i umorzył postępowania przeciwkoJ.L.przyjmując, iż zarzucany mu czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego. Stosownie do treściart. 630 kpkw zw. zart. 639 kpkkosztami postępowania obciążono Skarb Państwa, zaś na zasadzieart. 638 kpkzwrócono wnioskodawcy uiszczoną opłatę od wniosku.

15/150000/0001006/AKo

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000005127_XVII_Amz_000013_2006_Uz_2006-06-21_001

XVII Amz 13/06

2006-06-21 02:00:00.0 CEST

2018-01-10 21:05:34.0 CET

2018-01-10 11:19:07.0 CET

15450500

5127

DECISION, REASON

POSTANOWIENIE Dnia 21 czerwca 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w następującym składzie: Przewodniczący SSR /del./ W. R. po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2005 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Handlowo-Produkcyjnego (...) Sp. z o.o. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uczestnik: (...) Sp. z o.o. o ograniczenie prawa wglądu do materiału dowodowego na skutek odwołania od postanowienia Prezesa

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Iwona Lubańska" xPublisher="ilubanska" xEditorFullName="Iwona Lubańska" xEditor="ilubanska" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="4" xFlag="published" xVolType="15/450500/0005127/Amz" xYear="2006" xVolNmbr="000013" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 21 czerwca 2006 r.</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText xALIGNx="left">w następującym składzie:</xText> <xText xALIGNx="left">Przewodniczący SSR /del./ <xAnon>W. R.</xAnon></xText> <xText xALIGNx="left">po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2005 r. w Warszawie</xText> <xText xALIGNx="left">na posiedzeniu niejawnym</xText> <xText xALIGNx="left">sprawy z powództwa <xAnon> Przedsiębiorstwa Handlowo-Produkcyjnego (...) Sp. z o.o.</xAnon> przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText xALIGNx="left">uczestnik: <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon></xText> <xText xALIGNx="left">o ograniczenie prawa wglądu do materiału dowodowego</xText> <xText xALIGNx="left">na skutek odwołania od postanowienia Prezesa UOKiK z dnia 23 stycznia 2006 r., Sygn. DOK <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText xALIGNx="left">postanawia:</xText> <xText xALIGNx="left">oddalić zażalenie.</xText> <xText xALIGNx="right">SSR Witold Rękosiewicz</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>W dniu 09.09.2005 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął z urzędu postępowanie antymonopolowe przeciwko <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> (<xAnon>(...)</xAnon>) oraz <xAnon> Przedsiębiorstwu Handlowo-Produkcyjnemu (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> (<xAnon>(...)</xAnon>) w sprawie stosowania praktyk ograniczających konkurencję na krajowych rynkach hurtowego obrotu sprzętem elektronicznym oraz hurtowego obrotu sprzętem gospodarstwa domowego, poprzez zawarcie porozumienia, polegającego na przyznaniu przez <xAnon>(...)</xAnon> <xAnon> spółce (...)</xAnon> upustów wyższych, niż przyznane pozostałym kontrahentom <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText xALIGNx="right">l</xText> <xText>Wnioskiem z dnia 09.11.2005 r., zmodyfikowanym w dniu 15.12.2005 r., <xAnon>(...)</xAnon>, działając na podstawie art. 62 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, wystąpił do Prezesa UOKiK o ograniczenie prawa wglądu do materiału dowodowego, zebranego w aktach sprawy, pozostałym uczestnikom postępowania oraz osobom trzecim.</xText> <xText>W dniu 23.01.2006 r. Prezes UOKiK wydał postanowienie, w którym ograniczył skarżącemu prawo wglądu do materiału dowodowego w zakresie informacji określonych w postanowieniu.</xText> <xText>W dniu 02.02.2006 r.<xAnon>(...)</xAnon> wniósł zażalenie na Postanowienie Prezesa UOKiK, w którym zażądał zmiany postanowienia w zaskarżonej części.</xText> <xText>Powód zaskarżył postanowienie w zakresie, w jakim ogranicza <xAnon>(...)</xAnon> prawo wglądu do materiału dowodowego, w zakresie informacji zawartych w pkt I sentencji postanowienia w:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText> <xIx> pkt.l a) ustęp ostatni postanowienia tj. korespondencja elektroniczna od dystrybutorów do <xAnon>(...)</xAnon>dotycząca cen rynkowych oferowanych przez <xAnon> (...) Sp. z o. o.</xAnon> </xIx> </xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText> <xIx> pkt.2 a) tj. informacja o upustach stosowanych wobec kontrahentów <xAnon>(...)</xAnon> </xIx> </xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xIx>pkt. 3 b) tj. informacje o jednym z kanałów sprzedaży spółki. </xIx></xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText> <xIx> pkt. 3 c) tj. informacje o sposobie prowadzenia działalności przez <xAnon>(...)</xAnon> oraz nazwy jej kontrahentów. </xIx> </xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xIx>pkt. 3 e) tj. informacje o jednym z kanałów sprzedaży spółki. </xIx></xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xIx>pkt. 3 g) tj. lista dystrybutorów sprzętu elektronicznego wraz z adresami. </xIx></xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xIx>pkt 3 i) tj. lista dystrybutorów sprzętu gospodarstwa domowego wraz z adresami. </xIx></xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xIx>pkt. 5 a) tj. informacja o kanałach sprzedaży spółki. </xIx></xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Skarżący zarzucił naruszenie art. 62 ust.2 ustawy o ochronie konkurencji i Konsumentów, poprzez nieprawidłowe zastosowanie, a w konsekwencji nieuzasadnione ograniczenie dostępu <xAnon>(...)</xAnon> do informacji w zakresie przekraczającym chronioną prawem tajemnicę <xAnon> przedsiębiorstwa (...)</xAnon>. Podniósł, iż objęte postanowieniem informacje, jako nie spełniające przesłanek uznania ich za tajemnicę przedsiębiorstwa w świetle <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 ust. 4" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">art. 11 ust.4 Ustawy z dnia 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> (tekst jedn. Dz.U. z 2003r. Nr 153, poz.1503 ze zm.) zostały niesłusznie zakwalifikowane jako tajemnica przedsiębiorstwa.</xText> <xText xALIGNx="left">Zarzucił także naruszenie zasady czynnego udziału stron w</xText> <xText xALIGNx="left">postępowaniu administracyjnym, przewidzianej w <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 10 k.p.a.</xLexLink> (w. zw. z art. 80 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów). Skarżący wskazał, iż brak dostępu do informacji dotyczących warunków handlowych stosowanych przez <xAnon>(...)</xAnon> wobec swoich dystrybutorów, dotyczących, w szczególności, stosowanych upustów oraz posiadanych kanałów dystrybucyjnych, uniemożliwia realizację prawa <xAnon>(...)</xAnon> do obrony przed zarzutem udziału w porozumieniu ograniczającym konkurencję.</xText> <xText>Powód wniósł o zmianę Postanowienia w zaskarżonej części poprzez orzeczenie o odmowie <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> ograniczenia wobec <xAnon>(...)</xAnon> prawa wglądu do materiału dowodowego i przyznanie <xAnon>(...)</xAnon> prawa wglądu do określonych w zażaleniu informacji.</xText> <xText>W odpowiedzi na zażalenie Prezes UOKiK uznał przedstawione w nim zarzuty za bezzasadne i wniósł o jego oddalenie.</xText> <xText>Odpowiedź na zażalenie złożyła także <xAnon> spółka (...)</xAnon>, zarzucając nie wykazanie przez skarżącego naruszenia w zaskarżonym postanowieniu art. 62 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Spółka wniosła o oddalenie zażalenia.</xText> <xText>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje:</xText> <xText>Stosownie do art. 62 ust.l ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, Prezes UOKiK, na wniosek strony lub z urzędu może, w niezbędnym zakresie, ograniczyć pozostałym stronom prawo wglądu do materiału dowodowego załączonego do akt sprawy, jeżeli udostępnienie tego materiału groziłoby ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa jak również innych tajemnic, podlegających ochronie na podstawie odrębnych przepisów. Zgodnie z art. 4 pkt. 17 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się tajemnicę zdefiniowaną w art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z przywołanym przepisem, przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne oraz organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.</xText> <xText>Zdaniem Sądu nie można zgodzić się z powodem, iż objęte postanowieniem informacje niesłusznie zakwalifikowane zostały jako tajemnica przedsiębiorstwa, ponieważ <xAnon>(...)</xAnon> nie podjął niezbędnych działań w celu zachowania ich poufności. Zgodnie z Wyrokiem SN</xText> <xText>z dnia 3 października 2000r., (I CKN 304/2000) „podjęcie niezbędnych działań w celu zachowania poufności informacji ma prowadzić do sytuacji, w której chroniona informacja nie może dotrzeć do wiadomości osób trzecich w normalnym toku zdarzeń, bez żadnych specjalnych starań z ich strony”. W dalszej części uzasadnienia tego wyroku SN stwierdził, iż „ Informacja (wiadomość) nie ujawniona do wiadomości publicznej to informacja nieznana ogółowi lub osobom, które ze względu na swój zawód są zainteresowane w jej posiadaniu. Taka informacja podpada pod pojęcie tajemnicy, kiedy przedsiębiorca ma wolę, by pozostała ona tajemnicą dla pewnych kół odbiorców, konkurentów i wola ta dla innych osób musi być rozpoznawalna”. W przedmiotowej sprawie wola <xAnon>(...)</xAnon> była dostatecznie wyraźna. Fakt uniemożliwienia <xAnon> spółce (...)</xAnon> dostępu do w/w informacji pomimo wielokrotnych prób, a ponadto sama okoliczność złożenia wniosku o ograniczenie do nich dostępu w ramach postępowania antymonopolowego jest, zdaniem Sądu, wystarczająca do stwierdzenia, iż wymieniona przesłanka została spełniona. Nieuzasadniony jest również zarzut, iż informacje objęte postanowieniem powinny być ujawnione <xAnon> spółce (...)</xAnon> zgodnie z Porozumieniem o współpracy z dnia 29 grudnia 2000 r. Słuszna wydaje się argumentacja <xAnon>(...)</xAnon>, zawarta w odpowiedzi na pozew, iż znajomość przez Skarżącego niektórych tajemnic przedsiębiorstwa Spółki nie może sama z siebie stanowić prawa skarżącego do wglądu w pozostałe tajemnice przedsiębiorstwa Spółki, w szczególności zawarte w materiale dowodowym toczącego się postępowania antymonopolowego. Jak podkreślił <xAnon>(...)</xAnon>, przekazywane w przeszłości Skarżącemu tajemnice przedsiębiorstwa nie są tożsame z informacjami, do których Skarżący żąda prawa wglądu w zażaleniu. Stanowisko to potwierdza przytoczone przez <xAnon>(...)</xAnon> postanowienie Sądu Antymonopolowego (Post. z 15.05.1996 r., XVII Amz 1/96) , w którym stwierdzono, że znajomość przez byłego partnera handlowego informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa strony postępowania, nie stanowi samo w sobie prawa wglądu w tajemnice przedsiębiorstwa zawarte w aktach postępowania antymonopolowego. Ponadto w trakcie toczącego się postępowania, przedsiębiorca nie ma obowiązku udostępniać podmiotowi, z którym zaprzestał współpracy, danych dotyczących własnej sieci dystrybucyjnej, nawet jeżeli w przeszłości zbliżone informacje były partnerowi handlowemu udostępniane.</xText> <xText>Podobnie, nie sposób przychylić się do zarzutu, iż objęte postanowieniem informacje mają charakter historyczny, bowiem dopóki mogą mieć dla stron przełożenie na wymiar ekonomiczny, dopóki mają jakąś wartość gospodarczą mogą zostać uznane za tajemnice przedsiębiorstwa i zostać objęte ograniczeniem z art. 62 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</xText> <xText>Odnosząc się wreszcie do argumentu powoda, iż objęte ograniczeniem dostępu informacje stanowią kluczowe dowody w sprawie i powinny być mu udostępnione celem umożliwienia zajęcia stanowiska co do ich treści, zgodnie z prawem do obrony oraz zasadą równości i czynnego udziału stron w postępowaniu należy stwierdzić, że również nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Zdaniem Sądu, ocena warunków handlowych stosowanych przez zainteresowanego wobec powoda na tle warunków stosowanych wobec innych dystrybutorów <xAnon>(...)</xAnon> należy do Prezesa UOKiK. W tej sytuacji wyrażenie na ten temat opinii przez <xAnon>(...)</xAnon>, przeciw któremu, jak i <xAnon>(...)</xAnon>, prowadzone jest postępowanie antymonopolowe, może być traktowane jako jednostronna interpretacja, której celem będzie obrona własnych interesów i dążenie do uniknięcia niekorzystnej oceny stosowanej praktyki przez organ antymonopolowy. Jednocześnie należy podkreślić, że prowadzone postępowanie nie może służyć do ujawnienia informacji gospodarczych dotyczących jednego podmiotu, które ocenia on jako mające charakter tajemnicy przedsiębiorstwa, a które mogą być wykorzystane przez inne przedsiębiorstwo w ewentualnym sporze między tymi podmiotami.</xText> <xText>Wobec tego, zdaniem Sądu, zastosowanie przepisu art. 62 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w prowadzonym przez Prezesa UOKiK postępowaniu było całkowicie uzasadnione okolicznościami sprawy. Podkreślenia przy tym wymaga, że zaskarżone postanowienie nie narusza służącego powodowi w toczącym się postępowaniu prawa wynikającego z <xLexLink xArt="art. 10" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 10 k.p.a.</xLexLink> oraz w inny sposób nie ogranicza przysługujących mu uprawnień strony postępowania.</xText> <xText>W tym stanie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie znajdując podstaw do uwzględnienia, oddalił zażalenie powoda - <xLexLink xArt="art. 479(32);art. 479(32) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>32</xSUPx> §2 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink><xSUPx>31a</xSUPx><xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§l k.p.c.</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="right">SSR Witold Rękosiewicz.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Witold Rękosiewicz

Iwona Lubańska

Iwona Lubańska

POSTANOWIENIE Dnia 21 czerwca 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w następującym składzie: Przewodniczący SSR /del./W. R. po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2005 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwaPrzedsiębiorstwa Handlowo-Produkcyjnego (...) Sp. z o.o.przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uczestnik:(...) Sp. z o.o. o ograniczenie prawa wglądu do materiału dowodowego na skutek odwołania od postanowienia Prezesa UOKiK z dnia 23 stycznia 2006 r., Sygn. DOK(...) postanawia: oddalić zażalenie. SSR Witold Rękosiewicz UZASADNIENIE W dniu 09.09.2005 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął z urzędu postępowanie antymonopolowe przeciwko(...) Sp. z o.o.z siedzibą wW.((...)) orazPrzedsiębiorstwu Handlowo-Produkcyjnemu (...) Sp. z o.o.z siedzibą wW.((...)) w sprawie stosowania praktyk ograniczających konkurencję na krajowych rynkach hurtowego obrotu sprzętem elektronicznym oraz hurtowego obrotu sprzętem gospodarstwa domowego, poprzez zawarcie porozumienia, polegającego na przyznaniu przez(...)spółce (...)upustów wyższych, niż przyznane pozostałym kontrahentom(...) l Wnioskiem z dnia 09.11.2005 r., zmodyfikowanym w dniu 15.12.2005 r.,(...), działając na podstawie art. 62 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, wystąpił do Prezesa UOKiK o ograniczenie prawa wglądu do materiału dowodowego, zebranego w aktach sprawy, pozostałym uczestnikom postępowania oraz osobom trzecim. W dniu 23.01.2006 r. Prezes UOKiK wydał postanowienie, w którym ograniczył skarżącemu prawo wglądu do materiału dowodowego w zakresie informacji określonych w postanowieniu. W dniu 02.02.2006 r.(...)wniósł zażalenie na Postanowienie Prezesa UOKiK, w którym zażądał zmiany postanowienia w zaskarżonej części. Powód zaskarżył postanowienie w zakresie, w jakim ogranicza(...)prawo wglądu do materiału dowodowego, w zakresie informacji zawartych w pkt I sentencji postanowienia w: - pkt.l a) ustęp ostatni postanowienia tj. korespondencja elektroniczna od dystrybutorów do(...)dotycząca cen rynkowych oferowanych przez(...) Sp. z o. o. pkt.2 a) tj. informacja o upustach stosowanych wobec kontrahentów(...) pkt. 3 b) tj. informacje o jednym z kanałów sprzedaży spółki. pkt. 3 c) tj. informacje o sposobie prowadzenia działalności przez(...)oraz nazwy jej kontrahentów. pkt. 3 e) tj. informacje o jednym z kanałów sprzedaży spółki. pkt. 3 g) tj. lista dystrybutorów sprzętu elektronicznego wraz z adresami. pkt 3 i) tj. lista dystrybutorów sprzętu gospodarstwa domowego wraz z adresami. pkt. 5 a) tj. informacja o kanałach sprzedaży spółki. Skarżący zarzucił naruszenie art. 62 ust.2 ustawy o ochronie konkurencji i Konsumentów, poprzez nieprawidłowe zastosowanie, a w konsekwencji nieuzasadnione ograniczenie dostępu(...)do informacji w zakresie przekraczającym chronioną prawem tajemnicęprzedsiębiorstwa (...). Podniósł, iż objęte postanowieniem informacje, jako nie spełniające przesłanek uznania ich za tajemnicę przedsiębiorstwa w świetleart. 11 ust.4 Ustawy z dnia 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji(tekst jedn. Dz.U. z 2003r. Nr 153, poz.1503 ze zm.) zostały niesłusznie zakwalifikowane jako tajemnica przedsiębiorstwa. Zarzucił także naruszenie zasady czynnego udziału stron w postępowaniu administracyjnym, przewidzianej wart. 10 k.p.a.(w. zw. z art. 80 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów). Skarżący wskazał, iż brak dostępu do informacji dotyczących warunków handlowych stosowanych przez(...)wobec swoich dystrybutorów, dotyczących, w szczególności, stosowanych upustów oraz posiadanych kanałów dystrybucyjnych, uniemożliwia realizację prawa(...)do obrony przed zarzutem udziału w porozumieniu ograniczającym konkurencję. Powód wniósł o zmianę Postanowienia w zaskarżonej części poprzez orzeczenie o odmowie(...) Sp. z o.o.ograniczenia wobec(...)prawa wglądu do materiału dowodowego i przyznanie(...)prawa wglądu do określonych w zażaleniu informacji. W odpowiedzi na zażalenie Prezes UOKiK uznał przedstawione w nim zarzuty za bezzasadne i wniósł o jego oddalenie. Odpowiedź na zażalenie złożyła takżespółka (...), zarzucając nie wykazanie przez skarżącego naruszenia w zaskarżonym postanowieniu art. 62 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Spółka wniosła o oddalenie zażalenia. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje: Stosownie do art. 62 ust.l ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, Prezes UOKiK, na wniosek strony lub z urzędu może, w niezbędnym zakresie, ograniczyć pozostałym stronom prawo wglądu do materiału dowodowego załączonego do akt sprawy, jeżeli udostępnienie tego materiału groziłoby ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa jak również innych tajemnic, podlegających ochronie na podstawie odrębnych przepisów. Zgodnie z art. 4 pkt. 17 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się tajemnicę zdefiniowaną w art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z przywołanym przepisem, przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne oraz organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Zdaniem Sądu nie można zgodzić się z powodem, iż objęte postanowieniem informacje niesłusznie zakwalifikowane zostały jako tajemnica przedsiębiorstwa, ponieważ(...)nie podjął niezbędnych działań w celu zachowania ich poufności. Zgodnie z Wyrokiem SN z dnia 3 października 2000r., (I CKN 304/2000) „podjęcie niezbędnych działań w celu zachowania poufności informacji ma prowadzić do sytuacji, w której chroniona informacja nie może dotrzeć do wiadomości osób trzecich w normalnym toku zdarzeń, bez żadnych specjalnych starań z ich strony”. W dalszej części uzasadnienia tego wyroku SN stwierdził, iż „ Informacja (wiadomość) nie ujawniona do wiadomości publicznej to informacja nieznana ogółowi lub osobom, które ze względu na swój zawód są zainteresowane w jej posiadaniu. Taka informacja podpada pod pojęcie tajemnicy, kiedy przedsiębiorca ma wolę, by pozostała ona tajemnicą dla pewnych kół odbiorców, konkurentów i wola ta dla innych osób musi być rozpoznawalna”. W przedmiotowej sprawie wola(...)była dostatecznie wyraźna. Fakt uniemożliwieniaspółce (...)dostępu do w/w informacji pomimo wielokrotnych prób, a ponadto sama okoliczność złożenia wniosku o ograniczenie do nich dostępu w ramach postępowania antymonopolowego jest, zdaniem Sądu, wystarczająca do stwierdzenia, iż wymieniona przesłanka została spełniona. Nieuzasadniony jest również zarzut, iż informacje objęte postanowieniem powinny być ujawnionespółce (...)zgodnie z Porozumieniem o współpracy z dnia 29 grudnia 2000 r. Słuszna wydaje się argumentacja(...), zawarta w odpowiedzi na pozew, iż znajomość przez Skarżącego niektórych tajemnic przedsiębiorstwa Spółki nie może sama z siebie stanowić prawa skarżącego do wglądu w pozostałe tajemnice przedsiębiorstwa Spółki, w szczególności zawarte w materiale dowodowym toczącego się postępowania antymonopolowego. Jak podkreślił(...), przekazywane w przeszłości Skarżącemu tajemnice przedsiębiorstwa nie są tożsame z informacjami, do których Skarżący żąda prawa wglądu w zażaleniu. Stanowisko to potwierdza przytoczone przez(...)postanowienie Sądu Antymonopolowego (Post. z 15.05.1996 r., XVII Amz 1/96) , w którym stwierdzono, że znajomość przez byłego partnera handlowego informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa strony postępowania, nie stanowi samo w sobie prawa wglądu w tajemnice przedsiębiorstwa zawarte w aktach postępowania antymonopolowego. Ponadto w trakcie toczącego się postępowania, przedsiębiorca nie ma obowiązku udostępniać podmiotowi, z którym zaprzestał współpracy, danych dotyczących własnej sieci dystrybucyjnej, nawet jeżeli w przeszłości zbliżone informacje były partnerowi handlowemu udostępniane. Podobnie, nie sposób przychylić się do zarzutu, iż objęte postanowieniem informacje mają charakter historyczny, bowiem dopóki mogą mieć dla stron przełożenie na wymiar ekonomiczny, dopóki mają jakąś wartość gospodarczą mogą zostać uznane za tajemnice przedsiębiorstwa i zostać objęte ograniczeniem z art. 62 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Odnosząc się wreszcie do argumentu powoda, iż objęte ograniczeniem dostępu informacje stanowią kluczowe dowody w sprawie i powinny być mu udostępnione celem umożliwienia zajęcia stanowiska co do ich treści, zgodnie z prawem do obrony oraz zasadą równości i czynnego udziału stron w postępowaniu należy stwierdzić, że również nie zasługuje na uwzględnienie. Zdaniem Sądu, ocena warunków handlowych stosowanych przez zainteresowanego wobec powoda na tle warunków stosowanych wobec innych dystrybutorów(...)należy do Prezesa UOKiK. W tej sytuacji wyrażenie na ten temat opinii przez(...), przeciw któremu, jak i(...), prowadzone jest postępowanie antymonopolowe, może być traktowane jako jednostronna interpretacja, której celem będzie obrona własnych interesów i dążenie do uniknięcia niekorzystnej oceny stosowanej praktyki przez organ antymonopolowy. Jednocześnie należy podkreślić, że prowadzone postępowanie nie może służyć do ujawnienia informacji gospodarczych dotyczących jednego podmiotu, które ocenia on jako mające charakter tajemnicy przedsiębiorstwa, a które mogą być wykorzystane przez inne przedsiębiorstwo w ewentualnym sporze między tymi podmiotami. Wobec tego, zdaniem Sądu, zastosowanie przepisu art. 62 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w prowadzonym przez Prezesa UOKiK postępowaniu było całkowicie uzasadnione okolicznościami sprawy. Podkreślenia przy tym wymaga, że zaskarżone postanowienie nie narusza służącego powodowi w toczącym się postępowaniu prawa wynikającego zart. 10 k.p.a.oraz w inny sposób nie ogranicza przysługujących mu uprawnień strony postępowania. W tym stanie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie znajdując podstaw do uwzględnienia, oddalił zażalenie powoda -art. 47932§2 k.p.c.w zw. zart. 47931a§l k.p.c. SSR Witold Rękosiewicz.

15/450500/0005127/Amz

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000005127_XVII_AmA_000022_2006_Uz_2006-06-21_001

XVII AmA 22/06

2006-06-21 02:00:00.0 CEST

2015-06-12 20:15:05.0 CEST

2017-07-04 22:16:10.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII Am A 22/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 21 czerwca 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR (del.) Witold Rękosiewicz Protokolant: apl. sąd. Sylwia Paschke po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2006 r. w Warszawie sprawy z powództwa (...) spółka z o.o. z/s w W. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zainteresowany: (...) spółka z o.o. z/s w K. o ochronę konkurencji na skutek odwołania

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/450500/0005127/AmA" xVolNmbr="000022" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xFlag="published" xPublisher="dsiliwoniuk" xToPage="6" xEditor="dsiliwoniuk" xYear="2006" xLang="PL" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII Am A 22/06</xText> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 21 czerwca 2006 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSR (del.) Witold Rękosiewicz</xText> <xText>Protokolant: apl. sąd. Sylwia Paschke</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2006 r. w Warszawie</xText> <xText xALIGNx="center">sprawy z powództwa <xAnon> (...) spółka z o.o.</xAnon> z/s w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText xALIGNx="center">zainteresowany: <xAnon> (...) spółka z o.o.</xAnon></xText> <xText>z/s w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>o ochronę konkurencji</xText> <xText>na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Kon­sumentów z dnia 3 stycznia i 11 kwietnia 2006 r. nr <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Odwołanie oddala</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText xALIGNx="left">Zasądza od <xAnon> (...) spółki z o.o.</xAnon> z/s w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz:</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText xALIGNx="left"><xAnon> (...) spółki z o.o.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon></xText> </xUnit> </xUnit> <xText xALIGNx="center">kwoty po 800 zł /osiemset/ tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xText xALIGNx="left">SSR Witold Rękosiewicz</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Działając na podstawie art. 88 ustawy z dnia 15.12.2000 r. o ochronie konku­rencji i konsumentów /tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. nr 244, poz. 2080/ - dalej ustawa - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał w dniu 3.01.2006 r. <xAnon>decyzję nr (...)</xAnon> zobowiązującą <xAnon>(...)</xAnon> spółkę z o.o. z/s w <xAnon>W.</xAnon> do zaniechania sprzedaży na terenie woje­wództwa <xAnon> (...)</xAnon> dziennika <xAnon> (...)</xAnon> po cenie niższej niż 1,80 zł. Termin obowiązywania decyzji odkreślono do dnia 14.03.2006 r. nie dłużej jednak niż do czasu wydania decyzji kończącej prowadzone postępowanie.</xText> <xText>Z uwagi na nieukończenie postępowania w dniu 11.03.2006 r. Prezes UOKiK wydał <xAnon>decyzję nr (...)</xAnon>, którą przedłużył czas obowiązywania decyzji RkT <xAnon> (...)</xAnon> do dnia 14..06.2006 r. jednak nie dłużej niż do czasu wydania decyzji kończącej prowadzone postępowanie.</xText> <xText>Obie decyzje wydane zostały w związku z prowadzonym przez Prezesa UOKiK na wniosek <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> (zainteresowany^ <xAnon> (...)</xAnon>) postępowania antymonopolowego dotyczącego nadużywania przez <xAnon> (...) spółka z o.o.</xAnon> (powód, <xAnon> (...)</xAnon>) po­zycji dominującej na krajowym rynku sportowej prasy codziennej.</xText> <xText>Obie przedmiotowe decyzje zostały wydane z uwagi na stawiane <xAnon> (...)</xAnon> w pro­wadzonym postępowaniu antymonopolowym zarzuty:</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>stosowania na terenie województwa <xAnon> (...)</xAnon> nieuczciwych cen<xAnon>(...)</xAnon>co może prowadzić do naruszenia art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>przeciwdziałania ukształtowaniu się warunków niezbędnych do rozwoju konkurencji poprzez stosowanie na terenie województwa <xAnon> (...)</xAnon> ceny detalicznej <xAnon> (...)</xAnon> w wysokości 1 zł w celu eliminacji</xText> </xUnit> <xText>z rynku jedynego konkurenta tj. <xAnon> (...)</xAnon> wydawcy dziennika <xAnon> (...)</xAnon>, co może być niezgodne z art. 8 ust. 2 pkt 5 ustawy,</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>podziału rynku wg kryteriów terytorialnych polegającym na stosowaniu na obszarze województwa <xAnon> (...)</xAnon> ceny detalicznej sprzedaży dzien­nika <xAnon> (...)</xAnon> w wysokości znacznie niższej niż stosowana w sprzedaży tego tytułu na innych obszarach Polski, co może być sprzeczne z art. 8 ust. 2 pkt 8 ustawy.</xText> </xUnit> <xText>Mając na względzie podejmowane przez <xAnon> (...)</xAnon> działania (obniżenie ceny <xAnon>(...)</xAnon> na obszarze województwa <xAnon> (...)</xAnon> do 1 zł) Prezes UOKiK uznał, że wniosek zainteresowanego o wydanie decyzji w trybie art. 88 ust. 1 ustawy jest uzasadniony i wydał decyzję nakazującą zaniechanie sprzedaży dziennika poniżej określonej ceny.</xText> <xText>W złożonych odwołaniach powód zarzucił obu zaskarżonym decyzjom naru­szenie art. 88 ust. 1 ustawy w zw. z art. 4 pkt 8 i 9 oraz art. 8 ustawy poprzez przyjęcie błędnej definicji rynku właściwego i przyjęcie błędnego założenia, iż <xAnon> (...)</xAnon> posiada na rynku właściwym pozycję dominującą.</xText> <xText>Powód zarzucił także naruszenie art. 88 ust. 1 ustawy poprzez błędne przyję­cie, iż zostało uprawdopodobnione, że dalsze stosowanie zarzucanej praktyki może spowodować poważne i trudne do usunięcia zagrożenie dla konkurencji.</xText> <xText>Na tej podstawie powód wnosił o uchylenie zaskarżonej decyzji.</xText> <xText><xSUPx>0</xSUPx> Uzasadniając postawione zarzuty powód stwierdził, ze w sytuacji, gdy <xAnon> (...)</xAnon> zarzucane jest nadużycie pozycji dominującej a wydanie decyzji w trybie art. 88 ust. 1 ustawy wymaga uprawdopodobnienia, iż przedsiębiorca dopuszcza się zarzucanych praktyk, wydanie zaskarżonej decyzji powinno być poprze­dzone analizą rynku właściwego celem określenia pozycji przedsiębiorcy na tym rynku. W ocenie powoda Prezes UOKiK określając rynek właściwy na</xText> <xText>potrzeby postępowania oparł się na uproszczonej analizie sytuacji rynkowej nie popartej obiektywnymi danymi wynikającymi np. z badań rynkowych.</xText> <xText>Ponadto powód wskazał, że przy określeniu rynku właściwego w sensie pro­duktowym i geograficznym pozwany oparł się na orzeczeniach Komisji Euro­pejskiej, co z uwagi na odległy czas, który upłynął od ich wydania oraz fakt, iż dotyczą innych geograficznie rynków, nie było trafne.</xText> <xText><xIx>C</xIx></xText> <xText>Powód zauważył, ze rynek prasowy rozwija się bardzo dynamicznie, przy czym rynki poszczególnych krajów z uwagi na swoją specyfikę różnią się więc analiza rynku musi każdorazowo uwzględniać sytuację konkretnego kra­ju. Wobec tego oparcie się przez pozwanego na orzeczeniach nie uwzględnia­jących aktualnej sytuacji na polskim rynku prasowym mogło doprowadzić do błędnych wniosków przy wyznaczaniu rynku właściwego i określeniu zajmo­wanej na nim przez powoda pozycji. Za nie trafne uznał powód także oparcie się Prezesa UOKiK przy definiowaniu rynku właściwego na preferencjach odbiorców, co bez przeprowadzenia badań rynkowych pozostaje w sferze do­mniemania i prowadzi do zawężenia rynku. Powołał się na stanowisko Komi­sji Europejskiej, wg której podstawowym kryterium definiowania rynku wła­ściwego powinna być substytutywność popytowa produktów. Powód zauwa­żył też, że Prezes UOKiK nie uwzględnił również powiązania rynku czytelni­czego z rynkiem reklamowym. Wskazał na elementy trwającej aktualnie woj­ny konkurencyjnej między wydawnictwami i wydawanymi tytułami, której wynik ukształtuje dopiero strukturę polskiego rynku prasowego.</xText> <xText>Powyższe okoliczności potwierdzają zdaniem powoda zarzut o błędnym okre­śleniu przez pozwanego rynku właściwego co przesądza o błędnym określeniu zajmowanej przez <xAnon> (...)</xAnon> na tym rynku pozycji dominującej. Powód wskazał przy tym, ze proste porównanie wielkości sprzedaży <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon> nie jest w żadnym stopniu wystarczające do wykazania, że <xAnon> (...)</xAnon> zajmuje na rynku pozycję dominującą.</xText> <xText>Powołując się na treść uzasadnienia innej decyzji Prezesa UOKiK dotyczącej konkurencji na rynku prasowym powód zauważył, że przy wydawaniu zaskar­żonej decyzji organ antymonopolowy nie przeanalizował aspektów, które uwzględnił w powoływanej tytułem przykładu decyzji.</xText> <xText>W konkluzji powód stwierdził, że stanowisko Prezesa UOKiK o konkurowa­niu ze sobą na rynku ogólnopolskim <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon> w świetle informacji dotyczących zasięgu i sposobu sprzedaży <xAnon> (...)</xAnon> rodzi wątpliwości co do możliwości uznania tego dziennika za gazetę ogólnopolską.</xText> <xText>Uzasadniając drugi z postawionych w odwołaniu zarzutów powód stwierdził, ze w zaskarżonej decyzji nie wykazano, iż zostało uprawdopodobnione, że dalsze stosowanie praktyki może spowodować poważne i trudne do usunięcia zagrożenia konkurencji. Wskazał, że Prezes UOKiK posiadając informacje o wzroście sprzedaży <xAnon> (...)</xAnon> w okresie od lipca do września 2005 r. o <xAnon>(...)</xAnon> nie poddał jej analizie. <xAnon>Z.</xAnon> się stwierdzeniem, że sprzedaż <xAnon> (...)</xAnon> w tym okresie wzrosła znacząco bardziej, pozwany tylko na tej podstawie wydał decyzję o zastosowaniu środka prawnego mającego wyjąt­kowy charakter i który powinien być stosowany tylko w szczególnie uzasad­nionych przypadkach.</xText> <xText>Powołując się na wybrane fragmenty zaskarżonej decyzji powód dążył do wy­kazania, że brak było podstaw do zastosowania art. 88 ust. 1 ustawy, ponieważ nie zachodziły uzasadniające to przesłanki ustawowe. Sprzedaż <xAnon> (...)</xAnon> w połowie 2005 r. nie spadła lecz znacznie wzrosła a pozwany nie wykazał w jaki sposób wzrost sprzedaży <xAnon> (...)</xAnon> ma prowadzić w tych warunkach do trwałych zmian w strukturze rynku, idących aż do wyelimino­wania <xAnon> (...)</xAnon> z rynku.</xText> <xText>Powód podkreślił, że pozwany nie odniósł się w zaskarżonej decyzji również do potencjalnej konkurencji innych wydawców. Na tej podstawie powód stwierdził, że istniejąca sytuacja rynkowa nie wskazywała, by konkurencja</xText> <xText>została zagrożona w stopniu uzasadniającym zastosowanie dla zapobieżenia nieodwracalnym skutkom stosowanej praktyki nadzwyczajnego środka w po­staci ingerencji organu antymonopolowego w działania <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Pozwany wniósł o oddalenie odwołania.</xText> <xText>Odnosząc się do poszczególnych zarzutów wskazał, że przy wydawaniu za­skarżonej decyzji zastosował zasady podziału rynku mediów na poszczególne sektory, z których wyodrębnił sektor dzienników. Z uwagi na treść zawartych w nich informacji rynek prasy codziennej podzielił na rynek prasy ogólno-tematycznej, sportowej i finansowej. Dla wyodrębnionego w ten sposób rynku w wymiarze produktowym przyjął, że z uwagi na barierę językową rynkiem właściwym w znaczeniu geograficznym jest rynek krajowy. Pozwany stwier­dził, iż fakt, że jeden z tytułów ukazuje się tylko na części terytorium Polski nie przesądza o możliwości jego kolportowania na pozostałym terenie kraju. Przemawia za tym informacja z noty redakcyjnej o możliwości prenumeraty <xAnon> (...)</xAnon> na terenie całej Polski. Kolejnym argumentem świadczącym o traf­ności przyjętego założenia jest zakres przekazywanych informacji. Na tej pod­stawie pozwany uznał, że wyodrębnienie rynków lokalnych w sprawie nie jest celowe. Biorąc pod uwagę informacje z czerwca 2005 r. pozwany stwierdził, że na tak określonym rynku właściwym udział powoda wynosił <xAnon>(...)</xAnon> a zainte­resowanego <xAnon>(...)</xAnon>. Wskazana dysproporcja świadczy o zajmowaniu przez po­woda na krajowym rynku sportowej prasy codziennej pozycji dominującej. Odnośnie zarzutu dotyczącego uprawdopodobnienia zagrożenia uzasadniają­cego zastosowanie art. 88 ust. 1 ustawy pozwany zauważył, że w okresie gdy sprzedaż dziennika <xAnon> (...)</xAnon> wzrosła o <xAnon>(...)</xAnon>, wzrost sprzedaży<xAnon>(...)</xAnon>wyniósł <xAnon>(...)</xAnon>. Także późniejszy spadek sprzedaży jesienią był mniej dotkliwy dla dziennika wydawanego przez <xAnon> (...)</xAnon> (<xAnon>(...)</xAnon>niż dla dziennika zain­teresowanego <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>(...)</xAnon>) w tym samym czasie. W ocenie Prezesa UOKiK przedstawione okoliczności dostatecznie uprawdopodabniają, że działania</xText> <xText>powoda mają niekorzystny wpływ na pozycje rynkową dziennika <xAnon> (...)</xAnon> wy­dawanego przez zainteresowanego.</xText> <xText>Pozwany pokreślił, że istota decyzji tymczasowej polega na tym, iż wydaje się ją w warunkach gdy istnieje jedynie podejrzenie dopuszczenia się przez przedsiębiorcę naruszenia przepisów ustawy antymonopolowej a dalsze sto­sowanie określonej praktyki może spowodować poważne i trudne do uniknię­cia zagrożenie dla konkurencji. Powołał się na wyrok NSA, w którym wska­zano, że uprawdopodobnienie określonej okoliczności nie jest jednoznaczne z jej pełnym udowodnieniem - wystarczą jedynie dowody pośrednie i domnie­mania faktyczne. W przedmiotowej sprawie z zebranych informacji wynikało, że obniżenie ceny <xAnon> (...)</xAnon> do 1 zł na terenie województwa <xAnon> (...)</xAnon> mogło wskazywać na chęć <xAnon> (...)</xAnon> do wyeliminowania z rynku jedy­nego konkurenta oraz oświadczyło o dokonaniu przez powoda podziału rynku przez wyodrębnienie z rynku krajowego województwa <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Uprawdopodobnienie przedstawionych okoliczności oraz wskazanie, że dalsze stosowanie wymienionych praktyk może doprowadzić do trudnych do usunię­cia skutków w postaci wyeliminowaniu z rynku jedynego konkurenta uzasad­niało zdaniem Prezesa UOKiK zastosowanie art. 88 ustawy i wydanie zaskar­żonej decyzji.</xText> <xText>Również zainteresowany, uznając przedstawione w odwołaniu zarzuty za chy­bione, wniósł o jego oddalenie.</xText> <xText>Wskazał, że zasady, na których opierał się Prezes UOKiK przy definiowaniu rynku relewantnego wbrew twierdzeniom powoda, nadal są aktualne. Odnosi się to również do przepisów prawa krajowego, w których rynek właściwy zo­stał określony w jednakowy sposób dla spraw z zakresu praktyk antymonopo­lowych oraz kontroli koncentracji. W związku z tym definicja rynku relewant­nego w przypadku praktyk ograniczających konkurencję i koncentracji jest tożsama.</xText> <xText>Również pozostałe kryteria, którymi posłużył się pozwany przy wyznaczaniu rynku właściwego były w ocenie zainteresowanego prawidłowe, więc zarzut powoda o przyjęciu w decyzji błędnej definicji rynku właściwego nie zasługu­je na uwzględnienie.</xText> <xText>Zainteresowany nie zgodził się również z zarzutem niespełnienia określonej w art. 88 ust. 1 ustawy przesłanki uprawdopodobnienia, że stosowanie zarzuca­nej praktyki mogło spowodować poważne i trudne do usunięcia zagrożenie dla konkurencji. Powołując się na okoliczności sprawy wykazywał, że wszystkie przesłanki zastosowania środka tymczasowego zostały spełnione, co świadczy o trafności wydania zaskarżonej decyzji celem uniknięcia anty konkurencyj­nych skutków.</xText> <xText>W piśmie z dnia 9.06.2006 r. powód w całości podtrzymał stanowisko wyra­żone w odwołaniu.</xText> <xText>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył co następuje:</xText> <xText>W związku z prowadzonym na wniosek <xAnon> (...)</xAnon> postępowaniem antymonopolo­wym Prezes UOKiK wyodrębnił jako rynek właściwy krajowy rynek codzien­nej prasy sportowej. Na rynku tym występują dwa tytuły prasowe <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon>, których udział w rynku w czerwcu 2005 r. wynosił od­powiednio <xAnon>(...)</xAnon> i <xAnon>(...)</xAnon>. Opierając się na ustawowej definicji Prezes UOKiK uznał, że wydawany przez powoda <xAnon> (...)</xAnon> posiada na wyznaczonym w sprawie rynku właściwym pozycję dominującą.</xText> <xText>W toku postępowania <xAnon> (...)</xAnon>, mając na uwadze podejmowane przez <xAnon> (...)</xAnon> dzia­łania rynkowe wystąpiła do Prezesa UOKiK o wydanie decyzji tymczasowej, zobowiązującej tego przedsiębiorcę do zaniechania działań mogących dopro­wadzić do poważnego i trudnego do uniknięcia zagrożenia konkurencji. Organ antymonopolowy po przeanalizowaniu posiadanych informacji uznał, za uprawdopodobnione, że <xAnon> (...)</xAnon> stosuje zarzucaną mu praktykę oraz, że dalsze</xText> <xText>jej stosowanie może spowodować zagrożenie dla konkurencji i na podstawie art. 88 ustawy wydał zaskarżoną decyzję.</xText> <xText>v Mając na uwadze, że przedmiotem prowadzonego postępowania antymonopo­lowego jest podejrzenie nadużywania przez <xAnon> (...)</xAnon> pozycji dominującej i uwzględniając okoliczność, że dla uznania działań przedsiębiorcy za określoną w art. 8 ustawy niedozwoloną praktykę nie jest konieczne wystąpienie nega­tywnych skutków działania a wystarczy zaistnienie zagrożenia ich powstania, stwierdzić należało, iż Prezes UOKiK miał pełne podstawy do uznania, że sto­sowanie przez przedsiębiorcę zarzucanej praktyki było uprawdopodobnione. W przeciwnym razie, zdaniem Sądu, organ antymonopolowy po przeprowa­dzeniu postępowania wyjaśniającego odmówiłby wszczęcia postępowania an­tymonopolowego, w ramach którego wydał decyzję o zastosowaniu środka zabezpieczającego będącą przedmiotem rozpatrywanego odwołania.</xText> <xText>Do wydania decyzji na podstawie art. 88 ustawy konieczne jest również speł­nienie drugiej przesłanki w postaci uprawdopodobnienia, że dalsze stosowanie zarzucanej praktyki może spowodować poważne i trudne do uniknięcia zagro­żenia dla konkurencji. Prezes UOKiK analizując informacje zawarte we wnio­sku <xAnon> (...)</xAnon> o wszczęcie postępowania antymonopolowego (k. 2-17 akt adm.) oraz okoliczności znajdujące potwierdzenie w zebranym materiale dowodo­wym uznał za zasadne stanowisko <xAnon> (...)</xAnon>, iż odwrócenie negatywnych skutków praktyk, których stosowanie zarzucane było <xAnon> (...)</xAnon> może być trudne lub nie­możliwe. Mając na uwadze, że do zastosowania środka zapobiegawczego, po­zwalającego na uniknięcie zaistnienia negatywnych skutków zarzucanej prak­tyki, wystarczające jest uprawdopodobnienie możliwości wystąpienia zagro­żenia, organ antymonopolowy uznał, iż spełniona została druga z przesłanek wymaganych do wydania zaskarżonej decyzji.</xText> <xText>Zważywszy, że jak wynika z powołanego przez pozwanego orzeczenia NSA dla uprawdopodobnienia określonej okoliczności (istnienia zagrożenia) nie</xText> <xText>jest konieczne jej udowodnienie a jedynie wykazanie, że istnieje realna moż­liwość wystąpienia przyjętego domniemania, Sąd uznał, iż pozwany dokonu­jąc analizy okoliczności sprawy w świetle wniosku zainteresowanego o wyda­nie decyzji tymczasowej działał w dopuszczalnej sferze swobodnej oceny do­wodów.</xText> <xText>W ocenie Sądu pozwany trafnie określił w sprawie rynek właściwy. W sytu­acji gdy <xAnon> (...)</xAnon> ukazuje się na terenie całego kraju a <xAnon> (...)</xAnon> na terenie kilku województw i to przy braku na rynku innych specjalistycznych dzienników sportowych i wobec potencjalnej możliwości rozszerzenia kolpor­tażu tego dziennika na pozostałe województwa, jedynym wspólnym mianow­nikiem dla porównania pozycji rynkowej obu tytułów jest krajowy rynek dzienników sportowych. Brak bowiem podstaw do zawężania granic rynku właściwego do jednego tylko województwa <xAnon> (...)</xAnon>, gdyż w tym wypadku niemożliwe byłaby obiektywna ocena postępowania powoda na tle pozosta­łych województw i rozpoznania zarzutu o podziale rynku. Ponadto obszar ukazywania się <xAnon> (...)</xAnon> nie zamyka się tylko w granicach jednego woje­wództwa (k. 69 akt adm.), więc prezentowane w tym zakresie stanowisko po­woda nie może być uznane za uzasadnione. Na tak określonym rynku właści­wym zajmowanie przez powoda pozycji dominującej w świetle ilości sprzeda­nych egzemplarzy w czerwcu 2005 r. tj. przed rozpoczęciem stosowania za­rzucanej praktyki nie budzi wątpliwości.</xText> <xText>Jednocześnie z uwagi na fakt, że sprawa dotyczy decyzji wydanej w trybie art. 88 ustawy zbędne jest zdaniem Sądu przeprowadzenie sugerowanej przez po­woda analizy rynku koniecznej przy wydaniu decyzji ostatecznej.</xText> <xText>Wobec powyższego przedstawione przez powoda zarzuty dotyczące błędnej definicji rynku właściwego i zajmowania na nim przez <xAnon> (...)</xAnon> pozycji dominu­jącej należy uznać za nietrafne.</xText> <xText>Ponadto w sytuacji, gdy zastosowanie środka zabezpieczającego określonego w art. 88 ustawy zależy od uprawdopodobnienia okoliczności a nie ich udo­wodnienia - co zostało wyżej wykazane - przy czym ustawodawca pozostawił organowi antymonopolowemu prawo wyboru określonego wariantu decyzji w zależności od oceny okoliczności i stopnia ich uprawdopodobnienia, również drugi zarzut odwołania nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Także określone w obu zaskarżonych decyzjach terminy ich obowiązywania wobec zgodności z przepisami ustawy nie budzą wątpliwości Sądu.</xText> <xText>Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Ochrony Konkurencji i Konsu­mentów nie znajdując podstaw do uwzględnienia, oddalił odwołanie (art.</xText> <xText>479<xSUPx>3</xSUPx><xSUPx>la</xSUPx> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kpc</xLexLink>).</xText> <xText>Mimo wyekspirowania terminów obu zaskarżonych decyzji tymczasowych Sąd nie umorzył postępowania w sprawie lecz wydał orzeczenie merytorycz­ne, ponieważ uznał, że sposób rozstrzygnięcia sprawy nie był bez znaczenia dla strony powodowej.</xText> <xText>O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 kpc</xLexLink> stosownie do wyniku sporu.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Witold Rękosiewicz

Damian Siliwoniuk

apl. sąd. Sylwia Paschke

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII Am A 22/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 21 czerwca 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR (del.) Witold Rękosiewicz Protokolant: apl. sąd. Sylwia Paschke po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2006 r. w Warszawie sprawy z powództwa(...) spółka z o.o.z/s wW. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zainteresowany:(...) spółka z o.o. z/s wK. o ochronę konkurencji na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Kon­sumentów z dnia 3 stycznia i 11 kwietnia 2006 r. nr(...)i(...) I Odwołanie oddala II Zasądza od(...) spółki z o.o.z/s wW.na rzecz: a Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, b (...) spółki z o.o.wK. kwoty po 800 zł /osiemset/ tytułem kosztów zastępstwa procesowego. SSR Witold Rękosiewicz UZASADNIENIE Działając na podstawie art. 88 ustawy z dnia 15.12.2000 r. o ochronie konku­rencji i konsumentów /tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. nr 244, poz. 2080/ - dalej ustawa - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał w dniu 3.01.2006 r.decyzję nr (...)zobowiązującą(...)spółkę z o.o. z/s wW.do zaniechania sprzedaży na terenie woje­wództwa(...)dziennika(...)po cenie niższej niż 1,80 zł. Termin obowiązywania decyzji odkreślono do dnia 14.03.2006 r. nie dłużej jednak niż do czasu wydania decyzji kończącej prowadzone postępowanie. Z uwagi na nieukończenie postępowania w dniu 11.03.2006 r. Prezes UOKiK wydałdecyzję nr (...), którą przedłużył czas obowiązywania decyzji RkT(...)do dnia 14..06.2006 r. jednak nie dłużej niż do czasu wydania decyzji kończącej prowadzone postępowanie. Obie decyzje wydane zostały w związku z prowadzonym przez Prezesa UOKiK na wniosek(...) sp. z o.o.(zainteresowany^(...)) postępowania antymonopolowego dotyczącego nadużywania przez(...) spółka z o.o.(powód,(...)) po­zycji dominującej na krajowym rynku sportowej prasy codziennej. Obie przedmiotowe decyzje zostały wydane z uwagi na stawiane(...)w pro­wadzonym postępowaniu antymonopolowym zarzuty: 1 stosowania na terenie województwa(...)nieuczciwych cen(...)co może prowadzić do naruszenia art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy, 2 przeciwdziałania ukształtowaniu się warunków niezbędnych do rozwoju konkurencji poprzez stosowanie na terenie województwa(...)ceny detalicznej(...)w wysokości 1 zł w celu eliminacji z rynku jedynego konkurenta tj.(...)wydawcy dziennika(...), co może być niezgodne z art. 8 ust. 2 pkt 5 ustawy, 3 podziału rynku wg kryteriów terytorialnych polegającym na stosowaniu na obszarze województwa(...)ceny detalicznej sprzedaży dzien­nika(...)w wysokości znacznie niższej niż stosowana w sprzedaży tego tytułu na innych obszarach Polski, co może być sprzeczne z art. 8 ust. 2 pkt 8 ustawy. Mając na względzie podejmowane przez(...)działania (obniżenie ceny(...)na obszarze województwa(...)do 1 zł) Prezes UOKiK uznał, że wniosek zainteresowanego o wydanie decyzji w trybie art. 88 ust. 1 ustawy jest uzasadniony i wydał decyzję nakazującą zaniechanie sprzedaży dziennika poniżej określonej ceny. W złożonych odwołaniach powód zarzucił obu zaskarżonym decyzjom naru­szenie art. 88 ust. 1 ustawy w zw. z art. 4 pkt 8 i 9 oraz art. 8 ustawy poprzez przyjęcie błędnej definicji rynku właściwego i przyjęcie błędnego założenia, iż(...)posiada na rynku właściwym pozycję dominującą. Powód zarzucił także naruszenie art. 88 ust. 1 ustawy poprzez błędne przyję­cie, iż zostało uprawdopodobnione, że dalsze stosowanie zarzucanej praktyki może spowodować poważne i trudne do usunięcia zagrożenie dla konkurencji. Na tej podstawie powód wnosił o uchylenie zaskarżonej decyzji. 0Uzasadniając postawione zarzuty powód stwierdził, ze w sytuacji, gdy(...)zarzucane jest nadużycie pozycji dominującej a wydanie decyzji w trybie art. 88 ust. 1 ustawy wymaga uprawdopodobnienia, iż przedsiębiorca dopuszcza się zarzucanych praktyk, wydanie zaskarżonej decyzji powinno być poprze­dzone analizą rynku właściwego celem określenia pozycji przedsiębiorcy na tym rynku. W ocenie powoda Prezes UOKiK określając rynek właściwy na potrzeby postępowania oparł się na uproszczonej analizie sytuacji rynkowej nie popartej obiektywnymi danymi wynikającymi np. z badań rynkowych. Ponadto powód wskazał, że przy określeniu rynku właściwego w sensie pro­duktowym i geograficznym pozwany oparł się na orzeczeniach Komisji Euro­pejskiej, co z uwagi na odległy czas, który upłynął od ich wydania oraz fakt, iż dotyczą innych geograficznie rynków, nie było trafne. C Powód zauważył, ze rynek prasowy rozwija się bardzo dynamicznie, przy czym rynki poszczególnych krajów z uwagi na swoją specyfikę różnią się więc analiza rynku musi każdorazowo uwzględniać sytuację konkretnego kra­ju. Wobec tego oparcie się przez pozwanego na orzeczeniach nie uwzględnia­jących aktualnej sytuacji na polskim rynku prasowym mogło doprowadzić do błędnych wniosków przy wyznaczaniu rynku właściwego i określeniu zajmo­wanej na nim przez powoda pozycji. Za nie trafne uznał powód także oparcie się Prezesa UOKiK przy definiowaniu rynku właściwego na preferencjach odbiorców, co bez przeprowadzenia badań rynkowych pozostaje w sferze do­mniemania i prowadzi do zawężenia rynku. Powołał się na stanowisko Komi­sji Europejskiej, wg której podstawowym kryterium definiowania rynku wła­ściwego powinna być substytutywność popytowa produktów. Powód zauwa­żył też, że Prezes UOKiK nie uwzględnił również powiązania rynku czytelni­czego z rynkiem reklamowym. Wskazał na elementy trwającej aktualnie woj­ny konkurencyjnej między wydawnictwami i wydawanymi tytułami, której wynik ukształtuje dopiero strukturę polskiego rynku prasowego. Powyższe okoliczności potwierdzają zdaniem powoda zarzut o błędnym okre­śleniu przez pozwanego rynku właściwego co przesądza o błędnym określeniu zajmowanej przez(...)na tym rynku pozycji dominującej. Powód wskazał przy tym, ze proste porównanie wielkości sprzedaży(...)i(...)nie jest w żadnym stopniu wystarczające do wykazania, że(...)zajmuje na rynku pozycję dominującą. Powołując się na treść uzasadnienia innej decyzji Prezesa UOKiK dotyczącej konkurencji na rynku prasowym powód zauważył, że przy wydawaniu zaskar­żonej decyzji organ antymonopolowy nie przeanalizował aspektów, które uwzględnił w powoływanej tytułem przykładu decyzji. W konkluzji powód stwierdził, że stanowisko Prezesa UOKiK o konkurowa­niu ze sobą na rynku ogólnopolskim(...)i(...)w świetle informacji dotyczących zasięgu i sposobu sprzedaży(...)rodzi wątpliwości co do możliwości uznania tego dziennika za gazetę ogólnopolską. Uzasadniając drugi z postawionych w odwołaniu zarzutów powód stwierdził, ze w zaskarżonej decyzji nie wykazano, iż zostało uprawdopodobnione, że dalsze stosowanie praktyki może spowodować poważne i trudne do usunięcia zagrożenia konkurencji. Wskazał, że Prezes UOKiK posiadając informacje o wzroście sprzedaży(...)w okresie od lipca do września 2005 r. o(...)nie poddał jej analizie.Z.się stwierdzeniem, że sprzedaż(...)w tym okresie wzrosła znacząco bardziej, pozwany tylko na tej podstawie wydał decyzję o zastosowaniu środka prawnego mającego wyjąt­kowy charakter i który powinien być stosowany tylko w szczególnie uzasad­nionych przypadkach. Powołując się na wybrane fragmenty zaskarżonej decyzji powód dążył do wy­kazania, że brak było podstaw do zastosowania art. 88 ust. 1 ustawy, ponieważ nie zachodziły uzasadniające to przesłanki ustawowe. Sprzedaż(...)w połowie 2005 r. nie spadła lecz znacznie wzrosła a pozwany nie wykazał w jaki sposób wzrost sprzedaży(...)ma prowadzić w tych warunkach do trwałych zmian w strukturze rynku, idących aż do wyelimino­wania(...)z rynku. Powód podkreślił, że pozwany nie odniósł się w zaskarżonej decyzji również do potencjalnej konkurencji innych wydawców. Na tej podstawie powód stwierdził, że istniejąca sytuacja rynkowa nie wskazywała, by konkurencja została zagrożona w stopniu uzasadniającym zastosowanie dla zapobieżenia nieodwracalnym skutkom stosowanej praktyki nadzwyczajnego środka w po­staci ingerencji organu antymonopolowego w działania(...). Pozwany wniósł o oddalenie odwołania. Odnosząc się do poszczególnych zarzutów wskazał, że przy wydawaniu za­skarżonej decyzji zastosował zasady podziału rynku mediów na poszczególne sektory, z których wyodrębnił sektor dzienników. Z uwagi na treść zawartych w nich informacji rynek prasy codziennej podzielił na rynek prasy ogólno-tematycznej, sportowej i finansowej. Dla wyodrębnionego w ten sposób rynku w wymiarze produktowym przyjął, że z uwagi na barierę językową rynkiem właściwym w znaczeniu geograficznym jest rynek krajowy. Pozwany stwier­dził, iż fakt, że jeden z tytułów ukazuje się tylko na części terytorium Polski nie przesądza o możliwości jego kolportowania na pozostałym terenie kraju. Przemawia za tym informacja z noty redakcyjnej o możliwości prenumeraty(...)na terenie całej Polski. Kolejnym argumentem świadczącym o traf­ności przyjętego założenia jest zakres przekazywanych informacji. Na tej pod­stawie pozwany uznał, że wyodrębnienie rynków lokalnych w sprawie nie jest celowe. Biorąc pod uwagę informacje z czerwca 2005 r. pozwany stwierdził, że na tak określonym rynku właściwym udział powoda wynosił(...)a zainte­resowanego(...). Wskazana dysproporcja świadczy o zajmowaniu przez po­woda na krajowym rynku sportowej prasy codziennej pozycji dominującej. Odnośnie zarzutu dotyczącego uprawdopodobnienia zagrożenia uzasadniają­cego zastosowanie art. 88 ust. 1 ustawy pozwany zauważył, że w okresie gdy sprzedaż dziennika(...)wzrosła o(...), wzrost sprzedaży(...)wyniósł(...). Także późniejszy spadek sprzedaży jesienią był mniej dotkliwy dla dziennika wydawanego przez(...)((...)niż dla dziennika zain­teresowanego(...)(...)) w tym samym czasie. W ocenie Prezesa UOKiK przedstawione okoliczności dostatecznie uprawdopodabniają, że działania powoda mają niekorzystny wpływ na pozycje rynkową dziennika(...)wy­dawanego przez zainteresowanego. Pozwany pokreślił, że istota decyzji tymczasowej polega na tym, iż wydaje się ją w warunkach gdy istnieje jedynie podejrzenie dopuszczenia się przez przedsiębiorcę naruszenia przepisów ustawy antymonopolowej a dalsze sto­sowanie określonej praktyki może spowodować poważne i trudne do uniknię­cia zagrożenie dla konkurencji. Powołał się na wyrok NSA, w którym wska­zano, że uprawdopodobnienie określonej okoliczności nie jest jednoznaczne z jej pełnym udowodnieniem - wystarczą jedynie dowody pośrednie i domnie­mania faktyczne. W przedmiotowej sprawie z zebranych informacji wynikało, że obniżenie ceny(...)do 1 zł na terenie województwa(...)mogło wskazywać na chęć(...)do wyeliminowania z rynku jedy­nego konkurenta oraz oświadczyło o dokonaniu przez powoda podziału rynku przez wyodrębnienie z rynku krajowego województwa(...). Uprawdopodobnienie przedstawionych okoliczności oraz wskazanie, że dalsze stosowanie wymienionych praktyk może doprowadzić do trudnych do usunię­cia skutków w postaci wyeliminowaniu z rynku jedynego konkurenta uzasad­niało zdaniem Prezesa UOKiK zastosowanie art. 88 ustawy i wydanie zaskar­żonej decyzji. Również zainteresowany, uznając przedstawione w odwołaniu zarzuty za chy­bione, wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że zasady, na których opierał się Prezes UOKiK przy definiowaniu rynku relewantnego wbrew twierdzeniom powoda, nadal są aktualne. Odnosi się to również do przepisów prawa krajowego, w których rynek właściwy zo­stał określony w jednakowy sposób dla spraw z zakresu praktyk antymonopo­lowych oraz kontroli koncentracji. W związku z tym definicja rynku relewant­nego w przypadku praktyk ograniczających konkurencję i koncentracji jest tożsama. Również pozostałe kryteria, którymi posłużył się pozwany przy wyznaczaniu rynku właściwego były w ocenie zainteresowanego prawidłowe, więc zarzut powoda o przyjęciu w decyzji błędnej definicji rynku właściwego nie zasługu­je na uwzględnienie. Zainteresowany nie zgodził się również z zarzutem niespełnienia określonej w art. 88 ust. 1 ustawy przesłanki uprawdopodobnienia, że stosowanie zarzuca­nej praktyki mogło spowodować poważne i trudne do usunięcia zagrożenie dla konkurencji. Powołując się na okoliczności sprawy wykazywał, że wszystkie przesłanki zastosowania środka tymczasowego zostały spełnione, co świadczy o trafności wydania zaskarżonej decyzji celem uniknięcia anty konkurencyj­nych skutków. W piśmie z dnia 9.06.2006 r. powód w całości podtrzymał stanowisko wyra­żone w odwołaniu. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył co następuje: W związku z prowadzonym na wniosek(...)postępowaniem antymonopolo­wym Prezes UOKiK wyodrębnił jako rynek właściwy krajowy rynek codzien­nej prasy sportowej. Na rynku tym występują dwa tytuły prasowe(...)i(...), których udział w rynku w czerwcu 2005 r. wynosił od­powiednio(...)i(...). Opierając się na ustawowej definicji Prezes UOKiK uznał, że wydawany przez powoda(...)posiada na wyznaczonym w sprawie rynku właściwym pozycję dominującą. W toku postępowania(...), mając na uwadze podejmowane przez(...)dzia­łania rynkowe wystąpiła do Prezesa UOKiK o wydanie decyzji tymczasowej, zobowiązującej tego przedsiębiorcę do zaniechania działań mogących dopro­wadzić do poważnego i trudnego do uniknięcia zagrożenia konkurencji. Organ antymonopolowy po przeanalizowaniu posiadanych informacji uznał, za uprawdopodobnione, że(...)stosuje zarzucaną mu praktykę oraz, że dalsze jej stosowanie może spowodować zagrożenie dla konkurencji i na podstawie art. 88 ustawy wydał zaskarżoną decyzję. v Mając na uwadze, że przedmiotem prowadzonego postępowania antymonopo­lowego jest podejrzenie nadużywania przez(...)pozycji dominującej i uwzględniając okoliczność, że dla uznania działań przedsiębiorcy za określoną w art. 8 ustawy niedozwoloną praktykę nie jest konieczne wystąpienie nega­tywnych skutków działania a wystarczy zaistnienie zagrożenia ich powstania, stwierdzić należało, iż Prezes UOKiK miał pełne podstawy do uznania, że sto­sowanie przez przedsiębiorcę zarzucanej praktyki było uprawdopodobnione. W przeciwnym razie, zdaniem Sądu, organ antymonopolowy po przeprowa­dzeniu postępowania wyjaśniającego odmówiłby wszczęcia postępowania an­tymonopolowego, w ramach którego wydał decyzję o zastosowaniu środka zabezpieczającego będącą przedmiotem rozpatrywanego odwołania. Do wydania decyzji na podstawie art. 88 ustawy konieczne jest również speł­nienie drugiej przesłanki w postaci uprawdopodobnienia, że dalsze stosowanie zarzucanej praktyki może spowodować poważne i trudne do uniknięcia zagro­żenia dla konkurencji. Prezes UOKiK analizując informacje zawarte we wnio­sku(...)o wszczęcie postępowania antymonopolowego (k. 2-17 akt adm.) oraz okoliczności znajdujące potwierdzenie w zebranym materiale dowodo­wym uznał za zasadne stanowisko(...), iż odwrócenie negatywnych skutków praktyk, których stosowanie zarzucane było(...)może być trudne lub nie­możliwe. Mając na uwadze, że do zastosowania środka zapobiegawczego, po­zwalającego na uniknięcie zaistnienia negatywnych skutków zarzucanej prak­tyki, wystarczające jest uprawdopodobnienie możliwości wystąpienia zagro­żenia, organ antymonopolowy uznał, iż spełniona została druga z przesłanek wymaganych do wydania zaskarżonej decyzji. Zważywszy, że jak wynika z powołanego przez pozwanego orzeczenia NSA dla uprawdopodobnienia określonej okoliczności (istnienia zagrożenia) nie jest konieczne jej udowodnienie a jedynie wykazanie, że istnieje realna moż­liwość wystąpienia przyjętego domniemania, Sąd uznał, iż pozwany dokonu­jąc analizy okoliczności sprawy w świetle wniosku zainteresowanego o wyda­nie decyzji tymczasowej działał w dopuszczalnej sferze swobodnej oceny do­wodów. W ocenie Sądu pozwany trafnie określił w sprawie rynek właściwy. W sytu­acji gdy(...)ukazuje się na terenie całego kraju a(...)na terenie kilku województw i to przy braku na rynku innych specjalistycznych dzienników sportowych i wobec potencjalnej możliwości rozszerzenia kolpor­tażu tego dziennika na pozostałe województwa, jedynym wspólnym mianow­nikiem dla porównania pozycji rynkowej obu tytułów jest krajowy rynek dzienników sportowych. Brak bowiem podstaw do zawężania granic rynku właściwego do jednego tylko województwa(...), gdyż w tym wypadku niemożliwe byłaby obiektywna ocena postępowania powoda na tle pozosta­łych województw i rozpoznania zarzutu o podziale rynku. Ponadto obszar ukazywania się(...)nie zamyka się tylko w granicach jednego woje­wództwa (k. 69 akt adm.), więc prezentowane w tym zakresie stanowisko po­woda nie może być uznane za uzasadnione. Na tak określonym rynku właści­wym zajmowanie przez powoda pozycji dominującej w świetle ilości sprzeda­nych egzemplarzy w czerwcu 2005 r. tj. przed rozpoczęciem stosowania za­rzucanej praktyki nie budzi wątpliwości. Jednocześnie z uwagi na fakt, że sprawa dotyczy decyzji wydanej w trybie art. 88 ustawy zbędne jest zdaniem Sądu przeprowadzenie sugerowanej przez po­woda analizy rynku koniecznej przy wydaniu decyzji ostatecznej. Wobec powyższego przedstawione przez powoda zarzuty dotyczące błędnej definicji rynku właściwego i zajmowania na nim przez(...)pozycji dominu­jącej należy uznać za nietrafne. Ponadto w sytuacji, gdy zastosowanie środka zabezpieczającego określonego w art. 88 ustawy zależy od uprawdopodobnienia okoliczności a nie ich udo­wodnienia - co zostało wyżej wykazane - przy czym ustawodawca pozostawił organowi antymonopolowemu prawo wyboru określonego wariantu decyzji w zależności od oceny okoliczności i stopnia ich uprawdopodobnienia, również drugi zarzut odwołania nie zasługuje na uwzględnienie. Także określone w obu zaskarżonych decyzjach terminy ich obowiązywania wobec zgodności z przepisami ustawy nie budzą wątpliwości Sądu. Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Ochrony Konkurencji i Konsu­mentów nie znajdując podstaw do uwzględnienia, oddalił odwołanie (art. 4793lakpc). Mimo wyekspirowania terminów obu zaskarżonych decyzji tymczasowych Sąd nie umorzył postępowania w sprawie lecz wydał orzeczenie merytorycz­ne, ponieważ uznał, że sposób rozstrzygnięcia sprawy nie był bez znaczenia dla strony powodowej. O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawieart. 98 i 99 kpcstosownie do wyniku sporu.

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000000503_I_ACa_002321_2005_Uz_2006-06-22_001

I ACa 2321/05

2006-06-22 02:00:00.0 CEST

2022-05-17 20:00:03.0 CEST

2022-05-17 10:35:30.0 CEST

15150000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 2321/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 czerwca 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Zofia Kołaczyk (spr.) Sędziowie : SA Urszula Bożałkińska SA Joanna Skwara - Kałwa Protokolant : Katarzyna Lenczowska po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2006 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. o zapłatę na sku

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Panek" xPublisher="bpanek" xEditorFullName="Barbara Panek" xEditor="bpanek" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="13" xFlag="published" xVolType="15/150000/0000503/ACa" xYear="2005" xVolNmbr="002321" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 2321/05</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 22 czerwca 2006 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="214"/> <xCOLx xWIDTHx="498"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Zofia Kołaczyk (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SA Urszula Bożałkińska</xText> <xText>SA Joanna Skwara - Kałwa</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Katarzyna Lenczowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2006 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon> (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji pozwanej</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 30 maja 2005 r., sygn. akt V GC 214/04</xText> <xText><xBx>oddala apelację</xBx> i zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> <xText>Sygn. akt I ACa 2321/05</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powódka <xAnon> (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon> wniosła o zasądzenie od pozwanej ‘<xAnon> (...)</xAnon> z ograniczoną odpowiedzialnością kwoty 74.364 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 22.06.2004 r. wraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego w wysokości 3.600 zł tytułem kary umownej za odstąpienie od umowy o roboty budowlane z winy pozwanej jako wykonawcy.</xText> <xText>Pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego.</xText> <xText>Podniosła, że odstąpienie od umowy ma taki skutek, iż jej zapisy przestają wiązać strony i umowa wygasła ze skutkiem ex tunc stąd strony przestały wiązać zapisy dotyczące kary umownej. Ponadto powód nie udowodnił, że odstąpienie od umowy nastąpiło z winy pozwanego, natomiast opóźnienie w realizacji umowy powstało wyłącznie z przyczyn leżących po stronie powoda, tj. wielokrotnych zmian projektów budowlanych, zmian dotyczących wykończenia elementów dachu (inna dachówka, inny rodzaj rynien), opóźnień w dostarczaniu projektów lub niedostarczenie ich wcale, w szczególności dostarczenie dopiero 14.11.2003 r. dokumentacji ciągu pieszo-jazdnego dla budynków.</xText> <xText>Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Częstochowie zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 74.364 zł z ustawowymi odsetkami od 22 czerwca 2004 r. oraz 8.677 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Rozstrzygnięcie zostało oparte na następujących ustaleniach i wnioskach:</xText> <xText>Strony w dniu 23.04.2003 r. zawarły <xAnon>umowę nr (...)</xAnon> o roboty budowlane przedmiotem której była, zgodnie z jej § 4 budowa w „generalnym wykonawstwie” inwestycji p.n. budowa trzech domów jednorodzinnych, w zabudowie szeregowej pod klucz w <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>ul. (...)</xAnon> oznaczonych w PT jako nr 9.10 i 11 oraz stanu zero domu nr 8 wraz z przekładką kabla 1 kV i oświetlenia zewnętrznego kolidujących z budowa w/w czterech domów jednorodzinnych oraz budową kanalizacji ogólno spławowej i przyłączami wod.-kan., energetycznym, gazowymi, teletechnicznymi i deszczówką do w/w czterech domów, drogami zewnętrznymi kompletnym zagospodarowaniem terenu, ogrodzeniami (zewnętrznym oraz wydzielającym poszczególne domy) wg dostarczonych projektów oraz uzgodnień z zamawiającym dla czterech domów (nr 8,9,10,11,12)”. Powódka była zamawiającą a pozwana wykonawcą. Inwestorami były osoby fizyczne : <xAnon>B. N.</xAnon>, <xAnon>B.</xAnon> i <xAnon>J. P.</xAnon> oraz <xAnon>A.</xAnon> i <xAnon>B. K. (1)</xAnon>. Termin zakończenia robót został ustalony na dzień 15.11.2003 r. Zakres robót został określony w § 5 umowy i następnie zmodyfikowany <xAnon>aneksem nr (...)</xAnon> z dnia 26.08.2003 r. Termin zakończenia robót nie został przesunięty.</xText> <xText>Dnia 30.04.2003 r. nastąpiło protokolarne przekazanie placu budowy przez powódkę pozwanej, jako generalnemu wykonawcy. Pozwana nie wykonywała robót osobiście.</xText> <xText>Powierzyła ich wykonanie podwykonawcom, w szczególności <xAnon> firmie (...)</xAnon>. Wkrótce po rozpoczęciu robót pozwana zaczęła się opóźniać z ich wykonaniem. Powódka wielokrotnie wzywała ją do nadrobienia opóźnień, po raz pierwszy miało to miejsce 16.06.2003 r. O opóźnieniach dyskutowano również na naradach koordynacyjnych. Inspektor nadzoru dokonał stosownych wpisów w dziennikach budowy. Pozwana w pismach kierowanych do powódki wskazywała na braki w dokumentacji oraz na niezgodności pomiędzy zakresem robót wynikającym z umowy i załączników, a zakresem robót wymaganych przez inwestorów. Rozbieżności dotyczyły producenta stolarki okiennej i drzwiowej, oraz wykonania instalacji c.o. i elektrycznej, rynien i rur spustowych oraz rodzaju dachówki. Pozwana nie zgłaszała konieczności przeprowadzenia tych robót do dzielników budowy, nie przedstawiła wyliczenia ich ilości i wartości oraz aż do 24.11.2003 r. (już po terminie wykonania robót) nie przedłożyła powódce projektu protokołu konieczności. Powódka pozwoliła pozwanej we własnym zakresie i we własnym imieniu porozumieć się z inwestorami w kwestii robót ponadstandardowych, rezygnując z marży w powyższym zakresie, w braku takiego porozumienia poleciła pozwanej wykonywanie spornych robót zgodnie z umową i załącznikami. W zakresie pokrycia dachowego strony ostatecznie ustaliły rodzaj dachówki na <xAnon>T.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> – powódka zobowiązała się pokryć dodatkowe koszty z tego tytułu. Podobnie w zakresie obróbek blacharskich powódka zgodziła się na wykonanie ich z miedzi zobowiązując się pokryć dodatkowe koszty. Pozwana do 24.11.2003 r. nie przedstawiła jednak protokołu konieczności.</xText> <xText>Powódka w dniu przekazania placu budowy przekazała pozwanej projekt budowlany. Projekt wykonawczy był uzupełniony na bieżąco. Zarówno pozwana, jak i podwykonawca nie zgłaszali do dzienników budowy wpisów, iż braki w dokumentacji uniemożliwiają lub opóźniają prowadzenie robót. Dokumentacja była wystarczająca w odniesieniu do aktualnie wykonywanych robót. Na placu budowy obecny był również projektant – architek <xAnon>J. H. (1)</xAnon>, który na bieżąco rozwiązywał pojawiające się problemy.</xText> <xText>Pozwana nie płaciła podwykonawcy umówionego wynagrodzenia, w związku z czym podwykonawca zaprzestał prowadzenia dalszych prac. W dniu 18.10.2003 r. roboty budowlane na budowie domu nr 9 zostały wstrzymane. Dnia 06.11.2003 r. inwestor - <xAnon>B. N.</xAnon> odstąpił od umowy z powódką na realizację domu jednorodzinnego w zabudowie szeregowej nr 9 w <xAnon>K.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> ze względu na znaczne opóźnienia w realizacji przedmiotu umowy. W dniu 14.11.2003 r. powódka odstąpiła od umowy z pozwaną w części dotyczącej realizacji <xAnon>budynku nr (...)</xAnon>. Dwa dni wcześniej, tj. 12.11.2003 r. pozwana przerwała realizację umowy. Jako przyczynę wskazała, że przewidziane roboty nie spełnią oczekiwań inwestorów i w związku z tym nie ma sensu ich realizować. Pismem z dnia 20.11.2003 r. powódka wyznaczyła dodatkowy termin realizacji umowy ( z wyjątkiem domu nr 9) na dzień 30.11.2003 r. Przedmiot umowy nie został zrealizowany w dodatkowym terminie (zaawansowanie prac na poszczególnych budynkach wyniosło od ok. 14 % do ok. 30 %, nie wykonano w szczególności pokrycia dachowego, kominów, okien , nie zakończono części ścian osłonowych, nie było tynków zewnętrznych i wewnętrznych i instalacji) w związku z czym powódka w dniu 01.12.2003 r. odstąpiła od umowy .</xText> <xText>Inwestorzy <xAnon>A.</xAnon> i <xAnon>B. K. (2)</xAnon> rozwiązali w dniu 03.12.2003 r. z powódką umowę na realizację domu jednorodzinnego w zabudowie szeregowej nr 11 w <xAnon>K.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> w drodze porozumienia stron.</xText> <xText>Inwestorzy <xAnon>B.</xAnon> I <xAnon>J. P.</xAnon> w dniu 15.12.2003 r. odstąpili od umowy z powódką na realizację domu jednorodzinnego w zabudowie szeregowej nr 10 w <xAnon>K.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>.</xText> <xText>Terminy płatności zostały określone w § 6 umowy i były uzależnione od postępów prac. Powódka zapłaciła pozwanej pierwszą ratę zgodnie z umową., Stan zaawansowania robót, który upoważniałby pozwaną do żądania zapłaty drugiej raty nie został osiągnięty.</xText> <xText>W dniu 12 stycznia 2004 roku powódka obciążyła pozwaną <xAnon>notą księgową nr (...)</xAnon> z tytułu kar umownych w kwocie 74.364,00 zł. W dniu 9 czerwca 2004 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 74.364,00 zł z tytułu kar umownych do dnia 21 czerwca 2004 roku.</xText> <xText>W tych okolicznościach faktycznych powództwo jest uzasadnione.</xText> <xText>Strony łączyła umowa o roboty budowlane. W treści umowy strony postanowiły w ramach swobody umów (<xLexLink xArt="art. 353(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 353<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink>) zawrzeć postanowienie regulujące skutki nieterminowego zakończenia robót budowlanych a to w § 12 pkt 2b stanowiąc , że w przypadku odstąpienia od umowy z winy wykonawcy jest on obowiązany zapłacić karę umowną w wysokości 5 % wartości umowy. Powyższy zapis umowy jest zgodny z <xLexLink xArt="art. 483;art. 483 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 483 § 1 k.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 484;art. 484 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 484 § 1 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wedle którego naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. Zaistnienie przesłanek określonych w umowie wystarczało do obciążenia pozwanej obowiązkiem zapłaty kary umownej w wysokości przewidzianej w umowie t. 5 % wartości przedmiotu umowy. Bezspornym jest, iż pozwana nie wykonała robót określonych w umowie i aneksie do umowy do dnia odstąpienia od umowy. Stan zaawansowania robót był daleki od ukończenia.</xText> <xText>Pozwana nie udowodniła winy powoda w opóźnieniu robót.</xText> <xText>Przekazanie pozwanej projektu wykonawczego należało niewątpliwie do obowiązków powódki ( § 10 u. 4 umowy). Nie można przyjąć, że brak w projekcie wykonawczym były przyczyną opóźnienia. W zakresie aktualnie wykonywanych robót dokumentacja projektowa istniała. Wszelkie wątpliwości co do jej treści mogły być na bieżąco wyjaśnione dzięki obecności na budowie projektanta. Poza tym braki w projekcie istniały w zakresie robót wykończeniowych, do których realizacji pozwana się nie zbliżyła. Zarówno pozwana jak i jej podwykonawcy nie zamieścili w dziennikach budowy jakichkolwiek wpisów, z których wynikałoby, że mają problemy z prowadzeniem robót związane z brakiem dokumentacji technicznej, czy wprowadzaniem zmian do tej dokumentacji.</xText> <xText>Jak wynika z zeznań świadka <xAnon>J. H. (1)</xAnon> sprawującego nadzór autorski na przedmiotowej budowie, pozwana wielokrotnie przekraczała terminy wykonania poszczególnych etapów budowy i w trakcie budowy wprowadzała zmiany, których nie uzgadniała ani z architektem ani z powódką. Świadek zeznał, że dokumentacja techniczna była pełna, a jeżeli były jakieś wątpliwości czy pytania to były rozwiązywane na bieżąco na budowie lub na cotygodniowych naradach. Natomiast przyczyną opóźnień podwykonawcy pozwanej było nie przekazywanie środków pieniężnych, tak że podwykonawca sam pokrył część kosztów swojej działalności. Projekt wykonawczy jedynie uszczegóławiał projekt budowlany, ale nie prowadził do jego zmian, a zatem nie mógł stanowić przyczyny opóźnień pozwanego. Na okoliczność braku środków finansowych dla podwykonawcy wskazuje również w swych zeznaniach świadek <xAnon>B. N.</xAnon>, jak również świadek <xAnon>A. K.</xAnon>, który powziął informacje o tym fakcie od podwykonawcy <xAnon>D. S.</xAnon>.</xText> <xText>Odnośnie robót dodatkowych czy zamiennych należy zauważyć, że powódka nie zlecała takich robót pozwanej, aż do dnia 19.11.2003 r. kiedy to zlecono wykonanie detali architektonicznych z miedzi i zastosowanie dachówki <xAnon>T.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>. Nie przesunięto jednak termin zakończenia robót. Pozwana powinna wykonać roboty budowlane zgodnie z zawartą umową i otrzymaną od powoda dokumentacją projektową. W przypadku, gdyby jednak dostrzegła konieczność wykonania robót dodatkowych procedura postępowania w takim przypadku została określona w § 14 umowy. Pozwana powinna przestawić powódce protokół konieczności określając opis i rodzaj robót, przyczynę konieczności ich wykonania, termin realizacji oraz propozycje wyceny wartości ich wykonania i zgłosić ten fakt w dzienniku budowy.</xText> <xText>Pozwana nie zgłaszała w dziennikach budowy potrzeby wykonania robót dodatkowych natomiast protokół konieczności przedstawiła z data 24.11.2003 r. , czyli po upływie terminu wykonania robót. Należy również zwrócić uwagę na fakt, że zgodnie z § 6 umowy wprowadzenie prac dodatkowych nie przedłużało automatycznie ustalonego terminu zakończenia robót. Tak więc nawet gdyby pozwana we właściwy sposób zgłosiła konieczność przeprowadzenia robót dodatkowych i uzyskała akceptację powódki uzyskałaby jedynie prawo do wystąpienia o zmianę terminów.</xText> <xText>Zgodnie z § 6 umowy wykonawca miał prawo wystąpić o zmianę terminu wykonania tylko w przypadku wystąpienia przyczyn niezależnych od obu stron lub z powodu siły wyższej, np. zmiany warunków atmosferycznych uniemożliwiających prawidłowe wykonawstwo robót potwierdzone wpisami do dziennika budowy, zmiany w realizowanym obiekcie prowadzonych przez zamawiającego lub zlecenia robót zamiennych, dodatkowych, których wyprowadzenie, ze względów technicznych lub wykonawczych uniemożliwia dotrzymania terminów umowy, innych przyczyn lezących po stronie obowiązków zamawiającego. <xAnon>Aneks nr (...)</xAnon> do umowy nie przedłuża terminu wykonania robót.</xText> <xText>Odstąpienie od umowy nastąpiło z winy pozwanej, w związku z czym powódka była uprawniona do obciążania pozwanej karami umownymi zgodnie z postanowieniami umowy tj. w wysokości 5 % wartości przedmiotu umowy tj. w kwocie 74.364,00 zł, wysokości której to kwoty pozwana nie kwestionowała.</xText> <xText>W apelacji pozwana wniosła o zmianę wyroku przez odrzucenie powództwa ewentualnie o jego oddalenie ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia kosztów postępowania za obie instancje. Rozstrzygnięciu zarzuciła nieważność postępowania wynikającą z <xLexLink xArt="art. 379;art. 379 pkt. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 379 pkt 2 k.p.c.</xLexLink>, obrazę prawa procesowego a to <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> przez brak wskazania w uzasadnieniu na jakich dowodach oparł się Sąd I instancji, 479<xSUPx>12</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 k.p.c.</xLexLink> przez jego niezastosowanie i oparcie rozstrzygnięcia na podstawie dowodów przedstawionych po wniesieniu pozwu, <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> przez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodowej, obrazę prawa materialnego art. 385 § 2 w zw. z <xLexLink xArt="art. 383;art. 383 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 383 § 1 k.c.</xLexLink> przez jego niezastosowanie.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacja nie jest uzasadniona.</xText> <xText>Odnosząc się do zarzutu nieważności postępowania aczkolwiek jest on w ocenie Sądu Apelacyjnego nieuzasadniony, to stwierdzić należy, że Sąd I instancji nie miał podstaw odmowy zbadania podnoszonych przez pozwaną w tym zakresie okoliczności. Przytoczony w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przepis <xLexLink xArt="art. 503;art. 503 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 503 <xBRx/>§ 1 k.p.c.</xLexLink> nie uzasadniał przyjęcia w tym przypadku tzw. prekluzji procesowej zarzutów. Zgodnie z treścią tego przepisu w piśmie zawierającym sprzeciw pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz zapłaty w całości bądź w części i podnieść zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy tj. zarzut niewłaściwego oznaczenia wartości przedmiotu sporu (<xLexLink xArt="art. 25;art. 25 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 25 § 1 k.p.c.</xLexLink>), zarzut istnienia umowy wyłączającej jurysdykcję sądów polskich czy zapisu na sąd polubowny (<xLexLink xArt="art. 1105;art. 1105 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 1105 § 3 k.p.c.</xLexLink>), niewłaściwości miejscowej sądu dającego się usunąć za pomocą umowy stron (<xLexLink xArt="art. 202" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 202 k.p.c.</xLexLink>). Tylko zatem niezgłoszenie tych zarzutów powoduje utratę możliwości ich podniesienia w dalszym toku postępowania, natomiast inne zarzuty, środki dowodowe i okoliczności faktyczne podlegają tylko takim ograniczeniom, jakie obowiązują w postępowaniu zwykłym. Regulacja dotycząca odpowiedzi na pozew w postępowaniu w sprawach gospodarczych (<xLexLink xArt="art. 479(14);art. 479(14) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>14</xSUPx> § 2 k.p.c.</xLexLink>) nie ma zastosowania w postępowaniu upominawczym (por. uzasadn. wyroku SN z <xBRx/>3 grudnia 2003r. I CK 363/02, OSP 2004 nr 11 poz. 142, z 23 lutego 2005r. II CK 323/04 - nie publ., z 25 lutego 2005r. II CK 434/04 - OSNC 2006 nr 2 poz. 32). Ponadto kwestie dotyczące ważności postępowania, wpływających nań okoliczności nie podlegają prekluzji procesowej, gdy okoliczności te podlegają badaniu przez sąd z urzędu na każdym etapie postępowania, gdy tylko pojawią się w tym względzie wątpliwości, tym bardziej w przypadku podniesienia zarzutu przez stronę.</xText> <xText>Nieważność postępowania strona pozwana łączy z faktem braku po stronie powodowej organu uprawnionego do reprezentowania wobec wygaśnięcia mandatu powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników powodowej spółki z 2002r. <xAnon>E. P.</xAnon> pełniącego funkcję Prezesa Zarządu, który udzielił pełnomocnictwa procesowego. Tak w postępowaniu przed Sądem I instancji, jak i apelacyjnym zostały przedłożone aktualne odpisy z Krajowego Rejestru Sądowego, z których wynika, że powódka posiada zarząd, który w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest organem uprawnionym do reprezentacji (<xLexLink xArt="art. 201;art. 201 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 201 § 1 ksh</xLexLink>), zaś jego członkiem jest uprawniony do jednoosobowej reprezentacji jako prezes zarządu <xAnon>E. P.</xAnon> (k. 29, 615, 693). Zgodnie zaś z treścią <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 ust. 1" xIsapId="WDU19971210769" xTitle="Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 121, poz. 769">art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997r. o Krajowym Rejestrze Sądowym</xLexLink> (tekst jedn. Dz. U. z 2001r. nr 17 poz. 769 ze zm.) domniemywa się, że dane wpisane do Rejestru są prawdziwe. Domniemanie to jest domniemaniem wzruszalnym, jednakże przeprowadzone przez Sąd Apelacyjny, w związku z zarzutami pozwanej, postępowanie w tym przedmiocie, nie dostarczyło podstaw do uznania, że wpis ten jest niezgodny z rzeczywistym stanem, aby doszło do wygaśnięcia uprawnień <xAnon>E. P.</xAnon> jako członka zarządu powodowej Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.</xText> <xText>Pojęcia „mandatu” i „kadencji” członków zarządu spółki z o.o. na gruncie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">kodeksu spółek handlowych</xLexLink> mają charakter normatywny (<xLexLink xArt="art. 202;art. 202 § 1;art. 202 § 2;art. 202 § 3;art. 202 § 4" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 202 § 1 - 4 ksh</xLexLink>). Pojęcie mandatu definiowane jest jako umocowanie członka zarządu do pełnienia funkcji, natomiast kadencja to ustalony okres jej sprawowania. Z faktu posiadania mandatu wynika możliwość pełnienia funkcji przez określony w ustawie albo w umowie spółki czas (kadencja). Okres pełnienia funkcji przez członka zarządu spółki z o.o. (kadencja) nie zawsze musi być oznaczony. Zarząd spółki może być powołany na rok, okres dłuższy niż rok z określonymi zamkniętymi normami czasowymi bądź bez wskazania okresu kadencji. Kadencja członka zarządu spółki z o.o. może być oznaczona w umowie spółki w sposób dowolny.</xText> <xText>Umowa powodowej spółki z dnia 1 czerwca 1993r. (k. 700 - 715) nie regulowała kwestii kadencji zarządu spółki, zaś brak oznaczenia kadencji członka zarządu w umowie spółki powoduje, że w grę wchodzi regulacja ustawowa w tym przypadku <xLexLink xArt="art. 202;art. 202 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 202 § 1 k.p.c.</xLexLink> Zgodnie z treścią tego przepisu, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. W tym przypadku zatem zachodzi powołanie de facto na roczną kadencję. Pełny rok obrotowy pełnienia funkcji powinien wiązać się z pojęciem roku obrotowego, definicje którego zawiera <xLexLink xArt="art. 3;art. 3 ust. 1;art. 3 ust. 1 pkt. 9" xIsapId="WDU19941210591" xTitle="Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 121, poz. 591">art. 3 ust. 1 pkt 9 ustawy o rachunkowości z 29.09.1994r.</xLexLink> (tj. Dz.U.02. nr 76 poz. 694). Z reguły jest to rok kalendarzowy, chyba że umowa spółki przewiduje inny okres 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych. Czas sprawowania funkcji od chwili powołania jeżeli nie pokrywa się dokładnie z rokiem obrotowym ulega przedłużeniu o okres do rozpoczęcia roku obrotowego oraz od zakończenia pełnego roku obrotowego do odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe.</xText> <xText>W literaturze przedmiotu prezentowane są odmienne poglądy co do sformułowania ustawowego „z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie...”. Według jednego z nich będzie to nie tylko dzień, w którym nastąpiło zatwierdzenie sprawozdania finansowego, ale również dzień, w którym nastąpiło głosowanie nad sprawozdaniem, a uchwała w tym przedmiocie nie uzyskała wymaganej większości, czyli nie doszło do zatwierdzenia sprawozdania. Według drugiego zaś poglądu jest to dzień zgromadzenia wspólników w którym doszło do zatwierdzenia sprawozdania finansowego. W ocenie Sądu Apelacyjnego uzasadnione jest to drugie stanowisko dominujące w doktrynie tak na gruncie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">kodeksu spółek handlowych</xLexLink>, jak i <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19340570502" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. - Kodeks handlowy" xAddress="Dz. U. z 1934 r. Nr 57, poz. 502">kodeksu handlowego</xLexLink> który w <xLexLink xArt="art. 196" xIsapId="WDU19340570502" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. - Kodeks handlowy" xAddress="Dz. U. z 1934 r. Nr 57, poz. 502">art. 196</xLexLink> używał identycznego sformułowania (por. np. M. Allerhand - Komentarz do Kodeksu Handlowego spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - Wyd. Park. Bielsko-Biała 1992 str. 47, T. Dziurzyński i inni - Kodeks handlowy Komentarz t. II Wyd. BT - Ekopol Górnośląski Bytom 1991 s.58, J. Frąckowiak Kodeks handlowy Komentarz W-wa 1998 str. 521-522), J.Brol, M. Safjan Mandat a kadencja członka zarządu sp. z o.o. - PPH 1995 nr 11 s.3, A. Gburzyńska - glosa do uchwały SN z 19.06.1997r. PPH 1998 nr 9 poz.46, A. Szumański U.<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">Kodeks spółek handlowych</xLexLink> tom II Wyd. Beck W-wa 2002, str. 376 J. Weiss władze spółek kapitałowych-Pr. Spółek 1998,nr 7-8, poz. 2). Przemawia za tym literalne brzmienie tego przepisu „zatwierdzającego sprawozdanie” co wskazuje, że ustawodawca odwołuje się do faktu zatwierdzenia sprawozdania finansowego, a nie tylko do faktu odbycia walnego zgromadzenia w przedmiocie sprawozdania finansowego, głosowania nad nim, niezależnie od efektu końcowego. Ponadto wykładnia funkcjonalna wskazuje, że chodzi o formalne rozliczenie się członka zarządu z jego obowiązków organizacyjnych związanych z przygotowaniem dokumentacji finansowej (sprawozdania finansowego), która ma rzetelnie odzwierciedlać przebieg działalności gospodarczej spółki za ostatni rok urzędowania, a to następuje przez zatwierdzenie sprawozdania finansowego i z tym łączy się wygaśnięcie mandatu. Warunkiem wygaśnięcia mandatu jest zatem nie tylko głosowanie nad sprawozdaniem finansowym, ale jego zatwierdzenie. Jeżeli zaś uchwały co do zatwierdzenia nie podjęto lub odmówiono jej zatwierdzenia mandat członka zarządu na gruncie regulacji <xLexLink xArt="art. 202;art. 202 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 202 § 1 ksh</xLexLink> nie wygasa.</xText> <xText>W rozpoznawanym przypadku <xAnon>E. P.</xAnon> został powołany na prezesa zarządu powodowej spółki uchwałą zwyczajnego walnego zgromadzenia wspólników z dnia 24 maja 2002r. (k.712). Z tym zatem dniem uzyskał on umocowanie do pełnienia funkcji prezesa zarządu i rozpoczęła bieg kadencja. Wobec faktu, że określenie kadencyjności członków zarządu zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 202;art. 202 § 1;art. 202 § 2" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 202 § 1 i 2 ksh</xLexLink> winno nastąpić w umowie spółki, co nie miało miejsca, a zatem określenie kadencji w uchwale zgromadzenia wspólników nie było skuteczne, gdy nie miała ona charakteru zmiany umowy spółki. Ustalenie zatem, czy i kiedy wygasł mandat <xAnon>E. P.</xAnon> winno nastąpić według reguł ustawowych, a to <xLexLink xArt="art. 202;art. 202 § 1" xIsapId="WDU20000941037" xTitle="Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037">art. 202 § 1 ksh</xLexLink>.</xText> <xText>Skoro w/w został powołany w dniu 24 maja 2002r. pełny rok obrotowy pełnienia funkcji w oparciu o wskazany wyżej akt powołania to rok 2003, czyli istotne znaczenie ma dzień odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe spółki za ten rok. Jak wynika z materiału dowodowego w dniu 22 i 25 czerwca 2004r. odbyło się zwyczajne zgromadzenie wspólników powodowej spółki przedmiotem którego było zatwierdzenie sprawozdania finansowego za rok 2003, jednakże nie doszło do podjęcia uchwały wobec nieuzyskania wymaganej większości (k. 718 - 726). W konsekwencji, w świetle powyższego stanowiska, nie doszło do wygaśnięcia mandatu. Również i zwyczajne zgromadzenie wspólników jakie miało miejsce 30 czerwca 2005r. nie doprowadziło do przyjęcia, zatwierdzenia sprawozdania zarządu za rok 2004r.</xText> <xText>W tych okolicznościach brak jest podstaw do przyjęcia, że powodowa spółka nie posiadała i nie posiada organu uprawnionego do reprezentacji, co w konsekwencji czyni związany z tym zarzut pozwanej nieuzasadnionym.</xText> <xText>Za nietrafny uznać należy również zarzut naruszenia prawa procesowego, dotyczący przepisu <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> przez brak wskazania w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku na jakich dowodach Sąd I instancji oparł swe ustalenia, gdy za wskazanie dowodów na których to uczynił nie można uznać zbiorczego wymienienia dowodów w uzasadnieniu, bez podania jaką konkretną okoliczność uzasadnia dany dowód, która to obraza miała według pozwanej wpływać na wynik postępowania. Teoretycznie stanowisko skarżącej jest prawidłowe, jednakże odnosząc je do rozpoznawanej sprawy, nie może odnieść rezultatu. Zauważyć bowiem należy, że czyniąc ustalenia w sposób jednoznaczny Sąd Okręgowy wskazał, że poczynił je na podstawie uznanych za wiarygodne dokumentów prywatnych, jak i zeznań świadków i stron, gdy jednocześnie nie zostały wskazane dowody niewiarygodne. Zarzut zaś naruszenia <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> może znaleźć uzasadnienie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny, zrozumienia toku rozumowania sądu, który doprowadził do wydania orzeczenia, gdy sfera motywacyjna pozostaje nieujawniona, bądź niezrozumiała lub gdy zawarte w nim rozważania pozostają całkowicie bez związku z rozpoznawaną sprawą. Tylko bowiem w takim przypadku uchybienie <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> może być uznane za mogące mieć wpływ na wynik sprawy. Odnośnie zaś przytoczenia materiału dowodowego na którym oparł się sąd rozstrzygając sprawę, to tylko w przypadku dowodów, którym sąd odmówił wiarygodności, koniecznym elementem uzasadnienia jest omówienie dowodów przeciwstawnych do dokonanych ustaleń, wyraźne ich wskazanie, brak ten jest uchybieniem istotnym. Sama zaś redakcja uzasadnienia, sumaryczne powołanie uznanych za wiarygodne i stanowiące podstawę ustaleń dowody nie ma takiego charakteru.</xText> <xText>Z ujęcia redakcyjnego <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> wskazującego obligatoryjną treść uzasadnienia wyroku wynika, że punktem wyjścia dla przedstawienia w motywach pisemnych uzasadnienia koncepcji prawnej rozstrzygnięcia sprawy powinny być poczynione ustalenia faktyczne, odpowiadające postulatowi jasności i kategoryczności, czemu uzasadnienie zaskarżonego wyroku czyni zadość. Sfera motywacyjna Sądu Okręgowego jest jasna i zrozumiała. Nie należy do kategorii uchybień istotnych to, że uzasadnienie przy każdym osobnym elemencie stanu faktycznego nie zawiera wskazujących na to dowodów, zwłaszcza w sytuacji gdy sąd wszystkie uznaje za wiarygodne. Wiarygodność zaś dotyczy twierdzonych faktów, a nie wyrażanych na ich podstawie ocen, sugestii, czy poglądów strony względnie świadka, gdy te nie mogą być przedmiotem analizy w kategorii prawdy lub fałszu. Dyspozycja zaś <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> nie jest objęta ocena ustaleń i dowodów w przekonaniu skarżącej wadliwa.</xText> <xText>Za nieuzasadniony należało uznać też zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 479(1);art. 479(1) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.p.c.</xLexLink> jak i <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> co doprowadziło w ocenie skarżącej do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku przez uznanie za zaistniałe zdarzeń opisanych w punktach I-IV uzasadnienia zarzutów.</xText> <xText>Zarzut naruszenia wynikającej z <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12</xSUPx> § 1 k.p.c.</xLexLink> instytucji prekluzji procesowej dla swej skuteczności wymaga wykazania jakie to fakty, dowody uwzględnione przez sąd objęte były prekluzją i dlaczego, gdy dopiero wtedy poczynienie ustaleń faktycznych na podstawie konkretnych sprekludowanych faktów czy dowodów stanowiłoby argument jurydyczny na uzasadnienie zarzutu obrazy <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> Zarzut ten wymaga konkretyzacji, czego apelująca nie czyni, zwłaszcza, że przepis <xLexLink xArt="art. 479(12);art. 479(12) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>12</xSUPx> § 1 k.p.c.</xLexLink> dopuszcza w określonych sytuacjach procesowych w ramach dyskrecjonalnej władzy sędziego, dopuszczenie faktów, dowodów podniesionych poza zgłoszonymi w pozwie.</xText> <xText>Podobnie rzecz się przedstawia odnośnie zarzutu naruszenia <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink>, który wymaga wskazania konkretnych dowodów, które przez sąd zostały ocenione wadliwie i podanie w czym skarżący upatrują tę wadliwość, czemu apelacja nie czyni zadość sprowadzając się w istocie do kwestionowania wskazanych w niej ustaleń.</xText> <xText>W pozwie i dołączonych do niego dokumentach powódka w sposób wyczerpujący wskazała na stan faktyczny na którym zasadzało się żądanie pozwu. Mianowicie domagając się zasądzenia roszczenia z tytułu kary umownej powódka wskazała jakiej treści umowa łączyła strony, fakt odstąpienia od umowy jak i przyczyny, które to spowodowały, a mianowicie opóźnienie, zaprzestanie realizacji robót. Niesporne zaś było, że ustalony w umowie termin realizacji umowy ostatecznie na 30 listopada 2003r., nie został dotrzymany, gdy stan zaawansowania robót na dzień odstąpienia - 1 grudnia 2003r. wyniósł od 14% do 30%. Zgodnie zaś z treścią <xLexLink xArt="art. 635" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 635 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 656;art. 656 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 656 § 1 k.c.</xLexLink> w przypadku opóźnienia się wykonawcy z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał jej ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczania dodatkowego terminu od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła. Prawo to służy zamawiającemu a fortiori tym bardziej, gdy nie doszło do zrealizowania umowy w terminie, wykonawca zaprzestał jej realizacji. Powódka wykazała, że odstąpienie od umowy nastąpiło ze wskazanych przyczyn leżących po stronie pozwanej, zaś stawiane przez pozwaną zarzuty procesowe zmierzają do wykazania, że odstąpienie od umowy z powodu opóźnienia zakończenia robót (§ 12 umowy z <xBRx/>23 kwietnia 2003r.) nie nastąpiło z winy pozwanej.</xText> <xText>Opóźnienie zakończenia robót terminowych traktować należy jako nienależyte wykonanie zobowiązania w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink> z którego wynika domniemanie winy dłużnika, a uwolnienie się od odpowiedzialności wymaga wskazania przez pozwanego, że nienależyte wykonanie zobowiązania było następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności (por. wyrok SN z 22.XI.2002r. I CKN 1526/00, OSNC 2004 nr 3 poz. 46). Zakres zaś odpowiedzialności z tytułu kary umownej pokrywa się z zakresem ogólnej odpowiedzialności kontraktowej dłużnika z <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink>, gdy od przewidzianego w tym przepisie odszkodowania kara umowna różni się tylko tym, że przysługuje, jak wynika z <xLexLink xArt="art. 484;art. 484 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 484 § 1 k.c.</xLexLink> bez względu na wysokość szkody. Ponadto wskazać należy też na treść <xLexLink xArt="art. 476" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 476 k.c.</xLexLink> przewidującego domniemanie prawne zwłoki (czyli kwalifikowanego opóźnienia jako następstwa okoliczności za które dłużnik odpowiada) w przypadku, gdy dłużnik nie spełnia świadczenia w terminie. Zatem to dłużnika i w tym przypadku obciąża ciężar wykazania, że opóźnienie jest następstwem okoliczności za które odpowiedzialności nie ponosi.</xText> <xText>Według ogólnych reguł granicą odpowiedzialności dłużnika opartą na winie tj. za niezachowanie należytej staranności, wyznacza przypadek. Chodzi tu o taką przyczynę niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, która nie jest wynikiem niedołożenia należytej staranności przez dłużnika. Wymaga to przede wszystkim ustalenia odpowiadającego wskazaniom zawartym w <xLexLink xArt="art. 355" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 355 k.c.</xLexLink> miernika staranności wymaganej od dłużnika. W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy miernikiem właściwym jest wzorzec określający staranność profesjonalnego wykonawcy inwestycji budowlanych. W szczególności od takiego wykonawcy oczekuje się dysponowania szeroko rozumianymi możliwościami niezbędnymi do realizacji przyjętego zadania inwestycyjnego co pozwana deklarowała w treści umowy, jak i stosowanie się do technologii budowy wynikającej z objętego umowa projektu, a także przyjętego umownie terminu wykonania robót, realność dotrzymania, którego zważywszy na zakres umówionego zadania winna profesjonalnie ocenić w momencie zawierania umowy. Dłużnika zatem obarcza ciężar wykazania obiektywnie niezależnych od niego okoliczności niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania, bądź też okoliczności leżących po stronie wierzyciela, co w tym przypadku, jak słusznie przyjął Sąd I instancji, nie nastąpiło. Wskazywane przez pozwaną okoliczności, trafnie zostały ocenione przez Sąd, jako nie uzasadniające zwolnienia jej od odpowiedzialności.</xText> <xText>Poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne w świetle materiału dowodowego sprawy Sąd Apelacyjny uznaje generalnie za prawidłowe i przyjmuje za własne, jak i wysnute z nich wnioski prawne z jednym wyjątkiem, a mianowicie dotyczącym daty zlecenia wykonania robót zamiennych w zakresie pokrycia dachu.</xText> <xText>Istotne znaczenie dla oceny ma fakt, że pozwana zobowiązała się do wykonania zadania inwestycyjnego - budowy trzech domów jednorodzinnych pod klucz do 15 listopada 2003r. gdy tymczasem roboty te nie zostały nawet zakończone stanem surowym otwartym. Prawidłowe jest ustalenie Sądu, że odnośnie wykonania stanu surowego obiektu pozwana posiadała niezbędną dokumentację budowlano – wykonawczą, co potwierdza protokół przekazania robót (k. 204) - „wykonawca przekazuje projekt wykonawczy architektury i konstrukcję budynków” jak i protokoły z narad koordynacyjnych na których były zgłaszane wzajemnie uwagi, czyniono uzgodnienia, gdzie nigdy nie wskazywano na brak dokumentacji budowlanej uniemożliwiającej wykonanie tego etapu robót, poza który pozwana nie wyszła.</xText> <xText>Istotnie brak było natomiast w momencie przekazania robót dokumentacji wykonawczej robót instalacyjnych wewnętrznych jak i dotyczącej ciągu pieszo-jezdnego, i to Sąd I instancji przyjmuje w swych ustaleniach, dokumentacja ta co wynika z protokołów z narad została przekazana przez projektanta w trakcie realizacji robót, z tym jednak, że okoliczność ta pozostawała bez wpływu na zaistniałe opóźnienie w robotach, które nie weszły w ogóle w ten etap, nie wyszyły poza roboty dotyczące konstrukcji budynku, które nie zostały ukończone w terminie przewidzianym dla wykonania całego zadania. Pozwana nie wykonała robót które warunkowały przystąpienie do robót instalacyjnych, wykończeniowych, a nawet nie przystąpiła do realizacji robót kanalizacyjnych, które z kolei warunkowały wykonanie ciągu pieszo - jezdnego. Stąd odwoływanie się do braków dokumentacji dotyczących tych etapów robót nie może odnieść oczekiwanego rezultatu, gdy brak jest tu związku przyczynowego z zaistniałym opóźnieniem.</xText> <xText>Wbrew stanowisku skarżącej Sąd I instancji przyjmuje, że w trakcie realizacji robót występowały okoliczności wymagające wprowadzenia zmian, dodatkowych uzgodnień, a te były czynione na bieżąco między stronami, co wynika z protokołów z narad, dzienników budowy, jak i zeznań świadka <xAnon>J. H. (1)</xAnon>. Ponadto zgodnie z § 9 ust. 1 pozwana zobligowna była do dokonania analizy otrzymanej dokumentacji i zgłoszenia w terminie 10 dni wszelkich uwag co do ewentualnych braków lub błędów, czemu nie uczyniła zadość, zatem odwoływanie się do wadliwości dokumentacji nie może odnieść skutku. Zwrócić należy uwagę, że w świetle postanowienia § 6 ust. 4 wykonawca miał prawo wystąpić o zmianę terminów realizacji zadania m. in. w przypadku zmian w realizowanym obiekcie wprowadzonych przez zamawiającego lub zlecenia robót zamiennych, dodatkowych, których wprowadzenie, ze względów technicznych lub wykonawczych uniemożliwia dotrzymanie terminów umownych. Charakterystyczne jest, że przez cały okres realizacji zadania, mimo, że sporządzony był aneks do umowy z dnia 26 sierpnia 2003 r. w związku z wykonaniem dodatkowej powierzchni użytkowej w <xAnon>budynku nr (...)</xAnon>, gdy wiadomo już było, że roboty instalacyjne obejmują wersje ponadstandardową pozwana nie występowała o zmianę umówionego terminu zakończenia robót, co wskazuje, że wcześniej występujące okoliczności, co do których czyniono uzgodnienia na naradach koordynacyjnych, jak i wynikające z aneksu nie uniemożliwiały dotrzymania terminów umówionych, a w każdym razie pozwana tego nie wykazała. Rzecz przedstawia się identycznie co do podnoszonych później okoliczności, gdy dopiero z momentem upływu terminu zakończenia robót, gdy stan zaawansowania robót był znikomy pozwana wystąpiła o zmianę terminu jednocześnie bezzasadnie wstrzymując realizację robót. Nie można przy tym pominąć, iż już we wrześniu 2003r. zaniepokojona postępem robót, powódka zwracała wagę, iż najistotniejsze znaczenie ma wykonanie stanów surowych zamkniętych, gdyż to warunkuje roboty instalacyjne i wykończeniowe (pismo z 23.09.2003r., k. 70). Ponadto obowiązkiem pozwanej było każdorazowe sygnalizowanie w terminie 10 dni od powstania przyczyny o zagrożeniu dotrzymania terminów końcowych i pośrednich w stosunku do harmonogramu robót (§ 6 ust. 5 umowy). Pozwana nie wykazała, aby obowiązku tego dochowała.</xText> <xText>Powódka, jak prawidłowo ustala Sąd I instancji, kilkakrotnie zwracała uwagę pozwanej na słaby postęp robót, znaczne opóźnienie w realizacji harmonogramu (k. 66, 67,68) w tym i zweryfikowanego harmonogramu, w protokołach z narad z 17, 23 września, 1 i 3 października wskazując na dwumiesięczne opóźnienie. Odwoływanie się do robót ponadstandardowych, braku ich wyceny nie miało wówczas żadnego usprawiedliwienia, gdy nie weszły one nawet w etap możliwości wykonania zważywszy na rzeczywisty stan zaawansowania robót. W protokole z 19 października 2003r. (k. 167) pozwana zobowiązana została do przedłożenia aktualnego harmonogramu uwzględniającego termin zakończenia budynków i tym samym możliwości kontynuowania robót wykończeniowych, czego nie wykonała. W sytuacji zaniedbań obowiązków i praw wynikających z umowy, zamierzonego rezultatu w zakresie ekskulpacji nie mogło odnieść jedynie dokumentowanie aktywności formalnej na dwa dni przed upływem terminu wykonania robót. Zważywszy na zbliżający się okres zimowy przerwania robót konstrukcyjnych, w okolicznościach sprawy nie znajdowało jakiegokolwiek uzasadnienia.</xText> <xText>Pozwana całkowicie pomija, że bez jakiegokolwiek uzasadnienia zaprzestała realizacji robót dotyczących <xAnon>budynku nr (...)</xAnon> stanowiącego integralną część zadania inwestycyjnego, co potwierdzają wpisy dziennika budowy k. 262 i nast. i robót tych nie podjęła mimo monitów ze strony powódki.</xText> <xText>Wskazywane przez pozwaną okoliczności jako przyczyny opóźnienia nie pozostają tu w żadnym związku przyczynowo - skutkowym, gdy jak wynika z dziennika budowy w budynku tym wykonano do 18.X.2003r. zaledwie ściany parteru, strop, ściany piętra do wysokości 2 metrów (k. 263). To już dawało podstawę do odstąpienia od umowy z winy pozwanej a w konsekwencji naliczenia kary umownej zgodnie z jej postanowieniami.</xText> <xText>Odnośnie pozostałych dwóch budynków, to również stwierdzić należy, iż wskazywane przez pozwaną okoliczności dotyczące pokrycia dachowego, obróbek blacharskich, nie mogą w stanie faktycznym sprawy ekskulpować pozwanej, gdy po pierwsze rodzaj dachówki określony był w projekcie, co wynika z zeznań świadka <xAnon>J. H.</xAnon> i pisma <xAnon> Biura (...)</xAnon> (k. 75). Jeżeli nawet stanowiące „dokument umowy” kosztorysy przewidywały inny rodzaj dachówki, co wynika z wyjaśnień pozwanej, to jej obowiązkiem było zwrócenie na to uwagi zamawiającemu w terminie 10 dni po analizie dokumentacji a nie dopiero pod koniec okresu realizacji umowy. Po drugie wykonanie robót zamiennych na zlecenie zamawiającego nie wymagało w świetle postanowień umowy formy aneksu, a samego polecenia ich realizacji, zaś ich rozliczenie miało następować w oparciu o stawki i zasady z umowy (§ 14, § 7 ust.5). Po trzecie już na naradzie koordynacyjnej w dniu 8 X z udziałem uprawnionych reprezentantów obu stron zgodnie ustalono pokrycie dachówką <xAnon>T.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon> uwzględniając oczekiwania inwestorów której zakupu zgodnie z umową miała dokonać pozwana. 22 października uzgodniono zaś detale architektoniczne i ponownie wskazano na krycie w/w dachówką. Pozwana miała natychmiast przekazać dane o wysokości dopłat z tytułu dachówki, zwiększonej ilości okien, co nie nastąpiło. Ponownie 5 listopada powódka zwróciła uwagę na konieczność zamówienia tego rodzaju dachówki zobowiązując się pokryć różnicę w cenie zaś powódka miała przystąpić do realizacji zamówienia i wykonania pokrycia dachu (protokoły narad k. 163-177).</xText> <xText>Tymczasem pozwana w tym przedmiocie wiedząc już od 8 października jaką dachówkę należy zastosować nie uczyniła nic, by następnie 12 listopada przerwać roboty, mimo monitu powódki o wznowienie robót związanych z pokryciem budynków, będących najistotniejszymi z uwagi na zbliżającą się zimę, łącznie ze wskazaniem firmy w której pozwana może tę dachówkę wraz z akcesoriami zamówić, nie podjęła się realizacji robót (k. 325). Odwoływanie się do konieczności sporządzenia aneksu i uzgodnień odnośnie prac, które przy faktycznym stanie zaawansowania robót miała wykonać w przyszłości i to odległej nie uzasadniało przerwania robót, odmowy ich realizacji, co doprowadziło do odstąpienia od umowy.</xText> <xText>Nieuzasadniony jest również zarzut naruszenia prawa materialnego - <xLexLink xArt="art. 395;art. 395 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 395 § 2 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 383;art. 383 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 383 § 1 k.c.</xLexLink> Wbrew stanowisku skarżącej fakt odstąpienia od umowy nie czyni automatycznie ustania mocy obowiązującej zapisów umownych dotyczących kary umownej. Uszło uwagi skarżącej, że kara umowna została zastrzeżona jako sankcja odstąpienia od umowy przez zamawiającego z winy wykonawcy. Zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 494" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 494 k.c.</xLexLink> strona odstępująca od umowy może również żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.</xText> <xText>W granicach zatem swobody umów (<xLexLink xArt="art. 353(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 353<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink>) strony mogą zastrzec skutecznie karę umowną na wypadek niewykonania zobowiązania, odstąpienia od umowy przez jedną z nich z przyczyn leżących po drugiej stronie. Tego rodzaju zastrzeżenie zważywszy na swój charakter nie wygasa skutkiem odstąpienia, gdyż to dopiero stanowi zdarzenie uprawniające do kary umownej, determinuje jej naliczenie. Odwoływanie się do poglądu wyrażonego przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 7 marca 2001r. sygn. I ACa 512/00 nie jest uzasadnione w stanie faktycznym sprawy, gdy pogląd ten dotyczył innej sytuacji faktycznej, przy czym Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu w/w orzeczenia wyraźnie wskazał, że kara umowna należałaby się, gdyby została zastrzeżona na wypadek odstąpienia od umowy.</xText> <xText>Z podanych przyczyn apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlegała oddaleniu na podstawie <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono stosownie do wyniku rozstrzygnięcia w oparciu o <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1;art. 98 § 3;art. 98 § 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 <xBRx/>§ 1 i 3, 99 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Zofia Kołaczyk

Barbara Panek

Katarzyna Lenczowska

Barbara Panek

Sygn. akt I ACa 2321/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 czerwca 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Zofia Kołaczyk (spr.) Sędziowie : SA Urszula Bożałkińska SA Joanna Skwara - Kałwa Protokolant : Katarzyna Lenczowska po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2006 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwC. przeciwko(...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwK. o zapłatę na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 30 maja 2005 r., sygn. akt V GC 214/04 oddala apelacjęi zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego. Sygn. akt I ACa 2321/05 UZASADNIENIE Powódka(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwC.wniosła o zasądzenie od pozwanej ‘(...)z ograniczoną odpowiedzialnością kwoty 74.364 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 22.06.2004 r. wraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego w wysokości 3.600 zł tytułem kary umownej za odstąpienie od umowy o roboty budowlane z winy pozwanej jako wykonawcy. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego. Podniosła, że odstąpienie od umowy ma taki skutek, iż jej zapisy przestają wiązać strony i umowa wygasła ze skutkiem ex tunc stąd strony przestały wiązać zapisy dotyczące kary umownej. Ponadto powód nie udowodnił, że odstąpienie od umowy nastąpiło z winy pozwanego, natomiast opóźnienie w realizacji umowy powstało wyłącznie z przyczyn leżących po stronie powoda, tj. wielokrotnych zmian projektów budowlanych, zmian dotyczących wykończenia elementów dachu (inna dachówka, inny rodzaj rynien), opóźnień w dostarczaniu projektów lub niedostarczenie ich wcale, w szczególności dostarczenie dopiero 14.11.2003 r. dokumentacji ciągu pieszo-jazdnego dla budynków. Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Częstochowie zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 74.364 zł z ustawowymi odsetkami od 22 czerwca 2004 r. oraz 8.677 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Rozstrzygnięcie zostało oparte na następujących ustaleniach i wnioskach: Strony w dniu 23.04.2003 r. zawarłyumowę nr (...)o roboty budowlane przedmiotem której była, zgodnie z jej § 4 budowa w „generalnym wykonawstwie” inwestycji p.n. budowa trzech domów jednorodzinnych, w zabudowie szeregowej pod klucz wK.ul. (...)oznaczonych w PT jako nr 9.10 i 11 oraz stanu zero domu nr 8 wraz z przekładką kabla 1 kV i oświetlenia zewnętrznego kolidujących z budowa w/w czterech domów jednorodzinnych oraz budową kanalizacji ogólno spławowej i przyłączami wod.-kan., energetycznym, gazowymi, teletechnicznymi i deszczówką do w/w czterech domów, drogami zewnętrznymi kompletnym zagospodarowaniem terenu, ogrodzeniami (zewnętrznym oraz wydzielającym poszczególne domy) wg dostarczonych projektów oraz uzgodnień z zamawiającym dla czterech domów (nr 8,9,10,11,12)”. Powódka była zamawiającą a pozwana wykonawcą. Inwestorami były osoby fizyczne :B. N.,B.iJ. P.orazA.iB. K. (1). Termin zakończenia robót został ustalony na dzień 15.11.2003 r. Zakres robót został określony w § 5 umowy i następnie zmodyfikowanyaneksem nr (...)z dnia 26.08.2003 r. Termin zakończenia robót nie został przesunięty. Dnia 30.04.2003 r. nastąpiło protokolarne przekazanie placu budowy przez powódkę pozwanej, jako generalnemu wykonawcy. Pozwana nie wykonywała robót osobiście. Powierzyła ich wykonanie podwykonawcom, w szczególnościfirmie (...). Wkrótce po rozpoczęciu robót pozwana zaczęła się opóźniać z ich wykonaniem. Powódka wielokrotnie wzywała ją do nadrobienia opóźnień, po raz pierwszy miało to miejsce 16.06.2003 r. O opóźnieniach dyskutowano również na naradach koordynacyjnych. Inspektor nadzoru dokonał stosownych wpisów w dziennikach budowy. Pozwana w pismach kierowanych do powódki wskazywała na braki w dokumentacji oraz na niezgodności pomiędzy zakresem robót wynikającym z umowy i załączników, a zakresem robót wymaganych przez inwestorów. Rozbieżności dotyczyły producenta stolarki okiennej i drzwiowej, oraz wykonania instalacji c.o. i elektrycznej, rynien i rur spustowych oraz rodzaju dachówki. Pozwana nie zgłaszała konieczności przeprowadzenia tych robót do dzielników budowy, nie przedstawiła wyliczenia ich ilości i wartości oraz aż do 24.11.2003 r. (już po terminie wykonania robót) nie przedłożyła powódce projektu protokołu konieczności. Powódka pozwoliła pozwanej we własnym zakresie i we własnym imieniu porozumieć się z inwestorami w kwestii robót ponadstandardowych, rezygnując z marży w powyższym zakresie, w braku takiego porozumienia poleciła pozwanej wykonywanie spornych robót zgodnie z umową i załącznikami. W zakresie pokrycia dachowego strony ostatecznie ustaliły rodzaj dachówki naT.P.– powódka zobowiązała się pokryć dodatkowe koszty z tego tytułu. Podobnie w zakresie obróbek blacharskich powódka zgodziła się na wykonanie ich z miedzi zobowiązując się pokryć dodatkowe koszty. Pozwana do 24.11.2003 r. nie przedstawiła jednak protokołu konieczności. Powódka w dniu przekazania placu budowy przekazała pozwanej projekt budowlany. Projekt wykonawczy był uzupełniony na bieżąco. Zarówno pozwana, jak i podwykonawca nie zgłaszali do dzienników budowy wpisów, iż braki w dokumentacji uniemożliwiają lub opóźniają prowadzenie robót. Dokumentacja była wystarczająca w odniesieniu do aktualnie wykonywanych robót. Na placu budowy obecny był również projektant – architekJ. H. (1), który na bieżąco rozwiązywał pojawiające się problemy. Pozwana nie płaciła podwykonawcy umówionego wynagrodzenia, w związku z czym podwykonawca zaprzestał prowadzenia dalszych prac. W dniu 18.10.2003 r. roboty budowlane na budowie domu nr 9 zostały wstrzymane. Dnia 06.11.2003 r. inwestor -B. N.odstąpił od umowy z powódką na realizację domu jednorodzinnego w zabudowie szeregowej nr 9 wK.przyul. (...)ze względu na znaczne opóźnienia w realizacji przedmiotu umowy. W dniu 14.11.2003 r. powódka odstąpiła od umowy z pozwaną w części dotyczącej realizacjibudynku nr (...). Dwa dni wcześniej, tj. 12.11.2003 r. pozwana przerwała realizację umowy. Jako przyczynę wskazała, że przewidziane roboty nie spełnią oczekiwań inwestorów i w związku z tym nie ma sensu ich realizować. Pismem z dnia 20.11.2003 r. powódka wyznaczyła dodatkowy termin realizacji umowy ( z wyjątkiem domu nr 9) na dzień 30.11.2003 r. Przedmiot umowy nie został zrealizowany w dodatkowym terminie (zaawansowanie prac na poszczególnych budynkach wyniosło od ok. 14 % do ok. 30 %, nie wykonano w szczególności pokrycia dachowego, kominów, okien , nie zakończono części ścian osłonowych, nie było tynków zewnętrznych i wewnętrznych i instalacji) w związku z czym powódka w dniu 01.12.2003 r. odstąpiła od umowy . InwestorzyA.iB. K. (2)rozwiązali w dniu 03.12.2003 r. z powódką umowę na realizację domu jednorodzinnego w zabudowie szeregowej nr 11 wK.przyul. (...)w drodze porozumienia stron. InwestorzyB.IJ. P.w dniu 15.12.2003 r. odstąpili od umowy z powódką na realizację domu jednorodzinnego w zabudowie szeregowej nr 10 wK.przyul. (...). Terminy płatności zostały określone w § 6 umowy i były uzależnione od postępów prac. Powódka zapłaciła pozwanej pierwszą ratę zgodnie z umową., Stan zaawansowania robót, który upoważniałby pozwaną do żądania zapłaty drugiej raty nie został osiągnięty. W dniu 12 stycznia 2004 roku powódka obciążyła pozwanąnotą księgową nr (...)z tytułu kar umownych w kwocie 74.364,00 zł. W dniu 9 czerwca 2004 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 74.364,00 zł z tytułu kar umownych do dnia 21 czerwca 2004 roku. W tych okolicznościach faktycznych powództwo jest uzasadnione. Strony łączyła umowa o roboty budowlane. W treści umowy strony postanowiły w ramach swobody umów (art. 3531k.c.) zawrzeć postanowienie regulujące skutki nieterminowego zakończenia robót budowlanych a to w § 12 pkt 2b stanowiąc , że w przypadku odstąpienia od umowy z winy wykonawcy jest on obowiązany zapłacić karę umowną w wysokości 5 % wartości umowy. Powyższy zapis umowy jest zgodny zart. 483 § 1 k.c.orazart. 484 § 1 k.c. Kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wedle którego naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. Zaistnienie przesłanek określonych w umowie wystarczało do obciążenia pozwanej obowiązkiem zapłaty kary umownej w wysokości przewidzianej w umowie t. 5 % wartości przedmiotu umowy. Bezspornym jest, iż pozwana nie wykonała robót określonych w umowie i aneksie do umowy do dnia odstąpienia od umowy. Stan zaawansowania robót był daleki od ukończenia. Pozwana nie udowodniła winy powoda w opóźnieniu robót. Przekazanie pozwanej projektu wykonawczego należało niewątpliwie do obowiązków powódki ( § 10 u. 4 umowy). Nie można przyjąć, że brak w projekcie wykonawczym były przyczyną opóźnienia. W zakresie aktualnie wykonywanych robót dokumentacja projektowa istniała. Wszelkie wątpliwości co do jej treści mogły być na bieżąco wyjaśnione dzięki obecności na budowie projektanta. Poza tym braki w projekcie istniały w zakresie robót wykończeniowych, do których realizacji pozwana się nie zbliżyła. Zarówno pozwana jak i jej podwykonawcy nie zamieścili w dziennikach budowy jakichkolwiek wpisów, z których wynikałoby, że mają problemy z prowadzeniem robót związane z brakiem dokumentacji technicznej, czy wprowadzaniem zmian do tej dokumentacji. Jak wynika z zeznań świadkaJ. H. (1)sprawującego nadzór autorski na przedmiotowej budowie, pozwana wielokrotnie przekraczała terminy wykonania poszczególnych etapów budowy i w trakcie budowy wprowadzała zmiany, których nie uzgadniała ani z architektem ani z powódką. Świadek zeznał, że dokumentacja techniczna była pełna, a jeżeli były jakieś wątpliwości czy pytania to były rozwiązywane na bieżąco na budowie lub na cotygodniowych naradach. Natomiast przyczyną opóźnień podwykonawcy pozwanej było nie przekazywanie środków pieniężnych, tak że podwykonawca sam pokrył część kosztów swojej działalności. Projekt wykonawczy jedynie uszczegóławiał projekt budowlany, ale nie prowadził do jego zmian, a zatem nie mógł stanowić przyczyny opóźnień pozwanego. Na okoliczność braku środków finansowych dla podwykonawcy wskazuje również w swych zeznaniach świadekB. N., jak również świadekA. K., który powziął informacje o tym fakcie od podwykonawcyD. S.. Odnośnie robót dodatkowych czy zamiennych należy zauważyć, że powódka nie zlecała takich robót pozwanej, aż do dnia 19.11.2003 r. kiedy to zlecono wykonanie detali architektonicznych z miedzi i zastosowanie dachówkiT.P.. Nie przesunięto jednak termin zakończenia robót. Pozwana powinna wykonać roboty budowlane zgodnie z zawartą umową i otrzymaną od powoda dokumentacją projektową. W przypadku, gdyby jednak dostrzegła konieczność wykonania robót dodatkowych procedura postępowania w takim przypadku została określona w § 14 umowy. Pozwana powinna przestawić powódce protokół konieczności określając opis i rodzaj robót, przyczynę konieczności ich wykonania, termin realizacji oraz propozycje wyceny wartości ich wykonania i zgłosić ten fakt w dzienniku budowy. Pozwana nie zgłaszała w dziennikach budowy potrzeby wykonania robót dodatkowych natomiast protokół konieczności przedstawiła z data 24.11.2003 r. , czyli po upływie terminu wykonania robót. Należy również zwrócić uwagę na fakt, że zgodnie z § 6 umowy wprowadzenie prac dodatkowych nie przedłużało automatycznie ustalonego terminu zakończenia robót. Tak więc nawet gdyby pozwana we właściwy sposób zgłosiła konieczność przeprowadzenia robót dodatkowych i uzyskała akceptację powódki uzyskałaby jedynie prawo do wystąpienia o zmianę terminów. Zgodnie z § 6 umowy wykonawca miał prawo wystąpić o zmianę terminu wykonania tylko w przypadku wystąpienia przyczyn niezależnych od obu stron lub z powodu siły wyższej, np. zmiany warunków atmosferycznych uniemożliwiających prawidłowe wykonawstwo robót potwierdzone wpisami do dziennika budowy, zmiany w realizowanym obiekcie prowadzonych przez zamawiającego lub zlecenia robót zamiennych, dodatkowych, których wyprowadzenie, ze względów technicznych lub wykonawczych uniemożliwia dotrzymania terminów umowy, innych przyczyn lezących po stronie obowiązków zamawiającego.Aneks nr (...)do umowy nie przedłuża terminu wykonania robót. Odstąpienie od umowy nastąpiło z winy pozwanej, w związku z czym powódka była uprawniona do obciążania pozwanej karami umownymi zgodnie z postanowieniami umowy tj. w wysokości 5 % wartości przedmiotu umowy tj. w kwocie 74.364,00 zł, wysokości której to kwoty pozwana nie kwestionowała. W apelacji pozwana wniosła o zmianę wyroku przez odrzucenie powództwa ewentualnie o jego oddalenie ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia kosztów postępowania za obie instancje. Rozstrzygnięciu zarzuciła nieważność postępowania wynikającą zart. 379 pkt 2 k.p.c., obrazę prawa procesowego a toart. 328 § 2 k.p.c.przez brak wskazania w uzasadnieniu na jakich dowodach oparł się Sąd I instancji, 47912§ 1 k.p.c.przez jego niezastosowanie i oparcie rozstrzygnięcia na podstawie dowodów przedstawionych po wniesieniu pozwu,art. 233 k.p.c.przez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodowej, obrazę prawa materialnego art. 385 § 2 w zw. zart. 383 § 1 k.c.przez jego niezastosowanie. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja nie jest uzasadniona. Odnosząc się do zarzutu nieważności postępowania aczkolwiek jest on w ocenie Sądu Apelacyjnego nieuzasadniony, to stwierdzić należy, że Sąd I instancji nie miał podstaw odmowy zbadania podnoszonych przez pozwaną w tym zakresie okoliczności. Przytoczony w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przepisart. 503§ 1 k.p.c.nie uzasadniał przyjęcia w tym przypadku tzw. prekluzji procesowej zarzutów. Zgodnie z treścią tego przepisu w piśmie zawierającym sprzeciw pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz zapłaty w całości bądź w części i podnieść zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy tj. zarzut niewłaściwego oznaczenia wartości przedmiotu sporu (art. 25 § 1 k.p.c.), zarzut istnienia umowy wyłączającej jurysdykcję sądów polskich czy zapisu na sąd polubowny (art. 1105 § 3 k.p.c.), niewłaściwości miejscowej sądu dającego się usunąć za pomocą umowy stron (art. 202 k.p.c.). Tylko zatem niezgłoszenie tych zarzutów powoduje utratę możliwości ich podniesienia w dalszym toku postępowania, natomiast inne zarzuty, środki dowodowe i okoliczności faktyczne podlegają tylko takim ograniczeniom, jakie obowiązują w postępowaniu zwykłym. Regulacja dotycząca odpowiedzi na pozew w postępowaniu w sprawach gospodarczych (art. 47914§ 2 k.p.c.) nie ma zastosowania w postępowaniu upominawczym (por. uzasadn. wyroku SN z3 grudnia 2003r. I CK 363/02, OSP 2004 nr 11 poz. 142, z 23 lutego 2005r. II CK 323/04 - nie publ., z 25 lutego 2005r. II CK 434/04 - OSNC 2006 nr 2 poz. 32). Ponadto kwestie dotyczące ważności postępowania, wpływających nań okoliczności nie podlegają prekluzji procesowej, gdy okoliczności te podlegają badaniu przez sąd z urzędu na każdym etapie postępowania, gdy tylko pojawią się w tym względzie wątpliwości, tym bardziej w przypadku podniesienia zarzutu przez stronę. Nieważność postępowania strona pozwana łączy z faktem braku po stronie powodowej organu uprawnionego do reprezentowania wobec wygaśnięcia mandatu powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników powodowej spółki z 2002r.E. P.pełniącego funkcję Prezesa Zarządu, który udzielił pełnomocnictwa procesowego. Tak w postępowaniu przed Sądem I instancji, jak i apelacyjnym zostały przedłożone aktualne odpisy z Krajowego Rejestru Sądowego, z których wynika, że powódka posiada zarząd, który w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest organem uprawnionym do reprezentacji (art. 201 § 1 ksh), zaś jego członkiem jest uprawniony do jednoosobowej reprezentacji jako prezes zarząduE. P.(k. 29, 615, 693). Zgodnie zaś z treściąart. 17 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997r. o Krajowym Rejestrze Sądowym(tekst jedn. Dz. U. z 2001r. nr 17 poz. 769 ze zm.) domniemywa się, że dane wpisane do Rejestru są prawdziwe. Domniemanie to jest domniemaniem wzruszalnym, jednakże przeprowadzone przez Sąd Apelacyjny, w związku z zarzutami pozwanej, postępowanie w tym przedmiocie, nie dostarczyło podstaw do uznania, że wpis ten jest niezgodny z rzeczywistym stanem, aby doszło do wygaśnięcia uprawnieńE. P.jako członka zarządu powodowej Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Pojęcia „mandatu” i „kadencji” członków zarządu spółki z o.o. na grunciekodeksu spółek handlowychmają charakter normatywny (art. 202 § 1 - 4 ksh). Pojęcie mandatu definiowane jest jako umocowanie członka zarządu do pełnienia funkcji, natomiast kadencja to ustalony okres jej sprawowania. Z faktu posiadania mandatu wynika możliwość pełnienia funkcji przez określony w ustawie albo w umowie spółki czas (kadencja). Okres pełnienia funkcji przez członka zarządu spółki z o.o. (kadencja) nie zawsze musi być oznaczony. Zarząd spółki może być powołany na rok, okres dłuższy niż rok z określonymi zamkniętymi normami czasowymi bądź bez wskazania okresu kadencji. Kadencja członka zarządu spółki z o.o. może być oznaczona w umowie spółki w sposób dowolny. Umowa powodowej spółki z dnia 1 czerwca 1993r. (k. 700 - 715) nie regulowała kwestii kadencji zarządu spółki, zaś brak oznaczenia kadencji członka zarządu w umowie spółki powoduje, że w grę wchodzi regulacja ustawowa w tym przypadkuart. 202 § 1 k.p.c.Zgodnie z treścią tego przepisu, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. W tym przypadku zatem zachodzi powołanie de facto na roczną kadencję. Pełny rok obrotowy pełnienia funkcji powinien wiązać się z pojęciem roku obrotowego, definicje którego zawieraart. 3 ust. 1 pkt 9 ustawy o rachunkowości z 29.09.1994r.(tj. Dz.U.02. nr 76 poz. 694). Z reguły jest to rok kalendarzowy, chyba że umowa spółki przewiduje inny okres 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych. Czas sprawowania funkcji od chwili powołania jeżeli nie pokrywa się dokładnie z rokiem obrotowym ulega przedłużeniu o okres do rozpoczęcia roku obrotowego oraz od zakończenia pełnego roku obrotowego do odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe. W literaturze przedmiotu prezentowane są odmienne poglądy co do sformułowania ustawowego „z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie...”. Według jednego z nich będzie to nie tylko dzień, w którym nastąpiło zatwierdzenie sprawozdania finansowego, ale również dzień, w którym nastąpiło głosowanie nad sprawozdaniem, a uchwała w tym przedmiocie nie uzyskała wymaganej większości, czyli nie doszło do zatwierdzenia sprawozdania. Według drugiego zaś poglądu jest to dzień zgromadzenia wspólników w którym doszło do zatwierdzenia sprawozdania finansowego. W ocenie Sądu Apelacyjnego uzasadnione jest to drugie stanowisko dominujące w doktrynie tak na grunciekodeksu spółek handlowych, jak ikodeksu handlowegoktóry wart. 196używał identycznego sformułowania (por. np. M. Allerhand - Komentarz do Kodeksu Handlowego spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - Wyd. Park. Bielsko-Biała 1992 str. 47, T. Dziurzyński i inni - Kodeks handlowy Komentarz t. II Wyd. BT - Ekopol Górnośląski Bytom 1991 s.58, J. Frąckowiak Kodeks handlowy Komentarz W-wa 1998 str. 521-522), J.Brol, M. Safjan Mandat a kadencja członka zarządu sp. z o.o. - PPH 1995 nr 11 s.3, A. Gburzyńska - glosa do uchwały SN z 19.06.1997r. PPH 1998 nr 9 poz.46, A. Szumański U.Kodeks spółek handlowychtom II Wyd. Beck W-wa 2002, str. 376 J. Weiss władze spółek kapitałowych-Pr. Spółek 1998,nr 7-8, poz. 2). Przemawia za tym literalne brzmienie tego przepisu „zatwierdzającego sprawozdanie” co wskazuje, że ustawodawca odwołuje się do faktu zatwierdzenia sprawozdania finansowego, a nie tylko do faktu odbycia walnego zgromadzenia w przedmiocie sprawozdania finansowego, głosowania nad nim, niezależnie od efektu końcowego. Ponadto wykładnia funkcjonalna wskazuje, że chodzi o formalne rozliczenie się członka zarządu z jego obowiązków organizacyjnych związanych z przygotowaniem dokumentacji finansowej (sprawozdania finansowego), która ma rzetelnie odzwierciedlać przebieg działalności gospodarczej spółki za ostatni rok urzędowania, a to następuje przez zatwierdzenie sprawozdania finansowego i z tym łączy się wygaśnięcie mandatu. Warunkiem wygaśnięcia mandatu jest zatem nie tylko głosowanie nad sprawozdaniem finansowym, ale jego zatwierdzenie. Jeżeli zaś uchwały co do zatwierdzenia nie podjęto lub odmówiono jej zatwierdzenia mandat członka zarządu na gruncie regulacjiart. 202 § 1 kshnie wygasa. W rozpoznawanym przypadkuE. P.został powołany na prezesa zarządu powodowej spółki uchwałą zwyczajnego walnego zgromadzenia wspólników z dnia 24 maja 2002r. (k.712). Z tym zatem dniem uzyskał on umocowanie do pełnienia funkcji prezesa zarządu i rozpoczęła bieg kadencja. Wobec faktu, że określenie kadencyjności członków zarządu zgodnie z treściąart. 202 § 1 i 2 kshwinno nastąpić w umowie spółki, co nie miało miejsca, a zatem określenie kadencji w uchwale zgromadzenia wspólników nie było skuteczne, gdy nie miała ona charakteru zmiany umowy spółki. Ustalenie zatem, czy i kiedy wygasł mandatE. P.winno nastąpić według reguł ustawowych, a toart. 202 § 1 ksh. Skoro w/w został powołany w dniu 24 maja 2002r. pełny rok obrotowy pełnienia funkcji w oparciu o wskazany wyżej akt powołania to rok 2003, czyli istotne znaczenie ma dzień odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe spółki za ten rok. Jak wynika z materiału dowodowego w dniu 22 i 25 czerwca 2004r. odbyło się zwyczajne zgromadzenie wspólników powodowej spółki przedmiotem którego było zatwierdzenie sprawozdania finansowego za rok 2003, jednakże nie doszło do podjęcia uchwały wobec nieuzyskania wymaganej większości (k. 718 - 726). W konsekwencji, w świetle powyższego stanowiska, nie doszło do wygaśnięcia mandatu. Również i zwyczajne zgromadzenie wspólników jakie miało miejsce 30 czerwca 2005r. nie doprowadziło do przyjęcia, zatwierdzenia sprawozdania zarządu za rok 2004r. W tych okolicznościach brak jest podstaw do przyjęcia, że powodowa spółka nie posiadała i nie posiada organu uprawnionego do reprezentacji, co w konsekwencji czyni związany z tym zarzut pozwanej nieuzasadnionym. Za nietrafny uznać należy również zarzut naruszenia prawa procesowego, dotyczący przepisuart. 328 § 2 k.p.c.przez brak wskazania w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku na jakich dowodach Sąd I instancji oparł swe ustalenia, gdy za wskazanie dowodów na których to uczynił nie można uznać zbiorczego wymienienia dowodów w uzasadnieniu, bez podania jaką konkretną okoliczność uzasadnia dany dowód, która to obraza miała według pozwanej wpływać na wynik postępowania. Teoretycznie stanowisko skarżącej jest prawidłowe, jednakże odnosząc je do rozpoznawanej sprawy, nie może odnieść rezultatu. Zauważyć bowiem należy, że czyniąc ustalenia w sposób jednoznaczny Sąd Okręgowy wskazał, że poczynił je na podstawie uznanych za wiarygodne dokumentów prywatnych, jak i zeznań świadków i stron, gdy jednocześnie nie zostały wskazane dowody niewiarygodne. Zarzut zaś naruszeniaart. 328 § 2 k.p.c.może znaleźć uzasadnienie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny, zrozumienia toku rozumowania sądu, który doprowadził do wydania orzeczenia, gdy sfera motywacyjna pozostaje nieujawniona, bądź niezrozumiała lub gdy zawarte w nim rozważania pozostają całkowicie bez związku z rozpoznawaną sprawą. Tylko bowiem w takim przypadku uchybienieart. 328 § 2 k.p.c.może być uznane za mogące mieć wpływ na wynik sprawy. Odnośnie zaś przytoczenia materiału dowodowego na którym oparł się sąd rozstrzygając sprawę, to tylko w przypadku dowodów, którym sąd odmówił wiarygodności, koniecznym elementem uzasadnienia jest omówienie dowodów przeciwstawnych do dokonanych ustaleń, wyraźne ich wskazanie, brak ten jest uchybieniem istotnym. Sama zaś redakcja uzasadnienia, sumaryczne powołanie uznanych za wiarygodne i stanowiące podstawę ustaleń dowody nie ma takiego charakteru. Z ujęcia redakcyjnegoart. 328 § 2 k.p.c.wskazującego obligatoryjną treść uzasadnienia wyroku wynika, że punktem wyjścia dla przedstawienia w motywach pisemnych uzasadnienia koncepcji prawnej rozstrzygnięcia sprawy powinny być poczynione ustalenia faktyczne, odpowiadające postulatowi jasności i kategoryczności, czemu uzasadnienie zaskarżonego wyroku czyni zadość. Sfera motywacyjna Sądu Okręgowego jest jasna i zrozumiała. Nie należy do kategorii uchybień istotnych to, że uzasadnienie przy każdym osobnym elemencie stanu faktycznego nie zawiera wskazujących na to dowodów, zwłaszcza w sytuacji gdy sąd wszystkie uznaje za wiarygodne. Wiarygodność zaś dotyczy twierdzonych faktów, a nie wyrażanych na ich podstawie ocen, sugestii, czy poglądów strony względnie świadka, gdy te nie mogą być przedmiotem analizy w kategorii prawdy lub fałszu. Dyspozycja zaśart. 328 § 2 k.p.c.nie jest objęta ocena ustaleń i dowodów w przekonaniu skarżącej wadliwa. Za nieuzasadniony należało uznać też zarzut naruszeniaart. 4791§ 1 k.p.c.jak iart. 233 § 1 k.p.c.co doprowadziło w ocenie skarżącej do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku przez uznanie za zaistniałe zdarzeń opisanych w punktach I-IV uzasadnienia zarzutów. Zarzut naruszenia wynikającej zart. 47912§ 1 k.p.c.instytucji prekluzji procesowej dla swej skuteczności wymaga wykazania jakie to fakty, dowody uwzględnione przez sąd objęte były prekluzją i dlaczego, gdy dopiero wtedy poczynienie ustaleń faktycznych na podstawie konkretnych sprekludowanych faktów czy dowodów stanowiłoby argument jurydyczny na uzasadnienie zarzutu obrazyart. 233 § 1 k.p.c.Zarzut ten wymaga konkretyzacji, czego apelująca nie czyni, zwłaszcza, że przepisart. 47912§ 1 k.p.c.dopuszcza w określonych sytuacjach procesowych w ramach dyskrecjonalnej władzy sędziego, dopuszczenie faktów, dowodów podniesionych poza zgłoszonymi w pozwie. Podobnie rzecz się przedstawia odnośnie zarzutu naruszeniaart. 233 § 1 k.p.c., który wymaga wskazania konkretnych dowodów, które przez sąd zostały ocenione wadliwie i podanie w czym skarżący upatrują tę wadliwość, czemu apelacja nie czyni zadość sprowadzając się w istocie do kwestionowania wskazanych w niej ustaleń. W pozwie i dołączonych do niego dokumentach powódka w sposób wyczerpujący wskazała na stan faktyczny na którym zasadzało się żądanie pozwu. Mianowicie domagając się zasądzenia roszczenia z tytułu kary umownej powódka wskazała jakiej treści umowa łączyła strony, fakt odstąpienia od umowy jak i przyczyny, które to spowodowały, a mianowicie opóźnienie, zaprzestanie realizacji robót. Niesporne zaś było, że ustalony w umowie termin realizacji umowy ostatecznie na 30 listopada 2003r., nie został dotrzymany, gdy stan zaawansowania robót na dzień odstąpienia - 1 grudnia 2003r. wyniósł od 14% do 30%. Zgodnie zaś z treściąart. 635 k.c.w zw. zart. 656 § 1 k.c.w przypadku opóźnienia się wykonawcy z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał jej ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczania dodatkowego terminu od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła. Prawo to służy zamawiającemu a fortiori tym bardziej, gdy nie doszło do zrealizowania umowy w terminie, wykonawca zaprzestał jej realizacji. Powódka wykazała, że odstąpienie od umowy nastąpiło ze wskazanych przyczyn leżących po stronie pozwanej, zaś stawiane przez pozwaną zarzuty procesowe zmierzają do wykazania, że odstąpienie od umowy z powodu opóźnienia zakończenia robót (§ 12 umowy z23 kwietnia 2003r.) nie nastąpiło z winy pozwanej. Opóźnienie zakończenia robót terminowych traktować należy jako nienależyte wykonanie zobowiązania w rozumieniuart. 471 k.c.z którego wynika domniemanie winy dłużnika, a uwolnienie się od odpowiedzialności wymaga wskazania przez pozwanego, że nienależyte wykonanie zobowiązania było następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności (por. wyrok SN z 22.XI.2002r. I CKN 1526/00, OSNC 2004 nr 3 poz. 46). Zakres zaś odpowiedzialności z tytułu kary umownej pokrywa się z zakresem ogólnej odpowiedzialności kontraktowej dłużnika zart. 471 k.c., gdy od przewidzianego w tym przepisie odszkodowania kara umowna różni się tylko tym, że przysługuje, jak wynika zart. 484 § 1 k.c.bez względu na wysokość szkody. Ponadto wskazać należy też na treśćart. 476 k.c.przewidującego domniemanie prawne zwłoki (czyli kwalifikowanego opóźnienia jako następstwa okoliczności za które dłużnik odpowiada) w przypadku, gdy dłużnik nie spełnia świadczenia w terminie. Zatem to dłużnika i w tym przypadku obciąża ciężar wykazania, że opóźnienie jest następstwem okoliczności za które odpowiedzialności nie ponosi. Według ogólnych reguł granicą odpowiedzialności dłużnika opartą na winie tj. za niezachowanie należytej staranności, wyznacza przypadek. Chodzi tu o taką przyczynę niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, która nie jest wynikiem niedołożenia należytej staranności przez dłużnika. Wymaga to przede wszystkim ustalenia odpowiadającego wskazaniom zawartym wart. 355 k.c.miernika staranności wymaganej od dłużnika. W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy miernikiem właściwym jest wzorzec określający staranność profesjonalnego wykonawcy inwestycji budowlanych. W szczególności od takiego wykonawcy oczekuje się dysponowania szeroko rozumianymi możliwościami niezbędnymi do realizacji przyjętego zadania inwestycyjnego co pozwana deklarowała w treści umowy, jak i stosowanie się do technologii budowy wynikającej z objętego umowa projektu, a także przyjętego umownie terminu wykonania robót, realność dotrzymania, którego zważywszy na zakres umówionego zadania winna profesjonalnie ocenić w momencie zawierania umowy. Dłużnika zatem obarcza ciężar wykazania obiektywnie niezależnych od niego okoliczności niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania, bądź też okoliczności leżących po stronie wierzyciela, co w tym przypadku, jak słusznie przyjął Sąd I instancji, nie nastąpiło. Wskazywane przez pozwaną okoliczności, trafnie zostały ocenione przez Sąd, jako nie uzasadniające zwolnienia jej od odpowiedzialności. Poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne w świetle materiału dowodowego sprawy Sąd Apelacyjny uznaje generalnie za prawidłowe i przyjmuje za własne, jak i wysnute z nich wnioski prawne z jednym wyjątkiem, a mianowicie dotyczącym daty zlecenia wykonania robót zamiennych w zakresie pokrycia dachu. Istotne znaczenie dla oceny ma fakt, że pozwana zobowiązała się do wykonania zadania inwestycyjnego - budowy trzech domów jednorodzinnych pod klucz do 15 listopada 2003r. gdy tymczasem roboty te nie zostały nawet zakończone stanem surowym otwartym. Prawidłowe jest ustalenie Sądu, że odnośnie wykonania stanu surowego obiektu pozwana posiadała niezbędną dokumentację budowlano – wykonawczą, co potwierdza protokół przekazania robót (k. 204) - „wykonawca przekazuje projekt wykonawczy architektury i konstrukcję budynków” jak i protokoły z narad koordynacyjnych na których były zgłaszane wzajemnie uwagi, czyniono uzgodnienia, gdzie nigdy nie wskazywano na brak dokumentacji budowlanej uniemożliwiającej wykonanie tego etapu robót, poza który pozwana nie wyszła. Istotnie brak było natomiast w momencie przekazania robót dokumentacji wykonawczej robót instalacyjnych wewnętrznych jak i dotyczącej ciągu pieszo-jezdnego, i to Sąd I instancji przyjmuje w swych ustaleniach, dokumentacja ta co wynika z protokołów z narad została przekazana przez projektanta w trakcie realizacji robót, z tym jednak, że okoliczność ta pozostawała bez wpływu na zaistniałe opóźnienie w robotach, które nie weszły w ogóle w ten etap, nie wyszyły poza roboty dotyczące konstrukcji budynku, które nie zostały ukończone w terminie przewidzianym dla wykonania całego zadania. Pozwana nie wykonała robót które warunkowały przystąpienie do robót instalacyjnych, wykończeniowych, a nawet nie przystąpiła do realizacji robót kanalizacyjnych, które z kolei warunkowały wykonanie ciągu pieszo - jezdnego. Stąd odwoływanie się do braków dokumentacji dotyczących tych etapów robót nie może odnieść oczekiwanego rezultatu, gdy brak jest tu związku przyczynowego z zaistniałym opóźnieniem. Wbrew stanowisku skarżącej Sąd I instancji przyjmuje, że w trakcie realizacji robót występowały okoliczności wymagające wprowadzenia zmian, dodatkowych uzgodnień, a te były czynione na bieżąco między stronami, co wynika z protokołów z narad, dzienników budowy, jak i zeznań świadkaJ. H. (1). Ponadto zgodnie z § 9 ust. 1 pozwana zobligowna była do dokonania analizy otrzymanej dokumentacji i zgłoszenia w terminie 10 dni wszelkich uwag co do ewentualnych braków lub błędów, czemu nie uczyniła zadość, zatem odwoływanie się do wadliwości dokumentacji nie może odnieść skutku. Zwrócić należy uwagę, że w świetle postanowienia § 6 ust. 4 wykonawca miał prawo wystąpić o zmianę terminów realizacji zadania m. in. w przypadku zmian w realizowanym obiekcie wprowadzonych przez zamawiającego lub zlecenia robót zamiennych, dodatkowych, których wprowadzenie, ze względów technicznych lub wykonawczych uniemożliwia dotrzymanie terminów umownych. Charakterystyczne jest, że przez cały okres realizacji zadania, mimo, że sporządzony był aneks do umowy z dnia 26 sierpnia 2003 r. w związku z wykonaniem dodatkowej powierzchni użytkowej wbudynku nr (...), gdy wiadomo już było, że roboty instalacyjne obejmują wersje ponadstandardową pozwana nie występowała o zmianę umówionego terminu zakończenia robót, co wskazuje, że wcześniej występujące okoliczności, co do których czyniono uzgodnienia na naradach koordynacyjnych, jak i wynikające z aneksu nie uniemożliwiały dotrzymania terminów umówionych, a w każdym razie pozwana tego nie wykazała. Rzecz przedstawia się identycznie co do podnoszonych później okoliczności, gdy dopiero z momentem upływu terminu zakończenia robót, gdy stan zaawansowania robót był znikomy pozwana wystąpiła o zmianę terminu jednocześnie bezzasadnie wstrzymując realizację robót. Nie można przy tym pominąć, iż już we wrześniu 2003r. zaniepokojona postępem robót, powódka zwracała wagę, iż najistotniejsze znaczenie ma wykonanie stanów surowych zamkniętych, gdyż to warunkuje roboty instalacyjne i wykończeniowe (pismo z 23.09.2003r., k. 70). Ponadto obowiązkiem pozwanej było każdorazowe sygnalizowanie w terminie 10 dni od powstania przyczyny o zagrożeniu dotrzymania terminów końcowych i pośrednich w stosunku do harmonogramu robót (§ 6 ust. 5 umowy). Pozwana nie wykazała, aby obowiązku tego dochowała. Powódka, jak prawidłowo ustala Sąd I instancji, kilkakrotnie zwracała uwagę pozwanej na słaby postęp robót, znaczne opóźnienie w realizacji harmonogramu (k. 66, 67,68) w tym i zweryfikowanego harmonogramu, w protokołach z narad z 17, 23 września, 1 i 3 października wskazując na dwumiesięczne opóźnienie. Odwoływanie się do robót ponadstandardowych, braku ich wyceny nie miało wówczas żadnego usprawiedliwienia, gdy nie weszły one nawet w etap możliwości wykonania zważywszy na rzeczywisty stan zaawansowania robót. W protokole z 19 października 2003r. (k. 167) pozwana zobowiązana została do przedłożenia aktualnego harmonogramu uwzględniającego termin zakończenia budynków i tym samym możliwości kontynuowania robót wykończeniowych, czego nie wykonała. W sytuacji zaniedbań obowiązków i praw wynikających z umowy, zamierzonego rezultatu w zakresie ekskulpacji nie mogło odnieść jedynie dokumentowanie aktywności formalnej na dwa dni przed upływem terminu wykonania robót. Zważywszy na zbliżający się okres zimowy przerwania robót konstrukcyjnych, w okolicznościach sprawy nie znajdowało jakiegokolwiek uzasadnienia. Pozwana całkowicie pomija, że bez jakiegokolwiek uzasadnienia zaprzestała realizacji robót dotyczącychbudynku nr (...)stanowiącego integralną część zadania inwestycyjnego, co potwierdzają wpisy dziennika budowy k. 262 i nast. i robót tych nie podjęła mimo monitów ze strony powódki. Wskazywane przez pozwaną okoliczności jako przyczyny opóźnienia nie pozostają tu w żadnym związku przyczynowo - skutkowym, gdy jak wynika z dziennika budowy w budynku tym wykonano do 18.X.2003r. zaledwie ściany parteru, strop, ściany piętra do wysokości 2 metrów (k. 263). To już dawało podstawę do odstąpienia od umowy z winy pozwanej a w konsekwencji naliczenia kary umownej zgodnie z jej postanowieniami. Odnośnie pozostałych dwóch budynków, to również stwierdzić należy, iż wskazywane przez pozwaną okoliczności dotyczące pokrycia dachowego, obróbek blacharskich, nie mogą w stanie faktycznym sprawy ekskulpować pozwanej, gdy po pierwsze rodzaj dachówki określony był w projekcie, co wynika z zeznań świadkaJ. H.i pismaBiura (...)(k. 75). Jeżeli nawet stanowiące „dokument umowy” kosztorysy przewidywały inny rodzaj dachówki, co wynika z wyjaśnień pozwanej, to jej obowiązkiem było zwrócenie na to uwagi zamawiającemu w terminie 10 dni po analizie dokumentacji a nie dopiero pod koniec okresu realizacji umowy. Po drugie wykonanie robót zamiennych na zlecenie zamawiającego nie wymagało w świetle postanowień umowy formy aneksu, a samego polecenia ich realizacji, zaś ich rozliczenie miało następować w oparciu o stawki i zasady z umowy (§ 14, § 7 ust.5). Po trzecie już na naradzie koordynacyjnej w dniu 8 X z udziałem uprawnionych reprezentantów obu stron zgodnie ustalono pokrycie dachówkąT.P.uwzględniając oczekiwania inwestorów której zakupu zgodnie z umową miała dokonać pozwana. 22 października uzgodniono zaś detale architektoniczne i ponownie wskazano na krycie w/w dachówką. Pozwana miała natychmiast przekazać dane o wysokości dopłat z tytułu dachówki, zwiększonej ilości okien, co nie nastąpiło. Ponownie 5 listopada powódka zwróciła uwagę na konieczność zamówienia tego rodzaju dachówki zobowiązując się pokryć różnicę w cenie zaś powódka miała przystąpić do realizacji zamówienia i wykonania pokrycia dachu (protokoły narad k. 163-177). Tymczasem pozwana w tym przedmiocie wiedząc już od 8 października jaką dachówkę należy zastosować nie uczyniła nic, by następnie 12 listopada przerwać roboty, mimo monitu powódki o wznowienie robót związanych z pokryciem budynków, będących najistotniejszymi z uwagi na zbliżającą się zimę, łącznie ze wskazaniem firmy w której pozwana może tę dachówkę wraz z akcesoriami zamówić, nie podjęła się realizacji robót (k. 325). Odwoływanie się do konieczności sporządzenia aneksu i uzgodnień odnośnie prac, które przy faktycznym stanie zaawansowania robót miała wykonać w przyszłości i to odległej nie uzasadniało przerwania robót, odmowy ich realizacji, co doprowadziło do odstąpienia od umowy. Nieuzasadniony jest również zarzut naruszenia prawa materialnego -art. 395 § 2 k.c.w zw. zart. 383 § 1 k.c.Wbrew stanowisku skarżącej fakt odstąpienia od umowy nie czyni automatycznie ustania mocy obowiązującej zapisów umownych dotyczących kary umownej. Uszło uwagi skarżącej, że kara umowna została zastrzeżona jako sankcja odstąpienia od umowy przez zamawiającego z winy wykonawcy. Zgodnie z treściąart. 494 k.c.strona odstępująca od umowy może również żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania. W granicach zatem swobody umów (art. 3531k.c.) strony mogą zastrzec skutecznie karę umowną na wypadek niewykonania zobowiązania, odstąpienia od umowy przez jedną z nich z przyczyn leżących po drugiej stronie. Tego rodzaju zastrzeżenie zważywszy na swój charakter nie wygasa skutkiem odstąpienia, gdyż to dopiero stanowi zdarzenie uprawniające do kary umownej, determinuje jej naliczenie. Odwoływanie się do poglądu wyrażonego przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 7 marca 2001r. sygn. I ACa 512/00 nie jest uzasadnione w stanie faktycznym sprawy, gdy pogląd ten dotyczył innej sytuacji faktycznej, przy czym Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu w/w orzeczenia wyraźnie wskazał, że kara umowna należałaby się, gdyby została zastrzeżona na wypadek odstąpienia od umowy. Z podanych przyczyn apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlegała oddaleniu na podstawieart. 385 k.p.c.O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono stosownie do wyniku rozstrzygnięcia w oparciu oart. 98§ 1 i 3, 99 k.p.c.

15/150000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKa_000199_2006_Uz_2006-06-22_001

II AKa 199/06

2006-06-22 02:00:00.0 CEST

2022-06-08 20:00:03.0 CEST

2022-06-08 16:45:34.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 199/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 czerwca 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska Sędziowie SSA Witold Mazur (spr.) SSA Paweł Węgrzynek Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2006 r. sprawy R. B. ur. (...) w Ż. syna Z. i A. oskarżonego z art. 207§2 kk i inne na skutek apelacji prokuratora i obrońcy oskarżonego od wy

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Anna Bil" xPublisher="abil" xEditorFullName="Izabela Orczyk" xEditor="iorczyk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="6" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xYear="2006" xVolNmbr="000199" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 199/06</xUx> </xBx></xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 22 czerwca 2006 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Bożena Brewczyńska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Witold Mazur (spr.)</xText> <xText>SSA Paweł Węgrzynek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2006 r. sprawy</xText> <xText><xBx><xAnon>R. B.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>Ż.</xAnon></xText> <xText>syna <xAnon>Z.</xAnon> i <xAnon>A.</xAnon></xText> <xText>oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 207§2 kk</xLexLink> i inne</xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora i obrońcy oskarżonego</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Wydział Zamiejscowy <xBRx/>w Wodzisławiu Śląskim z dnia 14 marca 2006 r. sygn. akt. V K 1/06</xText> <xText>1/ zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że eliminuje z opisu czynu przypisanego oskarżonemu <xAnon>R. B.</xAnon> w punkcie 1 wyroku słowa <xBRx/>„w szczególny okrutny sposób” i ustala, iż oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa określonego w <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 207§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 ust. 1" xIsapId="WDU19971110724" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 111, poz. 724">art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt</xLexLink> ( Dz. U. nr 111, poz. 724 ) w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§2 kk</xLexLink> i na podstawie przepisu <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 207§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§3 kk</xLexLink> wymierza mu karę 1 ( jednego ) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;</xText> <xText>2/ na podstawie <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63§1 kk</xLexLink> na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zalicza oskarżonemu <xAnon>R. B.</xAnon> okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 8 września 2005r. do dnia 22 czerwca 2006r. ;</xText> <xText>3/ w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy</xText> <xText>4/ zasądza od oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym opłatę za obie instancje w kwocie 300 ( trzysta) złotych.</xText> <xText>Sygn. akt II AKa 199/06</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>R. B.</xAnon> został oskarżony o to, że:</xText> <xText>I. w okresie od 1990r. do dnia 8 września 2005r. w <xAnon>R.</xAnon>, stosując szczególne okrucieństwo, znęcał się fizycznie i psychicznie nad swoją żoną <xAnon>M. B. (1)</xAnon> oraz dziećmi <xAnon>A. B.</xAnon>, <xAnon>M. B. (2) z d. B.</xAnon>, <xAnon>K. B.</xAnon> i <xAnon>T. B.</xAnon> w ten sposób, że bił ich i kopał po całym ciele, popychał, rzucał w nich przedmiotami, powodując obrażane ciała <xBRx/>w postaci stłuczeń i zasinieć, groził im pozbawieniem życia, podpaleniem <xBRx/>i wyrzuceniem z mieszkania, oddawał w ich kierunku strzały z broni pneumatycznej, wyzywał ich słowami uznanymi powszechnie za wulgarne <xBRx/>i obelżywe, natomiast w 2002r. ugodził <xAnon>M. B. (1)</xAnon> nożem w lewą nogę, powodując ranę ciętą uda, a w dniu 3 sierpnia 2001r. ugodził widelcem w łokieć <xAnon>K. B.</xAnon> powodują ranę kłutą tej okolicy,</xText> <xText xALIGNx="center">to jest o czyn z <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.207§2kk</xLexLink></xText> <xText>II. w 2000r. w <xAnon>R.</xAnon>, działając w zamiarze zaboru mienia, posługując się nożem i grożąc <xAnon>M. B. (1)</xAnon> pozbawieniem życia, spowodował u niej ranę kłutą prawego ramienia i usiłował dokonać na jej szkodę kradzieży pieniędzy <xBRx/>w nieokreślonej kwocie., lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę wydania pieniędzy przez pokrzywdzoną,</xText> <xText xALIGNx="center"> to jest o czyn z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.13§1kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.280§2kk</xLexLink></xText> <xText>III. w 2003r. w <xAnon>R.</xAnon> poprzez oddanie strzału z broni pneumatycznej uśmiercił świnkę morską,</xText> <xText>to jest o czyn z art.35 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r.</xText> <xText>o ochronie zwierząt</xText> <xText>IV. w sierpniu 2004r. w <xAnon>R.</xAnon> poprzez oddanie strzału z broni pneumatycznej uśmiercił kanarka,</xText> <xText>to jest o czyn z art.35 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r.</xText> <xText>o ochronie zwierząt</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Gliwicach w V Wydziale Karnym Zamiejscowym <xBRx/>w <xAnon>W.</xAnon> wyrokiem z dnia 14 marca 2006r. wydanym w sprawie V K 1/06 orzekł:</xText> <xText>1.oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> uznał za winnego tego, że w okresie od 1990r. do dnia 8 września 2005r. w <xAnon>R.</xAnon>, w szczególny okrutny sposób znęcał się fizycznie i psychicznie nad swoją żoną <xAnon>M. B. (1)</xAnon> oraz dziećmi <xAnon>A.</xAnon>, <xAnon>K.</xAnon> i <xAnon>T. B.</xAnon> oraz <xAnon>M. B. (2)</xAnon> z d. <xAnon>B.</xAnon>, w ten sposób, że bił ich, kopał, popychał, szarpał, rzucał różnymi przedmiotami, wyzywał wulgarnymi słowami, grożąc między innymi pozbawieniem życia, podpaleniem, wyrzuceniem z domu, a także strzelając do świnki morskiej <xBRx/>i kanarka w 2004r. i sierpniu 2005r. spowodował śmierć tych zwierząt <xBRx/>oraz spowodował ranę ciętą uda lewej nogi u <xAnon>M. B. (1)</xAnon> przez ugodzenie jej nożem w 2002r., a 3 sierpnia 2001r. ugodził widelcem w łokieć syna <xAnon>K.</xAnon>, co spowodowało u niego ranę kłutą w tym miejscu, czym wyczerpał znamiona występku z <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.207§2kk</xLexLink> i za to na mocy tego przepisu skazał go na karę 3 lat pozbawienia wolności,</xText> <xText>2. oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> uniewinnił od czynu zarzucanego mu w pkt II aktu oskarżenia i w tym zakresie kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa,</xText> <xText>3. na mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.63§1kk</xLexLink> na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżonemu <xAnon>R. B.</xAnon> zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 8 września 2005r. do dnia 14 marca 2006r.,</xText> <xText>4. na mocy <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 ust. 1" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">art.29 ust.1 ustawy Prawo o Adwokaturze</xLexLink> zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata <xAnon>J. L.</xAnon> kwotę 1.020 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej obrony z urzędu,</xText> <xText>5. na mocy <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.624§1kpk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 627" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.627kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 ust. 1" xIsapId="WDU19730270152" xTitle="Ustawa z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych" xAddress="Dz. U. z 1973 r. Nr 27, poz. 152">art.17ust.1 ustawy o opłatach <xBRx/>w sprawach karnych</xLexLink> zasądził od oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa wydatki w kwocie 1.300 zł, zwalniając go od ponoszenia pozostałych wydatków i opłaty, obciążając nimi Skarb Państwa.</xText> <xText>Od wyroku apelacje złożyli prokurator i obrońca oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon>.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 425" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.425kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 444" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.444kpk</xLexLink> prokurator zaskarżył powyższy wyrok na niekorzyść oskarżonego w części dotyczącej uznania zarzucanych <xAnon>R. B.</xAnon> przestępstw z <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 ust. 1" xIsapId="WDU19971110724" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 111, poz. 724">art.35 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. <xBRx/>o ochronie zwierząt</xLexLink> za przejaw psychicznego znęcania się nad rodziną.</xText> <xText>Powołując się na przepis art.438pkt1kpk rozstrzygnięciu zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 ust. 1" xIsapId="WDU19971110724" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 111, poz. 724">art.35 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt</xLexLink>, polegającą na dokonaniu wadliwej oceny przestępczego charakteru czynów zarzucanych oskarżonemu <xAnon>R. B.</xAnon> w punktach III i IV aktu oskarżenia, a skutkującą uznaniem ich za zachowanie wypełniające znamiona przestępstwa określonego w <xLexLink xArt="art. 207" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.207kk</xLexLink> i niezastosowanie tego przepisu pomimo obowiązku jego zastosowania, podczas gdy ustalenia faktyczne poczynione w niniejszej sprawie wskazują na to, iż oskarżony wypełnił ustawowe znamiona przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 ust. 1" xIsapId="WDU19971110724" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 111, poz. 724">art.35 ust.1 ustawy z dnia <xBRx/>21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt</xLexLink>.</xText> <xText>Podnosząc powyższy zarzut autor apelacji wniósł o uchylenie wyroku <xBRx/>w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I-szej instancji.</xText> <xText>Obrońca oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> zarzucił wyrokowi:</xText> <xText>1. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał ustawowe znamiona czynu opisanego w <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.207§2kk</xLexLink>,</xText> <xText>2. naruszenie przepisu prawa materialnego a to <xLexLink xArt="art. 53" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.53kk</xLexLink> poprzez jego błędną interpretację i złe zastosowanie polegające na wymierzeniu oskarżonemu <xAnon>R. B.</xAnon> kary rażąco surowej.</xText> <xText>Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu <xAnon>R. B.</xAnon> kary pozbawienia wolności w dolnych granicach ustawowego zagrożenia z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na stosowny okres próby, przy jednoczesnym przyjęciu, że dopuścił się popełnienia przestępstwa opisanego w <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.207§1kk</xLexLink> albo o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I-szej instancji.</xText> <xText xALIGNx="center">Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Apelacje prokuratora i obrońcy oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> w odnośnie podniesionych zarzutów i zawartych w nich wniosków są częściowo trafne <xBRx/>i w tym zakresie zasługują na uwzględnienie, natomiast co do sformułowanych żądań zmierzających w kierunku uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I-szej instancji do ponownego rozpoznania nie znajdują racjonalnego uzasadnienia oraz nie mogą być w tej części uwzględnione.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w sposób poprawny przeprowadził postępowanie dowodowe, uwzględnił wszystkie dowody zaoferowane przez strony procesowe i doszedł do prawidłowego przekonania, że oskarżony <xAnon>R. B.</xAnon> znęcał się fizycznie <xBRx/>i psychicznie nad swoją żoną <xAnon>M.</xAnon>, córkami <xAnon>A.</xAnon> i <xAnon>M.</xAnon> oraz synami <xAnon>K.</xAnon> i <xAnon>T.</xAnon>. Zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i na rozprawie głównej on przyznał się częściowo do tego czynu, a jego wyjaśnienia korelują w tym zakresie z zeznaniami świadków <xAnon>A. K.</xAnon>, <xAnon>R. K.</xAnon>, <xAnon>M. S.</xAnon> i <xAnon>A. O.</xAnon> oraz znajdują potwierdzenie w zgromadzonej dokumentacji lekarskiej, opinii biegłego sądowego z zakresu medycyny sądowej odnośnie rodzaju i charakteru obrażeń ciała odniesionych przez pokrzywdzonych <xAnon>M. B. (1)</xAnon> i <xAnon>K. B.</xAnon> oraz w treści dokumentacji sporządzonej przez funkcjonariuszy Policji, po przeprowadzonych interwencjach domowych, na okoliczność stwierdzonych przypadków przemocy w rodzinie w październiku 2004r. oraz styczniu, kwietniu i czerwcu 2005r. Pomimo tego, że osoby najbliższe dla oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> i jednocześnie pokrzywdzone w niniejszej sprawie, w trakcie przewodu sądowego, skorzystały z prawa do odmowy składania zeznań, to ta okoliczność w żaden sposób nie osłabiła wartości pozostałych dowodów zebranych w sprawie. Zaprezentowana przez Sąd I-szej instancji ich ocena jest obiektywna i rzeczowa. Uwzględnia wskazania wiedzy, doświadczenia życiowego oraz zasad logicznego rozumowania. Sąd I-szej instancji badał <xBRx/>i uwzględniał okoliczności przemawiające zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon>, zgodnie z zasadą wyrażoną w <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.4kpk</xLexLink>. Przeprowadzona w tym zakresie analiza oraz ocena zebranego materiału dowodowego jest przekonująca i nie nosi cechy dowolności. Mieści się ona <xBRx/>w granicach zakreślonych przez przepis <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.7kpk</xLexLink>. Z tych też względów Sąd Okręgowy nabrał słusznego przekonania, że oskarżony <xAnon>R. B.</xAnon> w okresie od 1990r. do dnia 8 września 2005r.</xText> <xText>w <xAnon>R.</xAnon>, znęcał się fizycznie i psychicznie nad swoją żoną <xAnon>M. B. (1)</xAnon> <xBRx/>oraz dziećmi <xAnon>A.</xAnon>, <xAnon>K.</xAnon> i <xAnon>T. B.</xAnon> oraz <xAnon>M. B. (2)</xAnon> <xBRx/>z d. <xAnon>B.</xAnon> w ten sposób, że ich bił , kopał, popychał, szarpał, rzucał różnymi przedmiotami, wyzywał wulgarnymi słowami, grożąc między innymi pozbawieniem życia, podpaleniem, wyrzuceniem z domu oraz spowodował ranę ciętą uda lewej nogi u <xAnon>M. B. (1)</xAnon> przez ugodzenie jej nożem w 2002r., <xBRx/>a 3 sierpnia 2001r. ugodził widelcem w łokieć syna <xAnon>K.</xAnon>, co <xBRx/>spowodowało u niego ranę kłutą w tym miejscu, a ponadto strzelając do świnki morskiej i kanarka spowodował śmierć tych zwierząt.</xText> <xText>Okoliczność związana z fizycznym i psychicznym znęcaniem się oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> nad wyżej wymienionymi członkami jego rodziny nie była zresztą kwestionowana w apelacji przez jego obrońcę, który jedynie stwierdził, że jego działanie nie wypełniło znamion przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.207§2kk</xLexLink> zawierającego odmianę typu kwalifikowanego znęcania się ze względu na stosowanie przez znęcającego się szczególnego okrucieństwa. Natomiast przyznał, że materiał dowodowy daje niewątpliwie podstawę do przypisania oskarżonemu popełnienia przestępstwa określonego w <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.207§1kk</xLexLink>.</xText> <xText>Odnosząc się w pierwszej kolejności do apelacji prokuratora należy ją częściowo uwzględnić. Na gruncie niniejszej sprawy pozostaje poza sporem to, że oskarżony <xAnon>R. B.</xAnon> strzelając z wiatrówki uśmiercił świnkę morską <xBRx/>i kanarka. Zwierzęta te należały do jego dzieci. Przepis <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19971110724" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 111, poz. 724">art.6 ustawy z dnia <xBRx/>21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt</xLexLink> (Dz. U. Nr 111, poz.724 ze zm.) zabrania nieuzasadnionego i niehumanitarnego zabijania zwierząt. Z kolei przepis <xBRx/>art.33 ust.1 tej ustawy wymienia przypadki uzasadniające uśmiercanie zwierząt, wskazując na potrzeby gospodarcze, względy humanitarne, konieczność sanitarną, potrzeby nauki lub nadmierną agresywność, powodującą bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzkiego. Żadna z tych przesłanek nie wystąpiła na gruncie niniejszej sprawy. W tej sytuacji zachowanie oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> było całkowicie nieuzasadnione i niczym nie usprawiedliwione. Biorąc pod uwagę różne daty tych czynów, rozmiary zwierząt i wielkość śrutu należy wykluczyć, aby jego zachowanie było przypadkowe. Strzelając do tych zwierząt umyślnie jej uśmiercił. Ocena jego zachowania prowadzi do wniosku, jak słusznie uznał sąd orzekający, że świadomie i umyślnie uśmiercił te zwierzęta i był to element psychicznego znęcania się nad członkami swojej rodziny. Jego działanie było ponadto podyktowane również chęcią sprawienia przykrości członkom rodziny, wyrazem zademonstrowania swej siły, poczucia bezkarności i podporządkowania ich swojej woli. Zastosowana w tym przypadku przemoc skierowana została do otoczenia osób pokrzywdzonych, czyli zwierząt i miała na celu oddziaływanie na ich świadomość oraz wolę.</xText> <xText>W tej sytuacji podzielając argumentację skarżącego, że te czyny oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> były z jednej strony elementami znamion przestępstwa znęcania się określonego w <xLexLink xArt="art. 207" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.207kk</xLexLink> i jednocześnie wypełniły znamiona przestępstwa określonego w <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 ust. 1" xIsapId="WDU19971110724" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 111, poz. 724">art. 35ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt</xLexLink>, należało przyjąć konstrukcję kumulatywnego zbiegu przepisów ustawy <xBRx/>w oparciu o treść <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.11§2kk</xLexLink>. Doszło zatem tutaj do obrazy przepisu prawa materialnego, a to <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 ust. 1" xIsapId="WDU19971110724" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 111, poz. 724">art.35 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt</xLexLink>, poprzez jego niezastosowanie, pomimo, że z ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie wynika, że oskarżony <xAnon>R. B.</xAnon> wypełnił ustawowe znamiona tego przestępstwa.</xText> <xText>Odnosząc się z kolei do apelacji obrońcy oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> to uznać należy za słuszny zarzut błędnego zakwalifikowania jego zachowania jako wypełniającego znamiona czynu z <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.207§2kk</xLexLink>. Zebrane w sprawie dowody w żaden sposób nie wskazują na to, aby sprawca zastosował drastyczne metody działania i w wyjątkowy sposób dotkliwie powodował bardzo silne cierpienia fizyczne i psychiczne swoich ofiar. Przy kwalifikowaniu jego zachowania jako szczególnie okrutnego, należy mieć na uwadze subiektywny odbiór tego czynu przez osoby pokrzywdzone. W niniejszej sprawie trudno to ocenić z powodu skorzystania przez osoby najbliższe dla oskarżonego z prawa do odmowy składania zeznań. Z kolei z innych dowodów zgromadzonych w sprawie <xBRx/>nie wynika, że oskarżony <xAnon>R. B.</xAnon> zastosował takie środki przemocy fizycznej oraz wyrządził osobom pokrzywdzonym takie cierpienia psychiczne, które wykraczałyby poza zakres niezbędny do przełamania ich oporu i woli.</xText> <xText>W jego działaniu trudno dopatrzyć się drastycznych metod działania, które <xBRx/>w wyjątkowo dotkliwy sposób spowodowały bardzo silne cierpienia fizyczne lub psychiczne dla osób pokrzywdzonych.</xText> <xText>W tej sytuacji podzielając w tym zakresie zarzut obrońcy oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> oraz wcześniej omówiony zarzut prokuratora oraz absolutne nie widząc potrzeby oraz konieczności uchylenia zaskarżonego wyroku <xBRx/>i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania, Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, że w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, istnieje podstawa do zmiany zaskarżonego wyroku i uznania, iż przypisany oskarżonemu <xAnon>R. B.</xAnon> czyn wyczerpał znamiona przestępstwa określonego w <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.207§1kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 35;art. 35 ust. 1" xIsapId="WDU19971110724" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 111, poz. 724">art. 35ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r.o ochronie zwierząt</xLexLink> (Dz. U Nr 111, poz. 724) w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.11§2kk</xLexLink> i na podstawie <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.207§1kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.11§3kk</xLexLink> wymierzenia mu kary 1 roku <xBRx/>i 6 miesięcy pozbawienia wolności.</xText> <xText>Orzeczona kara pozbawienia wolności w bezwzględnym wymiarze odpowiada dyrektywom sądowego wymiaru kary określonym w <xLexLink xArt="art. 53" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53kk</xLexLink>. Jest współmierna do stopnia zawinienia sprawcy oraz adekwatna do społecznej szkodliwości popełnionego i przypisanego mu przestępstwa, naruszającego różne dobra prawne. Uwzględnia rodzaj i charakter dokonanego czynu, właściwości i warunki osobiste sprawcy, jego dotychczasowy sposób życia oraz okoliczność, iż do tej pory nie był karany. W ocenie Sądu Apelacyjne kara ta jest słuszna i sprawiedliwa. Nie może uchodzić za nadmiernie surową oraz nie stanowi też wyrazu nieuzasadnionej pobłażliwości dla tego typu zachowań godzących w dobro rodziny. Powinna wpłynąć na oskarżonego wychowawczo, działać zapobiegawczo oraz stanowić przykładną nauczkę na przyszłość. Nie przekracza granic bezprawia i stopnia karygodności. Została wymierzona we właściwych granicach ustawowego zagrożenia i absolutnie nie nosi cech nadmiernej surowości. Popełniony czyn zabroniony zawiera duży ładunek społecznej szkodliwości, stanowiąc poważne niebezpieczeństwo dla porządku prawnego i wymaga przykładnego ukarania. Brak jest jakichkolwiek przesłanek dla jej warunkowego zwieszenia. Niewątpliwie uzmysłowi oskarżonemu <xAnon>R. B.</xAnon> naganność takiego postępowania oraz powinna wdrożyć go do przestrzegania porządku prawnego, norm moralnych i zasad współżycia społecznego oraz spełnić swoje cele w zakresie prewencji ogólnej jak <xBRx/>i szczególnej.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.63§1kk</xLexLink> na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżonemu <xAnon>R. B.</xAnon> zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 8 września 2005r. do dnia 22 czerwca 2006r.</xText> <xText>Mając na uwadze wszystkie wymienione okoliczności, Sąd Apelacyjny mienił zaskarżony wyrok w zakresie opisu czynu , jego kwalifikacji prawnej i wymiaru kary w sposób wyżej omówiony oraz uznając go w pozostałej części za słuszny <xBRx/>i prawidłowy, na mocy <xLexLink xArt="art. 437" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437</xLexLink>&amp;1<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink> utrzymał go w mocy wobec oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon>.</xText> <xText>O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 ust. 1" xIsapId="WDU19730270152" xTitle="Ustawa z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych" xAddress="Dz. U. z 1973 r. Nr 27, poz. 152">art. 10 ust.1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych</xLexLink> <xBRx/>( Dz. U. Nr. 49, poz. 223 ze zm.) i <xLexLink xArt="art. 636;art. 636 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 636§1kpk</xLexLink>, mając na uwadze sytuację majątkową i dochody z tytułu emerytury osiągane przez oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Brewczyńska

Anna Bil

Izabela Rybok

Izabela Orczyk

Sygn. akt : II AKa 199/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 czerwca 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska Sędziowie SSA Witold Mazur (spr.) SSA Paweł Węgrzynek Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2006 r. sprawy R. B.ur. (...)wŻ. synaZ.iA. oskarżonego zart. 207§2 kki inne na skutek apelacji prokuratora i obrońcy oskarżonego od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Wydział Zamiejscowyw Wodzisławiu Śląskim z dnia 14 marca 2006 r. sygn. akt. V K 1/06 1/ zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że eliminuje z opisu czynu przypisanego oskarżonemuR. B.w punkcie 1 wyroku słowa„w szczególny okrutny sposób” i ustala, iż oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa określonego wart. 207§1 kkiart. 35 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt( Dz. U. nr 111, poz. 724 ) w zw. zart. 11§2 kki na podstawie przepisuart. 207§1 kkw zw. zart. 11§3 kkwymierza mu karę 1 ( jednego ) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności; 2/ na podstawieart. 63§1 kkna poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zalicza oskarżonemuR. B.okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 8 września 2005r. do dnia 22 czerwca 2006r. ; 3/ w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy 4/ zasądza od oskarżonegoR. B.na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym opłatę za obie instancje w kwocie 300 ( trzysta) złotych. Sygn. akt II AKa 199/06 UZASADNIENIE R. B.został oskarżony o to, że: I. w okresie od 1990r. do dnia 8 września 2005r. wR., stosując szczególne okrucieństwo, znęcał się fizycznie i psychicznie nad swoją żonąM. B. (1)oraz dziećmiA. B.,M. B. (2) z d. B.,K. B.iT. B.w ten sposób, że bił ich i kopał po całym ciele, popychał, rzucał w nich przedmiotami, powodując obrażane ciaław postaci stłuczeń i zasinieć, groził im pozbawieniem życia, podpaleniemi wyrzuceniem z mieszkania, oddawał w ich kierunku strzały z broni pneumatycznej, wyzywał ich słowami uznanymi powszechnie za wulgarnei obelżywe, natomiast w 2002r. ugodziłM. B. (1)nożem w lewą nogę, powodując ranę ciętą uda, a w dniu 3 sierpnia 2001r. ugodził widelcem w łokiećK. B.powodują ranę kłutą tej okolicy, to jest o czyn zart.207§2kk II. w 2000r. wR., działając w zamiarze zaboru mienia, posługując się nożem i grożącM. B. (1)pozbawieniem życia, spowodował u niej ranę kłutą prawego ramienia i usiłował dokonać na jej szkodę kradzieży pieniędzyw nieokreślonej kwocie., lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę wydania pieniędzy przez pokrzywdzoną, to jest o czyn zart.13§1kkw zw. zart.280§2kk III. w 2003r. wR.poprzez oddanie strzału z broni pneumatycznej uśmiercił świnkę morską, to jest o czyn z art.35 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt IV. w sierpniu 2004r. wR.poprzez oddanie strzału z broni pneumatycznej uśmiercił kanarka, to jest o czyn z art.35 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt Sąd Okręgowy w Gliwicach w V Wydziale Karnym ZamiejscowymwW.wyrokiem z dnia 14 marca 2006r. wydanym w sprawie V K 1/06 orzekł: 1.oskarżonegoR. B.uznał za winnego tego, że w okresie od 1990r. do dnia 8 września 2005r. wR., w szczególny okrutny sposób znęcał się fizycznie i psychicznie nad swoją żonąM. B. (1)oraz dziećmiA.,K.iT. B.orazM. B. (2)z d.B., w ten sposób, że bił ich, kopał, popychał, szarpał, rzucał różnymi przedmiotami, wyzywał wulgarnymi słowami, grożąc między innymi pozbawieniem życia, podpaleniem, wyrzuceniem z domu, a także strzelając do świnki morskieji kanarka w 2004r. i sierpniu 2005r. spowodował śmierć tych zwierzątoraz spowodował ranę ciętą uda lewej nogi uM. B. (1)przez ugodzenie jej nożem w 2002r., a 3 sierpnia 2001r. ugodził widelcem w łokieć synaK., co spowodowało u niego ranę kłutą w tym miejscu, czym wyczerpał znamiona występku zart.207§2kki za to na mocy tego przepisu skazał go na karę 3 lat pozbawienia wolności, 2. oskarżonegoR. B.uniewinnił od czynu zarzucanego mu w pkt II aktu oskarżenia i w tym zakresie kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa, 3. na mocyart.63§1kkna poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżonemuR. B.zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 8 września 2005r. do dnia 14 marca 2006r., 4. na mocyart.29 ust.1 ustawy Prawo o Adwokaturzezasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokataJ. L.kwotę 1.020 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej obrony z urzędu, 5. na mocyart.624§1kpkw zw. zart.627kpkiart.17ust.1 ustawy o opłatachw sprawach karnychzasądził od oskarżonegoR. B.na rzecz Skarbu Państwa wydatki w kwocie 1.300 zł, zwalniając go od ponoszenia pozostałych wydatków i opłaty, obciążając nimi Skarb Państwa. Od wyroku apelacje złożyli prokurator i obrońca oskarżonegoR. B.. Na podstawieart.425kpkiart.444kpkprokurator zaskarżył powyższy wyrok na niekorzyść oskarżonego w części dotyczącej uznania zarzucanychR. B.przestępstw zart.35 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r.o ochronie zwierzątza przejaw psychicznego znęcania się nad rodziną. Powołując się na przepis art.438pkt1kpk rozstrzygnięciu zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego, a to art.art.35 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt, polegającą na dokonaniu wadliwej oceny przestępczego charakteru czynów zarzucanych oskarżonemuR. B.w punktach III i IV aktu oskarżenia, a skutkującą uznaniem ich za zachowanie wypełniające znamiona przestępstwa określonego wart.207kki niezastosowanie tego przepisu pomimo obowiązku jego zastosowania, podczas gdy ustalenia faktyczne poczynione w niniejszej sprawie wskazują na to, iż oskarżony wypełnił ustawowe znamiona przestępstwa zart.35 ust.1 ustawy z dnia21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt. Podnosząc powyższy zarzut autor apelacji wniósł o uchylenie wyrokuw zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I-szej instancji. Obrońca oskarżonegoR. B.zarzucił wyrokowi: 1. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał ustawowe znamiona czynu opisanego wart.207§2kk, 2. naruszenie przepisu prawa materialnego a toart.53kkpoprzez jego błędną interpretację i złe zastosowanie polegające na wymierzeniu oskarżonemuR. B.kary rażąco surowej. Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemuR. B.kary pozbawienia wolności w dolnych granicach ustawowego zagrożenia z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na stosowny okres próby, przy jednoczesnym przyjęciu, że dopuścił się popełnienia przestępstwa opisanego wart.207§1kkalbo o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I-szej instancji. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacje prokuratora i obrońcy oskarżonegoR. B.w odnośnie podniesionych zarzutów i zawartych w nich wniosków są częściowo trafnei w tym zakresie zasługują na uwzględnienie, natomiast co do sformułowanych żądań zmierzających w kierunku uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I-szej instancji do ponownego rozpoznania nie znajdują racjonalnego uzasadnienia oraz nie mogą być w tej części uwzględnione. Sąd Okręgowy w sposób poprawny przeprowadził postępowanie dowodowe, uwzględnił wszystkie dowody zaoferowane przez strony procesowe i doszedł do prawidłowego przekonania, że oskarżonyR. B.znęcał się fizyczniei psychicznie nad swoją żonąM., córkamiA.iM.oraz synamiK.iT.. Zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i na rozprawie głównej on przyznał się częściowo do tego czynu, a jego wyjaśnienia korelują w tym zakresie z zeznaniami świadkówA. K.,R. K.,M. S.iA. O.oraz znajdują potwierdzenie w zgromadzonej dokumentacji lekarskiej, opinii biegłego sądowego z zakresu medycyny sądowej odnośnie rodzaju i charakteru obrażeń ciała odniesionych przez pokrzywdzonychM. B. (1)iK. B.oraz w treści dokumentacji sporządzonej przez funkcjonariuszy Policji, po przeprowadzonych interwencjach domowych, na okoliczność stwierdzonych przypadków przemocy w rodzinie w październiku 2004r. oraz styczniu, kwietniu i czerwcu 2005r. Pomimo tego, że osoby najbliższe dla oskarżonegoR. B.i jednocześnie pokrzywdzone w niniejszej sprawie, w trakcie przewodu sądowego, skorzystały z prawa do odmowy składania zeznań, to ta okoliczność w żaden sposób nie osłabiła wartości pozostałych dowodów zebranych w sprawie. Zaprezentowana przez Sąd I-szej instancji ich ocena jest obiektywna i rzeczowa. Uwzględnia wskazania wiedzy, doświadczenia życiowego oraz zasad logicznego rozumowania. Sąd I-szej instancji badałi uwzględniał okoliczności przemawiające zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonegoR. B., zgodnie z zasadą wyrażoną wart.4kpk. Przeprowadzona w tym zakresie analiza oraz ocena zebranego materiału dowodowego jest przekonująca i nie nosi cechy dowolności. Mieści się onaw granicach zakreślonych przez przepisart.7kpk. Z tych też względów Sąd Okręgowy nabrał słusznego przekonania, że oskarżonyR. B.w okresie od 1990r. do dnia 8 września 2005r. wR., znęcał się fizycznie i psychicznie nad swoją żonąM. B. (1)oraz dziećmiA.,K.iT. B.orazM. B. (2)z d.B.w ten sposób, że ich bił , kopał, popychał, szarpał, rzucał różnymi przedmiotami, wyzywał wulgarnymi słowami, grożąc między innymi pozbawieniem życia, podpaleniem, wyrzuceniem z domu oraz spowodował ranę ciętą uda lewej nogi uM. B. (1)przez ugodzenie jej nożem w 2002r.,a 3 sierpnia 2001r. ugodził widelcem w łokieć synaK., cospowodowało u niego ranę kłutą w tym miejscu, a ponadto strzelając do świnki morskiej i kanarka spowodował śmierć tych zwierząt. Okoliczność związana z fizycznym i psychicznym znęcaniem się oskarżonegoR. B.nad wyżej wymienionymi członkami jego rodziny nie była zresztą kwestionowana w apelacji przez jego obrońcę, który jedynie stwierdził, że jego działanie nie wypełniło znamion przestępstwa zart.207§2kkzawierającego odmianę typu kwalifikowanego znęcania się ze względu na stosowanie przez znęcającego się szczególnego okrucieństwa. Natomiast przyznał, że materiał dowodowy daje niewątpliwie podstawę do przypisania oskarżonemu popełnienia przestępstwa określonego wart.207§1kk. Odnosząc się w pierwszej kolejności do apelacji prokuratora należy ją częściowo uwzględnić. Na gruncie niniejszej sprawy pozostaje poza sporem to, że oskarżonyR. B.strzelając z wiatrówki uśmiercił świnkę morskąi kanarka. Zwierzęta te należały do jego dzieci. Przepisart.6 ustawy z dnia21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt(Dz. U. Nr 111, poz.724 ze zm.) zabrania nieuzasadnionego i niehumanitarnego zabijania zwierząt. Z kolei przepisart.33 ust.1 tej ustawy wymienia przypadki uzasadniające uśmiercanie zwierząt, wskazując na potrzeby gospodarcze, względy humanitarne, konieczność sanitarną, potrzeby nauki lub nadmierną agresywność, powodującą bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzkiego. Żadna z tych przesłanek nie wystąpiła na gruncie niniejszej sprawy. W tej sytuacji zachowanie oskarżonegoR. B.było całkowicie nieuzasadnione i niczym nie usprawiedliwione. Biorąc pod uwagę różne daty tych czynów, rozmiary zwierząt i wielkość śrutu należy wykluczyć, aby jego zachowanie było przypadkowe. Strzelając do tych zwierząt umyślnie jej uśmiercił. Ocena jego zachowania prowadzi do wniosku, jak słusznie uznał sąd orzekający, że świadomie i umyślnie uśmiercił te zwierzęta i był to element psychicznego znęcania się nad członkami swojej rodziny. Jego działanie było ponadto podyktowane również chęcią sprawienia przykrości członkom rodziny, wyrazem zademonstrowania swej siły, poczucia bezkarności i podporządkowania ich swojej woli. Zastosowana w tym przypadku przemoc skierowana została do otoczenia osób pokrzywdzonych, czyli zwierząt i miała na celu oddziaływanie na ich świadomość oraz wolę. W tej sytuacji podzielając argumentację skarżącego, że te czyny oskarżonegoR. B.były z jednej strony elementami znamion przestępstwa znęcania się określonego wart.207kki jednocześnie wypełniły znamiona przestępstwa określonego wart. 35ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt, należało przyjąć konstrukcję kumulatywnego zbiegu przepisów ustawyw oparciu o treśćart.11§2kk. Doszło zatem tutaj do obrazy przepisu prawa materialnego, a toart.35 ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt, poprzez jego niezastosowanie, pomimo, że z ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie wynika, że oskarżonyR. B.wypełnił ustawowe znamiona tego przestępstwa. Odnosząc się z kolei do apelacji obrońcy oskarżonegoR. B.to uznać należy za słuszny zarzut błędnego zakwalifikowania jego zachowania jako wypełniającego znamiona czynu zart.207§2kk. Zebrane w sprawie dowody w żaden sposób nie wskazują na to, aby sprawca zastosował drastyczne metody działania i w wyjątkowy sposób dotkliwie powodował bardzo silne cierpienia fizyczne i psychiczne swoich ofiar. Przy kwalifikowaniu jego zachowania jako szczególnie okrutnego, należy mieć na uwadze subiektywny odbiór tego czynu przez osoby pokrzywdzone. W niniejszej sprawie trudno to ocenić z powodu skorzystania przez osoby najbliższe dla oskarżonego z prawa do odmowy składania zeznań. Z kolei z innych dowodów zgromadzonych w sprawienie wynika, że oskarżonyR. B.zastosował takie środki przemocy fizycznej oraz wyrządził osobom pokrzywdzonym takie cierpienia psychiczne, które wykraczałyby poza zakres niezbędny do przełamania ich oporu i woli. W jego działaniu trudno dopatrzyć się drastycznych metod działania, którew wyjątkowo dotkliwy sposób spowodowały bardzo silne cierpienia fizyczne lub psychiczne dla osób pokrzywdzonych. W tej sytuacji podzielając w tym zakresie zarzut obrońcy oskarżonegoR. B.oraz wcześniej omówiony zarzut prokuratora oraz absolutne nie widząc potrzeby oraz konieczności uchylenia zaskarżonego wyrokui przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania, Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, że w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, istnieje podstawa do zmiany zaskarżonego wyroku i uznania, iż przypisany oskarżonemuR. B.czyn wyczerpał znamiona przestępstwa określonego wart.207§1kkiart. 35ust.1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r.o ochronie zwierząt(Dz. U Nr 111, poz. 724) w zw. zart.11§2kki na podstawieart.207§1kkw zw. zart.11§3kkwymierzenia mu kary 1 rokui 6 miesięcy pozbawienia wolności. Orzeczona kara pozbawienia wolności w bezwzględnym wymiarze odpowiada dyrektywom sądowego wymiaru kary określonym wart. 53kk. Jest współmierna do stopnia zawinienia sprawcy oraz adekwatna do społecznej szkodliwości popełnionego i przypisanego mu przestępstwa, naruszającego różne dobra prawne. Uwzględnia rodzaj i charakter dokonanego czynu, właściwości i warunki osobiste sprawcy, jego dotychczasowy sposób życia oraz okoliczność, iż do tej pory nie był karany. W ocenie Sądu Apelacyjne kara ta jest słuszna i sprawiedliwa. Nie może uchodzić za nadmiernie surową oraz nie stanowi też wyrazu nieuzasadnionej pobłażliwości dla tego typu zachowań godzących w dobro rodziny. Powinna wpłynąć na oskarżonego wychowawczo, działać zapobiegawczo oraz stanowić przykładną nauczkę na przyszłość. Nie przekracza granic bezprawia i stopnia karygodności. Została wymierzona we właściwych granicach ustawowego zagrożenia i absolutnie nie nosi cech nadmiernej surowości. Popełniony czyn zabroniony zawiera duży ładunek społecznej szkodliwości, stanowiąc poważne niebezpieczeństwo dla porządku prawnego i wymaga przykładnego ukarania. Brak jest jakichkolwiek przesłanek dla jej warunkowego zwieszenia. Niewątpliwie uzmysłowi oskarżonemuR. B.naganność takiego postępowania oraz powinna wdrożyć go do przestrzegania porządku prawnego, norm moralnych i zasad współżycia społecznego oraz spełnić swoje cele w zakresie prewencji ogólnej jaki szczególnej. Na podstawieart.63§1kkna poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżonemuR. B.zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 8 września 2005r. do dnia 22 czerwca 2006r. Mając na uwadze wszystkie wymienione okoliczności, Sąd Apelacyjny mienił zaskarżony wyrok w zakresie opisu czynu , jego kwalifikacji prawnej i wymiaru kary w sposób wyżej omówiony oraz uznając go w pozostałej części za słusznyi prawidłowy, na mocyart. 437&1kpkutrzymał go w mocy wobec oskarżonegoR. B.. O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawieart. 10 ust.1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych( Dz. U. Nr. 49, poz. 223 ze zm.) iart. 636§1kpk, mając na uwadze sytuację majątkową i dochody z tytułu emerytury osiągane przez oskarżonegoR. B..

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000005127_XVII_AmC_000080_2005_Uz_2006-07-26_002

XVII AmC 80/05

2006-07-26 02:00:00.0 CEST

2017-03-10 19:12:57.0 CET

2017-03-10 10:27:33.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmC 80/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 lipca 2006r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący: SSO Wanda Czajkowska Protokolant: Marcin Piotrowski po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2006r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko Zachodniej (...) w Z. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. Uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2005" xEditor="dsiliwoniuk" xToPage="5" xFlag="published" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xVolNmbr="000080"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 80/05</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 26 lipca 2006r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Wanda Czajkowska</xText> <xText>Protokolant: Marcin Piotrowski po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2006r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko Zachodniej <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText>I. Uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>„Umowa Uczelnia-Student (studia dzienne)" oraz „Umowa Uczelnia-Student (studia zaoczne)" o treści:</xText> </xUnit> <xText>a) § 7 ust. 3 „Student skreślony w trakcie semestru z listy studentów ma<xBRx/>obowiązek wnieść należne czesne oraz pozostałe opłaty za ten semestr w<xBRx/>pełnej wysokości".</xText> <xText xALIGNx="center">b)§ 9 ust. 2 „Student rezygnujący z własnej woli ze studiów w trakcie semestru,</xText> <xText>ma obowiązek wniesienia całości opłat za dany semestr".</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>„Regulamin Studiów w Zachodniej <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon>" o treści:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>§ 6 ust. 4 „Przedstawiona na piśmie rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie jest podstawą do zwrotu żądanej części czesnego".</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>§ 6 ust. 5 „Rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie zwalnia y obowiązku uiszczenia należnych opłat do końca semestru przez osoby, którym udzielono zgody na opłaty w ratach miesięcznych".</xText> </xUnit> </xUnit> <xText>II. Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 360 zl tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>Uznaje wpis tymczasowy w kwocie 500 zł za wpis ostateczny.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>Nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 500 zł tytułem wpisu od pozwu, od którego uiszczenia powód był zwolniony.</xText> </xUnit> <xText>V. Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego.</xText> <xText>SSO Wanda Czajkowska</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w dniu 21 kwietnia 2005 roku wniósł pozew, w którym domagał się uznania, za niedozwolone i zakazania stosowania przez pozwaną - Zachodnią <xAnon> Wyższą Szkołę Handlu i Finansów (...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon>, następujących postanowień wzorców umów zawieranych z konsumentami:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>Postanowienia zawartego w § 7 ust. 3 „Umowy Uczelnia-Student (studia dzienne)" oraz „Umowy Uczelnia-Student (studia zaoczne)" o treści: „Student skreślony w trakcie semestru z listy studentów ma obowiązek wnieść należne czesne oraz pozostałe opłaty za ten semestr w pełnej wysokości".</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>Postanowienia zawartego w § 9 ust. 2 „Umowy Uczelnia-Student (studia dzienne)" oraz „Umowy Uczelnia-Student (studia zaoczne)"o treści: „Student rezygnujący z własnej woli ze studiów w trakcie semestru, ma obowiązek wniesienia całości opłat za dany semestr".</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>Postanowienia zawartego w § 6 ust. 4 „Regulaminu Studiów w Zachodniej <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon>" o treści: „Przedstawiona na piśmie rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie jest podstawą do zwrotu żądanej części czesnego".</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>Postanowienia zawartego w § 6 ust. 5 „Regulaminu Studiów w Zachodniej <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon>" o treści: „Rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie zwalnia z obowiązku uiszczenia należnych opłat do końca semestru przez osoby, którym udzielono zgody na opłaty w ratach miesięcznych".</xText> </xUnit> <xText>Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.</xText> <xText>W ocenie powoda postanowienie zawarte w „Umowie Uczelnia-Student (studia dzienne)" oraz w „Umowie Uczelnia-Student (studia zaoczne)" o treści „Student skreślony w trakcie semestru z listy studentów ma obowiązek wnieść należne czesne oraz pozostałe opłaty za ten semestr w pełnej wysokości" oraz „Student rezygnujący z własnej woli ze studiów w trakcie semestru, ma obowiązek wniesienia całości opłat za dany semestr" jest postanowieniem niedozwolonym w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385</xLexLink> pkl 17 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c</xLexLink>, natomiast postanowienie zawarte w „Regulaminie Studiów w Zachodniej <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon>" o treści; „Przedstawiona na piśmie rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie jest podstawi) do zwrotu żądanej części czesnego" oraz „Rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie zwalnia z obowiązku uiszczenia należnych opłat do końca semestru przez osoby, którym udzielono zgody na opłaty w ratach miesięcznych" jest postanowieniem niedozwolonym w rozumieniu art. 385<xSUPx>3</xSUPx>, odpowiednio: pkt 12 i 17.</xText> <xText>Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa. Wyjaśniła, że zasady prowadzenia działalności edukacyjnej w zakresie szkolnictwa wyższego uregulowane zostały w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19900650385" xTitle="Ustawa z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym" xAddress="Dz. U. z 1990 r. Nr 65, poz. 385">ustawie z dnia 12 września 1990r. o szkolnictwie wyższym</xLexLink> (Dz. U. Nr 65, poz. 385 z późn. zm.) oraz w przepisach wykonawczych do tej ustawy a także przez <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970960590" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1997 r. o wyższych szkołach zawodowych" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 96, poz. 590">ustawę z dnia 26 czerwca 1997r. o wyższych szkołach zawodowych</xLexLink> (Dz U. Nr 96, poz. 590 z póź. zm.). Pozwana ma status niepaństwowej szkoły wyższej. Zasady gospodarki finansowej szkoły reguluje rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 sierpnia 199 lr. w sprawie zasad gospodarki finansowej uczelni (Dz. U. nr 84, poz. 380 z późn. zm.). Powołując się na § 10 i 11 w/w rozporządzeniu, pozwana podniosła, że kwestia opłat za zajęcia dydaktyczne jest uregulowana kompleksowo i nie może być przenoszona na grunt prawa cywilnego.</xText> <xText>Pozwana zarzuciła, iż w takiej sytuacji do prowadzonej przez nią działalności nie mają zastosowania przepisy związane z ochroną konsumentów a w szczególności <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 kc</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 17" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 17 kc.</xLexLink></xText> <xText>Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny sprawy:</xText> <xText>Pozwana - <xAnon> (...) Wyższa Szkoła Handlu i Finansów (...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon> jest niepaństwową wyższą uczelnią zawodową. W ramach prowadzonej działalności świadczy odpłatnie i systematycznie usługi edukacyjne na podstawie umów zawieranych ze studentami - konsumentami. Pozwana stosuje w obrocie z konsumentami wzorce umowy o nazwie „Umowa Uczelnia-Student (studia dzienne)", „Umowa Uczelnia-Student (studia zaoczne)" ora2 „Regulamin Studiów w Zachodniej <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon>" (k. 5, k. 9 i k. 13). W w/w wzorcach a załączonych do pozwu zawarte są zakwestionowane przez powoda postanowienia o treści: „Student skreślony w trakcie semestru z listy studentów ma obowiązek wnieść należne czesne oraz pozostałe opłaty za ten semestr w pełnej wysokości", „Student rezygnujący z własnej woli ze studiów w trakcie semestru, ma obowiązek wniesienia całości opłat za dany semestr", „Przedstawiona na piśmie rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie jest podstawą do zwrotu żądanej części czesnego" oraz „Rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie zwalnia z obowiązku uiszczenia należnych opłat do końca semestru przez osoby, którym udzielono zgody na opłaty w ratach miesięcznych".</xText> <xText>Wyżej dokonane ustalenia są w sprawie niesporne.</xText> <xText>Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: Powództwo jest zasadne.</xText> <xText>Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2003 roku sygn. akt III CZP 38/03 (OSNP 2005/3/46) niepaństwowe szkoły wyższe posiadają na gruncie prawa cywilnego status przedsiębiorcy. W uzasadnieniu w/w uchwały Sąd Najwyższy przyjął, że odpłatne i systematyczne wykonywanie przez uczelnię zajęć dydaktycznych jest wykonywaniem we własnym imieniu, zawodowo działalności usługowej w sposób zorganizowany i ciągły. Działalność taka, wykonywana przez uprawnionych pracowników uczelni, charakteryzuje się profesjonalnym charakterem. Jest podporządkowana regułom opłacalności i racjonalnego gospodarowania i jest działaniem wykonywanym na własny rachunek uczelni jako odrębnej osoby prawnej a nie na rachunek jej założyciela. Charakteryzuje się powtarzalnością działań i uczestnictwem w obrocie gospodarczym. Tym samym Sąd Najwyższy przesądził, iż działalność polegającą na świadczeniu przez uczelnię niepaństwową odpłatnych usług edukacyjnych spełnia wymogi uznania tej działalności za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy y dnia 19 listopada 1999 roku - <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19991011178" xTitle="Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 101, poz. 1178">Prawo działalności gospodarczej</xLexLink> (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.). To z kolei umożliwia uznanie niepublicznej szkoły wyższej za przedsiębiorcę w rozumieniu powołanych wyżej przepisów.</xText> <xText>Przedstawione stanowisko Sądu Najwyższego w kwestii przymiotu przedsiębiorcy wyższej szkoły niepublicznej pozostaje aktualne również w świetle obowiązujących przepisów prawnych. Mimo wejścia w życie <xLexLink xArt="art. 43(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 43<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink> (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.), kryteria uznania podmiotu za przedsiębiorcę nie uległy zasadniczej zmianie. Stąd wskazane przez Sąd Najwyższy elementy charakteryzujące działalność niepublicznych szkół wyższych uzasadniają uznanie tych podmiotów za przedsiębiorców również na gruncie definicji przedsiębiorcy zawartej w <xLexLink xArt="art. 43(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 43<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 2" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink>.</xText> <xText>Pozwana jest wyższą szkołą niepaństwową świadczącą odpłatnie usługi edukacyjne, należy zatem przyjąć, że ma status przedsiębiorcy a prowadzona przez niq działalność ma charakter działalności gospodarczej.</xText> <xText>Pozwana w prowadzonej działalności edukacyjnej stosuje wzór umowy o nazwie „Umowa Uczelnia-Student (studia dzienne)" oraz „Umowa Uczelnia-Student (studia zaoczne)" a także regulamin o nazwie „Regulamin Studiów w Zachodniej <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon>".</xText> <xText>Stosownie do <xLexLink xArt="art. 384" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 384 k.c.</xLexLink> i następnych, wzór umowy czy regulamin stanowi wzorzec umowny, a ci wobec których jest stosowany są konsumentami w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 22(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 22<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> W związku z tym, iż niepaństwowe szkoły wyższe posiadają na gruncie prawa cywilnego status przedsiębiorcy, uzasadnione jest poddawanie wzorców umownych stosowanych przez te podmioty w obrocie z konsumentami kontroli przestrzegania przepisów <xLexLink xArt="art. 384;art. 385" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 384-385 kc.</xLexLink> Kontrola ta ma charakter abstrakcyjny i dotyczy wyłącznie postanowień zakwestionowanych we wzorcach umownych w zakresie, czy jest ono niedozwolone czy nie.</xText> <xText>Przedmiotem oceny Sądu w niniejszej sprawie jest ustalenie, czy zakwestionowane przez powoda postanowienia umowne, które były stosowane przez pozwaną w obrocie z konsumentami - klientami szkoły, której to okoliczności pozwana nie zakwestionowała, mają charakter niedozwolonych postanowień umownych.</xText> <xText>W myśl przepisu <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> § 1 za niedozwolone postanowienia umowne uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione</xText> <xText>indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to jednak postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę i wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W ocenie Sądu, zakwestionowane przez powoda postanowienia nie dotyczą głównych świadczeń stron i nie były z konsumentami uzgadniane indywidualnie.</xText> <xText>Postanowienia zawarte w § 7 ust. 3 oraz w § 9 ust. 2 „Umowy Uczelnia-Student (studia dzienne)" oraz „Umowy Uczelnia-Student (studia zaoczne)" wypełniają dyspozycję <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 17" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt. 17 k.c.</xLexLink> Nakładają bowiem na konsumenta skreślonego z listy studentów lub rezygnującego z własnej woli, obowiązek zapłaty czesnego oraz pozostałych opłat za semestr w pełnej wysokości, co w ocenie Sądu, ma charakter rażąco wygórowanego odstępnego. Ponadto, powyższe postanowienia wprowadzają bardzo dotkliwe skutki dla konsumenta, gdyż nie uwzględniają możliwości rozwiązania przez konsumenta umowy z ważnych przyczyn leżących po jego stronie.</xText> <xText>Postanowienia zawarte w § 6 ust. 4 oraz w § 6 ust. 5 „Regulaminu Studiów w Zachodniej <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon>" wypełniają dyspozycję art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 12 i 17. Postanowienia te wyłączają obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie nie spełnione w całości lub części, w przypadku gdy konsument zrezygnuje z wykonania umowy. W oparciu o zakwestionowane postanowienie wzorca umowy, osoba rezygnująca z kursu, czyli odstępująca od umowy, może ponieść zatem koszty świadczenia, z którego nie korzystała. Pozwana natomiast może zatrzymać część świadczenia klienta, sama będąc zwolniona z wykonania własnego świadczenia. Pozwana może otrzymać zatem świadczenie pieniężne o wartości przewyższającej wartość własnego świadczenia a jednocześnie sama zostaje zwolniona z jego wykonania. Postanowienia te są określone rażąco niekorzystnie w stosunku do konsumenta w porównaniu z sytuacją przedsiębiorcy. Dają mu bowiem szerokie uprawnienie żądania opłaty za trwający semestr w przypadku, gdy klient odstąpi od umowy lub wyłączają obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonego czesnego.</xText> <xText>Powyższe postanowienia umowne, stosowane przez pozwanego w obrocie z konsumentami są, w ocenie Sądu, sprzeczne z zasadą ekwiwalentności wzajemnych świadczeń i powodują nierównomierne rozłożenie praw i obowiązków stron umowy.</xText> <xText>Podkreślić też należy, że skoro pozwana prowadzi działalność gospodarczą nastawiona na zysk, to ponosi również ryzyko gospodarcze z tą działalnością związane. Trudno więc zaakceptować przenoszenie tego ryzyka gospodarczego na konsumenta w zakwestionowanych postanowieniach umownych.</xText> <xText>Z tych względów Sąd uznał, że kwestionowane przez powoda w pozwie postanowienia wzorców umownych stosowanych przez pozwanego w obrocie z konsumentami spełniają przesłanki z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 12;art. 385(3) pkt. 17" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt. 12 i 17</xLexLink>, bowiem kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy i zakazał ich stosowania na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>42</xSUPx> k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>O kosztach postępowania postanowiono stosownie do wyniku sporu na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Publikację prawomocnego wyroku zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>44</xSUPx> k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>SSO Wanda Czajkowska</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wanda Czajkowska

Damian Siliwoniuk

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 80/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 lipca 2006r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący: SSO Wanda Czajkowska Protokolant: Marcin Piotrowski po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2006r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko Zachodniej(...)wZ. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. Uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie: 1 „Umowa Uczelnia-Student (studia dzienne)" oraz „Umowa Uczelnia-Student (studia zaoczne)" o treści: a) § 7 ust. 3 „Student skreślony w trakcie semestru z listy studentów maobowiązek wnieść należne czesne oraz pozostałe opłaty za ten semestr wpełnej wysokości". b)§ 9 ust. 2 „Student rezygnujący z własnej woli ze studiów w trakcie semestru, ma obowiązek wniesienia całości opłat za dany semestr". 2 „Regulamin Studiów w Zachodniej(...)wZ." o treści: a § 6 ust. 4 „Przedstawiona na piśmie rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie jest podstawą do zwrotu żądanej części czesnego". b § 6 ust. 5 „Rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie zwalnia y obowiązku uiszczenia należnych opłat do końca semestru przez osoby, którym udzielono zgody na opłaty w ratach miesięcznych". II. Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 360 zl tytułem kosztów zastępstwa procesowego. III Uznaje wpis tymczasowy w kwocie 500 zł za wpis ostateczny. IV Nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 500 zł tytułem wpisu od pozwu, od którego uiszczenia powód był zwolniony. V. Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego. SSO Wanda Czajkowska UZASADNIENIE Powód - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w dniu 21 kwietnia 2005 roku wniósł pozew, w którym domagał się uznania, za niedozwolone i zakazania stosowania przez pozwaną - ZachodniąWyższą Szkołę Handlu i Finansów (...)wZ., następujących postanowień wzorców umów zawieranych z konsumentami: 1 Postanowienia zawartego w § 7 ust. 3 „Umowy Uczelnia-Student (studia dzienne)" oraz „Umowy Uczelnia-Student (studia zaoczne)" o treści: „Student skreślony w trakcie semestru z listy studentów ma obowiązek wnieść należne czesne oraz pozostałe opłaty za ten semestr w pełnej wysokości". 2 Postanowienia zawartego w § 9 ust. 2 „Umowy Uczelnia-Student (studia dzienne)" oraz „Umowy Uczelnia-Student (studia zaoczne)"o treści: „Student rezygnujący z własnej woli ze studiów w trakcie semestru, ma obowiązek wniesienia całości opłat za dany semestr". 3 Postanowienia zawartego w § 6 ust. 4 „Regulaminu Studiów w Zachodniej(...)wZ." o treści: „Przedstawiona na piśmie rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie jest podstawą do zwrotu żądanej części czesnego". 4 Postanowienia zawartego w § 6 ust. 5 „Regulaminu Studiów w Zachodniej(...)wZ." o treści: „Rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie zwalnia z obowiązku uiszczenia należnych opłat do końca semestru przez osoby, którym udzielono zgody na opłaty w ratach miesięcznych". Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. W ocenie powoda postanowienie zawarte w „Umowie Uczelnia-Student (studia dzienne)" oraz w „Umowie Uczelnia-Student (studia zaoczne)" o treści „Student skreślony w trakcie semestru z listy studentów ma obowiązek wnieść należne czesne oraz pozostałe opłaty za ten semestr w pełnej wysokości" oraz „Student rezygnujący z własnej woli ze studiów w trakcie semestru, ma obowiązek wniesienia całości opłat za dany semestr" jest postanowieniem niedozwolonym w rozumieniuart. 385pkl 17k.c, natomiast postanowienie zawarte w „Regulaminie Studiów w Zachodniej(...)wZ." o treści; „Przedstawiona na piśmie rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie jest podstawi) do zwrotu żądanej części czesnego" oraz „Rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie zwalnia z obowiązku uiszczenia należnych opłat do końca semestru przez osoby, którym udzielono zgody na opłaty w ratach miesięcznych" jest postanowieniem niedozwolonym w rozumieniu art. 3853, odpowiednio: pkt 12 i 17. Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa. Wyjaśniła, że zasady prowadzenia działalności edukacyjnej w zakresie szkolnictwa wyższego uregulowane zostały wustawie z dnia 12 września 1990r. o szkolnictwie wyższym(Dz. U. Nr 65, poz. 385 z późn. zm.) oraz w przepisach wykonawczych do tej ustawy a także przezustawę z dnia 26 czerwca 1997r. o wyższych szkołach zawodowych(Dz U. Nr 96, poz. 590 z póź. zm.). Pozwana ma status niepaństwowej szkoły wyższej. Zasady gospodarki finansowej szkoły reguluje rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 sierpnia 199 lr. w sprawie zasad gospodarki finansowej uczelni (Dz. U. nr 84, poz. 380 z późn. zm.). Powołując się na § 10 i 11 w/w rozporządzeniu, pozwana podniosła, że kwestia opłat za zajęcia dydaktyczne jest uregulowana kompleksowo i nie może być przenoszona na grunt prawa cywilnego. Pozwana zarzuciła, iż w takiej sytuacji do prowadzonej przez nią działalności nie mają zastosowania przepisy związane z ochroną konsumentów a w szczególnościart. 3851§ 1 kcw związku zart. 3853pkt 17 kc. Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny sprawy: Pozwana -(...) Wyższa Szkoła Handlu i Finansów (...)wZ.jest niepaństwową wyższą uczelnią zawodową. W ramach prowadzonej działalności świadczy odpłatnie i systematycznie usługi edukacyjne na podstawie umów zawieranych ze studentami - konsumentami. Pozwana stosuje w obrocie z konsumentami wzorce umowy o nazwie „Umowa Uczelnia-Student (studia dzienne)", „Umowa Uczelnia-Student (studia zaoczne)" ora2 „Regulamin Studiów w Zachodniej(...)wZ." (k. 5, k. 9 i k. 13). W w/w wzorcach a załączonych do pozwu zawarte są zakwestionowane przez powoda postanowienia o treści: „Student skreślony w trakcie semestru z listy studentów ma obowiązek wnieść należne czesne oraz pozostałe opłaty za ten semestr w pełnej wysokości", „Student rezygnujący z własnej woli ze studiów w trakcie semestru, ma obowiązek wniesienia całości opłat za dany semestr", „Przedstawiona na piśmie rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie jest podstawą do zwrotu żądanej części czesnego" oraz „Rezygnacja ze studiów w trakcie semestru nie zwalnia z obowiązku uiszczenia należnych opłat do końca semestru przez osoby, którym udzielono zgody na opłaty w ratach miesięcznych". Wyżej dokonane ustalenia są w sprawie niesporne. Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: Powództwo jest zasadne. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2003 roku sygn. akt III CZP 38/03 (OSNP 2005/3/46) niepaństwowe szkoły wyższe posiadają na gruncie prawa cywilnego status przedsiębiorcy. W uzasadnieniu w/w uchwały Sąd Najwyższy przyjął, że odpłatne i systematyczne wykonywanie przez uczelnię zajęć dydaktycznych jest wykonywaniem we własnym imieniu, zawodowo działalności usługowej w sposób zorganizowany i ciągły. Działalność taka, wykonywana przez uprawnionych pracowników uczelni, charakteryzuje się profesjonalnym charakterem. Jest podporządkowana regułom opłacalności i racjonalnego gospodarowania i jest działaniem wykonywanym na własny rachunek uczelni jako odrębnej osoby prawnej a nie na rachunek jej założyciela. Charakteryzuje się powtarzalnością działań i uczestnictwem w obrocie gospodarczym. Tym samym Sąd Najwyższy przesądził, iż działalność polegającą na świadczeniu przez uczelnię niepaństwową odpłatnych usług edukacyjnych spełnia wymogi uznania tej działalności za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy y dnia 19 listopada 1999 roku -Prawo działalności gospodarczej(Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.). To z kolei umożliwia uznanie niepublicznej szkoły wyższej za przedsiębiorcę w rozumieniu powołanych wyżej przepisów. Przedstawione stanowisko Sądu Najwyższego w kwestii przymiotu przedsiębiorcy wyższej szkoły niepublicznej pozostaje aktualne również w świetle obowiązujących przepisów prawnych. Mimo wejścia w życieart. 431k.c.orazustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej(Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.), kryteria uznania podmiotu za przedsiębiorcę nie uległy zasadniczej zmianie. Stąd wskazane przez Sąd Najwyższy elementy charakteryzujące działalność niepublicznych szkół wyższych uzasadniają uznanie tych podmiotów za przedsiębiorców również na gruncie definicji przedsiębiorcy zawartej wart. 431k.c.w zw. zart. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Pozwana jest wyższą szkołą niepaństwową świadczącą odpłatnie usługi edukacyjne, należy zatem przyjąć, że ma status przedsiębiorcy a prowadzona przez niq działalność ma charakter działalności gospodarczej. Pozwana w prowadzonej działalności edukacyjnej stosuje wzór umowy o nazwie „Umowa Uczelnia-Student (studia dzienne)" oraz „Umowa Uczelnia-Student (studia zaoczne)" a także regulamin o nazwie „Regulamin Studiów w Zachodniej(...)wZ.". Stosownie doart. 384 k.c.i następnych, wzór umowy czy regulamin stanowi wzorzec umowny, a ci wobec których jest stosowany są konsumentami w rozumieniuart. 221k.c.W związku z tym, iż niepaństwowe szkoły wyższe posiadają na gruncie prawa cywilnego status przedsiębiorcy, uzasadnione jest poddawanie wzorców umownych stosowanych przez te podmioty w obrocie z konsumentami kontroli przestrzegania przepisówart. 384-385 kc.Kontrola ta ma charakter abstrakcyjny i dotyczy wyłącznie postanowień zakwestionowanych we wzorcach umownych w zakresie, czy jest ono niedozwolone czy nie. Przedmiotem oceny Sądu w niniejszej sprawie jest ustalenie, czy zakwestionowane przez powoda postanowienia umowne, które były stosowane przez pozwaną w obrocie z konsumentami - klientami szkoły, której to okoliczności pozwana nie zakwestionowała, mają charakter niedozwolonych postanowień umownych. W myśl przepisuart. 3851k.c.§ 1 za niedozwolone postanowienia umowne uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to jednak postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę i wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W ocenie Sądu, zakwestionowane przez powoda postanowienia nie dotyczą głównych świadczeń stron i nie były z konsumentami uzgadniane indywidualnie. Postanowienia zawarte w § 7 ust. 3 oraz w § 9 ust. 2 „Umowy Uczelnia-Student (studia dzienne)" oraz „Umowy Uczelnia-Student (studia zaoczne)" wypełniają dyspozycjęart. 3853pkt. 17 k.c.Nakładają bowiem na konsumenta skreślonego z listy studentów lub rezygnującego z własnej woli, obowiązek zapłaty czesnego oraz pozostałych opłat za semestr w pełnej wysokości, co w ocenie Sądu, ma charakter rażąco wygórowanego odstępnego. Ponadto, powyższe postanowienia wprowadzają bardzo dotkliwe skutki dla konsumenta, gdyż nie uwzględniają możliwości rozwiązania przez konsumenta umowy z ważnych przyczyn leżących po jego stronie. Postanowienia zawarte w § 6 ust. 4 oraz w § 6 ust. 5 „Regulaminu Studiów w Zachodniej(...)wZ." wypełniają dyspozycję art. 3853pkt 12 i 17. Postanowienia te wyłączają obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie nie spełnione w całości lub części, w przypadku gdy konsument zrezygnuje z wykonania umowy. W oparciu o zakwestionowane postanowienie wzorca umowy, osoba rezygnująca z kursu, czyli odstępująca od umowy, może ponieść zatem koszty świadczenia, z którego nie korzystała. Pozwana natomiast może zatrzymać część świadczenia klienta, sama będąc zwolniona z wykonania własnego świadczenia. Pozwana może otrzymać zatem świadczenie pieniężne o wartości przewyższającej wartość własnego świadczenia a jednocześnie sama zostaje zwolniona z jego wykonania. Postanowienia te są określone rażąco niekorzystnie w stosunku do konsumenta w porównaniu z sytuacją przedsiębiorcy. Dają mu bowiem szerokie uprawnienie żądania opłaty za trwający semestr w przypadku, gdy klient odstąpi od umowy lub wyłączają obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonego czesnego. Powyższe postanowienia umowne, stosowane przez pozwanego w obrocie z konsumentami są, w ocenie Sądu, sprzeczne z zasadą ekwiwalentności wzajemnych świadczeń i powodują nierównomierne rozłożenie praw i obowiązków stron umowy. Podkreślić też należy, że skoro pozwana prowadzi działalność gospodarczą nastawiona na zysk, to ponosi również ryzyko gospodarcze z tą działalnością związane. Trudno więc zaakceptować przenoszenie tego ryzyka gospodarczego na konsumenta w zakwestionowanych postanowieniach umownych. Z tych względów Sąd uznał, że kwestionowane przez powoda w pozwie postanowienia wzorców umownych stosowanych przez pozwanego w obrocie z konsumentami spełniają przesłanki zart. 3853pkt. 12 i 17, bowiem kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy i zakazał ich stosowania na podstawieart. 47942k.p.c. O kosztach postępowania postanowiono stosownie do wyniku sporu na podstawieart. 98 k.p.c. Publikację prawomocnego wyroku zarządzono na podstawieart. 47944k.p.c. SSO Wanda Czajkowska

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000005127_XVII_AmC_000060_2005_Uz_2006-07-06_002

XVII AmC 60/05

2006-07-06 02:00:00.0 CEST

2017-03-10 19:12:57.0 CET

2017-03-10 10:33:12.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmC 60/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 6 lipca 2006r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący: SSO Wanda Czajkowska Protokolant: Marcin Piotrowski po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2006r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko B. B. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. Uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania w obrocie z konsum

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xYear="2005" xLang="PL" xToPage="4" xEditor="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000060" xVolType="15/450500/0005127/AmC"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left"> <xBx>Sygn. akt XVII AmC 60/05</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 6 lipca 2006r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie:</xText> <xText xALIGNx="left">Przewodniczący: SSO Wanda Czajkowska Protokolant: Marcin Piotrowski po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2006r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko <xAnon>B.</xAnon> <xAnon>B.</xAnon> </xText> <xText xALIGNx="left">o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText>I. Uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie: <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> art. 14 pkt 2 o treści następującej: „Wysokość odpłatności ustala dyrektor placówki w oparciu o kalkulację kosztów bieżących. Odpłatność może ulec zmianie w ciągu roku szkolnego".</xText> <xText>II. Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 360 zl tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>Uznaje wpis tymczasowy za wpis ostateczny.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>Nakazuje pobranie od pozwanego na rzecz kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwoty 500 zl tytułem wpisu od pozwu, od którego uiszczenia powód był zwolniony.</xText> </xUnit> <xText>V. Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego.</xText> <xText>SSO Wanda Czajkowska</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w dniu 24 marca 2005 roku wniósł pozew, w którym domagał się uznania za niedozwolone i-zakazania stosowania przez pozwaną - <xAnon>B. B.</xAnon> prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą <xAnon> Centrum (...)</xAnon> <xAnon>B.</xAnon> <xAnon>B.</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon>, w obrocie z konsumentami, postanowienia zawartego w art. 14 pkt 2 <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> w brzmieniu: „Wysokość odpłatności ustala dyrektor placówki w oparciu o kalkulację kosztów bieżących. Odpłatność może ulec zmianie w ciągu roku szkolnego".</xText> <xText>W ocenie powoda postanowienie zawarte w art. 14 pkt 2 <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> narusza <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385</xLexLink>' <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">§ 1 k.c.</xLexLink> i jest niedozwolonym postanowieniem umownym w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 20" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 20 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów sądowych według norm przepisanych.</xText> <xText>Pozwana podała, że <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> nie stanowi wzorca umownego w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 384" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 384</xLexLink> i następnych <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c.</xLexLink> Jest tylko aktem wewnętrznym <xAnon> Centrum (...)</xAnon> i nie stanowi źródła obowiązków dla konsumentów. Wyjaśniła, że konsumenci zawierający umowę z pozwaną związani są jedynie „Regulaminem płatności za kurs języka obcego", który nie odsyła do <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon>. Zgodnie z pkt 5 tego Regulaminu konsumenci w każdym momencie mogą od umowy odstąpić. Natomiast prawo do negocjacji ceny, a nie jej zmiany, opiera się wyłącznie na ustalonych w umowie kryteriach, jak liczebność danej grupy szkoleniowej. Dokonana w ten sposób zmiana ceny, w ocenie pozwanej, nie ma charakteru niedozwolonej klauzuli umownej w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 20" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 20 k.c.</xLexLink> a zarzut powoda odnośnie stosowania przez nią wzorca zawierającym niedozwolone postanowienia jest bezzasadny. Pozwana podała, że pod presją powoda zmieniła treść <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> pomimo tego, iż nie stanowi on, według niej, wzorca umownego.</xText> <xText>Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił, co następuje: Pozwana - <xAnon>B.</xAnon> <xAnon>B.</xAnon>, prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą <xAnon> Centrum (...)</xAnon><xAnon>B.</xAnon>r <xAnon>B.</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> w zakresie nauczania języków obcych (zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, k. 10). Pozwana posługuje się w ramach prowadzonej działalności edukacyjnej <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> oraz <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon>.</xText> <xText>Pozwana przy piśmie z dnia 21 października 2004 roku (k. 17) skierowanym do powoda (w odpowiedzi na pismo powoda z dnia 12 października 2004 roku wzywające pozwaną do złożenia informacji i dokumentów na okoliczność czy miało miejsce naruszenie chronionych prawem interesów konsumentów k. 16) przedstawiła <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> i udzieliła następującej informacji: „nasi klienci mogą w każdej chwili, na życzenie, mieć wgląd do statutu", „nie zawieramy z klientami indywidualnymi żadnych umów". W art. 14 pkt 2 <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> zawarte zostało zakwestionowane przez powoda postanowienie o treści „Wysokość odpłatności ustala dyrektor placówki w oparciu o kalkulację kosztów bieżących. Odpłatność może ulec zmianie w ciągu roku szkolnego". Na rozprawie w dniu 6 lipca 2006 roku pozwana zaś oświadczyła, że <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> nie jest okazywany klientom, służy do opisu działalności strony pozwanej".</xText> <xText>Zakwestionowane przez powoda postanowienie zostało przez pozwaną uzupełnione i zmienione a zmiany w <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> zostały wprowadzone z dniem 1 kwietnia 2005 roku, o czym pozwana poinformowała w odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 15 kwietnia 2005 roku. Treść tego zakwestionowanego postanowienia obecnie jest następująca: „Wysokość odpłatności ustala dyrektor placówki w oparciu o kalkulację kosztów bieżących. Regulamin płatności obowiązuje w danym roku szkolnym dla grup o określonej w nim ilości osób. W sytuacji zmniejszenia bądź zwiększenia się grupy odpłatność za kurs ulega obniżeniu, bądź czas zajęć ulega wydłużeniu. W przypadku zmniejszenia się grupy Klientowi proponuje się przejście do równoległej grupy bez zmiany warunków lub zmianę warunków uczestnictwa w kursie zgodnie z Regulaminem stanowiącym załącznik do niniejszego Statutu. Odpłatność obejmuje: a) koszty wynajmu budynku b) koszty energii elektrycznej i gazu c) koszty sprzątania i bieżących napraw budynku d) koszty wynagradzania pracowników e) koszty pomocy naukowych f) koszty reklamy".</xText> <xText>Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:</xText> <xText>Sąd uznał, że wzorzec ten był stosowany przez pozwaną w obrocie z konsumentami, bowiem reguluje prawa i obowiązki słuchaczy i pracowników szkoły tj. warunki dotyczące płatności za szkołę a według informacji pozwanej (k. 17) „klienci mogą w każdej chwili, na życzenie, mieć wgląd do statutu" .</xText> <xText>Zarzut pozwanej, że <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> nie jest wzorcem umownym, lecz tylko aktem wewnętrznym szkoły nie jest zatem zasadny. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 384" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 384 k.c.</xLexLink> wzorcem umowy są w szczególności ogólne warunki umów, wzory umów,</xText> <xText>regulaminy, a ci wobec których jest stosowany są konsumentami. W ocenie Sądu, brak wyraźnego wymienienia w ustawie (art. 384 i następne <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c.</xLexLink>) abstrakcyjnego „odpowiednika" <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> nie pozbawia go znaczenia wzorca umowy, bowiem został on ustalony przez jedną tylko stronę umowy (pozwana), jako mający wiązać także druga stronę (konsument). Ponadto, wbrew twierdzeniom pozwanej <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> określa prawa i obowiązki słuchaczy <xAnon> Centrum (...)</xAnon>.</xText> <xText>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów dokonuje kontroli wzorca umownego na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(36)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>36</xSUPx></xLexLink> - 479<xSUPx>45</xSUPx> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink> Kontrola ta ma charakter abstrakcyjny i dotyczy wyłącznie treści postanowień zakwestionowanych we wzorcu umownym. Ocenie Sądu w niniejszej sprawie podlega zatem treść postanowienia <xLexLink xArt="art. 14;art. 14 pkt. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 14 pkt 2</xLexLink> <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> w brzmieniu „Wysokość odpłatności ustala dyrektor placówki w oparciu o kalkulację kosztów bieżących. Odpłatność może ulec zmianie w ciągu roku szkolnego" w zakresie czy jest ono niedozwolonym postanowieniem umownym, czy nie.</xText> <xText>W myśl przepisu <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> za niedozwolone postanowienia umowne uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to jednak postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nie uzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W ocenie Sądu, zakwestionowany przez powoda <xLexLink xArt="art. 14;art. 14 pkt. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 14 pkt 2</xLexLink> <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> nie dotyczy głównych świadczeń stron i nie jest uzgadniany indywidualnie z konsumentami, bowiem nie mają oni wpływu na jego treść a jedynie na życzenie mają do niego wgląd.</xText> <xText>Klauzula generalna wyrażona w <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> została przez ustawodawcę uzupełniona listą niedozwolonych postanowień umownych zamieszczoną w <xLexLink xArt="art. 385(3)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> k.c</xLexLink> zawierającą przykładowy katalog niedozwolonych klauzul umownych uznawanych za sprzeczne z dobrymi obyczajami i zarazem rażąco naruszające interesy konsumenta. Ich wspólną cechą jest nierównomierne rozłożenie praw, obowiązków i ryzyka między stronami, prowadzące do zachwiania równowagi kontraktowej. Są to takie klauzule, które jedną ze stron (konsumenta) z góry, w oderwaniu od konkretnych okoliczności, stawiają w gorszym położeniu. Wyliczenie to ma charakter niepełny, przykładowy i pomocniczy. W razie wątpliwości ciężar dowodu, że dane postanowienie nie spełnia przesłanek klauzuli generalnej spoczywa na przedsiębiorcy w myśl <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385</xLexLink>' <xLexLink xArt="§ 4" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">§ 4 k.c.</xLexLink></xText> <xText>W świetle przedstawionego stanu prawnego postanowienie zawarte w art. 14 pkt 2 <xAnon> (...) Centrum (...)</xAnon> stanowi niedozwolone postanowienie umowne. Postanowienie to wypełnia bowiem dyspozycję <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 20" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 20 k.c</xLexLink>, gdyż daje uprawnienie pozwanej do określenia lub podwyższenia ceny lub wynagrodzenia po zawarciu umowy bez przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od niej. Postanowienie to umożliwia pozwanej swobodne podnoszenie opłat za świadczoną usługę w trakcie trwania umowy. Jest sformułowane ogólnie, nie określa w jakich okolicznościach i na jakich warunkach może dojść do zmiany umowy w tym zakresie. Daje pozwanej uprawnienia do podwyższenia opłat za naukę, które nie jest traktowane jako zmiana warunków umów, przez co konsumentowi nie przysługuje prawo odstąpienia od umowy.</xText> <xText>Z tych względów, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że kwestionowane postanowienie wzorca umownego stosowanego przez pozwaną w obrocie z konsumentami spełnia przesłanki z <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385</xLexLink>' <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c</xLexLink>, bowiem kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy i zakazał ich stosowania na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>42</xSUPx> k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Pozwana po wytoczeniu powództwa zaniechała stosowania w obrocie z konsumentami uznanego za niedozwolone w niniejszej sprawie postanowienia wzorca umownego. Powód wystąpił z pozwem w dniu 24 marca 2005 roku. Pozwana dopiero w odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 15 kwietnia 2005 roku poinformowała o zaniechaniu stosowania zakwestionowanych przez powoda postanowień, a więc już po wytoczeniu powództwa. Wobec tego, na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(40)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>40</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> zaniechanie stosowania zaskarżonego postanowienia wzorca umownego nie miało wpływu na bieg przedmiotowego postępowania.</xText> <xText>O kosztach postępowania postanowiono stosownie do wyniku sporu na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Publikację prawomocnego wyroku zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>44</xSUPx> k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>SSO Wanda Czajkowska</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Damian Siliwoniuk

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 60/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 6 lipca 2006r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący: SSO Wanda Czajkowska Protokolant: Marcin Piotrowski po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2006r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwkoB. B. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. Uznaje za niedozwolone i zakazuje wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o nazwie:(...) Centrum (...)art. 14 pkt 2 o treści następującej: „Wysokość odpłatności ustala dyrektor placówki w oparciu o kalkulację kosztów bieżących. Odpłatność może ulec zmianie w ciągu roku szkolnego". II. Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 360 zl tytułem kosztów zastępstwa procesowego. III Uznaje wpis tymczasowy za wpis ostateczny. IV Nakazuje pobranie od pozwanego na rzecz kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwoty 500 zl tytułem wpisu od pozwu, od którego uiszczenia powód był zwolniony. V. Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego. SSO Wanda Czajkowska UZASADNIENIE Powód - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w dniu 24 marca 2005 roku wniósł pozew, w którym domagał się uznania za niedozwolone i-zakazania stosowania przez pozwaną -B. B.prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwąCentrum (...)B. B.wG., w obrocie z konsumentami, postanowienia zawartego w art. 14 pkt 2(...) Centrum (...)w brzmieniu: „Wysokość odpłatności ustala dyrektor placówki w oparciu o kalkulację kosztów bieżących. Odpłatność może ulec zmianie w ciągu roku szkolnego". W ocenie powoda postanowienie zawarte w art. 14 pkt 2(...) Centrum (...)naruszaart. 385'§ 1 k.c.i jest niedozwolonym postanowieniem umownym w rozumieniuart. 3853pkt 20 k.c. Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów sądowych według norm przepisanych. Pozwana podała, że(...) Centrum (...)nie stanowi wzorca umownego w rozumieniuart. 384i następnychk.c.Jest tylko aktem wewnętrznymCentrum (...)i nie stanowi źródła obowiązków dla konsumentów. Wyjaśniła, że konsumenci zawierający umowę z pozwaną związani są jedynie „Regulaminem płatności za kurs języka obcego", który nie odsyła do(...) Centrum (...). Zgodnie z pkt 5 tego Regulaminu konsumenci w każdym momencie mogą od umowy odstąpić. Natomiast prawo do negocjacji ceny, a nie jej zmiany, opiera się wyłącznie na ustalonych w umowie kryteriach, jak liczebność danej grupy szkoleniowej. Dokonana w ten sposób zmiana ceny, w ocenie pozwanej, nie ma charakteru niedozwolonej klauzuli umownej w rozumieniuart. 3853pkt 20 k.c.a zarzut powoda odnośnie stosowania przez nią wzorca zawierającym niedozwolone postanowienia jest bezzasadny. Pozwana podała, że pod presją powoda zmieniła treść(...) Centrum (...)pomimo tego, iż nie stanowi on, według niej, wzorca umownego. Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił, co następuje: Pozwana -B. B., prowadzi działalność gospodarczą pod nazwąCentrum (...)B.rB.wG.w zakresie nauczania języków obcych (zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, k. 10). Pozwana posługuje się w ramach prowadzonej działalności edukacyjnej(...) Centrum (...)oraz(...) Centrum (...). Pozwana przy piśmie z dnia 21 października 2004 roku (k. 17) skierowanym do powoda (w odpowiedzi na pismo powoda z dnia 12 października 2004 roku wzywające pozwaną do złożenia informacji i dokumentów na okoliczność czy miało miejsce naruszenie chronionych prawem interesów konsumentów k. 16) przedstawiła(...) Centrum (...)i udzieliła następującej informacji: „nasi klienci mogą w każdej chwili, na życzenie, mieć wgląd do statutu", „nie zawieramy z klientami indywidualnymi żadnych umów". W art. 14 pkt 2(...) Centrum (...)zawarte zostało zakwestionowane przez powoda postanowienie o treści „Wysokość odpłatności ustala dyrektor placówki w oparciu o kalkulację kosztów bieżących. Odpłatność może ulec zmianie w ciągu roku szkolnego". Na rozprawie w dniu 6 lipca 2006 roku pozwana zaś oświadczyła, że(...) Centrum (...)nie jest okazywany klientom, służy do opisu działalności strony pozwanej". Zakwestionowane przez powoda postanowienie zostało przez pozwaną uzupełnione i zmienione a zmiany w(...) Centrum (...)zostały wprowadzone z dniem 1 kwietnia 2005 roku, o czym pozwana poinformowała w odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 15 kwietnia 2005 roku. Treść tego zakwestionowanego postanowienia obecnie jest następująca: „Wysokość odpłatności ustala dyrektor placówki w oparciu o kalkulację kosztów bieżących. Regulamin płatności obowiązuje w danym roku szkolnym dla grup o określonej w nim ilości osób. W sytuacji zmniejszenia bądź zwiększenia się grupy odpłatność za kurs ulega obniżeniu, bądź czas zajęć ulega wydłużeniu. W przypadku zmniejszenia się grupy Klientowi proponuje się przejście do równoległej grupy bez zmiany warunków lub zmianę warunków uczestnictwa w kursie zgodnie z Regulaminem stanowiącym załącznik do niniejszego Statutu. Odpłatność obejmuje: a) koszty wynajmu budynku b) koszty energii elektrycznej i gazu c) koszty sprzątania i bieżących napraw budynku d) koszty wynagradzania pracowników e) koszty pomocy naukowych f) koszty reklamy". Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: Sąd uznał, że wzorzec ten był stosowany przez pozwaną w obrocie z konsumentami, bowiem reguluje prawa i obowiązki słuchaczy i pracowników szkoły tj. warunki dotyczące płatności za szkołę a według informacji pozwanej (k. 17) „klienci mogą w każdej chwili, na życzenie, mieć wgląd do statutu" . Zarzut pozwanej, że(...) Centrum (...)nie jest wzorcem umownym, lecz tylko aktem wewnętrznym szkoły nie jest zatem zasadny. Zgodnie zart. 384 k.c.wzorcem umowy są w szczególności ogólne warunki umów, wzory umów, regulaminy, a ci wobec których jest stosowany są konsumentami. W ocenie Sądu, brak wyraźnego wymienienia w ustawie (art. 384 i następnek.c.) abstrakcyjnego „odpowiednika"(...) Centrum (...)nie pozbawia go znaczenia wzorca umowy, bowiem został on ustalony przez jedną tylko stronę umowy (pozwana), jako mający wiązać także druga stronę (konsument). Ponadto, wbrew twierdzeniom pozwanej(...) Centrum (...)określa prawa i obowiązki słuchaczyCentrum (...). Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów dokonuje kontroli wzorca umownego na podstawieart. 47936- 47945k.p.c.Kontrola ta ma charakter abstrakcyjny i dotyczy wyłącznie treści postanowień zakwestionowanych we wzorcu umownym. Ocenie Sądu w niniejszej sprawie podlega zatem treść postanowieniaart. 14 pkt 2(...) Centrum (...)w brzmieniu „Wysokość odpłatności ustala dyrektor placówki w oparciu o kalkulację kosztów bieżących. Odpłatność może ulec zmianie w ciągu roku szkolnego" w zakresie czy jest ono niedozwolonym postanowieniem umownym, czy nie. W myśl przepisuart. 3851k.c.za niedozwolone postanowienia umowne uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to jednak postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nie uzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W ocenie Sądu, zakwestionowany przez powodaart. 14 pkt 2(...) Centrum (...)nie dotyczy głównych świadczeń stron i nie jest uzgadniany indywidualnie z konsumentami, bowiem nie mają oni wpływu na jego treść a jedynie na życzenie mają do niego wgląd. Klauzula generalna wyrażona wart. 3851k.c.została przez ustawodawcę uzupełniona listą niedozwolonych postanowień umownych zamieszczoną wart. 3853k.czawierającą przykładowy katalog niedozwolonych klauzul umownych uznawanych za sprzeczne z dobrymi obyczajami i zarazem rażąco naruszające interesy konsumenta. Ich wspólną cechą jest nierównomierne rozłożenie praw, obowiązków i ryzyka między stronami, prowadzące do zachwiania równowagi kontraktowej. Są to takie klauzule, które jedną ze stron (konsumenta) z góry, w oderwaniu od konkretnych okoliczności, stawiają w gorszym położeniu. Wyliczenie to ma charakter niepełny, przykładowy i pomocniczy. W razie wątpliwości ciężar dowodu, że dane postanowienie nie spełnia przesłanek klauzuli generalnej spoczywa na przedsiębiorcy w myślart. 385'§ 4 k.c. W świetle przedstawionego stanu prawnego postanowienie zawarte w art. 14 pkt 2(...) Centrum (...)stanowi niedozwolone postanowienie umowne. Postanowienie to wypełnia bowiem dyspozycjęart. 3853pkt 20 k.c, gdyż daje uprawnienie pozwanej do określenia lub podwyższenia ceny lub wynagrodzenia po zawarciu umowy bez przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od niej. Postanowienie to umożliwia pozwanej swobodne podnoszenie opłat za świadczoną usługę w trakcie trwania umowy. Jest sformułowane ogólnie, nie określa w jakich okolicznościach i na jakich warunkach może dojść do zmiany umowy w tym zakresie. Daje pozwanej uprawnienia do podwyższenia opłat za naukę, które nie jest traktowane jako zmiana warunków umów, przez co konsumentowi nie przysługuje prawo odstąpienia od umowy. Z tych względów, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że kwestionowane postanowienie wzorca umownego stosowanego przez pozwaną w obrocie z konsumentami spełnia przesłanki zart. 385'k.c, bowiem kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy i zakazał ich stosowania na podstawieart. 47942k.p.c. Pozwana po wytoczeniu powództwa zaniechała stosowania w obrocie z konsumentami uznanego za niedozwolone w niniejszej sprawie postanowienia wzorca umownego. Powód wystąpił z pozwem w dniu 24 marca 2005 roku. Pozwana dopiero w odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 15 kwietnia 2005 roku poinformowała o zaniechaniu stosowania zakwestionowanych przez powoda postanowień, a więc już po wytoczeniu powództwa. Wobec tego, na podstawieart. 47940k.p.c.zaniechanie stosowania zaskarżonego postanowienia wzorca umownego nie miało wpływu na bieg przedmiotowego postępowania. O kosztach postępowania postanowiono stosownie do wyniku sporu na podstawieart. 98 k.p.c. Publikację prawomocnego wyroku zarządzono na podstawieart. 47944k.p.c. SSO Wanda Czajkowska

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000000503_I_ACa_000656_2006_Uz_2006-08-11_001

I ACa 656/06

2006-08-11 02:00:00.0 CEST

2012-11-27 14:45:14.0 CET

2013-08-12 14:26:20.0 CEST

15150000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 656/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Iwona Wilk (spr.) Sędziowie : SA Rafał Dzyr SA Joanna Kurpierz Protokolant : Barbara Wójtowicz po rozpoznaniu w dniu 11 sierpnia 2006 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa K. T. przeciwko Z. B. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 19 gru

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Panek" xEditorFullName="Justyna Wnuk" xPublisher="bpanek" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2006" xEditor="jwnuk" xToPage="3" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0000503/ACa" xVolNmbr="000656"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 656/06</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 11 sierpnia 2006 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Iwona Wilk (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Rafał Dzyr</xText> <xText>SA Joanna Kurpierz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Wójtowicz</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 11 sierpnia 2006 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>K. T.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>Z. B.</xAnon></xText> <xText>o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego</xText> <xText>na skutek apelacji pozwanego</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach</xText> <xText>z dnia 19 grudnia 2005 r., sygn. akt X GC 332/05</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddala i odstępuje od obciążania powoda kosztami postępowania,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1000 (tysiąc) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>odstępuje od obciążenia powoda pozostałymi kosztami sądowymi w postępowaniu apelacyjnym.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon>K. T.</xAnon> wniósł o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego jakim jest nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Gliwicach z 15 maja 2001 r. sygn. akt X Ng 529/01, zaopatrzony w klauzulę wykonalności przeciwko powodowi jako małżonkowi dłużniczki na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach z 21 grudnia 2001 r. wobec tego, iż prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z 21 września 2004 r. orzeczono rozwiązanie jego małżeństwa z dłużniczką wskazaną w tytule wykonawczym przez rozwód.</xText> <xText>Pozwany <xAnon>Z. B.</xAnon> wniósł o oddalenie powództwa.</xText> <xText>Wyrokiem z 19 grudnia 2005 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty tego Sądu z 15 maja 2001 r. o sygn. akt X GNc 529/01, któremu postanowieniem tegoż sądu z 21 grudnia 2001 r. sygn. akt X GCo 30/01 nadano klauzulę wykonalności przeciwko <xAnon>K. T.</xAnon> jako małżonkowi dłużnika w całości w stosunki do tegoż <xAnon>K. T.</xAnon> oraz nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Gliwicach) kwotę 2 323,70 zł. tytułem wpisu, od uiszczenia którego powód był zwolniony.</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił, iż jest poza sporem, że przeciwko powodowi, jako małżonkowi dłużnika <xAnon>M. T.</xAnon> (postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach z 21 grudnia 2001 r. sygn. akt X GCo 30/01), została nadana klauzula wykonalności tytułowi egzekucyjnemu jakim był nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Gliwicach z 15 maja 2001 sygn. akt X Ng 529/01, nakazujący dłużnikowi zapłacić pozwanemu <xAnon>Z. B.</xAnon> kwotę 31 766,44 zł. z ustawowymi odsetkami oraz koszty procesu w kwocie 6 596,- zł. Jest też poza sporem, że prawomocnym wyrokiem z 21 września 2004 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach rozwiązał przez rozwód małżeństwo powoda i <xAnon>M. T.</xAnon>. Było też bezspornym, że powód pozostawał w czasie wydania tytułu egzekucyjnego i nadania klauzuli wykonalności we wspólności ustawowej małżeńskiej.</xText> <xText>Zważył w tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, że powództwo jest uzasadnione na podstawie <xLexLink xArt="art. 840;art. 840 § 1;art. 840 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 840 § 1 pkt 2 kpc</xLexLink> wobec tego, iż po powstaniu tytułu wykonawczego nastąpiło zdarzenie powodujące niemożność egzekwowania zobowiązania. Na skutek rozwiązania małżeństwa powoda i dłużniczki przez rozwód ustała ich wspólność majątkowa małżeńska i tym samym nie może być prowadzona egzekucja z jego majątku odrębnego. Ustanie wspólności majątkowej skutkuje bowiem uwolnieniem małżonka nie będącego dłużnikiem od odpowiedzialności za zobowiązania powstałe w czasie trwania wspólności i nie związane z jego majątkiem odrębnym (<xLexLink xArt="art. 42" xIsapId="WDU19640090059" xTitle="Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59">art. 42 k.r.o.</xLexLink> w brzmieniu <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640090059" xTitle="Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59">ustawy z dnia 25 lutego 1964 r.</xLexLink> – Dz.U. Nr 9 z 1964 r. poz. 59).</xText> <xText>O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 kpc</xLexLink> i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sadowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2002 r. Nr 9 poz. 88 ze zm.).</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył apelacją w całości pozwany, który zarzucając naruszenie <xLexLink xArt="art. 840;art. 840 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 840 § 1 kpc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 kpc</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 kc</xLexLink> wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa bądź też o jego uchylenie i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Podniósł pozwany w szczególności, że powód nie wykazał by zaistniała którakolwiek przesłanka z <xLexLink xArt="art. 840;art. 840 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 840 § 1 kpc</xLexLink>, a taką przesłanką nie może być uznane orzeczenie rozwodu pomiędzy dłużnikami.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacja jest uzasadniona.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny podziela i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji ponieważ ustalenia te znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, ocenionym przez ten Sąd w granicach zakreślonych przepisem <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink>. Poza tym okoliczności sprawy stanowiące podstawę faktyczną rozstrzygnięcia Sądu I instancji są w istocie bezsporne i nie są także kwestionowane przez apelującego.</xText> <xText>W tak prawidłowo ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd I instancji dokonał jednak niewłaściwej subsumcji prawa, a to <xLexLink xArt="art. 840;art. 840 § 1;art. 840 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 840 § 1 pkt 2 kpc</xLexLink> wadliwie podciągając stan faktyczny pod ten przepis i w konsekwencji wadliwie określając skutki prawne wynikające z tego przepisu w konkretnych okolicznościach tej sprawy i taki zarzut apelacji zasługuje na podzielenie.</xText> <xText>Podkreślenia wymaga, iż nie ulega wątpliwości, że w sprawie znajdują zastosowanie przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640090059" xTitle="Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59">kodeksu rodzinnego i opiekuńczego</xLexLink> oraz zasady egzekucji w brzmieniu sprzed ich nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 162, poz. 1691), która weszła w życie z dniem 20 stycznia 2005 r. Po myśli bowiem art. 5 ust. 5 pkt 2 przepisy dotychczasowe stosuje się do wyłączenia lub ograniczenia odpowiedzialności majątkiem wspólnym za zobowiązania jednego małżonka powstałe przed wejściem ustawy w życie. Tak samo, jeśli roszczenie powstało przed wejściem w życie tej ustawy, egzekucję prowadzi się według przepisów dotychczasowych (art. 5 ust. 6 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r.).</xText> <xText>Jest zaś okolicznością niesporną, że zobowiązanie dłużniczki, za które powód – jako jej małżonek, odpowiada majątkiem wspólnym powstało przed dniem wejścia w życie cytowanej ustawy.</xText> <xText>Jest także poza sporem, że przeciwko powodowi została nadana klauzula wykonalności na podstawie <xLexLink xArt="art. 787" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 787 kpc</xLexLink>. Nie budzi zatem wątpliwości, że powód, jako małżonek dłużniczki, po nadaniu przeciwko niemu klauzuli wykonalności staje się dłużnikiem z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku wspólnego i w tej części może zwalczać tytuł wykonawczy stosownym powództwem przeciwegzekucyjnym z <xLexLink xArt="art. 840;art. 840 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 840 § 1 kpc</xLexLink>. Może przy tym oprzeć takie powództwo nie tylko na podstawie przewidzianej w <xLexLink xArt="art. 840;art. 840 § 1;art. 840 § 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 840 § 1 pkt 3 kpc</xLexLink> ale także na podstawach określonych w <xLexLink xArt="pkt. 1;pkt. 2;§ 1;art. 840" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">pkt 1 i 2 § 1 art. 840 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>W tym przypadku powód odwołał się do tego, iż po powstaniu tytułu wykonawczego przeciwko niemu ustała wspólność majątkowa jego i dłużniczki wobec rozwiązania ich małżeństwa przez rozwód prawomocnym wyrokiem sądowym. Podkreślić jednakże trzeba, że zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej nie ma skutku wstecznego i nie może tym samym pozbawiać wierzyciela możliwości zaspokojenia się z majątku wspólnego małżonków, jeśli zniesienie to nastąpiło już po nadaniu klauzuli wykonalności przeciwko współmałżonkowi. Bez znaczenia jest tu sposób ustania ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej, a wobec tego także późniejsze orzeczenie rozwodu, a nawet już dokonanie podziału majątku wspólnego, nie może uzasadniać powództwa o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności. Nie może bowiem ustanie wspólności majątkowej i zniesienie współwłasności pozbawiać wierzyciela nabytych już przez niego praw.</xText> <xText>Podobny pogląd wyraził także Sąd Najwyższy w wyroku z 24.03.1972 r. I CR 35/72 (OSNC 1972/10/179).</xText> <xText>Tym samym nie ma podstaw do przyjęcia, iż egzekucja z majątku wspólnego powoda i dłużniczki, a właściwie z majątku, który wchodziłby do ich majątku wspólnego gdyby nie został orzeczony ich rozwód, jest niezgodna z prawem. To zaś pozwala wnioskować, iż powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności opartego na przepisie <xLexLink xArt="art. 840;art. 840 § 1;art. 840 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 840 § 1 pkt 2 kpc</xLexLink> jest nieuzasadnione. Brakuje zaś w sprawie materiału pozwalającego na oparcie rozstrzygnięcia na innej podstawie faktycznej objętej unormowaniem <xLexLink xArt="art. 840;art. 840 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 840 § 1 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie powołanych przepisów oraz <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 kpc</xLexLink>. O kosztach postępowania w obu instancjach orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 kpc</xLexLink>, obciążając powoda tylko ich częścią, a to w tym zakresie w jakim pozwany opłacił apelację.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Iwona Wilk

Barbara Panek

Barbara Wójtowicz

Justyna Wnuk

Sygn. akt I ACa 656/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Iwona Wilk (spr.) Sędziowie : SA Rafał Dzyr SA Joanna Kurpierz Protokolant : Barbara Wójtowicz po rozpoznaniu w dniu 11 sierpnia 2006 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwaK. T. przeciwkoZ. B. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 19 grudnia 2005 r., sygn. akt X GC 332/05 1 zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddala i odstępuje od obciążania powoda kosztami postępowania, 2 zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1000 (tysiąc) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego, 3 odstępuje od obciążenia powoda pozostałymi kosztami sądowymi w postępowaniu apelacyjnym. UZASADNIENIE PowódK. T.wniósł o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego jakim jest nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Gliwicach z 15 maja 2001 r. sygn. akt X Ng 529/01, zaopatrzony w klauzulę wykonalności przeciwko powodowi jako małżonkowi dłużniczki na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach z 21 grudnia 2001 r. wobec tego, iż prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z 21 września 2004 r. orzeczono rozwiązanie jego małżeństwa z dłużniczką wskazaną w tytule wykonawczym przez rozwód. PozwanyZ. B.wniósł o oddalenie powództwa. Wyrokiem z 19 grudnia 2005 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty tego Sądu z 15 maja 2001 r. o sygn. akt X GNc 529/01, któremu postanowieniem tegoż sądu z 21 grudnia 2001 r. sygn. akt X GCo 30/01 nadano klauzulę wykonalności przeciwkoK. T.jako małżonkowi dłużnika w całości w stosunki do tegożK. T.oraz nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Gliwicach) kwotę 2 323,70 zł. tytułem wpisu, od uiszczenia którego powód był zwolniony. Sąd Okręgowy ustalił, iż jest poza sporem, że przeciwko powodowi, jako małżonkowi dłużnikaM. T.(postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach z 21 grudnia 2001 r. sygn. akt X GCo 30/01), została nadana klauzula wykonalności tytułowi egzekucyjnemu jakim był nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Gliwicach z 15 maja 2001 sygn. akt X Ng 529/01, nakazujący dłużnikowi zapłacić pozwanemuZ. B.kwotę 31 766,44 zł. z ustawowymi odsetkami oraz koszty procesu w kwocie 6 596,- zł. Jest też poza sporem, że prawomocnym wyrokiem z 21 września 2004 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach rozwiązał przez rozwód małżeństwo powoda iM. T.. Było też bezspornym, że powód pozostawał w czasie wydania tytułu egzekucyjnego i nadania klauzuli wykonalności we wspólności ustawowej małżeńskiej. Zważył w tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, że powództwo jest uzasadnione na podstawieart. 840 § 1 pkt 2 kpcwobec tego, iż po powstaniu tytułu wykonawczego nastąpiło zdarzenie powodujące niemożność egzekwowania zobowiązania. Na skutek rozwiązania małżeństwa powoda i dłużniczki przez rozwód ustała ich wspólność majątkowa małżeńska i tym samym nie może być prowadzona egzekucja z jego majątku odrębnego. Ustanie wspólności majątkowej skutkuje bowiem uwolnieniem małżonka nie będącego dłużnikiem od odpowiedzialności za zobowiązania powstałe w czasie trwania wspólności i nie związane z jego majątkiem odrębnym (art. 42 k.r.o.w brzmieniuustawy z dnia 25 lutego 1964 r.– Dz.U. Nr 9 z 1964 r. poz. 59). O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawieart. 98 kpci art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sadowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2002 r. Nr 9 poz. 88 ze zm.). Powyższy wyrok zaskarżył apelacją w całości pozwany, który zarzucając naruszenieart. 840 § 1 kpciart. 102 kpcorazart. 6 kcwniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa bądź też o jego uchylenie i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Podniósł pozwany w szczególności, że powód nie wykazał by zaistniała którakolwiek przesłanka zart. 840 § 1 kpc, a taką przesłanką nie może być uznane orzeczenie rozwodu pomiędzy dłużnikami. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja jest uzasadniona. Sąd Apelacyjny podziela i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji ponieważ ustalenia te znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, ocenionym przez ten Sąd w granicach zakreślonych przepisemart. 233 § 1 kpc. Poza tym okoliczności sprawy stanowiące podstawę faktyczną rozstrzygnięcia Sądu I instancji są w istocie bezsporne i nie są także kwestionowane przez apelującego. W tak prawidłowo ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd I instancji dokonał jednak niewłaściwej subsumcji prawa, a toart. 840 § 1 pkt 2 kpcwadliwie podciągając stan faktyczny pod ten przepis i w konsekwencji wadliwie określając skutki prawne wynikające z tego przepisu w konkretnych okolicznościach tej sprawy i taki zarzut apelacji zasługuje na podzielenie. Podkreślenia wymaga, iż nie ulega wątpliwości, że w sprawie znajdują zastosowanie przepisykodeksu rodzinnego i opiekuńczegooraz zasady egzekucji w brzmieniu sprzed ich nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 162, poz. 1691), która weszła w życie z dniem 20 stycznia 2005 r. Po myśli bowiem art. 5 ust. 5 pkt 2 przepisy dotychczasowe stosuje się do wyłączenia lub ograniczenia odpowiedzialności majątkiem wspólnym za zobowiązania jednego małżonka powstałe przed wejściem ustawy w życie. Tak samo, jeśli roszczenie powstało przed wejściem w życie tej ustawy, egzekucję prowadzi się według przepisów dotychczasowych (art. 5 ust. 6 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r.). Jest zaś okolicznością niesporną, że zobowiązanie dłużniczki, za które powód – jako jej małżonek, odpowiada majątkiem wspólnym powstało przed dniem wejścia w życie cytowanej ustawy. Jest także poza sporem, że przeciwko powodowi została nadana klauzula wykonalności na podstawieart. 787 kpc. Nie budzi zatem wątpliwości, że powód, jako małżonek dłużniczki, po nadaniu przeciwko niemu klauzuli wykonalności staje się dłużnikiem z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku wspólnego i w tej części może zwalczać tytuł wykonawczy stosownym powództwem przeciwegzekucyjnym zart. 840 § 1 kpc. Może przy tym oprzeć takie powództwo nie tylko na podstawie przewidzianej wart. 840 § 1 pkt 3 kpcale także na podstawach określonych wpkt 1 i 2 § 1 art. 840 kpc. W tym przypadku powód odwołał się do tego, iż po powstaniu tytułu wykonawczego przeciwko niemu ustała wspólność majątkowa jego i dłużniczki wobec rozwiązania ich małżeństwa przez rozwód prawomocnym wyrokiem sądowym. Podkreślić jednakże trzeba, że zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej nie ma skutku wstecznego i nie może tym samym pozbawiać wierzyciela możliwości zaspokojenia się z majątku wspólnego małżonków, jeśli zniesienie to nastąpiło już po nadaniu klauzuli wykonalności przeciwko współmałżonkowi. Bez znaczenia jest tu sposób ustania ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej, a wobec tego także późniejsze orzeczenie rozwodu, a nawet już dokonanie podziału majątku wspólnego, nie może uzasadniać powództwa o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności. Nie może bowiem ustanie wspólności majątkowej i zniesienie współwłasności pozbawiać wierzyciela nabytych już przez niego praw. Podobny pogląd wyraził także Sąd Najwyższy w wyroku z 24.03.1972 r. I CR 35/72 (OSNC 1972/10/179). Tym samym nie ma podstaw do przyjęcia, iż egzekucja z majątku wspólnego powoda i dłużniczki, a właściwie z majątku, który wchodziłby do ich majątku wspólnego gdyby nie został orzeczony ich rozwód, jest niezgodna z prawem. To zaś pozwala wnioskować, iż powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności opartego na przepisieart. 840 § 1 pkt 2 kpcjest nieuzasadnione. Brakuje zaś w sprawie materiału pozwalającego na oparcie rozstrzygnięcia na innej podstawie faktycznej objętej unormowaniemart. 840 § 1 kpc. Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie powołanych przepisów orazart. 385 kpc. O kosztach postępowania w obu instancjach orzeczono na podstawieart. 102 kpc, obciążając powoda tylko ich częścią, a to w tym zakresie w jakim pozwany opłacił apelację.

15/150000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

I Wydział Cywilny

151500000000503_I_ACa_000529_2006_Uz_2006-08-18_001

I ACa 529/06

2006-08-18 02:00:00.0 CEST

2020-05-15 19:10:06.0 CEST

2020-05-15 14:08:24.0 CEST

15150000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 529/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Ewa Tkocz Sędziowie: SA Rafał Dzyr (sprawozdawca) SA Joanna Kurpierz Protokolant: Barbara Wójtowicz po rozpoznaniu w dniu 18 sierpnia 2006 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa J. B. przeciwko Skarbowi Państwa - Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w (...) o zapłatę na skutek apelacji pozwanego od wyroku wstępnego Sądu Okręgow

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Panek" xPublisher="bpanek" xEditorFullName="Barbara Panek" xEditor="bpanek" xClassifierFullName="Katarzyna Noras" xClassifier="knoras" xClassified="false" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="4" xFlag="published" xVolType="15/150000/0000503/ACa" xYear="2006" xVolNmbr="000529" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 529/06</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xText xALIGNx="center"> <xBx>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xBx></xText> <xText xALIGNx="right"> Dnia 18 sierpnia 2006 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="214"/> <xCOLx xWIDTHx="498"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Ewa Tkocz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SA Rafał Dzyr (sprawozdawca)</xText> <xText>SA Joanna Kurpierz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Barbara Wójtowicz</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 18 sierpnia 2006 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>J. B.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Skarbowi Państwa - Naczelnikowi Urzędu Skarbowego <xBRx/>w <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji pozwanego</xText> <xText>od wyroku wstępnego Sądu Okręgowego w Katowicach <xBRx/>z dnia 24 stycznia 2006 r. sygn. akt. II C 410/05</xText> <xText><xBx>oddala apelację.</xBx></xText> <xText>Sygn. akt I ACa 529/06</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon>J. B.</xAnon> wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa działającego przez Prezydenta Miasta <xAnon>(...)</xAnon>, Wojewodę <xAnon> (...)</xAnon> i Naczelnika Urzędu Skarbowego w <xAnon>(...)</xAnon> kwoty 54629 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18.03.2004 r. i kosztami postępowania.</xText> <xText>Powód jako jeden ze spadkobierców swojego ojca <xAnon>P. B. (1)</xAnon> zażądał części odszkodowania za majątek skonfiskowany ojcu na podstawie skazującego wyroku sądu karnego. Wyrok ten został zmieniony przez Sąd Najwyższy, który uniewinnił <xAnon>P. B. (1)</xAnon>. Kara przepadku mienia została wykonana, w związku z czym <xAnon>P. B. (1)</xAnon> został pozbawiony prawa własności nieruchomości opisanych w dawnych księgach wieczystych: <xAnon>S.</xAnon> Tom <xAnon>(...)</xAnon> Wykaz <xAnon>(...)</xAnon> (obecnie w księdze wieczystej Kw. nr <xAnon> (...)</xAnon>) i <xAnon>S.</xAnon> Tom <xAnon>(...)</xAnon> Wykaz <xAnon>(...)</xAnon> (obecnie w Kw. nr <xAnon> (...)</xAnon>) na rzecz Skarbu Państwa. Zwrot tych nieruchomości stał się niemożliwy, ponieważ nieruchomość objęta <xAnon>księgą wieczystą KW nr (...)</xAnon> stała się własnością Miasta <xAnon>R.</xAnon>, a nieruchomość objęta Kw. nr <xAnon> (...)</xAnon> jest własnością tegoż Miasta i pozostaje we współużytkowaniu wieczystym właścicieli lokali mieszkalnych położonych w budynku usytuowanym na tej nieruchomości.</xText> <xText>Powództwo zostało oparte na przepisie <xLexLink xArt="art. 192;art. 192 § 1;art. 192 § 1 zd. 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 192 § 1 zd. 2 k.k.w.</xLexLink></xText> <xText>Pozwany Skarb Państwa wniósł o oddalenie powództwa.</xText> <xText>Wszystkie trzy państwowe jednostki organizacyjne Skarbu Państwa zarzuciły, że żadna z nich nie jest właściwa do działania w procesie imieniu Skarbu Państwa. Pozwany zarzucił niewykazanie wysokości szkody.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem wstępnym z dnia z dnia 24 stycznia 2006 r. sygn. akt II C 410/05 uznał roszczenie powoda za usprawiedliwione w zasadzie w odniesieniu do pozwanego Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego w <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:</xText> <xText>Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach wyrokiem z dnia 22 kwietnia 1949 r. znak sprawy SR 271/49 uznał <xAnon>P. B. (1)</xAnon> winnym popełnienia przestępstwa opisanego w art. 7 dekretu z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych okresie odbudowy Państwa (Dz. U. z 1946 r. Nr 30, poz. 192), polegającego na działalności szpiegowskiej w latach 1946-1949 i za to skazał go na kary 15 lat więzienia oraz pozbawienia praw publicznych i orzekł przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Państwa. Najwyższy Sąd Wojskowy w <xAnon>W.</xAnon> postanowieniem z dnia 27 września 1949 r. sygn. akt Sn. Odw. S 1953/49 utrzymał wyrok w mocy.</xText> <xText><xAnon>P. B. (1)</xAnon> zmarł w dniu 18 października 1955 r. Jednym z jego spadkobierców ustawowych jest jego syn <xAnon>J. B.</xAnon>. Rodzina <xAnon>P. B. (2)</xAnon> wystąpiła o stwierdzenie nieważności orzeczeń sądów wojskowych w trybie ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu postanowieniem z dnia 22 sierpnia 1991 r. nie uwzględnił wniosku. Na skutek kasacji Naczelnego Prokuratora Wojskowego Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 25 czerwca 1999 r. sygn. akt WKN 17/99 uchylił wyrok skazujący z 22.09.1949 r. oraz postanowienie Najwyższego Sądu Wojskowego z 27.09.1949 r. i uniewinnił <xAnon>P. B. (1)</xAnon> od zarzucanych mu czynów.</xText> <xText>Sąd Okręgowy zważył, że żadna z jednostek organizacyjnych pozwanego Skarbu Państwa nie zakwestionowała zasadności roszczenia powoda. Spornym natomiast była kwestia, która z tych jednostek powinna działać jako pozwany Skarb Państwa w niniejszym procesie. Sąd Okręgowy przyjął, że właściwą jednostkę organizacyjną wskazują przepisy <xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19690130098" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 98">art. 30</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 187;art. 188" xIsapId="WDU19690130098" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 98">art. 187 i 188 kodeksu karnego wykonawczego</xLexLink>. Na podstawie art. 8 ust. 1 dekretu z 28 października 1947 r. o przepadku majątku organami wykonującymi tą karę były urzędy likwidacyjne, podlegające Ministrowi Skarbu, a od 1950 r. Ministrowi Finansów po przekształceniu Ministerstwa Skarbu ustawą z dnia 7 marca 1950 (Dz. U. Nr 10, poz. 101). W 1950 r. urzędy likwidacyjne zostały zniesione, a ich dotychczasowe kompetencje i zadania przejęły wydziały finansowe prezydiów powiatowych i wojewódzkich rad narodowych. <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19690130098" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 98">Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny wykonawczy</xLexLink> wskazała jako organy uprawnione do wykonywania egzekucji kar konfiskaty mienia lub przepadku majątku wydziały finansowe prezydium powiatowych rad narodowych. Wydziały te zostały następnie przekształcone w urzędy skarbowe. W związku z tym Sąd Okręgowy uznał, że pozwany Skarb Państwa – Naczelnik Urzędu Skarbowego w <xAnon>(...)</xAnon> odpowiada wobec powoda co do zasady za spełnienie roszczenia opisanego w pozwie.</xText> <xText>Wyrok wstępny został wydany na podstawie <xLexLink xArt="art. 318;art. 318 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 318 § 1 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Pozwany Skarb Państwa - Naczelnik Urzędu Skarbowego w <xAnon>(...)</xAnon> w apelacji wniósł o uchylenie wyroku wstępnego i oddalenie powództwa ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Skarżący zarzucił:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 192" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 192 k.k.w.</xLexLink> przez niewłaściwe zastosowanie,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>błędne przyjęcie, że Skarb Państwa – Naczelnik Urzędu Skarbowego w <xAnon>(...)</xAnon> jest biernie legitymowany w niniejszej sprawie,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 1 k.p.c.</xLexLink> przez lakoniczne i niespójne uzasadnienie wyroku, w szczególności w zakresie podstawy prawnej.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Pozwany wskazał, że <xLexLink xArt="art. 192" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 192 k.k.w.</xLexLink> nie może stanowić podstawy odpowiedzialności Skarbu Państwa, skoro skonfiskowane mienie stało się własnością Miasta <xAnon>R.</xAnon>. Nie można bowiem zgodzić się z sytuacją, że korzyść z wykonania kary odniosła jednostka samorządu terytorialnego, a odszkodowanie ma zapłacić Skarb Państwa – Naczelnik Urzędu Skarbowego w <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>Zdaniem pozwanego Sąd Okręgowy nietrafnie powołał się na stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 lipca 2000 r. sygn. akt I ACa 407/00. Podstawą tamtego orzeczenia było uprzednie stwierdzenie nieważności wyroku skazującego, podczas gdy w niniejszej sprawie wyrok skazujący został uchylony. Stwierdzenie nieważności jest równoznaczne z uznaniem, że wyrok nie wywołuje skutków prawnych, a uchylenie wyroku skazującego powoduje jedynie, że wyrok ten zostaje pozbawiony mocy prawnej. Sąd Okręgowy nie wziął pod uwagę, że powód żąda odszkodowania z powodu uchylenia wyroku orzekającego konfiskatę mienia, a nie zwrotu równowartości mienia utraconego na skutek wykonania kary przepadku. Pozwany zarzucił, że Sąd Okręgowy nie podał w uzasadnieniu numerów kart, na których znajdują się dokumenty, na których oparto ustalenia faktyczne sprawy.</xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.</xText> <xText>Wyżej opisany stan faktyczny jest bezsporny i jako taki został uznany przez Sąd Apelacyjny za własny.</xText> <xText>Powód oparł swoje żądanie na podstawie określonej w <xLexLink xArt="art. 192;art. 192 § 1;art. 192 § 1 zd. 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 192 § 1 zd. 2 k.k.w.</xLexLink> Przepis <xLexLink xArt="art. 192;art. 192 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 192 § 1 k.k.w.</xLexLink> brzmi: <xIx>„W razie uchylenia orzeczenia o przepadku, darowania tego środka lub zwolnienie rzeczy w wyniku wniesionego powództwa, składniki majątku przejęte w trakcie wykonania środka karnego zwraca się uprawnionemu. W razie niemożności zwrotu, Skarb Państwa odpowiada za szkodę, którą poniósł uprawniony.” </xIx></xText> <xText>Nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy kwestia rozróżnienia takich pojęć prawnych jak: konfiskata mienia, czy przepadek mienia od przepadku przedmiotu (<xLexLink xArt="art. 45" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 45 k.k.</xLexLink>). Przepis <xLexLink xArt="art. 192" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 192 k.k.w.</xLexLink> odnosi się do każdego przejęcia składnika majątkowego skazanego na podstawie wyroku skazującego, następnie uchylonego. Odmienne stanowisko prowadziłoby do stwierdzenia istnienia luki prawnej wobec uchylenia wcześniejszych regulacji prawno-karnych, normujących to zagadnie. Okoliczność, że w oparciu o skazujący wyrok sądu karnego, następnie uchylony, odebrano <xAnon>P. B. (1)</xAnon> określone składniki majątkowe, uzasadnia roszczenie jego spadkobiercy, wynikające z powołanego wyżej przepisu <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">kodeksu karnego wykonawczego</xLexLink>. Skarb Państwa na skutek komunalizacji mienia państwowego przestał być właścicielem tych nieruchomości. Ich zwrot nie jest obecnie możliwy. W chwili uchylenia wyroku zawierającego rozstrzygnięcie o przepadku mienia obowiązywał przepis <xLexLink xArt="art. 192" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 192 k.k.w.</xLexLink>, który wprost uregulował kwestię legitymacji biernej Skarbu Państwa. Skoro na skutek komunalizacji właścicielem nieruchomości stała się <xAnon>Gmina M.</xAnon> <xAnon>R.</xAnon>, to zwrot tej nieruchomości przestał być możliwy. Faktu tego pozwany nie zakwestionował. W związku z tym Skarb Państwa na mocy <xLexLink xArt="art. 192;art. 192 § 1;art. 192 § 1 zd. 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 192 § 1 zd. 2 k.k.w.</xLexLink> odpowiada za szkodę, którą poniósł uprawniony. Ewentualne wzbogacenie po stronie Gminy nie zwalnia Skarbu Państwa od odpowiedzialności określonej w tym przepisie. W tej sytuacji należało uznać zarzut braku legitymacji biernej po stronie Skarbu Państwa za bezzasadny. Odpowiedzialność Skarbu Państwa wynika również z faktu rozporządzenia przez Państwo za pomocą środków władczych mieniem osoby fizycznej i późniejszego uchylenia tych środków z uwagi na brak podstaw do ich zastosowania. Odpowiedzialność cywilnoprawną za te działania ponosi Skarb Państwa, a nie osoby, które później nabyły mienie <xAnon>P. B. (1)</xAnon> od Państwa.</xText> <xText>Ponieważ nie została stwierdzona nieważność orzeczenia w trybie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> (Dz. U. Nr 34, poz. 149 ze zm.), roszczenie powoda nie zostało oparte na art. 10 ust. 1 cyt. ustawy, a przepis art. 10 ust. 2, wskazujący na Ministra Skarbu Państwa jako właściwego do wykonywania zastępstwa procesowego Skarbu Państwa, nie znajdował w tej sprawie zastosowania.</xText> <xText>Stwierdzając, że Naczelnik Urzędu Skarbowego jest w tym przypadku właściwym <xIx>statio fisci </xIx>Skarbu Państwa, Sąd Apelacyjny oparł się na rozważaniach zawartych w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2003 r. sygn. akt I CKN 1256/2000 (OSNC 2004 Nr 4, poz. 63). W uzasadnieniu wyroku dokonano analizy aktów prawnych, dotyczących funkcjonowania urzędów likwidacyjnych i obecnych urzędów skarbowych. Na tej podstawie wysnuto wniosek o ciągłości prawnej tych organów. Podkreślono również kompetencje urzędów skarbowych w zakresie wykonywania kary przepadku, uregulowane w dawnym i obecnym <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">kodeksie karnym wykonawczym</xLexLink>. Analiza dokonana przez Sąd Najwyższy dotyczyła sytuacji, w której brak było wyraźnego przepisu, jakim jest obecny art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. W związku z tym odnosi się ona zarówno do wcześniejszych spraw o zwrot równowartości mienia na skutek stwierdzenia nieważności wyroku skazującego, jak i obecnie wnoszonych powództw o odszkodowanie z powołaniem na <xLexLink xArt="art. 192;art. 192 § 1;art. 192 § 1 zd. 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 192 § 1 zd. 2 k.k.w.</xLexLink></xText> <xText>Odnosząc się do zarzutu podniesionego przez pozwanego jeszcze w piśmie z dnia 24 listopada 2005 r. należało wskazać, że nadal w polskim systemie prawnym brak jest generalnego uregulowania, pozwalającego na stwierdzenie, że w procesie cywilnym za Skarb Państwa działa wyraźnie wskazana jednostka organizacyjna. Przepisów takich nie wprowadziła <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20051691417" xTitle="Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1417">ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa</xLexLink>. W związku z tym podstawowym przepisem regulującym tą materię pozostał <xLexLink xArt="art. 67;art. 67 § 2;art. 67 § 2 zd. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 67 § 2 zd. 1 k.p.c.</xLexLink>, w myśl którego: <xIx>„Za Skarb Państwa podejmuje czynności procesowe organ państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie lub organ jednostki nadrzędnej.”</xIx> Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w <xAnon>(...)</xAnon> jest tą jednostką organizacyjną, która w niniejszym procesie powinna działać za Skarb Państwa.</xText> <xText>Zarzut niepodania w uzasadnieniu wyroku numerów kart, na których znajdują się istotne dokumenty w sprawie, nie mógł prowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku. Akta niniejszej sprawy są nie są aż tak obszerne, aby niepowołanie przez Sąd Okręgowy numerów kart stanowiło przeszkodę w rozpoznaniu apelacji, bądź zapoznania się z materiałem dowodowym. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku wstępnego zajął się przede wszystkim kwestiami spornymi. Uzasadnienie spełniało wymogi z <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink>, a sposób przedstawienia motywów rozstrzygnięcia nie stanowił przeszkody w dokonaniu kontroli instancyjnej.</xText> <xText>W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji na mocy <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ewa Tkocz

Barbara Panek

Barbara Wójtowicz

Barbara Panek

Sygn. akt I ACa 529/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Ewa Tkocz Sędziowie: SA Rafał Dzyr (sprawozdawca) SA Joanna Kurpierz Protokolant: Barbara Wójtowicz po rozpoznaniu w dniu 18 sierpnia 2006 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwaJ. B. przeciwko Skarbowi Państwa - Naczelnikowi Urzędu Skarbowegow(...) o zapłatę na skutek apelacji pozwanego od wyroku wstępnego Sądu Okręgowego w Katowicachz dnia 24 stycznia 2006 r. sygn. akt. II C 410/05 oddala apelację. Sygn. akt I ACa 529/06 UZASADNIENIE PowódJ. B.wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa działającego przez Prezydenta Miasta(...), Wojewodę(...)i Naczelnika Urzędu Skarbowego w(...)kwoty 54629 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18.03.2004 r. i kosztami postępowania. Powód jako jeden ze spadkobierców swojego ojcaP. B. (1)zażądał części odszkodowania za majątek skonfiskowany ojcu na podstawie skazującego wyroku sądu karnego. Wyrok ten został zmieniony przez Sąd Najwyższy, który uniewinniłP. B. (1). Kara przepadku mienia została wykonana, w związku z czymP. B. (1)został pozbawiony prawa własności nieruchomości opisanych w dawnych księgach wieczystych:S.Tom(...)Wykaz(...)(obecnie w księdze wieczystej Kw. nr(...)) iS.Tom(...)Wykaz(...)(obecnie w Kw. nr(...)) na rzecz Skarbu Państwa. Zwrot tych nieruchomości stał się niemożliwy, ponieważ nieruchomość objętaksięgą wieczystą KW nr (...)stała się własnością MiastaR., a nieruchomość objęta Kw. nr(...)jest własnością tegoż Miasta i pozostaje we współużytkowaniu wieczystym właścicieli lokali mieszkalnych położonych w budynku usytuowanym na tej nieruchomości. Powództwo zostało oparte na przepisieart. 192 § 1 zd. 2 k.k.w. Pozwany Skarb Państwa wniósł o oddalenie powództwa. Wszystkie trzy państwowe jednostki organizacyjne Skarbu Państwa zarzuciły, że żadna z nich nie jest właściwa do działania w procesie imieniu Skarbu Państwa. Pozwany zarzucił niewykazanie wysokości szkody. Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem wstępnym z dnia z dnia 24 stycznia 2006 r. sygn. akt II C 410/05 uznał roszczenie powoda za usprawiedliwione w zasadzie w odniesieniu do pozwanego Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego w(...). Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny: Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach wyrokiem z dnia 22 kwietnia 1949 r. znak sprawy SR 271/49 uznałP. B. (1)winnym popełnienia przestępstwa opisanego w art. 7 dekretu z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych okresie odbudowy Państwa (Dz. U. z 1946 r. Nr 30, poz. 192), polegającego na działalności szpiegowskiej w latach 1946-1949 i za to skazał go na kary 15 lat więzienia oraz pozbawienia praw publicznych i orzekł przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Państwa. Najwyższy Sąd Wojskowy wW.postanowieniem z dnia 27 września 1949 r. sygn. akt Sn. Odw. S 1953/49 utrzymał wyrok w mocy. P. B. (1)zmarł w dniu 18 października 1955 r. Jednym z jego spadkobierców ustawowych jest jego synJ. B.. RodzinaP. B. (2)wystąpiła o stwierdzenie nieważności orzeczeń sądów wojskowych w trybie ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu postanowieniem z dnia 22 sierpnia 1991 r. nie uwzględnił wniosku. Na skutek kasacji Naczelnego Prokuratora Wojskowego Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 25 czerwca 1999 r. sygn. akt WKN 17/99 uchylił wyrok skazujący z 22.09.1949 r. oraz postanowienie Najwyższego Sądu Wojskowego z 27.09.1949 r. i uniewinniłP. B. (1)od zarzucanych mu czynów. Sąd Okręgowy zważył, że żadna z jednostek organizacyjnych pozwanego Skarbu Państwa nie zakwestionowała zasadności roszczenia powoda. Spornym natomiast była kwestia, która z tych jednostek powinna działać jako pozwany Skarb Państwa w niniejszym procesie. Sąd Okręgowy przyjął, że właściwą jednostkę organizacyjną wskazują przepisyart. 30w związku zart. 187 i 188 kodeksu karnego wykonawczego. Na podstawie art. 8 ust. 1 dekretu z 28 października 1947 r. o przepadku majątku organami wykonującymi tą karę były urzędy likwidacyjne, podlegające Ministrowi Skarbu, a od 1950 r. Ministrowi Finansów po przekształceniu Ministerstwa Skarbu ustawą z dnia 7 marca 1950 (Dz. U. Nr 10, poz. 101). W 1950 r. urzędy likwidacyjne zostały zniesione, a ich dotychczasowe kompetencje i zadania przejęły wydziały finansowe prezydiów powiatowych i wojewódzkich rad narodowych.Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny wykonawczywskazała jako organy uprawnione do wykonywania egzekucji kar konfiskaty mienia lub przepadku majątku wydziały finansowe prezydium powiatowych rad narodowych. Wydziały te zostały następnie przekształcone w urzędy skarbowe. W związku z tym Sąd Okręgowy uznał, że pozwany Skarb Państwa – Naczelnik Urzędu Skarbowego w(...)odpowiada wobec powoda co do zasady za spełnienie roszczenia opisanego w pozwie. Wyrok wstępny został wydany na podstawieart. 318 § 1 k.p.c. Pozwany Skarb Państwa - Naczelnik Urzędu Skarbowego w(...)w apelacji wniósł o uchylenie wyroku wstępnego i oddalenie powództwa ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania. Skarżący zarzucił: - naruszenieart. 192 k.k.w.przez niewłaściwe zastosowanie, błędne przyjęcie, że Skarb Państwa – Naczelnik Urzędu Skarbowego w(...)jest biernie legitymowany w niniejszej sprawie, naruszenieart. 328 § 1 k.p.c.przez lakoniczne i niespójne uzasadnienie wyroku, w szczególności w zakresie podstawy prawnej. Pozwany wskazał, żeart. 192 k.k.w.nie może stanowić podstawy odpowiedzialności Skarbu Państwa, skoro skonfiskowane mienie stało się własnością MiastaR.. Nie można bowiem zgodzić się z sytuacją, że korzyść z wykonania kary odniosła jednostka samorządu terytorialnego, a odszkodowanie ma zapłacić Skarb Państwa – Naczelnik Urzędu Skarbowego w(...). Zdaniem pozwanego Sąd Okręgowy nietrafnie powołał się na stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 lipca 2000 r. sygn. akt I ACa 407/00. Podstawą tamtego orzeczenia było uprzednie stwierdzenie nieważności wyroku skazującego, podczas gdy w niniejszej sprawie wyrok skazujący został uchylony. Stwierdzenie nieważności jest równoznaczne z uznaniem, że wyrok nie wywołuje skutków prawnych, a uchylenie wyroku skazującego powoduje jedynie, że wyrok ten zostaje pozbawiony mocy prawnej. Sąd Okręgowy nie wziął pod uwagę, że powód żąda odszkodowania z powodu uchylenia wyroku orzekającego konfiskatę mienia, a nie zwrotu równowartości mienia utraconego na skutek wykonania kary przepadku. Pozwany zarzucił, że Sąd Okręgowy nie podał w uzasadnieniu numerów kart, na których znajdują się dokumenty, na których oparto ustalenia faktyczne sprawy. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Wyżej opisany stan faktyczny jest bezsporny i jako taki został uznany przez Sąd Apelacyjny za własny. Powód oparł swoje żądanie na podstawie określonej wart. 192 § 1 zd. 2 k.k.w.Przepisart. 192 § 1 k.k.w.brzmi:„W razie uchylenia orzeczenia o przepadku, darowania tego środka lub zwolnienie rzeczy w wyniku wniesionego powództwa, składniki majątku przejęte w trakcie wykonania środka karnego zwraca się uprawnionemu. W razie niemożności zwrotu, Skarb Państwa odpowiada za szkodę, którą poniósł uprawniony.” Nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy kwestia rozróżnienia takich pojęć prawnych jak: konfiskata mienia, czy przepadek mienia od przepadku przedmiotu (art. 45 k.k.). Przepisart. 192 k.k.w.odnosi się do każdego przejęcia składnika majątkowego skazanego na podstawie wyroku skazującego, następnie uchylonego. Odmienne stanowisko prowadziłoby do stwierdzenia istnienia luki prawnej wobec uchylenia wcześniejszych regulacji prawno-karnych, normujących to zagadnie. Okoliczność, że w oparciu o skazujący wyrok sądu karnego, następnie uchylony, odebranoP. B. (1)określone składniki majątkowe, uzasadnia roszczenie jego spadkobiercy, wynikające z powołanego wyżej przepisukodeksu karnego wykonawczego. Skarb Państwa na skutek komunalizacji mienia państwowego przestał być właścicielem tych nieruchomości. Ich zwrot nie jest obecnie możliwy. W chwili uchylenia wyroku zawierającego rozstrzygnięcie o przepadku mienia obowiązywał przepisart. 192 k.k.w., który wprost uregulował kwestię legitymacji biernej Skarbu Państwa. Skoro na skutek komunalizacji właścicielem nieruchomości stała sięGmina M.R., to zwrot tej nieruchomości przestał być możliwy. Faktu tego pozwany nie zakwestionował. W związku z tym Skarb Państwa na mocyart. 192 § 1 zd. 2 k.k.w.odpowiada za szkodę, którą poniósł uprawniony. Ewentualne wzbogacenie po stronie Gminy nie zwalnia Skarbu Państwa od odpowiedzialności określonej w tym przepisie. W tej sytuacji należało uznać zarzut braku legitymacji biernej po stronie Skarbu Państwa za bezzasadny. Odpowiedzialność Skarbu Państwa wynika również z faktu rozporządzenia przez Państwo za pomocą środków władczych mieniem osoby fizycznej i późniejszego uchylenia tych środków z uwagi na brak podstaw do ich zastosowania. Odpowiedzialność cywilnoprawną za te działania ponosi Skarb Państwa, a nie osoby, które później nabyły mienieP. B. (1)od Państwa. Ponieważ nie została stwierdzona nieważność orzeczenia w trybieustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. Nr 34, poz. 149 ze zm.), roszczenie powoda nie zostało oparte na art. 10 ust. 1 cyt. ustawy, a przepis art. 10 ust. 2, wskazujący na Ministra Skarbu Państwa jako właściwego do wykonywania zastępstwa procesowego Skarbu Państwa, nie znajdował w tej sprawie zastosowania. Stwierdzając, że Naczelnik Urzędu Skarbowego jest w tym przypadku właściwymstatio fisciSkarbu Państwa, Sąd Apelacyjny oparł się na rozważaniach zawartych w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2003 r. sygn. akt I CKN 1256/2000 (OSNC 2004 Nr 4, poz. 63). W uzasadnieniu wyroku dokonano analizy aktów prawnych, dotyczących funkcjonowania urzędów likwidacyjnych i obecnych urzędów skarbowych. Na tej podstawie wysnuto wniosek o ciągłości prawnej tych organów. Podkreślono również kompetencje urzędów skarbowych w zakresie wykonywania kary przepadku, uregulowane w dawnym i obecnymkodeksie karnym wykonawczym. Analiza dokonana przez Sąd Najwyższy dotyczyła sytuacji, w której brak było wyraźnego przepisu, jakim jest obecny art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. W związku z tym odnosi się ona zarówno do wcześniejszych spraw o zwrot równowartości mienia na skutek stwierdzenia nieważności wyroku skazującego, jak i obecnie wnoszonych powództw o odszkodowanie z powołaniem naart. 192 § 1 zd. 2 k.k.w. Odnosząc się do zarzutu podniesionego przez pozwanego jeszcze w piśmie z dnia 24 listopada 2005 r. należało wskazać, że nadal w polskim systemie prawnym brak jest generalnego uregulowania, pozwalającego na stwierdzenie, że w procesie cywilnym za Skarb Państwa działa wyraźnie wskazana jednostka organizacyjna. Przepisów takich nie wprowadziłaustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. W związku z tym podstawowym przepisem regulującym tą materię pozostałart. 67 § 2 zd. 1 k.p.c., w myśl którego:„Za Skarb Państwa podejmuje czynności procesowe organ państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie lub organ jednostki nadrzędnej.”Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w(...)jest tą jednostką organizacyjną, która w niniejszym procesie powinna działać za Skarb Państwa. Zarzut niepodania w uzasadnieniu wyroku numerów kart, na których znajdują się istotne dokumenty w sprawie, nie mógł prowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku. Akta niniejszej sprawy są nie są aż tak obszerne, aby niepowołanie przez Sąd Okręgowy numerów kart stanowiło przeszkodę w rozpoznaniu apelacji, bądź zapoznania się z materiałem dowodowym. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku wstępnego zajął się przede wszystkim kwestiami spornymi. Uzasadnienie spełniało wymogi zart. 328 § 2 k.p.c., a sposób przedstawienia motywów rozstrzygnięcia nie stanowił przeszkody w dokonaniu kontroli instancyjnej. W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji na mocyart. 385 k.p.c.

15/150000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKz_000518_2006_Uz_2006-08-23_001

II AKz 518/06

2006-08-23 02:00:00.0 CEST

2020-09-08 22:00:05.0 CEST

2020-09-08 10:13:42.0 CEST

15150000

1006

REGULATION, DECISION, REASON

Sygn.akt II AKz 518/06 POSTANOWIENIE Dnia 23 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział II Karny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Marek Charuza (spr.) SA Waldemar Szmidt SO (del.) Michał Marzec Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w sprawie przeciwko T. M. podejrzanemu o przestępstwa z paragrafów 22,23 ust.1,25 ust.2, 26, 53 niemieckiego kodeksu karnego i inne zażalenia wniesionego przez prokuratora na pos

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xEditor="mgierszner" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="4" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKz" xYear="2006" xVolNmbr="000518" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie+Zarządzenie</xName> <xBlock> <xText>Sygn.akt II AKz 518/06</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 23 sierpnia 2006 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział II Karny w składzie:</xBx></xText> <xText><xBx>Przewodniczący – Sędzia SA Marek Charuza (spr.)</xBx></xText> <xText><xBx>SA Waldemar Szmidt</xBx></xText> <xText><xBx> SO (del.) Michał Marzec</xBx></xText> <xText>Protokolant Sylwia Radzikowska</xText> <xText>przy udziale <xBx>Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Andrzeja Jużkowa</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie przeciwko <xBx><xAnon>T. M.</xAnon> </xBx></xText> <xText>podejrzanemu o przestępstwa z <xLexLink xArt="§ 22;§ 23;§ 23 ust. 1;§ 23 ust. 25;§ 23 ust. 2;§ 23 ust. 26;§ 23 ust. 53" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">paragrafów 22,23 ust.1,25 ust.2, 26, 53</xLexLink> niemieckiego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink> i inne</xText> <xText>zażalenia wniesionego przez prokuratora</xText> <xText>na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 20 lipca 2006r. sygn. akt XVI Kp 226/06</xText> <xText>w przedmiocie <xIx>odmowy przekazania podejrzanego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania oraz odmowy zastosowania tymczasowego aresztowania związanego <xBRx/>z przekazaniem osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania.</xIx></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>p o s t a n a w i a:</xBx></xText> <xText xALIGNx="center">uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi <xBRx/>Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>T. M.</xAnon> Prokuratura w <xAnon>G.</xAnon> zarzuca, że w niemożliwym już <xBRx/>do ustalenia czasie przed dniem 17 października 2003 r., wespół z innymi osobami, spośród których trzy są już prawomocnie skazane przez sądy niemieckie, przemycał nieopadatkowane, nieoclone i nie opatrzone niemieckimi znakami skarbowymi papierosy <xBRx/>z Polski na terytorium Niemiec gdzie je z zyskiem sprzedawał, czyniąc tak w sumie <xBRx/>w 43 przypadkach i uszczuplając w ten sposób wymagane opłaty w łącznej kwocie ponad <xBRx/>1 700 000 euro, co stanowi przestępstwa ze wskazanych paragrafów niemieckiej ustawy podatkowej, niemieckiej ustawy o podatku obrotowym, niemieckiej ustawy o podatku od tytoniu, niemieckiego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970230117" xTitle="Ustawa z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 23, poz. 117">kodeksu celnego</xLexLink> oraz niemieckiego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink>, zagrożone karami do 5 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Wnioskiem z dnia 19 lipca 2006r. Prokurator Okręgowy w Katowicach wystąpił do Sądu Okręgowego w Katowicach o wykonanie europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu 27 kwietnia 2006r. przez Prokuraturę w <xAnon>G.</xAnon> wobec obywatela polskiego <xAnon>T. M.</xAnon>, a nadto o zastosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania.</xText> <xText>Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Katowicach na podstawie <xLexLink xArt="art. 607 l;art. 607 l § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 607 l § 1 k.p.k.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1;art. 258 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k.</xLexLink> odmówił wykonania europejskiego nakazu aresztowania z dnia 27 kwietnia 2006r. wydanego przez Prokuraturę w <xAnon>G.</xAnon> wobec <xAnon>T. M.</xAnon> oraz zastosowania wobec tegoż podejrzanego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, szczegółowo przedstawiając w uzasadnieniu orzeczenia racje, które zadecydowały o odmowie zastosowania aresztu wobec <xAnon>T. M.</xAnon>.</xText> <xText>Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł prokurator zaskarżając je w całości <xBRx/>i zarzucił:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść postanowienia, a to <xLexLink xArt="art. 607;art. 607 pkt. 607 r" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 607p i 607r k.p.k.</xLexLink> poprzez odmówienie, bez wskazania przyczyny i podstawy prawnej, wykonania europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu 27 kwietnia 2006r. przez Prokuraturę w <xAnon>G.</xAnon> wobec obywatela polskiego <xAnon>T. M.</xAnon> pomimo, że nakaz ten spełniał warunki formalne i nie wystąpiły przesłanki negatywne odmowy jego wykonania wskazane w powołanych przepisach,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, a polegający na stwierdzeniu, że nie zostały spełnione przesłanki z <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1;art. 258 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k.</xLexLink>, albowiem podejrzany ma w kraju stałe miejsce zamieszkania <xBRx/>i polskim organom ścigania znane było jego aktualne miejsce pobytu, a zatem nie sposób uznać, aby swoją postawą nie stosował się on do obowiązku stawiennictwa na wezwanie niemieckich organów ścigania, podczas gdy Sąd Rejonowy w Görlitz decyzją z dnia 19 kwietnia 2006r. sygn. 11 Gs 496/06 zastosował wobec podejrzanego <xAnon>T. M.</xAnon> środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania, a Prokurator w <xAnon>G.</xAnon> wydał w dniu 27 kwietnia 2006r. europejski nakazu aresztowania z zawartym w nim wnioskiem o tymczasowe aresztowanie osoby ściganej co wskazuje, że podejrzany <xAnon>T. M.</xAnon> ukrywał się przed niemieckimi organami ścigania oraz utrudniał postępowanie karne prowadzone przez tamtejsze organy, a zatem zostały spełnione przesłanki z <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1;art. 258 § 1 pkt. 1;art. 258 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k.</xLexLink></xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Wniósł zatem o zmianę zaskarżonego postanowienia i zastosowanie, na podstawie <xBRx/><xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1;art. 258 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k.</xLexLink> bądź <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1;art. 258 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.258 § 1 pkt 2 k.p.k.</xLexLink> wobec <xAnon>T. M.</xAnon> środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na okres 3 miesięcy niezbędny do wykonania ENA oraz podjęcie decyzji o przekazaniu ściganego obywatela polskiego stronie niemieckiej z zastrzeżeniem wynikającym z <xLexLink xArt="art. 607 t;art. 607 t § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.607 t § 1 k.p.k.</xLexLink> z jednoczesnym odroczeniem przekazania ściganego, na podstawie <xLexLink xArt="art. 607" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 607</xLexLink> o <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">k.p.k.</xLexLink>, do czasu zakończenia w kraju postępowania karnego prowadzonego przeciwko <xAnon>T. M.</xAnon> przez Prokuraturę Rejonową w Mysłowicach o czyn z <xLexLink xArt="art. 229;art. 229 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 229 § 3 k.k.</xLexLink> pod sygn. 2 Ds. 1131/05.</xText> <xText>Zażalenie ocenić należało za o tyle zasadne, że wymusiło ono potrzebę uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach.</xText> <xText>Decyzja ta wynika z dwóch powodów, z których jeden zasygnalizowany został <xBRx/>w motywach zażalenia.</xText> <xText>Otóż Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wnikliwie <xBRx/>i rzeczowo zaprezentował przyczyny , które zadecydowały o odmowie zastosowania aresztu tymczasowego w stosunku do <xAnon>T. M.</xAnon>.</xText> <xText>Pominął jednak całkowicie wskazanie okoliczności, dla których odmówił przekazania obywatela polskiego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania – na który to brak słusznie zwrócił uwagę skarżący.</xText> <xText>Owa luka w uzasadnieniu postanowienia dotyczy zasadniczego problemu, jaki miał do rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy w przedmiotowej sprawie.</xText> <xText>Tymczasem poza rozstrzygnięciem zawartym w części dyspozytywnej zaskarżonego postanowienia, sąd orzekający kwestii tej nie poświęcił żadnej uwagi w uzasadnieniu swego orzeczenia.</xText> <xText>Brak ten uniemożliwił kontrolę apelacyjną trafności orzeczenia Sądu I instancji, <xBRx/>w odniesieniu do podstaw oddalenia wniosku o przekazanie <xAnon>T. M.</xAnon> na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu 27 kwietnia 2006r. przez Prokuraturę w <xAnon>G.</xAnon> - por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 1987r., IV KR 186/97, OSPiKA 1988, 3, poz. 69.</xText> <xText>Druga istotna przyczyna, dla której konieczne stało się uchylenie zaskarżonego postanowienia, leży już nie po stronie sądu orzekającego, lecz wynika z przewlekłego trybu przekazywania dokumentów w tej sprawie, brak których w chwili orzekania przez Sąd Okręgowy musiał mieć wpływ na treść zaskarżonego postanowienia.</xText> <xText>Dopiero w dniu 31 lipca 2006r. – zatem już po tym, jak 20 lipca 2006r. zapadło zaskarżone orzeczenie – do akt sprawy dołączone zostały dalsze materiały nadesłane w dniu 28 lipca 2006r. przez Prokuraturę w <xAnon>G.</xAnon>, wśród których jest i nakaz aresztowania wydany wobec <xAnon>T. M.</xAnon> przez Sąd Rejonowy w Görlitz w dniu 19 kwietnia 2006r. sygn. 11 Gs 496/06 .</xText> <xText>Tak więc – jak już zaznaczono – Sąd Okręgowy wydając zaskarżone postanowienie nie dysponował tymi dokumentami.</xText> <xText>Rozstrzygając zatem w przedmiocie wniosku nie mógł wziąć pod uwagę istotnych treści w nich zawartych – przede wszystkim ważkich argumentów powołanych jako uzasadnienie nakazu aresztowania <xAnon>T. M.</xAnon> wydanego przez Sąd Rejonowy <xBRx/>w <xAnon>G.</xAnon> w dniu 19 kwietnia 2006r. sygn. 11 Gs 496/06, a nadto danych dotyczących wiedzy niemieckich organów ścigania o postępowaniach prowadzonych przeciwko <xAnon>T. M.</xAnon> w kraju, w tym i pisma skierowanego przez <xAnon>T. M.</xAnon> do Prokuratury w <xAnon>G.</xAnon> w dniu 1 grudnia 2005r.</xText> <xText>Ta ostatnia okoliczność jest znacząca i z tego powodu, że Sąd Okręgowy – o czym świadczy lektura uzasadnienia zaskarżonego postanowienia – odmawiając tymczasowego aresztowania <xAnon>T. M.</xAnon> kierował się w dużym stopniu tym, że podejrzany wysłał do Prokuratury w <xAnon>G.</xAnon> powołane pismo.</xText> <xText>Tymczasem wiedzę o przebiegu postępowania w stosunku do <xAnon>T. M.</xAnon> – co wynika z nadesłanych ostatnio dokumentów - miał i Sąd Rejonowy w Görlitz wydając <xBRx/>w dniu 19 kwietnia 2006r. nakaz aresztowania wobec podejrzanego.</xText> <xText>W tym miejscu przypomnieć trzeba, że w uregulowanym w <xLexLink xArt="rozdział 65 b" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziale 65b k.p.k.</xLexLink> postępowaniu w przedmiocie przekazania podejrzanego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania kierować się należy zasadą wzajemnego uznawania decyzji sądowych, stąd <xBRx/>też regułą winno być niepodważanie wydanych przez odpowiednie organy decyzji, w tym <xBRx/>i o tymczasowym aresztowaniu.</xText> <xText>Zasada ta nie może jednak oznaczać braku potrzeby sprawdzenia istotnych okoliczności, którymi kierował się sąd państwa wydania europejskiego nakazu aresztowania.</xText> <xText>Owa weryfikacja ograniczona być jednak winna do sprawdzenia, czy nie ujawniły się ważkie okoliczności, których nie znał sąd państwa wydania europejskiego nakazu aresztowania, a których waga jest na tyle znacząca, że sprzeciwiają się one tymczasowemu aresztowaniu podejrzanego.</xText> <xText>Słusznie zatem sąd orzekający przeprowadził szczegółowe postępowanie w tym przedmiocie, acz – w nakreślonych wyżej okolicznościach – wydając orzeczenie nie uwzględnił kluczowej decyzji, jaką jest nakaz aresztowania <xAnon>T. M.</xAnon> wydany przez Sąd Rejonowy w Görlitz w dniu 19 kwietnia 2006r.</xText> <xText>Dla porządku zaznaczyć jeszcze trzeba, że w kwestii przekazania podejrzanego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, sąd bierze pod uwagę li tylko reguły określone w <xLexLink xArt="rozdział 65 b" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziale 65b k.p.k.</xLexLink>, w tym w pierwszej kolejności tzw. bezwzględne i względne przyczyny odmowy ENA (por. wyrok S.A. w Krakowie z dnia 15 lipca 2004r. II AKz 257/04, Krakowskie Zeszyty Sądowe 2004, 9, poz. 41, str. 25).</xText> <xText>Jak już jednak na samym wstępie stwierdzono, zagadnienie to pozostało całkowicie poza rozważaniami sądu orzekającego zawartymi w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, acz zauważyć trzeba – co jednak nie może narzucać uprawnionemu Sądowi <xBRx/>I instancji kierunku przyszłego rozstrzygnięcia w tym przedmiocie – że lektura akt przedmiotowej sprawy nie ujawnia określonych w <xLexLink xArt="rozdział 65 b" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziale 65b k.p.k.</xLexLink> okoliczności, sprzeciwiających się przekazaniu podejrzanego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania.</xText> <xText>W toku ponownego rozpoznania sprawy, Sąd Okręgowy wydając orzeczenie <xBRx/>winien zatem uwzględnić treść dokumentów dołączonych w dniu 31 lipca 2006 r., po czym sporządzić uzasadnienie postanowienia wskazujące przyczyny, które zadecydowały <xBRx/>o wszystkich jego zasadniczych rozstrzygnięciach.</xText> <xText>Ponieważ przedstawione braki dotychczasowego postępowania są tego rodzaju, <xBRx/>że ich ewentualna korekta wykraczałaby poza granice przewidziane dla postępowania odwoławczego, orzec należało jak na wstępie.</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>ZARZĄDZENIE</xName> <xText>Odpis postanowienia doręczyć:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>podejrzanemu</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrońcy</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Marek Charuza

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Magdalena Gierszner

Sygn.akt II AKz 518/06 POSTANOWIENIE Dnia 23 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział II Karny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Marek Charuza (spr.) SA Waldemar Szmidt SO (del.) Michał Marzec Protokolant Sylwia Radzikowska przy udzialeProkuratora Prokuratury Apelacyjnej Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w sprawie przeciwkoT. M. podejrzanemu o przestępstwa zparagrafów 22,23 ust.1,25 ust.2, 26, 53niemieckiegokodeksu karnegoi inne zażalenia wniesionego przez prokuratora na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 20 lipca 2006r. sygn. akt XVI Kp 226/06 w przedmiocieodmowy przekazania podejrzanego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania oraz odmowy zastosowania tymczasowego aresztowania związanegoz przekazaniem osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania. p o s t a n a w i a: uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać SądowiOkręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. UZASADNIENIE T. M.Prokuratura wG.zarzuca, że w niemożliwym jużdo ustalenia czasie przed dniem 17 października 2003 r., wespół z innymi osobami, spośród których trzy są już prawomocnie skazane przez sądy niemieckie, przemycał nieopadatkowane, nieoclone i nie opatrzone niemieckimi znakami skarbowymi papierosyz Polski na terytorium Niemiec gdzie je z zyskiem sprzedawał, czyniąc tak w sumiew 43 przypadkach i uszczuplając w ten sposób wymagane opłaty w łącznej kwocie ponad1 700 000 euro, co stanowi przestępstwa ze wskazanych paragrafów niemieckiej ustawy podatkowej, niemieckiej ustawy o podatku obrotowym, niemieckiej ustawy o podatku od tytoniu, niemieckiegokodeksu celnegooraz niemieckiegokodeksu karnego, zagrożone karami do 5 lat pozbawienia wolności. Wnioskiem z dnia 19 lipca 2006r. Prokurator Okręgowy w Katowicach wystąpił do Sądu Okręgowego w Katowicach o wykonanie europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu 27 kwietnia 2006r. przez Prokuraturę wG.wobec obywatela polskiegoT. M., a nadto o zastosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Katowicach na podstawieart. 607 l § 1 k.p.k.orazart. 258 § 1 pkt 1 k.p.k.odmówił wykonania europejskiego nakazu aresztowania z dnia 27 kwietnia 2006r. wydanego przez Prokuraturę wG.wobecT. M.oraz zastosowania wobec tegoż podejrzanego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, szczegółowo przedstawiając w uzasadnieniu orzeczenia racje, które zadecydowały o odmowie zastosowania aresztu wobecT. M.. Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł prokurator zaskarżając je w całościi zarzucił: - obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść postanowienia, a toart. 607p i 607r k.p.k.poprzez odmówienie, bez wskazania przyczyny i podstawy prawnej, wykonania europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu 27 kwietnia 2006r. przez Prokuraturę wG.wobec obywatela polskiegoT. M.pomimo, że nakaz ten spełniał warunki formalne i nie wystąpiły przesłanki negatywne odmowy jego wykonania wskazane w powołanych przepisach, - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, a polegający na stwierdzeniu, że nie zostały spełnione przesłanki zart. 258 § 1 pkt 1 k.p.k., albowiem podejrzany ma w kraju stałe miejsce zamieszkaniai polskim organom ścigania znane było jego aktualne miejsce pobytu, a zatem nie sposób uznać, aby swoją postawą nie stosował się on do obowiązku stawiennictwa na wezwanie niemieckich organów ścigania, podczas gdy Sąd Rejonowy w Görlitz decyzją z dnia 19 kwietnia 2006r. sygn. 11 Gs 496/06 zastosował wobec podejrzanegoT. M.środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania, a Prokurator wG.wydał w dniu 27 kwietnia 2006r. europejski nakazu aresztowania z zawartym w nim wnioskiem o tymczasowe aresztowanie osoby ściganej co wskazuje, że podejrzanyT. M.ukrywał się przed niemieckimi organami ścigania oraz utrudniał postępowanie karne prowadzone przez tamtejsze organy, a zatem zostały spełnione przesłanki zart.258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k. Wniósł zatem o zmianę zaskarżonego postanowienia i zastosowanie, na podstawieart. 258 § 1 pkt 1 k.p.k.bądźart.258 § 1 pkt 2 k.p.k.wobecT. M.środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na okres 3 miesięcy niezbędny do wykonania ENA oraz podjęcie decyzji o przekazaniu ściganego obywatela polskiego stronie niemieckiej z zastrzeżeniem wynikającym zart.607 t § 1 k.p.k.z jednoczesnym odroczeniem przekazania ściganego, na podstawieart. 607ok.p.k., do czasu zakończenia w kraju postępowania karnego prowadzonego przeciwkoT. M.przez Prokuraturę Rejonową w Mysłowicach o czyn zart. 229 § 3 k.k.pod sygn. 2 Ds. 1131/05. Zażalenie ocenić należało za o tyle zasadne, że wymusiło ono potrzebę uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach. Decyzja ta wynika z dwóch powodów, z których jeden zasygnalizowany zostałw motywach zażalenia. Otóż Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wnikliwiei rzeczowo zaprezentował przyczyny , które zadecydowały o odmowie zastosowania aresztu tymczasowego w stosunku doT. M.. Pominął jednak całkowicie wskazanie okoliczności, dla których odmówił przekazania obywatela polskiego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania – na który to brak słusznie zwrócił uwagę skarżący. Owa luka w uzasadnieniu postanowienia dotyczy zasadniczego problemu, jaki miał do rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy w przedmiotowej sprawie. Tymczasem poza rozstrzygnięciem zawartym w części dyspozytywnej zaskarżonego postanowienia, sąd orzekający kwestii tej nie poświęcił żadnej uwagi w uzasadnieniu swego orzeczenia. Brak ten uniemożliwił kontrolę apelacyjną trafności orzeczenia Sądu I instancji,w odniesieniu do podstaw oddalenia wniosku o przekazanieT. M.na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu 27 kwietnia 2006r. przez Prokuraturę wG.- por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 1987r., IV KR 186/97, OSPiKA 1988, 3, poz. 69. Druga istotna przyczyna, dla której konieczne stało się uchylenie zaskarżonego postanowienia, leży już nie po stronie sądu orzekającego, lecz wynika z przewlekłego trybu przekazywania dokumentów w tej sprawie, brak których w chwili orzekania przez Sąd Okręgowy musiał mieć wpływ na treść zaskarżonego postanowienia. Dopiero w dniu 31 lipca 2006r. – zatem już po tym, jak 20 lipca 2006r. zapadło zaskarżone orzeczenie – do akt sprawy dołączone zostały dalsze materiały nadesłane w dniu 28 lipca 2006r. przez Prokuraturę wG., wśród których jest i nakaz aresztowania wydany wobecT. M.przez Sąd Rejonowy w Görlitz w dniu 19 kwietnia 2006r. sygn. 11 Gs 496/06 . Tak więc – jak już zaznaczono – Sąd Okręgowy wydając zaskarżone postanowienie nie dysponował tymi dokumentami. Rozstrzygając zatem w przedmiocie wniosku nie mógł wziąć pod uwagę istotnych treści w nich zawartych – przede wszystkim ważkich argumentów powołanych jako uzasadnienie nakazu aresztowaniaT. M.wydanego przez Sąd RejonowywG.w dniu 19 kwietnia 2006r. sygn. 11 Gs 496/06, a nadto danych dotyczących wiedzy niemieckich organów ścigania o postępowaniach prowadzonych przeciwkoT. M.w kraju, w tym i pisma skierowanego przezT. M.do Prokuratury wG.w dniu 1 grudnia 2005r. Ta ostatnia okoliczność jest znacząca i z tego powodu, że Sąd Okręgowy – o czym świadczy lektura uzasadnienia zaskarżonego postanowienia – odmawiając tymczasowego aresztowaniaT. M.kierował się w dużym stopniu tym, że podejrzany wysłał do Prokuratury wG.powołane pismo. Tymczasem wiedzę o przebiegu postępowania w stosunku doT. M.– co wynika z nadesłanych ostatnio dokumentów - miał i Sąd Rejonowy w Görlitz wydającw dniu 19 kwietnia 2006r. nakaz aresztowania wobec podejrzanego. W tym miejscu przypomnieć trzeba, że w uregulowanym wrozdziale 65b k.p.k.postępowaniu w przedmiocie przekazania podejrzanego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania kierować się należy zasadą wzajemnego uznawania decyzji sądowych, stądteż regułą winno być niepodważanie wydanych przez odpowiednie organy decyzji, w tymi o tymczasowym aresztowaniu. Zasada ta nie może jednak oznaczać braku potrzeby sprawdzenia istotnych okoliczności, którymi kierował się sąd państwa wydania europejskiego nakazu aresztowania. Owa weryfikacja ograniczona być jednak winna do sprawdzenia, czy nie ujawniły się ważkie okoliczności, których nie znał sąd państwa wydania europejskiego nakazu aresztowania, a których waga jest na tyle znacząca, że sprzeciwiają się one tymczasowemu aresztowaniu podejrzanego. Słusznie zatem sąd orzekający przeprowadził szczegółowe postępowanie w tym przedmiocie, acz – w nakreślonych wyżej okolicznościach – wydając orzeczenie nie uwzględnił kluczowej decyzji, jaką jest nakaz aresztowaniaT. M.wydany przez Sąd Rejonowy w Görlitz w dniu 19 kwietnia 2006r. Dla porządku zaznaczyć jeszcze trzeba, że w kwestii przekazania podejrzanego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, sąd bierze pod uwagę li tylko reguły określone wrozdziale 65b k.p.k., w tym w pierwszej kolejności tzw. bezwzględne i względne przyczyny odmowy ENA (por. wyrok S.A. w Krakowie z dnia 15 lipca 2004r. II AKz 257/04, Krakowskie Zeszyty Sądowe 2004, 9, poz. 41, str. 25). Jak już jednak na samym wstępie stwierdzono, zagadnienie to pozostało całkowicie poza rozważaniami sądu orzekającego zawartymi w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, acz zauważyć trzeba – co jednak nie może narzucać uprawnionemu SądowiI instancji kierunku przyszłego rozstrzygnięcia w tym przedmiocie – że lektura akt przedmiotowej sprawy nie ujawnia określonych wrozdziale 65b k.p.k.okoliczności, sprzeciwiających się przekazaniu podejrzanego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania. W toku ponownego rozpoznania sprawy, Sąd Okręgowy wydając orzeczeniewinien zatem uwzględnić treść dokumentów dołączonych w dniu 31 lipca 2006 r., po czym sporządzić uzasadnienie postanowienia wskazujące przyczyny, które zadecydowałyo wszystkich jego zasadniczych rozstrzygnięciach. Ponieważ przedstawione braki dotychczasowego postępowania są tego rodzaju,że ich ewentualna korekta wykraczałaby poza granice przewidziane dla postępowania odwoławczego, orzec należało jak na wstępie. ZARZĄDZENIE Odpis postanowienia doręczyć: - podejrzanemu obrońcy

15/150000/0001006/AKz

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151000000000503_I_ACa_000586_2006_Uz_2006-09-20_001

I ACa 586/06

2006-09-20 02:00:00.0 CEST

2013-05-24 03:01:01.0 CEST

2017-04-26 17:23:44.0 CEST

15100000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 586/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 września 2006 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Maryla Domel-Jasińska (spr.) Sędziowie: SA Roman Kowalkowski SA Maria Sokołowska Protokolant: ref. stażysta Anna Woźnicka po rozpoznaniu w dniu 20 września 2006 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwa A. B. przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w (...) o zapłatę na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Gd

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/100000/0000503/ACa" xVolNmbr="000586" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Karolina Najda" xFlag="published" xPublisher="knajda" xToPage="4" xEditor="knajda" xYear="2006" xLang="PL" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Karolina Najda"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 586/06</xText> <xText/> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 20 września 2006 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="214"/> <xCOLx xWIDTHx="492"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>Przewodniczący:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>SSA Maryla Domel-Jasińska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Sędziowie:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>SA Roman Kowalkowski</xText> <xText>SA Maria Sokołowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>Protokolant:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>ref. stażysta Anna Woźnicka</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 20 września 2006 r. w Gdańsku na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>A. B.</xAnon></xText> <xText>przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku</xText> <xText>z dnia 3 stycznia 2006 r. sygn. akt I C 326/05</xText> <xText/> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I (pierwszym) w ten sposób, że</xText> </xUnit> <xText>zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.000 zł (dwa tysiące złotych) a w pozostałym zakresie powództwo oddala,</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w pozostałej części apelację oddala,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>nie obciąża powoda kosztami postępowania apelacyjnego.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon>A. B.</xAnon> domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego Skarbu Państwa - Zakładu Karnego w <xAnon>(...)</xAnon> kwoty 157 000 zł tytułem naruszenia dóbr osobistych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu <xAnon>(...)</xAnon>r. rozpoczął odbywanie kary pozbawienia wolności w pozwanym zakładzie karnym deklarując, iż jest osobą niepalącą papierosów. Mimo tej deklaracji został osadzony w celi trzynastoosobowej, w której od ośmiu do dziesięciu osób pali papierosy, w tym także po zamknięciu celi na noc. O fakcie tym powód wielokrotnie informował administracje pozwanego jednak jego prośby o utworzenie celi dla niepalących nie zostały uwzględnione. Tym samym zdrowie powoda jest naruszone.</xText> <xText>Pozwany wniósł o oddalenie powództwa wywodząc, że przestrzega przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19960100055" xTitle="Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55">ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych</xLexLink> (Dz.U. z 1996 r, nr 10, poz. 55 z późn, zm.) oraz przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19961400658" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 1996 r. w sprawie określenia zasad dopuszczalności używania wyrobów tytoniowych w obiektach zamkniętych podległych Ministrowi Sprawiedliwości" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 140, poz. 658">Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 1996 r. w sprawie określenia zasad dopuszczalności używania wyrobów tytoniowych w obiektach zamkniętych podległych Ministrowi Sprawiedliwości</xLexLink> (Dz.U. nr 140, poz. 658 z późn. zm. ) . W pozwanym zakładzie karnym, zgodnie z § 3 wskazanego rozporządzenia palenie tytoniu jest dozwolone wyłącznie poza celami mieszkalnymi, w czasie i w miejscach wyznaczonych przez dyrektora placówki. Pozwany przyznał, że powód deklarował się jako niepalący lecz nie zgłaszał żadnych uwag co do osadzenia go w celi mieszkalnej. Gdyby powód w trakcie pobytu u pozwanego wskazał osoby palące w celi mieszkalnej, byłyby wobec tych osób zastosowane środki dyscyplinarne.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 3 stycznia 2006r. oddalił powództwo i odstąpił od obciążania powoda kosztami postępowania.</xText> <xText>Swoje rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych i wnioskach.</xText> <xText>Pozwany jest zakładem karnym typu półotwartego, a zatem stosownie do zapisu <xLexLink xArt="§ 3" xIsapId="WDU19961400658" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 1996 r. w sprawie określenia zasad dopuszczalności używania wyrobów tytoniowych w obiektach zamkniętych podległych Ministrowi Sprawiedliwości" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 140, poz. 658">§ 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 1996 r. w sprawie określenia zasad dopuszczalności używania wyrobów tytoniowych w obiektach zamkniętych podległych Ministrowi Sprawiedliwości</xLexLink> używanie w tego typu zakładzie wyrobów tytoniowych jest dopuszczalne tylko poza celami mieszkalnymi, w miejscu i czasie wyznaczonym przez dyrektora zakładu. Dyrektor Zakładu Karnego w <xAnon>(...)</xAnon> § 11 zarządzenia nr <xAnon> (...)</xAnon> z dnia 30 września 2003 r. ustalił dopuszczalność palenia tytoniu w oznakowanych miejscach, tj . na korytarzach oddziałów mieszkalnych (w pobliżu krat wentylacyjnych), na placach spacerowych nr 1 i 3 oraz podczas wykonywania pracy w miejscach wyznaczonych. W pozwanym zakładzie nie ma cel przeznaczonych wyłącznie dla osób niepalących.</xText> <xText>Powód po osadzeniu go w pozwanym zakładzie karnym złożył oświadczenie, że jest osobą niepalącą. Deklaracja ta jest zgodna z rzeczywistością i została potwierdzona przez większość przesłuchanych w sprawie świadków.</xText> <xText>Powód został zakwaterowany w trzynastoosobowej celi, w której paliło od 8 do 10 osób, w tym również po zamknięciu celi, tj . od godz. 18.30 do godz. 7.30. Powód zgłaszał funkcjonariuszom pozwanego, iż wdychanie dymu tytoniowego stanowi dla niego istotna dolegliwość.</xText> <xText>Nie zgłaszał na piśmie faktu naruszenia zakazu palenia w celach przez innych osadzonych, ze wskazaniem osób palących gdyż nie chciał pogarszać swoich relacji z tymi osobami. Osoby, które zostały przyłapane na paleniu tytoniu były bowiem karane dyscyplinarnie,</xText> <xText>W ocenie Sądu Okręgowego powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.</xText> <xText>Sąd ten uznał, iż § 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 1996 r. zawiera ułomną regulację przez to, że nie uwzględnia specyfiki nałogu palenia papierosów. Nałogowi palacze ignorują bowiem zakazy palenia w określonym miejscu, zaś postępowanie dowodowe, przeprowadzone w niniejszej sprawie, wykazało, że w celi, w której został osadzony powód, również zakaz palenia był permanentnie łamany.</xText> <xText>Za taką jednak sytuację, według Sądu Okręgowego, nie odpowiada pozwany, gdyż jest ona rezultatem nie przystającego do realiów przepisu prawa.</xText> <xText>Nadto Sąd I instancji wskazał, iż przy rozmieszczaniu osadzonych w celach mieszkalnych powinno się uwzględniać szereg istotnych kryteriów, wynikających z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz.U. nr 152, poz. 1493) oraz zarządzenia nr 2/04 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 24 lutego 2004 r., wśród których brak jest kryterium używania lub nieużywania wyrobów tytoniowych.</xText> <xText>Wobec ustalenia, ze pozwany nie naruszył przepisów określonych wyżej aktów prawnych Sąd Okręgowy uznał, że nie zostały naruszone dobra osobiste powoda, zaś powództwo podlegało oddaleniu.</xText> <xText>Powód w apelacji domagał się zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku uwzględnienia powództwa. Skarżący wywodził, że fakty nagminnego naruszania zakazu palenia w celach mieszkalnych przez osadzonych palących papierosy są doskonale znane funkcjonariuszom pozwanego, których doraźne działania w postaci nakładania kar dyscyplinarnych na te osoby nie skutkują wyeliminowaniem zjawiska palenia w godz. od 18.30 do 7.30, co naraża zdrowie powoda na uszczerbek.</xText> <xText>Pozwany wniósł o oddalenie apelacji powoda wskazując, iż nie ma on możliwości prawnych wydzielenia cel dla osadzonych nie używających wyrobów tytoniowych.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="left">Sąd Apelacyjny zważył:</xText> <xText xALIGNx="left">Apelacja powoda zasługiwała na częściowe uwzględnienie.</xText> <xText>Przeprowadzone przez Sąd Okręgowy postępowanie dowodowe wykazało ponad wszelką wątpliwość, że powód jest osobą niepalącą i że w celi, w której został osadzony w pozwanym zakładzie karnym, paliło około 8-10 osób, w tym także w czasie, gdy cela była zamknięta.</xText> <xText>Nie ulegało zatem wątpliwości, że powód był narażony na szkodliwe oddziaływanie dymu tytoniowego. Szkodliwość palenia tytoniu, w tym także biernego, jest powszechnie znana/i nie wymaga dowodu.</xText> <xText>Zakaz palenia tytoniu w celach mieszkalnych w zakładach karnych typu półotwartego jest zatem uzasadniony dbałością o zdrowie osadzonych i winien być egzekwowany. Z zeznań świadków przesłuchanych w rozpoznawanej sprawie wynikało jednak, że zakaz ten jest permanentnie przez osadzonych łamany, zwłaszcza od godz. 18.30 do godz. 7.30, a zatem w czasie przeznaczonym na odpoczynek i sen.</xText> <xText>Nie trudno zatem wyobrazić sobie jak czuje się człowiek niepalący w zamkniętym pomieszczeniu, w którym pali około dziesięciu osób. Okoliczność narażania na szwank zdrowia powoda jest w takiej sytuacji oczywista.</xText> <xText>Stronie pozwanej można zarzucić, wbrew ocenie Sądu I instancji, że nie dokonuje skutecznych działań nadzorczych w celu eliminowania zakazu palenia tytoniu w celach mieszkalnych, ograniczając się do incydentalnych kontroli i reakcji na ewentualne skargi osadzonych.</xText> <xText>Tego rodzaju brak działań powoduje, iż istniejący zakaz palenia w celach pozostaje bardzo często iluzoryczny. Nie sposób zgodzić się z poglądem pozwanego, iż § 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości uniemożliwia utworzenie cel dla osób niepalących.</xText> <xText>Pozwany bowiem, jako zakład półotwarty, winien egzekwować zakaz palenia tytoniu we wszystkich celach mieszkalnych i nie powinien tworzyć cel dla palaczy, w których można byłoby palić.</xText> <xText>Ma jednak pozwany, według Sądu Apelacyjnego, możliwość zakwaterowania osób niepalących w odrębnej celi, bądź celach, przy uwzględnieniu okoliczności, że zakaz palenia jest przez nałogowych palaczy z premedytacja łamany a działania funkcjonariuszy pozwanego nie są w stanie wyeliminować palenia przez osadzonych, zwłaszcza w godzinach zamknięcia cel mieszkalnych.</xText> <xText>Inaczej rzecz ujmując, zakaz palenia jako taki obowiązywałby w dalszym ciągu we wszystkich celach mieszkalnych zakładu, także w zamieszkałych przez palaczy, natomiast osoby niepalące, byłyby umieszczone w oddzielnych celach, w których również obowiązuje zakaz palenia. W takiej sytuacji osoby niepalące nie byłyby narażone na tzw. bierne palenie.</xText> <xText>Takie działanie organizacyjne pozwanego w zakresie rozmieszczenia osadzonych, jest w zakładzie półotwartym możliwe do przeprowadzenia.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że nie można ignorować problemu narażania zdrowia osób osadzonych w zakładach karnych, które nie palą papierosów, w związku z zakwaterowaniem ich w celach z osobami palącymi, zwłaszcza gdy tych ostatnich jest zdecydowanie większość.</xText> <xText>W związku z powyższym zachodziły podstawy do zastosowania w sprawie <xLexLink xArt="art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 448 kc</xLexLink>, który stanowi, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.</xText> <xText>Powództwo co do zasady zasługiwało w całości na uwzględnienie, zaś co do wysokości tylko częściowo. Kwota należnego zadośćuczynienia, w sytuacji gdy powód nie wykazał aby doznał wymiernego uszczerbku na zdrowiu, wynikającego z okoliczności zamieszkiwania w jednej celi z osobami palącymi papierosy, nie może być tak wygórowana, jak kwota określona w pozwie.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał, iż adekwatną kwotą</xText> <xText>zadośćuczynienia dla powoda, który twierdził przed Sądem I instancji, że bardziej zależy mu na tym, aby administracja pozwanego zauważyła jego problem, aniżeli na kwocie pieniężnego zadośćuczynienia, będzie kwota 2000 zł.</xText> <xText>W związku z powyższym należało na podstawie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 kpc</xLexLink> zmienić zaskarżony wyrok w punkcie 1 przez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2000 zł i oddalenie powództwa w pozostałej części.</xText> <xText>W pozostałym zakresie apelacja, jako niezasadna, podlegała oddaleniu na mocy <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 kpc</xLexLink> Sąd Apelacyjny odstąpił od obciążenia powoda kosztami postępowania apelacyjnego.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Maryla Domel-Jasińska

Karolina Najda

ref. stażysta Anna Woźnicka

Karolina Najda

Sygn. akt I ACa 586/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 września 2006 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Maryla Domel-Jasińska (spr.) Sędziowie: SA Roman Kowalkowski SA Maria Sokołowska Protokolant: ref. stażysta Anna Woźnicka po rozpoznaniu w dniu 20 września 2006 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwaA. B. przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w(...) o zapłatę na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 3 stycznia 2006 r. sygn. akt I C 326/05 1 zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I (pierwszym) w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.000 zł (dwa tysiące złotych) a w pozostałym zakresie powództwo oddala, 2 w pozostałej części apelację oddala, 3 nie obciąża powoda kosztami postępowania apelacyjnego. UZASADNIENIE PowódA. B.domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego Skarbu Państwa - Zakładu Karnego w(...)kwoty 157 000 zł tytułem naruszenia dóbr osobistych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu(...)r. rozpoczął odbywanie kary pozbawienia wolności w pozwanym zakładzie karnym deklarując, iż jest osobą niepalącą papierosów. Mimo tej deklaracji został osadzony w celi trzynastoosobowej, w której od ośmiu do dziesięciu osób pali papierosy, w tym także po zamknięciu celi na noc. O fakcie tym powód wielokrotnie informował administracje pozwanego jednak jego prośby o utworzenie celi dla niepalących nie zostały uwzględnione. Tym samym zdrowie powoda jest naruszone. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa wywodząc, że przestrzega przepisyustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych(Dz.U. z 1996 r, nr 10, poz. 55 z późn, zm.) oraz przepisyRozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 1996 r. w sprawie określenia zasad dopuszczalności używania wyrobów tytoniowych w obiektach zamkniętych podległych Ministrowi Sprawiedliwości(Dz.U. nr 140, poz. 658 z późn. zm. ) . W pozwanym zakładzie karnym, zgodnie z § 3 wskazanego rozporządzenia palenie tytoniu jest dozwolone wyłącznie poza celami mieszkalnymi, w czasie i w miejscach wyznaczonych przez dyrektora placówki. Pozwany przyznał, że powód deklarował się jako niepalący lecz nie zgłaszał żadnych uwag co do osadzenia go w celi mieszkalnej. Gdyby powód w trakcie pobytu u pozwanego wskazał osoby palące w celi mieszkalnej, byłyby wobec tych osób zastosowane środki dyscyplinarne. Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 3 stycznia 2006r. oddalił powództwo i odstąpił od obciążania powoda kosztami postępowania. Swoje rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych i wnioskach. Pozwany jest zakładem karnym typu półotwartego, a zatem stosownie do zapisu§ 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 1996 r. w sprawie określenia zasad dopuszczalności używania wyrobów tytoniowych w obiektach zamkniętych podległych Ministrowi Sprawiedliwościużywanie w tego typu zakładzie wyrobów tytoniowych jest dopuszczalne tylko poza celami mieszkalnymi, w miejscu i czasie wyznaczonym przez dyrektora zakładu. Dyrektor Zakładu Karnego w(...)§ 11 zarządzenia nr(...)z dnia 30 września 2003 r. ustalił dopuszczalność palenia tytoniu w oznakowanych miejscach, tj . na korytarzach oddziałów mieszkalnych (w pobliżu krat wentylacyjnych), na placach spacerowych nr 1 i 3 oraz podczas wykonywania pracy w miejscach wyznaczonych. W pozwanym zakładzie nie ma cel przeznaczonych wyłącznie dla osób niepalących. Powód po osadzeniu go w pozwanym zakładzie karnym złożył oświadczenie, że jest osobą niepalącą. Deklaracja ta jest zgodna z rzeczywistością i została potwierdzona przez większość przesłuchanych w sprawie świadków. Powód został zakwaterowany w trzynastoosobowej celi, w której paliło od 8 do 10 osób, w tym również po zamknięciu celi, tj . od godz. 18.30 do godz. 7.30. Powód zgłaszał funkcjonariuszom pozwanego, iż wdychanie dymu tytoniowego stanowi dla niego istotna dolegliwość. Nie zgłaszał na piśmie faktu naruszenia zakazu palenia w celach przez innych osadzonych, ze wskazaniem osób palących gdyż nie chciał pogarszać swoich relacji z tymi osobami. Osoby, które zostały przyłapane na paleniu tytoniu były bowiem karane dyscyplinarnie, W ocenie Sądu Okręgowego powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd ten uznał, iż § 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 1996 r. zawiera ułomną regulację przez to, że nie uwzględnia specyfiki nałogu palenia papierosów. Nałogowi palacze ignorują bowiem zakazy palenia w określonym miejscu, zaś postępowanie dowodowe, przeprowadzone w niniejszej sprawie, wykazało, że w celi, w której został osadzony powód, również zakaz palenia był permanentnie łamany. Za taką jednak sytuację, według Sądu Okręgowego, nie odpowiada pozwany, gdyż jest ona rezultatem nie przystającego do realiów przepisu prawa. Nadto Sąd I instancji wskazał, iż przy rozmieszczaniu osadzonych w celach mieszkalnych powinno się uwzględniać szereg istotnych kryteriów, wynikających z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz.U. nr 152, poz. 1493) oraz zarządzenia nr 2/04 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 24 lutego 2004 r., wśród których brak jest kryterium używania lub nieużywania wyrobów tytoniowych. Wobec ustalenia, ze pozwany nie naruszył przepisów określonych wyżej aktów prawnych Sąd Okręgowy uznał, że nie zostały naruszone dobra osobiste powoda, zaś powództwo podlegało oddaleniu. Powód w apelacji domagał się zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku uwzględnienia powództwa. Skarżący wywodził, że fakty nagminnego naruszania zakazu palenia w celach mieszkalnych przez osadzonych palących papierosy są doskonale znane funkcjonariuszom pozwanego, których doraźne działania w postaci nakładania kar dyscyplinarnych na te osoby nie skutkują wyeliminowaniem zjawiska palenia w godz. od 18.30 do 7.30, co naraża zdrowie powoda na uszczerbek. Pozwany wniósł o oddalenie apelacji powoda wskazując, iż nie ma on możliwości prawnych wydzielenia cel dla osadzonych nie używających wyrobów tytoniowych. Sąd Apelacyjny zważył: Apelacja powoda zasługiwała na częściowe uwzględnienie. Przeprowadzone przez Sąd Okręgowy postępowanie dowodowe wykazało ponad wszelką wątpliwość, że powód jest osobą niepalącą i że w celi, w której został osadzony w pozwanym zakładzie karnym, paliło około 8-10 osób, w tym także w czasie, gdy cela była zamknięta. Nie ulegało zatem wątpliwości, że powód był narażony na szkodliwe oddziaływanie dymu tytoniowego. Szkodliwość palenia tytoniu, w tym także biernego, jest powszechnie znana/i nie wymaga dowodu. Zakaz palenia tytoniu w celach mieszkalnych w zakładach karnych typu półotwartego jest zatem uzasadniony dbałością o zdrowie osadzonych i winien być egzekwowany. Z zeznań świadków przesłuchanych w rozpoznawanej sprawie wynikało jednak, że zakaz ten jest permanentnie przez osadzonych łamany, zwłaszcza od godz. 18.30 do godz. 7.30, a zatem w czasie przeznaczonym na odpoczynek i sen. Nie trudno zatem wyobrazić sobie jak czuje się człowiek niepalący w zamkniętym pomieszczeniu, w którym pali około dziesięciu osób. Okoliczność narażania na szwank zdrowia powoda jest w takiej sytuacji oczywista. Stronie pozwanej można zarzucić, wbrew ocenie Sądu I instancji, że nie dokonuje skutecznych działań nadzorczych w celu eliminowania zakazu palenia tytoniu w celach mieszkalnych, ograniczając się do incydentalnych kontroli i reakcji na ewentualne skargi osadzonych. Tego rodzaju brak działań powoduje, iż istniejący zakaz palenia w celach pozostaje bardzo często iluzoryczny. Nie sposób zgodzić się z poglądem pozwanego, iż § 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości uniemożliwia utworzenie cel dla osób niepalących. Pozwany bowiem, jako zakład półotwarty, winien egzekwować zakaz palenia tytoniu we wszystkich celach mieszkalnych i nie powinien tworzyć cel dla palaczy, w których można byłoby palić. Ma jednak pozwany, według Sądu Apelacyjnego, możliwość zakwaterowania osób niepalących w odrębnej celi, bądź celach, przy uwzględnieniu okoliczności, że zakaz palenia jest przez nałogowych palaczy z premedytacja łamany a działania funkcjonariuszy pozwanego nie są w stanie wyeliminować palenia przez osadzonych, zwłaszcza w godzinach zamknięcia cel mieszkalnych. Inaczej rzecz ujmując, zakaz palenia jako taki obowiązywałby w dalszym ciągu we wszystkich celach mieszkalnych zakładu, także w zamieszkałych przez palaczy, natomiast osoby niepalące, byłyby umieszczone w oddzielnych celach, w których również obowiązuje zakaz palenia. W takiej sytuacji osoby niepalące nie byłyby narażone na tzw. bierne palenie. Takie działanie organizacyjne pozwanego w zakresie rozmieszczenia osadzonych, jest w zakładzie półotwartym możliwe do przeprowadzenia. Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że nie można ignorować problemu narażania zdrowia osób osadzonych w zakładach karnych, które nie palą papierosów, w związku z zakwaterowaniem ich w celach z osobami palącymi, zwłaszcza gdy tych ostatnich jest zdecydowanie większość. W związku z powyższym zachodziły podstawy do zastosowania w sprawieart. 448 kc, który stanowi, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Powództwo co do zasady zasługiwało w całości na uwzględnienie, zaś co do wysokości tylko częściowo. Kwota należnego zadośćuczynienia, w sytuacji gdy powód nie wykazał aby doznał wymiernego uszczerbku na zdrowiu, wynikającego z okoliczności zamieszkiwania w jednej celi z osobami palącymi papierosy, nie może być tak wygórowana, jak kwota określona w pozwie. Sąd Apelacyjny uznał, iż adekwatną kwotą zadośćuczynienia dla powoda, który twierdził przed Sądem I instancji, że bardziej zależy mu na tym, aby administracja pozwanego zauważyła jego problem, aniżeli na kwocie pieniężnego zadośćuczynienia, będzie kwota 2000 zł. W związku z powyższym należało na podstawieart. 386 § 1 kpczmienić zaskarżony wyrok w punkcie 1 przez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2000 zł i oddalenie powództwa w pozostałej części. W pozostałym zakresie apelacja, jako niezasadna, podlegała oddaleniu na mocyart. 385 kpc. Na podstawieart. 102 kpcSąd Apelacyjny odstąpił od obciążenia powoda kosztami postępowania apelacyjnego.

15/100000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

I Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmA_000090_2005_Uz_2006-09-22_001

XVII AmA 90/05

2006-09-22 02:00:00.0 CEST

2015-03-27 19:15:04.0 CET

2017-07-04 16:31:00.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 września 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Wanda Czajkowska Protokolant: apl. adw. Monika Kremky po rozpoznaniu w dniu 21 września 2006 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania (...) Spółki Akcyjnej w W. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o ochronę zbiorowych interesów konsumentów na skutek odwołania (...) Spółki Akcyjnej w W. od decyzji Prezes

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/450500/0005127/AmA" xVolNmbr="000090" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Paula Wiaterska" xFlag="published" xPublisher="pwiaterska" xToPage="5" xEditor="pwiaterska" xYear="2005" xLang="PL" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Paula Wiaterska"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 22 września 2006 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Wanda Czajkowska</xText> <xText>Protokolant: apl. adw. Monika Kremky</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 21 września 2006 roku w Warszawie</xText> <xText>na rozprawie sprawy z odwołania <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>o ochronę zbiorowych interesów konsumentów</xText> <xText>na skutek odwołania <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>z dnia 19 lipca 2005r., nr <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>oddała odwołanie</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 720 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego</xText> </xUnit> <xText xALIGNx="right">SSO Wanda Czajkowska</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (zw. UOKiK) decyzją z dnia 19 lipca 2005r. Nr <xAnon> (...)</xAnon> uznał działania <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> polegające na żądaniu uiszczania przez klientów kar umownych z tytułu rozwiązania umowy promocyjnej, wobec braku akceptacji przez nich treści nowego Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 23 a;art. 23 a ust. 1" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 23a ust. 1 ustawy z 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (Dz. U. z 2003r. N. 86, poz. 804 ze zm.) i nakazał zaniechania jej stosowania.</xText> <xText>Prezes UOKiK ustalił, że od 17 stycznia 2005r. zostały wprowadzone zmiany postanowień Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> O zmianie regulaminu klienci zostali powiadomieni oraz pouczono klientów, że „w przypadku zmian Regulaminu abonent ma prawo w terminie 7 dni od upływu terminu płatności rachunku telefonicznego, z którym przesłane zostało zawiadomienie, rozwiązać umowę z pisemnym wypowiedzeniem z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia (§18 Regulaminu). Abonenci, którzy skorzystali z w/w uprawnienia i rozwiązali umowę otrzymali potwierdzenie przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> rozwiązania umowy, przy czym abonenci, którzy korzystali z umowy promocyjnej zostali zobowiązani do zapłaty kary umownej określonej w tej umowie promocyjnej.</xText> <xText><xAnon> (...) S.A.</xAnon> zobowiązanie abonentów umów promocyjnych do zapłaty kary umownej uzasadnił tym, że abonenci umów zawartych na warunkach promocyjnych byli objęci również Regulaminem promocji, który to regulamin określał minimalny czas trwania umowy. Wypowiedzenie umowy promocyjnej przez abonenta w czasie trwania tego minimalnego okresu promocyjnego spowodowało powstanie po stronie <xAnon> (...) S.A.</xAnon> uprawnienia do żądania zapłaty przez abonenta kary umownej zastrzeżonej w umowie promocyjnej, stosownie do art. 57 ust. 6 ustawy Prawo telekomunikacyjne z dnia 3 września 2004r. (Dz. U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.) stanowiącego, że „dostawcy usług przysługuje roszczenie z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta przed upływem ustalonego w umowie terminu, w wysokości nie przekraczającej równowartości przyznanej ulgi.”</xText> <xText>Prezes UOKiK w toku postępowania przeprowadził postępowanie wyjaśniające na okoliczność stosowanej praktyki przez innych operatorów telefonii tj. <xAnon> (...) Spółkę z o.o.</xAnon> <xAnon> i (...) Spółkę z o.o.</xAnon> w sytuacji zmiany postanowień stosowanych przez nich wzorców umownych na skutek zmiany obowiązujących przepisów w stosunku do abonentów, którzy rozwiązują umowy zawarte na warunkach promocyjnych w okresie tzw. promocyjnym i ustalił, że ani <xAnon> (...) Spółka z o.o.</xAnon> (k. 126-128) ani <xAnon> (...) Spółka z o.o.</xAnon> (k. 116-125) nie obciążają w takiej sytuacji karami umownymi abonentów umów promocyjnych.</xText> <xText>Prezes UOKiK zwrócił się do Ministerstwa Infrastruktury (pismo z dnia 22 grudnia 2004r. k. 89-90) o interpretację przepisów Prawa Telekomunikacyjnego (art. 59 ust. 2 i art. 57 ust. 6) i uzyskał opinię (pismo z dnia 3 lutego 2005r. k.91-92).</xText> <xText>Prezes UOKiK ustalił nadto, że zakres wprowadzonych zmian w Regulaminie świadczenia usług telekomunikacyjnych przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> był szerszy niż zaistniała konieczność zmiany jego postanowień na skutek zmian w obowiązujących przepisach, tj. przepisach Prawa Telekomunikacyjnego.</xText> <xText>W Regulaminie tym wprowadzono m.in. instytucję kaucji o dopuszczalnej, maksymalnej wysokości 7600 zł., której wpłaty <xAnon> (...) S.A.</xAnon> może zażądać zarówno w momencie podpisywania nowej umowy, jak i w trakcie jej trwania. Rozszerzono także przypadki powodujące wygaśnięcie umowy, oraz wprowadzono nowe zasady korzystania z Centrum Telefonicznego i E-BOK.</xText> <xText>Prezes UOKiK ocenił żądanie <xAnon> (...) S.A.</xAnon> zapłaty kary umownej od abonentów umów zawartych na warunkach promocyjnych, którzy rozwiązali umowy na skutek zmian Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów tj. wyczerpujące przesłanki art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</xText> <xText>Prezes UOKiK bezprawność tego działania uzasadnił następująco:</xText> <xText>W świetle art. 59 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego w przypadku dokonania zmian w regulaminie świadczenia usług telekomunikacyjnych, dostawca usług powinien poinformować abonentów o przysługującym im prawie wypowiedzenia umowy oraz o fakcie, iż w sytuacji braku akceptacji zmian skorzystanie z w/w prawa powoduje, że dostawcy dostępnych usług nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze. Przepis ma charakter bezwzględnie obowiązujący, a zatem w umowie nie można zawrzeć rozwiązania odmiennego.</xText> <xText>Cytowany przepis nie dokonuje rozróżnienia sytuacji prawnej abonentów z punktu widzenia tego, czy abonent zawarł z przedsiębiorcą umowę na warunkach promocyjnych, czy też nie. Ustawa wyraźnie różnicuje natomiast sytuację abonentów w przypadku dokonania przez operatora zmian regulaminu oraz zmian cennika usług.</xText> <xText>W treści art. 61 ust. 6 Prawa telekomunikacyjnego ustawodawca przewidział wyjątek od ogólnej reguły wskazującej na brak prawa operatora do żądania uiszczenia kary umownej w przypadku, gdy zmiana wzorca (którym jest cennik) następuje w sytuacji, gdy w pierwotnej umowie przewidziane zostały ulgi udzielone abonentowi (nawiązanie do art. 57 ust. 6 ustawy). Tego typu zastrzeżenie nie znalazło się w analogicznej regulacji dotyczącej zmiany wzorca, którym jest regulamin świadczenia usług. W związku z tym pobieranie przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> opłat z tytułu rozwiązania umowy w omawianym przypadku jest praktyką bezprawną.</xText> <xText>Prezes UOKiK naruszenie zbiorowych interesów konsumentów uzasadnił następująco:</xText> <xText>Postępowanie przedsiębiorcy objęło jednocześnie wszystkich klientów, którzy w momencie dokonania zmian byli związani promocyjnymi umowami o świadczenie usług przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon></xText> <xText><xAnon> (...) S.A.</xAnon> dotyczy natomiast zarówno obecnych abonentów, jak też potencjalnych - przyszłych klientów, ze względu na przyjęty przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> tryb działania, a tym samym potwierdza możliwość pokrzywdzenia nieograniczonej liczby konsumentów. Powtarzalność zakwestionowanej praktyki została ponadto potwierdzona przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon>, która w pismach kierowanych do poszczególnych abonentów prezentuje jednoznaczne stanowisko co do zarzucanego trybu postępowania.</xText> <xText>Konsekwencją postępowania <xAnon> (...) S.A.</xAnon> jest naruszenie interesów klientów, którzy wskutek podjętych działań zostali narażeni na nieuzasadnione żądania majątkowe ze strony przedsiębiorcy.</xText> <xText><xAnon> (...) S.A.</xAnon> złożyła odwołanie od w/w decyzji i wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji przez orzeczenie, że działania <xAnon> (...) S.A.</xAnon> polegające na żądaniu uiszczenia przez swoich klientów kar umownych z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartej na warunkach promocji określonych w Regulaminie <xAnon> (...)</xAnon>, bez względu na przyczynę tego rozwiązania, w tym z powodu braku akceptacji przez nich treści Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych nie stanowi praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów.</xText> <xText><xAnon> (...) S.A.</xAnon> w odwołaniu podniosła następujące zarzuty:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>naruszenie art. 59 ust. 2 i art. 57 ust. 6 Prawa Telekomunikacyjnego</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>naruszenie art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>błędną ocenę materiału dowodowego</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>oraz niewłaściwe ustalenia przez przyjęcie za podstawę oceny bezprawności działań <xAnon> (...) S.A.</xAnon></xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>stanowiska Ministerstwa Infrastruktury (pismo z 3 lutego 2005r.)</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>praktyki postępowania przez innych operatorów telefonii komórkowej.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>W uzasadnieniu odwołania <xAnon> (...) S.A.</xAnon> podniosła, że żądanie zapłaty kar umownych przez abonentów z tytułu rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartej na warunkach promocji określonych w Regulaminie promocji, wobec braku akceptacji przez nich treści nowego Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych uzasadnia przepis art. 57 ust. 6 Prawa Telekomunikacyjnego stanowiący, że „w przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do sieci, związanego z ulgą przyznaną abonentowi, roszczenie z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem terminu ustalonego w umowie nie może przekroczyć określonej w umowie równowartości ulgi przyznanej abonentowi”</xText> <xText><xAnon> (...) S.A.</xAnon> powołany przepis art. 57 ust. 6 Prawa Telekomunikacyjnego ma charakter przepisu szczególnego, wyjątkowego (reguluje wyłącznie kwestię jednostronnego rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartej na warunkach promocji) w stosunku do przepisu art. 59 ust. 2 Prawa Telekomunikacyjnego (reguluje kwestię jednostronnego rozwiązywania umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych z uwagi na brak akceptacji zmian w Regulaminie i odnosi się zarówno do umów zawartych w ramach promocji jak i na ogólnych zasadach a stanowiący, że „Dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych powiadamia abonenta o każdej zmianie w regulaminie o którym mowa w ust. 1, z wyprzedzeniem co najmniej jednego okresu rozliczeniowego przed wprowadzeniem tych zmian w życie. Jednocześnie abonent powinien zostać poinformowany o prawie wypowiedzenia umowy w przypadku braku akceptacji zmian, a także o tym, że w razie skorzystania z tego prawa dostawcy publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze.”</xText> <xText>Mając zatem na względzie powszechnie przyjętą wykładnię norm prawnych, że pierwszeństwo zastosowania mają przepisy o charakterze szczególnym, zdaniem <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w niniejszej sprawie ma zastosowanie art. 57 ust. 6 Prawa Telekomunikacyjnego a nie art. 59 ust. 2 Prawa Telekomunikacyjnego tj. <xAnon> (...) S.A.</xAnon> był uprawniony do żądania kar umownych.</xText> <xText>Sąd Okręgowy rozpoznając sprawę uznał stan faktyczny ustalony w sprawie za prawidłowy i przyjął za własny.</xText> <xText>W sprawie zagadnieniem wymagającym rozstrzygnięcia było zagadnienie czy <xAnon> (...) S.A.</xAnon> był uprawniony do żądania zapłaty przez jego abonentów kar umownych z tytułu rozwiązania przez nich umów promocyjnych, wobec braku akceptacji przez nich postanowień nowego Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych.</xText> <xText>Sąd Okręgowy rozpoznając w/w zagadnienie uznał, że zagadnienie to rozstrzyga treść art. 59 ust. 2 Prawa Telekomunikacyjnego.</xText> <xText>Art. 59 ustawy reguluje zasady wykonywania usług telekomunikacyjnych przy posługiwaniu się przez dostawcę publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych regulaminem.</xText> <xText>Art. 59 ust. 1 ustawy ustala obowiązki dostawcy tj.:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>wydania regulaminu określającego zakres i warunki wykonywania usług telekomunikacyjnych</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>podania regulaminu do publicznej wiadomości</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>dostarczenia regulaminu nieodpłatnie abonentom wraz z umową o świadczenie usług telekomunikacyjnych.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Art. 59 ust. 2 reguluje w sposób samodzielny, szczególne sytuacje związane ze zmianą postanowień Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych stanowiąc,</xText> <xText>że:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>dostawca powiadamia abonenta o każdej zmianie w regulaminie z wyprzedzeniem co najmniej jednego okresu rozliczeniowego przed wprowadzeniem tych zmian w życie,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>dostawca informuje abonenta o prawie wypowiedzenia umowy w przypadku braku akceptacji zmian oraz, że razie skorzystania z tego prawa dostawcy nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Wyżej powołana regulacja zawarta w art. 59 ust. 2 Prawa Telekomunikacyjnego ma zastosowanie do niniejszego stanu faktycznego.</xText> <xText>Nie ma natomiast zastosowania regulacja zawarta w art. 57 ust. 6 Prawa Telekomunikacyjnego odnosząca się do sytuacji innych niż uregulowane w art. 59 ust. 2 Prawa Telekomunikacyjnego tj. jednostronnego rozwiązywania przez abonentów umów zawartych na warunkach promocyjnych.,</xText> <xText>W tym stanie prawnym Sąd Okręgowy uznał, że żądanie przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> uiszczania przez abonentów kar umownych z tytułu rozwiązania umów zawartych na warunkach promocyjnych nastąpiło z naruszeniem art. 59 ust. 2 Prawa Telekomunikacyjnego a zatem było bezprawne.</xText> <xText>Zarzuty odwołania o naruszenie w zaskarżonej decyzji art. 59 ust. 2, art. 57 ust. 6 Prawa Telekomunikacyjnego i art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów należało uznać za niezasadne.</xText> <xText>Prezes UOKiK istotnie w decyzji powołał się na stanowisko Ministerstwa Infrastruktury (pismo z dnia 3 lutego 2005r. k. 91-92) ale wbrew zarzutom odwołania nie stanowiło ono podstawy wydanej decyzji.</xText> <xText>Prezes UOKiK również w decyzji powołał się na przeprowadzone ustalenia u innych operatorów telefonii komórkowej w celu ustalenia ich postępowania w przypadkach jednostronnych rozwiązań umów przez abonentów umów zawieranych na warunkach promocyjnych na skutek zmiany postanowień regulaminów świadczenia usług telekomunikacyjnych, ale również te ustalenia nie stanowiły podstawy wydanej decyzji.</xText> <xText>Z tych względów i na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(53);art. 479(53) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>53</xSUPx> § 1 kpc</xLexLink> odwołanie zostało oddalone.</xText> <xText>O kosztach postępowania postanowiono stosownie do <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 kpc</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wanda Czajkowska

Paula Wiaterska

apl. adw. Monika Kremky

Paula Wiaterska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 września 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Wanda Czajkowska Protokolant: apl. adw. Monika Kremky po rozpoznaniu w dniu 21 września 2006 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania(...) Spółki AkcyjnejwW.przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o ochronę zbiorowych interesów konsumentów na skutek odwołania(...) Spółki AkcyjnejwW. od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 19 lipca 2005r., nr(...). I oddała odwołanie II zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 720 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego SSO Wanda Czajkowska UZASADNIENIE Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (zw. UOKiK) decyzją z dnia 19 lipca 2005r. Nr(...)uznał działania(...) S.A.wW.polegające na żądaniu uiszczania przez klientów kar umownych z tytułu rozwiązania umowy promocyjnej, wobec braku akceptacji przez nich treści nowego Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniuart. 23a ust. 1 ustawy z 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów(Dz. U. z 2003r. N. 86, poz. 804 ze zm.) i nakazał zaniechania jej stosowania. Prezes UOKiK ustalił, że od 17 stycznia 2005r. zostały wprowadzone zmiany postanowień Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych przez(...) S.A.O zmianie regulaminu klienci zostali powiadomieni oraz pouczono klientów, że „w przypadku zmian Regulaminu abonent ma prawo w terminie 7 dni od upływu terminu płatności rachunku telefonicznego, z którym przesłane zostało zawiadomienie, rozwiązać umowę z pisemnym wypowiedzeniem z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia (§18 Regulaminu). Abonenci, którzy skorzystali z w/w uprawnienia i rozwiązali umowę otrzymali potwierdzenie przez(...) S.A.rozwiązania umowy, przy czym abonenci, którzy korzystali z umowy promocyjnej zostali zobowiązani do zapłaty kary umownej określonej w tej umowie promocyjnej. (...) S.A.zobowiązanie abonentów umów promocyjnych do zapłaty kary umownej uzasadnił tym, że abonenci umów zawartych na warunkach promocyjnych byli objęci również Regulaminem promocji, który to regulamin określał minimalny czas trwania umowy. Wypowiedzenie umowy promocyjnej przez abonenta w czasie trwania tego minimalnego okresu promocyjnego spowodowało powstanie po stronie(...) S.A.uprawnienia do żądania zapłaty przez abonenta kary umownej zastrzeżonej w umowie promocyjnej, stosownie do art. 57 ust. 6 ustawy Prawo telekomunikacyjne z dnia 3 września 2004r. (Dz. U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.) stanowiącego, że „dostawcy usług przysługuje roszczenie z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta przed upływem ustalonego w umowie terminu, w wysokości nie przekraczającej równowartości przyznanej ulgi.” Prezes UOKiK w toku postępowania przeprowadził postępowanie wyjaśniające na okoliczność stosowanej praktyki przez innych operatorów telefonii tj.(...) Spółkę z o.o.i (...) Spółkę z o.o.w sytuacji zmiany postanowień stosowanych przez nich wzorców umownych na skutek zmiany obowiązujących przepisów w stosunku do abonentów, którzy rozwiązują umowy zawarte na warunkach promocyjnych w okresie tzw. promocyjnym i ustalił, że ani(...) Spółka z o.o.(k. 126-128) ani(...) Spółka z o.o.(k. 116-125) nie obciążają w takiej sytuacji karami umownymi abonentów umów promocyjnych. Prezes UOKiK zwrócił się do Ministerstwa Infrastruktury (pismo z dnia 22 grudnia 2004r. k. 89-90) o interpretację przepisów Prawa Telekomunikacyjnego (art. 59 ust. 2 i art. 57 ust. 6) i uzyskał opinię (pismo z dnia 3 lutego 2005r. k.91-92). Prezes UOKiK ustalił nadto, że zakres wprowadzonych zmian w Regulaminie świadczenia usług telekomunikacyjnych przez(...) S.A.był szerszy niż zaistniała konieczność zmiany jego postanowień na skutek zmian w obowiązujących przepisach, tj. przepisach Prawa Telekomunikacyjnego. W Regulaminie tym wprowadzono m.in. instytucję kaucji o dopuszczalnej, maksymalnej wysokości 7600 zł., której wpłaty(...) S.A.może zażądać zarówno w momencie podpisywania nowej umowy, jak i w trakcie jej trwania. Rozszerzono także przypadki powodujące wygaśnięcie umowy, oraz wprowadzono nowe zasady korzystania z Centrum Telefonicznego i E-BOK. Prezes UOKiK ocenił żądanie(...) S.A.zapłaty kary umownej od abonentów umów zawartych na warunkach promocyjnych, którzy rozwiązali umowy na skutek zmian Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych przez(...) S.A.za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów tj. wyczerpujące przesłanki art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Prezes UOKiK bezprawność tego działania uzasadnił następująco: W świetle art. 59 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego w przypadku dokonania zmian w regulaminie świadczenia usług telekomunikacyjnych, dostawca usług powinien poinformować abonentów o przysługującym im prawie wypowiedzenia umowy oraz o fakcie, iż w sytuacji braku akceptacji zmian skorzystanie z w/w prawa powoduje, że dostawcy dostępnych usług nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze. Przepis ma charakter bezwzględnie obowiązujący, a zatem w umowie nie można zawrzeć rozwiązania odmiennego. Cytowany przepis nie dokonuje rozróżnienia sytuacji prawnej abonentów z punktu widzenia tego, czy abonent zawarł z przedsiębiorcą umowę na warunkach promocyjnych, czy też nie. Ustawa wyraźnie różnicuje natomiast sytuację abonentów w przypadku dokonania przez operatora zmian regulaminu oraz zmian cennika usług. W treści art. 61 ust. 6 Prawa telekomunikacyjnego ustawodawca przewidział wyjątek od ogólnej reguły wskazującej na brak prawa operatora do żądania uiszczenia kary umownej w przypadku, gdy zmiana wzorca (którym jest cennik) następuje w sytuacji, gdy w pierwotnej umowie przewidziane zostały ulgi udzielone abonentowi (nawiązanie do art. 57 ust. 6 ustawy). Tego typu zastrzeżenie nie znalazło się w analogicznej regulacji dotyczącej zmiany wzorca, którym jest regulamin świadczenia usług. W związku z tym pobieranie przez(...) S.A.opłat z tytułu rozwiązania umowy w omawianym przypadku jest praktyką bezprawną. Prezes UOKiK naruszenie zbiorowych interesów konsumentów uzasadnił następująco: Postępowanie przedsiębiorcy objęło jednocześnie wszystkich klientów, którzy w momencie dokonania zmian byli związani promocyjnymi umowami o świadczenie usług przez(...) S.A. (...) S.A.dotyczy natomiast zarówno obecnych abonentów, jak też potencjalnych - przyszłych klientów, ze względu na przyjęty przez(...) S.A.tryb działania, a tym samym potwierdza możliwość pokrzywdzenia nieograniczonej liczby konsumentów. Powtarzalność zakwestionowanej praktyki została ponadto potwierdzona przez(...) S.A., która w pismach kierowanych do poszczególnych abonentów prezentuje jednoznaczne stanowisko co do zarzucanego trybu postępowania. Konsekwencją postępowania(...) S.A.jest naruszenie interesów klientów, którzy wskutek podjętych działań zostali narażeni na nieuzasadnione żądania majątkowe ze strony przedsiębiorcy. (...) S.A.złożyła odwołanie od w/w decyzji i wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji przez orzeczenie, że działania(...) S.A.polegające na żądaniu uiszczenia przez swoich klientów kar umownych z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartej na warunkach promocji określonych w Regulaminie(...), bez względu na przyczynę tego rozwiązania, w tym z powodu braku akceptacji przez nich treści Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych nie stanowi praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. (...) S.A.w odwołaniu podniosła następujące zarzuty: - naruszenie art. 59 ust. 2 i art. 57 ust. 6 Prawa Telekomunikacyjnego naruszenie art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów błędną ocenę materiału dowodowego oraz niewłaściwe ustalenia przez przyjęcie za podstawę oceny bezprawności działań(...) S.A. - stanowiska Ministerstwa Infrastruktury (pismo z 3 lutego 2005r.) praktyki postępowania przez innych operatorów telefonii komórkowej. W uzasadnieniu odwołania(...) S.A.podniosła, że żądanie zapłaty kar umownych przez abonentów z tytułu rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartej na warunkach promocji określonych w Regulaminie promocji, wobec braku akceptacji przez nich treści nowego Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych uzasadnia przepis art. 57 ust. 6 Prawa Telekomunikacyjnego stanowiący, że „w przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do sieci, związanego z ulgą przyznaną abonentowi, roszczenie z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem terminu ustalonego w umowie nie może przekroczyć określonej w umowie równowartości ulgi przyznanej abonentowi” (...) S.A.powołany przepis art. 57 ust. 6 Prawa Telekomunikacyjnego ma charakter przepisu szczególnego, wyjątkowego (reguluje wyłącznie kwestię jednostronnego rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartej na warunkach promocji) w stosunku do przepisu art. 59 ust. 2 Prawa Telekomunikacyjnego (reguluje kwestię jednostronnego rozwiązywania umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych z uwagi na brak akceptacji zmian w Regulaminie i odnosi się zarówno do umów zawartych w ramach promocji jak i na ogólnych zasadach a stanowiący, że „Dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych powiadamia abonenta o każdej zmianie w regulaminie o którym mowa w ust. 1, z wyprzedzeniem co najmniej jednego okresu rozliczeniowego przed wprowadzeniem tych zmian w życie. Jednocześnie abonent powinien zostać poinformowany o prawie wypowiedzenia umowy w przypadku braku akceptacji zmian, a także o tym, że w razie skorzystania z tego prawa dostawcy publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze.” Mając zatem na względzie powszechnie przyjętą wykładnię norm prawnych, że pierwszeństwo zastosowania mają przepisy o charakterze szczególnym, zdaniem(...) S.A.w niniejszej sprawie ma zastosowanie art. 57 ust. 6 Prawa Telekomunikacyjnego a nie art. 59 ust. 2 Prawa Telekomunikacyjnego tj.(...) S.A.był uprawniony do żądania kar umownych. Sąd Okręgowy rozpoznając sprawę uznał stan faktyczny ustalony w sprawie za prawidłowy i przyjął za własny. W sprawie zagadnieniem wymagającym rozstrzygnięcia było zagadnienie czy(...) S.A.był uprawniony do żądania zapłaty przez jego abonentów kar umownych z tytułu rozwiązania przez nich umów promocyjnych, wobec braku akceptacji przez nich postanowień nowego Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych. Sąd Okręgowy rozpoznając w/w zagadnienie uznał, że zagadnienie to rozstrzyga treść art. 59 ust. 2 Prawa Telekomunikacyjnego. Art. 59 ustawy reguluje zasady wykonywania usług telekomunikacyjnych przy posługiwaniu się przez dostawcę publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych regulaminem. Art. 59 ust. 1 ustawy ustala obowiązki dostawcy tj.: - wydania regulaminu określającego zakres i warunki wykonywania usług telekomunikacyjnych podania regulaminu do publicznej wiadomości dostarczenia regulaminu nieodpłatnie abonentom wraz z umową o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Art. 59 ust. 2 reguluje w sposób samodzielny, szczególne sytuacje związane ze zmianą postanowień Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych stanowiąc, że: - dostawca powiadamia abonenta o każdej zmianie w regulaminie z wyprzedzeniem co najmniej jednego okresu rozliczeniowego przed wprowadzeniem tych zmian w życie, dostawca informuje abonenta o prawie wypowiedzenia umowy w przypadku braku akceptacji zmian oraz, że razie skorzystania z tego prawa dostawcy nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze. Wyżej powołana regulacja zawarta w art. 59 ust. 2 Prawa Telekomunikacyjnego ma zastosowanie do niniejszego stanu faktycznego. Nie ma natomiast zastosowania regulacja zawarta w art. 57 ust. 6 Prawa Telekomunikacyjnego odnosząca się do sytuacji innych niż uregulowane w art. 59 ust. 2 Prawa Telekomunikacyjnego tj. jednostronnego rozwiązywania przez abonentów umów zawartych na warunkach promocyjnych., W tym stanie prawnym Sąd Okręgowy uznał, że żądanie przez(...) S.A.uiszczania przez abonentów kar umownych z tytułu rozwiązania umów zawartych na warunkach promocyjnych nastąpiło z naruszeniem art. 59 ust. 2 Prawa Telekomunikacyjnego a zatem było bezprawne. Zarzuty odwołania o naruszenie w zaskarżonej decyzji art. 59 ust. 2, art. 57 ust. 6 Prawa Telekomunikacyjnego i art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów należało uznać za niezasadne. Prezes UOKiK istotnie w decyzji powołał się na stanowisko Ministerstwa Infrastruktury (pismo z dnia 3 lutego 2005r. k. 91-92) ale wbrew zarzutom odwołania nie stanowiło ono podstawy wydanej decyzji. Prezes UOKiK również w decyzji powołał się na przeprowadzone ustalenia u innych operatorów telefonii komórkowej w celu ustalenia ich postępowania w przypadkach jednostronnych rozwiązań umów przez abonentów umów zawieranych na warunkach promocyjnych na skutek zmiany postanowień regulaminów świadczenia usług telekomunikacyjnych, ale również te ustalenia nie stanowiły podstawy wydanej decyzji. Z tych względów i na podstawieart. 47953§ 1 kpcodwołanie zostało oddalone. O kosztach postępowania postanowiono stosownie doart. 98 kpc.

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000001006_II_AKz_000643_2006_Uz_2006-10-11_001

II AKz 643/06

2006-10-11 02:00:00.0 CEST

2020-08-27 22:00:05.0 CEST

2020-08-27 12:46:54.0 CEST

15150000

1006

DECISION, REASON

Sygn. akt II AKz 643/06 POSTANOWIENIE Dnia 11 października 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Barbara Misztalska SSA Stanisław Raszka SSO del. Aleksandra Malorny (spr.) Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Dariusza Wiory po rozpoznaniu w sprawie przeciwko M. P. ( P. ) podejrzanemu o przestępstwo z art.43 ust.1 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii zażalenia wniesi

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Izabela Orczyk" xEditor="iorczyk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="3" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKz" xYear="2006" xVolNmbr="000643" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKz 643/06</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 11 października 2006 roku</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xText> <xText><xBx> Przewodniczący – Sędzia SA Barbara Misztalska</xBx></xText> <xText><xBx> SSA Stanisław Raszka</xBx></xText> <xText><xBx> SSO del. Aleksandra Malorny (spr.)</xBx></xText> <xText><xBx> Protokolant Sylwia Radzikowska</xBx></xText> <xText>przy udziale <xBx>Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Dariusza Wiory</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie przeciwko <xBx><xAnon>M. P.</xAnon></xBx> (<xAnon>P.</xAnon>)</xText> <xText>podejrzanemu o przestępstwo z art.43 ust.1 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 roku</xText> <xText>o przeciwdziałaniu narkomanii</xText> <xText>zażalenia wniesionego przez Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach</xText> <xText>na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 25 września 2006 roku <xBRx/>w sprawie o sygnaturze XXI Kop 14/06</xText> <xText>w przedmiocie <xIx> właściwości miejscowej sądu</xIx></xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.437 §1 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xText>uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę celem rozpoznania wniosku o wydanie europejskiego nakazu aresztowania przekazać Sądowi Okręgowemu w Katowicach</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach w dniu 11 września 2006 roku skierował do Sądu Okręgowego w Katowicach wniosek o wydanie wobec <xAnon>M. P.</xAnon> europejskiego nakazu aresztowania.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 25 września 2006 roku, sygnatura XXI Kop 14/06, stwierdził swoją niewłaściwość do rozpoznania sprawy i przekazał ją do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach.</xText> <xText>Zażalenie na to postanowienie złożył Prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach zarzucając obrazę przepisu <xLexLink xArt="art. 607 a" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.607 a kpk</xLexLink> polegającą na uznaniu, iż właściwym miejscowo sądem okręgowym do wydania europejskiego nakazu aresztowania jest sąd właściwy do rozpoznania sprawy, podczas gdy z treści cytowanego przepisu taka właściwość nie wynika. Stawiając tego rodzaju zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do merytorycznego rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Katowicach.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje.</xText> <xText>Niewątpliwym jest, iż kwestia interpretacji reguły rządzącej określeniem właściwości sądu okręgowego w przedmiocie rozpoznania wniosku o wydanie europejskiego nakazu aresztowania, jest sporna.</xText> <xText>Europejski nakaz aresztowania jest instytucją nową, wprowadzoną do <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeksu postępowania karnego</xLexLink> przez <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20040690626" xTitle="Ustawa z dnia 18 marca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz ustawy - Kodeks wykroczeń" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 69, poz. 626">ustawę z dnia 18 marca 2004 roku o zmianie ustawy - kodeks karny, ustawy - kodeks postępowania karnego oraz ustawy - kodeks wykroczeń</xLexLink> (Dz.U. Nr 69, poz. 626), która weszła życie z dniem 1 maja 2004 roku.</xText> <xText>Brak jest zatem w tym przedmiocie nie tylko ukształtowanej praktyki, ale także judykatów, które wytyczałyby kierunek interpretacji właściwości wskazanej w przepisie <xLexLink xArt="art. 607 a" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.607 a kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Kwestia ta była natomiast przedmiotem rozważań doktryny, w której prezentowane są dwa wzajemnie wykluczające się poglądy.</xText> <xText>Mianowicie pogląd cytowany w skarżonym postanowieniu Sądu Okręgowego w Katowicach, a zaprezentowany w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeksie postępowania karnego</xLexLink> z komentarzem autorstwa J. Grajewskiego, L.K. Paprzyckiego, S. Steinborna (Zakamycze 2006, tom II, teza 9 do art.607a). Powołani Komentatorzy prezentują pogląd, iż ustawowo upoważniony do wydania europejskiego nakazu aresztowania jest właściwy miejscowo sąd okręgowy uznając, iż ustawodawca w tym względzie odwołuje się do reguł określonych w przepisach art.:31 i 32 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Pogląd przeciwny, do którego odwołuje się z kolei skarżący zaprezentowany został w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeksie postępowania karnego</xLexLink> z komentarzem – suplement autorstwa P.Hofmańskiego, E.Sadzika, K.Zgryzka (Wydawnictwo CH Beck str.40) oraz <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeksie postępowania karnego</xLexLink> z komentarzem autorstwa T. Grzegorczyka (Zakamycze 2005, teza 3 do art.607a). Powołani komentatorzy stoją natomiast na stanowisku, iż nakaz wydaje sąd okręgowy, w okręgu, którego toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe, albo w okręgu, którego zapadł wyrok podlegający wykonaniu.</xText> <xText>W wyniku analizy tych dwóch wzajemnie wykluczających się poglądów doktryny Sąd Apelacyjny podzielił drugie z zaprezentowanych stanowisk, do którego odwołał się także skarżący.</xText> <xText>Wydaje się, iż już literalna analiza brzmienia zwrotu „właściwy miejscowo sąd okręgowy” wskazuje, iż chodzi o właściwość dla miejsca, w którym toczy się postępowanie przygotowawcze, sądowe lub miejsca, w którym zapadł wyrok. Nie chodzi natomiast o miejscową właściwość, o której mowa w przepisach art.: 31 i 32 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Słusznie skarżący zwraca uwagę na zwrot, który ustawodawca zawarł w przepisach art.: 607 g i 607 j <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink>, a mianowicie „sąd właściwy do rozpoznania sprawy”, a więc sąd właściwy zarówno rzeczowo, jak i miejscowo do jej rozpoznania.</xText> <xText>W tym kontekście wydaje się uprawniony pogląd, iż gdyby ustawodawca istotnie właściwość sądu okręgowego w rozważanym zakresie wiązał z właściwością miejscową do rozpoznania sprawy, to redakcja powołanego przepisu <xLexLink xArt="art. 607 a" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.607 a kpk</xLexLink> winna być odmienna od przyjętej i wprost wskazywać, iż właściwym do rozpoznania wniosku jest sąd okręgowy, którego właściwość wyznaczają ogólne reguły określające właściwość miejscową.</xText> <xText>Wreszcie, gdyby przyjąć, iż ustawodawca odwołuje się w przepisie <xLexLink xArt="art. 607 a" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.607 a kpk</xLexLink> do reguł określonych w przepisach art.: 31 i 32 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink>, to w sytuacji przekazania sprawy innemu sądowi w trybie przewidzianym przez przepisy art.: 36, 37, 43 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink> lub art.11a przepisów wprowadzających kodeks postępowania karnego, właściwym dla rozpoznania wniosku o zastosowanie europejskiego nakazu aresztowania byłby sąd właściwy miejscowo w myśl zasad ogólnych. Komentatorzy preferujący tego rodzaju rozwiązanie wskazują, iż w tej sytuacji odwołać się należy do względów celowości, które przemawiają, aby wówczas europejski nakaz aresztowania wydał sąd, w okręgu, którego sprawa się toczy. Dodają jednocześnie, że dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy przekazana sprawa toczy się przed sądem okręgowym. Przy przyjęciu takiej interpretacji pojawiają się także istotne wątpliwości w odniesieniu do postępowania wykonawczego, co także dostrzegają i sygnalizują Komentatorzy.</xText> <xText>Akceptując natomiast pogląd przeciwny, a więc prezentowany także przez skarżącego, nie tylko nie jest koniecznym odwoływanie się do względów celowości, ale z całą pewnością nie powstają wątpliwości interpretacyjne na gruncie postępowania wykonawczego. Zatem nie sposób w świetle powyższych wywodów podzielić poglądu zaprezentowanego w zaskarżonym postanowieniu, jakoby sformułowanie „właściwy miejscowo sąd okręgowy” odwoływało się do reguł określonych w przepisach art.: 31 i 32 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink>. Aprobata takiego poglądu prowadziłaby w niektórych sytuacjach procesowych do impasu interpretacyjnego, który wymuszałby stosowanie względów celowości, co nie jest konieczne przy zaaprobowaniu poglądu, iż nakaz wydaje sąd okręgowy, w okręgu, którego toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe, albo w okręgu, którego zapadł wyrok podlegający wykonaniu. Nakazywałaby ona również wyprowadzenie wniosku o braku konsekwencji i niespójności uregulowań prawnych.</xText> <xText>Kierując się wyżej wskazanymi powodami orzeczono, jak w części dyspozytywnej postanowienia.</xText> <xText>Z/ Akta sprawy proszę zwrócić Sądowi Okręgowemu w Katowicach.</xText> <xText>11.X.2006 r.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Misztalska

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Izabela Orczyk

Sygn. akt II AKz 643/06 POSTANOWIENIE Dnia 11 października 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Barbara Misztalska SSA Stanisław Raszka SSO del. Aleksandra Malorny (spr.) Protokolant Sylwia Radzikowska przy udzialeProkuratora Prokuratury Apelacyjnej Dariusza Wiory po rozpoznaniu w sprawie przeciwkoM. P.(P.) podejrzanemu o przestępstwo z art.43 ust.1 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii zażalenia wniesionego przez Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 25 września 2006 rokuw sprawie o sygnaturze XXI Kop 14/06 w przedmiociewłaściwości miejscowej sądu na podstawieart.437 §1 k.p.k. postanawia uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę celem rozpoznania wniosku o wydanie europejskiego nakazu aresztowania przekazać Sądowi Okręgowemu w Katowicach UZASADNIENIE Prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach w dniu 11 września 2006 roku skierował do Sądu Okręgowego w Katowicach wniosek o wydanie wobecM. P.europejskiego nakazu aresztowania. Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 25 września 2006 roku, sygnatura XXI Kop 14/06, stwierdził swoją niewłaściwość do rozpoznania sprawy i przekazał ją do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach. Zażalenie na to postanowienie złożył Prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach zarzucając obrazę przepisuart.607 a kpkpolegającą na uznaniu, iż właściwym miejscowo sądem okręgowym do wydania europejskiego nakazu aresztowania jest sąd właściwy do rozpoznania sprawy, podczas gdy z treści cytowanego przepisu taka właściwość nie wynika. Stawiając tego rodzaju zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do merytorycznego rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Katowicach. Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje. Niewątpliwym jest, iż kwestia interpretacji reguły rządzącej określeniem właściwości sądu okręgowego w przedmiocie rozpoznania wniosku o wydanie europejskiego nakazu aresztowania, jest sporna. Europejski nakaz aresztowania jest instytucją nową, wprowadzoną doKodeksu postępowania karnegoprzezustawę z dnia 18 marca 2004 roku o zmianie ustawy - kodeks karny, ustawy - kodeks postępowania karnego oraz ustawy - kodeks wykroczeń(Dz.U. Nr 69, poz. 626), która weszła życie z dniem 1 maja 2004 roku. Brak jest zatem w tym przedmiocie nie tylko ukształtowanej praktyki, ale także judykatów, które wytyczałyby kierunek interpretacji właściwości wskazanej w przepisieart.607 a kpk. Kwestia ta była natomiast przedmiotem rozważań doktryny, w której prezentowane są dwa wzajemnie wykluczające się poglądy. Mianowicie pogląd cytowany w skarżonym postanowieniu Sądu Okręgowego w Katowicach, a zaprezentowany wKodeksie postępowania karnegoz komentarzem autorstwa J. Grajewskiego, L.K. Paprzyckiego, S. Steinborna (Zakamycze 2006, tom II, teza 9 do art.607a). Powołani Komentatorzy prezentują pogląd, iż ustawowo upoważniony do wydania europejskiego nakazu aresztowania jest właściwy miejscowo sąd okręgowy uznając, iż ustawodawca w tym względzie odwołuje się do reguł określonych w przepisach art.:31 i 32kpk. Pogląd przeciwny, do którego odwołuje się z kolei skarżący zaprezentowany został wKodeksie postępowania karnegoz komentarzem – suplement autorstwa P.Hofmańskiego, E.Sadzika, K.Zgryzka (Wydawnictwo CH Beck str.40) orazKodeksie postępowania karnegoz komentarzem autorstwa T. Grzegorczyka (Zakamycze 2005, teza 3 do art.607a). Powołani komentatorzy stoją natomiast na stanowisku, iż nakaz wydaje sąd okręgowy, w okręgu, którego toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe, albo w okręgu, którego zapadł wyrok podlegający wykonaniu. W wyniku analizy tych dwóch wzajemnie wykluczających się poglądów doktryny Sąd Apelacyjny podzielił drugie z zaprezentowanych stanowisk, do którego odwołał się także skarżący. Wydaje się, iż już literalna analiza brzmienia zwrotu „właściwy miejscowo sąd okręgowy” wskazuje, iż chodzi o właściwość dla miejsca, w którym toczy się postępowanie przygotowawcze, sądowe lub miejsca, w którym zapadł wyrok. Nie chodzi natomiast o miejscową właściwość, o której mowa w przepisach art.: 31 i 32kpk. Słusznie skarżący zwraca uwagę na zwrot, który ustawodawca zawarł w przepisach art.: 607 g i 607 jkpk, a mianowicie „sąd właściwy do rozpoznania sprawy”, a więc sąd właściwy zarówno rzeczowo, jak i miejscowo do jej rozpoznania. W tym kontekście wydaje się uprawniony pogląd, iż gdyby ustawodawca istotnie właściwość sądu okręgowego w rozważanym zakresie wiązał z właściwością miejscową do rozpoznania sprawy, to redakcja powołanego przepisuart.607 a kpkwinna być odmienna od przyjętej i wprost wskazywać, iż właściwym do rozpoznania wniosku jest sąd okręgowy, którego właściwość wyznaczają ogólne reguły określające właściwość miejscową. Wreszcie, gdyby przyjąć, iż ustawodawca odwołuje się w przepisieart.607 a kpkdo reguł określonych w przepisach art.: 31 i 32kpk, to w sytuacji przekazania sprawy innemu sądowi w trybie przewidzianym przez przepisy art.: 36, 37, 43kpklub art.11a przepisów wprowadzających kodeks postępowania karnego, właściwym dla rozpoznania wniosku o zastosowanie europejskiego nakazu aresztowania byłby sąd właściwy miejscowo w myśl zasad ogólnych. Komentatorzy preferujący tego rodzaju rozwiązanie wskazują, iż w tej sytuacji odwołać się należy do względów celowości, które przemawiają, aby wówczas europejski nakaz aresztowania wydał sąd, w okręgu, którego sprawa się toczy. Dodają jednocześnie, że dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy przekazana sprawa toczy się przed sądem okręgowym. Przy przyjęciu takiej interpretacji pojawiają się także istotne wątpliwości w odniesieniu do postępowania wykonawczego, co także dostrzegają i sygnalizują Komentatorzy. Akceptując natomiast pogląd przeciwny, a więc prezentowany także przez skarżącego, nie tylko nie jest koniecznym odwoływanie się do względów celowości, ale z całą pewnością nie powstają wątpliwości interpretacyjne na gruncie postępowania wykonawczego. Zatem nie sposób w świetle powyższych wywodów podzielić poglądu zaprezentowanego w zaskarżonym postanowieniu, jakoby sformułowanie „właściwy miejscowo sąd okręgowy” odwoływało się do reguł określonych w przepisach art.: 31 i 32kpk. Aprobata takiego poglądu prowadziłaby w niektórych sytuacjach procesowych do impasu interpretacyjnego, który wymuszałby stosowanie względów celowości, co nie jest konieczne przy zaaprobowaniu poglądu, iż nakaz wydaje sąd okręgowy, w okręgu, którego toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe, albo w okręgu, którego zapadł wyrok podlegający wykonaniu. Nakazywałaby ona również wyprowadzenie wniosku o braku konsekwencji i niespójności uregulowań prawnych. Kierując się wyżej wskazanymi powodami orzeczono, jak w części dyspozytywnej postanowienia. Z/ Akta sprawy proszę zwrócić Sądowi Okręgowemu w Katowicach. 11.X.2006 r.

15/150000/0001006/AKz

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKz_000605_2006_Uz_2006-09-27_001

II AKz 605/06

2006-09-27 02:00:00.0 CEST

2021-05-05 21:00:04.0 CEST

2021-05-05 15:10:58.0 CEST

15150000

1006

DECISION, REASON

Sygn. akt II AKz 605/06 POSTANOWIENIE Dnia 27 września 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Wojciech Kopczyński SSA Witold Mazur SSO del. Aleksandra Malorny (spr.) Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w sprawie S. S. skazanego za przestępstwo z art.13 §1 kk w związku z art.280 §1 kk zażalenia wniesionego przez skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Izabela Orczyk" xEditor="iorczyk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="2" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKz" xYear="2006" xVolNmbr="000605" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKz 605/06</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 27 września 2006 roku</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xText> <xText><xBx> Przewodniczący – Sędzia SA Wojciech Kopczyński</xBx></xText> <xText><xBx>SSA Witold Mazur</xBx></xText> <xText><xBx>SSO del. Aleksandra Malorny (spr.)</xBx></xText> <xText><xBx> Protokolant Sylwia Radzikowska</xBx></xText> <xText>przy udziale <xBx>Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Wandy Barańskiej</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie <xBx><xAnon>S. S.</xAnon></xBx></xText> <xText>skazanego za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.13 §1 kk</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.280 §1 kk</xLexLink></xText> <xText>zażalenia wniesionego przez skazanego</xText> <xText>na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 21 sierpnia 2006 roku <xBRx/>w sprawie o sygnaturze XVI K 248/04</xText> <xText>w przedmiocie <xIx>zaliczenia tymczasowego aresztowania odbytego w innej sprawie </xIx></xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.437 §1 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>postanawia</xBx></xText> <xText xALIGNx="center">utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 21 sierpnia 2006 roku, sygnatura XVI K 248/04, nie uwzględnił wniosku skazanego <xAnon>S. S.</xAnon> w przedmiocie zaliczenia na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec skazanego w sprawie Sądu Okręgowego w Katowicach, o sygnaturze XVI K 248/04, okresu jego tymczasowego aresztowania w sprawie Sądu Rejonowego w Chorzowie o sygnaturze II K 1327/02 wskazując, iż postępowania w wymienionych sprawach nie toczyły się równocześnie <xBRx/>w jakiejkolwiek ich fazie.</xText> <xText>Zażalenie na to postanowienie złożył skazany. Z treści złożonego zażalenia wynika, iż skazany w dalszym ciągu wnosi o zaliczenie okresu tymczasowego aresztowania, które nastąpiło w sprawie Sądu Rejonowego w Chorzowie o sygnaturze II K 1327/02, na poczet kary orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach w sprawie o sygnaturze XVI K 248/04. Domagając się uwzględnienia złożonego wniosku, skazany jednocześnie złożył oświadczenie, iż nie zamierza występować z roszczeniem cywilnym o zadośćuczynienie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje.</xText> <xText>Zażalenie ocenić należy jako całkowicie bezzasadne, stąd też brak było jakichkolwiek podstaw do tego, aby uwzględnić wniosek skazanego.</xText> <xText>Stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu jest ze wszech miar prawidłowe znajdując swoje umocowanie w obowiązujących przepisach prawa.</xText> <xText>Słusznie Sąd Okręgowy skonstatował, iż jednym z warunków koniecznych do zastosowania unormowania przewidzianego w <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 417 kpk</xLexLink> jest to, by postępowania w sprawach toczyły się równocześnie w jakiejkolwiek ich fazie, a właśnie ten warunek w niniejszej sytuacji procesowej spełniony nie został.</xText> <xText>Zaznaczyć trzeba, iż nie chodzi o pełne nakładanie się postępowań w sprawach. Wystarczającym jest, iż postępowania w sprawach zazębiają się czasowo choćby przez pewien tylko okres.</xText> <xText>O równoczesności postępowań nie ma więc mowy wówczas, gdy po całkowitym <xBRx/>i prawomocnym zakończeniu jednego postępowania zostało wszczęte postępowanie w innej sprawie.</xText> <xText>Słusznie skonstatował Sąd Okręgowy w zaskarżonym postanowieniu, iż postępowanie <xBRx/>w sprawie Sądu Okręgowego w Katowicach o sygnaturze XVI K 248/04 zostało wszczęte po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie Sądu Rejonowego w Chorzowie <xBRx/>o sygnaturze II K 1327/02.</xText> <xText>Zasadnie zatem w zaskarżonym postanowieniu stwierdzono, iż nie został spełniony obligatoryjny warunek, którego żąda przepis <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.417 kpk</xLexLink>, a mianowicie równoczesności postępowań, co musiało skutkować konstatacją o braku podstaw do uwzględnienia złożonego wniosku.</xText> <xText>Prawnej oceny stanowiska wyrażonego w zaskarżonym postanowieniu nie zmienia i zmienić nie może oświadczenie skazanego o zamiarze odstąpienia od dochodzenia roszczeń <xBRx/>o charakterze cywilnym. Oświadczenie skazanego w zakresie tego, czy domaga się zaliczenia tymczasowego aresztowania na poczet kary orzeczonej w innej sprawie, czy też odszkodowania za niesłuszne tymczasowe aresztowanie, nie posiada żadnego znaczenia. Wszak ustawa precyzuje warunki, których wystąpienie uzasadnia zastosowanie uregulowania przewidzianego w przepisie <xLexLink xArt="art. 417" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.417 kpk</xLexLink> i w żadnej razie nie uzależnia jego zastosowania od woli skazanego.</xText> <xText>W tym stanie rzeczy orzeczono, jak w części dyspozytywnej postanowienia.</xText> <xText>Z/ O treści postanowienia proszę powiadomić skazanego i jego obrońcę. 27.IX.2006 r.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wojciech Kopczyński

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Izabela Orczyk

Sygn. akt II AKz 605/06 POSTANOWIENIE Dnia 27 września 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Wojciech Kopczyński SSA Witold Mazur SSO del. Aleksandra Malorny (spr.) Protokolant Sylwia Radzikowska przy udzialeProkuratora Prokuratury Apelacyjnej Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w sprawieS. S. skazanego za przestępstwo zart.13 §1 kkw związku zart.280 §1 kk zażalenia wniesionego przez skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 21 sierpnia 2006 rokuw sprawie o sygnaturze XVI K 248/04 w przedmiociezaliczenia tymczasowego aresztowania odbytego w innej sprawie na podstawieart.437 §1 k.p.k. postanawia utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 21 sierpnia 2006 roku, sygnatura XVI K 248/04, nie uwzględnił wniosku skazanegoS. S.w przedmiocie zaliczenia na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec skazanego w sprawie Sądu Okręgowego w Katowicach, o sygnaturze XVI K 248/04, okresu jego tymczasowego aresztowania w sprawie Sądu Rejonowego w Chorzowie o sygnaturze II K 1327/02 wskazując, iż postępowania w wymienionych sprawach nie toczyły się równocześniew jakiejkolwiek ich fazie. Zażalenie na to postanowienie złożył skazany. Z treści złożonego zażalenia wynika, iż skazany w dalszym ciągu wnosi o zaliczenie okresu tymczasowego aresztowania, które nastąpiło w sprawie Sądu Rejonowego w Chorzowie o sygnaturze II K 1327/02, na poczet kary orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach w sprawie o sygnaturze XVI K 248/04. Domagając się uwzględnienia złożonego wniosku, skazany jednocześnie złożył oświadczenie, iż nie zamierza występować z roszczeniem cywilnym o zadośćuczynienie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie. Sąd Apelacyjny stwierdził, co następuje. Zażalenie ocenić należy jako całkowicie bezzasadne, stąd też brak było jakichkolwiek podstaw do tego, aby uwzględnić wniosek skazanego. Stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu jest ze wszech miar prawidłowe znajdując swoje umocowanie w obowiązujących przepisach prawa. Słusznie Sąd Okręgowy skonstatował, iż jednym z warunków koniecznych do zastosowania unormowania przewidzianego wart. 417 kpkjest to, by postępowania w sprawach toczyły się równocześnie w jakiejkolwiek ich fazie, a właśnie ten warunek w niniejszej sytuacji procesowej spełniony nie został. Zaznaczyć trzeba, iż nie chodzi o pełne nakładanie się postępowań w sprawach. Wystarczającym jest, iż postępowania w sprawach zazębiają się czasowo choćby przez pewien tylko okres. O równoczesności postępowań nie ma więc mowy wówczas, gdy po całkowitymi prawomocnym zakończeniu jednego postępowania zostało wszczęte postępowanie w innej sprawie. Słusznie skonstatował Sąd Okręgowy w zaskarżonym postanowieniu, iż postępowaniew sprawie Sądu Okręgowego w Katowicach o sygnaturze XVI K 248/04 zostało wszczęte po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie Sądu Rejonowego w Chorzowieo sygnaturze II K 1327/02. Zasadnie zatem w zaskarżonym postanowieniu stwierdzono, iż nie został spełniony obligatoryjny warunek, którego żąda przepisart.417 kpk, a mianowicie równoczesności postępowań, co musiało skutkować konstatacją o braku podstaw do uwzględnienia złożonego wniosku. Prawnej oceny stanowiska wyrażonego w zaskarżonym postanowieniu nie zmienia i zmienić nie może oświadczenie skazanego o zamiarze odstąpienia od dochodzenia roszczeńo charakterze cywilnym. Oświadczenie skazanego w zakresie tego, czy domaga się zaliczenia tymczasowego aresztowania na poczet kary orzeczonej w innej sprawie, czy też odszkodowania za niesłuszne tymczasowe aresztowanie, nie posiada żadnego znaczenia. Wszak ustawa precyzuje warunki, których wystąpienie uzasadnia zastosowanie uregulowania przewidzianego w przepisieart.417 kpki w żadnej razie nie uzależnia jego zastosowania od woli skazanego. W tym stanie rzeczy orzeczono, jak w części dyspozytywnej postanowienia. Z/ O treści postanowienia proszę powiadomić skazanego i jego obrońcę. 27.IX.2006 r.

15/150000/0001006/AKz

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

155500000001006_II_AKa_000091_2006_Uz_2006-09-27_001

II AKa 91/06

2006-09-27 02:00:00.0 CEST

2015-04-29 20:15:05.0 CEST

2015-01-23 21:12:52.0 CET

15550000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt II AKa 91/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 września 2006r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSA Maciej Żelazowski (spraw.) Sędziowie: SSA Andrzej Mania del. SSO Stanisław Stankiewicz Protokolant: St. sekr. sądowy Radosław Zemankiewicz przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Bogusławy Zapaśnik po rozpoznaniu w dniu 27 września 2006r. sprawy A. C. o wydanie wyroku łącznego z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Magdalena Budnik" xVersion="1.0" xYear="2006" xLang="PL" xToPage="12" xEditor="mbudnik" xPublisher="mbudnik" xEditorFullName="Magdalena Budnik" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/550000/0001006/AKa" xVolNmbr="000091"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 91/06</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 27 września 2006r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Szczecinie w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSA Maciej Żelazowski (spraw.)</xText> <xText>Sędziowie: SSA Andrzej Mania</xText> <xText>del. SSO Stanisław Stankiewicz</xText> <xText>Protokolant: St. sekr. sądowy Radosław Zemankiewicz</xText> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Bogusławy Zapaśnik</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu <xBx>27 września 2006r.</xBx> sprawy<xBx> <xAnon>A. C.</xAnon></xBx></xText> <xText>o wydanie wyroku łącznego</xText> <xText>z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego</xText> <xText>od wyroku łącznego Sądu Okręgowego w Koszalinie</xText> <xText>z dnia 6 kwietnia 2006r., sygn. akt II K 66/05</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata <xAnon>A. Z.</xAnon> kwotę 175,68 (sto siedemdziesiąt pięć 68/100) złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu <xAnon>A. C.</xAnon> z urzędu w postępowaniu odwoławczym;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>zwalnia skazanego w całości od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze.</xText> </xUnit> <xText xALIGNx="center"> <xIx> Stanisław Stankiewicz Maciej Żelazowski Andrzej Mania </xIx> </xText> <xText>Sygn. akt II AKa 91/06</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>A. C.</xAnon> został skazany:</xText> <xText>I. wyrokiem Sądu Rejonowego Koszalinie z dnia 27 marca 1998 r. w sprawie II K 1406/97 za czyny z <xLexLink xArt="art. 203;art. 203 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 203 § 2 dkk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 208" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 208 dkk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 58 dkk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 60 § 1 dkk</xLexLink> popełnione w okresie od 23 września 1997 r. do 7 października 1997 r. na karę roku pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie <xLexLink xArt="art. 73;art. 73 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 73 § 1 dkk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 74;art. 74 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 74 § 1 dkk</xLexLink> warunkowo zawieszono na okres 5 ( pięciu) lat próby i w tym czasie z mocy <xLexLink xArt="art. 76;art. 76 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 76 § 2 dkk</xLexLink> oddano skazanego pod dozór kuratora sądowego,</xText> <xText>- na podstawie <xLexLink xArt="art. 75;art. 75 § 2;art. 75 § 2 pkt. 6" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 75 § 2 pkt 6 dkk</xLexLink> zobowiązano skazanego do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu,</xText> <xText>- z mocy <xLexLink xArt="art. 36;art. 36 § 2;art. 36 § 3" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 36 § 2 i 3 dkk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 37;art. 37 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 37 § 1 dkk</xLexLink> wymierzono skazanemu karę grzywny w wysokości 800 zł ( osiemset złotych) z zamianą w przypadku nieuiszczenia jej w terminie na zastępczą karę pozbawienia wolności przyjmując jeden dzień zastępczej kary pozbawienia wolności za równoważny grzywnie w kwocie 10 zł ( dziesięć złotych),</xText> <xText>- zwolniono skazanego od kosztów sądowych i opłaty.</xText> <xText>Postanowieniem Sadu Rejonowego w Koszalinie z dnia 9 sierpnia 2000 r. w sprawie II Ko 768/00 zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności.</xText> <xText>II. wyrokiem Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 26 czerwca 1998 r, w sprawie II K 500/98 za czyn z <xLexLink xArt="art. 203;art. 203 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 203 § 2 dkk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 60 § 1 dkk</xLexLink> popełniony w nocy z 16 na 17 stycznia 1998 r., na podstawie <xLexLink xArt="art. 33;art. 33 § 1;art. 33 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 33 § 1 i 2 dkk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 34;art. 34 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 34 § 1 dkk</xLexLink> na karę 2 ( dwóch) lat ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, dozorowanej pracy na cele publiczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym,</xText> <xText>- orzeczono o dowodach rzeczowych,</xText> <xText>- zwolniono skazanego od kosztów sądowych i opłaty.</xText> <xText>Postanowieniem Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 10 maja 2000 r. w sprawie II Ko 290/00 w miejsce niewykonanej kary ograniczenia wolności określono skazanemu zastępczą karę 180 ( sto osiemdziesiąt) dni pozbawienia wolności.</xText> <xText>III. wyrokiem Sądu Rejonowego w Sławnie z dnia 31 stycznia 2000 r. w sprawie II K 411/99 za czyny z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art.279 § 1 dkk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 13 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 279 § 1 kk</xLexLink> popełnione w dniach 9 listopada 1999 r. i 23 listopada 1999 r., na podstawie <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 279 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 91 § 1 kk</xLexLink> na karę roku i 2 ( dwóch) miesięcy pozbawienia wolności na poczet, której z mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 63 § 1 kk</xLexLink> zaliczono skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od 10 do 23 listopada 1999 r. i od 6 grudnia 1999 r. do 31 stycznia 2000 r.</xText> <xText>- orzeczono o dowodach rzeczowych,</xText> <xText>- zwolniono skazanego od kosztów sądowych i od opłaty.</xText> <xText>IV. wyrokiem Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 5 lutego 2002r. w sprawie II K 71/01 za czyny:</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 2 pkt 2 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 288;art. 288 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 288 § 1 kk</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 kk</xLexLink> popełniony w nocy z 30 listopada 1999 r. na 1 grudnia 1999 r. na karę 25 ( dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 279 § 1 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 279 § 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 kk</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> i w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 kk</xLexLink> popełnione w okresie od 31 stycznia 2000 r. do 22 lutego 2000 r. na karę 3 ( trzech) lat pozbawienia wolności,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190 § 1 kk</xLexLink> popełnione: we wrześniu 1999 r., w listopada 1999 r., w dniu 31 stycznia 2000 r., w dniu 8 lutego 2000 r., na podstawie <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91 § 1 kk</xLexLink> na karę roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,</xText> <xText>- na podstawie <xLexLink xArt="art. 85 k;art. 88" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k i art. 88 kk</xLexLink> połączono orzeczone wobec skazanego kary i jako karę łączną orzeczono karę 25 ( dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności,</xText> <xText>- na podstawie <xLexLink xArt="art. 46;art. 46 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 46 §1 kk</xLexLink> orzeczono wobec skazanego obowiązek częściowego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez zapłacenie 10.000 ( dziesięciu tysięcy) złotych na rzecz <xAnon>B. B.</xAnon> oraz 1.500 ( jeden tysiąc pięćset) złotych na rzecz <xAnon>E. J.</xAnon>,</xText> <xText>- zwolniono skazanego od kosztów sądowych i od opłaty.</xText> <xText>V. wyrokiem Sądu Rejonowego w Jaworznie z dnia 29 sierpnia 2002 r. w sprawie II K 537/02 za czyn z <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§ 1 kk</xLexLink> popełniony w dniu 28 kwietnia 1998 r. na karę 8 ( ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności,</xText> <xText>- zwolniono skazanego od kosztów sądowych i od opłaty.</xText> <xText>VI. wyrokiem Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 9 grudnia 2003 r. w sprawie II K 75/02 za czyny:</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 148" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148</xLexLink> § <xLexLink xArt="pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">pkt 2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 163;art. 163 § 1;art. 163 § 1 pkt. 1;art. 163 § 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 163 § 1 pkt 1 i 3 kk</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> popełniony w dniu 11 listopada 1998 r. na karę 25 ( dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności,</xText> <xText>- z <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 kk</xLexLink> popełnione w dniach 11 października 1998r. i 12 października 1998 r. na podstawie <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91 § 1 kk</xLexLink> na karę roku pozbawienia wolności,</xText> <xText>- na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 88 kk</xLexLink> połączono orzeczone wobec skazanego kary i jako karę łączną orzeczono karę 25 ( dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności, na poczet, której z mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63 §1 kk</xLexLink> zaliczono skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od 12 listopada 1998 r. do 20 września 1999 r.,</xText> <xText>- zwolniono skazanego od kosztów sądowych i opłaty.</xText> <xText>Wyrokiem łącznym z dnia 6 kwietnia 2006r., sygn. akt II K 66/05, Sąd Okręgowy w Koszalinie orzekł:</xText> <xText>1. na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink> , <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 86 § 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 87" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 87 kk</xLexLink> łączy orzeczone wobec skazanego <xAnon>A. C.</xAnon> kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności w sprawach II K 1406/97 Sądu Rejonowego w Koszalinie i II K 500/98 Sądu Rejonowego w Koszalinie i wymierza mu karę łączną roku pozbawienia wolności;</xText> <xText>2. na poczet kary łącznej pozbawienia wolności zalicza okres od 15 marca 2001 r. do 15 marca 2002r.;</xText> <xText>3. pozostałe rozstrzygnięcia objęte opisanymi wyżej wyrokami pozostawia do odrębnego wykonania;</xText> <xText>4. na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 88 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91 § 2 kk</xLexLink> łączy orzeczone wobec skazanego <xAnon>A. C.</xAnon> kary pozbawienia wolności w sprawach II K 411/99 Sądu Rejonowego w Sławnie, II K 537/02 Sądu Rejonowego w Jaworznie, II K 75/02 Sądu Okręgowego w Koszalinie oraz karę pozbawienia wolności orzeczoną za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 2 pkt 2 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 288;art. 288 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 288 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> w sprawie II K 71/01 Sądu Okręgowego w Koszalinie i wymierza mu jako karę łączną karę dożywotniego pozbawienia wolności;</xText> <xText>5. początek kary łącznej ustala na dzień jej faktycznego odbywania;</xText> <xText>6. na poczet kary łącznej zalicza skazanemu okresy od 12 listopada 1998r. do 14 kwietnia 1999 r., od 3 lipca 1999 r. do 20 września 1999 r., od 10 listopada 1999 r. do 23 listopada 1999r., od 6 grudnia 1999r. do 31 stycznia 2000r., od 23 marca 2000r. do 15 marca 2001 r. i od 15 marca 2005r.;</xText> <xText>7. rozstrzygnięcie dotyczące orzeczonego wobec skazanego obowiązku częściowego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, przez zapłacenie 10.000 ( dziesięciu tysięcy) złotych na rzecz <xAnon>B. B.</xAnon> w sprawie II K 71/01 Sądu Okręgowego w Koszalinie podlega odrębnemu wykonaniu;</xText> <xText>8. na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 86 § 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91 § 2 kk</xLexLink> łączy orzeczone wobec skazanego <xAnon>A. C.</xAnon> w sprawie II 71/01 Sądu Okręgowego w Koszalinie za przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 279 § 1 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 279 § 1 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> oraz z <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91 § 1 kk</xLexLink> kary pozbawienia wolności i wymierza mu karę łączna 3 ( trzech) lat pozbawienia wolności, na poczet, której zalicza mu okres od 15 marca 2002 r. do 15 marca 2005 r.;</xText> <xText>9. rozstrzygnięcie dotyczące orzeczonego wobec skazanego obowiązku częściowego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez zapłacenie 1.500 (jeden tysiąc pięćset) złotych na rzecz <xAnon>E. J.</xAnon> podlega odrębnemu wykonaniu;</xText> <xText>10. Zwalnia skazanego od kosztów związanych z wydaniem wyroku łącznego.</xText> <xText>Powyższy wyrok w zakresie dotyczącym rozstrzygnięcia zawartego w jego punkcie 4 zaskarżył obrońca skazanego zarzucając rażącą niewspółmierność orzeczonej kary pozbawienia wolności poprzez wymierzenie kary dożywotniego pozbawienia wolności zamiast zastosowania zasady pełnej absorpcji i wymierzenia kary w rozmiarze 25 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>W uzasadnieniu apelacji obrońca skazanego stwierdził, że kara dożywotniego pozbawienia wolności ma charakter przede wszystkim izolacyjny i orzeka się ją przy braku okoliczności łagodzących, gdy istnieje negatywna prognoza co do możliwości resocjalizacji sprawcy. W przypadku <xAnon>A. C.</xAnon>, zdaniem apelującego, nie można jednoznacznie wypowiedzieć co do tej kwestii. Widoczne u skazanego zaniedbania środowiskowe dadzą się wyciszyć, a przemawia za tym fakt ukończenia przez skazanego szkoły zawodowej dla dorosłych oraz podjęcia nauki w zawodzie małej gastronomii. To zaś rodzi pozytywne rokowania co do tego, że skazany chce się uczyć, zdobywać zawód i być przygotowanym do życia na wolności. Dalej apelujący wskazał na organiczne uszkodzenie mózgu skazanego, które wpływa na sposób jego zachowania w życiu. Wskazał także, że w osobowości skazanego, zgodnie z tym co podał biegły, nie dominuje agresja, a jej nasilenie następuje w sytuacjach dla niego niekorzystnych. Tych zaś w środowisku zakładu karnego nie brakuje i im dłużej sytuacja ta będzie trwać tym bardziej będzie się utrwalać. Apelujący stwierdził także, że dotychczasowy pobyt skazanego w warunkach izolacji nie wpłynął na wyeliminowanie jego zachowań aspołecznych. Można z tego wysnuć wniosek, że defekty skazanego eliminują się wolno i stopniowo bowiem ich zleganie i utrwalanie na wolności było długie. W tej sytuacji zdaniem apelującego należy skazanemu dać szansę stania się człowiekiem społecznym, czego kara dożywotniego pozbawienia wolności nie daje. Może nadzieja terminowego odbywania kary zmieni skazanego na tyle, że będzie mógł wrócić z zakładu karnego nie zagrażając innym.</xText> <xText>Podnosząc powyższe okoliczności obrońca skazanego wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części i wymierzenie kary 25 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xBx></xText> <xText>Na wstępie zauważyć należy, że przedstawiona poniżej argumentacja odnosić się będzie do kwestii wynikających z faktu wymierzenia w punkcie 4 wyroku kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności oraz z faktu wcześniejszego wymierzenia na podstawie wyroków w sprawach o sygnaturach II K 71/01 i II K 75/02 kar po 25 lat pobawienia wolności. Wprawdzie tymi ostatnimi wyrokami wymierzone zostały także kary za przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.279 § 1 kk</xLexLink>, czy z <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 kk</xLexLink>, a punkt 4 wyroku obejmował także skazania wyrokami o sygnaturach II K 411/99 i II K 537/02, ale wobec determinującego znaczenia kar 25 lat pozbawienia wolności przy orzekaniu kary łącznej wystarczające było odniesienie się do tych kar, no i oczywiście do kary dożywotniego pozbawienia wolności. Ponadto tylko w tym zakresie wyrok Sądu Okręgowego w Koszalinie został zaskarżony.</xText> <xText>Przed omówieniem apelacji obrońcy skazanego niezbędne jest poczynienie także kilku uwag na temat podniesionego na rozprawie apelacyjnej przez prokuratora zarzutu dotyczącego niewłaściwego składu Sądu I instancji wydającego zaskarżony wyrok. Powyższa kwestia ma także znaczenie dla oceny tego, czy również sąd odwoławczy orzekający w niniejszej sprawie w składzie trzech sędziów zawodowych był składem właściwym.</xText> <xText>Odpowiadając na pierwszą kwestię stwierdzić należy, że skład sądu I instancji, a więc sędzia zawodowy i dwóch ławników, był składem właściwym. Cały problem w tym zakresie sprowadza się do rozstrzygnięcia wątpliwości, czy skoro jeden z wyroków, na podstawie, którego orzeczono karę podlegającą później łączeniu w wyroku łącznym, wydany został w składzie dwóch sędziów zawodowych i trzech ławników, to czy w skład sądu wydającego wyrok łączny też powinno wchodzić dwóch sędziów zawodowych i trzech ławników. Wprawdzie przepisy <xLexLink xArt="rozdział 60" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">rozdziału 60 kodeksu postępowania karnego</xLexLink> poza stwierdzeniem, że wyrok łączny wydaje się po przeprowadzeniu rozprawy nie określają wprost jaki ma być skład sądu ów wyrok wydający, ale zawierają w <xLexLink xArt="art. 574" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">art. 574 kpk</xLexLink> wyraźne odesłanie w kwestiach nieuregulowanych do przepisów o postępowaniu zwyczajnym przed sądem I instancji. Automatycznie więc skoro przepisy <xLexLink xArt="rozdział 60" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">rozdziału 60 kodeksu postępowania karnego</xLexLink> nie regulują kwestii składu sądu zastosowanie muszą mieć w tym zakresie przepisy zawarte w <xLexLink xArt="art. 28" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">art. 28 kpk</xLexLink>. Przepis <xLexLink xArt="art. 28;art. 28 § 1" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">art. 28 § 1 kpk</xLexLink> stanowi zaś, że poza wypadkami wskazanymi w ustawie, na rozprawie głównej sąd orzeka w składzie jednego sędziego i dwóch ławników. Jednym z takich wypadków jest niewątpliwie sytuacja określona dyspozycją przepisu <xLexLink xArt="art. 28;art. 28 § 3" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">art. 28 § 3 kpk</xLexLink>, który mówi, że w sprawach o przestępstwo, za które ustawa przewiduje karę dożywotniego pozbawienia wolności, sąd orzeka w składzie dwóch sędziów i trzech ławników. Wobec takiej treści przepisu <xLexLink xArt="art. 28;art. 28 § 3" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">art. 28 § 3 kpk</xLexLink> niezbędne stało się zdefiniowanie pojęcia zwrotu „w sprawach o przestępstwa”, gdyż od jego interpretacji zależeć będzie to czy wyrok łączny obejmujący skazanie za przestępstwo zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności wydany powinien zostać w składzie trzy, czy pięcioosobowym. Rozstrzygnięcia znaczenia rozważanego tutaj zwrotu dokonał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 lutego 1972 r. ( VI KZP 78/71, OSNKW 1972/4/60 ), w której stwierdził, <xIx>że przez orzekanie w sprawach o przestępstwo, za które ustawa przewiduje karę śmierci , rozumieć należy rozstrzyganie o winie, o ocenie prawnej i o wymiarze kary za każde z poszczególnych przestępstw zagrożonych najsurowszą karą. Problematyka ta nie wchodzi w rachubę w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego nawet wówczas, gdy jeden z podlegających połączeniu wyroków wydany był w składzie przewidzianym w <xLexLink xArt="art. 19;art. 19 § 2" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">art. 19 § 2 kpk</xLexLink>. Wyrok taki rozstrzygnął już prawomocnie wszystkie kwestie związane ze sprawą o przestępstwo zagrożone karą śmierci. </xIx>Konsekwencją takiej interpretacji było przyjęcie przez Sąd Najwyższy tezy, że <xIx>sądem właściwym do wydania wyroku łącznego w przypadku, gdy jeden z wyroków został wydany w I instancji przez sąd wojewódzki w składzie dwóch sędziów i trzech ławników, jest sąd wojewódzki w składzie określonym w <xLexLink xArt="art. 19;art. 19 § 1" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">art. 19 § 1 kpk</xLexLink> </xIx>( a więc jeden sędzia i dwóch ławników ). Identyczne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 maja 1995 r. ( I KZP 15/95, OSNKW 1995/7-8/46 ). Wprawdzie cytowane tutaj orzeczenia wydane zostały pod rządem <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">kodeksu postępowania karnego z 1969 roku</xLexLink>, ale niczego to nie zmienia, albowiem porównanie treści <xLexLink xArt="art. 19" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">art. 19</xLexLink> dkpk i odpowiadającego mu obecnie <xLexLink xArt="art. 28" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">art. 28 kpk</xLexLink> prowadzi do wniosku, że treść tych przepisów jest w rozważanym tutaj zakresie identyczna ( zmieniła się jedynie numeracja artykułów oraz rodzaj zagrożenia karą determinujący skład pięcioosobowy-obecnie kara dożywotniego pozbawienia wolności ). Powyższe orzeczenia w zakresie pojęcia „sprawa o przestępstwa” zachowały więc swoją pełną aktualność. Takie samo stanowisko, jak Sąd Najwyższy, co do składu sądu wydającego wyrok łączy obejmujący skazanie wyrokiem wydanym w składzie pięcioosobowym prezentuje też większa część komentatorów ( por. J. Grajewski, L.K. Paprzycki, S. Steinborn - Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Zakamycze 2006, czy T. Grzegorczyk - Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Zakamycze 2003 r. ). Oczywiście pojawiają się także głosy prezentujące pogląd odmienny, ale są one odosobnione, a zawarta w nich argumentacja nie przekonuje. Przykładowo Leszek Bogunia ( Nowa kodyfikacja prawa karnego pod redakcją Leszka Boguni, Wrocław 1998, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego ) stwierdził, że orzekanie w sprawie wydania wyroku łącznego jest nadal orzekaniem w sprawie o przestępstwo ponieważ jest orzekaniem o odpowiedzialności karnej za to przestępstwo, szczególnie, że u podstaw przesłanek składu sądu rozszerzonego leży nie tylko charakter czynu, ale jego zagrożenie karą. Takie stanowisko nie przekonuje albowiem wydanie wyroku łącznego i orzeczenie kary łącznej jest jedynie wyborem rodzaju sposobu połączenia orzeczonych już kar za przestępstwa zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności, a nie wypowiadaniem się co do odpowiedzialności karnej za te przestępstwa. Odpowiedzialność karna za przestępstwa zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności została już bowiem w wyrokach jednostkowych rozstrzygnięta, orzeczono co do sprawstwa, co do rodzaju winy oraz co do kary za te przestępstwa. Także zakaz ingerencji przy orzekaniu w sprawie wyroku łącznego w treść rozstrzygnięć zapadłych w poszczególnych wyrokach co do poszczególnych przestępstw wskazuje, że nie może być mowy o orzekaniu w wyroku łącznym w sprawie o przestępstwo. Wreszcie niemożność uwzględniania przy orzekaniu kary łącznej okoliczności dotyczących wymiaru kary za poszczególne przestępstwa wskazuje, że mamy do czynienia nie z orzekaniem w sprawie o przestępstwa, lecz jedynie w sprawie sposobu połączenia orzeczonych już kar za poszczególne przestępstwa. Automatycznie w tej sytuacji traci znaczenie argumentacja dotycząca kwestii zagrożenia karą jako okoliczności mającej decydować o szczególnym składzie sądu I instancji.</xText> <xText>W ocenie sądu apelacyjnego w zakresie rozumienia pojęcia „w sprawach o przestępstwa” niczego nie zmieniła także różnica treści <xLexLink xArt="art. 68;art. 68 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 68 § 1 dkk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 88 kk</xLexLink>. Wprawdzie rzeczywiście w ostatnim z tych przepisów wprowadzono możliwość orzeczenia kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności także w sytuacji, gdy najsurowszą orzeczoną karą jednostkową pozbawienia wolności była kara 25 lat, której to możliwości nie przewidywał przepis <xLexLink xArt="art. 68;art. 68 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 68 § 1 dkk</xLexLink>, który dawał możliwość orzeczenia kary łącznej śmierci ( dożywotniego pozbawienia wolności ) tylko w sytuacji, gdy orzeczono już taką karę jednostkową, ale nie wpłynęło to na zmianę rozumienia pojęcia „w sprawach o przestępstwa”. Nadal bowiem orzeczenie kary łącznej jest jedynie samym połączeniem kar, wskazaniem, jaką zasadę łączenia kar sąd stosuje. Nie ma tutaj już orzekania o winie, czy kwalifikacji prawnej ani o karze za poszczególne przestępstwa. Wprawdzie dochodzi do wykreowania kary, która dotychczas nie była orzeczona, ale przecież każdy wyrok łączny kreuje nową karę. Oczywiste jest więc, że pomimo odmiennej obecnie treści przepisu <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 88 kk</xLexLink> w stosunku do treści <xLexLink xArt="art. 68;art. 68 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 68 § 1 kk</xLexLink>, zakres pojęcia „w sprawach o przestępstwa” nie uległ zmianie. Nadal więc zachowały swoją aktualność cytowane wcześniej orzeczenia Sądu Najwyższego przesądzając o uznaniu, że składem sądu I instancji, jaki powinien orzekać w niniejszej sprawie był skład wskazany w <xLexLink xArt="art. 28;art. 28 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 28 § 1 kpk</xLexLink>, pomimo, że niektóre wyroki wydane zostały w składzie pięcioosobowym.</xText> <xText>Drugie zagadnienie jakie wymagało omówienia dotyczyło składu sądu II instancji rozpoznającego apelację od wyroku sądu I instancji orzekającego karę łączną dożywotniego pobawienia wolności. Z językowej wykładni treści przepisu <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 29 § 2 kpk</xLexLink> wynikałoby, że apelację taką powinien rozpoznawać sąd w składzie pięciu sędziów. Przepis ten bowiem mówi, że apelację lub kasację od wyroku orzekającego karę dożywotniego pozbawienia wolności rozpoznaje sąd w składzie pięciu osób. Wydawałoby się więc, że sprawa jest oczywista skoro nie tylko, że wyrokiem łącznym orzeczono karę dożywotniego pozbawienia wolności, ale jeszcze orzeczono tą karę pierwszy raz, gdyż nie wchodziła ona w skład żadnego ze skazań jednostkowych. Doszło więc do orzeczenia kary dożywotniego pozbawienia wolności, a tym samym wydawać by się mogło, że apelacja od wyroku orzekającego taką karę powinna być rozpoznana w składzie pięcioosobowym. Problem pojawia się jednak w momencie porównania składu sądu orzekającego w I instancji ze składem sądu II instancji. W przypadku orzekania przez sąd odwoławczy w składzie pięcioosobowym doszłoby bowiem do sytuacji, w której sąd niższego rzędu, a więc teoretycznie mniej doświadczony, orzekałby w składzie zwykłym, a sąd II instancji, a więc teoretycznie bardziej doświadczony, rozpoznający tę samą materię, orzekałby w składzie szczególnym. Taka sytuacja byłaby niemożliwa do zaaprobowania albowiem naruszałaby zasady systemowe. Ponadto nie znajdowałaby ona żadnego racjonalnego uzasadnienia w wadze rozpatrywanej materii. Skoro bowiem ponad wszelką wątpliwość ustawodawca wskazał skład jednego sędziego i dwóch ławników jako skład właściwy dla wydania wyroku łącznego, nawet orzekającego karę dożywotniego pozbawienia wolności to brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia aby ze względu na wagę rozstrzygnięcia w drugiej instancji miałby orzekać sąd w składzie pięcioosobowym. Dlatego pomimo kontrowersji w rozważanym zakresie, na co wskazuje pierwotny skład sądu wyznaczony do rozpoznania niniejszej sprawy, sąd apelacyjny rozpoznał ją w składzie zwykłym, trzyosobowym.</xText> <xText>Przed omówieniem zarzutów samej apelacji poczynić należy jeszcze jedną uwagę natury ogólnej dotyczącą dopuszczalności pogorszenia sytuacji skazanego na skutek wydania wyroku łącznego. Zasadą instytucji wyroku łącznego jest bowiem to by orzeczona na skutek wydania wyroku łącznego kara łączna nie stanowiła dla skazanego większej dolegliwości niż dotychczas orzeczone kary jednostkowe. W ocenie sądu apelacyjnego powyższa zasada nie ma jednak charakteru bezwzględnego, gdyż ustawodawca wprowadził od niej kilka wyjątków. Takim wyjątkiem jest sytuacja uregulowana treścią przepisu <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 88 kk</xLexLink>, który stanowi, że w przypadku zbiegu dwóch lub więcej kar 25 lat pozbawienia wolności sąd może orzec jako karę łączną karę dożywotniego pozbawienia wolności. Może więc orzec karę, która będzie zdecydowanie bardziej dolegliwa niż kary jednostkowe. Inna interpretacja treści przepisu <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 88 kk</xLexLink> musiałaby skutkować uznaniem, że przepis <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 88 kk</xLexLink> jest martwy bo z reguły kara dożywotniego pozbawienia wolności jest bardziej dolegliwa niż kary pozbawienia wolności przewidujące okres końcowy. Niewątpliwie więc możliwa jest sytuacja, gdy na skutek wydania wyroku łącznego dojdzie do pogorszenia sytuacji skazanego. Takie stanowisko zaprezentował także Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 1 października 2002 r. ( V KK 73/02, LEX nr 56827 ), w którym stwierdził: <xIx>utrwalony w orzecznictwie i doktrynie pogląd, że wymierzenie kary łącznej w wyroku łącznym nie może prowadzić do pogorszenia sytuacji skazanego wypracowany został na gruncie przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">kodeksu karnego z 1969 r.</xLexLink>, który to kodeks nie zawierał unormowania z <xLexLink xArt="rozdział 9 art. 89" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 89</xLexLink>, przewidzianego w nowym <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">kodeksie karnym</xLexLink>. Nie ma żadnych przeszkód, by uznać, że racjonalny ustawodawca świadomie, wprowadzając to unormowanie, założył, że wymierzenie kary łącznej w pewnych wypadkach może prowadzić do pogorszenia sytuacji skazanego. W każdym razie nie stoją temu na przeszkodzie ani standardy konstytucyjne, ani standardy określone w ratyfikowanych umowach międzynarodowych chroniących uniwersalne prawa i wolności człowieka. </xIx>Wprawdzie orzeczenie to zapadło na tle innego stanu faktycznego i dotyczyło innej kary niż kara dożywotniego pozbawienia wolności, ale nie ma to większego znaczenia, gdyż istotna jest sama wyrażona w nim zasada, a ta wskazuje jednoznacznie, że zgodnie z przepisami obecnie obowiązującego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">kodeksu karnego</xLexLink> można wyobrazić sobie sytuacje, gdy na skutek wydania wyroku łącznego sytuacja skazanego ulegnie pogorszeniu. Trzeba tutaj zauważyć, że istotą kary łącznej jest niejako naprawienie stanu wynikającego z niemożności orzeczenia od razu przy orzekaniu co do poszczególnych przestępstw kary łącznej. To zaś prowadzi do wniosku, że gdyby poszczególne przestępstwa orzeczone, za które kary są przedmiotem orzekania wyrokiem łącznym , rozpoznawane były łącznie to wówczas w kwestii kary doszłoby do orzeczenia kary łącznej. W tej jednak sytuacji sąd I instancji nie byłby związany zakazem niepogarszania sytuacji skazanego i musiałby respektować jedynie dyrektywy określone w <xLexLink xArt="rozdział 9" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">rozdziale IX kodeksu karnego</xLexLink>. Skoro więc wyrok łączny ma stanowić niejako naprawienie tej sytuacji to nie może prowadzić to do wniosku, że sąd orzekający w przedmiocie wyroku łącznego ma być do tego stopnia ograniczony w swoich uprawnieniach, że nie może w żadnym przypadku pogorszyć sytuacji skazanego. Dostrzegając tę kwestię ustawodawca przewidział wyjątki pozwalające na pogorszenie sytuacji skazanego i jednym z takich wyjątków jest przepis <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 88 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Niezależnie od poczynionych wyżej uwag natury ogólnej zauważyć należy, że także w konkretnej sytuacji skazanego nie jest wcale oczywiste, że orzeczona kara łączna dożywotniego pozbawienia wolności jest karą, która w ewidentny sposób pogarsza sytuację <xAnon>A. C.</xAnon>. Po pierwsze uwzględniając wiek tego skazanego ( ma on obecnie 36 lat ) stwierdzić należy, że odbycie przez skazanego dwóch kar jednostkowych po 25 lat pozbawienia wolności w zasadzie całkowicie eliminuje go ze społeczeństwa, uwzględniwszy średni wiek życia mężczyzny w Polsce. W tej sytuacji orzeczona kara łączna dożywotniego pozbawienia, chociaż brzmi to makabrycznie, w takim samym stopniu eliminuje <xAnon>A. C.</xAnon> ze społeczeństwa jak dwie kary po 25 lat pozbawienia wolności. Po drugie w przypadku orzeczenia kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności skazany będzie mógł się ubiegać o warunkowe przedterminowe zwolnienie po upływie 25 lat, natomiast w przypadku pozostawienia do wykonania dwóch odrębnych kar 25 lat pozbawienia wolności będzie mógł to uczynić po upływie 15 lat co do każdej z tych kar, a więc faktycznie po trzydziestoletnim pobycie w zakładzie karnym ( <xLexLink xArt="art. 78;art. 78 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.78 § 3 kk</xLexLink> ). Wprawdzie w praktyce spotyka się stanowisko mówiące, że możliwość skorzystania z warunkowego przedterminowego zwolnienia nie powinna być w ogóle uwzględniana przy ocenie kwestii pogorszenia sytuacji skazanego na skutek wydania wyroku łącznego, ale w tak specyficznej sytuacji jak orzeczenie dwóch kar po 25 lat pozbawienia wolności, czy kary dożywotniego pozbawienia wolności, a więc kar niezwykle długoterminowych rozważana tutaj instytucja nabiera zupełnie innego znaczenia. Tak długi bowiem okres resocjalizacyjnego oddziaływania daje spore prawdopodobieństwo możliwości skorzystania przez skazanego z instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia. Po trzecie wreszcie kwestia przedawnienia wykonania kary nie powoduje automatycznie, że korzystniejsze dla skazanego byłoby skazanie na dwie kary po 25 lat pozbawienia wolności. Zgodnie bowiem z treścią <xLexLink xArt="art. 103;art. 103 § 1;art. 103 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 103 § 1 pkt 1 kk</xLexLink> nie można wykonać kary jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego na karę przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności lub surowszą minęło 30 lat. Uwzględniając daty uprawomocnienia się wyroków w sprawach II K 71/01 i II K 75/02 ( odpowiednio 15.01.2003 r. i 24.06.2004 r. ) oraz uwzględniając pogląd wskazujący na to, że w czasie odbywania kary pozbawienia wolności orzeczonej w jednej sprawie nie biegnie okres przedawnienia wykonania kary orzeczonej w innej sprawie ( por. zachowującą pełną aktualność uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1978 r., VII KZP 26/78, OSNKW 1978/11/126 ) uznać należy, że treść przepisów dotyczących przedawnienia nie wyklucza możliwości uznania, iż w przypadku <xAnon>A. C.</xAnon> na skutek wydania wyroku łącznego nie doszło do pogorszenia jego sytuacji. Wszystkie powyższe uwagi poczynione zostały jedynie na marginesie, albowiem sąd apelacyjny stanął na stanowisku, że w wypadku określonym w <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 88 kk</xLexLink> możliwe jest pogorszenie na skutek wydania wyroku łącznego sytuacji skazanego. Prezentowanie takiego stanowiska także przez Sąd Okręgowy w Koszalinie było też najprawdopodobniej przyczyną pominięcia przez ten sąd rozważań w tym zakresie, co jednak nie pozbawiało możliwości kontroli wyroku w zaskarżonej części, gdyż stanowisko co do dopuszczalności pogorszenia sytuacji skazanego na skutek wydania wyroku łącznego orzekającego karę dożywotniego pozbawienia wolności należy do zagadnień głównie teoretycznych, a nie zagadnień związanych z konkretną sprawą.</xText> <xText>Przechodząc wreszcie do oceny apelacji obrońcy skazanego uznać trzeba, że okazała się ona niezasadna w stopniu oczywistym. Na wstępie zauważyć należy, że sąd I instancji w sposób prawidłowy zinterpretował pojęcie „zanim zapadł pierwszy wyrok” zawarte w <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink>. Ponieważ argumentacja sądu I instancji była w tym zakresie obszerna, a apelujący jej nie kwestionował, dlatego nie ma potrzeby jej powtarzania. Dalej stwierdzić należy, że apelujący zarzucając rażącą niewspółmierność orzeczonej w punkcie 4 wyroku kary skoncentrował się w zasadzie jedynie na stanie psychicznym skazanego i fakcie podjęcia przez niego nauki pomijając cały szereg prawidłowo wyeksponowanych przez sąd I instancji okoliczności mających olbrzymie znaczenie dla wymiaru kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności. I tak apelujący pominął zupełnie kwestię stopnia związku podmiotowo-przedmiotowego poszczególnych przestępstw orzeczone, za które kary były przedmiotem wyroku łącznego. Związek ten nie był zaś na tyle silny by skutkować zastosowaniem wnioskowanej w apelacji zasady pełnej absorpcji. Jak bowiem prawidłowo dostrzegł sąd I instancji przestępstwa objęte kwestionowaną częścią wyroku popełnione zostały na przestrzeni półtora roku, a więc w długim okresie czasu. Prawidłowo także sąd I instancji dostrzegł, że we wskazanym wyżej okresie skazany dopuścił się aż siedmiu przestępstw. Co więcej były to przestępstwa wprawdzie skierowane głównie przeciwko mieniu, ale popełnione w różny sposób i wyczerpujące znamiona wielu przepisów. Prawidłowo także sąd I instancji uwzględnił fakt popełnienia przez skazanego w ciągu roku aż dwóch przestępstw zabójstwa i to w kwalifikowanej postaci. Wszystkie więc te okoliczności w pełni uprawniały sąd I instancji do stwierdzenia, że nie ma podstaw do zastosowania zasady absorpcji tylko niezbędne jest orzeczenie kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności. Prawidłowo także, wbrew wywodom apelującego, sąd I instancji uwzględnił okoliczności dotyczące osoby sprawcy, a zwłaszcza jego zachowanie podczas odbywania kary pozbawienia wolności. Apelujący bowiem wskazując na defekty psychiczne skazanego oraz występujące w procesie jego rozwoju zaniedbania środowiskowe zupełnie pominął takie okoliczności jak znaczny poziom demoralizacji <xAnon>A. C.</xAnon>, który w czasie pobytu w zakładzie karnym wprawdzie się nie pogłębił, ale także nie uległ zmniejszeniu, jak brak krytycyzmu w stosunku do popełnionych przestępstw, jak skłonność do manipulowania innymi i prezentowanie postawy aspołecznej, roszczeniowej i skoncentrowanej na własnych potrzebach, jak wielokrotna karalność dyscyplinarna, czy jak realizowanie procesu oddziaływania wychowawczego wybiórczo i to jedynie w związku z toczącym się postępowaniem o wydanie wyroku łącznego. Wszystkie zaś te okoliczności, jak słusznie przyjął to sąd I instancji, przemawiały zdecydowanie na niekorzyść skazanego i nakazywały wymierzenie kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności. Apelujący zupełnie pominął także precyzyjnie wykazane przez sąd I instancji zagrożenie dla porządku prawnego jakie stwarza pobyt skazanego na wolności. W tej sytuacji nie można było zgodzić się z apelującym co do tego, że w przypadku <xAnon>A. C.</xAnon> nie da się jednoznacznie wypowiedzieć co do negatywnej prognozy resocjalizacyjnej. Przecież wymienione wyżej okoliczności jednoznacznie wskazują na bardzo małe szanse resocjalizacyjne skazanego skoro jest on do swoich czynów ustosunkowany bezkrytycznie, skoro jego zachowanie w zakładzie karnym jest złe, skoro proces jego demoralizacji nie uległ zmniejszeniu itd. Sam fakt uczenia się przez skazanego to zbyt mało aby mówić o pozytywnych prognozach na przyszłość. Wprawdzie fakt nauki i pracy, jak stwierdziła biegła, pozwalają skazanemu poczuć się potrzebnym, podnoszą jego samoocenę oraz niwelują negatywne zachowania skazanego w zakładzie karnym, ale same nie spowodują one zmiany jego osobowości. Oczywiste więc jest, że eksponowana w apelacji kwestia nauki skazanego nie mogła wpłynąć na ocenę prognozy resocjalizacyjnej skazanego w takim stopniu by skłonić do uznania, że zasada absorpcji byłaby właściwą metodą łączenia kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec skazanego. Także fakt nieodwracalnych zmian w centralnym układzie nerwowym skazanego oraz zmiany cech jego osobowości, przy wszystkich wskazanych wyżej okolicznościach nie mogły skutkować zmianą wniosku co do wysokości kary łącznej pozbawienia wolności jaką należało orzec wobec <xAnon>A. C.</xAnon>. Ewidentnie bowiem na pierwszy plan wysuwała się potrzeba eliminacji skazanego jako osoby zdemoralizowanej i niebezpiecznej dla porządku prawnego, a dopiero w tle można było mówić o potrzebie bardzo długiego oddziaływania wychowawczego wobec niego. Zupełnie chybiony był też argument apelującego jakoby pobyt w zakładzie karnym ze względu na stwarzanie często okoliczności niekorzystnych dla skazanego, w których zgodnie z opinią biegłej, skazany zaczyna zachowywać się agresywnie, jedynie utrwalał takie zachowania. Przecież skazany przebywając na wolności również ulegałby sytuacjom dla siebie niekorzystnym, a sposób dotychczasowego jego życia na wolności oraz fakt popełniania dużej ilości przestępstw wskazuje, że takie sytuacje występowały. Pobyt zaś w zakładzie karnym daje możliwość minimalizowania takich niekorzystnych sytuacji i skutecznego zapobiegania ich skutkom, gdyby się pojawiły. Wreszcie zdziwienie budził pogląd apelującego, że za zastosowaniem kary łącznej terminowej przemawiał wynikający z dotychczasowego niewyeliminowania zachowań aspołecznych skazanego powolny proces eliminowania owych zachowań. Gdyby tak było, chociaż biegła na to nie wskazała, to okoliczność ta dodatkowo przemawiała za bardzo długim okresem izolacji skazanego, a co z tym idzie stawała się dodatkowym argumentem przemawiającym za orzeczeniem kary łącznej pozbawienia wolności w takim rozmiarze w jakim orzekł ją sąd I instancji. Trzeba zauważyć, że kara dożywotniego pozbawienia wolności nie jest karą definitywnie eliminującą skazanego ze społeczeństwa. Nie pozbawia więc skazanego szans na powrót do społeczeństwa, chociaż na obecnym etapie przy braku pozytywnych prognoz co do skutecznej resocjalizacji skazanego i przy wysuwającej się na pierwszy plan konieczności jego eliminacji z życia w społeczeństwie, szansa taka jawi się jako znikoma. Trzeba wreszcie zauważyć, że zastosowanie takiej metody łączenia kar jaką zaproponował apelujący prowadziłoby do poniesienia przez skazanego kary w zasadzie za jeden czyn, a zwolniłoby go od poniesienia kary za cały szereg kolejnych przestępstw, w tym zbrodni zabójstwa. Słusznie więc Sąd Okręgowy uznał, że jedyną możliwą do orzeczenia karą łączną była kara dożywotniego pozbawienia wolności.</xText> <xText>Wyrok w zaskarżonej części należało więc utrzymać w mocy.</xText> <xText>Orzeczenie o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu skazanemu <xAnon>A. C.</xAnon> oparto na treści <xLexLink xArt="§ 14;§ 14 ust. 5" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">§ 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu</xLexLink>, uwzględniając oczywiście podatek VAT.</xText> <xText>Orzeczenie o wydatkach za postępowanie odwoławcze oparto na treści <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 kpk</xLexLink> uznając, że wobec wymierzenia kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności, wobec długiego już pobytu skazanego w zakładzie karnym oraz wobec pozostawania obecnie bez zatrudnienia uiszczenie przez skazanego należności sądowych byłoby dla skazanego nadmiernie uciążliwe.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Maciej Żelazowski

Magdalena Budnik

St. sekr. sądowy Radosław Zemankiewicz

Magdalena Budnik

Sygn. akt II AKa 91/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 września 2006r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSA Maciej Żelazowski (spraw.) Sędziowie: SSA Andrzej Mania del. SSO Stanisław Stankiewicz Protokolant: St. sekr. sądowy Radosław Zemankiewicz przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Bogusławy Zapaśnik po rozpoznaniu w dniu27 września 2006r.sprawyA. C. o wydanie wyroku łącznego z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego od wyroku łącznego Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 6 kwietnia 2006r., sygn. akt II K 66/05 I utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; II zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokataA. Z.kwotę 175,68 (sto siedemdziesiąt pięć 68/100) złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemuA. C.z urzędu w postępowaniu odwoławczym; III zwalnia skazanego w całości od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze. Stanisław Stankiewicz Maciej Żelazowski Andrzej Mania Sygn. akt II AKa 91/06 UZASADNIENIE A. C.został skazany: I. wyrokiem Sądu Rejonowego Koszalinie z dnia 27 marca 1998 r. w sprawie II K 1406/97 za czyny zart. 203 § 2 dkkiart. 208 dkkw zw. zart. 58 dkkiart. 60 § 1 dkkpopełnione w okresie od 23 września 1997 r. do 7 października 1997 r. na karę roku pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawieart. 73 § 1 dkkiart. 74 § 1 dkkwarunkowo zawieszono na okres 5 ( pięciu) lat próby i w tym czasie z mocyart. 76 § 2 dkkoddano skazanego pod dozór kuratora sądowego, - na podstawieart. 75 § 2 pkt 6 dkkzobowiązano skazanego do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu, - z mocyart. 36 § 2 i 3 dkkw zw. zart. 37 § 1 dkkwymierzono skazanemu karę grzywny w wysokości 800 zł ( osiemset złotych) z zamianą w przypadku nieuiszczenia jej w terminie na zastępczą karę pozbawienia wolności przyjmując jeden dzień zastępczej kary pozbawienia wolności za równoważny grzywnie w kwocie 10 zł ( dziesięć złotych), - zwolniono skazanego od kosztów sądowych i opłaty. Postanowieniem Sadu Rejonowego w Koszalinie z dnia 9 sierpnia 2000 r. w sprawie II Ko 768/00 zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności. II. wyrokiem Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 26 czerwca 1998 r, w sprawie II K 500/98 za czyn zart. 203 § 2 dkkw zw. zart. 60 § 1 dkkpopełniony w nocy z 16 na 17 stycznia 1998 r., na podstawieart. 33 § 1 i 2 dkk,art. 34 § 1 dkkna karę 2 ( dwóch) lat ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, dozorowanej pracy na cele publiczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym, - orzeczono o dowodach rzeczowych, - zwolniono skazanego od kosztów sądowych i opłaty. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 10 maja 2000 r. w sprawie II Ko 290/00 w miejsce niewykonanej kary ograniczenia wolności określono skazanemu zastępczą karę 180 ( sto osiemdziesiąt) dni pozbawienia wolności. III. wyrokiem Sądu Rejonowego w Sławnie z dnia 31 stycznia 2000 r. w sprawie II K 411/99 za czyny zart.279 § 1 dkkiart. 13 § 1 kkw zw. zart. 279 § 1 kkpopełnione w dniach 9 listopada 1999 r. i 23 listopada 1999 r., na podstawieart. 279 § 1 kkw zw. zart. 91 § 1 kkna karę roku i 2 ( dwóch) miesięcy pozbawienia wolności na poczet, której z mocyart. 63 § 1 kkzaliczono skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od 10 do 23 listopada 1999 r. i od 6 grudnia 1999 r. do 31 stycznia 2000 r. - orzeczono o dowodach rzeczowych, - zwolniono skazanego od kosztów sądowych i od opłaty. IV. wyrokiem Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 5 lutego 2002r. w sprawie II K 71/01 za czyny: - zart. 148 § 2 pkt 2 kk,art. 280 § 2 kkiart. 288 § 1 kkprzy zastosowaniuart. 11 § 2 kkw zw. zart. 12 kkpopełniony w nocy z 30 listopada 1999 r. na 1 grudnia 1999 r. na karę 25 ( dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności, - zart. 279 § 1 kk,art. 13§1 kkw zw. zart. 279 § 1 kkiart. 278 § 1 kkprzy zastosowaniuart. 11 § 2 kki w zw. zart. 12 kkpopełnione w okresie od 31 stycznia 2000 r. do 22 lutego 2000 r. na karę 3 ( trzech) lat pozbawienia wolności, - zart. 190 § 1 kkpopełnione: we wrześniu 1999 r., w listopada 1999 r., w dniu 31 stycznia 2000 r., w dniu 8 lutego 2000 r., na podstawieart. 190 § 1 kkw zw. zart. 91 § 1 kkna karę roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, - na podstawieart. 85 k i art. 88 kkpołączono orzeczone wobec skazanego kary i jako karę łączną orzeczono karę 25 ( dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności, - na podstawieart. 46 §1 kkorzeczono wobec skazanego obowiązek częściowego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez zapłacenie 10.000 ( dziesięciu tysięcy) złotych na rzeczB. B.oraz 1.500 ( jeden tysiąc pięćset) złotych na rzeczE. J., - zwolniono skazanego od kosztów sądowych i od opłaty. V. wyrokiem Sądu Rejonowego w Jaworznie z dnia 29 sierpnia 2002 r. w sprawie II K 537/02 za czyn zart. 278 § 1 kkw zw. zart. 64§ 1 kkpopełniony w dniu 28 kwietnia 1998 r. na karę 8 ( ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, - zwolniono skazanego od kosztów sądowych i od opłaty. VI. wyrokiem Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 9 grudnia 2003 r. w sprawie II K 75/02 za czyny: - zart. 148§pkt 2 kkw zw. zart. 280 § 1 kkiart. 163 § 1 pkt 1 i 3 kkprzy zastosowaniuart. 11 § 2 kkpopełniony w dniu 11 listopada 1998 r. na karę 25 ( dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności, - zart. 278 § 1 kkpopełnione w dniach 11 października 1998r. i 12 października 1998 r. na podstawieart. 278 § 1 kkw zw. zart. 91 § 1 kkna karę roku pozbawienia wolności, - na podstawieart. 85 kkiart. 88 kkpołączono orzeczone wobec skazanego kary i jako karę łączną orzeczono karę 25 ( dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności, na poczet, której z mocyart. 63 §1 kkzaliczono skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od 12 listopada 1998 r. do 20 września 1999 r., - zwolniono skazanego od kosztów sądowych i opłaty. Wyrokiem łącznym z dnia 6 kwietnia 2006r., sygn. akt II K 66/05, Sąd Okręgowy w Koszalinie orzekł: 1. na podstawieart. 85 kk,art. 86 § 1 kkiart. 87 kkłączy orzeczone wobec skazanegoA. C.kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności w sprawach II K 1406/97 Sądu Rejonowego w Koszalinie i II K 500/98 Sądu Rejonowego w Koszalinie i wymierza mu karę łączną roku pozbawienia wolności; 2. na poczet kary łącznej pozbawienia wolności zalicza okres od 15 marca 2001 r. do 15 marca 2002r.; 3. pozostałe rozstrzygnięcia objęte opisanymi wyżej wyrokami pozostawia do odrębnego wykonania; 4. na podstawieart. 85 kk,art. 88 kkiart. 91 § 2 kkłączy orzeczone wobec skazanegoA. C.kary pozbawienia wolności w sprawach II K 411/99 Sądu Rejonowego w Sławnie, II K 537/02 Sądu Rejonowego w Jaworznie, II K 75/02 Sądu Okręgowego w Koszalinie oraz karę pozbawienia wolności orzeczoną za przestępstwo zart. 148 § 2 pkt 2 kk,art. 280 § 2 kkiart. 288 § 1 kkw zw. zart. 12 kkiart. 11 § 2 kkw sprawie II K 71/01 Sądu Okręgowego w Koszalinie i wymierza mu jako karę łączną karę dożywotniego pozbawienia wolności; 5. początek kary łącznej ustala na dzień jej faktycznego odbywania; 6. na poczet kary łącznej zalicza skazanemu okresy od 12 listopada 1998r. do 14 kwietnia 1999 r., od 3 lipca 1999 r. do 20 września 1999 r., od 10 listopada 1999 r. do 23 listopada 1999r., od 6 grudnia 1999r. do 31 stycznia 2000r., od 23 marca 2000r. do 15 marca 2001 r. i od 15 marca 2005r.; 7. rozstrzygnięcie dotyczące orzeczonego wobec skazanego obowiązku częściowego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, przez zapłacenie 10.000 ( dziesięciu tysięcy) złotych na rzeczB. B.w sprawie II K 71/01 Sądu Okręgowego w Koszalinie podlega odrębnemu wykonaniu; 8. na podstawieart. 85 kk,art. 86 § 1 kkiart. 91 § 2 kkłączy orzeczone wobec skazanegoA. C.w sprawie II 71/01 Sądu Okręgowego w Koszalinie za przestępstwa zart. 279 § 1 kk,art. 13 § 1 kkw zw. zart. 279 § 1 kk,art. 278 § 1 kkw zw. zart. 12 kkiart. 11 § 2 kkoraz zart. 190 § 1 kkw zw. zart. 91 § 1 kkkary pozbawienia wolności i wymierza mu karę łączna 3 ( trzech) lat pozbawienia wolności, na poczet, której zalicza mu okres od 15 marca 2002 r. do 15 marca 2005 r.; 9. rozstrzygnięcie dotyczące orzeczonego wobec skazanego obowiązku częściowego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez zapłacenie 1.500 (jeden tysiąc pięćset) złotych na rzeczE. J.podlega odrębnemu wykonaniu; 10. Zwalnia skazanego od kosztów związanych z wydaniem wyroku łącznego. Powyższy wyrok w zakresie dotyczącym rozstrzygnięcia zawartego w jego punkcie 4 zaskarżył obrońca skazanego zarzucając rażącą niewspółmierność orzeczonej kary pozbawienia wolności poprzez wymierzenie kary dożywotniego pozbawienia wolności zamiast zastosowania zasady pełnej absorpcji i wymierzenia kary w rozmiarze 25 lat pozbawienia wolności. W uzasadnieniu apelacji obrońca skazanego stwierdził, że kara dożywotniego pozbawienia wolności ma charakter przede wszystkim izolacyjny i orzeka się ją przy braku okoliczności łagodzących, gdy istnieje negatywna prognoza co do możliwości resocjalizacji sprawcy. W przypadkuA. C., zdaniem apelującego, nie można jednoznacznie wypowiedzieć co do tej kwestii. Widoczne u skazanego zaniedbania środowiskowe dadzą się wyciszyć, a przemawia za tym fakt ukończenia przez skazanego szkoły zawodowej dla dorosłych oraz podjęcia nauki w zawodzie małej gastronomii. To zaś rodzi pozytywne rokowania co do tego, że skazany chce się uczyć, zdobywać zawód i być przygotowanym do życia na wolności. Dalej apelujący wskazał na organiczne uszkodzenie mózgu skazanego, które wpływa na sposób jego zachowania w życiu. Wskazał także, że w osobowości skazanego, zgodnie z tym co podał biegły, nie dominuje agresja, a jej nasilenie następuje w sytuacjach dla niego niekorzystnych. Tych zaś w środowisku zakładu karnego nie brakuje i im dłużej sytuacja ta będzie trwać tym bardziej będzie się utrwalać. Apelujący stwierdził także, że dotychczasowy pobyt skazanego w warunkach izolacji nie wpłynął na wyeliminowanie jego zachowań aspołecznych. Można z tego wysnuć wniosek, że defekty skazanego eliminują się wolno i stopniowo bowiem ich zleganie i utrwalanie na wolności było długie. W tej sytuacji zdaniem apelującego należy skazanemu dać szansę stania się człowiekiem społecznym, czego kara dożywotniego pozbawienia wolności nie daje. Może nadzieja terminowego odbywania kary zmieni skazanego na tyle, że będzie mógł wrócić z zakładu karnego nie zagrażając innym. Podnosząc powyższe okoliczności obrońca skazanego wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części i wymierzenie kary 25 lat pozbawienia wolności. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Na wstępie zauważyć należy, że przedstawiona poniżej argumentacja odnosić się będzie do kwestii wynikających z faktu wymierzenia w punkcie 4 wyroku kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności oraz z faktu wcześniejszego wymierzenia na podstawie wyroków w sprawach o sygnaturach II K 71/01 i II K 75/02 kar po 25 lat pobawienia wolności. Wprawdzie tymi ostatnimi wyrokami wymierzone zostały także kary za przestępstwa zart.279 § 1 kk, czy zart. 278 § 1 kk, a punkt 4 wyroku obejmował także skazania wyrokami o sygnaturach II K 411/99 i II K 537/02, ale wobec determinującego znaczenia kar 25 lat pozbawienia wolności przy orzekaniu kary łącznej wystarczające było odniesienie się do tych kar, no i oczywiście do kary dożywotniego pozbawienia wolności. Ponadto tylko w tym zakresie wyrok Sądu Okręgowego w Koszalinie został zaskarżony. Przed omówieniem apelacji obrońcy skazanego niezbędne jest poczynienie także kilku uwag na temat podniesionego na rozprawie apelacyjnej przez prokuratora zarzutu dotyczącego niewłaściwego składu Sądu I instancji wydającego zaskarżony wyrok. Powyższa kwestia ma także znaczenie dla oceny tego, czy również sąd odwoławczy orzekający w niniejszej sprawie w składzie trzech sędziów zawodowych był składem właściwym. Odpowiadając na pierwszą kwestię stwierdzić należy, że skład sądu I instancji, a więc sędzia zawodowy i dwóch ławników, był składem właściwym. Cały problem w tym zakresie sprowadza się do rozstrzygnięcia wątpliwości, czy skoro jeden z wyroków, na podstawie, którego orzeczono karę podlegającą później łączeniu w wyroku łącznym, wydany został w składzie dwóch sędziów zawodowych i trzech ławników, to czy w skład sądu wydającego wyrok łączny też powinno wchodzić dwóch sędziów zawodowych i trzech ławników. Wprawdzie przepisyrozdziału 60 kodeksu postępowania karnegopoza stwierdzeniem, że wyrok łączny wydaje się po przeprowadzeniu rozprawy nie określają wprost jaki ma być skład sądu ów wyrok wydający, ale zawierają wart. 574 kpkwyraźne odesłanie w kwestiach nieuregulowanych do przepisów o postępowaniu zwyczajnym przed sądem I instancji. Automatycznie więc skoro przepisyrozdziału 60 kodeksu postępowania karnegonie regulują kwestii składu sądu zastosowanie muszą mieć w tym zakresie przepisy zawarte wart. 28 kpk. Przepisart. 28 § 1 kpkstanowi zaś, że poza wypadkami wskazanymi w ustawie, na rozprawie głównej sąd orzeka w składzie jednego sędziego i dwóch ławników. Jednym z takich wypadków jest niewątpliwie sytuacja określona dyspozycją przepisuart. 28 § 3 kpk, który mówi, że w sprawach o przestępstwo, za które ustawa przewiduje karę dożywotniego pozbawienia wolności, sąd orzeka w składzie dwóch sędziów i trzech ławników. Wobec takiej treści przepisuart. 28 § 3 kpkniezbędne stało się zdefiniowanie pojęcia zwrotu „w sprawach o przestępstwa”, gdyż od jego interpretacji zależeć będzie to czy wyrok łączny obejmujący skazanie za przestępstwo zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności wydany powinien zostać w składzie trzy, czy pięcioosobowym. Rozstrzygnięcia znaczenia rozważanego tutaj zwrotu dokonał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 lutego 1972 r. ( VI KZP 78/71, OSNKW 1972/4/60 ), w której stwierdził,że przez orzekanie w sprawach o przestępstwo, za które ustawa przewiduje karę śmierci , rozumieć należy rozstrzyganie o winie, o ocenie prawnej i o wymiarze kary za każde z poszczególnych przestępstw zagrożonych najsurowszą karą. Problematyka ta nie wchodzi w rachubę w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego nawet wówczas, gdy jeden z podlegających połączeniu wyroków wydany był w składzie przewidzianym wart. 19 § 2 kpk. Wyrok taki rozstrzygnął już prawomocnie wszystkie kwestie związane ze sprawą o przestępstwo zagrożone karą śmierci.Konsekwencją takiej interpretacji było przyjęcie przez Sąd Najwyższy tezy, żesądem właściwym do wydania wyroku łącznego w przypadku, gdy jeden z wyroków został wydany w I instancji przez sąd wojewódzki w składzie dwóch sędziów i trzech ławników, jest sąd wojewódzki w składzie określonym wart. 19 § 1 kpk( a więc jeden sędzia i dwóch ławników ). Identyczne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 maja 1995 r. ( I KZP 15/95, OSNKW 1995/7-8/46 ). Wprawdzie cytowane tutaj orzeczenia wydane zostały pod rządemkodeksu postępowania karnego z 1969 roku, ale niczego to nie zmienia, albowiem porównanie treściart. 19dkpk i odpowiadającego mu obecnieart. 28 kpkprowadzi do wniosku, że treść tych przepisów jest w rozważanym tutaj zakresie identyczna ( zmieniła się jedynie numeracja artykułów oraz rodzaj zagrożenia karą determinujący skład pięcioosobowy-obecnie kara dożywotniego pozbawienia wolności ). Powyższe orzeczenia w zakresie pojęcia „sprawa o przestępstwa” zachowały więc swoją pełną aktualność. Takie samo stanowisko, jak Sąd Najwyższy, co do składu sądu wydającego wyrok łączy obejmujący skazanie wyrokiem wydanym w składzie pięcioosobowym prezentuje też większa część komentatorów ( por. J. Grajewski, L.K. Paprzycki, S. Steinborn - Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Zakamycze 2006, czy T. Grzegorczyk - Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Zakamycze 2003 r. ). Oczywiście pojawiają się także głosy prezentujące pogląd odmienny, ale są one odosobnione, a zawarta w nich argumentacja nie przekonuje. Przykładowo Leszek Bogunia ( Nowa kodyfikacja prawa karnego pod redakcją Leszka Boguni, Wrocław 1998, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego ) stwierdził, że orzekanie w sprawie wydania wyroku łącznego jest nadal orzekaniem w sprawie o przestępstwo ponieważ jest orzekaniem o odpowiedzialności karnej za to przestępstwo, szczególnie, że u podstaw przesłanek składu sądu rozszerzonego leży nie tylko charakter czynu, ale jego zagrożenie karą. Takie stanowisko nie przekonuje albowiem wydanie wyroku łącznego i orzeczenie kary łącznej jest jedynie wyborem rodzaju sposobu połączenia orzeczonych już kar za przestępstwa zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności, a nie wypowiadaniem się co do odpowiedzialności karnej za te przestępstwa. Odpowiedzialność karna za przestępstwa zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności została już bowiem w wyrokach jednostkowych rozstrzygnięta, orzeczono co do sprawstwa, co do rodzaju winy oraz co do kary za te przestępstwa. Także zakaz ingerencji przy orzekaniu w sprawie wyroku łącznego w treść rozstrzygnięć zapadłych w poszczególnych wyrokach co do poszczególnych przestępstw wskazuje, że nie może być mowy o orzekaniu w wyroku łącznym w sprawie o przestępstwo. Wreszcie niemożność uwzględniania przy orzekaniu kary łącznej okoliczności dotyczących wymiaru kary za poszczególne przestępstwa wskazuje, że mamy do czynienia nie z orzekaniem w sprawie o przestępstwa, lecz jedynie w sprawie sposobu połączenia orzeczonych już kar za poszczególne przestępstwa. Automatycznie w tej sytuacji traci znaczenie argumentacja dotycząca kwestii zagrożenia karą jako okoliczności mającej decydować o szczególnym składzie sądu I instancji. W ocenie sądu apelacyjnego w zakresie rozumienia pojęcia „w sprawach o przestępstwa” niczego nie zmieniła także różnica treściart. 68 § 1 dkkiart. 88 kk. Wprawdzie rzeczywiście w ostatnim z tych przepisów wprowadzono możliwość orzeczenia kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności także w sytuacji, gdy najsurowszą orzeczoną karą jednostkową pozbawienia wolności była kara 25 lat, której to możliwości nie przewidywał przepisart. 68 § 1 dkk, który dawał możliwość orzeczenia kary łącznej śmierci ( dożywotniego pozbawienia wolności ) tylko w sytuacji, gdy orzeczono już taką karę jednostkową, ale nie wpłynęło to na zmianę rozumienia pojęcia „w sprawach o przestępstwa”. Nadal bowiem orzeczenie kary łącznej jest jedynie samym połączeniem kar, wskazaniem, jaką zasadę łączenia kar sąd stosuje. Nie ma tutaj już orzekania o winie, czy kwalifikacji prawnej ani o karze za poszczególne przestępstwa. Wprawdzie dochodzi do wykreowania kary, która dotychczas nie była orzeczona, ale przecież każdy wyrok łączny kreuje nową karę. Oczywiste jest więc, że pomimo odmiennej obecnie treści przepisuart. 88 kkw stosunku do treściart. 68 § 1 kk, zakres pojęcia „w sprawach o przestępstwa” nie uległ zmianie. Nadal więc zachowały swoją aktualność cytowane wcześniej orzeczenia Sądu Najwyższego przesądzając o uznaniu, że składem sądu I instancji, jaki powinien orzekać w niniejszej sprawie był skład wskazany wart. 28 § 1 kpk, pomimo, że niektóre wyroki wydane zostały w składzie pięcioosobowym. Drugie zagadnienie jakie wymagało omówienia dotyczyło składu sądu II instancji rozpoznającego apelację od wyroku sądu I instancji orzekającego karę łączną dożywotniego pobawienia wolności. Z językowej wykładni treści przepisuart. 29 § 2 kpkwynikałoby, że apelację taką powinien rozpoznawać sąd w składzie pięciu sędziów. Przepis ten bowiem mówi, że apelację lub kasację od wyroku orzekającego karę dożywotniego pozbawienia wolności rozpoznaje sąd w składzie pięciu osób. Wydawałoby się więc, że sprawa jest oczywista skoro nie tylko, że wyrokiem łącznym orzeczono karę dożywotniego pozbawienia wolności, ale jeszcze orzeczono tą karę pierwszy raz, gdyż nie wchodziła ona w skład żadnego ze skazań jednostkowych. Doszło więc do orzeczenia kary dożywotniego pozbawienia wolności, a tym samym wydawać by się mogło, że apelacja od wyroku orzekającego taką karę powinna być rozpoznana w składzie pięcioosobowym. Problem pojawia się jednak w momencie porównania składu sądu orzekającego w I instancji ze składem sądu II instancji. W przypadku orzekania przez sąd odwoławczy w składzie pięcioosobowym doszłoby bowiem do sytuacji, w której sąd niższego rzędu, a więc teoretycznie mniej doświadczony, orzekałby w składzie zwykłym, a sąd II instancji, a więc teoretycznie bardziej doświadczony, rozpoznający tę samą materię, orzekałby w składzie szczególnym. Taka sytuacja byłaby niemożliwa do zaaprobowania albowiem naruszałaby zasady systemowe. Ponadto nie znajdowałaby ona żadnego racjonalnego uzasadnienia w wadze rozpatrywanej materii. Skoro bowiem ponad wszelką wątpliwość ustawodawca wskazał skład jednego sędziego i dwóch ławników jako skład właściwy dla wydania wyroku łącznego, nawet orzekającego karę dożywotniego pozbawienia wolności to brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia aby ze względu na wagę rozstrzygnięcia w drugiej instancji miałby orzekać sąd w składzie pięcioosobowym. Dlatego pomimo kontrowersji w rozważanym zakresie, na co wskazuje pierwotny skład sądu wyznaczony do rozpoznania niniejszej sprawy, sąd apelacyjny rozpoznał ją w składzie zwykłym, trzyosobowym. Przed omówieniem zarzutów samej apelacji poczynić należy jeszcze jedną uwagę natury ogólnej dotyczącą dopuszczalności pogorszenia sytuacji skazanego na skutek wydania wyroku łącznego. Zasadą instytucji wyroku łącznego jest bowiem to by orzeczona na skutek wydania wyroku łącznego kara łączna nie stanowiła dla skazanego większej dolegliwości niż dotychczas orzeczone kary jednostkowe. W ocenie sądu apelacyjnego powyższa zasada nie ma jednak charakteru bezwzględnego, gdyż ustawodawca wprowadził od niej kilka wyjątków. Takim wyjątkiem jest sytuacja uregulowana treścią przepisuart. 88 kk, który stanowi, że w przypadku zbiegu dwóch lub więcej kar 25 lat pozbawienia wolności sąd może orzec jako karę łączną karę dożywotniego pozbawienia wolności. Może więc orzec karę, która będzie zdecydowanie bardziej dolegliwa niż kary jednostkowe. Inna interpretacja treści przepisuart. 88 kkmusiałaby skutkować uznaniem, że przepisart. 88 kkjest martwy bo z reguły kara dożywotniego pozbawienia wolności jest bardziej dolegliwa niż kary pozbawienia wolności przewidujące okres końcowy. Niewątpliwie więc możliwa jest sytuacja, gdy na skutek wydania wyroku łącznego dojdzie do pogorszenia sytuacji skazanego. Takie stanowisko zaprezentował także Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 1 października 2002 r. ( V KK 73/02, LEX nr 56827 ), w którym stwierdził:utrwalony w orzecznictwie i doktrynie pogląd, że wymierzenie kary łącznej w wyroku łącznym nie może prowadzić do pogorszenia sytuacji skazanego wypracowany został na gruncie przepisówkodeksu karnego z 1969 r., który to kodeks nie zawierał unormowania zart. 89, przewidzianego w nowymkodeksie karnym. Nie ma żadnych przeszkód, by uznać, że racjonalny ustawodawca świadomie, wprowadzając to unormowanie, założył, że wymierzenie kary łącznej w pewnych wypadkach może prowadzić do pogorszenia sytuacji skazanego. W każdym razie nie stoją temu na przeszkodzie ani standardy konstytucyjne, ani standardy określone w ratyfikowanych umowach międzynarodowych chroniących uniwersalne prawa i wolności człowieka.Wprawdzie orzeczenie to zapadło na tle innego stanu faktycznego i dotyczyło innej kary niż kara dożywotniego pozbawienia wolności, ale nie ma to większego znaczenia, gdyż istotna jest sama wyrażona w nim zasada, a ta wskazuje jednoznacznie, że zgodnie z przepisami obecnie obowiązującegokodeksu karnegomożna wyobrazić sobie sytuacje, gdy na skutek wydania wyroku łącznego sytuacja skazanego ulegnie pogorszeniu. Trzeba tutaj zauważyć, że istotą kary łącznej jest niejako naprawienie stanu wynikającego z niemożności orzeczenia od razu przy orzekaniu co do poszczególnych przestępstw kary łącznej. To zaś prowadzi do wniosku, że gdyby poszczególne przestępstwa orzeczone, za które kary są przedmiotem orzekania wyrokiem łącznym , rozpoznawane były łącznie to wówczas w kwestii kary doszłoby do orzeczenia kary łącznej. W tej jednak sytuacji sąd I instancji nie byłby związany zakazem niepogarszania sytuacji skazanego i musiałby respektować jedynie dyrektywy określone wrozdziale IX kodeksu karnego. Skoro więc wyrok łączny ma stanowić niejako naprawienie tej sytuacji to nie może prowadzić to do wniosku, że sąd orzekający w przedmiocie wyroku łącznego ma być do tego stopnia ograniczony w swoich uprawnieniach, że nie może w żadnym przypadku pogorszyć sytuacji skazanego. Dostrzegając tę kwestię ustawodawca przewidział wyjątki pozwalające na pogorszenie sytuacji skazanego i jednym z takich wyjątków jest przepisart. 88 kk. Niezależnie od poczynionych wyżej uwag natury ogólnej zauważyć należy, że także w konkretnej sytuacji skazanego nie jest wcale oczywiste, że orzeczona kara łączna dożywotniego pozbawienia wolności jest karą, która w ewidentny sposób pogarsza sytuacjęA. C.. Po pierwsze uwzględniając wiek tego skazanego ( ma on obecnie 36 lat ) stwierdzić należy, że odbycie przez skazanego dwóch kar jednostkowych po 25 lat pozbawienia wolności w zasadzie całkowicie eliminuje go ze społeczeństwa, uwzględniwszy średni wiek życia mężczyzny w Polsce. W tej sytuacji orzeczona kara łączna dożywotniego pozbawienia, chociaż brzmi to makabrycznie, w takim samym stopniu eliminujeA. C.ze społeczeństwa jak dwie kary po 25 lat pozbawienia wolności. Po drugie w przypadku orzeczenia kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności skazany będzie mógł się ubiegać o warunkowe przedterminowe zwolnienie po upływie 25 lat, natomiast w przypadku pozostawienia do wykonania dwóch odrębnych kar 25 lat pozbawienia wolności będzie mógł to uczynić po upływie 15 lat co do każdej z tych kar, a więc faktycznie po trzydziestoletnim pobycie w zakładzie karnym (art.78 § 3 kk). Wprawdzie w praktyce spotyka się stanowisko mówiące, że możliwość skorzystania z warunkowego przedterminowego zwolnienia nie powinna być w ogóle uwzględniana przy ocenie kwestii pogorszenia sytuacji skazanego na skutek wydania wyroku łącznego, ale w tak specyficznej sytuacji jak orzeczenie dwóch kar po 25 lat pozbawienia wolności, czy kary dożywotniego pozbawienia wolności, a więc kar niezwykle długoterminowych rozważana tutaj instytucja nabiera zupełnie innego znaczenia. Tak długi bowiem okres resocjalizacyjnego oddziaływania daje spore prawdopodobieństwo możliwości skorzystania przez skazanego z instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia. Po trzecie wreszcie kwestia przedawnienia wykonania kary nie powoduje automatycznie, że korzystniejsze dla skazanego byłoby skazanie na dwie kary po 25 lat pozbawienia wolności. Zgodnie bowiem z treściąart. 103 § 1 pkt 1 kknie można wykonać kary jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego na karę przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności lub surowszą minęło 30 lat. Uwzględniając daty uprawomocnienia się wyroków w sprawach II K 71/01 i II K 75/02 ( odpowiednio 15.01.2003 r. i 24.06.2004 r. ) oraz uwzględniając pogląd wskazujący na to, że w czasie odbywania kary pozbawienia wolności orzeczonej w jednej sprawie nie biegnie okres przedawnienia wykonania kary orzeczonej w innej sprawie ( por. zachowującą pełną aktualność uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1978 r., VII KZP 26/78, OSNKW 1978/11/126 ) uznać należy, że treść przepisów dotyczących przedawnienia nie wyklucza możliwości uznania, iż w przypadkuA. C.na skutek wydania wyroku łącznego nie doszło do pogorszenia jego sytuacji. Wszystkie powyższe uwagi poczynione zostały jedynie na marginesie, albowiem sąd apelacyjny stanął na stanowisku, że w wypadku określonym wart. 88 kkmożliwe jest pogorszenie na skutek wydania wyroku łącznego sytuacji skazanego. Prezentowanie takiego stanowiska także przez Sąd Okręgowy w Koszalinie było też najprawdopodobniej przyczyną pominięcia przez ten sąd rozważań w tym zakresie, co jednak nie pozbawiało możliwości kontroli wyroku w zaskarżonej części, gdyż stanowisko co do dopuszczalności pogorszenia sytuacji skazanego na skutek wydania wyroku łącznego orzekającego karę dożywotniego pozbawienia wolności należy do zagadnień głównie teoretycznych, a nie zagadnień związanych z konkretną sprawą. Przechodząc wreszcie do oceny apelacji obrońcy skazanego uznać trzeba, że okazała się ona niezasadna w stopniu oczywistym. Na wstępie zauważyć należy, że sąd I instancji w sposób prawidłowy zinterpretował pojęcie „zanim zapadł pierwszy wyrok” zawarte wart. 85 kk. Ponieważ argumentacja sądu I instancji była w tym zakresie obszerna, a apelujący jej nie kwestionował, dlatego nie ma potrzeby jej powtarzania. Dalej stwierdzić należy, że apelujący zarzucając rażącą niewspółmierność orzeczonej w punkcie 4 wyroku kary skoncentrował się w zasadzie jedynie na stanie psychicznym skazanego i fakcie podjęcia przez niego nauki pomijając cały szereg prawidłowo wyeksponowanych przez sąd I instancji okoliczności mających olbrzymie znaczenie dla wymiaru kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności. I tak apelujący pominął zupełnie kwestię stopnia związku podmiotowo-przedmiotowego poszczególnych przestępstw orzeczone, za które kary były przedmiotem wyroku łącznego. Związek ten nie był zaś na tyle silny by skutkować zastosowaniem wnioskowanej w apelacji zasady pełnej absorpcji. Jak bowiem prawidłowo dostrzegł sąd I instancji przestępstwa objęte kwestionowaną częścią wyroku popełnione zostały na przestrzeni półtora roku, a więc w długim okresie czasu. Prawidłowo także sąd I instancji dostrzegł, że we wskazanym wyżej okresie skazany dopuścił się aż siedmiu przestępstw. Co więcej były to przestępstwa wprawdzie skierowane głównie przeciwko mieniu, ale popełnione w różny sposób i wyczerpujące znamiona wielu przepisów. Prawidłowo także sąd I instancji uwzględnił fakt popełnienia przez skazanego w ciągu roku aż dwóch przestępstw zabójstwa i to w kwalifikowanej postaci. Wszystkie więc te okoliczności w pełni uprawniały sąd I instancji do stwierdzenia, że nie ma podstaw do zastosowania zasady absorpcji tylko niezbędne jest orzeczenie kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności. Prawidłowo także, wbrew wywodom apelującego, sąd I instancji uwzględnił okoliczności dotyczące osoby sprawcy, a zwłaszcza jego zachowanie podczas odbywania kary pozbawienia wolności. Apelujący bowiem wskazując na defekty psychiczne skazanego oraz występujące w procesie jego rozwoju zaniedbania środowiskowe zupełnie pominął takie okoliczności jak znaczny poziom demoralizacjiA. C., który w czasie pobytu w zakładzie karnym wprawdzie się nie pogłębił, ale także nie uległ zmniejszeniu, jak brak krytycyzmu w stosunku do popełnionych przestępstw, jak skłonność do manipulowania innymi i prezentowanie postawy aspołecznej, roszczeniowej i skoncentrowanej na własnych potrzebach, jak wielokrotna karalność dyscyplinarna, czy jak realizowanie procesu oddziaływania wychowawczego wybiórczo i to jedynie w związku z toczącym się postępowaniem o wydanie wyroku łącznego. Wszystkie zaś te okoliczności, jak słusznie przyjął to sąd I instancji, przemawiały zdecydowanie na niekorzyść skazanego i nakazywały wymierzenie kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności. Apelujący zupełnie pominął także precyzyjnie wykazane przez sąd I instancji zagrożenie dla porządku prawnego jakie stwarza pobyt skazanego na wolności. W tej sytuacji nie można było zgodzić się z apelującym co do tego, że w przypadkuA. C.nie da się jednoznacznie wypowiedzieć co do negatywnej prognozy resocjalizacyjnej. Przecież wymienione wyżej okoliczności jednoznacznie wskazują na bardzo małe szanse resocjalizacyjne skazanego skoro jest on do swoich czynów ustosunkowany bezkrytycznie, skoro jego zachowanie w zakładzie karnym jest złe, skoro proces jego demoralizacji nie uległ zmniejszeniu itd. Sam fakt uczenia się przez skazanego to zbyt mało aby mówić o pozytywnych prognozach na przyszłość. Wprawdzie fakt nauki i pracy, jak stwierdziła biegła, pozwalają skazanemu poczuć się potrzebnym, podnoszą jego samoocenę oraz niwelują negatywne zachowania skazanego w zakładzie karnym, ale same nie spowodują one zmiany jego osobowości. Oczywiste więc jest, że eksponowana w apelacji kwestia nauki skazanego nie mogła wpłynąć na ocenę prognozy resocjalizacyjnej skazanego w takim stopniu by skłonić do uznania, że zasada absorpcji byłaby właściwą metodą łączenia kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec skazanego. Także fakt nieodwracalnych zmian w centralnym układzie nerwowym skazanego oraz zmiany cech jego osobowości, przy wszystkich wskazanych wyżej okolicznościach nie mogły skutkować zmianą wniosku co do wysokości kary łącznej pozbawienia wolności jaką należało orzec wobecA. C.. Ewidentnie bowiem na pierwszy plan wysuwała się potrzeba eliminacji skazanego jako osoby zdemoralizowanej i niebezpiecznej dla porządku prawnego, a dopiero w tle można było mówić o potrzebie bardzo długiego oddziaływania wychowawczego wobec niego. Zupełnie chybiony był też argument apelującego jakoby pobyt w zakładzie karnym ze względu na stwarzanie często okoliczności niekorzystnych dla skazanego, w których zgodnie z opinią biegłej, skazany zaczyna zachowywać się agresywnie, jedynie utrwalał takie zachowania. Przecież skazany przebywając na wolności również ulegałby sytuacjom dla siebie niekorzystnym, a sposób dotychczasowego jego życia na wolności oraz fakt popełniania dużej ilości przestępstw wskazuje, że takie sytuacje występowały. Pobyt zaś w zakładzie karnym daje możliwość minimalizowania takich niekorzystnych sytuacji i skutecznego zapobiegania ich skutkom, gdyby się pojawiły. Wreszcie zdziwienie budził pogląd apelującego, że za zastosowaniem kary łącznej terminowej przemawiał wynikający z dotychczasowego niewyeliminowania zachowań aspołecznych skazanego powolny proces eliminowania owych zachowań. Gdyby tak było, chociaż biegła na to nie wskazała, to okoliczność ta dodatkowo przemawiała za bardzo długim okresem izolacji skazanego, a co z tym idzie stawała się dodatkowym argumentem przemawiającym za orzeczeniem kary łącznej pozbawienia wolności w takim rozmiarze w jakim orzekł ją sąd I instancji. Trzeba zauważyć, że kara dożywotniego pozbawienia wolności nie jest karą definitywnie eliminującą skazanego ze społeczeństwa. Nie pozbawia więc skazanego szans na powrót do społeczeństwa, chociaż na obecnym etapie przy braku pozytywnych prognoz co do skutecznej resocjalizacji skazanego i przy wysuwającej się na pierwszy plan konieczności jego eliminacji z życia w społeczeństwie, szansa taka jawi się jako znikoma. Trzeba wreszcie zauważyć, że zastosowanie takiej metody łączenia kar jaką zaproponował apelujący prowadziłoby do poniesienia przez skazanego kary w zasadzie za jeden czyn, a zwolniłoby go od poniesienia kary za cały szereg kolejnych przestępstw, w tym zbrodni zabójstwa. Słusznie więc Sąd Okręgowy uznał, że jedyną możliwą do orzeczenia karą łączną była kara dożywotniego pozbawienia wolności. Wyrok w zaskarżonej części należało więc utrzymać w mocy. Orzeczenie o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu skazanemuA. C.oparto na treści§ 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, uwzględniając oczywiście podatek VAT. Orzeczenie o wydatkach za postępowanie odwoławcze oparto na treściart. 624 § 1 kpkuznając, że wobec wymierzenia kary łącznej dożywotniego pozbawienia wolności, wobec długiego już pobytu skazanego w zakładzie karnym oraz wobec pozostawania obecnie bez zatrudnienia uiszczenie przez skazanego należności sądowych byłoby dla skazanego nadmiernie uciążliwe.

15/550000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjnyw Szczecinie

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000297_2006_Uz_2006-10-12_001

II AKa 297/06

2006-10-12 02:00:00.0 CEST

2013-02-26 02:01:02.0 CET

2013-08-12 14:27:40.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 297/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 października 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska Sędziowie SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) SSO del. Michał Marzec Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tadeusza Trzęsimiecha po rozpoznaniu w dniu 12 października 2006r. sprawy z wniosku M. N. , T. N. i F. N. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia na skutek apelacji pełno

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2006" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000297"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 297/06</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 12 października 2006 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Brewczyńska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.)</xText> <xText>SSO del. Michał Marzec</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tadeusza Trzęsimiecha</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 12 października 2006r. sprawy</xText> <xText>z wniosku <xBx><xAnon>M. N.</xAnon>, <xAnon>T. N.</xAnon> i <xAnon>F. N.</xAnon></xBx></xText> <xText><xUx>w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia </xUx></xText> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawców</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 12 czerwca 2006r.</xText> <xText>sygn. akt. V Ko 28/05</xText> <xText>1/ utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> <xText/> <xText>2/ kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt. II AKa 297/06</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 12 czerwca 2006 r sygn. Vko 28/05 zasądził od skarby Państwa na rzecz wnioskodawców <xAnon>M. N.</xAnon>, <xAnon>T. N.</xAnon> <xBRx/>i <xAnon>F. N.</xAnon> kwoty po 26.133 zł z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności orzeczenia tytułem zadośćuczynienia.</xText> <xText>W pozostałej części wniosek oddalił, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa.</xText> <xText/> <xText>Od wyroku tego apelację wniósł pełnomocnik wnioskodawców zarzucając:</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mającego wpływ na treść wyroku, a polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że represjonowany nie osiągał żadnych dochodów, tym samym przyjęcie, że nie poniósł szkody, co implikowało oddalenie wniosku o odszkodowanie z tytułu utraconych zarobków.</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>naruszenie przepisów prawa materialnego, a to <xLexLink xArt="art. 361" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.361 kc</xLexLink> poprzez jego niezastosowanie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>obrazę przepisów prawa procesowego, a w szczególności <xLexLink xArt="art. 558" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.558 kpk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 322kpc</xLexLink> wynikającą z wadliwego rozważenia okoliczności sprawy, co przesądziło <xBRx/>o niewłaściwej ocenie zasadności dochodzonego roszczenia.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>W oparciu o te zarzuty apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawców odszkodowania w wysokości 157.850 zł ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny uznał apelację za niezasadną.</xBx></xText> <xText/> <xText>Aczkolwiek uzasadnienie Sądu I instancji w części dotyczącej oddalenia wniosku o zasądzenie odszkodowania jest dość lakoniczne, to jednak ostateczny wniosek <xIx>sądu meriti</xIx> uznać należało za trafny.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny przeprowadził uzupełniające przesłuchanie wnioskodawczyni <xAnon>M. N.</xAnon>, które pozwoliło na rozstrzygnięcie wszelkich wątpliwości jakie mogły się rysować po lekturze uzasadnienia zaskarżonego wyroku , w kolejności zaś umożliwiło wyrokowanie <xBRx/>w sprawie.</xText> <xText>Z przesłuchania tego świadka wynika w sposób jednoznaczny i nie nasuwający najmniejszych wątpliwości, że gospodarując na 5-6 hektarowym gospodarstwie, <xAnon>S. N.</xAnon> nie mógł poczynić jakichkolwiek oszczędności, gdyż gospodarstwo to nie przynosiło żadnych dochodów ze sprzedaży płodów rolnych, a wystarczało jedynie na bieżące i to skromne życie 4 osobowej rodziny.</xText> <xText>Należy zauważyć, że wbrew temu co zdaje się prezentować w apelacji pełnomocnik wnioskodawców, wysokość szkody wynikłej z tytułu utraconych zarobków w następstwie pozbawienia wolności wyznacza nie wysokość tych zarobków, ale tylko ta ich część, która mogła być przeznaczona na powiększenie posiadanego majątku – po pokryciu bieżących potrzeb.</xText> <xText>W świetle zeznań powołanych wyżej jest oczywiste, że <xAnon>S. N.</xAnon> nie miał najmniejszych szans na zaoszczędzenie jakichkolwiek kwot związanych z prowadzeniem małego, nierentownego gospodarstwa, w którym nie było nawet konia do wykonywania prac polowych.</xText> <xText>Innym zagadnieniem jest kwestia możliwości podjęcia przezeń pracy zarobkowej poza gospodarstwem, czemu miałoby pomóc uzyskanie prawa jazdy – o czym zeznała <xAnon>M. N.</xAnon>.</xText> <xText>Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, odszkodowanie, o jakim mowa w art.8 ust.1 Ustawy z dnia 23 lutego 1991 r o uznaniu za nieważne orzeczeń wobec osób represjonowanych…, obejmuje również korzyści, które represjonowany mógłby osiągnąć <xBRx/>w następstwie wykonywania pracy zarobkowej w okresie w jakim był pozbawiony wolności <xBRx/>i pozostawanie w zatrudnieniu, wbrew twierdzeniu Sądu I instancji, nie jest warunkiem przyznania odszkodowania za utratę dochodu z tytułu zarobków w okresie odbywania kary pozbawienia wolności.(wyrok SN z 17.01.2001 r IIKKN 351/99)</xText> <xText>Należy jednak odróżnić udowodnienie i ustalenie, czy osoba represjonowana, pozostając na wolności podjęłaby pracę zarobkową od udowodnienia i ustalenia wysokości szkody w następstwie utraty zarobków. Tylko tej drugiej okoliczności (dokładnej wysokości szkody) osoba represjonowana, (lub jej następcy prawni) nie musi udowodnić, bowiem ma tu zastosowanie <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.322 kpc</xLexLink>, natomiast jest oczywiste, że nie wystarczy wewnętrzne przekonanie wnioskodawców, że ich mąż i ojciec niewątpliwie pracę by podjął i jakieś zarobki z tego tytułu osiągał, w sytuacji gdy wszystkie inne okoliczności oraz doświadczenie życiowe przemawiają za całkowicie odmiennym stwierdzeniem.</xText> <xText>Skoro <xAnon>S. N.</xAnon> skończył zaledwie 5 klas szkoły podstawowej, mieszkał <xBRx/>w okolicach zaniedbanych ekonomicznie, gdzie najbliższa praca była oddalona o kilkadziesiąt kilometrów (<xAnon>G.</xAnon>), zajmował się gospodarstwem i opiekował matką oraz dwojgiem młodszego rodzeństwa, to jest dla Sądu Apelacyjnego oczywiste, że nawet po skończeniu owego kursu prawa jazdy miałby nikłe szanse na podjęcie jakiejkolwiek pracy, a nawet jeśli by tego dokonał, to zarobki jego byłyby uzupełnieniem budżetu domowego, tak jak to właśnie było za życia jego ojca, który utrzymywał rodzinę z pracy na kolei, a dochody z gospodarstwa były jedynie dodatkiem.</xText> <xText/> <xText>Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny w całości podzielił stanowisko Sądu Okręgowego, iż brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz wnioskodawców stosownego odszkodowania, dlatego też zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, obciążają kosztami procesu Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Brewczyńska

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 297/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 października 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska Sędziowie SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) SSO del. Michał Marzec Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tadeusza Trzęsimiecha po rozpoznaniu w dniu 12 października 2006r. sprawy z wnioskuM. N.,T. N.iF. N. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawców od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 12 czerwca 2006r. sygn. akt. V Ko 28/05 1/ utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2/ kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. Sygn. akt. II AKa 297/06 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 12 czerwca 2006 r sygn. Vko 28/05 zasądził od skarby Państwa na rzecz wnioskodawcówM. N.,T. N.iF. N.kwoty po 26.133 zł z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności orzeczenia tytułem zadośćuczynienia. W pozostałej części wniosek oddalił, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa. Od wyroku tego apelację wniósł pełnomocnik wnioskodawców zarzucając: 1 błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mającego wpływ na treść wyroku, a polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że represjonowany nie osiągał żadnych dochodów, tym samym przyjęcie, że nie poniósł szkody, co implikowało oddalenie wniosku o odszkodowanie z tytułu utraconych zarobków. 2 naruszenie przepisów prawa materialnego, a toart.361 kcpoprzez jego niezastosowanie; 3 obrazę przepisów prawa procesowego, a w szczególnościart.558 kpkw zw. zart. 322kpcwynikającą z wadliwego rozważenia okoliczności sprawy, co przesądziłoo niewłaściwej ocenie zasadności dochodzonego roszczenia. W oparciu o te zarzuty apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawców odszkodowania w wysokości 157.850 zł ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny uznał apelację za niezasadną. Aczkolwiek uzasadnienie Sądu I instancji w części dotyczącej oddalenia wniosku o zasądzenie odszkodowania jest dość lakoniczne, to jednak ostateczny wnioseksądu meritiuznać należało za trafny. Sąd Apelacyjny przeprowadził uzupełniające przesłuchanie wnioskodawczyniM. N., które pozwoliło na rozstrzygnięcie wszelkich wątpliwości jakie mogły się rysować po lekturze uzasadnienia zaskarżonego wyroku , w kolejności zaś umożliwiło wyrokowaniew sprawie. Z przesłuchania tego świadka wynika w sposób jednoznaczny i nie nasuwający najmniejszych wątpliwości, że gospodarując na 5-6 hektarowym gospodarstwie,S. N.nie mógł poczynić jakichkolwiek oszczędności, gdyż gospodarstwo to nie przynosiło żadnych dochodów ze sprzedaży płodów rolnych, a wystarczało jedynie na bieżące i to skromne życie 4 osobowej rodziny. Należy zauważyć, że wbrew temu co zdaje się prezentować w apelacji pełnomocnik wnioskodawców, wysokość szkody wynikłej z tytułu utraconych zarobków w następstwie pozbawienia wolności wyznacza nie wysokość tych zarobków, ale tylko ta ich część, która mogła być przeznaczona na powiększenie posiadanego majątku – po pokryciu bieżących potrzeb. W świetle zeznań powołanych wyżej jest oczywiste, żeS. N.nie miał najmniejszych szans na zaoszczędzenie jakichkolwiek kwot związanych z prowadzeniem małego, nierentownego gospodarstwa, w którym nie było nawet konia do wykonywania prac polowych. Innym zagadnieniem jest kwestia możliwości podjęcia przezeń pracy zarobkowej poza gospodarstwem, czemu miałoby pomóc uzyskanie prawa jazdy – o czym zeznałaM. N.. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, odszkodowanie, o jakim mowa w art.8 ust.1 Ustawy z dnia 23 lutego 1991 r o uznaniu za nieważne orzeczeń wobec osób represjonowanych…, obejmuje również korzyści, które represjonowany mógłby osiągnąćw następstwie wykonywania pracy zarobkowej w okresie w jakim był pozbawiony wolnościi pozostawanie w zatrudnieniu, wbrew twierdzeniu Sądu I instancji, nie jest warunkiem przyznania odszkodowania za utratę dochodu z tytułu zarobków w okresie odbywania kary pozbawienia wolności.(wyrok SN z 17.01.2001 r IIKKN 351/99) Należy jednak odróżnić udowodnienie i ustalenie, czy osoba represjonowana, pozostając na wolności podjęłaby pracę zarobkową od udowodnienia i ustalenia wysokości szkody w następstwie utraty zarobków. Tylko tej drugiej okoliczności (dokładnej wysokości szkody) osoba represjonowana, (lub jej następcy prawni) nie musi udowodnić, bowiem ma tu zastosowanieart.322 kpc, natomiast jest oczywiste, że nie wystarczy wewnętrzne przekonanie wnioskodawców, że ich mąż i ojciec niewątpliwie pracę by podjął i jakieś zarobki z tego tytułu osiągał, w sytuacji gdy wszystkie inne okoliczności oraz doświadczenie życiowe przemawiają za całkowicie odmiennym stwierdzeniem. SkoroS. N.skończył zaledwie 5 klas szkoły podstawowej, mieszkałw okolicach zaniedbanych ekonomicznie, gdzie najbliższa praca była oddalona o kilkadziesiąt kilometrów (G.), zajmował się gospodarstwem i opiekował matką oraz dwojgiem młodszego rodzeństwa, to jest dla Sądu Apelacyjnego oczywiste, że nawet po skończeniu owego kursu prawa jazdy miałby nikłe szanse na podjęcie jakiejkolwiek pracy, a nawet jeśli by tego dokonał, to zarobki jego byłyby uzupełnieniem budżetu domowego, tak jak to właśnie było za życia jego ojca, który utrzymywał rodzinę z pracy na kolei, a dochody z gospodarstwa były jedynie dodatkiem. Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny w całości podzielił stanowisko Sądu Okręgowego, iż brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz wnioskodawców stosownego odszkodowania, dlatego też zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, obciążają kosztami procesu Skarb Państwa.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000304_2006_Uz_2006-10-26_001

II AKa 304/06

2006-10-26 02:00:00.0 CEST

2013-02-27 02:02:27.0 CET

2013-08-12 14:27:40.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 304/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 października 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Mariusz Żak Sędziowie SSA Stanisław Raszka (spr.) SSA Mirosław Ziaja Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej po rozpoznaniu w dniu 26 października 2006 r. sprawy z wniosku R. S. o odszkodowanie i zadośćuczynienie na skutek apelacji prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Wyd

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2006" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000304" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 304/06</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 26 października 2006 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> II Wydział Karny w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Mariusz Żak</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Stanisław Raszka (spr.)</xText> <xText>SSA Mirosław Ziaja</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 26 października 2006 r. sprawy</xText> <xText>z wniosku <xBx><xAnon>R. S.</xAnon></xBx></xText> <xText><xUx> o odszkodowanie i zadośćuczynienie</xUx></xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Wydział Zamiejscowy <xBRx/>w Wodzisławiu Śląskim z dnia 8 czerwca 2006r. sygn. akt V Ko 86/05</xText> <xText/> <xText>1/ zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyjmuje, iż podstawą prawną zasądzonego zadośćuczynienia jest <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 a" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 2 a ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>;</xText> <xText/> <xText>2/ w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> <xText/> <xText>3/ kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 304/06</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>R. S.</xAnon> złożyła wniosek o zasądzenie na jej rzecz, kwoty 120.000 złotych, tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania za pozbawienie jej wolności w okresie od 5 maja 1946 roku do 14 marca 1947 roku na mocy wyroku Trybunału Wojennego Wojsk NKWD obwodu <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział V Karny Zamiejscowy <xBRx/>w Wodzisławiu Śląskim wyrokiem z dnia 8 czerwca 2006 roku, zasądził na rzecz <xAnon>R. S.</xAnon>tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przez nią <xBRx/>w wyniku represji radzieckich organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości kwotę 11.000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku.</xText> <xText>Wyrok zaskarżył apelacją prokurator zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na uznaniu za wiarygodne zeznanie wnioskodawczyni <xBRx/>i oparciu wyłącznie o nie rozstrzygnięcia, iż <xAnon>R. S.</xAnon> była represjonowana za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, podczas gdy wszystkie pozostałe dowody zgromadzone w sprawie przeczą temu, wskazując iż ograniczone represje radzieckiego wymiaru sprawiedliwości spotkały ją za nielojalność obywatelską, polegającą na niepowiadomieniu władz o istnieniu na wsi w której mieszkała oddziału Armii Krajowej, wnosząc o zmianę zaskarżonego orzeczenia i oddalenie roszczenia <xAnon>R. S.</xAnon>.</xText> <xText/> <xText><xIx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xIx></xText> <xText/> <xText>Apelacja prokuratora nie zasługuje na uwzględnienie. Sprowadza się do polemiki z ustaleniami sądu orzekającego, a ocena, że wnioskodawczyni niepowiadamiając o istnieniu na wsi oddziału Armii Krajowej dopuściła się nielojalności obywatelskiej i nie była to działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego musi budzić zdecydowany sprzeciw. Sąd orzekający przeprowadził na rozprawie wszystkie dostępne dowody. Materiał dowodowy <xBRx/>w sprawie jest skąpy, jednak nie mogło być inaczej z uwagi na upływ czasu, zerwanie kontaktu z mieszkańcami <xAnon>Ż.</xAnon>, którzy zostali na miejscu <xBRx/>i rozproszenie tych, którzy zostali repatriowani do Polski. W tej sytuacji najważniejszym dowodem muszą być zeznania wnioskodawczyni, które słusznie sąd orzekający uznał za wiarygodne.</xText> <xText>Podawanie przez wnioskodawczynię różnych dat urodzenia nie może dyskwalifikować jej wiarygodności. Podstawowym dokumentem dla stwierdzenia tożsamości a w szczególności daty urodzenia są akta stanu cywilnego i należy przyjąć za prawdziwą datę urodzenia wnioskodawczyni, podaną w skróconym odpisie aktu urodzenia (k.43).</xText> <xText>Podanie przed sądem wojskowym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych późniejszej daty urodzenia zostało w przekonujący sposób wyjaśnione przez wnioskodawczynię chęcią uniknięcia surowej kary i być może dzięki temu, wyrok skazujący został uchylony przez Sąd Najwyższy ZSRR.</xText> <xText>Jak wynika z zaświadczenia (k. 9 i 10) sądy ZSRR dysponowały jedynie przybliżoną datą urodzenia – roczną – 1931 rok i późniejsze dokumenty, zawierające błędną datę, mogą być tego konsekwencją. Rok urodzenia 1930 przy którym upiera się prokurator, a wynikający z dowodu osobistego jest najmniej prawdopodobny, bo w tym roku urodziła się jej siostra <xAnon>J.</xAnon> (dokument dotyczący repatriacji – k.28). Siostra wnioskodawczyni <xAnon>J. B.</xAnon> także podaje rok 1930 jako datę urodzenia siostry <xAnon>J.</xAnon> (k. 36). Brat wnioskodawczyni podaje z kolei, że wnioskodawczyni urodziła się w 1928 roku.</xText> <xText>Wnioskodawczyni, której cała rodzina została deportowana, może określać swój pobyt w rodzinnej miejscowości (do wkroczenia wojsk niemieckich) jako ukrywanie się a z jej zeznań wynika dostatecznie wyraźnie, że było to możliwe tylko dzięki pomocy innych osób.</xText> <xText>Prawdą jest, że wnioskodawczyni słuchana przez prokuratora Głównej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu – Instytut Pamięci Narodowej (k. 7-8) zeznała nieprawdę i dla uzyskania uprawnień kombatanckich przedstawiła nieprawdziwy życiorys, z którego wynikało, że była deportowana od lutego 1940r. (k. 22 i 25 odwrót). Jednak fakt skazania jej przez sąd wojskowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i pozbawienie wolności w okresie od 5 maja 1946 roku do 14 marca 1947 roku za to że nie doniosła <xBRx/>o istnieniu działającej w <xAnon>Ż.</xAnon> <xAnon> organizacji (...)</xAnon> musi być uznany za bezsporny. Wynika on nie tylko z zeznań wnioskodawczyni ale także z dokumentów znajdujących się w archiwach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Białoruskiej. Dokumenty te potwierdzają w pełni zeznania wnioskodawczyni.</xText> <xText>Wnioskodawczyni była osobą zbyt mało ważną, nie stanowiącą zagrożenia dla ówczesnej władzy, aby podejrzewać, że sfingowano proces żeby pozbawić ją wolności. Nie ulega wątpliwości, że w miejscowości <xAnon>Ż.</xAnon>, <xBRx/>w której mieszkała, istniała organizacja będąca kontynuacją Armii Krajowej, że wiedziały o tym organy bezpieczeństwa ZSRR i że ich zdaniem wnioskodawczyni posiadała informacje o tejże organizacji, których wspomnianym organom ZSRR nie ujawniła. Lojalność wnioskodawczyni wobec organizacji reprezentującej Państwo Polskie, którego była obywatelką, nie akceptującej wcielenia terenów na której działała do ZSRR, musi być oceniona jako działanie na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>Wprawdzie art. 8 ust. 2b ustawy z dnia 23 lutego 1991r. mówi <xBRx/>o działalności niepodległościowej do dnia 5 lutego 1946r., jednak nie ulega wątpliwości, że wnioskodawczyni została aresztowana w dniu 5 maja 1946r. za chronienie organizacji niepodległościowej w okresie wcześniejszym, od zajęcia miejscowości <xAnon>Ż.</xAnon> przez wojska radzieckie do chwili jej aresztowania.</xText> <xText>Treść zaświadczenia (k. 9-10) nie daje podstaw do przypuszczeń, że akta sprawy zachowały się, nie precyzuje też, co było podstawą uchylenia wyroku skazującego wnioskodawczynię. Mogło nią być, jak wspomniano wyżej, stwierdzenie, iż wnioskodawczyni była osobą nieletnią. Zakładając nawet, że było to wynikiem uniewinnienia, to jest przecież rzeczą oczywistą, że wyrok uniewinniający nie kreuje rzeczywistości, to znaczy nie przesądza, że nie istniała organizacja niepodległościowa lub że wnioskodawczyni o niej nie wiedziała i nie mogła o niej donieść, a jedynie wskazuje na brak wystarczających dowodów.</xText> <xText>Sąd poprawił błędną podstawę prawną zasądzonego zadośćuczynienia którą jest art. 8 ust. 2a a nie art. 8a ust. 2 ustawy lutowej jak podano w wyroku.</xText> <xText/> <xText>/AW</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mariusz Żak

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 304/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 października 2006 r. Sąd Apelacyjny w KatowicachII Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Mariusz Żak Sędziowie SSA Stanisław Raszka (spr.) SSA Mirosław Ziaja Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej po rozpoznaniu w dniu 26 października 2006 r. sprawy z wnioskuR. S. o odszkodowanie i zadośćuczynienie na skutek apelacji prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Wydział Zamiejscowyw Wodzisławiu Śląskim z dnia 8 czerwca 2006r. sygn. akt V Ko 86/05 1/ zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyjmuje, iż podstawą prawną zasądzonego zadośćuczynienia jestart. 8 ust. 2 a ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego; 2/ w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; 3/ kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 304/06 UZASADNIENIE R. S.złożyła wniosek o zasądzenie na jej rzecz, kwoty 120.000 złotych, tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania za pozbawienie jej wolności w okresie od 5 maja 1946 roku do 14 marca 1947 roku na mocy wyroku Trybunału Wojennego Wojsk NKWD obwodu(...). Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział V Karny Zamiejscowyw Wodzisławiu Śląskim wyrokiem z dnia 8 czerwca 2006 roku, zasądził na rzeczR. S.tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przez niąw wyniku represji radzieckich organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości kwotę 11.000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku. Wyrok zaskarżył apelacją prokurator zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na uznaniu za wiarygodne zeznanie wnioskodawczynii oparciu wyłącznie o nie rozstrzygnięcia, iżR. S.była represjonowana za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, podczas gdy wszystkie pozostałe dowody zgromadzone w sprawie przeczą temu, wskazując iż ograniczone represje radzieckiego wymiaru sprawiedliwości spotkały ją za nielojalność obywatelską, polegającą na niepowiadomieniu władz o istnieniu na wsi w której mieszkała oddziału Armii Krajowej, wnosząc o zmianę zaskarżonego orzeczenia i oddalenie roszczeniaR. S.. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja prokuratora nie zasługuje na uwzględnienie. Sprowadza się do polemiki z ustaleniami sądu orzekającego, a ocena, że wnioskodawczyni niepowiadamiając o istnieniu na wsi oddziału Armii Krajowej dopuściła się nielojalności obywatelskiej i nie była to działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego musi budzić zdecydowany sprzeciw. Sąd orzekający przeprowadził na rozprawie wszystkie dostępne dowody. Materiał dowodowyw sprawie jest skąpy, jednak nie mogło być inaczej z uwagi na upływ czasu, zerwanie kontaktu z mieszkańcamiŻ., którzy zostali na miejscui rozproszenie tych, którzy zostali repatriowani do Polski. W tej sytuacji najważniejszym dowodem muszą być zeznania wnioskodawczyni, które słusznie sąd orzekający uznał za wiarygodne. Podawanie przez wnioskodawczynię różnych dat urodzenia nie może dyskwalifikować jej wiarygodności. Podstawowym dokumentem dla stwierdzenia tożsamości a w szczególności daty urodzenia są akta stanu cywilnego i należy przyjąć za prawdziwą datę urodzenia wnioskodawczyni, podaną w skróconym odpisie aktu urodzenia (k.43). Podanie przed sądem wojskowym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych późniejszej daty urodzenia zostało w przekonujący sposób wyjaśnione przez wnioskodawczynię chęcią uniknięcia surowej kary i być może dzięki temu, wyrok skazujący został uchylony przez Sąd Najwyższy ZSRR. Jak wynika z zaświadczenia (k. 9 i 10) sądy ZSRR dysponowały jedynie przybliżoną datą urodzenia – roczną – 1931 rok i późniejsze dokumenty, zawierające błędną datę, mogą być tego konsekwencją. Rok urodzenia 1930 przy którym upiera się prokurator, a wynikający z dowodu osobistego jest najmniej prawdopodobny, bo w tym roku urodziła się jej siostraJ.(dokument dotyczący repatriacji – k.28). Siostra wnioskodawczyniJ. B.także podaje rok 1930 jako datę urodzenia siostryJ.(k. 36). Brat wnioskodawczyni podaje z kolei, że wnioskodawczyni urodziła się w 1928 roku. Wnioskodawczyni, której cała rodzina została deportowana, może określać swój pobyt w rodzinnej miejscowości (do wkroczenia wojsk niemieckich) jako ukrywanie się a z jej zeznań wynika dostatecznie wyraźnie, że było to możliwe tylko dzięki pomocy innych osób. Prawdą jest, że wnioskodawczyni słuchana przez prokuratora Głównej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu – Instytut Pamięci Narodowej (k. 7-8) zeznała nieprawdę i dla uzyskania uprawnień kombatanckich przedstawiła nieprawdziwy życiorys, z którego wynikało, że była deportowana od lutego 1940r. (k. 22 i 25 odwrót). Jednak fakt skazania jej przez sąd wojskowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i pozbawienie wolności w okresie od 5 maja 1946 roku do 14 marca 1947 roku za to że nie doniosłao istnieniu działającej wŻ.organizacji (...)musi być uznany za bezsporny. Wynika on nie tylko z zeznań wnioskodawczyni ale także z dokumentów znajdujących się w archiwach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Białoruskiej. Dokumenty te potwierdzają w pełni zeznania wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni była osobą zbyt mało ważną, nie stanowiącą zagrożenia dla ówczesnej władzy, aby podejrzewać, że sfingowano proces żeby pozbawić ją wolności. Nie ulega wątpliwości, że w miejscowościŻ.,w której mieszkała, istniała organizacja będąca kontynuacją Armii Krajowej, że wiedziały o tym organy bezpieczeństwa ZSRR i że ich zdaniem wnioskodawczyni posiadała informacje o tejże organizacji, których wspomnianym organom ZSRR nie ujawniła. Lojalność wnioskodawczyni wobec organizacji reprezentującej Państwo Polskie, którego była obywatelką, nie akceptującej wcielenia terenów na której działała do ZSRR, musi być oceniona jako działanie na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Wprawdzie art. 8 ust. 2b ustawy z dnia 23 lutego 1991r. mówio działalności niepodległościowej do dnia 5 lutego 1946r., jednak nie ulega wątpliwości, że wnioskodawczyni została aresztowana w dniu 5 maja 1946r. za chronienie organizacji niepodległościowej w okresie wcześniejszym, od zajęcia miejscowościŻ.przez wojska radzieckie do chwili jej aresztowania. Treść zaświadczenia (k. 9-10) nie daje podstaw do przypuszczeń, że akta sprawy zachowały się, nie precyzuje też, co było podstawą uchylenia wyroku skazującego wnioskodawczynię. Mogło nią być, jak wspomniano wyżej, stwierdzenie, iż wnioskodawczyni była osobą nieletnią. Zakładając nawet, że było to wynikiem uniewinnienia, to jest przecież rzeczą oczywistą, że wyrok uniewinniający nie kreuje rzeczywistości, to znaczy nie przesądza, że nie istniała organizacja niepodległościowa lub że wnioskodawczyni o niej nie wiedziała i nie mogła o niej donieść, a jedynie wskazuje na brak wystarczających dowodów. Sąd poprawił błędną podstawę prawną zasądzonego zadośćuczynienia którą jest art. 8 ust. 2a a nie art. 8a ust. 2 ustawy lutowej jak podano w wyroku. /AW

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKz_000687_2006_Uz_2006-11-08_001

II AKz 687/06

2006-11-08 01:00:00.0 CET

2014-06-24 20:15:06.0 CEST

2014-06-18 07:00:29.0 CEST

15150000

1006

DECISION, REASON

Sygn. akt II AKz 687/06 POSTANOWIENIE Dnia 8 listopada 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący- Sędzia S.A. Mariusz Żak (spr.) S.A. Helena Kubaty S.A. Bożena Brewczyńska Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w sprawie przeciwko T. K. podejrzanemu o przestępstwa z art. 286§1 kk w zw. z art. 64§1 kk i 65 kk i inne zażalenia podejrzanego na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicac

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2006" xEditor="mgierszner" xToPage="5" xPublisher="rkopiec" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000687" xVolType="15/150000/0001006/AKz"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKz 687/06</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 8 listopada 2006 roku</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xText> <xText><xBx>Przewodniczący- Sędzia S.A. Mariusz Żak (spr.)</xBx></xText> <xText><xBx> S.A. Helena Kubaty </xBx></xText> <xText><xBx> S.A. Bożena Brewczyńska</xBx></xText> <xText><xBx> Protokolant Izabela Rybok </xBx></xText> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej <xBx>Małgorzaty Siemińskiej </xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie przeciwko<xBx> <xAnon>T. K.</xAnon></xBx></xText> <xText>podejrzanemu o przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 65" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">65 kk</xLexLink> i inne</xText> <xText>zażalenia podejrzanego</xText> <xText>na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 września 2006 roku, sygn. akt II AKp 300/06</xText> <xText>w przedmiocie przedłużenia czasu trwania tymczasowego aresztowania</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437§1 kpk</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>p o s t a n a w i a</xBx></xText> <xText xALIGNx="center">zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Postanowieniem z dnia 27 września 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach przedłużył do dnia 30 grudnia 2006 roku czas dalszego stosowania tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego <xAnon>T. K.</xAnon>, aresztowanego na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w<xAnon>K.</xAnon>z dnia 24 września 2002 roku, sygn. akt <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Na postanowienie to zażalenie złożył podejrzany. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił on obrazę:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 45;art. 45 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej</xLexLink>, art. 5 ust. 3 i art. 6 ust.1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 1;art. 2 § 1 pkt. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2§1 pkt 4 kpk</xLexLink> poprzez naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2§2 kpk</xLexLink> poprzez oparcie rozstrzygnięcia na nieprawdziwych i niepełnych ustaleniach faktycznych;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 253;art. 253 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.253§1 kpk</xLexLink> poprzez brak wyjaśnienia przyczyn, ze względu na które zastosowanie łagodniejszych środków zapobiegawczych okazało się niewystarczające;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 257;art. 257 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 257§1 kpk</xLexLink> poprzez naruszenie zasady minimalizacji środków zapobiegawczych;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 256" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 256 kpk</xLexLink> poprzez nie dostrzeżenie niewłaściwego wykorzystanie przez prokuratora okresów, na jakie dotychczas przedłużany był areszt wobec podejrzanego;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258§1 i 2 kpk</xLexLink> poprzez błędne ustalenie istnienia przesłanek szczególnych stosowania izolacyjnego środka zapobiegawczego;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 263;art. 263 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 263§4 kpk</xLexLink> poprzez oparcie rozstrzygnięcia na stwierdzeniu rzekomego istnienia „istotnych, obiektywnych przeszkód”, mimo uznania niekonstytucyjności wskazanego kryterium.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>W rozwinięciu zarzutów podejrzany <xAnon>T. K.</xAnon> zakwestionował każdą z przesłanek, na podstawie których sąd I instancji stwierdził potrzebę dalszego stosowania tymczasowego aresztowania. Stanął na stanowisku, iż posiada stałe miejsce zamieszkania, a przed organami ścigania nie ukrywał się, na co uprzednio złożył stosowne dokumenty. Obawę matactwa uznał za nieuzasadnioną, gdyż z własnej woli wycofał się z działalności w grupach przestępczych, przeciwko których członkom następnie złożył obciążające wyjaśnienia. Skarżący nie zgodził się nadto, iż wciąż grozi mu surowa kara pozbawienia wolności, skoro w areszcie przebywa już ponad 4 lata, a zachodzą przesłanki, by skorzystał z dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary na zasadzie <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60§3 kk</xLexLink>, do czego konsekwentnie zmierza od początku prowadzonego przeciwko niemu postępowania, a więc w jego interesie leży, by postępowania nie utrudniać. <xAnon>T. K.</xAnon> powołał się na swój zły stan zdrowia i podał, iż w warunkach aresztu śledczego utrudnia mu się dostarczanie leków hamujących rozwój choroby, nadto od ponad roku nie przeprowadzono koniecznej konsultacji z lekarzem specjalistą. Zdaniem podejrzanego warunki w jakich żyją i przebywają jego dwie córki powodują dla nich dotkliwe skutki wymagające rozważenia, czy nie zachodzą przesłanki negatywne stosowania tymczasowego aresztowania, o których stanowi <xLexLink xArt="art. 259;art. 259 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 259§1 kpk</xLexLink>. Ten sam argument podejrzany podniósł wobec złego stanu zdrowia jego matki, cierpiącej na liczne schorzenia. W dalszej części zażalenia podejrzany cytując kolejne postanowienia tut. Sądu Apelacyjnego twierdzi, iż postępowanie przygotowawcze prowadzone jest w sposób przewlekły i nierzetelny, a prokurator, wbrew wskazaniom sądu, nie zmierza do zakończenia prowadzonego śledztwa.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Zażalenie podejrzanego nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Podejrzanemu <xAnon>T. K.</xAnon> przedstawiono liczne zarzuty popełnienia przestępstw przeciwko mieniu, które polegać miały m.in. na wyłudzaniu towaru w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, wyrządzeniu szkody majątkowej w wielkich rozmiarach <xAnon> spółce z o.o. (...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>K.</xAnon>, praniu brudnych pieniędzy oraz udziale w zorganizowanej grupie mającej na celu popełnianie przestępstw. Odnoście większości zarzutów podejrzany nie kwestionuje swojego sprawstwa i złożył obszerne wyjaśnienia, znajdujące potwierdzenie również w zeznaniach świadków i zabezpieczonej dokumentacji. Uznać zatem należało, iż zachodzi wysokie prawdopodobieństwo w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 249;art. 249 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 249§1 kpk</xLexLink>, iż <xAnon>T. K.</xAnon> popełnił zarzucane mu czyny zabronione.</xText> <xText>Podejrzany w złożonym zażaleniu zasadniczo podważył istnienie wszystkich przesłanek dalszego stosowania tymczasowego aresztowania. Analiza akt sprawy prowadzi jednakże do wniosku, iż zaskarżone postanowienie wolne jest od uchybień wskazanych przez <xAnon>T. K.</xAnon>.</xText> <xText>Stwierdzić należy, iż obawa ucieczki, bądź ukrywania się podejrzanego jest realna, bowiem przed zatrzymaniem w roku 2002 <xAnon>T. K.</xAnon> ukrywał się przed wymiarem sprawiedliwości i był poszukiwany listem gończym. Fakt posiadania stałego zameldowania poświadczonego dokumentem urzędowym obawy tej w żadnym wypadku nie usuwa, podobnie jak i dobrowolne składanie przez podejrzanego wyjaśnień i ujawnianie okoliczności przestępczej działalności. Dlatego też istnienie przesłanki z <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1;art. 258 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258§1§1 kpk</xLexLink> nie budzi wątpliwości.</xText> <xText>Odnosząc się z kolei do obawy matactwa, o której stanowi <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1;art. 258 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258§1 pkt 2 kpk</xLexLink>, należy uznać, iż również jest ona realna. <xAnon>T. K.</xAnon> zarzucono udział w zorganizowanej grupie przestępczej. Grupy takie- jak wiadomo- charakteryzują się hierarchiczną strukturą organizacyjną a poszczególni ich członkowie pełnią ściśle określone role i są podporządkowani kierownictwu. W składanych wyjaśnieniach kilkakrotnie zwracał on uwagę, iż działał na czyjeś polecenie. Wobec tego istnieje realna groźba, iż przebywając na wolności mógłby w sposób bezprawny wpływać na zeznania świadków, bądź ustalać treść składanych wyjaśnień z innymi osobami, celem uniknięcia odpowiedzialności karnej. Nie bez znaczenia jest też fakt, iż dotychczasowe ustalenia śledztwa czynią wysoce prawdopodobnym, iż rola podejrzanego w ramach grupy przestępczej mogła być istotna.</xText> <xText>Część z czynów zarzucanych podejrzanemu zagrożona jest karą pozbawienia wolności w wymiarze przekraczającym 8 lat. Mnogość zarzucanych czynów, okoliczności ich popełnienia, działanie w warunkach <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§1 kk</xLexLink> oraz rozmiar wyrządzonych szkód wskazują, iż podejrzanemu realnie grozi surowa kara o jakiej mowa w <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258§2 kpk</xLexLink>. Zasadnie zatem uznał sąd I instancji, że konieczne jest zatem zabezpieczenie prawidłowego toku procesu poprzez dalsze stosowanie wobec <xAnon>T. K.</xAnon> najsurowszego środka zapobiegawczego, gdyż środki o charakterze łagodniejszych mogłyby okazać się niewystarczające. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądów apelacyjnych uprawnione jest domniemanie, iż grożąca surowa kara może skłaniać do podejmowania działań zmierzających do zakłócenia toku procesu by zapobiec skutecznemu wymierzeniu kary, a potem przystąpieniu do jej wykonania (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20.07.2005 roku, II AKz 445/05, KZS 2005/12/63). Zaprzeczając istnieniu przesłanki z <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 258§2 kpk</xLexLink> <xAnon>T. K.</xAnon> stwierdził, iż jej przyjęciu stoi na przeszkodzie czasookres, przez jaki stosowany jest wobec niego izolacyjny środek zapobiegawczy. Z zarzutem tym nie można się zgodzić. W okresie od 6.10.2003 roku do 6.10.2004 roku podejrzany odbył karę 1 roku pozbawienia wolności wymierzoną mu w innej, zatem na poczet ewentualnie wymierzonej kary może zostać mu zaliczony okres w przybliżeniu 3 lat i 4 miesięcy. W tym kontekście sąd odwoławczy uznał, że choć znaczenie rozpatrywanej przesłanki istotnie zmalało, to nadal jest ona aktualna. Należy mieć jednak w polu widzenia, iż argumenty podejrzanego z czasem mogą nabierać na znaczeniu, a zagrożenie surową karą w bliskiej perspektywie czasowej może okazać się nieprzekonującym uzasadnieniem dla dalszego stosowania tymczasowego aresztowania. <xAnon>T. K.</xAnon> podnosi nadto, iż wobec podjęcia współpracy z prokuratorem oraz informowania o osobach uczestniczących w popełnianiu przestępstw i istotnych okolicznościach ich popełnienia, zasadnym będzie zastosowanie instytucji przewidzianej w <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 60§3 kpk</xLexLink>, co doprowadzi do obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia wymierzonej podejrzanemu kary. Argumentację tą należy uznać za przedwczesną, bowiem nie sposób już na obecnym etapie postępowania rozstrzygnąć, czy istotnie wobec podejrzanego będą istniały przesłanki do wymierzenia kary pozbawienia wolności nadzwyczajne złagodzonej. Konieczne jest bowiem dokładne zweryfikowanie wszystkich informacji podawanych przez podejrzanego, do czego konieczne jest przesłuchanie znacznej ilości świadków, zabezpieczenie obszernej dokumentacji, a następnie ocena wiarygodności tak zgromadzonego materiału dowodowego. Ostateczne rozstrzygnięcie tej kwestii nastąpić będzie mogło dopiero na etapie postępowania sądowego.</xText> <xText>Nie stwierdził sąd odwoławczy żadnej z przesłanek negatywnych opisanych w <xLexLink xArt="art. 259" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 259 kpk</xLexLink>, które nakazywałyby uchylenie tymczasowego aresztowania wobec <xAnon>T. K.</xAnon>. Brak jest dowodów wskazujących, iż obecny stan zdrowia podejrzanego niesie dla jego życia lub zdrowia poważne niebezpieczeństwo. Z analizy akt sprawy wynika, iż na poparcie tego twierdzenia dysponuje on wyłącznie dwiema niemiarodajnymi opiniami sporządzonymi na podstawie korespondencji i nie poprzedzonymi niezbędnymi badaniami lekarskimi. W roku 2005 korzystał on natomiast z pomocy lekarskiej i jeżeli stan jego zdrowia istotnie się pogorszył konieczna jest kolejna konsultacja lekarska. Dotychczas zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala jednak stwierdzić, iż dolegliwości, na jakie uskarża się podejrzany wykluczają jego dalszy pobyt w areszcie śledczym.</xText> <xText>Również bezzasadny jest zarzut zmierzający do wykazania, iż stosowanie tymczasowego aresztowania powoduje wyjątkowo ciężkie skutki dla najbliższej rodziny podejrzanego. Podnosząc go <xAnon>T. K.</xAnon> domaga się przeprowadzenia wywiadu kuratorskiego na okoliczność stanu zdrowia oraz warunków bytowych swoich dzieci oraz matki. Stwierdzić należy, iż na etapie postępowania zażaleniowego przeprowadzenie tych dowodów nie jest uzasadnione, gdyż jego celem jest przede wszystkim kontrola ustaleń poczynionych przez sąd I instancji, a nie dokonywanie i ocena nowych okoliczności, które w momencie wydawania zaskarżonego postanowienia nie były znane. Jeżeli podejrzany twierdzi, iż negatywne skutki jego osadzenia są wyjątkowo ciężkie, może na tej podstawie wystąpić z odrębnym wnioskiem o uchylenie stosowania tymczasowego aresztowania w trybie <xLexLink xArt="art. 254;art. 254 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 254§1 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Od daty zastosowania izolacyjnego środka zapobiegawczego wobec podejrzanego upłynął już okres 4 lat, przy czym sprawa wciąż znajduje się na etapie postępowania przygotowawczego. Należało zatem przeprowadzić- co uczynił Sąd orzekający w pierwszej instancji- wnikliwą analizę akt sprawy, mającą na celu ustalenie, czy wciąż aktualna jest przesłanka z <xLexLink xArt="art. 263;art. 263 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 263§4 kpk</xLexLink>, gdyż prokurator kolejny raz wystąpił do Sądu w trybie wskazanego przepisu. W przedmiotowej sprawie tut. Sąd Apelacyjny wielokrotnie już zwracał uwagę na znaczny stopień skomplikowania sprawy, co implikuje konieczność przeprowadzenia szeregu szczegółowych ustaleń odnośnie poszczególnych czynów objętych śledztwem. Kolejne wątki są nie tylko efektem ustaleń prokuratury, lecz wynikają również z informacji podawanych przez samego podejrzanego w trakcie kolejnych przesłuchań. Trzeba jednak stanowczo podkreślić, iż każde śledztwo winno być prowadzone w rozsądnych granicach i ukończone w odpowiednim terminie, by nie zostało naruszone prawo strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. To na prokuratorze ciąży obowiązek odpowiedniego zorganizowania czynności śledczych. Już w postanowieniu z dnia 21.09.2005 roku w niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny zwracał uwagę na potrzebę finalizowania czynności, a mimo to śledztwo jest nadal prowadzone i zostało przedłużone do marca 2007 roku. Konieczność ciągłego uzupełniania materiału dowodowego nie budzi wątpliwości, jednakże należy rozważyć definitywne zakończenie postępowania przynajmniej odnośnie części z zarzucanych podejrzanemu czynów. Trzeba mieć w polu widzenia, iż postępowanie przed sądem- z uwagi na obszerność zgromadzonego materiału dowodowego- również będzie czasochłonne, a podejrzany już przez okres ponad 4 lat posiada status tymczasowo aresztowanego. W konsekwencji w niedalekim czasie może to doprowadzić do konieczności uchylenia stosowanego środka zapobiegawczego, który w żadnym wypadku nie może być antycypacją kary. Zatem w pierwszej kolejności prokurator powinien skoncentrować swoje działania na tych wątkach sprawy, które są najbardziej zaawansowane, by śledztwo w tym kierunku ukończyć możliwie najszybciej. W złożonym wniosku prokurator nie wyklucza postawienia zarzutów kolejnym osobom. Wymaga stanowczego podkreślenia- co uczyniono także w motywach zaskarżonego postanowienia- iż poszerzenie przedmiotowe, bądź podmiotowe prowadzonego śledztwa nie może w dalszym toku postępowania spowodować ponownego wystąpienia z wnioskiem o przedłużenie stosowania tymczasowego aresztowania wobec <xAnon>T. K.</xAnon>, bowiem wobec tego podejrzanego winny być przeprowadzone jeszcze jedynie czynności niezbędne i bezpośrednio zmierzające do zakończenia postępowania przygotowawczego.</xText> <xText>Kwestionując istnienie przesłanki z <xLexLink xArt="art. 263;art. 263 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 263§4 kpk</xLexLink> skarżący zarzucił, iż prokurator niewłaściwie wykorzystuje okresy, na jakie przedłużane jest śledztwo, a przede wszystkim nie przeprowadza zamierzonych czynności z udziałem podejrzanego. Stanowisko to nie jest trafne, albowiem wyjaśnianie kolejnych okoliczności sprawy nie musi polegać na prowadzeniu czynności z udziałem podejrzanego, a weryfikacja jego wyjaśnień następuje głównie poprzez gromadzenie odpowiedniej dokumentacji, bądź czynności przeprowadzane z udziałem świadków oraz pozostałych podejrzanych.</xText> <xText>Nietrafnie powołał się podejrzany na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lipca 2006 roku, sygn. akt SK 58/03. Orzeczenie to bowiem odnosiło się do nieco odmiennego stanu faktycznego i nie może znaleźć analogicznego zastosowania w niniejszej sprawie. Sąd I instancji w zaskarżonym orzeczeniu nie powołał się na „istnienie innych istotnych przeszkód, których usunięcie nie było możliwe”, a tylko w tym zakresie <xLexLink xArt="art. 263;art. 263 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 263§4 kpk</xLexLink> został uznany za niezgodny z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją RP</xLexLink>. Analizując natomiast motywy zaskarżonego postanowienia można wyprowadzić wniosek, iż przedłużenie tymczasowego aresztowania w trybie ekstraordynaryjnym wynika z konieczności przeprowadzenia dalszych czynności dowodowych w sprawie o szczególnej zawiłości, a w tej części <xLexLink xArt="art. 263;art. 263 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 263§4 kpk</xLexLink> z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">Konstytucją RP</xLexLink> jest zgodny. W omawianym orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny zwrócił natomiast szczególną uwagę na znaczenie tymczasowości stosowania najsurowszego środka zapobiegawczego w postępowaniu przygotowawczym i przede wszystkim to kryterium prokurator w dalszym toku sprawy winien mieć na względzie.</xText> <xText>Wobec powyższego orzeczono jak w części dyspozytywnej postanowienia.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mariusz Żak

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt II AKz 687/06 POSTANOWIENIE Dnia 8 listopada 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący- Sędzia S.A. Mariusz Żak (spr.) S.A. Helena Kubaty S.A. Bożena Brewczyńska Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prokuratury ApelacyjnejMałgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w sprawie przeciwkoT. K. podejrzanemu o przestępstwa zart. 286§1 kkw zw. zart. 64§1 kki65 kki inne zażalenia podejrzanego na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 września 2006 roku, sygn. akt II AKp 300/06 w przedmiocie przedłużenia czasu trwania tymczasowego aresztowania na podstawieart. 437§1 kpk p o s t a n a w i a zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy UZASADNIENIE Postanowieniem z dnia 27 września 2006 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach przedłużył do dnia 30 grudnia 2006 roku czas dalszego stosowania tymczasowego aresztowania wobec podejrzanegoT. K., aresztowanego na mocy postanowienia Sądu Rejonowego wK.z dnia 24 września 2002 roku, sygn. akt(...) Na postanowienie to zażalenie złożył podejrzany. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił on obrazę: - art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, art. 5 ust. 3 i art. 6 ust.1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności,art. 2§1 pkt 4 kpkpoprzez naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie; art. 2§2 kpkpoprzez oparcie rozstrzygnięcia na nieprawdziwych i niepełnych ustaleniach faktycznych; art.253§1 kpkpoprzez brak wyjaśnienia przyczyn, ze względu na które zastosowanie łagodniejszych środków zapobiegawczych okazało się niewystarczające; art. 257§1 kpkpoprzez naruszenie zasady minimalizacji środków zapobiegawczych; art. 256 kpkpoprzez nie dostrzeżenie niewłaściwego wykorzystanie przez prokuratora okresów, na jakie dotychczas przedłużany był areszt wobec podejrzanego; art. 258§1 i 2 kpkpoprzez błędne ustalenie istnienia przesłanek szczególnych stosowania izolacyjnego środka zapobiegawczego; art. 263§4 kpkpoprzez oparcie rozstrzygnięcia na stwierdzeniu rzekomego istnienia „istotnych, obiektywnych przeszkód”, mimo uznania niekonstytucyjności wskazanego kryterium. W rozwinięciu zarzutów podejrzanyT. K.zakwestionował każdą z przesłanek, na podstawie których sąd I instancji stwierdził potrzebę dalszego stosowania tymczasowego aresztowania. Stanął na stanowisku, iż posiada stałe miejsce zamieszkania, a przed organami ścigania nie ukrywał się, na co uprzednio złożył stosowne dokumenty. Obawę matactwa uznał za nieuzasadnioną, gdyż z własnej woli wycofał się z działalności w grupach przestępczych, przeciwko których członkom następnie złożył obciążające wyjaśnienia. Skarżący nie zgodził się nadto, iż wciąż grozi mu surowa kara pozbawienia wolności, skoro w areszcie przebywa już ponad 4 lata, a zachodzą przesłanki, by skorzystał z dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary na zasadzieart. 60§3 kk, do czego konsekwentnie zmierza od początku prowadzonego przeciwko niemu postępowania, a więc w jego interesie leży, by postępowania nie utrudniać.T. K.powołał się na swój zły stan zdrowia i podał, iż w warunkach aresztu śledczego utrudnia mu się dostarczanie leków hamujących rozwój choroby, nadto od ponad roku nie przeprowadzono koniecznej konsultacji z lekarzem specjalistą. Zdaniem podejrzanego warunki w jakich żyją i przebywają jego dwie córki powodują dla nich dotkliwe skutki wymagające rozważenia, czy nie zachodzą przesłanki negatywne stosowania tymczasowego aresztowania, o których stanowiart. 259§1 kpk. Ten sam argument podejrzany podniósł wobec złego stanu zdrowia jego matki, cierpiącej na liczne schorzenia. W dalszej części zażalenia podejrzany cytując kolejne postanowienia tut. Sądu Apelacyjnego twierdzi, iż postępowanie przygotowawcze prowadzone jest w sposób przewlekły i nierzetelny, a prokurator, wbrew wskazaniom sądu, nie zmierza do zakończenia prowadzonego śledztwa. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Zażalenie podejrzanego nie zasługuje na uwzględnienie. PodejrzanemuT. K.przedstawiono liczne zarzuty popełnienia przestępstw przeciwko mieniu, które polegać miały m.in. na wyłudzaniu towaru w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, wyrządzeniu szkody majątkowej w wielkich rozmiarachspółce z o.o. (...)z siedzibą wK., praniu brudnych pieniędzy oraz udziale w zorganizowanej grupie mającej na celu popełnianie przestępstw. Odnoście większości zarzutów podejrzany nie kwestionuje swojego sprawstwa i złożył obszerne wyjaśnienia, znajdujące potwierdzenie również w zeznaniach świadków i zabezpieczonej dokumentacji. Uznać zatem należało, iż zachodzi wysokie prawdopodobieństwo w rozumieniuart. 249§1 kpk, iżT. K.popełnił zarzucane mu czyny zabronione. Podejrzany w złożonym zażaleniu zasadniczo podważył istnienie wszystkich przesłanek dalszego stosowania tymczasowego aresztowania. Analiza akt sprawy prowadzi jednakże do wniosku, iż zaskarżone postanowienie wolne jest od uchybień wskazanych przezT. K.. Stwierdzić należy, iż obawa ucieczki, bądź ukrywania się podejrzanego jest realna, bowiem przed zatrzymaniem w roku 2002T. K.ukrywał się przed wymiarem sprawiedliwości i był poszukiwany listem gończym. Fakt posiadania stałego zameldowania poświadczonego dokumentem urzędowym obawy tej w żadnym wypadku nie usuwa, podobnie jak i dobrowolne składanie przez podejrzanego wyjaśnień i ujawnianie okoliczności przestępczej działalności. Dlatego też istnienie przesłanki zart. 258§1§1 kpknie budzi wątpliwości. Odnosząc się z kolei do obawy matactwa, o której stanowiart. 258§1 pkt 2 kpk, należy uznać, iż również jest ona realna.T. K.zarzucono udział w zorganizowanej grupie przestępczej. Grupy takie- jak wiadomo- charakteryzują się hierarchiczną strukturą organizacyjną a poszczególni ich członkowie pełnią ściśle określone role i są podporządkowani kierownictwu. W składanych wyjaśnieniach kilkakrotnie zwracał on uwagę, iż działał na czyjeś polecenie. Wobec tego istnieje realna groźba, iż przebywając na wolności mógłby w sposób bezprawny wpływać na zeznania świadków, bądź ustalać treść składanych wyjaśnień z innymi osobami, celem uniknięcia odpowiedzialności karnej. Nie bez znaczenia jest też fakt, iż dotychczasowe ustalenia śledztwa czynią wysoce prawdopodobnym, iż rola podejrzanego w ramach grupy przestępczej mogła być istotna. Część z czynów zarzucanych podejrzanemu zagrożona jest karą pozbawienia wolności w wymiarze przekraczającym 8 lat. Mnogość zarzucanych czynów, okoliczności ich popełnienia, działanie w warunkachart. 64§1 kkoraz rozmiar wyrządzonych szkód wskazują, iż podejrzanemu realnie grozi surowa kara o jakiej mowa wart. 258§2 kpk. Zasadnie zatem uznał sąd I instancji, że konieczne jest zatem zabezpieczenie prawidłowego toku procesu poprzez dalsze stosowanie wobecT. K.najsurowszego środka zapobiegawczego, gdyż środki o charakterze łagodniejszych mogłyby okazać się niewystarczające. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądów apelacyjnych uprawnione jest domniemanie, iż grożąca surowa kara może skłaniać do podejmowania działań zmierzających do zakłócenia toku procesu by zapobiec skutecznemu wymierzeniu kary, a potem przystąpieniu do jej wykonania (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20.07.2005 roku, II AKz 445/05, KZS 2005/12/63). Zaprzeczając istnieniu przesłanki zart. 258§2 kpkT. K.stwierdził, iż jej przyjęciu stoi na przeszkodzie czasookres, przez jaki stosowany jest wobec niego izolacyjny środek zapobiegawczy. Z zarzutem tym nie można się zgodzić. W okresie od 6.10.2003 roku do 6.10.2004 roku podejrzany odbył karę 1 roku pozbawienia wolności wymierzoną mu w innej, zatem na poczet ewentualnie wymierzonej kary może zostać mu zaliczony okres w przybliżeniu 3 lat i 4 miesięcy. W tym kontekście sąd odwoławczy uznał, że choć znaczenie rozpatrywanej przesłanki istotnie zmalało, to nadal jest ona aktualna. Należy mieć jednak w polu widzenia, iż argumenty podejrzanego z czasem mogą nabierać na znaczeniu, a zagrożenie surową karą w bliskiej perspektywie czasowej może okazać się nieprzekonującym uzasadnieniem dla dalszego stosowania tymczasowego aresztowania.T. K.podnosi nadto, iż wobec podjęcia współpracy z prokuratorem oraz informowania o osobach uczestniczących w popełnianiu przestępstw i istotnych okolicznościach ich popełnienia, zasadnym będzie zastosowanie instytucji przewidzianej wart. 60§3 kpk, co doprowadzi do obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia wymierzonej podejrzanemu kary. Argumentację tą należy uznać za przedwczesną, bowiem nie sposób już na obecnym etapie postępowania rozstrzygnąć, czy istotnie wobec podejrzanego będą istniały przesłanki do wymierzenia kary pozbawienia wolności nadzwyczajne złagodzonej. Konieczne jest bowiem dokładne zweryfikowanie wszystkich informacji podawanych przez podejrzanego, do czego konieczne jest przesłuchanie znacznej ilości świadków, zabezpieczenie obszernej dokumentacji, a następnie ocena wiarygodności tak zgromadzonego materiału dowodowego. Ostateczne rozstrzygnięcie tej kwestii nastąpić będzie mogło dopiero na etapie postępowania sądowego. Nie stwierdził sąd odwoławczy żadnej z przesłanek negatywnych opisanych wart. 259 kpk, które nakazywałyby uchylenie tymczasowego aresztowania wobecT. K.. Brak jest dowodów wskazujących, iż obecny stan zdrowia podejrzanego niesie dla jego życia lub zdrowia poważne niebezpieczeństwo. Z analizy akt sprawy wynika, iż na poparcie tego twierdzenia dysponuje on wyłącznie dwiema niemiarodajnymi opiniami sporządzonymi na podstawie korespondencji i nie poprzedzonymi niezbędnymi badaniami lekarskimi. W roku 2005 korzystał on natomiast z pomocy lekarskiej i jeżeli stan jego zdrowia istotnie się pogorszył konieczna jest kolejna konsultacja lekarska. Dotychczas zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala jednak stwierdzić, iż dolegliwości, na jakie uskarża się podejrzany wykluczają jego dalszy pobyt w areszcie śledczym. Również bezzasadny jest zarzut zmierzający do wykazania, iż stosowanie tymczasowego aresztowania powoduje wyjątkowo ciężkie skutki dla najbliższej rodziny podejrzanego. Podnosząc goT. K.domaga się przeprowadzenia wywiadu kuratorskiego na okoliczność stanu zdrowia oraz warunków bytowych swoich dzieci oraz matki. Stwierdzić należy, iż na etapie postępowania zażaleniowego przeprowadzenie tych dowodów nie jest uzasadnione, gdyż jego celem jest przede wszystkim kontrola ustaleń poczynionych przez sąd I instancji, a nie dokonywanie i ocena nowych okoliczności, które w momencie wydawania zaskarżonego postanowienia nie były znane. Jeżeli podejrzany twierdzi, iż negatywne skutki jego osadzenia są wyjątkowo ciężkie, może na tej podstawie wystąpić z odrębnym wnioskiem o uchylenie stosowania tymczasowego aresztowania w trybieart. 254§1 kpk. Od daty zastosowania izolacyjnego środka zapobiegawczego wobec podejrzanego upłynął już okres 4 lat, przy czym sprawa wciąż znajduje się na etapie postępowania przygotowawczego. Należało zatem przeprowadzić- co uczynił Sąd orzekający w pierwszej instancji- wnikliwą analizę akt sprawy, mającą na celu ustalenie, czy wciąż aktualna jest przesłanka zart. 263§4 kpk, gdyż prokurator kolejny raz wystąpił do Sądu w trybie wskazanego przepisu. W przedmiotowej sprawie tut. Sąd Apelacyjny wielokrotnie już zwracał uwagę na znaczny stopień skomplikowania sprawy, co implikuje konieczność przeprowadzenia szeregu szczegółowych ustaleń odnośnie poszczególnych czynów objętych śledztwem. Kolejne wątki są nie tylko efektem ustaleń prokuratury, lecz wynikają również z informacji podawanych przez samego podejrzanego w trakcie kolejnych przesłuchań. Trzeba jednak stanowczo podkreślić, iż każde śledztwo winno być prowadzone w rozsądnych granicach i ukończone w odpowiednim terminie, by nie zostało naruszone prawo strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. To na prokuratorze ciąży obowiązek odpowiedniego zorganizowania czynności śledczych. Już w postanowieniu z dnia 21.09.2005 roku w niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny zwracał uwagę na potrzebę finalizowania czynności, a mimo to śledztwo jest nadal prowadzone i zostało przedłużone do marca 2007 roku. Konieczność ciągłego uzupełniania materiału dowodowego nie budzi wątpliwości, jednakże należy rozważyć definitywne zakończenie postępowania przynajmniej odnośnie części z zarzucanych podejrzanemu czynów. Trzeba mieć w polu widzenia, iż postępowanie przed sądem- z uwagi na obszerność zgromadzonego materiału dowodowego- również będzie czasochłonne, a podejrzany już przez okres ponad 4 lat posiada status tymczasowo aresztowanego. W konsekwencji w niedalekim czasie może to doprowadzić do konieczności uchylenia stosowanego środka zapobiegawczego, który w żadnym wypadku nie może być antycypacją kary. Zatem w pierwszej kolejności prokurator powinien skoncentrować swoje działania na tych wątkach sprawy, które są najbardziej zaawansowane, by śledztwo w tym kierunku ukończyć możliwie najszybciej. W złożonym wniosku prokurator nie wyklucza postawienia zarzutów kolejnym osobom. Wymaga stanowczego podkreślenia- co uczyniono także w motywach zaskarżonego postanowienia- iż poszerzenie przedmiotowe, bądź podmiotowe prowadzonego śledztwa nie może w dalszym toku postępowania spowodować ponownego wystąpienia z wnioskiem o przedłużenie stosowania tymczasowego aresztowania wobecT. K., bowiem wobec tego podejrzanego winny być przeprowadzone jeszcze jedynie czynności niezbędne i bezpośrednio zmierzające do zakończenia postępowania przygotowawczego. Kwestionując istnienie przesłanki zart. 263§4 kpkskarżący zarzucił, iż prokurator niewłaściwie wykorzystuje okresy, na jakie przedłużane jest śledztwo, a przede wszystkim nie przeprowadza zamierzonych czynności z udziałem podejrzanego. Stanowisko to nie jest trafne, albowiem wyjaśnianie kolejnych okoliczności sprawy nie musi polegać na prowadzeniu czynności z udziałem podejrzanego, a weryfikacja jego wyjaśnień następuje głównie poprzez gromadzenie odpowiedniej dokumentacji, bądź czynności przeprowadzane z udziałem świadków oraz pozostałych podejrzanych. Nietrafnie powołał się podejrzany na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lipca 2006 roku, sygn. akt SK 58/03. Orzeczenie to bowiem odnosiło się do nieco odmiennego stanu faktycznego i nie może znaleźć analogicznego zastosowania w niniejszej sprawie. Sąd I instancji w zaskarżonym orzeczeniu nie powołał się na „istnienie innych istotnych przeszkód, których usunięcie nie było możliwe”, a tylko w tym zakresieart. 263§4 kpkzostał uznany za niezgodny zKonstytucją RP. Analizując natomiast motywy zaskarżonego postanowienia można wyprowadzić wniosek, iż przedłużenie tymczasowego aresztowania w trybie ekstraordynaryjnym wynika z konieczności przeprowadzenia dalszych czynności dowodowych w sprawie o szczególnej zawiłości, a w tej częściart. 263§4 kpkzKonstytucją RPjest zgodny. W omawianym orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny zwrócił natomiast szczególną uwagę na znaczenie tymczasowości stosowania najsurowszego środka zapobiegawczego w postępowaniu przygotowawczym i przede wszystkim to kryterium prokurator w dalszym toku sprawy winien mieć na względzie. Wobec powyższego orzeczono jak w części dyspozytywnej postanowienia.

15/150000/0001006/AKz

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000188_2006_Uz_2006-10-31_001

II AKa 188/06

2006-10-31 01:00:00.0 CET

2024-02-12 17:30:05.0 CET

2024-02-12 09:03:59.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 188/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 31 października 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Summer-Brason (spr.) Sędziowie SSA Paweł Węgrzynek SSA Jolanta Śpiechowicz SSA Marek Charuza SSO del. Michał Marzec Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Dariusza Wiory po rozpoznaniu w dniu 31 października 2006 r. sprawy P. S. ur. (...) w D. syna W. i B. oskarżonego z art. 148§2 pkt 2 kk w

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Izabela Orczyk" xEditor="iorczyk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="13" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xYear="2006" xVolNmbr="000188" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 188/06</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 31 października 2006 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"></xCOLx> <xCOLx xWIDTHx="539"></xCOLx> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Bożena Summer-Brason (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Paweł Węgrzynek</xText> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz</xText> <xText><xBx>SSA Marek Charuza</xBx></xText> <xText>SSO del. Michał Marzec</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Dariusza Wiory</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 31 października 2006 r. sprawy</xText> <xText><xBx><xAnon>P. S.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>D.</xAnon></xText> <xText>syna <xAnon>W.</xAnon> i <xAnon>B.</xAnon></xText> <xText>oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148§2 pkt 2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197§1 i 3 kk</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§2 kk</xLexLink> i inne</xText> <xText>na skutek apelacji obrońców oskarżonego</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 3 lutego 2006 r.</xText> <xText>sygn. akt. XXI K 53/05</xText> <xText>1/ zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż za przypisane oskarżonemu</xText> <xText>w punkcie 3 wyroku przestępstwo łagodzi orzeczoną karę do 25 ( dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności;</xText> <xText>2/ uchyla orzeczenie o karze łącznej zawarte w punkcie 4 wyroku i orzeka <xBRx></xBRx>w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 85;art. 85 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 88 kk</xLexLink> karę łączną dożywotniego pozbawienia wolności, na poczet której na mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63§1 kk</xLexLink> zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 18 maja 2004r. do dnia 31 października 2006r.</xText> <xText>3/ w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> <xText>4/ zasądza od Skarbu Państwa ( Sąd Okręgowy w Katowicach ) na rzecz Kancelarii Adwokackich adw. <xAnon>D. Ć.</xAnon> i adw. <xAnon>J. R.</xAnon> kwoty po 732 ( siedemset trzydzieści dwa) złote, w tym 22% podatku VAT tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu oskarżonego w postępowaniu odwoławczym;</xText> <xText>5/ zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, którymi obciąża Skarb Państwa.</xText> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 188/06</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 3 lutego 2006 roku oskarżony <xAnon>P. S.</xAnon> został uznany winnym popełnienia przestępstw polegających na tym że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>w dniu 18 kwietnia 2004r. w <xAnon>S.</xAnon>, używając wobec <xAnon>I. Ż.</xAnon> przemocy polegającej na ciągnięciu, przewróceniu, przytrzymaniu doprowadził ją do poddania się innej czynności seksualnej w ten sposób, że dotykał jej piersi rękami i wkładał jej do odbytu przedmiot w postaci butelki, działając w ten sposób ze szczególnym okrucieństwem, przez co spowodował u pokrzywdzonej obrażenia ciała w postaci rany ziejącej w okolicy odbytu z obfitym krwawieniem zwieracza odbytu, otarcia i wybroczyn naskórka w okolicach łuku brwiowego po stronie prawej oraz drobnych wybroczyn na skórze twarzy i szyi, które naruszyły czynności narządu ciała na okres powyżej 7 dni oraz zabrał jej w celu przywłaszczenia telefon komórkowy <xAnon>marki N. (...)</xAnon>, czarny portfel skórzany z zawartością dokumentów i pieniędzy w kwocie 40 zł, a także dwa pierścionki srebrne i jeden miedziany o łącznej wartości 300 zł, a jednocześnie działając w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia <xAnon>I. Ż.</xAnon> dusił ją rękami za szyję, jednakże zamierzonego celu nie osiągnął, albowiem gdy pokrzywdzona zaprzestała obrony, odstąpił od jej dalszego duszenia będąc przekonanym, iż nie żyje, tj. przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 §1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 §2 pkt 2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 2;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §2 i §3 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 §1 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 §2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §2 kk</xLexLink> i za to na mocy <xLexLink xArt="art. 14;art. 14 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 14 §1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 §2 pkt 2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §3 kk</xLexLink> wymierzył mu karę dożywotniego pozbawienia wolności;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>w nocy z 15 na 16 października 2003r. w <xAnon>S.</xAnon>, działając w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia <xAnon>E. G.</xAnon> oraz doprowadzenia jej do obcowania płciowego, dusił ją rękoma za szyję a następnie zepchnął ją ze skarpy, po czym działając ze szczególnym okrucieństwem zgwałcił w/w powodując u niej obrażenia ciała w postaci głębokiego rozerwania śluzówki i części podśluzówkowej tylnego przedsionka pochwy oraz podbiegnięć krwawych w tych okolicach, a także złamania kręgosłupa szyjnego z uszkodzeniem rdzenia kręgowego, co skutkowało zgonem pokrzywdzonej to jest przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 §2 pkt 2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §1 i §3 kk</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §2 kk</xLexLink> i za to na mocy <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 §2 pkt 2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §3 kk</xLexLink> wymierzył mu karę dożywotniego pozbawienia wolności;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">3</xName> <xText>w nocy z 22 na 23 września 2002r. w <xAnon>S.</xAnon>, działając w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia <xAnon>M. B.</xAnon> dusił ją rękoma za szyję przełamując w ten sposób opór pokrzywdzonej doprowadził ją do obcowania płciowego i doprowadził do zgonu pokrzywdzonej wskutek uduszenia, przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 29 czerwca 1994r. – sygn. akt II K 358/94 za umyślne przestępstwo podobne z <xLexLink xArt="art. 168;art. 168 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 168 §1 dkk</xLexLink> na karę 6 lat pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od 15.12.1993r. do 23.01.1998r., kiedy to został warunkowo zwolniony, tj. przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148 §2 pkt 2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 197 §1 kk</xLexLink> przy zast. <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 11 §2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 64 §1 kk</xLexLink> i za to na mocy <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148 §2 pkt 2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 11 §3 kk</xLexLink> wymierzył mu karę dożywotniego pozbawienia wolności.</xText> </xUnit> <xText>Na mocy <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">88 kk</xLexLink> połączył orzeczone wyżej kary i orzekł karę łączną dożywotniego pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na mocy <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 77 §2 kk</xLexLink> zaostrzył, iż <xAnon>P. S.</xAnon> będzie mógł skorzystać z warunkowego zwolnienia po odbyciu 35 (trzydziestu pięciu) lat kary pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63 §1 kk</xLexLink> zaliczył na poczet orzeczonej względem niego kary pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania od dnia 18.05.2004r. do 03.02.2006r.</xText> <xText>Nadto na mocy art. 46 §2 zasądził od <xAnon>P. S.</xAnon> na rzecz oskarżycieli posiłkowych <xAnon>I. Ż.</xAnon> oraz <xAnon>G. G.</xAnon>, a także pokrzywdzonej <xAnon>B.</xAnon> <xAnon>B.</xAnon>kwoty po 8.500 (osiem tysięcy pięćset) zł tytułem nawiązki</xText> <xText>Na mocy zaś <xLexLink xArt="art. 618;art. 618 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 618 §1 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 619;art. 619 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 619 §1 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 29" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">art. 29 ustawy Prawo o Adwokaturze</xLexLink> zasądził od Skarbu Państwa zwrot kosztów za udzieloną pomoc prawną dla dwóch obrońców z urzędu, natomiast na zasadzie <xLexLink xArt="art. 624" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 kpk</xLexLink> zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych.</xText> <xText>Wyrok ten zaskarżyli apelacjami obrońcy oskarżonego.</xText> <xText>Obrońca oskarżonego <xAnon>J. R.</xAnon> zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisów prawa materialnego:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>tj. <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 §1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 §2 pkt 2 kk</xLexLink> polegającą na przyjęciu, że oskarżony <xAnon>P. S.</xAnon> używając w dniu 18.04.2004r. wobec <xAnon>I. Ż.</xAnon> przemocy opisanej szczegółowo w pkt 1 wyroku działał jednocześnie w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia <xAnon>I. Ż.</xAnon> dusił ją rękami za szyję, jednakże zamierzonego celu nie osiągnął, albowiem, gdy pokrzywdzona zaprzestała obrony, odstąpił od jej dalszego duszenia, będąc przekonanym, iż pokrzywdzona nie żyje, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności z zeznań samej pokrzywdzonej złożonych na rozprawie w dniu 10.03.2005r. wynika, że nie potrafiła ona powiedzieć, czy mówiąc o tym, że sprawca ją przydusza jak chciała złapać oddech chodziło jej o to, że napastnik reagował na jakieś próby obronne, czy też na próby złapania oddechu, a ponadto z jej zeznań wynika, iż wydawało jej się, że sprawca najpierw przestał ją dusić, a następnie powiedział do pokrzywdzonej „cichutko, już dobrze” i odszedł;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>tj. <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 §2 pkt 2 kk</xLexLink>, polegająca na uznaniu, że oskarżony <xAnon>P. S.</xAnon> w nocy z 15 na 16 października 2003r. w <xAnon>S.</xAnon>, działał w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia <xAnon>E. G.</xAnon> oraz doprowadzenia jej do obcowania płciowego, dusił ją rękoma za szyję, a następnie zepchnął ją ze skarpy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>tj. <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 §2 pkt 2 kk</xLexLink>, polegającą na uznaniu, że oskarżony <xAnon>P. S.</xAnon> w nocy z 22 na 23 września 2002r. w <xAnon>S.</xAnon>, działając w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia <xAnon>M. B.</xAnon> dusił ją rękoma za szyję przełamując w ten sposób opór pokrzywdzonej doprowadził ją do obcowania płciowego i doprowadził do zgonu pokrzywdzonej wskutek uduszenia, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a w szczególności błędy w postaci nie ustalenia na etapie postępowania przygotowawczego dotyczące jednoznacznej przyczyny śmierci <xAnon>M. B.</xAnon>, które to zaniedbania jak wynika z opinii biegłego <xAnon>J. K.</xAnon> oraz jego zeznań złożonych w dniu 19.10.2005r. spowodowały na etapie postępowania sądowego ewentualna ekshumacja zwłok <xAnon>M. B.</xAnon> z przeważającym prawdopodobieństwem nie pozwoliłaby na stwierdzenie ewentualnie u niej istniejącego uszkodzenia aparatu więzadłowego i tarczki międzykręgowej z uwagi na upływ 3 lat, który to okres jest wystarczający do całkowitego rozkładu gnilnego tych elementów w grobie ziemnym,, nie pozwala na jednoznaczne przyjęcie, że to oskarżony <xAnon>P. S.</xAnon> popełnił to przestępstwo;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>tj. <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 §2 kk</xLexLink> polegającą na przyjęciu, że oskarżony działał w bezpośrednim z góry powziętym zamiarem dokonania kradzieży na szkodę <xAnon>I. Ż.</xAnon> i zakwalifikowanie zachowania oskarżonego jako działania „w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu”, podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego taki zamiar oskarżonego nie wynika;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obrazę przepisów prawa procesowego, tj. <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 §2 kpk</xLexLink>, która miała wpływ na treść wyroku, a wynikiem której było uznanie oskarżonego za winnego usiłowania popełnienia przestępstwa zabójstwa <xAnon>I. Ż.</xAnon>, zabójstwa <xAnon>E. G.</xAnon> oraz zabójstwa <xAnon>M. B.</xAnon> pomimo istniejących wątpliwości co do popełnienia przez oskarżonego przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 §2 pkt 2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §1 kk</xLexLink> na szkodę <xAnon>M. B.</xAnon> oraz co do działania oskarżonego z zamiarze ewentualnym pozbawienia życia <xAnon>E. G.</xAnon> i <xAnon>I. Ż.</xAnon>.</xText> </xUnit> </xUnit> <xText>Stawiając powyższe zarzuty wniósł o:</xText> <xText>zmianę zaskarżonego wyroku:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>w pkt 1) poprzez przyjęcie, że oskarżony nie działał w zamiarze pozbawienia życia <xAnon>I. Ż.</xAnon> oraz nie popełnił na jej szkodę rozboju,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>w pkt 2) poprzez przyjęcie, że oskarżony nie działał w zamiarze pozbawienia życia <xAnon>E. G.</xAnon>,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>uniewinnienie oskarżonego od postawionego mu zarzutu pozbawienia życia <xAnon>M. B.</xAnon>, tj. przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 §2 pkt 2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §1 kk</xLexLink> przy zast. <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 §1 kk</xLexLink></xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>oraz o wymierzenie oskarżonemu znacznie łagodniejszej kary pozbawienia wolności.</xText> <xText>Obrońca <xAnon>D. Ć.</xAnon> popierając zarzuty i wnioski powyższej apelacji nadto zarzuciła w pkt 3) wyroku:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania, a w szczególności:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>dyspozycji <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 §2 kpk</xLexLink> poprzez brak rozstrzygnięcia nie dających się usunąć wątpliwości, a dotyczących w szczególności kwestii usytuowania i przykrycia zwłok pokrzywdzonej <xAnon>M. B.</xAnon>, jak również motywów złożenia przez oskarżonego wyjaśnień w których pierwotnie przyznał się do zgwałcenia i zabójstwa <xAnon>M. B.</xAnon>, a także wątpliwości odnośnie kwestii odbycia się nieformalnego widzenia dziecka i żony oskarżonego z oskarżonym po jego przyznaniu się do winy, na korzyść oskarżonego;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>dyspozycji <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> poprzez dokonanie oceny dowodów na zasadzie dowolności;</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść a polegający na uznaniu, iż oskarżony w nocy z dnia 22 na 23 września 2002r. w <xAnon>S.</xAnon>, działając w zamiarze pozbawienia życia <xAnon>M. B.</xAnon> dusił ją rękoma za szyję przełamując w ten sposób opór pokrzywdzonej doprowadził ją do obcowania płciowego i doprowadził do zgonu pokrzywdzonej wskutek uduszenia podczas gdy przeczy temu zebrany w sprawie materiał dowodowy a w szczególności wyjaśnienia oskarżonego, iż zarzucanego mu przestępstwa nie dopuścił się w ogóle, a w trakcie postępowania przygotowawczego przyznanie się do jego popełnienia zasugerowali mu policjanci prowadzący przesłuchanie, korelujące z zeznaniami świadków <xAnon>H. C.</xAnon>, <xAnon>S. S.</xAnon>, D. <xAnon>S.</xAnon>, <xAnon>J. M.</xAnon>, <xAnon>J. M.</xAnon>, <xAnon>J. K.</xAnon>, jak również pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w szczególności protokołami oględzin miejsca zdarzenia, oględzin i sekcji zwłok, a nadto opiniami biegłych.</xText> </xUnit> <xText>Stawiając powyższe zarzuty wniosła o uniewinnienie oskarżonego od w/w zarzutu ewentualnie o uchyleniu wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText><xBx> <xIx> Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xIx> </xBx></xText> <xText>Żadna z apelacji nie może być uznana za zasadną, o czym przekonuje konfrontacja zawartych w nich argumentacji z pełnią zebranego w sprawie materiału dowodowego, którego syntezą jest poczynienie przez Sąd I instancji bezbłędnych ustaleń faktycznych w zaskarżonym wyroku mających za podstawę ogół bardzo wnikliwie przeanalizowanych i prawidłowo ocenionych okoliczności określających winę oskarżonego.</xText> <xText>Istota obu apelacji – do których Sąd Apelacyjny odniesie się łącznie, bowiem odnośnie czynu przypisanego oskarżonemu w pkt 3 wyroku zawierają te same zarzuty – sprowadza się albo do całkowitego, albo częściowego negowania ustaleń dokonanych przez Sąd meriti i zastępowanie tych ustaleń własną oceną dowodów, przy czym ocenie tej w przeciwieństwie do dokonanej przez Sąd brak kompleksowości.</xText> <xText>Na tle materiału dowodowego zebranego przez Sąd I instancji w toku rozprawy głównej z należytą skrupulatnością i starannością, a następnie wszechstronnie i wnikliwie rozważonego, czego wyrazem jest uzasadnienie zaskarżonego wyroku, brak jakichkolwiek podstaw, aby zarzuty zawarte w apelacjach uznać za trafne, a tym samym aby uwzględnić któryś z wniosków tam zaprezentowanych.</xText> <xText>Odnosząc się do zarzutów zawartych w apelacjach, w pierwszej kolejności podkreślić należy, iż ocena zgromadzonego w toku rozprawy głównej materiału dowodowego, w żadnym razie nie nosi cech dowolności. Zarzut obrazy <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> może być skuteczny tylko wtedy, gdy zostanie wykazane, że sąd orzekający oceniając dowody naruszył zasady logicznego rozumowania, nie uwzględnił przy ocenie dowodów wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego (OSNPG z. 3 p. 40 z 1978r.).</xText> <xText>Wątpliwości natomiast, o których w <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 §2 kpk</xLexLink> to nie wątpliwości strony, bo takowe mają miejsce niemal w każdej sprawie, ale wątpliwości sądu które należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego. Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku w żadnym razie nie wykazuje, aby Sąd I instancji miał wątpliwości, które następnie poczytał na niekorzyść oskarżonego.</xText> <xText>Skarżący dokonując własnej oceny dowodów domagają się, aby podstawą ustaleń faktycznych stały się wyłącznie wyjaśnienia oskarżonego złożone na rozprawie, nie zaś jak to uczynił Sąd I instancji – w szczególności co do zarzutu przypisanego oskarżonemu w pkt 3 wyroku – jego wyjaśnienie z postępowania przygotowawczego. Autorzy apelacji usiłują dowieść, że oskarżony na tym etapie postępowania nie mówił prawdy, do przyznania się został zmuszony sytuacją w jakiej znalazła się jego rodzina, nakłaniany był przez policjanta i prokuratora, zaś w czasie eksperymentu procesowego miejsce popełnienia zbrodni na <xAnon>M. B.</xAnon> zostało mu zasugerowane.</xText> <xText>Kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku w żadnym razie nie znalazła uzasadnienia do przyjęcia trafności powyższych zarzutów. Jak już na wstępie podniesiono – tak sformułowane zarzuty są wyłącznie własną oceną skarżących.</xText> <xText>Sąd I instancji wszystkie podniesione wyżej twierdzenia miał w polu uwagi i dał temu wyraz w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, którą to ocenę w pełni akceptuje Sąd Apelacyjny. Podkreślenia wymaga, iż oskarżony po zatrzymaniu go związanym z popełnieniem przestępstwa na szkodę <xAnon>I. Ż.</xAnon> (do którego początkowo też nie przyznał się (k. 3002 i 3008)), przyznał się następnie do drugiego stawianego mu zarzutu popełnienia zbrodni na szkodę <xAnon>E. G.</xAnon>. W trakcie składania tych wyjaśnień – spontanicznie przyznał się również do zbrodni popełnionej na <xAnon>M. B.</xAnon>, mimo że takiego zarzutu mu w ogóle nie postawiono (k. 3031 – 3034). Słusznie zatem Sąd Okręgowy wywodzi (k. 15 uzasadnienia), iż była to taktyka obrończa oskarżonego, bowiem dowody na poparcie dwóch pozostałych zarzutów (rozpoznanie przez <xAnon>I. Ż.</xAnon>, jej telefon w posiadaniu oskarżonego zeznania jego żony dotyczące zadrapań na szyi i brudnego ubrania oraz ślad DNA oskarżonego na miejscu zbrodni popełnionej na <xAnon>E. G.</xAnon>) – były już wtedy jednoznaczne.</xText> <xText>Nie budzi najmniejszych zastrzeżeń dokonana przez Sąd orzekający ocena dowodu w postaci kasety VHS, na której zarejestrowano eksperyment procesowy, w czasie którego oskarżony wskazywał miejsca popełnionych przez siebie zbrodni. Jednoznacznie z tego materiału dowodowego wynika, że oskarżony po przeprowadzeniu eksperymentu na miejscu przestępstwa popełnionego na szkodę <xAnon>I. Ż.</xAnon> na pytanie prokuratora, dokąd teraz mają się udać celem kontynuowania eksperymentu wskazał <xAnon>ul. (...)</xAnon>, gdzie dokonano zbrodni na <xAnon>M. B.</xAnon>. Nie jest zatem prawdą, zarówno to, że „funkcjonariusze Policji zawieźli go na miejsca zdarzeń, a nie on wskazywał im miejsca, gdzie mają go zawieźć”, jak również to, że po zawiezieniu go na <xAnon>ul. (...)</xAnon> „miejsce zabójstwa było mu wskazane przez prokuratora”. Z materiałów, o których mowa, a z którymi zapoznał się Sąd Apelacyjny wynika, że w czasie eksperymentu, o którym mowa – dwóch mundurowych funkcjonariuszy Policji szło w bardzo znacznej odległości od prowadzonego przez dwóch innych policjantów oskarżonego, a za nimi szedł Prokurator. Wyraźnie widać, że jeden z prowadzących oskarżonego policjantów ma zamiar kontynuować prowadzenie na wprost, gdy ten staje i wskazuje kierunek w prawo, co w istocie okazało się w niedalekiej odległości miejscem zbrodni.</xText> <xText>Jak najbardziej trafna jest ocena wyjaśnień oskarżonego, dokonana przez Sąd Okręgowy gdy ten stwierdził, że teren znał ze zdjęć okazywanych mu przez policjantów, zaś szczegóły z mediów. Zdjęcia <xAnon>ul. (...)</xAnon> znajdujące się w aktach – znanej Sądowi Apelacyjnemu – nie pozwalają na zidentyfikowanie tej ulicy, a tym samym wyklucza to możliwość zorientowania się na ich podstawie, gdzie popełniono zbrodnię. Sąd Okręgowy kwestii zdjęć, i to zarówno rzekomo pokazywanych przez świadka <xAnon>R. P.</xAnon>, jak i wyjaśnień oskarżonego odnośnie tychże – poświęcił należną uwagę i poddał te dowody szczegółowej analizie, zaś wyprowadzone wnioski o niewiarygodności twierdzeń oskarżonego, są uzasadnione. Dodać tylko należy, że równie niewiarygodne jest twierdzenie oskarżonego o znajomości szczegółów dotyczących tej zbrodni z mediów.</xText> <xText>Zauważyć należy, że zbrodnia ta została popełniona 22/23 września 2002r. i wtedy o niej mówiło się w mediach, zaś oskarżony wyjaśnienie na jej temat składał 1 czerwca 2004r., a więc – po prawie dwóch latach. Doświadczenie życiowe wskazuje, że po takim czasie, nie będąc w żaden sposób zaangażowany i zainteresowany zdarzeniem podawanym w prasie i TV – nie tylko się o nim nie pamięta, ale na pewno nie pamięta się okoliczności z nim związanych. Oskarżony natomiast (k. 3034) wprawdzie nie podawał bardzo wielu szczegółów – co z uwagi na upływ czasu jest zrozumiałe – ale niektóre z nich (jak np. to że pociągnął dziewczynę w określony sposób, niedaleko od chodnika którym szła, że było ciemno, że nie zabierał jej rzeczy i inne) odpowiadały rzeczywistości.</xText> <xText>Twierdzenie zatem przez apelujących, że oskarżony powziął wiadomości o przedmiotowym czynie w innych okolicznościach niż to ustalił Sąd – nie znajduje żadnego oparcia.</xText> <xText>Podobnie jak wywody autorów apelacji, dotyczące motywu jakim kierował się oskarżony przyznając się do czynu, którego – rzekomo – nie popełnił.</xText> <xText>Skarżący nie prezentują żadnych nowych okoliczności, które mogłyby i w tym zakresie podważyć ocenę Sądu I instancji, a ta jawi się jako przekonująca. W pełni zgodzić się należy z twierdzeniem tego Sądu, iż oskarżony z tak błahych powodów, jak obecność żony i dziecka w Komisariacie Policji i chęć doprowadzenia do zwolnienia ich z tej obecności – nie przyznałby się do 3 zbrodni, mając świadomość grożącej mu najwyższej ustawowej kary, zwłaszcza, iż był już skazany na długoterminową karę za gwałty i ich usiłowanie.</xText> <xText>Podkreślenia wymaga, że żona oskarżonego nie była zatrzymana pod jakimkolwiek zarzutem, współpracowała od początku z organami ścigania dostarczając dowodów przeciwko oskarżonemu. Nie było zatem żadnego realnego powodu, dla którego miałaby być przetrzymywana na Policji – zwłaszcza z małym dzieckiem.</xText> <xText>Oceniając podane przez oskarżonego motywy dla których przyznał się do niepopełnionego przestępstwa, nie bez znaczenia jest również to, że wbrew wywodom skarżących opartych na zeznaniach świadków – członków rodziny – oskarżony i jego żona nie tworzyli wzorcowego związku, oskarżony zataił przed żoną uprzednią karalność dochodziło między nimi do awantur w czasie których ubliżał jej, czasami ją poszarpał (k. 3035), pił alkohol, a następnie - jak sam wyjaśniał – „wychodził i atakował kobiety”. Przy takim emocjonalnym nastawieniu do żony, nieprzekonujące jest jego twierdzenie: że motywem przyznania się do niepopełnionego czynu było – ogólnie rzecz biorąc – dobro jego żony i dziecka.</xText> <xText>Nie jest dowodem na poparcie twierdzeń obrony (odnośnie motywów) to, że po przesłuchaniu zezwolono oskarżonemu na widzenie się z dzieckiem. Nie jest to wypadek odosobniony, a wobec wagi zarzutów i braku kontaktów oskarżonego w przyszłości udzielenie zezwolenia na widzenia leżało w gestii prowadzącego śledztwo prokuratora.</xText> <xText>Zwrócić jeszcze należy uwagę na to, co zresztą zauważa Sąd I instancji, że nie było to jednorazowe przyznanie się, po których mogło nastąpić odwołanie tych wyjaśnień, skoro oskarżony osiągnął wg niego cel, tj. widzenie się z dzieckiem. Oskarżony przy każdym kolejnym przesłuchaniu albo ponownie wyjaśniał na te okoliczności, albo podtrzymywał dotychczas złożone wyjaśnienia, dodając coś co wskazywało na jego sprawstwo (k. 3566 „…pamiętam zdarzenie z września 2002 na <xAnon>O.</xAnon> i pamiętam że po zgwałceniu tej kobiety nie przykrywałem jej ciała liśćmi czy gałęziami”, k. 3970 … nadal podtrzymuję, że oprócz 3 czynów za które przedstawiono mi zarzuty, innych przestępstw nie dokonałem…”. Trafnie zatem ocenia Sąd odwołanie tych wyjaśnień na rozprawie wyłącznie jako przyjętą linię obrony.</xText> <xText>Oboje skarżący dowodząc, iż oskarżony nie dopuścił się przestępstwa na szkodę <xAnon>M. B.</xAnon>, eksponują to, iż w swoich wyjaśnieniach, w których oskarżony przyznawał się do omawianego zarzutu, zaprzeczał aby po zabójstwie <xAnon>M. B.</xAnon> przykrył ją trawą i gałęziami. Fakt ten w ocenie autorów apelacji całkowicie dyskredytuje przyznanie się oskarżonego do winy.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny tej argumentacji nie podziela, bowiem w jego ocenie waga dowodów w postaci przyznania się i wskazania miejsca popełnienia tego przestępstwa (co wyżej zostało omówione) jest tak wielka, że zaprzeczanie przez oskarżonego faktowi przykrycia zwłok pokrzywdzonej jest przyjętą przez oskarżonego linią obrony, która w żaden sposób nie podważa oceny jego przyznania się. Również i ta okoliczność była przedmiotem rozważań przez Sąd Okręgowy i argumenty zaprezentowane w apelacjach w żaden sposób tej oceny nie podważają.</xText> <xText>W tym miejscu należy odnieść się również do opinii psychologicznej biegłego <xAnon>B. L.</xAnon>, który dostrzega, iż „owe” przykrycie zwłok pokrzywdzonej jest podobne do zakrywania twarzy pokrzywdzonych w pozostałych dwóch jego przestępstwach, zaś „w przypadku pierwszej ofiary przykrycie zwłok elementami otoczenia było wynikiem tzw. „braku doświadczenia” – co szeroko w swej opinii uzasadnia biegły (k. 4634 i in.).</xText> <xText>Obrońca oskarżonego powołując się na wskazaną wyżej opinię biegłego, z której wynika, że „oskarżony w rozmowie (z biegłym), zdarzenie dotyczące <xAnon>M. B.</xAnon> pamiętał mgliście, pozostałe lepiej”, wyprowadza z tego faktu własne wnioski, które nie mają żadnego uzasadnienia w opinii biegłego. Obrona bowiem wywodzi, że fakt ten potwierdza wersję oskarżonego, iż okoliczności tego zdarzenia wymyślił, zaś biegły, oceniając tą wypowiedź oskarżonego stwierdza (k. 4635), że „czynnikiem, który mógł osłabić pamięć oskarżonego odnośnie czynu dot. <xAnon>M. B.</xAnon> mógł być … efekt działania zasadniczo odmienny od tych które miały miejsce w 1993 … upływ czasu oraz stan emocjonalny oskarżonego był dodatkowym czynnikiem zniekształcającymi pamięć odnośnie tego zdarzenia…. Zdarzenie dot. <xAnon>M. B.</xAnon> było odmienne od poprzednich doświadczeń oskarżonego oraz znacznie wykraczało poza jego fantazje. Stąd odmienności w zachowaniu … ślady behawioralne na miejscu przestępstwa potwierdzają w dużej części sprawstwo oskarżonego”.</xText> <xText>Nieuzasadniony jest zarzut obrazy przez Sąd I instancji zasady <xIx>in dubio pro reo</xIx>. Prawdą jest, iż ustalenia faktyczne dotyczące przebiegu tego zdarzenia Sąd oparł na wyjaśnieniach oskarżonego, zaś ustalenie, że oskarżony po gwałcie i zabójstwie przykrył pokrzywdzoną elementami otoczenia – na protokole oględzin miejsce znalezienia zwłok, sąd jednak szczegółowo przeanalizował te fakty i wskazał, co legło u podstaw ustalenia, że to oskarżony przykrył pokrzywdzoną trawą. Przedstawiona motywacja jest logiczna i nie sposób wyprowadzić z niej wniosku o rozstrzyganiu wątpliwości na niekorzyść oskarżonego.</xText> <xText>I wreszcie nie znajduje żadnego uzasadnienia twierdzenie apelacji, iż ustalenie przez Sąd przyczyny śmierci w oparciu o mechanizm działania oskarżonego w stosunku do dwóch pozostałych pokrzywdzonych jest niedopuszczalne w sytuacji gdy oskarżony się nie przyznał do zgwałcenia i zabójstwa <xAnon>M. B.</xAnon>. Ale oskarżony się przyznał do popełnienia tego czynu (co było wyżej omówione) i te wyjaśnienia były podstawą ustaleń. Te wyjaśnienia oraz opinie biegłych dały Sądowi podstawę do ustalenia, że przyczyną zgonu <xAnon>M. B.</xAnon> było uduszenie. W szczególności, poza wyjaśnieniami oskarżonego przemawia za tym opinia biegłego <xAnon>K.</xAnon> (k. 4612 – 4612v), który w oparciu o analizę zdjęć z sekcji zwłok oraz oględzin zwłok z miejsca zdarzenia z dużym prawdopodobieństwem stwierdził zewnętrzne obrażenia szyi, które mogły powstać w mechanizmie silnego nacisku na szyję przez warstwę odzieży, albo ramieniem albo przedramieniem a fragmentem stroju, odzieży jak np. guziki, kołnierz, patka ubioru napastnika lub kołnierz bluzki ofiary mogły w trakcie uciskania szyi doprowadzić do powstania tych otarć. Za trafnością tej opinii przemawia fakt wynikający z wyjaśnień oskarżonego, który przyznał, że tak długo zaciskał ramię na szyi ofiary, aż ta „zwiotczała”. Apelacja poza powoływaniem się na wyjaśnienia oskarżonego, w których do tego czynu się nie przyznaje, nie przedstawia żadnych innych argumentów, które podważyłyby tok rozumowania Sądu, a w konsekwencji ustalenie że oskarżony jest sprawcą gwałtu i zabójstwa <xAnon>M. B.</xAnon>. Nie jest bowiem przekonującym argumentem twierdzenie, że nie ustalenie na etapie postępowania przygotowawczego w sposób jednoznaczny przyczyny śmierci <xAnon>M. B.</xAnon> i niemożność przeprowadzenia na etapie postępowania sadowego dowodu, który pozwoliłby na takie ustalenie wyklucza możliwość uznania, że oskarżony udusił pokrzywdzoną.</xText> <xText>W istocie, biegły <xAnon>K.</xAnon> stwierdził, iż po 3 latach ekshumacja <xAnon>M. B.</xAnon> z uwagi na rozkład gnilny aparatu wiązadłowego i tarczki międzykręgowej nie doprowadziłaby do stwierdzenia, że te elementy uległy uszkodzeniu, co nie oznacza zdaniem biegłego, że nie doszło do uduszenia pokrzywdzonej, a wręcz przeciwnie przemawiają za tym obrażenia szyi (o czym było powyżej).</xText> <xText>Nie znajdując zatem żadnych podstaw do odmiennej oceny dowodów niż to uczynił Sąd I instancji wyprowadzone z tej oceny wnioski zarówno co do winy oskarżonego jak i oceny prawnej przypisanego mu czynu Sąd Apelacyjny w pełni podziela.</xText> <xText>Natomiast co do kary wymierzonej oskarżonemu za ten czyn uznał Sąd Apelacyjny potrzebę zreformowania orzeczenia w tym zakresie, o czym będzie mowa w dalszej części niniejszego uzasadnienia.</xText> <xText>Odnosząc się natomiast do apelacji obrońcy w części, w której kwestionuje ustalenie Sądu I co do zamiaru z jakim oskarżony działał względem <xAnon>I. Ż.</xAnon> i <xAnon>E. G.</xAnon> w zakresie pozbawienia ich życia oraz w zakresie przypisania mu przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 §2 kk</xLexLink> – to jest ona pozbawiona słuszności.</xText> <xText>Skarżący kwestionując przypisanie oskarżonemu zamiaru ewentualnego pozbawienia życia <xAnon>E. G.</xAnon> i <xAnon>I. Ż.</xAnon> odwołuje się do orzeczeń Sądu Najwyższego i Sądu Apelacyjnego w Łodzi, których konkluzją jest stwierdzenie, że godzenia się sprawcy nie można domniemywać lecz należy wykazać na podstawie analizy całokształtu okoliczności czynu i sposobu działania sprawcy, że godzenie się na skutek śmiertelny stanowiło realny proces zachodzący w psychice sprawcy.</xText> <xText>Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku jednoznacznie wskazuje na to, że tak właśnie postąpił Sąd I instancji. Poddał bardzo wnikliwej analizie całokształt okoliczności dotyczących każdego z czynów, a zwłaszcza sposób działania oskarżonego i wyprowadził jedyny możliwy w tym wypadku wniosek co do zamiaru ewentualnego pozbawienia życia pokrzywdzonych, a więc że oskarżony godził się na skutek śmiertelny. Z uwagi na bardzo obszerne w tym zakresie wywody Sądu, które Sąd Apelacyjny w pełni podziela nie zachodzi potrzeba ich ponownego formułowania. Podkreślenia wymaga, że świadczy o powyższym nie tylko przyznanie się oskarżonego do zabójstwa <xAnon>M. B.</xAnon> i <xAnon>E. G.</xAnon> i usiłowania zabójstwa <xAnon>I. Ż.</xAnon> , ale analiza treści wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadka <xAnon>I. Ż.</xAnon> , opinii biegłego dra <xAnon>K.</xAnon> oraz opinii Akademii Medycznej we <xAnon>W.</xAnon>. Szczególnie podkreślenia wymagają te wyjaśnienia oskarżonego, w których przedstawiał sposób przełamywania oporu pokrzywdzonych polegający – każdorazowo – na zaatakowaniu ich od tyłu ramieniem za szyję. Im większy był opór, tym oskarżony zwiększał ucisk na szyję, aż do momentu – jak sam to określał – aż ciało zwiotczało. Każdy przeciętny dorosły człowiek ma świadomość, że powodowanie bardzo silnego ucisku na szyję (aż do zwiotczenia ciała) prowadzi do uduszenia ofiary. Z wyjaśnień oskarżonego jednoznacznie wynika, że przestał dusić <xAnon>E. G.</xAnon>, gdy ta zwiotczała. Gdyby nawet hipotetycznie przyjąć, że oskarżony w tym momencie zakładał, że „tylko” pozbawił pokrzywdzoną przytomności, to dalsze jego działania jednoznacznie świadczą o tym, że godził się on ze skutkiem śmiertelnym swojego działania.</xText> <xText>Oskarżony bowiem zepchnął z wysokiej skarpy nieprzytomną, bezwładną pokrzywdzoną. Godził się zatem na to, że ta upadając dozna obrażeń (których w istocie doznała) skutkujących jej śmiercią. Tak więc w ocenie Sądu Apelacyjnego oskarżony zarówno dusząc <xAnon>E. G.</xAnon> – w sposób jak to ustalił Sąd I instancji godził się na spowodowanie jej śmierci, jak również zamiar taki towarzyszył mu gdy nieprzytomną zrzucał ze skarpy.</xText> <xText>I nie jest prawdą – w świetle opinii biegłych – twierdzenie oskarżonego, że gdy odchodził <xAnon>E. G.</xAnon> żyła i ruszała się, bowiem w momencie urazu kręgosłupa, a ten nastąpił najpóźniej w czasie jej upadku ze skarpy – była ona całkowicie sparaliżowana, a śmierć jej nastąpiła „nagle i gwałtownie”. Oskarżony po zgwałceniu nie dającej oznak życia pokrzywdzonej i to w sposób okrutny odszedł, pozostawiając ją w nocy w miejscu niewidocznym dla przechodzących.</xText> <xText>Tak więc wywody apelacji, że zamiar ewentualny pozbawienia życia <xAnon>E. G.</xAnon> Sąd I instancji ustalił wyłącznie na podobieństwie działania do przestępstwa popełnionego na szkodę <xAnon>M. B.</xAnon> są pozbawione słuszności. Argumentacja Sądu I instancji, z którą polemizuje skarżący (to, że zabójstwo <xAnon>E. G.</xAnon> nastąpiło po dokonaniu zabójstwa <xAnon>M. B.</xAnon> co powodowało, że oskarżony musiał mieć wiedzę, że działanie w taki sam sposób wywołać może analogiczny skutek) jest trafna, ale co podkreślić należy – nie jedyna _ dla wykazania zamiaru z jakim działał oskarżony wobec <xAnon>E. G.</xAnon>, co wykazano powyżej.</xText> <xText>Reasumując, Sąd Apelacyjny dokonując kontroli odwoławczej orzeczenia w części dotyczącej czynu popełnionego na szkodę <xAnon>E. G.</xAnon> nie dopatrzył się żadnego uchybienia w tym rozstrzygnięciu, a w szczególności obrazy prawa, o którym mowa w zarzutach apelacji.</xText> <xText>Brak jest również podstaw do wzruszenia zaskarżonego wyroku w części odnoszącej się do skazania oskarżonego za zbrodnie popełnione na szkodę <xAnon>I. Ż.</xAnon>.</xText> <xText>Skarżący wobec jednoznacznej wymowy dowodów w postaci rozpoznania oskarżonego przez pokrzywdzoną, znalezienia u niego telefonu stanowiącego jej własność, zeznań żony oskarżonego co do jego wyglądu i zachowania bezpośrednio po inkryminowanym zdarzeniu nie kwestionuje faktu brutalnego, ze szczególnym okrucieństwem zgwałcenia pokrzywdzonej, oraz zaboru jej rzeczy. Kwestionuje natomiast ocenę prawną jego zachowania, a w szczególności przypisanie oskarżonemu usiłowania zabójstwa z zamiarem ewentualnym oraz przypisanego mu rozboju.</xText> <xText>I w tym wypadku skarżący usiłuje dowieść że przypisanie oskarżonemu godzenia się na skutek śmiertelny jest wyłącznie domniemaniem nie popartym analizą całokształtu okoliczności czynu i sposobu działania sprawcy.</xText> <xText>I tym razem skarżący nie ma racji. Wbrew jego wywodom Sąd I instancji poddał ocenie i głębokiej analizie każdą czynność dokonaną przez oskarżonego i doszedł do słusznego wniosku, że oskarżony godził się na śmierć pokrzywdzonej do której nie doszło w wyniku nie decyzji oskarżonego, lecz postawy pokrzywdzonej (k. 32 – 33 uzasadnienia).</xText> <xText>Ma rację Sąd I instancji, iż sposób działania oskarżonego w tym wypadku był taki sam jak w dwóch poprzednich razach, kiedy to oskarżony atakował kobiety chwytając je ramieniem za szyję, dusząc, przewracając na ziemię. W omawianym wypadku oskarżony z uwagi na obronę pokrzywdzonej nadto dusił ją rękoma za szyję i to tak długo, aż zaprzestała ona oporu. Podjęcie obrony powodowało wzmożenie duszenia, o sile duszenia świadczą wybroczyny na skórze twarzy i szyi pokrzywdzonej. Oskarżony zaprzestał duszenia dopiero wówczas, gdy pokrzywdzona przestała nie tylko się bronić, ale dawać jakiekolwiek oznaki życia. Zwrócić należy uwagę na to, że nie tylko „doświadczenie” oskarżonego nabyte w dwóch poprzednich zdarzeniach co do skutku jaki wywołało duszenie ofiar wskazuje na to, że postępując w sposób opisany godził się ze skutkiem śmiertelnym <xAnon>I. Ż.</xAnon> , ale brak jej reakcji w postaci krzyku, jęków itp. w czasie zadawania jej niemożliwego do opisania bólu musiał utwierdzić oskarżonego o tym, że ofiara nie żyje, jak również gdy zdejmował jej z bezwładnych rąk pierścionki.</xText> <xText>Obrona przykłada nadmierną wagę do słów wypowiedzianych przez oskarżonego, gdy odchodził z miejsca przestępstwa. Wcale – również w ocenie Sądu Apelacyjnego – słowa „cichutko już dobrze” nie świadczą o przekonaniu oskarżonego, że jego ofiara żyje. W kwestii tej szczegółowo wypowiedział się biegły psycholog, <xAnon>B. L.</xAnon>, który poddał badaniom zarówno oskarżonego jak i pokrzywdzoną i stwierdził, że „zachowanie <xAnon>I. Ż.</xAnon> … <xUx>było zasadniczym czynnikiem, który spowodował, że przeżyła</xUx> … bo nie krzyczała, udawała martwą. Jej zachowanie biegły ocenił jako „rzadko spotykane…” Bowiem z reguły ofiary wzywają pomocy, próbują się bronić, stawiają opór, co w sposób naturalny rodzi agresję u napastnika, który stara się pokonać opór ofiary (k. 4635). Tak właśnie zachowywał się oskarżony. Każda próba podjęcia obrony powodowała wzmożenie duszenia. W ocenie biegłego mówienie do ofiar w trakcie i po zdarzeniu może mieć charakter zadośćuczynienia analogiczne do przykrywania ofiar. Może też być tak, że mówienie do ofiar ma charakter sprawdzający tzn. sprawca upewnia się, czy ofiara jest martwą i w tym wypadku – z uwagi na dwa poprzednie przypadki i ich skutki – mówienie do <xAnon>I. Ż.</xAnon> miało na celu <xUx>upewnienie się że nie żyje</xUx>. Wskazuje również biegły – co jest istotne przy ocenie zamiaru oskarżonego – że gdyby w zachowaniu oskarżonego, w jego słowach był jakiś element współczucia i gdyby był przekonany, że ofiara żyje – anonimowo wezwałby pomoc, co jest dość typowe dla sprawców gwałtu, a tymczasem zabierając ofierze telefon pozbawił ją możliwości pomocy.</xText> <xText>Tak więc w świetle powyższych rozważań zawarte w apelacji twierdzenie, że „wydaje się być bezspornym, że oskarżony odchodząc z miejsca zdarzenia wiedział, że <xAnon>I. Ż.</xAnon> żyje, a z powodu braku zamiaru pozbawienia jej życia nie podjął dalszych działań w celu jej uśmiercenia” nie znajduje żadnego uzasadnienia. Podkreślić w tym miejscu jeszcze trzeba, że oskarżonemu nie stawia się zarzutu działania z zamiarem bezpośrednim, a tylko taki należałoby ustalić, gdyby oskarżony już po zdarzeniu odchodząc podjął działanie w celu uśmiercenia <xAnon>I. Ż.</xAnon> . Wszystkie natomiast zachowania o których było powyżej oraz ocena zaprezentowana w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku jednoznacznie wskazują na godzenie się oskarżonego na spowodowanie przez niego skutku śmiertelnego.</xText> <xText>Nie podziela również Sąd Apelacyjny sformułowanego w apelacji zarzutu obrazy przez Sąd I instancji <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 §2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Skarżący polemizując z ustaleniami Sądu meriti w zakresie, czy oskarżony działał w bezpośrednim z góry powziętym zamiarze dokonania kradzieży na szkodę <xAnon>I. Ż.</xAnon> , oraz czy działanie to „w inny sposób bezpośrednio zagrażało życiu” wywodzi, że zabranie pokrzywdzonej pieniędzy, pierścionków, telefonu, nastąpiło przy okazji jej zgwałcenia, a tym samym nie wyczerpało znamion przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 §2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Z taką oceną zachowania oskarżonego nie sposób się zgodzić.</xText> <xText>Analiza przebiegu zdarzenia wynikająca z ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd I instancji (a których to czynności sprawczych apelacja nie kwestionuje) pozwala na wyprowadzenie wniosku o wyczerpaniu przez oskarżonego również znamion z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 §2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Trafne jest stwierdzenie Sądu I, iż świadczy o tym fakt, iż oskarżony po przełamaniu oporu pokrzywdzonej w sposób który bezpośrednio zagrażał jej życiu (o czym było powyżej) przystąpił do przeszukania jej plecaka, z którego zabrał nie tylko przedmiot, który posłużył mu do zgwałcenia pokrzywdzonej, ale również portfel z zawartością i telefon, a następnie zdjął jej z rąk pierścionki.</xText> <xText>To ustalenie w całości obala wnioski obrony o zaborze mienia pokrzywdzonej „przy okazji” zgwałcenia.</xText> <xText>Dlatego też podzielając w całości argumentację zaprezentowaną przez Sąd Okręgowy i w tym zakresie stwierdził Sąd Apelacyjny nietrafność zarzutu apelacji.</xText> <xText>Ponieważ apelacje zwrócone były przeciwko winie, Sąd Apelacyjny – zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 447;art. 447 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 447 §1 kpk</xLexLink> poddał kontroli odwoławczej również orzeczenie o karze.</xText> <xText>Karą współmierną i dającą zarazem zadośćuczynienie społecznemu poczuciu sprawiedliwości jest tylko taka kara, która uwzględnia wszystkie wskazania <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink> w przepisie <xLexLink xArt="art. 53;art. 53 § 1;art. 53 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 §1 i 2 kk</xLexLink>, a taką właśnie jest kara wymierzona oskarżonemu przez Sąd I instancji za zbrodnie popełnione na szkodę <xAnon>E. G.</xAnon> i <xAnon>I. Ż.</xAnon> .</xText> <xText>Sąd I instancji w sposób niezwykle wnikliwy, a wręcz drobiazgowy poddał ocenie wszystkie okoliczności mające wpływ na wymiar kary, a wskazane w <xLexLink xArt="art. 53" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 kk</xLexLink> i doszedł do słusznego wniosku, że karą sprawiedliwą, realizującą wszystkie cele kary będzie za te czyny kara dożywotniego pozbawienia wolności.</xText> <xText>Po stronie oskarżonego nagromadziło się tak wiele okoliczności obciążających, przy braku jakichkolwiek okoliczności łagodzących, że wymierzenie innej kary byłoby rażąco niesprawiedliwe.</xText> <xText>Aby nie czynić zbędnych powtórzeń Sąd Apelacyjny podzielając w pełni wywody dotyczące wymierzonej oskarżonemu za te czyny kary, odsyła skarżącego do tej części uzasadnienia zaskarżonego wyroku, akceptując z przyczyn wskazanych tamże również karę za usiłowanie zabójstwa <xAnon>I. Ż.</xAnon>. Rację ma bowiem Sąd, że to iż pokrzywdzona uniknęła śmierci nie jest wynikiem zachowania oskarżonego, bowiem ten godził się na taki skutek, lecz atypowego zachowania pokrzywdzonej, podobnie jak bez znaczenia dla kwalifikacji prawnej i kary jest przypisanie oskarżonemu szczególnego okrucieństwa względem <xAnon>E. G.</xAnon>, mimo iż była ona w momencie gwałcenia jej sparaliżowana, gdyż oskarżony wolą swoją obejmował zadawanie wyjątkowych cierpień ofierze.</xText> <xText>Oskarżony jest sprawcą zdemoralizowanym w najwyższym stopniu. karany za przestępstwa tego samego rodzaju, skazany na długoterminową karę pozbawienia wolności, skorzystał z warunkowego przedterminowego zwolnienia. Zatem, ani kara pozbawienia wolności, którą odbył, ani szansa przed jaką stanął opuszczając zakład karny długo przed terminem zakończenia kary nie spełniły swojej roli wychowawczej.</xText> <xText>Ma rację Sąd Okręgowy, że nie pozostaje bez znaczenia dla wymiaru kary fakt, iż oskarżony – co się rzadko zdarza – po opuszczeniu zakładu karnego wrócił do społeczeństwa. Założył rodzinę, miał rodziców i rodzeństwo, którzy utrzymywali z nim kontakt, pracował, miał mieszkanie. Nie było zatem żadnych obiektywnych powodów, dla których oskarżony nie miałby żyć zgodnie z zasadami porządku prawnego. Był zdrowy psychicznie w rozumieniu choroby psychicznej czy psychozy.</xText> <xText>Mając zatem w polu uwagi wszystkie okoliczności o których w uzasadnieniu Sądu I instancji oraz powyższe wywody uznał Sąd Apelacyjny iż kara wymierzona oskarżonemu za te czyny jest karą wymierzoną zgodnie z dyrektywami jej wymiaru określonymi w <xLexLink xArt="art. 53" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Uznał natomiast Sąd Apelacyjny, że wymierzając oskarżonemu karę za zbrodnię popełnioną na szkodę <xAnon>M. B.</xAnon> nie uwzględnił Sąd tego, że tylko w oparciu o jego wyjaśnienia można było zrekonstruować przebieg tej zbrodni. Nie istotnym wydaje się dla oceny wagi tej okoliczności jest to, że oskarżony na etapie postępowania sądowego wyjaśnienia te zmienił, bowiem jego wcześniejsze wyjaśnienia stały się podstawą ustaleń faktycznych.</xText> <xText>Dlatego też, Sąd Apelacyjny uznał, iż jest to okoliczność, która winna mieć wpływ na wymiar kary i dlatego karę tę złagodził do 25 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Orzeczenie za czyny przypisane oskarżonemu w pkt 1 i 2 wyroku kar dożywotniego pozbawienia wolności obligowało Sąd do wymierzenia kary łącznej w tej wysokości.</xText> <xText>Wbrew wywodom skarżącego nie budzi zastrzeżeń orzeczenie Sądu oparte o przepis 77 <xLexLink xArt="§ 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§2 kk</xLexLink>. Sąd wskazał iż u podstaw takiego orzeczenia była negatywna prognoza kryminologiczna, na którą składa się uprzednia karalność za przestępstwa podobne (co do których mimo odbycia kary oskarżony czuje się niewinny), działanie w warunkach recydywy odnośnie jednego z przypisanych czynów, a przede wszystkim stwierdzenie biegłego psychologa o dużym prawdopodobieństwie popełniania w przyszłości takich samych czynów.</xText> <xText>Mając zatem na uwadze wskazane wyżej okoliczności Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Summer-Brason

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Izabela Orczyk

Sygn. akt : II AKa 188/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 31 października 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Summer-Brason (spr.) Sędziowie SSA Paweł Węgrzynek SSA Jolanta Śpiechowicz SSA Marek Charuza SSO del. Michał Marzec Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Dariusza Wiory po rozpoznaniu w dniu 31 października 2006 r. sprawy P. S.ur. (...)wD. synaW.iB. oskarżonego zart. 148§2 pkt 2 kkw zw. zart. 197§1 i 3 kkprzy zastosowaniuart. 11§2 kki inne na skutek apelacji obrońców oskarżonego od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 3 lutego 2006 r. sygn. akt. XXI K 53/05 1/ zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż za przypisane oskarżonemu w punkcie 3 wyroku przestępstwo łagodzi orzeczoną karę do 25 ( dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności; 2/ uchyla orzeczenie o karze łącznej zawarte w punkcie 4 wyroku i orzekaw oparciu o przepisart. 85§1 kkiart. 88 kkkarę łączną dożywotniego pozbawienia wolności, na poczet której na mocyart. 63§1 kkzalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 18 maja 2004r. do dnia 31 października 2006r. 3/ w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; 4/ zasądza od Skarbu Państwa ( Sąd Okręgowy w Katowicach ) na rzecz Kancelarii Adwokackich adw.D. Ć.i adw.J. R.kwoty po 732 ( siedemset trzydzieści dwa) złote, w tym 22% podatku VAT tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu oskarżonego w postępowaniu odwoławczym; 5/ zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, którymi obciąża Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 188/06 UZASADNIENIE Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 3 lutego 2006 roku oskarżonyP. S.został uznany winnym popełnienia przestępstw polegających na tym że: 1 w dniu 18 kwietnia 2004r. wS., używając wobecI. Ż.przemocy polegającej na ciągnięciu, przewróceniu, przytrzymaniu doprowadził ją do poddania się innej czynności seksualnej w ten sposób, że dotykał jej piersi rękami i wkładał jej do odbytu przedmiot w postaci butelki, działając w ten sposób ze szczególnym okrucieństwem, przez co spowodował u pokrzywdzonej obrażenia ciała w postaci rany ziejącej w okolicy odbytu z obfitym krwawieniem zwieracza odbytu, otarcia i wybroczyn naskórka w okolicach łuku brwiowego po stronie prawej oraz drobnych wybroczyn na skórze twarzy i szyi, które naruszyły czynności narządu ciała na okres powyżej 7 dni oraz zabrał jej w celu przywłaszczenia telefon komórkowymarki N. (...), czarny portfel skórzany z zawartością dokumentów i pieniędzy w kwocie 40 zł, a także dwa pierścionki srebrne i jeden miedziany o łącznej wartości 300 zł, a jednocześnie działając w zamiarze ewentualnym pozbawienia życiaI. Ż.dusił ją rękami za szyję, jednakże zamierzonego celu nie osiągnął, albowiem gdy pokrzywdzona zaprzestała obrony, odstąpił od jej dalszego duszenia będąc przekonanym, iż nie żyje, tj. przestępstwa zart. 13 §1 kkw zw. zart. 148 §2 pkt 2 kkiart. 197 §2 i §3 kkw zw. zart. 157 §1 kk,art. 280 §2 kkw zw. zart. 11 §2 kki za to na mocyart. 14 §1 kkw zw. zart. 148 §2 pkt 2 kkw zw. zart. 11 §3 kkwymierzył mu karę dożywotniego pozbawienia wolności; 2 w nocy z 15 na 16 października 2003r. wS., działając w zamiarze ewentualnym pozbawienia życiaE. G.oraz doprowadzenia jej do obcowania płciowego, dusił ją rękoma za szyję a następnie zepchnął ją ze skarpy, po czym działając ze szczególnym okrucieństwem zgwałcił w/w powodując u niej obrażenia ciała w postaci głębokiego rozerwania śluzówki i części podśluzówkowej tylnego przedsionka pochwy oraz podbiegnięć krwawych w tych okolicach, a także złamania kręgosłupa szyjnego z uszkodzeniem rdzenia kręgowego, co skutkowało zgonem pokrzywdzonej to jest przestępstwa zart. 148 §2 pkt 2 kkw zw. zart. 197 §1 i §3 kkprzy zastosowaniuart. 11 §2 kki za to na mocyart. 148 §2 pkt 2 kkw zw. zart. 11 §3 kkwymierzył mu karę dożywotniego pozbawienia wolności; 3 w nocy z 22 na 23 września 2002r. wS., działając w zamiarze ewentualnym pozbawienia życiaM. B.dusił ją rękoma za szyję przełamując w ten sposób opór pokrzywdzonej doprowadził ją do obcowania płciowego i doprowadził do zgonu pokrzywdzonej wskutek uduszenia, przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 29 czerwca 1994r. – sygn. akt II K 358/94 za umyślne przestępstwo podobne zart. 168 §1 dkkna karę 6 lat pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od 15.12.1993r. do 23.01.1998r., kiedy to został warunkowo zwolniony, tj. przestępstwa zart. 148 §2 pkt 2 kkw zw. zart. 197 §1 kkprzy zast.art. 11 §2 kkiart. 64 §1 kki za to na mocyart. 148 §2 pkt 2 kkw zw. zart. 11 §3 kkwymierzył mu karę dożywotniego pozbawienia wolności. Na mocyart. 85 kki88 kkpołączył orzeczone wyżej kary i orzekł karę łączną dożywotniego pozbawienia wolności. Na mocyart. 77 §2 kkzaostrzył, iżP. S.będzie mógł skorzystać z warunkowego zwolnienia po odbyciu 35 (trzydziestu pięciu) lat kary pozbawienia wolności. Na mocyart. 63 §1 kkzaliczył na poczet orzeczonej względem niego kary pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania od dnia 18.05.2004r. do 03.02.2006r. Nadto na mocy art. 46 §2 zasądził odP. S.na rzecz oskarżycieli posiłkowychI. Ż.orazG. G., a także pokrzywdzonejB.B.kwoty po 8.500 (osiem tysięcy pięćset) zł tytułem nawiązki Na mocy zaśart. 618 §1 kpk,art. 619 §1 kpkiart. 29 ustawy Prawo o Adwokaturzezasądził od Skarbu Państwa zwrot kosztów za udzieloną pomoc prawną dla dwóch obrońców z urzędu, natomiast na zasadzieart. 624 kpkzwolnił oskarżonego od kosztów sądowych. Wyrok ten zaskarżyli apelacjami obrońcy oskarżonego. Obrońca oskarżonegoJ. R.zaskarżonemu wyrokowi zarzucił: 1 obrazę przepisów prawa materialnego: a tj.art. 13 §1 kkiart. 148 §2 pkt 2 kkpolegającą na przyjęciu, że oskarżonyP. S.używając w dniu 18.04.2004r. wobecI. Ż.przemocy opisanej szczegółowo w pkt 1 wyroku działał jednocześnie w zamiarze ewentualnym pozbawienia życiaI. Ż.dusił ją rękami za szyję, jednakże zamierzonego celu nie osiągnął, albowiem, gdy pokrzywdzona zaprzestała obrony, odstąpił od jej dalszego duszenia, będąc przekonanym, iż pokrzywdzona nie żyje, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności z zeznań samej pokrzywdzonej złożonych na rozprawie w dniu 10.03.2005r. wynika, że nie potrafiła ona powiedzieć, czy mówiąc o tym, że sprawca ją przydusza jak chciała złapać oddech chodziło jej o to, że napastnik reagował na jakieś próby obronne, czy też na próby złapania oddechu, a ponadto z jej zeznań wynika, iż wydawało jej się, że sprawca najpierw przestał ją dusić, a następnie powiedział do pokrzywdzonej „cichutko, już dobrze” i odszedł; b tj.art. 148 §2 pkt 2 kk, polegająca na uznaniu, że oskarżonyP. S.w nocy z 15 na 16 października 2003r. wS., działał w zamiarze ewentualnym pozbawienia życiaE. G.oraz doprowadzenia jej do obcowania płciowego, dusił ją rękoma za szyję, a następnie zepchnął ją ze skarpy; c tj.art. 148 §2 pkt 2 kk, polegającą na uznaniu, że oskarżonyP. S.w nocy z 22 na 23 września 2002r. wS., działając w zamiarze ewentualnym pozbawienia życiaM. B.dusił ją rękoma za szyję przełamując w ten sposób opór pokrzywdzonej doprowadził ją do obcowania płciowego i doprowadził do zgonu pokrzywdzonej wskutek uduszenia, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a w szczególności błędy w postaci nie ustalenia na etapie postępowania przygotowawczego dotyczące jednoznacznej przyczyny śmierciM. B., które to zaniedbania jak wynika z opinii biegłegoJ. K.oraz jego zeznań złożonych w dniu 19.10.2005r. spowodowały na etapie postępowania sądowego ewentualna ekshumacja zwłokM. B.z przeważającym prawdopodobieństwem nie pozwoliłaby na stwierdzenie ewentualnie u niej istniejącego uszkodzenia aparatu więzadłowego i tarczki międzykręgowej z uwagi na upływ 3 lat, który to okres jest wystarczający do całkowitego rozkładu gnilnego tych elementów w grobie ziemnym,, nie pozwala na jednoznaczne przyjęcie, że to oskarżonyP. S.popełnił to przestępstwo; d tj.art. 280 §2 kkpolegającą na przyjęciu, że oskarżony działał w bezpośrednim z góry powziętym zamiarem dokonania kradzieży na szkodęI. Ż.i zakwalifikowanie zachowania oskarżonego jako działania „w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu”, podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego taki zamiar oskarżonego nie wynika; 2 obrazę przepisów prawa procesowego, tj.art. 5 §2 kpk, która miała wpływ na treść wyroku, a wynikiem której było uznanie oskarżonego za winnego usiłowania popełnienia przestępstwa zabójstwaI. Ż., zabójstwaE. G.oraz zabójstwaM. B.pomimo istniejących wątpliwości co do popełnienia przez oskarżonego przestępstwa zart. 148 §2 pkt 2 kkw zw. zart. 197 §1 kkna szkodęM. B.oraz co do działania oskarżonego z zamiarze ewentualnym pozbawienia życiaE. G.iI. Ż.. Stawiając powyższe zarzuty wniósł o: zmianę zaskarżonego wyroku: - w pkt 1) poprzez przyjęcie, że oskarżony nie działał w zamiarze pozbawienia życiaI. Ż.oraz nie popełnił na jej szkodę rozboju, w pkt 2) poprzez przyjęcie, że oskarżony nie działał w zamiarze pozbawienia życiaE. G., uniewinnienie oskarżonego od postawionego mu zarzutu pozbawienia życiaM. B., tj. przestępstwa zart. 148 §2 pkt 2 kkw zw. zart. 197 §1 kkprzy zast.art. 11 §2 kkiart. 64 §1 kk oraz o wymierzenie oskarżonemu znacznie łagodniejszej kary pozbawienia wolności. ObrońcaD. Ć.popierając zarzuty i wnioski powyższej apelacji nadto zarzuciła w pkt 3) wyroku: 1 obrazę przepisów postępowania, a w szczególności: - dyspozycjiart. 5 §2 kpkpoprzez brak rozstrzygnięcia nie dających się usunąć wątpliwości, a dotyczących w szczególności kwestii usytuowania i przykrycia zwłok pokrzywdzonejM. B., jak również motywów złożenia przez oskarżonego wyjaśnień w których pierwotnie przyznał się do zgwałcenia i zabójstwaM. B., a także wątpliwości odnośnie kwestii odbycia się nieformalnego widzenia dziecka i żony oskarżonego z oskarżonym po jego przyznaniu się do winy, na korzyść oskarżonego; dyspozycjiart. 7 kpkpoprzez dokonanie oceny dowodów na zasadzie dowolności; 2 błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść a polegający na uznaniu, iż oskarżony w nocy z dnia 22 na 23 września 2002r. wS., działając w zamiarze pozbawienia życiaM. B.dusił ją rękoma za szyję przełamując w ten sposób opór pokrzywdzonej doprowadził ją do obcowania płciowego i doprowadził do zgonu pokrzywdzonej wskutek uduszenia podczas gdy przeczy temu zebrany w sprawie materiał dowodowy a w szczególności wyjaśnienia oskarżonego, iż zarzucanego mu przestępstwa nie dopuścił się w ogóle, a w trakcie postępowania przygotowawczego przyznanie się do jego popełnienia zasugerowali mu policjanci prowadzący przesłuchanie, korelujące z zeznaniami świadkówH. C.,S. S., D.S.,J. M.,J. M.,J. K., jak również pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w szczególności protokołami oględzin miejsca zdarzenia, oględzin i sekcji zwłok, a nadto opiniami biegłych. Stawiając powyższe zarzuty wniosła o uniewinnienie oskarżonego od w/w zarzutu ewentualnie o uchyleniu wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Żadna z apelacji nie może być uznana za zasadną, o czym przekonuje konfrontacja zawartych w nich argumentacji z pełnią zebranego w sprawie materiału dowodowego, którego syntezą jest poczynienie przez Sąd I instancji bezbłędnych ustaleń faktycznych w zaskarżonym wyroku mających za podstawę ogół bardzo wnikliwie przeanalizowanych i prawidłowo ocenionych okoliczności określających winę oskarżonego. Istota obu apelacji – do których Sąd Apelacyjny odniesie się łącznie, bowiem odnośnie czynu przypisanego oskarżonemu w pkt 3 wyroku zawierają te same zarzuty – sprowadza się albo do całkowitego, albo częściowego negowania ustaleń dokonanych przez Sąd meriti i zastępowanie tych ustaleń własną oceną dowodów, przy czym ocenie tej w przeciwieństwie do dokonanej przez Sąd brak kompleksowości. Na tle materiału dowodowego zebranego przez Sąd I instancji w toku rozprawy głównej z należytą skrupulatnością i starannością, a następnie wszechstronnie i wnikliwie rozważonego, czego wyrazem jest uzasadnienie zaskarżonego wyroku, brak jakichkolwiek podstaw, aby zarzuty zawarte w apelacjach uznać za trafne, a tym samym aby uwzględnić któryś z wniosków tam zaprezentowanych. Odnosząc się do zarzutów zawartych w apelacjach, w pierwszej kolejności podkreślić należy, iż ocena zgromadzonego w toku rozprawy głównej materiału dowodowego, w żadnym razie nie nosi cech dowolności. Zarzut obrazyart. 7 kpkmoże być skuteczny tylko wtedy, gdy zostanie wykazane, że sąd orzekający oceniając dowody naruszył zasady logicznego rozumowania, nie uwzględnił przy ocenie dowodów wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego (OSNPG z. 3 p. 40 z 1978r.). Wątpliwości natomiast, o których wart. 5 §2 kpkto nie wątpliwości strony, bo takowe mają miejsce niemal w każdej sprawie, ale wątpliwości sądu które należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego. Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku w żadnym razie nie wykazuje, aby Sąd I instancji miał wątpliwości, które następnie poczytał na niekorzyść oskarżonego. Skarżący dokonując własnej oceny dowodów domagają się, aby podstawą ustaleń faktycznych stały się wyłącznie wyjaśnienia oskarżonego złożone na rozprawie, nie zaś jak to uczynił Sąd I instancji – w szczególności co do zarzutu przypisanego oskarżonemu w pkt 3 wyroku – jego wyjaśnienie z postępowania przygotowawczego. Autorzy apelacji usiłują dowieść, że oskarżony na tym etapie postępowania nie mówił prawdy, do przyznania się został zmuszony sytuacją w jakiej znalazła się jego rodzina, nakłaniany był przez policjanta i prokuratora, zaś w czasie eksperymentu procesowego miejsce popełnienia zbrodni naM. B.zostało mu zasugerowane. Kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku w żadnym razie nie znalazła uzasadnienia do przyjęcia trafności powyższych zarzutów. Jak już na wstępie podniesiono – tak sformułowane zarzuty są wyłącznie własną oceną skarżących. Sąd I instancji wszystkie podniesione wyżej twierdzenia miał w polu uwagi i dał temu wyraz w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, którą to ocenę w pełni akceptuje Sąd Apelacyjny. Podkreślenia wymaga, iż oskarżony po zatrzymaniu go związanym z popełnieniem przestępstwa na szkodęI. Ż.(do którego początkowo też nie przyznał się (k. 3002 i 3008)), przyznał się następnie do drugiego stawianego mu zarzutu popełnienia zbrodni na szkodęE. G.. W trakcie składania tych wyjaśnień – spontanicznie przyznał się również do zbrodni popełnionej naM. B., mimo że takiego zarzutu mu w ogóle nie postawiono (k. 3031 – 3034). Słusznie zatem Sąd Okręgowy wywodzi (k. 15 uzasadnienia), iż była to taktyka obrończa oskarżonego, bowiem dowody na poparcie dwóch pozostałych zarzutów (rozpoznanie przezI. Ż., jej telefon w posiadaniu oskarżonego zeznania jego żony dotyczące zadrapań na szyi i brudnego ubrania oraz ślad DNA oskarżonego na miejscu zbrodni popełnionej naE. G.) – były już wtedy jednoznaczne. Nie budzi najmniejszych zastrzeżeń dokonana przez Sąd orzekający ocena dowodu w postaci kasety VHS, na której zarejestrowano eksperyment procesowy, w czasie którego oskarżony wskazywał miejsca popełnionych przez siebie zbrodni. Jednoznacznie z tego materiału dowodowego wynika, że oskarżony po przeprowadzeniu eksperymentu na miejscu przestępstwa popełnionego na szkodęI. Ż.na pytanie prokuratora, dokąd teraz mają się udać celem kontynuowania eksperymentu wskazałul. (...), gdzie dokonano zbrodni naM. B.. Nie jest zatem prawdą, zarówno to, że „funkcjonariusze Policji zawieźli go na miejsca zdarzeń, a nie on wskazywał im miejsca, gdzie mają go zawieźć”, jak również to, że po zawiezieniu go naul. (...)„miejsce zabójstwa było mu wskazane przez prokuratora”. Z materiałów, o których mowa, a z którymi zapoznał się Sąd Apelacyjny wynika, że w czasie eksperymentu, o którym mowa – dwóch mundurowych funkcjonariuszy Policji szło w bardzo znacznej odległości od prowadzonego przez dwóch innych policjantów oskarżonego, a za nimi szedł Prokurator. Wyraźnie widać, że jeden z prowadzących oskarżonego policjantów ma zamiar kontynuować prowadzenie na wprost, gdy ten staje i wskazuje kierunek w prawo, co w istocie okazało się w niedalekiej odległości miejscem zbrodni. Jak najbardziej trafna jest ocena wyjaśnień oskarżonego, dokonana przez Sąd Okręgowy gdy ten stwierdził, że teren znał ze zdjęć okazywanych mu przez policjantów, zaś szczegóły z mediów. Zdjęciaul. (...)znajdujące się w aktach – znanej Sądowi Apelacyjnemu – nie pozwalają na zidentyfikowanie tej ulicy, a tym samym wyklucza to możliwość zorientowania się na ich podstawie, gdzie popełniono zbrodnię. Sąd Okręgowy kwestii zdjęć, i to zarówno rzekomo pokazywanych przez świadkaR. P., jak i wyjaśnień oskarżonego odnośnie tychże – poświęcił należną uwagę i poddał te dowody szczegółowej analizie, zaś wyprowadzone wnioski o niewiarygodności twierdzeń oskarżonego, są uzasadnione. Dodać tylko należy, że równie niewiarygodne jest twierdzenie oskarżonego o znajomości szczegółów dotyczących tej zbrodni z mediów. Zauważyć należy, że zbrodnia ta została popełniona 22/23 września 2002r. i wtedy o niej mówiło się w mediach, zaś oskarżony wyjaśnienie na jej temat składał 1 czerwca 2004r., a więc – po prawie dwóch latach. Doświadczenie życiowe wskazuje, że po takim czasie, nie będąc w żaden sposób zaangażowany i zainteresowany zdarzeniem podawanym w prasie i TV – nie tylko się o nim nie pamięta, ale na pewno nie pamięta się okoliczności z nim związanych. Oskarżony natomiast (k. 3034) wprawdzie nie podawał bardzo wielu szczegółów – co z uwagi na upływ czasu jest zrozumiałe – ale niektóre z nich (jak np. to że pociągnął dziewczynę w określony sposób, niedaleko od chodnika którym szła, że było ciemno, że nie zabierał jej rzeczy i inne) odpowiadały rzeczywistości. Twierdzenie zatem przez apelujących, że oskarżony powziął wiadomości o przedmiotowym czynie w innych okolicznościach niż to ustalił Sąd – nie znajduje żadnego oparcia. Podobnie jak wywody autorów apelacji, dotyczące motywu jakim kierował się oskarżony przyznając się do czynu, którego – rzekomo – nie popełnił. Skarżący nie prezentują żadnych nowych okoliczności, które mogłyby i w tym zakresie podważyć ocenę Sądu I instancji, a ta jawi się jako przekonująca. W pełni zgodzić się należy z twierdzeniem tego Sądu, iż oskarżony z tak błahych powodów, jak obecność żony i dziecka w Komisariacie Policji i chęć doprowadzenia do zwolnienia ich z tej obecności – nie przyznałby się do 3 zbrodni, mając świadomość grożącej mu najwyższej ustawowej kary, zwłaszcza, iż był już skazany na długoterminową karę za gwałty i ich usiłowanie. Podkreślenia wymaga, że żona oskarżonego nie była zatrzymana pod jakimkolwiek zarzutem, współpracowała od początku z organami ścigania dostarczając dowodów przeciwko oskarżonemu. Nie było zatem żadnego realnego powodu, dla którego miałaby być przetrzymywana na Policji – zwłaszcza z małym dzieckiem. Oceniając podane przez oskarżonego motywy dla których przyznał się do niepopełnionego przestępstwa, nie bez znaczenia jest również to, że wbrew wywodom skarżących opartych na zeznaniach świadków – członków rodziny – oskarżony i jego żona nie tworzyli wzorcowego związku, oskarżony zataił przed żoną uprzednią karalność dochodziło między nimi do awantur w czasie których ubliżał jej, czasami ją poszarpał (k. 3035), pił alkohol, a następnie - jak sam wyjaśniał – „wychodził i atakował kobiety”. Przy takim emocjonalnym nastawieniu do żony, nieprzekonujące jest jego twierdzenie: że motywem przyznania się do niepopełnionego czynu było – ogólnie rzecz biorąc – dobro jego żony i dziecka. Nie jest dowodem na poparcie twierdzeń obrony (odnośnie motywów) to, że po przesłuchaniu zezwolono oskarżonemu na widzenie się z dzieckiem. Nie jest to wypadek odosobniony, a wobec wagi zarzutów i braku kontaktów oskarżonego w przyszłości udzielenie zezwolenia na widzenia leżało w gestii prowadzącego śledztwo prokuratora. Zwrócić jeszcze należy uwagę na to, co zresztą zauważa Sąd I instancji, że nie było to jednorazowe przyznanie się, po których mogło nastąpić odwołanie tych wyjaśnień, skoro oskarżony osiągnął wg niego cel, tj. widzenie się z dzieckiem. Oskarżony przy każdym kolejnym przesłuchaniu albo ponownie wyjaśniał na te okoliczności, albo podtrzymywał dotychczas złożone wyjaśnienia, dodając coś co wskazywało na jego sprawstwo (k. 3566 „…pamiętam zdarzenie z września 2002 naO.i pamiętam że po zgwałceniu tej kobiety nie przykrywałem jej ciała liśćmi czy gałęziami”, k. 3970 … nadal podtrzymuję, że oprócz 3 czynów za które przedstawiono mi zarzuty, innych przestępstw nie dokonałem…”. Trafnie zatem ocenia Sąd odwołanie tych wyjaśnień na rozprawie wyłącznie jako przyjętą linię obrony. Oboje skarżący dowodząc, iż oskarżony nie dopuścił się przestępstwa na szkodęM. B., eksponują to, iż w swoich wyjaśnieniach, w których oskarżony przyznawał się do omawianego zarzutu, zaprzeczał aby po zabójstwieM. B.przykrył ją trawą i gałęziami. Fakt ten w ocenie autorów apelacji całkowicie dyskredytuje przyznanie się oskarżonego do winy. Sąd Apelacyjny tej argumentacji nie podziela, bowiem w jego ocenie waga dowodów w postaci przyznania się i wskazania miejsca popełnienia tego przestępstwa (co wyżej zostało omówione) jest tak wielka, że zaprzeczanie przez oskarżonego faktowi przykrycia zwłok pokrzywdzonej jest przyjętą przez oskarżonego linią obrony, która w żaden sposób nie podważa oceny jego przyznania się. Również i ta okoliczność była przedmiotem rozważań przez Sąd Okręgowy i argumenty zaprezentowane w apelacjach w żaden sposób tej oceny nie podważają. W tym miejscu należy odnieść się również do opinii psychologicznej biegłegoB. L., który dostrzega, iż „owe” przykrycie zwłok pokrzywdzonej jest podobne do zakrywania twarzy pokrzywdzonych w pozostałych dwóch jego przestępstwach, zaś „w przypadku pierwszej ofiary przykrycie zwłok elementami otoczenia było wynikiem tzw. „braku doświadczenia” – co szeroko w swej opinii uzasadnia biegły (k. 4634 i in.). Obrońca oskarżonego powołując się na wskazaną wyżej opinię biegłego, z której wynika, że „oskarżony w rozmowie (z biegłym), zdarzenie dotycząceM. B.pamiętał mgliście, pozostałe lepiej”, wyprowadza z tego faktu własne wnioski, które nie mają żadnego uzasadnienia w opinii biegłego. Obrona bowiem wywodzi, że fakt ten potwierdza wersję oskarżonego, iż okoliczności tego zdarzenia wymyślił, zaś biegły, oceniając tą wypowiedź oskarżonego stwierdza (k. 4635), że „czynnikiem, który mógł osłabić pamięć oskarżonego odnośnie czynu dot.M. B.mógł być … efekt działania zasadniczo odmienny od tych które miały miejsce w 1993 … upływ czasu oraz stan emocjonalny oskarżonego był dodatkowym czynnikiem zniekształcającymi pamięć odnośnie tego zdarzenia…. Zdarzenie dot.M. B.było odmienne od poprzednich doświadczeń oskarżonego oraz znacznie wykraczało poza jego fantazje. Stąd odmienności w zachowaniu … ślady behawioralne na miejscu przestępstwa potwierdzają w dużej części sprawstwo oskarżonego”. Nieuzasadniony jest zarzut obrazy przez Sąd I instancji zasadyin dubio pro reo. Prawdą jest, iż ustalenia faktyczne dotyczące przebiegu tego zdarzenia Sąd oparł na wyjaśnieniach oskarżonego, zaś ustalenie, że oskarżony po gwałcie i zabójstwie przykrył pokrzywdzoną elementami otoczenia – na protokole oględzin miejsce znalezienia zwłok, sąd jednak szczegółowo przeanalizował te fakty i wskazał, co legło u podstaw ustalenia, że to oskarżony przykrył pokrzywdzoną trawą. Przedstawiona motywacja jest logiczna i nie sposób wyprowadzić z niej wniosku o rozstrzyganiu wątpliwości na niekorzyść oskarżonego. I wreszcie nie znajduje żadnego uzasadnienia twierdzenie apelacji, iż ustalenie przez Sąd przyczyny śmierci w oparciu o mechanizm działania oskarżonego w stosunku do dwóch pozostałych pokrzywdzonych jest niedopuszczalne w sytuacji gdy oskarżony się nie przyznał do zgwałcenia i zabójstwaM. B.. Ale oskarżony się przyznał do popełnienia tego czynu (co było wyżej omówione) i te wyjaśnienia były podstawą ustaleń. Te wyjaśnienia oraz opinie biegłych dały Sądowi podstawę do ustalenia, że przyczyną zgonuM. B.było uduszenie. W szczególności, poza wyjaśnieniami oskarżonego przemawia za tym opinia biegłegoK.(k. 4612 – 4612v), który w oparciu o analizę zdjęć z sekcji zwłok oraz oględzin zwłok z miejsca zdarzenia z dużym prawdopodobieństwem stwierdził zewnętrzne obrażenia szyi, które mogły powstać w mechanizmie silnego nacisku na szyję przez warstwę odzieży, albo ramieniem albo przedramieniem a fragmentem stroju, odzieży jak np. guziki, kołnierz, patka ubioru napastnika lub kołnierz bluzki ofiary mogły w trakcie uciskania szyi doprowadzić do powstania tych otarć. Za trafnością tej opinii przemawia fakt wynikający z wyjaśnień oskarżonego, który przyznał, że tak długo zaciskał ramię na szyi ofiary, aż ta „zwiotczała”. Apelacja poza powoływaniem się na wyjaśnienia oskarżonego, w których do tego czynu się nie przyznaje, nie przedstawia żadnych innych argumentów, które podważyłyby tok rozumowania Sądu, a w konsekwencji ustalenie że oskarżony jest sprawcą gwałtu i zabójstwaM. B.. Nie jest bowiem przekonującym argumentem twierdzenie, że nie ustalenie na etapie postępowania przygotowawczego w sposób jednoznaczny przyczyny śmierciM. B.i niemożność przeprowadzenia na etapie postępowania sadowego dowodu, który pozwoliłby na takie ustalenie wyklucza możliwość uznania, że oskarżony udusił pokrzywdzoną. W istocie, biegłyK.stwierdził, iż po 3 latach ekshumacjaM. B.z uwagi na rozkład gnilny aparatu wiązadłowego i tarczki międzykręgowej nie doprowadziłaby do stwierdzenia, że te elementy uległy uszkodzeniu, co nie oznacza zdaniem biegłego, że nie doszło do uduszenia pokrzywdzonej, a wręcz przeciwnie przemawiają za tym obrażenia szyi (o czym było powyżej). Nie znajdując zatem żadnych podstaw do odmiennej oceny dowodów niż to uczynił Sąd I instancji wyprowadzone z tej oceny wnioski zarówno co do winy oskarżonego jak i oceny prawnej przypisanego mu czynu Sąd Apelacyjny w pełni podziela. Natomiast co do kary wymierzonej oskarżonemu za ten czyn uznał Sąd Apelacyjny potrzebę zreformowania orzeczenia w tym zakresie, o czym będzie mowa w dalszej części niniejszego uzasadnienia. Odnosząc się natomiast do apelacji obrońcy w części, w której kwestionuje ustalenie Sądu I co do zamiaru z jakim oskarżony działał względemI. Ż.iE. G.w zakresie pozbawienia ich życia oraz w zakresie przypisania mu przestępstwa zart. 280 §2 kk– to jest ona pozbawiona słuszności. Skarżący kwestionując przypisanie oskarżonemu zamiaru ewentualnego pozbawienia życiaE. G.iI. Ż.odwołuje się do orzeczeń Sądu Najwyższego i Sądu Apelacyjnego w Łodzi, których konkluzją jest stwierdzenie, że godzenia się sprawcy nie można domniemywać lecz należy wykazać na podstawie analizy całokształtu okoliczności czynu i sposobu działania sprawcy, że godzenie się na skutek śmiertelny stanowiło realny proces zachodzący w psychice sprawcy. Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku jednoznacznie wskazuje na to, że tak właśnie postąpił Sąd I instancji. Poddał bardzo wnikliwej analizie całokształt okoliczności dotyczących każdego z czynów, a zwłaszcza sposób działania oskarżonego i wyprowadził jedyny możliwy w tym wypadku wniosek co do zamiaru ewentualnego pozbawienia życia pokrzywdzonych, a więc że oskarżony godził się na skutek śmiertelny. Z uwagi na bardzo obszerne w tym zakresie wywody Sądu, które Sąd Apelacyjny w pełni podziela nie zachodzi potrzeba ich ponownego formułowania. Podkreślenia wymaga, że świadczy o powyższym nie tylko przyznanie się oskarżonego do zabójstwaM. B.iE. G.i usiłowania zabójstwaI. Ż., ale analiza treści wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadkaI. Ż., opinii biegłego draK.oraz opinii Akademii Medycznej weW.. Szczególnie podkreślenia wymagają te wyjaśnienia oskarżonego, w których przedstawiał sposób przełamywania oporu pokrzywdzonych polegający – każdorazowo – na zaatakowaniu ich od tyłu ramieniem za szyję. Im większy był opór, tym oskarżony zwiększał ucisk na szyję, aż do momentu – jak sam to określał – aż ciało zwiotczało. Każdy przeciętny dorosły człowiek ma świadomość, że powodowanie bardzo silnego ucisku na szyję (aż do zwiotczenia ciała) prowadzi do uduszenia ofiary. Z wyjaśnień oskarżonego jednoznacznie wynika, że przestał dusićE. G., gdy ta zwiotczała. Gdyby nawet hipotetycznie przyjąć, że oskarżony w tym momencie zakładał, że „tylko” pozbawił pokrzywdzoną przytomności, to dalsze jego działania jednoznacznie świadczą o tym, że godził się on ze skutkiem śmiertelnym swojego działania. Oskarżony bowiem zepchnął z wysokiej skarpy nieprzytomną, bezwładną pokrzywdzoną. Godził się zatem na to, że ta upadając dozna obrażeń (których w istocie doznała) skutkujących jej śmiercią. Tak więc w ocenie Sądu Apelacyjnego oskarżony zarówno duszącE. G.– w sposób jak to ustalił Sąd I instancji godził się na spowodowanie jej śmierci, jak również zamiar taki towarzyszył mu gdy nieprzytomną zrzucał ze skarpy. I nie jest prawdą – w świetle opinii biegłych – twierdzenie oskarżonego, że gdy odchodziłE. G.żyła i ruszała się, bowiem w momencie urazu kręgosłupa, a ten nastąpił najpóźniej w czasie jej upadku ze skarpy – była ona całkowicie sparaliżowana, a śmierć jej nastąpiła „nagle i gwałtownie”. Oskarżony po zgwałceniu nie dającej oznak życia pokrzywdzonej i to w sposób okrutny odszedł, pozostawiając ją w nocy w miejscu niewidocznym dla przechodzących. Tak więc wywody apelacji, że zamiar ewentualny pozbawienia życiaE. G.Sąd I instancji ustalił wyłącznie na podobieństwie działania do przestępstwa popełnionego na szkodęM. B.są pozbawione słuszności. Argumentacja Sądu I instancji, z którą polemizuje skarżący (to, że zabójstwoE. G.nastąpiło po dokonaniu zabójstwaM. B.co powodowało, że oskarżony musiał mieć wiedzę, że działanie w taki sam sposób wywołać może analogiczny skutek) jest trafna, ale co podkreślić należy – nie jedyna _ dla wykazania zamiaru z jakim działał oskarżony wobecE. G., co wykazano powyżej. Reasumując, Sąd Apelacyjny dokonując kontroli odwoławczej orzeczenia w części dotyczącej czynu popełnionego na szkodęE. G.nie dopatrzył się żadnego uchybienia w tym rozstrzygnięciu, a w szczególności obrazy prawa, o którym mowa w zarzutach apelacji. Brak jest również podstaw do wzruszenia zaskarżonego wyroku w części odnoszącej się do skazania oskarżonego za zbrodnie popełnione na szkodęI. Ż.. Skarżący wobec jednoznacznej wymowy dowodów w postaci rozpoznania oskarżonego przez pokrzywdzoną, znalezienia u niego telefonu stanowiącego jej własność, zeznań żony oskarżonego co do jego wyglądu i zachowania bezpośrednio po inkryminowanym zdarzeniu nie kwestionuje faktu brutalnego, ze szczególnym okrucieństwem zgwałcenia pokrzywdzonej, oraz zaboru jej rzeczy. Kwestionuje natomiast ocenę prawną jego zachowania, a w szczególności przypisanie oskarżonemu usiłowania zabójstwa z zamiarem ewentualnym oraz przypisanego mu rozboju. I w tym wypadku skarżący usiłuje dowieść że przypisanie oskarżonemu godzenia się na skutek śmiertelny jest wyłącznie domniemaniem nie popartym analizą całokształtu okoliczności czynu i sposobu działania sprawcy. I tym razem skarżący nie ma racji. Wbrew jego wywodom Sąd I instancji poddał ocenie i głębokiej analizie każdą czynność dokonaną przez oskarżonego i doszedł do słusznego wniosku, że oskarżony godził się na śmierć pokrzywdzonej do której nie doszło w wyniku nie decyzji oskarżonego, lecz postawy pokrzywdzonej (k. 32 – 33 uzasadnienia). Ma rację Sąd I instancji, iż sposób działania oskarżonego w tym wypadku był taki sam jak w dwóch poprzednich razach, kiedy to oskarżony atakował kobiety chwytając je ramieniem za szyję, dusząc, przewracając na ziemię. W omawianym wypadku oskarżony z uwagi na obronę pokrzywdzonej nadto dusił ją rękoma za szyję i to tak długo, aż zaprzestała ona oporu. Podjęcie obrony powodowało wzmożenie duszenia, o sile duszenia świadczą wybroczyny na skórze twarzy i szyi pokrzywdzonej. Oskarżony zaprzestał duszenia dopiero wówczas, gdy pokrzywdzona przestała nie tylko się bronić, ale dawać jakiekolwiek oznaki życia. Zwrócić należy uwagę na to, że nie tylko „doświadczenie” oskarżonego nabyte w dwóch poprzednich zdarzeniach co do skutku jaki wywołało duszenie ofiar wskazuje na to, że postępując w sposób opisany godził się ze skutkiem śmiertelnymI. Ż., ale brak jej reakcji w postaci krzyku, jęków itp. w czasie zadawania jej niemożliwego do opisania bólu musiał utwierdzić oskarżonego o tym, że ofiara nie żyje, jak również gdy zdejmował jej z bezwładnych rąk pierścionki. Obrona przykłada nadmierną wagę do słów wypowiedzianych przez oskarżonego, gdy odchodził z miejsca przestępstwa. Wcale – również w ocenie Sądu Apelacyjnego – słowa „cichutko już dobrze” nie świadczą o przekonaniu oskarżonego, że jego ofiara żyje. W kwestii tej szczegółowo wypowiedział się biegły psycholog,B. L., który poddał badaniom zarówno oskarżonego jak i pokrzywdzoną i stwierdził, że „zachowanieI. Ż.…było zasadniczym czynnikiem, który spowodował, że przeżyła… bo nie krzyczała, udawała martwą. Jej zachowanie biegły ocenił jako „rzadko spotykane…” Bowiem z reguły ofiary wzywają pomocy, próbują się bronić, stawiają opór, co w sposób naturalny rodzi agresję u napastnika, który stara się pokonać opór ofiary (k. 4635). Tak właśnie zachowywał się oskarżony. Każda próba podjęcia obrony powodowała wzmożenie duszenia. W ocenie biegłego mówienie do ofiar w trakcie i po zdarzeniu może mieć charakter zadośćuczynienia analogiczne do przykrywania ofiar. Może też być tak, że mówienie do ofiar ma charakter sprawdzający tzn. sprawca upewnia się, czy ofiara jest martwą i w tym wypadku – z uwagi na dwa poprzednie przypadki i ich skutki – mówienie doI. Ż.miało na celuupewnienie się że nie żyje. Wskazuje również biegły – co jest istotne przy ocenie zamiaru oskarżonego – że gdyby w zachowaniu oskarżonego, w jego słowach był jakiś element współczucia i gdyby był przekonany, że ofiara żyje – anonimowo wezwałby pomoc, co jest dość typowe dla sprawców gwałtu, a tymczasem zabierając ofierze telefon pozbawił ją możliwości pomocy. Tak więc w świetle powyższych rozważań zawarte w apelacji twierdzenie, że „wydaje się być bezspornym, że oskarżony odchodząc z miejsca zdarzenia wiedział, żeI. Ż.żyje, a z powodu braku zamiaru pozbawienia jej życia nie podjął dalszych działań w celu jej uśmiercenia” nie znajduje żadnego uzasadnienia. Podkreślić w tym miejscu jeszcze trzeba, że oskarżonemu nie stawia się zarzutu działania z zamiarem bezpośrednim, a tylko taki należałoby ustalić, gdyby oskarżony już po zdarzeniu odchodząc podjął działanie w celu uśmierceniaI. Ż.. Wszystkie natomiast zachowania o których było powyżej oraz ocena zaprezentowana w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku jednoznacznie wskazują na godzenie się oskarżonego na spowodowanie przez niego skutku śmiertelnego. Nie podziela również Sąd Apelacyjny sformułowanego w apelacji zarzutu obrazy przez Sąd I instancjiart. 280 §2 kk. Skarżący polemizując z ustaleniami Sądu meriti w zakresie, czy oskarżony działał w bezpośrednim z góry powziętym zamiarze dokonania kradzieży na szkodęI. Ż., oraz czy działanie to „w inny sposób bezpośrednio zagrażało życiu” wywodzi, że zabranie pokrzywdzonej pieniędzy, pierścionków, telefonu, nastąpiło przy okazji jej zgwałcenia, a tym samym nie wyczerpało znamion przestępstwa zart. 280 §2 kk. Z taką oceną zachowania oskarżonego nie sposób się zgodzić. Analiza przebiegu zdarzenia wynikająca z ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd I instancji (a których to czynności sprawczych apelacja nie kwestionuje) pozwala na wyprowadzenie wniosku o wyczerpaniu przez oskarżonego również znamion zart. 280 §2 kk. Trafne jest stwierdzenie Sądu I, iż świadczy o tym fakt, iż oskarżony po przełamaniu oporu pokrzywdzonej w sposób który bezpośrednio zagrażał jej życiu (o czym było powyżej) przystąpił do przeszukania jej plecaka, z którego zabrał nie tylko przedmiot, który posłużył mu do zgwałcenia pokrzywdzonej, ale również portfel z zawartością i telefon, a następnie zdjął jej z rąk pierścionki. To ustalenie w całości obala wnioski obrony o zaborze mienia pokrzywdzonej „przy okazji” zgwałcenia. Dlatego też podzielając w całości argumentację zaprezentowaną przez Sąd Okręgowy i w tym zakresie stwierdził Sąd Apelacyjny nietrafność zarzutu apelacji. Ponieważ apelacje zwrócone były przeciwko winie, Sąd Apelacyjny – zgodnie z treściąart. 447 §1 kpkpoddał kontroli odwoławczej również orzeczenie o karze. Karą współmierną i dającą zarazem zadośćuczynienie społecznemu poczuciu sprawiedliwości jest tylko taka kara, która uwzględnia wszystkie wskazaniakodeksu karnegow przepisieart. 53 §1 i 2 kk, a taką właśnie jest kara wymierzona oskarżonemu przez Sąd I instancji za zbrodnie popełnione na szkodęE. G.iI. Ż.. Sąd I instancji w sposób niezwykle wnikliwy, a wręcz drobiazgowy poddał ocenie wszystkie okoliczności mające wpływ na wymiar kary, a wskazane wart. 53 kki doszedł do słusznego wniosku, że karą sprawiedliwą, realizującą wszystkie cele kary będzie za te czyny kara dożywotniego pozbawienia wolności. Po stronie oskarżonego nagromadziło się tak wiele okoliczności obciążających, przy braku jakichkolwiek okoliczności łagodzących, że wymierzenie innej kary byłoby rażąco niesprawiedliwe. Aby nie czynić zbędnych powtórzeń Sąd Apelacyjny podzielając w pełni wywody dotyczące wymierzonej oskarżonemu za te czyny kary, odsyła skarżącego do tej części uzasadnienia zaskarżonego wyroku, akceptując z przyczyn wskazanych tamże również karę za usiłowanie zabójstwaI. Ż.. Rację ma bowiem Sąd, że to iż pokrzywdzona uniknęła śmierci nie jest wynikiem zachowania oskarżonego, bowiem ten godził się na taki skutek, lecz atypowego zachowania pokrzywdzonej, podobnie jak bez znaczenia dla kwalifikacji prawnej i kary jest przypisanie oskarżonemu szczególnego okrucieństwa względemE. G., mimo iż była ona w momencie gwałcenia jej sparaliżowana, gdyż oskarżony wolą swoją obejmował zadawanie wyjątkowych cierpień ofierze. Oskarżony jest sprawcą zdemoralizowanym w najwyższym stopniu. karany za przestępstwa tego samego rodzaju, skazany na długoterminową karę pozbawienia wolności, skorzystał z warunkowego przedterminowego zwolnienia. Zatem, ani kara pozbawienia wolności, którą odbył, ani szansa przed jaką stanął opuszczając zakład karny długo przed terminem zakończenia kary nie spełniły swojej roli wychowawczej. Ma rację Sąd Okręgowy, że nie pozostaje bez znaczenia dla wymiaru kary fakt, iż oskarżony – co się rzadko zdarza – po opuszczeniu zakładu karnego wrócił do społeczeństwa. Założył rodzinę, miał rodziców i rodzeństwo, którzy utrzymywali z nim kontakt, pracował, miał mieszkanie. Nie było zatem żadnych obiektywnych powodów, dla których oskarżony nie miałby żyć zgodnie z zasadami porządku prawnego. Był zdrowy psychicznie w rozumieniu choroby psychicznej czy psychozy. Mając zatem w polu uwagi wszystkie okoliczności o których w uzasadnieniu Sądu I instancji oraz powyższe wywody uznał Sąd Apelacyjny iż kara wymierzona oskarżonemu za te czyny jest karą wymierzoną zgodnie z dyrektywami jej wymiaru określonymi wart. 53 kk. Uznał natomiast Sąd Apelacyjny, że wymierzając oskarżonemu karę za zbrodnię popełnioną na szkodęM. B.nie uwzględnił Sąd tego, że tylko w oparciu o jego wyjaśnienia można było zrekonstruować przebieg tej zbrodni. Nie istotnym wydaje się dla oceny wagi tej okoliczności jest to, że oskarżony na etapie postępowania sądowego wyjaśnienia te zmienił, bowiem jego wcześniejsze wyjaśnienia stały się podstawą ustaleń faktycznych. Dlatego też, Sąd Apelacyjny uznał, iż jest to okoliczność, która winna mieć wpływ na wymiar kary i dlatego karę tę złagodził do 25 lat pozbawienia wolności. Orzeczenie za czyny przypisane oskarżonemu w pkt 1 i 2 wyroku kar dożywotniego pozbawienia wolności obligowało Sąd do wymierzenia kary łącznej w tej wysokości. Wbrew wywodom skarżącego nie budzi zastrzeżeń orzeczenie Sądu oparte o przepis 77§2 kk. Sąd wskazał iż u podstaw takiego orzeczenia była negatywna prognoza kryminologiczna, na którą składa się uprzednia karalność za przestępstwa podobne (co do których mimo odbycia kary oskarżony czuje się niewinny), działanie w warunkach recydywy odnośnie jednego z przypisanych czynów, a przede wszystkim stwierdzenie biegłego psychologa o dużym prawdopodobieństwie popełniania w przyszłości takich samych czynów. Mając zatem na uwadze wskazane wyżej okoliczności Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000323_2006_Uz_2006-11-09_001

II AKa 323/06

2006-11-09 01:00:00.0 CET

2020-03-27 18:10:06.0 CET

2020-03-27 15:54:38.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 323/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 9 listopada 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja (spr.) Sędziowie SSA Witold Mazur SSO del. Michał Marzec Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tadeusza Trzęsimiecha po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2006 r. sprawy 1/ R. B. ur. (...) w B. syna W. i I. , 2/ D. K. ur. (...) w B. syna M. i D. , 3/ K. B. ur. (...) w C. syna W. i I. oskarż

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Izabela Orczyk" xEditor="iorczyk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="7" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xYear="2006" xVolNmbr="000323" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 323/06</xUx> </xBx></xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 9 listopada 2006 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Mirosław Ziaja (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Witold Mazur</xText> <xText>SSO del. Michał Marzec</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tadeusza Trzęsimiecha</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2006 r. sprawy</xText> <xText><xBx>1/ <xAnon>R. B.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon></xText> <xText>syna <xAnon>W.</xAnon> i <xAnon>I.</xAnon>,</xText> <xText><xBx>2/ <xAnon>D. K.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon></xText> <xText>syna <xAnon>M.</xAnon> i <xAnon>D.</xAnon>,</xText> <xText><xBx>3/ <xAnon>K. B.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon></xText> <xText>syna <xAnon>W.</xAnon> i <xAnon>I.</xAnon></xText> <xText>oskarżonych z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197§3 kk</xLexLink> i innych</xText> <xText>na skutek apelacji obrońców oskarżonych</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 14 czerwca 2006r.</xText> <xText>sygn. akt. XXI K 221/05</xText> <xText>1/ utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> <xText>2/ zasądza od Skarbu Państwa ( Sąd Okręgowy w Katowicach ) na rzecz adwokatów: <xAnon>M. P.</xAnon>, <xAnon>J. G.</xAnon> i <xAnon>M. Z.</xAnon> – Kancelarie Adwokackie w <xAnon>K.</xAnon> kwoty po 732 ( siedemset trzydzieści dwa) złote, w tym 22% podatku VAT tytułem zwrotu kosztów obrony oskarżonych z urzędu w postępowaniu odwoławczym;</xText> <xText>3/ zwalnia oskarżonych <xAnon>R. B.</xAnon>, <xAnon>D. K.</xAnon> i <xAnon>K. B.</xAnon> od kosztów sądowych postępowania odwoławczego, którymi obciąża Skarb Państwa</xText> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 323/06</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 14 czerwca 2006 roku, sygn. XXI.K 221/05 uznał oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon>, <xAnon>D. K.</xAnon> oraz <xAnon>K. B.</xAnon> za winnych popełnienia przestępstwa określonego w przepisie <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">158 § 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 3 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> polegającego na tym, że w dniu 8 grudnia 2004 r. w <xAnon>S.</xAnon> przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon> działając wspólnie i w porozumieniu użyli przemocy wobec <xAnon>J. P.</xAnon> polegającej na przytrzymywaniu jej, biciu rękami, kopaniu nogami po całym ciele, narażając ją na bezpośrednie niebezpieczeństwo spowodowania skutków określonych w <xLexLink xArt="art. 156;art. 156 § 1;art. 156 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 156 § 1 lub 157 § 1 kk</xLexLink>, nadto zdzierając z niej odzież, grożąc jej pozbawieniem życia doprowadzili ją do stanu bezbronności, a następnie dokonali kradzieży torebki z zawartością biżuterii oraz zegarka o łącznej wartości 876 złotych oraz dopuścili się jej zgwałcenia polegającego na wkładaniu jej rąk do pochwy, przy czym <xAnon>K. B.</xAnon> dopuścił się ww. czynu w warunkach powrotu do przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 1 kk</xLexLink>, będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 19 lutego 2004 r. sygn. III K 504/03 za umyślne przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 279;art. 279 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 279 § 1 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 279" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 279 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 284;art. 284 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 284 § 1 kk</xLexLink> na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 3.01.2003 r. do 19.02.2004 r. i za to na mocy <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 3 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 3 kk</xLexLink> wymierzył <xAnon>D. K.</xAnon> karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, <xAnon>R. B.</xAnon> karę 4 lat pozbawienia wolności, a <xAnon>K. B.</xAnon> karę 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.</xText> <xText>Nadto Sąd Okręgowy w Katowicach uznał oskarżonego <xAnon>K. B.</xAnon> za winnego popełnienia czynu polegającego na tym, że w dniu 8 grudnia 2004 r. w <xAnon>S.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> przy użyciu groźby bezprawnej wywierał wpływ na zeznania świadka <xAnon>W. H.</xAnon> i za to na mocy <xLexLink xArt="art. 245" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 245 kk</xLexLink> wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na mocy <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">86 § 1 kk</xLexLink> Sąd Okręgowy w Katowicach połączył wymierzone oskarżonemu <xAnon>K. B.</xAnon> kary pozbawienia wolności i orzekł karę łączną 5 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63 § 1 kk</xLexLink> na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności zaliczył oskarżonym okresy ich rzeczywistego pozbawienia wolności od 8 grudnia 2004 r. do 14 czerwca 2006 r.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 415;art. 415 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 415 § 3 kpk</xLexLink> powództwo cywilne pozostawił bez rozpoznania.</xText> <xText>Na mocy <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 kpk</xLexLink> zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów postępowania i opłat sądowych obciążając nimi Skarb Państwa.</xText> <xText>Apelacje od przedmiotowego wyroku wnieśli obrońcy <xAnon>D. K.</xAnon>, <xAnon>K. B.</xAnon> oraz <xAnon>R. B.</xAnon>.</xText> <xText>Obrońca <xAnon>D. K.</xAnon> zaskarżył powyższy wyrok w części uznającej uczestnictwo oskarżonego w przestępstwie zgwałcenia pokrzywdzonej i zarzucił mu błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść orzeczenia, a polegający na przyjęciu, że oskarżony dokonał wspólnie i w porozumieniu z pozostałymi oskarżonymi przestępstwa gwałtu na osobie pokrzywdzonej, podczas gdy oskarżony temu zaprzecza, a pierwsze i najważniejsze zeznania pokrzywdzonej nie zawierają o tym nawet wzmianki. Mając na uwadze powyższy zarzut, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie oskarżonego winnym wyłącznie występku z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">158 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> i wymierzenie łagodniejszej kary, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze.</xText> <xText>Obrońca <xAnon>K. B.</xAnon> zaskarżył wskazany wyrok w całości i zarzucił mu obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 § 1 kpk</xLexLink> poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów przejawiające się w wybiórczej ocenie zgromadzonych dowodów, a w szczególności oparciu ustaleń wyłącznie na obciążających zeznaniach świadków <xAnon>J. P.</xAnon> i <xAnon>W. H.</xAnon> z pominięciem dowodów korzystnych dla oskarżonego, co znalazło wyraz w uzasadnieniu wyroku,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink> przez rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego nie dającej się usunąć wątpliwości dotyczącej popełnienia czynów opisanych w akcie oskarżenia na szkodę <xAnon>J. P.</xAnon>, gdy tymczasem zebrane w sprawie dowody nie pozwalają na wysnucie tak jednoznacznego wniosku.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>oraz błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść i wyrażający się w stwierdzeniu, że:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>oskarżony działając wspólnie i porozumieniu z innymi osobami użył wobec <xAnon>J. P.</xAnon> przemocy polegającej na przytrzymywaniu jej, biciu rękami, kopaniu nogami po całym ciele, nadto zdzierając z niej odzież, grożąc jej pozbawieniem życia doprowadzili ją do stanu bezbronności, a następnie dokonali kradzieży torebki z zawartością biżuterii oraz zegarka o łącznej wartości 876 złotych oraz dopuścił się jej zgwałcenia pomimo poważnych wątpliwości w tym zakresie wynikających z wyjaśnień współoskarżonych, jak również zeznań pokrzywdzonej,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>oskarżony w dniu w dniu 8 grudnia 2004 r. w <xAnon>S.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> przy użyciu groźby bezprawnej wywierał wpływ na zeznania świadka <xAnon>W. H.</xAnon> pomimo wątpliwości w tym zakresie wynikających ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Mając na uwadze powyższe, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji.</xText> <xText>Obrońca <xAnon>R. B.</xAnon> zaskarżył powyższy wyrok w całości i zarzucił mu obrazę przepisów postępowania, a w szczególności <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">7 kpk</xLexLink>, przez:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>nieuwzględnienie wyjaśnień oskarżonego, a w konsekwencji oparcie orzeczenia o winie, tylko na dowodach go obciążających tj. wyłącznie na zeznaniach pokrzywdzonej <xAnon>J. P.</xAnon> oraz świadków przesłuchanych w sprawie z pominięciem okoliczności, które przemawiają na korzyść oskarżonego, a w konsekwencji:</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, a polegający na wysnuciu z zebranego materiału dowodowego błędnego wniosku, iż oskarżony dopuścił się czynu zarzucanego mu aktem oskarżenia, gdy tymczasem należało wykluczyć popełnienie przez oskarżonego przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">158 § 1 kk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 3 kk</xLexLink>.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, zasądzenie kosztów procesu za świadczoną pomoc prawną z urzędu w postępowaniu odwoławczym dla oskarżonego, które nie zostały przez niego pokryte.</xText> <xText><xIx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xIx></xText> <xText>Apelacje, jako bezzasadne, nie zasługują na uwzględnienie.</xText> <xText>Analiza całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, iż sąd I instancji poddał go wszechstronnej ocenie, która w żadnej mierze nie naruszała fundamentalnych zasad procesu karnego, o jakich mowa w przepisach <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 §2 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Powyższe umożliwiło Sądowi Okręgowemu na dokonanie poprawnych ustaleń faktycznych, jak również nadanie zachowaniom oskarżonych właściwej kwalifikacji prawnej, a nadto znalazło wyraz w szczegółowym uzasadnieniu, które w pełni odpowiada wymogom określonym w przepisie <xLexLink xArt="art. 424" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Mając w polu widzenia część motywacyjną rozpoznawanych środków odwoławczych, które w zasadniczej części są zbieżne, sprowadzając się do nadania wyjaśnieniom oskarżonych waloru dowodów w pełni wiarygodnych i kontestowania innych dowodów, w tym zeznań <xAnon>J. P.</xAnon> i <xAnon>W. H.</xAnon>, które dla sądu meriti stanowiły obiektywną podstawę ustaleń faktycznych, uznać należy, że zasadniczo argumenty sądu II instancji odnoszą się wspólnie do wszystkich apelacji.</xText> <xText>Jeśli przyjrzeć się linii obrony prezentowanej przez oskarżonych, to najogólniej rzecz ujmując, <xAnon>K. B.</xAnon> i <xAnon>R. B.</xAnon> zaprzeczali, aby w ogóle brali udział w inkryminowanym zdarzeniu, przy czym pierwszy z nich odmówił złożenia wyjaśnień, a drugi twierdził, iż zajście potencjalnie mogło się rozgrywać, gdy ten udał się po alkohol wraz z <xAnon>L. S.</xAnon>, który pozostał w swym mieszkaniu, a on sam na miejsce zdarzenia dotarł kiedy nie było tam już innych osób, natomiast <xAnon>D. K.</xAnon> przyznał jedynie fakt udziału w rozboju na pokrzywdzonej, realizującym znamiona występku określonego w przepisie <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 §1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §2 kk</xLexLink>, przecząc, aby uczestniczył z pokrzywdzoną w obcowaniu płciowym, o jakim mowa w <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Zdaniem obrońców, błędem Sądu Okręgowego było odstąpienie od takiej rekonstrukcji wydarzeń w krytycznym czasie i odmówienie wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonych, co miałoby świadczyć o tym, że sąd ten nie przeprowadził wszechstronnej analizy dowodów, a wybiórczo wyeksponował zeznania świadków <xAnon>J. P.</xAnon> i W. <xAnon>H.</xAnon>, dokonując ustaleń faktycznych stanowiących w następstwie podstawę prawno-karnej oceny zachowania oskarżonych. Według obrońców zatem, zaskarżone orzeczenie zostało oparte na faktach, które nie znajdują potwierdzenia w wynikach postępowania dowodowego.</xText> <xText>Z tak wyrażonym poglądem nie sposób się w żadnej mierze zgodzić, a wręcz można stwierdzić, że teza lansowana przez obronę, oparta jest na arbitralnej ocenie całokształtu ujawnionych dowodów i stanowi jedynie głos polemiczny, który nie świadczy o naruszeniu przez sąd meritii przepisów postępowania, do których odwołują się apelacje.</xText> <xText>Sąd odwoławczy w całej rozciągłości podziela i aprobuje ocenę dowodów przyjętą w zaskarżonym wyroku, jako chronioną przepisem <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> oraz zawarte w nim ustalenia faktyczno-prawne.</xText> <xText>Nie budzi wątpliwości, iż tempore criminis pokrzywdzona <xAnon>J. P.</xAnon> była nietrzeźwa, skoro o godz. 4<xUx><xSUPx>28</xSUPx></xUx>, 8.12.2004r., stwierdzono u niej w wydychanym powietrzu (pomiar odpowiadał stężeniu alkoholu we krwi) 0,96‰ alkoholu i znajdował się on w fazie eliminacji (k.10). Powyższe – jak uczy doświadczenie zawodowe – świadczy o tym, że w krytycznym czasie, a więc do 2 godzin wcześniej, zawartość alkoholu we krwi pokrzywdzonej niewiele przekraczała 1‰, tym bardziej, że po opuszczeniu dyskoteki, co nie zostało podważone, nie spożywała już alkoholu. Mając to w polu widzenia trudno uznać, aby tak określony stan nietrzeźwości, który nie stanowił znacznego opilstwa pokrzywdzonej, mógł wyłączyć całkowicie możliwości postrzegania przez nią zdarzenia oraz zapamiętywania i odtwarzania tych spostrzeżeń, mając wpływ na zniekształcenie przyjętych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych.</xText> <xText>Dlatego też wbrew wywodom skarżących, brak jest powodów do uznania zeznań <xAnon>J. P.</xAnon> za dowód niepełnowartościowy i nie mogący tym samym stanowić podstawy ustaleń faktycznych.</xText> <xText>Brak jest też powodów do przyjęcia, że zdarzenie rozgrywało się w całkowitych ciemnościach, które wykluczałyby możliwość rozpoznania przez pokrzywdzoną nie tylko ilości napastników, ale również określenia, chociażby przybliżonego, ich tożsamości oraz roli jaką odegrali w przestępstwie. Oceny tej nie może zmienić fakt, że pokrzywdzona myliła imiona oskarżonych <xAnon>B.</xAnon>, skoro nie miała wątpliwości z ich rozpoznaniem w trakcie czynności okazania oraz określeniem ich udziału w zdarzeniu, tym bardziej że przed nim, miała ona dłuższą możliwość przyjrzenia się im, w trakcie pobytu w dyskotece (k.244).</xText> <xText>Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego <xAnon>R. B.</xAnon> brak jest podstaw do uznania, że żadna z obecnych wówczas osób nie miała białej czapki z daszkiem. Obrońca nie zauważa bowiem, że zupełnie odmienne wnioski wypływają z zeznań nie tylko pokrzywdzonej, ale i zeznań W. <xAnon>H.</xAnon>, na co zwrócił uwagę Sąd Okręgowy.</xText> <xText>Nie sposób też zgodzić się z sugestią obrońcy oskarżonego <xAnon>D. K.</xAnon>, iż zeznania pokrzywdzonej nie zasługują na wiarę w zakresie realizacji przez sprawców przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink>, skoro przy pierwszym przesłuchaniu na Policji, nie wspomniała w ogóle o gwałcie. Wskazać trzeba tu, że <xAnon>J. P.</xAnon> nie została przesłuchana w pierwszej kolejności przez Policję, a przez prokuratora, gdzie już wówczas opisując przebieg zdarzenia (wkładanie przez wszystkich napastników rąk do pochwy), mówiła o usiłowaniu gwałtu. Podobnie relacjonowała ona też przebieg zdarzenia interweniującym funkcjonariuszom Policji <xAnon>A. M.</xAnon> (k. 59-60), R. <xAnon>R. B.</xAnon> (k. 61-62) i <xAnon>S. T.</xAnon> (k. 63-64), o czym może świadczyć też notatka urzędowa (k. 1). To, że pokrzywdzona wówczas opisała zdarzenie stosunkowo ogólnie, wskazując na okoliczności najważniejsze i najbardziej dla niej traumatyczne, uszczegółowiając je dopiero w trakcie zeznania złożonego u prokuratora, w żadnym wypadku nie może dyskredytować tego dowodu, jeśli zważy się na stres oraz obrażenia, które doznała ona na skutek zajścia.</xText> <xText>Pokrzywdzona w trakcie tej czynności opisała wygląd sprawców, ich ubiór oraz imiona, a nade wszystko stanowczo twierdziła, że było ich trzech, wskazując jednocześnie ich rolę. Podała ona wówczas, że napastnicy grozili jej, w trójkę przemocą rozebrali, domagając się spółkowania, przeszukiwali zawartość jej torebki, w konsekwencji dokonując zaboru, zerwali kolczyk z jej ucha, domagali się podania numerów <xAnon> (...)</xAnon> kart bankomatowych oraz telefonu komórkowego, bili ją i kopali po całym ciele, gdy nie tylko nie chciała ich ujawnić, ale i dobrowolnie współżyć z nimi, a nadto, że każdy z oskarżonych wkładał jej ręce do pochwy, a jeden z nich obnażył się. Dodała również, że wobec swej bezsilności początkowo głośno wzywała pomocy (co dało asumpt świadkowi <xAnon>W. H.</xAnon> zwrócenia się o interwencję Policji), a następnie udawała, iż nie żyje, co sprawiło, że oskarżeni w obawie o zarzut zabójstwa, zaczęli ją ubierać (k. 26verte-28).</xText> <xText>Zeznania te znajdują potwierdzenie w opinii sądowo-lekarskiej (k. 37), opisującej nie tylko obrażenia jakich <xAnon>J. P.</xAnon> doznała krytycznej nocy, ale i to, że mogły one powstać w okolicznościach przez nią podanych.</xText> <xText>Na podkreślenie zasługuje też fakt, że zeznania te korespondują z zeznaniami W. <xAnon>H.</xAnon> w zakresie nie dotyczącym samego zdarzenia, którego ta nie widziała naocznie, ale też odpowiadają relacji bezpośrednio złożonej interweniującym funkcjonariuszom Policji.</xText> <xText>Wersję prezentowaną przez oskarżonych <xAnon>K.</xAnon> i <xAnon>R. B.</xAnon>, iż nie byli oni na miejscu zdarzenia w trakcie jego trwania, burzą też zeznania W. <xAnon>H.</xAnon> (k. 32-34). Twierdziła ona bowiem, że wprawdzie na początku stała na zewnątrz lokalu (którego nie opuszczał <xAnon>D. K.</xAnon> i pokrzywdzona) w towarzystwie obu braci <xAnon>B.</xAnon>, nie mniej jednak po pewnym czasie poprosiła K. <xAnon>B.</xAnon> aby obudził śpiącą w lokalu tym <xAnon>J. P.</xAnon> i on udał się do mieszkania, do którego też wszedł również po pewnym czasie <xAnon>R. B.</xAnon>, aby zobaczyć co się dzieje i nie wyszedł już z niego. Słyszała ona również wówczas głos K. <xAnon>B.</xAnon> „rób co ci każemy, albo tego ciężko pożałujesz”, a następnie wołanie pokrzywdzonej „<xAnon>W.</xAnon> pomóż mi”.</xText> <xText>Zauważyć należy i to, że wbrew twierdzeniom, obrońcy R. <xAnon>B.</xAnon>, zeznania świadka <xAnon>L. S.</xAnon> (k. 19-20) kategorycznie wskazują na to, że wraz z oskarżonym po alkohol udał się on po wyjściu z dyskoteki, jeszcze zanim dotarli oni do mieszkania przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon>, w którym później przebywał ok. 15 minut, a zatem jeszcze przed inkryminowanym zdarzeniem.</xText> <xText>Sąd Okręgowy trafnie wyartykułował powyższe okoliczności w motywach zaskarżonego wyroku, które nie nosi cech braku logiki, jak sugeruje to obrońca. Sąd pisząc bowiem, że <xAnon>R. B.</xAnon> długo nie wracał – co jednoznacznie wynika z kontekstu uzasadnienia – odnosił to do czasu, kiedy wg relacji W. <xAnon>H.</xAnon> wszedł już za bratem do mieszkania, a nie czasu kiedy miał on wrócić z alkoholem, czy też po odprowadzeniu mieszkającego nieopodal świadka <xAnon>L. S.</xAnon>.</xText> <xText>Reasumując zatem uznać należy, że przyjęta przez Sąd Okręgowy ocena dowodów jest w pełni trafna, a dokonane w oparciu o nią ustalenia faktyczne nie naruszają zasad logiki i doświadczenia życiowego, a co za tym idzie, nie może wzruszyć ich odmienna i nie zasługująca na aprobatę retoryka wszystkich apelacji, tym bardziej że wyjaśniając w śledztwie oskarżony <xAnon>D. K.</xAnon> utrzymywał, że w trakcie zdarzenia był razem z obu oskarżonymi <xAnon>B.</xAnon>.</xText> <xText>Nie budzi też zastrzeżeń i to że zeznania świadka <xAnon>W. H.</xAnon>, kategorycznie prezentowane w toku całego postępowania wskazują na to, że po zatrzymaniu przez Policję <xAnon>K. B.</xAnon> bezprawnie groził wyrządzeniem krzywdy jej siostrze, aby ekskulpowała ona od zajścia z <xAnon>J. P.</xAnon> jego brata <xAnon>R.</xAnon>, wywierając niewątpliwy wpływ na jej początkowe zeznania, co realizuje dyspozycję normy określonej w przepisie <xLexLink xArt="art. 245" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 245 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Świadek ten przyznała fakt, iż początkowo składała w tym fragmencie kłamliwe depozycje w obawie o realizację groźby, co miał w polu widzenia i trafnie ocenił sąd meriti.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny podzielił też ocenę prawną zachowania oskarżonych, zawartą w zaskarżonym wyroku w odniesieniu do przestępstwa popełnionego na szkodę <xAnon>J. P.</xAnon>.</xText> <xText>Stanowisko swe Sąd Okręgowy obszernie i właściwie uzasadnił, co nie wymaga szerszego powtórnego naprowadzenia.</xText> <xText>Nie budzi wątpliwości, iż w tym fragmencie oskarżeni zachowaniem swoim wyczerpali znamiona przestępstwa określonego w <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 §1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §2 kk</xLexLink>, a <xAnon>K. B.</xAnon> nadto w zw. z <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 §1 kk</xLexLink> (wobec niekwestionowanych przez strony podstaw do przyjęcia recydywy pojedynczej).</xText> <xText>Zwrócić uwagę trzeba na to, iż zdarzenie to miało zwarty co do miejsca i czasu oraz jednorodny charakter, świadczący o tym, iż był to jeden czyn realizujący znamiona różnych przepisów ustawy karnej.</xText> <xText>Oskarżeni na przemian grozili bowiem pokrzywdzonej wyrządzeniem krzywdy, a nadto używali przemocy w postaci bicia rękami, kopania i przytrzymywania za ręce, współdziałając ze sobą i uzupełniając swe role, przy świadomości każdego wszystkich okoliczności zajścia, po to by początkowo zmusić ją do odbycia stosunku płciowego (po uprzednim siłowym jej obnażeniu), a następnie, aby wskazała numery PIN kart bankomatowych oraz telefonu komórkowego, by na skutek pozbawienia jej woli i możliwości przeciwdziałania, dokonać nie tylko kradzieży na jej szkodę wymienionych w zarzucie rzeczy, ale też poprzez wkładanie jej rąk do pochwy, doprowadzić ją w ten sposób do obcowania płciowego. Oskarżeni swoim wspólnym zachowaniem w tym czasie, noszącym cechy brutalnego i naruszającego czynności narządów ciała pokrzywdzonej na okres do siedmiu dni, niewątpliwie narazili też ją co najmniej na skutki o jakich mowa w przepisie <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 §1 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Pojęcie obcowania płciowego w ujęciu <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §1 kk</xLexLink> jest szersze od pojęcia spółkowania, nie będąc z nim tożsame, a zatem w jego zakres wchodzą też takie kontakty o charakterze seksualnym, które zmierzając do zaspokojenia popędu płciowego są zbliżone do spółkowania, stanowiąc w konkretnym wypadku jego surogat i naruszając wolność pokrzywdzonego w stopniu wyższym niż „inne czynności seksualne”, przy czym warunkiem przyjęcia tego jest bezpośredni kontakt narządów płciowych przynajmniej jednej osoby (sprawcy lub ofiary) z narządami drugiego, niekoniecznie płciowymi.</xText> <xText>Zatem w sytuacji, w której sprawcy, chcąc zaspokoić swój popęd płciowy, wkładają ręce do narządów rodnych kobiety penetrując je, a nie dotykają jedynie zewnętrznie tego narządu, realizują znamię „obcowania płciowego” w rozumieniu przepisu <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §1 kk</xLexLink>, a nie „innej czynności seksualnej” o jakiej mowa w <xLexLink xArt="art. 197 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§2</xLexLink> tegoż art.</xText> <xText>Jeżeli zważyć na prezentowany przez oskarżonych dotychczasowy tryb życia, kilkukrotną karalność oskarżonych <xAnon>B.</xAnon>, działanie pod wpływem alkoholu, grupowe i niezwykle brutalne, nawet jeśli przyjąć, że byli to sprawcy młodociani, uznać należy, że orzeczone wobec nich kary, nie noszą cech rażącej represyjności i prawidłowo zostały zróżnicowane w zależności od właściwie wyartykułowanych przez Sąd Okręgowy okoliczności, znajdując odzwierciedlenie w <xLexLink xArt="art. 53;art. 54" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 i 54 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Sąd też trafnie przy zastosowaniu zasady asperacji ukształtował wobec oskarżonego <xAnon>K. B.</xAnon> łączną karę pozbawienia wolności.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze sąd odwoławczy nie dopatrzył się w apelacjach wystarczających argumentów do wzruszenia zaskarżonego wyroku w kierunku pożądanym przez skarżących, zwalniając oskarżonych od kosztów sądowych postępowania odwoławczego, w oparciu o treść przepisu <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 §1 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>/AW</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mirosław Ziaja

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Izabela Orczyk

Sygn. akt : II AKa 323/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 9 listopada 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja (spr.) Sędziowie SSA Witold Mazur SSO del. Michał Marzec Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tadeusza Trzęsimiecha po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2006 r. sprawy 1/R. B.ur. (...)wB. synaW.iI., 2/D. K.ur. (...)wB. synaM.iD., 3/K. B.ur. (...)wC. synaW.iI. oskarżonych zart. 197§3 kki innych na skutek apelacji obrońców oskarżonych od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 14 czerwca 2006r. sygn. akt. XXI K 221/05 1/ utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2/ zasądza od Skarbu Państwa ( Sąd Okręgowy w Katowicach ) na rzecz adwokatów:M. P.,J. G.iM. Z.– Kancelarie Adwokackie wK.kwoty po 732 ( siedemset trzydzieści dwa) złote, w tym 22% podatku VAT tytułem zwrotu kosztów obrony oskarżonych z urzędu w postępowaniu odwoławczym; 3/ zwalnia oskarżonychR. B.,D. K.iK. B.od kosztów sądowych postępowania odwoławczego, którymi obciąża Skarb Państwa Sygn. akt II AKa 323/06 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 14 czerwca 2006 roku, sygn. XXI.K 221/05 uznał oskarżonegoR. B.,D. K.orazK. B.za winnych popełnienia przestępstwa określonego w przepisieart. 280 § 1 kk,158 § 1 kkiart. 197 § 3 kkw zw. zart. 11 § 2 kkpolegającego na tym, że w dniu 8 grudnia 2004 r. wS.przyulicy (...)działając wspólnie i w porozumieniu użyli przemocy wobecJ. P.polegającej na przytrzymywaniu jej, biciu rękami, kopaniu nogami po całym ciele, narażając ją na bezpośrednie niebezpieczeństwo spowodowania skutków określonych wart. 156 § 1 lub 157 § 1 kk, nadto zdzierając z niej odzież, grożąc jej pozbawieniem życia doprowadzili ją do stanu bezbronności, a następnie dokonali kradzieży torebki z zawartością biżuterii oraz zegarka o łącznej wartości 876 złotych oraz dopuścili się jej zgwałcenia polegającego na wkładaniu jej rąk do pochwy, przy czymK. B.dopuścił się ww. czynu w warunkach powrotu do przestępstwa zart. 64 § 1 kk, będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 19 lutego 2004 r. sygn. III K 504/03 za umyślne przestępstwa zart. 279 § 1 kk,art. 13 § 1 kkw zw. zart. 279 kk,art. 284 § 1 kkna karę łączną 2 lat pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 3.01.2003 r. do 19.02.2004 r. i za to na mocyart. 197 § 3 kkw zw. zart. 11 § 3 kkwymierzyłD. K.karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,R. B.karę 4 lat pozbawienia wolności, aK. B.karę 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Nadto Sąd Okręgowy w Katowicach uznał oskarżonegoK. B.za winnego popełnienia czynu polegającego na tym, że w dniu 8 grudnia 2004 r. wS.przyul. (...)przy użyciu groźby bezprawnej wywierał wpływ na zeznania świadkaW. H.i za to na mocyart. 245 kkwymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności. Na mocyart. 85 kki86 § 1 kkSąd Okręgowy w Katowicach połączył wymierzone oskarżonemuK. B.kary pozbawienia wolności i orzekł karę łączną 5 lat pozbawienia wolności. Na mocyart. 63 § 1 kkna poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności zaliczył oskarżonym okresy ich rzeczywistego pozbawienia wolności od 8 grudnia 2004 r. do 14 czerwca 2006 r. Na podstawieart. 415 § 3 kpkpowództwo cywilne pozostawił bez rozpoznania. Na mocyart. 624 § 1 kpkzwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów postępowania i opłat sądowych obciążając nimi Skarb Państwa. Apelacje od przedmiotowego wyroku wnieśli obrońcyD. K.,K. B.orazR. B.. ObrońcaD. K.zaskarżył powyższy wyrok w części uznającej uczestnictwo oskarżonego w przestępstwie zgwałcenia pokrzywdzonej i zarzucił mu błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść orzeczenia, a polegający na przyjęciu, że oskarżony dokonał wspólnie i w porozumieniu z pozostałymi oskarżonymi przestępstwa gwałtu na osobie pokrzywdzonej, podczas gdy oskarżony temu zaprzecza, a pierwsze i najważniejsze zeznania pokrzywdzonej nie zawierają o tym nawet wzmianki. Mając na uwadze powyższy zarzut, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie oskarżonego winnym wyłącznie występku zart. 280 § 1 kki158 § 1 kkw zw. zart. 11 § 2 kki wymierzenie łagodniejszej kary, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze. ObrońcaK. B.zaskarżył wskazany wyrok w całości i zarzucił mu obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie: - art. 4 kpk,art. 7 kpk,art. 424 § 1 kpkpoprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów przejawiające się w wybiórczej ocenie zgromadzonych dowodów, a w szczególności oparciu ustaleń wyłącznie na obciążających zeznaniach świadkówJ. P.iW. H.z pominięciem dowodów korzystnych dla oskarżonego, co znalazło wyraz w uzasadnieniu wyroku, art. 5 § 2 kpkprzez rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego nie dającej się usunąć wątpliwości dotyczącej popełnienia czynów opisanych w akcie oskarżenia na szkodęJ. P., gdy tymczasem zebrane w sprawie dowody nie pozwalają na wysnucie tak jednoznacznego wniosku. oraz błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść i wyrażający się w stwierdzeniu, że: - oskarżony działając wspólnie i porozumieniu z innymi osobami użył wobecJ. P.przemocy polegającej na przytrzymywaniu jej, biciu rękami, kopaniu nogami po całym ciele, nadto zdzierając z niej odzież, grożąc jej pozbawieniem życia doprowadzili ją do stanu bezbronności, a następnie dokonali kradzieży torebki z zawartością biżuterii oraz zegarka o łącznej wartości 876 złotych oraz dopuścił się jej zgwałcenia pomimo poważnych wątpliwości w tym zakresie wynikających z wyjaśnień współoskarżonych, jak również zeznań pokrzywdzonej, oskarżony w dniu w dniu 8 grudnia 2004 r. wS.przyul. (...)przy użyciu groźby bezprawnej wywierał wpływ na zeznania świadkaW. H.pomimo wątpliwości w tym zakresie wynikających ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Mając na uwadze powyższe, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji. ObrońcaR. B.zaskarżył powyższy wyrok w całości i zarzucił mu obrazę przepisów postępowania, a w szczególnościart. 4 kpk,art. 5 kpk,7 kpk, przez: - nieuwzględnienie wyjaśnień oskarżonego, a w konsekwencji oparcie orzeczenia o winie, tylko na dowodach go obciążających tj. wyłącznie na zeznaniach pokrzywdzonejJ. P.oraz świadków przesłuchanych w sprawie z pominięciem okoliczności, które przemawiają na korzyść oskarżonego, a w konsekwencji: błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, a polegający na wysnuciu z zebranego materiału dowodowego błędnego wniosku, iż oskarżony dopuścił się czynu zarzucanego mu aktem oskarżenia, gdy tymczasem należało wykluczyć popełnienie przez oskarżonego przestępstwa zart. 280 § 1 kki158 § 1 kkorazart. 197 § 3 kk. Obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, zasądzenie kosztów procesu za świadczoną pomoc prawną z urzędu w postępowaniu odwoławczym dla oskarżonego, które nie zostały przez niego pokryte. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacje, jako bezzasadne, nie zasługują na uwzględnienie. Analiza całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, iż sąd I instancji poddał go wszechstronnej ocenie, która w żadnej mierze nie naruszała fundamentalnych zasad procesu karnego, o jakich mowa w przepisachart. 4 kpk,art. 5 §2 kpkiart. 7 kpk. Powyższe umożliwiło Sądowi Okręgowemu na dokonanie poprawnych ustaleń faktycznych, jak również nadanie zachowaniom oskarżonych właściwej kwalifikacji prawnej, a nadto znalazło wyraz w szczegółowym uzasadnieniu, które w pełni odpowiada wymogom określonym w przepisieart. 424 kpk. Mając w polu widzenia część motywacyjną rozpoznawanych środków odwoławczych, które w zasadniczej części są zbieżne, sprowadzając się do nadania wyjaśnieniom oskarżonych waloru dowodów w pełni wiarygodnych i kontestowania innych dowodów, w tym zeznańJ. P.iW. H., które dla sądu meriti stanowiły obiektywną podstawę ustaleń faktycznych, uznać należy, że zasadniczo argumenty sądu II instancji odnoszą się wspólnie do wszystkich apelacji. Jeśli przyjrzeć się linii obrony prezentowanej przez oskarżonych, to najogólniej rzecz ujmując,K. B.iR. B.zaprzeczali, aby w ogóle brali udział w inkryminowanym zdarzeniu, przy czym pierwszy z nich odmówił złożenia wyjaśnień, a drugi twierdził, iż zajście potencjalnie mogło się rozgrywać, gdy ten udał się po alkohol wraz zL. S., który pozostał w swym mieszkaniu, a on sam na miejsce zdarzenia dotarł kiedy nie było tam już innych osób, natomiastD. K.przyznał jedynie fakt udziału w rozboju na pokrzywdzonej, realizującym znamiona występku określonego w przepisieart. 280 §1 kkiart. 158 §1 kkw zw. zart. 11 §2 kk, przecząc, aby uczestniczył z pokrzywdzoną w obcowaniu płciowym, o jakim mowa wart. 197 §3 kk. Zdaniem obrońców, błędem Sądu Okręgowego było odstąpienie od takiej rekonstrukcji wydarzeń w krytycznym czasie i odmówienie wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonych, co miałoby świadczyć o tym, że sąd ten nie przeprowadził wszechstronnej analizy dowodów, a wybiórczo wyeksponował zeznania świadkówJ. P.i W.H., dokonując ustaleń faktycznych stanowiących w następstwie podstawę prawno-karnej oceny zachowania oskarżonych. Według obrońców zatem, zaskarżone orzeczenie zostało oparte na faktach, które nie znajdują potwierdzenia w wynikach postępowania dowodowego. Z tak wyrażonym poglądem nie sposób się w żadnej mierze zgodzić, a wręcz można stwierdzić, że teza lansowana przez obronę, oparta jest na arbitralnej ocenie całokształtu ujawnionych dowodów i stanowi jedynie głos polemiczny, który nie świadczy o naruszeniu przez sąd meritii przepisów postępowania, do których odwołują się apelacje. Sąd odwoławczy w całej rozciągłości podziela i aprobuje ocenę dowodów przyjętą w zaskarżonym wyroku, jako chronioną przepisemart. 7 kpkoraz zawarte w nim ustalenia faktyczno-prawne. Nie budzi wątpliwości, iż tempore criminis pokrzywdzonaJ. P.była nietrzeźwa, skoro o godz. 428, 8.12.2004r., stwierdzono u niej w wydychanym powietrzu (pomiar odpowiadał stężeniu alkoholu we krwi) 0,96‰ alkoholu i znajdował się on w fazie eliminacji (k.10). Powyższe – jak uczy doświadczenie zawodowe – świadczy o tym, że w krytycznym czasie, a więc do 2 godzin wcześniej, zawartość alkoholu we krwi pokrzywdzonej niewiele przekraczała 1‰, tym bardziej, że po opuszczeniu dyskoteki, co nie zostało podważone, nie spożywała już alkoholu. Mając to w polu widzenia trudno uznać, aby tak określony stan nietrzeźwości, który nie stanowił znacznego opilstwa pokrzywdzonej, mógł wyłączyć całkowicie możliwości postrzegania przez nią zdarzenia oraz zapamiętywania i odtwarzania tych spostrzeżeń, mając wpływ na zniekształcenie przyjętych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych. Dlatego też wbrew wywodom skarżących, brak jest powodów do uznania zeznańJ. P.za dowód niepełnowartościowy i nie mogący tym samym stanowić podstawy ustaleń faktycznych. Brak jest też powodów do przyjęcia, że zdarzenie rozgrywało się w całkowitych ciemnościach, które wykluczałyby możliwość rozpoznania przez pokrzywdzoną nie tylko ilości napastników, ale również określenia, chociażby przybliżonego, ich tożsamości oraz roli jaką odegrali w przestępstwie. Oceny tej nie może zmienić fakt, że pokrzywdzona myliła imiona oskarżonychB., skoro nie miała wątpliwości z ich rozpoznaniem w trakcie czynności okazania oraz określeniem ich udziału w zdarzeniu, tym bardziej że przed nim, miała ona dłuższą możliwość przyjrzenia się im, w trakcie pobytu w dyskotece (k.244). Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonegoR. B.brak jest podstaw do uznania, że żadna z obecnych wówczas osób nie miała białej czapki z daszkiem. Obrońca nie zauważa bowiem, że zupełnie odmienne wnioski wypływają z zeznań nie tylko pokrzywdzonej, ale i zeznań W.H., na co zwrócił uwagę Sąd Okręgowy. Nie sposób też zgodzić się z sugestią obrońcy oskarżonegoD. K., iż zeznania pokrzywdzonej nie zasługują na wiarę w zakresie realizacji przez sprawców przestępstwa zart. 197 §3 kk, skoro przy pierwszym przesłuchaniu na Policji, nie wspomniała w ogóle o gwałcie. Wskazać trzeba tu, żeJ. P.nie została przesłuchana w pierwszej kolejności przez Policję, a przez prokuratora, gdzie już wówczas opisując przebieg zdarzenia (wkładanie przez wszystkich napastników rąk do pochwy), mówiła o usiłowaniu gwałtu. Podobnie relacjonowała ona też przebieg zdarzenia interweniującym funkcjonariuszom PolicjiA. M.(k. 59-60), R.R. B.(k. 61-62) iS. T.(k. 63-64), o czym może świadczyć też notatka urzędowa (k. 1). To, że pokrzywdzona wówczas opisała zdarzenie stosunkowo ogólnie, wskazując na okoliczności najważniejsze i najbardziej dla niej traumatyczne, uszczegółowiając je dopiero w trakcie zeznania złożonego u prokuratora, w żadnym wypadku nie może dyskredytować tego dowodu, jeśli zważy się na stres oraz obrażenia, które doznała ona na skutek zajścia. Pokrzywdzona w trakcie tej czynności opisała wygląd sprawców, ich ubiór oraz imiona, a nade wszystko stanowczo twierdziła, że było ich trzech, wskazując jednocześnie ich rolę. Podała ona wówczas, że napastnicy grozili jej, w trójkę przemocą rozebrali, domagając się spółkowania, przeszukiwali zawartość jej torebki, w konsekwencji dokonując zaboru, zerwali kolczyk z jej ucha, domagali się podania numerów(...)kart bankomatowych oraz telefonu komórkowego, bili ją i kopali po całym ciele, gdy nie tylko nie chciała ich ujawnić, ale i dobrowolnie współżyć z nimi, a nadto, że każdy z oskarżonych wkładał jej ręce do pochwy, a jeden z nich obnażył się. Dodała również, że wobec swej bezsilności początkowo głośno wzywała pomocy (co dało asumpt świadkowiW. H.zwrócenia się o interwencję Policji), a następnie udawała, iż nie żyje, co sprawiło, że oskarżeni w obawie o zarzut zabójstwa, zaczęli ją ubierać (k. 26verte-28). Zeznania te znajdują potwierdzenie w opinii sądowo-lekarskiej (k. 37), opisującej nie tylko obrażenia jakichJ. P.doznała krytycznej nocy, ale i to, że mogły one powstać w okolicznościach przez nią podanych. Na podkreślenie zasługuje też fakt, że zeznania te korespondują z zeznaniami W.H.w zakresie nie dotyczącym samego zdarzenia, którego ta nie widziała naocznie, ale też odpowiadają relacji bezpośrednio złożonej interweniującym funkcjonariuszom Policji. Wersję prezentowaną przez oskarżonychK.iR. B., iż nie byli oni na miejscu zdarzenia w trakcie jego trwania, burzą też zeznania W.H.(k. 32-34). Twierdziła ona bowiem, że wprawdzie na początku stała na zewnątrz lokalu (którego nie opuszczałD. K.i pokrzywdzona) w towarzystwie obu braciB., nie mniej jednak po pewnym czasie poprosiła K.B.aby obudził śpiącą w lokalu tymJ. P.i on udał się do mieszkania, do którego też wszedł również po pewnym czasieR. B., aby zobaczyć co się dzieje i nie wyszedł już z niego. Słyszała ona również wówczas głos K.B.„rób co ci każemy, albo tego ciężko pożałujesz”, a następnie wołanie pokrzywdzonej „W.pomóż mi”. Zauważyć należy i to, że wbrew twierdzeniom, obrońcy R.B., zeznania świadkaL. S.(k. 19-20) kategorycznie wskazują na to, że wraz z oskarżonym po alkohol udał się on po wyjściu z dyskoteki, jeszcze zanim dotarli oni do mieszkania przyul. (...)wS., w którym później przebywał ok. 15 minut, a zatem jeszcze przed inkryminowanym zdarzeniem. Sąd Okręgowy trafnie wyartykułował powyższe okoliczności w motywach zaskarżonego wyroku, które nie nosi cech braku logiki, jak sugeruje to obrońca. Sąd pisząc bowiem, żeR. B.długo nie wracał – co jednoznacznie wynika z kontekstu uzasadnienia – odnosił to do czasu, kiedy wg relacji W.H.wszedł już za bratem do mieszkania, a nie czasu kiedy miał on wrócić z alkoholem, czy też po odprowadzeniu mieszkającego nieopodal świadkaL. S.. Reasumując zatem uznać należy, że przyjęta przez Sąd Okręgowy ocena dowodów jest w pełni trafna, a dokonane w oparciu o nią ustalenia faktyczne nie naruszają zasad logiki i doświadczenia życiowego, a co za tym idzie, nie może wzruszyć ich odmienna i nie zasługująca na aprobatę retoryka wszystkich apelacji, tym bardziej że wyjaśniając w śledztwie oskarżonyD. K.utrzymywał, że w trakcie zdarzenia był razem z obu oskarżonymiB.. Nie budzi też zastrzeżeń i to że zeznania świadkaW. H., kategorycznie prezentowane w toku całego postępowania wskazują na to, że po zatrzymaniu przez PolicjęK. B.bezprawnie groził wyrządzeniem krzywdy jej siostrze, aby ekskulpowała ona od zajścia zJ. P.jego brataR., wywierając niewątpliwy wpływ na jej początkowe zeznania, co realizuje dyspozycję normy określonej w przepisieart. 245 kk. Świadek ten przyznała fakt, iż początkowo składała w tym fragmencie kłamliwe depozycje w obawie o realizację groźby, co miał w polu widzenia i trafnie ocenił sąd meriti. Sąd Apelacyjny podzielił też ocenę prawną zachowania oskarżonych, zawartą w zaskarżonym wyroku w odniesieniu do przestępstwa popełnionego na szkodęJ. P.. Stanowisko swe Sąd Okręgowy obszernie i właściwie uzasadnił, co nie wymaga szerszego powtórnego naprowadzenia. Nie budzi wątpliwości, iż w tym fragmencie oskarżeni zachowaniem swoim wyczerpali znamiona przestępstwa określonego wart. 280 §1 kkiart. 158 §1 kkiart. 197 §1 kkw zw. zart. 11 §2 kk, aK. B.nadto w zw. zart. 64 §1 kk(wobec niekwestionowanych przez strony podstaw do przyjęcia recydywy pojedynczej). Zwrócić uwagę trzeba na to, iż zdarzenie to miało zwarty co do miejsca i czasu oraz jednorodny charakter, świadczący o tym, iż był to jeden czyn realizujący znamiona różnych przepisów ustawy karnej. Oskarżeni na przemian grozili bowiem pokrzywdzonej wyrządzeniem krzywdy, a nadto używali przemocy w postaci bicia rękami, kopania i przytrzymywania za ręce, współdziałając ze sobą i uzupełniając swe role, przy świadomości każdego wszystkich okoliczności zajścia, po to by początkowo zmusić ją do odbycia stosunku płciowego (po uprzednim siłowym jej obnażeniu), a następnie, aby wskazała numery PIN kart bankomatowych oraz telefonu komórkowego, by na skutek pozbawienia jej woli i możliwości przeciwdziałania, dokonać nie tylko kradzieży na jej szkodę wymienionych w zarzucie rzeczy, ale też poprzez wkładanie jej rąk do pochwy, doprowadzić ją w ten sposób do obcowania płciowego. Oskarżeni swoim wspólnym zachowaniem w tym czasie, noszącym cechy brutalnego i naruszającego czynności narządów ciała pokrzywdzonej na okres do siedmiu dni, niewątpliwie narazili też ją co najmniej na skutki o jakich mowa w przepisieart. 157 §1 kk. Pojęcie obcowania płciowego w ujęciuart. 197 §1 kkjest szersze od pojęcia spółkowania, nie będąc z nim tożsame, a zatem w jego zakres wchodzą też takie kontakty o charakterze seksualnym, które zmierzając do zaspokojenia popędu płciowego są zbliżone do spółkowania, stanowiąc w konkretnym wypadku jego surogat i naruszając wolność pokrzywdzonego w stopniu wyższym niż „inne czynności seksualne”, przy czym warunkiem przyjęcia tego jest bezpośredni kontakt narządów płciowych przynajmniej jednej osoby (sprawcy lub ofiary) z narządami drugiego, niekoniecznie płciowymi. Zatem w sytuacji, w której sprawcy, chcąc zaspokoić swój popęd płciowy, wkładają ręce do narządów rodnych kobiety penetrując je, a nie dotykają jedynie zewnętrznie tego narządu, realizują znamię „obcowania płciowego” w rozumieniu przepisuart. 197 §1 kk, a nie „innej czynności seksualnej” o jakiej mowa w§2tegoż art. Jeżeli zważyć na prezentowany przez oskarżonych dotychczasowy tryb życia, kilkukrotną karalność oskarżonychB., działanie pod wpływem alkoholu, grupowe i niezwykle brutalne, nawet jeśli przyjąć, że byli to sprawcy młodociani, uznać należy, że orzeczone wobec nich kary, nie noszą cech rażącej represyjności i prawidłowo zostały zróżnicowane w zależności od właściwie wyartykułowanych przez Sąd Okręgowy okoliczności, znajdując odzwierciedlenie wart. 53 i 54 kk. Sąd też trafnie przy zastosowaniu zasady asperacji ukształtował wobec oskarżonegoK. B.łączną karę pozbawienia wolności. Mając powyższe na uwadze sąd odwoławczy nie dopatrzył się w apelacjach wystarczających argumentów do wzruszenia zaskarżonego wyroku w kierunku pożądanym przez skarżących, zwalniając oskarżonych od kosztów sądowych postępowania odwoławczego, w oparciu o treść przepisuart. 624 §1 kpk. /AW

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000339_2006_Uz_2006-11-09_001

II AKa 339/06

2006-11-09 01:00:00.0 CET

2013-09-03 03:01:02.0 CEST

2013-08-21 12:38:22.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 339/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 9 listopada 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) SSA Marek Charuza SSA Bożena Summer-Brason Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2006 r. sprawy C. N. ur. (...) w miejscowości L. syna J. i i Z. oskarżonego z art. 13 §1 kk w zw. z art. 148 §1 kk i inne na skutek apelac

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2006" xEditor="mgierszner" xToPage="5" xPublisher="rkopiec" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000339" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 339/06</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 9 listopada 2006 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText/> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Charuza</xText> <xText>SSA Bożena Summer-Brason</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sylwia Radzikowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2006 r. sprawy</xText> <xText><xBx><xAnon>C. N.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w miejscowości <xAnon>L.</xAnon></xText> <xText>syna <xAnon>J.</xAnon> i i <xAnon>Z.</xAnon></xText> <xText>oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 §1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 §1 kk</xLexLink> i inne</xText> <xText>na skutek apelacji obrońcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach</xText> <xText>z dnia 10 lipca 2006 r. sygn. akt. IV K 66/06</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za drugą instancję.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Sygn. akt. II AKa 339/06</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Gliwicach, wyrokiem z dnia 10 lipca 2006 r sygn. IV K 66/06 uznał oskarżonego <xAnon>C. N.</xAnon> za winnego tego, że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>w dniu 3 grudnia 2004 r w <xAnon>R.</xAnon> działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia <xAnon>A. J.</xAnon>, posługując się nożem i siekierą zadał w/w ciosy, powodując dwie powierzchowne rany kłute klatki piersiowej oraz powierzchowną ranę wewnętrznej powierzchni przedramienia, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała na okres poniżej 7 dni, lecz zamierzonego skutku nie osiągnął z uwagi na zdecydowaną obronę pokrzywdzonego i interwencję małoletniego syna oskarżonego <xAnon>K. N.</xAnon>, tj. przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.13 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 kk</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> i za to, skazał go na karę 8 lat pozbawienia wolności.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w dniu 3 grudnia 2004 r w <xAnon>R.</xAnon> działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia <xAnon>L. N.</xAnon> ugodził ją nożem w plecy powodując u pokrzywdzonej obrażenia ciała w postaci rany kłutej klatki piersiowej w linii pachowej tylnej, której kanał drążył do prawej jamy opłucnowej, następowej odmy opłucnej i krwiaka opłucnej prawej, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała na okres powyżej 7 dni, tj. przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 1 kk</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> i za to skazał go na karę 8 lat pozbawienia wolności.</xText> </xUnit> <xText>Tymże wyrokiem skazano oskarżonego nadto za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 207 § 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 kk</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> na karę 1 roku pozbawienia wolności.</xText> <xText>Jako karę łączną wymierzono oskarżonemu karę 9 lat pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 3 grudnia 2004 r do dnia 10 lipca 2006 r.</xText> <xText>Orzeczono nadto o dowodach rzeczowych, zwalniając jednocześnie oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych.</xText> <xText/> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego zarzucając:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania, a to <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">410 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1;art. 424 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">424 § 1 pkt.1 kpk</xLexLink> przez uwzględnienie okoliczności przemawiających tylko na niekorzyść oskarżonego i nie wydania wyroku na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego na rozprawie głównej;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania, a to <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink> przez tłumaczenie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania, a to <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> przez przekroczenie swobodnej oceny dowodów,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegający na przyjęciu, że oskarżony dopuścił się zarzuconych mu czynów, podczas gdy świadkowie – pokrzywdzeni złożyli zaznania, które w jakikolwiek sposób nie potwierdzają, aby oskarżony działał z zamiarem pozbawienia ich życia, które to uchybienia miały wpływ na treść wyroku.</xText> </xUnit> <xText>W oparciu o te zarzuty apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego <xAnon>C. N.</xAnon> od popełnienia zarzuconych mu czynów z <xLexLink xArt="art. 13;art. 13 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 13 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 kk</xLexLink> i przyjęcie, że w stosunku do <xAnon>L. N.</xAnon> dopuścił się on przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 207;art. 207 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 207 § 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 1 kk</xLexLink>, oraz <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 kk</xLexLink>, a w stosunku do <xAnon>A. J.</xAnon>, że dopuścił się on przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 kk</xLexLink> i skazania go za przestępstwo na szkodę <xAnon>L. N.</xAnon> na karę 3 lat pozbawienia wolności, za przestępstwo na szkodę <xAnon>A. J.</xAnon> na karę 1 roku pozbawienia wolności i orzeczenie kary łącznej 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, ewentualnie – o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny uznał wniesioną apelację za całkowicie bezzasadną.</xBx></xText> <xText/> <xText>Na wstępie należy zauważyć, że ¾ apelacji to dosłowne zacytowanie uzasadnienia Sądu Okręgowego, zarówno co do ustalenia stanu faktycznego, jak i zeznań obojga podejrzanych i wyjaśnień oskarżonego, z tym że obrońca przepisał uzasadnienie do wyroku Sądu Okręgowego z dnia 28 listopada 2005 r sygn. IV K 106/05, uchylonego następnie przez Sąd Apelacyjny przy poprzednim rozpoznaniu sprawy, zaś zarzucona w petitum apelacji obraza wskazanych tam przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink> praktycznie w ogóle uzasadnienia w tejże apelacji nie znalazła.</xText> <xText>Także zacytowanie szeregu orzeczeń Sądów Apelacyjnych – skądinąd oczywiście trafnych – nie znalazło żadnego przełożenia na grunt obecnie rozpoznawanej sprawy i w żaden sposób nie posłużyło do uzasadnienia ostatecznych wniosków apelacji. Wystarczy w tym miejscu wspomnieć, że jedno ze wskazanych orzeczeń (S.A. w Warszawie II AKa 141/02) dotyczyło popełnienia przestępstwa zabójstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 2 kk</xLexLink>.</xText> <xText/> <xText>Wbrew wywodom apelacji, Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i to w oparciu o całokształt materiału dowodowego, a swoje stanowisko w sposób prawidłowy, zgodny z wymogami <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> uzasadnił.</xText> <xText>Obrona nie wskazuje w apelacji jakie to dowody zostały przez sąd pominięte, a także w żaden sposób nie wykazuje, że przy ocenie dowodów Sąd I instancji naruszył zasady logiki, wiedzy, czy też doświadczenia życiowego, a tylko w takim przypadku, gdyby zarzuty takie się potwierdziły, można mówić o naruszeniu przez sąd zasady swobodnej oceny dowodów. Ogólnikowe powoływanie się przez obrońcę na naruszenie tychże przepisów uniemożliwia bardziej konkretną ich ocenę.</xText> <xText>Nie sposób także zgodzić się z obrońcą, jakoby Sąd Okręgowy dopuścił się</xText> <xText>obrazy <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 kpk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink>, zresztą także i ten, jakże poważny zarzut, nie doczekał się sprecyzowania.</xText> <xText>Należy z całą mocą podkreślić, że przepis <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 k.p.k.</xLexLink> stanowi ogólną dyrektywę adresowaną do organów prowadzących postępowanie i zarzut jego naruszenia, bez wskazania innych konkretnych przepisów procedury, które miałyby zostać naruszone, nie może stanowić samoistnej podstawy apelacji. Przepis <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 k.p.k.</xLexLink> dotyczy zaś z kolei wątpliwości, jakie może powziąć sąd orzekający (a nie strona) i dopiero gdyby sąd je powziął, a nie rozstrzygnął ich na korzyść oskarżonego, zasadny byłby zarzut naruszenia tego przepisu. (...) Zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 k.p.k.</xLexLink> wymaga wykazania wad w ocenie konkretnych dowodów dokonanej przez sądy orzekające, prowadzących do wniosku, iż ocena ta przekracza granice swobodnej. (Por. Wyrok SN V KK 332/03 Prok. i Pr. 2004/7-8/6)</xText> <xText>Naruszenia zasady in dubio pro reo jest możliwe tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy orzekający w sprawie sąd rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa i wobec niemożności ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego.</xText> <xText>Tak więc, gdy pewne ustalenia faktyczne zależne są od np. dania wiary lub odmówienia jej wyjaśnieniom oskarżonego, nie można mówić o naruszeniu zasady in dubio pro reo, a ewentualne zastrzeżenia co do oceny wiarygodności konkretnego dowodu lub grupy dowodów rozstrzygane mogą być jedynie na płaszczyźnie utrzymania się przez sąd w granicach sędziowskiej swobody ocen wynikającej z treści <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>Przy takim rozumieniu wskazanych wyżej przepisów i zarzutów apelacyjnych, trudno podzielić wywody apelacji, że ustalenie <xIx>sądu meriti</xIx> co do istniejącego po stronie oskarżonego zamiaru popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 kk</xLexLink> wobec obojga pokrzywdzonych są nieprawidłowe.</xText> <xText>Dokonując właściwej i wszechstronnej analizy zeznań pokrzywdzonych, z uwzględnieniem faktu, że wszyscy uczestnicy zdarzenia byli nietrzeźwi i w związku z tym posługując się także zasadami logiki i doświadczenia życiowego, oraz podchodząc do tychże zeznań z należytą ostrożnością, Sąd Okręgowy nie powziął żadnych wątpliwości co do przebiegu krytycznego zdarzenia oraz co do zamiaru jaki oskarżonemu przyświecał, dlatego też nie może być mowy o obrazie wskazanych w apelacji przepisów.</xText> <xText>Z treści apelacji nie wynika jasno, czy obrońca kwestionuje w ogóle użycie przez oskarżonego noża i siekiery, bo w jednym miejscu sugeruje, że obrażenia jakich doznał pokrzywdzony mogły teoretycznie powstać od rozbitej szyby w meblościance (k.496), ale już w dalszej części apelacji wywodzi, iż użycie przez oskarżonego niebezpiecznych narzędzi w postaci noża i siekiery nie świadczy o jego zamiarze – dlatego też wystarczy w tej kwestii krótko stwierdzić, że sam fakt, iż wspomniane narzędzia zostały przyniesione do mieszkania <xAnon>J.</xAnon> i następnie użyte przez oskarżonego jest bezsporny, w świetle przede wszystkim wyjaśnień tego ostatniego.</xText> <xText>Nie jest prawdą, jak wywodzi apelacja, że sąd oparł się wyłącznie na domniemaniach.</xText> <xText>Pierwsze z nich to – wg apelacji – posiadanie noża i siekiery, co jak wyżej wskazano nie podlega jakimkolwiek wątpliwościom.</xText> <xText>Drugim „domniemaniem” miałoby być przyjęcie, że oskarżony wpadł w szał. I tu należy zauważyć, że poza twierdzeniami pokrzywdzonych, którzy zeznali, że jak oskarżony wpadł do mieszkania to „miał grymas na twarzy i wytrzeszczone oczy”, był „agresywny, wściekły”(k.337-340, 53-54), sam oskarżony wyjaśnił, ze „w nerwach wpadł w szał”, „nie wiedział co w niego wstąpiło”,” taki atak agresji miał pierwszy raz”(k.101-102,109-110).</xText> <xText>Trzecim domniemaniem, które zdaniem obrońcy bezpodstawnie posłużyło Sądowi Okręgowemu do przyjęcia istnienia po stronie oskarżonego zamiaru zabójstwa, było przyjęcie, że oskarżony opuszczając mieszkanie i nie udzielając pomocy żonie, godził się na jej śmierć.</xText> <xText>Należy w tym miejscu podkreślić, że ten akurat element został przez sąd podniesiony niejako dodatkowo, celem wsparcia wcześniejszych wywodów i nie on zadecydował o przyjęciu zamiaru zabójstwa, a że takie zachowanie można było odczytać w sposób wskazany przez sąd jest oczywiste. Pozostawienie bez pomocy krwawiącej obficie ofiary, leżącej na podłodze i nie dającej znaku życia nie może być przecież w żaden inny sposób interpretowany jak całkowita obojętność na to, co się z nią dalej stanie.</xText> <xText>Jest oczywiste, że użycie przez oskarżonego niebezpiecznych narzędzi w postaci noża i siekiery nie przesądza samo przez się o zamiarze sprawcy, ale <xIx>sąd meriti</xIx> wziął nadto pod uwagę wszystkie pozostałe okoliczności podmiotowe i przedmiotowe dokonując prawidłowej ich analizy i wyciągnięte przezeń wnioski zasługują na akceptację.</xText> <xText>Należy zauważyć, że oskarżony zadał swojej żonie wprawdzie tylko jeden cios nożem w plecy, ale był to – wbrew wywodom apelacji – cios silny, a jego umiejscowienie oraz głębokość zadanej rany wykluczają wersję przypadkowego skaleczenia podczas szamotaniny, czy „straszenia” pokrzywdzonych.</xText> <xText>Biegła <xAnon>S. K.</xAnon> zeznała wprawdzie na rozprawie, że nie doszło u pokrzywdzonej do naruszenia części kostnych, ale wynika to z faktu, że rana drążyła międzyżebrze, a nie jak twierdzi obrońca, że cios zadany był z niewielką siła. Biegła zeznała, że nie jest możliwe precyzyjne ustalenie siły zadania ciosu, co nie jest przecież równoznaczne ze stwierdzeniem, że jego siła nie była znaczna.(K.344)</xText> <xText>Nie trzeba posiadać wiadomości specjalnych aby stwierdzić, że skoro zadany w plecy, znienacka cios drążył aż do jamy opłucnowej, to musiał być on zadany ze znaczną siłą, a to niewątpliwie trafnie zostało odczytane przez Sąd Okręgowy jako element świadczący o zamiarze oskarżonego.</xText> <xText>Nie ma też większego znaczenia fakt, że odniesione przez pokrzywdzonego <xAnon>J.</xAnon> rany były powierzchowne, bo to akurat nie była zasługa oskarżonego. Sposób w jaki atakował on pokrzywdzonego świadczy o jego determinacji, a wielokrotne próby ugodzenia go nożem i siekierą w głowę, bądź górną część tułowia jednoznacznie wskazują na zamiar pozbawienia pokrzywdzonego życia i to zamiar bezpośredni. Należy zauważyć, że oskarżony był bardzo pijany i dlatego jego poczynania były w dużym stopniu nieskoordynowane i podjęta przez pokrzywdzonego obrona, wspomożona histerycznym obronnym atakiem syna oskarżonego na siedzącego ojca, spowodowała, że skutki ataku okazały się niewielkie.</xText> <xText>Nie sposób też podzielić wywodów obrońcy, że skoro nie pierwszy raz doszło do awantury między oskarżonym a pokrzywdzoną i nie pierwszy też raz wygrażał on żonie, że ją zabije, to i tym razem chodziło mu wyłącznie o jej nastraszenie.</xText> <xText>Należy zauważyć, że jest podstawowa różnica między groźbami, które na tym etapie się kończą, a sytuacją, gdy werbalnie wyrażony zamiar zabójstwa przechodzi bezpośrednio w tak drastyczne zachowanie sprawcy, zmierzające do jego realizacji.</xText> <xText/> <xText>Jest oczywiste, że oskarżony działał pod bardzo dużym wpływem alkoholu.</xText> <xText>Jak wynika z zeznań biegłego <xAnon>T. W.</xAnon> (k.336) stwierdzony u oskarżonego poziom alkoholu – 2,27prom. – u większości ludzi powoduje nie tylko niepamięć wydarzenia, ale także ciężkie skutki somatyczne.</xText> <xText>Nie mogą więc budzić wątpliwości wyjaśnienia oskarżonego, że nie pamięta przebiegu zajścia, czy to w całości, czy w znacznej części i niezależnie od innych przyczyn, może on zaprzeczać zamiarowi zabójstwa także i dlatego, że nie potrafi go sprecyzować, a przy myśleniu „na trzeźwo” wydaje mu się on całkowicie nieprawdopodobny.</xText> <xText>Z opinii sądowo psychiatrycznej wynika jednak bezspornie, że oskarżony wprawił się w stan nietrzeźwości powodujący ograniczenie poczytalności, które przewidywał, lub mógł przewidzieć (k.178 –182), tak więc w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z klasyczną sytuacją o jakiej mowa w <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.31 § 3 kk</xLexLink>.</xText> <xText/> <xText>Mając to wszystko na uwadze i podzielając w całości rozważania Sądu Okręgowego co do ustaleń faktycznych, w tym zamiaru sprawcy, oraz kwestii jego zawinienia, nie znalazł Sąd Apelacyjny żadnych podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w części dotyczącej wymiaru kary.</xText> <xText>Sąd I instancji miał na uwadze wszystkie okoliczności zarówno obciążające jak i przemawiające za oskarżonym i wymierzoną mu karę w dolnych granicach ustawowego zagrożenia w żaden sposób nie można uznać za rażąco surową.</xText> <xText>Mając to wszystko na względzie, Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozycyjnej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Summer-Brason

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 339/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 9 listopada 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) SSA Marek Charuza SSA Bożena Summer-Brason Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2006 r. sprawy C. N.ur. (...)w miejscowościL. synaJ.i iZ. oskarżonego zart. 13 §1 kkw zw. zart. 148 §1 kki inne na skutek apelacji obrońcy od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 10 lipca 2006 r. sygn. akt. IV K 66/06 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za drugą instancję. Sygn. akt. II AKa 339/06 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Gliwicach, wyrokiem z dnia 10 lipca 2006 r sygn. IV K 66/06 uznał oskarżonegoC. N.za winnego tego, że: 1 w dniu 3 grudnia 2004 r wR.działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życiaA. J., posługując się nożem i siekierą zadał w/w ciosy, powodując dwie powierzchowne rany kłute klatki piersiowej oraz powierzchowną ranę wewnętrznej powierzchni przedramienia, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała na okres poniżej 7 dni, lecz zamierzonego skutku nie osiągnął z uwagi na zdecydowaną obronę pokrzywdzonego i interwencję małoletniego syna oskarżonegoK. N., tj. przestępstwa zart.13 § 1 kkw zw. zart. 148 § 1 kkiart. 157 § 2 kkprzy zastosowaniuart. 11 § 2 kki za to, skazał go na karę 8 lat pozbawienia wolności. 2 w dniu 3 grudnia 2004 r wR.działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życiaL. N.ugodził ją nożem w plecy powodując u pokrzywdzonej obrażenia ciała w postaci rany kłutej klatki piersiowej w linii pachowej tylnej, której kanał drążył do prawej jamy opłucnowej, następowej odmy opłucnej i krwiaka opłucnej prawej, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała na okres powyżej 7 dni, tj. przestępstwa zart. 13 § 1 kkw zw. zart. 148 § 1 kkw zw. zart. 157 § 1 kkprzy zastosowaniuart. 11 § 2 kki za to skazał go na karę 8 lat pozbawienia wolności. Tymże wyrokiem skazano oskarżonego nadto za przestępstwo zart. 207 § 1 kkiart. 157 § 1 kkiart. 157 § 2 kkprzy zastosowaniuart. 11 § 2 kkna karę 1 roku pozbawienia wolności. Jako karę łączną wymierzono oskarżonemu karę 9 lat pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 3 grudnia 2004 r do dnia 10 lipca 2006 r. Orzeczono nadto o dowodach rzeczowych, zwalniając jednocześnie oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych. Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego zarzucając: 1 obrazę przepisów postępowania, a toart. 4 kpk,410 kpki424 § 1 pkt.1 kpkprzez uwzględnienie okoliczności przemawiających tylko na niekorzyść oskarżonego i nie wydania wyroku na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego na rozprawie głównej; 2 obrazę przepisów postępowania, a toart. 5 § 2 kpkprzez tłumaczenie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego; 3 obrazę przepisów postępowania, a toart. 7 kpkprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów, 4 błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegający na przyjęciu, że oskarżony dopuścił się zarzuconych mu czynów, podczas gdy świadkowie – pokrzywdzeni złożyli zaznania, które w jakikolwiek sposób nie potwierdzają, aby oskarżony działał z zamiarem pozbawienia ich życia, które to uchybienia miały wpływ na treść wyroku. W oparciu o te zarzuty apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonegoC. N.od popełnienia zarzuconych mu czynów zart. 13 § 1 kkw zw. zart. 148 § 1 kki przyjęcie, że w stosunku doL. N.dopuścił się on przestępstwa zart. 207 § 1 kkiart. 157 § 1 kk, orazart. 157 § 2 kk, a w stosunku doA. J., że dopuścił się on przestępstwa zart. 157 § 2 kki skazania go za przestępstwo na szkodęL. N.na karę 3 lat pozbawienia wolności, za przestępstwo na szkodęA. J.na karę 1 roku pozbawienia wolności i orzeczenie kary łącznej 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, ewentualnie – o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny uznał wniesioną apelację za całkowicie bezzasadną. Na wstępie należy zauważyć, że ¾ apelacji to dosłowne zacytowanie uzasadnienia Sądu Okręgowego, zarówno co do ustalenia stanu faktycznego, jak i zeznań obojga podejrzanych i wyjaśnień oskarżonego, z tym że obrońca przepisał uzasadnienie do wyroku Sądu Okręgowego z dnia 28 listopada 2005 r sygn. IV K 106/05, uchylonego następnie przez Sąd Apelacyjny przy poprzednim rozpoznaniu sprawy, zaś zarzucona w petitum apelacji obraza wskazanych tam przepisówkpkpraktycznie w ogóle uzasadnienia w tejże apelacji nie znalazła. Także zacytowanie szeregu orzeczeń Sądów Apelacyjnych – skądinąd oczywiście trafnych – nie znalazło żadnego przełożenia na grunt obecnie rozpoznawanej sprawy i w żaden sposób nie posłużyło do uzasadnienia ostatecznych wniosków apelacji. Wystarczy w tym miejscu wspomnieć, że jedno ze wskazanych orzeczeń (S.A. w Warszawie II AKa 141/02) dotyczyło popełnienia przestępstwa zabójstwa zart. 148 § 2 kk. Wbrew wywodom apelacji, Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i to w oparciu o całokształt materiału dowodowego, a swoje stanowisko w sposób prawidłowy, zgodny z wymogamiart. 7 kpkuzasadnił. Obrona nie wskazuje w apelacji jakie to dowody zostały przez sąd pominięte, a także w żaden sposób nie wykazuje, że przy ocenie dowodów Sąd I instancji naruszył zasady logiki, wiedzy, czy też doświadczenia życiowego, a tylko w takim przypadku, gdyby zarzuty takie się potwierdziły, można mówić o naruszeniu przez sąd zasady swobodnej oceny dowodów. Ogólnikowe powoływanie się przez obrońcę na naruszenie tychże przepisów uniemożliwia bardziej konkretną ich ocenę. Nie sposób także zgodzić się z obrońcą, jakoby Sąd Okręgowy dopuścił się obrazyart. 4 kpkorazart. 5 § 2 kpk, zresztą także i ten, jakże poważny zarzut, nie doczekał się sprecyzowania. Należy z całą mocą podkreślić, że przepisart. 4 k.p.k.stanowi ogólną dyrektywę adresowaną do organów prowadzących postępowanie i zarzut jego naruszenia, bez wskazania innych konkretnych przepisów procedury, które miałyby zostać naruszone, nie może stanowić samoistnej podstawy apelacji. Przepisart. 5 § 2 k.p.k.dotyczy zaś z kolei wątpliwości, jakie może powziąć sąd orzekający (a nie strona) i dopiero gdyby sąd je powziął, a nie rozstrzygnął ich na korzyść oskarżonego, zasadny byłby zarzut naruszenia tego przepisu. (...) Zarzut naruszeniaart. 7 k.p.k.wymaga wykazania wad w ocenie konkretnych dowodów dokonanej przez sądy orzekające, prowadzących do wniosku, iż ocena ta przekracza granice swobodnej. (Por. Wyrok SN V KK 332/03 Prok. i Pr. 2004/7-8/6) Naruszenia zasady in dubio pro reo jest możliwe tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy orzekający w sprawie sąd rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa i wobec niemożności ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego. Tak więc, gdy pewne ustalenia faktyczne zależne są od np. dania wiary lub odmówienia jej wyjaśnieniom oskarżonego, nie można mówić o naruszeniu zasady in dubio pro reo, a ewentualne zastrzeżenia co do oceny wiarygodności konkretnego dowodu lub grupy dowodów rozstrzygane mogą być jedynie na płaszczyźnie utrzymania się przez sąd w granicach sędziowskiej swobody ocen wynikającej z treściart. 7 k.p.k. Przy takim rozumieniu wskazanych wyżej przepisów i zarzutów apelacyjnych, trudno podzielić wywody apelacji, że ustaleniesądu meritico do istniejącego po stronie oskarżonego zamiaru popełnienia przestępstwa zart. 148 § 1 kkwobec obojga pokrzywdzonych są nieprawidłowe. Dokonując właściwej i wszechstronnej analizy zeznań pokrzywdzonych, z uwzględnieniem faktu, że wszyscy uczestnicy zdarzenia byli nietrzeźwi i w związku z tym posługując się także zasadami logiki i doświadczenia życiowego, oraz podchodząc do tychże zeznań z należytą ostrożnością, Sąd Okręgowy nie powziął żadnych wątpliwości co do przebiegu krytycznego zdarzenia oraz co do zamiaru jaki oskarżonemu przyświecał, dlatego też nie może być mowy o obrazie wskazanych w apelacji przepisów. Z treści apelacji nie wynika jasno, czy obrońca kwestionuje w ogóle użycie przez oskarżonego noża i siekiery, bo w jednym miejscu sugeruje, że obrażenia jakich doznał pokrzywdzony mogły teoretycznie powstać od rozbitej szyby w meblościance (k.496), ale już w dalszej części apelacji wywodzi, iż użycie przez oskarżonego niebezpiecznych narzędzi w postaci noża i siekiery nie świadczy o jego zamiarze – dlatego też wystarczy w tej kwestii krótko stwierdzić, że sam fakt, iż wspomniane narzędzia zostały przyniesione do mieszkaniaJ.i następnie użyte przez oskarżonego jest bezsporny, w świetle przede wszystkim wyjaśnień tego ostatniego. Nie jest prawdą, jak wywodzi apelacja, że sąd oparł się wyłącznie na domniemaniach. Pierwsze z nich to – wg apelacji – posiadanie noża i siekiery, co jak wyżej wskazano nie podlega jakimkolwiek wątpliwościom. Drugim „domniemaniem” miałoby być przyjęcie, że oskarżony wpadł w szał. I tu należy zauważyć, że poza twierdzeniami pokrzywdzonych, którzy zeznali, że jak oskarżony wpadł do mieszkania to „miał grymas na twarzy i wytrzeszczone oczy”, był „agresywny, wściekły”(k.337-340, 53-54), sam oskarżony wyjaśnił, ze „w nerwach wpadł w szał”, „nie wiedział co w niego wstąpiło”,” taki atak agresji miał pierwszy raz”(k.101-102,109-110). Trzecim domniemaniem, które zdaniem obrońcy bezpodstawnie posłużyło Sądowi Okręgowemu do przyjęcia istnienia po stronie oskarżonego zamiaru zabójstwa, było przyjęcie, że oskarżony opuszczając mieszkanie i nie udzielając pomocy żonie, godził się na jej śmierć. Należy w tym miejscu podkreślić, że ten akurat element został przez sąd podniesiony niejako dodatkowo, celem wsparcia wcześniejszych wywodów i nie on zadecydował o przyjęciu zamiaru zabójstwa, a że takie zachowanie można było odczytać w sposób wskazany przez sąd jest oczywiste. Pozostawienie bez pomocy krwawiącej obficie ofiary, leżącej na podłodze i nie dającej znaku życia nie może być przecież w żaden inny sposób interpretowany jak całkowita obojętność na to, co się z nią dalej stanie. Jest oczywiste, że użycie przez oskarżonego niebezpiecznych narzędzi w postaci noża i siekiery nie przesądza samo przez się o zamiarze sprawcy, alesąd meritiwziął nadto pod uwagę wszystkie pozostałe okoliczności podmiotowe i przedmiotowe dokonując prawidłowej ich analizy i wyciągnięte przezeń wnioski zasługują na akceptację. Należy zauważyć, że oskarżony zadał swojej żonie wprawdzie tylko jeden cios nożem w plecy, ale był to – wbrew wywodom apelacji – cios silny, a jego umiejscowienie oraz głębokość zadanej rany wykluczają wersję przypadkowego skaleczenia podczas szamotaniny, czy „straszenia” pokrzywdzonych. BiegłaS. K.zeznała wprawdzie na rozprawie, że nie doszło u pokrzywdzonej do naruszenia części kostnych, ale wynika to z faktu, że rana drążyła międzyżebrze, a nie jak twierdzi obrońca, że cios zadany był z niewielką siła. Biegła zeznała, że nie jest możliwe precyzyjne ustalenie siły zadania ciosu, co nie jest przecież równoznaczne ze stwierdzeniem, że jego siła nie była znaczna.(K.344) Nie trzeba posiadać wiadomości specjalnych aby stwierdzić, że skoro zadany w plecy, znienacka cios drążył aż do jamy opłucnowej, to musiał być on zadany ze znaczną siłą, a to niewątpliwie trafnie zostało odczytane przez Sąd Okręgowy jako element świadczący o zamiarze oskarżonego. Nie ma też większego znaczenia fakt, że odniesione przez pokrzywdzonegoJ.rany były powierzchowne, bo to akurat nie była zasługa oskarżonego. Sposób w jaki atakował on pokrzywdzonego świadczy o jego determinacji, a wielokrotne próby ugodzenia go nożem i siekierą w głowę, bądź górną część tułowia jednoznacznie wskazują na zamiar pozbawienia pokrzywdzonego życia i to zamiar bezpośredni. Należy zauważyć, że oskarżony był bardzo pijany i dlatego jego poczynania były w dużym stopniu nieskoordynowane i podjęta przez pokrzywdzonego obrona, wspomożona histerycznym obronnym atakiem syna oskarżonego na siedzącego ojca, spowodowała, że skutki ataku okazały się niewielkie. Nie sposób też podzielić wywodów obrońcy, że skoro nie pierwszy raz doszło do awantury między oskarżonym a pokrzywdzoną i nie pierwszy też raz wygrażał on żonie, że ją zabije, to i tym razem chodziło mu wyłącznie o jej nastraszenie. Należy zauważyć, że jest podstawowa różnica między groźbami, które na tym etapie się kończą, a sytuacją, gdy werbalnie wyrażony zamiar zabójstwa przechodzi bezpośrednio w tak drastyczne zachowanie sprawcy, zmierzające do jego realizacji. Jest oczywiste, że oskarżony działał pod bardzo dużym wpływem alkoholu. Jak wynika z zeznań biegłegoT. W.(k.336) stwierdzony u oskarżonego poziom alkoholu – 2,27prom. – u większości ludzi powoduje nie tylko niepamięć wydarzenia, ale także ciężkie skutki somatyczne. Nie mogą więc budzić wątpliwości wyjaśnienia oskarżonego, że nie pamięta przebiegu zajścia, czy to w całości, czy w znacznej części i niezależnie od innych przyczyn, może on zaprzeczać zamiarowi zabójstwa także i dlatego, że nie potrafi go sprecyzować, a przy myśleniu „na trzeźwo” wydaje mu się on całkowicie nieprawdopodobny. Z opinii sądowo psychiatrycznej wynika jednak bezspornie, że oskarżony wprawił się w stan nietrzeźwości powodujący ograniczenie poczytalności, które przewidywał, lub mógł przewidzieć (k.178 –182), tak więc w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z klasyczną sytuacją o jakiej mowa wart.31 § 3 kk. Mając to wszystko na uwadze i podzielając w całości rozważania Sądu Okręgowego co do ustaleń faktycznych, w tym zamiaru sprawcy, oraz kwestii jego zawinienia, nie znalazł Sąd Apelacyjny żadnych podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w części dotyczącej wymiaru kary. Sąd I instancji miał na uwadze wszystkie okoliczności zarówno obciążające jak i przemawiające za oskarżonym i wymierzoną mu karę w dolnych granicach ustawowego zagrożenia w żaden sposób nie można uznać za rażąco surową. Mając to wszystko na względzie, Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozycyjnej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000343_2006_Uz_2006-11-23_001

II AKa 343/06

2006-11-23 01:00:00.0 CET

2014-04-23 18:15:02.0 CEST

2014-04-12 06:05:25.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 343/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 23 listopada 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Marek Charuza SSA Mirosław Ziaja SSA Witold Mazur (spr) Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2006 r. sprawy E. M. ur. (...) w O. córki K. i T. oskarżonej z art. 149 kk i art. 278 §1 kk na skutek apelacji obrońcy od wyroku Sądu Okręgowego w

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2006" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000343" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 343/06</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 23 listopada 2006 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Charuza</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText/> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Mirosław Ziaja</xText> <xText>SSA Witold Mazur (spr)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sylwia Radzikowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2006 r. sprawy</xText> <xText><xBx><xAnon>E. M.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon></xText> <xText>córki <xAnon>K.</xAnon> i <xAnon>T.</xAnon></xText> <xText>oskarżonej z <xLexLink xArt="art. 149" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 149 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 §1 kk</xLexLink></xText> <xText>na skutek apelacji obrońcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach</xText> <xText>z dnia 30 czerwca 2006 r. sygn. akt. IV K 187/05</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Gliwicach) na rzecz adw. <xAnon>A. R.</xAnon> – Kancelaria Adwokacka w <xAnon>G.</xAnon> kwotę 732 (siedemset trzydzieści dwa, w tym 22% VAT) złote tytułem zwrotu kosztów obrony oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zwolnia oskarżoną od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 343/06 </xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>E. M.</xAnon> została oskarżona o to, że:</xText> <xText/> <xText>I. od początku 2002r. do 19 lutego 2004r. w <xAnon>G.</xAnon>, będąc biologiczną matką noworodka płci męskiej, powodując u niego uraz mózgu oraz poprzez niepodjęcie zabiegów pielęgnacyjnych pozbawiła go życia w okresie porodu</xText> <xText>i pod wpływem jego przebiegu,</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">to jest o przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 149" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.149kk</xLexLink></xText> <xText/> <xText>II. w okresie od 29 do 30 marca 2004r. w <xAnon>O.</xAnon> na <xAnon>ulicy (...)</xAnon></xText> <xText>z otwartego mieszkania dokonała kradzieży notebooka marki <xAnon>N.</xAnon>, aparatu fotograficznego <xAnon>C.</xAnon>i odzieży o łącznej wartości 20000 zł na szkodę <xAnon>R. C.</xAnon>,</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">to jest o przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.278§1kk</xLexLink></xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 30 czerwca 2006r. wydanym</xText> <xText>w sprawie IV K 187/05 orzekł:</xText> <xText>1. oskarżoną <xAnon>E. M.</xAnon> uznał za winną popełnienia zarzucanego czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 149" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.149kk</xLexLink> i za to na mocy <xLexLink xArt="art. 149" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.149kk</xLexLink> skazał ją na karę 4 lat pozbawienia wolności,</xText> <xText>2. oskarżoną <xAnon>E. M.</xAnon> uznał za winną popełnienia zarzucanego czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.278§1kk</xLexLink> i za to na mocy <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.278§1kk</xLexLink> skazał ją na karę 1 roku pozbawienia wolności,</xText> <xText>3. na mocy <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.85kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.86§1kk</xLexLink> połączył orzeczone wobec oskarżonej <xAnon>E. M.</xAnon> kary pozbawienia wolności i wymierzył jej karę łączną</xText> <xText>w wymiarze 4 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności,</xText> <xText>4. na mocy <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 ust. 1" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">art.29 ust.1ustawy Prawo o adwokaturze</xLexLink> zasądził od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii indywidualnej adwokata <xAnon>A. R.</xAnon> kwotę 960zł wraz</xText> <xText>z podatkiem VAT łącznie kwotę 1171,20 zł tytułem kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonej <xAnon>E. M.</xAnon>,</xText> <xText>5. na mocy <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.624§1kpk</xLexLink> zwolnił oskarżona <xAnon>E. M.</xAnon> od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa.</xText> <xText/> <xText>Od wyroku apelację w zakresie orzeczenia o karze na korzyść złożył obrońca oskarżonej <xAnon>E. M.</xAnon>.</xText> <xText>Na podstawie art.438pkt4kpk zaskarżył orzeczenie w części dotyczącej rozstrzygnięć zawartych w punktach 1 i 3, zarzucając rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonej <xAnon>E. M.</xAnon> za przestępstwo dzieciobójstwa w górnej granicy ustawowego zagrożenia, przy pominięciu okoliczności łagodzących, uzasadniających znacznie niższy wymiar kary.</xText> <xText>Stawiając ten zarzut autor apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku</xText> <xText>i wymierzenie oskarżonej znacznie niższej kary pozbawienia wolności za przestępstwo przypisane jej w punkcie 1 wyroku, a w konsekwencji wymierzenie niższej kary łącznej pozbawienia wolności.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText/> <xText>Apelacja obrońcy oskarżonej <xAnon>E. M.</xAnon> jest niezasadna</xText> <xText>oraz nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Na wstępie z urzędu należy zauważyć, że autor apelacji nie kwestionuje ustaleń faktycznych i prawnych dokonanych przez Sąd Okręgowy. Są one prawidłowe i znajdują potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym. Nie budzi zatem żadnych wątpliwości wina oraz sprawstwo oskarżonej <xAnon>E. M.</xAnon> odnośnie przypisanych im czynów z <xLexLink xArt="art. 149" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.149kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.278§1kk</xLexLink>, do których zresztą popełnienia przyznała się. Słusznie Sąd I-szej instancji dał wiarę jej wyjaśnieniom, ponieważ znajdują potwierdzenie w zgromadzonym</xText> <xText>w sprawie materiale dowodowy. Zaprezentowana ocena dowodów jest obiektywna, logiczna i rzeczowa. Sąd Apelacyjny w pełni ją akceptuje. Nie budzi też zastrzeżeń przyjęta kwalifikacja prawna czynów przypisanych oskarżonej <xAnon>E. M.</xAnon>. Stanowisko Sądu Okręgowego również</xText> <xText>w tym zakresie trzeba podzielić.</xText> <xText>W końcu należy również zgodzić się z rozstrzygnięciem Sądu Okręgowego w zakresie orzeczonych kar oskarżonej <xAnon>E. M.</xAnon>. Została ona skazana na podstawie <xLexLink xArt="art. 149" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.149kk</xLexLink> na karę 4 lat pozbawienia wolności,</xText> <xText>z mocy <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.278§1kk</xLexLink> na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz w oparciu</xText> <xText>o <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.85kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.86§1kk</xLexLink> na karę łączną 4 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności. Sąd I-szej instancji w sposób przekonujący uzasadnił wymiar orzeczonych kar jednostkowych oraz kary łącznej pozbawienia wolności. Uczynił to zgodnie</xText> <xText>z dyrektywami sądowego wymiaru kary zawartymi w przepisie art.53§1i2kk. Kary te nie mogą być uznane za wyjątkowo surowe i rażąco niewspółmierne do stopnia zawinienia oraz społecznej szkodliwości popełnionych przez nią przestępstw. Zostały one właściwie zindywidualizowane oraz prawidłowo uwzględniają rolę i zachowanie się oskarżonej w czasie realizacji czynów. Należy pamiętać o tym, że dopuściła się bardzo groźnych przestępstw.</xText> <xText>Chybiony jest też zarzut apelacyjny rażącej niewspółmierności orzeczonej kary 4 lat pozbawienia wolności wymierzonej za przestępstwo dzieciobójstwa określonego w <xLexLink xArt="art. 149" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.149kk</xLexLink>. Sąd Apelacyjny w pełni podziela argumenty Sądu Okręgowego leżące u podstaw wymierzenia kary w takiej wysokości.</xText> <xText>Orzeczona kara 4 lat pozbawienia wolności, mimo, że jest surowa, to we właściwy sposób uwzględnia stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonej <xAnon>E. M.</xAnon> przestępstwa, przejawiającego się</xText> <xText>w charakterze naruszonego dobra prawnego, w sposobie, okolicznościach</xText> <xText>oraz skutkach jej działania, pobudkach zachowania, a także stopień winy, jak również jej warunki i właściwości osobiste, negatywną opinię środowiskową oraz dotychczasową karalność, co sprawia, że powinna spełnić ona swoje zadania w zakresie wychowawczego oddziaływania na sprawcę, jak</xText> <xText>i w płaszczyźnie społecznego oddziaływania, jak również w dziedzinie zapobiegania przestępstwom oraz umacniania poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego. Absolutnie nie przekracza granic karygodności</xText> <xText>i ujemnego ładunku bezprawia zawartych w zaistniałym czynie zabronionym.</xText> <xText>Nie ma żadnego usprawiedliwienia dla przestępczego zachowania się oskarżonej <xAnon>E. M.</xAnon>. Żadne względy osobiste lub społeczne nie usprawiedliwiają popełnionego czynu. Nic przecież nie stało na przeszkodzie, aby w szpitalu urodziła zdrowe dziecko i oddała je do adopcji. Jednak w sposób okrutny pozbawiła je życia i jej zachowanie wymaga napiętnowania</xText> <xText>i przykładnego ukarania, co zresztą uczynił Sad I-szej instancji. Nie może być żadnej pobłażliwości dla takiego rodzaju zachowań, będących konsekwencją stylu życia prowadzonego przez oskarżoną <xAnon>E. M.</xAnon>, lekceważącą instytucję małżeństwa. W jej zachowaniu się nie można dopatrzyć się żadnych okoliczności łagodzących. Nie przemawiają za łagodną oceną postępowania w szczególności względy społeczne i jej trudna sytuacja materialna. Również cechy jej osobowości nie wyłączały, ani też nie ograniczały zdolności do właściwej oceny sytuacji w jakiej się znalazły. W okresie porodu nie była</xText> <xText>w stanie wyłączającym zdolność do rozpoznania znaczenia czynu</xText> <xText>i pokierowania swoim postępowaniem. Mogła więc zachować się zgodnie</xText> <xText>z prawem i obowiązującymi normami moralnymi. Brak jest więc podstaw do złagodzenia orzeczonej kary jednostkowej.</xText> <xText>Nie mogą budzić również żadnych zastrzeżeń kara łączna orzeczona</xText> <xText>w oparciu o zasadę asperacji w wymiarze 4 lat i 10 miesięcy wobec oskarżonej <xAnon>E. M.</xAnon>. Aczkolwiek jest surowa, to niewątpliwie uzmysłowi jej rażącą naganność postępowania oraz wysoce niepoprawną postawę wobec drugiego ludzkiego życia oraz powinna ją wdrożyć do przestrzegania porządku prawnego i zasad współżycia społecznego oraz spełnić swoje cele w zakresie prewencji ogólnej jak i szczególnej. W tej sytuacji brak jest też podstaw do ich złagodzenia.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny nie podzielając więc zarzutów i wniosków zawartych</xText> <xText>w apelacji z przyczyn wyżej wskazanych, uznał zaskarżony wyrok za trafny oraz słuszny i na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.437§1kpk</xLexLink> utrzymał go w mocy.</xText> <xText>O kosztach obrony z urzędu oskarżonej <xAnon>E. M.</xAnon> oraz kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 29;art. 29 ust. 1;art. 29 ust. 2" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">art.29 ust.1i 2 ustawy z dnia 26 maja Prawo o adwokaturze</xLexLink> (Dz. U. Nr 16, poz. 124 ze zm. ), §14 ust.1pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1348) oraz art. 17 ust.1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach</xText> <xText>w sprawach karnych ( Dz. U. Nr. 49, poz. 223 ze zm.) i <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624§1kpk</xLexLink>, mając na uwadze jej sytuację majątkową i brak dochodów z powodu pobytu w jednostce penitencjarnej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Witold Mazur

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 343/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 23 listopada 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Marek Charuza SSA Mirosław Ziaja SSA Witold Mazur (spr) Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2006 r. sprawy E. M.ur. (...)wO. córkiK.iT. oskarżonej zart. 149 kkiart. 278 §1 kk na skutek apelacji obrońcy od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 30 czerwca 2006 r. sygn. akt. IV K 187/05 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Gliwicach) na rzecz adw.A. R.– Kancelaria Adwokacka wG.kwotę 732 (siedemset trzydzieści dwa, w tym 22% VAT) złote tytułem zwrotu kosztów obrony oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym, 3 zwolnia oskarżoną od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 343/06 UZASADNIENIE E. M.została oskarżona o to, że: I. od początku 2002r. do 19 lutego 2004r. wG., będąc biologiczną matką noworodka płci męskiej, powodując u niego uraz mózgu oraz poprzez niepodjęcie zabiegów pielęgnacyjnych pozbawiła go życia w okresie porodu i pod wpływem jego przebiegu, to jest o przestępstwo zart.149kk II. w okresie od 29 do 30 marca 2004r. wO.naulicy (...) z otwartego mieszkania dokonała kradzieży notebooka markiN., aparatu fotograficznegoC.i odzieży o łącznej wartości 20000 zł na szkodęR. C., to jest o przestępstwo zart.278§1kk Sąd Okręgowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 30 czerwca 2006r. wydanym w sprawie IV K 187/05 orzekł: 1. oskarżonąE. M.uznał za winną popełnienia zarzucanego czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa zart.149kki za to na mocyart.149kkskazał ją na karę 4 lat pozbawienia wolności, 2. oskarżonąE. M.uznał za winną popełnienia zarzucanego czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa zart.278§1kki za to na mocyart.278§1kkskazał ją na karę 1 roku pozbawienia wolności, 3. na mocyart.85kkiart.86§1kkpołączył orzeczone wobec oskarżonejE. M.kary pozbawienia wolności i wymierzył jej karę łączną w wymiarze 4 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności, 4. na mocyart.29 ust.1ustawy Prawo o adwokaturzezasądził od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii indywidualnej adwokataA. R.kwotę 960zł wraz z podatkiem VAT łącznie kwotę 1171,20 zł tytułem kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonejE. M., 5. na mocyart.624§1kpkzwolnił oskarżonaE. M.od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa. Od wyroku apelację w zakresie orzeczenia o karze na korzyść złożył obrońca oskarżonejE. M.. Na podstawie art.438pkt4kpk zaskarżył orzeczenie w części dotyczącej rozstrzygnięć zawartych w punktach 1 i 3, zarzucając rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonejE. M.za przestępstwo dzieciobójstwa w górnej granicy ustawowego zagrożenia, przy pominięciu okoliczności łagodzących, uzasadniających znacznie niższy wymiar kary. Stawiając ten zarzut autor apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie oskarżonej znacznie niższej kary pozbawienia wolności za przestępstwo przypisane jej w punkcie 1 wyroku, a w konsekwencji wymierzenie niższej kary łącznej pozbawienia wolności. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja obrońcy oskarżonejE. M.jest niezasadna oraz nie zasługuje na uwzględnienie. Na wstępie z urzędu należy zauważyć, że autor apelacji nie kwestionuje ustaleń faktycznych i prawnych dokonanych przez Sąd Okręgowy. Są one prawidłowe i znajdują potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym. Nie budzi zatem żadnych wątpliwości wina oraz sprawstwo oskarżonejE. M.odnośnie przypisanych im czynów zart.149kkiart.278§1kk, do których zresztą popełnienia przyznała się. Słusznie Sąd I-szej instancji dał wiarę jej wyjaśnieniom, ponieważ znajdują potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowy. Zaprezentowana ocena dowodów jest obiektywna, logiczna i rzeczowa. Sąd Apelacyjny w pełni ją akceptuje. Nie budzi też zastrzeżeń przyjęta kwalifikacja prawna czynów przypisanych oskarżonejE. M.. Stanowisko Sądu Okręgowego również w tym zakresie trzeba podzielić. W końcu należy również zgodzić się z rozstrzygnięciem Sądu Okręgowego w zakresie orzeczonych kar oskarżonejE. M.. Została ona skazana na podstawieart.149kkna karę 4 lat pozbawienia wolności, z mocyart.278§1kkna karę 1 roku pozbawienia wolności oraz w oparciu oart.85kkiart.86§1kkna karę łączną 4 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności. Sąd I-szej instancji w sposób przekonujący uzasadnił wymiar orzeczonych kar jednostkowych oraz kary łącznej pozbawienia wolności. Uczynił to zgodnie z dyrektywami sądowego wymiaru kary zawartymi w przepisie art.53§1i2kk. Kary te nie mogą być uznane za wyjątkowo surowe i rażąco niewspółmierne do stopnia zawinienia oraz społecznej szkodliwości popełnionych przez nią przestępstw. Zostały one właściwie zindywidualizowane oraz prawidłowo uwzględniają rolę i zachowanie się oskarżonej w czasie realizacji czynów. Należy pamiętać o tym, że dopuściła się bardzo groźnych przestępstw. Chybiony jest też zarzut apelacyjny rażącej niewspółmierności orzeczonej kary 4 lat pozbawienia wolności wymierzonej za przestępstwo dzieciobójstwa określonego wart.149kk. Sąd Apelacyjny w pełni podziela argumenty Sądu Okręgowego leżące u podstaw wymierzenia kary w takiej wysokości. Orzeczona kara 4 lat pozbawienia wolności, mimo, że jest surowa, to we właściwy sposób uwzględnia stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonejE. M.przestępstwa, przejawiającego się w charakterze naruszonego dobra prawnego, w sposobie, okolicznościach oraz skutkach jej działania, pobudkach zachowania, a także stopień winy, jak również jej warunki i właściwości osobiste, negatywną opinię środowiskową oraz dotychczasową karalność, co sprawia, że powinna spełnić ona swoje zadania w zakresie wychowawczego oddziaływania na sprawcę, jak i w płaszczyźnie społecznego oddziaływania, jak również w dziedzinie zapobiegania przestępstwom oraz umacniania poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego. Absolutnie nie przekracza granic karygodności i ujemnego ładunku bezprawia zawartych w zaistniałym czynie zabronionym. Nie ma żadnego usprawiedliwienia dla przestępczego zachowania się oskarżonejE. M.. Żadne względy osobiste lub społeczne nie usprawiedliwiają popełnionego czynu. Nic przecież nie stało na przeszkodzie, aby w szpitalu urodziła zdrowe dziecko i oddała je do adopcji. Jednak w sposób okrutny pozbawiła je życia i jej zachowanie wymaga napiętnowania i przykładnego ukarania, co zresztą uczynił Sad I-szej instancji. Nie może być żadnej pobłażliwości dla takiego rodzaju zachowań, będących konsekwencją stylu życia prowadzonego przez oskarżonąE. M., lekceważącą instytucję małżeństwa. W jej zachowaniu się nie można dopatrzyć się żadnych okoliczności łagodzących. Nie przemawiają za łagodną oceną postępowania w szczególności względy społeczne i jej trudna sytuacja materialna. Również cechy jej osobowości nie wyłączały, ani też nie ograniczały zdolności do właściwej oceny sytuacji w jakiej się znalazły. W okresie porodu nie była w stanie wyłączającym zdolność do rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Mogła więc zachować się zgodnie z prawem i obowiązującymi normami moralnymi. Brak jest więc podstaw do złagodzenia orzeczonej kary jednostkowej. Nie mogą budzić również żadnych zastrzeżeń kara łączna orzeczona w oparciu o zasadę asperacji w wymiarze 4 lat i 10 miesięcy wobec oskarżonejE. M.. Aczkolwiek jest surowa, to niewątpliwie uzmysłowi jej rażącą naganność postępowania oraz wysoce niepoprawną postawę wobec drugiego ludzkiego życia oraz powinna ją wdrożyć do przestrzegania porządku prawnego i zasad współżycia społecznego oraz spełnić swoje cele w zakresie prewencji ogólnej jak i szczególnej. W tej sytuacji brak jest też podstaw do ich złagodzenia. Sąd Apelacyjny nie podzielając więc zarzutów i wniosków zawartych w apelacji z przyczyn wyżej wskazanych, uznał zaskarżony wyrok za trafny oraz słuszny i na podstawieart.437§1kpkutrzymał go w mocy. O kosztach obrony z urzędu oskarżonejE. M.oraz kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawieart.29 ust.1i 2 ustawy z dnia 26 maja Prawo o adwokaturze(Dz. U. Nr 16, poz. 124 ze zm. ), §14 ust.1pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1348) oraz art. 17 ust.1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( Dz. U. Nr. 49, poz. 223 ze zm.) iart. 624§1kpk, mając na uwadze jej sytuację majątkową i brak dochodów z powodu pobytu w jednostce penitencjarnej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000328_2006_Uz_2006-11-16_001

II AKa 328/06

2006-11-16 01:00:00.0 CET

2019-05-23 13:04:41.0 CEST

2019-04-29 14:47:49.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 328/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 listopada 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Mariusz Żak SSA Bożena Summer-Brason (spr.) SSA Witold Mazur Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2006 r. sprawy 1 G. R. ur. (...) w K. syna J. i M. , 2 A. B. ur. (...) w T. syna J. i R. , 3 R. D. ur. (...) w T. syna J. i M. oskarżonych z art.

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xEditor="mgierszner" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="8" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xYear="2006" xVolNmbr="000328" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 328/06</xUx> </xBx></xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 16 listopada 2006 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Mariusz Żak</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Bożena Summer-Brason (spr.)</xText> <xText>SSA Witold Mazur</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Sylwia Radzikowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2006 r. sprawy</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText><xBx><xAnon>G. R.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon></xText> </xUnit> <xText>syna <xAnon>J.</xAnon> i <xAnon>M.</xAnon>,</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText><xBx><xAnon>A. B.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>T.</xAnon></xText> </xUnit> <xText>syna <xAnon>J.</xAnon> i <xAnon>R.</xAnon>,</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText><xBx><xAnon>R. D.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>T.</xAnon></xText> </xUnit> <xText>syna <xAnon>J.</xAnon> i <xAnon>M.</xAnon></xText> <xText>oskarżonych z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158§1 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 2;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197§2 i 3 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190 §1 kk</xLexLink></xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora i obrońców</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 29 czerwca 2006 r. sygn. akt. XXI K 37/06</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uznaje oskarżonych <xAnon>G. R.</xAnon>, <xAnon>A. B.</xAnon> i <xAnon>R. D.</xAnon> za winnych tego, że w dniu 9 października 2005r. w <xAnon>K.</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu, stosując przemoc wobec <xAnon>M. P.</xAnon> w ten sposób, że przewrócili go na ziemię, kopali po całym ciele, zadawali ciosy rękami, ciągnęli po ziemi w pozycji leżącej, dusili kurtką, w wyniku czego spowodowali obrzęk w obrębie kończyny lewej górnej i bólowe ograniczenie ruchów nadgarstka lewej ręki, stłuczenia głowy, stłuczenia i otarcia naskórka twarzoczaszki, powierzchowną ranę małżowiny usznej i przewodu słuchowego zewnętrznego, stłuczenie i podbiegnięcie krwawe uda lewego, narażając go w ten sposób na wystąpienie skutku określonego w <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157§1 kk</xLexLink> – doprowadzili go do obcowania płciowego poprzez włożenie mu do odbytu szyjki butelki,</xText> </xUnit> <xText>tj. przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158§1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197§3</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§2 kk</xLexLink> i za to na mocy <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197§3 kk</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11§3 kk</xLexLink> wymierza im kary po 3 (trzy) lata pozbawienia wolności,</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>uchyla orzeczenie o karach łącznych zawarte w pkt 4 wyroku i na mocy <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 86§1 kk</xLexLink> wymierza oskarżonym <xAnon>R. D.</xAnon> i <xAnon>G. R.</xAnon> kary łączne po 3 (trzy) lata pozbawienia wolności, na poczet których na mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63§1 kk</xLexLink> zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText><xAnon>G. R.</xAnon> od dnia 12 października 2005r. do dnia 29 czerwca 2006r.,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xAnon>R. D.</xAnon> od dnia 13 października 2005r. do dnia 29 czerwca 2006r.,</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xText>zaś na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżonemu <xAnon>A. B.</xAnon> od dnia 12 października 2005r. do dnia 29 czerwca 2006r.,</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adwokatów <xAnon>E. B.</xAnon>, <xAnon>M. K.</xAnon> i <xAnon>B. G.</xAnon> – Kancelarie Adwokackie w <xAnon>K.</xAnon> kwoty po 732 (siedemset trzydzieści dwa, w tym 22% VAT) złote tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu oskarżonych <xAnon>G. R.</xAnon>, <xAnon>A. B.</xAnon> i <xAnon>R. D.</xAnon> w postępowaniu odwoławczym,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">5</xName> <xText>zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, którymi obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 328/06</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Aktem oskarżenia zarzucono oskarżonym <xAnon>G. R.</xAnon>, <xAnon>A. B.</xAnon> i <xAnon>R. D.</xAnon> popełnienie przestępstw:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink> – polegającego na tym, że w dniu 9.10.2005r. w <xAnon>K.</xAnon> działając wspólnie i w porozumieniu pobili <xAnon>M. P.</xAnon> w ten sposób, że kopali go po całym ciele, zadawali ciosy rękami w wyniku czego doznał on pęknięcia kości nadgarstka lewej ręki i innych obrażeń naruszających czynności narządu ciała na okres poniżej 7 dni przez co narazili go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub średniego uszczerbku na zdrowiu;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 2;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §2 i 3 kk</xLexLink> – polegającego na tym że w czasie i miejscu jak wyżej, działając wspólnie i w porozumieniu używając przemocy doprowadzili <xAnon>M. P.</xAnon> do poddania się innej czynności seksualnej w ten sposób że po rozebraniu go od pasa w dół włożyli mu szyjkę butelki do odbytu;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>z <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190 §1 kk</xLexLink> – polegającego na tym, że działając wspólnie i w porozumieniu grozili <xAnon>M. P.</xAnon> pozbawieniem życia czym wzbudzili u niego uzasadnioną obawę, że groźba ta zostanie spełniona.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 29 czerwca 2006 roku (sygn. XXI K 37/06) oskarżeni <xAnon>G. R.</xAnon>, A. <xAnon>B.</xAnon> i <xAnon>R. D.</xAnon> zostali uznani za winnych tego, że 9.10.2005r. w <xAnon>K.</xAnon> działając wspólnie i w porozumieniu pobili <xAnon>M. P.</xAnon> w ten sposób, że przewrócili go na ziemię, kopali po całym ciele, zadawali ciosy rękami, przemocą zdjęli mu spodnie i bieliznę i włożyli do odbytu szyjkę butelki, ciągnęli po ziemi w pozycji leżącej i dusili kurtką, w wyniku czego spowodowali pęknięcie kości nadgarstka, stan po stłuczeniu głowy, stłuczenie i otarcie naskórka twarzoczaszki, powierzchowną ranę małżowiny usznej prawej i przewodu słuchowego i stłuczenie i podbiegnięcie krwawe uda lewego, co stanowi naruszenie czynności narządów ciała na okres poniżej 7 dni, narażając go w ten sposób na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub średniego uszczerbku na zdrowiu tj. przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink> i za to na mocy tego przepisu wymierzono im kary po 2 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności.</xText> <xText>Nadto <xAnon>R. D.</xAnon> i <xAnon>G. R.</xAnon> uznano za winnych popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190 §1 kk</xLexLink> i na tej podstawie wymierzono im kary po 1 roku pozbawienia wolności, zaś <xAnon>A. B.</xAnon> od zarzutu popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190 §1 kk</xLexLink> – uniewinniono.</xText> <xText>Na zasadzie <xLexLink xArt="art. 85;art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 i art. 86 §1 kk</xLexLink> wobec <xAnon>R. D.</xAnon> i <xAnon>G. R.</xAnon> orzeczono karę łączną po 2 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na poczet kar łącznych i kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec <xAnon>A.</xAnon>. <xAnon>B.</xAnon> zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności.</xText> <xText>Apelacje od powyższego wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych i prokurator.</xText> <xText>Prokurator zarzucił wyrokowi Sądu I instancji:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>obrazę przepisów prawa materialnego, a to <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink> poprzez niewłaściwą wykładnię przepisów prowadzącą do niezasadnego wyeliminowania zbrodni z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink> z opisu i kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonym w pkt 1 wyroku i uznanie że została ona pochłoniętą przez znamiona występku z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink> – poprzez uznanie że zachowanie oskarżonych polegające na … włożeniu pokrzywdzonemu szyjki butelki do odbytu stanowiło jeden z elementów pobicia pokrzywdzonego, nie zaś doprowadzenia go przemocą do poddania się innej czynności seksualnej, podczas gdy prawidłowa wykładnia <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink> prowadzi do uznania, że opisanym zachowaniem oskarżeni wyczerpali ustawowe znamiona przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink> wobec czego należało przypisać im sprawstwo tego czynu niezależnie od sprawstwa z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>rażącą niewspółmierność kar orzeczonych wobec oskarżonych wynikającą z pominięcia w opisie czynu i kwalifikacji czynu przypisanego im w pkt 1 wyroku zbrodni z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink>, co powoduje że wymierzone im kary jednostkowe jak i kary łączne nie uwzględniają wysokiego stopnia zawinienia oskarżonych oraz społecznej szkodliwości zarzucanych im czynów zwłaszcza z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink> …</xText> </xUnit> <xText>Stawiając te zarzuty prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie że czyn opisany w pkt II aktu oskarżenia wyczerpał znamiona zbrodni z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink> oraz wymierzenie za ten czyn kary po 4 lata pozbawienia wolności oraz kar łącznych po 5 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na rozprawie odwoławczej prokurator wniósł o kumulatywną kwalifikację czynów opisanych w pkt I i II aktu oskarżenia z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3;art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 i art. 158 §1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Obrońca oskarżonego <xAnon>R. D.</xAnon> zarzuciła wyrokowi Sądu I instancji rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec oskarżonego i wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez jej obniżenie i warunkowe zawieszenie jej wykonania.</xText> <xText>Obrońca oskarżonego <xAnon>A. B.</xAnon> zarzucając wyrokowi Sądu Okręgowego:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>błędne ustalenie faktyczne polegające na przyjęciu, że działanie oskarżonego skierowane było przeciwko ważnym dla życia organom pokrzywdzonego oraz było brutalne i realnie zagrażało życiu i zdrowiu pokrzywdzonego co w konsekwencji spowodowało przyjęcie błędnej kwalifikacji prawnej czynu pomimo nie wypełnienia przez oskarżonego znamienia „bezpośredniości”,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>obrazę prawa procesowego, a to <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 6 kpk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 42;art. 42 § 2;art. 42 § 2 pkt. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">42 §2 pkt 1 Konstytucji</xLexLink> – poprzez pozbawienie oskarżonego prawa do obrony i kontroli zapadłych orzeczeń, a to na skutek nienależytego uzasadnienia treści wyroku w istotnych zagadnieniach dla odpowiedzialności karnej,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">3</xName> <xText>obrazę prawa materialnego, a to <xLexLink xArt="art. 53;art. 53 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 §1 kk</xLexLink> poprzez nieuwzględnienie zasad i dyrektyw wymiaru kary,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">4</xName> <xText>rażącą niewspółmierność orzeczonej kary w pkt 1 wyroku – wniosła o:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>zmianę kwalifikacji prawnej czynu na <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 §2 kk</xLexLink>;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>istotne złagodzenie kary ewentualnie o zwrócenie sprawy I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xText>Obrońca oskarżonego <xAnon>G. R.</xAnon> zarzuciła przedmiotowemu wyrokowi:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu że oskarżony włożył pokrzywdzonemu szyjkę od butelki do odbytu, a nadto, że spowodowali pęknięcie nadgarstka lewej ręki, które to ustalenie stanowiące element opisu czynu miało wpływ na treść orzeczenia w zakresie wymiaru kary;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>rażącą niewspółmierność kary poprzez orzeczenie kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.</xText> </xUnit> <xText>Zarzucając powyższe obrońca wniósł o:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>zmianę wyroku w zakresie objętym apelacją poprzez przyjęcie w opisie czynu, że „przemocą zdjęli mu bieliznę i przyłożyli do odbytu szyjkę butelki” a nadto wyeliminowanie z opisu czynu spowodowania pęknięcia kości nadgarstka lewej ręki”,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>orzeczenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku orzeczenia łagodniejszej kary pozbawienia wolności.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText><xIx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xIx></xText> <xText>Tylko apelacja prokuratora zasługiwała na uwzględnienie. Apelacje obrońców były pozbawione słuszności, z wyjątkiem apelacji obrońcy oskarżonego <xAnon>G.</xAnon> <xAnon>R.</xAnon> w części dotyczącej błędu w ustaleniach faktycznych odnośnie obrażeń doznanych przez pokrzywdzonego, ale błąd ten nie miał wpływu na treść wyroku.</xText> <xText>Oczywiście bezzasadną – w ocenie Sądu Apelacyjnego okazała się apelacja obrońcy <xAnon>A. B.</xAnon>.</xText> <xText>Skarżący czyniąc Sądowi I instancji zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że działanie oskarżonego skierowane było przeciwko ważnym dla życia organom pokrzywdzonego, oraz że było brutalne i realnie zagrażało jego życiu i zdrowiu i nie wypełniło znamienia bezpośredniości, a tym samym nie stanowiło przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink>, a tylko z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 §2 kk</xLexLink>, nie kwestionuje faktów ustalonych przez Sąd co do przebiegu inkryminowanego zdarzenia, sposobu działania oskarżonych, a w szczególności oskarżonego <xAnon>A. B.</xAnon>, obrażeń jakich doznał pokrzywdzony, a jedynie polemizuje z oceną zachowań oskarżonych dokonaną przez Sąd I instancji, sprowadzając tę polemikę do kwestionowania tego, że zachowanie oskarżonych nie narażało pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub nastąpienia skutku określonego w <xLexLink xArt="art. 156;art. 156 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 156 §1 kk</xLexLink> lub 157 <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§1 kk</xLexLink>.</xText> <xText>W istocie rzeczy zatem skarżący zarzuca Sądowi Okręgowemu obrazę prawa materialnego a to <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Niezależnie jednak od określenia zarzutu nie sposób zgodzić się z twierdzeniami skarżącego. Skarżący powołuje się na orzeczenie Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych, które w jego ocenie wskazują na uchybienie w wyrokowaniu Sądu I instancji w sposób opisany przez obrońcę w zarzucie, lecz właśnie te orzeczenia dowodzą prawidłowości rozumowania Sądu I instancji co do przypisania oskarżonym przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink>.</xText> <xText>„Zarzucalność narażenia wynika ze sposobu działania sprawcy i środków stosowanych przez niego przy zadawaniu urazów” – stwierdził SA w Krakowie, na które to orzeczenie powołuje się dowodząc swoich racji – skarżący.</xText> <xText>Przenosząc zatem to zapatrywanie prawne w realia niniejszej sprawy stwierdzić trzeba, że bezpośrednie niebezpieczeństwo wystąpienia skutku z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink> wynika właśnie ze sposobu działania oskarżonych, wielokrotnego zadania ciosów i kopnięć w okolice głowy (o czym w sposób bezsporny świadczą obrażenia opisane przez biegłego lekarza, oraz zeznań świadka <xAnon>M. K.</xAnon>, który widział u pokrzywdzonego krew płynącą z uszu i nosa) duszenia pokrzywdzonego i „włóczenia” go po betonie. Jeżeli uwzględni się przy tym, że pokrzywdzony, dwukrotnie starszy od oskarżonych, wyrwany brutalnie ze snu, nie miał najmniejszej szansy obrony przed trzema napastnikami (o wadze 80 kg, 105 kg i 75 kg) przy czym jeden z nich obuty był w wysokie, sznurowane buty typu „glany”, to każde kopnięcie w głowę a zwłaszcza nogą obutą w glany było zagrożeniem dla zdrowia pokrzywdzonego i narażeniem go na spowodowanie skutku określonego w <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 §1 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Suma natomiast zachowań oskarżonych (bicie, kopanie, duszenie, ciąganie w pozycji leżącej po betonie) tym bardziej urealniała to zagrożenie.</xText> <xText>Przyjął Sąd Apelacyjny, że oskarżeni narazili pokrzywdzonego na spowodowanie skutku określonego w <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 §1 kk</xLexLink>, z pominięciem dwóch innych skutków, o których w <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink>, bowiem to jest niewątpliwe, natomiast fakt, iż oskarżeni nie używali żadnych narzędzi, że zdarzenie trwało stosunkowo krótko – budzi zastrzeżenia co do ustalenia, że pokrzywdzony mógł tym działaniem również być narażony na śmierć lub ciężkie uszkodzenie ciała.</xText> <xText>Wniosek obrońcy o przypisanie oskarżonym przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 §2 kk</xLexLink> jest absolutnie nieuzasadniony. Oskarżeni podjęli wspólnie zamiar pobicia pokrzywdzonego, wspólnie go realizowali, akceptując wzajemnie swoje zachowania, oraz skutki jakie nastąpią w wyniku pobicia. Nie ma zatem sposobu ani potrzeby, aby ustalać, który z oskarżonych spowodował konkretne obrażenia, a tym samym jak już podniesiono wyżej - wniosek obrońcy należy uznać za pozbawiony słuszności.</xText> <xText>Niczym nieuzasadniony jest również zarzut obrazy prawa procesowego, jaki stawia skarżący wyrokowi Sądu I instancji.</xText> <xText>Oskarżony na żadnym etapie postępowania nie był pozbawiony prawa do obrony. Składał wyjaśnienia w zakresie w jakim chciał, korzystał z pomocy obrońcy z urzędu.</xText> <xText>Nie jest pozbawieniem oskarżonego prawa do obrony nie zawarcie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku określenia przymiotnikowego stopnia winy oskarżonego, jeżeli z treści uzasadnienia – jak w tym wypadku – wynika stopień winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, przejawiający się w opisie brutalnego pobicia pokrzywdzonego, wielce nagannego w odczuciu społecznym motywu jego działania i określonego skutku.</xText> <xText>Twierdzenie zatem, iż „represja wymierzona oskarżonemu ma cechy całkowitej abstrakcyjności” nie znajduje żadnego uzasadnienia, bowiem Sąd – co wynika z pisemnych motywów wyroku (k. 9) wymierzając oskarżonemu karę kierował się dyrektywami wymiaru kary określonymi w <xLexLink xArt="art. 53;art. 53 § 1;art. 53 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 § 1 i 2 kk</xLexLink>, a więc i stopniem winy przy uwzględnieniu społecznej szkodliwości.</xText> <xText>Wobec zmiany wyroku przez Sąd Apelacyjny kwestia kary – jako rażąco surowej stała się w tym miejscu bezprzedmiotowa.</xText> <xText>Odnosi się to również do apelacji w tym zakresie obrońcy oskarżonego <xAnon>R. D.</xAnon> i <xAnon>G. R.</xAnon>.</xText> <xText>Jeśli chodzi o apelację obrońcy <xAnon>G. R.</xAnon> to – co podniesiono wyżej – apelujący ma rację, że Sąd błędnie – za aktem oskarżenia – przypisał oskarżonym m.in. spowodowanie pęknięcia kości nadgarstka lewej ręki, gdy w istocie spowodowali oni obrzęk w obrębie kończyny lewej i bólowego ograniczenia ruchów nadgarstka i takie ustalenia faktyczne Sąd poczynił (k. 2 Uzasadnienia). Doszło niewątpliwie do sprzeczności pomiędzy ustaleniami faktycznymi a treścią wyroku, lecz błąd ten nie miał wpływu na kwalifikacje prawną przypisanego oskarżonym czynu, ani na wymiar kary.</xText> <xText>Nie popełnił natomiast Sąd - wbrew temu co twierdzi skarżący – błędu ustalając, że pokrzywdzonemu włożono, a nie tylko przytknięto, szyjkę od butelki do odbytu. Ustalenie to opiera się na dowodach w postaci wyjaśnień oskarżonych <xAnon>A. B.</xAnon>, <xAnon>G. R.</xAnon> złożonych w postępowaniu przygotowawczym, korespondujących z nimi zeznaniami pokrzywdzonego i stanowiącymi oparcie dla tych zeznań zeznaniami świadka <xAnon>M. K.</xAnon> – a nie jak twierdzi skarżący „tylko i wyłącznie na zeznaniach pokrzywdzonego”.</xText> <xText>Ocena tych dowodów dokonana przez Sąd I instancji odpowiada wymogom określonym w przepisie <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> i Sąd Apelacyjny w pełni ją aprobuje.</xText> <xText>Skarżący domagając się ustalenia, że oskarżeni „przyłożyli pokrzywdzonemu szyjkę butelki do odbytu” domaga się, aby podstawą tych ustaleń stały się wyłącznie wyjaśnienia oskarżonych złożone na rozprawie, sprzeczne z ich wcześniejszymi wyjaśnieniami i z pominięciem nieprzekonujących twierdzeń co do zmiany ich wyjaśnień.</xText> <xText>Nie jest przekonującym twierdzenie zawarte w apelacji odnośnie ewentualnych obrażeń, jakich miałby doznać pokrzywdzony, gdyby oskarżeni działali w sposób im przypisany.</xText> <xText>Z akt sprawy nie wynika aby pokrzywdzony był, w ogóle badany w okolicach odbytu, zaś praktyka sądowa dowodzi, że nie zawsze pozostają widoczne ślady po włożeniu gładkiej szyjki butelki do odbytu.</xText> <xText>Z tych względów Sąd Apelacyjny nie podzielił argumentacji zawartej w apelacji.</xText> <xText>Co do apelacji prokuratora to jest ona trafna o tyle, że dowodzi popełnienia przez oskarżonych przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink>, a w szczególności zaś trafne są wnioski złożone na rozprawie odwoławczej co do kumulatywnej kwalifikacji prawnej czynu oskarżonych z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Istotą tej apelacji jest zarzut nie przypisania oskarżonym przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink> pomimo ustalenia przez Sąd meriti, że oskarżeni stosując przemoc poprzez bicie, kopanie, duszenie doprowadzili <xAnon>M. P.</xAnon> do poddania się innej czynności seksualnej polegającej na włożeniu mu szyjki butelki do odbytu.</xText> <xText>Skarżący nie kwestionuje ustalenia dokonanego przez Sąd Okręgowy, że motywem zachowania oskarżonych nie było pobudzenie lub zaspokojenie popędu płciowego, była natomiast chęć poniżenia, zadania bólu i cierpienia pokrzywdzonemu za to, że w ich mniemaniu był on homoseksualistą. Polemizuje natomiast prokurator z Sądem odnośnie tego że dla bytu przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 197" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 kk</xLexLink> nie jest koniecznym ustalenie działania w celu zaspokojenia popędu płciowego. Penalizowany jest w tym przypadku bowiem sam zamach na wolność seksualną ofiary wypełniający przedmiotowe znamiona przestępstwa, nie ma natomiast znaczenia cel działania sprawcy. To stanowisko wywodzi skarżący z orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 9.04.2001r. sygn. II KKN 349/98 OSNKW 2001/7-8/53).</xText> <xText>Sąd Okręgowy natomiast orzekając jak w zaskarżonym wyroku –powołuje się na wyrok Sądu Najwyższego z dn. 26.10.2001r., WA 25/01, OSNKW 2002/1/6) – gdzie stwierdzono, że warunkiem niezbędnym dla wypełnienia znamion czynu z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §2 kk</xLexLink> jest również i to by zachowanie sprawcy miało „charakter seksualny” to jest wiązało się z jakąś formą zaspokojenia lub pobudzenia popędu płciowego.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego zarówno Sąd Okręgowy jak i prokurator popełniają błąd oceniając zachowanie oskarżonych polegające na stosowaniu opisanej w wyroku przemocy i włożeniu pokrzywdzonemu szyjki butelki do odbytu jako doprowadzenia do poddania się innej czynności seksualnej, gdy tymczasem, to zachowanie należy uznać za doprowadzenie pokrzywdzonego do obcowania płciowego, a tym samym wyczerpującym znamiona przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§ 1 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Za takim stanowiskiem przemawiają następujące okoliczności:</xText> <xText>Przede wszystkim przypomnienia wymaga Uchwała SN z dn. 19.05.1999r. I KZP 17/99, OSNKW 1999/78/37 definiującą „inną czynność seksualną”, i odnoszącą się do pojęcia „obcowania płciowego”. Oba pojęcia zdefiniował również SN w wyroku z dn. 26.10.2001r. (WA 25/01, OSNKW 2002/1-2/06).</xText> <xText>Z tych definicji wynika, że obcowanie płciowe obejmuje swym przedmiotowym zakresem przede wszystkim akty spółkowania oraz inne czynności seksualne stanowiące ich surogaty traktowane przez sprawcę jako ekwiwalentne i równoważne spółkowaniu, gdy czynność sprawcza polega na bezpośrednim kontakcie płciowym ciała sprawcy z organami płciowymi ofiary lub też z tymi częściami ciała, które sprawca traktuje równorzędnie. W szczególności elementem „obcowania płciowego” nie musi być <xIx>immisio penis</xIx>. Mogą to <xUx>być także wszystkie formy stanowiące surogat stosunku płciowego z pominięciem organów płciowych</xUx>. Nie budzi w orzecznictwie wątpliwości, że pojęcie to obejmuje również stosunki homoseksualne. Zatem, włożenie przemocą pokrzywdzonemu szyjki butelki do odbytu (w kontekście uznania przez oskarżonych pokrzywdzonego za homoseksualistę) stanowi surogat stosunku homoseksualnego a tym samym jest to obcowanie płciowe w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §1 kk</xLexLink>. I tu bez znaczenia jest cel działania sprawcy, bowiem zaspokojenie popędu płciowego nie jest immanentną cechą tego przestępstwa, a więc zachowanie sprawcy może mieć również – jak w niniejszej sprawie – motywy pozaseksualne.</xText> <xText>Tak więc błąd w zdefiniowaniu zachowań oskarżonych doprowadził do błędnego rozstrzygnięcia w sprawie niniejszej.</xText> <xText>Ponieważ prokurator na poparcie swych twierdzeń powołał się na postanowienie SN z dnia 9.04.2001r. celowym wydaje się odniesienie do tego postanowienia, w którym Sąd Najwyższy stwierdził że „dążenie sprawcy do zaspokojenia swojego popędu płciowego, nie należy do znamion przestępstwa zgwałcenia”. Prokurator błędnie odnosi tę tezę do „innej czynności seksualnej” gdy tymczasem konkluzja tego postanowienia została oparta na stanie faktycznym sprawy, który jednoznacznie wskazuje na to, że zachowanie oskarżonych (polegające na zastosowaniu przemocy i włożeniu pokrzywdzonej bliżej nieokreślonego przedmiotu do odbytu) kwalifikowane na podstawie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">kodeksu karnego z 1969 r.</xLexLink>, gdyby ocenione było według aktualnie obowiązującego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">kodeksu karnego</xLexLink> wypełniłoby dyspozycję <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1" xIsapId="WDU19690130094" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 94">art. 197 §1 kk</xLexLink>, a w takiej sytuacji cel działania sprawcy rzeczywiście nie byłby istotny (vide uzasadnienie do wyroku SN z dnia 26.10.2001r. OSNKW 2002/1-2/6).</xText> <xText>Reasumując, wywody Sądu Okręgowego co do tego, że w zachowaniu oskarżonych brak znamion określonych w <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §2 kk</xLexLink> są trafne, ale nietrafne jest stwierdzenie, że zachowanie to wchodziło w zakres działań podjętych w ramach pobicia, zadania bólu, upokorzenia i zostało pochłonięte przez znamiona występku z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Oskarżeni bowiem wspólnie i w porozumieniu stosując przemoc wobec <xAnon>M. P.</xAnon> polegającą na przewróceniu go na ziemię, biciu i kopaniu, ciąganiu po ziemi w pozycji leżącej, duszeniu kurtką spowodowali określone obrażenia ciała narażając go na wystąpienie skutku określonego w <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 §1 kk</xLexLink> – doprowadzili go do obcowania płciowego poprzez włożenie mu do odbytu szyjki butelki. Oskarżeni zatem, swoim zachowaniem wyczerpali jednocześnie znamiona przestępstw z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 kk</xLexLink> i z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §2 kk</xLexLink>. Dlatego też Sąd Apelacyjny zmienił w tym zakresie zaskarżony wyrok.</xText> <xText>Konsekwencją tej zmiany było wymierzenie oskarżonym kary przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 §3 kk</xLexLink> – a więc na podstawie <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Wymierzył Sąd oskarżonym karę w najniższym ustawowym wymiarze, mimo że oskarżeni swoim zachowaniem wyczerpali znamiona dwóch przestępstw, zaś karę łączną przy zastosowaniu pełnej zasady absorpcji, uznając, iż ta najniższa ustawowa kara w należytym stopniu uwzględnia zarówno stopień winy oskarżonych jak i społeczną szkodliwość ich czynów, które to ocenić należy jako wysokie. Miał Sąd Apelacyjny w polu widzenia to, że oskarżeni <xAnon>G. R.</xAnon> i <xAnon>A.</xAnon><xAnon>B.</xAnon> byli już karani, że wszyscy prowadzą naganny tryb życia, nie uczą się, nie pracują pozostając na utrzymaniu rodziców. Z drugiej strony są ludźmi bardzo młodymi i zbyt długie pozbawienie ich wolności może zniweczyć cele kary.</xText> <xText>Nie znalazł natomiast Sąd Apelacyjny żadnych podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia kary. Motyw działania oskarżonych w postaci ekstremalnej nietolerancji wobec osób z odmienną orientacją seksualną, sposób działania polegający na pastwieniu się nad osobą dwukrotnie starszą, bez szans na obronę, bezdomną, która w najmniejszym stopniu nie przyczyniła się do inkryminowanego zdarzenia – czynią niezasadnym nadzwyczajne złagodzenie kary.</xText> <xText>Wywody obrońców co do warunkowego zawieszenia wykonania kary oskarżonym tym samym stały się nieuzasadnione.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny kierując się tą samą motywacją co Sąd Okręgowy wymierzył oskarżonym kary łączne przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji.</xText> <xText>Wobec udziału w postępowaniu odwoławczym obrońców z urzędu wszystkich oskarżonych i świadczeniu przez nich pomocy prawnej, która nie została ani w części ani w całości opłacona zasądzono na rzecz obrońców kwoty po 732 zł w tym 22% podatku VAT - co stanowi stawkę minimalną za prowadzenie sprawy w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym.</xText> <xText>Zwolnił Sąd oskarżonych od ponoszenia kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, bowiem nie pracują i nie posiadają majątku, a wobec orzeczenia kary pozbawienia wolności – nie mają możliwości zarobkowych.</xText> <xText>/AW</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Witold Mazur

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 328/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 listopada 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Mariusz Żak SSA Bożena Summer-Brason (spr.) SSA Witold Mazur Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2006 r. sprawy 1 G. R.ur. (...)wK. synaJ.iM., 2 A. B.ur. (...)wT. synaJ.iR., 3 R. D.ur. (...)wT. synaJ.iM. oskarżonych zart. 158§1 kk,art. 197§2 i 3 kk,art. 190 §1 kk na skutek apelacji prokuratora i obrońców od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 29 czerwca 2006 r. sygn. akt. XXI K 37/06 1 zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uznaje oskarżonychG. R.,A. B.iR. D.za winnych tego, że w dniu 9 października 2005r. wK., działając wspólnie i w porozumieniu, stosując przemoc wobecM. P.w ten sposób, że przewrócili go na ziemię, kopali po całym ciele, zadawali ciosy rękami, ciągnęli po ziemi w pozycji leżącej, dusili kurtką, w wyniku czego spowodowali obrzęk w obrębie kończyny lewej górnej i bólowe ograniczenie ruchów nadgarstka lewej ręki, stłuczenia głowy, stłuczenia i otarcia naskórka twarzoczaszki, powierzchowną ranę małżowiny usznej i przewodu słuchowego zewnętrznego, stłuczenie i podbiegnięcie krwawe uda lewego, narażając go w ten sposób na wystąpienie skutku określonego wart. 157§1 kk– doprowadzili go do obcowania płciowego poprzez włożenie mu do odbytu szyjki butelki, tj. przestępstwa zart. 158§1 kkiart. 197§3w zw. z§1 kkw zw. zart. 11§2 kki za to na mocyart. 197§3 kkprzy zastosowaniuart. 11§3 kkwymierza im kary po 3 (trzy) lata pozbawienia wolności, 2 uchyla orzeczenie o karach łącznych zawarte w pkt 4 wyroku i na mocyart. 85 kkiart. 86§1 kkwymierza oskarżonymR. D.iG. R.kary łączne po 3 (trzy) lata pozbawienia wolności, na poczet których na mocyart. 63§1 kkzalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie: - G. R.od dnia 12 października 2005r. do dnia 29 czerwca 2006r., R. D.od dnia 13 października 2005r. do dnia 29 czerwca 2006r., zaś na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżonemuA. B.od dnia 12 października 2005r. do dnia 29 czerwca 2006r., 3 w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, 4 zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adwokatówE. B.,M. K.iB. G.– Kancelarie Adwokackie wK.kwoty po 732 (siedemset trzydzieści dwa, w tym 22% VAT) złote tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu oskarżonychG. R.,A. B.iR. D.w postępowaniu odwoławczym, 5 zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, którymi obciąża Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 328/06 UZASADNIENIE Aktem oskarżenia zarzucono oskarżonymG. R.,A. B.iR. D.popełnienie przestępstw: - zart. 158 §1 kk– polegającego na tym, że w dniu 9.10.2005r. wK.działając wspólnie i w porozumieniu pobiliM. P.w ten sposób, że kopali go po całym ciele, zadawali ciosy rękami w wyniku czego doznał on pęknięcia kości nadgarstka lewej ręki i innych obrażeń naruszających czynności narządu ciała na okres poniżej 7 dni przez co narazili go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub średniego uszczerbku na zdrowiu; zart. 197 §2 i 3 kk– polegającego na tym że w czasie i miejscu jak wyżej, działając wspólnie i w porozumieniu używając przemocy doprowadziliM. P.do poddania się innej czynności seksualnej w ten sposób że po rozebraniu go od pasa w dół włożyli mu szyjkę butelki do odbytu; zart. 190 §1 kk– polegającego na tym, że działając wspólnie i w porozumieniu groziliM. P.pozbawieniem życia czym wzbudzili u niego uzasadnioną obawę, że groźba ta zostanie spełniona. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 29 czerwca 2006 roku (sygn. XXI K 37/06) oskarżeniG. R., A.B.iR. D.zostali uznani za winnych tego, że 9.10.2005r. wK.działając wspólnie i w porozumieniu pobiliM. P.w ten sposób, że przewrócili go na ziemię, kopali po całym ciele, zadawali ciosy rękami, przemocą zdjęli mu spodnie i bieliznę i włożyli do odbytu szyjkę butelki, ciągnęli po ziemi w pozycji leżącej i dusili kurtką, w wyniku czego spowodowali pęknięcie kości nadgarstka, stan po stłuczeniu głowy, stłuczenie i otarcie naskórka twarzoczaszki, powierzchowną ranę małżowiny usznej prawej i przewodu słuchowego i stłuczenie i podbiegnięcie krwawe uda lewego, co stanowi naruszenie czynności narządów ciała na okres poniżej 7 dni, narażając go w ten sposób na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub średniego uszczerbku na zdrowiu tj. przestępstwa zart. 158 §1 kki za to na mocy tego przepisu wymierzono im kary po 2 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności. NadtoR. D.iG. R.uznano za winnych popełnienia przestępstwa zart. 190 §1 kki na tej podstawie wymierzono im kary po 1 roku pozbawienia wolności, zaśA. B.od zarzutu popełnienia przestępstwa zart. 190 §1 kk– uniewinniono. Na zasadzieart. 85 i art. 86 §1 kkwobecR. D.iG. R.orzeczono karę łączną po 2 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Na poczet kar łącznych i kary pozbawienia wolności orzeczonej wobecA..B.zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności. Apelacje od powyższego wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych i prokurator. Prokurator zarzucił wyrokowi Sądu I instancji: 1 obrazę przepisów prawa materialnego, a toart. 158 §1 kkiart. 197 §3 kkpoprzez niewłaściwą wykładnię przepisów prowadzącą do niezasadnego wyeliminowania zbrodni zart. 197 §3 kkz opisu i kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonym w pkt 1 wyroku i uznanie że została ona pochłoniętą przez znamiona występku zart. 158 §1 kk– poprzez uznanie że zachowanie oskarżonych polegające na … włożeniu pokrzywdzonemu szyjki butelki do odbytu stanowiło jeden z elementów pobicia pokrzywdzonego, nie zaś doprowadzenia go przemocą do poddania się innej czynności seksualnej, podczas gdy prawidłowa wykładniaart. 158 §1 kkiart. 197 §3 kkprowadzi do uznania, że opisanym zachowaniem oskarżeni wyczerpali ustawowe znamiona przestępstwa zart. 197 §3 kkwobec czego należało przypisać im sprawstwo tego czynu niezależnie od sprawstwa zart. 158 §1 kk; 2 rażącą niewspółmierność kar orzeczonych wobec oskarżonych wynikającą z pominięcia w opisie czynu i kwalifikacji czynu przypisanego im w pkt 1 wyroku zbrodni zart. 197 §3 kk, co powoduje że wymierzone im kary jednostkowe jak i kary łączne nie uwzględniają wysokiego stopnia zawinienia oskarżonych oraz społecznej szkodliwości zarzucanych im czynów zwłaszcza zart. 197 §3 kk… Stawiając te zarzuty prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie że czyn opisany w pkt II aktu oskarżenia wyczerpał znamiona zbrodni zart. 197 §3 kkoraz wymierzenie za ten czyn kary po 4 lata pozbawienia wolności oraz kar łącznych po 5 lat pozbawienia wolności. Na rozprawie odwoławczej prokurator wniósł o kumulatywną kwalifikację czynów opisanych w pkt I i II aktu oskarżenia zart. 197 §3 i art. 158 §1 kkw zw. zart. 11 §2 kk. Obrońca oskarżonegoR. D.zarzuciła wyrokowi Sądu I instancji rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec oskarżonego i wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez jej obniżenie i warunkowe zawieszenie jej wykonania. Obrońca oskarżonegoA. B.zarzucając wyrokowi Sądu Okręgowego: 1 błędne ustalenie faktyczne polegające na przyjęciu, że działanie oskarżonego skierowane było przeciwko ważnym dla życia organom pokrzywdzonego oraz było brutalne i realnie zagrażało życiu i zdrowiu pokrzywdzonego co w konsekwencji spowodowało przyjęcie błędnej kwalifikacji prawnej czynu pomimo nie wypełnienia przez oskarżonego znamienia „bezpośredniości”, 2 obrazę prawa procesowego, a toart. 6 kpkoraz42 §2 pkt 1 Konstytucji– poprzez pozbawienie oskarżonego prawa do obrony i kontroli zapadłych orzeczeń, a to na skutek nienależytego uzasadnienia treści wyroku w istotnych zagadnieniach dla odpowiedzialności karnej, 3 obrazę prawa materialnego, a toart. 53 §1 kkpoprzez nieuwzględnienie zasad i dyrektyw wymiaru kary, 4 rażącą niewspółmierność orzeczonej kary w pkt 1 wyroku – wniosła o: - zmianę kwalifikacji prawnej czynu naart. 157 §2 kk; istotne złagodzenie kary ewentualnie o zwrócenie sprawy I instancji do ponownego rozpoznania. Obrońca oskarżonegoG. R.zarzuciła przedmiotowemu wyrokowi: 1 błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu że oskarżony włożył pokrzywdzonemu szyjkę od butelki do odbytu, a nadto, że spowodowali pęknięcie nadgarstka lewej ręki, które to ustalenie stanowiące element opisu czynu miało wpływ na treść orzeczenia w zakresie wymiaru kary; 2 rażącą niewspółmierność kary poprzez orzeczenie kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Zarzucając powyższe obrońca wniósł o: - zmianę wyroku w zakresie objętym apelacją poprzez przyjęcie w opisie czynu, że „przemocą zdjęli mu bieliznę i przyłożyli do odbytu szyjkę butelki” a nadto wyeliminowanie z opisu czynu spowodowania pęknięcia kości nadgarstka lewej ręki”, orzeczenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku orzeczenia łagodniejszej kary pozbawienia wolności. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Tylko apelacja prokuratora zasługiwała na uwzględnienie. Apelacje obrońców były pozbawione słuszności, z wyjątkiem apelacji obrońcy oskarżonegoG.R.w części dotyczącej błędu w ustaleniach faktycznych odnośnie obrażeń doznanych przez pokrzywdzonego, ale błąd ten nie miał wpływu na treść wyroku. Oczywiście bezzasadną – w ocenie Sądu Apelacyjnego okazała się apelacja obrońcyA. B.. Skarżący czyniąc Sądowi I instancji zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że działanie oskarżonego skierowane było przeciwko ważnym dla życia organom pokrzywdzonego, oraz że było brutalne i realnie zagrażało jego życiu i zdrowiu i nie wypełniło znamienia bezpośredniości, a tym samym nie stanowiło przestępstwa zart. 158 §1 kk, a tylko zart. 157 §2 kk, nie kwestionuje faktów ustalonych przez Sąd co do przebiegu inkryminowanego zdarzenia, sposobu działania oskarżonych, a w szczególności oskarżonegoA. B., obrażeń jakich doznał pokrzywdzony, a jedynie polemizuje z oceną zachowań oskarżonych dokonaną przez Sąd I instancji, sprowadzając tę polemikę do kwestionowania tego, że zachowanie oskarżonych nie narażało pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub nastąpienia skutku określonego wart. 156 §1 kklub 157§1 kk. W istocie rzeczy zatem skarżący zarzuca Sądowi Okręgowemu obrazę prawa materialnego a toart. 158 §1 kk. Niezależnie jednak od określenia zarzutu nie sposób zgodzić się z twierdzeniami skarżącego. Skarżący powołuje się na orzeczenie Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych, które w jego ocenie wskazują na uchybienie w wyrokowaniu Sądu I instancji w sposób opisany przez obrońcę w zarzucie, lecz właśnie te orzeczenia dowodzą prawidłowości rozumowania Sądu I instancji co do przypisania oskarżonym przestępstwa zart. 158 §1 kk. „Zarzucalność narażenia wynika ze sposobu działania sprawcy i środków stosowanych przez niego przy zadawaniu urazów” – stwierdził SA w Krakowie, na które to orzeczenie powołuje się dowodząc swoich racji – skarżący. Przenosząc zatem to zapatrywanie prawne w realia niniejszej sprawy stwierdzić trzeba, że bezpośrednie niebezpieczeństwo wystąpienia skutku zart. 158 §1 kkwynika właśnie ze sposobu działania oskarżonych, wielokrotnego zadania ciosów i kopnięć w okolice głowy (o czym w sposób bezsporny świadczą obrażenia opisane przez biegłego lekarza, oraz zeznań świadkaM. K., który widział u pokrzywdzonego krew płynącą z uszu i nosa) duszenia pokrzywdzonego i „włóczenia” go po betonie. Jeżeli uwzględni się przy tym, że pokrzywdzony, dwukrotnie starszy od oskarżonych, wyrwany brutalnie ze snu, nie miał najmniejszej szansy obrony przed trzema napastnikami (o wadze 80 kg, 105 kg i 75 kg) przy czym jeden z nich obuty był w wysokie, sznurowane buty typu „glany”, to każde kopnięcie w głowę a zwłaszcza nogą obutą w glany było zagrożeniem dla zdrowia pokrzywdzonego i narażeniem go na spowodowanie skutku określonego wart. 157 §1 kk. Suma natomiast zachowań oskarżonych (bicie, kopanie, duszenie, ciąganie w pozycji leżącej po betonie) tym bardziej urealniała to zagrożenie. Przyjął Sąd Apelacyjny, że oskarżeni narazili pokrzywdzonego na spowodowanie skutku określonego wart. 157 §1 kk, z pominięciem dwóch innych skutków, o których wart. 158 §1 kk, bowiem to jest niewątpliwe, natomiast fakt, iż oskarżeni nie używali żadnych narzędzi, że zdarzenie trwało stosunkowo krótko – budzi zastrzeżenia co do ustalenia, że pokrzywdzony mógł tym działaniem również być narażony na śmierć lub ciężkie uszkodzenie ciała. Wniosek obrońcy o przypisanie oskarżonym przestępstwa zart. 157 §2 kkjest absolutnie nieuzasadniony. Oskarżeni podjęli wspólnie zamiar pobicia pokrzywdzonego, wspólnie go realizowali, akceptując wzajemnie swoje zachowania, oraz skutki jakie nastąpią w wyniku pobicia. Nie ma zatem sposobu ani potrzeby, aby ustalać, który z oskarżonych spowodował konkretne obrażenia, a tym samym jak już podniesiono wyżej - wniosek obrońcy należy uznać za pozbawiony słuszności. Niczym nieuzasadniony jest również zarzut obrazy prawa procesowego, jaki stawia skarżący wyrokowi Sądu I instancji. Oskarżony na żadnym etapie postępowania nie był pozbawiony prawa do obrony. Składał wyjaśnienia w zakresie w jakim chciał, korzystał z pomocy obrońcy z urzędu. Nie jest pozbawieniem oskarżonego prawa do obrony nie zawarcie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku określenia przymiotnikowego stopnia winy oskarżonego, jeżeli z treści uzasadnienia – jak w tym wypadku – wynika stopień winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, przejawiający się w opisie brutalnego pobicia pokrzywdzonego, wielce nagannego w odczuciu społecznym motywu jego działania i określonego skutku. Twierdzenie zatem, iż „represja wymierzona oskarżonemu ma cechy całkowitej abstrakcyjności” nie znajduje żadnego uzasadnienia, bowiem Sąd – co wynika z pisemnych motywów wyroku (k. 9) wymierzając oskarżonemu karę kierował się dyrektywami wymiaru kary określonymi wart. 53 § 1 i 2 kk, a więc i stopniem winy przy uwzględnieniu społecznej szkodliwości. Wobec zmiany wyroku przez Sąd Apelacyjny kwestia kary – jako rażąco surowej stała się w tym miejscu bezprzedmiotowa. Odnosi się to również do apelacji w tym zakresie obrońcy oskarżonegoR. D.iG. R.. Jeśli chodzi o apelację obrońcyG. R.to – co podniesiono wyżej – apelujący ma rację, że Sąd błędnie – za aktem oskarżenia – przypisał oskarżonym m.in. spowodowanie pęknięcia kości nadgarstka lewej ręki, gdy w istocie spowodowali oni obrzęk w obrębie kończyny lewej i bólowego ograniczenia ruchów nadgarstka i takie ustalenia faktyczne Sąd poczynił (k. 2 Uzasadnienia). Doszło niewątpliwie do sprzeczności pomiędzy ustaleniami faktycznymi a treścią wyroku, lecz błąd ten nie miał wpływu na kwalifikacje prawną przypisanego oskarżonym czynu, ani na wymiar kary. Nie popełnił natomiast Sąd - wbrew temu co twierdzi skarżący – błędu ustalając, że pokrzywdzonemu włożono, a nie tylko przytknięto, szyjkę od butelki do odbytu. Ustalenie to opiera się na dowodach w postaci wyjaśnień oskarżonychA. B.,G. R.złożonych w postępowaniu przygotowawczym, korespondujących z nimi zeznaniami pokrzywdzonego i stanowiącymi oparcie dla tych zeznań zeznaniami świadkaM. K.– a nie jak twierdzi skarżący „tylko i wyłącznie na zeznaniach pokrzywdzonego”. Ocena tych dowodów dokonana przez Sąd I instancji odpowiada wymogom określonym w przepisieart. 7 kpki Sąd Apelacyjny w pełni ją aprobuje. Skarżący domagając się ustalenia, że oskarżeni „przyłożyli pokrzywdzonemu szyjkę butelki do odbytu” domaga się, aby podstawą tych ustaleń stały się wyłącznie wyjaśnienia oskarżonych złożone na rozprawie, sprzeczne z ich wcześniejszymi wyjaśnieniami i z pominięciem nieprzekonujących twierdzeń co do zmiany ich wyjaśnień. Nie jest przekonującym twierdzenie zawarte w apelacji odnośnie ewentualnych obrażeń, jakich miałby doznać pokrzywdzony, gdyby oskarżeni działali w sposób im przypisany. Z akt sprawy nie wynika aby pokrzywdzony był, w ogóle badany w okolicach odbytu, zaś praktyka sądowa dowodzi, że nie zawsze pozostają widoczne ślady po włożeniu gładkiej szyjki butelki do odbytu. Z tych względów Sąd Apelacyjny nie podzielił argumentacji zawartej w apelacji. Co do apelacji prokuratora to jest ona trafna o tyle, że dowodzi popełnienia przez oskarżonych przestępstwa zart. 197 §3 kk, a w szczególności zaś trafne są wnioski złożone na rozprawie odwoławczej co do kumulatywnej kwalifikacji prawnej czynu oskarżonych zart. 158 §1 kkiart. 197 §3 kk. Istotą tej apelacji jest zarzut nie przypisania oskarżonym przestępstwa zart. 197 §3 kkpomimo ustalenia przez Sąd meriti, że oskarżeni stosując przemoc poprzez bicie, kopanie, duszenie doprowadziliM. P.do poddania się innej czynności seksualnej polegającej na włożeniu mu szyjki butelki do odbytu. Skarżący nie kwestionuje ustalenia dokonanego przez Sąd Okręgowy, że motywem zachowania oskarżonych nie było pobudzenie lub zaspokojenie popędu płciowego, była natomiast chęć poniżenia, zadania bólu i cierpienia pokrzywdzonemu za to, że w ich mniemaniu był on homoseksualistą. Polemizuje natomiast prokurator z Sądem odnośnie tego że dla bytu przestępstwa zart. 197 kknie jest koniecznym ustalenie działania w celu zaspokojenia popędu płciowego. Penalizowany jest w tym przypadku bowiem sam zamach na wolność seksualną ofiary wypełniający przedmiotowe znamiona przestępstwa, nie ma natomiast znaczenia cel działania sprawcy. To stanowisko wywodzi skarżący z orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 9.04.2001r. sygn. II KKN 349/98 OSNKW 2001/7-8/53). Sąd Okręgowy natomiast orzekając jak w zaskarżonym wyroku –powołuje się na wyrok Sądu Najwyższego z dn. 26.10.2001r., WA 25/01, OSNKW 2002/1/6) – gdzie stwierdzono, że warunkiem niezbędnym dla wypełnienia znamion czynu zart. 197 §2 kkjest również i to by zachowanie sprawcy miało „charakter seksualny” to jest wiązało się z jakąś formą zaspokojenia lub pobudzenia popędu płciowego. W ocenie Sądu Apelacyjnego zarówno Sąd Okręgowy jak i prokurator popełniają błąd oceniając zachowanie oskarżonych polegające na stosowaniu opisanej w wyroku przemocy i włożeniu pokrzywdzonemu szyjki butelki do odbytu jako doprowadzenia do poddania się innej czynności seksualnej, gdy tymczasem, to zachowanie należy uznać za doprowadzenie pokrzywdzonego do obcowania płciowego, a tym samym wyczerpującym znamiona przestępstwa zart. 197 §3 kkw zw. z§ 1 kk. Za takim stanowiskiem przemawiają następujące okoliczności: Przede wszystkim przypomnienia wymaga Uchwała SN z dn. 19.05.1999r. I KZP 17/99, OSNKW 1999/78/37 definiującą „inną czynność seksualną”, i odnoszącą się do pojęcia „obcowania płciowego”. Oba pojęcia zdefiniował również SN w wyroku z dn. 26.10.2001r. (WA 25/01, OSNKW 2002/1-2/06). Z tych definicji wynika, że obcowanie płciowe obejmuje swym przedmiotowym zakresem przede wszystkim akty spółkowania oraz inne czynności seksualne stanowiące ich surogaty traktowane przez sprawcę jako ekwiwalentne i równoważne spółkowaniu, gdy czynność sprawcza polega na bezpośrednim kontakcie płciowym ciała sprawcy z organami płciowymi ofiary lub też z tymi częściami ciała, które sprawca traktuje równorzędnie. W szczególności elementem „obcowania płciowego” nie musi byćimmisio penis. Mogą tobyć także wszystkie formy stanowiące surogat stosunku płciowego z pominięciem organów płciowych. Nie budzi w orzecznictwie wątpliwości, że pojęcie to obejmuje również stosunki homoseksualne. Zatem, włożenie przemocą pokrzywdzonemu szyjki butelki do odbytu (w kontekście uznania przez oskarżonych pokrzywdzonego za homoseksualistę) stanowi surogat stosunku homoseksualnego a tym samym jest to obcowanie płciowe w rozumieniuart. 197 §1 kk. I tu bez znaczenia jest cel działania sprawcy, bowiem zaspokojenie popędu płciowego nie jest immanentną cechą tego przestępstwa, a więc zachowanie sprawcy może mieć również – jak w niniejszej sprawie – motywy pozaseksualne. Tak więc błąd w zdefiniowaniu zachowań oskarżonych doprowadził do błędnego rozstrzygnięcia w sprawie niniejszej. Ponieważ prokurator na poparcie swych twierdzeń powołał się na postanowienie SN z dnia 9.04.2001r. celowym wydaje się odniesienie do tego postanowienia, w którym Sąd Najwyższy stwierdził że „dążenie sprawcy do zaspokojenia swojego popędu płciowego, nie należy do znamion przestępstwa zgwałcenia”. Prokurator błędnie odnosi tę tezę do „innej czynności seksualnej” gdy tymczasem konkluzja tego postanowienia została oparta na stanie faktycznym sprawy, który jednoznacznie wskazuje na to, że zachowanie oskarżonych (polegające na zastosowaniu przemocy i włożeniu pokrzywdzonej bliżej nieokreślonego przedmiotu do odbytu) kwalifikowane na podstawiekodeksu karnego z 1969 r., gdyby ocenione było według aktualnie obowiązującegokodeksu karnegowypełniłoby dyspozycjęart. 197 §1 kk, a w takiej sytuacji cel działania sprawcy rzeczywiście nie byłby istotny (vide uzasadnienie do wyroku SN z dnia 26.10.2001r. OSNKW 2002/1-2/6). Reasumując, wywody Sądu Okręgowego co do tego, że w zachowaniu oskarżonych brak znamion określonych wart. 197 §2 kksą trafne, ale nietrafne jest stwierdzenie, że zachowanie to wchodziło w zakres działań podjętych w ramach pobicia, zadania bólu, upokorzenia i zostało pochłonięte przez znamiona występku zart. 158 §1 kk. Oskarżeni bowiem wspólnie i w porozumieniu stosując przemoc wobecM. P.polegającą na przewróceniu go na ziemię, biciu i kopaniu, ciąganiu po ziemi w pozycji leżącej, duszeniu kurtką spowodowali określone obrażenia ciała narażając go na wystąpienie skutku określonego wart. 157 §1 kk– doprowadzili go do obcowania płciowego poprzez włożenie mu do odbytu szyjki butelki. Oskarżeni zatem, swoim zachowaniem wyczerpali jednocześnie znamiona przestępstw zart. 158 §1 kki zart. 197 §3w zw. z§1 kkw zw. zart. 11 §2 kk. Dlatego też Sąd Apelacyjny zmienił w tym zakresie zaskarżony wyrok. Konsekwencją tej zmiany było wymierzenie oskarżonym kary przy zastosowaniuart. 11 §3 kk– a więc na podstawieart. 197 §3 kk. Wymierzył Sąd oskarżonym karę w najniższym ustawowym wymiarze, mimo że oskarżeni swoim zachowaniem wyczerpali znamiona dwóch przestępstw, zaś karę łączną przy zastosowaniu pełnej zasady absorpcji, uznając, iż ta najniższa ustawowa kara w należytym stopniu uwzględnia zarówno stopień winy oskarżonych jak i społeczną szkodliwość ich czynów, które to ocenić należy jako wysokie. Miał Sąd Apelacyjny w polu widzenia to, że oskarżeniG. R.iA.B.byli już karani, że wszyscy prowadzą naganny tryb życia, nie uczą się, nie pracują pozostając na utrzymaniu rodziców. Z drugiej strony są ludźmi bardzo młodymi i zbyt długie pozbawienie ich wolności może zniweczyć cele kary. Nie znalazł natomiast Sąd Apelacyjny żadnych podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia kary. Motyw działania oskarżonych w postaci ekstremalnej nietolerancji wobec osób z odmienną orientacją seksualną, sposób działania polegający na pastwieniu się nad osobą dwukrotnie starszą, bez szans na obronę, bezdomną, która w najmniejszym stopniu nie przyczyniła się do inkryminowanego zdarzenia – czynią niezasadnym nadzwyczajne złagodzenie kary. Wywody obrońców co do warunkowego zawieszenia wykonania kary oskarżonym tym samym stały się nieuzasadnione. Sąd Apelacyjny kierując się tą samą motywacją co Sąd Okręgowy wymierzył oskarżonym kary łączne przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji. Wobec udziału w postępowaniu odwoławczym obrońców z urzędu wszystkich oskarżonych i świadczeniu przez nich pomocy prawnej, która nie została ani w części ani w całości opłacona zasądzono na rzecz obrońców kwoty po 732 zł w tym 22% podatku VAT - co stanowi stawkę minimalną za prowadzenie sprawy w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym. Zwolnił Sąd oskarżonych od ponoszenia kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, bowiem nie pracują i nie posiadają majątku, a wobec orzeczenia kary pozbawienia wolności – nie mają możliwości zarobkowych. /AW

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000344_2006_Uz_2006-12-07_001

II AKa 344/06

2006-12-07 01:00:00.0 CET

2020-08-27 22:00:05.0 CEST

2020-08-27 13:27:16.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 344/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 7 grudnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja (spr.) SSA Marek Charuza SSO del. Aleksandra Malorny Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2006 r. sprawy wnioskodawcy J. B. - o odszkodowanie i zadośćuczynienie - na skutek apelacji prokuratora i pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku S

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Izabela Orczyk" xEditor="iorczyk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="7" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xYear="2006" xVolNmbr="000344" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 344/06</xUx> </xBx></xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 7 grudnia 2006 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Mirosław Ziaja (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Marek Charuza</xText> <xText>SSO del. Aleksandra Malorny</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Sylwia Radzikowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2006 r. sprawy</xText> <xText>wnioskodawcy <xBx><xAnon>J. B.</xAnon></xBx></xText> <xText>- o odszkodowanie i zadośćuczynienie -</xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora i pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 17 lipca 2006 r. sygn. akt. V Ko 58/05</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adw. <xAnon>M. P.</xAnon> – Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 146,40 (sto czterdzieści sześć i 40/100, w tym 22% VAT) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego wnioskodawcy <xAnon>J. B.</xAnon> w postępowaniu odwoławczym.</xText> </xUnit> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 344/06</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem z dnia 17 lipca 2006r. Sąd Okręgowy w Katowicach w sprawie sygn. akt V Ko 58/05 zasądził od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>J. B.</xAnon> kwotę 100,00 zł tytułem zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie w dniu 2 czerwca 2004r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku, w pozostałej części wniosek oddalając. Sąd I instancji zasądził także od Skarbu Państwa na rzecz adwokata <xAnon>M. P.</xAnon> kwotę 292,80 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xText>Sąd ustalił, iż w dniu 28 lutego 2004r. wszczęto dochodzenie w sprawie groźby bezprawnej kierowanej przez <xAnon>J. B.</xAnon> pod adresem <xAnon>J. K.</xAnon> (Sygn. akt 3 Ds. 356/04). Wobec odmowy wstawiennictwa na Komisariacie Policji w <xAnon>W.</xAnon>, w dniu 27 kwietnia 2004r. prokurator na podstawie <xLexLink xArt="art. 247;art. 247 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 247 § 1 kpk</xLexLink> zarządził zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie do Komisariatu Policji wnioskodawcy, co nastąpiło w dniu 2 czerwca 2004r. Jednocześnie, w dniu 4 maja 2004r. Sąd Rejonowy w Sosnowcu prowadzący sprawę sygn. akt VII K 1056/03, w której oskarżonym był wnioskodawca, w trybie <xLexLink xArt="art. 75;art. 75 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 75 § 2 kpk</xLexLink> zarządził zatrzymanie oskarżonego <xAnon>J. B.</xAnon> i przymusowe sprowadzenie na badanie psychiatryczne. Wobec powyższego, w dniu 2 czerwca 2004r. po zakończeniu czynności przesłuchania w charakterze podejrzanego w sprawie Sygn. akt 3 Ds. 356/04, wnioskodawcę zatrzymano na polecenie Sądu Rejonowego w Sosnowcu, w celu przeprowadzenia badań psychiatrycznych, od których w ostateczności odstąpiono. W związku z tym, wnioskodawcę zwolniono.</xText> <xText>Zatem przedmiotem oceny Sądu Okręgowego w Katowicach była zasadność zatrzymania wnioskodawcy na podstawie dwóch odrębnych decyzji.</xText> <xText>Sąd I instancji uznał, iż zatrzymanie wnioskodawcy w oparciu o zarządzenie prokuratora wobec jego uporczywego niestawiennictwa na przesłuchanie nie było niewątpliwie niesłuszne, nastąpiło zgodnie z wymogami <xLexLink xArt="art. 247;art. 247 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 247 § 2 kpk</xLexLink>, bowiem miało na celu prawidłowe przeprowadzenie czynności procesowych z udziałem wnioskodawcy.</xText> <xText>Oceniając zatrzymanie na polecenie Sądu Rejonowego w Sosnowcu (które trwało od godz. 8.58 do godz. 13.15), Sąd Okręgowy uznał, iż nieprawidłowa była decyzja Sądu Rejonowego o przymusowym doprowadzeniu na badania psychiatryczne, skoro ten sam Sąd następnie odstąpił od niego, wskazując na brak uzasadnionych wątpliwości co do poczytalności wnioskodawcy. Wobec braku podstaw do przyjęcia uzasadnionych wątpliwości co do poczytalności <xAnon>J. B.</xAnon>, nie było podstaw do wydania zarządzenia badań sądowo-psychiatrycznych. Wnioskodawca w wyniku zatrzymania go w dniu 2 czerwca 2004r. w oparciu o decyzję sądu poniósł dolegliwość, której nie powinien był ponieść, i za to w ocenie Sądu Okręgowego należne jest mu zadośćuczynienie, natomiast nienależne jest mu odszkodowanie bowiem nie poniósł szkody materialnej. Wobec zatrzymania go przez okres 4 godzin, przy należytej opiece lekarskiej, Sąd Okręgowy uznał, iż kwota 100,00 zł jest odpowiednią do jego cierpień i krzywd.</xText> <xText>Od wyroku tego apelację złożył Prokurator Prokuratury Okręgowej w Katowicach, zaskarżając powyższy wyrok w całości na niekorzyść wnioskodawcy, zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na nieuzasadnionym przyjęciu, iż zatrzymanie na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Sosnowcu w sprawie Sygn. akt VII K 1056/03 było niewątpliwie niesłuszne i że wnioskodawca z tego tytułu poniósł dolegliwość, a także obrazę prawa procesowego, która miała wpływ na treść wyroku, tj. <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1;art. 424 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 § 1 pkt 1 kpk</xLexLink> poprzez niewyjaśnienie jakich dolegliwości doznał wnioskodawca.</xText> <xText>Prokurator wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu podniósł, iż zatrzymanie wnioskodawcy nastąpiło wobec jego uporczywego, nieusprawiedliwionego niestawiennictwa w wyznaczonym przez sąd terminie i miejscu do wykonania czynności procesowej, co stanowi zgodną z prawem podstawę do zastosowania środka przymusu. Późniejsza ocena dotycząca braku konieczności przeprowadzenia badań psychiatrycznych była wynikiem decyzji niezawisłego sądu o tym, jakie dowody są mu potrzebne do wydania rozstrzygnięcia.</xText> <xText>Nadto, Sąd Okręgowy nie wskazał, na czym polegała dolegliwość, jakiej doznał wnioskodawca w związku z zatrzymaniem.</xText> <xText>Apelację od wyroku złożył także pełnomocnik wnioskodawcy, zaskarżając go w części oddalającej roszczenie, zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, iż kwota 100,00 zł odpowiada doznanej krzywdzie moralnej oraz obrazę <xLexLink xArt="art. 552;art. 552 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 552 § 4 kpk</xLexLink> przez błędne przyjęcie, że żądanie wnioskodawcy w przedmiocie zasądzenia na jego rzecz kwoty 10.000,00 zł jest niezasadne. Pełnomocnik zarzucił także, iż Sąd I instancji naruszył <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 9" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 9 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 242;art. 242 § 1;art. 242 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 242 § 1 pkt 1 kpk</xLexLink> przez pogwałcenie zasady obiektywizmu i działania z urzędu, bowiem nie przesłuchał wnioskodawcy na okoliczności związane z przebiegiem zatrzymania i dolegliwościami z tym związanymi.</xText> <xText>Wobec powyższego, wniósł o zmianę wyroku przez uwzględnienie żądania, względnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xText>Uzasadniając wskazał, iż brak było obiektywnych podstaw do zatrzymania wnioskodawcy, bowiem nie było podstaw do powzięcia wątpliwości co do stanu psychicznego wnioskodawcy. Sąd Okręgowy nie przesłuchał wnioskodawcy na okoliczności związane ze sposobem zatrzymania i warunkami przetrzymywania. Orzeczona kwota nie rekompensuje strat i krzywdy wnioskodawcy, który podczas zatrzymania doznał stłuczenia podudzia prawego, odcinka piersiowego kręgosłupa oraz otarcia naskórka nosa, kostki bocznej po prawej stronie.</xText> <xText><xBx> <xIx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xIx> </xBx></xText> <xText>Apelacje nie zasługują na uwzględnienie.</xText> <xText>Analiza całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego pozwala przyjąć, że Sąd Okręgowy ocenił go w sposób chroniony zasadą wynikającą z przepisu <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>, co uzasadniało poczynienie poprawnych ustaleń faktycznych, jak w zaskarżonym wyroku, o czym przekonuje lektura jego motywów, które wbrew zarzutom skarżących, nie naruszają przepisu <xLexLink xArt="art. 424" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Nie można zgodzić się też z pełnomocnikiem wnioskodawcy, że sąd I instancji procedując, naruszył przepisy prawa procesowego (błędnie określonego w zarzucie 2 jako obraza przepisów prawa materialnego), a to <xLexLink xArt="art. 552;art. 552 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 552 §4 kpk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 4;art. 9" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 i art. 9 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Ocena obu rozpatrywanych środków odwoławczych przez pryzmat zarzutów w nich zawartych oraz przyjętej w nich argumentacji, w kontekście pisma procesowego wnioskodawcy z dnia 14.09.2006r. (k. 317) domagającego się nieuwzględnienia apelacji prokuratora, pozwala przyjąć, że strony zgodnie zaaprobowały stanowisko faktyczno-prawne wyrażone przez Sąd Okręgowy, iż zatrzymanie wnioskodawcy w dniu 2 czerwca 2004r. nastąpiło w oparciu o dwie różne decyzje, tj. na podstawie zarządzenia prokuratora wydanego w trybie określonym w przepisie <xLexLink xArt="art. 247;art. 247 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 247 §1 kpk</xLexLink> oraz w oparciu o postanowienie Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 2 czerwca 2004r., wydane w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 75;art. 75 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 75 §2 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Wskazać trzeba i na to, że lektura obu apelacji, daje podstawę do przyjęcia, że obie skarżące strony nie kontestowały tego, że zatrzymanie wnioskodawcy w oparciu o decyzję prokuratora w sprawie 3 Ds 364/03 w dniu 2 czerwca 2004r. o godz. 7<xSUPx>20</xSUPx>, nastąpiło zgodnie z wymogami <xLexLink xArt="art. 247;art. 247 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 247 §1 kpk</xLexLink>, skoro wnioskodawca występujący tam w charakterze podejrzanego, nie podejmował wezwania na Policję, odmawiając dobrowolnie udziału w czynności przesłuchania, mimo prawidłowego wezwania na tą czynność, co niewątpliwie uniemożliwiało prawidłowy tok postępowania w tej sprawie.</xText> <xText>Dlatego też niezależnie od tego, że postępowanie to do daty wyrokowania nie zakończyło się, istniały pełne podstawy do ustalenia, że zatrzymanie to, trwające do czasu wdrożenia postanowienia Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 2 czerwca 2004r. a więc do godz. 8<xSUPx>58</xSUPx>, nie dawało w świetle przepisu <xLexLink xArt="art. 552;art. 552 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 552 §4 kpk</xLexLink> przesłanki do żądania stosownego odszkodowania i zadośćuczynienia.</xText> <xText>Pogląd ten i argumentację zawartą w tej części, w motywach zaskarżonego wyroku, wspartą właściwie poglądami judykatury, akceptuje też w całości Sąd Apelacyjny w Katowicach.</xText> <xText>Kontrowersje stron wzbudziło natomiast ustalenie iż cechy niewątpliwie niesłusznego miało zatrzymanie wnioskodawcy w sprawie Sądu Rejonowego w Sosnowcu sygn. VII K 1056/03, w dniu 2 czerwca 2004r. w godz. 8<xSUPx>58</xSUPx> – 13<xSUPx>15</xSUPx>, mające na celu doprowadzenie go na wyznaczony na ten dzień już po raz kolejny termin badania psychiatrycznego, niezbędnego do wydania opinii sądowo-psychiatrycznej, której w toku postępowania sąd ten domagał się, uprzednio wydanym postanowieniem, które zapadło w oparciu o depozycje wnioskodawcy, że w innej sprawie karnej był on też badany sądowo-psychiatrycznie.</xText> <xText>Niewątpliwym w sprawie jest i to, że wnioskodawca, a wówczas oskarżony, mimo prawidłowych wezwań na konkretne terminy badania, lekceważył ten obowiązek, uniemożliwiając wydanie opinii, a nadto, że Sąd Rejonowy stosownym postanowieniem po zweryfikowaniu informacji pochodzących od wnioskodawcy, odstąpił od przeprowadzenia wskazanego wyżej dowodu, dochodząc do wniosku, że brak jest powodów do przyjęcia stanu uzasadnionej wątpliwości co do poczytalności wnioskodawcy.</xText> <xText>Skoro więc tak, to według Sądu Okręgowego, oceniając powyższy układ procesowy <xIx>ex nunc</xIx>, przy braku obiektywnych przesłanek do przeprowadzenia badań sądowo-psychiatrycznych, brak było też faktycznych podstaw zatrzymania wnioskodawcy w dniu 2 czerwca 2006r. dla doprowadzenia go na te badania, a trwające nieco ponad 4 godziny zatrzymanie go w tym dniu przez Policję na polecenie sądu, pozwalało uznać za niewątpliwie niesłuszne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 552;art. 552 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 552 §4 kpk</xLexLink>, statuujące prawo do roszczenia odszkodowawczego.</xText> <xText>Pogląd ten zaaprobowała pełnomocnik wnioskodawcy (nie zgadzając się z wysokością zasądzonego roszczenia), natomiast sprzeciwił się temu prokurator twierdząc, iż jest on błędny, bowiem bezpośrednim powodem zatrzymania było uporczywe i nieusprawiedliwione niestawiennictwo wnioskodawcy na czynność procesową, przy czym nie miało znaczenia tu, czy czynność ta była bezspornie konieczna. W ocenie prokuratora wprawdzie decyzja Sądu Rejonowego była nieco przedwczesna, nie mniej jednak nie można jednoznacznie stwierdzić, że wątpliwości sądu co do poczytalności wnioskodawcy, oparte na jego wypowiedziach, nie były uzasadnione.</xText> <xText>Zasadniczo z poglądem wyrażonym przez prokuratora w apelacji, a znajdującym wyraz nie tylko w zarzutach, ale i jej uzasadnieniu, nie sposób się zgodzić.</xText> <xText>Oczywiście zgodzić należy się natomiast z Sądem Okręgowym, że odpowiedzialność Skarbu Państwa za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie, opiera się na zasadzie ryzyka, a nadto też podzielić trzeba stanowisko wyrażone przez pełnomocnika wnioskodawcy, że oceny słuszności zastosowania tego środka przymusu należy dokonywać <xIx>ex nunc</xIx>, a tym samym z określonej perspektywy czasu i późniejszych konkretnych rozstrzygnięć procesowych, co nakłada na sąd obowiązek szczególnie przemyślanych, racjonalnych i starannych decyzji, tym bardziej gdy te mogą naruszać podstawowe prawa i wolności człowieka.</xText> <xText>Zgodnie z preambułą do <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19941110535" xTitle="Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 111, poz. 535">ustawy z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego</xLexLink> (Dz.U. Nr 111 poz. 535 ze zm.) zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, podlegającym ściśle określonej ochronie.</xText> <xText>Jest to zatem sfera życia ludzkiego niezwykle intymna, ingerencję w którą zawsze winny cechować szczególna wrażliwość i przemyślane działania, także wówczas, gdy dotyczą one zachowań organów procesowych wobec oskarżonych, związanych z opiniowaniem sądowo-psychiatrycznym w sprawie. Podejrzenie przez sąd ograniczenia poczytalności oskarżonego <xIx>tempore criminis</xIx> musi być zatem uzasadnione, a tym samym racjonalne, wytłumaczalne i mające skutecznie brzmiące podstawy, aby mogło zostać uwzględnione w aspekcie kontestowania jego stanu zdrowia psychicznego, niezbędnego do wydania stosownej opinii sądowo-psychiatrycznej, połączonej z właściwym badaniem.</xText> <xText>Okoliczności te winny być starannie sprawdzone i właściwie udokumentowane przez sąd nie tylko przez pryzmat treści przepisu <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 § 1;art. 79 § 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 79 §1 pkt 3 kpk</xLexLink>, ale też w sytuacji wydania postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłych na podstawie <xLexLink xArt="art. 202;art. 202 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 202 §1 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Jeżeli zatem, sąd początkowo przedwcześnie i mało przemyślanie uznaje, że oskarżony jest osobą, co do której zachodzi uzasadniona wątpliwość jej poczytalności, opierając się na jego niczym nie popartych i nie udokumentowanych wypowiedziach, a tym samym nie sprawdzonych okolicznościach, że był on w innych sprawach karnych badany psychiatrycznie, co skutkuje wydaniem postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii sądowo-psychiatrycznej połączonej z badaniem i zatrzymaniem oskarżonego celem doprowadzenia go na tę czynność, to w sytuacji późniejszego odstąpienia przez sąd od przeprowadzenia tego dowodu i uznania braku po temu przesłanek (wątpliwości co do poczytalności), zatrzymanie oskarżonego w trybie <xLexLink xArt="art. 75;art. 75 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 75 §2 kpk</xLexLink>, dla doprowadzenia go na takie badanie, które nie dochodzi do skutku, wobec braku podstaw do kwestionowania stanu zdrowia psychicznego, uznać należy za niewątpliwie niesłuszne w rozumieniu przepisu <xLexLink xArt="art. 552;art. 552 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 552 §4 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Sąd bowiem, a tym samym Skarb Państwa winien ponosić skutki, w tym też materialne, swych nieprzemyślanych i ryzykowanie podjętych decyzji procesowych.</xText> <xText>Podzielając zatem w całości stanowisko wyrażone w zaskarżonym wyroku, Sąd Apelacyjny za nietrafne uznał wywody i końcowe wnioski skargi odwoławczej prokuratora, że rozstrzygnięcie w tym fragmencie obarczone jest błędem w ustaleniach faktycznych.</xText> <xText>Zatrzymanie przez Policję oczywiście połączone jest z pozbawieniem wolności człowieka, wyłączeniem swobody dysponowania swoją osobą i możliwości różnorakich zachowań, korzystanie z którego to prawa zapewnia <xLexLink xArt="art. 37;art. 37 ust. 1" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 37 ust. 1 Konstytucji RP</xLexLink>.</xText> <xText>W tym zatem należy upatrywać dolegliwości, której w dniu 2.06.2004r. nie powinien był ponieść wnioskodawca, wymagającej finansowej rekompensaty, o czym zapomina prokurator podnosząc ten zarzut w apelacji, co nie wymaga z powodu oczywistości szerszego komentarza, nawet wówczas, gdy Sąd Okręgowy problematyce tej nie poświęcił szerszej uwagi w uzasadnieniu wyroku.</xText> <xText>Przechodząc natomiast do omówienia apelacji pełnomocnika wnioskodawcy, zauważyć trzeba, iż także ona jest bezzasadna.</xText> <xText>W pełni trafnie Sąd Okręgowy przyjął, że wnioskodawcy, którego roszczenie co do zasady jest słuszne, należy się jedynie zadośćuczynienie, bowiem w związku z niesłusznym zatrzymaniem nie poniósł on żadnej wymiernej szkody, wymagającej rekompensaty. Wnioskodawca bowiem nigdzie nie pracował pozostawał na utrzymaniu córki, a twierdzenia, że drobne obrażenia ciała, których miał doznać, spowodowane zostały w wyniku pobicia przez policjantów i to w związku z zatrzymaniem na skutek postanowienia Sądu Rejonowego w Sosnowcu, trafnie zostały ocenione przez sąd meriti, jako nie wytrzymujące krytyki, w świetle zeznań świadka <xAnon>I. N.</xAnon> (k. 273), który to dowód przez pełnomocnika nie został skutecznie podważony w apelacji.</xText> <xText>Stanowczo zgodzić natomiast należy się z ustaleniami, że zadośćuczynienie należne wnioskodawcy z tytułu omawianego zatrzymania przez okres 4 godzin, w sytuacji, gdy nie wiązało się ono ze znacznymi dolegliwościami, wykraczającymi poza sam fakt pozbawienia wolności, a nadto w sytuacji, gdy wnioskodawca miał zapewnioną stosowną opiekę lekarską, odpowiednią do stanu zdrowia i przy braku podstaw do przyjęcia, że policjanci w toku tego zatrzymania używali wobec niego siły fizycznej, winno zostać określone na kwotę 100 zł, jako kompensatę cierpień i krzywd, które poniósł.</xText> <xText>Podkreślić trzeba – co wynika z szeroko publikowanego orzecznictwa - że wysokość zadośćuczynienia określana jest przez sąd w sposób uznaniowy i uwzględniający szereg okoliczności mających wpływ na ustalenie skutków pozbawienia wolności, których wnioskodawca nie powinien był ponieść, tak by adekwatnie odzwierciedlało krzywdę i nie naruszało funkcji kompensacyjnej, przy uwzględnieniu przeciętnego życia w kraju (por. m.in. wyrok SA w Katowicach z dnia 10.03.2005r. sygn. akt II AKa 55/05 LEX nr 151790).</xText> <xText>Biorąc zatem krótki czas zatrzymania wnioskodawcy oraz to, że nie poniósł on w związku z tym radykalnie negatywnych skutków, nie sposób zasądzonej z tytułu zadośćuczynienia w związku z tym kwoty 100 zł, uznać za rażąco niską i nieakceptowalną społecznie.</xText> <xText>Nie ma zatem racji skarżący, że powyższe ustalenia są błędne i pozbawione obiektywizmu oraz niezasadne, a właściwą rekompensatę z tego tytułu, stanowić powinna żądana kwota 10.000 zł.</xText> <xText>Nie sposób zgodzić się też z pełnomocnikiem, że sąd I instancji naruszył zasady obiektywizmu odstępując od przesłuchania wnioskodawcy.</xText> <xText>Zauważyć trzeba, iż to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania okoliczności, mających dla rozstrzygnięcia korzystnego dla niego istotne znaczenie, w tym przesłanek kształtujących wysokość zadośćuczynienia, który to obowiązek mógł być zrealizowany w formie dowodu z przesłuchania go w charakterze strony (<xLexLink xArt="art. 299" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 299 kpc</xLexLink> i nast. w zw. z <xLexLink xArt="art. 558" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 558 kpk</xLexLink>).</xText> <xText>Wnioskodawca mimo kilkukrotnego prawidłowego wezwania na rozprawę, celem przesłuchania go w charakterze strony (<xLexLink xArt="art. 303;art. 304" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 303, 304 kpc</xLexLink>), w tym również będąc uprzedzony przez sąd o rygorze pominięcia tego dowodu (<xLexLink xArt="art. 302;art. 302 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 302 §1 kpc</xLexLink>) w związku z niestawiennictwem, zlekceważył ten obowiązek, w tym również obowiązek należytego usprawiedliwienia niestawiennictwa na rozprawie, bo za takie nie sposób uznać telefonicznej informacji z gołosłownie brzmiącym odwołaniem do złego stanu zdrowia (k. 271).</xText> <xText>Słusznie zatem i zgodnie z wymogami prawa Sąd Okręgowy dowód ten pominął.</xText> <xText>Stosownie do przepisu <xLexLink xArt="art. 263" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 263 kpc</xLexLink> przesłuchanie osób dotkniętych chorobą lub kalectwem odbywa się w miejscu, gdzie przebywają, jeżeli nie mogą go opuścić. Ten trwały zły stan zdrowia uniemożliwiający uczestnictwo strony w rozprawie, a uzasadniający podjęcie czynności sądowych w miejscu, w którym przebywa, winien być jednak przez osobę objętą tym przepisem wykazany, czego wnioskodawca w żadnej mierze nie uczynił.</xText> <xText>Skoro też w świetle <xLexLink xArt="art. 396;art. 396 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 396 §2 kpk</xLexLink> przesłuchanie przez sędziego wyznaczonego, w miejscu przebywania dotyczy świadka, a nie jak wnioskodawca strony, to niczym nieuzasadnione jest czynienie Sądowi Okręgowemu zarzutów obrazy <xLexLink xArt="art. 4;art. 9" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 i 9 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Nie znajdując zatem w apelacjach wystarczających argumentów do wzruszenia zaskarżonego wyroku w kierunku pożądanym przez skarżących, orzeczono jak wyżej.</xText> <xText>/AW</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Aleksandra Malorny

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Izabela Orczyk

Sygn. akt : II AKa 344/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 7 grudnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja (spr.) SSA Marek Charuza SSO del. Aleksandra Malorny Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2006 r. sprawy wnioskodawcyJ. B. - o odszkodowanie i zadośćuczynienie - na skutek apelacji prokuratora i pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 17 lipca 2006 r. sygn. akt. V Ko 58/05 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adw.M. P.– Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 146,40 (sto czterdzieści sześć i 40/100, w tym 22% VAT) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego wnioskodawcyJ. B.w postępowaniu odwoławczym. Sygn. akt II AKa 344/06 UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 17 lipca 2006r. Sąd Okręgowy w Katowicach w sprawie sygn. akt V Ko 58/05 zasądził od Skarbu Państwa na rzeczJ. B.kwotę 100,00 zł tytułem zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie w dniu 2 czerwca 2004r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku, w pozostałej części wniosek oddalając. Sąd I instancji zasądził także od Skarbu Państwa na rzecz adwokataM. P.kwotę 292,80 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Sąd ustalił, iż w dniu 28 lutego 2004r. wszczęto dochodzenie w sprawie groźby bezprawnej kierowanej przezJ. B.pod adresemJ. K.(Sygn. akt 3 Ds. 356/04). Wobec odmowy wstawiennictwa na Komisariacie Policji wW., w dniu 27 kwietnia 2004r. prokurator na podstawieart. 247 § 1 kpkzarządził zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie do Komisariatu Policji wnioskodawcy, co nastąpiło w dniu 2 czerwca 2004r. Jednocześnie, w dniu 4 maja 2004r. Sąd Rejonowy w Sosnowcu prowadzący sprawę sygn. akt VII K 1056/03, w której oskarżonym był wnioskodawca, w trybieart. 75 § 2 kpkzarządził zatrzymanie oskarżonegoJ. B.i przymusowe sprowadzenie na badanie psychiatryczne. Wobec powyższego, w dniu 2 czerwca 2004r. po zakończeniu czynności przesłuchania w charakterze podejrzanego w sprawie Sygn. akt 3 Ds. 356/04, wnioskodawcę zatrzymano na polecenie Sądu Rejonowego w Sosnowcu, w celu przeprowadzenia badań psychiatrycznych, od których w ostateczności odstąpiono. W związku z tym, wnioskodawcę zwolniono. Zatem przedmiotem oceny Sądu Okręgowego w Katowicach była zasadność zatrzymania wnioskodawcy na podstawie dwóch odrębnych decyzji. Sąd I instancji uznał, iż zatrzymanie wnioskodawcy w oparciu o zarządzenie prokuratora wobec jego uporczywego niestawiennictwa na przesłuchanie nie było niewątpliwie niesłuszne, nastąpiło zgodnie z wymogamiart. 247 § 2 kpk, bowiem miało na celu prawidłowe przeprowadzenie czynności procesowych z udziałem wnioskodawcy. Oceniając zatrzymanie na polecenie Sądu Rejonowego w Sosnowcu (które trwało od godz. 8.58 do godz. 13.15), Sąd Okręgowy uznał, iż nieprawidłowa była decyzja Sądu Rejonowego o przymusowym doprowadzeniu na badania psychiatryczne, skoro ten sam Sąd następnie odstąpił od niego, wskazując na brak uzasadnionych wątpliwości co do poczytalności wnioskodawcy. Wobec braku podstaw do przyjęcia uzasadnionych wątpliwości co do poczytalnościJ. B., nie było podstaw do wydania zarządzenia badań sądowo-psychiatrycznych. Wnioskodawca w wyniku zatrzymania go w dniu 2 czerwca 2004r. w oparciu o decyzję sądu poniósł dolegliwość, której nie powinien był ponieść, i za to w ocenie Sądu Okręgowego należne jest mu zadośćuczynienie, natomiast nienależne jest mu odszkodowanie bowiem nie poniósł szkody materialnej. Wobec zatrzymania go przez okres 4 godzin, przy należytej opiece lekarskiej, Sąd Okręgowy uznał, iż kwota 100,00 zł jest odpowiednią do jego cierpień i krzywd. Od wyroku tego apelację złożył Prokurator Prokuratury Okręgowej w Katowicach, zaskarżając powyższy wyrok w całości na niekorzyść wnioskodawcy, zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na nieuzasadnionym przyjęciu, iż zatrzymanie na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Sosnowcu w sprawie Sygn. akt VII K 1056/03 było niewątpliwie niesłuszne i że wnioskodawca z tego tytułu poniósł dolegliwość, a także obrazę prawa procesowego, która miała wpływ na treść wyroku, tj.art. 424 § 1 pkt 1 kpkpoprzez niewyjaśnienie jakich dolegliwości doznał wnioskodawca. Prokurator wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu podniósł, iż zatrzymanie wnioskodawcy nastąpiło wobec jego uporczywego, nieusprawiedliwionego niestawiennictwa w wyznaczonym przez sąd terminie i miejscu do wykonania czynności procesowej, co stanowi zgodną z prawem podstawę do zastosowania środka przymusu. Późniejsza ocena dotycząca braku konieczności przeprowadzenia badań psychiatrycznych była wynikiem decyzji niezawisłego sądu o tym, jakie dowody są mu potrzebne do wydania rozstrzygnięcia. Nadto, Sąd Okręgowy nie wskazał, na czym polegała dolegliwość, jakiej doznał wnioskodawca w związku z zatrzymaniem. Apelację od wyroku złożył także pełnomocnik wnioskodawcy, zaskarżając go w części oddalającej roszczenie, zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, iż kwota 100,00 zł odpowiada doznanej krzywdzie moralnej oraz obrazęart. 552 § 4 kpkprzez błędne przyjęcie, że żądanie wnioskodawcy w przedmiocie zasądzenia na jego rzecz kwoty 10.000,00 zł jest niezasadne. Pełnomocnik zarzucił także, iż Sąd I instancji naruszyłart. 4 kpk,art. 9 kpkiart. 242 § 1 pkt 1 kpkprzez pogwałcenie zasady obiektywizmu i działania z urzędu, bowiem nie przesłuchał wnioskodawcy na okoliczności związane z przebiegiem zatrzymania i dolegliwościami z tym związanymi. Wobec powyższego, wniósł o zmianę wyroku przez uwzględnienie żądania, względnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Uzasadniając wskazał, iż brak było obiektywnych podstaw do zatrzymania wnioskodawcy, bowiem nie było podstaw do powzięcia wątpliwości co do stanu psychicznego wnioskodawcy. Sąd Okręgowy nie przesłuchał wnioskodawcy na okoliczności związane ze sposobem zatrzymania i warunkami przetrzymywania. Orzeczona kwota nie rekompensuje strat i krzywdy wnioskodawcy, który podczas zatrzymania doznał stłuczenia podudzia prawego, odcinka piersiowego kręgosłupa oraz otarcia naskórka nosa, kostki bocznej po prawej stronie. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacje nie zasługują na uwzględnienie. Analiza całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego pozwala przyjąć, że Sąd Okręgowy ocenił go w sposób chroniony zasadą wynikającą z przepisuart. 7 kpk, co uzasadniało poczynienie poprawnych ustaleń faktycznych, jak w zaskarżonym wyroku, o czym przekonuje lektura jego motywów, które wbrew zarzutom skarżących, nie naruszają przepisuart. 424 kpk. Nie można zgodzić się też z pełnomocnikiem wnioskodawcy, że sąd I instancji procedując, naruszył przepisy prawa procesowego (błędnie określonego w zarzucie 2 jako obraza przepisów prawa materialnego), a toart. 552 §4 kpkorazart. 4 i art. 9 kpk. Ocena obu rozpatrywanych środków odwoławczych przez pryzmat zarzutów w nich zawartych oraz przyjętej w nich argumentacji, w kontekście pisma procesowego wnioskodawcy z dnia 14.09.2006r. (k. 317) domagającego się nieuwzględnienia apelacji prokuratora, pozwala przyjąć, że strony zgodnie zaaprobowały stanowisko faktyczno-prawne wyrażone przez Sąd Okręgowy, iż zatrzymanie wnioskodawcy w dniu 2 czerwca 2004r. nastąpiło w oparciu o dwie różne decyzje, tj. na podstawie zarządzenia prokuratora wydanego w trybie określonym w przepisieart. 247 §1 kpkoraz w oparciu o postanowienie Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 2 czerwca 2004r., wydane w oparciu o przepisart. 75 §2 kpk. Wskazać trzeba i na to, że lektura obu apelacji, daje podstawę do przyjęcia, że obie skarżące strony nie kontestowały tego, że zatrzymanie wnioskodawcy w oparciu o decyzję prokuratora w sprawie 3 Ds 364/03 w dniu 2 czerwca 2004r. o godz. 720, nastąpiło zgodnie z wymogamiart. 247 §1 kpk, skoro wnioskodawca występujący tam w charakterze podejrzanego, nie podejmował wezwania na Policję, odmawiając dobrowolnie udziału w czynności przesłuchania, mimo prawidłowego wezwania na tą czynność, co niewątpliwie uniemożliwiało prawidłowy tok postępowania w tej sprawie. Dlatego też niezależnie od tego, że postępowanie to do daty wyrokowania nie zakończyło się, istniały pełne podstawy do ustalenia, że zatrzymanie to, trwające do czasu wdrożenia postanowienia Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 2 czerwca 2004r. a więc do godz. 858, nie dawało w świetle przepisuart. 552 §4 kpkprzesłanki do żądania stosownego odszkodowania i zadośćuczynienia. Pogląd ten i argumentację zawartą w tej części, w motywach zaskarżonego wyroku, wspartą właściwie poglądami judykatury, akceptuje też w całości Sąd Apelacyjny w Katowicach. Kontrowersje stron wzbudziło natomiast ustalenie iż cechy niewątpliwie niesłusznego miało zatrzymanie wnioskodawcy w sprawie Sądu Rejonowego w Sosnowcu sygn. VII K 1056/03, w dniu 2 czerwca 2004r. w godz. 858– 1315, mające na celu doprowadzenie go na wyznaczony na ten dzień już po raz kolejny termin badania psychiatrycznego, niezbędnego do wydania opinii sądowo-psychiatrycznej, której w toku postępowania sąd ten domagał się, uprzednio wydanym postanowieniem, które zapadło w oparciu o depozycje wnioskodawcy, że w innej sprawie karnej był on też badany sądowo-psychiatrycznie. Niewątpliwym w sprawie jest i to, że wnioskodawca, a wówczas oskarżony, mimo prawidłowych wezwań na konkretne terminy badania, lekceważył ten obowiązek, uniemożliwiając wydanie opinii, a nadto, że Sąd Rejonowy stosownym postanowieniem po zweryfikowaniu informacji pochodzących od wnioskodawcy, odstąpił od przeprowadzenia wskazanego wyżej dowodu, dochodząc do wniosku, że brak jest powodów do przyjęcia stanu uzasadnionej wątpliwości co do poczytalności wnioskodawcy. Skoro więc tak, to według Sądu Okręgowego, oceniając powyższy układ procesowyex nunc, przy braku obiektywnych przesłanek do przeprowadzenia badań sądowo-psychiatrycznych, brak było też faktycznych podstaw zatrzymania wnioskodawcy w dniu 2 czerwca 2006r. dla doprowadzenia go na te badania, a trwające nieco ponad 4 godziny zatrzymanie go w tym dniu przez Policję na polecenie sądu, pozwalało uznać za niewątpliwie niesłuszne w rozumieniuart. 552 §4 kpk, statuujące prawo do roszczenia odszkodowawczego. Pogląd ten zaaprobowała pełnomocnik wnioskodawcy (nie zgadzając się z wysokością zasądzonego roszczenia), natomiast sprzeciwił się temu prokurator twierdząc, iż jest on błędny, bowiem bezpośrednim powodem zatrzymania było uporczywe i nieusprawiedliwione niestawiennictwo wnioskodawcy na czynność procesową, przy czym nie miało znaczenia tu, czy czynność ta była bezspornie konieczna. W ocenie prokuratora wprawdzie decyzja Sądu Rejonowego była nieco przedwczesna, nie mniej jednak nie można jednoznacznie stwierdzić, że wątpliwości sądu co do poczytalności wnioskodawcy, oparte na jego wypowiedziach, nie były uzasadnione. Zasadniczo z poglądem wyrażonym przez prokuratora w apelacji, a znajdującym wyraz nie tylko w zarzutach, ale i jej uzasadnieniu, nie sposób się zgodzić. Oczywiście zgodzić należy się natomiast z Sądem Okręgowym, że odpowiedzialność Skarbu Państwa za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie, opiera się na zasadzie ryzyka, a nadto też podzielić trzeba stanowisko wyrażone przez pełnomocnika wnioskodawcy, że oceny słuszności zastosowania tego środka przymusu należy dokonywaćex nunc, a tym samym z określonej perspektywy czasu i późniejszych konkretnych rozstrzygnięć procesowych, co nakłada na sąd obowiązek szczególnie przemyślanych, racjonalnych i starannych decyzji, tym bardziej gdy te mogą naruszać podstawowe prawa i wolności człowieka. Zgodnie z preambułą doustawy z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego(Dz.U. Nr 111 poz. 535 ze zm.) zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, podlegającym ściśle określonej ochronie. Jest to zatem sfera życia ludzkiego niezwykle intymna, ingerencję w którą zawsze winny cechować szczególna wrażliwość i przemyślane działania, także wówczas, gdy dotyczą one zachowań organów procesowych wobec oskarżonych, związanych z opiniowaniem sądowo-psychiatrycznym w sprawie. Podejrzenie przez sąd ograniczenia poczytalności oskarżonegotempore criminismusi być zatem uzasadnione, a tym samym racjonalne, wytłumaczalne i mające skutecznie brzmiące podstawy, aby mogło zostać uwzględnione w aspekcie kontestowania jego stanu zdrowia psychicznego, niezbędnego do wydania stosownej opinii sądowo-psychiatrycznej, połączonej z właściwym badaniem. Okoliczności te winny być starannie sprawdzone i właściwie udokumentowane przez sąd nie tylko przez pryzmat treści przepisuart. 79 §1 pkt 3 kpk, ale też w sytuacji wydania postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłych na podstawieart. 202 §1 kpk. Jeżeli zatem, sąd początkowo przedwcześnie i mało przemyślanie uznaje, że oskarżony jest osobą, co do której zachodzi uzasadniona wątpliwość jej poczytalności, opierając się na jego niczym nie popartych i nie udokumentowanych wypowiedziach, a tym samym nie sprawdzonych okolicznościach, że był on w innych sprawach karnych badany psychiatrycznie, co skutkuje wydaniem postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii sądowo-psychiatrycznej połączonej z badaniem i zatrzymaniem oskarżonego celem doprowadzenia go na tę czynność, to w sytuacji późniejszego odstąpienia przez sąd od przeprowadzenia tego dowodu i uznania braku po temu przesłanek (wątpliwości co do poczytalności), zatrzymanie oskarżonego w trybieart. 75 §2 kpk, dla doprowadzenia go na takie badanie, które nie dochodzi do skutku, wobec braku podstaw do kwestionowania stanu zdrowia psychicznego, uznać należy za niewątpliwie niesłuszne w rozumieniu przepisuart. 552 §4 kpk. Sąd bowiem, a tym samym Skarb Państwa winien ponosić skutki, w tym też materialne, swych nieprzemyślanych i ryzykowanie podjętych decyzji procesowych. Podzielając zatem w całości stanowisko wyrażone w zaskarżonym wyroku, Sąd Apelacyjny za nietrafne uznał wywody i końcowe wnioski skargi odwoławczej prokuratora, że rozstrzygnięcie w tym fragmencie obarczone jest błędem w ustaleniach faktycznych. Zatrzymanie przez Policję oczywiście połączone jest z pozbawieniem wolności człowieka, wyłączeniem swobody dysponowania swoją osobą i możliwości różnorakich zachowań, korzystanie z którego to prawa zapewniaart. 37 ust. 1 Konstytucji RP. W tym zatem należy upatrywać dolegliwości, której w dniu 2.06.2004r. nie powinien był ponieść wnioskodawca, wymagającej finansowej rekompensaty, o czym zapomina prokurator podnosząc ten zarzut w apelacji, co nie wymaga z powodu oczywistości szerszego komentarza, nawet wówczas, gdy Sąd Okręgowy problematyce tej nie poświęcił szerszej uwagi w uzasadnieniu wyroku. Przechodząc natomiast do omówienia apelacji pełnomocnika wnioskodawcy, zauważyć trzeba, iż także ona jest bezzasadna. W pełni trafnie Sąd Okręgowy przyjął, że wnioskodawcy, którego roszczenie co do zasady jest słuszne, należy się jedynie zadośćuczynienie, bowiem w związku z niesłusznym zatrzymaniem nie poniósł on żadnej wymiernej szkody, wymagającej rekompensaty. Wnioskodawca bowiem nigdzie nie pracował pozostawał na utrzymaniu córki, a twierdzenia, że drobne obrażenia ciała, których miał doznać, spowodowane zostały w wyniku pobicia przez policjantów i to w związku z zatrzymaniem na skutek postanowienia Sądu Rejonowego w Sosnowcu, trafnie zostały ocenione przez sąd meriti, jako nie wytrzymujące krytyki, w świetle zeznań świadkaI. N.(k. 273), który to dowód przez pełnomocnika nie został skutecznie podważony w apelacji. Stanowczo zgodzić natomiast należy się z ustaleniami, że zadośćuczynienie należne wnioskodawcy z tytułu omawianego zatrzymania przez okres 4 godzin, w sytuacji, gdy nie wiązało się ono ze znacznymi dolegliwościami, wykraczającymi poza sam fakt pozbawienia wolności, a nadto w sytuacji, gdy wnioskodawca miał zapewnioną stosowną opiekę lekarską, odpowiednią do stanu zdrowia i przy braku podstaw do przyjęcia, że policjanci w toku tego zatrzymania używali wobec niego siły fizycznej, winno zostać określone na kwotę 100 zł, jako kompensatę cierpień i krzywd, które poniósł. Podkreślić trzeba – co wynika z szeroko publikowanego orzecznictwa - że wysokość zadośćuczynienia określana jest przez sąd w sposób uznaniowy i uwzględniający szereg okoliczności mających wpływ na ustalenie skutków pozbawienia wolności, których wnioskodawca nie powinien był ponieść, tak by adekwatnie odzwierciedlało krzywdę i nie naruszało funkcji kompensacyjnej, przy uwzględnieniu przeciętnego życia w kraju (por. m.in. wyrok SA w Katowicach z dnia 10.03.2005r. sygn. akt II AKa 55/05 LEX nr 151790). Biorąc zatem krótki czas zatrzymania wnioskodawcy oraz to, że nie poniósł on w związku z tym radykalnie negatywnych skutków, nie sposób zasądzonej z tytułu zadośćuczynienia w związku z tym kwoty 100 zł, uznać za rażąco niską i nieakceptowalną społecznie. Nie ma zatem racji skarżący, że powyższe ustalenia są błędne i pozbawione obiektywizmu oraz niezasadne, a właściwą rekompensatę z tego tytułu, stanowić powinna żądana kwota 10.000 zł. Nie sposób zgodzić się też z pełnomocnikiem, że sąd I instancji naruszył zasady obiektywizmu odstępując od przesłuchania wnioskodawcy. Zauważyć trzeba, iż to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania okoliczności, mających dla rozstrzygnięcia korzystnego dla niego istotne znaczenie, w tym przesłanek kształtujących wysokość zadośćuczynienia, który to obowiązek mógł być zrealizowany w formie dowodu z przesłuchania go w charakterze strony (art. 299 kpci nast. w zw. zart. 558 kpk). Wnioskodawca mimo kilkukrotnego prawidłowego wezwania na rozprawę, celem przesłuchania go w charakterze strony (art. 303, 304 kpc), w tym również będąc uprzedzony przez sąd o rygorze pominięcia tego dowodu (art. 302 §1 kpc) w związku z niestawiennictwem, zlekceważył ten obowiązek, w tym również obowiązek należytego usprawiedliwienia niestawiennictwa na rozprawie, bo za takie nie sposób uznać telefonicznej informacji z gołosłownie brzmiącym odwołaniem do złego stanu zdrowia (k. 271). Słusznie zatem i zgodnie z wymogami prawa Sąd Okręgowy dowód ten pominął. Stosownie do przepisuart. 263 kpcprzesłuchanie osób dotkniętych chorobą lub kalectwem odbywa się w miejscu, gdzie przebywają, jeżeli nie mogą go opuścić. Ten trwały zły stan zdrowia uniemożliwiający uczestnictwo strony w rozprawie, a uzasadniający podjęcie czynności sądowych w miejscu, w którym przebywa, winien być jednak przez osobę objętą tym przepisem wykazany, czego wnioskodawca w żadnej mierze nie uczynił. Skoro też w świetleart. 396 §2 kpkprzesłuchanie przez sędziego wyznaczonego, w miejscu przebywania dotyczy świadka, a nie jak wnioskodawca strony, to niczym nieuzasadnione jest czynienie Sądowi Okręgowemu zarzutów obrazyart. 4 i 9 kpk. Nie znajdując zatem w apelacjach wystarczających argumentów do wzruszenia zaskarżonego wyroku w kierunku pożądanym przez skarżących, orzeczono jak wyżej. /AW

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000096_2006_Uz_2006-11-29_001

II AKa 96/06

2006-11-29 01:00:00.0 CET

2012-11-28 01:01:01.0 CET

2013-12-04 17:51:54.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 96/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 29 listopada 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja (spr.) SSA Marek Charuza SSO del. Aleksandra Malorny Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniach 30 maja 2006r., 12 października 2006r. i 23 listopada 2006 r. sprawy A. S. (1) ur. (...) w G. , syna E. i D. oskarżonego z art. 296 §1 i 3 kk na sku

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2006" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="12" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000096"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt: II AKa 96/06</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 29 listopada 2006 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Przewodniczący</xBx></xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xBx>SSA Mirosław Ziaja (spr.)</xBx></xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText/> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xBx>SSA Marek Charuza</xBx></xText> <xText><xBx>SSO del. Aleksandra Malorny</xBx></xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sylwia Radzikowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniach 30 maja 2006r., 12 października 2006r. i 23 listopada 2006 r. sprawy</xText> <xText><xBx><xAnon>A. S. (1)</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon>, syna <xAnon>E.</xAnon> i <xAnon>D.</xAnon></xText> <xText>oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 296;art. 296 § 1;art. 296 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 296 §1 i 3 kk</xLexLink></xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 20 października 2005 r.</xText> <xText>sygn. akt. XVI K 247/03</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w pkt II w ten sposób, że umarza postępowanie w przedmiocie powództwa cywilnego,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>kosztami sądowymi postępowania odwoławczego w ½ (jednej drugiej) części obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 96 / 06</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>A. S. (1)</xAnon>oskarżony został o czyn z <xLexLink xArt="art. 296;art. 296 § 1;art. 296 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 296 §1 i §3 kk</xLexLink>, mający polegać na tym, że w okresie od 16 grudnia 2000 roku do 5 kwietnia 2001r. w <xAnon>K.</xAnon>, zajmując stanowisko Dyrektora <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>K.</xAnon><xBRx/>i będąc zobowiązanym na podstawie statutu do zajmowania się sprawami majątkowymi i gospodarowaniem majątkiem <xAnon>(...)</xAnon>, nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, w ten sposób, że zaniechał wyszukania podmiotów zainteresowanych odpłatnym zamieszczeniem logo reklamowego na kartach ubezpieczenia zdrowotnego, a następnie zawierając umowę o dostarczenie karty ubezpieczenia zdrowotnego, czytników oraz zestawów do personalizacji danych z <xAnon>firmą (...) S.A.</xAnon><xBRx/>w <xAnon>W.</xAnon>, zobowiązał się do zapłaty należności w kwocie 21.999.284 zł bez jej obniżenia, proporcjonalnie do dochodów uzyskanych przez <xAnon>(...)</xAnon>sprzedaży powierzchni reklamowej na 5.300.300 elektronicznych kartach ubezpieczenia zdrowotnego, <xAnon>(...) S.A.</xAnon>w <xAnon>W.</xAnon>oraz <xAnon>(...) Bankowi (...) S.A.</xAnon>w <xAnon>W.</xAnon>, a przez to spowodował w mieniu <xAnon>(...)</xAnon>szkodę w wielkich rozmiarach w kwocie co najmniej 3.298.700 zł stanowiącą utracone korzyści.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 20 października 2005r. sygn. akt XVI K 247/03 na podstawie <xLexLink xArt="art. 414;art. 414 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 414 §1 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 § 1;art. 17 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 17 §1 pkt. 2 kpk</xLexLink> uniewinnił oskarżonego</xBx> <xAnon>A. S. (1)</xAnon> od zarzutu popełnienia przypisywanego mu aktem oskarżenia czynu przyjmując, że po stronie oskarżonego <xAnon>A. S. (1)</xAnon> zachodzą okoliczności określone w <xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 30 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Nadto tym samym wyrokiem na mocy <xLexLink xArt="art. 415;art. 415 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 415 §2 kpk</xLexLink> pozostawił bez rozpoznania wniesione powództwo cywilne, a kosztami postępowania w sprawie obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Wyrok ten w całości na niekorzyść oskarżonego zaskarżył Prokurator, oraz oskarżyciel posiłkowy (powód cywilny) <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>– <xAnon>(...)</xAnon>Oddziału Wojewódzkiego w <xAnon>K.</xAnon>.</xText> <xText/> <xText><xBx>Prokurator</xBx> w wywiedzionej apelacji zarzucał zaskarżonemu orzeczeniu:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych i mających wpływ na jego treść poprzez błędne przyjęcie, że oskarżony <xAnon>A. S. (1)</xAnon> działał w granicach kontratypu określonego w <xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 30 kk</xLexLink> tj. w usprawiedliwionym przekonaniu, że przepisy prawa nie pozwalają na rozpisanie odrębnego przetargu na wykorzystanie rewersu elektronicznych kart ubezpieczenia zdrowotnego dla celów reklamowych, podczas gdy prawidłowa analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje na brak możliwości zwolnienia oskarżonego z odpowiedzialności karnej za zarzucane mu przestępstwo ze względu na brak winy,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych i mających wpływ na jego treść, polegający na wybiórczym potraktowaniu przez Sąd zebranego materiału dowodowego i oparcie orzeczenia tylko na dowodach korzystnych dla oskarżonego, przy jednoczesnym pominięciu dowodów niekorzystnych, co w konsekwencji doprowadziło do uniewinnienia oskarżonego, podczas gdy prawidłowa ocena zgromadzonych dowodów, a w szczególności dokumentacji przetargowej, opinii biegłych z Instytutu Organizacji i Zarządzania w Przemyśle<xAnon>(...)</xAnon>oraz zeznań świadków prowadzi do przeciwnego wniosku,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę prawa procesowego, a to <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 §1 kpk</xLexLink>, mającą wpływ na treść zapadłego orzeczenia, poprzez ograniczenie uzasadnienia jedynie do opisu wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadków oraz nie podanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione, a jakie nie, dlaczego nie uznała dowodów przeciwnych, co uniemożliwia ocenę zasadności zapadłego orzeczenia i skuteczną polemikę z zaskarżonym wyrokiem,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę przepisów postępowania, mająca wpływ na treść orzeczenia, a to <xLexLink xArt="art. 366;art. 366 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 366 §1 kpk</xLexLink>, poprzez uchybienie obowiązkowi wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, wskutek nie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków <xAnon>Z. K.</xAnon>, <xAnon>M. D.</xAnon>, <xAnon>P.</xAnon><xAnon>A. R.</xAnon>, <xAnon>G. W.</xAnon>, <xAnon>Z. B.</xAnon>, <xAnon>M. B.</xAnon>, <xAnon>T. S.</xAnon>, <xAnon>L. H.</xAnon>, <xAnon>D. L.</xAnon>i <xAnon>J. M.</xAnon>, posiadającego wiedzę w zakresie okoliczności doniosłych z punktu widzenia czynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę przepisów postępowania <xLexLink xArt="art. 410;art. 410 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 410 §1 kpk</xLexLink>, mającą wpływ na treść zapadłego orzeczenia, poprzez nie ujawnienie przez Sąd i nie odczytanie na rozprawie zeznań świadka <xAnon>M. S.</xAnon>, złożonych w dniach 2 stycznia i 28 maja 2002r i oparcie wyroku jedynie na zeznaniach złożonych w dniu 16 kwietnia 2002r i 30 listopada 2004r, co znalazło wyraz w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Stawiając powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach</xText> <xText/> <xText>Z kolei <xBx>oskarżyciel posiłkowy</xBx> w złożonej apelacji zarzucał:</xText> <xText>1. obrazę przepisów prawa materialnego.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 296;art. 296 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 296 §1 kk</xLexLink> poprzez błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie polegające na ustaleniu sądu iż na oskarżonym jako na członku zarządu nie ciążył obowiązek dbałości o interesy (w znaczeniu statycznym) pokrzywdzonej <xAnon>(...)</xAnon>oraz że żaden przepis ustawy nie obligował oskarżonego do oszczędnego i racjonalnego gospodarowania mieniem pokrzywdzonej;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 30 kk</xLexLink> poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na uznaniu, że do skorzystania z tego przepisu w niniejszej sprawie uprawniło ustalenie, że oskarżony nie miał świadomości że przepis prawa nie pozwala mu na rozpisanie odrębnego przetargu na wykorzystanie rewersu kart, bez poczynienia ustaleń w zakresie istnienia bądź braku innych niż rozpisanie odrębnego przetargu na wykorzystanie rewersu kary ubezpieczenia, czy też podjęcia starań o obniżenie zobowiązania pokrzywdzonej z tytułu przedmiotowej umowy.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>2. obrazę przepisów postępowania mogąca mieć wpływ na treść wyroku.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> poprzez wyjście poza ramy swobodnej oceny dowodów i orzekanie dowolne, niezgodne z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1;art. 424 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">424 §1 pkt. 1 kpk</xLexLink> poprzez nie ustosunkowanie się i pominięcie w uzasadnieniu wyjaśnienia licznych rozbieżności wynikających z zeznań świadków przesłuchanych w toku przeprowadzonego postępowania;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">424 §1 kpk</xLexLink> poprzez zamieszczenie w treści uzasadnienia stwierdzeń wzajemnie się wykluczających i tym samym sprzecznych z rozstrzygnięciem zawartym w sentencji zaskarżonego wyroku;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 411" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">411 kpk</xLexLink> poprzez oparcie orzeczenia na okolicznościach nieujawnionych w toku rozprawy głównej, a to przez ustalenie że kwestią która przesądziła o postawienia zarzutów oskarżonemu jako jednemu z członków zarządu była arbitralnie pojmowana popularność;</xText> </xUnit> <xText/> <xText>3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający</xText> <xText>wpływ na jego treść polegający na stwierdzeniu, że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>oskarżony dopełnił wszystkich ciążących na nim obowiązków dotyczących dbałości o mienie pokrzywdzonej w takim stopniu, że można mu było przypisać działanie w dobrej wierze mimo braku jakichkolwiek dowodów w tym zakresie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>zysk z tytułu zamieszczenia reklam na rewersach kart spowodował upust <xBRx/>w wysokości 200 tys. zł – odzwierciedlony w treści aneksu z 18 czerwca 2001r, co pozostaje w sprzeczności z wnioskami (niekwestionowanymi przez sąd) płynącymi z opinii <xAnon> (...)</xAnon> oraz zeznaniami świadków.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Powołując się na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uznanie oskarżonego za winnego zarzucanego mu czynu <xBRx/>z jednoczesnym zasądzeniem roszczenia objętego powództwem cywilnym,</xText> <xText>względnie:</xText> <xText>o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText><xBx> <xIx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xIx> </xBx></xText> <xText>Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.</xText> <xText>W pierwszej kolejności zwrócić uwagę należy na to, że wobec cofnięcia apelacji przez oskarżyciela posiłkowego, występującego także w charakterze powoda cywilnego (<xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>W.</xAnon>– <xAnon>(...)</xAnon>Oddziału Wojewódzkiego w <xAnon>K.</xAnon>), powyższy środek odwoławczy, postanowieniem <xBRx/>z dnia 12 października 2006 roku pozostawiono bez rozpoznania, obciążając w tej części czyli w połowie oskarżyciela posiłkowego kosztami sądowymi postępowania odwoławczego (k. 3084 verte –3085).</xText> <xText>Ponadto za rozprawie odwoławczej w dniu 12.10.2006r. powód cywilny, nie zrzekając się roszczenia, cofnął pozew, na co zgodę wyraził obrońca oskarżonego.</xText> <xText>Mając w polu widzenia powyższą sytuację procesową niezbędne stało się, stosowanie do uregulowania wynikającego z przepisu <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 355 §1 kpc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 203;art. 203 § 1;art. 203 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 203 §1 i 3 kpc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 70" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 70 kpk</xLexLink>, zreformowanie pkt II zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania w przedmiocie powództwa cywilnego.</xText> <xText>Podkreślić bowiem należy to, że skoro przepisy <xLexLink xArt="rozdział 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Rozdziału 7 kpk</xLexLink> nie regulują kwestii cofnięcia pozwu powództwa adhezyjnego, to stosownie do przepisu <xLexLink xArt="art. 70" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 70 kpk</xLexLink> odpowiednie w tym zakresie winny mieć zastosowanie przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink>, a co za tym idzie w sytuacji cofnięcia przez powoda pozwu na rozprawie, w tym też rozprawie odwoławczej bez zrzeczenia się roszczenia i za zgodą oskarżonego jako pozwanego lub jego obrońcy, niezbędne staje się zgodnie <xBRx/>z treścią przepisu <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 355 §1 kpc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 203;art. 203 § 1;art. 203 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 203 §1 i 3 kpc</xLexLink> umorzenie postępowania w przedmiocie powództwa cywilnego, co może nastąpić w formie postanowienia zapadłego w toku rozprawy, bądź też w pewnych specyficznych sytuacjach, wyrokiem.</xText> <xText>Zwrócić uwagę należy i na to, że oskarżony nie zaskarżył wyroku Sądu Okręgowego, ani też jego uzasadnienia, a zatem za niekontrowersyjne dla stron, a tym samym pozostające poza sferą rozważań sądu odwoławczego, uznać należy te ustalenia faktyczne, które w toku postępowania merytorycznego stanowiły istotny element obrony. Mianowicie tak ogólnie sformułowaną tezę odnieść należy do okoliczności, czy sprzedaż powierzchni reklamowej przez <xAnon>(...)</xAnon>na rewersie elektronicznej karty ubezpieczenia zdrowotnego stanowiłoby prowadzenie, niedopuszczalnej ustawowo dla <xAnon>(...)</xAnon>, działalności gospodarczej, a tym samym uznanie środków finansowych pochodzących z tej sprzedaży, jako uzyskanych w wyniku realizacji działalności gospodarczej, w rozumieniu obowiązującej w dacie zarzutu <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19880410324" xTitle="Ustawa z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 1988 r. Nr 41, poz. 324">ustawy o działalności gospodarczej</xLexLink>.</xText> <xText>Sąd Okręgowy podejmując się szczegółowej wykładni prawnej tego zagadnienia, doszedł do przekonania, czemu dał wyraz w motywach pisemnych wyroku, że tego typu działalność nie nosiła cechy działalności gospodarczej, jako że nie była ona wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, a zatem w konsekwencji <xAnon>(...)</xAnon>mogła samodzielnie sprzedać potencjalnym podmiotom powierzchnię reklamową rewersu elektronicznej karty ubezpieczenia zdrowotnego (zwanej dalej <xAnon>(...)</xAnon>), bez potrzeby nieodpłatnego udostępniania tej powierzchni podmiotowi, który zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia (zwanych dalej SIWZ), wygrał przetarg na wytworzenie systemu kart ubezpieczenia zdrowotnego, <xBRx/>w konkretnym wypadku <xAnon>firmie (...) S.A.</xAnon>(zwanego dalej <xAnon>(...) S.A.</xAnon>).</xText> <xText>W tym fragmencie skoro, w konsekwencji wobec braku apelacji, oskarżony zgodził się z takimi ustaleniami, mimo odmiennych wyjaśnień, brak jest powodów do kontestowania przez Sąd Apelacyjny stanowiska faktyczno-prawnego, wyrażonego przez sąd meriti, jak również wywodów apelacji prokuratora właściwie odnoszących się do tej właśnie kwestii.</xText> <xText>Zwrócić natomiast w tym miejscu wstępnie należy uwagę na to, iż powyższa trudna prawniczo problematyka, na gruncie ustawy z 1988r. o działalności gospodarczej nie była jednoznacznie interpretowana, a definicja ustawowa działalności gospodarczej, jak słusznie podniósł Sąd Okręgowy i prokurator w apelacji wzbogacona była znamionami, wynikającymi z orzecznictwa SN i NSA, zapadającego w konkretnych, indywidualnie oznaczonych sprawach.</xText> <xText>Powyższe zatem w środowisku prawniczym rodziło możliwość różnej wykładni tego pojęcia, co mogło mieć niewątpliwie wpływ, na przyjęcie w zaskarżonym wyroku, w zachowaniu oskarżonego konstrukcji kontratypu błędu co do bezprawności.</xText> <xText>Zważyć ponadto należy i na to, że skoro prokurator na rozprawie odwoławczej, odstąpił od popierania zarzutu obrazy <xLexLink xArt="art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 410 kpk</xLexLink>, zawartego w pkt 5 apelacji, to również i ta problematyka, wobec braku wykazania możliwości wpływu wskazanego tam uchybienia na treść zaskarżonego wyroku, pozostawała poza przedmiotem szczegółowych rozważań Sądu Apelacyjnego.</xText> <xText>Przechodząc natomiast do omówienia konkretnie wyartykułowanych zarzutów apelacji, zważyć należy na następujące kwestie:</xText> <xText>Wbrew retoryce omawianego środka odwoławczego, analiza całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, iż Sąd Okręgowy miał w polu widzenia wszystkie ujawnione w sprawie dowody i ocenił je w sposób chroniony zasadą określoną w przepisie <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>, co pozwoliło na dokonanie prawidłowych ustaleń faktycznych. Ustalenia te będące w konsekwencji przedmiotem trafnej oceny prawnej zachowania oskarżonego są logiczne i zgodne <xBRx/>z doświadczeniem życiowym, znajdując umocowanie w konkretnych dowodach.</xText> <xText>Stanowisko swe Sąd Okręgowy wyartykułował w czytelnym uzasadnieniu, które mimo pewnych, drobnych zastrzeżeń w postaci odstąpienia od szczegółowej analizy określonych dowodów, na co zwraca uwagę apelacja, w żadnej mierze nie aspiruje do dokumentu, sporządzonego wbrew wymogom, o jakich mowa w przepisie <xLexLink xArt="art. 424" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 kpk</xLexLink> i to w stopniu mogącym mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku.</xText> <xText>Trudno zgodzić się też z twierdzeniem prezentowanym przez prokuratora, że ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego została przeprowadzona przez Sąd Okręgowy wybiórczo i arbitralnie, z pominięciem dowodów, na których oskarżenie <xBRx/>w głównej części zasadza przedstawiony oskarżonemu zarzut i to w taki sposób, że nie do przyjęcia byłaby podstawowa teza wynikająca z zaskarżonego wyroku, iż oskarżony w krytycznym czasie działał w warunkach kontratypu błędu co do bezprawności, o jakim mowa w przepisie <xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 30 kk</xLexLink>, co w szczególności dotyczyć może opinii biegłych z Instytutu Organizacji i Zarządzania w Przemyśle<xAnon>(...)</xAnon>, czy też zeznań świadka <xAnon>A. S. (2)</xAnon>. Lektura uzasadnienia wyroku prowadzi do wniosku, że opinia biegłych <xAnon>(...)</xAnon>była przedmiotem analizy sądu meriti, <xBRx/>a kardynalne wnioski z niej wypływające stanowiły dla tego sądu podstawę ustaleń. Wprawdzie Sąd Okręgowy nie omówił szczegółowo treści zeznań <xAnon>A. S. (2)</xAnon>, uczestniczącego z ramienia Ministerstwa Zdrowia w opracowaniu standardu <xAnon>(...)</xAnon>we fragmencie w którym stwierdził on, że kwestia umieszczenia na niej reklamy nie była przedmiotem rozważań zespołu, czy też odpowiednich zapisów rozporządzenia <xBRx/>w tym przedmiocie, nie mniej jednak, powyższy fakt w żadnej mierze nie dezawuował możliwości umieszczenia logo reklamowego na rewersie <xAnon>(...)</xAnon>, ani też nie stwierdzał, że niedopuszczalne było zastosowanie trybu zawartego w SIWZ, <xBRx/>a będącego elementem procedury przetargowej. Zeznania tego świadka nie dawały odpowiedzi na pytanie, czy sprzedażą powierzchni reklamowej mogła zająć się ŚRKCh, a jeśli nie, to jak winna się ona zachować formułując warunki zamówienia dla kontrahentów którzy zgłosili się do procedury przetargowej na dostarczenie systemu kart ubezpieczenia zdrowotnego.</xText> <xText>Można natomiast odnieść wrażenie wręcz odwrotne od zapatrywań prezentowanych przez prokuratora, że brak stosownej reakcji Ministerstwa Zdrowia, czy to prawodawczej, czy też chociażby opiniotwórczej dotyczącej omawianej kwestii, w sytuacji niewątpliwie nowatorskiego przedsięwzięcia zainicjowanego przez oskarżonego, zmierzającego do monitorowania i ograniczenia kosztów na rynku usług medycznych, ułatwiającego też życie pacjentów, zdecydowanie przemawia za akceptacją stanowiska wyrażonego w zaskarżonym wyroku.</xText> <xText>W pełni uprawniona zatem wydaje się teza, że apelacja stanowi jedynie opozycyjny dla zaskarżonego wyroku głos polemiczny, którego argumenty sąd I instancji miał w polu widzenia i których też trafnie nie podzielił, uwalniając oskarżonego od odpowiedzialności karnej, stosownie do reguł wyznaczonych przepisem <xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 30 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Brak jest podstaw do uznania, że Sąd Okręgowy procedując w niniejszej sprawie naruszył przepis <xLexLink xArt="art. 366;art. 366 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 366 §1 kpk</xLexLink>, oddalając wniosek o bezpośrednie przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków <xAnon>Z. K.</xAnon>, <xAnon>M. D.</xAnon>, P. <xAnon>A. R.</xAnon>, <xAnon>D. L.</xAnon>, <xAnon>J. M.</xAnon>, <xAnon>Z. B.</xAnon>, <xAnon>T. S.</xAnon>, <xAnon>G. W.</xAnon>, <xAnon>M. B.</xAnon> i <xAnon>L. H.</xAnon>, na okoliczność ewentualnego pozyskania środków finansowych dla celów kampanii wyborczej, a związanych z realizacją przedsięwzięcia ŚRKCh polegającego na zamówieniu w <xAnon> (...) S.A.</xAnon> kart ubezpieczenia zdrowotnego i nieodpłatnej rezygnacji <xBRx/>z powierzchni reklamowej, a następnie zakupu tej powierzchni przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> <xAnon> i (...) S.A.</xAnon>, czego domagał się prokurator.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego, słusznie Sąd Okręgowy uznał, że tak ogólnie sformułowana teza w aspekcie zarzutu aktu oskarżenia, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie, a zatem te okoliczności dla przedmiotowej sprawy nie mają istotnego przymiotu.</xText> <xText>Powyższe mogłoby mieć dla rozstrzygnięcia sprawy jedynie wówczas istotne znaczenie, gdyby wskazane wyżej dowody, chociażby w indywidualnych wypadkach, pozwoliły na wyprowadzenie podlegającej ocenie tezy, że oskarżony tak świadomie pokierował procedurą przetargową, w tym też odpowiednimi zapisami SIWZ, dostarczenia przez <xAnon>(...) S.A.</xAnon>dla <xAnon>(...)</xAnon>systemu kart ubezpieczenia zdrowotnego, <xBRx/>a w szczególności zrezygnował z odpłatnego dla <xAnon>(...)</xAnon> wykorzystania ich rewersów przez potencjalnych reklamodawców, bądź też naruszył reguły staranności w tym zakresie, po to, aby świadomie wygenerować publiczne środki pieniężne, stanowiące zasoby <xAnon>(...)</xAnon>, na finansowanie kampanii wyborczych w 2001 roku określonych osób, bądź ugrupowań politycznych.</xText> <xText>Z taką tezą absolutnie nie można się zgodzić i nie dostarczają po temu wiedzy dowody z zeznań wszystkich 10 świadków opisanych wyżej, a tym samym wymienionych w zarzucie 4 apelacji, co zarzut ten czyni niezasadnym.</xText> <xText>Wskazać należy tu, że zeznania pierwszych pięciu z wymienionych wyżej świadków (objętych procedurą poufności), w żadnym wypadku nie pozwalają na wyprowadzenie wniosków, do których odwoływał się prokurator, a dotyczą głównie realizacji procedury reklamowej na <xAnon> (...)</xAnon>, z pominięciem już roli oskarżonego.</xText> <xText>Podobnie z zeznań świadków <xAnon>Z. B.</xAnon>i <xAnon>T. S.</xAnon>przeczących, aby proponowali oni <xAnon>G. W.</xAnon>umieszczenie reklamy <xAnon>(...)</xAnon>na <xAnon>(...)</xAnon>po to, aby określone partie polityczne z tak pozyskanych środków miały fundusze na działalność wyborczą (k. 2923 – 2925; 2927 – 2929), nie wynika, by miał z tym procederem jakikolwiek związek oskarżony <xAnon>A. S. (1)</xAnon>w kontekście okoliczności objętych zarzuconym mu czynem.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w toku postępowania odwoławczego, dążąc do weryfikacji stanowiska wyrażonego przez sąd meriti w konfrontacji z omawianym zarzutem apelacyjnym, uznał potrzebę bezpośredniego przeprowadzenia dowodu z zeznań <xBRx/><xAnon>M. B.</xAnon>, <xAnon>L. H.</xAnon> i w szczególności <xAnon>G. W.</xAnon> (w związku <xBRx/>z załączonym do akt fragmentem jego wyjaśnień w innej sprawie k. 2931), tym bardziej, że dowody te, w przedmiotowej sprawie nie zostały w żaden sposób procesowo utrwalone na określonym etapie postępowania.</xText> <xText>Świadkowie <xAnon>L. H.</xAnon> i <xAnon>M. B.</xAnon> zaprzeczyli, wbrew depozycjom <xAnon>G. W.</xAnon>, aby wywierali na niego presję, iż poprzez stosownie umieszczenia logo reklamowego <xAnon> (...)</xAnon> na rewersie <xAnon> (...)</xAnon>, w odpowiedzi na ofertę <xAnon> (...) SA</xAnon>, można było przeznaczyć, część uzyskanych w ten sposób środków na kampanię wyborczą określonych partii politycznych, z którymi byli związani.</xText> <xText>Świadek <xAnon>G. W.</xAnon>w zeznaniach złożonych przed Sądem Apelacyjnym <xBRx/>w dniu 23.11.2006r., wprawdzie potwierdził, że w tym zakresie był nagabywany przez świadków <xAnon>S.</xAnon>, <xAnon>B.</xAnon>, <xAnon>H.</xAnon>i <xAnon>B.</xAnon>, nie mniej jednak stanowczo zaprzeczył on, że związek z tym miał oskarżony <xAnon>A. S. (1)</xAnon>, którego <xBRx/>w ogóle nie znał i z którym się nie kontaktował. Zeznał on też, że <xAnon>A. S. (1)</xAnon><xBRx/>w rozmowach ze świadkami, o których mowa wyżej, nie był ujmowany jako osoba, która miałaby cokolwiek wiedzieć, że pieniądze od reklamodawców mogły być przeznaczone na kampanię wyborczą.</xText> <xText>W ocenie tego świadka, wskazane osoby nalegały na ewentualne wyprowadzenie przez niego na działalność polityczną pieniędzy <xAnon>(...)</xAnon>, a nie <xAnon>(...)</xAnon>, mimo że sam kontrakt, do którego odwoływał się świadek <xAnon>T. S.</xAnon>dziwił go, chociaż nie znał on bliżej realiów prawnych tej sprawy.</xText> <xText>Zatem i powyższe dowody nawet gdyby dać wiarę zeznaniom świadka <xAnon>G. W.</xAnon>, dotyczą okoliczności, nie związanych z zarzutem przedstawionym <xBRx/><xAnon>A. S. (1)</xAnon>w akcie oskarżenia.</xText> <xText>Dlatego też analiza wszystkich opisanych tu zeznań świadków pozwala przyjąć, iż nie ma racji prokurator zarzucając zaskarżonemu wyrokowi obrazę <xLexLink xArt="art. 366;art. 366 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 366 §1 kpk</xLexLink>, skoro dowody te nie zawierają informacji o okolicznościach mogących mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.</xText> <xText>W apelacji prokurator prezentując omawiany zarzut nie rozwinął go obszerniej w części motywacyjnej, co w istotny sposób utrudnia sądowi odwoławczemu szersze odniesienie się do niego.</xText> <xText/> <xText>Przechodząc do rozważań odnośnie zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, że oskarżony <xAnon>A. S. (1)</xAnon>działał w granicach kontratypu określonego w przepisie <xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 30 kk</xLexLink>, co miałoby mieć związek z wybiórczą oceną materiału dowodowego dokonaną przez sąd meriti, lansowanych w apelacji jako zarzuty podstawowe, to brak jest wystarczających przesłanek, aby podzielić w tej części argumentację omawianego środka odwoławczego. Wręcz odnieść można przeciwne wrażenie, iż to właśnie skarżący zaniechał obiektywnej oceny całokształtu ujawnionych dowodów, eksponując te fragmenty konkretnych dowodów, które <xBRx/>w oderwaniu od kontekstu sprawy i całościowego na nią spojrzenia, mogą pozornie świadczyć o błędnym rozstrzygnięciu Sądu Okręgowego.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego, w niniejszej sprawie istnieją pełne dowodowe podstawy do przyjęcia, że oskarżony w inkryminowanym czasie działał <xBRx/>w usprawiedliwionym przekonaniu, że przepisy prawa nie pozwalają na rozpisanie odrębnego przetargu na wykorzystanie rewersu <xAnon> (...)</xAnon> dla celów reklamowych.</xText> <xText>W literaturze prawa karnego błąd co do prawnej oceny czynu opisany w <xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 30 kk</xLexLink> odnosi się do przypadku nieświadomości bezprawności czynu, która to okoliczność, kiedy uznać ją za usprawiedliwioną, wyłącza winę sprawcy, a tym samym przestępność takiego zachowania. W poszukiwaniu kryteriów usprawiedliwienia, wiodące jest kryterium tzw. wzorowego obywatela, pozwalające na udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy taki właśnie obywatel w analogicznej dla oskarżonego (sprawcy) sytuacji, posiadając stosowną wiedzę i doświadczenie rozpoznałby bezprawność czynu.</xText> <xText>W orzecznictwie stanowczo akcentuje się, iż aby mówić o ekskulpującej sprawcę sytuacji niezawinionej nieświadomości bezprawności czynu, sąd winien rozważyć dwa kryteria, a to obiektywne związane z kryterium miarodajnego obywatela oraz subiektywne, związane z oceną, czy miałby on możliwość uniknięcia błędu o jakim mowa.</xText> <xText>Konieczne jest zatem ustalenie, że sprawca w sposób usprawiedliwiony nie uświadamia sobie, że czynem swym naruszył przewidzianą prawem regułę postępowania, przy uwzględnieniu wykształcenia, poziomu intelektualnego, doświadczenia w podejmowaniu decyzji gospodarczych, wagi podejmowanej decyzji, złożoności problemu prawnego, możliwości wykorzystania odpowiednich służb prawnych.</xText> <xText>Podkreślić należy również i to, że nieporozumieniem jest utożsamianie błędu co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego z brakiem umiejętności właściwej wykładni treści przepisu, a co za tym idzie poprawnej interpretacji znaczenia zwrotów określających znamiona czynu (por. wyrok SN z dnia 26.07.2001r. sygn. akt V KKN 153/01 LEX nr 51846).</xText> <xText>Powyższy – akceptowany przez tut. skład – pogląd prawny wyrażony przez Sąd Najwyższy, pozwala przyjąć, że błąd co do wykładni konkretnego przepisu prawa rozpoznaje się na gruncie kontratypu o jakim mowa w <xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 30 kk</xLexLink>, a nie <xLexLink xArt="art. 28" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 28 kk</xLexLink>, co tym samym w przypadku przyjęcia błędu nieusprawiedliwionego, nie daje podstaw do rozważań zachowania sprawcy przez pryzmat przepisu przewidującego łagodniejszą odpowiedzialność, np. zawierającego klauzulę nieumyślności.</xText> <xText>Nieusprawiedliwiona bowiem nieświadomość bezprawności czynu, nie zwalnia zatem od odpowiedzialności karnej, aczkolwiek umożliwia orzeczenie kary przy zastosowaniu dobrodziejstwa jej nadzwyczajnego złagodzenia.</xText> <xText>Przenosząc powyższe teoretyczne wywody na grunt przedmiotowej sprawy, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że sąd I instancji trafnie wyeksponował <xBRx/>i uzasadnił dowody, pozwalające w stosunku do oskarżonego racjonalnie zastosować instytucję o jakiej mowa w przepisie <xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 30 kk</xLexLink> <xIx>in principio</xIx>, uznając jego stan nieświadomości bezprawności za działanie w dobrej wierze, wyłączającej zawinienie.</xText> <xText>Niewątpliwie w krytycznym czasie oskarżony był dyrektorem i członkiem zarządu <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>K.</xAnon>do obowiązków którego należała koordynacja prac zarządu oraz dbałość o realizację podstawowych celów <xAnon>(...)</xAnon>, do których zaliczyć należy zapewnienie ubezpieczonym świadczeń medycznych, a także gromadzenia środków finansowych (do których można by zaliczyć chociażby wpływy ze sprzedaży powierzchni reklamowej, jeśli przyjąć, że nie byłaby to sprzeczna <xBRx/>z ustawą działalność gospodarcza) i zarządzanie nimi.</xText> <xText>Nie może budzić też wątpliwości i to, że <xAnon>(...)</xAnon>nie mogły prowadzić działalności gospodarczej, a więc takiej, która ma zawodowy, a nie okazjonalny charakter, jest związana z osiągnięciem zysku, powtarzalna i wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.</xText> <xText>Faktem jest i to, że oskarżony wraz z pozostałymi pracownikami, w tym i pozostałymi członkami zarządu <xAnon>(...)</xAnon>, dążąc do wprowadzenia nowatorskiego <xBRx/>w Polsce i dotychczas niestosowanego poza <xAnon>(...)</xAnon>systemu <xAnon>(...)</xAnon>, zmierzał do obniżenia kosztów wdrożenia tego systemu, co wynika wprost z zeznań licznych świadków m.in. świadka <xAnon>G. E.</xAnon>, które to dowody nie zostały podważone przez oskarżyciela publicznego, ale też opinii biegłych <xAnon>(...)</xAnon>(k. 2898), co apelacja pomija.</xText> <xText>Powyższe ma niezwykle istotny wpływ na ocenę zachowania oskarżonego, jeśli przyjąć że to, ściśle wiązać należało ze świadomością potrzeby zminimalizowania kosztów wskazanego wyżej przedsięwzięcia, determinującą to zachowanie.</xText> <xText>Nie budzi wątpliwości, że odnośne zapisy SIWZ, umożliwiające wygrywającemu prawomocnie przetarg na dostarczenie systemu <xAnon>(...)</xAnon>, w oparciu <xBRx/>o decyzję właściwej komisji w skład której nie wchodził oskarżony, stwarzały oferentowi, w tym wypadku <xAnon>(...) S.A.</xAnon>, umieszczenie na rewersie karty, logo reklamowego określonych podmiotów, co wymagało w formie aneksu do umowy zawartej 5.04.2001r. zatwierdzenia przez <xAnon>(...)</xAnon>. Tym samym <xAnon>(...) S.A.</xAnon>miał możliwość odpłatnego zbycia tak wskazanej powierzchni pozyskanym przez siebie reklamodawcom i osiągnięcia z tego tytułu stosownego zysku z pominięciem <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>Wskazać jednak trzeba i na to – co właściwie eksponują motywy zaskarżonego wyroku – że oskarżony wraz z zespołem podległych mu pracowników już na etapie tworzenia SIWZ, rozważał możliwość samodzielnego wykorzystania przez <xAnon>(...)</xAnon>powierzchni reklamowej dla ograniczenia kosztów wdrażania systemu <xAnon>(...)</xAnon>, konsultował ten problem nie tylko z funkcjonującym w ramach <xAnon>(...)</xAnon>Działem Prawnym, ale na co nie zwraca uwagi prokurator także z innymi Regionalnymi <xAnon>(...)</xAnon>, uzyskując stanowcze i jednoznaczne odpowiedzi, że tego typu działalność byłaby zakazaną ustawowo działalnością gospodarczą.</xText> <xText>Twierdzenie zatem, że sąd I instancji pominął kwestie związane z uprzednim wdrożeniem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na pozyskanie reklamodawców przez specjalistyczną firmę i nie wyjaśnił jej dostatecznie, nie może się ostać, jeśli przyjąć, że w sytuacji ugruntowanej przez oskarżonego świadomości, że sprzedaż powierzchni rewersu <xAnon> (...)</xAnon> w celach reklamowych byłaby uznana za działalność gospodarczą, takie działanie byłoby zbyteczne.</xText> <xText>Nie ma też z tego punktu widzenia znaczenia fakt, iż odnośny zapis pkt IIo SIWZ, był krytykowany przez innych oferentów, co winno skłonić oskarżonego do uzyskania ekspertyzy prawnej od renomowanego podmiotu zewnętrznego na ten temat.</xText> <xText>Brak jest powodów do twierdzenia za prokuratorem, że oskarżony nie dołożył należytej staranności i nie zadośćuczynił swoim obowiązkom, skoro zaniechał stosownej ekspertyzy prawnej.</xText> <xText>Podkreślić należy to, że w ramach działania <xAnon>(...)</xAnon> oskarżony dysponował właściwie zorganizowanym działem prawnym, tworzonym przez radców prawnych, którym miał on prawo ufać, skoro reprezentowały ich osoby nie tylko kończące studia prawnicze, ale też takie, które odbyły specjalistyczną dla postępowań w sprawach gospodarczych aplikację i posiadały właściwe doświadczenie zawodowe.</xText> <xText>Problematyka oceny, czy określona działalność reklamowa stanowiła działalność gospodarczą, czy też nie, nie może być uznana jako realizująca obszar wiedzy nowatorskiej, wymagającej wybitnej i specjalistycznej wiedzy, wyrażonej ekspertyzą pisemną, a nie w formie opinii ustnej.</xText> <xText>W tej mierze za niczym nie poparte uznać należy twierdzenia prokuratora zawarte w apelacji, iż świadkowie <xAnon>K. L.</xAnon>i <xAnon>J. S.</xAnon>zatrudnieni w charakterze radców prawnych w <xAnon>(...)</xAnon> byli słabymi prawnikami, którzy niestarannie wykonywali swą pracę i nie dysponowali odpowiednią wiedzą, czego nota bene świadomość musiałby mieć oskarżony <xAnon>A. S. (1)</xAnon>, gdyby chcieć czynić mu zarzuty.</xText> <xText>Wręcz przeciwnie nie sposób racjonalnie twierdzić, że problematyka zlecona im wówczas przerastała ich możliwości intelektualne i wiedzę prawniczą, a to że dokonali oni odmiennej wykładni określonej normy prawnej od interpretacji ustalonej <xBRx/>w zaskarżonym wyroku, co nie może dziwić z punktu widzenia doświadczenia zawodowego, jako, że naturalną rzeczą jest możliwość odmiennej interpretacji określonej normy przez różnych prawników, w żadnym wypadku nie może kategorycznie podważać ich umiejętności zawodowych oraz zaufania jakim miał prawo obdarzać ich oskarżony <xIx>tempore criminis</xIx>.</xText> <xText>Tym samym w ocenie Sądu Apelacyjnego, brak jest podstaw do upatrywania zawinienia oskarżonego, w kontekście okoliczności usprawiedliwiających błąd <xBRx/>o jakim mowa w <xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 30 kk</xLexLink>, w odstąpieniu od uzyskania innej ekspertyzy prawnej, niewątpliwie wymagającej poniesienia dodatkowych kosztów.</xText> <xText>Zauważyć trzeba i to, że z zeznań <xAnon>Z. K.</xAnon> (k. 2609 verte – 2610) wynikało wprost, że w trakcie kontroli NIK nie stwierdził on w procedurze zamówienia publicznego, gdzie chodziło o SIWZ, żadnego naruszenia prawa, mimo że kwestia odstąpienia powierzchni reklamowej <xAnon> (...)</xAnon> była elementem kontroli w trakcie której nie stwierdzono cech niegospodarności.</xText> <xText>Także świadek <xAnon>A. J.</xAnon> (k. 2648 verte) stanowczo zeznał, że w toku kontroli przeprowadzonej przez organ nadzorczy, a mianowicie <xAnon> (...)</xAnon>, zetknął się on <xBRx/>z omawianą problematyką, uznając że nie budził zastrzeżeń zapis SIWZ, iż wygrywający kontrakt miał możliwość sprzedaży powierzchni reklamowej na rewersie <xAnon> (...)</xAnon>, bowiem to sytuacja przeciwna mogłaby zostać uznana za sprzeczną z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19991011178" xTitle="Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 101, poz. 1178">prawem działalność gospodarczą</xLexLink>.</xText> <xText>Analiza zeznań A. <xAnon>K.</xAnon>(k. 2629 verte – 2630 verte) prowadzi z kolei do wniosku, że również wysocy urzędnicy Ministerstwa Zdrowia nie potrafili odpowiedzieć, czy odpłatne umieszczenie reklamy na rewersie <xAnon>(...)</xAnon>stanowi działalność gospodarczą <xAnon>(...)</xAnon>, a problem ten z odpowiedzią pozytywną rozważano na łamach Krajowego Biuletynu <xAnon>(...)</xAnon>. Świadek ten zaznaczyła, że w celu obniżenia kosztów wdrożenia systemu <xAnon>(...)</xAnon>, <xAnon>(...)</xAnon> miała oszczędnie rozporządzać środkami finansowymi.</xText> <xText>Jeśli zatem mieć w polu widzenia naprowadzone wyżej dowody i rozważania, nie sposób przyjąć, że oskarżony <xAnon>A. S. (1)</xAnon>swoim zachowaniem nie dopełnił starannie ciążących na nim, jako dyrektorze <xAnon>(...)</xAnon> obowiązków, zajmując się sprawami majątkowymi tej jednostki organizacyjnej.</xText> <xText>Tak jak pozostali pracownicy, miał on z logicznego punktu widzenia pełne prawo zakładać, że skoro niedopuszczalne jest samodzielne zbycie powierzchni reklamowej przez <xAnon>(...)</xAnon>na rewersie <xAnon>(...)</xAnon>, jedyną formą obniżenia kosztów wdrożenia systemu, poprzez obniżenie kosztów karty jednostkowej, jest stworzenie wygrywającemu przetarg możliwości sprzedaży części jej powierzchni potencjalnym reklamodawcom, jeśli mieć na uwadze, że czynnikiem kalkulacji ceny oprócz kosztów materiału i wytworzonych usług jest również tzw. czynnik ryzyka, związany <xBRx/>z wdrożeniem w życie kontraktu na taką skalę i z założenia uznającego charakter pionierski.</xText> <xText>Oceny stanu tej świadomości, w dacie tworzenia SIWZ i zawarcia przez oskarżonego z <xAnon>(...) S.A.</xAnon>umowy z dnia 5.04.2001r., nie mogą istotnie zmienić trafne wg Sądu Okręgowego wnioski, wynikające z opinii biegłych <xAnon>Instytutu (...)</xAnon><xBRx/>(k. 2898, 2956 – 2960), że możliwość odpłatnego umieszczenia logo reklamowego na <xAnon>(...)</xAnon>scedowana na <xAnon>(...) SA</xAnon>nie miała faktycznie wpływu na obniżenie ceny jednostkowej kary, a związane było to ze spadkiem cen nośników, a tym samym zaniechanie tego samodzielnie przez <xAnon>(...)</xAnon> spowodowało utratę znacznych korzyści majątkowych, a konsekwencji szkodę.</xText> <xText>W tej mierze, skoro oskarżony posiadał ugruntowane przeświadczenie, że taka, a nie inna redakcja SIWZ, będzie wystarczająca z punktu widzenia zachowania reguł właściwego gospodarowania mieniem oraz procedur przetargowych (co nie zostało też podważone w trakcie kontroli), brak jest powodów do czynienia mu zarzutu, iż zawierając umowę z <xAnon> (...) S.A.</xAnon> z dnia 5.04.2001r., co stanowi końcową datę zarzucanego mu czynu, nie zaznaczył on w niej, czy też wcześniej w SIWZ, że oferent może sprzedać powierzchnię reklamową na rewersie <xAnon> (...)</xAnon>, ale że zostanie to oficjalnie uwzględnione w cenie wytworzonej karty, proporcjonalnie do osiągniętego zysku.</xText> <xText>Reasumując stwierdzić zatem należy, że skoro oskarżony, posiadający niekontrowersyjną wiedzę menedżerską i medyczną, nie będąc prawnikiem, konsultował z zespołem pranym funkcjonującym w ramach <xAnon>(...)</xAnon>i składających się z osób należycie przygotowanych do wykonywania tego zawodu, którym miał prawo ufać, określony problem prawny (czy sprzedaż powierzchni reklamowej na rewersie elektronicznej karty ubezpieczenia zdrowotnego w drodze odrębnego przetargu, stanowi niedopuszczalną ustawowo dla <xAnon>(...)</xAnon>działalność gospodarczą), uzyskując błędną, chociażby wyrażoną ustnie, opinię opartą na chybionej wykładni przepisu <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 ust. 7" xIsapId="WDU19970280153" xTitle="Ustawa z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 28, poz. 153">art. 4 ust. 7 ustawy z dnia 6.02.1997r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym</xLexLink>, a nadto problem ten rozważał w takcie rozmów z przedstawicielami organów centralnych i innych, podobnych jednostek organizacyjnych, którzy ugruntowali go w przekonaniu ukształtowanym przez radców prawnych, co miało determinujące znaczenie dla podjęcia późniejszych decyzji o charakterze gospodarczym, to niewątpliwy błąd co do prawa w jego zachowaniu, nie sposób uznać za nieusprawiedliwiony w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 30 kk</xLexLink>, co uwalniało go tym samym od odpowiedzialności z <xLexLink xArt="art. 296;art. 296 § 1;art. 296 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 296 §1 i 3 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Oskarżony właściwie wykorzystał bowiem z punktu widzenia miarodajnego obywatela (osoby zobowiązanej do zajmowania się sprawami majątkowymi innej osoby) typowe sposoby uzyskania wiedzy prawniczej, bez błędu oceniając wybór osoby udzielającej takiej specjalistycznej informacji, co sprawia, że trafnie zachowanie takie uznane zostało jako realizujące pojęcie usprawiedliwionej nieświadomości bezprawności.</xText> <xText>W następstwie tego przyjęcie, że oskarżony nie posiadał w sposób niezawiniony przez siebie świadomości, że sprzedaż przez <xAnon>(...)</xAnon>, którą kierował jako dyrektor, powierzchni reklamowej na rewersie <xAnon>(...)</xAnon>, rejestrującej dane pacjenta oraz sposób jego leczenia, nie stanowi działalności gospodarczej, determinuje konkluzję, że zaniechanie w konsekwencji powyższego obowiązku i utrata znacznych korzyści z tego tytułu, nie może stanowić o realizacji przestępstwa nadużycia zaufania, o jakim mowa w przepisie <xLexLink xArt="art. 296" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 296 kk</xLexLink>.</xText> <xText/> <xText>Podzielając zatem w całości wywody i wnioski zaoferowane przez Sąd Okręgowy w motywach zaskarżonego wyroku (w tym też w zakresie, który nie znalazł szczegółowego odniesienia w niniejszym uzasadnieniu z uwagi na zakres skargi odwoławczej), a nadto argumentację przytoczoną przez obrońcę w odpowiedzi na apelację, sąd II instancji w retoryce rozpoznawanego środka odwoławczego, nie znalazł wystarczających powodów do wzruszenia omawianego wyroku, zgodnie <xBRx/>z intencją prokuratora.</xText> <xText>O kosztach sądowych postępowania odwoławczego orzeczono w oparciu <xBRx/>o przepis <xLexLink xArt="art. 636;art. 636 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 636 §1 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 633" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 633 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 637;art. 637 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 637 §1 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Na marginesie jedynie odnotować należy, że odwoływanie się przez prokuratora w końcowym fragmencie uzasadnienia apelacji do okoliczności mogących podważać bezstronność sądu meriti, uznać należy za swoiście brzmiące nadużycie, skoro oskarżyciel nie domagał się w związku z tym zmiany składu orzekającego tego sądu w stosownym czasie, zgodnie z regułami wyznaczonymi przez przepis <xLexLink xArt="art. 41" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 41 kpk</xLexLink> i nast.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Aleksandra Malorny

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 96/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 29 listopada 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja (spr.) SSA Marek Charuza SSO del. Aleksandra Malorny Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniach 30 maja 2006r., 12 października 2006r. i 23 listopada 2006 r. sprawy A. S. (1)ur. (...)wG., synaE.iD. oskarżonego zart. 296 §1 i 3 kk na skutek apelacji prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 20 października 2005 r. sygn. akt. XVI K 247/03 1 zmienia zaskarżony wyrok w pkt II w ten sposób, że umarza postępowanie w przedmiocie powództwa cywilnego, 2 w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, 3 kosztami sądowymi postępowania odwoławczego w ½ (jednej drugiej) części obciąża Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 96 / 06 UZASADNIENIE A. S. (1)oskarżony został o czyn zart. 296 §1 i §3 kk, mający polegać na tym, że w okresie od 16 grudnia 2000 roku do 5 kwietnia 2001r. wK., zajmując stanowisko Dyrektora(...)wK.i będąc zobowiązanym na podstawie statutu do zajmowania się sprawami majątkowymi i gospodarowaniem majątkiem(...), nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, w ten sposób, że zaniechał wyszukania podmiotów zainteresowanych odpłatnym zamieszczeniem logo reklamowego na kartach ubezpieczenia zdrowotnego, a następnie zawierając umowę o dostarczenie karty ubezpieczenia zdrowotnego, czytników oraz zestawów do personalizacji danych zfirmą (...) S.A.wW., zobowiązał się do zapłaty należności w kwocie 21.999.284 zł bez jej obniżenia, proporcjonalnie do dochodów uzyskanych przez(...)sprzedaży powierzchni reklamowej na 5.300.300 elektronicznych kartach ubezpieczenia zdrowotnego,(...) S.A.wW.oraz(...) Bankowi (...) S.A.wW., a przez to spowodował w mieniu(...)szkodę w wielkich rozmiarach w kwocie co najmniej 3.298.700 zł stanowiącą utracone korzyści. Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 20 października 2005r. sygn. akt XVI K 247/03 na podstawieart. 414 §1 kpkiart. 17 §1 pkt. 2 kpkuniewinnił oskarżonegoA. S. (1)od zarzutu popełnienia przypisywanego mu aktem oskarżenia czynu przyjmując, że po stronie oskarżonegoA. S. (1)zachodzą okoliczności określone wart. 30 kk. Nadto tym samym wyrokiem na mocyart. 415 §2 kpkpozostawił bez rozpoznania wniesione powództwo cywilne, a kosztami postępowania w sprawie obciążył Skarb Państwa. Wyrok ten w całości na niekorzyść oskarżonego zaskarżył Prokurator, oraz oskarżyciel posiłkowy (powód cywilny)(...)wW.–(...)Oddziału Wojewódzkiego wK.. Prokuratorw wywiedzionej apelacji zarzucał zaskarżonemu orzeczeniu: - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych i mających wpływ na jego treść poprzez błędne przyjęcie, że oskarżonyA. S. (1)działał w granicach kontratypu określonego wart. 30 kktj. w usprawiedliwionym przekonaniu, że przepisy prawa nie pozwalają na rozpisanie odrębnego przetargu na wykorzystanie rewersu elektronicznych kart ubezpieczenia zdrowotnego dla celów reklamowych, podczas gdy prawidłowa analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje na brak możliwości zwolnienia oskarżonego z odpowiedzialności karnej za zarzucane mu przestępstwo ze względu na brak winy, - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych i mających wpływ na jego treść, polegający na wybiórczym potraktowaniu przez Sąd zebranego materiału dowodowego i oparcie orzeczenia tylko na dowodach korzystnych dla oskarżonego, przy jednoczesnym pominięciu dowodów niekorzystnych, co w konsekwencji doprowadziło do uniewinnienia oskarżonego, podczas gdy prawidłowa ocena zgromadzonych dowodów, a w szczególności dokumentacji przetargowej, opinii biegłych z Instytutu Organizacji i Zarządzania w Przemyśle(...)oraz zeznań świadków prowadzi do przeciwnego wniosku, obrazę prawa procesowego, a toart. 424 §1 kpk, mającą wpływ na treść zapadłego orzeczenia, poprzez ograniczenie uzasadnienia jedynie do opisu wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadków oraz nie podanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione, a jakie nie, dlaczego nie uznała dowodów przeciwnych, co uniemożliwia ocenę zasadności zapadłego orzeczenia i skuteczną polemikę z zaskarżonym wyrokiem, obrazę przepisów postępowania, mająca wpływ na treść orzeczenia, a toart. 366 §1 kpk, poprzez uchybienie obowiązkowi wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, wskutek nie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadkówZ. K.,M. D.,P.A. R.,G. W.,Z. B.,M. B.,T. S.,L. H.,D. L.iJ. M., posiadającego wiedzę w zakresie okoliczności doniosłych z punktu widzenia czynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, obrazę przepisów postępowaniaart. 410 §1 kpk, mającą wpływ na treść zapadłego orzeczenia, poprzez nie ujawnienie przez Sąd i nie odczytanie na rozprawie zeznań świadkaM. S., złożonych w dniach 2 stycznia i 28 maja 2002r i oparcie wyroku jedynie na zeznaniach złożonych w dniu 16 kwietnia 2002r i 30 listopada 2004r, co znalazło wyraz w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Stawiając powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach Z koleioskarżyciel posiłkowyw złożonej apelacji zarzucał: 1. obrazę przepisów prawa materialnego. a art. 296 §1 kkpoprzez błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie polegające na ustaleniu sądu iż na oskarżonym jako na członku zarządu nie ciążył obowiązek dbałości o interesy (w znaczeniu statycznym) pokrzywdzonej(...)oraz że żaden przepis ustawy nie obligował oskarżonego do oszczędnego i racjonalnego gospodarowania mieniem pokrzywdzonej; b art. 30 kkpoprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na uznaniu, że do skorzystania z tego przepisu w niniejszej sprawie uprawniło ustalenie, że oskarżony nie miał świadomości że przepis prawa nie pozwala mu na rozpisanie odrębnego przetargu na wykorzystanie rewersu kart, bez poczynienia ustaleń w zakresie istnienia bądź braku innych niż rozpisanie odrębnego przetargu na wykorzystanie rewersu kary ubezpieczenia, czy też podjęcia starań o obniżenie zobowiązania pokrzywdzonej z tytułu przedmiotowej umowy. 2. obrazę przepisów postępowania mogąca mieć wpływ na treść wyroku. a art. 7 kpkpoprzez wyjście poza ramy swobodnej oceny dowodów i orzekanie dowolne, niezgodne z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego; b art. 7 kpki424 §1 pkt. 1 kpkpoprzez nie ustosunkowanie się i pominięcie w uzasadnieniu wyjaśnienia licznych rozbieżności wynikających z zeznań świadków przesłuchanych w toku przeprowadzonego postępowania; c art. 7 kpki424 §1 kpkpoprzez zamieszczenie w treści uzasadnienia stwierdzeń wzajemnie się wykluczających i tym samym sprzecznych z rozstrzygnięciem zawartym w sentencji zaskarżonego wyroku; d art. 7 kpki411 kpkpoprzez oparcie orzeczenia na okolicznościach nieujawnionych w toku rozprawy głównej, a to przez ustalenie że kwestią która przesądziła o postawienia zarzutów oskarżonemu jako jednemu z członków zarządu była arbitralnie pojmowana popularność; 3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść polegający na stwierdzeniu, że: a oskarżony dopełnił wszystkich ciążących na nim obowiązków dotyczących dbałości o mienie pokrzywdzonej w takim stopniu, że można mu było przypisać działanie w dobrej wierze mimo braku jakichkolwiek dowodów w tym zakresie; b zysk z tytułu zamieszczenia reklam na rewersach kart spowodował upustw wysokości 200 tys. zł – odzwierciedlony w treści aneksu z 18 czerwca 2001r, co pozostaje w sprzeczności z wnioskami (niekwestionowanymi przez sąd) płynącymi z opinii(...)oraz zeznaniami świadków. Powołując się na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uznanie oskarżonego za winnego zarzucanego mu czynuz jednoczesnym zasądzeniem roszczenia objętego powództwem cywilnym, względnie: o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. W pierwszej kolejności zwrócić uwagę należy na to, że wobec cofnięcia apelacji przez oskarżyciela posiłkowego, występującego także w charakterze powoda cywilnego ((...)wW.–(...)Oddziału Wojewódzkiego wK.), powyższy środek odwoławczy, postanowieniemz dnia 12 października 2006 roku pozostawiono bez rozpoznania, obciążając w tej części czyli w połowie oskarżyciela posiłkowego kosztami sądowymi postępowania odwoławczego (k. 3084 verte –3085). Ponadto za rozprawie odwoławczej w dniu 12.10.2006r. powód cywilny, nie zrzekając się roszczenia, cofnął pozew, na co zgodę wyraził obrońca oskarżonego. Mając w polu widzenia powyższą sytuację procesową niezbędne stało się, stosowanie do uregulowania wynikającego z przepisuart. 355 §1 kpcw zw. zart. 203 §1 i 3 kpciart. 70 kpk, zreformowanie pkt II zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania w przedmiocie powództwa cywilnego. Podkreślić bowiem należy to, że skoro przepisyRozdziału 7 kpknie regulują kwestii cofnięcia pozwu powództwa adhezyjnego, to stosownie do przepisuart. 70 kpkodpowiednie w tym zakresie winny mieć zastosowanie przepisykodeksu postępowania cywilnego, a co za tym idzie w sytuacji cofnięcia przez powoda pozwu na rozprawie, w tym też rozprawie odwoławczej bez zrzeczenia się roszczenia i za zgodą oskarżonego jako pozwanego lub jego obrońcy, niezbędne staje się zgodniez treścią przepisuart. 355 §1 kpcw zw. zart. 203 §1 i 3 kpcumorzenie postępowania w przedmiocie powództwa cywilnego, co może nastąpić w formie postanowienia zapadłego w toku rozprawy, bądź też w pewnych specyficznych sytuacjach, wyrokiem. Zwrócić uwagę należy i na to, że oskarżony nie zaskarżył wyroku Sądu Okręgowego, ani też jego uzasadnienia, a zatem za niekontrowersyjne dla stron, a tym samym pozostające poza sferą rozważań sądu odwoławczego, uznać należy te ustalenia faktyczne, które w toku postępowania merytorycznego stanowiły istotny element obrony. Mianowicie tak ogólnie sformułowaną tezę odnieść należy do okoliczności, czy sprzedaż powierzchni reklamowej przez(...)na rewersie elektronicznej karty ubezpieczenia zdrowotnego stanowiłoby prowadzenie, niedopuszczalnej ustawowo dla(...), działalności gospodarczej, a tym samym uznanie środków finansowych pochodzących z tej sprzedaży, jako uzyskanych w wyniku realizacji działalności gospodarczej, w rozumieniu obowiązującej w dacie zarzutuustawy o działalności gospodarczej. Sąd Okręgowy podejmując się szczegółowej wykładni prawnej tego zagadnienia, doszedł do przekonania, czemu dał wyraz w motywach pisemnych wyroku, że tego typu działalność nie nosiła cechy działalności gospodarczej, jako że nie była ona wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, a zatem w konsekwencji(...)mogła samodzielnie sprzedać potencjalnym podmiotom powierzchnię reklamową rewersu elektronicznej karty ubezpieczenia zdrowotnego (zwanej dalej(...)), bez potrzeby nieodpłatnego udostępniania tej powierzchni podmiotowi, który zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia (zwanych dalej SIWZ), wygrał przetarg na wytworzenie systemu kart ubezpieczenia zdrowotnego,w konkretnym wypadkufirmie (...) S.A.(zwanego dalej(...) S.A.). W tym fragmencie skoro, w konsekwencji wobec braku apelacji, oskarżony zgodził się z takimi ustaleniami, mimo odmiennych wyjaśnień, brak jest powodów do kontestowania przez Sąd Apelacyjny stanowiska faktyczno-prawnego, wyrażonego przez sąd meriti, jak również wywodów apelacji prokuratora właściwie odnoszących się do tej właśnie kwestii. Zwrócić natomiast w tym miejscu wstępnie należy uwagę na to, iż powyższa trudna prawniczo problematyka, na gruncie ustawy z 1988r. o działalności gospodarczej nie była jednoznacznie interpretowana, a definicja ustawowa działalności gospodarczej, jak słusznie podniósł Sąd Okręgowy i prokurator w apelacji wzbogacona była znamionami, wynikającymi z orzecznictwa SN i NSA, zapadającego w konkretnych, indywidualnie oznaczonych sprawach. Powyższe zatem w środowisku prawniczym rodziło możliwość różnej wykładni tego pojęcia, co mogło mieć niewątpliwie wpływ, na przyjęcie w zaskarżonym wyroku, w zachowaniu oskarżonego konstrukcji kontratypu błędu co do bezprawności. Zważyć ponadto należy i na to, że skoro prokurator na rozprawie odwoławczej, odstąpił od popierania zarzutu obrazyart. 410 kpk, zawartego w pkt 5 apelacji, to również i ta problematyka, wobec braku wykazania możliwości wpływu wskazanego tam uchybienia na treść zaskarżonego wyroku, pozostawała poza przedmiotem szczegółowych rozważań Sądu Apelacyjnego. Przechodząc natomiast do omówienia konkretnie wyartykułowanych zarzutów apelacji, zważyć należy na następujące kwestie: Wbrew retoryce omawianego środka odwoławczego, analiza całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, iż Sąd Okręgowy miał w polu widzenia wszystkie ujawnione w sprawie dowody i ocenił je w sposób chroniony zasadą określoną w przepisieart. 7 kpk, co pozwoliło na dokonanie prawidłowych ustaleń faktycznych. Ustalenia te będące w konsekwencji przedmiotem trafnej oceny prawnej zachowania oskarżonego są logiczne i zgodnez doświadczeniem życiowym, znajdując umocowanie w konkretnych dowodach. Stanowisko swe Sąd Okręgowy wyartykułował w czytelnym uzasadnieniu, które mimo pewnych, drobnych zastrzeżeń w postaci odstąpienia od szczegółowej analizy określonych dowodów, na co zwraca uwagę apelacja, w żadnej mierze nie aspiruje do dokumentu, sporządzonego wbrew wymogom, o jakich mowa w przepisieart. 424 kpki to w stopniu mogącym mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Trudno zgodzić się też z twierdzeniem prezentowanym przez prokuratora, że ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego została przeprowadzona przez Sąd Okręgowy wybiórczo i arbitralnie, z pominięciem dowodów, na których oskarżeniew głównej części zasadza przedstawiony oskarżonemu zarzut i to w taki sposób, że nie do przyjęcia byłaby podstawowa teza wynikająca z zaskarżonego wyroku, iż oskarżony w krytycznym czasie działał w warunkach kontratypu błędu co do bezprawności, o jakim mowa w przepisieart. 30 kk, co w szczególności dotyczyć może opinii biegłych z Instytutu Organizacji i Zarządzania w Przemyśle(...), czy też zeznań świadkaA. S. (2). Lektura uzasadnienia wyroku prowadzi do wniosku, że opinia biegłych(...)była przedmiotem analizy sądu meriti,a kardynalne wnioski z niej wypływające stanowiły dla tego sądu podstawę ustaleń. Wprawdzie Sąd Okręgowy nie omówił szczegółowo treści zeznańA. S. (2), uczestniczącego z ramienia Ministerstwa Zdrowia w opracowaniu standardu(...)we fragmencie w którym stwierdził on, że kwestia umieszczenia na niej reklamy nie była przedmiotem rozważań zespołu, czy też odpowiednich zapisów rozporządzeniaw tym przedmiocie, nie mniej jednak, powyższy fakt w żadnej mierze nie dezawuował możliwości umieszczenia logo reklamowego na rewersie(...), ani też nie stwierdzał, że niedopuszczalne było zastosowanie trybu zawartego w SIWZ,a będącego elementem procedury przetargowej. Zeznania tego świadka nie dawały odpowiedzi na pytanie, czy sprzedażą powierzchni reklamowej mogła zająć się ŚRKCh, a jeśli nie, to jak winna się ona zachować formułując warunki zamówienia dla kontrahentów którzy zgłosili się do procedury przetargowej na dostarczenie systemu kart ubezpieczenia zdrowotnego. Można natomiast odnieść wrażenie wręcz odwrotne od zapatrywań prezentowanych przez prokuratora, że brak stosownej reakcji Ministerstwa Zdrowia, czy to prawodawczej, czy też chociażby opiniotwórczej dotyczącej omawianej kwestii, w sytuacji niewątpliwie nowatorskiego przedsięwzięcia zainicjowanego przez oskarżonego, zmierzającego do monitorowania i ograniczenia kosztów na rynku usług medycznych, ułatwiającego też życie pacjentów, zdecydowanie przemawia za akceptacją stanowiska wyrażonego w zaskarżonym wyroku. W pełni uprawniona zatem wydaje się teza, że apelacja stanowi jedynie opozycyjny dla zaskarżonego wyroku głos polemiczny, którego argumenty sąd I instancji miał w polu widzenia i których też trafnie nie podzielił, uwalniając oskarżonego od odpowiedzialności karnej, stosownie do reguł wyznaczonych przepisemart. 30 kk. Brak jest podstaw do uznania, że Sąd Okręgowy procedując w niniejszej sprawie naruszył przepisart. 366 §1 kpk, oddalając wniosek o bezpośrednie przeprowadzenie dowodów z zeznań świadkówZ. K.,M. D., P.A. R.,D. L.,J. M.,Z. B.,T. S.,G. W.,M. B.iL. H., na okoliczność ewentualnego pozyskania środków finansowych dla celów kampanii wyborczej, a związanych z realizacją przedsięwzięcia ŚRKCh polegającego na zamówieniu w(...) S.A.kart ubezpieczenia zdrowotnego i nieodpłatnej rezygnacjiz powierzchni reklamowej, a następnie zakupu tej powierzchni przez(...) S.A.i (...) S.A., czego domagał się prokurator. W ocenie Sądu Apelacyjnego, słusznie Sąd Okręgowy uznał, że tak ogólnie sformułowana teza w aspekcie zarzutu aktu oskarżenia, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie, a zatem te okoliczności dla przedmiotowej sprawy nie mają istotnego przymiotu. Powyższe mogłoby mieć dla rozstrzygnięcia sprawy jedynie wówczas istotne znaczenie, gdyby wskazane wyżej dowody, chociażby w indywidualnych wypadkach, pozwoliły na wyprowadzenie podlegającej ocenie tezy, że oskarżony tak świadomie pokierował procedurą przetargową, w tym też odpowiednimi zapisami SIWZ, dostarczenia przez(...) S.A.dla(...)systemu kart ubezpieczenia zdrowotnego,a w szczególności zrezygnował z odpłatnego dla(...)wykorzystania ich rewersów przez potencjalnych reklamodawców, bądź też naruszył reguły staranności w tym zakresie, po to, aby świadomie wygenerować publiczne środki pieniężne, stanowiące zasoby(...), na finansowanie kampanii wyborczych w 2001 roku określonych osób, bądź ugrupowań politycznych. Z taką tezą absolutnie nie można się zgodzić i nie dostarczają po temu wiedzy dowody z zeznań wszystkich 10 świadków opisanych wyżej, a tym samym wymienionych w zarzucie 4 apelacji, co zarzut ten czyni niezasadnym. Wskazać należy tu, że zeznania pierwszych pięciu z wymienionych wyżej świadków (objętych procedurą poufności), w żadnym wypadku nie pozwalają na wyprowadzenie wniosków, do których odwoływał się prokurator, a dotyczą głównie realizacji procedury reklamowej na(...), z pominięciem już roli oskarżonego. Podobnie z zeznań świadkówZ. B.iT. S.przeczących, aby proponowali oniG. W.umieszczenie reklamy(...)na(...)po to, aby określone partie polityczne z tak pozyskanych środków miały fundusze na działalność wyborczą (k. 2923 – 2925; 2927 – 2929), nie wynika, by miał z tym procederem jakikolwiek związek oskarżonyA. S. (1)w kontekście okoliczności objętych zarzuconym mu czynem. Sąd Apelacyjny w toku postępowania odwoławczego, dążąc do weryfikacji stanowiska wyrażonego przez sąd meriti w konfrontacji z omawianym zarzutem apelacyjnym, uznał potrzebę bezpośredniego przeprowadzenia dowodu z zeznańM. B.,L. H.i w szczególnościG. W.(w związkuz załączonym do akt fragmentem jego wyjaśnień w innej sprawie k. 2931), tym bardziej, że dowody te, w przedmiotowej sprawie nie zostały w żaden sposób procesowo utrwalone na określonym etapie postępowania. ŚwiadkowieL. H.iM. B.zaprzeczyli, wbrew depozycjomG. W., aby wywierali na niego presję, iż poprzez stosownie umieszczenia logo reklamowego(...)na rewersie(...), w odpowiedzi na ofertę(...) SA, można było przeznaczyć, część uzyskanych w ten sposób środków na kampanię wyborczą określonych partii politycznych, z którymi byli związani. ŚwiadekG. W.w zeznaniach złożonych przed Sądem Apelacyjnymw dniu 23.11.2006r., wprawdzie potwierdził, że w tym zakresie był nagabywany przez świadkówS.,B.,H.iB., nie mniej jednak stanowczo zaprzeczył on, że związek z tym miał oskarżonyA. S. (1), któregow ogóle nie znał i z którym się nie kontaktował. Zeznał on też, żeA. S. (1)w rozmowach ze świadkami, o których mowa wyżej, nie był ujmowany jako osoba, która miałaby cokolwiek wiedzieć, że pieniądze od reklamodawców mogły być przeznaczone na kampanię wyborczą. W ocenie tego świadka, wskazane osoby nalegały na ewentualne wyprowadzenie przez niego na działalność polityczną pieniędzy(...), a nie(...), mimo że sam kontrakt, do którego odwoływał się świadekT. S.dziwił go, chociaż nie znał on bliżej realiów prawnych tej sprawy. Zatem i powyższe dowody nawet gdyby dać wiarę zeznaniom świadkaG. W., dotyczą okoliczności, nie związanych z zarzutem przedstawionymA. S. (1)w akcie oskarżenia. Dlatego też analiza wszystkich opisanych tu zeznań świadków pozwala przyjąć, iż nie ma racji prokurator zarzucając zaskarżonemu wyrokowi obrazęart. 366 §1 kpk, skoro dowody te nie zawierają informacji o okolicznościach mogących mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. W apelacji prokurator prezentując omawiany zarzut nie rozwinął go obszerniej w części motywacyjnej, co w istotny sposób utrudnia sądowi odwoławczemu szersze odniesienie się do niego. Przechodząc do rozważań odnośnie zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, że oskarżonyA. S. (1)działał w granicach kontratypu określonego w przepisieart. 30 kk, co miałoby mieć związek z wybiórczą oceną materiału dowodowego dokonaną przez sąd meriti, lansowanych w apelacji jako zarzuty podstawowe, to brak jest wystarczających przesłanek, aby podzielić w tej części argumentację omawianego środka odwoławczego. Wręcz odnieść można przeciwne wrażenie, iż to właśnie skarżący zaniechał obiektywnej oceny całokształtu ujawnionych dowodów, eksponując te fragmenty konkretnych dowodów, którew oderwaniu od kontekstu sprawy i całościowego na nią spojrzenia, mogą pozornie świadczyć o błędnym rozstrzygnięciu Sądu Okręgowego. W ocenie Sądu Apelacyjnego, w niniejszej sprawie istnieją pełne dowodowe podstawy do przyjęcia, że oskarżony w inkryminowanym czasie działałw usprawiedliwionym przekonaniu, że przepisy prawa nie pozwalają na rozpisanie odrębnego przetargu na wykorzystanie rewersu(...)dla celów reklamowych. W literaturze prawa karnego błąd co do prawnej oceny czynu opisany wart. 30 kkodnosi się do przypadku nieświadomości bezprawności czynu, która to okoliczność, kiedy uznać ją za usprawiedliwioną, wyłącza winę sprawcy, a tym samym przestępność takiego zachowania. W poszukiwaniu kryteriów usprawiedliwienia, wiodące jest kryterium tzw. wzorowego obywatela, pozwalające na udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy taki właśnie obywatel w analogicznej dla oskarżonego (sprawcy) sytuacji, posiadając stosowną wiedzę i doświadczenie rozpoznałby bezprawność czynu. W orzecznictwie stanowczo akcentuje się, iż aby mówić o ekskulpującej sprawcę sytuacji niezawinionej nieświadomości bezprawności czynu, sąd winien rozważyć dwa kryteria, a to obiektywne związane z kryterium miarodajnego obywatela oraz subiektywne, związane z oceną, czy miałby on możliwość uniknięcia błędu o jakim mowa. Konieczne jest zatem ustalenie, że sprawca w sposób usprawiedliwiony nie uświadamia sobie, że czynem swym naruszył przewidzianą prawem regułę postępowania, przy uwzględnieniu wykształcenia, poziomu intelektualnego, doświadczenia w podejmowaniu decyzji gospodarczych, wagi podejmowanej decyzji, złożoności problemu prawnego, możliwości wykorzystania odpowiednich służb prawnych. Podkreślić należy również i to, że nieporozumieniem jest utożsamianie błędu co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego z brakiem umiejętności właściwej wykładni treści przepisu, a co za tym idzie poprawnej interpretacji znaczenia zwrotów określających znamiona czynu (por. wyrok SN z dnia 26.07.2001r. sygn. akt V KKN 153/01 LEX nr 51846). Powyższy – akceptowany przez tut. skład – pogląd prawny wyrażony przez Sąd Najwyższy, pozwala przyjąć, że błąd co do wykładni konkretnego przepisu prawa rozpoznaje się na gruncie kontratypu o jakim mowa wart. 30 kk, a nieart. 28 kk, co tym samym w przypadku przyjęcia błędu nieusprawiedliwionego, nie daje podstaw do rozważań zachowania sprawcy przez pryzmat przepisu przewidującego łagodniejszą odpowiedzialność, np. zawierającego klauzulę nieumyślności. Nieusprawiedliwiona bowiem nieświadomość bezprawności czynu, nie zwalnia zatem od odpowiedzialności karnej, aczkolwiek umożliwia orzeczenie kary przy zastosowaniu dobrodziejstwa jej nadzwyczajnego złagodzenia. Przenosząc powyższe teoretyczne wywody na grunt przedmiotowej sprawy, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że sąd I instancji trafnie wyeksponowałi uzasadnił dowody, pozwalające w stosunku do oskarżonego racjonalnie zastosować instytucję o jakiej mowa w przepisieart. 30 kkin principio, uznając jego stan nieświadomości bezprawności za działanie w dobrej wierze, wyłączającej zawinienie. Niewątpliwie w krytycznym czasie oskarżony był dyrektorem i członkiem zarządu(...)wK.do obowiązków którego należała koordynacja prac zarządu oraz dbałość o realizację podstawowych celów(...), do których zaliczyć należy zapewnienie ubezpieczonym świadczeń medycznych, a także gromadzenia środków finansowych (do których można by zaliczyć chociażby wpływy ze sprzedaży powierzchni reklamowej, jeśli przyjąć, że nie byłaby to sprzecznaz ustawą działalność gospodarcza) i zarządzanie nimi. Nie może budzić też wątpliwości i to, że(...)nie mogły prowadzić działalności gospodarczej, a więc takiej, która ma zawodowy, a nie okazjonalny charakter, jest związana z osiągnięciem zysku, powtarzalna i wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Faktem jest i to, że oskarżony wraz z pozostałymi pracownikami, w tym i pozostałymi członkami zarządu(...), dążąc do wprowadzenia nowatorskiegow Polsce i dotychczas niestosowanego poza(...)systemu(...), zmierzał do obniżenia kosztów wdrożenia tego systemu, co wynika wprost z zeznań licznych świadków m.in. świadkaG. E., które to dowody nie zostały podważone przez oskarżyciela publicznego, ale też opinii biegłych(...)(k. 2898), co apelacja pomija. Powyższe ma niezwykle istotny wpływ na ocenę zachowania oskarżonego, jeśli przyjąć że to, ściśle wiązać należało ze świadomością potrzeby zminimalizowania kosztów wskazanego wyżej przedsięwzięcia, determinującą to zachowanie. Nie budzi wątpliwości, że odnośne zapisy SIWZ, umożliwiające wygrywającemu prawomocnie przetarg na dostarczenie systemu(...), w oparciuo decyzję właściwej komisji w skład której nie wchodził oskarżony, stwarzały oferentowi, w tym wypadku(...) S.A., umieszczenie na rewersie karty, logo reklamowego określonych podmiotów, co wymagało w formie aneksu do umowy zawartej 5.04.2001r. zatwierdzenia przez(...). Tym samym(...) S.A.miał możliwość odpłatnego zbycia tak wskazanej powierzchni pozyskanym przez siebie reklamodawcom i osiągnięcia z tego tytułu stosownego zysku z pominięciem(...). Wskazać jednak trzeba i na to – co właściwie eksponują motywy zaskarżonego wyroku – że oskarżony wraz z zespołem podległych mu pracowników już na etapie tworzenia SIWZ, rozważał możliwość samodzielnego wykorzystania przez(...)powierzchni reklamowej dla ograniczenia kosztów wdrażania systemu(...), konsultował ten problem nie tylko z funkcjonującym w ramach(...)Działem Prawnym, ale na co nie zwraca uwagi prokurator także z innymi Regionalnymi(...), uzyskując stanowcze i jednoznaczne odpowiedzi, że tego typu działalność byłaby zakazaną ustawowo działalnością gospodarczą. Twierdzenie zatem, że sąd I instancji pominął kwestie związane z uprzednim wdrożeniem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na pozyskanie reklamodawców przez specjalistyczną firmę i nie wyjaśnił jej dostatecznie, nie może się ostać, jeśli przyjąć, że w sytuacji ugruntowanej przez oskarżonego świadomości, że sprzedaż powierzchni rewersu(...)w celach reklamowych byłaby uznana za działalność gospodarczą, takie działanie byłoby zbyteczne. Nie ma też z tego punktu widzenia znaczenia fakt, iż odnośny zapis pkt IIo SIWZ, był krytykowany przez innych oferentów, co winno skłonić oskarżonego do uzyskania ekspertyzy prawnej od renomowanego podmiotu zewnętrznego na ten temat. Brak jest powodów do twierdzenia za prokuratorem, że oskarżony nie dołożył należytej staranności i nie zadośćuczynił swoim obowiązkom, skoro zaniechał stosownej ekspertyzy prawnej. Podkreślić należy to, że w ramach działania(...)oskarżony dysponował właściwie zorganizowanym działem prawnym, tworzonym przez radców prawnych, którym miał on prawo ufać, skoro reprezentowały ich osoby nie tylko kończące studia prawnicze, ale też takie, które odbyły specjalistyczną dla postępowań w sprawach gospodarczych aplikację i posiadały właściwe doświadczenie zawodowe. Problematyka oceny, czy określona działalność reklamowa stanowiła działalność gospodarczą, czy też nie, nie może być uznana jako realizująca obszar wiedzy nowatorskiej, wymagającej wybitnej i specjalistycznej wiedzy, wyrażonej ekspertyzą pisemną, a nie w formie opinii ustnej. W tej mierze za niczym nie poparte uznać należy twierdzenia prokuratora zawarte w apelacji, iż świadkowieK. L.iJ. S.zatrudnieni w charakterze radców prawnych w(...)byli słabymi prawnikami, którzy niestarannie wykonywali swą pracę i nie dysponowali odpowiednią wiedzą, czego nota bene świadomość musiałby mieć oskarżonyA. S. (1), gdyby chcieć czynić mu zarzuty. Wręcz przeciwnie nie sposób racjonalnie twierdzić, że problematyka zlecona im wówczas przerastała ich możliwości intelektualne i wiedzę prawniczą, a to że dokonali oni odmiennej wykładni określonej normy prawnej od interpretacji ustalonejw zaskarżonym wyroku, co nie może dziwić z punktu widzenia doświadczenia zawodowego, jako, że naturalną rzeczą jest możliwość odmiennej interpretacji określonej normy przez różnych prawników, w żadnym wypadku nie może kategorycznie podważać ich umiejętności zawodowych oraz zaufania jakim miał prawo obdarzać ich oskarżonytempore criminis. Tym samym w ocenie Sądu Apelacyjnego, brak jest podstaw do upatrywania zawinienia oskarżonego, w kontekście okoliczności usprawiedliwiających błądo jakim mowa wart. 30 kk, w odstąpieniu od uzyskania innej ekspertyzy prawnej, niewątpliwie wymagającej poniesienia dodatkowych kosztów. Zauważyć trzeba i to, że z zeznańZ. K.(k. 2609 verte – 2610) wynikało wprost, że w trakcie kontroli NIK nie stwierdził on w procedurze zamówienia publicznego, gdzie chodziło o SIWZ, żadnego naruszenia prawa, mimo że kwestia odstąpienia powierzchni reklamowej(...)była elementem kontroli w trakcie której nie stwierdzono cech niegospodarności. Także świadekA. J.(k. 2648 verte) stanowczo zeznał, że w toku kontroli przeprowadzonej przez organ nadzorczy, a mianowicie(...), zetknął się onz omawianą problematyką, uznając że nie budził zastrzeżeń zapis SIWZ, iż wygrywający kontrakt miał możliwość sprzedaży powierzchni reklamowej na rewersie(...), bowiem to sytuacja przeciwna mogłaby zostać uznana za sprzeczną zprawem działalność gospodarczą. Analiza zeznań A.K.(k. 2629 verte – 2630 verte) prowadzi z kolei do wniosku, że również wysocy urzędnicy Ministerstwa Zdrowia nie potrafili odpowiedzieć, czy odpłatne umieszczenie reklamy na rewersie(...)stanowi działalność gospodarczą(...), a problem ten z odpowiedzią pozytywną rozważano na łamach Krajowego Biuletynu(...). Świadek ten zaznaczyła, że w celu obniżenia kosztów wdrożenia systemu(...),(...)miała oszczędnie rozporządzać środkami finansowymi. Jeśli zatem mieć w polu widzenia naprowadzone wyżej dowody i rozważania, nie sposób przyjąć, że oskarżonyA. S. (1)swoim zachowaniem nie dopełnił starannie ciążących na nim, jako dyrektorze(...)obowiązków, zajmując się sprawami majątkowymi tej jednostki organizacyjnej. Tak jak pozostali pracownicy, miał on z logicznego punktu widzenia pełne prawo zakładać, że skoro niedopuszczalne jest samodzielne zbycie powierzchni reklamowej przez(...)na rewersie(...), jedyną formą obniżenia kosztów wdrożenia systemu, poprzez obniżenie kosztów karty jednostkowej, jest stworzenie wygrywającemu przetarg możliwości sprzedaży części jej powierzchni potencjalnym reklamodawcom, jeśli mieć na uwadze, że czynnikiem kalkulacji ceny oprócz kosztów materiału i wytworzonych usług jest również tzw. czynnik ryzyka, związanyz wdrożeniem w życie kontraktu na taką skalę i z założenia uznającego charakter pionierski. Oceny stanu tej świadomości, w dacie tworzenia SIWZ i zawarcia przez oskarżonego z(...) S.A.umowy z dnia 5.04.2001r., nie mogą istotnie zmienić trafne wg Sądu Okręgowego wnioski, wynikające z opinii biegłychInstytutu (...)(k. 2898, 2956 – 2960), że możliwość odpłatnego umieszczenia logo reklamowego na(...)scedowana na(...) SAnie miała faktycznie wpływu na obniżenie ceny jednostkowej kary, a związane było to ze spadkiem cen nośników, a tym samym zaniechanie tego samodzielnie przez(...)spowodowało utratę znacznych korzyści majątkowych, a konsekwencji szkodę. W tej mierze, skoro oskarżony posiadał ugruntowane przeświadczenie, że taka, a nie inna redakcja SIWZ, będzie wystarczająca z punktu widzenia zachowania reguł właściwego gospodarowania mieniem oraz procedur przetargowych (co nie zostało też podważone w trakcie kontroli), brak jest powodów do czynienia mu zarzutu, iż zawierając umowę z(...) S.A.z dnia 5.04.2001r., co stanowi końcową datę zarzucanego mu czynu, nie zaznaczył on w niej, czy też wcześniej w SIWZ, że oferent może sprzedać powierzchnię reklamową na rewersie(...), ale że zostanie to oficjalnie uwzględnione w cenie wytworzonej karty, proporcjonalnie do osiągniętego zysku. Reasumując stwierdzić zatem należy, że skoro oskarżony, posiadający niekontrowersyjną wiedzę menedżerską i medyczną, nie będąc prawnikiem, konsultował z zespołem pranym funkcjonującym w ramach(...)i składających się z osób należycie przygotowanych do wykonywania tego zawodu, którym miał prawo ufać, określony problem prawny (czy sprzedaż powierzchni reklamowej na rewersie elektronicznej karty ubezpieczenia zdrowotnego w drodze odrębnego przetargu, stanowi niedopuszczalną ustawowo dla(...)działalność gospodarczą), uzyskując błędną, chociażby wyrażoną ustnie, opinię opartą na chybionej wykładni przepisuart. 4 ust. 7 ustawy z dnia 6.02.1997r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, a nadto problem ten rozważał w takcie rozmów z przedstawicielami organów centralnych i innych, podobnych jednostek organizacyjnych, którzy ugruntowali go w przekonaniu ukształtowanym przez radców prawnych, co miało determinujące znaczenie dla podjęcia późniejszych decyzji o charakterze gospodarczym, to niewątpliwy błąd co do prawa w jego zachowaniu, nie sposób uznać za nieusprawiedliwiony w rozumieniuart. 30 kk, co uwalniało go tym samym od odpowiedzialności zart. 296 §1 i 3 kk. Oskarżony właściwie wykorzystał bowiem z punktu widzenia miarodajnego obywatela (osoby zobowiązanej do zajmowania się sprawami majątkowymi innej osoby) typowe sposoby uzyskania wiedzy prawniczej, bez błędu oceniając wybór osoby udzielającej takiej specjalistycznej informacji, co sprawia, że trafnie zachowanie takie uznane zostało jako realizujące pojęcie usprawiedliwionej nieświadomości bezprawności. W następstwie tego przyjęcie, że oskarżony nie posiadał w sposób niezawiniony przez siebie świadomości, że sprzedaż przez(...), którą kierował jako dyrektor, powierzchni reklamowej na rewersie(...), rejestrującej dane pacjenta oraz sposób jego leczenia, nie stanowi działalności gospodarczej, determinuje konkluzję, że zaniechanie w konsekwencji powyższego obowiązku i utrata znacznych korzyści z tego tytułu, nie może stanowić o realizacji przestępstwa nadużycia zaufania, o jakim mowa w przepisieart. 296 kk. Podzielając zatem w całości wywody i wnioski zaoferowane przez Sąd Okręgowy w motywach zaskarżonego wyroku (w tym też w zakresie, który nie znalazł szczegółowego odniesienia w niniejszym uzasadnieniu z uwagi na zakres skargi odwoławczej), a nadto argumentację przytoczoną przez obrońcę w odpowiedzi na apelację, sąd II instancji w retoryce rozpoznawanego środka odwoławczego, nie znalazł wystarczających powodów do wzruszenia omawianego wyroku, zgodniez intencją prokuratora. O kosztach sądowych postępowania odwoławczego orzeczono w oparciuo przepisart. 636 §1 kpk,art. 633 kpkiart. 637 §1 kpk. Na marginesie jedynie odnotować należy, że odwoływanie się przez prokuratora w końcowym fragmencie uzasadnienia apelacji do okoliczności mogących podważać bezstronność sądu meriti, uznać należy za swoiście brzmiące nadużycie, skoro oskarżyciel nie domagał się w związku z tym zmiany składu orzekającego tego sądu w stosownym czasie, zgodnie z regułami wyznaczonymi przez przepisart. 41 kpki nast.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000005127_XVII_AmE_000044_2006_Uz_2006-12-12_001

XVII AmE 44/06

2006-12-12 01:00:00.0 CET

2015-03-06 19:15:04.0 CET

2014-11-23 16:39:23.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmE 44/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 grudnia 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Wanda Czajkowska Protokolant: Marcin Piechuta po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2006 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania L. R. przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki o nałożenie kary pieniężnej na skutek odwołania L. R. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 6 lutego

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2006" xEditor="dsiliwoniuk" xToPage="5" xPublisher="dsiliwoniuk" xFlag="published" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000044" xVolType="15/450500/0005127/AmE"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt<xBx> XVII AmE 44/06</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 12 grudnia 2006 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText xALIGNx="left">w składzie:</xText> <xText xALIGNx="left">Przewodniczący: SSO Wanda Czajkowska</xText> <xText xALIGNx="left">Protokolant: Marcin Piechuta</xText> <xText xALIGNx="left">po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2006 roku w Warszawie</xText> <xText xALIGNx="left"> na rozprawie sprawy z odwołania <xAnon>L. R.</xAnon></xText> <xText xALIGNx="left">przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki</xText> <xText xALIGNx="left">o nałożenie kary pieniężnej</xText> <xText xALIGNx="left">na skutek odwołania <xAnon>L. R.</xAnon> od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 6 lutego 2006r., Nr <xAnon> (...)</xAnon> </xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>Oddala odwołani e</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText xALIGNx="left">zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 360 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego</xText> </xUnit> <xText xALIGNx="right">SSO Wanda Czajkowska</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (zw. URE) decyzją z dnia 6 lutego 2006r. Nr <xAnon>(...)</xAnon> wydaną na podstawie <xLexLink xArt="art. 56;art. 56 ust. 1;art. 56 ust. 1 pkt. 7" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 56 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne</xLexLink> (Dz. U. z 2003r. Nr 153, poz. 1504 ze zm.) nałożył na <xAnon>L. R.</xAnon> - wspólnika spółki cywilnej o nazwie <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>M.</xAnon> karę pieniężną w kwocie 60 000 zł za odmowę udzielenia informacji żądanych przez Prezesa URE na podstawie <xLexLink xArt="art. 28" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 28 ustawy Prawo energetyczne</xLexLink>.</xText> <xText>W uzasadnieniu wydanej decyzji Prezes URE podał, że pismem z dnia 21 stycznia 2005r. zwrócił się do <xAnon>L. R.</xAnon> o udzielenie informacji dotyczących zakupów i sprzedaży energii elektrycznej pochodzącej ze źródeł odnawialnych dokonanych w 2004r. w terminie do 18 lutego 2005r. W piśmie tym określono podstawę żądania w/w informacji tj. uzyskania danych do zbadania realizacji obowiązku przedsiębiorstwa energetycznego określonego w <xLexLink xArt="art. 9 a;art. 9 a ust. 1" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 9a ust. 1 ustawy Prawo energetyczne</xLexLink>. Pismo to zostało doręczone <xAnon>L. R.</xAnon> 4 lutego 2005r. <xAnon>L. R.</xAnon> nie udzielił odpowiedzi na w/w pismo.</xText> <xText>Prezes URE pismem z dnia 11 października 2005r. powiadomił <xAnon>L. R.</xAnon> o wszczęciu p- ko niemu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej ze względu na odmowę udzielenia informacji żądanych w piśmie z dnia 21 stycznia 2005r. oraz w związku z możliwością wystąpienia nieprawidłowości polegających na nieprzestrzeganiu przez niego w roku 2004 obowiązku zakupu wytwarzonej na terytorium RP energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.</xText> <xText>W piśmie zawiadamiającym o wszczęciu postępowania administracyjnego Prezes URE zwrócił się do <xAnon>L. R.</xAnon> nadto o przedstawienie stosownych wyjaśnień w sprawie w terminie 10 dni. <xAnon>L. R.</xAnon> otrzymał pismo z 11 października 2005r. w dniu 17 października 2005r.</xText> <xText><xAnon>L. R.</xAnon> nie udzielił wyjaśnień ani informacji żądanych przez Prezesa pismem z dnia 11 października 2005r.</xText> <xText>Prezes URE pismem z dnia 29 grudnia 2005r. zawiadomił <xAnon>L. R.</xAnon> o zakończeniu postępowania dowodowego i pouczył o jego uprawnieniach tj. o prawie</xText> <xText>zapoznania z materiałem dowodowym i wypowiedzenia co do zebranych dowodów oraz złożenia ewentualnych uwag i wyjaśnień w terminie 7 dni. <xAnon>L. R.</xAnon> otrzymał to pismo 4 stycznia 2006r. i nie złożył w ogóle odpowiedzi.</xText> <xText>Wydając decyzję o nałożeniu kary pieniężnej Prezes URE wskazał, że żądanie nadesłania informacji dotyczących prowadzonej przez <xAnon>L. R.</xAnon> działalności w zakresie obrotu energią elektryczną było uzasadnione treścią <xLexLink xArt="art. 28;art. 9 a" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 28 i 9a ustawy Prawo energetyczne</xLexLink>. Stosownie do w/w przepisów w roku 2004 przedsiębiorstwa zajmujące się obrotem energią elektryczną miały obowiązek zakupu energii wytworzonej w źródłach odnawialnych lub jej wytworzenia źródłach własnych, jeżeli dokonywały one sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom dokonującym zakupu na potrzeby własne i Prezes URE jest uprawniony do żądania od takich przedsiębiorstw informacji dotyczących takiej działalności gospodarczej.</xText> <xText>Przy ustalaniu wymiaru kary pieniężnej Prezes URE powołując się na fakt, że <xAnon>L. R.</xAnon> nie przesłał do Prezesa URE informacji o wysokości osiągniętego w roku 2004 przychodu z tytułu działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną mimo takiego obowiązku, przychód ten niezbędny do ustalenia wysokości kary został obliczony biorąc pod uwagę kwotę wpłaconą jako coroczną opłatę z tytułu uzyskania koncesji na obrót energią elektryczną. Wysokość tego przychodu wynosiła w 2004r. <xAnon>(...)</xAnon> zł i od tej kwoty wyliczona została kara pieniężna w wysokości <xAnon>(...)</xAnon> zł, która stanowi <xAnon>(...)</xAnon> przychodu i nie przekracza <xAnon>(...)</xAnon> przychodu (<xLexLink xArt="art. 56;art. 56 ust. 3;art. 56 ust. 6" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 56 ust. 3 i 6 ustawy Prawo energetyczne</xLexLink>). Prezes URE wskazał odnośnie wysokości nałożonej kary pieniężnej, że kara wymierzona w niższej wysokości nie spełniłaby swojej funkcji represyjnej w odniesieniu do przyszłych okresów rozliczeniowych <xAnon>L. R.</xAnon>.</xText> <xText>Od powyższej decyzji odwołanie złożył <xAnon>L. R.</xAnon>, zarzucając naruszenie przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">kodeksu postępowania administracyjnego</xLexLink> tj. <xLexLink xArt="art. 6;art. 7;art. 8;art. 9;art. 77;art. 77 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 6, 7, 8, 9, 77 § 1 kpa</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 56;art. 56 ust. 3" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 56 ust. 3 Prawa energetycznego</xLexLink>. Wskazując na powyższe przepisy <xAnon>L. R.</xAnon> wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji względnie o zmianę zaskarżonej decyzji i umorzenie postępowania w sprawie.</xText> <xText>W uzasadnieniu odwołania <xAnon>L. R.</xAnon> przyznał, że nie odpowiadał na pismo Prezesa URE z dnia 28 stycznia 2005r. Zakwestionował ustalenie Prezesa, że nigdy nie odmówił udzielenia informacji określonej w <xLexLink xArt="art. 28" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 28 Prawa energetycznego</xLexLink>. Podniósł w szczególności, że to organ administracji ma obowiązek zgromadzenia całego materiału dowodowego koniecznego do prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy przez przeprowadzenie z urzędu dowodów służących do ustalenia stanu faktycznego.</xText> <xText>Naruszenie <xLexLink xArt="art. 56;art. 56 ust. 3" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 56 ust. 3 Prawa energetycznego</xLexLink> wg <xAnon>L. R.</xAnon> polegało na wymierzeniu kary pieniężnej wg corocznej opłaty wpłaconej przez <xAnon>L. R.</xAnon> z tytułu koncesji na obrót energią elektryczną a nie wg art. 56 ust. 3 stanowiącego, że wysokość kary pieniężnej nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorstwa osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. Prezes URE nie ustalił wysokości przychodu osiągniętego przez niego w poprzednim roku podatkowym a wobec tego nie mógł obiektywnie ocenić jego możliwości finansowych.</xText> <xText>Na rozprawie w dniu 12 grudnia 2006r. <xAnon>L. R.</xAnon> sprecyzował wnioski odwołania w ten sposób, że wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, względnie o zmianę zaskarżonej decyzji w części dotyczącej wymierzonej kary pieniężnej, wniósł</xText> <xText>ozmniejszenie jej o <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Prezes URE w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania.</xText> <xText>Sąd Okręgowy uznał stan faktyczny ustalony w zaskarżonej decyzji za prawidłowy i przyjął ten stan faktyczny za ustalony w postępowaniu sądowym z następującymi uzupełnieniami:</xText> <xText>Prezes URE pismem z dnia 11 października 2005r. zawiadomił <xAnon>L. R.</xAnon> o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z odmową udzielenia informacji żądanych (na podstawie <xLexLink xArt="art. 28" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 28 ustawy Prawo energetyczne</xLexLink>) w piśmie z dnia 21 stycznia 2005r.. W w/w piśmie Prezes URE zwrócił się nadto do <xAnon>L. R.</xAnon> o przesłanie bilansu oraz rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa za lata 2003-2004 oraz oświadczenia o wysokości przychodu uzyskanego w 2004r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną (k. 13-15 akt administracyjnych). Pismo to zostało doręczone 17 października 2005r. (k. 16 akt administracyjnych), ale żadna odpowiedź, ani informacja w tym zakresie nie została złożona do akt postępowania administracyjnego przez <xAnon>L. R.</xAnon>.</xText> <xText>Również składając odwołanie od zaskarżonej decyzji <xAnon>L. R.</xAnon> nie udzielił żadnych informacji w tym zakresie.</xText> <xText>Sąd Okręgowy zważył, co następuje:</xText> <xText>Stosownie do <xLexLink xArt="art. 56;art. 56 ust. 1;art. 56 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 56 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo energetyczne</xLexLink> „karze pieniężnej podlega ten kto odmawia udzielenia informacji, o których mowa w <xLexLink xArt="art. 28" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 28</xLexLink>”. <xLexLink xArt="art. 28" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">Art. 28</xLexLink> stanowi, że „Prezes URE ma prawo wglądu do ksiąg rachunkowych przedsiębiorstwa energetycznego oraz może żądać przedstawienia informacji dotyczących wykonywanej przez to przedsiębiorstwo działalności gospodarczej w tym informacji o jego projektach inwestycyjnych, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych i innych informacji prawnie chronionych.”</xText> <xText>Przepisy <xLexLink xArt="art. 56;art. 28" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 56 i art. 28</xLexLink> wprowadzają zasadę zgodnie z którą Prezes URE jest uprawniony do żądania od przedsiębiorcy przekazywania mu informacji związanych z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą a w przypadku nie wykonania tego obowiązku przez przedsiębiorcę, Prezes URE został wyposażony w obowiązek nałożenia kary pieniężnej. Te obowiązki Prezesa URE są instrumentami umożliwiającymi mu wykonywanie i egzekwowanie nałożonych na niego obowiązków a określone w <xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 23 Prawa energetycznego</xLexLink>, który stanowi, że Prezes URE reguluje działalność przedsiębiorstw energetycznych zgodnie z ustawą i polityką energetyczną państwa, zmierzając do równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii (<xLexLink xArt="art. 23;art. 23 ust. 1" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 23 ust. 1</xLexLink>). Kara pieniężna przewidziana w <xLexLink xArt="art. 56" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 56 Prawa energetycznego</xLexLink> i nakładana przez Prezesa URE w drodze decyzji jest zatem sankcją nakładaną na przedsiębiorcę za to, że nie dopełnił obowiązku udzielenia na żądanie Prezesa URE informacji niezbędnych do realizacji przez Prezesa URE jego zadań ustawowych określonych w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">ustawie Prawo energetyczne</xLexLink>.</xText> <xText>W niniejszej sprawie Prezes URE zażądał od powoda udzielenia informacji (pismo z 21 stycznia 2005r.) o prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Powód nie udzielił w/w informacji na to żądanie Prezesa URE. Okoliczność ta w sprawie jest niesporna.</xText> <xText>Prezes URE nie otrzymał od <xAnon>L. R.</xAnon> żądanych informacji o prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Ustalenie tej okoliczności zdaniem Sądu jest wystarczająca dla przyjęcia, że <xAnon>L. R.</xAnon> nie wykonał obowiązku udzielenia Prezesowi URE informacji o prowadzonej działalności gospodarczej tj. że nastąpiła przeszkoda w osiągnięciu celu jakim było żądanie informacji i w konsekwencji do przyjęcia, że Prezes URE był uprawniony do wszczęcia postępowania przeciwko niemu o nałożeniu kary pieniężnej. Nie wykonanie bowiem obowiązku udzielenia żądanych informacji o prowadzonej działalności gospodarczej Prezesowi URE stanowiło zdaniem Sądu odmowę udzielenia odpowiedzi. Spełnione zostały też przesłanki do nałożenia kary pieniężnej na podstawie <xLexLink xArt="art. 56;art. 56 ust. 1;art. 56 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 56 ust. 1 pkt 6 Prawa energetycznego</xLexLink>.</xText> <xText>Skoro <xAnon>L. R.</xAnon> nie przedstawił wyjaśnień i informacji w toku postępowania administracyjnego na okoliczność osiągniętego przychodu (mimo żądania Prezesa URE - pismo Prezesa URE z dnia 11 października 2005r.) to Prezes URE był uprawniony do wymierzenia wysokości kary pieniężnej na podstawie posiadanego materiału dowodowego.</xText> <xText>Posiadany materiał dowodowy to dokumenty ustalające przychody <xAnon>L. R.</xAnon> na podstawie ostatniej opłaty uiszczonej przez <xAnon>L. R.</xAnon> z działalności koncesjonowanej w zakresie obrotu energią elektryczną.</xText> <xText>Wysokość wymierzonej kary pieniężnej, która jest sankcją za odmowę udzielenia informacji powinna zatem spełniać następujące przesłanki:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>represyjną, albowiem jest nakładana za naruszenie ustawowego obowiązku udzielania informacji na żądanie Prezesa URE,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>prewencyjną, albowiem ma zapobiegać podobnym naruszeniom w przyszłości</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName>i</xName> <xText>uniemożliwiać naruszanie tego obowiązku,</xText> </xUnit> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>dyscyplinującą, albowiem została przewidziana możliwość nałożenia kary pieniężnej przez Prezesa URE czyli powinna być dotkliwa.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Kara pieniężna w wysokości <xAnon>(...)</xAnon> zł zdaniem Sądu spełnia te przesłanki w odniesieniu do <xAnon>L. R.</xAnon>, którego postępowanie należy uznać z szczególnie naganne w zakresie udzielania informacji na żądanie Prezesa URE w niniejszym wypadku.</xText> <xText>Przychylić należy się do poglądu <xAnon>L. R.</xAnon>, że w postępowaniu dowodowym prowadzonym w postępowaniu administracyjnym jedną z podstawowych zasad tego postępowania jest zasada prawdy obiektywnej (<xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 kpa</xLexLink>) a zobowiązująca organ administracji publicznej do podejmowania wszelkich działań niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy przy uwzględnieniu interesu społecznego i słusznego interesu obywateli. Zasadę tę rozwija <xLexLink xArt="art. 77" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">Art. 77 kpa</xLexLink> nakładając na organ administracji obowiązek zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, czyli zakłada aktywność organu administracyjnego związaną z należytym wykorzystaniem istniejącego materiału dowodowego i poszukiwania innych dowodów a także dopuszczania wszystkich dowodów przedstawianych przez strony na istotne okoliczności sprawy. Z tego też względu w trakcie postępowania administracyjnego ma również zasadnicze znaczenie także zasada czynnego udziału strony w postępowaniu przez udzielanie informacji, wyjaśnień, zgłaszania zarzutów, wniosków dowodowych.</xText> <xText>W niniejszej sprawie <xAnon>L. R.</xAnon> w ogóle nie udzielił w sprawie żadnych wyjaśnień. W toku postępowania przed organem administracyjnym nie udzielił odpowiedzi na pisma Prezesa URE, nie składał żądanych wyjaśnień i informacji.</xText> <xText>W tej sytuacji należy uznać, że przy całkowitej bierności <xAnon>L. R.</xAnon> w toku postępowania przed Prezesem URE nie można przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym zostały naruszone przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">kpa</xLexLink> powołane w odwołaniu a dotyczące właśnie aktywnej roli organu administracyjnego w zbieraniu materiału dowodowego.</xText> <xText>Z tych względów i na podstawie <xLexLink xArt="art. 4;art. 7;art. 9(53);art. 9(53) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 4 7 9<xSUPx>53</xSUPx> § 1 kpc</xLexLink> odwołanie oddalono.</xText> <xText>O kosztach postępowania postanowiono na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 kpc</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wanda Czajkowska

Damian Siliwoniuk

Marcin Piechuta

Damian Siliwoniuk

Sygn. aktXVII AmE 44/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 grudnia 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Wanda Czajkowska Protokolant: Marcin Piechuta po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2006 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołaniaL. R. przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki o nałożenie kary pieniężnej na skutek odwołaniaL. R.od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 6 lutego 2006r., Nr(...) 1 Oddala odwołani e 2 zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 360 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego SSO Wanda Czajkowska UZASADNIENIE Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (zw. URE) decyzją z dnia 6 lutego 2006r. Nr(...)wydaną na podstawieart. 56 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne(Dz. U. z 2003r. Nr 153, poz. 1504 ze zm.) nałożył naL. R.- wspólnika spółki cywilnej o nazwie(...)wM.karę pieniężną w kwocie 60 000 zł za odmowę udzielenia informacji żądanych przez Prezesa URE na podstawieart. 28 ustawy Prawo energetyczne. W uzasadnieniu wydanej decyzji Prezes URE podał, że pismem z dnia 21 stycznia 2005r. zwrócił się doL. R.o udzielenie informacji dotyczących zakupów i sprzedaży energii elektrycznej pochodzącej ze źródeł odnawialnych dokonanych w 2004r. w terminie do 18 lutego 2005r. W piśmie tym określono podstawę żądania w/w informacji tj. uzyskania danych do zbadania realizacji obowiązku przedsiębiorstwa energetycznego określonego wart. 9a ust. 1 ustawy Prawo energetyczne. Pismo to zostało doręczoneL. R.4 lutego 2005r.L. R.nie udzielił odpowiedzi na w/w pismo. Prezes URE pismem z dnia 11 października 2005r. powiadomiłL. R.o wszczęciu p- ko niemu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej ze względu na odmowę udzielenia informacji żądanych w piśmie z dnia 21 stycznia 2005r. oraz w związku z możliwością wystąpienia nieprawidłowości polegających na nieprzestrzeganiu przez niego w roku 2004 obowiązku zakupu wytwarzonej na terytorium RP energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. W piśmie zawiadamiającym o wszczęciu postępowania administracyjnego Prezes URE zwrócił się doL. R.nadto o przedstawienie stosownych wyjaśnień w sprawie w terminie 10 dni.L. R.otrzymał pismo z 11 października 2005r. w dniu 17 października 2005r. L. R.nie udzielił wyjaśnień ani informacji żądanych przez Prezesa pismem z dnia 11 października 2005r. Prezes URE pismem z dnia 29 grudnia 2005r. zawiadomiłL. R.o zakończeniu postępowania dowodowego i pouczył o jego uprawnieniach tj. o prawie zapoznania z materiałem dowodowym i wypowiedzenia co do zebranych dowodów oraz złożenia ewentualnych uwag i wyjaśnień w terminie 7 dni.L. R.otrzymał to pismo 4 stycznia 2006r. i nie złożył w ogóle odpowiedzi. Wydając decyzję o nałożeniu kary pieniężnej Prezes URE wskazał, że żądanie nadesłania informacji dotyczących prowadzonej przezL. R.działalności w zakresie obrotu energią elektryczną było uzasadnione treściąart. 28 i 9a ustawy Prawo energetyczne. Stosownie do w/w przepisów w roku 2004 przedsiębiorstwa zajmujące się obrotem energią elektryczną miały obowiązek zakupu energii wytworzonej w źródłach odnawialnych lub jej wytworzenia źródłach własnych, jeżeli dokonywały one sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom dokonującym zakupu na potrzeby własne i Prezes URE jest uprawniony do żądania od takich przedsiębiorstw informacji dotyczących takiej działalności gospodarczej. Przy ustalaniu wymiaru kary pieniężnej Prezes URE powołując się na fakt, żeL. R.nie przesłał do Prezesa URE informacji o wysokości osiągniętego w roku 2004 przychodu z tytułu działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną mimo takiego obowiązku, przychód ten niezbędny do ustalenia wysokości kary został obliczony biorąc pod uwagę kwotę wpłaconą jako coroczną opłatę z tytułu uzyskania koncesji na obrót energią elektryczną. Wysokość tego przychodu wynosiła w 2004r.(...)zł i od tej kwoty wyliczona została kara pieniężna w wysokości(...)zł, która stanowi(...)przychodu i nie przekracza(...)przychodu (art. 56 ust. 3 i 6 ustawy Prawo energetyczne). Prezes URE wskazał odnośnie wysokości nałożonej kary pieniężnej, że kara wymierzona w niższej wysokości nie spełniłaby swojej funkcji represyjnej w odniesieniu do przyszłych okresów rozliczeniowychL. R.. Od powyższej decyzji odwołanie złożyłL. R., zarzucając naruszenie przepisówkodeksu postępowania administracyjnegotj.art. 6, 7, 8, 9, 77 § 1 kpaorazart. 56 ust. 3 Prawa energetycznego. Wskazując na powyższe przepisyL. R.wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji względnie o zmianę zaskarżonej decyzji i umorzenie postępowania w sprawie. W uzasadnieniu odwołaniaL. R.przyznał, że nie odpowiadał na pismo Prezesa URE z dnia 28 stycznia 2005r. Zakwestionował ustalenie Prezesa, że nigdy nie odmówił udzielenia informacji określonej wart. 28 Prawa energetycznego. Podniósł w szczególności, że to organ administracji ma obowiązek zgromadzenia całego materiału dowodowego koniecznego do prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy przez przeprowadzenie z urzędu dowodów służących do ustalenia stanu faktycznego. Naruszenieart. 56 ust. 3 Prawa energetycznegowgL. R.polegało na wymierzeniu kary pieniężnej wg corocznej opłaty wpłaconej przezL. R.z tytułu koncesji na obrót energią elektryczną a nie wg art. 56 ust. 3 stanowiącego, że wysokość kary pieniężnej nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorstwa osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. Prezes URE nie ustalił wysokości przychodu osiągniętego przez niego w poprzednim roku podatkowym a wobec tego nie mógł obiektywnie ocenić jego możliwości finansowych. Na rozprawie w dniu 12 grudnia 2006r.L. R.sprecyzował wnioski odwołania w ten sposób, że wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, względnie o zmianę zaskarżonej decyzji w części dotyczącej wymierzonej kary pieniężnej, wniósł ozmniejszenie jej o(...) Prezes URE w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania. Sąd Okręgowy uznał stan faktyczny ustalony w zaskarżonej decyzji za prawidłowy i przyjął ten stan faktyczny za ustalony w postępowaniu sądowym z następującymi uzupełnieniami: Prezes URE pismem z dnia 11 października 2005r. zawiadomiłL. R.o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z odmową udzielenia informacji żądanych (na podstawieart. 28 ustawy Prawo energetyczne) w piśmie z dnia 21 stycznia 2005r.. W w/w piśmie Prezes URE zwrócił się nadto doL. R.o przesłanie bilansu oraz rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa za lata 2003-2004 oraz oświadczenia o wysokości przychodu uzyskanego w 2004r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną (k. 13-15 akt administracyjnych). Pismo to zostało doręczone 17 października 2005r. (k. 16 akt administracyjnych), ale żadna odpowiedź, ani informacja w tym zakresie nie została złożona do akt postępowania administracyjnego przezL. R.. Również składając odwołanie od zaskarżonej decyzjiL. R.nie udzielił żadnych informacji w tym zakresie. Sąd Okręgowy zważył, co następuje: Stosownie doart. 56 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo energetyczne„karze pieniężnej podlega ten kto odmawia udzielenia informacji, o których mowa wart. 28”.Art. 28stanowi, że „Prezes URE ma prawo wglądu do ksiąg rachunkowych przedsiębiorstwa energetycznego oraz może żądać przedstawienia informacji dotyczących wykonywanej przez to przedsiębiorstwo działalności gospodarczej w tym informacji o jego projektach inwestycyjnych, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych i innych informacji prawnie chronionych.” Przepisyart. 56 i art. 28wprowadzają zasadę zgodnie z którą Prezes URE jest uprawniony do żądania od przedsiębiorcy przekazywania mu informacji związanych z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą a w przypadku nie wykonania tego obowiązku przez przedsiębiorcę, Prezes URE został wyposażony w obowiązek nałożenia kary pieniężnej. Te obowiązki Prezesa URE są instrumentami umożliwiającymi mu wykonywanie i egzekwowanie nałożonych na niego obowiązków a określone wart. 23 Prawa energetycznego, który stanowi, że Prezes URE reguluje działalność przedsiębiorstw energetycznych zgodnie z ustawą i polityką energetyczną państwa, zmierzając do równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii (art. 23 ust. 1). Kara pieniężna przewidziana wart. 56 Prawa energetycznegoi nakładana przez Prezesa URE w drodze decyzji jest zatem sankcją nakładaną na przedsiębiorcę za to, że nie dopełnił obowiązku udzielenia na żądanie Prezesa URE informacji niezbędnych do realizacji przez Prezesa URE jego zadań ustawowych określonych wustawie Prawo energetyczne. W niniejszej sprawie Prezes URE zażądał od powoda udzielenia informacji (pismo z 21 stycznia 2005r.) o prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Powód nie udzielił w/w informacji na to żądanie Prezesa URE. Okoliczność ta w sprawie jest niesporna. Prezes URE nie otrzymał odL. R.żądanych informacji o prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Ustalenie tej okoliczności zdaniem Sądu jest wystarczająca dla przyjęcia, żeL. R.nie wykonał obowiązku udzielenia Prezesowi URE informacji o prowadzonej działalności gospodarczej tj. że nastąpiła przeszkoda w osiągnięciu celu jakim było żądanie informacji i w konsekwencji do przyjęcia, że Prezes URE był uprawniony do wszczęcia postępowania przeciwko niemu o nałożeniu kary pieniężnej. Nie wykonanie bowiem obowiązku udzielenia żądanych informacji o prowadzonej działalności gospodarczej Prezesowi URE stanowiło zdaniem Sądu odmowę udzielenia odpowiedzi. Spełnione zostały też przesłanki do nałożenia kary pieniężnej na podstawieart. 56 ust. 1 pkt 6 Prawa energetycznego. SkoroL. R.nie przedstawił wyjaśnień i informacji w toku postępowania administracyjnego na okoliczność osiągniętego przychodu (mimo żądania Prezesa URE - pismo Prezesa URE z dnia 11 października 2005r.) to Prezes URE był uprawniony do wymierzenia wysokości kary pieniężnej na podstawie posiadanego materiału dowodowego. Posiadany materiał dowodowy to dokumenty ustalające przychodyL. R.na podstawie ostatniej opłaty uiszczonej przezL. R.z działalności koncesjonowanej w zakresie obrotu energią elektryczną. Wysokość wymierzonej kary pieniężnej, która jest sankcją za odmowę udzielenia informacji powinna zatem spełniać następujące przesłanki: - represyjną, albowiem jest nakładana za naruszenie ustawowego obowiązku udzielania informacji na żądanie Prezesa URE, prewencyjną, albowiem ma zapobiegać podobnym naruszeniom w przyszłości i uniemożliwiać naruszanie tego obowiązku, - dyscyplinującą, albowiem została przewidziana możliwość nałożenia kary pieniężnej przez Prezesa URE czyli powinna być dotkliwa. Kara pieniężna w wysokości(...)zł zdaniem Sądu spełnia te przesłanki w odniesieniu doL. R., którego postępowanie należy uznać z szczególnie naganne w zakresie udzielania informacji na żądanie Prezesa URE w niniejszym wypadku. Przychylić należy się do pogląduL. R., że w postępowaniu dowodowym prowadzonym w postępowaniu administracyjnym jedną z podstawowych zasad tego postępowania jest zasada prawdy obiektywnej (art. 7 kpa) a zobowiązująca organ administracji publicznej do podejmowania wszelkich działań niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy przy uwzględnieniu interesu społecznego i słusznego interesu obywateli. Zasadę tę rozwijaArt. 77 kpanakładając na organ administracji obowiązek zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, czyli zakłada aktywność organu administracyjnego związaną z należytym wykorzystaniem istniejącego materiału dowodowego i poszukiwania innych dowodów a także dopuszczania wszystkich dowodów przedstawianych przez strony na istotne okoliczności sprawy. Z tego też względu w trakcie postępowania administracyjnego ma również zasadnicze znaczenie także zasada czynnego udziału strony w postępowaniu przez udzielanie informacji, wyjaśnień, zgłaszania zarzutów, wniosków dowodowych. W niniejszej sprawieL. R.w ogóle nie udzielił w sprawie żadnych wyjaśnień. W toku postępowania przed organem administracyjnym nie udzielił odpowiedzi na pisma Prezesa URE, nie składał żądanych wyjaśnień i informacji. W tej sytuacji należy uznać, że przy całkowitej biernościL. R.w toku postępowania przed Prezesem URE nie można przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym zostały naruszone przepisykpapowołane w odwołaniu a dotyczące właśnie aktywnej roli organu administracyjnego w zbieraniu materiału dowodowego. Z tych względów i na podstawieart. 4 7 953§ 1 kpcodwołanie oddalono. O kosztach postępowania postanowiono na podstawieart. 98 kpc.

15/450500/0005127/AmE

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000005127_XVII_AmA_000102_2005_Uz_2006-12-07_001

XVII AmA 102/05

2006-12-07 01:00:00.0 CET

2017-05-18 22:00:34.0 CEST

2017-07-04 16:44:46.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmA 102/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 7 grudnia 2006r. Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR. (del.) Witold Rękosiewicz Protokolant: apl. adw. Tomasz Kozłowski po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2006r. w Warszawie sprawy z powództwa A. W. i (...) s. c. z/s w P. przeciwko Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Kon

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Iwona Lubańska" xPublisher="ilubanska" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2005" xEditor="enarog" xToPage="8" xFlag="published" xEditorFullName="Ewa Naróg" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000102" xVolType="15/450500/0005127/AmA"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmA 102/05</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 7 grudnia 2006r.</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:</xText> <xText xALIGNx="left">Przewodniczący: SSR. (del.) Witold Rękosiewicz</xText> <xText xALIGNx="left"> Protokolant: apl. adw. Tomasz Kozłowski</xText> <xText xALIGNx="left"> po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2006r. w Warszawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>A. W.</xAnon> i <xAnon> (...) s. c.</xAnon> z/s w <xAnon>P.</xAnon></xText> <xText xALIGNx="left">przeciwko Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów</xText> <xText>na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsu­mentów</xText> <xText>z dnia 29 lipca 2005r. Nr <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Oddala odwołanie</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Zasądza solidarnie od <xAnon> (...) s. c.</xAnon> z/s w <xAnon>P.</xAnon> na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia) ty­tułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xText xALIGNx="right">SSR. (del.) Witold Rękosiewicz</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów decyzją z dnia 29.07.2005r. nr <xAnon> (...)</xAnon>, po przeprowadzeniu z urzędu postępowania w</xText> <xText>sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów uznał, że dzia­łania <xAnon>A. W.</xAnon> i <xAnon>P. K.</xAnon> wspólników <xAnon> spółki cywilnej (...)</xAnon> z/s w <xAnon>P.</xAnon> (zwanych dalej Przedsiębiorcami lub powodami) polegające na:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>obciążeniu konsumentów kosztami windykacji zobowiązań,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText xALIGNx="left">obciążeniu konsumentów dodatkową opłatą z tytułu tzw. „bezzasad­nych odwołań”,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText xALIGNx="left">obciążeniu konsumentów tzw. opłatą manipulacyjną związaną z wpłynięciem odwołania</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>stanowią praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów o której mówi <xLexLink xArt="art. 23 a;art. 23 a ust. 1" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 23a ust 1 ustawy z dnia 15.12.2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (tekst jednolity Dz. U. z 2003r., nr 86, poz. 804 ze zm.) polegającą na bezpraw­nym działaniu godzącym w interesy konsumentów oraz, że działania wyżej wymienionych osób polegające na zawieraniu w kierowanych do konsumentów wezwaniach do zapłaty wprowadzających konsumentów w błąd informacji, iż w przypadku nie wpłacenia wskazanej kwoty sprawa zostanie przekazana „samo­dzielnemu windykatorowi, który ma podpisaną umowę z <xAnon> (...) s. c.</xAnon> o ściąganiu należności” oraz „o zadłużeniu poinformowany zostanie <xAnon> (...)</xAnon> (<xAnon> Bank (...)</xAnon>)”stanowią praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mówi art. 23a ust 2 ustawy o ochronie (...) polegającą na naruszeniu obowiązku udzielenia konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji i nakazał zaniechania ich stosowania.</xText> <xText>Swoją decyzję Prezes UOKiK oparł na ustaleniu, że działania Przedsiębiorców polegające na obciążeniu konsumentów kosztami windykacji oraz nakładaniu na konsumentów dodatkowej opłaty z tytułu tzw. „bezzasadnych odwołań” bądź tzw. opłaty manipulacyjnej związanej z wpłynięciem odwołania są pozbawione podstaw prawnych.</xText> <xText>Odnośnie drugiej zarzucanej praktyki Prezes UOKiK stwierdził, że w kierowa­nych do konsumentów wezwaniach do zapłaty Przedsiębiorcy podają nieprawdziwą i nierzetelne informacje mające na celu zastraszenie konsumentów, wy­wołanie u nich uczucia leku oraz wywarcie presji psychicznej, pod wpływem której konsumenci zapłacą wskazaną w wezwaniu kwotę.</xText> <xText>Zdaniem Prezesa UOKiK Przedsiębiorcy stosując zarzucaną praktykę narusza­jącą dobre obyczaje w relacjach z konsumentami, wykorzystują ich nieświado­mość, aby zastraszyć konsumentów, co należy uznać za bezprawne działanie stanowiące praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, ponieważ jest podejmowane w stosunku, do nieograniczonego z góry i bardzo licznego kręgu podmiotów.</xText> <xText>W złożonym odwołaniu powodowie zarzucili Prezesowi UOKiK dokonanie na podstawie ustalonego stanu faktycznego błędnej interpretacji przepisów prawa. Zaskarżonej decyzji zarzucili naruszenie prawa materialnego przez błędną wy­kładnię art. 23 ust 1 ustawy o ochronie (...) przez przyjęcie, że Prezes UOKiK ma legitymację prawną do prowadzenia postępowania w interesie konsumentów oraz art. 23a ust 2 ustawy o ochronie (...) przez przyjęcie, że powodowie nie mają prawa w wezwaniach wskazywać dodatkowych, określonych ryczałtowo kosztów windykacji, jakie ponoszą w związku z prowadzonym przez nich po­stępowaniem windykacyjnym oraz przez przyjęcie, iż powodowie naruszają zbiorowe interesy konsumentów poprzez wprowadzenie w błąd konsumentów zamieszczając w wezwaniach klauzule „o zadłużeniu poinformowany zostanie <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Powodowie wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i zasądzenie kosz­tów postępowania. W uzasadnieniu odwołania skarżący podnieśli, że osoby, do których kierowane są wezwania do zapłaty opłaty dodatkowej nie mają przy­miotu konsumenta w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 22(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 22<xSUPx>1</xSUPx> kodeksu cywilnego</xLexLink>. Ponadto w spra­wie nie doszło do naruszenia zbiorowego interesu konsumentów a działania po­wodów nie noszą znamion bezprawności i w żaden sposób nie naruszają zbio­rowego interesu konsumentów. Powodowie oświadczyli, że po wszczęciu postę­powania przez Prezesa UOKiK nie obciążają ukaranych osób z tytułu tzw. bez­</xText> <xText>zasadnych odwołań oraz żadnymi opłatami manipulacyjnymi związanymi z wpłynięciem odwołania.</xText> <xText>Powodowie oświadczyli też, że wykreślą w stosowanych wezwaniach klauzulę dotyczącą „przekazywania spraw samodzielnemu, windykatorowi, który ma podpisaną umowę z <xAnon> (...)</xAnon>. Nadal, jednak stoją na stanowisku, że po­zwany nie ma legitymacji do występowania w sprawie.</xText> <xText>W ocenie powodów brak statusu konsumenta osób ukaranych za naruszenie przepisów przewozowych prowadzi do wykluczenia art. 23a ust 1 zd 1 ustawy o ochronie (...) jako podstawy wydania decyzji w sprawie. Sam Prezes UOKiK nie jest więc upoważniony do działania w interesie ukaranych osób. Powodowie wskazali, że posiadają upoważnienia od przewoźników do podejmowania okre­ślonych działań, lecz działania te wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek.</xText> <xText>Uważają, że w następstwie przekazanych im uprawnień stają się w zamian za przewoźników stroną stosunku prawnego a nałożenie opłaty dodatkowej rodzi między ukaranym i powodami odrębny od umowy przewozu stosunek prawny. Powodowie wskazali, że opłata dodatkowa jest karą wynikającą z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19840530272" xTitle="Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 53, poz. 272">ustawy z dnia 15.11.1984r. Prawo przewozowe</xLexLink> (tekst jednolity Dz. U. z 2000r. nr 50, poz. 601 ze zm.) i przepisów wykonawczych jednak w momencie nakładania kary ukara­ny nie dokonuje czynności prawnej co prowadzi do wniosku, że do zaistniałego stanu faktycznego nie ma zastosowania <xLexLink xArt="art. 22(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 22<xSUPx>1</xSUPx> kc.</xLexLink> Swoje postępowanie Przed­siębiorcy porównali do działań policji lub straży miejskiej nakładających man­daty na osoby naruszające przepisy prawa.</xText> <xText>Ponieważ opłata dodatkowa, wezwanie do zapłaty i postępowanie windykacyjne dotyczą ściśle określonej osoby powodowie stanęli na stanowisku, że ich działa­nie nie narusza zbiorowego interesu konsumentów, lecz dotyczy sumy indywi­dualnych interesów konsumentów.</xText> <xText>Na taką ocenę nie ma wpływu fakt, że działanie powodów ma charakter maso­wy. Podejmowane przez nich czynności nie są w ocenie Przedsiębiorców skie­</xText> <xText>rowane do nieograniczonego kręgu osób, lecz do osób określonych indywidual­nie. Powyższe stanowisko uzasadnia zarzut naruszenia zaskarżoną decyzją art. 23 ust 1 zd 2 ustawy o ochronie.</xText> <xText>Skarżący nie uznali stawianych w decyzji zarzutów o naruszaniu zbiorowych interesów konsumentów przez bezprawne działanie polegające na obciążaniu konsumentów zryczałtowanymi opłatami windykacyjnymi i wprowadzenie w błąd konsumentów przez informowanie w wezwaniach do zapłaty, iż o zadłuże­niu zostanie poinformowany <xAnon> (...)</xAnon>. Nie zgodzili się też z Prezesem UOKiK, że nakładanie na osoby ukarane kosztów windykacyjnych jest bezprawne. W ich ocenie koszty te są związane z zasadami odpowiedzialności odszkodowawczej określonej w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksie cywilnym</xLexLink>, ponieważ osoba ukarana otrzymuje w chwili kontroli druk opłaty dodatkowej kredytowej i jest poinformowana o czynno­ściach, które mogą podjąć powodowie. Zamieszczane w wezwaniach do zapłaty wskazanych w decyzji przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kc</xLexLink> z wyjątkiem <xLexLink xArt="art. 486" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 486 kc</xLexLink> uważają za zgodne z prawem. Brak zapłaty w terminie przez osobę ukaraną opłaty dodatkowej prowadzi do podjęcia przez powodów działań wynikających z powołanych w wezwaniu przepisów zmierzających do wyegzekwowania roszczenia, do czego w ich ocenie przedsiębiorcy są upoważnieni. W swoich wezwaniach domagają się od osób ukaranych naprawienia szkody w postaci naliczania zryczałtowa­nych kosztów windykacyjnych. Jednocześnie podkreślają, że w przypadku braku zapłaty sprawa zgodnie z informacją wynikającą z wezwania zostanie skierowa­na do Sądu. Osoba ukarana jest więc należycie poinformowana o skutkach nie- ziszczenia opłaty dodatkowej. Swoje działanie powodowie ocenili, więc jako niemające bezprawnego charakteru oraz polegające na udzielaniu osobom uka­ranym rzetelnej i prawdziwej informacji nie wprowadzającej nikogo w błąd.</xText> <xText>Nie mogą wobec tego być karami za podejmowane działania zmierzające do za­płaty opłaty dodatkowej przez osoby naruszające przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19840530272" xTitle="Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 53, poz. 272">prawa przewozowe</xLexLink>­go, jeśli działania te pozostają w zgodzie z obowiązującym prawem.</xText> <xText>Powodowie nie zgodzili się ze stanowiskiem Prezesa UOKiK, co do oceny kosz­tów związanych z monitorowaniem zadłużenia czy dochodzeniem roszczenia jako kosztów należących do prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, które nie mogą obciążyć konsumentów. Wskazali, że zaliczenie określonych wydatków do kosztów prowadzenia działalności nie przeszkadza, by wydatkiem tym obciążyć osobę, która samym działaniem przyczyniła się do ich powstania. Wynika to w ocenie powodów z przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink>, ponieważ wy­syłając wezwanie listem poleconym ponoszą koszty, których zwrotu mogą żądać jako odszkodowania.</xText> <xText>Zdaniem przedsiębiorców zawarta w wezwaniu informacja o powiadomieniu o braku zapłaty <xAnon> (...)</xAnon> nie jest nieprawdziwa, ponieważ dotyczy jedynie istnienia możliwości dokonania tego zawiadomienia, jeśli powodowie zdecydują się to uczynić.</xText> <xText>Analogiczna sytuacja zachodzi w odniesieniu do informacji o przekazaniu spra­wy do prawnika lub samodzielnego windykatora. Ponadto okoliczność, że więk­szość kwot nie przekracza 200 zł nie przesądza o braku po stronie powodów uprawnienia do zamieszczania w wezwaniach zakwestionowanych informacji. Pozwany Prezes UOKiK, wniósł o oddalenie odwołania. Stwierdził, iż mimo złożenia przez powodów w odwołaniu oświadczenia o uznaniu za zasadne czę­ści zarzutów organu antymonopolowego i zaprzestaniu stosowania w praktyce określonych działań od początku 2005r. przedsiębiorcy nadal prowadzą działa­nia, które uznał za niedozwolone, o czym świadczą zebrane dowody (k. 489 akt adm.). Za niezasadne uznał pozwany twierdzenie o braku naruszenia przez po­wodów zbiorowych interesów konsumentów. Podniósł, że bezprawna praktyka przedsiębiorców może dotknąć nieograniczonej liczby osób, wszystkich ukara­nych za przejazd bez biletu. Skonstruowany przez powodów system nie dotyczy sytuacji wyjątkowych wynikających z błędnego naliczania opłaty dodatkowej za przejazd bez ważnego biletu, lecz naliczania kosztów prowadzonej działalności dotyczących nieoznaczonej liczby konsumentów.</xText> <xText>W podobny sposób Prezes UOKiK ocenił argumenty, że o istnieniu podstaw żądania zapłaty i jej wysokości rozstrzyga ostatecznie Sąd. Zauważył, że stoso­wane przez powodów metody nastawione są na wywarcie presji psychicznej oraz wzbudzenie w konsumentach błędnego przekonania, iż brak uiszczenia żą­danych opłat sprowadzi na nich niekorzystne konsekwencje.</xText> <xText>Odnośnie zarzutu naruszenia prawa materialnego Prezes UOKiK wskazał, że w decyzji zakwestionował istnienie uprawnienia powodów do naliczania zryczał­towanych opłat, więc fakt niekwestionowania sposobu ich naliczania nie ma w tej sytuacji żadnego znaczenia. Zaznaczył, że podejmowane działania zmierza­jące do wyegzekwowania opłaty dodatkowej muszą być zgodne z obowiązują­cym prawem, ale czynności powodów nie spełniają tej przesłanki. W szczegól­ności naliczanie zryczałtowanych opłat windykacyjnych nie znajduje podstaw w przepisach <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink> dotyczących odsetek za zwłokę i określających zasady odszkodowania.</xText> <xText>Pozwany nie zgodził się tez z zarzutami powodów dotyczącymi braku możliwo­ści zastosowania w sprawie definicji konsumenta zawartej w <xLexLink xArt="art. 22(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 22<xSUPx>1</xSUPx> kc.</xLexLink> Przed­stawioną przez powodów analogię ich działań z pracą policji i straży miejskiej uznał, za niezasługującą na uwzględnienie tak samo jak twierdzenie o znajdują­cych się w aktach prawomocnych orzeczeniach sądu świadczących o zgodności z prawem nakładania na konsumentów opłaty dodatkowej z tytułu „bezzasad­nych odwołań” czy zryczałtowanych kosztów windykacyjnych. Prezes UOKiK zwrócił tez uwagę na fakt, że Bank Informacji Gospodarczej nie gromadzi in­formacji o dłużnikach i nie jest do tego typu działań uprawniony, więc zamiesz­czanie informacji na ten temat jest niezgodne z prawem jako wprowadzające konsumentów w błąd.</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył, co następuje: Powodowie prowadzą działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług kontroli biletów w środkach komunikacji miejskiej na podstawie umów zlecenia zawieranych z przewoźnikami. W swojej działalności Przedsiębiorcy są wykonawcami uprawnień kontrolnych przysługujących przewoźnikom na podstawie przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19840530272" xTitle="Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 53, poz. 272">ustawy Prawo przewozowe</xLexLink>. Czynności, które podejmują powodowie wykonywane są w imieniu i na rzecz przewoźników dających zlecenie kontroli biletów. Wynika to z treści znajdujących się w aktach administracyjnych umów zawartych przez powodów z przedsiębiorstwami świadczącymi usługi przewo­zowe w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19840530272" xTitle="Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 53, poz. 272">ustawy Prawo przewozowe</xLexLink> lub organami administra­cji samorządowej organizującymi i prowadzącymi na własnym terenie usługi komunikacji autobusowej (k. 295-379 akt adm.). W umowach stwierdza się każdorazowo, że zleceniobiorca wykonuje usługę kontroli biletowej z windyka­cją należności w imieniu i z upoważnienia zleceniodawcy (k. 434 akt adm.), ewentualnie z upoważnienia przewoźnika w imieniu własnym i na własny ra­chunek (k. 305 akt adm.). Ponadto w umowach zaznaczono, że do przedmiotu zlecenia należy windykacja „należności z opłat karnych jako dochodzenie rosz­czeń zleceniodawcy wynikających z umów przewozu osób i bagażu w komuni­kacji masowej”. Jako wynagrodzenie za świadczone przez powodów usługi strony ustaliły w umowach kwotę równą wpływom z opłat specjalnych (kar­nych) pobieranych od pasażerów z tytułu jazdy bez ważnego biletu i przewozu bagażu wraz z kwotą wpływów z całokształtu windykacji kar od pasażerów (k. 300 akt adm.). W ramach prowadzonej działalności Przedsiębiorca wykonujący zlecenie nakłada na pasażera naruszającego zasady przewozu opłatę specjalną (kamą). Ponadto w przypadku złożenia odwołania powodowie nakładają na od­wołującego się koszty odwoławcze lub opłatę manipulacyjną a w razie nieuiszczenia opłaty w terminie naliczają koszty windykacyjne. W kierowanych do osób, na które nałożono opłatę specjalną wezwaniach powodowie zawierają in­formację, że w przypadku nie wywiązania się z obowiązku zapłaty przekażą sprawę samodzielnemu windykatorowi mającemu podpisaną z <xAnon> (...) s. c.</xAnon> umowę o ściąganiu należności oraz informację o zadłużeniu przekażą do ban­ku Informacji Gospodarczej co uniemożliwi uzyskanie kredytu lub innych poży­czek w bankach. Jako podstawę prawną dochodzonych kwot powodowie wskazują przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink> - <xLexLink xArt="art. 353;art. 353 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 353 § 1 kc</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 359;art. 359 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 359 § 1 kc</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 476" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 476 kc</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 477" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 477 kc</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 481" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 481 kc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 486" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 486 kc</xLexLink> (k. 9,13,83,97,104,186,205 i 482 akt adm.).</xText> <xText>W następstwie przeprowadzonego postępowania w sprawie praktyk naruszają­cych zbiorowe interesy konsumentów Prezes UOKiK uznał, że działania powo­dów polegające na obciążaniu konsumentów kosztami windykacji, opłatą z tytu­łu bezzasadności odwołań i opłatą manipulacyjną związaną z wpłynięciem od­wołania stanowią praktykę naruszającą art. 23a ust 1 ustawy o ochronie polega­jąca na bezprawnym działaniu godzącym w interesy konsumentów. Ponadto Prezes UOKiK uznał działania Przedsiębiorców polegające na zawieraniu w wezwaniach do zapłaty kierowanych do osób, na które nałożono opłatę specjal­ną, informacji wprowadzających w błąd, że w przypadku nie zapłacenia wska­zanej kwoty przekażą sprawę windykatorowi mającemu zawartą z powodami umowę o ściąganiu należności oraz powiadomią o zadłużeniu <xAnon> (...)</xAnon> za praktykę określoną w art. 23a ust 2 ustawy o ochronie (...) praktykę naruszającą zbioro­we interesy konsumentów polegającą na naruszeniu obowiązku udzielenia kon­sumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji. W związku z powyższymi ustaleniami Prezes UOKiK zakazał Przedsiębiorcom zaniechanie stosowania zarzucanych praktyk.</xText> <xText>W złożonym odwołaniu powodowie zarzucili Prezesowi UOKiK naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 23a ust 1 i 2 ustawy o ochronie (...) przez przyjęcie, że jest on upoważniony w niniejszej sprawie do prowadzenia postę­powania w interesie konsumentów oraz przez przyjęcie, że powodowie nie mają prawa w wezwaniach do zapłaty wskazywać dodatkowych, określonych ryczał­towo kosztów windykacji a także, iż wprowadzają w błąd konsumentów za­mieszczając w wezwaniach klauzule informujące o powiadomieniu <xAnon> (...)</xAnon> o za­dłużeniu. Jak trafnie stwierdzono w uzasadnieniu odwołania przekazanie powo­dom przez przewoźnika jego uprawnień wynikających z umowy przewozu skut­kuje wstąpieniem Przedsiębiorców w stosunek prawny z osobą, na która nałożo­no opłatę specjalną z tytułu np. jazdy bez biletu, w zamian za przewoźnika. Jeśli więc w istniejącym stosunku zobowiązaniowym osoba korzystająca z usługi przewozu miała status konsumenta to zdaniem Sądu w skutek zmiany po stronie wierzyciela brak jest podstaw do uznania, że stosunek zobowiązaniowy ulega tak daleko idącej zmianie, iż prowadzi do pozbawienia osoby zobowiązanej do zapłaty statusu konsumenta. Należy pamiętać, ze mimo zmiany podmiotu uprawnionego do wystąpienia z roszczeniem źródło tego roszczenia w postaci niewykonania obowiązku konsumenta w ramach umowy przewozu nie uległo zmianie. Nie można się więc zgodzić z przedstawionym przez powodów zarzu­tem, że druga strona stosunku zobowiązaniowego, w który z upoważnienia przewoźnika występują nie ma przymiotu konsumenta. Ponadto należy zauwa­żyć, że jak wynika ze znajdujących się w aktach administracyjnych zaświadczeń o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (k. 51 i 52 akt adm.) miejscem wykonywania działalności gospodarczej powodów jest teren całego kraju. Oznacza to, że powodowie mogą świadczyć swoje usługi na rzecz każdego przewoźnika wykonującego na terenie kraju usługi przewozu osób. Daje to zda­niem Sądu podstawę do uznania, że każdy konsument korzystający na terenie kraju z usługi przewozu wykonywanej przez uprawnionego przewoźnika, który nawet z przyczyn niezamierzonych (analogicznych do przypadków udokumen­towanych w aktach administracyjnych) nie wypełni obowiązku wynikającego z umowy przewozu, do której przystąpił, może być stroną stosunku prawnego, w którym w miejsce przewoźnika z jego upoważnienia wstąpią powodowie.</xText> <xText>Skoro więc potencjalnie przeciwko każdej osobie przystępującej do umowy przewozu na terenie kraju mogą być skierowane praktyki stosowane przez Przedsiębiorców za bezzasadne należy uznać zarzuty o nie posiadaniu przez te osoby statusu konsumenta i twierdzeniu, że sprawa nie dotyczy zbiorowego in­teresu konsumentów oraz wynikającego z tego braku legitymacji prawnej Preze­sa UOKiK do występowania w interesie publicznym. Podkreślić wypada, że Sąd w całości zgodził się z argumentacją zawartą w znajdującej się w aktach opinią departamentu prawnego UOKiK dotyczącą statusu konsumenta oraz pozycji jaką w istniejącym stosunku zobowiązaniowym posiadają powodowie (k. 458-460 akt adm.).</xText> <xText>W oparciu o powyższą opinię należy stwierdzić, że wstępując w miejsce prze­woźnika do istniejącego stosunku prawnego powodowie nie uzyskują większych niż ich poprzednik uprawnień, nie posiadają też żadnych uprawnień samoistnych wobec konsumenta. Czynności podejmowane przez Przedsiębiorców mają swoje umocowane w więzi podstawowej, jaką jest istniejąca między przewoźnikiem a konsumentem umowa przewozu i w skutek pojawienia się nowego podmiotu nie dochodzi do powstania nowego stosunku prawnego. Powodowie sąjedynie wy­konawcami uprawnień kontrolnych przewoźnika scedowanych na nich na pod­stawie <xLexLink xArt="art. 33 a" xIsapId="WDU19840530272" xTitle="Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 53, poz. 272">art. 33a Prawa przewozowego</xLexLink> i choć zakres uprawnień dotyczących spo­sobów prowadzenia kontroli i windykacji został w umowach niekiedy pozosta­wiony do decyzji Przedsiębiorców to jednak zawsze konieczne jest zatwierdze­nie ich przez przewoźnika.</xText> <xText>Nietrafne jest wobec tego stanowisko powodów, że nałożenie opłaty specjalnej na konsumenta tworzy nowy stosunek prawny między powodami a osobą uka­raną.</xText> <xText>Przedmiotem dalszej analizy Sądu w sprawie jest sposób realizacji przez powo­dów uzyskanych od przewoźnika na podstawie zawartej z nim umowy upraw­nień kontrolnych oraz dotycząca tych działań ocena dokonywana przez Prezesa UOKiK zawarta w zaskarżonej decyzji. Zważyć należało, że zgodnie z <xLexLink xArt="art. 33 a;art. 33 a ust. 3" xIsapId="WDU19840530272" xTitle="Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe" xAddress="Dz. U. z 1984 r. Nr 53, poz. 272">art. 33a ust 3 Prawa przewozowego</xLexLink> w przypadku braku dokumentu przewozowego przewoźnik lub osoba upoważniona pobiera od konsumenta należność za prze­wóz i opłatę dodatkową. Brak więc podstaw do pobierania na podstawie tego przepisu innych opłat lub kosztów. Słusznie wobec tego stwierdził w zaskarżo­nej decyzji Prezes UOKiK, że podawanie przez powodów w kierowanych do konsumentów wezwaniach przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink>, które ich zdaniem stanowią podstawę pobierania opłat manipulacyjnych, opłat z tytułu bezzasad­nych odwołań i kosztów windykacji nie uprawnia ich do występowania w sto­sunku do konsumentów z żądaniem naprawienia szkody w ryczałtowo z góry ustalonej wysokości z tytułu niewykonania przez konsumenta zobowiązania w postaci uiszczenia opłaty specjalnej. Kierując do konsumenta wezwanie doty­czące innych oprócz opłaty specjalnej należności powodowie mają obowiązek każdorazowego wykazania poniesionej szkody i związku przyczynowego mię­dzy działaniem konsumenta a szkodą. Nie mają też podobnie jak przewoźnicy samoistnych uprawnień do egzekwowania żądanych kwot z pominięciem drogi sądowej, tym bardziej, że do treści zobowiązania nie należy obowiązek zapłaty kosztów windykacyjnych i innych opłat nie mających w żadnym wypadku cha­rakteru odsetek za zwłokę. Trafne jest także stanowisko organu antymonopolo­wego, że koszty prowadzonej przez powodów działalności gospodarczej nie sta­nowią ich szkody w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 361" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 361 kc.</xLexLink> Są to koszty uzyskania przychodu, którymi nie mogą oni obciążać konsumentów.</xText> <xText>Zgodzić się więc w tej sytuacji należy z Prezesem UOKiK, że wszelkie podej­mowane przez powodów działania zmierzające do obciążania konsumentów kosztami windykacji i innych opłat są całkowicie bezprawne.</xText> <xText>Odnośnie zarzutu zawierania w kierowanych do konsumentów wezwaniach do zapłaty wprowadzających w błąd informacji należy zaznaczyć, że Przedsiębior­cy nie zawarli z Bankiem Informacji Gospodarczej ani z żadnym innym pod­miotem gromadzącym informacje dotyczące dłużników umowy o przekazywa­niu informacji na temat konsumentów, którzy nie uiścili opłaty specjalnej. Nie zawarli również umowy z samodzielnym windykatorem.</xText> <xText>Informacje te wynikają z pisma pełnomocnika Przedsiębiorców z dnia 5.05.2005r. znajdującego się w aktach administracyjnych (k. 518 akt adm.). Zasadne jest więc stanowisko Prezesa UOKiK, że podawane przez powodów w kierowanych do konsumentów wezwaniach nieprawdziwych i nierzetelnych in­formacji ma na celu zastraszenie i wywołanie u nich uczucia lęku przez wywar­cie presji psychicznej. Jest to działanie nierzetelne, sprzeczne z dobrymi obycza­jami, nastawione na wyrobienie u nieposiadającego odpowiedniej świadomości</xText> <xText>prawnej konsumenta błędnego przekonania o niewzruszalności i nieruchomości nałożonej kary i opłat dodatkowych mimo wątpliwych podstaw jej nałożenia oraz braku możliwości obrony przed zaistniałą sytuacją. Stanowi to również przejaw nadużywania przez powodów pozycji profesjonalisty oraz niedozwolo­nego w świetle przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19930470211" xTitle="Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211">ustawy z dnia 16.04.1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji</xLexLink> (tekst jednolity Dz. U. z 2003r. nr 153, poz. 1503) naruszenia inte­resów konsumenta.</xText> <xText>Również to działanie powodów należy wobec powyższego uznać za bezprawne a stosowane przez nich praktyki za naruszające zbiorowe interesy konsumentów wskazane w art. 23a ust 1 i 2 ustawy o ochronie (...).</xText> <xText>Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy nie znajduje podstaw do uwzględnienia złożonego odwołania oddalił je jako bezzasadne - <xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink><xSUPx>31a</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono stosownie do wyniku sporu - <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 kpc</xLexLink>.</xText> <xText xALIGNx="right">SSR (del.) Witold Rękosiewicz</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Witold Rękosiewicz

Iwona Lubańska

apl. adw. Tomasz Kozłowski

Ewa Naróg

Sygn. akt XVII AmA 102/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 7 grudnia 2006r. Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSR. (del.) Witold Rękosiewicz Protokolant: apl. adw. Tomasz Kozłowski po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2006r. w Warszawie sprawy z powództwaA. W.i(...) s. c.z/s wP. przeciwko Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsu­mentów z dnia 29 lipca 2005r. Nr(...) I Oddala odwołanie II Zasądza solidarnie od(...) s. c.z/s wP.na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia) ty­tułem kosztów zastępstwa procesowego. SSR. (del.) Witold Rękosiewicz UZASADNIENIE Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów decyzją z dnia 29.07.2005r. nr(...), po przeprowadzeniu z urzędu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów uznał, że dzia­łaniaA. W.iP. K.wspólnikówspółki cywilnej (...)z/s wP.(zwanych dalej Przedsiębiorcami lub powodami) polegające na: - obciążeniu konsumentów kosztami windykacji zobowiązań, obciążeniu konsumentów dodatkową opłatą z tytułu tzw. „bezzasad­nych odwołań”, obciążeniu konsumentów tzw. opłatą manipulacyjną związaną z wpłynięciem odwołania stanowią praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów o której mówiart. 23a ust 1 ustawy z dnia 15.12.2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów(tekst jednolity Dz. U. z 2003r., nr 86, poz. 804 ze zm.) polegającą na bezpraw­nym działaniu godzącym w interesy konsumentów oraz, że działania wyżej wymienionych osób polegające na zawieraniu w kierowanych do konsumentów wezwaniach do zapłaty wprowadzających konsumentów w błąd informacji, iż w przypadku nie wpłacenia wskazanej kwoty sprawa zostanie przekazana „samo­dzielnemu windykatorowi, który ma podpisaną umowę z(...) s. c.o ściąganiu należności” oraz „o zadłużeniu poinformowany zostanie(...)(Bank (...))”stanowią praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mówi art. 23a ust 2 ustawy o ochronie (...) polegającą na naruszeniu obowiązku udzielenia konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji i nakazał zaniechania ich stosowania. Swoją decyzję Prezes UOKiK oparł na ustaleniu, że działania Przedsiębiorców polegające na obciążeniu konsumentów kosztami windykacji oraz nakładaniu na konsumentów dodatkowej opłaty z tytułu tzw. „bezzasadnych odwołań” bądź tzw. opłaty manipulacyjnej związanej z wpłynięciem odwołania są pozbawione podstaw prawnych. Odnośnie drugiej zarzucanej praktyki Prezes UOKiK stwierdził, że w kierowa­nych do konsumentów wezwaniach do zapłaty Przedsiębiorcy podają nieprawdziwą i nierzetelne informacje mające na celu zastraszenie konsumentów, wy­wołanie u nich uczucia leku oraz wywarcie presji psychicznej, pod wpływem której konsumenci zapłacą wskazaną w wezwaniu kwotę. Zdaniem Prezesa UOKiK Przedsiębiorcy stosując zarzucaną praktykę narusza­jącą dobre obyczaje w relacjach z konsumentami, wykorzystują ich nieświado­mość, aby zastraszyć konsumentów, co należy uznać za bezprawne działanie stanowiące praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, ponieważ jest podejmowane w stosunku, do nieograniczonego z góry i bardzo licznego kręgu podmiotów. W złożonym odwołaniu powodowie zarzucili Prezesowi UOKiK dokonanie na podstawie ustalonego stanu faktycznego błędnej interpretacji przepisów prawa. Zaskarżonej decyzji zarzucili naruszenie prawa materialnego przez błędną wy­kładnię art. 23 ust 1 ustawy o ochronie (...) przez przyjęcie, że Prezes UOKiK ma legitymację prawną do prowadzenia postępowania w interesie konsumentów oraz art. 23a ust 2 ustawy o ochronie (...) przez przyjęcie, że powodowie nie mają prawa w wezwaniach wskazywać dodatkowych, określonych ryczałtowo kosztów windykacji, jakie ponoszą w związku z prowadzonym przez nich po­stępowaniem windykacyjnym oraz przez przyjęcie, iż powodowie naruszają zbiorowe interesy konsumentów poprzez wprowadzenie w błąd konsumentów zamieszczając w wezwaniach klauzule „o zadłużeniu poinformowany zostanie(...). Powodowie wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i zasądzenie kosz­tów postępowania. W uzasadnieniu odwołania skarżący podnieśli, że osoby, do których kierowane są wezwania do zapłaty opłaty dodatkowej nie mają przy­miotu konsumenta w rozumieniuart. 221kodeksu cywilnego. Ponadto w spra­wie nie doszło do naruszenia zbiorowego interesu konsumentów a działania po­wodów nie noszą znamion bezprawności i w żaden sposób nie naruszają zbio­rowego interesu konsumentów. Powodowie oświadczyli, że po wszczęciu postę­powania przez Prezesa UOKiK nie obciążają ukaranych osób z tytułu tzw. bez­ zasadnych odwołań oraz żadnymi opłatami manipulacyjnymi związanymi z wpłynięciem odwołania. Powodowie oświadczyli też, że wykreślą w stosowanych wezwaniach klauzulę dotyczącą „przekazywania spraw samodzielnemu, windykatorowi, który ma podpisaną umowę z(...). Nadal, jednak stoją na stanowisku, że po­zwany nie ma legitymacji do występowania w sprawie. W ocenie powodów brak statusu konsumenta osób ukaranych za naruszenie przepisów przewozowych prowadzi do wykluczenia art. 23a ust 1 zd 1 ustawy o ochronie (...) jako podstawy wydania decyzji w sprawie. Sam Prezes UOKiK nie jest więc upoważniony do działania w interesie ukaranych osób. Powodowie wskazali, że posiadają upoważnienia od przewoźników do podejmowania okre­ślonych działań, lecz działania te wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek. Uważają, że w następstwie przekazanych im uprawnień stają się w zamian za przewoźników stroną stosunku prawnego a nałożenie opłaty dodatkowej rodzi między ukaranym i powodami odrębny od umowy przewozu stosunek prawny. Powodowie wskazali, że opłata dodatkowa jest karą wynikającą zustawy z dnia 15.11.1984r. Prawo przewozowe(tekst jednolity Dz. U. z 2000r. nr 50, poz. 601 ze zm.) i przepisów wykonawczych jednak w momencie nakładania kary ukara­ny nie dokonuje czynności prawnej co prowadzi do wniosku, że do zaistniałego stanu faktycznego nie ma zastosowaniaart. 221kc.Swoje postępowanie Przed­siębiorcy porównali do działań policji lub straży miejskiej nakładających man­daty na osoby naruszające przepisy prawa. Ponieważ opłata dodatkowa, wezwanie do zapłaty i postępowanie windykacyjne dotyczą ściśle określonej osoby powodowie stanęli na stanowisku, że ich działa­nie nie narusza zbiorowego interesu konsumentów, lecz dotyczy sumy indywi­dualnych interesów konsumentów. Na taką ocenę nie ma wpływu fakt, że działanie powodów ma charakter maso­wy. Podejmowane przez nich czynności nie są w ocenie Przedsiębiorców skie­ rowane do nieograniczonego kręgu osób, lecz do osób określonych indywidual­nie. Powyższe stanowisko uzasadnia zarzut naruszenia zaskarżoną decyzją art. 23 ust 1 zd 2 ustawy o ochronie. Skarżący nie uznali stawianych w decyzji zarzutów o naruszaniu zbiorowych interesów konsumentów przez bezprawne działanie polegające na obciążaniu konsumentów zryczałtowanymi opłatami windykacyjnymi i wprowadzenie w błąd konsumentów przez informowanie w wezwaniach do zapłaty, iż o zadłuże­niu zostanie poinformowany(...). Nie zgodzili się też z Prezesem UOKiK, że nakładanie na osoby ukarane kosztów windykacyjnych jest bezprawne. W ich ocenie koszty te są związane z zasadami odpowiedzialności odszkodowawczej określonej wkodeksie cywilnym, ponieważ osoba ukarana otrzymuje w chwili kontroli druk opłaty dodatkowej kredytowej i jest poinformowana o czynno­ściach, które mogą podjąć powodowie. Zamieszczane w wezwaniach do zapłaty wskazanych w decyzji przepisówkcz wyjątkiemart. 486 kcuważają za zgodne z prawem. Brak zapłaty w terminie przez osobę ukaraną opłaty dodatkowej prowadzi do podjęcia przez powodów działań wynikających z powołanych w wezwaniu przepisów zmierzających do wyegzekwowania roszczenia, do czego w ich ocenie przedsiębiorcy są upoważnieni. W swoich wezwaniach domagają się od osób ukaranych naprawienia szkody w postaci naliczania zryczałtowa­nych kosztów windykacyjnych. Jednocześnie podkreślają, że w przypadku braku zapłaty sprawa zgodnie z informacją wynikającą z wezwania zostanie skierowa­na do Sądu. Osoba ukarana jest więc należycie poinformowana o skutkach nie- ziszczenia opłaty dodatkowej. Swoje działanie powodowie ocenili, więc jako niemające bezprawnego charakteru oraz polegające na udzielaniu osobom uka­ranym rzetelnej i prawdziwej informacji nie wprowadzającej nikogo w błąd. Nie mogą wobec tego być karami za podejmowane działania zmierzające do za­płaty opłaty dodatkowej przez osoby naruszające przepisyprawa przewozowe­go, jeśli działania te pozostają w zgodzie z obowiązującym prawem. Powodowie nie zgodzili się ze stanowiskiem Prezesa UOKiK, co do oceny kosz­tów związanych z monitorowaniem zadłużenia czy dochodzeniem roszczenia jako kosztów należących do prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, które nie mogą obciążyć konsumentów. Wskazali, że zaliczenie określonych wydatków do kosztów prowadzenia działalności nie przeszkadza, by wydatkiem tym obciążyć osobę, która samym działaniem przyczyniła się do ich powstania. Wynika to w ocenie powodów z przepisówkodeksu cywilnego, ponieważ wy­syłając wezwanie listem poleconym ponoszą koszty, których zwrotu mogą żądać jako odszkodowania. Zdaniem przedsiębiorców zawarta w wezwaniu informacja o powiadomieniu o braku zapłaty(...)nie jest nieprawdziwa, ponieważ dotyczy jedynie istnienia możliwości dokonania tego zawiadomienia, jeśli powodowie zdecydują się to uczynić. Analogiczna sytuacja zachodzi w odniesieniu do informacji o przekazaniu spra­wy do prawnika lub samodzielnego windykatora. Ponadto okoliczność, że więk­szość kwot nie przekracza 200 zł nie przesądza o braku po stronie powodów uprawnienia do zamieszczania w wezwaniach zakwestionowanych informacji. Pozwany Prezes UOKiK, wniósł o oddalenie odwołania. Stwierdził, iż mimo złożenia przez powodów w odwołaniu oświadczenia o uznaniu za zasadne czę­ści zarzutów organu antymonopolowego i zaprzestaniu stosowania w praktyce określonych działań od początku 2005r. przedsiębiorcy nadal prowadzą działa­nia, które uznał za niedozwolone, o czym świadczą zebrane dowody (k. 489 akt adm.). Za niezasadne uznał pozwany twierdzenie o braku naruszenia przez po­wodów zbiorowych interesów konsumentów. Podniósł, że bezprawna praktyka przedsiębiorców może dotknąć nieograniczonej liczby osób, wszystkich ukara­nych za przejazd bez biletu. Skonstruowany przez powodów system nie dotyczy sytuacji wyjątkowych wynikających z błędnego naliczania opłaty dodatkowej za przejazd bez ważnego biletu, lecz naliczania kosztów prowadzonej działalności dotyczących nieoznaczonej liczby konsumentów. W podobny sposób Prezes UOKiK ocenił argumenty, że o istnieniu podstaw żądania zapłaty i jej wysokości rozstrzyga ostatecznie Sąd. Zauważył, że stoso­wane przez powodów metody nastawione są na wywarcie presji psychicznej oraz wzbudzenie w konsumentach błędnego przekonania, iż brak uiszczenia żą­danych opłat sprowadzi na nich niekorzystne konsekwencje. Odnośnie zarzutu naruszenia prawa materialnego Prezes UOKiK wskazał, że w decyzji zakwestionował istnienie uprawnienia powodów do naliczania zryczał­towanych opłat, więc fakt niekwestionowania sposobu ich naliczania nie ma w tej sytuacji żadnego znaczenia. Zaznaczył, że podejmowane działania zmierza­jące do wyegzekwowania opłaty dodatkowej muszą być zgodne z obowiązują­cym prawem, ale czynności powodów nie spełniają tej przesłanki. W szczegól­ności naliczanie zryczałtowanych opłat windykacyjnych nie znajduje podstaw w przepisachkodeksu cywilnegodotyczących odsetek za zwłokę i określających zasady odszkodowania. Pozwany nie zgodził się tez z zarzutami powodów dotyczącymi braku możliwo­ści zastosowania w sprawie definicji konsumenta zawartej wart. 221kc.Przed­stawioną przez powodów analogię ich działań z pracą policji i straży miejskiej uznał, za niezasługującą na uwzględnienie tak samo jak twierdzenie o znajdują­cych się w aktach prawomocnych orzeczeniach sądu świadczących o zgodności z prawem nakładania na konsumentów opłaty dodatkowej z tytułu „bezzasad­nych odwołań” czy zryczałtowanych kosztów windykacyjnych. Prezes UOKiK zwrócił tez uwagę na fakt, że Bank Informacji Gospodarczej nie gromadzi in­formacji o dłużnikach i nie jest do tego typu działań uprawniony, więc zamiesz­czanie informacji na ten temat jest niezgodne z prawem jako wprowadzające konsumentów w błąd. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył, co następuje: Powodowie prowadzą działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług kontroli biletów w środkach komunikacji miejskiej na podstawie umów zlecenia zawieranych z przewoźnikami. W swojej działalności Przedsiębiorcy są wykonawcami uprawnień kontrolnych przysługujących przewoźnikom na podstawie przepisówustawy Prawo przewozowe. Czynności, które podejmują powodowie wykonywane są w imieniu i na rzecz przewoźników dających zlecenie kontroli biletów. Wynika to z treści znajdujących się w aktach administracyjnych umów zawartych przez powodów z przedsiębiorstwami świadczącymi usługi przewo­zowe w oparciu o przepisyustawy Prawo przewozowelub organami administra­cji samorządowej organizującymi i prowadzącymi na własnym terenie usługi komunikacji autobusowej (k. 295-379 akt adm.). W umowach stwierdza się każdorazowo, że zleceniobiorca wykonuje usługę kontroli biletowej z windyka­cją należności w imieniu i z upoważnienia zleceniodawcy (k. 434 akt adm.), ewentualnie z upoważnienia przewoźnika w imieniu własnym i na własny ra­chunek (k. 305 akt adm.). Ponadto w umowach zaznaczono, że do przedmiotu zlecenia należy windykacja „należności z opłat karnych jako dochodzenie rosz­czeń zleceniodawcy wynikających z umów przewozu osób i bagażu w komuni­kacji masowej”. Jako wynagrodzenie za świadczone przez powodów usługi strony ustaliły w umowach kwotę równą wpływom z opłat specjalnych (kar­nych) pobieranych od pasażerów z tytułu jazdy bez ważnego biletu i przewozu bagażu wraz z kwotą wpływów z całokształtu windykacji kar od pasażerów (k. 300 akt adm.). W ramach prowadzonej działalności Przedsiębiorca wykonujący zlecenie nakłada na pasażera naruszającego zasady przewozu opłatę specjalną (kamą). Ponadto w przypadku złożenia odwołania powodowie nakładają na od­wołującego się koszty odwoławcze lub opłatę manipulacyjną a w razie nieuiszczenia opłaty w terminie naliczają koszty windykacyjne. W kierowanych do osób, na które nałożono opłatę specjalną wezwaniach powodowie zawierają in­formację, że w przypadku nie wywiązania się z obowiązku zapłaty przekażą sprawę samodzielnemu windykatorowi mającemu podpisaną z(...) s. c.umowę o ściąganiu należności oraz informację o zadłużeniu przekażą do ban­ku Informacji Gospodarczej co uniemożliwi uzyskanie kredytu lub innych poży­czek w bankach. Jako podstawę prawną dochodzonych kwot powodowie wskazują przepisykodeksu cywilnego-art. 353 § 1 kc,art. 359 § 1 kc,art. 476 kc,art. 477 kc,art. 481 kciart. 486 kc(k. 9,13,83,97,104,186,205 i 482 akt adm.). W następstwie przeprowadzonego postępowania w sprawie praktyk naruszają­cych zbiorowe interesy konsumentów Prezes UOKiK uznał, że działania powo­dów polegające na obciążaniu konsumentów kosztami windykacji, opłatą z tytu­łu bezzasadności odwołań i opłatą manipulacyjną związaną z wpłynięciem od­wołania stanowią praktykę naruszającą art. 23a ust 1 ustawy o ochronie polega­jąca na bezprawnym działaniu godzącym w interesy konsumentów. Ponadto Prezes UOKiK uznał działania Przedsiębiorców polegające na zawieraniu w wezwaniach do zapłaty kierowanych do osób, na które nałożono opłatę specjal­ną, informacji wprowadzających w błąd, że w przypadku nie zapłacenia wska­zanej kwoty przekażą sprawę windykatorowi mającemu zawartą z powodami umowę o ściąganiu należności oraz powiadomią o zadłużeniu(...)za praktykę określoną w art. 23a ust 2 ustawy o ochronie (...) praktykę naruszającą zbioro­we interesy konsumentów polegającą na naruszeniu obowiązku udzielenia kon­sumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji. W związku z powyższymi ustaleniami Prezes UOKiK zakazał Przedsiębiorcom zaniechanie stosowania zarzucanych praktyk. W złożonym odwołaniu powodowie zarzucili Prezesowi UOKiK naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 23a ust 1 i 2 ustawy o ochronie (...) przez przyjęcie, że jest on upoważniony w niniejszej sprawie do prowadzenia postę­powania w interesie konsumentów oraz przez przyjęcie, że powodowie nie mają prawa w wezwaniach do zapłaty wskazywać dodatkowych, określonych ryczał­towo kosztów windykacji a także, iż wprowadzają w błąd konsumentów za­mieszczając w wezwaniach klauzule informujące o powiadomieniu(...)o za­dłużeniu. Jak trafnie stwierdzono w uzasadnieniu odwołania przekazanie powo­dom przez przewoźnika jego uprawnień wynikających z umowy przewozu skut­kuje wstąpieniem Przedsiębiorców w stosunek prawny z osobą, na która nałożo­no opłatę specjalną z tytułu np. jazdy bez biletu, w zamian za przewoźnika. Jeśli więc w istniejącym stosunku zobowiązaniowym osoba korzystająca z usługi przewozu miała status konsumenta to zdaniem Sądu w skutek zmiany po stronie wierzyciela brak jest podstaw do uznania, że stosunek zobowiązaniowy ulega tak daleko idącej zmianie, iż prowadzi do pozbawienia osoby zobowiązanej do zapłaty statusu konsumenta. Należy pamiętać, ze mimo zmiany podmiotu uprawnionego do wystąpienia z roszczeniem źródło tego roszczenia w postaci niewykonania obowiązku konsumenta w ramach umowy przewozu nie uległo zmianie. Nie można się więc zgodzić z przedstawionym przez powodów zarzu­tem, że druga strona stosunku zobowiązaniowego, w który z upoważnienia przewoźnika występują nie ma przymiotu konsumenta. Ponadto należy zauwa­żyć, że jak wynika ze znajdujących się w aktach administracyjnych zaświadczeń o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (k. 51 i 52 akt adm.) miejscem wykonywania działalności gospodarczej powodów jest teren całego kraju. Oznacza to, że powodowie mogą świadczyć swoje usługi na rzecz każdego przewoźnika wykonującego na terenie kraju usługi przewozu osób. Daje to zda­niem Sądu podstawę do uznania, że każdy konsument korzystający na terenie kraju z usługi przewozu wykonywanej przez uprawnionego przewoźnika, który nawet z przyczyn niezamierzonych (analogicznych do przypadków udokumen­towanych w aktach administracyjnych) nie wypełni obowiązku wynikającego z umowy przewozu, do której przystąpił, może być stroną stosunku prawnego, w którym w miejsce przewoźnika z jego upoważnienia wstąpią powodowie. Skoro więc potencjalnie przeciwko każdej osobie przystępującej do umowy przewozu na terenie kraju mogą być skierowane praktyki stosowane przez Przedsiębiorców za bezzasadne należy uznać zarzuty o nie posiadaniu przez te osoby statusu konsumenta i twierdzeniu, że sprawa nie dotyczy zbiorowego in­teresu konsumentów oraz wynikającego z tego braku legitymacji prawnej Preze­sa UOKiK do występowania w interesie publicznym. Podkreślić wypada, że Sąd w całości zgodził się z argumentacją zawartą w znajdującej się w aktach opinią departamentu prawnego UOKiK dotyczącą statusu konsumenta oraz pozycji jaką w istniejącym stosunku zobowiązaniowym posiadają powodowie (k. 458-460 akt adm.). W oparciu o powyższą opinię należy stwierdzić, że wstępując w miejsce prze­woźnika do istniejącego stosunku prawnego powodowie nie uzyskują większych niż ich poprzednik uprawnień, nie posiadają też żadnych uprawnień samoistnych wobec konsumenta. Czynności podejmowane przez Przedsiębiorców mają swoje umocowane w więzi podstawowej, jaką jest istniejąca między przewoźnikiem a konsumentem umowa przewozu i w skutek pojawienia się nowego podmiotu nie dochodzi do powstania nowego stosunku prawnego. Powodowie sąjedynie wy­konawcami uprawnień kontrolnych przewoźnika scedowanych na nich na pod­stawieart. 33a Prawa przewozowegoi choć zakres uprawnień dotyczących spo­sobów prowadzenia kontroli i windykacji został w umowach niekiedy pozosta­wiony do decyzji Przedsiębiorców to jednak zawsze konieczne jest zatwierdze­nie ich przez przewoźnika. Nietrafne jest wobec tego stanowisko powodów, że nałożenie opłaty specjalnej na konsumenta tworzy nowy stosunek prawny między powodami a osobą uka­raną. Przedmiotem dalszej analizy Sądu w sprawie jest sposób realizacji przez powo­dów uzyskanych od przewoźnika na podstawie zawartej z nim umowy upraw­nień kontrolnych oraz dotycząca tych działań ocena dokonywana przez Prezesa UOKiK zawarta w zaskarżonej decyzji. Zważyć należało, że zgodnie zart. 33a ust 3 Prawa przewozowegow przypadku braku dokumentu przewozowego przewoźnik lub osoba upoważniona pobiera od konsumenta należność za prze­wóz i opłatę dodatkową. Brak więc podstaw do pobierania na podstawie tego przepisu innych opłat lub kosztów. Słusznie wobec tego stwierdził w zaskarżo­nej decyzji Prezes UOKiK, że podawanie przez powodów w kierowanych do konsumentów wezwaniach przepisówkodeksu cywilnego, które ich zdaniem stanowią podstawę pobierania opłat manipulacyjnych, opłat z tytułu bezzasad­nych odwołań i kosztów windykacji nie uprawnia ich do występowania w sto­sunku do konsumentów z żądaniem naprawienia szkody w ryczałtowo z góry ustalonej wysokości z tytułu niewykonania przez konsumenta zobowiązania w postaci uiszczenia opłaty specjalnej. Kierując do konsumenta wezwanie doty­czące innych oprócz opłaty specjalnej należności powodowie mają obowiązek każdorazowego wykazania poniesionej szkody i związku przyczynowego mię­dzy działaniem konsumenta a szkodą. Nie mają też podobnie jak przewoźnicy samoistnych uprawnień do egzekwowania żądanych kwot z pominięciem drogi sądowej, tym bardziej, że do treści zobowiązania nie należy obowiązek zapłaty kosztów windykacyjnych i innych opłat nie mających w żadnym wypadku cha­rakteru odsetek za zwłokę. Trafne jest także stanowisko organu antymonopolo­wego, że koszty prowadzonej przez powodów działalności gospodarczej nie sta­nowią ich szkody w rozumieniuart. 361 kc.Są to koszty uzyskania przychodu, którymi nie mogą oni obciążać konsumentów. Zgodzić się więc w tej sytuacji należy z Prezesem UOKiK, że wszelkie podej­mowane przez powodów działania zmierzające do obciążania konsumentów kosztami windykacji i innych opłat są całkowicie bezprawne. Odnośnie zarzutu zawierania w kierowanych do konsumentów wezwaniach do zapłaty wprowadzających w błąd informacji należy zaznaczyć, że Przedsiębior­cy nie zawarli z Bankiem Informacji Gospodarczej ani z żadnym innym pod­miotem gromadzącym informacje dotyczące dłużników umowy o przekazywa­niu informacji na temat konsumentów, którzy nie uiścili opłaty specjalnej. Nie zawarli również umowy z samodzielnym windykatorem. Informacje te wynikają z pisma pełnomocnika Przedsiębiorców z dnia 5.05.2005r. znajdującego się w aktach administracyjnych (k. 518 akt adm.). Zasadne jest więc stanowisko Prezesa UOKiK, że podawane przez powodów w kierowanych do konsumentów wezwaniach nieprawdziwych i nierzetelnych in­formacji ma na celu zastraszenie i wywołanie u nich uczucia lęku przez wywar­cie presji psychicznej. Jest to działanie nierzetelne, sprzeczne z dobrymi obycza­jami, nastawione na wyrobienie u nieposiadającego odpowiedniej świadomości prawnej konsumenta błędnego przekonania o niewzruszalności i nieruchomości nałożonej kary i opłat dodatkowych mimo wątpliwych podstaw jej nałożenia oraz braku możliwości obrony przed zaistniałą sytuacją. Stanowi to również przejaw nadużywania przez powodów pozycji profesjonalisty oraz niedozwolo­nego w świetle przepisówustawy z dnia 16.04.1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji(tekst jednolity Dz. U. z 2003r. nr 153, poz. 1503) naruszenia inte­resów konsumenta. Również to działanie powodów należy wobec powyższego uznać za bezprawne a stosowane przez nich praktyki za naruszające zbiorowe interesy konsumentów wskazane w art. 23a ust 1 i 2 ustawy o ochronie (...). Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy nie znajduje podstaw do uwzględnienia złożonego odwołania oddalił je jako bezzasadne -art. 47931a§ 1 kpc. O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono stosownie do wyniku sporu -art. 98 i 99 kpc. SSR (del.) Witold Rękosiewicz

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000000503_I_ACa_001106_2006_Uz_2006-12-12_001

I ACa 1106/06

2006-12-12 01:00:00.0 CET

2022-07-26 20:00:04.0 CEST

2022-07-26 14:09:22.0 CEST

15150000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 1106/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 grudnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Barbara Kurzeja (spr.) Sędziowie : SA Małgorzata Wołczańska SA Ewa Jastrzębska Protokolant : Łukasz Zgoda po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2006 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa J. W. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w K. o naprawienie szkody na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 2

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Panek" xPublisher="bpanek" xEditorFullName="Barbara Panek" xEditor="bpanek" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="3" xFlag="published" xVolType="15/150000/0000503/ACa" xYear="2006" xVolNmbr="001106" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 1106/06</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 12 grudnia 2006 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="214"/> <xCOLx xWIDTHx="498"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Barbara Kurzeja (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SA Małgorzata Wołczańska</xText> <xText>SA Ewa Jastrzębska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Łukasz Zgoda</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2006 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>J. W.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>o naprawienie szkody</xText> <xText>na skutek apelacji pozwanej</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 27 kwietnia 2006 r., sygn. akt XX Cgg 28/06</xText> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddala.</xText> <xText><xBx>Sygn. akt I ACa 1106/06</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powódka wniosła o zobowiązanie pozwanej <xAnon> (...)</xAnon> do naprawienia szkody wywołanej ruchem zakładu górniczego w budynku mieszkalnym położonym w <xAnon>R.</xAnon> przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon>, poprzez dokonanie rozbiórki budynku, usunięcie materiału rozbiórki, uporządkowanie terenu i wykonanie robót towarzyszących.</xText> <xText>Pozwana <xAnon> (...)</xAnon> wniosła o oddalenie powództwa wskazując, że powódka jest tylko współwłaścicielem nieruchomości i pozostali współwłaściciele żądali już dokonania rozbiórki budynku ale ich powództwo prawomocnie oddalono wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach w sprawie <xBRx/>o sygn. akt I C 369/03. Podniosła również zarzut powagi rzeczy osądzonej wskazując, że o żądaniu powódki zasądzenia kosztów wykonania rozbiórki orzekł już prawomocnie Sąd Okręgowy w Gliwicach w sprawie o sygn. akt I C 325/03, oddalając powództwo.</xText> <xText>Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach uwzględnił powództwo w całości i orzekł o kosztach procesu ustalając, co następuje:</xText> <xText>Budynek mieszkalny położony w <xAnon>R.</xAnon> przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon> jest kamienicą, w której znajdują się trzy wyodrębnione lokale mieszkalne. Właścicielką jednego z lokali jest powódka. Stan budynku, w związku <xBRx/>z prowadzoną eksploatacja górniczą jest zły i w prowadzonych postępowaniach sądowych prawomocnie rozstrzygnięto, że naprawa szkody winna nastąpić przez wypłatę odszkodowania, zaś sam budynek winien być rozebrany, ponieważ stanowi zagrożenie dla mieszkańców. Ostateczną decyzją z dnia 23 lipca 2003 roku Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w <xAnon>R.</xAnon>, nakazał współwłaścicielom wyłączyć budynek z użytkowania.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Okręgowego, w sytuacji gdy budynek jest uszkodzony na skutek robót górniczych w takim stopniu, że zagraża życiu i zdrowiu mieszkańców, współwłaścicielowi (powódce) przysługuje prawo domagania się aby pozwana usunęła na własny koszt wyrządzoną szkodę poprzez rozebranie budynku i to pomimo nie nałożenia na właścicieli takiego obowiązku przez organ administracji publicznej. Na tej podstawie Sąd pierwszej instancji orzekł zgodnie z żądaniem pozwu, na podstawie <xLexLink xArt="art. 94;art. 94 ust. 1;art. 94 ust. 4" xIsapId="WDU19940270096" xTitle="Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 27, poz. 96">art. 94 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku Prawo geologiczne i górnicze</xLexLink>, oddalając wcześniej prawomocnym postanowieniem zarzut powagi rzeczy osądzonej.</xText> <xText>Od powyższego wyroku apelację wniosła pozwana <xAnon> (...)</xAnon> domagając się jego zmiany poprzez oddalenie powództwa, ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania „przy uwzględnieniu kosztów procesu”.</xText> <xText>Skarżący zarzucił Sądowi Okręgowemu naruszenie prawa materialnego art. 94 ust. 1 i 4 p.g.g. poprzez przyjęcie, że pozwana zobowiązana jest do naprawienia szkody w zakresie ustalonym w orzeczeniu oraz <xLexLink xArt="art. 33" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 33</xLexLink> p.g.g. poprzez przyjęcie, że przepisy te umożliwiają przedsiębiorcy górniczemu wstąpienie w obowiązki właścicieli, w zakresie dysponowania własnością do nieruchomości budynkowej. Zarzuciła również naruszenie <xLexLink xArt="art. 199" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 199 k.p.c.</xLexLink> podnosząc zarzut powagi rzeczy osądzonej i wskazała na sprzeczność ustaleń sądu z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodnego.</xText> <xText><xBx> Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.</xBx></xText> <xText>W pierwszej kolejności za nieuzasadniony należało uznać podniesiony przez skarżącą zarzut powagi rzeczy osądzonej gdyż nie zachodzą w sprawie niniejszej przesłanki wymienione w przepisie <xLexLink xArt="art. 366" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 366 k.p.c.</xLexLink>, skoro w sprawie toczącej się pomiędzy stronami przed Sądem Okręgowym w Katowicach, pod sygn. akt I C 369/03 na przedmiot żądania odszkodowawczego składał się również koszt rozbiórki budynku i żądanie to oddalono jako przedwczesne, zaś w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w Gliwicach pod sygn. akt I C 325/03 powódka nie była stroną procesu.</xText> <xText>Zarzut naruszenia prawa materialnego okazał się natomiast uzasadniony.</xText> <xText>Przystępując do rozważenia podniesionego przez skarżącą zarzutu naruszenia <xLexLink xArt="art. 94" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 94</xLexLink> p.g.g. zważyć na wstępie należy, że zawarte w nim pojęcie „przywrócenie stanu poprzedniego” jest tożsame ze sposobem naprawienia szkody określonym w <xLexLink xArt="art. 363;art. 363 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 363 § 1 k.c.</xLexLink>, która polega na restytucji naturalnej rozumianej jako doprowadzenie rzeczy do takiego stanu jaki posiadała przed wyrządzeniem szkody. Oznacza to, że w przypadku uszkodzenia budynku restytucja naturalna winna doprowadzić do przywrócenia jego funkcji użytkowej.</xText> <xText>Przepis art. 95 ust. 1 p.g.g. przewiduje natomiast, że roszczenie poszkodowanego ogranicza się z kolei do świadczenia w pieniądzu zawsze wtedy, gdy restytucja naturalna jest niemożliwa.</xText> <xText>Nie ulega wątpliwości, że w ramach przywrócenia stanu poprzedniego może wchodzić w grę nie tylko odtworzenie stanu, który istniał przed wyrządzeniem szkody, ale także dostarczenie poszkodowanemu, w miejsce dóbr utraconych, dóbr zamiennych tego samego rodzaju.</xText> <xText>Nie wchodzi tu natomiast w rachubę zobowiązanie przedsiębiorcy górniczego do dokonania rozbiórki uszkodzonego budynku jako nie tylko niemieszczące się <xBRx/>w ramach przyjmowanych na tle stosowania <xLexLink xArt="art. 363" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 363 k.c.</xLexLink> w literaturze przedmiotu i orzecznictwie sposobów naprawienia szkody ale i z uwagi na to, że wykonanie rozbiórki budynku uzależnione jest od uprzedniego uzyskania przez właścicieli budynku zezwolenia na jego wyburzenie i dopełnienia przez nich wszelkich wymaganych przez <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19940890414" xTitle="Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 89, poz. 414">prawo budowlane</xLexLink> formalności (decyzja Prezydenta Miasta <xAnon>R.</xAnon> - k. 12). Tego rodzaju czynności nikt za właścicieli budynku dokonać nie może i stosownie do mających w sprawie niniejszej zastosowanie przepisów <xLexLink xArt="art. 199;art. 200;art. 201;art. 202;art. 203;art. 204;art. 205;art. 206;art. 207;art. 208;art. 209" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 199 - 209 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 19" xIsapId="WDU19940850388" xTitle="Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 85, poz. 388">art. 19 ustawy <xBRx/>o własności lokali</xLexLink>, powódce nie przysługuje samodzielna legitymacja prawnomaterialna do dochodzenia żądania związanego z rozporządzeniem nieruchomością, w której dwa z wyodrębnionych lokali stanowią własność innych osób. Dochodzone w sprawie niniejszej roszczenie nie należy bowiem do czynności zachowawczych, zmierzających do ochrony wspólnego prawa (<xLexLink xArt="art. 206" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 206 k.c.</xLexLink>).</xText> <xText>Oznacza to, że w związku z koniecznością dokonania rozbiórki uszkodzonego budynku roszczenie jego właścicieli, wobec niemożliwości dokonania restytucji naturalnej, sprowadza się wyłącznie do roszczenia odszkodowawczego w wysokości poniesionych lub przewidywanych kosztów jego rozbiórki (art. 94 i 95 p.g.g.).</xText> <xText>Z tych przyczyn i na podstawie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 k.p.c.</xLexLink> zaskarżony wyrok podlegał zmianie przez oddalenie powództwa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Kurzeja

Barbara Panek

Łukasz Zgoda

Barbara Panek

Sygn. akt I ACa 1106/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 grudnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Barbara Kurzeja (spr.) Sędziowie : SA Małgorzata Wołczańska SA Ewa Jastrzębska Protokolant : Łukasz Zgoda po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2006 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwaJ. W. przeciwko(...) Spółce AkcyjnejwK. o naprawienie szkody na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 27 kwietnia 2006 r., sygn. akt XX Cgg 28/06 zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddala. Sygn. akt I ACa 1106/06 UZASADNIENIE Powódka wniosła o zobowiązanie pozwanej(...)do naprawienia szkody wywołanej ruchem zakładu górniczego w budynku mieszkalnym położonym wR.przyulicy (...), poprzez dokonanie rozbiórki budynku, usunięcie materiału rozbiórki, uporządkowanie terenu i wykonanie robót towarzyszących. Pozwana(...)wniosła o oddalenie powództwa wskazując, że powódka jest tylko współwłaścicielem nieruchomości i pozostali współwłaściciele żądali już dokonania rozbiórki budynku ale ich powództwo prawomocnie oddalono wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach w sprawieo sygn. akt I C 369/03. Podniosła również zarzut powagi rzeczy osądzonej wskazując, że o żądaniu powódki zasądzenia kosztów wykonania rozbiórki orzekł już prawomocnie Sąd Okręgowy w Gliwicach w sprawie o sygn. akt I C 325/03, oddalając powództwo. Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach uwzględnił powództwo w całości i orzekł o kosztach procesu ustalając, co następuje: Budynek mieszkalny położony wR.przyulicy (...)jest kamienicą, w której znajdują się trzy wyodrębnione lokale mieszkalne. Właścicielką jednego z lokali jest powódka. Stan budynku, w związkuz prowadzoną eksploatacja górniczą jest zły i w prowadzonych postępowaniach sądowych prawomocnie rozstrzygnięto, że naprawa szkody winna nastąpić przez wypłatę odszkodowania, zaś sam budynek winien być rozebrany, ponieważ stanowi zagrożenie dla mieszkańców. Ostateczną decyzją z dnia 23 lipca 2003 roku Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wR., nakazał współwłaścicielom wyłączyć budynek z użytkowania. Zdaniem Sądu Okręgowego, w sytuacji gdy budynek jest uszkodzony na skutek robót górniczych w takim stopniu, że zagraża życiu i zdrowiu mieszkańców, współwłaścicielowi (powódce) przysługuje prawo domagania się aby pozwana usunęła na własny koszt wyrządzoną szkodę poprzez rozebranie budynku i to pomimo nie nałożenia na właścicieli takiego obowiązku przez organ administracji publicznej. Na tej podstawie Sąd pierwszej instancji orzekł zgodnie z żądaniem pozwu, na podstawieart. 94 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku Prawo geologiczne i górnicze, oddalając wcześniej prawomocnym postanowieniem zarzut powagi rzeczy osądzonej. Od powyższego wyroku apelację wniosła pozwana(...)domagając się jego zmiany poprzez oddalenie powództwa, ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania „przy uwzględnieniu kosztów procesu”. Skarżący zarzucił Sądowi Okręgowemu naruszenie prawa materialnego art. 94 ust. 1 i 4 p.g.g. poprzez przyjęcie, że pozwana zobowiązana jest do naprawienia szkody w zakresie ustalonym w orzeczeniu orazart. 33p.g.g. poprzez przyjęcie, że przepisy te umożliwiają przedsiębiorcy górniczemu wstąpienie w obowiązki właścicieli, w zakresie dysponowania własnością do nieruchomości budynkowej. Zarzuciła również naruszenieart. 199 k.p.c.podnosząc zarzut powagi rzeczy osądzonej i wskazała na sprzeczność ustaleń sądu z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodnego. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje. W pierwszej kolejności za nieuzasadniony należało uznać podniesiony przez skarżącą zarzut powagi rzeczy osądzonej gdyż nie zachodzą w sprawie niniejszej przesłanki wymienione w przepisieart. 366 k.p.c., skoro w sprawie toczącej się pomiędzy stronami przed Sądem Okręgowym w Katowicach, pod sygn. akt I C 369/03 na przedmiot żądania odszkodowawczego składał się również koszt rozbiórki budynku i żądanie to oddalono jako przedwczesne, zaś w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w Gliwicach pod sygn. akt I C 325/03 powódka nie była stroną procesu. Zarzut naruszenia prawa materialnego okazał się natomiast uzasadniony. Przystępując do rozważenia podniesionego przez skarżącą zarzutu naruszeniaart. 94p.g.g. zważyć na wstępie należy, że zawarte w nim pojęcie „przywrócenie stanu poprzedniego” jest tożsame ze sposobem naprawienia szkody określonym wart. 363 § 1 k.c., która polega na restytucji naturalnej rozumianej jako doprowadzenie rzeczy do takiego stanu jaki posiadała przed wyrządzeniem szkody. Oznacza to, że w przypadku uszkodzenia budynku restytucja naturalna winna doprowadzić do przywrócenia jego funkcji użytkowej. Przepis art. 95 ust. 1 p.g.g. przewiduje natomiast, że roszczenie poszkodowanego ogranicza się z kolei do świadczenia w pieniądzu zawsze wtedy, gdy restytucja naturalna jest niemożliwa. Nie ulega wątpliwości, że w ramach przywrócenia stanu poprzedniego może wchodzić w grę nie tylko odtworzenie stanu, który istniał przed wyrządzeniem szkody, ale także dostarczenie poszkodowanemu, w miejsce dóbr utraconych, dóbr zamiennych tego samego rodzaju. Nie wchodzi tu natomiast w rachubę zobowiązanie przedsiębiorcy górniczego do dokonania rozbiórki uszkodzonego budynku jako nie tylko niemieszczące sięw ramach przyjmowanych na tle stosowaniaart. 363 k.c.w literaturze przedmiotu i orzecznictwie sposobów naprawienia szkody ale i z uwagi na to, że wykonanie rozbiórki budynku uzależnione jest od uprzedniego uzyskania przez właścicieli budynku zezwolenia na jego wyburzenie i dopełnienia przez nich wszelkich wymaganych przezprawo budowlaneformalności (decyzja Prezydenta MiastaR.- k. 12). Tego rodzaju czynności nikt za właścicieli budynku dokonać nie może i stosownie do mających w sprawie niniejszej zastosowanie przepisówart. 199 - 209 k.c.w zw. zart. 19 ustawyo własności lokali, powódce nie przysługuje samodzielna legitymacja prawnomaterialna do dochodzenia żądania związanego z rozporządzeniem nieruchomością, w której dwa z wyodrębnionych lokali stanowią własność innych osób. Dochodzone w sprawie niniejszej roszczenie nie należy bowiem do czynności zachowawczych, zmierzających do ochrony wspólnego prawa (art. 206 k.c.). Oznacza to, że w związku z koniecznością dokonania rozbiórki uszkodzonego budynku roszczenie jego właścicieli, wobec niemożliwości dokonania restytucji naturalnej, sprowadza się wyłącznie do roszczenia odszkodowawczego w wysokości poniesionych lub przewidywanych kosztów jego rozbiórki (art. 94 i 95 p.g.g.). Z tych przyczyn i na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.zaskarżony wyrok podlegał zmianie przez oddalenie powództwa.

15/150000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKa_000326_2006_Uz_2006-12-14_001

II AKa 326/06

2006-12-14 01:00:00.0 CET

2022-11-08 19:00:03.0 CET

2022-11-08 09:16:54.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 326/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 14 grudnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) SSA Elżbieta Mieszczańska SSA Wojciech Kopczyński Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2006r. sprawy 1 J. M. ur. (...) w P. syna K. i I. 2 R. S. ur. (...) w C. syna T. i I. oskarżonych z art. 148§2 kk i inne na skutek apelac

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Izabela Orczyk" xEditor="iorczyk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="9" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xYear="2006" xVolNmbr="000326" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 326/06</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 14 grudnia 2006 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> II Wydział Karny w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Elżbieta Mieszczańska</xText> <xText>SSA Wojciech Kopczyński</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Sylwia Radzikowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2006r. sprawy</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText><xBx><xAnon>J. M.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon></xText> </xUnit> <xText>syna <xAnon>K.</xAnon> i <xAnon>I.</xAnon></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText><xBx><xAnon>R. S.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon></xText> </xUnit> <xText>syna <xAnon>T.</xAnon> i <xAnon>I.</xAnon></xText> <xText>oskarżonych z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148§2 kk</xLexLink> i inne</xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora i obrońców</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 23 maja 2006 r. sygn. akt II K 20/05</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Częstochowie) na rzecz adwokatów <xAnon>M. K.</xAnon> i <xAnon>L. K.</xAnon> – Kancelarie Adwokackie w <xAnon>C.</xAnon> kwoty po 732 (siedemset trzydzieści dwa, w tym 22% VAT) złote tytułem kosztów obrony oskarżonych <xAnon>J. M.</xAnon> i <xAnon>R. S.</xAnon> w postępowaniu odwoławczym,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za drugą instancję.</xText> </xUnit> <xText>Sygn. akt II AKa 326/06</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 23 maja 2006 r sygn. akt. IIK 20/05 uznał <xAnon>J. M.</xAnon> i <xAnon>R. S. (1)</xAnon> za winnych tego, że w dniu 29 czerwca 1997 r w <xAnon>N.</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, używając przemocy wobec <xAnon>T. S.</xAnon>, polegającej na biciu rękami i kopaniu po całym ciele, spowodowali u niego obrażenia ciała w postaci rany tłuczonej wargi dolnej, rany tłuczonej dziąseł szczęki z wybiciem zęba, otarć skóry w okolicy skrępowania kończyn górnych i dolnych z towarzyszącymi wylewami krwawymi, krwiaków w obrębie twarzy, okolicy ramieniowej lewej i nosa, wieloogniskowych stłuczeń powłok miękkich klatki piersiowej oraz kończyn, licznych urazów twarzo i mózgoczaszki oraz silnego obrzęku mózgu, które to obrażenia stanowiły ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, zabrali w celu przywłaszczenia złotą obrączkę wartości 200 zł na szkodę <xAnon>J. R.</xAnon>, czym wyczerpali znamiona zart.280 <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§ 1 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.158 § 2 kk</xLexLink> zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.11 § 2 kk</xLexLink> i za to na mocy <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 3 kk</xLexLink> wymierzył im kary po 12 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63 § 1 kk</xLexLink> na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności zaliczono oskarżonym okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, zwalniając jednocześnie obu oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych.</xText> <xText><xBx> Od wyroku tego apelacje wnieśli obrońcy obu oskarżonych oraz prokurator.</xBx></xText> <xText><xBx>Prokurator </xBx>zarzucił wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na błędnym uznaniu przez Sąd I instancji, że brak podstaw do przypisania oskarżonym zbrodni usiłowania zabójstwa pomimo tego, że na podstawie ustaleń poczynionych przez Sąd Okręgowy przyjąć należy, że oskarżeni działali z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia <xAnon>T. S.</xAnon>, albowiem przystępując do dokonania przestępstwa planowali go dokonać nawet kosztem życia pokrzywdzonego, a ponadto swym działaniem spowodowali u niego ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu.</xText> <xText>W oparciu o ten zarzut prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText><xBx> Apelacja obrońcy oskarżonego <xAnon>J. M.</xAnon> zarzuca</xBx>:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2;art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 i art. 410kpk</xLexLink> poprzez:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">-</xName> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>orzeczenie o winie i sprawstwie oskarżonego wyłącznie na podstawie dowodów dla niego obciążających, tj. zeznań <xAnon>M. S.</xAnon>, których wiarygodność budzi poważne zastrzeżenia ze względu na istniejące w nich liczne sprzeczności, które nie zostały zweryfikowane, jak również ze względu na jego motywację – czyli dążenie do uniknięcia odpowiedzialności karnej poprzez zminimalizowanie swojej roli w przestępstwie i złożenie obciążających zeznań, przy jednoczesnym pominięciu dowodów korzystnych dla oskarżonego i bez należytego uzasadnienia takiego stanowiska;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>rozstrzygnięcie wszystkich nie dający się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego i przesądzenie o jego winie, mimo, iż wiele kwestii nie zostało wyjaśnionych, a mianowicie miedzy zeznaniami <xAnon>M. S.</xAnon> a <xAnon>Z. C.</xAnon> istnieje wiele rozbieżności, przede wszystkim nie zgadzają się rysopisy sprawców, przedstawione ich sylwetki, wiek, jak również pojazdy, którymi się poruszali;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>nie wyjaśnienie wątpliwości dotyczących pojazdu, jakim poruszali się sprawcy poprzez bezkrytyczne przyjęcie, iż był to samochód marki <xAnon>P.</xAnon> należący do <xAnon>K. K.</xAnon>, mimo, że istnieją poważne wątpliwości w tym zakresie uzasadnione faktem, że nie jest możliwe aby w dacie zdarzenia <xAnon>K. K.</xAnon> użytkował przedmiotowy samochód z uwagi na fakt, że miał on w tym czasie zatrzymane prawo jazdy, a jest bardzo mało prawdopodobne, aby rzekomi sprawcy w sposób tak lekkomyślny narażali się na zatrzymanie przez patrol Policji.</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść orzeczenia, a polegający na uznaniu, że oskarżony dokonał rozboju i pobicia <xAnon>T. S.</xAnon>, mimo, że takie stanowisko nie znajduje potwierdzenia w materiale dowodowym sprawy, a zwłaszcza w wyjaśnieniach <xAnon>J. M.</xAnon>, który konsekwentnie zarówno w postępowaniu przygotowawczym jak i na rozprawie twierdził, że nie popełnił zarzuconego mu czynu, a wyrok skazujący został wydany wyłącznie w oparciu o obciążające zeznania <xAnon>M. S.</xAnon>, któremu przyniosło to wymierne korzyści w toczącym się przeciwko niemu procesie, oraz który przebywając w zakładzie Karnym w <xAnon>Ł.</xAnon> otrzymywał leki psychotropowe zalecane przez psychiatrę w związku z zaburzeniami osobowości, jak również notorycznie pomawiał funkcjonariuszy Służby Więziennej o pobicia w łaźni, na korytarzu, z których następnie się wycofywał i które nie znalazły potwierdzenia w prowadzonych postępowaniach, co w sposób jednoznaczny dowodzi, iż <xAnon>M. S.</xAnon> nie jest wiarygodnym świadkiem, którego zeznania mogą stanowić kluczowy dowód w sprawie i które mogą być oceniane w sposób bezkrytyczny.</xText> </xUnit> <xText>W oparciu o te zarzuty apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego <xAnon>J. M.</xAnon>, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText><xBx> Apelacja oskarżonego <xAnon>R. S.</xAnon> zarzuca :</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, przez oddalenie wniosku obrony o przeprowadzenie przez Sąd wizji na miejscu zdarzenia z udziałem <xAnon>M. S.</xAnon>.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, przez przyjęcie, że oskarżony dopuścił się zarzuconego mu czynu, mimo braku jednoznacznych dowodów i nie usuniętych wątpliwości, które winny być rozstrzygnięte na korzyść oskarżonego;</xText> </xUnit> <xText>W oparciu o te zarzuty apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny uznał apelacje za niezasadne.</xBx></xText> <xText>Wbrew ich wywodom Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w oparciu o właściwie zebrany i oceniony materiał dowodowy, a wyciągnięte przezeń wnioski co do sprawstwa obu oskarżonych, oraz kwestii ich zawinienia są w pełni trafne, zostały też w prawidłowy sposób uzasadnione.</xText> <xText>Brak też jest jakichkolwiek podstaw do stawiania zarzutów obrazy przepisów prawa procesowego, a mianowicie <xLexLink xArt="art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.410 kpk</xLexLink>, Sąd Okręgowy miał bowiem w polu widzenia całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, a nie tylko dowody przemawiające przeciwko oskarżonym, jak twierdzą ich obrońcy.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 410 k.p.k.</xLexLink>, podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Oznacza to, że sąd orzekający nie tylko nie może opierać się na tym, co nie zostało ujawnione na rozprawie, ale też to, że wyroku nie wolno wydawać na podstawie części ujawnionego materiału dowodowego.</xText> <xText>Wymóg, aby podstawę wyroku stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej (<xLexLink xArt="art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 410 k.p.k.</xLexLink>), oznacza więc konieczność znajdowania się w polu uwagi Sądu w chwili rozstrzygania wszystkich okoliczności ale, co należy z całą mocą podkreślić, sąd ma prawo oprzeć się na jednych dowodach, a pominąć inne, jeśli ich treść jest rozbieżna. W takiej sytuacji istota rozstrzygania polega na daniu priorytetu niektórym dowodom, przy czym obowiązkiem Sądu jest wówczas wskazanie, dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych (<xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1;art. 424 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.</xLexLink>). W przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy temu obowiązkowi podołał i bardzo szczegółowo i logicznie wskazał w uzasadnieniu swego orzeczenia, dlaczego nie dał wiary nieprzekonującym wyjaśnieniom oskarżonych, a oparł się na zeznaniach świadka <xAnon>M. S.</xAnon>, które znalazły wsparcie także w innych wskazanych dowodach.</xText> <xText>Nie można też w żadnym przypadku wywodzić, jak czynią to obrońcy, że Sąd Okręgowy naruszył przepis <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink> i wyjaśnił nie dające się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonych.</xText> <xText>Zasada in dubio pro reo (<xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink>) nie ogranicza utrzymanej w granicach racjonalności swobody oceny dowodów. Jeżeli zatem z materiału dowodowego wynikają różne wersje wydarzenia, to nie jest to jeszcze równoznaczne z zaistnieniem "nie dających się usunąć wątpliwości" w rozumieniu tego przepisu. W takim wypadku sąd jest zobowiązany do dokonania ustaleń właśnie na podstawie swobodnej oceny dowodów. Dopiero wtedy, gdy - po wykorzystaniu wszelkich istniejących możliwości - wątpliwości nie zostaną usunięte, należy je wytłumaczyć w sposób korzystny dla oskarżonego. Jeżeli jednak sąd dokona stanowczych ustaleń, to w ogóle nie może zachodzić obraza <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink> (bo według tych ustaleń nie ma wątpliwości), a tylko powstaje kwestia, czy ustalenia te są prawidłowo dokonane (bez naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów).</xText> <xText>Kontrola instancyjna oceny dowodów z natury nie obejmuje sfery przekonania sędziowskiego, jaka wiąże się z bezpośredniością przesłuchania, sprowadza się natomiast do sprawdzenia, czy ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu) lub logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania) albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy. Kontroli odwoławczej podlegają więc nie same ustalenia faktyczne, ale sposób ich dokonania.</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy, jak już wyżej wskazano, nie dopuścił się obrazy <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>, nie miał też żadnych wątpliwości co do czynionych na podstawie prawidłowo ocenionych dowodów faktów, a w takim przypadku w ogóle nie może być mowy o obrazie <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 5 § 2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Wbrew wywodom obu obrońców, Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy oparł swoje ustalenia głównie w oparciu o zeznania <xAnon>M. S.</xAnon>, które uznał za w pełni wiarygodne.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości podziela ocenę tego dowodu dokonaną już przez Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 19 stycznia 2005 r sygn. II Aka 297/04, jako, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy nie wydarzyło się nic, co mogłoby zachwiać przekonaniem o pełnej wartości dowodowej zeznań tegoż świadka.</xText> <xText>Jest oczywiste, że dowód z zeznań świadka <xAnon>S.</xAnon>, będący pomówieniem współsprawcy przestępstwa wymaga szczególnie wnikliwej analizy, a poza tym winien on spełniać szereg określonych warunków – musi mieć charakter jednolity, konsekwentny, mieć nadto wsparcie w innych dowodach lub okolicznościach sprawy. Ważne jest i to, aby pomówienie pozostawało w zgodzie z doświadczeniem życiowym oraz logiką faktów (por. wyroki SN z 06.02.1970 r. IV KR 249/69 - OSNKW 1970 r. z. 4-5 p. 46, z 12.07.1979 r. IV KR 136/79 - OSNKW 1979 r. z. 11-12 p. 122, z 15.02.1985 r. IV KR 25/85 ­OSNKW 1985 r. z. 11-12 p. 103). Wszystkie jednak te przymioty dowód z zeznań świadka <xAnon>M. S.</xAnon> posiada, co zresztą dość obrazowo i przekonywująco wykazał sąd I instancji. Z całą pewnością bowiem zeznania te co do istotnych dla sprawy ustaleń są konsekwentne, logiczne, spójne, a oceny tej absolutnie nie zmienia fakt, że co do niektórych okoliczności pojawiły się pewne nieścisłości czy rozbieżności, bo przecież jest to zrozumiałe przy relacjonowaniu zdarzenia zaistniałego w 1997 roku. Świadek ten identycznie przedstawiał podczas wielokrotnych przesłuchań w trakcie trwającego prawie 4 lata procesu rolę w napadzie na dom <xAnon>R.</xAnon> poszczególnych sprawców, ich działania poprzedzające przestępstwo, sam jego przebieg, okoliczności związane z powrotem do <xAnon>C.</xAnon> itp. Potwierdził to udziałem w eksperymencie procesowym, w którym niezwykle przekonywująco wskazywał na różnice jakie w budynku i na posesji <xAnon>R.</xAnon> oraz jej otoczeniu zaistniały w stosunku do czasu zdarzenia i wbrew wywodom obrońców, eksperyment ten jest pełnowartościowym dowodem i brak jest najmniejszych podstaw, aby podważać prawidłowość jego przeprowadzenia, czy też udokumentowania.</xText> <xText>Słusznie też sąd I instancji oddalił wniosek obrońcy oskarżonego <xAnon>R. S.</xAnon>, o przeprowadzenie wizji lokalnej na miejscu zdarzenia z udziałem . <xAnon>M. S.</xAnon>, zwłaszcza gdy zważy się na jego argumentację, a poddawanie w wątpliwość prawidłowości przeprowadzenia tego dowodu, a wręcz sugerowanie, że nie wiadomo, czy to świadek <xAnon>S.</xAnon> brał w nim udział, jest całkowicie niezrozumiałe, skoro przecież świadek potwierdził, że brał udział w tej czynności. Przebieg eksperymentu był nagrany na kasetę video, sąd po jej odtworzeniu nie miał żadnych wątpliwości, miał więc pełne prawo uznać, że ta czynność procesowa nie wymaga powtórzenia. Trafnie także Sąd Okręgowy wykazał, że zmiany jakie wystąpiły od czasu przeprowadzenia eksperymentu wykluczają, aby jego powtórzenie było miarodajne, odbywałoby się bowiem w zupełnie odmiennych warunkach.</xText> <xText>Skoro zatem sąd prawidłowo i przekonująco umotywował swoje stanowisko co do nieprzydatności danego dowodu dla stwierdzenia konkretnej okoliczności, to stanowisko takie w żadnym razie nie może dawać podstawy do wysunięcia zarzutu braku bezstronności, czy też naruszenia <xLexLink xArt="art. 170" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Wracając do oceny zeznań <xAnon>M. S.</xAnon>, to należy podnieść, że słusznie też uznał Sąd Okręgowy, że i w stanie jego zdrowia psychicznego nie można znaleźć podstaw do kwestionowania jego wiarygodności, skoro z opinii psychiatrycznej wydanej na jego temat w innej sprawie jasno wynika, że nie zdradza on żadnych objawów choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego ani cech otępiennych (k. 2052 - 2054). Fakt zaś, że podawano mu okresowo leki psychotropowe związane z zaburzeniami osobowości (k. 595), które on sam nazywał nasennymi nie może mieć żadnego wpływu na ocenę jego zeznań, skoro żadna z apelacji tego wpływu nie wykazała, a organy, które tego świadka przesłuchiwały, zwłaszcza sąd meriti mając z nim bezpośredni kontakt i to wielokrotny nie znalazły podstaw do powzięcia wątpliwości co do logiki, prawidłowości rozumowania i komunikowania. Żadna zresztą ze stron procesu nie domagała się przed sądem I instancji by był on przesłuchany w obecności psychologa w trybie <xLexLink xArt="art. 192;art. 192 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 192 § 2 kpk</xLexLink>, a i sąd odwoławczy nie znalazł ku temu w aktach sprawy żadnych ku temu podstaw.</xText> <xText>Także negatywny wydźwięk konfliktu tego świadka z funkcjonariuszami służby więziennej Zakładu Karnego w <xAnon>Ł.</xAnon> nie może rzutować na niniejszą sprawę, bo nie ma między nimi żadnego związku. W przypadku konfliktu <xAnon>M. S.</xAnon> nie ukrywał, że pisał skargi nieraz niezasadne, bo chciał by go przetransportowano bliżej miejsca zamieszkania, zaś w sprawie niniejszej cechuje go konsekwencja i stanowczość w relacjonowaniu inkryminowanego zdarzenia. Najistotniejsze zaś jest to, że skarg nie wspierały żadne dowody, zaś zeznania mają oparcie w bardzo wielu, a nadto wspiera je logika faktów. Chodzi w szczególności o zeznania świadków <xAnon>Z. C.</xAnon> i <xAnon>M. D.</xAnon> czy protokół oględzin miejsca zdarzenia. Te pierwsze w sposób oczywisty potwierdzają wersję <xAnon>M. S.</xAnon>, że oskarżony <xAnon>C. M.</xAnon> wraz z <xAnon>A. D.</xAnon> przed rozbojem przyjechali do <xAnon>N.</xAnon> by otruć psy <xAnon>R.</xAnon>. Widział przecież wyraźnie ten świadek około godziny 22<xUx> <xSUPx>( 00)</xSUPx> </xUx> dwóch mężczyzn rozglądających się po posesjach, z których jeden po chwili zawrócił, podszedł do siatki ogrodzeniowej <xAnon>R.</xAnon> przy wybiegu dla psów i dwukrotnie zamachnął się ręką jakby coś wrzucając.</xText> <xText>Nie budzi też wątpliwości fakt, że i obaj sprawcy mieli świadomość obecności na posesji <xAnon>S.</xAnon> człowieka, skoro informowali później pozostałych, ze psy są już unieszkodliwione, a na sąsiedniej posesji ktoś się kręci więc trzeba czekać, aż pójdzie spać. Przyznać wprawdzie trzeba, że rysopisy opisanych przez świadka <xAnon>Z. C.</xAnon> mężczyzn nie odpowiadają zwłaszcza wiekowi oskarżonego <xAnon>C. M.</xAnon> i <xAnon>A. D.</xAnon>, ale też wyraźnie zaznaczył on, że widział ich wieczorną porą,widział ich jedynie z boku i nie byłby w stanie ich rozpoznać. Świadczy to niezbicie o tym, że rysopisy podawane przez tegoż świadka nie mogły być miarodajne, świadek bardzo starał się być użyteczny i próbował jak najlepiej wywiązać się ze swego zadania, ale obiektywne okoliczności wskazują na to, że jego spostrzeżenia nie mogą być dokładne. Jeśli chodzi zaś o widziany przez świadka <xAnon>C.</xAnon>. około godziny 20<xUx>°°</xUx>, a więc dwie godziny wcześniej samochód marki <xAnon>F. (...)</xAnon> p, to akta sprawy nie dostarczają jakichkolwiek podstaw do łączenia. go z rozbojem, więc nie wiadomo dlaczego. Sąd I instancji miałby tej akurat okoliczności przypisywać jakiekolwiek znaczenie.</xText> <xText>Nie ma natomiast żadnych wątpliwości, że ustalenie Sądu Okręgowego, iż sprawcy poruszali się samochodem m-ki <xAnon> (...)</xAnon> należącym do <xAnon>K.</xAnon> jest prawidłowe. Przecież fakt, że oskarżony ten w tym okresie jeździł takim samochodem wynika też z konsekwentnych w tym zakresie zeznań świadka <xAnon>M. D.</xAnon> oraz wyjaśnień samego oskarżonego <xAnon>K. K.</xAnon>, który na rozprawie w dniu 23.04.2003 roku przyznał, że ma prawo jazdy od 20 lat, a w 1997 roku miał granatowego <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Nie ma większego znaczenia fakt, że oskarżony miał w tym czasie zatrzymane prawo jazdy, przecież lektura wielu akt sądowych dostarcza szeregu przykładów świadczących o kompletnym braku powiązania między takim faktem, a możliwością prowadzenia w tym czasie samochodu. Twierdzenia skarżącego, jakoby „rzekomi sprawcy w sposób tak lekkomyślny nie narażaliby się na zatrzymanie przez Policję”, są całkowicie nieprzekonujące.</xText> <xText>Prawdą jest, że świadek <xAnon>M. S.</xAnon> uzyskał ze złożenia takich właśnie zeznań „wymierne korzyści” jak pisze się w apelacjach, ale przecież fakt ten automatycznie nie przesądza o tym, że zeznania te są niewiarygodne. Skoro ustawodawca przewidział taką właśnie możliwość (<xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 3 kk</xLexLink>) to nie należy dziwić się, że świadek <xAnon>S.</xAnon> skwapliwie z niej skorzystał, niezależnie jednak od motywów jakie nim kierowały, nie podważa to w żaden sposób wartości dowodowej jego zeznań. Odnośnie zeznań świadka <xAnon>M. S.</xAnon> podkreślenia nadto wymaga zgodność jego relacji z protokołem oględzin miejsca zdarzenia i zeznaniami świadka <xAnon>M. R.</xAnon>. Opisując np. pomieszczenie, z którego weszli do wnętrza domu pamiętał mimo upływu 5 lat, ze był tam długi stół do krojenia folii, różne linki i kable, co potwierdził nadto świadek <xAnon>M. R.</xAnon> (k. 1456). Z kolei twierdzenie, że oskarżeni uciekali z budynku przez okno balkonowe potwierdza poza faktem, że okno faktycznie w chwili oględzin było uchylone ślad obuwia na jego parapecie zewnętrznym "w kierunku na zewnątrz" (k. 23, zezn. świadka <xAnon>M. R.</xAnon>-k. 1456).</xText> <xText>Także twierdzenia <xAnon>M. S.</xAnon>, że oskarżeni zapewniali go, ze przy plądrowaniu budynku znaleziono tylko złotą obrączkę mają oparcie w zeznaniach świadków <xAnon>R.</xAnon>, potwierdzających ze zginęła właśnie ona. Podkreślenia wymaga, że <xAnon>M. S.</xAnon> nie ubarwiał swoich zeznań, by któregokolwiek z oskarżonych obciążać ponad miarę. Obiektywnie wskazywał, którzy byli skłonni się wycofać gdy zorientowali się, ze w domu <xAnon>R.</xAnon> jest chrapiący człowiek <xIx>(</xIx><xAnon>C. M.</xAnon>, <xAnon>A. D.</xAnon>) i ze na drugi dzień,oskarżony <xAnon>R. S.</xAnon> miał pretensje do oskarżonego <xAnon>J. M.</xAnon>, ze "trzeba było mu poluzować, to facet by żył". Nie podawał też okoliczności, których nie widział, czy których nie był pewny (np. jak przebiegało plądrowanie: jak był bity pokrzywdzony, co się stało ze zwiniętą linką czy sznurem zabranym z garażu przez <xAnon>J. M.</xAnon>). Sposób zaś i okoliczności relacjonowanego przezeń zdarzenia przystają do jego udziału w nim i miejsca, z którego czynił obserwacje. Akcentował tez wielokrotnie, ze nie miał z oskarżonymi żadnych zatargów i nieporozumień, więc nie miał powodu ich bezpodstawnie obciążać. Potwierdzał swoją wersję także podczas konfrontacji z nimi i to nawet wtedy, gdy oskarżeni wypierali się znajomości z nim. Żaden zresztą oskarżony nie był w stanie wykazać dlaczego właśnie miałby ich <xAnon>M. S.</xAnon> bez powodu pomawiać.</xText> <xText>Także w zeznaniach świadka <xAnon>M. D.</xAnon> jest potwierdzenie szeregu faktów wskazywanych przez <xAnon>M. S.</xAnon>, a przede wszystkim, że w 1997 roku bywali u niej w domu wszyscy oskarżeni oraz <xAnon>M. S.</xAnon>, że w tym czasie jej mąż; jeździł "na chaty" <xIx>z </xIx>oskarżonymi <xAnon>C. M.</xAnon>, <xAnon>J. M.</xAnon> i K.<xAnon>K.</xAnon>, a przed wyjazdami robił miksturę z pasztetowej i clonozepanu, by uśpić psy i tak tez było przed wyjazdem do <xAnon>N.</xAnon>, że w tym czasie <xAnon>D. M.</xAnon> bardzo dobry kolega męża, jeździł czerwoną <xAnon>M.</xAnon>" a K. <xAnon>K.</xAnon>– <xAnon> (...)</xAnon> koloru granatowego .Nie może natomiast dziwić, że świadek <xAnon>M. D.</xAnon> nie potwierdziła, by i ona sama miała coś wspólnego z przygotowaniem mikstury dla psów z <xAnon>N.</xAnon>, o czym zeznawał <xAnon>M. S.</xAnon>, bo przecież miała prawo sądzić, że może ją to narażać na jakąś odpowiedzialność karną.</xText> <xText>Podjęta zatem w apelacji. obrońcy oskarżonego <xAnon>J. M.</xAnon> próba wykazania, że dotyczące tej kwestii sprzeczności między zeznaniami świadków <xAnon>M. S.</xAnon> i <xAnon>M. D.</xAnon> dyskwalifikują oba te dowody, uznana być musi za nieskuteczną, bo przecież w tym zakresie Sąd Okręgowy słusznie opowiedział się za wiarygodnością zeznań <xAnon>M. S.</xAnon> dostrzegając sprzeczności między tymi dowodami i omawiając je, wbrew bezpodstawnemu zarzutowi skarżącego. Dobitnym zaś potwierdzeniem słuszności tej oceny jest fakt, ze na rozprawie, gdy M..<xAnon>D.</xAnon> podczas konfrontacji z <xAnon>M. S.</xAnon>, przecząc, by miała coś wspólnego z przygotowaniem mikstury dla psów stwierdziła, wbrew wcześniejszym zeznaniom, że <xAnon>M. S.</xAnon> w ich domu nigdy nie był, ten w wiarygodny sposób, opisując szczegółowo wygląd tego mieszkania, jej słowom zaprzeczył.</xText> <xText>Podkreślić zatem trzeba, że także ocena zeznań świadka M <xAnon>D.</xAnon> została dokonana przez sąd |I instancji z respektowaniem wymogów <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> na tle i w powiązaniu z innymi dowodami oraz pozostaje pod ochroną tego przepisu.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny obie apelacje obrońców uznał za całkowicie bezzasadne.</xText> <xText><xBx>Nie zasługuje także na uwzględnienie apelacja prokuratora.</xBx></xText> <xText>Wbrew jej wywodom, tym razem Sąd Okręgowy w należyty sposób zajął się kwestią zamiaru sprawców i bardzo szeroko i przekonująco uzasadnił, dlaczego nie dopatrzył się po ich stronie zamiaru zabójstwa, nawet z zamiarem ewentualnym.</xText> <xText>Niezrozumiałe jest także twierdzenie prokuratora jakoby „oskarżeni bezpośrednio przed dokonaniem czynu zabronionego stanęli przed wyborem: rabunek nawet kosztem życia mężczyzny znajdującego się w domu, bądź wycofanie się i rezygnacja z dalszych działań.”</xText> <xText>Żaden dowód na takie ustalenie nie pozwala, podobnie też brak jest jakichkolwiek podstaw do twierdzenia, że „oskarżeni już w momencie podejmowania decyzji o napaści(...)przewidywali możliwość zgonu pokrzywdzonego i na to się godzili”.</xText> <xText>Sąd Okręgowy bardzo szczegółowo i przekonująco uzasadnił dlaczego nie dopatrzył się po stronie oskarżonych zamiaru zabójstwa nawet w zamiarze ewentualnym i Sąd Apelacyjny te rozważania w pełni podziela.</xText> <xText>Przede wszystkim – jak trafnie zauważył sąd I instancji, oskarżeni w momencie że gdy zorientowali się, iż w domu jest śpiący człowiek postanowili, że się nim zajmą, unieszkodliwią, nie pozwolą mu na jakąkolwiek reakcję, nie oznacza to jednak, że zamierzali unieszkodliwić go w sposób ostateczny – o czym świadczy także fakt, że go związali.</xText> <xText>Słowa jednego z oskarżonych, że „chyba ch... za mocno przydusił i chyba nie żyje” mogą być interpretowane właśnie tak, jak uczynił to Sąd Okręgowy, a mianowicie, że powstała sytuacja była dla sprawców całkowitym zaskoczeniem, przerosła ich wyobrażenie o tym, co swoim zachowaniem uczynili, innymi słowy mówiąc - wskazywać mogą na brak po ich stronie nawet przewidywania takiego skutku.</xText> <xText>Także zachowanie sprawców po popełnieniu przestępstwa, o czym prokurator nie wspomina, przemawia zdecydowanie za stanowiskiem Sądu Okręgowego co do braku po ich stronie zamiaru zabójstwa. Przecież wymiana zdań jaka nastąpiła między nimi następnego dnia, sprowadzająca się praktycznie do kłótni i pretensji, że za mocno pokrzywdzony był związany i dlatego stało się nieszczęście – jest bardzo wymowna i zdaniem Sądu Apelacyjnego – jednoznaczna.</xText> <xText>Prokurator podkreślał w toku rozprawy apelacyjnej, że za takim zamiarem, jaki oskarżonym zarzucono, przemawia przede wszystkim fakt, że oskarżeni zostawili ciężko pobitego, starszego mężczyznę, związanego, bez szans na pomoc przez szereg godzin, co – zdaniem prokuratora - jest przejawem godzenia się na jego śmierć.</xText> <xText>Takie rozumowanie znajduje poparcie w szeregu orzeczeniach Sądu Najwyższego i jest ono doskonale znane Sądowi Apelacyjnemu, jednakże w tej konkretnej sprawie, jego zdaniem, nie może ono mieć zastosowania.</xText> <xText>W świetle opinii sądowo lekarskich w żaden sposób nie da się ustalić momentu śmierci pokrzywdzonego. O ile nie ma wątpliwości, że w chwili gdy oskarżeni przystąpili do działania – pokrzywdzony żył, o czym świadczyć mogą wydawane przezeń odgłosy, to takiej pewności już nie ma jeżeli chodzi o moment opuszczania przez nich domu <xAnon>R.</xAnon>.</xText> <xText>Skoro zaś istnieje nie dająca się rozstrzygnąć wątpliwość co do tego faktu, należy ją, zgodnie z podstawową zasadą określoną w <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink>, wytłumaczyć na korzyść oskarżonych, co oznacza nie mniej, nie więcej jak to, że nie można tego, że zostawili pobitego pokrzywdzonego, bez szans na ratunek...itd. odczytać jako elementu świadczącego o istnieniu po ich stronie ewentualnego zamiaru zabójstwa, mogło bowiem być tak, że w chwili wychodzenia z domu – pokrzywdzony już nie żył.</xText> <xText>Mając to wszystko na uwadze, podzielając w całości rozważania Sądu I instancji zarówno co do sprawstwa obu oskarżonych, kwalifikacji ich czynu, jak i kwestii zawinienia, nie znalazł także Sąd Apelacyjny żadnych podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze. Sąd Okręgowy miał na uwadze wszystkie okoliczności sprawy, świadczące o niezwykle wysokim stopniu społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu, m.in. premedytację działania, niezwykłą brutalność i konsekwencję działania, a także tragiczne skutki jakie spowodowali. Obaj oskarżeni byli już karani. Ich postępowanie świadczy o bardzo wysokim stopniu ich demoralizacji i konieczności długotrwałego oddziaływania penitencjarnego. Wymierzona im kara jest karą maksymalną przewidzianą przepisami, ale nie sposób jej uznać za rażąco niewspółmierną, zważywszy także na konieczność utrzymania wewnętrznej sprawiedliwości pomiędzy karami jakie spotkały wszystkich sprawców tego przestępstwa.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zwolnił obu oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, uznając, że wobec konieczności odbycia przez nich długotrwałych kar pozbawienia wolności, ich uiszczenie byłoby wręcz nierealne.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wojciech Kopczyński

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Izabela Orczyk

Sygn. akt : II AKa 326/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 14 grudnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w KatowicachII Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) SSA Elżbieta Mieszczańska SSA Wojciech Kopczyński Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2006r. sprawy 1 J. M.ur. (...)wP. synaK.iI. 2 R. S.ur. (...)wC. synaT.iI. oskarżonych zart. 148§2 kki inne na skutek apelacji prokuratora i obrońców od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 23 maja 2006 r. sygn. akt II K 20/05 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Częstochowie) na rzecz adwokatówM. K.iL. K.– Kancelarie Adwokackie wC.kwoty po 732 (siedemset trzydzieści dwa, w tym 22% VAT) złote tytułem kosztów obrony oskarżonychJ. M.iR. S.w postępowaniu odwoławczym, 3 zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za drugą instancję. Sygn. akt II AKa 326/06 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 23 maja 2006 r sygn. akt. IIK 20/05 uznałJ. M.iR. S. (1)za winnych tego, że w dniu 29 czerwca 1997 r wN., działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, używając przemocy wobecT. S., polegającej na biciu rękami i kopaniu po całym ciele, spowodowali u niego obrażenia ciała w postaci rany tłuczonej wargi dolnej, rany tłuczonej dziąseł szczęki z wybiciem zęba, otarć skóry w okolicy skrępowania kończyn górnych i dolnych z towarzyszącymi wylewami krwawymi, krwiaków w obrębie twarzy, okolicy ramieniowej lewej i nosa, wieloogniskowych stłuczeń powłok miękkich klatki piersiowej oraz kończyn, licznych urazów twarzo i mózgoczaszki oraz silnego obrzęku mózgu, które to obrażenia stanowiły ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, zabrali w celu przywłaszczenia złotą obrączkę wartości 200 zł na szkodęJ. R., czym wyczerpali znamiona zart.280§ 1 kkiart.158 § 2 kkzw. zart.11 § 2 kki za to na mocyart. 280 § 1 kkw zw. zart. 11 3 kkwymierzył im kary po 12 lat pozbawienia wolności. Na mocyart. 63 § 1 kkna poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności zaliczono oskarżonym okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, zwalniając jednocześnie obu oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych. Od wyroku tego apelacje wnieśli obrońcy obu oskarżonych oraz prokurator. Prokuratorzarzucił wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na błędnym uznaniu przez Sąd I instancji, że brak podstaw do przypisania oskarżonym zbrodni usiłowania zabójstwa pomimo tego, że na podstawie ustaleń poczynionych przez Sąd Okręgowy przyjąć należy, że oskarżeni działali z zamiarem ewentualnym pozbawienia życiaT. S., albowiem przystępując do dokonania przestępstwa planowali go dokonać nawet kosztem życia pokrzywdzonego, a ponadto swym działaniem spowodowali u niego ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu. W oparciu o ten zarzut prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Apelacja obrońcy oskarżonegoJ. M.zarzuca: 1 obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicieart. 5 § 2 i art. 410kpkpoprzez: - - orzeczenie o winie i sprawstwie oskarżonego wyłącznie na podstawie dowodów dla niego obciążających, tj. zeznańM. S., których wiarygodność budzi poważne zastrzeżenia ze względu na istniejące w nich liczne sprzeczności, które nie zostały zweryfikowane, jak również ze względu na jego motywację – czyli dążenie do uniknięcia odpowiedzialności karnej poprzez zminimalizowanie swojej roli w przestępstwie i złożenie obciążających zeznań, przy jednoczesnym pominięciu dowodów korzystnych dla oskarżonego i bez należytego uzasadnienia takiego stanowiska; rozstrzygnięcie wszystkich nie dający się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego i przesądzenie o jego winie, mimo, iż wiele kwestii nie zostało wyjaśnionych, a mianowicie miedzy zeznaniamiM. S.aZ. C.istnieje wiele rozbieżności, przede wszystkim nie zgadzają się rysopisy sprawców, przedstawione ich sylwetki, wiek, jak również pojazdy, którymi się poruszali; nie wyjaśnienie wątpliwości dotyczących pojazdu, jakim poruszali się sprawcy poprzez bezkrytyczne przyjęcie, iż był to samochód markiP.należący doK. K., mimo, że istnieją poważne wątpliwości w tym zakresie uzasadnione faktem, że nie jest możliwe aby w dacie zdarzeniaK. K.użytkował przedmiotowy samochód z uwagi na fakt, że miał on w tym czasie zatrzymane prawo jazdy, a jest bardzo mało prawdopodobne, aby rzekomi sprawcy w sposób tak lekkomyślny narażali się na zatrzymanie przez patrol Policji. 2 błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść orzeczenia, a polegający na uznaniu, że oskarżony dokonał rozboju i pobiciaT. S., mimo, że takie stanowisko nie znajduje potwierdzenia w materiale dowodowym sprawy, a zwłaszcza w wyjaśnieniachJ. M., który konsekwentnie zarówno w postępowaniu przygotowawczym jak i na rozprawie twierdził, że nie popełnił zarzuconego mu czynu, a wyrok skazujący został wydany wyłącznie w oparciu o obciążające zeznaniaM. S., któremu przyniosło to wymierne korzyści w toczącym się przeciwko niemu procesie, oraz który przebywając w zakładzie Karnym wŁ.otrzymywał leki psychotropowe zalecane przez psychiatrę w związku z zaburzeniami osobowości, jak również notorycznie pomawiał funkcjonariuszy Służby Więziennej o pobicia w łaźni, na korytarzu, z których następnie się wycofywał i które nie znalazły potwierdzenia w prowadzonych postępowaniach, co w sposób jednoznaczny dowodzi, iżM. S.nie jest wiarygodnym świadkiem, którego zeznania mogą stanowić kluczowy dowód w sprawie i które mogą być oceniane w sposób bezkrytyczny. W oparciu o te zarzuty apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonegoJ. M., ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Apelacja oskarżonegoR. S.zarzuca : 1 obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, przez oddalenie wniosku obrony o przeprowadzenie przez Sąd wizji na miejscu zdarzenia z udziałemM. S.. 2 błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, przez przyjęcie, że oskarżony dopuścił się zarzuconego mu czynu, mimo braku jednoznacznych dowodów i nie usuniętych wątpliwości, które winny być rozstrzygnięte na korzyść oskarżonego; W oparciu o te zarzuty apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji. Sąd Apelacyjny uznał apelacje za niezasadne. Wbrew ich wywodom Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w oparciu o właściwie zebrany i oceniony materiał dowodowy, a wyciągnięte przezeń wnioski co do sprawstwa obu oskarżonych, oraz kwestii ich zawinienia są w pełni trafne, zostały też w prawidłowy sposób uzasadnione. Brak też jest jakichkolwiek podstaw do stawiania zarzutów obrazy przepisów prawa procesowego, a mianowicieart.410 kpk, Sąd Okręgowy miał bowiem w polu widzenia całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, a nie tylko dowody przemawiające przeciwko oskarżonym, jak twierdzą ich obrońcy. Zgodnie zart. 410 k.p.k., podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Oznacza to, że sąd orzekający nie tylko nie może opierać się na tym, co nie zostało ujawnione na rozprawie, ale też to, że wyroku nie wolno wydawać na podstawie części ujawnionego materiału dowodowego. Wymóg, aby podstawę wyroku stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej (art. 410 k.p.k.), oznacza więc konieczność znajdowania się w polu uwagi Sądu w chwili rozstrzygania wszystkich okoliczności ale, co należy z całą mocą podkreślić, sąd ma prawo oprzeć się na jednych dowodach, a pominąć inne, jeśli ich treść jest rozbieżna. W takiej sytuacji istota rozstrzygania polega na daniu priorytetu niektórym dowodom, przy czym obowiązkiem Sądu jest wówczas wskazanie, dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.). W przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy temu obowiązkowi podołał i bardzo szczegółowo i logicznie wskazał w uzasadnieniu swego orzeczenia, dlaczego nie dał wiary nieprzekonującym wyjaśnieniom oskarżonych, a oparł się na zeznaniach świadkaM. S., które znalazły wsparcie także w innych wskazanych dowodach. Nie można też w żadnym przypadku wywodzić, jak czynią to obrońcy, że Sąd Okręgowy naruszył przepisart. 5 § 2 kpki wyjaśnił nie dające się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonych. Zasada in dubio pro reo (art. 5 § 2 kpk) nie ogranicza utrzymanej w granicach racjonalności swobody oceny dowodów. Jeżeli zatem z materiału dowodowego wynikają różne wersje wydarzenia, to nie jest to jeszcze równoznaczne z zaistnieniem "nie dających się usunąć wątpliwości" w rozumieniu tego przepisu. W takim wypadku sąd jest zobowiązany do dokonania ustaleń właśnie na podstawie swobodnej oceny dowodów. Dopiero wtedy, gdy - po wykorzystaniu wszelkich istniejących możliwości - wątpliwości nie zostaną usunięte, należy je wytłumaczyć w sposób korzystny dla oskarżonego. Jeżeli jednak sąd dokona stanowczych ustaleń, to w ogóle nie może zachodzić obrazaart. 5 § 2 kpk(bo według tych ustaleń nie ma wątpliwości), a tylko powstaje kwestia, czy ustalenia te są prawidłowo dokonane (bez naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów). Kontrola instancyjna oceny dowodów z natury nie obejmuje sfery przekonania sędziowskiego, jaka wiąże się z bezpośredniością przesłuchania, sprowadza się natomiast do sprawdzenia, czy ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu) lub logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania) albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy. Kontroli odwoławczej podlegają więc nie same ustalenia faktyczne, ale sposób ich dokonania. W przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy, jak już wyżej wskazano, nie dopuścił się obrazyart. 7 kpk, nie miał też żadnych wątpliwości co do czynionych na podstawie prawidłowo ocenionych dowodów faktów, a w takim przypadku w ogóle nie może być mowy o obrazieart. 5 § 2 kk. Wbrew wywodom obu obrońców, Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy oparł swoje ustalenia głównie w oparciu o zeznaniaM. S., które uznał za w pełni wiarygodne. Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości podziela ocenę tego dowodu dokonaną już przez Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 19 stycznia 2005 r sygn. II Aka 297/04, jako, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy nie wydarzyło się nic, co mogłoby zachwiać przekonaniem o pełnej wartości dowodowej zeznań tegoż świadka. Jest oczywiste, że dowód z zeznań świadkaS., będący pomówieniem współsprawcy przestępstwa wymaga szczególnie wnikliwej analizy, a poza tym winien on spełniać szereg określonych warunków – musi mieć charakter jednolity, konsekwentny, mieć nadto wsparcie w innych dowodach lub okolicznościach sprawy. Ważne jest i to, aby pomówienie pozostawało w zgodzie z doświadczeniem życiowym oraz logiką faktów (por. wyroki SN z 06.02.1970 r. IV KR 249/69 - OSNKW 1970 r. z. 4-5 p. 46, z 12.07.1979 r. IV KR 136/79 - OSNKW 1979 r. z. 11-12 p. 122, z 15.02.1985 r. IV KR 25/85 ­OSNKW 1985 r. z. 11-12 p. 103). Wszystkie jednak te przymioty dowód z zeznań świadkaM. S.posiada, co zresztą dość obrazowo i przekonywująco wykazał sąd I instancji. Z całą pewnością bowiem zeznania te co do istotnych dla sprawy ustaleń są konsekwentne, logiczne, spójne, a oceny tej absolutnie nie zmienia fakt, że co do niektórych okoliczności pojawiły się pewne nieścisłości czy rozbieżności, bo przecież jest to zrozumiałe przy relacjonowaniu zdarzenia zaistniałego w 1997 roku. Świadek ten identycznie przedstawiał podczas wielokrotnych przesłuchań w trakcie trwającego prawie 4 lata procesu rolę w napadzie na domR.poszczególnych sprawców, ich działania poprzedzające przestępstwo, sam jego przebieg, okoliczności związane z powrotem doC.itp. Potwierdził to udziałem w eksperymencie procesowym, w którym niezwykle przekonywująco wskazywał na różnice jakie w budynku i na posesjiR.oraz jej otoczeniu zaistniały w stosunku do czasu zdarzenia i wbrew wywodom obrońców, eksperyment ten jest pełnowartościowym dowodem i brak jest najmniejszych podstaw, aby podważać prawidłowość jego przeprowadzenia, czy też udokumentowania. Słusznie też sąd I instancji oddalił wniosek obrońcy oskarżonegoR. S., o przeprowadzenie wizji lokalnej na miejscu zdarzenia z udziałem .M. S., zwłaszcza gdy zważy się na jego argumentację, a poddawanie w wątpliwość prawidłowości przeprowadzenia tego dowodu, a wręcz sugerowanie, że nie wiadomo, czy to świadekS.brał w nim udział, jest całkowicie niezrozumiałe, skoro przecież świadek potwierdził, że brał udział w tej czynności. Przebieg eksperymentu był nagrany na kasetę video, sąd po jej odtworzeniu nie miał żadnych wątpliwości, miał więc pełne prawo uznać, że ta czynność procesowa nie wymaga powtórzenia. Trafnie także Sąd Okręgowy wykazał, że zmiany jakie wystąpiły od czasu przeprowadzenia eksperymentu wykluczają, aby jego powtórzenie było miarodajne, odbywałoby się bowiem w zupełnie odmiennych warunkach. Skoro zatem sąd prawidłowo i przekonująco umotywował swoje stanowisko co do nieprzydatności danego dowodu dla stwierdzenia konkretnej okoliczności, to stanowisko takie w żadnym razie nie może dawać podstawy do wysunięcia zarzutu braku bezstronności, czy też naruszeniaart. 170 kpk. Wracając do oceny zeznańM. S., to należy podnieść, że słusznie też uznał Sąd Okręgowy, że i w stanie jego zdrowia psychicznego nie można znaleźć podstaw do kwestionowania jego wiarygodności, skoro z opinii psychiatrycznej wydanej na jego temat w innej sprawie jasno wynika, że nie zdradza on żadnych objawów choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego ani cech otępiennych (k. 2052 - 2054). Fakt zaś, że podawano mu okresowo leki psychotropowe związane z zaburzeniami osobowości (k. 595), które on sam nazywał nasennymi nie może mieć żadnego wpływu na ocenę jego zeznań, skoro żadna z apelacji tego wpływu nie wykazała, a organy, które tego świadka przesłuchiwały, zwłaszcza sąd meriti mając z nim bezpośredni kontakt i to wielokrotny nie znalazły podstaw do powzięcia wątpliwości co do logiki, prawidłowości rozumowania i komunikowania. Żadna zresztą ze stron procesu nie domagała się przed sądem I instancji by był on przesłuchany w obecności psychologa w trybieart. 192 § 2 kpk, a i sąd odwoławczy nie znalazł ku temu w aktach sprawy żadnych ku temu podstaw. Także negatywny wydźwięk konfliktu tego świadka z funkcjonariuszami służby więziennej Zakładu Karnego wŁ.nie może rzutować na niniejszą sprawę, bo nie ma między nimi żadnego związku. W przypadku konfliktuM. S.nie ukrywał, że pisał skargi nieraz niezasadne, bo chciał by go przetransportowano bliżej miejsca zamieszkania, zaś w sprawie niniejszej cechuje go konsekwencja i stanowczość w relacjonowaniu inkryminowanego zdarzenia. Najistotniejsze zaś jest to, że skarg nie wspierały żadne dowody, zaś zeznania mają oparcie w bardzo wielu, a nadto wspiera je logika faktów. Chodzi w szczególności o zeznania świadkówZ. C.iM. D.czy protokół oględzin miejsca zdarzenia. Te pierwsze w sposób oczywisty potwierdzają wersjęM. S., że oskarżonyC. M.wraz zA. D.przed rozbojem przyjechali doN.by otruć psyR.. Widział przecież wyraźnie ten świadek około godziny 22 ( 00) dwóch mężczyzn rozglądających się po posesjach, z których jeden po chwili zawrócił, podszedł do siatki ogrodzeniowejR.przy wybiegu dla psów i dwukrotnie zamachnął się ręką jakby coś wrzucając. Nie budzi też wątpliwości fakt, że i obaj sprawcy mieli świadomość obecności na posesjiS.człowieka, skoro informowali później pozostałych, ze psy są już unieszkodliwione, a na sąsiedniej posesji ktoś się kręci więc trzeba czekać, aż pójdzie spać. Przyznać wprawdzie trzeba, że rysopisy opisanych przez świadkaZ. C.mężczyzn nie odpowiadają zwłaszcza wiekowi oskarżonegoC. M.iA. D., ale też wyraźnie zaznaczył on, że widział ich wieczorną porą,widział ich jedynie z boku i nie byłby w stanie ich rozpoznać. Świadczy to niezbicie o tym, że rysopisy podawane przez tegoż świadka nie mogły być miarodajne, świadek bardzo starał się być użyteczny i próbował jak najlepiej wywiązać się ze swego zadania, ale obiektywne okoliczności wskazują na to, że jego spostrzeżenia nie mogą być dokładne. Jeśli chodzi zaś o widziany przez świadkaC.. około godziny 20°°, a więc dwie godziny wcześniej samochód markiF. (...)p, to akta sprawy nie dostarczają jakichkolwiek podstaw do łączenia. go z rozbojem, więc nie wiadomo dlaczego. Sąd I instancji miałby tej akurat okoliczności przypisywać jakiekolwiek znaczenie. Nie ma natomiast żadnych wątpliwości, że ustalenie Sądu Okręgowego, iż sprawcy poruszali się samochodem m-ki(...)należącym doK.jest prawidłowe. Przecież fakt, że oskarżony ten w tym okresie jeździł takim samochodem wynika też z konsekwentnych w tym zakresie zeznań świadkaM. D.oraz wyjaśnień samego oskarżonegoK. K., który na rozprawie w dniu 23.04.2003 roku przyznał, że ma prawo jazdy od 20 lat, a w 1997 roku miał granatowego(...). Nie ma większego znaczenia fakt, że oskarżony miał w tym czasie zatrzymane prawo jazdy, przecież lektura wielu akt sądowych dostarcza szeregu przykładów świadczących o kompletnym braku powiązania między takim faktem, a możliwością prowadzenia w tym czasie samochodu. Twierdzenia skarżącego, jakoby „rzekomi sprawcy w sposób tak lekkomyślny nie narażaliby się na zatrzymanie przez Policję”, są całkowicie nieprzekonujące. Prawdą jest, że świadekM. S.uzyskał ze złożenia takich właśnie zeznań „wymierne korzyści” jak pisze się w apelacjach, ale przecież fakt ten automatycznie nie przesądza o tym, że zeznania te są niewiarygodne. Skoro ustawodawca przewidział taką właśnie możliwość (art. 60 § 3 kk) to nie należy dziwić się, że świadekS.skwapliwie z niej skorzystał, niezależnie jednak od motywów jakie nim kierowały, nie podważa to w żaden sposób wartości dowodowej jego zeznań. Odnośnie zeznań świadkaM. S.podkreślenia nadto wymaga zgodność jego relacji z protokołem oględzin miejsca zdarzenia i zeznaniami świadkaM. R.. Opisując np. pomieszczenie, z którego weszli do wnętrza domu pamiętał mimo upływu 5 lat, ze był tam długi stół do krojenia folii, różne linki i kable, co potwierdził nadto świadekM. R.(k. 1456). Z kolei twierdzenie, że oskarżeni uciekali z budynku przez okno balkonowe potwierdza poza faktem, że okno faktycznie w chwili oględzin było uchylone ślad obuwia na jego parapecie zewnętrznym "w kierunku na zewnątrz" (k. 23, zezn. świadkaM. R.-k. 1456). Także twierdzeniaM. S., że oskarżeni zapewniali go, ze przy plądrowaniu budynku znaleziono tylko złotą obrączkę mają oparcie w zeznaniach świadkówR., potwierdzających ze zginęła właśnie ona. Podkreślenia wymaga, żeM. S.nie ubarwiał swoich zeznań, by któregokolwiek z oskarżonych obciążać ponad miarę. Obiektywnie wskazywał, którzy byli skłonni się wycofać gdy zorientowali się, ze w domuR.jest chrapiący człowiek(C. M.,A. D.) i ze na drugi dzień,oskarżonyR. S.miał pretensje do oskarżonegoJ. M., ze "trzeba było mu poluzować, to facet by żył". Nie podawał też okoliczności, których nie widział, czy których nie był pewny (np. jak przebiegało plądrowanie: jak był bity pokrzywdzony, co się stało ze zwiniętą linką czy sznurem zabranym z garażu przezJ. M.). Sposób zaś i okoliczności relacjonowanego przezeń zdarzenia przystają do jego udziału w nim i miejsca, z którego czynił obserwacje. Akcentował tez wielokrotnie, ze nie miał z oskarżonymi żadnych zatargów i nieporozumień, więc nie miał powodu ich bezpodstawnie obciążać. Potwierdzał swoją wersję także podczas konfrontacji z nimi i to nawet wtedy, gdy oskarżeni wypierali się znajomości z nim. Żaden zresztą oskarżony nie był w stanie wykazać dlaczego właśnie miałby ichM. S.bez powodu pomawiać. Także w zeznaniach świadkaM. D.jest potwierdzenie szeregu faktów wskazywanych przezM. S., a przede wszystkim, że w 1997 roku bywali u niej w domu wszyscy oskarżeni orazM. S., że w tym czasie jej mąż; jeździł "na chaty"zoskarżonymiC. M.,J. M.i K.K., a przed wyjazdami robił miksturę z pasztetowej i clonozepanu, by uśpić psy i tak tez było przed wyjazdem doN., że w tym czasieD. M.bardzo dobry kolega męża, jeździł czerwonąM." a K.K.–(...)koloru granatowego .Nie może natomiast dziwić, że świadekM. D.nie potwierdziła, by i ona sama miała coś wspólnego z przygotowaniem mikstury dla psów zN., o czym zeznawałM. S., bo przecież miała prawo sądzić, że może ją to narażać na jakąś odpowiedzialność karną. Podjęta zatem w apelacji. obrońcy oskarżonegoJ. M.próba wykazania, że dotyczące tej kwestii sprzeczności między zeznaniami świadkówM. S.iM. D.dyskwalifikują oba te dowody, uznana być musi za nieskuteczną, bo przecież w tym zakresie Sąd Okręgowy słusznie opowiedział się za wiarygodnością zeznańM. S.dostrzegając sprzeczności między tymi dowodami i omawiając je, wbrew bezpodstawnemu zarzutowi skarżącego. Dobitnym zaś potwierdzeniem słuszności tej oceny jest fakt, ze na rozprawie, gdy M..D.podczas konfrontacji zM. S., przecząc, by miała coś wspólnego z przygotowaniem mikstury dla psów stwierdziła, wbrew wcześniejszym zeznaniom, żeM. S.w ich domu nigdy nie był, ten w wiarygodny sposób, opisując szczegółowo wygląd tego mieszkania, jej słowom zaprzeczył. Podkreślić zatem trzeba, że także ocena zeznań świadka MD.została dokonana przez sąd |I instancji z respektowaniem wymogówart. 7 kpkna tle i w powiązaniu z innymi dowodami oraz pozostaje pod ochroną tego przepisu. Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny obie apelacje obrońców uznał za całkowicie bezzasadne. Nie zasługuje także na uwzględnienie apelacja prokuratora. Wbrew jej wywodom, tym razem Sąd Okręgowy w należyty sposób zajął się kwestią zamiaru sprawców i bardzo szeroko i przekonująco uzasadnił, dlaczego nie dopatrzył się po ich stronie zamiaru zabójstwa, nawet z zamiarem ewentualnym. Niezrozumiałe jest także twierdzenie prokuratora jakoby „oskarżeni bezpośrednio przed dokonaniem czynu zabronionego stanęli przed wyborem: rabunek nawet kosztem życia mężczyzny znajdującego się w domu, bądź wycofanie się i rezygnacja z dalszych działań.” Żaden dowód na takie ustalenie nie pozwala, podobnie też brak jest jakichkolwiek podstaw do twierdzenia, że „oskarżeni już w momencie podejmowania decyzji o napaści(...)przewidywali możliwość zgonu pokrzywdzonego i na to się godzili”. Sąd Okręgowy bardzo szczegółowo i przekonująco uzasadnił dlaczego nie dopatrzył się po stronie oskarżonych zamiaru zabójstwa nawet w zamiarze ewentualnym i Sąd Apelacyjny te rozważania w pełni podziela. Przede wszystkim – jak trafnie zauważył sąd I instancji, oskarżeni w momencie że gdy zorientowali się, iż w domu jest śpiący człowiek postanowili, że się nim zajmą, unieszkodliwią, nie pozwolą mu na jakąkolwiek reakcję, nie oznacza to jednak, że zamierzali unieszkodliwić go w sposób ostateczny – o czym świadczy także fakt, że go związali. Słowa jednego z oskarżonych, że „chyba ch... za mocno przydusił i chyba nie żyje” mogą być interpretowane właśnie tak, jak uczynił to Sąd Okręgowy, a mianowicie, że powstała sytuacja była dla sprawców całkowitym zaskoczeniem, przerosła ich wyobrażenie o tym, co swoim zachowaniem uczynili, innymi słowy mówiąc - wskazywać mogą na brak po ich stronie nawet przewidywania takiego skutku. Także zachowanie sprawców po popełnieniu przestępstwa, o czym prokurator nie wspomina, przemawia zdecydowanie za stanowiskiem Sądu Okręgowego co do braku po ich stronie zamiaru zabójstwa. Przecież wymiana zdań jaka nastąpiła między nimi następnego dnia, sprowadzająca się praktycznie do kłótni i pretensji, że za mocno pokrzywdzony był związany i dlatego stało się nieszczęście – jest bardzo wymowna i zdaniem Sądu Apelacyjnego – jednoznaczna. Prokurator podkreślał w toku rozprawy apelacyjnej, że za takim zamiarem, jaki oskarżonym zarzucono, przemawia przede wszystkim fakt, że oskarżeni zostawili ciężko pobitego, starszego mężczyznę, związanego, bez szans na pomoc przez szereg godzin, co – zdaniem prokuratora - jest przejawem godzenia się na jego śmierć. Takie rozumowanie znajduje poparcie w szeregu orzeczeniach Sądu Najwyższego i jest ono doskonale znane Sądowi Apelacyjnemu, jednakże w tej konkretnej sprawie, jego zdaniem, nie może ono mieć zastosowania. W świetle opinii sądowo lekarskich w żaden sposób nie da się ustalić momentu śmierci pokrzywdzonego. O ile nie ma wątpliwości, że w chwili gdy oskarżeni przystąpili do działania – pokrzywdzony żył, o czym świadczyć mogą wydawane przezeń odgłosy, to takiej pewności już nie ma jeżeli chodzi o moment opuszczania przez nich domuR.. Skoro zaś istnieje nie dająca się rozstrzygnąć wątpliwość co do tego faktu, należy ją, zgodnie z podstawową zasadą określoną wart. 5 § 2 kpk, wytłumaczyć na korzyść oskarżonych, co oznacza nie mniej, nie więcej jak to, że nie można tego, że zostawili pobitego pokrzywdzonego, bez szans na ratunek...itd. odczytać jako elementu świadczącego o istnieniu po ich stronie ewentualnego zamiaru zabójstwa, mogło bowiem być tak, że w chwili wychodzenia z domu – pokrzywdzony już nie żył. Mając to wszystko na uwadze, podzielając w całości rozważania Sądu I instancji zarówno co do sprawstwa obu oskarżonych, kwalifikacji ich czynu, jak i kwestii zawinienia, nie znalazł także Sąd Apelacyjny żadnych podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze. Sąd Okręgowy miał na uwadze wszystkie okoliczności sprawy, świadczące o niezwykle wysokim stopniu społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu, m.in. premedytację działania, niezwykłą brutalność i konsekwencję działania, a także tragiczne skutki jakie spowodowali. Obaj oskarżeni byli już karani. Ich postępowanie świadczy o bardzo wysokim stopniu ich demoralizacji i konieczności długotrwałego oddziaływania penitencjarnego. Wymierzona im kara jest karą maksymalną przewidzianą przepisami, ale nie sposób jej uznać za rażąco niewspółmierną, zważywszy także na konieczność utrzymania wewnętrznej sprawiedliwości pomiędzy karami jakie spotkały wszystkich sprawców tego przestępstwa. Sąd Apelacyjny zwolnił obu oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, uznając, że wobec konieczności odbycia przez nich długotrwałych kar pozbawienia wolności, ich uiszczenie byłoby wręcz nierealne.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000000503_I_ACa_001354_2006_Uz_2006-12-20_001

I ACa 1354/06

2006-12-20 01:00:00.0 CET

2012-11-27 14:45:14.0 CET

2013-08-12 14:26:20.0 CEST

15150000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 1354/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 grudnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Barbara Kurzeja (spr.) Sędziowie : SA Joanna Skwara-Kałwa SA Janusz Kiercz Protokolant : Łukasz Zgoda po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2006 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa K. Z. przeciwko Zakładom (...) Spółce Akcyjnej w K. M. o zapłatę na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 27 sty

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Panek" xEditorFullName="Justyna Wnuk" xPublisher="bpanek" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2006" xEditor="jwnuk" xToPage="4" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0000503/ACa" xVolNmbr="001354"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 1354/06</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 20 grudnia 2006 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Kurzeja (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Joanna Skwara-Kałwa</xText> <xText>SA Janusz Kiercz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Łukasz Zgoda</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2006 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>K. Z.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> Zakładom (...) Spółce Akcyjnej</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> <xAnon>M.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji pozwanej</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach</xText> <xText>z dnia 27 stycznia 2006 r., sygn. akt I C 487/05</xText> <xText/> <xText>oddala apelację i zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt IACa 1354/06</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej Spółki kwoty <xBRx/>510 421,45 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 15 kwietnia 2005 roku z tytułu utraconych korzyści z warunkowej umowy sprzedaży akcji z dnia 12 stycznia 2005 roku wraz z należnymi w jego ocenie kosztami wykonania umowy. Podniósł, że warunek umowy sprzedaży akcji, w postaci uzyskania zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, na sprzedaż akcji poza rynkiem regulowanym pełnił się, więc pozwany powinien był wykonać umowę i przenieść własność akcji na powoda. Mimo monitów, pozwana Spółka umowy nie wykonała a akcje sprzedała innemu podmiotowi. W dniu 8 kwietnia 2005 roku powód wystąpił więc z roszczeniem alternatywnym, domagając się albo przeniesienia akcji albo zapłaty kwoty 509 400 złotych stanowiącej równowartość szkody jaką poniósł na mocy nie wykonania umowy. Należność tę obliczył jako różnicę pomiędzy ceną akcji w dniu 25 lutego 2005 roku, wg notowań giełdowych kiedy powinien był już być ich właścicielem (kurs 31,32 złotych za akcję) a ceną umówioną pomiędzy stronami (cena 20 złotych za akcję). Zdaniem powoda, zastrzeżona w umowie kara umowna nie dotyczy kwestii niewykonania umowy. Pozostała część dochodzonej kwoty to połowa niezapłaconych przez pozwaną wydatków powoda, które poniósł w celu wykonania umowy a które zgodnie z umową po połowie miały ponosić strony.</xText> <xText>Pozwana wniosła o oddalenie powództwa zarzucając że roszczenia powoda zostały już zaspokojone wypłaceniem kwoty 1 981,65 złotych stanowiących równowartość kwoty 500 Euro. Podniosła, że roszczenie jest bezzasadne również z tego względu, że została już wypłacona powodowi zastrzeżona w umowie kara umowna w wysokości 5000 złotych, co uniemożliwia dochodzenie odszkodowania przewyższającego wysokość kary umownej.</xText> <xText>Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy zasądził dochodzoną należność z ustawowymi odsetkami od dnia 5 maja 2005 roku a w pozostałej części oddalił powództwo ustalając, co następuje.</xText> <xText>Pozwana Spółka była właścicielem <xAnon> (...)</xAnon> akcji <xAnon> (...) Spółki Akcyjnej</xAnon>, którymi zainteresowany był powód składając pozwanej ofertę ich nabycia. Strony uzgodniły cenę na kwotę 20 złotych za akcję i zawarły 27 grudnia 2004 roku umowę przedwstępną. Strony zobowiązały się pokryć po połowie koszty otrzymania zgody na zbycie akcji, a sama umowa została zawarta po warunkiem uzyskania zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd na przeniesienie akcji poza rynkiem regulowanym do dnia 15 stycznia 2005 roku. Okazało się jednak, że uzyskanie zgody w tak krótkim okresie czasu jest niemożliwe. W związku z tym , w aneksie do tej umowy strony uzgodniły, że umowa będzie wiązać do czasu uzyskania zgody, ale nie później niż do 15 lutego 2005 roku.</xText> <xText>W dniu 12 stycznia 2005 roku strony zawarły warunkową umowę sprzedaży w/w akcji i uzgodniły, że koszty uzyskania zgody KPWiG pokryją po połowie a przeniesienie akcji nastąpi pod warunkiem jej uzyskania. Cena akcji 900 000 zł nie uległa zmianie i została przez powoda uiszczona w całości. W umowie zastrzeżono, że nieziszczenie się warunku w postaci zgody KPWiG spowoduje, że umowa przestanie wiązać. W umowie zastrzeżono również karę umowną na wypadek złożenia zapewnień niezgodnych ze stanem faktycznym lub prawnym a także w przypadku działań lub zaniechań jednej ze stron. Powód wystąpił ze stosownym wnioskiem celem uzyskania zgody KPWiG i uchwałą Komisji z dnia 9 lutego 2005 roku tę zgodę uzyskał. Do 10 lutego 2005 roku wpłacił na rachunek pozwanej Spółki całą uzgodnioną cenę. W dniu 16 lutego doręczono powodowi pozytywną uchwałę Komisji, którą za pośrednictwem faksu jeszcze w dniu 15 lutego przesłał faksem pozwanej Spółce. Pozwana nie wydała akcji powodowi uzasadniając tę decyzję tym, że do dnia 15 lutego 2005 roku nie mogła zapoznać się z oryginałem uchwały KPWiG i tym samym nie został spełniony warunek z umowy warunkowej sprzedaży. Otrzymaną z tytułu ceny kwotę pozwana zwróciła powodowi. Następnie wypłaciła jeszcze powodowi kwoty będące równowartością połowy kosztów związanych z uzyskaniem zgody Komisji w wysokości 1918,65 złotych i 5000 złotych tytułem kary umownej. Powód posiada uprawnienia maklerskie, ale nie jest maklerem, regularnie obserwuje notowania giełdowe, chciał nabyć akcje <xAnon> (...)</xAnon> u celem ich szybkiego zbycia, ponieważ obserwując rynek, doszedł do przekonania, że będą one rosły i po uzyskaniu ceny około 32 złotych zbyłby je innemu nabywcy, zgodnie ze swoją „żelazną zasadą” polegającą na konsekwentnym realizowaniu transakcji zbycia akcji w sytuacji osiągnięcia założonej ceny. Założona przez powoda cena 31,32 złotych za akcje została osiągnięta już 25 lutego 2005 roku i wtedy powód zbyłby akcje mimo, że ich kurs wzrósł jeszcze i osiągnął wyższą cenę.</xText> <xText>Bezspornym był, że pozwana zbyła posiadane akcje innemu nabywcy za cenę wyższą od uzgodnionej z powodem.</xText> <xText>Sąd pierwszej instancji, uwzględniając powództwo zwrócił uwagę na to, że strony wiązała umowa warunkowa sprzedaży akcji z 12 stycznia 2005 roku. Zdaniem Sądu Okręgowego, ten warunek został przez powoda spełniony. Wpłacając uzgodnioną cenę wypełnił wszystkie postanowienia łączącej strony umowy sprzedaży i akcje powinny mu być wydane. Pozwana nie wywiązała się z umowy gdyż uznała, że może je korzystniej sprzedać innemu nabywcy. Zastrzeżona w umowie kara umowna nie obejmowała, zdaniem Sądu pierwszej instancji, niewykonania umowy.</xText> <xText>W związku z tym pozwana jest zobowiązana do pokrycia szkody poniesionej przez powoda na podstawie <xLexLink xArt="art. 361;art. 361 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 361 § 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Zasądził Sąd również połowę wydatków, które powód musiał ponieść celem wykonania umowy, a które nie zostały pokryte przez pozwaną Spółkę. Zasądził również odsetki ustawowe ale od dnia 5 maja 2005 roku ponieważ od tej pory pozwana pozostawała w opóźnieniu.</xText> <xText>Od powyższego wyroku apelację wniosła pozwana Spółka i podnosząc zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy prawa materialnego i procesowego wniosła o jego zmianę i oddalenie powództwa ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Należy przyznać rację Sądowi Okręgowemu, że wobec zawarcia przez strony umowy obligacyjnej o zawieszonej skuteczności, nazwanej przez stronę „umową warunkową” zapisy umowne zawarte w umowie przedwstępnej przestały strony wiązać.</xText> <xText>Przez fakt uiszczenia powodowi przez pozwaną zastrzeżonej kary umownej pozwana przyznała swoją odpowiedzialność za skutki związane z niewykonaniem umowy co do zasady, stąd też zarzut apelacji kwestionujący tę odpowiedzialność należy uznać za nieuzasadniony.</xText> <xText>Umowa ta , jak słusznie uznał Sąd Okręgowy, nie zastrzegała terminu uzyskania zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, jak również obowiązku doręczenia pozwanej przez powoda decyzji tej Komisji, zwłaszcza że pozwana nie była stroną tego postępowania.</xText> <xText>Nadto o uzyskaniu tej zgody pozwana uzyskała wiarygodną informację od powoda, co potwierdziła w swoich zeznaniach <xAnon>D. P.</xAnon>, członek zarządu pozwanej.</xText> <xText>Stosownie do wymogu <xLexLink xArt="art. 921(12)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 921<xSUPx>12</xSUPx> k.c.</xLexLink> dla przeniesienia własności dokumentu akcji na okaziciela konieczne jest jego wręczenie (wydanie dyspozycji przeniesienia akcji celem dokonania odpowiedniego zapisu na rachunku papierów wartościowych), natomiast strony w § 4 umowy wprowadziły zapis, że własność akcji przejdzie na kupującego po spełnieniu warunku zawieszającego i zapłacie całej ceny sprzedaży.</xText> <xText>Ma zatem rację Sąd pierwszej instancji, że - przy tego rodzaju, choć nieskutecznym, uregulowaniu - kara umowna, którą strony przewidziały w § 7 umowy nie mogła dotyczyć jej skutku rozporządzającego (przeniesienia własności).</xText> <xText>Skoro zatem umowa zobowiązująca do przeniesienia własności akcji doszła do skutku wskutek ziszczenia się warunku zawieszającego i pozwana zobowiązana do wydania akcji zbyła je osobie trzeciej, to nie ulega wątpliwości, że w tej sytuacji doszło do tzw. następczej niemożliwości świadczenia o której mowa w <xLexLink xArt="art. 475;art. 475 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 475 § 2 k.c.</xLexLink> W takiej sytuacji, stosownie do uregulowania zawartego w tym przepisie, wobec zbycia rzeczy, która miała być wydana zobowiązanie przeistacza się w zobowiązanie odszkodowawcze, gdyż dłużnik obowiązany jest wydać wszystko, co uzyskał w zamian za tę rzecz albo jako naprawienie szkody. Od tego obowiązku dłużnik nie może się zwolnić przez zapłatę kary umownej w kwocie niższej od wartości surogatu skoro wierzyciel może żądać od dłużnika wykonania zobowiązania, zaś w razie zbycia rzeczy, która miała być wydana jej surogatu lub naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania (<xLexLink xArt="art. 483;art. 483 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 483 § 2 k.c.</xLexLink>).</xText> <xText>Taka sytuacja byłaby możliwa jedynie w wypadku gdyby kara umowna była zastrzeżona na wypadek niewykonania zobowiązania.</xText> <xText>Tylko bowiem w takim wypadku wierzyciel nie może jednocześnie domagać się kary umownej i zapłaty odszkodowania. W umowie strony nie zastrzegły kary umownej w przypadku niespełnienia świadczenia, bo nie sposób w ten sposób zinterpretować jej § 4, w którym zastrzeżono, że kara umowna należy się w <xBRx/>„ przypadku działań lub zaniechań” jednej ze stron.</xText> <xText>Skarżący nie zaprzeczył, że w dniu 25 lutego 2005 r. (data wyliczenia odszkodowania) wartość akcji stanowiła kwotę dochodzoną w pozwie. Bezsporne jest także, że wartość akcji na dzień orzekania była znacznie wyższa od żądania pozwu (<xLexLink xArt="art. 363;art. 363 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 363 § 2 k.c.</xLexLink>).</xText> <xText>Zarzut skarżącego jakoby powód nie udowodnił wysokości szkody nie może być w tej sytuacji uznany za zasadny.</xText> <xText>Za nieuzasadnioną należało również uznać apelację w części dotyczącej zwrotu poniesionych przez powoda kosztów.</xText> <xText>W § 8 ust. 5 umowy strony postanowiły bowiem, że koszty jej zawarcia ponoszą po połowie, a za przyjęciem, że do kosztów zawarcia umowy strony doliczały również koszty związane z uzyskaniem zgody KPWiG przemawia tak treść § 1 pkt 2 umowy, jak i pismo pozwanej z dnia 5 maja 2005 r., w którym zobowiązała się do „zwrotu połowy kosztów uzyskania” tejże zgody i innych udokumentowanych kosztów zawarcia umowy – jeżeli takie wystąpiły (k. 30).</xText> <xText>Do nich należą również koszty prowizji uiszczonej przez powoda, co strony przewidywały zamieszczając ten zapis w § 6 ust. 5 umowy. Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej wykładni umowy w tym zakresie, co czyni zarzut naruszenia przez ten Sąd <xLexLink xArt="art. 65" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 65 k.c.</xLexLink> bezzasadnym.</xText> <xText>Z tych względów i na podstawie <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> apelacja podlegała oddaleniu.</xText> <xText>Orzeczenie o kosztach procesu uzasadnia przepis <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 § 1 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Kurzeja

Barbara Panek

Łukasz Zgoda

Justyna Wnuk

Sygn. akt I ACa 1354/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 grudnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Barbara Kurzeja (spr.) Sędziowie : SA Joanna Skwara-Kałwa SA Janusz Kiercz Protokolant : Łukasz Zgoda po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2006 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwaK. Z. przeciwkoZakładom (...) Spółce AkcyjnejwK.M. o zapłatę na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 27 stycznia 2006 r., sygn. akt I C 487/05 oddala apelację i zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego. Sygn. akt IACa 1354/06 UZASADNIENIE Powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej Spółki kwoty510 421,45 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 15 kwietnia 2005 roku z tytułu utraconych korzyści z warunkowej umowy sprzedaży akcji z dnia 12 stycznia 2005 roku wraz z należnymi w jego ocenie kosztami wykonania umowy. Podniósł, że warunek umowy sprzedaży akcji, w postaci uzyskania zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, na sprzedaż akcji poza rynkiem regulowanym pełnił się, więc pozwany powinien był wykonać umowę i przenieść własność akcji na powoda. Mimo monitów, pozwana Spółka umowy nie wykonała a akcje sprzedała innemu podmiotowi. W dniu 8 kwietnia 2005 roku powód wystąpił więc z roszczeniem alternatywnym, domagając się albo przeniesienia akcji albo zapłaty kwoty 509 400 złotych stanowiącej równowartość szkody jaką poniósł na mocy nie wykonania umowy. Należność tę obliczył jako różnicę pomiędzy ceną akcji w dniu 25 lutego 2005 roku, wg notowań giełdowych kiedy powinien był już być ich właścicielem (kurs 31,32 złotych za akcję) a ceną umówioną pomiędzy stronami (cena 20 złotych za akcję). Zdaniem powoda, zastrzeżona w umowie kara umowna nie dotyczy kwestii niewykonania umowy. Pozostała część dochodzonej kwoty to połowa niezapłaconych przez pozwaną wydatków powoda, które poniósł w celu wykonania umowy a które zgodnie z umową po połowie miały ponosić strony. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa zarzucając że roszczenia powoda zostały już zaspokojone wypłaceniem kwoty 1 981,65 złotych stanowiących równowartość kwoty 500 Euro. Podniosła, że roszczenie jest bezzasadne również z tego względu, że została już wypłacona powodowi zastrzeżona w umowie kara umowna w wysokości 5000 złotych, co uniemożliwia dochodzenie odszkodowania przewyższającego wysokość kary umownej. Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy zasądził dochodzoną należność z ustawowymi odsetkami od dnia 5 maja 2005 roku a w pozostałej części oddalił powództwo ustalając, co następuje. Pozwana Spółka była właścicielem(...)akcji(...) Spółki Akcyjnej, którymi zainteresowany był powód składając pozwanej ofertę ich nabycia. Strony uzgodniły cenę na kwotę 20 złotych za akcję i zawarły 27 grudnia 2004 roku umowę przedwstępną. Strony zobowiązały się pokryć po połowie koszty otrzymania zgody na zbycie akcji, a sama umowa została zawarta po warunkiem uzyskania zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd na przeniesienie akcji poza rynkiem regulowanym do dnia 15 stycznia 2005 roku. Okazało się jednak, że uzyskanie zgody w tak krótkim okresie czasu jest niemożliwe. W związku z tym , w aneksie do tej umowy strony uzgodniły, że umowa będzie wiązać do czasu uzyskania zgody, ale nie później niż do 15 lutego 2005 roku. W dniu 12 stycznia 2005 roku strony zawarły warunkową umowę sprzedaży w/w akcji i uzgodniły, że koszty uzyskania zgody KPWiG pokryją po połowie a przeniesienie akcji nastąpi pod warunkiem jej uzyskania. Cena akcji 900 000 zł nie uległa zmianie i została przez powoda uiszczona w całości. W umowie zastrzeżono, że nieziszczenie się warunku w postaci zgody KPWiG spowoduje, że umowa przestanie wiązać. W umowie zastrzeżono również karę umowną na wypadek złożenia zapewnień niezgodnych ze stanem faktycznym lub prawnym a także w przypadku działań lub zaniechań jednej ze stron. Powód wystąpił ze stosownym wnioskiem celem uzyskania zgody KPWiG i uchwałą Komisji z dnia 9 lutego 2005 roku tę zgodę uzyskał. Do 10 lutego 2005 roku wpłacił na rachunek pozwanej Spółki całą uzgodnioną cenę. W dniu 16 lutego doręczono powodowi pozytywną uchwałę Komisji, którą za pośrednictwem faksu jeszcze w dniu 15 lutego przesłał faksem pozwanej Spółce. Pozwana nie wydała akcji powodowi uzasadniając tę decyzję tym, że do dnia 15 lutego 2005 roku nie mogła zapoznać się z oryginałem uchwały KPWiG i tym samym nie został spełniony warunek z umowy warunkowej sprzedaży. Otrzymaną z tytułu ceny kwotę pozwana zwróciła powodowi. Następnie wypłaciła jeszcze powodowi kwoty będące równowartością połowy kosztów związanych z uzyskaniem zgody Komisji w wysokości 1918,65 złotych i 5000 złotych tytułem kary umownej. Powód posiada uprawnienia maklerskie, ale nie jest maklerem, regularnie obserwuje notowania giełdowe, chciał nabyć akcje(...)u celem ich szybkiego zbycia, ponieważ obserwując rynek, doszedł do przekonania, że będą one rosły i po uzyskaniu ceny około 32 złotych zbyłby je innemu nabywcy, zgodnie ze swoją „żelazną zasadą” polegającą na konsekwentnym realizowaniu transakcji zbycia akcji w sytuacji osiągnięcia założonej ceny. Założona przez powoda cena 31,32 złotych za akcje została osiągnięta już 25 lutego 2005 roku i wtedy powód zbyłby akcje mimo, że ich kurs wzrósł jeszcze i osiągnął wyższą cenę. Bezspornym był, że pozwana zbyła posiadane akcje innemu nabywcy za cenę wyższą od uzgodnionej z powodem. Sąd pierwszej instancji, uwzględniając powództwo zwrócił uwagę na to, że strony wiązała umowa warunkowa sprzedaży akcji z 12 stycznia 2005 roku. Zdaniem Sądu Okręgowego, ten warunek został przez powoda spełniony. Wpłacając uzgodnioną cenę wypełnił wszystkie postanowienia łączącej strony umowy sprzedaży i akcje powinny mu być wydane. Pozwana nie wywiązała się z umowy gdyż uznała, że może je korzystniej sprzedać innemu nabywcy. Zastrzeżona w umowie kara umowna nie obejmowała, zdaniem Sądu pierwszej instancji, niewykonania umowy. W związku z tym pozwana jest zobowiązana do pokrycia szkody poniesionej przez powoda na podstawieart. 361 § 2 k.c. Zasądził Sąd również połowę wydatków, które powód musiał ponieść celem wykonania umowy, a które nie zostały pokryte przez pozwaną Spółkę. Zasądził również odsetki ustawowe ale od dnia 5 maja 2005 roku ponieważ od tej pory pozwana pozostawała w opóźnieniu. Od powyższego wyroku apelację wniosła pozwana Spółka i podnosząc zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy prawa materialnego i procesowego wniosła o jego zmianę i oddalenie powództwa ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Należy przyznać rację Sądowi Okręgowemu, że wobec zawarcia przez strony umowy obligacyjnej o zawieszonej skuteczności, nazwanej przez stronę „umową warunkową” zapisy umowne zawarte w umowie przedwstępnej przestały strony wiązać. Przez fakt uiszczenia powodowi przez pozwaną zastrzeżonej kary umownej pozwana przyznała swoją odpowiedzialność za skutki związane z niewykonaniem umowy co do zasady, stąd też zarzut apelacji kwestionujący tę odpowiedzialność należy uznać za nieuzasadniony. Umowa ta , jak słusznie uznał Sąd Okręgowy, nie zastrzegała terminu uzyskania zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, jak również obowiązku doręczenia pozwanej przez powoda decyzji tej Komisji, zwłaszcza że pozwana nie była stroną tego postępowania. Nadto o uzyskaniu tej zgody pozwana uzyskała wiarygodną informację od powoda, co potwierdziła w swoich zeznaniachD. P., członek zarządu pozwanej. Stosownie do wymoguart. 92112k.c.dla przeniesienia własności dokumentu akcji na okaziciela konieczne jest jego wręczenie (wydanie dyspozycji przeniesienia akcji celem dokonania odpowiedniego zapisu na rachunku papierów wartościowych), natomiast strony w § 4 umowy wprowadziły zapis, że własność akcji przejdzie na kupującego po spełnieniu warunku zawieszającego i zapłacie całej ceny sprzedaży. Ma zatem rację Sąd pierwszej instancji, że - przy tego rodzaju, choć nieskutecznym, uregulowaniu - kara umowna, którą strony przewidziały w § 7 umowy nie mogła dotyczyć jej skutku rozporządzającego (przeniesienia własności). Skoro zatem umowa zobowiązująca do przeniesienia własności akcji doszła do skutku wskutek ziszczenia się warunku zawieszającego i pozwana zobowiązana do wydania akcji zbyła je osobie trzeciej, to nie ulega wątpliwości, że w tej sytuacji doszło do tzw. następczej niemożliwości świadczenia o której mowa wart. 475 § 2 k.c.W takiej sytuacji, stosownie do uregulowania zawartego w tym przepisie, wobec zbycia rzeczy, która miała być wydana zobowiązanie przeistacza się w zobowiązanie odszkodowawcze, gdyż dłużnik obowiązany jest wydać wszystko, co uzyskał w zamian za tę rzecz albo jako naprawienie szkody. Od tego obowiązku dłużnik nie może się zwolnić przez zapłatę kary umownej w kwocie niższej od wartości surogatu skoro wierzyciel może żądać od dłużnika wykonania zobowiązania, zaś w razie zbycia rzeczy, która miała być wydana jej surogatu lub naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania (art. 483 § 2 k.c.). Taka sytuacja byłaby możliwa jedynie w wypadku gdyby kara umowna była zastrzeżona na wypadek niewykonania zobowiązania. Tylko bowiem w takim wypadku wierzyciel nie może jednocześnie domagać się kary umownej i zapłaty odszkodowania. W umowie strony nie zastrzegły kary umownej w przypadku niespełnienia świadczenia, bo nie sposób w ten sposób zinterpretować jej § 4, w którym zastrzeżono, że kara umowna należy się w„ przypadku działań lub zaniechań” jednej ze stron. Skarżący nie zaprzeczył, że w dniu 25 lutego 2005 r. (data wyliczenia odszkodowania) wartość akcji stanowiła kwotę dochodzoną w pozwie. Bezsporne jest także, że wartość akcji na dzień orzekania była znacznie wyższa od żądania pozwu (art. 363 § 2 k.c.). Zarzut skarżącego jakoby powód nie udowodnił wysokości szkody nie może być w tej sytuacji uznany za zasadny. Za nieuzasadnioną należało również uznać apelację w części dotyczącej zwrotu poniesionych przez powoda kosztów. W § 8 ust. 5 umowy strony postanowiły bowiem, że koszty jej zawarcia ponoszą po połowie, a za przyjęciem, że do kosztów zawarcia umowy strony doliczały również koszty związane z uzyskaniem zgody KPWiG przemawia tak treść § 1 pkt 2 umowy, jak i pismo pozwanej z dnia 5 maja 2005 r., w którym zobowiązała się do „zwrotu połowy kosztów uzyskania” tejże zgody i innych udokumentowanych kosztów zawarcia umowy – jeżeli takie wystąpiły (k. 30). Do nich należą również koszty prowizji uiszczonej przez powoda, co strony przewidywały zamieszczając ten zapis w § 6 ust. 5 umowy. Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej wykładni umowy w tym zakresie, co czyni zarzut naruszenia przez ten Sądart. 65 k.c.bezzasadnym. Z tych względów i na podstawieart. 385 k.p.c.apelacja podlegała oddaleniu. Orzeczenie o kosztach procesu uzasadnia przepisart. 98 k.p.c.w zw. zart. 108 § 1 k.p.c.

15/150000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKzw_001186_2006_Uz_2006-12-20_001

II AKzw 1186/06

2006-12-20 01:00:00.0 CET

2014-01-21 19:15:05.0 CET

2014-06-10 17:09:46.0 CEST

15150000

1006

DECISION, REASON

Sygn. akt II AKzw 1186/06 POSTANOWIENIE dnia 20 grudnia 2006r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie: Przewodniczący: Sędzia SA Marek Charuza Protokolant: Ewa Matyjaszczyk przy udziale Prokuratora Prokuratury Apel. Małgorzaty Seimińskiej po rozpoznaniu w sprawie: G. C. skazanego za przestępstwa art. 286 §1 kk i inne zażalenia wniesionego przez skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 27 września 2006r. sygn. VIII Wz. 1032/06 w przedmiocie: odmowy udzie

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2006" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKzw" xVolNmbr="001186"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt II AKzw 1186/06 </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText>dnia 20 grudnia 2006r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: Sędzia SA Marek Charuza</xText> <xText/> <xText>Protokolant: Ewa Matyjaszczyk</xText> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apel. Małgorzaty Seimińskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie: <xBx><xAnon>G. C.</xAnon></xBx></xText> <xText>skazanego za przestępstwa <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 §1 kk</xLexLink> i inne</xText> <xText>zażalenia wniesionego przez skazanego</xText> <xText>na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 27 września 2006r. sygn. VIII Wz. 1032/06</xText> <xText>w przedmiocie: <xIx>odmowy udzielenia warunkowego zwolnienia </xIx></xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437 § 1 kpk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 1 § 2 kkw</xLexLink></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>p o s t a n a w i a</xBx></xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Zażalenie skazanego nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Sąd penitencjarny w sposób poprawny i znajdujący pełne oparcie w ujawnionym materiale dowodowym dokonał ustaleń faktyczno – prawnych odnoszących się do braku uprawnień formalnych skazanego <xAnon>G. C.</xAnon> o ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie. Zgodnie bowiem z <xLexLink xArt="art. 160;art. 160 § 3" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 160 § 3 kkw</xLexLink> w razie odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia na poczet kary nie zalicza się okresu spędzonego na wolności.</xText> <xText>Ponadto wbrew wywodom skarżącego, prawidłowym jest wyliczenie sądu, iż uprawnienia takie zdobędzie skazany dopiero w dniu 24 czerwca 2009r., a więc po upływie 3/4 sumy wymierzonych mu kar pozbawienia wolności. W przypadku bowiem tegoż skazanego, wobec którego wymierzano karę z zastosowaniem <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 § 2 kk</xLexLink> ma zastosowanie <xLexLink xArt="art. 78;art. 78 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 78 §2 kk</xLexLink>, a nie <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 79 § 2 kk</xLexLink>. Ten ostatni bowiem przepis dotyczy innych sytuacji np. ma zastosowanie do skazanego odbywającego dwie lub więcej kar niepodlegających łączeniu. Niezależnie od warunków określonych w <xLexLink xArt="art. 78;art. 78 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 78 § 1 lub 2</xLexLink> (połowa, dwie trzecie lub trzy czwarte kary), warunkowe zwolnienie może mieć wówczas zastosowanie po odbyciu 15 lat pozbawienia wolności,</xText> <xText>Określone w <xLexLink xArt="art. 78" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 78</xLexLink> terminy odnoszą się zaś do kary jednostkowej i kary łącznej podlegającej wykonaniu. <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">Artykuł 79 § 1</xLexLink> rozciąga przewidziane w tych przepisach terminy ubiegania się o warunkowe zwolnienie na sumę dwóch lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbywać kolejno. Omawiana regulacja rozstrzyga także sporną na gruncie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">d.k.k.</xLexLink> (zob. uchw. SN z 16 VI 1993r., I KZP 13/93, OSNKW 1993, nr 7, poz. 42; z glosami K. Postulskiego, S. Zabłockiego i L. Paprzyckiego, Pal. 1994, nr 3-4 i 7-8) kwestię obliczania terminów, jeżeli chociażby jedno z przestępstw składających się na karę łączną lub kary podlegające sumowaniu popełnione zostało w warunkach recydywy określonej w <xLexLink xArt="art. 64" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 64</xLexLink>. W takim bowiem wypadku do całej kary powstałej w wyniku sumowania kar pozbawienia wolności odnoszą się zaostrzone terminy dotyczące ubiegania się o warunkowe zwolnienie, tj. odpowiednio odbycie dwóch trzecich lub trzech czwartych kary.</xText> <xText/> <xText>Mając na uwadze powyższe, brak było podstaw do uwzględnienia zażalenia skazanego, zatem orzeczono jak w części dyspozytywnej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Marek Charuza

Renata Kopiec

Ewa Matyjaszczyk

Magdalena Gierszner

Sygn. akt II AKzw 1186/06 POSTANOWIENIE dnia 20 grudnia 2006r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie: Przewodniczący: Sędzia SA Marek Charuza Protokolant: Ewa Matyjaszczyk przy udziale Prokuratora Prokuratury Apel. Małgorzaty Seimińskiej po rozpoznaniu w sprawie:G. C. skazanego za przestępstwaart. 286 §1 kki inne zażalenia wniesionego przez skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 27 września 2006r. sygn. VIII Wz. 1032/06 w przedmiocie:odmowy udzielenia warunkowego zwolnienia na podstawieart. 437 § 1 kpkw zw. zart. 1 § 2 kkw p o s t a n a w i a zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy UZASADNIENIE Zażalenie skazanego nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd penitencjarny w sposób poprawny i znajdujący pełne oparcie w ujawnionym materiale dowodowym dokonał ustaleń faktyczno – prawnych odnoszących się do braku uprawnień formalnych skazanegoG. C.o ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie. Zgodnie bowiem zart. 160 § 3 kkww razie odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia na poczet kary nie zalicza się okresu spędzonego na wolności. Ponadto wbrew wywodom skarżącego, prawidłowym jest wyliczenie sądu, iż uprawnienia takie zdobędzie skazany dopiero w dniu 24 czerwca 2009r., a więc po upływie 3/4 sumy wymierzonych mu kar pozbawienia wolności. W przypadku bowiem tegoż skazanego, wobec którego wymierzano karę z zastosowaniemart. 64 § 2 kkma zastosowanieart. 78 §2 kk, a nieart. 79 § 2 kk. Ten ostatni bowiem przepis dotyczy innych sytuacji np. ma zastosowanie do skazanego odbywającego dwie lub więcej kar niepodlegających łączeniu. Niezależnie od warunków określonych wart. 78 § 1 lub 2(połowa, dwie trzecie lub trzy czwarte kary), warunkowe zwolnienie może mieć wówczas zastosowanie po odbyciu 15 lat pozbawienia wolności, Określone wart. 78terminy odnoszą się zaś do kary jednostkowej i kary łącznej podlegającej wykonaniu.Artykuł 79 § 1rozciąga przewidziane w tych przepisach terminy ubiegania się o warunkowe zwolnienie na sumę dwóch lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbywać kolejno. Omawiana regulacja rozstrzyga także sporną na gruncied.k.k.(zob. uchw. SN z 16 VI 1993r., I KZP 13/93, OSNKW 1993, nr 7, poz. 42; z glosami K. Postulskiego, S. Zabłockiego i L. Paprzyckiego, Pal. 1994, nr 3-4 i 7-8) kwestię obliczania terminów, jeżeli chociażby jedno z przestępstw składających się na karę łączną lub kary podlegające sumowaniu popełnione zostało w warunkach recydywy określonej wart. 64. W takim bowiem wypadku do całej kary powstałej w wyniku sumowania kar pozbawienia wolności odnoszą się zaostrzone terminy dotyczące ubiegania się o warunkowe zwolnienie, tj. odpowiednio odbycie dwóch trzecich lub trzech czwartych kary. Mając na uwadze powyższe, brak było podstaw do uwzględnienia zażalenia skazanego, zatem orzeczono jak w części dyspozytywnej.

15/150000/0001006/AKzw

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000005127_XVII_AmC_000037_2006_Uz_2007-01-04_001

XVII AmC 37/06

2007-01-04 01:00:00.0 CET

2015-05-04 20:15:05.0 CEST

2015-02-04 14:25:10.0 CET

15450500

5127

SENTENCE

Sygn. akt XVII AmC 37/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 4 stycznia 2007 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący SSO Anna Marzysz-Hać Protokolant: ref. Staż. Paweł Kępiński po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2007 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko (...) Sp. z o.o. w W. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I Uznaje za niedozwolone i zakazuje (...

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Paula Wiaterska" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2006" xEditor="pwiaterska" xToPage="1" xPublisher="pwiaterska" xFlag="published" xEditorFullName="Paula Wiaterska" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000037" xVolType="15/450500/0005127/AmC"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt<xBx> XVII AmC 37/06</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 4 stycznia 2007 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący SSO Anna Marzysz-Hać</xText> <xText>Protokolant: ref. Staż. Paweł Kępiński</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2007 r., w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Uznaje za niedozwolone i zakazuje <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> stosowania w umowach z konsumentami postanowień wzorca umowy o treści:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>„W przypadku przerwania podróży lub pobytu z przyczyn leżących wyłącznie po stronie Uczestnika, równowartość niewykorzystanych świadczeń nie będzie refundowana”</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>„Klient ma prawo odstąpić od umowy w każdym czasie przed wyjazdem. Rezygnacja może nastąpić jedynie w formie pisemnego oświadczenia, a każdy Klient zostaje obciążony następującymi kosztami:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>100 złotych (od każdej osoby wpisanej na zgłoszeniu) w przypadku rezygnacji na 31 lub więcej przed terminem odlotu,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>20% ceny rzeczywistej imprezy, przy rezygnacji zgłoszonej od 30 do 21 dnia włącznie przed terminem odlotu,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>50% ceny rzeczywistej imprezy, przy rezygnacji zgłoszonej od 20 do 11 dnia włącznie przed terminem odlotu,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>70% ceny rzeczywistej imprezy, przy rezygnacji złożonej od 10 do 4 dnia włącznie przed terminem odlotu,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">e</xName> <xText>100% ceny rzeczywistej, w przypadku rezygnacji złożonej od 3-go dnia do daty rozpoczęcia imprezy”</xText> </xUnit> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>„Reklamacje wniesione do biura po upływie 14 dni od zakończenia imprezy uznane będą za bezskuteczne.”</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>„Reklamacje bez podpisu rezydenta, reklamacje grupowe lub napisane w sposób uniemożliwiający odczytanie nie będą rozpatrywane”</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">5</xName> <xText>„W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania <xAnon> usługi (...)</xAnon> nie ponosi odpowiedzialności, jeżeli szkody powstały w wyniku:</xText> </xUnit> <xText>- działania siły wyższej,</xText> <xText>- działań lub zaniedbań Uczestników imprezy oraz osób im towarzyszących,</xText> <xText>- działań osób trzecich, nie uczestniczących w wykonaniu usług przewidzianych w umowie,</xText> <xText>- działań niezgodnych z prawem”</xText> <xText>6. „Organizator nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody poniesione przez uczestnika w wyniku opóźnienia odlotu. W przypadku tego opóźnienia z przyczyn od Organizatora niezależnych – Uczestnikowi nie przysługuje prawo odstąpienia od umowy lub odszkodowanie”</xText> <xText>7. „Organizator nie ponosi odpowiedzialności za przejściowe niedogodności w hotelach związane z brakiem klimatyzacji, wody lub prądu oraz konserwacją basenów i innych urządzeń”</xText> <xText>8. „Ewentualne spory prawne wynikające z niniejszej umowy będą rozstrzygane przez Sąd Rejonowy dla <xAnon>(...)</xAnon>”</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Wpis ostateczny od pozwu ustala na kwotę 600 zł (sześćset zł) i nakazuje pobranie tej kwoty od <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>Zasądza od <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego.</xText> </xUnit> <xText>SSO Anna Marzysz-Hać</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Anna Marzysz-Hać

Paula Wiaterska

ref. Staż. Paweł Kępiński

Paula Wiaterska

Sygn. aktXVII AmC 37/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 4 stycznia 2007 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący SSO Anna Marzysz-Hać Protokolant: ref. Staż. Paweł Kępiński po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2007 r., w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko(...) Sp. z o.o.wW. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I Uznaje za niedozwolone i zakazuje(...) Sp. z o.o.stosowania w umowach z konsumentami postanowień wzorca umowy o treści: 1 „W przypadku przerwania podróży lub pobytu z przyczyn leżących wyłącznie po stronie Uczestnika, równowartość niewykorzystanych świadczeń nie będzie refundowana” 2 „Klient ma prawo odstąpić od umowy w każdym czasie przed wyjazdem. Rezygnacja może nastąpić jedynie w formie pisemnego oświadczenia, a każdy Klient zostaje obciążony następującymi kosztami: a 100 złotych (od każdej osoby wpisanej na zgłoszeniu) w przypadku rezygnacji na 31 lub więcej przed terminem odlotu, b 20% ceny rzeczywistej imprezy, przy rezygnacji zgłoszonej od 30 do 21 dnia włącznie przed terminem odlotu, c 50% ceny rzeczywistej imprezy, przy rezygnacji zgłoszonej od 20 do 11 dnia włącznie przed terminem odlotu, d 70% ceny rzeczywistej imprezy, przy rezygnacji złożonej od 10 do 4 dnia włącznie przed terminem odlotu, e 100% ceny rzeczywistej, w przypadku rezygnacji złożonej od 3-go dnia do daty rozpoczęcia imprezy” 3 „Reklamacje wniesione do biura po upływie 14 dni od zakończenia imprezy uznane będą za bezskuteczne.” 4 „Reklamacje bez podpisu rezydenta, reklamacje grupowe lub napisane w sposób uniemożliwiający odczytanie nie będą rozpatrywane” 5 „W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonaniausługi (...)nie ponosi odpowiedzialności, jeżeli szkody powstały w wyniku: - działania siły wyższej, - działań lub zaniedbań Uczestników imprezy oraz osób im towarzyszących, - działań osób trzecich, nie uczestniczących w wykonaniu usług przewidzianych w umowie, - działań niezgodnych z prawem” 6. „Organizator nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody poniesione przez uczestnika w wyniku opóźnienia odlotu. W przypadku tego opóźnienia z przyczyn od Organizatora niezależnych – Uczestnikowi nie przysługuje prawo odstąpienia od umowy lub odszkodowanie” 7. „Organizator nie ponosi odpowiedzialności za przejściowe niedogodności w hotelach związane z brakiem klimatyzacji, wody lub prądu oraz konserwacją basenów i innych urządzeń” 8. „Ewentualne spory prawne wynikające z niniejszej umowy będą rozstrzygane przez Sąd Rejonowy dla(...)” II Wpis ostateczny od pozwu ustala na kwotę 600 zł (sześćset zł) i nakazuje pobranie tej kwoty od(...) Sp. z o.o.na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie. III Zasądza od(...) Sp. z o.o.na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. IV Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego. SSO Anna Marzysz-Hać

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000005127_XVII_AmE_000182_2006_Uz_2007-01-25_001

XVII AmE 182/06

2007-01-25 01:00:00.0 CET

2016-03-02 18:00:29.0 CET

2016-03-02 15:30:24.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmE 182/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 stycznia 2007r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący SSR (del.) Danuta Brejtkopf Protokolant ref. staż. Paweł Kępiński Po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2007r. w Warszawie sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w B. przeciwko Prezes Urzędu Regulacji Energetyki o cofnięcie koncesji na obrót paliwami ciekłymi I. oddala odwołanie SSR (del.) Danuta Brejtkopf UZASADNIENIE Dec

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Paula Wiaterska" xVersion="1.0" xYear="2006" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="ibartochowska" xPublisher="pwiaterska" xEditorFullName="Irmina Bartochowska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmE" xVolNmbr="000182"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt<xBx> XVII AmE 182/06</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Dnia 25 stycznia 2007r.</xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:</xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx>Przewodniczący SSR (del.) Danuta Brejtkopf</xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx>Protokolant ref. staż. Paweł Kępiński </xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx>Po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2007r. w Warszawie</xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx> sprawy z powództwa <xAnon>(...)</xAnon> Sp. z o.o. w <xAnon>B.</xAnon> </xBx> </xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx>przeciwko Prezes Urzędu Regulacji Energetyki </xBx></xText> <xText xALIGNx="left"> <xBx>o cofnięcie koncesji na obrót paliwami ciekłymi</xBx></xText> <xText><xBx>I. oddala odwołanie</xBx></xText> <xText xALIGNx="right"> <xBx>SSR (del.) Danuta Brejtkopf</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xBx>Decyzją z dnia 19.08.2006r. pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki cofnął z urzędu koncesję na obrót paliwami ciekłymi udzieloną przedsiębiorcy - <xAnon> Przedsiębiorstwu (...) Sp. z o.o.</xAnon> w upadłości z siedzibą w <xAnon>B.</xAnon>.</xBx></xText> <xText><xBx>Prezes URE decyzję oparł na następujących ustaleniach.</xBx></xText> <xText><xBx>Postanowieniem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 3.01.2006r. ogłoszono upadłość przedsiębiorcy obejmującą likwidację majątku upadłego.</xBx></xText> <xText><xBx>Pismem z dnia 14.03.2006r. syndyk masy upadłości poinformował Prezesa URE, iż w dniu 3.03.2006r. przedsiębiorstwo zostało wydzierżawione osobie trzeciej, przedstawiając umowę dzierżawcy, której przedmiotem była dzierżawa przedsiębiorstwa upadłej spółki, to jest zorganizowanego zespołu wszystkich składników materialnych i niematerialnych wchodzących w skład przedsiębiorstwa zgodnie z <xLexLink xArt="art. 55(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 55<xSUPx>1</xSUPx> kc.</xLexLink></xBx></xText> <xText><xBx>Prezes URE stwierdził, iż z <xLexLink xArt="art. 55(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 55<xSUPx>1</xSUPx> kc</xLexLink> określa „przedsiębiorstwo” w znaczeniu przedmiotowym, <xLexLink xArt="art. 55" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 55 kc</xLexLink> stanowi, że czynność mająca za przedmiot „przedsiębiorstwo” obejmuje wszystko co wchodzi w jego skład, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Dzierżawa „przedsiębiorstwa” nie wywołuje skutków w sferze prawa administracyjnego, prawa i obowiązki wynikające z decyzji administracyjnej przyznającej koncesję nie są prawami zbywalnymi, koncesja wyłączona jest z obrotu cywilnoprawnego.</xBx></xText> <xText><xBx>Przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">ustawy z dnia 10.04.1997r. - Prawo energetyczne</xLexLink> (Dz. U. z 2006r. Nr 89, poz. 625 z poźn. zm.) nie przewidują możliwości zbycia koncesji.</xBx></xText> <xText><xBx>Pozwany stwierdził, iż koncesja jest decyzją administracyjną z istoty której wynika, iż jest ona ściśle związana z podmiotem, któremu została udzielona.</xBx></xText> <xText><xBx>Wydawane przez Prezesa URE koncesje związane są z przedsiębiorstwem w znaczeniu podmiotowym (przedsiębiorstwo) a nie przedmiotowym.</xBx></xText> <xText><xBx>W ocenie Prezesa URE wydzierżawienie przedsiębiorstwa spowodowało, iż przedsiębiorca, który uzyskał koncesję trwale zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej tą koncesją w zw. z czym wydał zaskarżoną decyzję.</xBx></xText> <xText> <xBx> Od decyzji Prezesa URE odwołanie złożył syndyk masy upadłości <xAnon>(...)</xAnon> Sp. z o.o.</xBx> </xText> <xText> <xBx> Powód stwierdził, iż z dniem ogłoszenia upadłości <xAnon>(...)</xAnon> Sp. z o.o. zarząd nad majątkiem upadłego przeszedł w ręce syndyka zgodnie z <xLexLink xArt="art. 316" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 316</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 173" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 173 ustawy z dnia 28.02.2003r. prawo upadłościowe i naprawcze</xLexLink> (Dz. U. Nr 60, poz. 535) syndyk oddał całe przedsiębiorstwo w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 55(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 55<xSUPx>( 1)</xSUPx> kc</xLexLink> w dzierżawę innemu podmiotowi.</xBx> </xText> <xText><xBx>Powód stwierdził, iż zgodnie z <xLexLink xArt="art. 317;art. 317 ust. 1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 317 ust 1 prawa upadłościowego i naprawczego</xLexLink> „na nabywcę przedsiębiorstwa upadłego przechodzą wszystkie koncesje, zezwolenia, licencje i ulgi, które zostały udzielone upadłemu, chyba że ustawa lub decyzja o ich udzieleniu stanowi inaczej”, zatem cywilnoprawne skutki sprzedaży przedsiębiorstwa rozciągają się na niektóre uprawnienia wynikające z decyzji administracyjnych.</xBx></xText> <xText>• • • 9</xText> <xText><xBx>Zdaniem powoda przejście mocy z <xLexLink xArt="art. 55" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 55 kc</xLexLink> na nabywcę przedsiębiorstwa czy też dzierżawcę praw i obowiązków wynikających z decyzji o udzieleniu koncesji należy ocenić jako wyjątek dotyczący aktów administracyjnych, rzeczowych od zasady obowiązującej w prawie administracyjnym, zgodnie z którą akt administracyjny skierowany do zbywcy przedsiębiorstwa nie może dotyczyć nabywcy.</xBx></xText> <xText><xBx>Powód stwierdził, iż zgodnie z <xLexLink xArt="art. 312" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 312 prawa upadłościowego i naprawczego</xLexLink> „w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego można prowadzić dalej przedsiębiorstwo upadłego, jeżeli możliwe jest zawarcie układu z wierzycielami lub możliwa jest sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego w całości lub jego zorganizowanej części”. W toku czynności likwidacyjnych syndyk podejmuje działania zmierzające do sprzedaży przedsiębiorstwa jako całości zatem prowadzona jest nadal działalność gospodarcza upadłego przedsiębiorstwa objęta niniejszą koncesją.</xBx></xText> <xText><xBx>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył, co następuje.</xBx></xText> <xText><xBx>Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Udzielona spółce koncesja ma charakter publicznoprawnego uprawnienia podmiotowego o czym świadczą przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">ustawy - Prawo energetyczne</xLexLink>, dotyczące uzyskania koncesji, uprawnień organów administracyjnych do kontroli podmiotów, którym udzielono koncesji, stosowania kar pieniężnych za naruszenie warunków koncesji.</xBx></xText> <xText><xBx>Koncesja udzielana jest określonemu podmiotowi spełniającemu określone <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">ustawą - prawo energetyczne</xLexLink> warunki (art. 32, 33,35,36 ustawy).</xBx></xText> <xText> <xBx> Koncesja zatem jest związana z właściwością podmiotu, któremu jej udzielono a nie przedsiębiorstwem w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 55(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 55<xSUPx>( 1)</xSUPx> kc</xLexLink>, przy tym podnieść należy, iż <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">ustawa - prawo energetyczne</xLexLink> nie przewiduje możliwości „zbycia” koncesji na inny podmiot. W świetle powyższego nie można uznać, iż prawo obrotu paliwami ciekłymi wynikające z udzielonej koncesji zostało skutecznie w ramach dokonanej czynności prawnej przeniesione na dzierżawcę pozostałych składników przedsiębiorstwa. Nie mniej jednak stwierdzić należy, iż w ocenie powoda skutek ten nastąpił, zatem prawidłowo w toku postępowania administracyjnego. Prezes URE ustalił, iż spółka <xAnon>(...)</xAnon> Sp. z o. o. zaprzestała wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją co stanowiło podstawę decyzji o cofnięciu koncesji.</xBx> </xText> <xText><xBx>Za nieuprawniony uznać należy zarzut powoda, iż spółka nadal prowadzi działalność gospodarczą objęta koncesją zgodnie z <xLexLink xArt="art. 312;art. 316/1" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 312 i 316.1 prawa upadłościowego i naprawczego</xLexLink>. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 2" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 2 ustawy z dnia 2.07.2004r. o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink> (Dz. U. z 2004r., Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.</xBx></xText> <xText><xBx>Zakres prowadzonej działalności gospodarczej określa umowa spółki, czynności podejmowane przez podmiot gospodarczy wchodzą w zakres jego działalności gospodarczej, gdy pozostają w normalnym i funkcjonalnym związku z tą działalnością</xBx></xText> <xText><xBx>Prowadzenia działalności gospodarczej określonej umową spółki, nie można utożsamiać z prowadzeniem przedsiębiorstwa (<xLexLink xArt="art. 312" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">art. 312 prawa upadłościowego i naprawczego</xLexLink>), dzierżawa przedsiębiorstwa pozostaje poza zakresem określonego umową funkcjonowania przedsiębiorcy wchodzącego w zakres jego działalności gospodarczej (przedmiotu działalności) szczególnie w zakresie działalności koncesjonowanej, którą de facto prowadzi dzierżawca przedsiębiorstwa.</xBx></xText> <xText><xBx>Mając powyższe na uwadze na zasadzie <xLexLink xArt="art. 479(53);art. 479(53) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>53</xSUPx> § 1 kpc</xLexLink> orzeczono jak w sentencji.</xBx></xText> <xText xALIGNx="right"> <xBx>SSR (del.) Danuta Brejtkopf</xBx></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Danuta Brejtkopf

Paula Wiaterska

ref. staż. Paweł Kępiński

Irmina Bartochowska

Sygn. aktXVII AmE 182/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 stycznia 2007r. Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący SSR (del.) Danuta Brejtkopf Protokolant ref. staż. Paweł Kępiński Po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2007r. w Warszawie sprawy z powództwa(...)Sp. z o.o. wB. przeciwko Prezes Urzędu Regulacji Energetyki o cofnięcie koncesji na obrót paliwami ciekłymi I. oddala odwołanie SSR (del.) Danuta Brejtkopf UZASADNIENIE Decyzją z dnia 19.08.2006r. pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki cofnął z urzędu koncesję na obrót paliwami ciekłymi udzieloną przedsiębiorcy -Przedsiębiorstwu (...) Sp. z o.o.w upadłości z siedzibą wB.. Prezes URE decyzję oparł na następujących ustaleniach. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 3.01.2006r. ogłoszono upadłość przedsiębiorcy obejmującą likwidację majątku upadłego. Pismem z dnia 14.03.2006r. syndyk masy upadłości poinformował Prezesa URE, iż w dniu 3.03.2006r. przedsiębiorstwo zostało wydzierżawione osobie trzeciej, przedstawiając umowę dzierżawcy, której przedmiotem była dzierżawa przedsiębiorstwa upadłej spółki, to jest zorganizowanego zespołu wszystkich składników materialnych i niematerialnych wchodzących w skład przedsiębiorstwa zgodnie zart. 551kc. Prezes URE stwierdził, iż zart. 551kcokreśla „przedsiębiorstwo” w znaczeniu przedmiotowym,art. 55 kcstanowi, że czynność mająca za przedmiot „przedsiębiorstwo” obejmuje wszystko co wchodzi w jego skład, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Dzierżawa „przedsiębiorstwa” nie wywołuje skutków w sferze prawa administracyjnego, prawa i obowiązki wynikające z decyzji administracyjnej przyznającej koncesję nie są prawami zbywalnymi, koncesja wyłączona jest z obrotu cywilnoprawnego. Przepisyustawy z dnia 10.04.1997r. - Prawo energetyczne(Dz. U. z 2006r. Nr 89, poz. 625 z poźn. zm.) nie przewidują możliwości zbycia koncesji. Pozwany stwierdził, iż koncesja jest decyzją administracyjną z istoty której wynika, iż jest ona ściśle związana z podmiotem, któremu została udzielona. Wydawane przez Prezesa URE koncesje związane są z przedsiębiorstwem w znaczeniu podmiotowym (przedsiębiorstwo) a nie przedmiotowym. W ocenie Prezesa URE wydzierżawienie przedsiębiorstwa spowodowało, iż przedsiębiorca, który uzyskał koncesję trwale zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej tą koncesją w zw. z czym wydał zaskarżoną decyzję. Od decyzji Prezesa URE odwołanie złożył syndyk masy upadłości(...)Sp. z o.o. Powód stwierdził, iż z dniem ogłoszenia upadłości(...)Sp. z o.o. zarząd nad majątkiem upadłego przeszedł w ręce syndyka zgodnie zart. 316w zw. zart. 173 ustawy z dnia 28.02.2003r. prawo upadłościowe i naprawcze(Dz. U. Nr 60, poz. 535) syndyk oddał całe przedsiębiorstwo w rozumieniuart. 55( 1)kcw dzierżawę innemu podmiotowi. Powód stwierdził, iż zgodnie zart. 317 ust 1 prawa upadłościowego i naprawczego„na nabywcę przedsiębiorstwa upadłego przechodzą wszystkie koncesje, zezwolenia, licencje i ulgi, które zostały udzielone upadłemu, chyba że ustawa lub decyzja o ich udzieleniu stanowi inaczej”, zatem cywilnoprawne skutki sprzedaży przedsiębiorstwa rozciągają się na niektóre uprawnienia wynikające z decyzji administracyjnych. • • • 9 Zdaniem powoda przejście mocy zart. 55 kcna nabywcę przedsiębiorstwa czy też dzierżawcę praw i obowiązków wynikających z decyzji o udzieleniu koncesji należy ocenić jako wyjątek dotyczący aktów administracyjnych, rzeczowych od zasady obowiązującej w prawie administracyjnym, zgodnie z którą akt administracyjny skierowany do zbywcy przedsiębiorstwa nie może dotyczyć nabywcy. Powód stwierdził, iż zgodnie zart. 312 prawa upadłościowego i naprawczego„w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego można prowadzić dalej przedsiębiorstwo upadłego, jeżeli możliwe jest zawarcie układu z wierzycielami lub możliwa jest sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego w całości lub jego zorganizowanej części”. W toku czynności likwidacyjnych syndyk podejmuje działania zmierzające do sprzedaży przedsiębiorstwa jako całości zatem prowadzona jest nadal działalność gospodarcza upadłego przedsiębiorstwa objęta niniejszą koncesją. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył, co następuje. Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Udzielona spółce koncesja ma charakter publicznoprawnego uprawnienia podmiotowego o czym świadczą przepisyustawy - Prawo energetyczne, dotyczące uzyskania koncesji, uprawnień organów administracyjnych do kontroli podmiotów, którym udzielono koncesji, stosowania kar pieniężnych za naruszenie warunków koncesji. Koncesja udzielana jest określonemu podmiotowi spełniającemu określoneustawą - prawo energetycznewarunki (art. 32, 33,35,36 ustawy). Koncesja zatem jest związana z właściwością podmiotu, któremu jej udzielono a nie przedsiębiorstwem w rozumieniuart. 55( 1)kc, przy tym podnieść należy, iżustawa - prawo energetycznenie przewiduje możliwości „zbycia” koncesji na inny podmiot. W świetle powyższego nie można uznać, iż prawo obrotu paliwami ciekłymi wynikające z udzielonej koncesji zostało skutecznie w ramach dokonanej czynności prawnej przeniesione na dzierżawcę pozostałych składników przedsiębiorstwa. Nie mniej jednak stwierdzić należy, iż w ocenie powoda skutek ten nastąpił, zatem prawidłowo w toku postępowania administracyjnego. Prezes URE ustalił, iż spółka(...)Sp. z o. o. zaprzestała wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją co stanowiło podstawę decyzji o cofnięciu koncesji. Za nieuprawniony uznać należy zarzut powoda, iż spółka nadal prowadzi działalność gospodarczą objęta koncesją zgodnie zart. 312 i 316.1 prawa upadłościowego i naprawczego. Zgodnie zart. 2 ustawy z dnia 2.07.2004r. o swobodzie działalności gospodarczej(Dz. U. z 2004r., Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Zakres prowadzonej działalności gospodarczej określa umowa spółki, czynności podejmowane przez podmiot gospodarczy wchodzą w zakres jego działalności gospodarczej, gdy pozostają w normalnym i funkcjonalnym związku z tą działalnością Prowadzenia działalności gospodarczej określonej umową spółki, nie można utożsamiać z prowadzeniem przedsiębiorstwa (art. 312 prawa upadłościowego i naprawczego), dzierżawa przedsiębiorstwa pozostaje poza zakresem określonego umową funkcjonowania przedsiębiorcy wchodzącego w zakres jego działalności gospodarczej (przedmiotu działalności) szczególnie w zakresie działalności koncesjonowanej, którą de facto prowadzi dzierżawca przedsiębiorstwa. Mając powyższe na uwadze na zasadzieart. 47953§ 1 kpcorzeczono jak w sentencji. SSR (del.) Danuta Brejtkopf

15/450500/0005127/AmE

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154500000000503_I_ACa_000819_2006_Uz_2007-01-25_001

I ACa 819/06

2007-01-25 01:00:00.0 CET

2013-07-02 03:01:02.0 CEST

2014-04-02 12:45:10.0 CEST

15450000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 819/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 stycznia 2007 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA – Sławomir Czopiński (spr.) Sędzia SA – Anna Kozłowska Sędzia SA – Maria Rodatus Protokolant – sekr. sąd. Aneta Walkowska po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2007 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa (...) w Szwajcarii i (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedz

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Danuta Śliwińska" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2006" xEditor="dsliwins" xToPage="6" xPublisher="dsliwins" xFlag="published" xEditorFullName="Danuta Śliwińska" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000819" xVolType="15/450000/0000503/ACa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt I ACa 819/06 </xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Dnia 25 stycznia 2007 r.</xBx></xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie: </xBx></xText> <xText><xBx> Przewodniczący – Sędzia SA – Sławomir Czopiński (spr.) </xBx></xText> <xText> <xBx> Sędzia SA – Anna Kozłowska </xBx> </xText> <xText> <xBx> Sędzia SA – Maria Rodatus </xBx> </xText> <xText> <xBx> Protokolant – sekr. sąd. Aneta Walkowska </xBx> </xText> <xText><xBx>po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2007 r. w Warszawie</xBx></xText> <xText> <xBx> na rozprawie sprawy z powództwa<xAnon>(...)</xAnon>w Szwajcarii <xAnon> i (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> </xBx> </xText> <xText><xBx>przeciwko <xAnon> (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> </xBx></xText> <xText><xBx>o zakazanie naruszenia praw z patentu i zakazanie czynów nieuczciwej konkurencji </xBx></xText> <xText><xBx>na skutek apelacji powodów </xBx></xText> <xText><xBx>od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie </xBx></xText> <xText><xBx>z dnia 7 marca 2006 r. sygn. akt XVI GC 26/06</xBx></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText><xBx>oddala apelację, </xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText> <xBx> zasądza od <xAnon>(...)</xAnon> w Szwajcarii <xAnon> i (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> solidarnie na rzecz <xAnon> (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. </xBx> </xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem z dnia 7 marca 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił, zasądzając koszty, powództwo <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> i <xAnon>(...)</xAnon>sp. z o.o. w <xAnon>W.</xAnon> oparte na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1, 2 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm.) oraz <xLexLink xArt="art. 287;art. 287 ust. 1;art. 287 ust. 2" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">art. 287 ust. 1 i 2</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 66" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">art. 66 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej</xLexLink> (Dz. U. z 2003 r., Nr 19, poz. 1117 ze zm.) o:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zakazanie pozwanemu, tj. <xAnon> (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> z siedzibą w <xAnon>G.</xAnon>, wprowadzania do obrotu leku o nazwie <xAnon> (...)</xAnon>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zakazanie pozwanemu, importu do Polski oraz konfekcjonowania leku o nazwie <xAnon> (...)</xAnon>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>nakazanie pozwanemu, zniszczenia, w obecności przedstawicieli powodów, znajdujących się w jego dyspozycji zapasów magazynowych gotowego leku o nazwie <xAnon> (...)</xAnon>, w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się wyroku;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>zobowiązanie pozwanego do wycofania z obrotu leku o nazwie <xAnon> (...)</xAnon>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">5</xName> <xText>nakazanie pozwanemu opublikowania na jego koszt, na stronach redakcyjnych poświęconych prawu lub ekonomii ogólnopolskich wydań gazet <xAnon>(...)</xAnon> i <xAnon>(...)</xAnon>, przez trzy kolejne dni, oświadczenia o treści i wielkości sprecyzowanej w pozwie, zawierającego m. in. przeproszenie za dopuszczenie się przez pozwanego czynów nieuczciwej konkurencji wobec powodów;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">6</xName> <xText>umocowanie powodów do zastępczego wykonania świadczeń określonych w pozwie na koszt pozwanego, w przypadku gdyby obowiązki te nie zostały dobrowolnie wykonane przez pozwanego, w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się orzeczenia;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">7</xName> <xText>zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów postępowania.</xText> </xUnit> <xText>Powód podnosił, iż <xAnon>(...)</xAnon> z siedzibą w <xAnon>B.</xAnon> jest uprawniony z patentu na wynalazek pt. „Nowy sposób wytwarzania (E)-N-metylo-6,6-dimetylo-N-(1-naftylometylo)-hept-2-en-4ynylo-1-aminy”, na który to wynalazek został wydany patent oznaczony numerem Urzędu Patentowego RP <xAnon> (...)</xAnon>. Powód wykorzystuje natomiast opatentowany sposób wytwarzania związku chemicznego o nazwie „<xAnon>(...)</xAnon> do produkcji leku przeciwgrzybicznego o nazwie <xAnon> (...)</xAnon> i lek ten wprowadza do obrotu na terenie Polski.</xText> <xText>Jednocześnie wskazał, iż pozwany wprowadza do obrotu na terenie Polski lek przeciwgrzybiczny o nazwie <xAnon> (...)</xAnon>, który jest produkowany przez udziałowca pozwanego - nie występującą w sporze <xAnon> spółkę (...) Ltd</xAnon> z siedzibą w <xAnon>B.</xAnon>. Ponadto powód stwierdził, iż <xAnon> (...)</xAnon> produkowany jest w sposób naruszający zastrzeżenia patentowe patentu nr <xAnon> (...)</xAnon>, do którego prawo uzyskał powód.</xText> <xText>Uzasadniając swoje roszczenia powód oparł się na zleconej przez niego opinii chemicznej, której przedmiotem była ocena, czy sposób wytwarzania przez <xAnon> firmę (...)</xAnon> leku <xAnon> (...)</xAnon> wchodzi w zakres ochrony polskiego patentu nr <xAnon> (...)</xAnon> powoda. Końcową tezą opinii było stwierdzenie, iż wykorzystywany przez <xAnon> firmę (...)</xAnon> sposób wytwarzania leku <xAnon> (...)</xAnon>, którego substancja czynną jest (E)-N-metylo-6,6-dimetylo-N-(l-naftylometylo)-hept-2-en-4-ynylo-l-amina wchodzi w zakres ochrony polskiego patentu nr <xAnon> (...)</xAnon> należącego do spółki powoda.</xText> <xText>Dodatkowo, na potwierdzenie swoich roszczeń powód wnosił o dopuszczenie dowodu z opinii zespołu biegłych na okoliczność, czy sposób wytwarzania przez <xAnon> firmę (...)</xAnon> leku <xAnon> (...)</xAnon> wchodzi w zakres ochrony polskiego patentu powoda nr <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Wskazał nadto, iż przedmiotem wynalazku <xAnon> Spółki (...)</xAnon>, jest nowy sposób wytwarzania określonej substancji wymienionej w nazwie wynalazku.</xText> <xText>Pozwany pierwotnie wnosił o odrzucenie pozwu wskazując sprawy toczące się między stronami, a gdy wniosek w tym przedmiocie nie został uwzględniony, wnosił o oddalenie powództwa podnosząc, że:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>nieprawdą jest, iż wprowadza do obrotu lek <xAnon> (...)</xAnon> zawierający<xAnon>(...)</xAnon>produkowaną przez powoda sposobem chronionym patentem nr <xAnon> (...)</xAnon>, gdyż producent tego leku <xAnon> (...) Ltd</xAnon>, stosuje do wytwarzania tej substancji sposób chroniony patentem europejskim nr <xAnon> (...)</xAnon>, a w dniu 7 lipca 2005 r. ww. węgierska firma <xAnon>(...)</xAnon>uzyskała również polski patent na wytwarzanie swoim sposobem<xAnon>(...)</xAnon> i jej soli; powyższe oznacza, że w okresie od dnia 22 października 1999 r. do dnia 22 października 2019 r. miała i ma prawo substancję te określonym sposobem wytwarzać, sprowadzać do Polski i wprowadzać do obrotu lek o nazwie <xAnon> (...)</xAnon>;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>w dniu 21 lutego 2005 r. Sąd Stołeczny w Budapeszcie w sprawie 3.P.27.477/2003/20 o naruszenie patentu nr <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon> firmy (...)</xAnon> na sposób wytwarzania<xAnon>(...)</xAnon>i jej soli (węgierskiego patentu-analogu polskiego patentu nr <xAnon> (...)</xAnon>) z powództwa <xAnon> firmy (...)</xAnon> przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> wydał wyrok oddalający to powództwo: wyrok ten jest prawomocny, gdyż w dniu 21 czerwca 2005 r. Stołeczny Sąd Apelacyjny w Budapeszcie utrzymał go w mocy. Przedmiotem procesu było ustalenie rzekomego naruszania przez <xAnon>(...)</xAnon> węgierskiego patentu nr <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon> firmy (...)</xAnon> na sposób wytwarzania <xAnon>(...)</xAnon>i jej soli (patentu-analogu polskiego patentu nr <xAnon> (...)</xAnon>) poprzez wytwarzanie leku o nazwie <xAnon> (...)</xAnon> zawierający <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Zdaniem pozwanego o identyczności sporu na Węgrzech z niniejszym sporem w Polsce świadczy fakt, że patent węgierski nr <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon> firmy (...)</xAnon>, jest analogiczny do patentu polskiego nr <xAnon> (...)</xAnon> tej samej firmy. Pozwany podniósł, iż od chwili wstąpienia do Unii, zarówno Polskę, jak i Węgry, obowiązuje Rozporządzenie Rady (WE) Nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r., w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych z dnia 16 stycznia 2001 r., którego art. 33 wskazuje, iż ww. wyrok Sądu Stołecznego w Budapeszcie z dnia 21 lutego 2005 r. jest uznawany w innych państwach Unii, a więc i w Polsce, bez potrzeby przeprowadzania dalszego specjalnego postępowania.</xText> <xText>Mając na względzie zebrany materiał dowodowy, po dokonaniu analizy przepisów wskazanych przez powodów jako podstaw rozstrzygnięcia, Sąd Okręgowy uznał, że art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie może stanowić samodzielnej podstawy uznania działania za czyn nieuczciwej konkurencji. natomiast <xLexLink xArt="art. 66;art. 287" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">art. 66 i art. 287 ustawy Prawo własności przemysłowej</xLexLink> nie daje podstawy do uwzględnienia powództwa, bowiem przyznając <xAnon> firmie (...) Ltd</xAnon> patent europejski, a następnie polski nr <xAnon> (...)</xAnon>, urzędy patentowe badając sposób wytwarzania<xAnon>(...)</xAnon> przez tę firmę uznały, że sposób ten jest nowy i wynalazczy, a co za tym idzie, iż różni się on od sposobu pozyskiwania tej substancji, wykorzystywanego przez <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>Przywołując zasadę kontradyktoryjności oraz <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> i art. 33 rozporządzenia Rady WE nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. Sąd uznał roszczenie powodów za nieuzasadnione i nieudowodnione. Oddalając natomiast wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii zespołu biegłych stwierdził, iż wobec dokonanych ustaleń jest on bezprzedmiotowy. Sąd oddalił również wniosek o zawieszenie postępowania uznając, że nie znajduje on uzasadnienia.</xText> <xText>Wyrok zaskarżyli powodowie.</xText> <xText>W apelacji zarzucili:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisu postępowania, tj. <xLexLink xArt="art. 177;art. 177 § 1;art. 177 § 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 177 § 1 pkt 3 k.p.c.</xLexLink> poprzez oddalenie wniosku o zawieszenie niniejszego postępowania w sytuacji, gdy wynik tego postępowania jest uzależniony od uprzedniej decyzji organu administracji publicznej - Prezesa Urzędu Patentowego - w przedmiocie unieważnienia patentu <xAnon>PL (...)</xAnon> wydanego na rzecz <xAnon>(...)</xAnon>, o którego unieważnienie wystąpił powód <xAnon>(...)</xAnon></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik postępowania, w szczególności <xLexLink xArt="art. 278" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 278 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 k.p.c.</xLexLink>, polegającą na oddaleniu wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z zespołu biegłych chemików i rzeczników patentowych na okoliczność, iż sposób wytwarzania przez <xAnon> firmę (...)</xAnon> substancji czynnej leku o nazwie handlowej <xAnon>(...)</xAnon> wchodzi w zakres ochrony polskiego patentu <xAnon>(...)</xAnon>(<xAnon>PL (...)</xAnon>), a także porównanie zakresu ochrony patentowej wynikającej z patentów przysługujących<xAnon>(...)</xAnon> na Węgrzech (<xAnon>(...)</xAnon>) i w Polsce (<xAnon>PL (...)</xAnon>) z zakresem ochrony patentowej przysługującej <xAnon>(...)</xAnon>na Węgrzech na podstawie patentu (<xAnon>(...)</xAnon>);</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik postępowania, tj. <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 278" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 278 k.p.c.</xLexLink> poprzez przyjęcie twierdzeń pozwanego za wiarygodne i udowodnione – bez stosownej weryfikacji przez osoby posiadające specjalistyczną wiedzę – odnośnie tożsamości zakresu ochrony przysługującej z patentu <xAnon>(...)</xAnon> (<xAnon>PL (...)</xAnon>) z zakresem ochrony patentu <xAnon>(...)</xAnon> (<xAnon>(...)</xAnon>) obowiązującym na Węgrzech i przyjęcie, że rozstrzygnięcie sporu pomiędzy innymi podmiotami, dotyczącego patentu o innym zakresie przedmiotowym, który toczył się na Węgrzech jest wiążące w niniejszym postępowaniu, w szczególności, że przedmiotem oceny sądu węgierskiego nie był zakres ochrony patentowej wynikającej z patentu <xAnon>PL (...)</xAnon>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik postępowania, w <xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 k.p.c.</xLexLink> poprzez nierozstrzygnięcie przez Sąd Okręgowy w Warszawie w przedmiocie wniosku dowodowego i w konsekwencji nie przeprowadzenie tego dowodu i nie przesłuchanie w<xBRx/>charakterze świadka <xAnon>M. G.</xAnon> - pracownika <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> na okoliczność wprowadzania do obrotu przez powoda w Polsce leku <xAnon>(...)</xAnon> i oceny na podstawie tego środka dowodowego, czy został popełniony na szkodę powoda <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> czyn nieuczciwej konkurencji;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">5</xName> <xText>obrazę przepisu prawa materialnego tj. <xLexLink xArt="art. 63" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">art. 63 ustawy Prawo własności przemysłowej</xLexLink>, poprzez błędne przyjęcie, że pozwany ma prawo wprowadzać do obrotu w Polsce lek <xAnon>(...)</xAnon>z tego względu, że sposób jego wytwarzania jest objęty ochroną patentową na Węgrzech i jest on uprawniony do wprowadzania do obrotu tego leku w Polsce z pominięciem ochrony patentowej przysługującej powodowi <xAnon>(...)</xAnon> na terytorium Polski;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">6</xName> <xText>obrazę przepisu prawa materialnego, tj. art. 3 ustawy o zwalczeniu nieuczciwej konkurencji polegającą na bezpodstawnym przyjęciu, że norma prawna zawarta w art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie może być samodzielną podstawą prawną.</xText> </xUnit> <xText>W związku z powyższym na podstawie art. 368 § 1 ust. 5 wnosili o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania z zasądzeniem kosztów postępowania odwoławczego.</xText> <xText>W odpowiedzi na apelację pozwany wnosił o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.</xBx></xText> <xText><xBx>Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.</xBx></xText> <xText>Jak wynika z <xLexLink xArt="art. 177;art. 177 § 1;art. 177 § 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 177 § 1 pkt 3 k.p.c.</xLexLink> sąd może zawiesić postępowanie, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od uprzedniej decyzji organu administracji publicznej. Przepis ten nie obliguje więc sądu, lecz stwarza mu możliwość zawieszenia postępowania w określonych przypadkach. Nie oznacza to pozostawienia kwestii zawieszenia do dowolnego uznania, lecz nakłada na sąd obowiązek rozważenia wszystkich okoliczności i wydania decyzji w danej sytuacji celowej (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2002 r., II CKN 826/00, LEX nr 146172).</xText> <xText>W sprawie niniejszej bez wątpienia sytuacja taka miała miejsce, a Sąd zasadnie nie uwzględnił wniosku o zawieszenie postępowania. Zważyć bowiem należy, że powodowie wiedząc już, co najmniej od 2003 r. (vide pozew) o fazie krajowej międzynarodowego zgłoszenia patentowego <xAnon> firmy (...) Ltd</xAnon>, nie zgłosili do chwili wydania decyzji o udzieleniu patentu uwag będących w tej fazie postępowania środkiem właściwym do przeciwdziałania korzystnemu dla tej firmy rozstrzygnięciu Urzędu Patentowego.</xText> <xText>Decyzja Urzędu patentowego z dnia 7 lipca 2005 r. o udzieleniu <xAnon> firmie (...) Ltd</xAnon> polskiego patentu <xAnon>PL (...)</xAnon> na wytwarzanie jej własnym sposobem substancji czynnej <xAnon>(...)</xAnon> jest aktualnie prawomocna, a powodowie są wprawdzie uprawnieni do złożenia od niej sprzeciwu, lecz fakt ten nie może rzutować na wydłużenie postępowania sądowego. Zarzut apelacji tej kwestii dotyczący uznać więc należy za chybiony.</xText> <xText>Na uwzględnienie nie zasługują również zarzuty dotyczące obrazy <xLexLink xArt="art. 278" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 278 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 227" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 227 k.p.c.</xLexLink> oczywistym jest bowiem, co słusznie podkreśla pozwany w odpowiedzi na apelację, że zarówno Europejski Urząd Patentowy, Węgierski Urząd Standardów, jak i Urząd Patentowy RP , nie są organami jedynie rejestrującymi, lecz badającymi zgłoszenie merytorycznie. Skoro więc po przeprowadzeniu tych badań w oparciu o dokonaną analizę stanu techniki uznały, że zachodzą przesłanki do udzielenia ochrony patentowej dotyczącej sposobu wytwarzania poprzez <xAnon> firmę (...) Ltd</xAnon> substancji czynnej <xAnon>(...)</xAnon> brak było podstaw do dopuszczenia w sprawie niniejszej dowodu z zespołu biegłych w celu kolejnej oceny tej kwestii.</xText> <xText>Odnosząc się do zarzutu naruszenia <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 278" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 278 k.p.c.</xLexLink> Sąd Apelacyjny uznając, iż nie jest on zasadny podziela wyrażone przez pozwanego stanowisko, że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>produkcja substancji czynnej <xAnon>(...)</xAnon> odbywa się według patentu węgierskiego <xAnon> firmy (...)</xAnon>, co stwierdził biegły sądowy w opinii nie zakwestionowanej przez <xAnon> firmę (...)</xAnon> w procesie na Węgrzech,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>patent polski firmy <xAnon>(...)</xAnon>nr <xAnon>(...)</xAnon>jest analogiczny z patentem węgierskim nr <xAnon> (...)</xAnon> i europejskim <xAnon> (...)</xAnon>,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>tożsamość polskiego patentu <xAnon> firmy (...)</xAnon> z węgierskim patentem <xAnon> firmy (...) Ltd</xAnon> jest niesporna,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>powodowie nie składali wniosku o porównanie patentów polskiego i węgierskiego <xAnon> firmy (...) Ltd</xAnon>, bowiem jest oczywiste, że ochrona wynikająca z zastrzeżeń patentowych tych patentów jest identyczna,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">5</xName> <xText>prawomocny wyrok sądu węgierskiego jest uznawany na mocy prawa bez przeprowadzania postępowania uznającego,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">6</xName> <xText>w świetle istnienia polskiego patentu <xAnon> firmy (...) Ltd</xAnon>, zakres ochrony z polskiego patentu <xAnon> firmy (...)</xAnon> jest nieistotny, gdyż dwa prawa wyłączne istnieją obok siebie i mogą być równolegle wykonywane, a sąd cywilny nie jest własny kwestionować ważności patentu,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">7</xName> <xText>jedynymi organami powołanymi do porównywania zakresów ochrony patentowej przed wydaniem decyzji o udzieleniu patentu, a także do udzielania patentów są urzędy patentowe,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">8</xName> <xText>fakt, iż pozwany wprowadza na polski rynek <xAnon>(...)</xAnon>, którego substancja czynna, <xAnon>(...)</xAnon>, jest produkowana na Węgrzech przez <xAnon> firmę (...) Ltd</xAnon> i że ta produkcja przebiega zgodnie z węgierskim patentem tej firmy (opinia biegłego węgierskiego), który to patent chroni identyczny wynalazek jak polski patent tej firmy, czyni bezzasadnym twierdzenie, że <xAnon> firma (...) Ltd</xAnon> wytwarza substancję czynną <xAnon>(...)</xAnon>nie swoim sposobem, tylko sposobem zastrzeżonym w patencie <xAnon> firmy (...)</xAnon>.</xText> </xUnit> <xText>Faktem jest, iż powodowie w pozwie zgłaszali dowód z przesłuchania świadka <xAnon>M. G.</xAnon> na okoliczność wprowadzania do obrotu w Polsce leku o nazwie <xAnon> (...)</xAnon>, procentowego udziału w rynku tego leku, dostępności innych leków do zwalczania grzybic oraz na okoliczność wprowadzenia do obrotu przez pozwanego leku o nazwie <xAnon> (...)</xAnon> (k. 6 i 7 akt).</xText> <xText>Wprawdzie w trakcie rozpoznawania sprawy wniosek ten nie był ponawiany, ale nie został też cofnięty. Zasadnie więc podnoszą skarżący, iż sąd powinien zająć stanowisko w kwestii tego dowodu mając na względzie <xLexLink xArt="art. 217;art. 217 § 1;art. 217 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 217 § 1 i 2 k.p.c.</xLexLink> Brak stanowiska w tym względzie, zdaniem Sądu Apelacyjnego, nie podważa jednak zasadności rozstrzygnięcia, zwłaszcza gdy się zważy, że pozwany nie kwestionuje okoliczności, iż wprowadził do obrotu w Polsce lek o nazwie <xAnon> (...)</xAnon> a bezspornym jest, że lek przeciwgrzybiczny <xAnon> (...)</xAnon> wprowadziła strona powodowa. Na rynku dostępne są też bezsprzecznie inne leki do zwalczania grzybic. Pozostałe okoliczności, na które miałby być przesłuchany ww. świadek wobec precyzyjnego określenia przez powodów podstawy prawnej rozstrzygnięcia, a co za tym idzie i charakterem roszczeń nie mają w sprawie znaczenia. Stąd też zarzut ten nie podważa prawidłowości wydanego wyroku.</xText> <xText>Za prawidłowe uznać również należy stanowisko Sądu Okręgowego, który po analizie zebranego w sprawie materiału zasadnie przyjął, że istnieją dwa równoległe patenty dwóch <xAnon> firm (...)</xAnon> dające każdej z nich ochronę patentową samodzielnych i odmiennych sposobów wytwarzania <xAnon>(...)</xAnon> będącej substancją czynną dwóch leków przeciwgrzybicznych <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon> produkowanych przez te firmy. W tej sytuacji zarzut apelacji dotyczący naruszenia art. 63 PWP jest chybiony.</xText> <xText>Wobec powyższych ustaleń rozważania dotyczące obrazy art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji mogą być jedynie teoretyczne, gdyż w żaden sposób zarzut tej kwestii dotyczący nie podważa rozstrzygnięcia. Podkreślić jednak należy, że powodowie nie wykazali w sprawie niniejszej naruszenia przez pozwanego zasad uczciwej konkurencji, a więc nie udowodnili, że dopuścił się on czynu sprzecznego z prawem lub dobrymi obyczajami.</xText> <xText><xBx>Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny na podstawie <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1;art. 98 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 § 1 i 3 k.p.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 § 1 k.p.c.</xLexLink> orzekł jak w wyroku.</xBx></xText> <xText/> <xText>ta</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Sławomir Czopiński

Danuta Śliwińska

sekr. sąd. Aneta Walkowska

Danuta Śliwińska

Sygn. akt I ACa 819/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 stycznia 2007 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA – Sławomir Czopiński (spr.) Sędzia SA – Anna Kozłowska Sędzia SA – Maria Rodatus Protokolant – sekr. sąd. Aneta Walkowska po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2007 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa(...)w Szwajcariii (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwW. przeciwko(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwG. o zakazanie naruszenia praw z patentu i zakazanie czynów nieuczciwej konkurencji na skutek apelacji powodów od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 7 marca 2006 r. sygn. akt XVI GC 26/06 1 oddala apelację, 2 zasądza od(...)w Szwajcariii (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwW.solidarnie na rzecz(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąwG.kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 7 marca 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił, zasądzając koszty, powództwo(...)wB.i(...)sp. z o.o. wW.oparte na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1, 2 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm.) orazart. 287 ust. 1 i 2w zw. zart. 66 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej(Dz. U. z 2003 r., Nr 19, poz. 1117 ze zm.) o: 1 zakazanie pozwanemu, tj.(...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą wG., wprowadzania do obrotu leku o nazwie(...); 2 zakazanie pozwanemu, importu do Polski oraz konfekcjonowania leku o nazwie(...); 3 nakazanie pozwanemu, zniszczenia, w obecności przedstawicieli powodów, znajdujących się w jego dyspozycji zapasów magazynowych gotowego leku o nazwie(...), w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się wyroku; 4 zobowiązanie pozwanego do wycofania z obrotu leku o nazwie(...); 5 nakazanie pozwanemu opublikowania na jego koszt, na stronach redakcyjnych poświęconych prawu lub ekonomii ogólnopolskich wydań gazet(...)i(...), przez trzy kolejne dni, oświadczenia o treści i wielkości sprecyzowanej w pozwie, zawierającego m. in. przeproszenie za dopuszczenie się przez pozwanego czynów nieuczciwej konkurencji wobec powodów; 6 umocowanie powodów do zastępczego wykonania świadczeń określonych w pozwie na koszt pozwanego, w przypadku gdyby obowiązki te nie zostały dobrowolnie wykonane przez pozwanego, w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się orzeczenia; 7 zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów postępowania. Powód podnosił, iż(...)z siedzibą wB.jest uprawniony z patentu na wynalazek pt. „Nowy sposób wytwarzania (E)-N-metylo-6,6-dimetylo-N-(1-naftylometylo)-hept-2-en-4ynylo-1-aminy”, na który to wynalazek został wydany patent oznaczony numerem Urzędu Patentowego RP(...). Powód wykorzystuje natomiast opatentowany sposób wytwarzania związku chemicznego o nazwie „(...)do produkcji leku przeciwgrzybicznego o nazwie(...)i lek ten wprowadza do obrotu na terenie Polski. Jednocześnie wskazał, iż pozwany wprowadza do obrotu na terenie Polski lek przeciwgrzybiczny o nazwie(...), który jest produkowany przez udziałowca pozwanego - nie występującą w sporzespółkę (...) Ltdz siedzibą wB.. Ponadto powód stwierdził, iż(...)produkowany jest w sposób naruszający zastrzeżenia patentowe patentu nr(...), do którego prawo uzyskał powód. Uzasadniając swoje roszczenia powód oparł się na zleconej przez niego opinii chemicznej, której przedmiotem była ocena, czy sposób wytwarzania przezfirmę (...)leku(...)wchodzi w zakres ochrony polskiego patentu nr(...)powoda. Końcową tezą opinii było stwierdzenie, iż wykorzystywany przezfirmę (...)sposób wytwarzania leku(...), którego substancja czynną jest (E)-N-metylo-6,6-dimetylo-N-(l-naftylometylo)-hept-2-en-4-ynylo-l-amina wchodzi w zakres ochrony polskiego patentu nr(...)należącego do spółki powoda. Dodatkowo, na potwierdzenie swoich roszczeń powód wnosił o dopuszczenie dowodu z opinii zespołu biegłych na okoliczność, czy sposób wytwarzania przezfirmę (...)leku(...)wchodzi w zakres ochrony polskiego patentu powoda nr(...). Wskazał nadto, iż przedmiotem wynalazkuSpółki (...), jest nowy sposób wytwarzania określonej substancji wymienionej w nazwie wynalazku. Pozwany pierwotnie wnosił o odrzucenie pozwu wskazując sprawy toczące się między stronami, a gdy wniosek w tym przedmiocie nie został uwzględniony, wnosił o oddalenie powództwa podnosząc, że: - nieprawdą jest, iż wprowadza do obrotu lek(...)zawierający(...)produkowaną przez powoda sposobem chronionym patentem nr(...), gdyż producent tego leku(...) Ltd, stosuje do wytwarzania tej substancji sposób chroniony patentem europejskim nr(...), a w dniu 7 lipca 2005 r. ww. węgierska firma(...)uzyskała również polski patent na wytwarzanie swoim sposobem(...)i jej soli; powyższe oznacza, że w okresie od dnia 22 października 1999 r. do dnia 22 października 2019 r. miała i ma prawo substancję te określonym sposobem wytwarzać, sprowadzać do Polski i wprowadzać do obrotu lek o nazwie(...); w dniu 21 lutego 2005 r. Sąd Stołeczny w Budapeszcie w sprawie 3.P.27.477/2003/20 o naruszenie patentu nr(...)firmy (...)na sposób wytwarzania(...)i jej soli (węgierskiego patentu-analogu polskiego patentu nr(...)) z powództwafirmy (...)przeciwko(...)wB.wydał wyrok oddalający to powództwo: wyrok ten jest prawomocny, gdyż w dniu 21 czerwca 2005 r. Stołeczny Sąd Apelacyjny w Budapeszcie utrzymał go w mocy. Przedmiotem procesu było ustalenie rzekomego naruszania przez(...)węgierskiego patentu nr(...)firmy (...)na sposób wytwarzania(...)i jej soli (patentu-analogu polskiego patentu nr(...)) poprzez wytwarzanie leku o nazwie(...)zawierający(...). Zdaniem pozwanego o identyczności sporu na Węgrzech z niniejszym sporem w Polsce świadczy fakt, że patent węgierski nr(...)firmy (...), jest analogiczny do patentu polskiego nr(...)tej samej firmy. Pozwany podniósł, iż od chwili wstąpienia do Unii, zarówno Polskę, jak i Węgry, obowiązuje Rozporządzenie Rady (WE) Nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r., w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych z dnia 16 stycznia 2001 r., którego art. 33 wskazuje, iż ww. wyrok Sądu Stołecznego w Budapeszcie z dnia 21 lutego 2005 r. jest uznawany w innych państwach Unii, a więc i w Polsce, bez potrzeby przeprowadzania dalszego specjalnego postępowania. Mając na względzie zebrany materiał dowodowy, po dokonaniu analizy przepisów wskazanych przez powodów jako podstaw rozstrzygnięcia, Sąd Okręgowy uznał, że art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie może stanowić samodzielnej podstawy uznania działania za czyn nieuczciwej konkurencji. natomiastart. 66 i art. 287 ustawy Prawo własności przemysłowejnie daje podstawy do uwzględnienia powództwa, bowiem przyznającfirmie (...) Ltdpatent europejski, a następnie polski nr(...), urzędy patentowe badając sposób wytwarzania(...)przez tę firmę uznały, że sposób ten jest nowy i wynalazczy, a co za tym idzie, iż różni się on od sposobu pozyskiwania tej substancji, wykorzystywanego przez(...). Przywołując zasadę kontradyktoryjności orazart. 6 k.c.i art. 33 rozporządzenia Rady WE nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. Sąd uznał roszczenie powodów za nieuzasadnione i nieudowodnione. Oddalając natomiast wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii zespołu biegłych stwierdził, iż wobec dokonanych ustaleń jest on bezprzedmiotowy. Sąd oddalił również wniosek o zawieszenie postępowania uznając, że nie znajduje on uzasadnienia. Wyrok zaskarżyli powodowie. W apelacji zarzucili: 1 obrazę przepisu postępowania, tj.art. 177 § 1 pkt 3 k.p.c.poprzez oddalenie wniosku o zawieszenie niniejszego postępowania w sytuacji, gdy wynik tego postępowania jest uzależniony od uprzedniej decyzji organu administracji publicznej - Prezesa Urzędu Patentowego - w przedmiocie unieważnienia patentuPL (...)wydanego na rzecz(...), o którego unieważnienie wystąpił powód(...) 2 obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik postępowania, w szczególnościart. 278 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c., polegającą na oddaleniu wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z zespołu biegłych chemików i rzeczników patentowych na okoliczność, iż sposób wytwarzania przezfirmę (...)substancji czynnej leku o nazwie handlowej(...)wchodzi w zakres ochrony polskiego patentu(...)(PL (...)), a także porównanie zakresu ochrony patentowej wynikającej z patentów przysługujących(...)na Węgrzech ((...)) i w Polsce (PL (...)) z zakresem ochrony patentowej przysługującej(...)na Węgrzech na podstawie patentu ((...)); 3 obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik postępowania, tj.art. 233 k.p.c.w zw. zart. 278 k.p.c.poprzez przyjęcie twierdzeń pozwanego za wiarygodne i udowodnione – bez stosownej weryfikacji przez osoby posiadające specjalistyczną wiedzę – odnośnie tożsamości zakresu ochrony przysługującej z patentu(...)(PL (...)) z zakresem ochrony patentu(...)((...)) obowiązującym na Węgrzech i przyjęcie, że rozstrzygnięcie sporu pomiędzy innymi podmiotami, dotyczącego patentu o innym zakresie przedmiotowym, który toczył się na Węgrzech jest wiążące w niniejszym postępowaniu, w szczególności, że przedmiotem oceny sądu węgierskiego nie był zakres ochrony patentowej wynikającej z patentuPL (...); 4 obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik postępowania, wart. 227 k.p.c.poprzez nierozstrzygnięcie przez Sąd Okręgowy w Warszawie w przedmiocie wniosku dowodowego i w konsekwencji nie przeprowadzenie tego dowodu i nie przesłuchanie wcharakterze świadkaM. G.- pracownika(...) sp. z o.o.na okoliczność wprowadzania do obrotu przez powoda w Polsce leku(...)i oceny na podstawie tego środka dowodowego, czy został popełniony na szkodę powoda(...) sp. z o.o.czyn nieuczciwej konkurencji; 5 obrazę przepisu prawa materialnego tj.art. 63 ustawy Prawo własności przemysłowej, poprzez błędne przyjęcie, że pozwany ma prawo wprowadzać do obrotu w Polsce lek(...)z tego względu, że sposób jego wytwarzania jest objęty ochroną patentową na Węgrzech i jest on uprawniony do wprowadzania do obrotu tego leku w Polsce z pominięciem ochrony patentowej przysługującej powodowi(...)na terytorium Polski; 6 obrazę przepisu prawa materialnego, tj. art. 3 ustawy o zwalczeniu nieuczciwej konkurencji polegającą na bezpodstawnym przyjęciu, że norma prawna zawarta w art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie może być samodzielną podstawą prawną. W związku z powyższym na podstawie art. 368 § 1 ust. 5 wnosili o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania z zasądzeniem kosztów postępowania odwoławczego. W odpowiedzi na apelację pozwany wnosił o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje. Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie. Jak wynika zart. 177 § 1 pkt 3 k.p.c.sąd może zawiesić postępowanie, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od uprzedniej decyzji organu administracji publicznej. Przepis ten nie obliguje więc sądu, lecz stwarza mu możliwość zawieszenia postępowania w określonych przypadkach. Nie oznacza to pozostawienia kwestii zawieszenia do dowolnego uznania, lecz nakłada na sąd obowiązek rozważenia wszystkich okoliczności i wydania decyzji w danej sytuacji celowej (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2002 r., II CKN 826/00, LEX nr 146172). W sprawie niniejszej bez wątpienia sytuacja taka miała miejsce, a Sąd zasadnie nie uwzględnił wniosku o zawieszenie postępowania. Zważyć bowiem należy, że powodowie wiedząc już, co najmniej od 2003 r. (vide pozew) o fazie krajowej międzynarodowego zgłoszenia patentowegofirmy (...) Ltd, nie zgłosili do chwili wydania decyzji o udzieleniu patentu uwag będących w tej fazie postępowania środkiem właściwym do przeciwdziałania korzystnemu dla tej firmy rozstrzygnięciu Urzędu Patentowego. Decyzja Urzędu patentowego z dnia 7 lipca 2005 r. o udzieleniufirmie (...) Ltdpolskiego patentuPL (...)na wytwarzanie jej własnym sposobem substancji czynnej(...)jest aktualnie prawomocna, a powodowie są wprawdzie uprawnieni do złożenia od niej sprzeciwu, lecz fakt ten nie może rzutować na wydłużenie postępowania sądowego. Zarzut apelacji tej kwestii dotyczący uznać więc należy za chybiony. Na uwzględnienie nie zasługują również zarzuty dotyczące obrazyart. 278 k.p.c.w zw. zart. 227 k.p.c.oczywistym jest bowiem, co słusznie podkreśla pozwany w odpowiedzi na apelację, że zarówno Europejski Urząd Patentowy, Węgierski Urząd Standardów, jak i Urząd Patentowy RP , nie są organami jedynie rejestrującymi, lecz badającymi zgłoszenie merytorycznie. Skoro więc po przeprowadzeniu tych badań w oparciu o dokonaną analizę stanu techniki uznały, że zachodzą przesłanki do udzielenia ochrony patentowej dotyczącej sposobu wytwarzania poprzezfirmę (...) Ltdsubstancji czynnej(...)brak było podstaw do dopuszczenia w sprawie niniejszej dowodu z zespołu biegłych w celu kolejnej oceny tej kwestii. Odnosząc się do zarzutu naruszeniaart. 233 k.p.c.w zw. zart. 278 k.p.c.Sąd Apelacyjny uznając, iż nie jest on zasadny podziela wyrażone przez pozwanego stanowisko, że: 1 produkcja substancji czynnej(...)odbywa się według patentu węgierskiegofirmy (...), co stwierdził biegły sądowy w opinii nie zakwestionowanej przezfirmę (...)w procesie na Węgrzech, 2 patent polski firmy(...)nr(...)jest analogiczny z patentem węgierskim nr(...)i europejskim(...), 3 tożsamość polskiego patentufirmy (...)z węgierskim patentemfirmy (...) Ltdjest niesporna, 4 powodowie nie składali wniosku o porównanie patentów polskiego i węgierskiegofirmy (...) Ltd, bowiem jest oczywiste, że ochrona wynikająca z zastrzeżeń patentowych tych patentów jest identyczna, 5 prawomocny wyrok sądu węgierskiego jest uznawany na mocy prawa bez przeprowadzania postępowania uznającego, 6 w świetle istnienia polskiego patentufirmy (...) Ltd, zakres ochrony z polskiego patentufirmy (...)jest nieistotny, gdyż dwa prawa wyłączne istnieją obok siebie i mogą być równolegle wykonywane, a sąd cywilny nie jest własny kwestionować ważności patentu, 7 jedynymi organami powołanymi do porównywania zakresów ochrony patentowej przed wydaniem decyzji o udzieleniu patentu, a także do udzielania patentów są urzędy patentowe, 8 fakt, iż pozwany wprowadza na polski rynek(...), którego substancja czynna,(...), jest produkowana na Węgrzech przezfirmę (...) Ltdi że ta produkcja przebiega zgodnie z węgierskim patentem tej firmy (opinia biegłego węgierskiego), który to patent chroni identyczny wynalazek jak polski patent tej firmy, czyni bezzasadnym twierdzenie, żefirma (...) Ltdwytwarza substancję czynną(...)nie swoim sposobem, tylko sposobem zastrzeżonym w patenciefirmy (...). Faktem jest, iż powodowie w pozwie zgłaszali dowód z przesłuchania świadkaM. G.na okoliczność wprowadzania do obrotu w Polsce leku o nazwie(...), procentowego udziału w rynku tego leku, dostępności innych leków do zwalczania grzybic oraz na okoliczność wprowadzenia do obrotu przez pozwanego leku o nazwie(...)(k. 6 i 7 akt). Wprawdzie w trakcie rozpoznawania sprawy wniosek ten nie był ponawiany, ale nie został też cofnięty. Zasadnie więc podnoszą skarżący, iż sąd powinien zająć stanowisko w kwestii tego dowodu mając na względzieart. 217 § 1 i 2 k.p.c.Brak stanowiska w tym względzie, zdaniem Sądu Apelacyjnego, nie podważa jednak zasadności rozstrzygnięcia, zwłaszcza gdy się zważy, że pozwany nie kwestionuje okoliczności, iż wprowadził do obrotu w Polsce lek o nazwie(...)a bezspornym jest, że lek przeciwgrzybiczny(...)wprowadziła strona powodowa. Na rynku dostępne są też bezsprzecznie inne leki do zwalczania grzybic. Pozostałe okoliczności, na które miałby być przesłuchany ww. świadek wobec precyzyjnego określenia przez powodów podstawy prawnej rozstrzygnięcia, a co za tym idzie i charakterem roszczeń nie mają w sprawie znaczenia. Stąd też zarzut ten nie podważa prawidłowości wydanego wyroku. Za prawidłowe uznać również należy stanowisko Sądu Okręgowego, który po analizie zebranego w sprawie materiału zasadnie przyjął, że istnieją dwa równoległe patenty dwóchfirm (...)dające każdej z nich ochronę patentową samodzielnych i odmiennych sposobów wytwarzania(...)będącej substancją czynną dwóch leków przeciwgrzybicznych(...)i(...)produkowanych przez te firmy. W tej sytuacji zarzut apelacji dotyczący naruszenia art. 63 PWP jest chybiony. Wobec powyższych ustaleń rozważania dotyczące obrazy art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji mogą być jedynie teoretyczne, gdyż w żaden sposób zarzut tej kwestii dotyczący nie podważa rozstrzygnięcia. Podkreślić jednak należy, że powodowie nie wykazali w sprawie niniejszej naruszenia przez pozwanego zasad uczciwej konkurencji, a więc nie udowodnili, że dopuścił się on czynu sprzecznego z prawem lub dobrymi obyczajami. Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny na podstawieart. 385 k.p.c.orazart. 98 § 1 i 3 k.p.c.w zw. zart. 108 § 1 k.p.c.orzekł jak w wyroku. ta

15/450000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjnyw Warszawie

I Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmC_000030_2006_Uz_2007-01-30_003

XVII AmC 30/06

2007-01-30 01:00:00.0 CET

2017-03-09 18:15:33.0 CET

2017-03-09 11:36:53.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmC 30/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 stycznia 2007 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w następującym składzie: Przewodniczący SSO Hanna Kulesza Protokolant: apl. adw. Ewa Kamecka po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2007 r. w Warszawie sprawy z powództwa (...) Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowego (...) Spółka Akcyjna w B. przeciwko Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna w W. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. Uzn

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xYear="2006" xLang="PL" xToPage="6" xEditor="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000030" xVolType="15/450500/0005127/AmC"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 30/06</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 30 stycznia 2007 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>w następującym składzie:</xText> <xText>Przewodniczący SSO Hanna Kulesza</xText> <xText>Protokolant: apl. adw. Ewa Kamecka</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2007 r. w Warszawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon> (...) Przedsiębiorstwa Produkcyjno</xAnon></xText> <xText><xAnon> Handlowego (...) Spółka Akcyjna</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna</xAnon></xText> <xText>w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText>I. Uznaje za niedozwolone i zakazuje <xAnon> Towarzystwu (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> stosowania w umowach z konsumentami postanowienia wzorca umowy o nazwie „Ogólne Warunki Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika w międzynarodowym transporcie drogowym - Instrukcja"</xText> <xText>o treści:</xText> <xText>- „W razie niedopełnienia przez ubezpieczającego któregokolwiek z wyżej wymienionych obowiązków ubezpieczycie! może odmówić wypłaty odszkodowania w części lub w całości."</xText> <xText>II. Oddala powództwo w pozostałej części.</xText> <xText>III. Znosi wzajemnie między stronami koszty sądowe.</xText> <xText><xIx>IV. </xIx>Zasądza od <xAnon> (...) Spółka Akcyjna</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> na rzecz <xAnon> Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xText><xIx>V. Zarządza </xIx>publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym Gospodarczym na koszt pozwanego.</xText> <xText xALIGNx="right">/-/ SSO Hanna Kulesza</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 21.04.2006 r. powód <xAnon> - (...) S.A.</xAnon> wniósł o uznanie za niedozwolone postanowień stosowanych przez pozwanego we wzorcu umownym ogólnych warunków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika w międzynarodowym transporcie drogowym o treści:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>„Zakres ochrony ubezpieczeniowej nie obejmuje szkód powstałych wskutek pozostawienia bez nadzoru lub zapewnienia dostatecznego zabezpieczenia podczas postoju pojazdu (zgodnie z instrukcją stanowiącą integralną część niniejszych OWU)"</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>„W razie niedopełnienia przez ubezpieczającego któregokolwiek z wyżej wymienionych obowiązków ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania w części lub w całości."</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Zdaniem powoda, zakwestionowane postanowienia wzorca umowy kształtują prawa ubezpieczonego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając jego interesy. Ponadto zostały one sformułowane w sposób niejednoznaczny oraz upoważniają zakład ubezpieczeń do dokonywania wiążącej interpretacji postanowień umowy oraz dowolności w spełnieniu świadczenia.</xText> <xText>Powód podniósł, że w oparciu o drugie z zakwestionowanych postanowień, pozwany może w sposób dowolny wykonywać obowiązki wynikające z umowy, może odmówić wypłacenia odszkodowania w całości lub części w przypadku stwierdzenia zaniechania obowiązków przez ubezpieczającego, bez konieczności wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy niedopełnieniem obowiązku przez ubezpieczającego a zaistnieniem szkody. W ocenie powoda zakwestionowane postanowienia odzwierciedlają klauzule abuzywne określone w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 9;art. 385(3) pkt. 11" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 9 oraz pkt 11 kc.</xLexLink></xText> <xText>W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o umorzenie postępowania na podstawie art. 479<xSUPx>( 39)</xSUPx> z uwagi na wycofanie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej Przewoźnika w Międzynarodowym Transporcie Drogowym, których postanowienia powód kwestionuje. Na dowód wycofania przedmiotowych OWU z obrotu pozwany załączył kopię Uchwały Zarządu pozwanego nr 43/2004 z dnia 20.07.2004 r. która, w ocenie pozwanego, w postanowieniu § 3 pkt 3 stanowi o wycofaniu przedmiotowego wzorca OWU z obrotu.</xText> <xText>Alternatywnie, na wypadek nieuwzględnienia wniosku o umorzenie postępowania pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Odnosząc się do postanowienia zakwestionowanego w <xBx>punkcie a. </xBx>pozwu (§ 4 pkt wzorca OWU), pozwany wskazał, iż poprzez jego treść zmierzał do precyzyjnego określenia, jakiego rodzaju szkody objęte są ochroną ubezpieczeniową na podstawie umowy ubezpieczenia. Podkreślił, że do takiego postępowania jest nie tylko uprawniony, ale wręcz zobligowany w świetle przepisu art 6 ust. 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Pozwany wskazał ponadto, że oba zakwestionowane postanowienia nie mogą być uznane za niedozwolone z uwagi na treść przepisu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 kc.</xLexLink>, ponieważ kształtują główne świadczenia stron.</xText> <xText>Pismem z dnia 20.06.2006 r. powód złożył wnioski dowodowe, wnosząc o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia wykazu umów zawartych z użyciem wzorca zawierającego zakwestionowane postanowienia a także o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia wszystkich wzorców umownych - ogólnych warunków ubezpieczenia, będących przedmiotem uchwały zarządu pozwanego z dnia 20.07.2004 r. tzn. ogólnych warunków ubezpieczenia zatwierdzonych na mocy § 1 uchwały oraz ogólnych warunków ubezpieczenia wycofanych na mocy § 3 uchwały. Powód wniósł jednocześnie o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia pisma zawiadamiającego organ nadzoru, wraz z dowodem doręczenia pisma, o wprowadzeniu do obrotu OWU, o których mowa w § 1 uchwały zarządu pozwanego z dnia 20.07.2004 r. oraz zawiadomienia organu nadzoru o wycofaniu OWU, o których mowa w § 3 ww. uchwały zarządu pozwanego.</xText> <xText>Powód wniósł ponadto o zwrócenie się do Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych o podanie terminów, w których pozwany poinformował organ nadzoru o wprowadzeniu do obrotu OWU, o których mowa w § 1 uchwały zarządu pozwanego z dnia 20.07.2004 r. oraz o wycofaniu OWU, o których mowa w § 3 ww. uchwały.</xText> <xText>W uzasadnieniu swoich wniosków powód podniósł, że na podstawie OWU zawierających zakwestionowane postanowienia, pozwany zawierał ubezpieczenia na roczne i dwuletnie okresy. Tak więc, jeśli pozwany z dniem 02.11.2004 r. wycofał OWU z obrotu (czego pozwany dowodził w oparciu o § 3 uchwały zarządu z dnia 20.07.04 r.) to końcowy okres ubezpieczenia umów zawieranych może przypaść dopiero na dzień 02.11.2006 r., co oznacza, że przedmiotowe OWU są nadal stosowane z uwagi na fakt wykonywania umów zawartych z ich użyciem.</xText> <xText>Powołując się na treść <xLexLink xArt="art. 241" xIsapId="WDU20031241151" xTitle="Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1151">art. 241 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej</xLexLink> powód wskazał, że zakład ubezpieczeniowy zobowiązany jest do przekazania organowi nadzoru ogólnych i szczególnych warunków ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia wprowadzenia ich do obrotu. Z uwagi na powyższe, zdaniem powoda, data rzeczywistego wprowadzenia do obrotu OWU, o których mowa w § 1 uchwały zarządu pozwanego, jak również data wycofania OWU, o których mowa w § 3 ww. uchwały, wynikać będzie z pisma zawiadamiającego organ nadzoru.</xText> <xText>Powód zwrócił również uwagę na okoliczność, że wskazana przez pozwanego uchwała zarządu z dnia 20.07.2004 r. w § 3 stanowi, ze wycofano z obrotu wzorzec umowny pod nazwą „ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika w międzynarodowym ruchu drogowym" a więc nie jest tożsamy z zakwestionowanym w pozwie wzorcem umownym pod nazwą „ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika w międzynarodowym transporcie drogowym"</xText> <xText>Odnosząc się do wyżej wskazanych wniosków powoda, pozwany wskazał, że dążą one wyłącznie do przewlekania postępowania.</xText> <xText>Pozwany ponownie podkreślił, że wycofał z obrotu wzorzec OWU zawierający zakwestionowane postanowienia, wskazując, iż nieścisłość, której dopatrzył się powód w treści Uchwały Zarządu nr 43/2004 z dnia 20.07.2004 stanowi jedynie pomyłkę pisarską.</xText> <xText>W odniesieniu do stanowiska powoda, wg którego pozwany stosuje zakwestionowany wzorzec z uwagi na fakt ciągłego wykonywania umów zawartych z jego użyciem, pozwany zważył, że pojęcie stosowania wzorców umów w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 479(39)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>39</xSUPx> kpc</xLexLink> należy wiązać z momentem zawierania umów z użyciem tego wzorca, nie zaś z samym wykonywaniem przez strony postanowień umowy zawartej z użyciem tego wzorca.</xText> <xText>Pozwany zakwestionował również twierdzenie powoda, według którego zakład ubezpieczeniowy zobowiązany jest do przekazywania organowi nadzoru ogólnych warunków ubezpieczeń w terminie 14 dni od dnia wprowadzenia ich do obrotu, a co za tym idzie, że datą rzeczywistego wycofania OWU, o których mowa w § 3 ww. uchwały, będzie data zawiadomienia organu nadzoru. Podkreślił, że przepis <xLexLink xArt="art. 255;art. 255 ust. 1" xIsapId="WDU20031241151" xTitle="Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1151">art. 255 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej</xLexLink>, na który powołał się powód, przestał obowiązywać z chwilą wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, a zatem pozwany nie miał obowiązku zawiadamiać organu nadzoru o wprowadzeniu OWU do obrotu</xText> <xText>Rozpoznając przedmiotową sprawę Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył, co następuje.</xText> <xText>W pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymagał istniejący pomiędzy stronami spór dotyczący stosowania wzorca umownego zawierającego zakwestionowane postanowienia. Powód dowodził, iż pozwany stosował przedmiotowy wzorzec, pozwany natomiast twierdził, iż przedmiotowy wzorzec wycofany został z użycia z dniem 02.11.2004 r.</xText> <xText>Sąd oddalił wnioski dowodowe powoda, złożone w piśmie z dnia 20.06.2006 r. uznając, iż nie będą one miały żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu na tle stosowania przedmiotowego wzorca umownego.</xText> <xText>Zważyć należało, że zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym przez pozwanego, Pojęcie „stosowania" wzorców umów należy wiązać z momentem zawierania umów z użyciem tego wzorca, nie zaś z samym wykonywaniem przez strony postanowień umowy zawartej z użyciem tego wzorca. W razie odmiennej interpretacji samo ustalenie momentu „zaniechania" stosowania zakwestionowanego wzorca, stanowiącego początek biegu 6 miesięcznego terminu do wygaśnięcia roszczenia zgodnie z przepisem 479<xSUPx>39</xSUPx> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">k.p.c.</xLexLink>, byłoby praktycznie niemożliwe bądź znacznie utrudnione. Należałoby bowiem badać wszystkie umowy zawarte z użyciem takiego wzorca oraz stan ich wykonania przez strony, a nawet po ich wygaśnięciu, rozwiązaniu bądź odstąpienia od tych umów badać, czy nadal którejś ze stron przysługują roszczenia wynikające z tych umów. Taki zakres kognicji wykracza poza ramy postępowania w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Tak więc abstrakcyjna kontrola wzorca w trybie <xLexLink xArt="art. 479(36)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>36</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> dotyczy wyłącznie treści zapisu wzorca a nie sposobu jego wykorzystania. Takie stanowisko zgodne jest z orzecznictwem Sądu Apelacyjnego (wyrok z dnia 30.11.2004 r. VI ACa 399/04.) oraz Sądu Antymonopolowego (wyrok z dnia 19.06.2002 r. XVII Amc 34/01). Z uwagi na powyższe, żądanie powoda dotyczące przedstawienia przez pozwanego wszystkich wykonywanych umów, które zawarte były z użyciem wzorca zawierającego zakwestionowane postanowienia uznać należało za bezcelowe.</xText> <xText>Za nie mający żadnego wpływu na rozstrzygnięcie sporu uznać należało również wniosek powoda o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia pisma zawiadamiającego organ nadzoru o wprowadzeniu do obrotu ogólnych warunków ubezpieczenia, o których mowa w § 1 Uchwały Zarządu pozwanego z dnia 20.07.2004 r. Zważyć należało, zgodnie ze stanowiskiem pozwanego, że przepis <xLexLink xArt="art. 241" xIsapId="WDU20031241151" xTitle="Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1151">art. 241 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej</xLexLink>, na który powoływał się powód, utracił swoją moc z chwilą wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Z uwagi na powyższe pozwany nie był zobowiązany do przekazania organowi nadzoru wprowadzanych do obrotu OWU.</xText> <xText>Oddalając wnioski powoda przedstawione w piśmie z dnia 20.06.2006 r., Sad dostrzegł jednocześnie słuszność przedstawionych w nim argumentów dotyczących różnic w nazwach wzorca zawierającego zakwestionowane klauzule - <xIx>(Ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika w międzynarodowym <xUx>transporcie</xUx> drogowym) oraz </xIx>wzorca wskazanego w § 3 Uchwały Zarządu pozwanego z dnia 20.07.2004 r. -<xIx>(Ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika w międzynarodowym <xUx>ruchu</xUx> drogowym).</xIx></xText> <xText>Zważyć należało, że stojąc konsekwentnie na stanowisku, iż kwestionowany wzorzec umowny został wycofany z obrotu z dniem 02.11.2004 r., pozwany ani w swoich pismach procesowych, ani w toku rozprawy nie uzasadnił w przekonujący sposób, jaka jest przyczyna tej różnicy, wskazując jedynie, iż stanowi ona wyłącznie pomyłkę pisarską.</xText> <xText>Oprócz różnic w nazwach wzorców umownych, Sąd dostrzegł ponadto różnice w zakresie terminów ich obowiązywania. O ile bowiem wzorzec dołączony do pozwu, zgodnie z § 20, znajduje zastosowanie do umów ubezpieczenia zawieranych od dnia 15.03.2002 r., o tyle uchwała zarządu, na którą powołuje się pozwany, w § 3 ust. 3 stanowi, iż z dniem 02.11.2004 r. wycofane zostają OWU obowiązujące od dnia 15.02.2002 r.</xText> <xText>Z uwagi na powyższe Sąd zważył, iż pozwany nie dowiódł w należyty sposób, że zaprzestał stosowania wzorca umownego zawierającego zakwestionowane w pozwie klauzule, w związku z czym zachodzi konieczność dokonania ich merytorycznej oceny pod kątem abuzywności.</xText> <xText>Przy dokonywaniu oceny postanowienia § 4 pkt 7 wzorca, zakwestionowanego w punkcie a. pozwu w sposób wyraźny rysuje się problem zakresu i przesłanek stosowania <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink> W myśl tego przepisu, za niedozwolone postanowienia umowne uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym ceny lub wynagrodzenia, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.</xText> <xText>Z przytoczonego sformułowania wynika zatem, że możliwość uznania danego postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z praktyki stosowania nie znajduje zastosowania w stosunku do postanowień umowy określających główne świadczenia stron, jeżeli zostały one sformułowane w sposób jednoznaczny.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 12;art. 12 ust. 1" xIsapId="WDU20031241151" xTitle="Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1151">art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o działalności ubezpieczeniowej</xLexLink> (Dz.U. Nr 124, póz. 1151 ze zm.) źródłem ochrony ubezpieczeniowej jest umowa. Wymieniona ustawa nie definiuje jednak umowy ubezpieczenia. Zawiera ją <xLexLink xArt="art. 805;art. 805 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 805 § 1 k.c.</xLexLink> Zgodnie z przywołanym przepisem głównym świadczeniem zakładu ubezpieczeń jest spełnienie określonego świadczenia w przypadku zajścia przewidzianego w umowie wypadku. Zawarty w umowie ubezpieczeniowej katalog wypadków uzasadniających wypłacenie odszkodowania określa zakres ochrony ubezpieczeniowej i stanowi integralną część umowy, odnoszącą się do świadczenia zakładu ubezpieczeń, jakim jest wypłacenie odszkodowania, określa zatem główne świadczenie zakładu ubezpieczeniowego. W ocenie Sądu taki właśnie charakter ma postanowienie § 4 pkt 7 wzorca ogólnych warunków ubezpieczenia. Przytoczony zapis określa świadczenie główne ubezpieczyciela (zakres ochrony ubezpieczeniowej) i jest niewątpliwie sformułowany w sposób jednoznaczny, nie budzący żadnych wątpliwości. Z tych względów, mając na uwadze przepis <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1;art. 385(1) § 1 zd. 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 zdanie drugie</xLexLink>, Sąd oddalił powództwo w tym zakresie jako bezzasadne.</xText> <xText>Oceniając postanowienie zakwestionowane w <xBx>punkcie b. </xBx>pozwu, zawarte w punkcie 8 instrukcji stanowiącej integralną część wzorca OWU, Sąd zważył, że zakład ubezpieczeniowy ma prawo do określenia katalogu obowiązków, których musi przestrzegać podmiot podlegający ochronie ubezpieczeniowej jak również prawo do określenia sankcji na wypadek nie wywiązywania się z tych obowiązków. Jednakże, zdaniem Sądu, zastosowanie tak surowej sankcji</xText> <xText>jak odmowa wypłaty odszkodowania, czy też zmniejszenie jego wysokości, każdorazowo warunkowane być musi istnieniem związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy niedopełnieniem obowiązku a zaistnieniem szkody.</xText> <xText>Kwestionowane postanowienie takiego zastrzeżenia nie zawiera, pozwala więc pozwanemu na odmowę wypłaty odszkodowania, bądź ograniczenie jego wysokości w każdym przypadku stwierdzenia naruszenia określonych w nim obowiązków, więc również w przypadkach, w których niedopełnienie obowiązku w żaden sposób nie przyczyniło się do powstania szkody.</xText> <xText>Takie ukształtowanie umowy stoi w jawnej sprzeczności z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy podmiotów podlegających ochronie ubezpieczeniowej, stanowi zatem niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 kc.</xLexLink></xText> <xText>Sąd zgodził się również ze stanowiskiem powoda, według którego zakwestionowane postanowienie sformułowane zostało w sposób niejednoznaczny przez co upoważnia pozwanego do dokonywania wiążącej interpretacji postanowień umowy oraz dowolności w spełnieniu świadczenia, odzwierciedla zatem klauzule abuzywne określone w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 9;art. 385(3) pkt. 11" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 9 oraz pkt 11 kc.</xLexLink></xText> <xText>Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji.</xText> <xText>O kosztach postępowania orzeczono stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 kpc</xLexLink> oraz art. 96 ust. 1 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.</xText> <xText>O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym zarządzono stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>44</xSUPx> kpc</xLexLink>.</xText> <xText>SSO Hanna Kulesza</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Hanna Kulesza

Damian Siliwoniuk

apl. adw. Ewa Kamecka

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 30/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 stycznia 2007 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w następującym składzie: Przewodniczący SSO Hanna Kulesza Protokolant: apl. adw. Ewa Kamecka po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2007 r. w Warszawie sprawy z powództwa(...) Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowego (...) Spółka AkcyjnawB. przeciwkoTowarzystwu (...) Spółka Akcyjna wW. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. Uznaje za niedozwolone i zakazujeTowarzystwu (...) S.A.wW.stosowania w umowach z konsumentami postanowienia wzorca umowy o nazwie „Ogólne Warunki Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika w międzynarodowym transporcie drogowym - Instrukcja" o treści: - „W razie niedopełnienia przez ubezpieczającego któregokolwiek z wyżej wymienionych obowiązków ubezpieczycie! może odmówić wypłaty odszkodowania w części lub w całości." II. Oddala powództwo w pozostałej części. III. Znosi wzajemnie między stronami koszty sądowe. IV.Zasądza od(...) Spółka AkcyjnawB.na rzeczTowarzystwa (...) Spółka AkcyjnawW.kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. V. Zarządzapublikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym Gospodarczym na koszt pozwanego. /-/ SSO Hanna Kulesza UZASADNIENIE Pozwem z dnia 21.04.2006 r. powód- (...) S.A.wniósł o uznanie za niedozwolone postanowień stosowanych przez pozwanego we wzorcu umownym ogólnych warunków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika w międzynarodowym transporcie drogowym o treści: - „Zakres ochrony ubezpieczeniowej nie obejmuje szkód powstałych wskutek pozostawienia bez nadzoru lub zapewnienia dostatecznego zabezpieczenia podczas postoju pojazdu (zgodnie z instrukcją stanowiącą integralną część niniejszych OWU)" „W razie niedopełnienia przez ubezpieczającego któregokolwiek z wyżej wymienionych obowiązków ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania w części lub w całości." Zdaniem powoda, zakwestionowane postanowienia wzorca umowy kształtują prawa ubezpieczonego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając jego interesy. Ponadto zostały one sformułowane w sposób niejednoznaczny oraz upoważniają zakład ubezpieczeń do dokonywania wiążącej interpretacji postanowień umowy oraz dowolności w spełnieniu świadczenia. Powód podniósł, że w oparciu o drugie z zakwestionowanych postanowień, pozwany może w sposób dowolny wykonywać obowiązki wynikające z umowy, może odmówić wypłacenia odszkodowania w całości lub części w przypadku stwierdzenia zaniechania obowiązków przez ubezpieczającego, bez konieczności wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy niedopełnieniem obowiązku przez ubezpieczającego a zaistnieniem szkody. W ocenie powoda zakwestionowane postanowienia odzwierciedlają klauzule abuzywne określone wart. 3853pkt 9 oraz pkt 11 kc. W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o umorzenie postępowania na podstawie art. 479( 39)z uwagi na wycofanie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej Przewoźnika w Międzynarodowym Transporcie Drogowym, których postanowienia powód kwestionuje. Na dowód wycofania przedmiotowych OWU z obrotu pozwany załączył kopię Uchwały Zarządu pozwanego nr 43/2004 z dnia 20.07.2004 r. która, w ocenie pozwanego, w postanowieniu § 3 pkt 3 stanowi o wycofaniu przedmiotowego wzorca OWU z obrotu. Alternatywnie, na wypadek nieuwzględnienia wniosku o umorzenie postępowania pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Odnosząc się do postanowienia zakwestionowanego wpunkcie a.pozwu (§ 4 pkt wzorca OWU), pozwany wskazał, iż poprzez jego treść zmierzał do precyzyjnego określenia, jakiego rodzaju szkody objęte są ochroną ubezpieczeniową na podstawie umowy ubezpieczenia. Podkreślił, że do takiego postępowania jest nie tylko uprawniony, ale wręcz zobligowany w świetle przepisu art 6 ust. 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Pozwany wskazał ponadto, że oba zakwestionowane postanowienia nie mogą być uznane za niedozwolone z uwagi na treść przepisuart. 3851§ 1 kc., ponieważ kształtują główne świadczenia stron. Pismem z dnia 20.06.2006 r. powód złożył wnioski dowodowe, wnosząc o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia wykazu umów zawartych z użyciem wzorca zawierającego zakwestionowane postanowienia a także o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia wszystkich wzorców umownych - ogólnych warunków ubezpieczenia, będących przedmiotem uchwały zarządu pozwanego z dnia 20.07.2004 r. tzn. ogólnych warunków ubezpieczenia zatwierdzonych na mocy § 1 uchwały oraz ogólnych warunków ubezpieczenia wycofanych na mocy § 3 uchwały. Powód wniósł jednocześnie o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia pisma zawiadamiającego organ nadzoru, wraz z dowodem doręczenia pisma, o wprowadzeniu do obrotu OWU, o których mowa w § 1 uchwały zarządu pozwanego z dnia 20.07.2004 r. oraz zawiadomienia organu nadzoru o wycofaniu OWU, o których mowa w § 3 ww. uchwały zarządu pozwanego. Powód wniósł ponadto o zwrócenie się do Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych o podanie terminów, w których pozwany poinformował organ nadzoru o wprowadzeniu do obrotu OWU, o których mowa w § 1 uchwały zarządu pozwanego z dnia 20.07.2004 r. oraz o wycofaniu OWU, o których mowa w § 3 ww. uchwały. W uzasadnieniu swoich wniosków powód podniósł, że na podstawie OWU zawierających zakwestionowane postanowienia, pozwany zawierał ubezpieczenia na roczne i dwuletnie okresy. Tak więc, jeśli pozwany z dniem 02.11.2004 r. wycofał OWU z obrotu (czego pozwany dowodził w oparciu o § 3 uchwały zarządu z dnia 20.07.04 r.) to końcowy okres ubezpieczenia umów zawieranych może przypaść dopiero na dzień 02.11.2006 r., co oznacza, że przedmiotowe OWU są nadal stosowane z uwagi na fakt wykonywania umów zawartych z ich użyciem. Powołując się na treśćart. 241 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o działalności ubezpieczeniowejpowód wskazał, że zakład ubezpieczeniowy zobowiązany jest do przekazania organowi nadzoru ogólnych i szczególnych warunków ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia wprowadzenia ich do obrotu. Z uwagi na powyższe, zdaniem powoda, data rzeczywistego wprowadzenia do obrotu OWU, o których mowa w § 1 uchwały zarządu pozwanego, jak również data wycofania OWU, o których mowa w § 3 ww. uchwały, wynikać będzie z pisma zawiadamiającego organ nadzoru. Powód zwrócił również uwagę na okoliczność, że wskazana przez pozwanego uchwała zarządu z dnia 20.07.2004 r. w § 3 stanowi, ze wycofano z obrotu wzorzec umowny pod nazwą „ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika w międzynarodowym ruchu drogowym" a więc nie jest tożsamy z zakwestionowanym w pozwie wzorcem umownym pod nazwą „ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika w międzynarodowym transporcie drogowym" Odnosząc się do wyżej wskazanych wniosków powoda, pozwany wskazał, że dążą one wyłącznie do przewlekania postępowania. Pozwany ponownie podkreślił, że wycofał z obrotu wzorzec OWU zawierający zakwestionowane postanowienia, wskazując, iż nieścisłość, której dopatrzył się powód w treści Uchwały Zarządu nr 43/2004 z dnia 20.07.2004 stanowi jedynie pomyłkę pisarską. W odniesieniu do stanowiska powoda, wg którego pozwany stosuje zakwestionowany wzorzec z uwagi na fakt ciągłego wykonywania umów zawartych z jego użyciem, pozwany zważył, że pojęcie stosowania wzorców umów w rozumieniuart. 47939kpcnależy wiązać z momentem zawierania umów z użyciem tego wzorca, nie zaś z samym wykonywaniem przez strony postanowień umowy zawartej z użyciem tego wzorca. Pozwany zakwestionował również twierdzenie powoda, według którego zakład ubezpieczeniowy zobowiązany jest do przekazywania organowi nadzoru ogólnych warunków ubezpieczeń w terminie 14 dni od dnia wprowadzenia ich do obrotu, a co za tym idzie, że datą rzeczywistego wycofania OWU, o których mowa w § 3 ww. uchwały, będzie data zawiadomienia organu nadzoru. Podkreślił, że przepisart. 255 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej, na który powołał się powód, przestał obowiązywać z chwilą wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, a zatem pozwany nie miał obowiązku zawiadamiać organu nadzoru o wprowadzeniu OWU do obrotu Rozpoznając przedmiotową sprawę Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył, co następuje. W pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymagał istniejący pomiędzy stronami spór dotyczący stosowania wzorca umownego zawierającego zakwestionowane postanowienia. Powód dowodził, iż pozwany stosował przedmiotowy wzorzec, pozwany natomiast twierdził, iż przedmiotowy wzorzec wycofany został z użycia z dniem 02.11.2004 r. Sąd oddalił wnioski dowodowe powoda, złożone w piśmie z dnia 20.06.2006 r. uznając, iż nie będą one miały żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu na tle stosowania przedmiotowego wzorca umownego. Zważyć należało, że zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym przez pozwanego, Pojęcie „stosowania" wzorców umów należy wiązać z momentem zawierania umów z użyciem tego wzorca, nie zaś z samym wykonywaniem przez strony postanowień umowy zawartej z użyciem tego wzorca. W razie odmiennej interpretacji samo ustalenie momentu „zaniechania" stosowania zakwestionowanego wzorca, stanowiącego początek biegu 6 miesięcznego terminu do wygaśnięcia roszczenia zgodnie z przepisem 47939k.p.c., byłoby praktycznie niemożliwe bądź znacznie utrudnione. Należałoby bowiem badać wszystkie umowy zawarte z użyciem takiego wzorca oraz stan ich wykonania przez strony, a nawet po ich wygaśnięciu, rozwiązaniu bądź odstąpienia od tych umów badać, czy nadal którejś ze stron przysługują roszczenia wynikające z tych umów. Taki zakres kognicji wykracza poza ramy postępowania w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Tak więc abstrakcyjna kontrola wzorca w trybieart. 47936k.p.c.dotyczy wyłącznie treści zapisu wzorca a nie sposobu jego wykorzystania. Takie stanowisko zgodne jest z orzecznictwem Sądu Apelacyjnego (wyrok z dnia 30.11.2004 r. VI ACa 399/04.) oraz Sądu Antymonopolowego (wyrok z dnia 19.06.2002 r. XVII Amc 34/01). Z uwagi na powyższe, żądanie powoda dotyczące przedstawienia przez pozwanego wszystkich wykonywanych umów, które zawarte były z użyciem wzorca zawierającego zakwestionowane postanowienia uznać należało za bezcelowe. Za nie mający żadnego wpływu na rozstrzygnięcie sporu uznać należało również wniosek powoda o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia pisma zawiadamiającego organ nadzoru o wprowadzeniu do obrotu ogólnych warunków ubezpieczenia, o których mowa w § 1 Uchwały Zarządu pozwanego z dnia 20.07.2004 r. Zważyć należało, zgodnie ze stanowiskiem pozwanego, że przepisart. 241 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej, na który powoływał się powód, utracił swoją moc z chwilą wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Z uwagi na powyższe pozwany nie był zobowiązany do przekazania organowi nadzoru wprowadzanych do obrotu OWU. Oddalając wnioski powoda przedstawione w piśmie z dnia 20.06.2006 r., Sad dostrzegł jednocześnie słuszność przedstawionych w nim argumentów dotyczących różnic w nazwach wzorca zawierającego zakwestionowane klauzule -(Ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika w międzynarodowymtransporciedrogowym) orazwzorca wskazanego w § 3 Uchwały Zarządu pozwanego z dnia 20.07.2004 r. -(Ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika w międzynarodowymruchudrogowym). Zważyć należało, że stojąc konsekwentnie na stanowisku, iż kwestionowany wzorzec umowny został wycofany z obrotu z dniem 02.11.2004 r., pozwany ani w swoich pismach procesowych, ani w toku rozprawy nie uzasadnił w przekonujący sposób, jaka jest przyczyna tej różnicy, wskazując jedynie, iż stanowi ona wyłącznie pomyłkę pisarską. Oprócz różnic w nazwach wzorców umownych, Sąd dostrzegł ponadto różnice w zakresie terminów ich obowiązywania. O ile bowiem wzorzec dołączony do pozwu, zgodnie z § 20, znajduje zastosowanie do umów ubezpieczenia zawieranych od dnia 15.03.2002 r., o tyle uchwała zarządu, na którą powołuje się pozwany, w § 3 ust. 3 stanowi, iż z dniem 02.11.2004 r. wycofane zostają OWU obowiązujące od dnia 15.02.2002 r. Z uwagi na powyższe Sąd zważył, iż pozwany nie dowiódł w należyty sposób, że zaprzestał stosowania wzorca umownego zawierającego zakwestionowane w pozwie klauzule, w związku z czym zachodzi konieczność dokonania ich merytorycznej oceny pod kątem abuzywności. Przy dokonywaniu oceny postanowienia § 4 pkt 7 wzorca, zakwestionowanego w punkcie a. pozwu w sposób wyraźny rysuje się problem zakresu i przesłanek stosowaniaart. 3851§ 1 k.c.W myśl tego przepisu, za niedozwolone postanowienia umowne uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym ceny lub wynagrodzenia, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Z przytoczonego sformułowania wynika zatem, że możliwość uznania danego postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z praktyki stosowania nie znajduje zastosowania w stosunku do postanowień umowy określających główne świadczenia stron, jeżeli zostały one sformułowane w sposób jednoznaczny. Zgodnie zart. 12 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o działalności ubezpieczeniowej(Dz.U. Nr 124, póz. 1151 ze zm.) źródłem ochrony ubezpieczeniowej jest umowa. Wymieniona ustawa nie definiuje jednak umowy ubezpieczenia. Zawiera jąart. 805 § 1 k.c.Zgodnie z przywołanym przepisem głównym świadczeniem zakładu ubezpieczeń jest spełnienie określonego świadczenia w przypadku zajścia przewidzianego w umowie wypadku. Zawarty w umowie ubezpieczeniowej katalog wypadków uzasadniających wypłacenie odszkodowania określa zakres ochrony ubezpieczeniowej i stanowi integralną część umowy, odnoszącą się do świadczenia zakładu ubezpieczeń, jakim jest wypłacenie odszkodowania, określa zatem główne świadczenie zakładu ubezpieczeniowego. W ocenie Sądu taki właśnie charakter ma postanowienie § 4 pkt 7 wzorca ogólnych warunków ubezpieczenia. Przytoczony zapis określa świadczenie główne ubezpieczyciela (zakres ochrony ubezpieczeniowej) i jest niewątpliwie sformułowany w sposób jednoznaczny, nie budzący żadnych wątpliwości. Z tych względów, mając na uwadze przepisart. 3851§ 1 zdanie drugie, Sąd oddalił powództwo w tym zakresie jako bezzasadne. Oceniając postanowienie zakwestionowane wpunkcie b.pozwu, zawarte w punkcie 8 instrukcji stanowiącej integralną część wzorca OWU, Sąd zważył, że zakład ubezpieczeniowy ma prawo do określenia katalogu obowiązków, których musi przestrzegać podmiot podlegający ochronie ubezpieczeniowej jak również prawo do określenia sankcji na wypadek nie wywiązywania się z tych obowiązków. Jednakże, zdaniem Sądu, zastosowanie tak surowej sankcji jak odmowa wypłaty odszkodowania, czy też zmniejszenie jego wysokości, każdorazowo warunkowane być musi istnieniem związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy niedopełnieniem obowiązku a zaistnieniem szkody. Kwestionowane postanowienie takiego zastrzeżenia nie zawiera, pozwala więc pozwanemu na odmowę wypłaty odszkodowania, bądź ograniczenie jego wysokości w każdym przypadku stwierdzenia naruszenia określonych w nim obowiązków, więc również w przypadkach, w których niedopełnienie obowiązku w żaden sposób nie przyczyniło się do powstania szkody. Takie ukształtowanie umowy stoi w jawnej sprzeczności z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy podmiotów podlegających ochronie ubezpieczeniowej, stanowi zatem niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3851§ 1 kc. Sąd zgodził się również ze stanowiskiem powoda, według którego zakwestionowane postanowienie sformułowane zostało w sposób niejednoznaczny przez co upoważnia pozwanego do dokonywania wiążącej interpretacji postanowień umowy oraz dowolności w spełnieniu świadczenia, odzwierciedla zatem klauzule abuzywne określone wart. 3853pkt 9 oraz pkt 11 kc. Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono stosownie do treściart. 98 kpcoraz art. 96 ust. 1 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym zarządzono stosownie do treściart. 47944kpc. SSO Hanna Kulesza

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151000000000503_I_ACa_001288_2006_Uz_2007-02-14_001

I ACa 1288/06

2007-02-14 01:00:00.0 CET

2013-09-13 03:01:02.0 CEST

2017-04-26 17:33:16.0 CEST

15100000

503

DECISION, REASON

Sygn. akt I ACa 1288/06 POSTANOWIENIE Dnia 14 lutego 2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSA Maria Sokołowska Sędziowie: SA Irma Kul SO del. Teresa Karczyńska-Szumilas (spr.) Protokolant: Anna Woźnicka po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2007 r. na rozprawie sprawy z powództwa R. przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w (...) o zapłatę na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 22 czerwca 2006 r. sygn. akt

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolNmbr="001288" xVolType="15/100000/0000503/ACa" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Karolina Najda" xPublisher="knajda" xEditor="knajda" xToPage="2" xLang="PL" xYear="2006" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Karolina Najda"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 1288/06</xText> <xText/> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 14 lutego 2007 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny w składzie następującym:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="164"/> <xCOLx xWIDTHx="513"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Maria Sokołowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SA Irma Kul</xText> <xText>SO del. Teresa Karczyńska-Szumilas (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Anna Woźnicka</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2007 r.</xText> <xText>na rozprawie sprawy z powództwa</xText> <xText> <xAnon>R.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko</xText> <xText>Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy</xText> <xText>z dnia 22 czerwca 2006 r. sygn. akt I C 330/05</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>p o s t a n a w i a:</xBx></xText> <xText/> <xText>odrzucić apelację.</xText> <xText/> <xText>Na oryginale właściwe podpisy</xText> <xText/> <xText>ACa 1288/06</xText> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon>R.</xAnon> domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa Zakładu Karnego w <xAnon>(...)</xAnon> zadośćuczynienia w kwocie 3OO.OOOzł z tytułu zarażenia go wirusem HCV w czasie przebywania w Zakładzie Karnym w<xAnon>(...)</xAnon> w okresie od <xAnon>(...)</xAnon> do <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa zaprzeczając, aby do zakażenia powoda wirusem miało dojść w czasie jego pobytu w Zakładzie Karnym w <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Wyrokiem z 22 czerwca 2006r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy powództwo" oddalił nie obciążając powoda kosztami zastępstwa procesowego i zasądzając je na rzecz pełnomocnika powoda z urzędu od Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Bydgoszczy.</xText> <xText> <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Apelację od wyroku Sądu Okręgowego<xAnon>(...)</xAnon> wywiódł powód zaskarżając go w całości<xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Apelujący zarzucił wyrokowi naruszenie postępowania w szczególności art. 217§2 <xAnon>(...)</xAnon> <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kpc</xLexLink> poprzez oddalenie wniosków powoda mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, a w konsekwencji błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy oraz <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328§2 kpc</xLexLink> poprzez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku przyczyn i przesłanek uzasadniających oddalenie i pominięcie wniosków dowodowych powoda.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje :</xText> <xText>Apelacja powoda podlegała odrzuceniu.</xText> <xText>Zgodnie z przepisem art.l30ze 2n.2 <xLexLink xArt="§ 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 3 kpc</xLexLink> apelacja wniesiona przez adwokata podlegająca opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia, która nie została należycie opłacona podlega odrzuceniu bez wzywania o uiszczenie opłaty.</xText> <xText>Do ustalenia obowiązku uiszczenia i wysokości należnej od apelacji wniesionej przez pozwanego opłaty zastosowanie znajdą przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 28 lipca 2005r.</xLexLink> z mocy art.!49ust.l tejże ustawy , albowiem apelacja w sprawie wniesiona została po wejściu w życie wskazanej ustawy w dniu 31 lipca 2006r.</xText> <xText>Powód reprezentowany przez adwokata z urzędu pozostawał zwolniony od kosztów sadowych z mocy postanowienia Sadu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 8 sierpnia 2005r.</xText> <xText>Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 2 w zw. z art. 3 ust. 2 pkt.2 ustawy o kosztach sądowych z 28 lipca 2005r. apelacja wniesiona przez stronę zwolnioną od kosztów sądowych podlega opłacie podstawowej</xText> <xText>Opłata podstawowa określona w art.14 ust.3 ustawy z 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych jest opłatą stała w rozumieniu art.130 ze zn. 2 <xLexLink xArt="§ 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 3kpc</xLexLink>, zaś wniesienie przez radcę prawnego reprezentującego stronę zwolnioną od kosztów sądowych apelacji bez uiszczenia tejże opłaty podstawowej powoduje stosownie do art. 130 ze zn. 2 <xLexLink xArt="§ 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 3kpc</xLexLink> jej odrzucenie. W tym względzie Sad Apelacyjny podziela poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 26 lipca 2006r. w sprawie IV CZ 59/06 oraz w uchwale z dnia 21 listopada 2006r. w sprawie III CZP 109/06 .</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie pełnomocnik pozwanego został co prawda po złożeniu apelacji błędnie wezwany przez Przewodniczącego zarządzeniem z 2 sierpnia 2006r.do uiszczenia należnej od niej opłaty podstawowej i zobowiązanie to w zakreślonym terminie wykonał, jednakże okoliczność ta nie ma wpływu na konieczność odrzucenia przedmiotowej apelacji. Opłata podstawowa od apelacji uiszczona została po upływie ustawowych terminów do wniesienia apelacji, zaś błędne zarządzenie Przewodniczącego nie skutkuje ich przedłużeniem ani też nie sanuje braku uiszczenia opłaty w ustawowym terminie.</xText> <xText>Wobec powyższych okoliczności apelacja z mocy <xLexLink xArt="art. 130" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 130</xLexLink> ze zn.2 <xLexLink xArt="§ 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 3kpc</xLexLink> podlegała odrzuceniu.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Maria Sokołowska

Karolina Najda

Anna Woźnicka

Karolina Najda

Sygn. akt I ACa 1288/06 POSTANOWIENIE Dnia 14 lutego 2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSA Maria Sokołowska Sędziowie: SA Irma Kul SO del. Teresa Karczyńska-Szumilas (spr.) Protokolant: Anna Woźnicka po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2007 r. na rozprawie sprawy z powództwa R. przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w(...) o zapłatę na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 22 czerwca 2006 r. sygn. akt I C 330/05 p o s t a n a w i a: odrzucić apelację. Na oryginale właściwe podpisy ACa 1288/06 UZASADNIENIE PowódR.domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa Zakładu Karnego w(...)zadośćuczynienia w kwocie 3OO.OOOzł z tytułu zarażenia go wirusem HCV w czasie przebywania w Zakładzie Karnym w(...)w okresie od(...)do(...) Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa zaprzeczając, aby do zakażenia powoda wirusem miało dojść w czasie jego pobytu w Zakładzie Karnym w(...) Wyrokiem z 22 czerwca 2006r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy powództwo" oddalił nie obciążając powoda kosztami zastępstwa procesowego i zasądzając je na rzecz pełnomocnika powoda z urzędu od Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Bydgoszczy. (...) Apelację od wyroku Sądu Okręgowego(...)wywiódł powód zaskarżając go w całości(...) Apelujący zarzucił wyrokowi naruszenie postępowania w szczególności art. 217§2(...)kpcpoprzez oddalenie wniosków powoda mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, a w konsekwencji błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy orazart. 328§2 kpcpoprzez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku przyczyn i przesłanek uzasadniających oddalenie i pominięcie wniosków dowodowych powoda. Sąd Apelacyjny zważył co następuje : Apelacja powoda podlegała odrzuceniu. Zgodnie z przepisem art.l30ze 2n.2§ 3 kpcapelacja wniesiona przez adwokata podlegająca opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia, która nie została należycie opłacona podlega odrzuceniu bez wzywania o uiszczenie opłaty. Do ustalenia obowiązku uiszczenia i wysokości należnej od apelacji wniesionej przez pozwanego opłaty zastosowanie znajdą przepisyustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 28 lipca 2005r.z mocy art.!49ust.l tejże ustawy , albowiem apelacja w sprawie wniesiona została po wejściu w życie wskazanej ustawy w dniu 31 lipca 2006r. Powód reprezentowany przez adwokata z urzędu pozostawał zwolniony od kosztów sadowych z mocy postanowienia Sadu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 8 sierpnia 2005r. Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 2 w zw. z art. 3 ust. 2 pkt.2 ustawy o kosztach sądowych z 28 lipca 2005r. apelacja wniesiona przez stronę zwolnioną od kosztów sądowych podlega opłacie podstawowej Opłata podstawowa określona w art.14 ust.3 ustawy z 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych jest opłatą stała w rozumieniu art.130 ze zn. 2§ 3kpc, zaś wniesienie przez radcę prawnego reprezentującego stronę zwolnioną od kosztów sądowych apelacji bez uiszczenia tejże opłaty podstawowej powoduje stosownie do art. 130 ze zn. 2§ 3kpcjej odrzucenie. W tym względzie Sad Apelacyjny podziela poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 26 lipca 2006r. w sprawie IV CZ 59/06 oraz w uchwale z dnia 21 listopada 2006r. w sprawie III CZP 109/06 . W przedmiotowej sprawie pełnomocnik pozwanego został co prawda po złożeniu apelacji błędnie wezwany przez Przewodniczącego zarządzeniem z 2 sierpnia 2006r.do uiszczenia należnej od niej opłaty podstawowej i zobowiązanie to w zakreślonym terminie wykonał, jednakże okoliczność ta nie ma wpływu na konieczność odrzucenia przedmiotowej apelacji. Opłata podstawowa od apelacji uiszczona została po upływie ustawowych terminów do wniesienia apelacji, zaś błędne zarządzenie Przewodniczącego nie skutkuje ich przedłużeniem ani też nie sanuje braku uiszczenia opłaty w ustawowym terminie. Wobec powyższych okoliczności apelacja z mocyart. 130ze zn.2§ 3kpcpodlegała odrzuceniu.

15/100000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

I Wydział Cywilny

154505000005127_XVII_AmC_000050_2006_Uz_2007-02-20_002

XVII AmC 50/06

2007-02-20 01:00:00.0 CET

2017-03-10 19:12:57.0 CET

2017-03-10 09:58:37.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmC 50/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 lutego 2007 r. Sąd Okręgowy w Warszawie-Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w następującym składzie: Przewodniczący SSO Hanna Kulesza Protokolant: aplikant adwokacki Michał Drewnisz po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2007 r. w Warszawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko Biuru (...) sp. z o.o. w B. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. Uznaje za niedozwolone i zaka

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2006" xEditor="dsiliwoniuk" xToPage="5" xFlag="published" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmC" xVolNmbr="000050"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 50/06</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 20 lutego 2007 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie-Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w następującym składzie: Przewodniczący SSO Hanna Kulesza</xText> <xText>Protokolant: aplikant adwokacki Michał Drewnisz</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2007 r. w Warszawie</xText> <xText>sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>przeciwko <xAnon> Biuru (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText>I. Uznaje za niedozwolone i zakazuje <xAnon> Biuru (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> stosowania w umowach z konsumentami postanowień wzorca umowy pod nazwą „Warunki uczestnictwa w imprezach <xAnon>F.</xAnon>" o treści: 1. .Jeżeli uczestnik zrezygnuje z udziału w imprezie z innych przyczyn niż określone w pkt 4, organizator potrąci z wpłaty uczestnika następujące kwoty stanowiące równowartość kosztów poniesionych w związku z dokonanymi już przygotowaniami imprezy turystycznej:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>opłatę manipulacyjną w wysokości 250 PLN - w razie rezygnacji na więcej niż 35 dni przed rozpoczęciem imprezy,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>50 % ceny imprezy - w razie rezygnacji na 35-15 dni przed rozpoczęciem imprezy,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>75 % ceny imprezy - w razie rezygnacji na 14-8 dni przed rozpoczęciem imprezy,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>- 90 % ceny imprezy - w razie rezygnacji w terminie krótszym niż 8 dni przed rozpoczęciem imprezy.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Organizator może dokonać potrącenia, o którym mowa bez względu na termin zawarcia umowy."</xText> <xText>2. Uczestnik może zgłosić Organizatorowi reklamacje niezwłocznie po stwierdzeniu niewłaściwego wykonania usług w formie pisemnej, nie później niż 14 dni od dnia zakończenia imprezy i pod warunkiem ich wcześniejszego zgłoszenia pilotowi w trakcie imprezy turystycznej."</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText><xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> kwotą 600 zł (sześćset) tytułem wpisu stałego od pozwu i nakazuje pobranie tej kwoty od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>Zasądza od <xAnon> Biura (...) sp. z o.o.</xAnon> na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt <xAnon> Biura (...) sp. z o.o.</xAnon></xText> </xUnit> <xText xALIGNx="left">SSO Hanna Kulesza</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 28.08.2006 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o uznanie za niedozwolone i zakazanie stosowania postanowień wzorca umowy o nazwie „Warunki uczestnictwa w imprezach <xAnon>F.</xAnon>" o treści:</xText> <xText>Pkt 9 ww. wzorca umowy -, Jeżeli uczestnik zrezygnuje z udziału w imprezie z innych przyczyn niż określone w pkt 4, organizator potrąci z wpłaty uczestnika następujące kwoty stanowiące równowartość kosztów poniesionych w związku z dokonanymi już przygotowaniami imprezy turystycznej:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>opłatę manipulacyjną w wysokości 250 PLN - w razie rezygnacji na więcej niż 35 dni przed rozpoczęciem imprezy,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>50 % ceny imprezy w razie rezygnacji na 35-15 dni przed rozpoczęciem imprezy,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>75 % ceny imprezy - w razie rezygnacji na 14-8 dni przed rozpoczęciem imprezy,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>90 % ceny w razie rezygnacji w terminie krótszym niż 8 dni przed rozpoczęciem imprezy. Organizator może dokonać potrącenia, o którym mowa bez względu na termin zawarcia umowy."</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Pkt 22 ww. wzorca umowy - „Uczestnik może zgłosić organizatorowi reklamacje niezwłocznie po stwierdzeniu niewłaściwego wykonania usług w formie pisemnej, nie później niż 14 dni od zakończenia imprezy i pod warunkiem ich wcześniejszego zgłoszenia pilotowi w trakcie imprezy turystycznej." W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że analizując, w toku postępowania wyjaśniającego, wzór umowy stosowany przez pozwanego, doszedł do przekonania, iż ww. postanowienia wzorca umowy stanowią niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 kc.</xLexLink></xText> <xText>Zdaniem powoda, pierwsza z zakwestionowanych klauzul stanowi klauzulę abuzywną określoną w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 12" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 12 kc</xLexLink> bowiem wyłącza obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie niespełnione w całości bądź w części, jeżeli konsument zrezygnuje z zawarcia umowy lub jej wykonania. Ponadto, w ocenie powoda, zapis tej treści odzwierciedla klauzulę wskazaną w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 16" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 16 kc</xLexLink> ponieważ nakłada wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z wykonania umowy.</xText> <xText>Powód nie zakwestionował, co do zasady, prawa pozwanego do domagania się odszkodowania od konsumenta, który w sposób nieuzasadniony rezygnuje z udziału w imprezie turystycznej. Odszkodowanie to nie może jednak, zdaniem powoda, przybierać postaci kwot zryczałtowanych lecz powinno być ustalone indywidualnie dla każdego przypadku, z uwzględnieniem rzeczywiście poniesionej przez przedsiębiorstwo szkody. Uzasadniając stanowisko o abuzywnym charakterze drugiego z zakwestionowanych postanowień, powód stwierdził, iż termin na złożenie reklamacji jest zbyt krótki, co może prowadzić do sytuacji, w której uczestnik imprezy pozbawiony zostanie możliwości złożenia reklamacji.</xText> <xText>W odpowiedzi na pozew pozwany podniósł, iż organizowane przez niego imprezy turystyczne nie należą do typowych imprez masowych lecz stanowią specyficzne i bardzo kosztowne podróże pozakontynentalne. Ze względu zatem na specyfikę imprez organizowanych przez pozwanego, w szczególności ze względu na długi czas ich trwania oraz wysoką cenę, praktycznie niemożliwe jest znalezienie innego uczestnika, który mógłby wstąpić w miejsce uczestnika, który zrezygnował z udziału w imprezie, a tym samym pokryć stratę poniesioną przez pozwanego.</xText> <xText>Podsumowując, pozwany stwierdził, że z uwagi na profesjonalny charakter prowadzonej działalności musi on zabezpieczać się i chronić przed nieodpowiedzialnymi zachowaniami konsumentów, którzy, pomijając wyjątkowe wypadki losowe, rezygnują z imprez turystycznych z błahych powodów, wykazując w tym zakresie n ieodpowiedzialność.</xText> <xText>W odniesieniu do drugiego z zakwestionowanych postanowień pozwany zgodził się z zarzutami powoda, uznając roszczenie. Podniósł także, że w katalogu na kolejny sezon turystyczny zmodyfikował zakwestionowany zapis, uwzględniając uwagi powoda w tym zakresie.</xText> <xText>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył co następuje. Bezsporne jest, że pozwany wykorzystywał w prowadzonej działalności gospodarczej przytoczone w pozwie postanowienia umowne. Pozwany temu nie zaprzeczył. Nie zarzucił też niezgodności cytowanych postanowień z treścią wzorca umownego. Zatem okoliczności te należało uznać za przyznane - <xLexLink xArt="art. 230" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 kpc</xLexLink>.</xText> <xText>Okoliczność, iż pozwany uznał roszczenie powoda w zakresie uznania za niedozwolone postanowienia pkt 22 „Warunków uczestnictwa w imprezach <xAnon> (...)</xAnon> a także okoliczność, iż w projektowanym katalogu na sezon turystyczny 2007-2008, pozwany zmodyfikował zakwestionowane postanowienie pkt 22 wzorca umowy, nie mogą mieć wpływu na zakres rozpoznania i treść orzeczenia Sądu w przedmiotowej sprawie. Po pierwsze bowiem, zgodnie z przepisem <xLexLink xArt="art. 479(41)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>41</xSUPx> kpc</xLexLink>, sąd nie może wydać wyroku wyłącznie na podstawie uznania powództwa, po drugie zaś, zgodnie z przepisem <xLexLink xArt="art. 479(40)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>40</xSUPx> kpc</xLexLink>, zaniechanie przez pozwanego, po wytoczeniu powództwa, stosowania zaskarżonego postanowienia wzorca umownego nie ma wpływu na bieg postępowania. Z uwagi na powyższe, pomimo uznania roszczenia przez pozwanego oraz oświadczenia o zaprzestaniu stosowania zakwestionowanego postanowienia, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zobowiązany jest do dokonania merytorycznej oceny wskazanych w pozwie postanowień wzorca umownego pod kątem ich abuzywności.</xText> <xText>W postępowaniu o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone przedmiotem oceny Sądu jest, czy zawarte we wzorcu, kwestionowane, postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz czy skutkiem tego dochodzi do rażącego naruszenia interesów konsumentów. Nie dotyczy to postanowień regulujących główne świadczenia stron, jak cena lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny (tak <xAnon>M. Ś.</xAnon>, Wzorce s. 370). Decydujące znaczenie dla abuzywności tych postanowień ma fakt, czy zesłały uzgodnione w sposób indywidualny. W przedmiotowej sprawie, jak wskazano powyżej, nie mamy do czynienia z uzgodnieniem indywidualnym.</xText> <xText>Przesłankami abuzywności postanowień wzorca umownego jest ich sprzeczność z dobrymi obyczajami i rażące naruszenie interesów konsumenta. Istotą dobrych obyczajów jest szeroko rozumiany szacunek do drugiego człowieka. Sprzeczne z dobrymi obyczajami są m.in. działania wykorzystująoe m.in. niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Chodzi więc o działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania. Klauzula generalna wyrażona w <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 kc.</xLexLink> uzupełniona została listą niedozwolonych postanowień umownych zamieszczoną w <xLexLink xArt="art. 385(3)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> kc.</xLexLink> obejmuje on najczęściej spotykane w praktyce klauzule uznane za sprzeczne z dobrymi obyczajami i zarazem rażąco naruszające interesy konsumenta. Ich wspólną cechą jest nierównomierne rozłożenie praw , obowiązków i ryzyka między stronami prowadzące do zachwiania równowagi kontraktowej. Są to takie klauzule, które jedną ze stron (konsumenta) z góry w oderwaniu od konkretnych okoliczności stawiają w gorszym położeniu. Wyliczenie to ma charakter niepełny, przykładowy i pomocniczy. Funkcja jego polega na tym, że zastosowanie we wzorcu umowy postanowień odpowiadających wskazanym w katalogu znacząco ułatwić ma wykazanie, że spełniają one przesłanki niedozwolonych postanowień umownych objętych klauzulą generalną <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 kc.</xLexLink> W razie wątpliwości ciężar dowodu, że dane postanowienia nie spełniają przesłanek klauzuli generalnej spoczywa na przedsiębiorcy - <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 4" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 4 kc.</xLexLink> Aby uchylić domniemanie, że klauzula umowna zgodna z którąś z przykładowych klauzul wymienionych w <xLexLink xArt="art. 385(3)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> kc.</xLexLink> jest niedozwolonym postanowieniem umownym należy wykazać, że została ona uzgodniona indywidualnie lub, że nie kształtuje praw i obowiązków -konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając ich interesy mimo swego niedozwolonego brzmienia tzn. nie spełnia przesłanek <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 kc.</xLexLink> Dopiero po wykazaniu tej drugiej okoliczności może dojść do uchylenia domniemania abuzywności.</xText> <xText>Zgodnie z uznanym w doktrynie poglądem klauzule abuzywne sklasyfikowano wg następujących rodzajów postanowień:</xText> <xText>- postanowienia przyznające przedsiębiorcy uprawnienie do jednostronnego kształtowania praw i obowiązków stron,</xText> <xText>- postanowienia ograniczające prawa konsumenta lub zwiększające jego obowiązki bez zachowania symetrii w stosunku do praw (obowiązków) przedsiębiorcy,</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>postanowienia ograniczające odpowiedzialność przedsiębiorcy,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>postanowienia wyłączające lub ograniczające znaczenie rzeczywistej woli konsumenta.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Analizując w świetle powyższego zakwestionowane postanowienie pkt 9 Warunków uczestnictwa w imprezach <xAnon> (...)</xAnon>, należy uznać za zasadne argumenty zawarte w pozwie. Pozwany w sposób dowolny potrąca znaczną część ceny uiszczonej przez klienta za imprezę turystyczną w związku z jego rezygnacją. W ten sposób otrzymuje część świadczenia klienta sam będąc zwolniony od spełnienia własnego świadczenia. Zakwestionowane postanowienie pozostaje w sprzeczności z zasadą ekwiwalentności świadczeń powodując nierównomierne rozłożenie praw i obowiązków stron umowy ze szkodą dla konsumenta. Stanowi on zatem niedozwolone postanowienie określone w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 12" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 12 k.c</xLexLink>, gdyż wyłącza obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie niespełnione w całości lub części, gdy rezygnuje on z wykonania umowy. W ocenie Sądu przedsiębiorca ma prawo do potrącenia kosztów w przypadku rezygnacji konsumenta z usługi. Kwota podlegająca potrąceniu powinna jednak zostać ustalona w oparciu o indywidualne rozliczenie z konsumentem, z uwzględnieniem rzeczywistej straty poniesionej przez pozwanego.</xText> <xText>Zakwestionowany zapis stanowi również niedozwoloną klauzulę określoną w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 16" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3 </xSUPx>pkt 16 kc.</xLexLink> ponieważ obowiązek zapłaty ustalonej ryczałtowo sumy na wypadek rezygnacji z wykonania umowy został nałożony wyłącznie na konsumenta, podczas, gdy w wypadku rezygnacji ze strony pozwanego ma on jedynie obowiązek zwrotu tego, co od konsumenta otrzymał(pkt 8 wzorca umownego)</xText> <xText>Ponadto, zdaniem Sądu, stawki opłat ustalone zostały na rażąco wygórowanym poziomie, co wyczerpuje przesłanki niedozwolonego postanowienia określonego w art. 385<xSUPx>3</xSUPx>pkt17kc.</xText> <xText>Analizując postanowienie pkt 22 wzorca umownego, Sąd zważył, iż kształtuje ono prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami stanowi ono niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 kc.</xLexLink> Sąd podzielił stanowisko powoda, które w całości uznał również pozwany, iż przyjęty w zakwestionowanym zapisie, 14 - dniowy termin do składania reklamacji jest zbyt krótki i prowadzić może do sytuacji, w której konsument pozbawiony zostanie możliwości zgłoszenia reklamacji. Jednoznaczne i kategoryczne sformułowanie zakwestionowanego postanowienia nie zawiera żadnych odstępstw od przyjętej zasady, zatem nawet w przypadku zaistnienia obiektywnych i niezależnych od konsumenta okoliczności uniemożliwiających mu złożenie reklamacji, takich jak np. choroba uczestnika, czy inny wypadek losowy, po upływie określonego w zakwestionowanym postanowieniu terminu złożenie reklamacji staje się niedopuszczalne. W ocenie Sądu, poprzez stosowanie zakwestionowanego zapisu pozwany zmierza do utrudnienia uczestnikowi imprezy turystycznej dochodzenia swoich praw a tym samym zmierza do ograniczenia odpowiedzialności względem konsumenta z tytułu nienależytego wykonania umowy. Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznając, iż kwestionowane postanowienia wzorców umownych stosowanych przez pozwaną spełniają przesłanki klauzuli niedozwolonej (<xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 kc</xLexLink>) zakazał ich wykorzystywania w obrocie (<xLexLink xArt="art. 473(43)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 473<xSUPx>43</xSUPx> kpc</xLexLink>)</xText> <xText>0 wysokości wpisu od pozwu i obciążeniu nim pozwanej na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 113 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1 pkt 3</xText> <xText>1 art. 94 ustawy z dnia 28.072005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167, poz. 1398).</xText> <xText>O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 kpc</xLexLink> stosownie do wyniku sporu.</xText> <xText>O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na zasadzie <xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink>^ <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kpc</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Damian Siliwoniuk

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 50/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 lutego 2007 r. Sąd Okręgowy w Warszawie-Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w następującym składzie: Przewodniczący SSO Hanna Kulesza Protokolant: aplikant adwokacki Michał Drewnisz po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2007 r. w Warszawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwkoBiuru (...) sp. z o.o.wB. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. Uznaje za niedozwolone i zakazujeBiuru (...) sp. z o.o.wB.stosowania w umowach z konsumentami postanowień wzorca umowy pod nazwą „Warunki uczestnictwa w imprezachF." o treści: 1. .Jeżeli uczestnik zrezygnuje z udziału w imprezie z innych przyczyn niż określone w pkt 4, organizator potrąci z wpłaty uczestnika następujące kwoty stanowiące równowartość kosztów poniesionych w związku z dokonanymi już przygotowaniami imprezy turystycznej: - opłatę manipulacyjną w wysokości 250 PLN - w razie rezygnacji na więcej niż 35 dni przed rozpoczęciem imprezy, 50 % ceny imprezy - w razie rezygnacji na 35-15 dni przed rozpoczęciem imprezy, 75 % ceny imprezy - w razie rezygnacji na 14-8 dni przed rozpoczęciem imprezy, - 90 % ceny imprezy - w razie rezygnacji w terminie krótszym niż 8 dni przed rozpoczęciem imprezy. Organizator może dokonać potrącenia, o którym mowa bez względu na termin zawarcia umowy." 2. Uczestnik może zgłosić Organizatorowi reklamacje niezwłocznie po stwierdzeniu niewłaściwego wykonania usług w formie pisemnej, nie później niż 14 dni od dnia zakończenia imprezy i pod warunkiem ich wcześniejszego zgłoszenia pilotowi w trakcie imprezy turystycznej." II (...) sp. z o.o.kwotą 600 zł (sześćset) tytułem wpisu stałego od pozwu i nakazuje pobranie tej kwoty od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie. III Zasądza odBiura (...) sp. z o.o.na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. IV Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na kosztBiura (...) sp. z o.o. SSO Hanna Kulesza UZASADNIENIE Pozwem z dnia 28.08.2006 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniósł o uznanie za niedozwolone i zakazanie stosowania postanowień wzorca umowy o nazwie „Warunki uczestnictwa w imprezachF." o treści: Pkt 9 ww. wzorca umowy -, Jeżeli uczestnik zrezygnuje z udziału w imprezie z innych przyczyn niż określone w pkt 4, organizator potrąci z wpłaty uczestnika następujące kwoty stanowiące równowartość kosztów poniesionych w związku z dokonanymi już przygotowaniami imprezy turystycznej: - opłatę manipulacyjną w wysokości 250 PLN - w razie rezygnacji na więcej niż 35 dni przed rozpoczęciem imprezy, 50 % ceny imprezy w razie rezygnacji na 35-15 dni przed rozpoczęciem imprezy, 75 % ceny imprezy - w razie rezygnacji na 14-8 dni przed rozpoczęciem imprezy, 90 % ceny w razie rezygnacji w terminie krótszym niż 8 dni przed rozpoczęciem imprezy. Organizator może dokonać potrącenia, o którym mowa bez względu na termin zawarcia umowy." Pkt 22 ww. wzorca umowy - „Uczestnik może zgłosić organizatorowi reklamacje niezwłocznie po stwierdzeniu niewłaściwego wykonania usług w formie pisemnej, nie później niż 14 dni od zakończenia imprezy i pod warunkiem ich wcześniejszego zgłoszenia pilotowi w trakcie imprezy turystycznej." W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że analizując, w toku postępowania wyjaśniającego, wzór umowy stosowany przez pozwanego, doszedł do przekonania, iż ww. postanowienia wzorca umowy stanowią niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniuart. 3851§ 1 kc. Zdaniem powoda, pierwsza z zakwestionowanych klauzul stanowi klauzulę abuzywną określoną wart. 3853pkt 12 kcbowiem wyłącza obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie niespełnione w całości bądź w części, jeżeli konsument zrezygnuje z zawarcia umowy lub jej wykonania. Ponadto, w ocenie powoda, zapis tej treści odzwierciedla klauzulę wskazaną wart. 3853pkt 16 kcponieważ nakłada wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z wykonania umowy. Powód nie zakwestionował, co do zasady, prawa pozwanego do domagania się odszkodowania od konsumenta, który w sposób nieuzasadniony rezygnuje z udziału w imprezie turystycznej. Odszkodowanie to nie może jednak, zdaniem powoda, przybierać postaci kwot zryczałtowanych lecz powinno być ustalone indywidualnie dla każdego przypadku, z uwzględnieniem rzeczywiście poniesionej przez przedsiębiorstwo szkody. Uzasadniając stanowisko o abuzywnym charakterze drugiego z zakwestionowanych postanowień, powód stwierdził, iż termin na złożenie reklamacji jest zbyt krótki, co może prowadzić do sytuacji, w której uczestnik imprezy pozbawiony zostanie możliwości złożenia reklamacji. W odpowiedzi na pozew pozwany podniósł, iż organizowane przez niego imprezy turystyczne nie należą do typowych imprez masowych lecz stanowią specyficzne i bardzo kosztowne podróże pozakontynentalne. Ze względu zatem na specyfikę imprez organizowanych przez pozwanego, w szczególności ze względu na długi czas ich trwania oraz wysoką cenę, praktycznie niemożliwe jest znalezienie innego uczestnika, który mógłby wstąpić w miejsce uczestnika, który zrezygnował z udziału w imprezie, a tym samym pokryć stratę poniesioną przez pozwanego. Podsumowując, pozwany stwierdził, że z uwagi na profesjonalny charakter prowadzonej działalności musi on zabezpieczać się i chronić przed nieodpowiedzialnymi zachowaniami konsumentów, którzy, pomijając wyjątkowe wypadki losowe, rezygnują z imprez turystycznych z błahych powodów, wykazując w tym zakresie n ieodpowiedzialność. W odniesieniu do drugiego z zakwestionowanych postanowień pozwany zgodził się z zarzutami powoda, uznając roszczenie. Podniósł także, że w katalogu na kolejny sezon turystyczny zmodyfikował zakwestionowany zapis, uwzględniając uwagi powoda w tym zakresie. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył co następuje. Bezsporne jest, że pozwany wykorzystywał w prowadzonej działalności gospodarczej przytoczone w pozwie postanowienia umowne. Pozwany temu nie zaprzeczył. Nie zarzucił też niezgodności cytowanych postanowień z treścią wzorca umownego. Zatem okoliczności te należało uznać za przyznane -art. 230 kpc. Okoliczność, iż pozwany uznał roszczenie powoda w zakresie uznania za niedozwolone postanowienia pkt 22 „Warunków uczestnictwa w imprezach(...)a także okoliczność, iż w projektowanym katalogu na sezon turystyczny 2007-2008, pozwany zmodyfikował zakwestionowane postanowienie pkt 22 wzorca umowy, nie mogą mieć wpływu na zakres rozpoznania i treść orzeczenia Sądu w przedmiotowej sprawie. Po pierwsze bowiem, zgodnie z przepisemart. 47941kpc, sąd nie może wydać wyroku wyłącznie na podstawie uznania powództwa, po drugie zaś, zgodnie z przepisemart. 47940kpc, zaniechanie przez pozwanego, po wytoczeniu powództwa, stosowania zaskarżonego postanowienia wzorca umownego nie ma wpływu na bieg postępowania. Z uwagi na powyższe, pomimo uznania roszczenia przez pozwanego oraz oświadczenia o zaprzestaniu stosowania zakwestionowanego postanowienia, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zobowiązany jest do dokonania merytorycznej oceny wskazanych w pozwie postanowień wzorca umownego pod kątem ich abuzywności. W postępowaniu o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone przedmiotem oceny Sądu jest, czy zawarte we wzorcu, kwestionowane, postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz czy skutkiem tego dochodzi do rażącego naruszenia interesów konsumentów. Nie dotyczy to postanowień regulujących główne świadczenia stron, jak cena lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny (takM. Ś., Wzorce s. 370). Decydujące znaczenie dla abuzywności tych postanowień ma fakt, czy zesłały uzgodnione w sposób indywidualny. W przedmiotowej sprawie, jak wskazano powyżej, nie mamy do czynienia z uzgodnieniem indywidualnym. Przesłankami abuzywności postanowień wzorca umownego jest ich sprzeczność z dobrymi obyczajami i rażące naruszenie interesów konsumenta. Istotą dobrych obyczajów jest szeroko rozumiany szacunek do drugiego człowieka. Sprzeczne z dobrymi obyczajami są m.in. działania wykorzystująoe m.in. niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Chodzi więc o działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania. Klauzula generalna wyrażona wart. 3851§ 1 kc.uzupełniona została listą niedozwolonych postanowień umownych zamieszczoną wart. 3853kc.obejmuje on najczęściej spotykane w praktyce klauzule uznane za sprzeczne z dobrymi obyczajami i zarazem rażąco naruszające interesy konsumenta. Ich wspólną cechą jest nierównomierne rozłożenie praw , obowiązków i ryzyka między stronami prowadzące do zachwiania równowagi kontraktowej. Są to takie klauzule, które jedną ze stron (konsumenta) z góry w oderwaniu od konkretnych okoliczności stawiają w gorszym położeniu. Wyliczenie to ma charakter niepełny, przykładowy i pomocniczy. Funkcja jego polega na tym, że zastosowanie we wzorcu umowy postanowień odpowiadających wskazanym w katalogu znacząco ułatwić ma wykazanie, że spełniają one przesłanki niedozwolonych postanowień umownych objętych klauzulą generalnąart. 3851§ 1 kc.W razie wątpliwości ciężar dowodu, że dane postanowienia nie spełniają przesłanek klauzuli generalnej spoczywa na przedsiębiorcy -art. 3851§ 4 kc.Aby uchylić domniemanie, że klauzula umowna zgodna z którąś z przykładowych klauzul wymienionych wart. 3853kc.jest niedozwolonym postanowieniem umownym należy wykazać, że została ona uzgodniona indywidualnie lub, że nie kształtuje praw i obowiązków -konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając ich interesy mimo swego niedozwolonego brzmienia tzn. nie spełnia przesłanekart. 3851§ 1 kc.Dopiero po wykazaniu tej drugiej okoliczności może dojść do uchylenia domniemania abuzywności. Zgodnie z uznanym w doktrynie poglądem klauzule abuzywne sklasyfikowano wg następujących rodzajów postanowień: - postanowienia przyznające przedsiębiorcy uprawnienie do jednostronnego kształtowania praw i obowiązków stron, - postanowienia ograniczające prawa konsumenta lub zwiększające jego obowiązki bez zachowania symetrii w stosunku do praw (obowiązków) przedsiębiorcy, - postanowienia ograniczające odpowiedzialność przedsiębiorcy, postanowienia wyłączające lub ograniczające znaczenie rzeczywistej woli konsumenta. Analizując w świetle powyższego zakwestionowane postanowienie pkt 9 Warunków uczestnictwa w imprezach(...), należy uznać za zasadne argumenty zawarte w pozwie. Pozwany w sposób dowolny potrąca znaczną część ceny uiszczonej przez klienta za imprezę turystyczną w związku z jego rezygnacją. W ten sposób otrzymuje część świadczenia klienta sam będąc zwolniony od spełnienia własnego świadczenia. Zakwestionowane postanowienie pozostaje w sprzeczności z zasadą ekwiwalentności świadczeń powodując nierównomierne rozłożenie praw i obowiązków stron umowy ze szkodą dla konsumenta. Stanowi on zatem niedozwolone postanowienie określone wart. 3853pkt 12 k.c, gdyż wyłącza obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie niespełnione w całości lub części, gdy rezygnuje on z wykonania umowy. W ocenie Sądu przedsiębiorca ma prawo do potrącenia kosztów w przypadku rezygnacji konsumenta z usługi. Kwota podlegająca potrąceniu powinna jednak zostać ustalona w oparciu o indywidualne rozliczenie z konsumentem, z uwzględnieniem rzeczywistej straty poniesionej przez pozwanego. Zakwestionowany zapis stanowi również niedozwoloną klauzulę określoną wart. 3853pkt 16 kc.ponieważ obowiązek zapłaty ustalonej ryczałtowo sumy na wypadek rezygnacji z wykonania umowy został nałożony wyłącznie na konsumenta, podczas, gdy w wypadku rezygnacji ze strony pozwanego ma on jedynie obowiązek zwrotu tego, co od konsumenta otrzymał(pkt 8 wzorca umownego) Ponadto, zdaniem Sądu, stawki opłat ustalone zostały na rażąco wygórowanym poziomie, co wyczerpuje przesłanki niedozwolonego postanowienia określonego w art. 3853pkt17kc. Analizując postanowienie pkt 22 wzorca umownego, Sąd zważył, iż kształtuje ono prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami stanowi ono niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3851§ 1 kc.Sąd podzielił stanowisko powoda, które w całości uznał również pozwany, iż przyjęty w zakwestionowanym zapisie, 14 - dniowy termin do składania reklamacji jest zbyt krótki i prowadzić może do sytuacji, w której konsument pozbawiony zostanie możliwości zgłoszenia reklamacji. Jednoznaczne i kategoryczne sformułowanie zakwestionowanego postanowienia nie zawiera żadnych odstępstw od przyjętej zasady, zatem nawet w przypadku zaistnienia obiektywnych i niezależnych od konsumenta okoliczności uniemożliwiających mu złożenie reklamacji, takich jak np. choroba uczestnika, czy inny wypadek losowy, po upływie określonego w zakwestionowanym postanowieniu terminu złożenie reklamacji staje się niedopuszczalne. W ocenie Sądu, poprzez stosowanie zakwestionowanego zapisu pozwany zmierza do utrudnienia uczestnikowi imprezy turystycznej dochodzenia swoich praw a tym samym zmierza do ograniczenia odpowiedzialności względem konsumenta z tytułu nienależytego wykonania umowy. Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznając, iż kwestionowane postanowienia wzorców umownych stosowanych przez pozwaną spełniają przesłanki klauzuli niedozwolonej (art. 3851§ 1 kc) zakazał ich wykorzystywania w obrocie (art. 47343kpc) 0 wysokości wpisu od pozwu i obciążeniu nim pozwanej na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 113 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1 pkt 3 1 art. 94 ustawy z dnia 28.072005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167, poz. 1398). O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawieart. 98 i 99 kpcstosownie do wyniku sporu. O publikacji prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanej zarządzono na zasadzieart. 479^kpc.

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000005127_XVII_AmA_000095_2005_Uz_2007-02-20_001

XVII AmA 95/05

2007-02-20 01:00:00.0 CET

2017-05-17 22:00:33.0 CEST

2017-07-04 16:31:20.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmA 95/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 lutego 2007 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący SSO Bernard Litwiniec Protokolant ref Paweł Kępiński po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2007 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. w W. od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 25 lipca 2005 r. nr (...) 1 zmienia pkt IV b zaskarżonej decyzji w ten sposób, że nadaje mu

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Iwona Lubańska" xPublisher="ilubanska" xVersion="1.0" xYear="2005" xLang="PL" xToPage="7" xEditor="mpodrucka" xEditorFullName="Marzena Podrucka" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmA" xVolNmbr="000095"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmA 95/05</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 20 lutego 2007 r.</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:</xText> <xText xALIGNx="left">Przewodniczący SSO Bernard Litwiniec</xText> <xText xALIGNx="left"> Protokolant ref Paweł Kępiński</xText> <xText xALIGNx="left"> po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2007 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania <xAnon>(...)</xAnon> sp. z o.o. w <xAnon>W.</xAnon> od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 25 lipca 2005 r. nr <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia pkt IV b zaskarżonej decyzji w ten sposób, że nadaje mu następującą treść: „nie stwierdza się stosowania przez <xAnon>(...)</xAnon> sp. z o.o. w <xAnon>W.</xAnon> praktyki windykacji długów konsumenckich, które przewidują kontynuowanie czynności windykacyjnych wobec dłużników, o których spółka posiada wiedzę, iż wierzytelności jej nie przysługują”,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>oddala odwołanie w pozostałym zakresie,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od <xAnon>(...)</xAnon> sp. z o.o. w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 360 zł ( trzysta sześćdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.</xText> </xUnit> <xText>Sygn. akt XVII AmA 95/05</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"><xName>UZASADNIENIE</xName><xText>Decyzją z dnia 25 lipca 2005 roku Nr <xAnon> (...)</xAnon> Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w <xLexLink xArt="art. 23 c ust. 1 pkt. 1" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">punkcie pierwszym</xLexLink> stwierdził, mając na uwadze treść <xLexLink xArt="art. 23 c;art. 23 c ust. 1" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art.23c ust.l</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 23 a;art. 23 a ust. 1;art. 23 a ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art.23a ust.l i 2 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>, że określone w tej decyzji działania <xAnon>(...)</xAnon> Sp. z o.o. w <xAnon>W.</xAnon> stanowią praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i nakazał ich zaniechania. Działania te polegają na : a) nierzetelnym wskazaniu kwoty zadłużenia w pismach wzywających konsumentów do zapłaty, bez podania podstawy prawnej powstania zobowiązania oraz okresu za jaki wierzyciel domaga się zapłaty długu przy zobowiązaniach o charakterze ciągłym, b) nierzetelnym wskazaniu w pismach wzywających konsumentów do zapłaty ewentualnych kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnego, c) na graficznym wyeksponowaniu zsumowanych kosztów ewentualnego postępowania sądowego i/lub egzekucyjnego, d) zamieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji dotyczących możliwości podania danych konsumenta, jako dłużnika do Biura Informacji Gospodarczej.</xText><xText>W punkcie drugim Prezes Urzędu uznał za naruszające obowiązek udzielania konsumentom rzetelnej i pełnej informacji oraz obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów , nakazując ich zaniechania, działania <xAnon>(...)</xAnon> sp. z o.o. polegające na zamieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji dotyczących możliwości złożenia do prokuratury zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez dłużnika, jak również tytułowania pism kierowanych do konsumentów „informacja o wszczęciu procedury egzekucyjnej” oraz wysyłaniu konsumentom wypełnionych ale nie wysłanych do sądu formularzy pozwów.</xText><xText>Jako podstawa prawna tej części decyzji został wskazany <xLexLink xArt="art. 23 c;art. 23 c ust. 1" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art.23c ust.l</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 23 a;art. 23 a ust. 1;art. 23 a ust. 2" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art.23a ust.l i 2 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>.</xText><xText>W <xLexLink xArt="art. 23 c ust. 1 pkt. 3" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">punkcie trzecim</xLexLink> Prezes Urzędu, na podstawie <xLexLink xArt="art. 23 c;art. 23 c ust. 1" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art.23c ust.l</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 23 a;art. 23 a ust. 1" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art.23a ust.l ustawy z 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>, uznał działania <xAnon>(...)</xAnon> sp. z o.o. polegające na: a) powiększaniu sumy zadłużenia o koszty prowadzonych czynności windykacyjnych, b) wzywaniu konsumenta do wskazania posiadanych rachunków bankowych bez powołania się na prawomocny wyrok sądu w danej sprawie oraz wszczęte przez komornika postępowanie egzekucyjne, c) informowaniu dłużnika o tym, że Spółka wystąpi do banków o ujawnienie posiadanych przez dłużnika rachunków bankowych, d) stosowaniu procedur windykacji długów konsumenckich, w których może dojść do windykowania przedawnionych odsetek, pomimo kategorycznej odmowy zapłaty długu przez dłużnika, który powołał się na upływ terminu przedawnienia, naruszają obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o których mowa w <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art.17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink> i jako takie za stanowiące praktykę naruszającą interesy konsumentów i nakazał ich zaniechania.</xText><xText>W punkcie czwartym stwierdził, iż nie stanowią praktyki naruszającej zbiorowych interesów konsumentów działania polegające na: a) dokonaniu przelewu wierzytelności na mocy umowy z dnia 14.10.2004 r. zawartej z <xAnon> firmą (...) Sp. z o.o.</xAnon>, b) stosowanie procedur windykacji długów konsumenckich, które przewidują kontynuowanie czynności windykacyjnych wobec dłużnika mimo, iż Spółka posiada wiedzę, iż wierzytelność jej nie przysługuje. Jak wynika z uzasadnienia decyzji Prezes Urzędu ustalił, iż Spółka <xAnon>(...)</xAnon> prowadzi działalność gospodarczą polegającą na windykacji wierzytelności pieniężnych - w zależności od umowy z kontrahentami, jako zleceniobiorca przedsiębiorcy-wierzyciela ( na podstawie pełnomocnictwa ) albo we własnym imieniu jako wierzyciel ( w związku z zawarciem umowy cesji wierzytelności ). Kontrahentami Spółki, na których rzecz dokonywane są czynności windykacyjne, są w dużej części przedsiębiorcy zawierający masowo umowy z konsumentami.</xText><xText>Prezes wydał Decyzję z powodu nieprawidłowości, polegające na nierzetelnym wskazaniu kwot zadłużenia oraz kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnego, wprowadzaniu konsumentów w błąd co do możliwości podjęcia kolejnych działań przez Spółkę w postaci zagrożenia wystąpieniem do prokuratury, banków, Biura Informacji Gospodarczej. Wskazał ponadto na okoliczność wprowadzania konsumentów w błąd poprzez stosowania formy prowadzenia windykacji, która może sugerować, iż toczy się postępowanie sądowe lub egzekucyjne, jak również podejmowaniu próby windykowania świadczeń nienależnych i przedawnionych oraz dokonaniu przelewu wierzytelności na mocy umowy z dnia 14 października 2004 roku zawartej z <xAnon> firmą (...) Sp. z o.o.</xAnon>, która uniemożliwia konsumentom dochodzenie ich praw. Podstawą ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie był materiał dowodowy zebrany w toku postępowania wyjaśniającego, z uwzględnieniem nadesłanych przez spółkę <xAnon>(...)</xAnon> dokumentów.</xText><xText>W dniu 11 sierpnia 2005 r. Spółka <xAnon>(...)</xAnon> Sp. z o.o. w <xAnon>W.</xAnon> złożyła odwołanie od decyzji Prezesa, zaskarżając ją w części dotyczącej punktów I, II, III i IVb. Wniosła o jej uchylenie w zaskarżonej części, a w przypadku uznania przez Sąd, iż nie zachodzą podstawy do uchylenia</xText><xText>wszystkich z objętych zaskarżeniem punktów decyzji wniosła o zmianę decyzji w zaskarżonej części w taki sposób, że uznane zostanie działanie <xAnon>(...)</xAnon> Sp. z o.o., jako nie stanowiące praktyk naruszających zbiorowych interesów konsumentów, o których mowa w punktach I a,b,c; II oraz III a i d sentencji decyzji, a jednocześnie Spółka zostanie zobowiązana do zaniechania działań wskazanych w punktach I d, III b i c sentencji decyzji.</xText><xText>Zaskarżonej w części decyzji skarżąca spółka zarzuciła: naruszenie prawa materialnego tj. naruszenie <xLexLink xArt="art. 23 a;art. 23 c;art. 23 c ust. 1" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 23a i art. 23c ust.l ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 22(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 22<xSUPx>1</xSUPx> kc</xLexLink> poprzez błędne przyjęcie, iż po rozwiązaniu umowy zawartej pomiędzy przedsiębiorcą i konsumentem były kontrahent nadal posiada status konsumenta, a w wyniku powyższego błędne zastosowanie <xLexLink xArt="art. 23 c;art. 23 c ust. 1" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art.23c ust.l</xLexLink> uokik i wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa,</xText><xText>naruszenie ( błędne zastosowanie ) art.23a i art.23c ust.l uokik poprzez wadliwe uznanie, że <xAnon>(...)</xAnon> sp. z o.o. dokonuje działań opisanych w pkt la i Ilia zaskarżonej decyzji, podczas gdy nie miały one miejsca, bądź nie spełniają te działania nie spełniają ustawowych przesłanek uznania ich za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów,</xText><xText>naruszenie art. 23 f ust. 1 uokik poprzez błędne niezastosowanie powyższego przepisu w odniesieniu do działań <xAnon>(...)</xAnon> Sp. z o.o. polegających na działaniach opisanych w pkt Id oraz Illb i c zaskarżonej decyzji w sytuacji, gdy w toku postępowania prowadzonego przez Prezesa Urzędu skarżąca spółka wykazała, że zarzucane jej działania miały charakter incydentalny i nie będzie ona dokonywała tych czynności w przyszłości, co wymagało wydania decyzji, o jakiej mowa w art.23f uokik,</xText><xText>nadto odwołujący zarzucił decyzji sprzeczność rozstrzygnięcia w zakresie pkt IV b sentencji z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, w którym organ uznał, iż <xAnon>(...)</xAnon> sp. z o.o. stosuje procedury windykacji długów konsumenckich wobec dłużnika mimo, ze spółka posiada wiedzę, iż</xText> wierzytelność jej nie przysługuje, w sytuacji, gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że spółka nie stosuje tego rodzaju działań, naruszenie przepisów postępowania <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 10 § 1 kpa</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 80" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 80</xLexLink> uokik, <xLexLink xArt="art. 46;art. 46 ust. 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 46 ust. 1</xLexLink> uokik, <xLexLink xArt="art. 75;art. 75 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 75 § 1 kpa</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 45 a" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 45a</xLexLink> uokik oraz <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 7 kpa</xLexLink>.<xText xALIGNx="left"><xBx>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył i ustalił co następuje:</xBx></xText><xText xALIGNx="left">Odwołanie nie jest zasadne.</xText><xText>Dokonane przez Prezesa ustalenia faktyczne i prawne są, w ocenie Sądu, prawidłowe i Sąd uznał je za własne. Zarzuty zawarte w odwołaniu nie mogły być wzięte pod uwagę z podanych niżej względów.</xText><xText>Ma rację pozwany, kiedy wskazuje, że powodowa spółka dochodzi roszczeń, które mają swoje źródło w kontrakcie cywilnoprawnym, jaki jej mocodawca bądź cedent zawarł z konsumentem. Nie można odmówić dłużnikom, którzy nie wywiązali się ze swoich zobowiązań określonych w tego rodzaju kontraktach, ochrony, jaką zapewnia konsumentom ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. W istocie nie dochodzi w omawianej sytuacji do powstania nowego stosunku prawnego, a jedynie do egzekucji zobowiązania konsumenta. Skoro roszczenia dochodzone przez powoda mają podstawę w czynności prawnej dokonywanej pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem ( <xLexLink xArt="art. 22(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art.22<xSUPx>1</xSUPx> kc</xLexLink> ), to mają charakter konsumencki.. Trzeba mieć też na uwadze, że w dotychczasowej praktyce orzeczniczej tutejszego Sądu przyjęto szeroką wykładnię pojęcia konsumenta i dlatego, także z tego względu, nie można dokonać zawężającej wykładni tego pojęcia, jak chciałby tego powód w niniejszej sprawie.</xText><xText xALIGNx="left">Nie jest zasadny zarzut dotyczący wadliwego uznania, że powodowa spółka nierzetelnie wskazuje kwoty zadłużenia w pismach wzywających konsumentów do zapłaty. Zebrany w sprawie materiał wskazuje, że tego rodzaju działania istotnie miały miejsce. Polegały one na tym, że wzory pism ( k 96 - 97 akta dministracyjnych ) kierowanych do konsumentów nie zawierają odpowiednich danych liczbowych, co uniemożliwia im identyfikacji wysokości długu.</xText><xText>Wbrew zarzutom powoda zasadnie Prezes Urzędu uznał, że spółka powiększa sumę zadłużenia o koszty prowadzonych czynności windykacyjnych. Powód przeniósł bowiem na dłużników koszty swojej działalności jako przedsiębiorca, co powoduje, że, jak wskazuje w odpowiedzi na pozew strona pozwana, może on otrzymać podwójne wynagrodzenie tj. prowizję w przypadku zlecenia ( k 164, 170 akt adm. ) lub różnicę pomiędzy wartością nominalną długu, a kwotą za jaką spółka skupuje długi ( k 143, 151 - 153, 178 - 180, 182 - 184, 188 — 190 akt adm.) oraz opłatą uiszczona przez konsumenta. Na k 120 akt adm. można przeczytać, iź powód informuje dłużnika, że jeżeli dług nie zostanie zapłacony to może on zostać obciążony kosztami egzekucji prowadzonej przez windykatora w wysokości <xAnon>(...)</xAnon> . Ten fragment wzoru pisma został dodatkowo wyeksponowany przez użycie powiększonej czcionki. Należy zatem zgodzić się ze stanowiskiem pozwanego, który uważa, że tego rodzaju czynności mają służyć zastraszaniu dłużników, a zatem pozostają w sprzeczności z prowadzeniem działalności gospodarczej na zasadach uczciwej konkurencji, z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów.</xText><xText>W ocenie Sądu powodowa spółka, jak ustalił Prezes UOKiK, dopuszcza się praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów poprzez niepodawanie w wezwaniach do zapłaty podstawy prawnej powstania zobowiązania oraz okresu, za jaki wierzyciel domaga się zapłaty. Jak już wskazano, tego rodzaju wnioski wynikają z wyżej powołanych wzorów pism stosowanych przez spółkę, gdzie nie są podawane wystarczające dane, co uniemożliwia dłużnikom zidentyfikowanie długu. Nie jest też wystarczające podanie im jedynie okoliczności dokonania cesji wierzytelności na rzecz powoda bez identyfikacji samego roszczenia dochodzonego przez powoda, a podanie numeru telefonu do pracownika powoda nie stanowi o tym, że został wypełniony przez powoda obowiązek informacyjny wobec dłużnika. Rzecz jasna kontrola przeprowadzona przez organ nie musi obejmować całości dokumentacji spółki, a ujawnienie nawet stosunkowo nielicznej dokumentacji dotyczącej niewłaściwych działań jest wystarczające do wydania decyzji ustalającej ich występowanie.</xText><xText>Sąd podziela stanowisko Prezesa UOKiK, zgodnie z którym powodowa spółka dopuszcza się praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów poprzez nierzetelne wskazywanie w pismach wzywających konsumentów do zapłaty - ewentualnych kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnego. Powódka wprawdzie nie kwestionuje faktu wysyłania dłużnikom tego rodzaju ostrzeżenia, ale uważa, że nie stanowi to niedozwolonej przepisami prawa praktyki. Sąd uznał jednak, że z takim poglądem nie można się zgodzić. Trafnie pozwany argumentuje, że na k 422 akt adm. powód przyznał, że jego działanie polega na wskazywaniu możliwych do poniesienia przez dłużnika maksymalnych kosztów procesowych i egzekucyjnych. Sugeruje także przyjęcie najbardziej niekorzystnych dla konsumenta stawek kosztów zastępstwa procesowego. Tego rodzaju informacja jest jednostronna, jej celem jest wywarcie dodatkowego nacisku psychicznego na dłużniku, a zatem stanowi zagrożenie dla interesów konsumentów poprzez pozbawienie ich prawa do rzetelnej, pełnej i obiektywnej informacji.</xText><xText>Fakt graficznego wyeksponowania w pismach kierowanych do konsumentów zsumowanych kosztów ewentualnego postępowania sądowego i egzekucyjnego należało uznać, jak to uczynił Prezes UOKiK, za okoliczność spełniającą ustawowe przesłanki do uznania takiego działania za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Oczywistym jest bowiem, że celem skłaniającym powoda do tego rodzaju praktyki jest wyłącznie wywołanie dodatkowego nacisku na dłużnika.</xText><xText>Z tych samych względów należało krytycznie ocenić niekwestionowaną praktykę powoda, polegającą na zamieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji dotyczących możliwości złożenia do prokuratury zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez dłużnika. Przekonywująco</xText><xText>Prezes OKiK powołał wzory pism ( k 96, 98, 99, 101, 104, 131 ), w których jest o tym mowa, bez podania nazwy przestępstwa, za to ze wskazaniem zagrożenia poprzez podanie wymiaru kary pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Nie ma podstaw do domniemania, że dłużnicy dopuścili się naruszenia prawa karnego i faktycznie grozi im odpowiedzialność karna. Intencja ich zastraszenia poprzez kierowanie pism o tak określonej treści jest, w ocenie Sądu, oczywista. Nie można także zgodzić się z odwołaniem w części kwestionującej spełnienie ustawowych przesłanek do uznania za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów poprzez tytułowanie pism kierowanych do konsumentów „informacja o wszczęciu procedury egzekucyjnej” oraz wysyłanie do konsumentów wypełnionych formularzy pozwów, które nie zostały złożone w sądzie. Trzeba przyznać rację Prezesowi UOKiK, który uznał tego rodzaju praktykę za wprowadzającą konsumentów w błąd co do etapu czynności egzekucyjnej, a chęć wywołania przez powoda efektu zastraszenia dłużników nie powinna budzić wątpliwości.</xText><xText>Kolejny zarzut powoda dotyczył uznania stosowania procedur windykacji długów konsumenckich, w których może dojść do windykowania przedawnionych odsetek pomimo kategorycznej odmowy zapłaty długu przez dłużnika powołującego się na termin przedawnienia za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Jego zdaniem tego rodzaju działanie nie spełnia ustawowych przesłanek uznania za taką praktykę. Sąd nie podzielił tego stanowiska. Prezes UOKiK powołał się w uzasadnieniu swojego stanowiska na kartę 31 akt adm. Z treści dokumentu dotyczącego procedury wewnętrznej pt. korespondencja niestandardowa wynika, że w pkt 5.1.2.2. powód przewidział stosowanie przez swoich pracowników określonych zasad postępowania w wypadku podniesienia przez dłużników zarzutu przedawnienia. Wynika z nich, że powód zakłada możliwość odzyskania odsetek pomimo przedawnienia roszczenia głównego. Sąd uznał, że - w świetle ostatecznie ustalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, odsetki jako należność uboczna ulegają przedawnieniu najpóźniej z chwilą przedawnienia roszczenia głównego. W tej sytuacji omawiana procedura spełnia przesłanki do uznania jej za bezprawną na podstawie <xLexLink xArt="art. 23 a;art. 23 a ust. 1" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art.23 a ust. 1</xLexLink> uokik w zw. z <xLexLink xArt="art. 17" xIsapId="WDU20041731807" xTitle="Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807">art. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej</xLexLink>.</xText><xText>Zdaniem Sądu Prezes UOKiK trafnie uznał, że nie ma podstaw do zastosowania w sprawie, zgodnie z żądaniem powoda, przepisu art.23 f ust.l uokik, gdyż działania polegające na zamieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji dotyczących możliwości podania danych konsumenta jako dłużnika do Biura Informacji Gospodarczej, wzywaniu konsumenta do wskazania posiadanych rachunków bankowych bez powołania się na prawomocny wyrok sądu w danej sprawie oraz na wszczęte przez komornika postępowanie egzekucyjne oraz informowaniu dłużnika, że spółka powodowa wystąpi da banków o ujawnienie posiadanych przez dłużnika rachunków bankowych, nie miały charakteru incydentalnego i nie ma wystarczających podstaw do uznania, że nie będą one dokonywane w przyszłości. Stanowisko pozwanego znajduje uzasadnienie w powołanym przez niego materiale dowodowym. W szczególności znajduje ono potwierdzenie w wykorzystywanych przez powoda wzorach pism kierowanych do konsumentów ( k 118, 120 i 129 akt adm.) Słusznie Prezes UOKiK uznał, że pisma powoda kierowane do niego, datowane na dzień 7 marca i 20 maja 2005 r. ( k.426 i 493 akt adm.) nie stanowią wystarczającej gwarancji, że wzmiankowane wyżej działania nie powtórzą się w przyszłości, w czym utwierdza brak wskazania w nich konkretnych działań zmierzających do ich wyeliminowania. Trzeba zgodzić się z pozwanym, że załączony do odwołania dokument, mający stanowić potwierdzenie stanowiska powoda co do zasadności jego deklaracji w tej kwestii, nie może być przekonywujący. Jak bowiem zauważa Prezes UOKiK wskazane zarządzenie nie ma wskazanego numeru porządkowego i podmiotu, który je wydał, podpisana jest w sposób nieczytelny, co uniemożliwia identyfikacje autora i tym samym ustalenie, czy osoba ta jest uprawniona do składania wiążących spółkę oświadczeń, wreszcie zarządzenie dotyczy tylko jednego z oddziałów regionalnych.</xText><xText>Powód zarzucił Prezesowi UOKiK naruszenie przepisów postępowania szczegółowo wyżej wskazanych. W ocenie Sądu należy mieć na uwadze, że postępowanie toczące się przednim ma charakter postępowania</xText><xText>pierwszoinstancyjnego. Sąd dokonuje zatem ustaleń własnych w oparciu o całokształt dostępnego materiału dowodowego, który w niniejszej sprawie w przeważającej części został zebrany w toku postępowania administracyjnego. Z tego względu ewentualne uchybienia proceduralne popełnione na tamtym etapie postępowania nie mogą przesądzać o uchyleniu zaskarżonej decyzji, o ile jej postanowienia odpowiadają przepisom prawa materialnego. Nie ma więc potrzeby szczegółowego ustosunkowania się do zarzutów powoda o charakterze proceduralnym, zwłaszcza, że odwołujący się nie wykazał, że uchybienia tego rodzaju istotnie wpłynęły na merytoryczną treść zaskarżonej decyzji.</xText><xText>Mając zatem powyższe na uwadze Sąd z mocy <xLexLink xArt="art. 479(31);art. a" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>31</xSUPx>a kpc</xLexLink> oddalił skargę. Sąd przychylił się do stanowiska powoda jedynie w kwestii wadliwego sformułowania pkt IVB decyzji Prezesa UOKiK i dokonał w tej części określonych zmian redakcyjnych w ten sposób, ażeby w sposób jednoznaczny wynikało z niej , że ten ostatni nie stwierdził stosowania przez powoda określonych w tym punkcie decyzji praktyk.</xText><xText>O kosztach postępowania sądowego rozstrzygnięto na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.98 kpc</xLexLink> i zasądzono od powoda na rzecz pozwanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego.</xText></xUnit> </xBlock> </xPart>

Bernard Litwiniec

Iwona Lubańska

ref Paweł Kępiński

Marzena Podrucka

Sygn. akt XVII AmA 95/05 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 lutego 2007 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący SSO Bernard Litwiniec Protokolant ref Paweł Kępiński po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2007 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania(...)sp. z o.o. wW.od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 25 lipca 2005 r. nr(...) 1 zmienia pkt IV b zaskarżonej decyzji w ten sposób, że nadaje mu następującą treść: „nie stwierdza się stosowania przez(...)sp. z o.o. wW.praktyki windykacji długów konsumenckich, które przewidują kontynuowanie czynności windykacyjnych wobec dłużników, o których spółka posiada wiedzę, iż wierzytelności jej nie przysługują”, 2 oddala odwołanie w pozostałym zakresie, 3 zasądza od(...)sp. z o.o. wW.na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 360 zł ( trzysta sześćdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. Sygn. akt XVII AmA 95/05 UZASADNIENIEDecyzją z dnia 25 lipca 2005 roku Nr(...)Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpunkcie pierwszymstwierdził, mając na uwadze treśćart.23c ust.lw zw. zart.23a ust.l i 2 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, że określone w tej decyzji działania(...)Sp. z o.o. wW.stanowią praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i nakazał ich zaniechania. Działania te polegają na : a) nierzetelnym wskazaniu kwoty zadłużenia w pismach wzywających konsumentów do zapłaty, bez podania podstawy prawnej powstania zobowiązania oraz okresu za jaki wierzyciel domaga się zapłaty długu przy zobowiązaniach o charakterze ciągłym, b) nierzetelnym wskazaniu w pismach wzywających konsumentów do zapłaty ewentualnych kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnego, c) na graficznym wyeksponowaniu zsumowanych kosztów ewentualnego postępowania sądowego i/lub egzekucyjnego, d) zamieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji dotyczących możliwości podania danych konsumenta, jako dłużnika do Biura Informacji Gospodarczej.W punkcie drugim Prezes Urzędu uznał za naruszające obowiązek udzielania konsumentom rzetelnej i pełnej informacji oraz obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów , nakazując ich zaniechania, działania(...)sp. z o.o. polegające na zamieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji dotyczących możliwości złożenia do prokuratury zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez dłużnika, jak również tytułowania pism kierowanych do konsumentów „informacja o wszczęciu procedury egzekucyjnej” oraz wysyłaniu konsumentom wypełnionych ale nie wysłanych do sądu formularzy pozwów.Jako podstawa prawna tej części decyzji został wskazanyart.23c ust.lw zw. zart.23a ust.l i 2 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.Wpunkcie trzecimPrezes Urzędu, na podstawieart.23c ust.lw zw. zart.23a ust.l ustawy z 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, uznał działania(...)sp. z o.o. polegające na: a) powiększaniu sumy zadłużenia o koszty prowadzonych czynności windykacyjnych, b) wzywaniu konsumenta do wskazania posiadanych rachunków bankowych bez powołania się na prawomocny wyrok sądu w danej sprawie oraz wszczęte przez komornika postępowanie egzekucyjne, c) informowaniu dłużnika o tym, że Spółka wystąpi do banków o ujawnienie posiadanych przez dłużnika rachunków bankowych, d) stosowaniu procedur windykacji długów konsumenckich, w których może dojść do windykowania przedawnionych odsetek, pomimo kategorycznej odmowy zapłaty długu przez dłużnika, który powołał się na upływ terminu przedawnienia, naruszają obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o których mowa wart.17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczeji jako takie za stanowiące praktykę naruszającą interesy konsumentów i nakazał ich zaniechania.W punkcie czwartym stwierdził, iż nie stanowią praktyki naruszającej zbiorowych interesów konsumentów działania polegające na: a) dokonaniu przelewu wierzytelności na mocy umowy z dnia 14.10.2004 r. zawartej zfirmą (...) Sp. z o.o., b) stosowanie procedur windykacji długów konsumenckich, które przewidują kontynuowanie czynności windykacyjnych wobec dłużnika mimo, iż Spółka posiada wiedzę, iż wierzytelność jej nie przysługuje. Jak wynika z uzasadnienia decyzji Prezes Urzędu ustalił, iż Spółka(...)prowadzi działalność gospodarczą polegającą na windykacji wierzytelności pieniężnych - w zależności od umowy z kontrahentami, jako zleceniobiorca przedsiębiorcy-wierzyciela ( na podstawie pełnomocnictwa ) albo we własnym imieniu jako wierzyciel ( w związku z zawarciem umowy cesji wierzytelności ). Kontrahentami Spółki, na których rzecz dokonywane są czynności windykacyjne, są w dużej części przedsiębiorcy zawierający masowo umowy z konsumentami.Prezes wydał Decyzję z powodu nieprawidłowości, polegające na nierzetelnym wskazaniu kwot zadłużenia oraz kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnego, wprowadzaniu konsumentów w błąd co do możliwości podjęcia kolejnych działań przez Spółkę w postaci zagrożenia wystąpieniem do prokuratury, banków, Biura Informacji Gospodarczej. Wskazał ponadto na okoliczność wprowadzania konsumentów w błąd poprzez stosowania formy prowadzenia windykacji, która może sugerować, iż toczy się postępowanie sądowe lub egzekucyjne, jak również podejmowaniu próby windykowania świadczeń nienależnych i przedawnionych oraz dokonaniu przelewu wierzytelności na mocy umowy z dnia 14 października 2004 roku zawartej zfirmą (...) Sp. z o.o., która uniemożliwia konsumentom dochodzenie ich praw. Podstawą ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie był materiał dowodowy zebrany w toku postępowania wyjaśniającego, z uwzględnieniem nadesłanych przez spółkę(...)dokumentów.W dniu 11 sierpnia 2005 r. Spółka(...)Sp. z o.o. wW.złożyła odwołanie od decyzji Prezesa, zaskarżając ją w części dotyczącej punktów I, II, III i IVb. Wniosła o jej uchylenie w zaskarżonej części, a w przypadku uznania przez Sąd, iż nie zachodzą podstawy do uchyleniawszystkich z objętych zaskarżeniem punktów decyzji wniosła o zmianę decyzji w zaskarżonej części w taki sposób, że uznane zostanie działanie(...)Sp. z o.o., jako nie stanowiące praktyk naruszających zbiorowych interesów konsumentów, o których mowa w punktach I a,b,c; II oraz III a i d sentencji decyzji, a jednocześnie Spółka zostanie zobowiązana do zaniechania działań wskazanych w punktach I d, III b i c sentencji decyzji.Zaskarżonej w części decyzji skarżąca spółka zarzuciła: naruszenie prawa materialnego tj. naruszenieart. 23a i art. 23c ust.l ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o ochronie konkurencji i konsumentóww zw. zart. 221kcpoprzez błędne przyjęcie, iż po rozwiązaniu umowy zawartej pomiędzy przedsiębiorcą i konsumentem były kontrahent nadal posiada status konsumenta, a w wyniku powyższego błędne zastosowanieart.23c ust.luokik i wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa,naruszenie ( błędne zastosowanie ) art.23a i art.23c ust.l uokik poprzez wadliwe uznanie, że(...)sp. z o.o. dokonuje działań opisanych w pkt la i Ilia zaskarżonej decyzji, podczas gdy nie miały one miejsca, bądź nie spełniają te działania nie spełniają ustawowych przesłanek uznania ich za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów,naruszenie art. 23 f ust. 1 uokik poprzez błędne niezastosowanie powyższego przepisu w odniesieniu do działań(...)Sp. z o.o. polegających na działaniach opisanych w pkt Id oraz Illb i c zaskarżonej decyzji w sytuacji, gdy w toku postępowania prowadzonego przez Prezesa Urzędu skarżąca spółka wykazała, że zarzucane jej działania miały charakter incydentalny i nie będzie ona dokonywała tych czynności w przyszłości, co wymagało wydania decyzji, o jakiej mowa w art.23f uokik,nadto odwołujący zarzucił decyzji sprzeczność rozstrzygnięcia w zakresie pkt IV b sentencji z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, w którym organ uznał, iż(...)sp. z o.o. stosuje procedury windykacji długów konsumenckich wobec dłużnika mimo, ze spółka posiada wiedzę, iżwierzytelność jej nie przysługuje, w sytuacji, gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że spółka nie stosuje tego rodzaju działań, naruszenie przepisów postępowaniaart. 10 § 1 kpaw zw. zart. 80uokik,art. 46 ust. 1uokik,art. 75 § 1 kpa,art. 45auokik orazart. 7 kpa.Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył i ustalił co następuje:Odwołanie nie jest zasadne.Dokonane przez Prezesa ustalenia faktyczne i prawne są, w ocenie Sądu, prawidłowe i Sąd uznał je za własne. Zarzuty zawarte w odwołaniu nie mogły być wzięte pod uwagę z podanych niżej względów.Ma rację pozwany, kiedy wskazuje, że powodowa spółka dochodzi roszczeń, które mają swoje źródło w kontrakcie cywilnoprawnym, jaki jej mocodawca bądź cedent zawarł z konsumentem. Nie można odmówić dłużnikom, którzy nie wywiązali się ze swoich zobowiązań określonych w tego rodzaju kontraktach, ochrony, jaką zapewnia konsumentom ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. W istocie nie dochodzi w omawianej sytuacji do powstania nowego stosunku prawnego, a jedynie do egzekucji zobowiązania konsumenta. Skoro roszczenia dochodzone przez powoda mają podstawę w czynności prawnej dokonywanej pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem (art.221kc), to mają charakter konsumencki.. Trzeba mieć też na uwadze, że w dotychczasowej praktyce orzeczniczej tutejszego Sądu przyjęto szeroką wykładnię pojęcia konsumenta i dlatego, także z tego względu, nie można dokonać zawężającej wykładni tego pojęcia, jak chciałby tego powód w niniejszej sprawie.Nie jest zasadny zarzut dotyczący wadliwego uznania, że powodowa spółka nierzetelnie wskazuje kwoty zadłużenia w pismach wzywających konsumentów do zapłaty. Zebrany w sprawie materiał wskazuje, że tego rodzaju działania istotnie miały miejsce. Polegały one na tym, że wzory pism ( k 96 - 97 akta dministracyjnych ) kierowanych do konsumentów nie zawierają odpowiednich danych liczbowych, co uniemożliwia im identyfikacji wysokości długu.Wbrew zarzutom powoda zasadnie Prezes Urzędu uznał, że spółka powiększa sumę zadłużenia o koszty prowadzonych czynności windykacyjnych. Powód przeniósł bowiem na dłużników koszty swojej działalności jako przedsiębiorca, co powoduje, że, jak wskazuje w odpowiedzi na pozew strona pozwana, może on otrzymać podwójne wynagrodzenie tj. prowizję w przypadku zlecenia ( k 164, 170 akt adm. ) lub różnicę pomiędzy wartością nominalną długu, a kwotą za jaką spółka skupuje długi ( k 143, 151 - 153, 178 - 180, 182 - 184, 188 — 190 akt adm.) oraz opłatą uiszczona przez konsumenta. Na k 120 akt adm. można przeczytać, iź powód informuje dłużnika, że jeżeli dług nie zostanie zapłacony to może on zostać obciążony kosztami egzekucji prowadzonej przez windykatora w wysokości(...). Ten fragment wzoru pisma został dodatkowo wyeksponowany przez użycie powiększonej czcionki. Należy zatem zgodzić się ze stanowiskiem pozwanego, który uważa, że tego rodzaju czynności mają służyć zastraszaniu dłużników, a zatem pozostają w sprzeczności z prowadzeniem działalności gospodarczej na zasadach uczciwej konkurencji, z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów.W ocenie Sądu powodowa spółka, jak ustalił Prezes UOKiK, dopuszcza się praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów poprzez niepodawanie w wezwaniach do zapłaty podstawy prawnej powstania zobowiązania oraz okresu, za jaki wierzyciel domaga się zapłaty. Jak już wskazano, tego rodzaju wnioski wynikają z wyżej powołanych wzorów pism stosowanych przez spółkę, gdzie nie są podawane wystarczające dane, co uniemożliwia dłużnikom zidentyfikowanie długu. Nie jest też wystarczające podanie im jedynie okoliczności dokonania cesji wierzytelności na rzecz powoda bez identyfikacji samego roszczenia dochodzonego przez powoda, a podanie numeru telefonu do pracownika powoda nie stanowi o tym, że został wypełniony przez powoda obowiązek informacyjny wobec dłużnika. Rzecz jasna kontrola przeprowadzona przez organ nie musi obejmować całości dokumentacji spółki, a ujawnienie nawet stosunkowo nielicznej dokumentacji dotyczącej niewłaściwych działań jest wystarczające do wydania decyzji ustalającej ich występowanie.Sąd podziela stanowisko Prezesa UOKiK, zgodnie z którym powodowa spółka dopuszcza się praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów poprzez nierzetelne wskazywanie w pismach wzywających konsumentów do zapłaty - ewentualnych kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnego. Powódka wprawdzie nie kwestionuje faktu wysyłania dłużnikom tego rodzaju ostrzeżenia, ale uważa, że nie stanowi to niedozwolonej przepisami prawa praktyki. Sąd uznał jednak, że z takim poglądem nie można się zgodzić. Trafnie pozwany argumentuje, że na k 422 akt adm. powód przyznał, że jego działanie polega na wskazywaniu możliwych do poniesienia przez dłużnika maksymalnych kosztów procesowych i egzekucyjnych. Sugeruje także przyjęcie najbardziej niekorzystnych dla konsumenta stawek kosztów zastępstwa procesowego. Tego rodzaju informacja jest jednostronna, jej celem jest wywarcie dodatkowego nacisku psychicznego na dłużniku, a zatem stanowi zagrożenie dla interesów konsumentów poprzez pozbawienie ich prawa do rzetelnej, pełnej i obiektywnej informacji.Fakt graficznego wyeksponowania w pismach kierowanych do konsumentów zsumowanych kosztów ewentualnego postępowania sądowego i egzekucyjnego należało uznać, jak to uczynił Prezes UOKiK, za okoliczność spełniającą ustawowe przesłanki do uznania takiego działania za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Oczywistym jest bowiem, że celem skłaniającym powoda do tego rodzaju praktyki jest wyłącznie wywołanie dodatkowego nacisku na dłużnika.Z tych samych względów należało krytycznie ocenić niekwestionowaną praktykę powoda, polegającą na zamieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji dotyczących możliwości złożenia do prokuratury zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez dłużnika. PrzekonywującoPrezes OKiK powołał wzory pism ( k 96, 98, 99, 101, 104, 131 ), w których jest o tym mowa, bez podania nazwy przestępstwa, za to ze wskazaniem zagrożenia poprzez podanie wymiaru kary pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Nie ma podstaw do domniemania, że dłużnicy dopuścili się naruszenia prawa karnego i faktycznie grozi im odpowiedzialność karna. Intencja ich zastraszenia poprzez kierowanie pism o tak określonej treści jest, w ocenie Sądu, oczywista. Nie można także zgodzić się z odwołaniem w części kwestionującej spełnienie ustawowych przesłanek do uznania za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów poprzez tytułowanie pism kierowanych do konsumentów „informacja o wszczęciu procedury egzekucyjnej” oraz wysyłanie do konsumentów wypełnionych formularzy pozwów, które nie zostały złożone w sądzie. Trzeba przyznać rację Prezesowi UOKiK, który uznał tego rodzaju praktykę za wprowadzającą konsumentów w błąd co do etapu czynności egzekucyjnej, a chęć wywołania przez powoda efektu zastraszenia dłużników nie powinna budzić wątpliwości.Kolejny zarzut powoda dotyczył uznania stosowania procedur windykacji długów konsumenckich, w których może dojść do windykowania przedawnionych odsetek pomimo kategorycznej odmowy zapłaty długu przez dłużnika powołującego się na termin przedawnienia za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Jego zdaniem tego rodzaju działanie nie spełnia ustawowych przesłanek uznania za taką praktykę. Sąd nie podzielił tego stanowiska. Prezes UOKiK powołał się w uzasadnieniu swojego stanowiska na kartę 31 akt adm. Z treści dokumentu dotyczącego procedury wewnętrznej pt. korespondencja niestandardowa wynika, że w pkt 5.1.2.2. powód przewidział stosowanie przez swoich pracowników określonych zasad postępowania w wypadku podniesienia przez dłużników zarzutu przedawnienia. Wynika z nich, że powód zakłada możliwość odzyskania odsetek pomimo przedawnienia roszczenia głównego. Sąd uznał, że - w świetle ostatecznie ustalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, odsetki jako należność uboczna ulegają przedawnieniu najpóźniej z chwilą przedawnienia roszczenia głównego. W tej sytuacji omawiana procedura spełnia przesłanki do uznania jej za bezprawną na podstawieart.23 a ust. 1uokik w zw. zart. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.Zdaniem Sądu Prezes UOKiK trafnie uznał, że nie ma podstaw do zastosowania w sprawie, zgodnie z żądaniem powoda, przepisu art.23 f ust.l uokik, gdyż działania polegające na zamieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji dotyczących możliwości podania danych konsumenta jako dłużnika do Biura Informacji Gospodarczej, wzywaniu konsumenta do wskazania posiadanych rachunków bankowych bez powołania się na prawomocny wyrok sądu w danej sprawie oraz na wszczęte przez komornika postępowanie egzekucyjne oraz informowaniu dłużnika, że spółka powodowa wystąpi da banków o ujawnienie posiadanych przez dłużnika rachunków bankowych, nie miały charakteru incydentalnego i nie ma wystarczających podstaw do uznania, że nie będą one dokonywane w przyszłości. Stanowisko pozwanego znajduje uzasadnienie w powołanym przez niego materiale dowodowym. W szczególności znajduje ono potwierdzenie w wykorzystywanych przez powoda wzorach pism kierowanych do konsumentów ( k 118, 120 i 129 akt adm.) Słusznie Prezes UOKiK uznał, że pisma powoda kierowane do niego, datowane na dzień 7 marca i 20 maja 2005 r. ( k.426 i 493 akt adm.) nie stanowią wystarczającej gwarancji, że wzmiankowane wyżej działania nie powtórzą się w przyszłości, w czym utwierdza brak wskazania w nich konkretnych działań zmierzających do ich wyeliminowania. Trzeba zgodzić się z pozwanym, że załączony do odwołania dokument, mający stanowić potwierdzenie stanowiska powoda co do zasadności jego deklaracji w tej kwestii, nie może być przekonywujący. Jak bowiem zauważa Prezes UOKiK wskazane zarządzenie nie ma wskazanego numeru porządkowego i podmiotu, który je wydał, podpisana jest w sposób nieczytelny, co uniemożliwia identyfikacje autora i tym samym ustalenie, czy osoba ta jest uprawniona do składania wiążących spółkę oświadczeń, wreszcie zarządzenie dotyczy tylko jednego z oddziałów regionalnych.Powód zarzucił Prezesowi UOKiK naruszenie przepisów postępowania szczegółowo wyżej wskazanych. W ocenie Sądu należy mieć na uwadze, że postępowanie toczące się przednim ma charakter postępowaniapierwszoinstancyjnego. Sąd dokonuje zatem ustaleń własnych w oparciu o całokształt dostępnego materiału dowodowego, który w niniejszej sprawie w przeważającej części został zebrany w toku postępowania administracyjnego. Z tego względu ewentualne uchybienia proceduralne popełnione na tamtym etapie postępowania nie mogą przesądzać o uchyleniu zaskarżonej decyzji, o ile jej postanowienia odpowiadają przepisom prawa materialnego. Nie ma więc potrzeby szczegółowego ustosunkowania się do zarzutów powoda o charakterze proceduralnym, zwłaszcza, że odwołujący się nie wykazał, że uchybienia tego rodzaju istotnie wpłynęły na merytoryczną treść zaskarżonej decyzji.Mając zatem powyższe na uwadze Sąd z mocyart. 47931a kpcoddalił skargę. Sąd przychylił się do stanowiska powoda jedynie w kwestii wadliwego sformułowania pkt IVB decyzji Prezesa UOKiK i dokonał w tej części określonych zmian redakcyjnych w ten sposób, ażeby w sposób jednoznaczny wynikało z niej , że ten ostatni nie stwierdził stosowania przez powoda określonych w tym punkcie decyzji praktyk.O kosztach postępowania sądowego rozstrzygnięto na podstawieart.98 kpci zasądzono od powoda na rzecz pozwanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

154505000005127_XVII_AmA_000120_2006_Uz_2007-02-23_001

XVII AmA 120/06

2007-02-23 01:00:00.0 CET

2021-06-21 21:00:04.0 CEST

2021-06-21 13:46:40.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE

Sygn. akt XVII Ama 120/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 23 luty 2007 r. Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący - SSR (del.) Danuta Brejtkopf Protokolant ref. staż. Dorota Łęczycka po rozpoznaniu w dnu 23 lutego 2007 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Miejski Rzecznik Konsumentów w R. przeciwko Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oodmowa wszczęcia postępowania administracyjnego I oddala odwołanie II zasądza od Miejski

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Wioleta Żochowska" xPublisher="wzochowska" xVersion="1.0" xYear="2006" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="wzochowska" xEditorFullName="Wioleta Żochowska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmA" xVolNmbr="000120"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII Ama 120/06</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 23 luty 2007 r.</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:</xText> <xText xALIGNx="left">Przewodniczący - SSR (del.) Danuta Brejtkopf</xText> <xText xALIGNx="left">Protokolant ref. staż. Dorota Łęczycka</xText> <xText xALIGNx="left"> po rozpoznaniu w dnu 23 lutego 2007 r. w Warszawie na rozprawie</xText> <xText xALIGNx="left">sprawy z powództwa Miejski Rzecznik Konsumentów w <xAnon>R.</xAnon> przeciwko Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>oodmowa wszczęcia postępowania administracyjnego</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>oddala odwołanie</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od Miejskiego Rzecznika Konsumentów w <xAnon>R.</xAnon> na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia zł) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xText xALIGNx="left">SSR (del.) Danuta Brejtkopf UZASADNIENIE</xText> <xText>Decyzją z dnia 28.09.2006 r. (<xAnon> (...)</xAnon>) pozwany Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów odmówił wszczęcia — na wniosek powoda Miejskiego Rzecznika Konsumentów w <xAnon>R.</xAnon> - postępowania pod zarzutem stosowania przez <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon>” Sp. komandytowa, praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, polegających na odmowie sprzedaży towaru konsumpcyjnego w postaci oleju jadalnego w ilości większej niż 10 litrów jednorazowo.</xText> <xText>Decyzję Prezes Urzędu oparł na następujących ustaleniach.</xText> <xText>W dniu 3.07.2006 r. do Prezesa UOKiK wpłynął wniosek powoda o wszczęcie postępowania w sprawie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, stosowanej przez „<xAnon>(...)</xAnon> <xAnon>(...)</xAnon> Sp. z o.o.” Sp. komandytowa (zwanej dalej „Spółką”) polegającej na odmowie sprzedaży towaru konsumpcyjnego w postaci oleju jadalnego w ilości większej niż 10 litrów jednorazowo, w jednym ze sklepów sieciowych Spółki w <xAnon>R.</xAnon>. Sklep ten w przekazie reklamowym oferował olej jadalny w promocyjnej cenie 2,19 zł za litr. W trakcie zakupów klienci byli informowani, iż jednorazowo nie można dokonać zakupu oleju w ilości większej niż 10 litrów. W ocenie powoda praktyka taka jest bezprawna w świetle <xLexLink xArt="art. 135" xIsapId="WDU19710120114" xTitle="Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń" xAddress="Dz. U. z 1971 r. Nr 12, poz. 114">art. 135 ustawy z dn. 20.05.1971 r. kodeks wykroczeń</xLexLink> (Dz.U. z 1971 r., nr 12, poz. 114 ze zm.)</xText> <xText>Prezes Urzędu wszczął postępowanie wyjaśniające w toku którego ustalił, iż Spółka działa na terenie całego kraju poprzez sieć swoich sklepów.</xText> <xText>Sprzedaż oleju jadalnego w promocyjnej cenie 2,19 zł za litr miała miejsce w okresie jednego tygodnia a ograniczenie detalicznej ilości sprzedawanego oleju, do 10 litrów, miało miejsce jedynie w sklepie w <xAnon>R.</xAnon>. Spółka wyjaśniła, iż ograniczenie sprzedaży zostało wprowadzone przez sklep w <xAnon>R.</xAnon> w następstwie skarg konsumentów, którzy nie mogli nabyć danych towarów w cenie promocyjnej, gdyż inni klienci kupowali go w ilościach hurtowych. Prezes Urzędu stwierdził, iż informacje uzyskane w trakcie postępowania wyjaśniającego nie wskazywały na naruszenie <xLexLink xArt="art. 23 a;art. 23 a ust. 1" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 23a ust. 1 ustawy z dn. 15.12.2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (Dz.U. z 2005 r., Nr 244, poz. 2080 ze zm.) z powodu braku naruszenia a nawet zagrożenia naruszenia zbiorowych interesów konsumentów oraz braku znamion bezprawności działania spółki, która nie ukrywała towaru przed nabywcą i nie odnawiała sprzedaży towaru, w zw. z czym wydał zaskarżoną decyzję.</xText> <xText>Od decyzji Prezesa Urzędu odwołanie złożył Miejski Rzecznik Konsumentów w <xAnon>R.</xAnon> zarzucając jej naruszenie art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w zw. z <xLexLink xArt="art. 543" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 543 k.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 70" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 70 k.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 135" xIsapId="WDU19710120114" xTitle="Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń" xAddress="Dz. U. z 1971 r. Nr 12, poz. 114">art. 135 kodeksu wykroczeń</xLexLink>.</xText> <xText>Powód stwierdził, iż bezprawność działania Spółki polegała na naruszeniu <xLexLink xArt="art. 543" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 543 k.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 70" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 70 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink> Transakcje dokonywane w sieciach handlowych podlegają regulacji <xLexLink xArt="art. 543" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 543 k.c.</xLexLink>, taka forma oferty wyraża intencje dokonania sprzedaży skierowaną do tzw. szerokiej publiczności i zawiera niezbędne minimum treści oferty. Umowa może zostać zawarta przez proste przyjęcie oferty z <xLexLink xArt="art. 70" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 70 k.c.</xLexLink>, zatem to oblat określa ile towaru zamierza nabyć.</xText> <xText>Ewentualna „odmowa sprzedaży” towaru w sklepie kwalifikuje się jako niewykonanie umowy i uzasadnia odpowiedzialność odszkodowawczą w trybie <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Powód stwierdził, iż naruszenie interesów konsumentów polegało na stworzeniu znacznych niedogodności konsumentom, którzy kierowani ofertą sklepu organizują środki transportu w celu nabycia większej ilości towaru a dopiero na miejscu dowiadują się o ograniczeniu w sprzedaży. Niedogodnością jest przymuszenie klienta do ponownego stania w kolejkach, by za każdym razem wynieść limitowaną ilość, czy też konieczność ponownego odwiedzenia sklepu.</xText> <xText>Powód stwierdził, iż akceptacja limitacji sprzedaży pozwoli operatorom sieci handlowych na wprowadzanie coraz to nowych bardziej restrykcyjnych ograniczeń. Konsument winien decydować o tym co kupuje, w jakiej ilości i w jakiej cenie.</xText> <xText>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył co następuje. Zgodnie z art. 23a ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumieniu godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy.</xText> <xText>Do postanowienia przedsiębiorcy zarzutu z pow. Przepisu konieczne spełnienie dwóch przesłanek - bezprawność działania oraz naruszenie zbiorowych interesów konsumentów.</xText> <xText>W ocenie Sądu zarzut bezprawności działania Spółki w świetle naruszeniu <xLexLink xArt="art. 70" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 70 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 543" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 543 k.c.</xLexLink> jest bezzasadny. <xLexLink xArt="art. 70" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">Art. 70 k.c.</xLexLink> pozwala na ustalenie czasu</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName>i</xName> <xText>miejsca zawarcia umowy w trybie ofertowym, <xLexLink xArt="art. 543" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 543 k.c.</xLexLink> stanowi, i&gt;. wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży. Bezsporne jest, iż spółka oferował do sprzedaży olej jadalny w sklepie sieciowym (miejsce publiczne), po oznaczonej cenie, klient przyjmując ofertę zawierał umowę sprzedaży oleju.</xText> </xUnit> <xText>W ocenie Sądu dodatkowe oświadczenie sprzedawcy - sprzedaż do 10 litrów oleju jadalnego na 1 osobę, w sklepie zajmującym się sprzedażą detaliczną towarów, należy uznać za integralną część oferty sprzedaży towaru w cenie promocyjnej, mieszczącą się w granicach dyspozycji <xLexLink xArt="art. 66;art. 66 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 66 § 1 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Odnośnie zarzutu bezprawności działania spółki w świetle <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink> to jest on bezprzedmiotowy.</xText> <xText>Przepis <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink> określa przesłanki odpowiedzialności kontraktowej powstającej między stronami istniejącego zobowiązania, powód nie wykazał związku pomiędzy naruszeniem indywidualnej odpowiedzialności spółki z <xLexLink xArt="art. 471" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 k.c.</xLexLink> a naruszeniem przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (ary. 1 ust. 1 w zw. z art. 23a ustawy).</xText> <xText>Zarzut naruszenia art. 135 k.w. nie zasługuje na uwzględnienie bowiem spółka nie ukrywała towaru i nie odnawiała jego sprzedaży.</xText> <xText>Zarzut naruszenia interesu konsumentów polegającego na stworzeniu niedogodności konsumentom, organizującym sobie środki transportu w celu nabycia większej ilości oferowanego towaru, przymuszaniu do ponownego stania w kolejkach należy odnieść również do tych konsumentów, którzy organizując sobie transport, nie mogli nabyć towaru w promocyjnej cenie. Sprzedaż do 10 litrów oleju jadalnego na 1 osobę, w sklepie zajmującym się sprzedażą detaliczną należy uznać za działania zmierzające do ochrony konsumentów, chcących nabyć towar w cenie promocyjnej. Ponowne stawanie w kolejkach by nabyć limitowaną ilość oleju jest niedogodnością dla konsumenta, nie można jednak przyjąć by stanowiło rażące naruszenie jego interesów skoro konsument może dokonać ponownego zakupu towaru.</xText> <xText>Zarzut co do operatorów handlowych wprowadzających coraz to nowe ograniczenia, jako pozamerytoryczny, nie podlega ocenie Sądu w sprawie niniejszej.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze na podstawie <xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink><xSUPx>31a</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 k.p.c.</xLexLink> orzeczono jak w sentencji.</xText> <xText>O kosztach orzeczono stosownie do <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="right">SSR (del.) Danuta Brejtkopf</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Danuta Brejtkopf

Wioleta Żochowska

ref. staż. Dorota Łęczycka

Wioleta Żochowska

Sygn. akt XVII Ama 120/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 23 luty 2007 r. Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący - SSR (del.) Danuta Brejtkopf Protokolant ref. staż. Dorota Łęczycka po rozpoznaniu w dnu 23 lutego 2007 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Miejski Rzecznik Konsumentów wR.przeciwko Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oodmowa wszczęcia postępowania administracyjnego I oddala odwołanie II zasądza od Miejskiego Rzecznika Konsumentów wR.na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia zł) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. SSR (del.) Danuta Brejtkopf UZASADNIENIE Decyzją z dnia 28.09.2006 r. ((...)) pozwany Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów odmówił wszczęcia — na wniosek powoda Miejskiego Rzecznika Konsumentów wR.- postępowania pod zarzutem stosowania przez(...) Sp. z o.o.” Sp. komandytowa, praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, polegających na odmowie sprzedaży towaru konsumpcyjnego w postaci oleju jadalnego w ilości większej niż 10 litrów jednorazowo. Decyzję Prezes Urzędu oparł na następujących ustaleniach. W dniu 3.07.2006 r. do Prezesa UOKiK wpłynął wniosek powoda o wszczęcie postępowania w sprawie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, stosowanej przez „(...)(...)Sp. z o.o.” Sp. komandytowa (zwanej dalej „Spółką”) polegającej na odmowie sprzedaży towaru konsumpcyjnego w postaci oleju jadalnego w ilości większej niż 10 litrów jednorazowo, w jednym ze sklepów sieciowych Spółki wR.. Sklep ten w przekazie reklamowym oferował olej jadalny w promocyjnej cenie 2,19 zł za litr. W trakcie zakupów klienci byli informowani, iż jednorazowo nie można dokonać zakupu oleju w ilości większej niż 10 litrów. W ocenie powoda praktyka taka jest bezprawna w świetleart. 135 ustawy z dn. 20.05.1971 r. kodeks wykroczeń(Dz.U. z 1971 r., nr 12, poz. 114 ze zm.) Prezes Urzędu wszczął postępowanie wyjaśniające w toku którego ustalił, iż Spółka działa na terenie całego kraju poprzez sieć swoich sklepów. Sprzedaż oleju jadalnego w promocyjnej cenie 2,19 zł za litr miała miejsce w okresie jednego tygodnia a ograniczenie detalicznej ilości sprzedawanego oleju, do 10 litrów, miało miejsce jedynie w sklepie wR.. Spółka wyjaśniła, iż ograniczenie sprzedaży zostało wprowadzone przez sklep wR.w następstwie skarg konsumentów, którzy nie mogli nabyć danych towarów w cenie promocyjnej, gdyż inni klienci kupowali go w ilościach hurtowych. Prezes Urzędu stwierdził, iż informacje uzyskane w trakcie postępowania wyjaśniającego nie wskazywały na naruszenieart. 23a ust. 1 ustawy z dn. 15.12.2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(Dz.U. z 2005 r., Nr 244, poz. 2080 ze zm.) z powodu braku naruszenia a nawet zagrożenia naruszenia zbiorowych interesów konsumentów oraz braku znamion bezprawności działania spółki, która nie ukrywała towaru przed nabywcą i nie odnawiała sprzedaży towaru, w zw. z czym wydał zaskarżoną decyzję. Od decyzji Prezesa Urzędu odwołanie złożył Miejski Rzecznik Konsumentów wR.zarzucając jej naruszenie art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w zw. zart. 543 k.c.,art. 70 k.c.,art. 471 k.c.orazart. 135 kodeksu wykroczeń. Powód stwierdził, iż bezprawność działania Spółki polegała na naruszeniuart. 543 k.c.,art. 70 k.c.iart. 471 k.c.Transakcje dokonywane w sieciach handlowych podlegają regulacjiart. 543 k.c., taka forma oferty wyraża intencje dokonania sprzedaży skierowaną do tzw. szerokiej publiczności i zawiera niezbędne minimum treści oferty. Umowa może zostać zawarta przez proste przyjęcie oferty zart. 70 k.c., zatem to oblat określa ile towaru zamierza nabyć. Ewentualna „odmowa sprzedaży” towaru w sklepie kwalifikuje się jako niewykonanie umowy i uzasadnia odpowiedzialność odszkodowawczą w trybieart. 471 k.c. Powód stwierdził, iż naruszenie interesów konsumentów polegało na stworzeniu znacznych niedogodności konsumentom, którzy kierowani ofertą sklepu organizują środki transportu w celu nabycia większej ilości towaru a dopiero na miejscu dowiadują się o ograniczeniu w sprzedaży. Niedogodnością jest przymuszenie klienta do ponownego stania w kolejkach, by za każdym razem wynieść limitowaną ilość, czy też konieczność ponownego odwiedzenia sklepu. Powód stwierdził, iż akceptacja limitacji sprzedaży pozwoli operatorom sieci handlowych na wprowadzanie coraz to nowych bardziej restrykcyjnych ograniczeń. Konsument winien decydować o tym co kupuje, w jakiej ilości i w jakiej cenie. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił i zważył co następuje. Zgodnie z art. 23a ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumieniu godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy. Do postanowienia przedsiębiorcy zarzutu z pow. Przepisu konieczne spełnienie dwóch przesłanek - bezprawność działania oraz naruszenie zbiorowych interesów konsumentów. W ocenie Sądu zarzut bezprawności działania Spółki w świetle naruszeniuart. 70 k.c.iart. 543 k.c.jest bezzasadny.Art. 70 k.c.pozwala na ustalenie czasu i miejsca zawarcia umowy w trybie ofertowym,art. 543 k.c.stanowi, i>. wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży. Bezsporne jest, iż spółka oferował do sprzedaży olej jadalny w sklepie sieciowym (miejsce publiczne), po oznaczonej cenie, klient przyjmując ofertę zawierał umowę sprzedaży oleju. W ocenie Sądu dodatkowe oświadczenie sprzedawcy - sprzedaż do 10 litrów oleju jadalnego na 1 osobę, w sklepie zajmującym się sprzedażą detaliczną towarów, należy uznać za integralną część oferty sprzedaży towaru w cenie promocyjnej, mieszczącą się w granicach dyspozycjiart. 66 § 1 k.c. Odnośnie zarzutu bezprawności działania spółki w świetleart. 471 k.c.to jest on bezprzedmiotowy. Przepisart. 471 k.c.określa przesłanki odpowiedzialności kontraktowej powstającej między stronami istniejącego zobowiązania, powód nie wykazał związku pomiędzy naruszeniem indywidualnej odpowiedzialności spółki zart. 471 k.c.a naruszeniem przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (ary. 1 ust. 1 w zw. z art. 23a ustawy). Zarzut naruszenia art. 135 k.w. nie zasługuje na uwzględnienie bowiem spółka nie ukrywała towaru i nie odnawiała jego sprzedaży. Zarzut naruszenia interesu konsumentów polegającego na stworzeniu niedogodności konsumentom, organizującym sobie środki transportu w celu nabycia większej ilości oferowanego towaru, przymuszaniu do ponownego stania w kolejkach należy odnieść również do tych konsumentów, którzy organizując sobie transport, nie mogli nabyć towaru w promocyjnej cenie. Sprzedaż do 10 litrów oleju jadalnego na 1 osobę, w sklepie zajmującym się sprzedażą detaliczną należy uznać za działania zmierzające do ochrony konsumentów, chcących nabyć towar w cenie promocyjnej. Ponowne stawanie w kolejkach by nabyć limitowaną ilość oleju jest niedogodnością dla konsumenta, nie można jednak przyjąć by stanowiło rażące naruszenie jego interesów skoro konsument może dokonać ponownego zakupu towaru. Zarzut co do operatorów handlowych wprowadzających coraz to nowe ograniczenia, jako pozamerytoryczny, nie podlega ocenie Sądu w sprawie niniejszej. Mając powyższe na uwadze na podstawieart. 47931a§ 1 k.p.c.orzeczono jak w sentencji. O kosztach orzeczono stosownie doart. 98 i 99 k.p.c. SSR (del.) Danuta Brejtkopf

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000002503_V_ACa_000038_2007_Uz_2007-02-22_001

V ACa 38/07

2007-02-22 01:00:00.0 CET

2022-02-22 19:00:03.0 CET

2022-02-22 09:56:31.0 CET

15150000

2503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt V ACa 38/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 lutego 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Zofia Kołaczyk (spr.) Sędziowie : SA Urszula Bożałkińska SA Anna Tabak Protokolant : Mirosław Kruk po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2007 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa (...) w B. w Belgii przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. o zapłatę na skutek apelacji pozwanej od wyroku częściowego Sądu Okręg

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Monika Czaja" xPublisher="mczaja" xEditorFullName="Agnieszka Jasińska-Łuszczkiewicz" xEditor="ajasinska" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="7" xFlag="published" xVolType="15/150000/0002503/ACa" xYear="2007" xVolNmbr="000038" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt V ACa 38/07</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> Dnia 22 lutego 2007 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="214"/> <xCOLx xWIDTHx="498"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący :</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Zofia Kołaczyk (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie :</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SA Urszula Bożałkińska</xText> <xText>SA Anna Tabak</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant :</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Mirosław Kruk</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2007 r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> w Belgii</xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji pozwanej</xText> <xText>od wyroku częściowego Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 3 stycznia 2005 r., sygn. akt XIII GC 848/03</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>uchyla zaskarżony wyrok w części nakazującej zniszczenie leku <xAnon>(...)</xAnon> (pkt 2) i w tym zakresie postępowania umarza;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w części dotyczącej roszczenia o zaniechanie wprowadzania do obrotu leku <xAnon>(...)</xAnon> (pkt 1) w ten sposób, że w zakresie tym powództwo oddala.</xText> </xUnit> <xText>Sygn. akt V ACa 38/07</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xBx>Zaskarżonym wyrokiem częściowymSąd Okręgowy w <xAnon>K.</xAnon> nakazał </xBx>pozwanej <xAnon> (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zaniechanie wprowadzania do obrotu leku pod nazwą <xAnon> (...)</xAnon>, zawierającego substancję czynną <xAnon>(...)</xAnon>,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zniszczenie leku <xAnon> (...)</xAnon>, znajdującego się w jej posiadaniu,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>opublikowanie w terminie 14 dni w czasopiśmie „<xAnon>(...)</xAnon>” obwieszczenia o następującej treści: <xIx> <xAnon> (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> oświadcza, że dopuściła się naruszenia prawa wyłącznego wytwarzania i sprzedaży przysługującego firmie <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>B.</xAnon> w Belgii na lek <xAnon>(...)</xAnon> zawierający substancję czynną <xAnon>(...)</xAnon>.”</xIx> </xText> </xUnit> <xText>Rozstrzygnięcie zostało oparte na następujących ustaleniach i wnioskach:</xText> <xText>Powódka <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> w Belgii uzyskała patent europejski nr <xAnon> (...)</xAnon>. Patent dotyczył substancji czynnej <xAnon>(...)</xAnon> (pochodne 1,2 – benzisoxazol-3-yl i 1,2-benzisothiazol-3-yl). Zgłoszenie do publikacji nastąpiło 1.10.1986 r. Patent został opublikowany dnia 12.08.1992 r.</xText> <xText>(<xIx>W uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego wpisano na skutek oczywistej omyłki pisarskiej rok 2002 – porównaj kartę 74</xIx>).</xText> <xText>Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej wystawił w dniu 22 października 1998 r. dokument ochrony przejściowej, w którym stwierdzono, że powódce przysługuje prawo wyłącznego wytwarzania i sprzedaży związku chemicznego <xAnon>(...)</xAnon> na okres ochrony przejściowej od dnia 6 czerwca 1993 r. Opatentowany związek chemiczny posłużył do produkcji leku o nazwie <xAnon>(...)</xAnon>. Powódka nie wykazała w toku procesu, aby podjęła w Polsce produkcję tego leku w wymiarze zaspokajającym potrzeby rynku krajowego.</xText> <xText>Chorwacka Spółka <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon> rozpoczęła produkcję własnego leku <xAnon>(...)</xAnon>, zawierającego substancję czynną <xAnon>(...)</xAnon>. Minister Zdrowia wydał cztery Świadectwa Rejestracji na ten lek o numerach: <xAnon> (...)</xAnon>, <xAnon> (...)</xAnon>, <xAnon> (...)</xAnon> i <xAnon> (...)</xAnon> z terminem ważności do 26.09.2007 r. Lek został wpisany do Rejestru Środków Farmaceutycznych i Materiałów Medycznych. W decyzjach z 6 sierpnia 2003 r. Minister Zdrowia dopuścił lek do obrotu, wskazując jako wytwórcę chorwackie przedsiębiorstwo, a jako miejsce wytwarzania <xAnon>Z.</xAnon>. Główny Inspektor Farmaceutyczny decyzją z dnia 25.08.2003 r. wstrzymał obrót tym lekiem na terenie całego kraju, następnie w dniu 10 września 2003 r. uchylił swoją decyzję.</xText> <xText>Pozwana prowadzi sprzedaż hurtową leku <xAnon>(...)</xAnon>, produkowanego i konfekcjonowanego w Chorwacji przez <xAnon>(...)</xAnon> <xBRx/>w <xAnon>Z.</xAnon> (okoliczność przyznana).</xText> <xText>Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 30 listopada 1992 r. o zmianie ustawy o wynalazczości i ustawy o Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1993 r. nr 4, poz. 14, zwanej dalej „<xIx>ustawą nowelizującą)</xIx>”, który wszedł w życie 15 stycznia 1993 r., powódka uzyskała prawo wyłącznego wytwarzania i sprzedaży związku chemicznego <xAnon>(...)</xAnon> na okres przejściowy.</xText> <xText>Pozwana wprowadziła bez zgody powódki lek, zawierający ten związek chemiczny, do obrotu na obszarze Polski, powołując się na przepis art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej. Zgodnie z regulacją w nim zawartą sprzedaż takich samych produktów przez osoby trzecie nie stanowi naruszenia prawa wyłącznego przed podjęciem przez uprawnionego produkcji w wymiarze zaspokajającym potrzeby polskiego rynku. Ponieważ powódka nie rozpoczęła produkcji leku w Polsce, pozwana uważa, że sprzedaż hurtową leku <xAnon>(...)</xAnon> prowadzi zgodnie z prawem polskim.</xText> <xText>Sąd Okręgowy przyjął, że art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej pozostaje w sprzeczności z art. 27 ust. 1 Porozumienia TRIPS, stanowiącego załącznik do <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19950980483" xTitle="Porozumienie z dnia 15 kwietnia 1994 r. ustanawiające Światową Organizację Handlu (WTO)" xAddress="Dz. U. z 1995 r. Nr 98, poz. 483">Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO)</xLexLink>, ratyfikowanego przez Rzeczpospolitą Polskę w dniu 31 lipca 1995 r. (Dz. 84)., poz. 995 r. ę Handlu (WTO) 1993 r. eku w Polsce, pozwana zgodnie z prawem wprowadzila swój lek zawierający risepridonU. z 1995 r. nr 98, poz. 484). W art. II ust. 2 umowy międzynarodowej ustanawiającej WTO postanowiono, że porozumienia i załączniki stanowią integralną część umowy. Zgodnie zaś z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 ust. 2" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 91 ust. 2 Konstytucji</xLexLink>, umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową. W art. 27 ust. 1 TRIPS zakazano dyskryminacji polegającej na ograniczeniu możliwości korzystania z patentu ze względu na miejsce produkcji wynalazku. Zatem ustawowe kryterium miejsca produkcji nie mogło stanowić podstawy do ograniczenia praw wynikających z patentu lub prawa ochronnego, zarejestrowanego w państwie – stronie porozumienia TRIPS. Treść art. 27 TRIPS wskazywała na to, że przepis ten dotyczy również związku chemicznego <xAnon>(...)</xAnon>. Ponadto w art. 1 TRIPS zobowiązano strony tej umowy do zapewnienia poziomu ochrony nie niższego niż wynikającego z porozumienia.</xText> <xText>W toku procesu Rzeczpospolita Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. W związku z tym Sąd Okręgowy rozważył zgodność art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej z art. 28 TWE. Zdaniem Sądu, uzależnienie pełnej ochrony wynikającej z prawa wyłącznego, wprowadzone przez polską ustawę, jest środkiem podobnym do ograniczeń ilościowych w rozumieniu art. 28 TWE. Ma bowiem bezpośredni wpływ na ograniczenie swobody przepływu towarów.</xText> <xText>Uznając, że art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej nie stanowi podstawy do ograniczenia uprawnień powódki, wynikających z prawa międzynarodowego i wspólnotowego, Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo na podstawie <xLexLink xArt="art. 286;art. 287;art. 287 ust. 1;art. 287 ust. 2" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">art. 286 i 287 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej</xLexLink> (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.) w związku z <xLexLink xArt="art. 317;art. 317 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 317 § 1 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText><xBx>Pozwana w apelacji</xBx> wniosła o zmianę wyroku częściowego przez oddalenie powództwa ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sadowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania. Rozstrzygnięciu zarzuciła:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 328;art. 328 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 § 2 k.p.c.</xLexLink> przez niewyjaśnienie podstawy prawnej</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>wyroku,</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>naruszenie art. 27 ust. 1 TRIPS przez przyjęcie, że odnosi się on do prawa</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>przejściowego przysługującego powódce, chociaż prawo powódki nie</xText> <xText>dotyczyło wynalazku, a przedmiot ochrony nie spełniał przesłanki nowości,</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>naruszenie art. 5A ust. 2 Konwencji paryskiej z dnia 20 marca 1883 r. o</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>ochronie własności przemysłowej (Dz. U. z 1975 r. Nr 9, poz. 51)</xText> <xText>zakazującego nadużywania patentu, który to przepis wyłącza stosowanie</xText> <xText>art. 27 TRIPS,</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>naruszenie art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej przez odmowę jego</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>zastosowania, a w szczególności przez przyjęcie, że jest on środkiem</xText> <xText>podobnym do ograniczeń ilościowych w rozumieniu art. 28 TWE i przez</xText> <xText>uznanie, że dopuszczalnym byłoby uznanie za nieobowiązujący jedynie</xText> <xText>jednego przepisu art. 4 (ust. 6), przy jednoczesnym pozostawieniem w mocy</xText> <xText>pozostałych przepisów tego artykułu,</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>naruszenie art. 28 TWE w związku z art. 2 Aktu dotyczącego warunków</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>przystąpienia Rzeczpospolitej Polski do Unii Europejskiej przez</xText> <xText>zastosowanie art. 28 TWE i niezastosowanie art. 2 Aktu,</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 286;art. 287" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">art. 286 i 287 Prawa własności przemysłowej</xLexLink> przez ich zastosowanie</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Wyrokiem z dnia 4 listopada 2005 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach zmienił wyrok Sądu Okręgowego odnośnie zobowiązania pozwanej do ogłoszenia oświadczenia w zakresie jego treści, a w pozostałej części apelację oddalił. Sąd Apelacyjny z odwołaniem się do wykładni systemowej i historycznej podkreślił, że na gruncie regulacji art. 4 ust. 3 pkt 5 i 6 ustawy nowelizującej <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19720430272" xTitle="Ustawa z dnia 19 października 1972 r. o wynalazczości" xAddress="Dz. U. z 1972 r. Nr 43, poz. 272">ustawę o wynalazczości</xLexLink> prawo wyłączne przejściowej ochrony ulegało ograniczeniu w wypadku nie podjęcia przez uprawnionego produkcji w Polsce w wymiarze zaspokajającym potrzeby rynku polskiego. Prawo to jest patentem w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 27;art. 27 ust. 1" xIsapId="WDU19720430272" xTitle="Ustawa z dnia 19 października 1972 r. o wynalazczości" xAddress="Dz. U. z 1972 r. Nr 43, poz. 272">art. 27 ust. 1</xLexLink> TRIPS, który to przepis ma pierwszeństwo przed regulacją art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 19 października 2006 r. wydanym w wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej strony pozwanej, Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w całości oraz wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach w części dotyczącej nakazania publikacji i tym zakresie umorzył postępowanie, a w pozostałej części objętej wyrokiem Sądu Apelacyjnego sprawę przekazał temu Sądowi do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sąd Najwyższy oceniając zgodność art. 4 ustawy nowelizującej z przepisami porozumienia TRIPS stwierdził, że wynikające z art. 4 ust. 2 ustawy nowelizującej prawo wyłączne nie jest patentem, stanowi szczególną, wyjątkową instytucję aczkolwiek zbliżoną do patentu, to odbiegającą od ugruntowanych zasad prawa patentowego. Wprowadzając ją ustawodawca polski miał prawo opatrzyć ją dodatkowymi warunkami i uzależnić uzyskanie prawa wyłącznego od wytwarzania produktu w Polsce. Tego prawa wyłącznego nie dotyczy art. 27 ust. 1 TRIPS, stąd nie może być podzielony pogląd o uchyleniu zastosowania <xBRx/>w sprawie regulacji art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej przez przepis art. 27 ust. 1 porozumienia TRIPS.</xText> <xText>Odnośnie zaś zgodności regulacji art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej z art. 28 TWE Sąd Najwyższy stwierdził, że kwestia ta może mieć znaczenie, ale tylko odnośnie roszczeń dotyczących okresu po 1 maja 2004 r.</xText> <xText>W toku ponownego rozpoznania sprawy Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Pierwotny zakres rozpoznania Sądu Apelacyjnego wyznaczony granicami zaskarżonego orzeczenia Sądu Okręgowego i apelacji uległ ograniczeniu, a to wobec umorzenia postępowania przez Sąd Najwyższy co do roszczenia o nakazanie opublikowania oświadczenia wyrokiem z 19 października 2006 r. Do oceny pozostały dwa roszczenia, o to o nakazanie pozwanej zaniechania wprowadzania do obrotu leku <xAnon>(...)</xAnon> oraz zniszczenia tego leku znajdującego się w jej posiadaniu.</xText> <xText>Na rozprawie apelacyjnej w dniu 8 lutego 2007 r. strona powodowa przedstawiła swoje stanowisko procesowe w ten sposób, ze : 1) cofnęła powództwo w zakresie roszczenia o zniszczenie leku <xAnon>(...)</xAnon> ze zrzeczeniem się tego roszczenia; 2) dokonała zmiany przedmiotowej powództwa w zakresie roszczenia o zaniechanie w ten sposób, że częściowo je cofnęła, wnosząc o ustalenie, że przysługiwało jej prawo do zakazania stronie pozwanej wprowadzania do obrotu leku <xAnon>(...)</xAnon> w okresie od 1 maja 2004 r. do 13 marca 2006 r., a w przypadku nieuznania przez Sąd dopuszczalności ograniczenia powództwa w taki sposób 3) wniosła o umorzenie postępowania w zakresie roszczenia o zaniechanie na postawie <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 1;art. 355 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 355 § 1 i 2 k.p.c.</xLexLink> z uwagi na to, że wydanie wyroku stało się zbędne.</xText> <xText>Wobec jednoznacznego, bezwarunkowego i stanowczego oświadczenia strony powodowej co do cofnięcia powództwa w zakresie roszczenia o zniszczenie, gdy jednocześnie brak było negatywnych przesłanek ( <xLexLink xArt="art. 479(13);art. 479(13) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>13</xSUPx> § 1 k.p.c.</xLexLink>) tej czynności procesowej, w tej części zaskarżony wyrok podlegał uchyleniu, a sprawa umorzeniu na podstawie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 3</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 1;art. 355 § 203;art. 355 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 355 § 1 i 203 § 1 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Natomiast odnośnie drugiego roszczenia stwierdzić należy, że oświadczenie o cofnięciu pozwu ze zrzeczeniem się w części roszczenia połączone było z dokonanym przekształceniem roszczenia zakazowego (o zaniechanie) <xBRx/>w roszczenie ustalające, a jego definitywność warunkowana była przez powódkę uznaniem przez Sąd dopuszczalności tego rodzaju przekształcenia, co wynika jednoznacznie z wniosku zawartego w pkt 3 i jego uzasadnienia. Oceny zatem wymagała w pierwszej kolejności kwestia dopuszczalności przedmiotowego przekształcenia powództwa jako dokonanego w postępowaniu apelacyjnym.</xText> <xText>Rozważając powyższą kwestię Sąd Apelacyjny miał na uwadze, co następuje:</xText> <xText>Powód określając zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 187;art. 187 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 187 § 1 k.p.c.</xLexLink> żądanie z jakim zwraca się do sądu oraz wskazując uzasadniające je okoliczności faktyczne, konkretyzuje zakres prawa przedmiotowego poddanego ochronie sądowej, a także wytycza granice rozpoznania sprawy oraz w konsekwencji, granice orzekania. <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">Kodeks postępowania cywilnego</xLexLink> dopuszcza możliwość przedmiotowej zmiany powództwa, która może polegać na modyfikacji samego żądania albo jego podstawy faktycznej, bądź obu tych elementów. Zmiana ta dla swej skuteczności musi być dokonana z zachowaniem wymagań formalnych. Problematyki tej dotyczy przepis <xLexLink xArt="art. 193" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 193 k.p.c.</xLexLink>, a w postępowaniu apelacyjnym <xLexLink xArt="art. 383" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 383 k.p.c.</xLexLink> Zgodnie z tym ostatnim przepisem w postępowaniu apelacyjnym nie można rozszerzyć żądania pozwu ani występować z nowymi roszczeniami. Jedynie w razie zmiany okoliczności można żądać zamiast pierwotnego przedmiotu sporu jego wartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenia powtarzające się można nadto rozszerzyć żądanie pozwu o świadczenia za dalsze okresy. Generalnie w postępowaniu apelacyjnym istnieje zakaz rozszerzania żądania pozwu oraz występowania z nowymi roszczeniami, co jest wyrazem zasady, że przedmiotem procesu przed sądem odwoławczym może być w całości lub w części jedynie to, co było przedmiotem procesu przed sądem pierwszej instancji albo to co stało się z nim do chwili zamknięcia rozprawy w tej instancji ( por. uchwałę SN z 22 czerwca 2005 r. III CZP 23/05 – OSNC 2006 nr 4 poz. 65, wyrok SN z 19 listopada 1998 r. III CKN 32/98 – OSNC 1999 nr 5 poz. 96).</xText> <xText>Dokonana przez stronę powodową modyfikacja jest niewątpliwie przedmiotową zmianą powództwa w postaci wystąpienia z nowym roszczeniem w miejsce poprzedniego, co jest niedopuszczalne w postępowaniu apelacyjnym na gruncie <xLexLink xArt="art. 383" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 383 k.p.c.</xLexLink> Zgłoszenie żądania ustalającego istnienie określonego prawa, w miejsce żądania o zaniechanie nie stanowi w ocenie Sądu Apelacyjnego ograniczenia pierwotnego żądania zakazującego, a jego zmianę, objętą zakazem z <xLexLink xArt="art. 383" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 383 k.p.c.</xLexLink> Żądanie ochrony naruszonego prawa wyrażające się w roszczeniu o zaniechanie określonych działań jest bowiem pod względem przedmiotowym żądaniem innym aniżeli żądanie ustalające z <xLexLink xArt="art. 189" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 189 k.p.c.</xLexLink>, gdy te dwa żądania należą do odrębnych kategorii powództw. To, że istnienie określonego prawa jest przesłanką roszczenia o zaniechanie nie oznacza, że żądanie ustalenia prawa jest tożsame z tym roszczeniem. Nie budzi wątpliwości, że roszczenie wywodzone z faktu naruszenia prawa wyłącznego, z punktu widzenia prawa materialnego jest roszczeniem innym aniżeli roszczenie ustalające. Inne są przesłanki ustawowe obu roszczeń, wynikające z odrębnych podstawach prawnych, obydwa te roszczenia wymagają od stron innych dowodów oraz taktyki procesowej. Zwrócić chociażby należy uwagę na fakt, że w przypadku powództwa ustalającego istotne znaczenie ma materialnoprawna przesłanka obiektywnego interesu prawnego uzasadniającego żądanie ustalenia prawa lub stosunku prawnego. Jest ona bowiem warunkiem umożliwiającym dalsze badanie w zakresie istnienia lub nieistnienia ustalonego prawa lub stosunku prawnego gdy brak interesu prawnego skutuje oddaleniem powództwa. Ten zaś nie stanowił przedmiotu rozpoznania, badania od strony faktycznej i prawnej przez Sąd I instancji. Gdy na szczeblu apelacyjnym przedmiotem rozpoznania może być tylko to co uprzednio rozpoznał Sąd pierwszej instancji dokonaną przez stronę powodową zmianę powództwa uznać należało za nieskuteczną.</xText> <xText>Uwagi Sądu Apelacyjnego nie mógł też ujść fakt, że różnorodność potrzeb ochrony praw podmiotowych powoduje, że różne są rodzaje żądań ochrony prawnej, a w rezultacie też i rodzaje orzeczeń: ustalające stosunek prawny lub prawo, zasądzających świqdczenia i kształtujących stosunek prawny lub prawo.</xText> <xText>Są one wynikiem trzech różnych rodzajów powództw pozostających w stosunku rozłączności.</xText> <xText>Orzeczenie ustalające stosunek prawny lub prawo powoduje wyjaśnienie wątpliwości co do istnienia określonego stosunku prawnego lub prawa. Pełni w związku z tym rolę potwierdzającą i utrwalającą stan prawny. Może mieć przy tym charakter pozytywny (ustalenie istnienia) lub negatywny (ustalenie nieistnienia) i ten jego specyficzny charakter akcentowany jest w doktrynie ( por. System prawa prywatnego t. II. s. 694).</xText> <xText>W sensie procesowym nie istnieje zatem przy tym rodzaju powództwa, jakikolwiek stosunek ilościowy między żądaniem ustalenia, a żądaniem świadczenia będącym przedmiotem innego powództwa, gdy oba żądania mają samoistny charakter i zmierzają do ochrony innych wartości. Jednocześnie rozłączność rodzajów powództw nie dopuszcza, z punktu widzenia zasad logiki, by można było bronić tezy, że zakres żądania ustalającego pozostaje w stosunku podrzędności do zakresu żądania świadczenia, przekładając się procesowo na możliwość kreowania dopuszczalności ograniczenia powództwa o świadczenie poprzez zgłoszenie powództwa o ustalenie (por. wyrok Sądu Najwyższego z 11 grudnia 1998r. II CKN 96/98, OSNC 1999 nr 5, poz. 98).</xText> <xText>Nie może odnieść również rezultatu wniosek powódki o umorzenie postępowania oparty na tezie o zbędności wydania wyroku wobec wygaśnięcia prawa. Umorzenie postępowania w świetle treści <xLexLink xArt="art. 355;art. 355 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 355 § 1 k.p.c.</xLexLink> do którego odwołuje się powódka, może nastąpić tylko w razie zaistnienia jednej ze wskazanych w tym przepisie przyczyn, do których należy zbędność wydania wyroku. Wskazać przy tym należy, że w przepisie tym chodzi o sytuację, w których zachodzą formalne przeszkody do merytorycznego rozpoznania sprawy, przyczyny, które powodują, że postępowanie ze względów proceduralnych toczyć się nie może. Do tych zaś nie należy upadek merytorycznych przesłanek powództwa, które czynią je bezzasadnym, i skutkują wyłącznie oddalenie powództwa gdy jednocześnie nie towarzyszy temu procesowe cofnięcie żądania pozwu. Z taką sytuacją mamy zaś do czynienia w stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy istniejącym w dacie orzekania przez Sąd Apelacyjny, jako sąd merytoryczny.</xText> <xText>Po wydaniu zaskarżonego wyroku w sprawie pojawiły się nowe okoliczności nie pozostające bez wpływu na rozstrzygnięcie sprawy. Wskazać bowiem należy, że decyzją z dnia 2 czerwca 2006 r. Urząd Patentowy RP stwierdził nieważność decyzji z 16 lutego 1998 r. o udzieleniu na rzecz strony powodowej prawa wyłącznego wytwarzania i sprzedaży produktu <xAnon>(...)</xAnon>, przy czym decyzja ta nie jest ostateczna, gdyż powódka złożyła wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy w zakresie objętym decyzją z 2 czerwca 2006 r. Niezależnie od tego, przyjmując stan wynikający z decyzji z 16 lutego 1998 r. stwierdzić należy niesporny fakt , że przyznane nią prawo wyłączne wygasło z dniem 13 marca 2006 r., co nie pozostaje obojętne dla oceny zasadności roszczenia - zważywszy na jego charakter -, która podlega ocenie według stanu faktycznego i prawnego sprawy z chwili orzekania przez sąd drugiej instancji na podstawie <xLexLink xArt="art. 316;art. 316 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 316 § 1</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 391" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 391 k.p.c.</xLexLink> W świetle bowiem treści tych przepisów sąd drugiej instancji obowiązany jest – przy uwzględnieniu unormowań zawartych w <xLexLink xArt="art. 381;art. 382" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 381 i 382 k.p.c.</xLexLink> brać pod uwagę zmiany w stanie faktycznym i prawnym sprawy, wpływające na treść orzeczenia ( por. postan. SN z 10 listopada 1998 r. III CKN 259/98 – OSNC 1999 nr 4 poz. 82, wyrok z 6 X 2000 r. III CKN 116/00 – nie publ.).</xText> <xText>Wygaśnięcie prawa ochronnego wywiera skutki ex nune. z tym, że w tym przypadku, zważywszy na charakter dochodzonego roszczenia bezpośrednio rzutuje na jego zasadność.</xText> <xText>Przyznane treścią <xLexLink xArt="art. 287" xIsapId="WDU20010490508" xTitle="Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508">art. 287 Prawa własności przemysłowej</xLexLink> roszczenie o zaniechanie działań naruszających prawo wyłączne ma na celu usunięcie stanu rzeczy niezgodnego z prawem i godzącego w interes uprawnionego z prawa wyłącznego, a jego treścią, jest możność domagania się, aby sprawca naruszenia zaprzestał działań naruszających prawo wyłączne. Wyrok uwzględniający powództwo o zaniechanie wywiera skutki ex nunc, i nakazuje zaniechania określonych działań na przyszłość. Zasadniczymi przesłankami tego roszczenia jest istnienie określonego prawa wyłącznego, fakt jego naruszenia, trwanie stanu naruszenia albo realna i bezpośrednia groźba jego repetycji. Przesłanki te muszą istnieć łącznie w chwili orzekania, a brak którejkolwiek z nich czyni roszczenie niezasadnym. Roszczenie to, zważywszy na jego charakter, może być w istocie dochodzone tylko w okresie trwania prawa wyłącznego. Nie może być zaś uwzględnione w sytuacji, gdy nie doszło do naruszenia prawa wyłączonego, albo gdy działania naruszające prawo wyłączne ustały i nie zachodzi realne niebezpieczeństwo ich powtórzenia, albo gdy prawo wyłączne ustało, wygasło. <xBRx/>( por. wyrok S.A. w Katowicach z dnia 4 XI 2004 r. I ACa 560/04 Wokanda 2005 nr 7-8 poz. 84..</xText> <xText>Czasową granicę możliwości wystąpienia z roszczeniem o zaniechanie, jak i jego zasadności wyznacza zatem czas trwania prawa wyłącznego. Wygaśnięcie prawa wyłącznego wytwarzania i sprzedaży określonego produktu powoduje , że nie można po tej dacie zakazać osobie trzeciej działań objętych wcześniej prawem wyłącznym, gdyż z datą wygaśnięcia prawa ustaje związana z nim ochrona, w tym również monopol patentowy, co oznacza, że każdy zainteresowany może korzystać z chronionego wcześniej produktu. Skoro prawo chronione nie istnieje, nie może stanowić przedmiotu naruszenia, a co z tym idzie brak jest podstaw do przyznania mu żądanej ochrony. Upadek podstawowej przesłanki roszczenia o zaniechanie powoduje w konsekwencji jego merytoryczną bezzasadność, która może się przekładać wyłącznie na wyrok oddalający powództwo.</xText> <xText>Reasumując, w zakresie w jakim powódka cofnęła powództwo, zaskarżony wyrok podlegał uchyleniu a postępowanie umorzeniu na podstawie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 3 k.p.c.</xLexLink>, zaś w pozostałej części – co do roszczenia o zaniechanie, z przyczyn wskazanych wyżej zaskarżony wyrok podlegał zmianie w sposób opisany w sentencji na podstawie <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Zofia Kołaczyk

Monika Czaja

Mirosław Kruk

Agnieszka Jasińska-Łuszczkiewicz

Sygn. akt V ACa 38/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 lutego 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący : SSA Zofia Kołaczyk (spr.) Sędziowie : SA Urszula Bożałkińska SA Anna Tabak Protokolant : Mirosław Kruk po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2007 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa(...)wB.w Belgii przeciwko(...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwK. o zapłatę na skutek apelacji pozwanej od wyroku częściowego Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 3 stycznia 2005 r., sygn. akt XIII GC 848/03 I uchyla zaskarżony wyrok w części nakazującej zniszczenie leku(...)(pkt 2) i w tym zakresie postępowania umarza; II zmienia zaskarżony wyrok w części dotyczącej roszczenia o zaniechanie wprowadzania do obrotu leku(...)(pkt 1) w ten sposób, że w zakresie tym powództwo oddala. Sygn. akt V ACa 38/07 UZASADNIENIE Zaskarżonym wyrokiem częściowymSąd Okręgowy wK.nakazałpozwanej(...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwK.: 1 zaniechanie wprowadzania do obrotu leku pod nazwą(...), zawierającego substancję czynną(...), 2 zniszczenie leku(...), znajdującego się w jej posiadaniu, 3 opublikowanie w terminie 14 dni w czasopiśmie „(...)” obwieszczenia o następującej treści: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąwK.oświadcza, że dopuściła się naruszenia prawa wyłącznego wytwarzania i sprzedaży przysługującego firmie(...)wB.w Belgii na lek(...)zawierający substancję czynną(...).” Rozstrzygnięcie zostało oparte na następujących ustaleniach i wnioskach: Powódka(...)wB.w Belgii uzyskała patent europejski nr(...). Patent dotyczył substancji czynnej(...)(pochodne 1,2 – benzisoxazol-3-yl i 1,2-benzisothiazol-3-yl). Zgłoszenie do publikacji nastąpiło 1.10.1986 r. Patent został opublikowany dnia 12.08.1992 r. (W uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego wpisano na skutek oczywistej omyłki pisarskiej rok 2002 – porównaj kartę 74). Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej wystawił w dniu 22 października 1998 r. dokument ochrony przejściowej, w którym stwierdzono, że powódce przysługuje prawo wyłącznego wytwarzania i sprzedaży związku chemicznego(...)na okres ochrony przejściowej od dnia 6 czerwca 1993 r. Opatentowany związek chemiczny posłużył do produkcji leku o nazwie(...). Powódka nie wykazała w toku procesu, aby podjęła w Polsce produkcję tego leku w wymiarze zaspokajającym potrzeby rynku krajowego. Chorwacka Spółka(...)wZ.rozpoczęła produkcję własnego leku(...), zawierającego substancję czynną(...). Minister Zdrowia wydał cztery Świadectwa Rejestracji na ten lek o numerach:(...),(...),(...)i(...)z terminem ważności do 26.09.2007 r. Lek został wpisany do Rejestru Środków Farmaceutycznych i Materiałów Medycznych. W decyzjach z 6 sierpnia 2003 r. Minister Zdrowia dopuścił lek do obrotu, wskazując jako wytwórcę chorwackie przedsiębiorstwo, a jako miejsce wytwarzaniaZ.. Główny Inspektor Farmaceutyczny decyzją z dnia 25.08.2003 r. wstrzymał obrót tym lekiem na terenie całego kraju, następnie w dniu 10 września 2003 r. uchylił swoją decyzję. Pozwana prowadzi sprzedaż hurtową leku(...), produkowanego i konfekcjonowanego w Chorwacji przez(...)wZ.(okoliczność przyznana). Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 30 listopada 1992 r. o zmianie ustawy o wynalazczości i ustawy o Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1993 r. nr 4, poz. 14, zwanej dalej „ustawą nowelizującą)”, który wszedł w życie 15 stycznia 1993 r., powódka uzyskała prawo wyłącznego wytwarzania i sprzedaży związku chemicznego(...)na okres przejściowy. Pozwana wprowadziła bez zgody powódki lek, zawierający ten związek chemiczny, do obrotu na obszarze Polski, powołując się na przepis art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej. Zgodnie z regulacją w nim zawartą sprzedaż takich samych produktów przez osoby trzecie nie stanowi naruszenia prawa wyłącznego przed podjęciem przez uprawnionego produkcji w wymiarze zaspokajającym potrzeby polskiego rynku. Ponieważ powódka nie rozpoczęła produkcji leku w Polsce, pozwana uważa, że sprzedaż hurtową leku(...)prowadzi zgodnie z prawem polskim. Sąd Okręgowy przyjął, że art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej pozostaje w sprzeczności z art. 27 ust. 1 Porozumienia TRIPS, stanowiącego załącznik doPorozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO), ratyfikowanego przez Rzeczpospolitą Polskę w dniu 31 lipca 1995 r. (Dz. 84)., poz. 995 r. ę Handlu (WTO) 1993 r. eku w Polsce, pozwana zgodnie z prawem wprowadzila swój lek zawierający risepridonU. z 1995 r. nr 98, poz. 484). W art. II ust. 2 umowy międzynarodowej ustanawiającej WTO postanowiono, że porozumienia i załączniki stanowią integralną część umowy. Zgodnie zaś zart. 91 ust. 2 Konstytucji, umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową. W art. 27 ust. 1 TRIPS zakazano dyskryminacji polegającej na ograniczeniu możliwości korzystania z patentu ze względu na miejsce produkcji wynalazku. Zatem ustawowe kryterium miejsca produkcji nie mogło stanowić podstawy do ograniczenia praw wynikających z patentu lub prawa ochronnego, zarejestrowanego w państwie – stronie porozumienia TRIPS. Treść art. 27 TRIPS wskazywała na to, że przepis ten dotyczy również związku chemicznego(...). Ponadto w art. 1 TRIPS zobowiązano strony tej umowy do zapewnienia poziomu ochrony nie niższego niż wynikającego z porozumienia. W toku procesu Rzeczpospolita Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. W związku z tym Sąd Okręgowy rozważył zgodność art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej z art. 28 TWE. Zdaniem Sądu, uzależnienie pełnej ochrony wynikającej z prawa wyłącznego, wprowadzone przez polską ustawę, jest środkiem podobnym do ograniczeń ilościowych w rozumieniu art. 28 TWE. Ma bowiem bezpośredni wpływ na ograniczenie swobody przepływu towarów. Uznając, że art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej nie stanowi podstawy do ograniczenia uprawnień powódki, wynikających z prawa międzynarodowego i wspólnotowego, Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo na podstawieart. 286 i 287 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej(t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.) w związku zart. 317 § 1 k.p.c. Pozwana w apelacjiwniosła o zmianę wyroku częściowego przez oddalenie powództwa ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sadowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania. Rozstrzygnięciu zarzuciła: - naruszenieart. 328 § 2 k.p.c.przez niewyjaśnienie podstawy prawnej wyroku, - naruszenie art. 27 ust. 1 TRIPS przez przyjęcie, że odnosi się on do prawa przejściowego przysługującego powódce, chociaż prawo powódki nie dotyczyło wynalazku, a przedmiot ochrony nie spełniał przesłanki nowości, - naruszenie art. 5A ust. 2 Konwencji paryskiej z dnia 20 marca 1883 r. o ochronie własności przemysłowej (Dz. U. z 1975 r. Nr 9, poz. 51) zakazującego nadużywania patentu, który to przepis wyłącza stosowanie art. 27 TRIPS, - naruszenie art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej przez odmowę jego zastosowania, a w szczególności przez przyjęcie, że jest on środkiem podobnym do ograniczeń ilościowych w rozumieniu art. 28 TWE i przez uznanie, że dopuszczalnym byłoby uznanie za nieobowiązujący jedynie jednego przepisu art. 4 (ust. 6), przy jednoczesnym pozostawieniem w mocy pozostałych przepisów tego artykułu, - naruszenie art. 28 TWE w związku z art. 2 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Rzeczpospolitej Polski do Unii Europejskiej przez zastosowanie art. 28 TWE i niezastosowanie art. 2 Aktu, - naruszenieart. 286 i 287 Prawa własności przemysłowejprzez ich zastosowanie Wyrokiem z dnia 4 listopada 2005 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach zmienił wyrok Sądu Okręgowego odnośnie zobowiązania pozwanej do ogłoszenia oświadczenia w zakresie jego treści, a w pozostałej części apelację oddalił. Sąd Apelacyjny z odwołaniem się do wykładni systemowej i historycznej podkreślił, że na gruncie regulacji art. 4 ust. 3 pkt 5 i 6 ustawy nowelizującejustawę o wynalazczościprawo wyłączne przejściowej ochrony ulegało ograniczeniu w wypadku nie podjęcia przez uprawnionego produkcji w Polsce w wymiarze zaspokajającym potrzeby rynku polskiego. Prawo to jest patentem w rozumieniuart. 27 ust. 1TRIPS, który to przepis ma pierwszeństwo przed regulacją art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej. Wyrokiem z dnia 19 października 2006 r. wydanym w wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej strony pozwanej, Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w całości oraz wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach w części dotyczącej nakazania publikacji i tym zakresie umorzył postępowanie, a w pozostałej części objętej wyrokiem Sądu Apelacyjnego sprawę przekazał temu Sądowi do ponownego rozpoznania. Sąd Najwyższy oceniając zgodność art. 4 ustawy nowelizującej z przepisami porozumienia TRIPS stwierdził, że wynikające z art. 4 ust. 2 ustawy nowelizującej prawo wyłączne nie jest patentem, stanowi szczególną, wyjątkową instytucję aczkolwiek zbliżoną do patentu, to odbiegającą od ugruntowanych zasad prawa patentowego. Wprowadzając ją ustawodawca polski miał prawo opatrzyć ją dodatkowymi warunkami i uzależnić uzyskanie prawa wyłącznego od wytwarzania produktu w Polsce. Tego prawa wyłącznego nie dotyczy art. 27 ust. 1 TRIPS, stąd nie może być podzielony pogląd o uchyleniu zastosowaniaw sprawie regulacji art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej przez przepis art. 27 ust. 1 porozumienia TRIPS. Odnośnie zaś zgodności regulacji art. 4 ust. 6 ustawy nowelizującej z art. 28 TWE Sąd Najwyższy stwierdził, że kwestia ta może mieć znaczenie, ale tylko odnośnie roszczeń dotyczących okresu po 1 maja 2004 r. W toku ponownego rozpoznania sprawy Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Pierwotny zakres rozpoznania Sądu Apelacyjnego wyznaczony granicami zaskarżonego orzeczenia Sądu Okręgowego i apelacji uległ ograniczeniu, a to wobec umorzenia postępowania przez Sąd Najwyższy co do roszczenia o nakazanie opublikowania oświadczenia wyrokiem z 19 października 2006 r. Do oceny pozostały dwa roszczenia, o to o nakazanie pozwanej zaniechania wprowadzania do obrotu leku(...)oraz zniszczenia tego leku znajdującego się w jej posiadaniu. Na rozprawie apelacyjnej w dniu 8 lutego 2007 r. strona powodowa przedstawiła swoje stanowisko procesowe w ten sposób, ze : 1) cofnęła powództwo w zakresie roszczenia o zniszczenie leku(...)ze zrzeczeniem się tego roszczenia; 2) dokonała zmiany przedmiotowej powództwa w zakresie roszczenia o zaniechanie w ten sposób, że częściowo je cofnęła, wnosząc o ustalenie, że przysługiwało jej prawo do zakazania stronie pozwanej wprowadzania do obrotu leku(...)w okresie od 1 maja 2004 r. do 13 marca 2006 r., a w przypadku nieuznania przez Sąd dopuszczalności ograniczenia powództwa w taki sposób 3) wniosła o umorzenie postępowania w zakresie roszczenia o zaniechanie na postawieart. 355 § 1 i 2 k.p.c.z uwagi na to, że wydanie wyroku stało się zbędne. Wobec jednoznacznego, bezwarunkowego i stanowczego oświadczenia strony powodowej co do cofnięcia powództwa w zakresie roszczenia o zniszczenie, gdy jednocześnie brak było negatywnych przesłanek (art. 47913§ 1 k.p.c.) tej czynności procesowej, w tej części zaskarżony wyrok podlegał uchyleniu, a sprawa umorzeniu na podstawieart. 386 § 3w zw. zart. 355 § 1 i 203 § 1 k.p.c. Natomiast odnośnie drugiego roszczenia stwierdzić należy, że oświadczenie o cofnięciu pozwu ze zrzeczeniem się w części roszczenia połączone było z dokonanym przekształceniem roszczenia zakazowego (o zaniechanie)w roszczenie ustalające, a jego definitywność warunkowana była przez powódkę uznaniem przez Sąd dopuszczalności tego rodzaju przekształcenia, co wynika jednoznacznie z wniosku zawartego w pkt 3 i jego uzasadnienia. Oceny zatem wymagała w pierwszej kolejności kwestia dopuszczalności przedmiotowego przekształcenia powództwa jako dokonanego w postępowaniu apelacyjnym. Rozważając powyższą kwestię Sąd Apelacyjny miał na uwadze, co następuje: Powód określając zgodnie z treściąart. 187 § 1 k.p.c.żądanie z jakim zwraca się do sądu oraz wskazując uzasadniające je okoliczności faktyczne, konkretyzuje zakres prawa przedmiotowego poddanego ochronie sądowej, a także wytycza granice rozpoznania sprawy oraz w konsekwencji, granice orzekania.Kodeks postępowania cywilnegodopuszcza możliwość przedmiotowej zmiany powództwa, która może polegać na modyfikacji samego żądania albo jego podstawy faktycznej, bądź obu tych elementów. Zmiana ta dla swej skuteczności musi być dokonana z zachowaniem wymagań formalnych. Problematyki tej dotyczy przepisart. 193 k.p.c., a w postępowaniu apelacyjnymart. 383 k.p.c.Zgodnie z tym ostatnim przepisem w postępowaniu apelacyjnym nie można rozszerzyć żądania pozwu ani występować z nowymi roszczeniami. Jedynie w razie zmiany okoliczności można żądać zamiast pierwotnego przedmiotu sporu jego wartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenia powtarzające się można nadto rozszerzyć żądanie pozwu o świadczenia za dalsze okresy. Generalnie w postępowaniu apelacyjnym istnieje zakaz rozszerzania żądania pozwu oraz występowania z nowymi roszczeniami, co jest wyrazem zasady, że przedmiotem procesu przed sądem odwoławczym może być w całości lub w części jedynie to, co było przedmiotem procesu przed sądem pierwszej instancji albo to co stało się z nim do chwili zamknięcia rozprawy w tej instancji ( por. uchwałę SN z 22 czerwca 2005 r. III CZP 23/05 – OSNC 2006 nr 4 poz. 65, wyrok SN z 19 listopada 1998 r. III CKN 32/98 – OSNC 1999 nr 5 poz. 96). Dokonana przez stronę powodową modyfikacja jest niewątpliwie przedmiotową zmianą powództwa w postaci wystąpienia z nowym roszczeniem w miejsce poprzedniego, co jest niedopuszczalne w postępowaniu apelacyjnym na gruncieart. 383 k.p.c.Zgłoszenie żądania ustalającego istnienie określonego prawa, w miejsce żądania o zaniechanie nie stanowi w ocenie Sądu Apelacyjnego ograniczenia pierwotnego żądania zakazującego, a jego zmianę, objętą zakazem zart. 383 k.p.c.Żądanie ochrony naruszonego prawa wyrażające się w roszczeniu o zaniechanie określonych działań jest bowiem pod względem przedmiotowym żądaniem innym aniżeli żądanie ustalające zart. 189 k.p.c., gdy te dwa żądania należą do odrębnych kategorii powództw. To, że istnienie określonego prawa jest przesłanką roszczenia o zaniechanie nie oznacza, że żądanie ustalenia prawa jest tożsame z tym roszczeniem. Nie budzi wątpliwości, że roszczenie wywodzone z faktu naruszenia prawa wyłącznego, z punktu widzenia prawa materialnego jest roszczeniem innym aniżeli roszczenie ustalające. Inne są przesłanki ustawowe obu roszczeń, wynikające z odrębnych podstawach prawnych, obydwa te roszczenia wymagają od stron innych dowodów oraz taktyki procesowej. Zwrócić chociażby należy uwagę na fakt, że w przypadku powództwa ustalającego istotne znaczenie ma materialnoprawna przesłanka obiektywnego interesu prawnego uzasadniającego żądanie ustalenia prawa lub stosunku prawnego. Jest ona bowiem warunkiem umożliwiającym dalsze badanie w zakresie istnienia lub nieistnienia ustalonego prawa lub stosunku prawnego gdy brak interesu prawnego skutuje oddaleniem powództwa. Ten zaś nie stanowił przedmiotu rozpoznania, badania od strony faktycznej i prawnej przez Sąd I instancji. Gdy na szczeblu apelacyjnym przedmiotem rozpoznania może być tylko to co uprzednio rozpoznał Sąd pierwszej instancji dokonaną przez stronę powodową zmianę powództwa uznać należało za nieskuteczną. Uwagi Sądu Apelacyjnego nie mógł też ujść fakt, że różnorodność potrzeb ochrony praw podmiotowych powoduje, że różne są rodzaje żądań ochrony prawnej, a w rezultacie też i rodzaje orzeczeń: ustalające stosunek prawny lub prawo, zasądzających świqdczenia i kształtujących stosunek prawny lub prawo. Są one wynikiem trzech różnych rodzajów powództw pozostających w stosunku rozłączności. Orzeczenie ustalające stosunek prawny lub prawo powoduje wyjaśnienie wątpliwości co do istnienia określonego stosunku prawnego lub prawa. Pełni w związku z tym rolę potwierdzającą i utrwalającą stan prawny. Może mieć przy tym charakter pozytywny (ustalenie istnienia) lub negatywny (ustalenie nieistnienia) i ten jego specyficzny charakter akcentowany jest w doktrynie ( por. System prawa prywatnego t. II. s. 694). W sensie procesowym nie istnieje zatem przy tym rodzaju powództwa, jakikolwiek stosunek ilościowy między żądaniem ustalenia, a żądaniem świadczenia będącym przedmiotem innego powództwa, gdy oba żądania mają samoistny charakter i zmierzają do ochrony innych wartości. Jednocześnie rozłączność rodzajów powództw nie dopuszcza, z punktu widzenia zasad logiki, by można było bronić tezy, że zakres żądania ustalającego pozostaje w stosunku podrzędności do zakresu żądania świadczenia, przekładając się procesowo na możliwość kreowania dopuszczalności ograniczenia powództwa o świadczenie poprzez zgłoszenie powództwa o ustalenie (por. wyrok Sądu Najwyższego z 11 grudnia 1998r. II CKN 96/98, OSNC 1999 nr 5, poz. 98). Nie może odnieść również rezultatu wniosek powódki o umorzenie postępowania oparty na tezie o zbędności wydania wyroku wobec wygaśnięcia prawa. Umorzenie postępowania w świetle treściart. 355 § 1 k.p.c.do którego odwołuje się powódka, może nastąpić tylko w razie zaistnienia jednej ze wskazanych w tym przepisie przyczyn, do których należy zbędność wydania wyroku. Wskazać przy tym należy, że w przepisie tym chodzi o sytuację, w których zachodzą formalne przeszkody do merytorycznego rozpoznania sprawy, przyczyny, które powodują, że postępowanie ze względów proceduralnych toczyć się nie może. Do tych zaś nie należy upadek merytorycznych przesłanek powództwa, które czynią je bezzasadnym, i skutkują wyłącznie oddalenie powództwa gdy jednocześnie nie towarzyszy temu procesowe cofnięcie żądania pozwu. Z taką sytuacją mamy zaś do czynienia w stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy istniejącym w dacie orzekania przez Sąd Apelacyjny, jako sąd merytoryczny. Po wydaniu zaskarżonego wyroku w sprawie pojawiły się nowe okoliczności nie pozostające bez wpływu na rozstrzygnięcie sprawy. Wskazać bowiem należy, że decyzją z dnia 2 czerwca 2006 r. Urząd Patentowy RP stwierdził nieważność decyzji z 16 lutego 1998 r. o udzieleniu na rzecz strony powodowej prawa wyłącznego wytwarzania i sprzedaży produktu(...), przy czym decyzja ta nie jest ostateczna, gdyż powódka złożyła wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy w zakresie objętym decyzją z 2 czerwca 2006 r. Niezależnie od tego, przyjmując stan wynikający z decyzji z 16 lutego 1998 r. stwierdzić należy niesporny fakt , że przyznane nią prawo wyłączne wygasło z dniem 13 marca 2006 r., co nie pozostaje obojętne dla oceny zasadności roszczenia - zważywszy na jego charakter -, która podlega ocenie według stanu faktycznego i prawnego sprawy z chwili orzekania przez sąd drugiej instancji na podstawieart. 316 § 1w zw. zart. 391 k.p.c.W świetle bowiem treści tych przepisów sąd drugiej instancji obowiązany jest – przy uwzględnieniu unormowań zawartych wart. 381 i 382 k.p.c.brać pod uwagę zmiany w stanie faktycznym i prawnym sprawy, wpływające na treść orzeczenia ( por. postan. SN z 10 listopada 1998 r. III CKN 259/98 – OSNC 1999 nr 4 poz. 82, wyrok z 6 X 2000 r. III CKN 116/00 – nie publ.). Wygaśnięcie prawa ochronnego wywiera skutki ex nune. z tym, że w tym przypadku, zważywszy na charakter dochodzonego roszczenia bezpośrednio rzutuje na jego zasadność. Przyznane treściąart. 287 Prawa własności przemysłowejroszczenie o zaniechanie działań naruszających prawo wyłączne ma na celu usunięcie stanu rzeczy niezgodnego z prawem i godzącego w interes uprawnionego z prawa wyłącznego, a jego treścią, jest możność domagania się, aby sprawca naruszenia zaprzestał działań naruszających prawo wyłączne. Wyrok uwzględniający powództwo o zaniechanie wywiera skutki ex nunc, i nakazuje zaniechania określonych działań na przyszłość. Zasadniczymi przesłankami tego roszczenia jest istnienie określonego prawa wyłącznego, fakt jego naruszenia, trwanie stanu naruszenia albo realna i bezpośrednia groźba jego repetycji. Przesłanki te muszą istnieć łącznie w chwili orzekania, a brak którejkolwiek z nich czyni roszczenie niezasadnym. Roszczenie to, zważywszy na jego charakter, może być w istocie dochodzone tylko w okresie trwania prawa wyłącznego. Nie może być zaś uwzględnione w sytuacji, gdy nie doszło do naruszenia prawa wyłączonego, albo gdy działania naruszające prawo wyłączne ustały i nie zachodzi realne niebezpieczeństwo ich powtórzenia, albo gdy prawo wyłączne ustało, wygasło.( por. wyrok S.A. w Katowicach z dnia 4 XI 2004 r. I ACa 560/04 Wokanda 2005 nr 7-8 poz. 84.. Czasową granicę możliwości wystąpienia z roszczeniem o zaniechanie, jak i jego zasadności wyznacza zatem czas trwania prawa wyłącznego. Wygaśnięcie prawa wyłącznego wytwarzania i sprzedaży określonego produktu powoduje , że nie można po tej dacie zakazać osobie trzeciej działań objętych wcześniej prawem wyłącznym, gdyż z datą wygaśnięcia prawa ustaje związana z nim ochrona, w tym również monopol patentowy, co oznacza, że każdy zainteresowany może korzystać z chronionego wcześniej produktu. Skoro prawo chronione nie istnieje, nie może stanowić przedmiotu naruszenia, a co z tym idzie brak jest podstaw do przyznania mu żądanej ochrony. Upadek podstawowej przesłanki roszczenia o zaniechanie powoduje w konsekwencji jego merytoryczną bezzasadność, która może się przekładać wyłącznie na wyrok oddalający powództwo. Reasumując, w zakresie w jakim powódka cofnęła powództwo, zaskarżony wyrok podlegał uchyleniu a postępowanie umorzeniu na podstawieart. 386 § 3 k.p.c., zaś w pozostałej części – co do roszczenia o zaniechanie, z przyczyn wskazanych wyżej zaskarżony wyrok podlegał zmianie w sposób opisany w sentencji na podstawieart. 386 § 1 k.p.c.

15/150000/0002503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

V Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKo_000043_2007_Uz_2007-02-28_001

II AKo 43/07

2007-02-28 01:00:00.0 CET

2014-04-07 20:15:05.0 CEST

2014-06-10 08:33:10.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt AKo 43/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 lutego 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSA Barbara Misztalska Sędziowie: SSA Bożena Summer - Brason SSA Helena Kubaty (spr) po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2007 roku sprawy A. B. s. K. i J. ur. (...) w K. skazanego z art. 284 § 2 k.k. z urzędu w przedmiocie wznowienia postępowania na podstawie art. 542 § 3 k.p.k. w zw. z art. 439 § 1 pkt.l 1 k.p.k. 1 wznawia postępowanie w s

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2007" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000043" xVolType="15/150000/0001006/AKo"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt AKo 43/07</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 28 lutego 2007 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:</xBx></xText> <xText><xBx>Przewodniczący: SSA Barbara Misztalska<xBRx/>Sędziowie: SSA Bożena Summer - Brason</xBx></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>SSA Helena Kubaty (spr)</xBx></xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2007 roku</xText> <xText>sprawy <xBx><xAnon>A. B.</xAnon></xBx>s. <xAnon>K.</xAnon>i <xAnon>J.</xAnon><xAnon>ur. (...)</xAnon></xText> <xText>w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>skazanego z <xLexLink xArt="art. 284;art. 284 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 284 § 2 k.k.</xLexLink></xText> <xText>z urzędu</xText> <xText>w przedmiocie wznowienia postępowania</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 542;art. 542 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 542 § 3 k.p.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 439;art. 439 § 1;art. 439 § 1 pkt. 1 l" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 439 § 1 pkt.l 1 k.p.k.</xLexLink></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>wznawia postępowanie w sprawie <xAnon>A. B.</xAnon>skazanego z <xLexLink xArt="art. 284;art. 284 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 284 § 2 k.k.</xLexLink></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>uchyla wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 14 czerwca 2005 roku, sygn. IX K 3/05 oraz zmieniający go wyrok Sądu Okręgowego <xBRx/>w Gliwicach z dnia 27 stycznia 2006 roku, sygn. VI Ka 811/05 i sprawę tę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem zaocznym z dnia 14 czerwca 2005 roku Sąd Rejonowy <xBRx/>w Gliwicach uznał <xAnon>A. B.</xAnon>za winnego popełnienia przestępstwa <xBRx/>z <xLexLink xArt="art. 284;art. 284 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 284 § 2 k.k.</xLexLink> i skazał go na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych po 10 złotych każda, zaś na mocy <xLexLink xArt="art. 415;art. 415 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 415 § 4 k.p.k.</xLexLink> zasądził na rzecz pokrzywdzonych kwotę 5508 złotych tytułem odszkodowania, przy czym za dowód prawidłowego doręczenia wezwania dla oskarżonego na rozprawę uznał dwukrotnie awizowane wezwanie wysłane mu pod adres - <xAnon>G.</xAnon><xAnon>ul. (...)</xAnon>. Pod ten adres była kierowana też kolejna korespondencja, a to odpis wyroku zaocznego z pouczeniem oraz zawiadomienie o przyjęciu apelacji prokuratora i za każdym razem wracała ona z adnotacją „nie podjęto w terminie" i była dwukrotnie awizowana.</xText> <xText>O terminie rozprawy odwoławczej Sąd Okręgowy w Gliwicach zawiadomił oskarżonego na wspomniany adres oraz drugi - <xAnon>G.</xAnon> <xAnon>ul. (...)</xAnon> i w obu przypadkach - relacja poczty była taka jak poprzednio, a wyrokiem z dnia 27 stycznia 2006 roku sąd ten zmienił wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach w ten sposób, że na podstawie <xLexLink xArt="art. 454;art. 454 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 454 § 4 k.p.k.</xLexLink> zasądził od oskarżonego odszkodowanie wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 sierpnia 2004 roku, zaś w pozostałym zakresie utrzymał go w mocy.</xText> <xText>Dalsza korespondencja do <xAnon>A. B.</xAnon>związana <xBRx/>z postępowaniem wykonawczym w tym osadzeniem go w Areszcie Śledczym w <xAnon>G.</xAnon>nadal kierowana była na adres <xAnon>G.</xAnon>- <xAnon>ul. (...)</xAnon>, <xBRx/>a do Aresztu Śledczego został w dniu l7 maja 2006 roku doprowadzony przez Policję. Odtąd w licznych pismach zaczął wykazywać, że nic nie wiedział <xBRx/>o terminie rozprawy, na której zapadł wyrok zaoczny, aż w końcu wystąpił do tutejszego sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania o wznowienie z urzędu <xBRx/>w oparciu o <xLexLink xArt="art. 439;art. 439 § 1;art. 439 § 1 pkt. 11" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 439 § 1 pkt. 11 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText><xBx> <xIx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xIx> </xBx></xText> <xText>Wznowienie postępowania w niniejszej sprawie z urzędu jest zasadne <xBRx/>z uwagi na zaistnienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej z <xLexLink xArt="art. 439;art. 439 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 439 § 1 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>Co prawda przepis ten odnosi się do sytuacji, w której sprawę rozpoznano pod nieobecność oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa, <xBRx/>a w postępowaniu uproszczonym wymogu takiego ustawa nie przewiduje, ale warunkiem sine qua non prowadzenia w tym trybie rozprawy bez udziału oskarżonego jest prawidłowe zawiadomienie go o jej terminie. Przy braku zaś takiego zawiadomienia orzekanie wyrokiem zaocznym jest wykluczone <xBRx/>i powoduje takie same skutki jak prowadzenie rozprawy pod nieobecność oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa (<xLexLink xArt="art. 374;art. 374 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 374 § 1 k.p.k.</xLexLink>) wobec niespełnienia wymogów <xLexLink xArt="art. 479;art. 479 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 479 § 1 k.p.k.</xLexLink>, w którym to przepisie „ustawa stanowi inaczej".</xText> <xText>W jednym i drugim przypadku powstaje bowiem domniemanie, że oskarżony został pozbawiony możliwości obrony w sensie materialnym <xBRx/>i formalnym.</xText> <xText>W realiach niniejszej sprawy w postępowaniu przed Sądem Rejonowym <xBRx/>w Gliwicach oskarżony z całą pewnością nie był prawidłowo zawiadomiony <xBRx/>o terminie rozprawy, na której zapadł wyrok zaoczny skoro wezwanie skierowano na adres (<xAnon>G.</xAnon>- <xAnon>ul. (...)</xAnon>), pod którym nie był nigdy zameldowany i nie mieściła się tam siedziba jego firmy, a zatem nie zaistniała sytuacja z <xLexLink xArt="art. 139;art. 139 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 139 § 1 k.p.k.</xLexLink> i wezwanie nie mogło być uznane za skutecznie doręczone.</xText> <xText>Pod ten adres kierowana była zresztą cała korespondencja począwszy od pierwszej związanej z doręczeniem odpisu aktu oskarżenia (k.54) po wezwanie do stawiennictwa w Areszcie Śledczym (k. 101), choć z akt sprawy wynika <xBRx/>w sposób oczywisty, że był zameldowany w <xAnon>G.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> (k.l, k.14, 18 - 19, 33 - 34).</xText> <xText>Faktem jest, iż nieprawidłowy numer mieszkania oskarżonego (16), pojawił się w jego danych osobowych w protokole przesłuchania w charakterze podejrzanego i wydaje się, iż jest on wynikiem omyłki osoby sporządzającej protokół, bo brak jakichkolwiek podstaw do twierdzenia, iż to <xAnon>A. B.</xAnon> błędnie go podał, skoro był zainteresowany dobrowolnym poddaniem się karze, <xBRx/>a z akt właściwy adres wynikał.</xText> <xText>Z faktu zaś, że na to przesłuchanie wezwany był na adres firmy można wnioskować, iż wiarygodne są jego twierdzenia, że informował policjantów prowadzących postępowanie, że ten adres jest tym, na który należy przesyłać korespondencję</xText> <xText>Niezależnie od tego Sąd Rejonowy winien był dołożyć minimum staranności w kierunku właściwego doręczania oskarżonemu korespondencji skoro z akt sprawy wynikało wyraźnie, że bez żadnego problemu doręczono mu wezwanie na przesłuchanie do Komisariatu III Policji w <xAnon>G.</xAnon> na adres jego firmy tj. <xAnon>G.</xAnon> <xAnon>ul. (...)</xAnon> (k.36) i było to jedyne skuteczne doręczenie w tej sprawie, a poza tym adres ten wskazywał także pokrzywdzony (k.32 - 33).</xText> <xText>Nie miał przy tym sąd ten podstaw do uznania, ze adres ten jest nieaktualny w oparciu o zaświadczenie Urzędu Miasta w <xAnon>G.</xAnon>, z którego wynikał fakt likwidacji firmy z dniem 1 kwietnia 2004 roku, bo przecież na ten adres doręczono mu wezwanie na dzień 24 listopada 2004 roku, a z opisu czynu przypisanego wynika, że transakcja, z której się nie wywiązał miała miejsce <xBRx/>w dniu 24 sierpnia 2004 roku.</xText> <xText>Także Sąd Okręgowy w Gliwicach miał podstawy do powzięcia wątpliwości, czy warunki z <xLexLink xArt="art. 479;art. 479 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 479 § 1 k.p.k.</xLexLink> do wydania wyroku zaocznego zostały spełnione. Zorientował się przecież, iż oskarżony wzywany był na niewłaściwy adres, skoro zawiadomienie o terminie rozprawy odwoławczej zostało mu wysłane, także na prawidłowy adres domowy (k.85 - 86). Tym samym mógł skorzystać przy orzekaniu z możliwości jakie daje <xLexLink xArt="art. 440" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 440 k.p.k.</xLexLink>, bo zaakceptowanie wyroku zaocznego wydanego z obrazą <xLexLink xArt="art. 479;art. 479 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 479 § 1 k.p.k.</xLexLink> w sposób rażący narusza poczucie sprawiedliwości jako godzące w prawo do obrony.</xText> <xText>Tym samym z powodów naprowadzonych wyżej Sąd Apelacyjny uchylił wyroki orzekających w tej sprawie sądów obu instancji i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania, czego konsekwencją jest wydanie nakazu zwolnienia <xAnon>A. B.</xAnon>z Zakładu Karnego w <xAnon>S.</xAnon>, w którym odbywa karę pozbawienia wolności.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara MisztalskaSędziowie Bożena Summer-Brason

Renata Kopiec

Magdalena Gierszner

Sygn. akt AKo 43/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 lutego 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSA Barbara MisztalskaSędziowie: SSA Bożena Summer - Brason SSA Helena Kubaty (spr) po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2007 roku sprawyA. B.s.K.iJ.ur. (...) wK. skazanego zart. 284 § 2 k.k. z urzędu w przedmiocie wznowienia postępowania na podstawieart. 542 § 3 k.p.k.w zw. zart. 439 § 1 pkt.l 1 k.p.k. 1 wznawia postępowanie w sprawieA. B.skazanego zart. 284 § 2 k.k. 2 uchyla wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 14 czerwca 2005 roku, sygn. IX K 3/05 oraz zmieniający go wyrok Sądu Okręgowegow Gliwicach z dnia 27 stycznia 2006 roku, sygn. VI Ka 811/05 i sprawę tę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania. UZASADNIENIE Wyrokiem zaocznym z dnia 14 czerwca 2005 roku Sąd Rejonowyw Gliwicach uznałA. B.za winnego popełnienia przestępstwazart. 284 § 2 k.k.i skazał go na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych po 10 złotych każda, zaś na mocyart. 415 § 4 k.p.k.zasądził na rzecz pokrzywdzonych kwotę 5508 złotych tytułem odszkodowania, przy czym za dowód prawidłowego doręczenia wezwania dla oskarżonego na rozprawę uznał dwukrotnie awizowane wezwanie wysłane mu pod adres -G.ul. (...). Pod ten adres była kierowana też kolejna korespondencja, a to odpis wyroku zaocznego z pouczeniem oraz zawiadomienie o przyjęciu apelacji prokuratora i za każdym razem wracała ona z adnotacją „nie podjęto w terminie" i była dwukrotnie awizowana. O terminie rozprawy odwoławczej Sąd Okręgowy w Gliwicach zawiadomił oskarżonego na wspomniany adres oraz drugi -G.ul. (...)i w obu przypadkach - relacja poczty była taka jak poprzednio, a wyrokiem z dnia 27 stycznia 2006 roku sąd ten zmienił wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach w ten sposób, że na podstawieart. 454 § 4 k.p.k.zasądził od oskarżonego odszkodowanie wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 sierpnia 2004 roku, zaś w pozostałym zakresie utrzymał go w mocy. Dalsza korespondencja doA. B.związanaz postępowaniem wykonawczym w tym osadzeniem go w Areszcie Śledczym wG.nadal kierowana była na adresG.-ul. (...),a do Aresztu Śledczego został w dniu l7 maja 2006 roku doprowadzony przez Policję. Odtąd w licznych pismach zaczął wykazywać, że nic nie wiedziało terminie rozprawy, na której zapadł wyrok zaoczny, aż w końcu wystąpił do tutejszego sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania o wznowienie z urzęduw oparciu oart. 439 § 1 pkt. 11 k.p.k. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Wznowienie postępowania w niniejszej sprawie z urzędu jest zasadnez uwagi na zaistnienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej zart. 439 § 1 k.p.k. Co prawda przepis ten odnosi się do sytuacji, w której sprawę rozpoznano pod nieobecność oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa,a w postępowaniu uproszczonym wymogu takiego ustawa nie przewiduje, ale warunkiem sine qua non prowadzenia w tym trybie rozprawy bez udziału oskarżonego jest prawidłowe zawiadomienie go o jej terminie. Przy braku zaś takiego zawiadomienia orzekanie wyrokiem zaocznym jest wykluczonei powoduje takie same skutki jak prowadzenie rozprawy pod nieobecność oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa (art. 374 § 1 k.p.k.) wobec niespełnienia wymogówart. 479 § 1 k.p.k., w którym to przepisie „ustawa stanowi inaczej". W jednym i drugim przypadku powstaje bowiem domniemanie, że oskarżony został pozbawiony możliwości obrony w sensie materialnymi formalnym. W realiach niniejszej sprawy w postępowaniu przed Sądem Rejonowymw Gliwicach oskarżony z całą pewnością nie był prawidłowo zawiadomionyo terminie rozprawy, na której zapadł wyrok zaoczny skoro wezwanie skierowano na adres (G.-ul. (...)), pod którym nie był nigdy zameldowany i nie mieściła się tam siedziba jego firmy, a zatem nie zaistniała sytuacja zart. 139 § 1 k.p.k.i wezwanie nie mogło być uznane za skutecznie doręczone. Pod ten adres kierowana była zresztą cała korespondencja począwszy od pierwszej związanej z doręczeniem odpisu aktu oskarżenia (k.54) po wezwanie do stawiennictwa w Areszcie Śledczym (k. 101), choć z akt sprawy wynikaw sposób oczywisty, że był zameldowany wG.przyul. (...)(k.l, k.14, 18 - 19, 33 - 34). Faktem jest, iż nieprawidłowy numer mieszkania oskarżonego (16), pojawił się w jego danych osobowych w protokole przesłuchania w charakterze podejrzanego i wydaje się, iż jest on wynikiem omyłki osoby sporządzającej protokół, bo brak jakichkolwiek podstaw do twierdzenia, iż toA. B.błędnie go podał, skoro był zainteresowany dobrowolnym poddaniem się karze,a z akt właściwy adres wynikał. Z faktu zaś, że na to przesłuchanie wezwany był na adres firmy można wnioskować, iż wiarygodne są jego twierdzenia, że informował policjantów prowadzących postępowanie, że ten adres jest tym, na który należy przesyłać korespondencję Niezależnie od tego Sąd Rejonowy winien był dołożyć minimum staranności w kierunku właściwego doręczania oskarżonemu korespondencji skoro z akt sprawy wynikało wyraźnie, że bez żadnego problemu doręczono mu wezwanie na przesłuchanie do Komisariatu III Policji wG.na adres jego firmy tj.G.ul. (...)(k.36) i było to jedyne skuteczne doręczenie w tej sprawie, a poza tym adres ten wskazywał także pokrzywdzony (k.32 - 33). Nie miał przy tym sąd ten podstaw do uznania, ze adres ten jest nieaktualny w oparciu o zaświadczenie Urzędu Miasta wG., z którego wynikał fakt likwidacji firmy z dniem 1 kwietnia 2004 roku, bo przecież na ten adres doręczono mu wezwanie na dzień 24 listopada 2004 roku, a z opisu czynu przypisanego wynika, że transakcja, z której się nie wywiązał miała miejscew dniu 24 sierpnia 2004 roku. Także Sąd Okręgowy w Gliwicach miał podstawy do powzięcia wątpliwości, czy warunki zart. 479 § 1 k.p.k.do wydania wyroku zaocznego zostały spełnione. Zorientował się przecież, iż oskarżony wzywany był na niewłaściwy adres, skoro zawiadomienie o terminie rozprawy odwoławczej zostało mu wysłane, także na prawidłowy adres domowy (k.85 - 86). Tym samym mógł skorzystać przy orzekaniu z możliwości jakie dajeart. 440 k.p.k., bo zaakceptowanie wyroku zaocznego wydanego z obraząart. 479 § 1 k.p.k.w sposób rażący narusza poczucie sprawiedliwości jako godzące w prawo do obrony. Tym samym z powodów naprowadzonych wyżej Sąd Apelacyjny uchylił wyroki orzekających w tej sprawie sądów obu instancji i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania, czego konsekwencją jest wydanie nakazu zwolnieniaA. B.z Zakładu Karnego wS., w którym odbywa karę pozbawienia wolności.

15/150000/0001006/AKo

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000005127_XVII_AmA_000109_2006_Uz_2007-03-05_001

XVII AmA 109/06

2007-03-05 01:00:00.0 CET

2021-09-08 21:00:08.0 CEST

2021-09-08 15:10:28.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmA 109/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 marca 2007r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński Protokolant: asystent sędziego Adam Zaborski po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2007r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania (...) Sp. z o.o. w W. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z udziałem zainteresowanego Przedsiębiorstwa Handlowo-Produkcyjnego (...) Sp. z o.o. w W

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Iwona Lubańska" xPublisher="ilubanska" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2006" xEditor="ilubanska" xToPage="7" xFlag="published" xEditorFullName="Iwona Lubańska" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000109" xVolType="15/450500/0005127/AmA"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmA 109/06</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 5 marca 2007r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński</xText> <xText>Protokolant: asystent sędziego Adam Zaborski</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2007r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>z udziałem zainteresowanego <xAnon> Przedsiębiorstwa Handlowo-Produkcyjnego (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> o ochronę konkurencji</xText> <xText>na skutek odwołania <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> od Decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 1 sierpnia 2006 roku Nr DOK 87/06</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>Oddala odwołanie.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>Zasądza od <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa — Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>Zasądza od <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz <xAnon> Przedsiębiorstwa Handlowo- Produkcyjnego (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> kwotę 360 zl (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xText>SSO Bogdan Gierzyński</xText> <xText>XVII AmA 109/06</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Decyzją Nr DOK — 87/2006 z dnia 1 sierpnia 2006 roku pozwany - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów umorzył postępowanie antymonopolowe,, w sprawie stosowania przez powoda <xAnon> - (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> oraz zainteresowanego - <xAnon> Przedsiębiorstwo Handlowo- Produkcyjne (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> praktyk ograniczających konkurencję na krajowych rynkach:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>hurtowego obrotu sprzętem elektronicznym,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>hurtowego obrotu sprzętem gospodarstwa domowego,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>poprzez zawarcie porozumienia, polegającego na przyznaniu zainteresowanemu przez powoda upustów wyższych niż przyznane pozostałym jego kontrahentom, pomimo braku obiektywnych przesłanek uzasadniających korzystniejsze traktowanie tego dystrybutora.</xText> <xText>Od powyższej Decyzji odwołanie złożył powód domagając się uwzględnienia odwołania i zmiany w całości zaskarżonej Decyzji poprzez stwierdzenie, że:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>uznaje się za ograniczającą konkurencję na krajowym rynku hurtowego obrotu sprzętem elektronicznym i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt. 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, praktykę polegającą na zawarciu przez powoda, zainteresowanego oraz <xAnon> (...)</xAnon> porozumienia wertykalnego, polegającego na przyznaniu zainteresowanemu i <xAnon> (...)</xAnon> korzystniejszych warunków handlowych od warunków przyznanych pozostałym dystrybutorom powoda, co spowodowało pogorszenie warunków konkurencji dla dystrybutorów nie objętych Porozumieniem,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>powyższa praktyka została zaprzestana w dniu 19 sierpnia 2005 roku.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Powód wniósł ponadto o odstąpienie od nałożenia na niego kary pieniężnej względnie o uchylenie Decyzji oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego, według norm przepisanych.</xText> <xText>Zaskarżonej Decyzji powód zarzucił, że została wydana z naruszeniem: art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy ochronie konkurencji i konsumentów poprzez błędne ustalenie, że powód, zainteresowany oraz <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> z siedzibą w <xAnon>W.</xAnon> nie zawarły porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku hurtowego obrotu sprzętem elektronicznym, polegającego na przyznaniu przez powoda zainteresowanemu i <xAnon> (...)</xAnon> korzystniejszych warunków handlowych od pozostałych dystrybutorów powoda, powodując pogorszenie warunków konkurencji dla dystrybutorów nie objętych porozumieniem;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>przepisów <xLexLink xArt="§ 8;§ 9;§ 10" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">§ 8, § 9 oraz § 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 roku w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink> poprzez błędne zastosowanie powyższych przepisów skutkujące uznaniem, że porozumienie pomiędzy <xAnon> spółkami (...)</xAnon>, <xAnon>(...)</xAnon> oraz <xAnon> (...)</xAnon> jest na mocy rozporządzenia wyłączone spod zakazu, o którym mowa w art. 5 ustawy, co doprowadziło do umorzenia postępowania antymonopolowego w niniejszej sprawie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText><xLexLink xArt="art. 77" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 77 kpa</xLexLink> poprzez niedostateczne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy.</xText> </xUnit> <xText>W uzasadnieniu powód podniósł, że w toku postępowania antymonopolowego przedłożył dowody wskazujące, że Porozumienie mogło mieć charakter ograniczający konkurencję na rynku właściwym sprzedaży hurtowej sprzętu elektronicznego, w szczególności przedstawił korespondencję od dystrybutorów sprzętu elektronicznego <xAnon>P.</xAnon>, nie objętych Porozumieniem, zawierającą skargi dotyczące polityki cenowej <xAnon>(...)</xAnon> oraz <xAnon> (...)</xAnon>. Jak wskazał powód, z powyższej dokumentacji jasno wynikało, że przyznanie zainteresowanemu oraz <xAnon> (...)</xAnon> korzystniejszych warunków handlowych w sposób oczywisty utrudniało sytuację ich konkurentów na rynku.</xText> <xText>Powód zwraca uwagę na brzmienie przepisów dotyczących wyłączenia porozumień wertykalnych spod zakazu zawierania porozumień ograniczających konkurencję, przewidzianego w art. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</xText> <xText>W ocenie powoda, zarówno ustawa, jak i rozporządzenie nie zawierają normy prawnej stanowiącej podstawę do przyjęcia, że porozumienia korzystają z domniemania zgodności z prawem. Powód jest zdania, że brzmienie przepisu art. 7 ustawy nie uprawnia do zajęcia stanowiska, że rozporządzenie zawiera z jednej strony zamknięty katalog klauzul niedozwolonych, z drugiej zaś - otwarty katalog klauzul dozwolonych. Wykładnia przywołanego przepisu oraz pozostałych przepisów ustawy nie daje zarazem podstaw do stwierdzenia, że Ustawa przyjmuje domniemanie zgodności z prawem antykonkurencyjnych klauzul, naruszających zakaz przewidziany w art. 5 ustawy, które nie zostały ujęte w katalogu klauzul dozwolonych przewidzianych w § 8 rozporządzenia lub w katalogu klauzul niedozwolonych przewidzianych w § 9 i § 10 rozporządzenia.</xText> <xText>W ocenie powoda, domniemania zgodności z prawem powyższych klauzul nie można wywodzić również z przepisów rozporządzenia.</xText> <xText>Powód podniósł, że wykładnia przepisów rozporządzenia, analizowanych w świetle art. 7 ustawy, wskazuje, że na gruncie polskich przepisów antymonopolowych, nie ma podstaw do przyjęcia, że przepisy te wprowadzają domniemanie zgodności z prawem klauzul, które nie zostały ujęte w katalogu klauzul niedozwolonych, przywidzianym w rozporządzeniu. W opinii powoda, już ta okoliczność wyklucza poprawność wykładni przyjętej przez pozwanego na potrzeby niniejszej sprawy, zakładającej istnienie otwartego katalogu klauzul dozwolonych oraz, w konsekwencji, domniemanie zgodności wszystkich klauzul antykonkurencyjnych, o ile nie są one ujęte w § 9 i § 10 rozporządzenia.</xText> <xText>Powód jest zdania, że jeżeli określona klauzula, do której nie odwołuje się w sposób bezpośredni rozporządzenie prowadzi do negatywnych, antykonkurencyjnych skutków na rynku właściwym, okoliczność ta powinna stanowić podstawę do dokonania jej indywidualnej oceną z punktu widzenia jej zgodności z przepisem art. 5 ustawy.</xText> <xText>Powód podał, że odmiennie niż rozporządzenie Wspólnotowe, rozporządzenie Rady Ministrów nie przewiduje procedury cofnięcia wyłączenia spod ustawowego zakazu stosowania klauzul antykonkurencyjnych. Zaakceptowanie natomiast wykładni przepisów rozporządzenia dokonanej przez pozwanego oznaczałoby przyjęcie, że przedsiębiorcy posiadający udziały rynkowe nie przekraczające określonych tam progów udziału w rynku, mogą wprowadzać w zawieranych porozumieniach wertykalnych jakiekolwiek klauzule o charakterze antykonkurencyjnym. Oznacza to jednocześnie, zdaniem powoda, iż niezależnie od negatywnych skutków na rynku, które mogą się pojawić w związku ze stosowaniem powyższych klauzul, nie będzie można antycypować żadnych działań Prezesa Urzędu zmierzających do przywrócenia konkurencji na rynku.</xText> <xText>W opinii powoda, przyjmując interpretację przepisów rozporządzenia dokonaną przez pozwanego należałoby uznać, iż o ile wymóg dotyczący udziału rynkowego jest spełniony, dostawca produktów może dowolnie ustalać swoją politykę rabatową, nienależenie od ograniczeń przewidzianych w ustawie. Oznacza to, że udzielane przez dostawcę na rzecz dystrybutorów upusty i rabaty nie muszą odwoływać się do obiektywnych kryteriów, a dostawca nie jest zobligowany do przekazywania swoim dystrybutorom uzasadnienia dla udzielenia określonego rabatu.</xText> <xText>Powód podkreślił, że zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy niektóre z praktyk ograniczających konkurencję nigdy nie podlegają wyłączeniu spod zakazu, o którym mowa w art. 5 ustawy, niezależnie od udziałów rynkowych stron porozumienia. Przyjęcie takiego rozwiązania na gruncie Ustawy wynikało z przekonania, że powyższe praktyki skutkują tak istotnym naruszeniem reguł konkurencji, iż powinny być bezwzględnie zakazane, nawet jeżeli udział rynkowy stron porozumienia jest bagatelny. Powód wskazał także, że katalog powyższych klauzul określonych w ustawie nie jest tożsamy z katalogiem klauzul niedozwolonych, o których mówi rozporządzenie. Zaakceptowanie zatem interpretacji Prezesa UOKiK dotyczącej przepisów rozporządzenia oznaczałoby sankcjonowanie sytuacji, w której klauzule, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 -3 i 7 ustawy, bezwzględnie zakazane przez art. 6 ust. 2 ustawy, podlegałby wyłączeniu spod zakazu na podstawie rozporządzenia.</xText> <xText>W ocenie powoda, zaakceptowanie interpretacji, stanowiącej podstawę zaskarżonej Decyzji, implikowałoby nadrzędność przepisów rozporządzenia, będącego aktem prawnym niższej rangi niż ustawa, nad przepisami ustawy. Pozostawałoby to w oczywistej sprzeczności z jedną z podstawowych reguł wykładni prawa tj. lex superiora derogat legi inferiori. Powód podniósł, że przyjęcie domniemania zgodności z prawem każdego porozumienia wertykalnego, spełniającego przywołane powyżej wymogi, dotyczące wielkości udziału w rynku i braku klauzul niedozwolonych, oznacza bezwarunkowe przyzwolenie na zachowania przedsiębiorców, powodujące w praktyce anty konkurencyjne skutki rynkowe. Oznacza to, że niezależnie od negatywnych konsekwencji dla funkcjonowania rynku, wywołanych porozumieniem wertykalnym, pozwany nie będzie interweniował w celu przywrócenia konkurencji rynkowej. Prowadzi to, zdaniem powoda, do wniosku, że wobec dostawcy posiadającego 30% udział w rynku nie będą miały zastosowania jakiekolwiek ograniczenia wynikające z przepisów ustawy w zakresie swobody kształtowania warunków współpracy ze swoimi kontrahentami, o ile dostawca ten nie będzie stosował klauzul niedozwolonych w rozumieniu rozporządzenia.</xText> <xText>W ocenie powoda, stosując w przyszłości interpretację przepisów rozporządzenia przyjętą na potrzeby niniejszej sprawy, pozwany pozbawia się możliwości zapobiegania negatywnym zjawiskom rynkowym, ograniczając istotnie dopuszczalność podejmowania interwencji, poprzez zawężenie swoich kompetencji jedynie w odniesieniu do porozumień, których uczestnicy posiadają udział rynkowy przekraczający próg 30%.</xText> <xText>Zdaniem powoda, stosowanie w przyszłości interpretacji pozwanego przyjętej na potrzeby niniejszej sprawy, może rodzić daleko idące konsekwencje dla skutecznego przeciwdziałania negatywnym skutkom praktyk antykonkurencyjnych.</xText> <xText>Powód zarzucił pozwanemu także, że zastosowanie interpretacji przepisów rozporządzenia w niniejszej sprawie skutkowało zaniechaniem przez pozwanego zebrania i przeanalizowania materiału dowodowego w odniesieniu do negatywnych skutków, jakie Porozumienie wywoływało lub mogło wywołać na rynku właściwym. Powód wskazał, że w toku postępowania antymonopolowego przedłożył dowody świadczące o stosowaniu wobec zainteresowanego i <xAnon> (...)</xAnon> wyższych upustów niż upusty oferowane pozostałym dystrybutorom sprzętu elektronicznego powoda. Organ antymonopolowy miał wgląd w dokumenty świadczące, że w wykonaniu Porozumienia wobec <xAnon>(...)</xAnon>. Ponadto, jak twierdzi powód, w toku postępowania przedłożył również dowody na istnienie negatywnych skutków Porozumienia na rynku właściwym, w szczególności w postaci skarg konkurentów zainteresowanego i <xAnon> (...)</xAnon>. Z tych względów nie ulega wątpliwościom powoda, pozwany nie przeprowadził w niniejszej sprawie analizy rynkowej dlatego Decyzja został wydana z naruszeniem przepisu <xLexLink xArt="art. 77" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 77 kpa</xLexLink>.</xText> <xText>Pozwany w odpowiedzi na odwołanie podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko zawarte w zaskarżonej Decyzji, wniósł o oddalenie odwołania i o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.</xText> <xText>Zainteresowany w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.</xText> <xText>Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił, co następuje:</xText> <xText>Bezspornym jest, że powód zawarł z zainteresowanym umowę z dnia 29 grudnia 2000 r. „Porozumienie o współpracy” , która przewidywała, że przy dystrybucji sprzętu elektronicznego, przez okres 24 miesięcy, <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> będzie uzyskiwał upust w wysokości 18%, przy czym upust ten nie może być mniejszy niż 7% ponad najwyższy stosowany wobec innych pomiotów.</xText> <xText>Umowa przewidywała ponadto, że po upływie 24 miesięcy, przez następne 48 miesięcy, zainteresowanemu przysługiwać będzie upust w wysokości 15% ceny hurtowej, nie mniej niż 5,5% ponad najwyższy upust stosowany wobec pozostałych hurtowników</xText> <xText>W przypadku sprzętu artykułów gospodarstwa domowego, upust miał wynosić przez cały okres obowiązywania umowy w wysokości 24% oraz dodatkowo 6%, obliczane w oparciu o obroty osiągnięte przez punkt sprzedaży detalicznej.</xText> <xText>Umowa powyższa była zmieniana, przy czym, Aneksem z dnia 5 stycznia 2004 r. przyznano <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> upust na sprzęt elektroniczny w wysokości 20% ceny hurtowej, nie mniejszy niż 7% ponad najwyższy upust przyznany innym hurtownikom.</xText> <xText>Bezsporne pomiędzy tronami jest również, że powód posiada na rynkach hurtowego obrotu sprzętem elektronicznym i hurtowego obrotu sprzętem gospodarstwa domowego udział nie przekraczający 30% (szczegółowe wielkości objęte ograniczeniem prawa wglądu do materiału dowodowego – Postanowienie</xText> <xText>Prezesa UOKiK z 23.01.2006 r. - t- VII - k -9 i 10). Udział ten w 2005 r. zmalał w stosunku do 2004 r.</xText> <xText>W tym stanie faktycznym Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:</xText> <xText>Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. W pierwszym rzędzie, należy uznać, że powód nie posiada materialnej czynnej legitymacji procesowej, gdyż w świetle treści zaskarżonej Decyzji nie posiada on prawa podmiotowego ani interesu prawnego w wyeliminowaniu jej z obrotu prawnego. Skoro bowiem powód, we wniosku o wszczęcie postępowania antymonopolowego, wnosił o uznanie za praktykę ograniczającą konkurencję na krajowym rynku hurtowego obrotu sprzętem elektronicznym i naruszającą zakaz zawarcie przez niego, zainteresowanego oraz <xAnon> (...)</xAnon> porozumienia wertykalnego, polegającego na przyznaniu zainteresowanemu i <xAnon> (...)</xAnon> korzystniejszych warunków handlowych od warunków przyznanych pozostałym dystrybutorom powoda, co spowodowało pogorszenie warunków konkurencji dla dystrybutorów nie objętych Porozumieniem oraz o odstąpienie od nałożenia na niego kary pieniężnej, to umorzenie postępowania jest rozstrzygnięciem korzystniejszym od wnioskowanego. Nie tylko bowiem nie nakłada kary, ale nie uznaje działania powoda za niedozwolona praktykę. Równocześnie rozstrzygnięcie to rozwiewa wątpliwość prawną co do dopuszczalności zawarcia przedmiotowego porozumienia.</xText> <xText>Bez znaczenia, zdaniem Sądu, jest fakt, że uznanie zawartej umowy za niedozwolone porozumienie pozwalałoby powodowi uchylić się od skutków zawartej umowy. Uczestnik zakazanego porozumienia ma interes prawny wydaniu decyzji, o której mowa w <xLexLink xArt="art. 9" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 9 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (t. jedn. Dz. U. Nr 244 z 2005, poz. 2080), tylko w zakresie odstąpienia od wymierzenia kary lub jej obniżenia. Należy bowiem mieć na względzie, że stosownie do <xLexLink xArt="art. 1" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink>, celem postępowania antymonopolowego jest ochrona interesu publicznego a nie strony konkretnej umowy. Niezależnie od powyższego, zważyć należało, że podniesione w odwołaniu zarzuty są bezzasadne. Przepis <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 7 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> zawiera wyraźną delegacje dla Rady Ministrów do wyłączenia w drodze rozporządzenia, do wyłączenia spod zakazu, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 5</xLexLink>, porozumienia, które przyczyniają się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego, zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających stąd korzyści. Delegacja ta, a w konsekwencji i wydane na jego podstawie rozporządzenie, nie obejmuje przypadków, gdy porozumienia nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczenia, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów lub stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów. Wbrew twierdzeniom powoda, <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">art. 7 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> daje możliwość wyłączeń indywidualnych zakresu wyłączenia grupowego zawartego w rozporządzeniu Rady Ministrów.</xText> <xText>Zdaniem Sądu, nie budzi wątpliwości, że przedmiotowe Porozumienie zostało zawarte między przedsiębiorcami, działającymi na różnych szczeblach obrotu, których celem jest zakup, sprzedaż lub odsprzedaż towarów, a zatem jest to porozumienie wertykalne w rozumieniu <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 1" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">§ 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink>. Porozumienie takie, stosownie do § 3 rozporządzenia RM, podlega wyłączeniu spod zakazu zawartego w art. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, o ile spełnione są warunki określone w §§ 5-7 rozporządzenia RM. W przedmiotowej sprawie, spełniony jest w szczególności warunek określony w § 5 ust. 1 rozporządzenia RM, gdyż udział dostawcy i grupy kapitałowej, do której należy dostawca, w oby rynkach właściwych sprzedaży towarów objętych porozumieniem nie przekracza 30%. Przedmiotowe Porozumienie nie ma na celu ani nie wywołuje skutków o których mowa w § 9 i §10 rozporządzenia RM, a równocześnie mieści się w zakresie określonym § 8 tego rozporządzenia. W konsekwencji, należy podzielić stanowisko Prezesa UOKiK, że przedmiotowa umowa stron podlega wyłączeniu spod zakazu zawartego w art. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów na podstawie <xLexLink xArt="§ 3" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">§ 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink>.</xText> <xText>Zarzuty naruszenia art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy ochronie konkurencji i konsumentów i <xLexLink xArt="§ 8;§ 9;§ 10" xIsapId="WDU20021421189" xTitle="Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 142, poz. 1189">§ 8, § 9 oraz § 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 roku w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję</xLexLink> należy uznać za bezzasadne.</xText> <xText>Zwrócić należy tez uwagę, że stosownie do art. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, przepisy tej ustawy maja zastosowanie, gdy zachodzi potrzeba ochrony interesów przedsiębiorców i konsumentów <xUx>w interesie publicznym</xUx>. Ingerencja Prezesa UOKiK ograniczona jest zatem do sytuacji, gdy interesy przedsiębiorców i konsumentów nie mogą być chronione mechanizmami rynkowymi. Rolą ustawy nie jest bowiem zastępowanie mechanizmów rynkowych. Ta zasada znajduje rozwinięcie w przepisach art. 5-8 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. W szczególności, zakazy określone w art. 5 i 8 ustawy, mają stosowanie kiedy udział w rynku przedsiębiorcy (przedsiębiorców) jest odpowiednio duży, a więc gdy mechanizm wolnej konkurencji wobec określonego zachowania, przestaje być skuteczny. Taki też charakter mają wyłączenia dokonywane w rozporządzeniach wydawanych na podstawie art. 7 ustawy.</xText> <xText>Za bezzasadny należało także uznać zarzut naruszenia <xLexLink xArt="art. 77" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 77 kpa</xLexLink> poprzez niedostateczne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy w zakresie negatywnych skutków Porozumienia na rynku właściwym. Cel i istota wyłączenia grupowego wynika z domniemania, że porozumienia wertykalne mogą poprawiać efektywność gospodarczą w ramach łańcucha produkcji lub dystrybucji przez ułatwienie lepszej koordynacji miedzy przedsiębiorstwami uczestniczącymi, a w szczególności mogą one prowadzić do obniżenia kosztów transakcji i dystrybucji stron porozumienia i do optymalizacji ich poziomów sprzedaży i inwestycji. A ponadto, że prawdopodobieństwo, że takie wzmacniające efektywność skutki przeważa skutki antykonkurencyjne spowodowane ograniczeniami zawartymi w porozumieniach wertykalnych, zależy od stopnia pozycji rynkowej zaangażowanych przedsiębiorstw i od stopnia, do jakiego te przedsiębiorstwa konkurują z innymi dostawcami towarów lub usług uważanych przez kupującego za wzajemnie zamienne lub substytucyjne z uwagi na ich cechy, ceny i zamierzone przeznaczenie (vide teza 6 i 7 Rozporządzenia Komisji (WE) NR 2790/1999 z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych). Oznacza to, że także polski ustawodawca zakłada z góry istnienie negatywnych skutków określonych porozumień na rynku właściwym, jednak są one kompensowane wymienionymi wyżej korzyściami. W przypadku, gdy dla konkretnego przedsiębiorcy lub konsumenta, negatywne skutki przekraczają korzyści, to ma on możliwość zmiany kontrahenta. Rozważanie zatem negatywnych skutków Porozumienia dla poszczególnych przedsiębiorców działających na rynku właściwym było bezprzedmiotowe.</xText> <xText>Z tych względów odwołanie należało oddalić jako bezzasadne (<xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.479</xLexLink><xSUPx>3la</xSUPx><xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 k.p.c.</xLexLink>).</xText> <xText>O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sporu, zasądzając na rzecz pozwanego i zainteresowanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (<xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art.98 k.p.c.</xLexLink>).</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bogdan Gierzyński

Iwona Lubańska

asystent sędziego Adam Zaborski

Iwona Lubańska

Sygn. akt XVII AmA 109/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 marca 2007r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński Protokolant: asystent sędziego Adam Zaborski po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2007r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania(...) Sp. z o.o.wW.przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z udziałem zainteresowanegoPrzedsiębiorstwa Handlowo-Produkcyjnego (...) Sp. z o.o.wW.o ochronę konkurencji na skutek odwołania(...) Sp. z o.o.wW.od Decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 1 sierpnia 2006 roku Nr DOK 87/06 1 Oddala odwołanie. 2 Zasądza od(...) Sp. z o.o.wW.na rzecz Skarbu Państwa — Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. 3 Zasądza od(...) Sp. z o.o.wW.na rzeczPrzedsiębiorstwa Handlowo- Produkcyjnego (...) Sp. z o.o.wW.kwotę 360 zl (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. SSO Bogdan Gierzyński XVII AmA 109/06 UZASADNIENIE Decyzją Nr DOK — 87/2006 z dnia 1 sierpnia 2006 roku pozwany - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów umorzył postępowanie antymonopolowe,, w sprawie stosowania przez powoda- (...) Sp. z o.o.z siedzibą wW.oraz zainteresowanego -Przedsiębiorstwo Handlowo- Produkcyjne (...) Sp. z o.o.z siedzibą wW.praktyk ograniczających konkurencję na krajowych rynkach: - hurtowego obrotu sprzętem elektronicznym, hurtowego obrotu sprzętem gospodarstwa domowego, poprzez zawarcie porozumienia, polegającego na przyznaniu zainteresowanemu przez powoda upustów wyższych niż przyznane pozostałym jego kontrahentom, pomimo braku obiektywnych przesłanek uzasadniających korzystniejsze traktowanie tego dystrybutora. Od powyższej Decyzji odwołanie złożył powód domagając się uwzględnienia odwołania i zmiany w całości zaskarżonej Decyzji poprzez stwierdzenie, że: - uznaje się za ograniczającą konkurencję na krajowym rynku hurtowego obrotu sprzętem elektronicznym i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt. 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, praktykę polegającą na zawarciu przez powoda, zainteresowanego oraz(...)porozumienia wertykalnego, polegającego na przyznaniu zainteresowanemu i(...)korzystniejszych warunków handlowych od warunków przyznanych pozostałym dystrybutorom powoda, co spowodowało pogorszenie warunków konkurencji dla dystrybutorów nie objętych Porozumieniem, powyższa praktyka została zaprzestana w dniu 19 sierpnia 2005 roku. Powód wniósł ponadto o odstąpienie od nałożenia na niego kary pieniężnej względnie o uchylenie Decyzji oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego, według norm przepisanych. Zaskarżonej Decyzji powód zarzucił, że została wydana z naruszeniem: art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy ochronie konkurencji i konsumentów poprzez błędne ustalenie, że powód, zainteresowany oraz(...) Sp. z o.o.z siedzibą wW.nie zawarły porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku hurtowego obrotu sprzętem elektronicznym, polegającego na przyznaniu przez powoda zainteresowanemu i(...)korzystniejszych warunków handlowych od pozostałych dystrybutorów powoda, powodując pogorszenie warunków konkurencji dla dystrybutorów nie objętych porozumieniem; a przepisów§ 8, § 9 oraz § 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 roku w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencjępoprzez błędne zastosowanie powyższych przepisów skutkujące uznaniem, że porozumienie pomiędzyspółkami (...),(...)oraz(...)jest na mocy rozporządzenia wyłączone spod zakazu, o którym mowa w art. 5 ustawy, co doprowadziło do umorzenia postępowania antymonopolowego w niniejszej sprawie; b art. 77 kpapoprzez niedostateczne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy. W uzasadnieniu powód podniósł, że w toku postępowania antymonopolowego przedłożył dowody wskazujące, że Porozumienie mogło mieć charakter ograniczający konkurencję na rynku właściwym sprzedaży hurtowej sprzętu elektronicznego, w szczególności przedstawił korespondencję od dystrybutorów sprzętu elektronicznegoP., nie objętych Porozumieniem, zawierającą skargi dotyczące polityki cenowej(...)oraz(...). Jak wskazał powód, z powyższej dokumentacji jasno wynikało, że przyznanie zainteresowanemu oraz(...)korzystniejszych warunków handlowych w sposób oczywisty utrudniało sytuację ich konkurentów na rynku. Powód zwraca uwagę na brzmienie przepisów dotyczących wyłączenia porozumień wertykalnych spod zakazu zawierania porozumień ograniczających konkurencję, przewidzianego w art. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. W ocenie powoda, zarówno ustawa, jak i rozporządzenie nie zawierają normy prawnej stanowiącej podstawę do przyjęcia, że porozumienia korzystają z domniemania zgodności z prawem. Powód jest zdania, że brzmienie przepisu art. 7 ustawy nie uprawnia do zajęcia stanowiska, że rozporządzenie zawiera z jednej strony zamknięty katalog klauzul niedozwolonych, z drugiej zaś - otwarty katalog klauzul dozwolonych. Wykładnia przywołanego przepisu oraz pozostałych przepisów ustawy nie daje zarazem podstaw do stwierdzenia, że Ustawa przyjmuje domniemanie zgodności z prawem antykonkurencyjnych klauzul, naruszających zakaz przewidziany w art. 5 ustawy, które nie zostały ujęte w katalogu klauzul dozwolonych przewidzianych w § 8 rozporządzenia lub w katalogu klauzul niedozwolonych przewidzianych w § 9 i § 10 rozporządzenia. W ocenie powoda, domniemania zgodności z prawem powyższych klauzul nie można wywodzić również z przepisów rozporządzenia. Powód podniósł, że wykładnia przepisów rozporządzenia, analizowanych w świetle art. 7 ustawy, wskazuje, że na gruncie polskich przepisów antymonopolowych, nie ma podstaw do przyjęcia, że przepisy te wprowadzają domniemanie zgodności z prawem klauzul, które nie zostały ujęte w katalogu klauzul niedozwolonych, przywidzianym w rozporządzeniu. W opinii powoda, już ta okoliczność wyklucza poprawność wykładni przyjętej przez pozwanego na potrzeby niniejszej sprawy, zakładającej istnienie otwartego katalogu klauzul dozwolonych oraz, w konsekwencji, domniemanie zgodności wszystkich klauzul antykonkurencyjnych, o ile nie są one ujęte w § 9 i § 10 rozporządzenia. Powód jest zdania, że jeżeli określona klauzula, do której nie odwołuje się w sposób bezpośredni rozporządzenie prowadzi do negatywnych, antykonkurencyjnych skutków na rynku właściwym, okoliczność ta powinna stanowić podstawę do dokonania jej indywidualnej oceną z punktu widzenia jej zgodności z przepisem art. 5 ustawy. Powód podał, że odmiennie niż rozporządzenie Wspólnotowe, rozporządzenie Rady Ministrów nie przewiduje procedury cofnięcia wyłączenia spod ustawowego zakazu stosowania klauzul antykonkurencyjnych. Zaakceptowanie natomiast wykładni przepisów rozporządzenia dokonanej przez pozwanego oznaczałoby przyjęcie, że przedsiębiorcy posiadający udziały rynkowe nie przekraczające określonych tam progów udziału w rynku, mogą wprowadzać w zawieranych porozumieniach wertykalnych jakiekolwiek klauzule o charakterze antykonkurencyjnym. Oznacza to jednocześnie, zdaniem powoda, iż niezależnie od negatywnych skutków na rynku, które mogą się pojawić w związku ze stosowaniem powyższych klauzul, nie będzie można antycypować żadnych działań Prezesa Urzędu zmierzających do przywrócenia konkurencji na rynku. W opinii powoda, przyjmując interpretację przepisów rozporządzenia dokonaną przez pozwanego należałoby uznać, iż o ile wymóg dotyczący udziału rynkowego jest spełniony, dostawca produktów może dowolnie ustalać swoją politykę rabatową, nienależenie od ograniczeń przewidzianych w ustawie. Oznacza to, że udzielane przez dostawcę na rzecz dystrybutorów upusty i rabaty nie muszą odwoływać się do obiektywnych kryteriów, a dostawca nie jest zobligowany do przekazywania swoim dystrybutorom uzasadnienia dla udzielenia określonego rabatu. Powód podkreślił, że zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy niektóre z praktyk ograniczających konkurencję nigdy nie podlegają wyłączeniu spod zakazu, o którym mowa w art. 5 ustawy, niezależnie od udziałów rynkowych stron porozumienia. Przyjęcie takiego rozwiązania na gruncie Ustawy wynikało z przekonania, że powyższe praktyki skutkują tak istotnym naruszeniem reguł konkurencji, iż powinny być bezwzględnie zakazane, nawet jeżeli udział rynkowy stron porozumienia jest bagatelny. Powód wskazał także, że katalog powyższych klauzul określonych w ustawie nie jest tożsamy z katalogiem klauzul niedozwolonych, o których mówi rozporządzenie. Zaakceptowanie zatem interpretacji Prezesa UOKiK dotyczącej przepisów rozporządzenia oznaczałoby sankcjonowanie sytuacji, w której klauzule, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 -3 i 7 ustawy, bezwzględnie zakazane przez art. 6 ust. 2 ustawy, podlegałby wyłączeniu spod zakazu na podstawie rozporządzenia. W ocenie powoda, zaakceptowanie interpretacji, stanowiącej podstawę zaskarżonej Decyzji, implikowałoby nadrzędność przepisów rozporządzenia, będącego aktem prawnym niższej rangi niż ustawa, nad przepisami ustawy. Pozostawałoby to w oczywistej sprzeczności z jedną z podstawowych reguł wykładni prawa tj. lex superiora derogat legi inferiori. Powód podniósł, że przyjęcie domniemania zgodności z prawem każdego porozumienia wertykalnego, spełniającego przywołane powyżej wymogi, dotyczące wielkości udziału w rynku i braku klauzul niedozwolonych, oznacza bezwarunkowe przyzwolenie na zachowania przedsiębiorców, powodujące w praktyce anty konkurencyjne skutki rynkowe. Oznacza to, że niezależnie od negatywnych konsekwencji dla funkcjonowania rynku, wywołanych porozumieniem wertykalnym, pozwany nie będzie interweniował w celu przywrócenia konkurencji rynkowej. Prowadzi to, zdaniem powoda, do wniosku, że wobec dostawcy posiadającego 30% udział w rynku nie będą miały zastosowania jakiekolwiek ograniczenia wynikające z przepisów ustawy w zakresie swobody kształtowania warunków współpracy ze swoimi kontrahentami, o ile dostawca ten nie będzie stosował klauzul niedozwolonych w rozumieniu rozporządzenia. W ocenie powoda, stosując w przyszłości interpretację przepisów rozporządzenia przyjętą na potrzeby niniejszej sprawy, pozwany pozbawia się możliwości zapobiegania negatywnym zjawiskom rynkowym, ograniczając istotnie dopuszczalność podejmowania interwencji, poprzez zawężenie swoich kompetencji jedynie w odniesieniu do porozumień, których uczestnicy posiadają udział rynkowy przekraczający próg 30%. Zdaniem powoda, stosowanie w przyszłości interpretacji pozwanego przyjętej na potrzeby niniejszej sprawy, może rodzić daleko idące konsekwencje dla skutecznego przeciwdziałania negatywnym skutkom praktyk antykonkurencyjnych. Powód zarzucił pozwanemu także, że zastosowanie interpretacji przepisów rozporządzenia w niniejszej sprawie skutkowało zaniechaniem przez pozwanego zebrania i przeanalizowania materiału dowodowego w odniesieniu do negatywnych skutków, jakie Porozumienie wywoływało lub mogło wywołać na rynku właściwym. Powód wskazał, że w toku postępowania antymonopolowego przedłożył dowody świadczące o stosowaniu wobec zainteresowanego i(...)wyższych upustów niż upusty oferowane pozostałym dystrybutorom sprzętu elektronicznego powoda. Organ antymonopolowy miał wgląd w dokumenty świadczące, że w wykonaniu Porozumienia wobec(...). Ponadto, jak twierdzi powód, w toku postępowania przedłożył również dowody na istnienie negatywnych skutków Porozumienia na rynku właściwym, w szczególności w postaci skarg konkurentów zainteresowanego i(...). Z tych względów nie ulega wątpliwościom powoda, pozwany nie przeprowadził w niniejszej sprawie analizy rynkowej dlatego Decyzja został wydana z naruszeniem przepisuart. 77 kpa. Pozwany w odpowiedzi na odwołanie podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko zawarte w zaskarżonej Decyzji, wniósł o oddalenie odwołania i o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Zainteresowany w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił, co następuje: Bezspornym jest, że powód zawarł z zainteresowanym umowę z dnia 29 grudnia 2000 r. „Porozumienie o współpracy” , która przewidywała, że przy dystrybucji sprzętu elektronicznego, przez okres 24 miesięcy,(...) Sp. z o.o.będzie uzyskiwał upust w wysokości 18%, przy czym upust ten nie może być mniejszy niż 7% ponad najwyższy stosowany wobec innych pomiotów. Umowa przewidywała ponadto, że po upływie 24 miesięcy, przez następne 48 miesięcy, zainteresowanemu przysługiwać będzie upust w wysokości 15% ceny hurtowej, nie mniej niż 5,5% ponad najwyższy upust stosowany wobec pozostałych hurtowników W przypadku sprzętu artykułów gospodarstwa domowego, upust miał wynosić przez cały okres obowiązywania umowy w wysokości 24% oraz dodatkowo 6%, obliczane w oparciu o obroty osiągnięte przez punkt sprzedaży detalicznej. Umowa powyższa była zmieniana, przy czym, Aneksem z dnia 5 stycznia 2004 r. przyznano(...) Sp. z o.o.upust na sprzęt elektroniczny w wysokości 20% ceny hurtowej, nie mniejszy niż 7% ponad najwyższy upust przyznany innym hurtownikom. Bezsporne pomiędzy tronami jest również, że powód posiada na rynkach hurtowego obrotu sprzętem elektronicznym i hurtowego obrotu sprzętem gospodarstwa domowego udział nie przekraczający 30% (szczegółowe wielkości objęte ograniczeniem prawa wglądu do materiału dowodowego – Postanowienie Prezesa UOKiK z 23.01.2006 r. - t- VII - k -9 i 10). Udział ten w 2005 r. zmalał w stosunku do 2004 r. W tym stanie faktycznym Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. W pierwszym rzędzie, należy uznać, że powód nie posiada materialnej czynnej legitymacji procesowej, gdyż w świetle treści zaskarżonej Decyzji nie posiada on prawa podmiotowego ani interesu prawnego w wyeliminowaniu jej z obrotu prawnego. Skoro bowiem powód, we wniosku o wszczęcie postępowania antymonopolowego, wnosił o uznanie za praktykę ograniczającą konkurencję na krajowym rynku hurtowego obrotu sprzętem elektronicznym i naruszającą zakaz zawarcie przez niego, zainteresowanego oraz(...)porozumienia wertykalnego, polegającego na przyznaniu zainteresowanemu i(...)korzystniejszych warunków handlowych od warunków przyznanych pozostałym dystrybutorom powoda, co spowodowało pogorszenie warunków konkurencji dla dystrybutorów nie objętych Porozumieniem oraz o odstąpienie od nałożenia na niego kary pieniężnej, to umorzenie postępowania jest rozstrzygnięciem korzystniejszym od wnioskowanego. Nie tylko bowiem nie nakłada kary, ale nie uznaje działania powoda za niedozwolona praktykę. Równocześnie rozstrzygnięcie to rozwiewa wątpliwość prawną co do dopuszczalności zawarcia przedmiotowego porozumienia. Bez znaczenia, zdaniem Sądu, jest fakt, że uznanie zawartej umowy za niedozwolone porozumienie pozwalałoby powodowi uchylić się od skutków zawartej umowy. Uczestnik zakazanego porozumienia ma interes prawny wydaniu decyzji, o której mowa wart. 9 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(t. jedn. Dz. U. Nr 244 z 2005, poz. 2080), tylko w zakresie odstąpienia od wymierzenia kary lub jej obniżenia. Należy bowiem mieć na względzie, że stosownie doart. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, celem postępowania antymonopolowego jest ochrona interesu publicznego a nie strony konkretnej umowy. Niezależnie od powyższego, zważyć należało, że podniesione w odwołaniu zarzuty są bezzasadne. Przepisart. 7 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentówzawiera wyraźną delegacje dla Rady Ministrów do wyłączenia w drodze rozporządzenia, do wyłączenia spod zakazu, o którym mowa wart. 5, porozumienia, które przyczyniają się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego, zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających stąd korzyści. Delegacja ta, a w konsekwencji i wydane na jego podstawie rozporządzenie, nie obejmuje przypadków, gdy porozumienia nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczenia, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów lub stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów. Wbrew twierdzeniom powoda,art. 7 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentówdaje możliwość wyłączeń indywidualnych zakresu wyłączenia grupowego zawartego w rozporządzeniu Rady Ministrów. Zdaniem Sądu, nie budzi wątpliwości, że przedmiotowe Porozumienie zostało zawarte między przedsiębiorcami, działającymi na różnych szczeblach obrotu, których celem jest zakup, sprzedaż lub odsprzedaż towarów, a zatem jest to porozumienie wertykalne w rozumieniu§ 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Porozumienie takie, stosownie do § 3 rozporządzenia RM, podlega wyłączeniu spod zakazu zawartego w art. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, o ile spełnione są warunki określone w §§ 5-7 rozporządzenia RM. W przedmiotowej sprawie, spełniony jest w szczególności warunek określony w § 5 ust. 1 rozporządzenia RM, gdyż udział dostawcy i grupy kapitałowej, do której należy dostawca, w oby rynkach właściwych sprzedaży towarów objętych porozumieniem nie przekracza 30%. Przedmiotowe Porozumienie nie ma na celu ani nie wywołuje skutków o których mowa w § 9 i §10 rozporządzenia RM, a równocześnie mieści się w zakresie określonym § 8 tego rozporządzenia. W konsekwencji, należy podzielić stanowisko Prezesa UOKiK, że przedmiotowa umowa stron podlega wyłączeniu spod zakazu zawartego w art. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów na podstawie§ 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Zarzuty naruszenia art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy ochronie konkurencji i konsumentów i§ 8, § 9 oraz § 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 roku w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencjęnależy uznać za bezzasadne. Zwrócić należy tez uwagę, że stosownie do art. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, przepisy tej ustawy maja zastosowanie, gdy zachodzi potrzeba ochrony interesów przedsiębiorców i konsumentóww interesie publicznym. Ingerencja Prezesa UOKiK ograniczona jest zatem do sytuacji, gdy interesy przedsiębiorców i konsumentów nie mogą być chronione mechanizmami rynkowymi. Rolą ustawy nie jest bowiem zastępowanie mechanizmów rynkowych. Ta zasada znajduje rozwinięcie w przepisach art. 5-8 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. W szczególności, zakazy określone w art. 5 i 8 ustawy, mają stosowanie kiedy udział w rynku przedsiębiorcy (przedsiębiorców) jest odpowiednio duży, a więc gdy mechanizm wolnej konkurencji wobec określonego zachowania, przestaje być skuteczny. Taki też charakter mają wyłączenia dokonywane w rozporządzeniach wydawanych na podstawie art. 7 ustawy. Za bezzasadny należało także uznać zarzut naruszeniaart. 77 kpapoprzez niedostateczne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy w zakresie negatywnych skutków Porozumienia na rynku właściwym. Cel i istota wyłączenia grupowego wynika z domniemania, że porozumienia wertykalne mogą poprawiać efektywność gospodarczą w ramach łańcucha produkcji lub dystrybucji przez ułatwienie lepszej koordynacji miedzy przedsiębiorstwami uczestniczącymi, a w szczególności mogą one prowadzić do obniżenia kosztów transakcji i dystrybucji stron porozumienia i do optymalizacji ich poziomów sprzedaży i inwestycji. A ponadto, że prawdopodobieństwo, że takie wzmacniające efektywność skutki przeważa skutki antykonkurencyjne spowodowane ograniczeniami zawartymi w porozumieniach wertykalnych, zależy od stopnia pozycji rynkowej zaangażowanych przedsiębiorstw i od stopnia, do jakiego te przedsiębiorstwa konkurują z innymi dostawcami towarów lub usług uważanych przez kupującego za wzajemnie zamienne lub substytucyjne z uwagi na ich cechy, ceny i zamierzone przeznaczenie (vide teza 6 i 7 Rozporządzenia Komisji (WE) NR 2790/1999 z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych). Oznacza to, że także polski ustawodawca zakłada z góry istnienie negatywnych skutków określonych porozumień na rynku właściwym, jednak są one kompensowane wymienionymi wyżej korzyściami. W przypadku, gdy dla konkretnego przedsiębiorcy lub konsumenta, negatywne skutki przekraczają korzyści, to ma on możliwość zmiany kontrahenta. Rozważanie zatem negatywnych skutków Porozumienia dla poszczególnych przedsiębiorców działających na rynku właściwym było bezprzedmiotowe. Z tych względów odwołanie należało oddalić jako bezzasadne (art.4793la§ 1 k.p.c.). O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sporu, zasądzając na rzecz pozwanego i zainteresowanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (art.98 k.p.c.).

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151000000000503_I_ACa_001397_2006_Uz_2007-03-06_001

I ACa 1397/06

2007-03-06 01:00:00.0 CET

2013-09-13 03:01:02.0 CEST

2017-04-26 17:23:12.0 CEST

15100000

503

DECISION, REASON

Sygn. akt I ACa 1397/06 POSTANOWIENIE Dnia 6 marca 2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku Wydział I Cywilny w składzie następującym Przewodniczący: SSA Roman Kowalkowski Sędziowie: SA Teresa Sobolewska SA Monika Koba (spr) po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2007 r. w Gdańsku na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa (...) przeciwko Skarbowi Państwa - Aresztowi Śledczemu w (...) o zapłatę na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 10 sierpnia 2006 r. sygn. akt I C 100/06 postanaw

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolNmbr="001397" xVolType="15/100000/0000503/ACa" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Karolina Najda" xPublisher="knajda" xEditor="knajda" xToPage="1" xLang="PL" xYear="2006" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Karolina Najda"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 1397/06</xText> <xText/> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 6 marca 2007 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku Wydział I Cywilny w składzie następującym</xText> <xText/> <xText>Przewodniczący: SSA Roman Kowalkowski</xText> <xText>Sędziowie: SA Teresa Sobolewska</xText> <xText>SA Monika Koba (spr)</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2007 r. w Gdańsku</xText> <xText>na posiedzeniu niejawnym</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>przeciwko Skarbowi Państwa - Aresztowi Śledczemu w <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu</xText> <xText>z dnia 10 sierpnia 2006 r. sygn. akt I C 100/06</xText> <xText xALIGNx="center">postanawia:</xText> <xText xALIGNx="center">odrzucić apelację</xText> <xText/> <xText>Na oryginale właściwe podpisy</xText> <xText xALIGNx="left">Sygn. akt I ACa 1397/06</xText> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wobec wydania przez Sąd Okręgowy wyroku 10 sierpnia 2006 r. zgodnie z art. 149 ust, 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach .sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167 poz. 1398) do apelacji wniesionej przez powoda stosuje się regulacje nowej ustawy (por, postanowienie SN z 19 lipca 2006 r. I Cz 34/06, postanowienie SN z 13 października 2006 r. III Cz 55/06, postanowienie SN z 9 października 2006 r. II Pz 39/06, postanowienie SN z 25 października 2006 r. III CZP 76/06).</xText> <xText>Postanowieniem z 2 czerwca 2005 r. (k. 11) powód został zwolniony od kosztów sądowych w całości, powinien jednak zgodnie z art. 14 ust. 2 w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28.07.2005 r. (Dz.U. Nr 167, poz. 1398) uiścić od apelacji opłatę podstawową stanowiącą minimalną opłatę, którą zobligowana jest uiścić strona od pisma podlegającego opłacie.</xText> <xText>Mając na uwadze, iż apelacja wniesiona została przez profesjonalnego pełnomocnika reprezentującego powoda powinna być ona stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 130;art. 130 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 130 §3 kpc</xLexLink> opłacona bez wezwania w terminie otwartym do jej wniesienia, co nie nastąpiło a co objęte jest sankcją odrzucenia apelacji. Nie może być przy tym wątpliwości, iż opłata podstawowa jest opłatą w wysokości stałej w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 130(2);art. 130(2) § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 130<xSUPx>2</xSUPx>§3 kpc</xLexLink> (por. uchwała SN z 1 listopada 2006 r, III CZP 109/06, uchwała SN z 10 stycznia 2007 r. III CZP 134/06), a jej nieuiszczenie bez wezwania skutkuje koniecznością odrzucenia wniesionego środka zaskarżenia (por. postanowienie SN z 30 maja 2006 r. I CZ 23/06, postanowienie SN z 11 lipca 2006 I CSK 146/06, postanowienie SN z 26 lipca 2006 r. IV CZ 59/06, postanowienie SN z 8 sierpnia 2006 r. I CSK 170/06), W tym stanie rzeczy na podstawie <xLexLink xArt="art. 373" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 373 kpc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 130(3);art. 130(3) § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 130<xSUPx>3</xSUPx>§3 kpc</xLexLink> apelację powoda należało odrzucić.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Roman Kowalkowski

Karolina Najda

Karolina Najda

Sygn. akt I ACa 1397/06 POSTANOWIENIE Dnia 6 marca 2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku Wydział I Cywilny w składzie następującym Przewodniczący: SSA Roman Kowalkowski Sędziowie: SA Teresa Sobolewska SA Monika Koba (spr) po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2007 r. w Gdańsku na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa(...) przeciwko Skarbowi Państwa - Aresztowi Śledczemu w(...) o zapłatę na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 10 sierpnia 2006 r. sygn. akt I C 100/06 postanawia: odrzucić apelację Na oryginale właściwe podpisy Sygn. akt I ACa 1397/06 UZASADNIENIE Wobec wydania przez Sąd Okręgowy wyroku 10 sierpnia 2006 r. zgodnie z art. 149 ust, 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach .sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167 poz. 1398) do apelacji wniesionej przez powoda stosuje się regulacje nowej ustawy (por, postanowienie SN z 19 lipca 2006 r. I Cz 34/06, postanowienie SN z 13 października 2006 r. III Cz 55/06, postanowienie SN z 9 października 2006 r. II Pz 39/06, postanowienie SN z 25 października 2006 r. III CZP 76/06). Postanowieniem z 2 czerwca 2005 r. (k. 11) powód został zwolniony od kosztów sądowych w całości, powinien jednak zgodnie z art. 14 ust. 2 w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28.07.2005 r. (Dz.U. Nr 167, poz. 1398) uiścić od apelacji opłatę podstawową stanowiącą minimalną opłatę, którą zobligowana jest uiścić strona od pisma podlegającego opłacie. Mając na uwadze, iż apelacja wniesiona została przez profesjonalnego pełnomocnika reprezentującego powoda powinna być ona stosownie do treściart. 130 §3 kpcopłacona bez wezwania w terminie otwartym do jej wniesienia, co nie nastąpiło a co objęte jest sankcją odrzucenia apelacji. Nie może być przy tym wątpliwości, iż opłata podstawowa jest opłatą w wysokości stałej w rozumieniuart. 1302§3 kpc(por. uchwała SN z 1 listopada 2006 r, III CZP 109/06, uchwała SN z 10 stycznia 2007 r. III CZP 134/06), a jej nieuiszczenie bez wezwania skutkuje koniecznością odrzucenia wniesionego środka zaskarżenia (por. postanowienie SN z 30 maja 2006 r. I CZ 23/06, postanowienie SN z 11 lipca 2006 I CSK 146/06, postanowienie SN z 26 lipca 2006 r. IV CZ 59/06, postanowienie SN z 8 sierpnia 2006 r. I CSK 170/06), W tym stanie rzeczy na podstawieart. 373 kpcw zw. zart. 1303§3 kpcapelację powoda należało odrzucić.

15/100000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKa_000033_2007_Uz_2007-03-08_001

II AKa 33/07

2007-03-08 01:00:00.0 CET

2015-03-20 19:15:03.0 CET

2015-03-13 06:36:50.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 33/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 marca 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Marek Charuza SSA Helena Kubaty (spr.) SSO del. Michał Marzec Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2007 r. sprawy 1 R. M. ur. (...) w K. syna J. i G. , 2 T. W. ur. (...) w K. syna J. i E. , oskarżonych z art. 197 §3 kk i inne na skutek apelacji prokurato

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2007" xLang="PL" xToPage="5" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000033"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 33/07</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 8 marca 2007 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Charuza</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Helena Kubaty (spr.)</xText> <xText>SSO del. Michał Marzec</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sylwia Radzikowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2007 r. sprawy</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText><xBx><xAnon>R. M.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon></xText> </xUnit> <xText>syna <xAnon>J.</xAnon> i <xAnon>G.</xAnon>,</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText><xBx><xAnon>T. W.</xAnon></xBx><xAnon>ur. (...)</xAnon>w <xAnon>K.</xAnon></xText> </xUnit> <xText>syna <xAnon>J.</xAnon> i <xAnon>E.</xAnon>,</xText> <xText>oskarżonych z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 §3 kk</xLexLink> i inne</xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 13 września 2006 r. sygn. akt. V K 225/05</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, a wydatkami związanymi z postępowaniem odwoławczym obciąża Skarb Państwa,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adw. <xAnon>I. K.</xAnon>– Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon>kwotę 732 (siedemset trzydzieści dwa, w tym 22% VAT) złote tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu <xAnon>T. W.</xAnon>z urzędu w postępowaniu odwoławczym.</xText> </xUnit> <xText>Sygn. akt II AKa 33/07</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem z dnia 13 września 2006 roku sygn. V K 225/05 Sąd Okręgowy w Katowicach uznał oskarżonego <xAnon>R. M.</xAnon>za winnego popełnienia przestępstw z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 190 § 1 kk</xLexLink> i wymierzył mu za nie odpowiednio karę 6 miesięcy i 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności, zaś oskarżonego <xAnon>T. W.</xAnon>winnym przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 62;art. 62 ust. 1" xIsapId="WDU20051791485" xTitle="Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485">art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink> i skazał go za nie na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz uniewinnił go od popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 291;art. 291 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 291 § 1 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Niezależnie od tego uniewinnił obu oskarżonych od popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 3 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 189;art. 189 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 189 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> polegającego na tym, że w dniu 18.06.2005r. w <xAnon>K.</xAnon>działając wspólnie i w porozumieniu pozbawili wolności <xAnon>M. J.</xAnon>poprzez wsadzenie jej siłą do taksówki <xAnon>marki D. (...)</xAnon><xAnon>nr rej. (...)</xAnon>nr boczny <xAnon>(...)</xAnon>, a następnie przewieźli do mieszkania przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>, gdzie przemocą i podstępem doprowadzili ją do obcowania płciowego powodując obrażenia w postaci zaczerwienienia pochwy z niewielkim obrzękiem.</xText> <xText>Orzekł też o dowodach rzeczowych i zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych.</xText> <xText>Wyrok ten w części dotyczącej przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 3 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 189;art. 189 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 189 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink> zaskarżył na niekorzyść oskarżonych prokurator zarzucając:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na nieprawidłowej ocenie materiału dowodowego skutkujący uniewinnieniem oskarżonych <xAnon>R. M.</xAnon>i <xAnon>T. W.</xAnon>od popełnienia zarzuconego im w pkt. I przestępstwa, podczas gdy prawidłowa i wszechstronna analiza wszystkich zebranych w sprawie dowodów przy uwzględnieniu okoliczności zdarzenia, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego prowadzi do wniosku przeciwnego, a mianowicie, iż oskarżenie swoim działaniem w pełni wyczerpali znamiona zarzuconego im przestępstwa;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę przepisów prawa procesowego, a to <xLexLink xArt="art. 167" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 167 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 366;art. 366 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">366 § 1 kpk</xLexLink> polegającą na nie wyjaśnieniu wszystkich okoliczności sprawy poprzez zaniechanie dopuszczenia dowodu z przesłuchania świadków <xAnon>T. S. (1)</xAnon>oraz <xAnon>A. L.</xAnon>co miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, gdyż dopiero przeprowadzenie tych dowodów w korelacji z dotychczas zebranym materiałem dowodowym może wskazać czy oskarżeni dopuścili się zarzuconego im czynu.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Wniósł zatem o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText><xBx> <xIx> Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xIx> </xBx></xText> <xText>Apelacja prokuratora jest niezasadna.</xText> <xText>Dokonując wnikliwej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego słusznie sąd I instancji doszedł do przekonania, iż nie pozwala on na przypisanie oskarżonym przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 3 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 189;art. 189 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 189 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink>. Skarżący zaś skoncentrował się na wykazywaniu, iż po stronie pokrzywdzonej nie mogło być dobrowolności, bo znajdowała się w stanie silnego upojenia alkoholowego, zupełnie zapominając o tak oczywistej kwestii, że do zaistnienia przestępstwa zgwałcenia wymagane jest zrealizowanie przez sprawców wszystkich jego znamion, a zwłaszcza tego, które polega na stosowaniu przemocy, podstępu lub groźby bezprawnej. Brak zaś tego znamiona w sposób wyczerpujący uzasadnił sąd I instancji, a i prokurator w apelacji jego istnienia nie wykazał, choć równocześnie stawiając zarzut błędu w ustaleniach faktycznych wiąże go ze znamionami zarzucanego oskarżonym przestępstwa, co rodzi konstatację, iż ma on trudności z podważeniem stanowiska sądu.</xText> <xText>Co prawda z rażącą obrazą <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink> podjął próbę wykazania, że była stosowana przemoc na tej podstawie, że pokrzywdzona nie wykluczyła, iż protestowała przeciwko stosunkowi seksualnemu, ale gdy do tego doda się, że również nie wykluczyła swej dobrowolności to niezwykle czytelna jest karkołomność tego typu rozumowania i ranga powodowanych przezeń naruszeń fundamentalnych dla obrony oskarżonych zasad procesowych.</xText> <xText>Nie jest też możliwe wyprowadzanie wniosków o zaistniałym zgwałceniu na tej podstawie, że <xAnon>M. J.</xAnon> żądała przy pierwszym przesłuchaniu ścigania i ukarania sprawców, skoro przecież wyraźnie zeznała, że złożyła taki wniosek, bo policjant jej powiedział, że została zgwałcona, zaś ona sama niczego nie pamięta, więc nie może potwierdzić. Tak więc twierdzenie w apelacji, że złożyła wniosek, bo „po zdarzeniu pamiętała jeszcze stosunkowo najwięcej, a przebieg zdarzenia nie zatarł się jeszcze całkowicie w jej pamięci” jest niedopuszczalnym manipulowaniem faktami, a tym samym rażącym nadużyciem reguł procesowych stosowanych przy ocenie dowodów.</xText> <xText>Z naciskiem trzeba przy tym podkreślić, że bez względu na to w jakim stopniu nietrzeźwości znajdowała się pokrzywdzona ani jej zeznania, ani żaden inny dowód nie pozwala na wykazanie, iż oskarżeni stosowali wobec niej takie działania jakich wymaga <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 1 kk</xLexLink> do zaistnienia przestępstwa zgwałcenia, a wyczerpujący wywód na ten temat zawarty został w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, więc nie ma potrzeby go powtarzać. Nie ma zatem w tej sytuacji żadnego znaczenia, czy doszło między pokrzywdzoną a oskarżonymi do kontaktów seksualnych, czy też nie a tym samym, jakie jest pochodzenie zaczerwienienia przedsionka pochwy <xAnon>M. J.</xAnon>.</xText> <xText>Zarzucając zaś wyrokowi obrazę <xLexLink xArt="art. 167" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 167 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 366" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">366 kpk</xLexLink> zdaje się prokurator zapominać, że obowiązujące w procesie karnym domniemanie niewinności obalać ma oskarżyciel udowadniając oskarżonemu winę. Sąd zatem nie ma żadnego obowiązku poszukiwania z urzędu dowodów wspierających oskarżenie, gdy te dostarczone przez oskarżyciela do skazania nie wystarczą, a on sam do ich uzupełnienia nie dąży.</xText> <xText>Na marginesie jedynie wypada zauważyć, że przesłuchano w tej sprawie trzech spośród pięciu policjantów podejmujących interwencję i z zeznań żadnego z nich nie wynikają informacje, które pozwoliłyby na stwierdzenie, iż oskarżeni dopuścili się przestępstwa zgwałcenia.</xText> <xText>Poza tym to, że skarżący w postępowaniu przygotowawczym nie przeprowadził dowodów z zeznań policjantów <xAnon>T. S. (1)</xAnon>i <xAnon>A. L.</xAnon>i nie wnioskował o ich przesłuchanie na rozprawie potwierdza jedynie, iż uznał, że nie mają oni w sprawie istotnych wiadomości, więc powoływanie się teraz w apelacji na to, że być może „mogliby oni wyjaśnić wątpliwości odnośnie rzeczywistego przebiegu zdarzenia” jest niepoważne tym bardziej, że o ocenie prawnej zachowania oskarżonych wobec pokrzywdzonej decydują przede wszystkim zeznania tej ostatniej.</xText> <xText>Nie bez znaczenia jest i ten fakt, że z zeznań świadka <xAnon>T. S. (2)</xAnon>, który wraz z <xAnon>T. S. (1)</xAnon>jako pierwszy zjawił się na miejscu zdarzenia wynika, iż tylko on zaglądał do pomieszczenia, z którego słychać było odgłosy odbywającego się stosunku, zaś <xAnon>T. S. (1)</xAnon>w tym czasie szukał drzwi prowadzących do tego mieszkania, a potem kontaktował się z dyżurnym (k. 72-73). Z kolei <xAnon>A. L.</xAnon>przyjechał na interwencję z policjantami <xAnon>D. G.</xAnon>i <xAnon>R. O.</xAnon>nieco później i ci ostatni zostali przesłuchani, zgodnie zresztą opisując jej przebieg.</xText> <xText>Dowolnie, bo wybiórczo apelujący ocenił również zeznania niektórych przesłuchanych świadków na temat niektórych okoliczności związanych z zachowaniem pokrzywdzonej. Ewidentnym tego przykładem jest kontekst w jakim prokurator odwołuje się do zeznań z postępowania przygotowawczego świadka <xAnon>T. S. (2)</xAnon>na temat usłyszanych przez niego słów <xAnon>M. J.</xAnon>„zostawcie mnie, chcę spać”, choć przecież na rozprawie świadek ten wyraźnie zeznał, że nie padły one w trakcie stosunku lecz wtedy, gdy oskarżeni po interwencji policji chcieli pokrzywdzoną podnieść, żeby ubrać.</xText> <xText>Podobnie sytuacja wygląda w przypadku zeznań także innych świadków bo przecież np.:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>świadek <xAnon>T. D.</xAnon> zeznał wprawdzie, że pokrzywdzona chodziła jak ją ktoś podtrzymywał, ale wyjaśnił też, że mówiąc w śledztwie „wkładali <xAnon>M.</xAnon> do taksówki” miał na myśli to, że ją podtrzymywali i pomagali, a ona w żaden sposób nie protestowała,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>świadek <xAnon>D. G.</xAnon>stwierdzenie „była ona nieprzytomna” tłumaczył na rozprawie w ten sposób, że stała samodzielnie, ale kontakt z nią był utrudniony (tak też zeznawał świadek <xAnon>R. O.</xAnon>).</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Co prawda przyznać trzeba, że w ocenie świadków i samej pokrzywdzonej była ona mocno nietrzeźwa i niewiele z przebiegu zdarzenia zapamiętała, ale to nie wystarczy nawet do uznania, że doszło do bezprawnego pozbawienia jej wolności poprzez wsadzenie do taksówki i przewiezienie do mieszkania oskarżonego <xAnon>T. W.</xAnon>, skoro sama nie była w stanie wykluczyć, że uczyniła to dobrowolnie, a istota przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 189;art. 189 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 189 § 1 kk</xLexLink> sprowadza się do pozbawienia pokrzywdzonego – wbrew jego woli – możliwości swobodnego poruszania się. Z żadnego zaś dowodu nie wynika, by oskarżeni wolność poruszania się pokrzywdzonej w jakikolwiek sposób ograniczali i by ona sama w trakcie przebywania w ich towarzystwie bądź później tak je postrzegała i odbierała, choćby post factum.</xText> <xText>Oceny tej nie zmienia fakt, iż znajomi pokrzywdzonej po jej wyjeździe z oskarżonymi taksówką niepokoili się i wezwali Policję sugerując uprowadzenie.</xText> <xText>Niezależnie od tego rozważenia wymaga, czy stan nietrzeźwości <xAnon>M. J.</xAnon> uzasadniał uznanie jej za osobę bezradną w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 198" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 198 kk</xLexLink>, choć zagadnienia tego apelacja nawet nie dotyka mimo, iż wypowiedział się w tym przedmiocie sąd meriti wykluczając i taką ocenę prawną zachowania oskarżonych.</xText> <xText>Pojęcie bezradności na gruncie tego przepisu rodzi w orzecznictwie i doktrynie szereg kontrowersji, a stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest tylko jednym z poglądów, w myśl którego bezradność to stan ofiary psychicznie pełnosprawnej, która nie może kierować swoim postępowaniem z przyczyn natury fizycznej bądź fizjologicznej, a zatem nie dotyczy osób, które znalazły się w takim stanie z przyczyn niepatologicznych (np. odurzenie alkoholem).</xText> <xText>Co prawda według innego poglądu za bezradną może być uznana także osoba pozbawiona zdolności rozumienia znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem z przyczyn niepatologicznych, ale akcentuje się w nim, że zdolność ta ma być całkowicie zniesiona (por. wyrok SN z dn. 2.07.2002r. IV KKN 266/00 Lex nr 54406), a przy tym sprawca, musi mieć świadomość tego stanu rzeczy i go wykorzystać (zamiar bezpośredni), zaś ewentualna zgoda osoby „bezradnej” dekompletuje znamiona czynu zabronionego z <xLexLink xArt="art. 198" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 198 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Nie kwestionując faktu, że pokrzywdzona była w ocenie świadków pod znacznym działaniem alkoholu, w świetle zgromadzonych dowodów, w tym zwłaszcza zeznań jej samej nie ma możliwości dokonania miarodajnej oceny tych wszystkich okoliczności, które o bycie przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 198" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 198 kk</xLexLink> miałyby świadczyć.</xText> <xText>Podkreślenia wymaga, iż nie przeprowadzono badania krwi pokrzywdzonej pod kątem zawartości w niej alkoholu (została ona wykorzystana wyłącznie do badań biologicznych!), a z badania moczu wynika, że było go zaledwie 0,6 %o, co nie przystaje do opisywanego przez świadków braku z nią właściwego kontaktu i nie pozwala na kategoryczną ocenę, że jej zdolność do kierowania swoim postępowaniem była całkowicie zniesiona. Wątpliwości w tym zakresie pogłębia jej postawa w procesie, a zwłaszcza stwierdzenie, że nie wyklucza swej dobrowolności co do kontaktów seksualnych z oskarżonymi. Choć zasłania się przy tym stanem nietrzeźwości i związaną z tym niepamięcią nie sposób w kategoriach doświadczenia życiowego zrozumieć jak to możliwe, że w ogóle dopuszcza taką dobrowolność ze swej strony, skoro zapewniała równocześnie, że była dziewicą, a więc osobą, dla której przypadkowe kontakty seksualne z nieznanymi osobami nie powinny być przecież zachowaniami akceptowalnymi.</xText> <xText>Gdy do tego doda się, że w ogóle nie była zainteresowana stanem swego dziewictwa ani zaraz po zdarzeniu (nie pytała nawet o to lekarza) ani w późniejszym czasie, zaś analiza jej zeznań prowadzi wręcz do wniosku, iż nie czuje się w tej sprawie osobą pokrzywdzoną, to rodzą się uzasadnione podstawy do twierdzenia, iż wyraziła zgodę na kontakty seksualne z oskarżonymi, a jakiekolwiek wątpliwości w tym zakresie należy usuwać w trybie <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 5 § 2 kpk</xLexLink> tym bardziej, że oskarżeni konsekwentnie utrzymywali, że „szło się z nią dogadać” i pozwalali sobie tylko na takie zachowania, na które mieli przyzwolenie, zaś żaden inny dowód stanowiska tego nie jest w stanie skutecznie podważyć. Brak zatem podstaw do upatrywania odpowiedzialności karnej oskarżonych także na gruncie <xLexLink xArt="art. 198" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 198 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Reasumując – Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżony wyrok jest prawidłowy więc – utrzymał go w mocy, obciążając wydatkami za postępowanie odwoławcze Skarb Państwa (<xLexLink xArt="art. 636;art. 636 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 636 § 1 kpk</xLexLink>).</xText> <xText>Zasądzenie zaś obrońcy z urzędu oskarżonego <xAnon>T. W.</xAnon> wynagrodzenia, jest konsekwencją jego udziału w tym postępowaniu i nieopłacenia obrony.</xText> <xText>/AW</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Michał Marzec

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 33/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 marca 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Marek Charuza SSA Helena Kubaty (spr.) SSO del. Michał Marzec Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2007 r. sprawy 1 R. M.ur. (...)wK. synaJ.iG., 2 T. W.ur. (...)wK. synaJ.iE., oskarżonych zart. 197 §3 kki inne na skutek apelacji prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 13 września 2006 r. sygn. akt. V K 225/05 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, a wydatkami związanymi z postępowaniem odwoławczym obciąża Skarb Państwa, 2 zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adw.I. K.– Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 732 (siedemset trzydzieści dwa, w tym 22% VAT) złote tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemuT. W.z urzędu w postępowaniu odwoławczym. Sygn. akt II AKa 33/07 UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 13 września 2006 roku sygn. V K 225/05 Sąd Okręgowy w Katowicach uznał oskarżonegoR. M.za winnego popełnienia przestępstw zart. 157 § 2 kkiart. 190 § 1 kki wymierzył mu za nie odpowiednio karę 6 miesięcy i 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności, zaś oskarżonegoT. W.winnym przestępstwa zart. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomaniii skazał go za nie na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz uniewinnił go od popełnienia przestępstwa zart. 291 § 1 kk. Niezależnie od tego uniewinnił obu oskarżonych od popełnienia przestępstwa zart. 197 § 3 kkiart. 189 § 1 kkw zw. zart. 11 § 2 kkpolegającego na tym, że w dniu 18.06.2005r. wK.działając wspólnie i w porozumieniu pozbawili wolnościM. J.poprzez wsadzenie jej siłą do taksówkimarki D. (...)nr rej. (...)nr boczny(...), a następnie przewieźli do mieszkania przyul. (...), gdzie przemocą i podstępem doprowadzili ją do obcowania płciowego powodując obrażenia w postaci zaczerwienienia pochwy z niewielkim obrzękiem. Orzekł też o dowodach rzeczowych i zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych. Wyrok ten w części dotyczącej przestępstwa zart. 197 § 3 kkiart. 189 § 1 kkw zw. zart. 11 § 2 kkzaskarżył na niekorzyść oskarżonych prokurator zarzucając: - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na nieprawidłowej ocenie materiału dowodowego skutkujący uniewinnieniem oskarżonychR. M.iT. W.od popełnienia zarzuconego im w pkt. I przestępstwa, podczas gdy prawidłowa i wszechstronna analiza wszystkich zebranych w sprawie dowodów przy uwzględnieniu okoliczności zdarzenia, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego prowadzi do wniosku przeciwnego, a mianowicie, iż oskarżenie swoim działaniem w pełni wyczerpali znamiona zarzuconego im przestępstwa; obrazę przepisów prawa procesowego, a toart. 167 kpki366 § 1 kpkpolegającą na nie wyjaśnieniu wszystkich okoliczności sprawy poprzez zaniechanie dopuszczenia dowodu z przesłuchania świadkówT. S. (1)orazA. L.co miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, gdyż dopiero przeprowadzenie tych dowodów w korelacji z dotychczas zebranym materiałem dowodowym może wskazać czy oskarżeni dopuścili się zarzuconego im czynu. Wniósł zatem o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja prokuratora jest niezasadna. Dokonując wnikliwej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego słusznie sąd I instancji doszedł do przekonania, iż nie pozwala on na przypisanie oskarżonym przestępstwa zart. 197 § 3 kkiart. 189 § 1 kkw zw. zart. 11 § 2 kk. Skarżący zaś skoncentrował się na wykazywaniu, iż po stronie pokrzywdzonej nie mogło być dobrowolności, bo znajdowała się w stanie silnego upojenia alkoholowego, zupełnie zapominając o tak oczywistej kwestii, że do zaistnienia przestępstwa zgwałcenia wymagane jest zrealizowanie przez sprawców wszystkich jego znamion, a zwłaszcza tego, które polega na stosowaniu przemocy, podstępu lub groźby bezprawnej. Brak zaś tego znamiona w sposób wyczerpujący uzasadnił sąd I instancji, a i prokurator w apelacji jego istnienia nie wykazał, choć równocześnie stawiając zarzut błędu w ustaleniach faktycznych wiąże go ze znamionami zarzucanego oskarżonym przestępstwa, co rodzi konstatację, iż ma on trudności z podważeniem stanowiska sądu. Co prawda z rażącą obraząart. 5 § 2 kpkpodjął próbę wykazania, że była stosowana przemoc na tej podstawie, że pokrzywdzona nie wykluczyła, iż protestowała przeciwko stosunkowi seksualnemu, ale gdy do tego doda się, że również nie wykluczyła swej dobrowolności to niezwykle czytelna jest karkołomność tego typu rozumowania i ranga powodowanych przezeń naruszeń fundamentalnych dla obrony oskarżonych zasad procesowych. Nie jest też możliwe wyprowadzanie wniosków o zaistniałym zgwałceniu na tej podstawie, żeM. J.żądała przy pierwszym przesłuchaniu ścigania i ukarania sprawców, skoro przecież wyraźnie zeznała, że złożyła taki wniosek, bo policjant jej powiedział, że została zgwałcona, zaś ona sama niczego nie pamięta, więc nie może potwierdzić. Tak więc twierdzenie w apelacji, że złożyła wniosek, bo „po zdarzeniu pamiętała jeszcze stosunkowo najwięcej, a przebieg zdarzenia nie zatarł się jeszcze całkowicie w jej pamięci” jest niedopuszczalnym manipulowaniem faktami, a tym samym rażącym nadużyciem reguł procesowych stosowanych przy ocenie dowodów. Z naciskiem trzeba przy tym podkreślić, że bez względu na to w jakim stopniu nietrzeźwości znajdowała się pokrzywdzona ani jej zeznania, ani żaden inny dowód nie pozwala na wykazanie, iż oskarżeni stosowali wobec niej takie działania jakich wymagaart. 197 § 1 kkdo zaistnienia przestępstwa zgwałcenia, a wyczerpujący wywód na ten temat zawarty został w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, więc nie ma potrzeby go powtarzać. Nie ma zatem w tej sytuacji żadnego znaczenia, czy doszło między pokrzywdzoną a oskarżonymi do kontaktów seksualnych, czy też nie a tym samym, jakie jest pochodzenie zaczerwienienia przedsionka pochwyM. J.. Zarzucając zaś wyrokowi obrazęart. 167 kpki366 kpkzdaje się prokurator zapominać, że obowiązujące w procesie karnym domniemanie niewinności obalać ma oskarżyciel udowadniając oskarżonemu winę. Sąd zatem nie ma żadnego obowiązku poszukiwania z urzędu dowodów wspierających oskarżenie, gdy te dostarczone przez oskarżyciela do skazania nie wystarczą, a on sam do ich uzupełnienia nie dąży. Na marginesie jedynie wypada zauważyć, że przesłuchano w tej sprawie trzech spośród pięciu policjantów podejmujących interwencję i z zeznań żadnego z nich nie wynikają informacje, które pozwoliłyby na stwierdzenie, iż oskarżeni dopuścili się przestępstwa zgwałcenia. Poza tym to, że skarżący w postępowaniu przygotowawczym nie przeprowadził dowodów z zeznań policjantówT. S. (1)iA. L.i nie wnioskował o ich przesłuchanie na rozprawie potwierdza jedynie, iż uznał, że nie mają oni w sprawie istotnych wiadomości, więc powoływanie się teraz w apelacji na to, że być może „mogliby oni wyjaśnić wątpliwości odnośnie rzeczywistego przebiegu zdarzenia” jest niepoważne tym bardziej, że o ocenie prawnej zachowania oskarżonych wobec pokrzywdzonej decydują przede wszystkim zeznania tej ostatniej. Nie bez znaczenia jest i ten fakt, że z zeznań świadkaT. S. (2), który wraz zT. S. (1)jako pierwszy zjawił się na miejscu zdarzenia wynika, iż tylko on zaglądał do pomieszczenia, z którego słychać było odgłosy odbywającego się stosunku, zaśT. S. (1)w tym czasie szukał drzwi prowadzących do tego mieszkania, a potem kontaktował się z dyżurnym (k. 72-73). Z koleiA. L.przyjechał na interwencję z policjantamiD. G.iR. O.nieco później i ci ostatni zostali przesłuchani, zgodnie zresztą opisując jej przebieg. Dowolnie, bo wybiórczo apelujący ocenił również zeznania niektórych przesłuchanych świadków na temat niektórych okoliczności związanych z zachowaniem pokrzywdzonej. Ewidentnym tego przykładem jest kontekst w jakim prokurator odwołuje się do zeznań z postępowania przygotowawczego świadkaT. S. (2)na temat usłyszanych przez niego słówM. J.„zostawcie mnie, chcę spać”, choć przecież na rozprawie świadek ten wyraźnie zeznał, że nie padły one w trakcie stosunku lecz wtedy, gdy oskarżeni po interwencji policji chcieli pokrzywdzoną podnieść, żeby ubrać. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku zeznań także innych świadków bo przecież np.: - świadekT. D.zeznał wprawdzie, że pokrzywdzona chodziła jak ją ktoś podtrzymywał, ale wyjaśnił też, że mówiąc w śledztwie „wkładaliM.do taksówki” miał na myśli to, że ją podtrzymywali i pomagali, a ona w żaden sposób nie protestowała, świadekD. G.stwierdzenie „była ona nieprzytomna” tłumaczył na rozprawie w ten sposób, że stała samodzielnie, ale kontakt z nią był utrudniony (tak też zeznawał świadekR. O.). Co prawda przyznać trzeba, że w ocenie świadków i samej pokrzywdzonej była ona mocno nietrzeźwa i niewiele z przebiegu zdarzenia zapamiętała, ale to nie wystarczy nawet do uznania, że doszło do bezprawnego pozbawienia jej wolności poprzez wsadzenie do taksówki i przewiezienie do mieszkania oskarżonegoT. W., skoro sama nie była w stanie wykluczyć, że uczyniła to dobrowolnie, a istota przestępstwa zart. 189 § 1 kksprowadza się do pozbawienia pokrzywdzonego – wbrew jego woli – możliwości swobodnego poruszania się. Z żadnego zaś dowodu nie wynika, by oskarżeni wolność poruszania się pokrzywdzonej w jakikolwiek sposób ograniczali i by ona sama w trakcie przebywania w ich towarzystwie bądź później tak je postrzegała i odbierała, choćby post factum. Oceny tej nie zmienia fakt, iż znajomi pokrzywdzonej po jej wyjeździe z oskarżonymi taksówką niepokoili się i wezwali Policję sugerując uprowadzenie. Niezależnie od tego rozważenia wymaga, czy stan nietrzeźwościM. J.uzasadniał uznanie jej za osobę bezradną w rozumieniuart. 198 kk, choć zagadnienia tego apelacja nawet nie dotyka mimo, iż wypowiedział się w tym przedmiocie sąd meriti wykluczając i taką ocenę prawną zachowania oskarżonych. Pojęcie bezradności na gruncie tego przepisu rodzi w orzecznictwie i doktrynie szereg kontrowersji, a stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest tylko jednym z poglądów, w myśl którego bezradność to stan ofiary psychicznie pełnosprawnej, która nie może kierować swoim postępowaniem z przyczyn natury fizycznej bądź fizjologicznej, a zatem nie dotyczy osób, które znalazły się w takim stanie z przyczyn niepatologicznych (np. odurzenie alkoholem). Co prawda według innego poglądu za bezradną może być uznana także osoba pozbawiona zdolności rozumienia znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem z przyczyn niepatologicznych, ale akcentuje się w nim, że zdolność ta ma być całkowicie zniesiona (por. wyrok SN z dn. 2.07.2002r. IV KKN 266/00 Lex nr 54406), a przy tym sprawca, musi mieć świadomość tego stanu rzeczy i go wykorzystać (zamiar bezpośredni), zaś ewentualna zgoda osoby „bezradnej” dekompletuje znamiona czynu zabronionego zart. 198 kk. Nie kwestionując faktu, że pokrzywdzona była w ocenie świadków pod znacznym działaniem alkoholu, w świetle zgromadzonych dowodów, w tym zwłaszcza zeznań jej samej nie ma możliwości dokonania miarodajnej oceny tych wszystkich okoliczności, które o bycie przestępstwa zart. 198 kkmiałyby świadczyć. Podkreślenia wymaga, iż nie przeprowadzono badania krwi pokrzywdzonej pod kątem zawartości w niej alkoholu (została ona wykorzystana wyłącznie do badań biologicznych!), a z badania moczu wynika, że było go zaledwie 0,6 %o, co nie przystaje do opisywanego przez świadków braku z nią właściwego kontaktu i nie pozwala na kategoryczną ocenę, że jej zdolność do kierowania swoim postępowaniem była całkowicie zniesiona. Wątpliwości w tym zakresie pogłębia jej postawa w procesie, a zwłaszcza stwierdzenie, że nie wyklucza swej dobrowolności co do kontaktów seksualnych z oskarżonymi. Choć zasłania się przy tym stanem nietrzeźwości i związaną z tym niepamięcią nie sposób w kategoriach doświadczenia życiowego zrozumieć jak to możliwe, że w ogóle dopuszcza taką dobrowolność ze swej strony, skoro zapewniała równocześnie, że była dziewicą, a więc osobą, dla której przypadkowe kontakty seksualne z nieznanymi osobami nie powinny być przecież zachowaniami akceptowalnymi. Gdy do tego doda się, że w ogóle nie była zainteresowana stanem swego dziewictwa ani zaraz po zdarzeniu (nie pytała nawet o to lekarza) ani w późniejszym czasie, zaś analiza jej zeznań prowadzi wręcz do wniosku, iż nie czuje się w tej sprawie osobą pokrzywdzoną, to rodzą się uzasadnione podstawy do twierdzenia, iż wyraziła zgodę na kontakty seksualne z oskarżonymi, a jakiekolwiek wątpliwości w tym zakresie należy usuwać w trybieart. 5 § 2 kpktym bardziej, że oskarżeni konsekwentnie utrzymywali, że „szło się z nią dogadać” i pozwalali sobie tylko na takie zachowania, na które mieli przyzwolenie, zaś żaden inny dowód stanowiska tego nie jest w stanie skutecznie podważyć. Brak zatem podstaw do upatrywania odpowiedzialności karnej oskarżonych także na gruncieart. 198 kk. Reasumując – Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżony wyrok jest prawidłowy więc – utrzymał go w mocy, obciążając wydatkami za postępowanie odwoławcze Skarb Państwa (art. 636 § 1 kpk). Zasądzenie zaś obrońcy z urzędu oskarżonegoT. W.wynagrodzenia, jest konsekwencją jego udziału w tym postępowaniu i nieopłacenia obrony. /AW

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000005127_XVII_AmC_000063_2006_Uz_2007-03-12_002

XVII AmC 63/06

2007-03-12 01:00:00.0 CET

2017-03-10 19:12:57.0 CET

2017-03-10 10:54:33.0 CET

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmC 63/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 marca 2007r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsument w składzie: Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński Protokolant: asystent sędziego Adam Zaborski po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2007r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko Przedsiębiorstwu (...) S.A. w C. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. Uznaje za niedozwolone i z

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Damian Siliwoniuk" xPublisher="dsiliwoniuk" xVersion="1.0" xYear="2006" xLang="PL" xToPage="6" xEditor="dsiliwoniuk" xEditorFullName="Damian Siliwoniuk" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000063" xVolType="15/450500/0005127/AmC"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII AmC 63/06</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 12 marca 2007r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsument</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński</xText> <xText>Protokolant: asystent sędziego Adam Zaborski</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2007r. w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko <xAnon> Przedsiębiorstwu (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon></xText> <xText>o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone</xText> <xText>I. Uznaje za niedozwolone i zakazuje <xAnon> Przedsiębiorstwu (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon> stosowania w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy o treści:</xText> <xText>„Możliwość zwrotu zaliczki lub jej części jest możliwy w następujących przypadkach, jeśli rezygnacja nastąpiła:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>w okresie 14-30 dni przed planowanym terminem pobytu po potrąceniu 50%</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>w okresie krótszym niż 14 dni zaliczka nie podlega zwrotowi.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>II. Zasądza od <xAnon> Przedsiębiorstwa (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon> na rzecz Skarbu Państwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>Wpis tymczasowy uznaje za ostateczny i nakazuje pobranie kasie Sądu Okręgowego w Warszawie od <xAnon> Przedsiębiorstwa (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon> kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem wpisu od pozwu, od którego uiszczenia powód był zwolniony.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego. SSO Bogdan Gierzyński</xText> </xUnit> <xText><xBx>XVII AmC 63/06</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w dniu 19 października 2006 roku wniósł pozew, w którym domagał się uznania, za niedozwolone i zakazania stosowania przez pozwanego - <xAnon> Przedsiębiorstwo (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon>, postanowienia o treści: „Możliwość zwrotu zaliczki lub jej części jest możliwy w następujących przypadkach, jeśli rezygnacja nastąpiła:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText xALIGNx="left">w okresie 14-30 dni przed planowanym terminem pobytu po potrąceniu 50%</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>w okresie krótszym niż 14 dni zaliczka nie podlega zwrotowi, jako niezgodnego z <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1 k.c.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 12;art. 385(3) pkt. 13" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx>pkt 12 i 13 k.c.</xLexLink></xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Powód wniósł ponadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.</xText> <xText>Swoje roszczenie powód oparł na fakcie, że pozwany prowadząc działalność gospodarczą posługuje się w obrocie z konsumentami wzorcem umowy o nazwie „Potwierdzenie rezerwacji nr", w którym zawarte jest zakwestionowane postanowienie.</xText> <xText>W ocenie powoda, stanowi ono niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> k.c</xLexLink>, bowiem kształtuje ono prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z obowiązującymi przepisami oraz dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy.</xText> <xText>W ocenie powoda, pozwany zamieścił w przedmiotowym wzorcu postanowienie sprzeczne z obowiązującymi przepisami w oczekiwaniu, że konsumenci - których świadomość prawna z reguły nie jest wysoka - nie odkryją, iż wiążące ich postanowienie umowy zawiera uregulowania sprzeczne z prawem i nie będą dochodzić swoich roszczeń. Takie działanie - wykorzystujące brak wiedzy konsumentów należy, zdaniem powoda, uznać za szczególnie rażące naruszenie dobrych obyczajów.</xText> <xText>W ocenie powoda cytowane postanowienie umowy narusza dobre obyczaje handlowe, za które należy uznać normy postępowania nakazujące przedsiębiorcy stosowanie w obrocie z konsumentami uczciwych zwyczajów w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej poprzez nienadużywanie w stosunku do konsumenta jako słabszej strony przewagi kontraktowej w celu uzyskania nieuzasadnionych korzyści, w tym przypadku nieuzasadnionych korzyści ekonomicznych rażąco naruszających interesy konsumenta.</xText> <xText>Zdaniem powoda, zakwestionowane postanowienie może wypełniać dyspozycję <xLexLink xArt="art. t;art. 385(3);art. 385(3) pkt. 12;art. 385(3) pkt. 13" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. t 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 12 i 13 k.c.</xLexLink> powód podniósł, że w oparciu o kwestionowane postanowienie wzorca konsument, który rezygnuje z pobytu u pozwanego ponosi koszty świadczenia, z którego nie korzysta. Pozwany zatrzymuje natomiast świadczenie klienta sam będąc zwolnionym z wykonania własnego świadczenia, co pozostaje w sprzeczności z zasadą ekwiwalentności wzajemnych świadczeń i powoduje nierównomierne rozłożenie praw i obowiązków stron umowy.Ponadto, kwestionowane postanowienie umowne, zdaniem powoda, umożliwia pozwanemu zatrzymanie części, bądź też całości wpłaconej przez konsumenta zaliczki, której nie odpowiada spełnione do tego czasu świadczenie pozwanego na rzecz konsumenta. Konsument zostaje więc pozbawiony możliwości uzyskania zwrotu własnego, wcześniej spełnionego świadczenia w przypadku, gdy nie dojdzie do wykonania umowy.</xText> <xText>Powód podał, że choć z dniem 26 września 2006 roku pozwany zaniechał stosowania zakwestionowanego postanowienia, to jednak nie upłynął jeszcze termin określony w <xLexLink xArt="art. 479(39)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>39</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> dla wystąpienia z żądaniem uznania tego postanowienia za niedozwolone.</xText> <xText>Pozwany w odpowiedzi na pozew uznał powództwo i wniósł o odstąpienie od obciążania go kosztami postępowania.</xText> <xText>W uzasadnieniu pozwany podał, że w odpowiedzi na wezwanie powoda z dnia 14 września 2006 roku do dobrowolnego zaniechania stosowania przedmiotowego postanowienia umownego pozwany uchwałą z dnia 27 września 2006 roku zmienił wzorzec i usunął z niego kwestionowane przez powoda postanowienie umowne, o czym poinformował powoda pismem z dnia 27 września 2006 roku. Pozwany poinformował również, że od dnia 27 września 2006 roku w kontaktach z klientami obowiązuje nowy formularz „Potwierdzenie rezerwacji nr ..." w brzmieniu nadanym mu powołaną uchwałą Zarządu.</xText> <xText>Pozwany stanął zatem na stanowisku, że nie dał powodowi podstaw do wytoczenia powództwa.</xText> <xText>Pozwany podkreślił również, że zaliczka pobierana od klientów na podstawie wzorca zawierającego zakwestionowane postanowienie nie była opłatą znaczną, gdyż całkowity koszt 2 tygodniowego pobytu kuracjusza pełnopłatnego wynosił np. 2.030 zł. W opinii pozwanego, pobierana opłata nie stanowiła zatem znaczącego obciążenia finansowego dla pacjenta.</xText> <xText>Pozwany podniósł, że zgodnie z praktyką obowiązującą u pozwanej, zaliczka pobierana przy rezerwacji podlegała zwrotowi w całości w przypadkach zdarzeń losowych dotyczących klienta typu choroba, wypadek, zgon.</xText> <xText>Ponadto, zdaniem pozwanego, poprzez wysłanie klientowi potwierdzenia rezerwacji i wpłatę przez klientów zaliczki w kwocie 200 zł dochodziło jedynie do zawarcia umowy rezerwacyjnej, która nie rodziła po stronie pozwanego obowiązku świadczenia usług medycznych. Pozwany w „Potwierdzeniu rezerwacji nr ..." kierowanym do danego klienta poświadczał jedynie fakt rezerwacji miejsca pobytu w określonym obiekcie w określonym czasie na rzecz danego klienta. Klient zaś wpłacając kwotę zaliczki potwierdzał jedynie fakt dokonania rezerwacji pobytu w obiekcie pozwanej.</xText> <xText>W ocenie pozwanego, do zawarcia umowy oświadczenie usług medycznych dochodziło natomiast dopiero w dniu przyjazdu kuracjusza do obiektu pozwanej spółki. Przepadek kwoty zaliczki w przypadkach wymienionych we wzorcu umownym, jako podał pozwany, miał jedynie na celu zrekompensowanie mu kosztów rezygnacji przez klienta z miejsca, które nie byłoby wykorzystane w zarezerwowanym okresie z uwagi na brak szansy pozyskania w krótkim okresie nowego klienta.</xText> <xText>Zdaniem pozwanego, powyższa kwota nie pokrywała w żaden sposób strat poniesionych przez niego w związku z rezygnacją przez klienta z pobytu w obiekcie.</xText> <xText>W opinii pozwanego, zakwestionowane przez powoda postanowienie miało de facto charakter odstępnego, które stosownie do <xLexLink xArt="art. 396" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 396 k.c.</xLexLink> może odnosić się do obu, ale także tylko i wyłącznie do jednej ze stron umowy.</xText> <xText>Brak jest zresztą, zdaniem pozwanego, zasadności zastrzegania odstępnego po jego stronie z uwagi na fakt, że w wieloletniej praktyce świadczenia usług nie wystąpił ani jeden przypadek odstąpienia przez niego od umowy rezerwacji. Pozwany podniósł, że należy mieć ponadto na uwadze, że rynek usług leczniczych jest bardzo trudny i pozwany intensyfikuje wszelkie działania dla pozyskania klientów celem wykorzystania wszelkich wolnych miejsc. Trudno więc jest, jego zdaniem, mówić o możliwości wystąpienia w praktyce przypadków odstąpienia od umów rezerwacji.</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił, co następuje:</xText> <xText>Bezsporne w sprawie jest, że pozwany <xAnon> Przedsiębiorstwo (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon> w ramach prowadzonej działalności gospodarczej posługiwał się wzorcem umowy o nazwie „Potwierdzenie rezerwacji nr ..." zawierającym zakwestionowane przez powoda postanowienie. Pozwany w odpowiedzi na pozew przyznał bowiem, że do dnia 26 września 2006 roku stosował wzorzec zawierający zakwestionowane postanowienie (k. 20). Pozwany nie zarzucił również niezgodności kwestionowanego postanowienia z treścią stosowanego wzorca umownego, dlatego okoliczności te należało uznać za udowodnione na podstawie <xLexLink xArt="art. 230" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:</xText> <xText>W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 479(41)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>41</xSUPx> k.p.c.</xLexLink> w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone sąd nie może wydać wyroku tylko na podstawie uznania powództwa. Z tych względów Sąd zobowiązany jest w niniejszej sprawie do poddania treści kwestionowanego postanowienia ocenie prawnej, a w szczególności, czy ma ono charakter niedozwolonego postanowienia umownego w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink></xText> <xText>Ponadto, należy podkreślić, że dla rozpoznania niniejszej sprawy nie ma znaczenia także fakt, że pozwany od dnia 27 września 2006 roku nie stosuje już wzorca umowy zawierającego zakwestionowane postanowienie.</xText> <xText>Zaniechanie stosowania kwestionowanych postanowień przed wytoczeniem powództwa będzie miało bowiem wpływ na bieg postępowania o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, gdy od tego zaniechania nie minęło jednak sześć miesięcy. Stanowi o tym wprost <xLexLink xArt="art. 479(39)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>39</xSUPx> k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Skoro, w przedmiotowej sprawie, powód wystąpił z pozwem w dniu 19 października 2006 roku, zaniechanie stosowania przez pozwanego zaskarżonych postanowień w dniu 27 września 2006 roku nie ma zatem, w ocenie Sądu, wpływu na bieg przedmiotowego postępowania.</xText> <xText>Dlatego też, twierdzenie pozwanego, który wywodził, że nie dał powodowi podstaw do wytoczenia powództwa należało uznać za bezzasadne.</xText> <xText>W myśl przepisu <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> za niedozwolone postanowienia umowne uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Naruszenie tej zasady zachodzi, gdy interesy i ryzyko obu stron nie są wyrażone, w sytuacji, w której każda ze stron ma prawo oczekiwać, iż relacja wzajemnych praw i obowiązków będzie porównywalna. Stąd sprzeczne z dobrymi obyczajami jest naruszenie usprawiedliwionego zaufania drugiej strony.</xText> <xText>Klauzula generalna wyrażona w <xLexLink xArt="art. 385(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> została przez ustawodawcę uzupełniona listą niedozwolonych postanowień umownych zamieszczoną w <xLexLink xArt="art. 385(3)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> k.c</xLexLink>, zawierającą przykładowy katalog niedozwolonych klauzul umownych uznawanych za sprzeczne z dobrymi obyczajami i zarazem rażąco naruszające interesy konsumenta. Ich wspólną cechą jest nierównomierne rozłożenie praw, obowiązków i ryzyka między stronami, prowadzące do zachwiania równowagi kontraktowej. Są to takie klauzule, które jedną ze stron (konsumenta) z góry, w oderwaniu od konkretnych okoliczności, stawiają w gorszym położeniu. Wyliczenie to ma charakter niepełny, przykładowy i pomocniczy. W razie wątpliwości ciężar dowodu, że dane postanowienie nie spełnia przesłanek klauzuli generalnej spoczywa na przedsiębiorcy w myśl <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 4" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 4 k.c.</xLexLink></xText> <xText>W ocenie Sądu, zakwestionowana przez powoda klauzula stanowi niedozwolone postanowienie umowne, które narusza dyspozycję <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 12;art. 385(3) pkt. 16;art. 385(3) pkt. 17" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 12,16 i 17 k.c.</xLexLink></xText> <xText>W ocenie Sądu, pozwany w sposób dowolny potrąca znaczną część ceny uiszczonej przez klienta za pobyt w obiekcie pozwanego w związku z jego rezygnacją. W ten sposób pozwany otrzymuje część świadczenia klienta sam będąc zwolniony od spełnienia własnego świadczenia. Zakwestionowane postanowienie pozostaje, w ocenie Sądu, w sprzeczności z zasadą ekwiwalentności świadczeń powodując nierównomierne rozłożenie praw i obowiązków stron umowy ze szkodą dla konsumenta. Stanowi ono zatem niedozwolone postanowienie określone w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 12" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 12 k.c</xLexLink>, gdyż wyłącza obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie niespełnione w całości lub części, gdy rezygnuje on z wykonania umowy.</xText> <xText>Ponadto, należy zaznaczyć, że rezygnacja konsumenta z uczestnictwa w pobycie w obiekcie pozwanego jest odstąpieniem od umowy zawartej z pozwanym. Zatem zastosowanie powinien w tym przypadku znaleźć przepis <xLexLink xArt="art. 395;art. 395 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 395 § 2 k.c</xLexLink>, zgodnie z którym to, co strony już świadczyły ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie. Ponieważ świadczenie konsumenta jest świadczeniem pieniężnym i jego zwrot jest możliwy, jego rezygnacja z uczestnictwa w turnusie obliguje pozwanego do zwrotu uiszczonej przez konsumenta kwoty.</xText> <xText>Podkreślić przy tym należy, że przedsiębiorca ma prawo do potrącenia poczynionych nakładów, jak również kompensaty poniesionych strat, w przypadku rezygnacji konsumenta z usługi. Kwota podlegająca potrąceniu powinna jednak zostać ustalona w zakresie zbliżonym do rzeczywistej straty poniesionej przez pozwanego. W związku z tym, zwrotowi powinna podlegać część niewykorzystana po odliczeniu w/w kosztów. Pozwany zaś nie wykazał, że ponosi straty lub, że poniósł już nakłady w wysokości zbliżonej do wielkości wskazanych w kwestionowanym zapisie.</xText> <xText>Należy podkreślić, że pozwany - stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 483;art. 483 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 483 § 1 k.c</xLexLink>, może zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania przez konsumenta umowy nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej stanowiącej karę umowną. Warunkiem jest jednak, aby kara ta, w umowach zawieranych z konsumentami, nie była rażąco wygórowana i pozostawała we współmiernej wysokości do ponoszonej zwykle szkody. Zgodnie bowiem z treścią <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 17" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 17 k.c.</xLexLink> w razie wątpliwości niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które nakładają na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego.</xText> <xText>Wysokość ryczałtowo ustalonych potrąceń nie znajduje uzasadnienia ekonomicznego i prowadzi do przysporzenia pozwanej nieuzasadnionych korzyści w przypadku rezygnacji klienta z imprezy. W ocenie Sądu, działanie takie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów, stanowi zatem niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 385(1);art. 385(1) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>1</xSUPx> § 1</xLexLink>. Ponadto, w ocenie Sądu, zastrzeżone przez pozwanego w przedmiotowym postanowieniu kary umowne są rażąco wygórowane i nie pozostają w proporcjonalnej relacji z utraconymi korzyściami i ewentualną szkodą, jaką może ponieść pozwany w przypadku rezygnacji przez konsumenta z umowy. Zatem, niewątpliwie postanowienie to odzwierciedla przesłanki klauzuli abuzywnej wskazanej w <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 17" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 17 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Należy również wskazać, że w przypadku rezygnacji konsumenta z wykonania umowy w określonych terminach, pozwany może jeszcze sprzedać ofertę. Narzucony przez pozwanego termin 14 dni jest na tyle długi, że może umożliwić pozwanemu dokonanie kolejnej sprzedaży tego miejsca w turnusie. W takiej sytuacji pozwany odzyska znaczną część ceny usługi i dodatkowo uzyska korzyść w postaci potrąconej ryczałtowo części świadczenia rezygnującego klienta. Zatem przedmiotowe postanowienie, poprzez zastrzeżenie rażąco wygórowanych kar umownych na wypadek rezygnacji konsumenta z wykonania umowy może przynosić pozwanemu nieuzasadniony zysk kosztem konsumenta.</xText> <xText>Należy również zwrócić uwagę na okoliczność, iż ryczałtowo ustalona opłata na wypadek rezygnacji z wykonania umowy obciąża wyłącznie konsumenta. Obowiązek</xText> <xText>ustalonej opłaty określono zatem w niniejszym przypadku jedynie po stronie konsumenta, co jest niezgodne z <xLexLink xArt="art. 385(3);art. 385(3) pkt. 16" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> pkt 16 k.c</xLexLink>, który stanowi, iż w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które nakładają wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania umowy.</xText> <xText>Z tych względów Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że kwestionowane postanowienie wzorca umownego stosowanego przez pozwanego w obrocie z konsumentami stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu 385<xSUPx>1</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">§ 1 k.c.</xLexLink> i zakazał jego stosowania na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(42)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>42 </xSUPx>k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>O wysokości wpisu od pozwu i obciążeniu nim pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 26;art. 26 ust. 1;art. 26 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 26 ust. 1 pkt 6</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 113;art. 113 ust. 1;art. 96;art. 96 ust. 1;art. 96 ust. 1 pkt. 3;art. 94" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">art. 113 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1 pkt 3 i art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz.U. Nr 167, poz. 1398).</xText> <xText>O kosztach postępowania postanowiono stosownie do wyniku sporu na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Publikację prawomocnego wyroku na koszt pozwanego zarządzono na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(44)" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>44</xSUPx> k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>SSO Bogdan Gierzyński</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bogdan Gierzyński

Damian Siliwoniuk

asystent sędziego Adam Zaborski

Damian Siliwoniuk

Sygn. akt XVII AmC 63/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 marca 2007r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsument w składzie: Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński Protokolant: asystent sędziego Adam Zaborski po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2007r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwkoPrzedsiębiorstwu (...) S.A.wC. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone I. Uznaje za niedozwolone i zakazujePrzedsiębiorstwu (...) S.A.wC.stosowania w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy o treści: „Możliwość zwrotu zaliczki lub jej części jest możliwy w następujących przypadkach, jeśli rezygnacja nastąpiła: - w okresie 14-30 dni przed planowanym terminem pobytu po potrąceniu 50% w okresie krótszym niż 14 dni zaliczka nie podlega zwrotowi. II. Zasądza odPrzedsiębiorstwa (...) S.A.wC.na rzecz Skarbu Państwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. III Wpis tymczasowy uznaje za ostateczny i nakazuje pobranie kasie Sądu Okręgowego w Warszawie odPrzedsiębiorstwa (...) S.A.wC.kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem wpisu od pozwu, od którego uiszczenia powód był zwolniony. IV Zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt pozwanego. SSO Bogdan Gierzyński XVII AmC 63/06 UZASADNIENIE Powód Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w dniu 19 października 2006 roku wniósł pozew, w którym domagał się uznania, za niedozwolone i zakazania stosowania przez pozwanego -Przedsiębiorstwo (...) S.A.wC., postanowienia o treści: „Możliwość zwrotu zaliczki lub jej części jest możliwy w następujących przypadkach, jeśli rezygnacja nastąpiła: - w okresie 14-30 dni przed planowanym terminem pobytu po potrąceniu 50% w okresie krótszym niż 14 dni zaliczka nie podlega zwrotowi, jako niezgodnego zart. 3851§ 1 k.c.orazart. 3853pkt 12 i 13 k.c. Powód wniósł ponadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Swoje roszczenie powód oparł na fakcie, że pozwany prowadząc działalność gospodarczą posługuje się w obrocie z konsumentami wzorcem umowy o nazwie „Potwierdzenie rezerwacji nr", w którym zawarte jest zakwestionowane postanowienie. W ocenie powoda, stanowi ono niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3851k.c, bowiem kształtuje ono prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z obowiązującymi przepisami oraz dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. W ocenie powoda, pozwany zamieścił w przedmiotowym wzorcu postanowienie sprzeczne z obowiązującymi przepisami w oczekiwaniu, że konsumenci - których świadomość prawna z reguły nie jest wysoka - nie odkryją, iż wiążące ich postanowienie umowy zawiera uregulowania sprzeczne z prawem i nie będą dochodzić swoich roszczeń. Takie działanie - wykorzystujące brak wiedzy konsumentów należy, zdaniem powoda, uznać za szczególnie rażące naruszenie dobrych obyczajów. W ocenie powoda cytowane postanowienie umowy narusza dobre obyczaje handlowe, za które należy uznać normy postępowania nakazujące przedsiębiorcy stosowanie w obrocie z konsumentami uczciwych zwyczajów w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej poprzez nienadużywanie w stosunku do konsumenta jako słabszej strony przewagi kontraktowej w celu uzyskania nieuzasadnionych korzyści, w tym przypadku nieuzasadnionych korzyści ekonomicznych rażąco naruszających interesy konsumenta. Zdaniem powoda, zakwestionowane postanowienie może wypełniać dyspozycjęart. t 3853pkt 12 i 13 k.c.powód podniósł, że w oparciu o kwestionowane postanowienie wzorca konsument, który rezygnuje z pobytu u pozwanego ponosi koszty świadczenia, z którego nie korzysta. Pozwany zatrzymuje natomiast świadczenie klienta sam będąc zwolnionym z wykonania własnego świadczenia, co pozostaje w sprzeczności z zasadą ekwiwalentności wzajemnych świadczeń i powoduje nierównomierne rozłożenie praw i obowiązków stron umowy.Ponadto, kwestionowane postanowienie umowne, zdaniem powoda, umożliwia pozwanemu zatrzymanie części, bądź też całości wpłaconej przez konsumenta zaliczki, której nie odpowiada spełnione do tego czasu świadczenie pozwanego na rzecz konsumenta. Konsument zostaje więc pozbawiony możliwości uzyskania zwrotu własnego, wcześniej spełnionego świadczenia w przypadku, gdy nie dojdzie do wykonania umowy. Powód podał, że choć z dniem 26 września 2006 roku pozwany zaniechał stosowania zakwestionowanego postanowienia, to jednak nie upłynął jeszcze termin określony wart. 47939k.p.c.dla wystąpienia z żądaniem uznania tego postanowienia za niedozwolone. Pozwany w odpowiedzi na pozew uznał powództwo i wniósł o odstąpienie od obciążania go kosztami postępowania. W uzasadnieniu pozwany podał, że w odpowiedzi na wezwanie powoda z dnia 14 września 2006 roku do dobrowolnego zaniechania stosowania przedmiotowego postanowienia umownego pozwany uchwałą z dnia 27 września 2006 roku zmienił wzorzec i usunął z niego kwestionowane przez powoda postanowienie umowne, o czym poinformował powoda pismem z dnia 27 września 2006 roku. Pozwany poinformował również, że od dnia 27 września 2006 roku w kontaktach z klientami obowiązuje nowy formularz „Potwierdzenie rezerwacji nr ..." w brzmieniu nadanym mu powołaną uchwałą Zarządu. Pozwany stanął zatem na stanowisku, że nie dał powodowi podstaw do wytoczenia powództwa. Pozwany podkreślił również, że zaliczka pobierana od klientów na podstawie wzorca zawierającego zakwestionowane postanowienie nie była opłatą znaczną, gdyż całkowity koszt 2 tygodniowego pobytu kuracjusza pełnopłatnego wynosił np. 2.030 zł. W opinii pozwanego, pobierana opłata nie stanowiła zatem znaczącego obciążenia finansowego dla pacjenta. Pozwany podniósł, że zgodnie z praktyką obowiązującą u pozwanej, zaliczka pobierana przy rezerwacji podlegała zwrotowi w całości w przypadkach zdarzeń losowych dotyczących klienta typu choroba, wypadek, zgon. Ponadto, zdaniem pozwanego, poprzez wysłanie klientowi potwierdzenia rezerwacji i wpłatę przez klientów zaliczki w kwocie 200 zł dochodziło jedynie do zawarcia umowy rezerwacyjnej, która nie rodziła po stronie pozwanego obowiązku świadczenia usług medycznych. Pozwany w „Potwierdzeniu rezerwacji nr ..." kierowanym do danego klienta poświadczał jedynie fakt rezerwacji miejsca pobytu w określonym obiekcie w określonym czasie na rzecz danego klienta. Klient zaś wpłacając kwotę zaliczki potwierdzał jedynie fakt dokonania rezerwacji pobytu w obiekcie pozwanej. W ocenie pozwanego, do zawarcia umowy oświadczenie usług medycznych dochodziło natomiast dopiero w dniu przyjazdu kuracjusza do obiektu pozwanej spółki. Przepadek kwoty zaliczki w przypadkach wymienionych we wzorcu umownym, jako podał pozwany, miał jedynie na celu zrekompensowanie mu kosztów rezygnacji przez klienta z miejsca, które nie byłoby wykorzystane w zarezerwowanym okresie z uwagi na brak szansy pozyskania w krótkim okresie nowego klienta. Zdaniem pozwanego, powyższa kwota nie pokrywała w żaden sposób strat poniesionych przez niego w związku z rezygnacją przez klienta z pobytu w obiekcie. W opinii pozwanego, zakwestionowane przez powoda postanowienie miało de facto charakter odstępnego, które stosownie doart. 396 k.c.może odnosić się do obu, ale także tylko i wyłącznie do jednej ze stron umowy. Brak jest zresztą, zdaniem pozwanego, zasadności zastrzegania odstępnego po jego stronie z uwagi na fakt, że w wieloletniej praktyce świadczenia usług nie wystąpił ani jeden przypadek odstąpienia przez niego od umowy rezerwacji. Pozwany podniósł, że należy mieć ponadto na uwadze, że rynek usług leczniczych jest bardzo trudny i pozwany intensyfikuje wszelkie działania dla pozyskania klientów celem wykorzystania wszelkich wolnych miejsc. Trudno więc jest, jego zdaniem, mówić o możliwości wystąpienia w praktyce przypadków odstąpienia od umów rezerwacji. Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił, co następuje: Bezsporne w sprawie jest, że pozwanyPrzedsiębiorstwo (...) S.A.wC.w ramach prowadzonej działalności gospodarczej posługiwał się wzorcem umowy o nazwie „Potwierdzenie rezerwacji nr ..." zawierającym zakwestionowane przez powoda postanowienie. Pozwany w odpowiedzi na pozew przyznał bowiem, że do dnia 26 września 2006 roku stosował wzorzec zawierający zakwestionowane postanowienie (k. 20). Pozwany nie zarzucił również niezgodności kwestionowanego postanowienia z treścią stosowanego wzorca umownego, dlatego okoliczności te należało uznać za udowodnione na podstawieart. 230 k.p.c. W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że stosownie do treściart. 47941k.p.c.w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone sąd nie może wydać wyroku tylko na podstawie uznania powództwa. Z tych względów Sąd zobowiązany jest w niniejszej sprawie do poddania treści kwestionowanego postanowienia ocenie prawnej, a w szczególności, czy ma ono charakter niedozwolonego postanowienia umownego w rozumieniuart. 3851k.c. Ponadto, należy podkreślić, że dla rozpoznania niniejszej sprawy nie ma znaczenia także fakt, że pozwany od dnia 27 września 2006 roku nie stosuje już wzorca umowy zawierającego zakwestionowane postanowienie. Zaniechanie stosowania kwestionowanych postanowień przed wytoczeniem powództwa będzie miało bowiem wpływ na bieg postępowania o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, gdy od tego zaniechania nie minęło jednak sześć miesięcy. Stanowi o tym wprostart. 47939k.p.c. Skoro, w przedmiotowej sprawie, powód wystąpił z pozwem w dniu 19 października 2006 roku, zaniechanie stosowania przez pozwanego zaskarżonych postanowień w dniu 27 września 2006 roku nie ma zatem, w ocenie Sądu, wpływu na bieg przedmiotowego postępowania. Dlatego też, twierdzenie pozwanego, który wywodził, że nie dał powodowi podstaw do wytoczenia powództwa należało uznać za bezzasadne. W myśl przepisuart. 3851k.c.za niedozwolone postanowienia umowne uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Naruszenie tej zasady zachodzi, gdy interesy i ryzyko obu stron nie są wyrażone, w sytuacji, w której każda ze stron ma prawo oczekiwać, iż relacja wzajemnych praw i obowiązków będzie porównywalna. Stąd sprzeczne z dobrymi obyczajami jest naruszenie usprawiedliwionego zaufania drugiej strony. Klauzula generalna wyrażona wart. 3851k.c.została przez ustawodawcę uzupełniona listą niedozwolonych postanowień umownych zamieszczoną wart. 3853k.c, zawierającą przykładowy katalog niedozwolonych klauzul umownych uznawanych za sprzeczne z dobrymi obyczajami i zarazem rażąco naruszające interesy konsumenta. Ich wspólną cechą jest nierównomierne rozłożenie praw, obowiązków i ryzyka między stronami, prowadzące do zachwiania równowagi kontraktowej. Są to takie klauzule, które jedną ze stron (konsumenta) z góry, w oderwaniu od konkretnych okoliczności, stawiają w gorszym położeniu. Wyliczenie to ma charakter niepełny, przykładowy i pomocniczy. W razie wątpliwości ciężar dowodu, że dane postanowienie nie spełnia przesłanek klauzuli generalnej spoczywa na przedsiębiorcy w myślart. 3851§ 4 k.c. W ocenie Sądu, zakwestionowana przez powoda klauzula stanowi niedozwolone postanowienie umowne, które narusza dyspozycjęart. 3853pkt 12,16 i 17 k.c. W ocenie Sądu, pozwany w sposób dowolny potrąca znaczną część ceny uiszczonej przez klienta za pobyt w obiekcie pozwanego w związku z jego rezygnacją. W ten sposób pozwany otrzymuje część świadczenia klienta sam będąc zwolniony od spełnienia własnego świadczenia. Zakwestionowane postanowienie pozostaje, w ocenie Sądu, w sprzeczności z zasadą ekwiwalentności świadczeń powodując nierównomierne rozłożenie praw i obowiązków stron umowy ze szkodą dla konsumenta. Stanowi ono zatem niedozwolone postanowienie określone wart. 3853pkt 12 k.c, gdyż wyłącza obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie niespełnione w całości lub części, gdy rezygnuje on z wykonania umowy. Ponadto, należy zaznaczyć, że rezygnacja konsumenta z uczestnictwa w pobycie w obiekcie pozwanego jest odstąpieniem od umowy zawartej z pozwanym. Zatem zastosowanie powinien w tym przypadku znaleźć przepisart. 395 § 2 k.c, zgodnie z którym to, co strony już świadczyły ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie. Ponieważ świadczenie konsumenta jest świadczeniem pieniężnym i jego zwrot jest możliwy, jego rezygnacja z uczestnictwa w turnusie obliguje pozwanego do zwrotu uiszczonej przez konsumenta kwoty. Podkreślić przy tym należy, że przedsiębiorca ma prawo do potrącenia poczynionych nakładów, jak również kompensaty poniesionych strat, w przypadku rezygnacji konsumenta z usługi. Kwota podlegająca potrąceniu powinna jednak zostać ustalona w zakresie zbliżonym do rzeczywistej straty poniesionej przez pozwanego. W związku z tym, zwrotowi powinna podlegać część niewykorzystana po odliczeniu w/w kosztów. Pozwany zaś nie wykazał, że ponosi straty lub, że poniósł już nakłady w wysokości zbliżonej do wielkości wskazanych w kwestionowanym zapisie. Należy podkreślić, że pozwany - stosownie do treściart. 483 § 1 k.c, może zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania przez konsumenta umowy nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej stanowiącej karę umowną. Warunkiem jest jednak, aby kara ta, w umowach zawieranych z konsumentami, nie była rażąco wygórowana i pozostawała we współmiernej wysokości do ponoszonej zwykle szkody. Zgodnie bowiem z treściąart. 3853pkt 17 k.c.w razie wątpliwości niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które nakładają na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego. Wysokość ryczałtowo ustalonych potrąceń nie znajduje uzasadnienia ekonomicznego i prowadzi do przysporzenia pozwanej nieuzasadnionych korzyści w przypadku rezygnacji klienta z imprezy. W ocenie Sądu, działanie takie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumentów, stanowi zatem niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniuart. 3851§ 1. Ponadto, w ocenie Sądu, zastrzeżone przez pozwanego w przedmiotowym postanowieniu kary umowne są rażąco wygórowane i nie pozostają w proporcjonalnej relacji z utraconymi korzyściami i ewentualną szkodą, jaką może ponieść pozwany w przypadku rezygnacji przez konsumenta z umowy. Zatem, niewątpliwie postanowienie to odzwierciedla przesłanki klauzuli abuzywnej wskazanej wart. 3853pkt 17 k.c. Należy również wskazać, że w przypadku rezygnacji konsumenta z wykonania umowy w określonych terminach, pozwany może jeszcze sprzedać ofertę. Narzucony przez pozwanego termin 14 dni jest na tyle długi, że może umożliwić pozwanemu dokonanie kolejnej sprzedaży tego miejsca w turnusie. W takiej sytuacji pozwany odzyska znaczną część ceny usługi i dodatkowo uzyska korzyść w postaci potrąconej ryczałtowo części świadczenia rezygnującego klienta. Zatem przedmiotowe postanowienie, poprzez zastrzeżenie rażąco wygórowanych kar umownych na wypadek rezygnacji konsumenta z wykonania umowy może przynosić pozwanemu nieuzasadniony zysk kosztem konsumenta. Należy również zwrócić uwagę na okoliczność, iż ryczałtowo ustalona opłata na wypadek rezygnacji z wykonania umowy obciąża wyłącznie konsumenta. Obowiązek ustalonej opłaty określono zatem w niniejszym przypadku jedynie po stronie konsumenta, co jest niezgodne zart. 3853pkt 16 k.c, który stanowi, iż w razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które nakładają wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania umowy. Z tych względów Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że kwestionowane postanowienie wzorca umownego stosowanego przez pozwanego w obrocie z konsumentami stanowi niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu 3851§ 1 k.c.i zakazał jego stosowania na podstawieart. 47942k.p.c. O wysokości wpisu od pozwu i obciążeniu nim pozwanego na rzecz Skarbu Państwa orzeczono na podstawieart. 26 ust. 1 pkt 6w zw. zart. 113 ust. 1 oraz art. 96 ust. 1 pkt 3 i art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz.U. Nr 167, poz. 1398). O kosztach postępowania postanowiono stosownie do wyniku sporu na podstawieart. 98 k.p.c. Publikację prawomocnego wyroku na koszt pozwanego zarządzono na podstawieart. 47944k.p.c. SSO Bogdan Gierzyński

15/450500/0005127/AmC

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000001006_II_AKzw_001139_2006_Uz_2007-03-14_001

II AKzw 1139/06

2007-03-14 01:00:00.0 CET

2019-08-27 19:12:24.0 CEST

2019-08-27 13:27:53.0 CEST

15150000

1006

DECISION, REASON

Sygn. akt : II AKzw 1139/06 POSTANOWIENIE Dnia 14 marca 2007 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący- Sędzia SA Wojciech Kopczyński Protokolan: Ewa Matyjaszczyk przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w sprawie D. L. skazanego za przestępstwo z art. 43 ust. 1 i art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii zażalenia wniesionego przez obrońcę skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Izabela Orczyk" xEditor="iorczyk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="4" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKzw" xYear="2006" xVolNmbr="001139" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKzw 1139/06</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 14 marca 2007 roku</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xText> <xText><xBx>Przewodniczący- Sędzia SA Wojciech Kopczyński</xBx></xText> <xText> <xBx> Protokolan: Ewa Matyjaszczyk </xBx> </xText> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w sprawie <xBx><xAnon>D. L.</xAnon></xBx></xText> <xText>skazanego za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 43;art. 43 ust. 1;art. 46;art. 46 ust. 1" xIsapId="WDU19970750468" xTitle="Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 75, poz. 468">art. 43 ust. 1 i art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii</xLexLink></xText> <xText>zażalenia wniesionego przez obrońcę skazanego</xText> <xText>na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach</xText> <xText>z dnia 14 września 2006 roku, sygn. akt VII Wz 1668/06</xText> <xText>w przedmiocie odmowy udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia</xText> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437 § 2 k.p.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 2" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 1 § 2 k.k.w.</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>p o s t a n a w i a</xBx></xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>zaskarżone postanowienie uchylić i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach. </xBx></xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xBx>Postanowieniem z dnia 14 września 2006 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach odmówił skazanemu <xAnon>D. L.</xAnon> udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbywania reszty zasadniczej kary pozbawienia wolności. Przyjął, iż skazany nie spełnia warunków przewidzianych przez <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink>, bowiem nie korzystał z rocznej przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności. Uznał nadto, iż przebywanie na wolności i ubieganie się o odroczenie wykonania kary nie stanowi faktycznego niewykonywania kary z powodu innych przyczyn, na co powoływał się obrońca skazanego.</xBx></xText> <xText>W zażaleniu na to postanowienie obrońca zarzucił obrazę przepisów postępowania mającą bezpośredni wpływ na treść orzeczenia, głównie <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155§1 k.k.w.</xLexLink> poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy skazany spełnia wszystkie przewidziane prawem przesłanki.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Zażalenie okazało się o tyle zasadne, iż zaskarżone postanowienie należało uchylić, a sprawę przekazać sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie zasadniczo jawi się jako bezsporny i do chwili obecnej miał on znaczenie niejako drugorzędne, gdyż w związku z osnową wniosku o warunkowe zwolnienie należało w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy skazany spełnia warunki formalne, które pozwalałyby na zastosowanie względem niego regulacji przewidzianej w <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155§1 kkw</xLexLink>. Z racji tego, iż Sąd Okręgowy w Gliwicach stanął na stanowisku, iż <xAnon>D. L.</xAnon> nie spełnia powyższych formalnych warunków, w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia nie odniósł się w żaden sposób do istnienia przesłanek materialnych warunkowego przedterminowego zwolnienia określonych w <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 77 § 1 k.k.</xLexLink></xText> <xText>Przepis <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink> pozwala na warunkowe przedterminowe zwolnienie skazanego w sytuacji, gdy odbył on co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności, której wymiar nie przekracza lat 3, przy czym po odbyciu tychże 6 miesięcy, co najmniej przez okres 1 roku trwała przerwa w wykonywaniu kary pozbawienia wolności. Dopiero spełnienie opisanych przesłanek warunkuje podjęcie rozważań na gruncie regulacji <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 77 § 1 k.k.</xLexLink></xText> <xText>W tym miejscu przypomnieć wypada, iż skazany <xAnon>D. L.</xAnon> w okresie od 10 sierpnia 2004 roku do dnia 28 lutego 2005 roku (a wiec ponad 6 miesięcy) pozostawał tymczasowo aresztowany do sprawy, w której ostatecznie wymierzono mu karę 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, a okres tymczasowego aresztowania zaliczono na jej poczet. Po uchyleniu stosowanego środka zapobiegawczego skazany od dnia 28 lutego 2005 roku pozostawał na wolności, w tym czasie bezskutecznie starał się o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności oraz wniósł prośbę o ułaskawienie</xText> <xText>W niniejszej sprawie istotny problem wyłonił się w związku z interpretacją zwrotu „przerwa w wykonywaniu kary”. W dość lakonicznym uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd Okręgowy w Gliwicach zaprezentował stanowisko, iż <xAnon>D. L.</xAnon> nie spełnił warunków formalnych określonych normą <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink>, gdyż nie korzystał z rocznej przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności. Wynika z tego, iż sąd I instancji przyjął ścisłą interpretację zwrotu „przerwa w wykonywaniu kary”, zgodną z jego wykładnią językową.</xText> <xText>Stanowisko to nie znalazło uznania w ocenie skarżącego. Zarówno we wniosku o warunkowe zawieszenie kary, jak i zażaleniu na postanowienie sądu I instancji powołał on orzecznictwo sądów apelacyjnych opowiadające się za szerszym rozumieniem znaczenia zwrotu „przerwa w wykonywaniu kary”. I tak w postanowieniu z dnia 26.07.2002 roku (sygn. akt II AKz 208/02, KZS 2002/6/18) Sąd Apelacyjny w Krakowie przyjął, iż do okresu rocznej przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności, uzasadniającej udzielenie przedterminowego zwolnienia z reszty kary w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155§1 kkw</xLexLink> zalicza się czas faktycznego niewykonywania kary z powodu zawieszenia postępowania bądź jeszcze innych przyczyn, wyjąwszy bezprawne. Do cytowanego postanowienia odwoływano się także późniejsze orzecznictwo tegoż sądu (postanowienie z dnia 25.11.2003 roku, sygn. akt II AKz 612/03, KZS 2003/12/27, postanowienie z dnia 6.07.2004 roku, sygn. akt II AKzw 370/2004, KZS 2004/7-8/63)).</xText> <xText>Odmienny pogląd, nakazujący ścisłą interpretację <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink> przedstawiono we wcześniejszym orzecznictwie Sądu Apelacyjnego w Krakowie (postanowienie z dnia 4.04.2001 roku, sygn. akt II AKz 204/01, OSA 2001/7-8/48). Stanowisko to uzasadniono szczególnym i wyjątkowym charakterem przepisu <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink>, co nakazuje dokonywanie jego zawężającej interpretacji. Pogląd ten został przyjęty przez Sąd Okręgowy w Gliwicach w zaskarżonym postanowieniu.</xText> <xText>Pozostając na gruncie orzecznictwa sądów apelacyjnych interpretującego normę <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink> należy w końcu przywołać stosunkowo aktualne postanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 24 sierpnia 2006 roku (sygn. akt II AKzw 515/06, LEX nr 192844), który przyjął, iż przerwa w wykonywaniu kary pozbawienia wolności, jako przesłanka z <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink> może mieć miejsce wyłącznie w wypadku przystąpienia przez skazanego do odbywania kary w trybie <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 11 § 1 k.k.w.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 79 § 1 k.k.w.</xLexLink> (gdy skazany przebywa na wolności) lub <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 4" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 11 § 4 k.k.w.</xLexLink> (gdy skazany przebywa już w zakładzie karnym).</xText> <xText>W rozpatrywanym temacie dotychczas brak jest jednoznacznego stanowiska ze strony Sądu Najwyższego, który w uchwale z dnia 19 kwietnia 2000 roku (sygn. akt I KZP 8/00, OSNKW 2000/5-6/42) przyjął, iż w zakres pojęcia przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności, której czas określa <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink> wchodzi nie tylko przerwa w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 153" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 153 k.k.w.</xLexLink>, ale również okres, w którym skazany nie odbywał kary pozbawienia wolności z powodu zawieszenia postępowania wykonawczego.</xText> <xText>Należy zatem stwierdzić, iż Sąd Najwyższy nie opowiada się za ścisłym rozumieniem pojęcia „przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności” na gruncie <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink> Akceptując taki punkt widzenia wypada w tym miejscu odwołać się do wykładni historycznej (która zasadniczo nie powinna mieć znaczenia decydującego, lecz w tym wypadku absolutnie nie można jej pominąć). Skoro zatem ustawodawca w treści <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink> nie zawarł innych przyczyn niewykonywania kary niż przerwa (przykładowo zawieszenie postępowania wykonawczego lub odroczenie wykonania kary), a mimo to powołane orzecznictwo (także Sądu Najwyższego) dokonuje niejako rozszerzającej interpretacji <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink>, to jedynym logicznym następstwem takiego punktu widzenia wydaje się być wniosek, iż <xBx>pod pojęciem przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności” należy rozumieć każdy czasowy pobyt skazanego na wolności, o ile nie jest on efektem jego bezprawnych działań,</xBx> z których- co logiczne- skazany nie mógłby wyciągać korzystnych dla siebie konsekwencji.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach stwierdza, iż przeciwko zawężającej (wynikającej z wykładni językowej) interpretacji <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink> przemawia też wykładnia celowościowa wskazanej regulacji. Wspomniany przepis miał bowiem służyć realizacji tendencji do humanitarnego, godnego, sprawiedliwego i zindywidualizowanego traktowania skazanego. Miał niwelować negatywne skutki - jakie przy pojawiających się nowych okolicznościach – mogłoby pociągnąć wykonanie kary.</xText> <xText>Stanowisko to znajduje potwierdzenie w uzasadnieniu rządowego projektu <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">kodeksu karnego wykonawczego</xLexLink>. Wszak wyłącznym celem stosowania instytucji z <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink> jest istnienie przekonania, że skoro skazany w ciągu co najmniej rocznej przerwy w odbywaniu kary przestrzegał porządku prawnego, to najprawdopodobniej nie powróci już do przestępstwa.</xText> <xText>Akceptując ścisłe, zawężające rozumienie <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink> w sprawie skazanego <xAnon>D. L.</xAnon> należałoby się powstrzymać od jakichkolwiek ocen jego postępowania już po opuszczeniu zakładu karnego i uprawomocnienia się wyroku skazującego- w kontekście formułowania prognozy kryminologiczno- społecznej. Tym samym z przyczyn nie znajdujących przekonującego usprawiedliwienia znalazłby się on w niekorzystnej sytuacji w stosunku do skazanych, którzy stawili się do odbycia kary, a następnie korzystali z rocznego okresu przerwy w jej wykonaniu. Sytuacja taka wprowadzałaby znaczną niespójność logiczną w kontekście instytucji przewidzianych w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">kodeksie karnym wykonawczych</xLexLink> , których celem nadrzędnym zawsze jest osiągnięcie celów kary przede wszystkim w zakresie prewencji indywidualnej. Poza tym gdyby ustawodawcy chodziło jedynie o przerwę będącą następstwem orzeczenia sądu, a nie jakiekolwiek przerwanie ciągłości procesu wykonywania kary, oprócz bezprawnego, to w <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink> wyraźnie by o tym napisał.</xText> <xText>Podsumowując tę część rozważań Sąd Apelacyjny przyjmuje, iż okres od dnia 28 lutego 2005 roku, kiedy to skazany <xAnon>D. L.</xAnon> przebywał na wolności do dnia jego ponownego osadzenia w dniu 7 listopada 2006r. odpowiada pojęciu „przerwy w odbywaniu kary” w znaczeniu, jakie temu pojęciu należy nadać na gruncie <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 155 § 1 k.k.w.</xLexLink> Tylko taka interpretacja tego pojęcia pozwala na jego racjonalne i sprawiedliwe stosowanie.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny miał też na uwadze stanowisko wyrażone w powołanym wyżej postanowieniu Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 26 sierpnia 2006 roku i choć zasadniczo podziela zaprezentowaną tam interpretacje, to doszedł do wniosku, iż nie powoduje ona niekorzystnych konsekwencji dla skazanego <xAnon>D. L.</xAnon> na gruncie niniejszego postępowania.</xText> <xText>Istotne znaczenia ma bowiem fakt, iż z chwilą uprawomocniane się wyroku skazującego okres tymczasowego aresztowania zaliczony na poczet wymierzonej kary pozbawienia wolności de facto jest tożsamy z okresem kary już <xBx>odbytej</xBx> i nie ma większego znaczenia, iż w znaczeniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 1;art. 11 § 4" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 11 § 1 i 4 k.k.w.</xLexLink> skazany do wykonania kary jeszcze nie przystąpił. Dokładna analiza uzasadnienia postanowienia Sądu Apelacyjnego w Lublinie zresztą ten wniosek potwierdza.</xText> <xText>Reasumując Sąd Apelacyjny w Katowicach uznał za konieczne uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Gliwicach, który przystępując do jej rozpoznania winien mieć na względzie, iż skazany <xAnon>D. L.</xAnon> odbył ponad 6 miesięcy kary pozbawienia wolności, a przerwa w odbywaniu kary przekroczyła okres jednego roku</xText> <xText>Wobec powyższego należało orzec jak w części dyspozytywnej postanowienia.</xText> <xText>Z.</xText> <xText>1. odpis postanowienia doręczyć skazanemu.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wojciech Kopczyński

Renata Kopiec

Izabela Orczyk

Sygn. akt : II AKzw 1139/06 POSTANOWIENIE Dnia 14 marca 2007 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący- Sędzia SA Wojciech Kopczyński Protokolan: Ewa Matyjaszczyk przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w sprawieD. L. skazanego za przestępstwo zart. 43 ust. 1 i art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii zażalenia wniesionego przez obrońcę skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 14 września 2006 roku, sygn. akt VII Wz 1668/06 w przedmiocie odmowy udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia na podstawieart. 437 § 2 k.p.k.w zw. zart. 1 § 2 k.k.w. p o s t a n a w i a zaskarżone postanowienie uchylić i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach. UZASADNIENIE Postanowieniem z dnia 14 września 2006 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach odmówił skazanemuD. L.udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbywania reszty zasadniczej kary pozbawienia wolności. Przyjął, iż skazany nie spełnia warunków przewidzianych przezart. 155 § 1 k.k.w., bowiem nie korzystał z rocznej przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności. Uznał nadto, iż przebywanie na wolności i ubieganie się o odroczenie wykonania kary nie stanowi faktycznego niewykonywania kary z powodu innych przyczyn, na co powoływał się obrońca skazanego. W zażaleniu na to postanowienie obrońca zarzucił obrazę przepisów postępowania mającą bezpośredni wpływ na treść orzeczenia, głównieart. 155§1 k.k.w.poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy skazany spełnia wszystkie przewidziane prawem przesłanki. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Zażalenie okazało się o tyle zasadne, iż zaskarżone postanowienie należało uchylić, a sprawę przekazać sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie zasadniczo jawi się jako bezsporny i do chwili obecnej miał on znaczenie niejako drugorzędne, gdyż w związku z osnową wniosku o warunkowe zwolnienie należało w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy skazany spełnia warunki formalne, które pozwalałyby na zastosowanie względem niego regulacji przewidzianej wart. 155§1 kkw. Z racji tego, iż Sąd Okręgowy w Gliwicach stanął na stanowisku, iżD. L.nie spełnia powyższych formalnych warunków, w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia nie odniósł się w żaden sposób do istnienia przesłanek materialnych warunkowego przedterminowego zwolnienia określonych wart. 77 § 1 k.k. Przepisart. 155 § 1 k.k.w.pozwala na warunkowe przedterminowe zwolnienie skazanego w sytuacji, gdy odbył on co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności, której wymiar nie przekracza lat 3, przy czym po odbyciu tychże 6 miesięcy, co najmniej przez okres 1 roku trwała przerwa w wykonywaniu kary pozbawienia wolności. Dopiero spełnienie opisanych przesłanek warunkuje podjęcie rozważań na gruncie regulacjiart. 77 § 1 k.k. W tym miejscu przypomnieć wypada, iż skazanyD. L.w okresie od 10 sierpnia 2004 roku do dnia 28 lutego 2005 roku (a wiec ponad 6 miesięcy) pozostawał tymczasowo aresztowany do sprawy, w której ostatecznie wymierzono mu karę 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, a okres tymczasowego aresztowania zaliczono na jej poczet. Po uchyleniu stosowanego środka zapobiegawczego skazany od dnia 28 lutego 2005 roku pozostawał na wolności, w tym czasie bezskutecznie starał się o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności oraz wniósł prośbę o ułaskawienie W niniejszej sprawie istotny problem wyłonił się w związku z interpretacją zwrotu „przerwa w wykonywaniu kary”. W dość lakonicznym uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd Okręgowy w Gliwicach zaprezentował stanowisko, iżD. L.nie spełnił warunków formalnych określonych normąart. 155 § 1 k.k.w., gdyż nie korzystał z rocznej przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności. Wynika z tego, iż sąd I instancji przyjął ścisłą interpretację zwrotu „przerwa w wykonywaniu kary”, zgodną z jego wykładnią językową. Stanowisko to nie znalazło uznania w ocenie skarżącego. Zarówno we wniosku o warunkowe zawieszenie kary, jak i zażaleniu na postanowienie sądu I instancji powołał on orzecznictwo sądów apelacyjnych opowiadające się za szerszym rozumieniem znaczenia zwrotu „przerwa w wykonywaniu kary”. I tak w postanowieniu z dnia 26.07.2002 roku (sygn. akt II AKz 208/02, KZS 2002/6/18) Sąd Apelacyjny w Krakowie przyjął, iż do okresu rocznej przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności, uzasadniającej udzielenie przedterminowego zwolnienia z reszty kary w oparciu o przepisart. 155§1 kkwzalicza się czas faktycznego niewykonywania kary z powodu zawieszenia postępowania bądź jeszcze innych przyczyn, wyjąwszy bezprawne. Do cytowanego postanowienia odwoływano się także późniejsze orzecznictwo tegoż sądu (postanowienie z dnia 25.11.2003 roku, sygn. akt II AKz 612/03, KZS 2003/12/27, postanowienie z dnia 6.07.2004 roku, sygn. akt II AKzw 370/2004, KZS 2004/7-8/63)). Odmienny pogląd, nakazujący ścisłą interpretacjęart. 155 § 1 k.k.w.przedstawiono we wcześniejszym orzecznictwie Sądu Apelacyjnego w Krakowie (postanowienie z dnia 4.04.2001 roku, sygn. akt II AKz 204/01, OSA 2001/7-8/48). Stanowisko to uzasadniono szczególnym i wyjątkowym charakterem przepisuart. 155 § 1 k.k.w., co nakazuje dokonywanie jego zawężającej interpretacji. Pogląd ten został przyjęty przez Sąd Okręgowy w Gliwicach w zaskarżonym postanowieniu. Pozostając na gruncie orzecznictwa sądów apelacyjnych interpretującego normęart. 155 § 1 k.k.w.należy w końcu przywołać stosunkowo aktualne postanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 24 sierpnia 2006 roku (sygn. akt II AKzw 515/06, LEX nr 192844), który przyjął, iż przerwa w wykonywaniu kary pozbawienia wolności, jako przesłanka zart. 155 § 1 k.k.w.może mieć miejsce wyłącznie w wypadku przystąpienia przez skazanego do odbywania kary w trybieart. 11 § 1 k.k.w.w zw. zart. 79 § 1 k.k.w.(gdy skazany przebywa na wolności) lubart. 11 § 4 k.k.w.(gdy skazany przebywa już w zakładzie karnym). W rozpatrywanym temacie dotychczas brak jest jednoznacznego stanowiska ze strony Sądu Najwyższego, który w uchwale z dnia 19 kwietnia 2000 roku (sygn. akt I KZP 8/00, OSNKW 2000/5-6/42) przyjął, iż w zakres pojęcia przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności, której czas określaart. 155 § 1 k.k.w.wchodzi nie tylko przerwa w rozumieniuart. 153 k.k.w., ale również okres, w którym skazany nie odbywał kary pozbawienia wolności z powodu zawieszenia postępowania wykonawczego. Należy zatem stwierdzić, iż Sąd Najwyższy nie opowiada się za ścisłym rozumieniem pojęcia „przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności” na gruncieart. 155 § 1 k.k.w.Akceptując taki punkt widzenia wypada w tym miejscu odwołać się do wykładni historycznej (która zasadniczo nie powinna mieć znaczenia decydującego, lecz w tym wypadku absolutnie nie można jej pominąć). Skoro zatem ustawodawca w treściart. 155 § 1 k.k.w.nie zawarł innych przyczyn niewykonywania kary niż przerwa (przykładowo zawieszenie postępowania wykonawczego lub odroczenie wykonania kary), a mimo to powołane orzecznictwo (także Sądu Najwyższego) dokonuje niejako rozszerzającej interpretacjiart. 155 § 1 k.k.w., to jedynym logicznym następstwem takiego punktu widzenia wydaje się być wniosek, iżpod pojęciem przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności” należy rozumieć każdy czasowy pobyt skazanego na wolności, o ile nie jest on efektem jego bezprawnych działań,z których- co logiczne- skazany nie mógłby wyciągać korzystnych dla siebie konsekwencji. Sąd Apelacyjny w Katowicach stwierdza, iż przeciwko zawężającej (wynikającej z wykładni językowej) interpretacjiart. 155 § 1 k.k.w.przemawia też wykładnia celowościowa wskazanej regulacji. Wspomniany przepis miał bowiem służyć realizacji tendencji do humanitarnego, godnego, sprawiedliwego i zindywidualizowanego traktowania skazanego. Miał niwelować negatywne skutki - jakie przy pojawiających się nowych okolicznościach – mogłoby pociągnąć wykonanie kary. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w uzasadnieniu rządowego projektukodeksu karnego wykonawczego. Wszak wyłącznym celem stosowania instytucji zart. 155 § 1 k.k.w.jest istnienie przekonania, że skoro skazany w ciągu co najmniej rocznej przerwy w odbywaniu kary przestrzegał porządku prawnego, to najprawdopodobniej nie powróci już do przestępstwa. Akceptując ścisłe, zawężające rozumienieart. 155 § 1 k.k.w.w sprawie skazanegoD. L.należałoby się powstrzymać od jakichkolwiek ocen jego postępowania już po opuszczeniu zakładu karnego i uprawomocnienia się wyroku skazującego- w kontekście formułowania prognozy kryminologiczno- społecznej. Tym samym z przyczyn nie znajdujących przekonującego usprawiedliwienia znalazłby się on w niekorzystnej sytuacji w stosunku do skazanych, którzy stawili się do odbycia kary, a następnie korzystali z rocznego okresu przerwy w jej wykonaniu. Sytuacja taka wprowadzałaby znaczną niespójność logiczną w kontekście instytucji przewidzianych wkodeksie karnym wykonawczych, których celem nadrzędnym zawsze jest osiągnięcie celów kary przede wszystkim w zakresie prewencji indywidualnej. Poza tym gdyby ustawodawcy chodziło jedynie o przerwę będącą następstwem orzeczenia sądu, a nie jakiekolwiek przerwanie ciągłości procesu wykonywania kary, oprócz bezprawnego, to wart. 155 § 1 k.k.w.wyraźnie by o tym napisał. Podsumowując tę część rozważań Sąd Apelacyjny przyjmuje, iż okres od dnia 28 lutego 2005 roku, kiedy to skazanyD. L.przebywał na wolności do dnia jego ponownego osadzenia w dniu 7 listopada 2006r. odpowiada pojęciu „przerwy w odbywaniu kary” w znaczeniu, jakie temu pojęciu należy nadać na gruncieart. 155 § 1 k.k.w.Tylko taka interpretacja tego pojęcia pozwala na jego racjonalne i sprawiedliwe stosowanie. Sąd Apelacyjny miał też na uwadze stanowisko wyrażone w powołanym wyżej postanowieniu Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 26 sierpnia 2006 roku i choć zasadniczo podziela zaprezentowaną tam interpretacje, to doszedł do wniosku, iż nie powoduje ona niekorzystnych konsekwencji dla skazanegoD. L.na gruncie niniejszego postępowania. Istotne znaczenia ma bowiem fakt, iż z chwilą uprawomocniane się wyroku skazującego okres tymczasowego aresztowania zaliczony na poczet wymierzonej kary pozbawienia wolności de facto jest tożsamy z okresem kary jużodbyteji nie ma większego znaczenia, iż w znaczeniuart. 11 § 1 i 4 k.k.w.skazany do wykonania kary jeszcze nie przystąpił. Dokładna analiza uzasadnienia postanowienia Sądu Apelacyjnego w Lublinie zresztą ten wniosek potwierdza. Reasumując Sąd Apelacyjny w Katowicach uznał za konieczne uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Gliwicach, który przystępując do jej rozpoznania winien mieć na względzie, iż skazanyD. L.odbył ponad 6 miesięcy kary pozbawienia wolności, a przerwa w odbywaniu kary przekroczyła okres jednego roku Wobec powyższego należało orzec jak w części dyspozytywnej postanowienia. Z. 1. odpis postanowienia doręczyć skazanemu.

15/150000/0001006/AKzw

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

155015350000503_I_C_000822_2006_Uz_2007-03-14_001

I C 822/06

2007-03-14 01:00:00.0 CET

2017-04-27 22:00:21.0 CEST

2017-04-26 13:09:22.0 CEST

15501535

503

REASON

I C 822/06 UZASADNIENIE Pozwem z dnia 26 czerwca 2006 r. (...) Sp. z o.o. w P. domagała się zasądzenia od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (...) Oddziału (...) w O. kwoty 14.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 grudnia 2004 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4.800 złotych. W uzasadnieniu powód podał, że na podstawie umowy z dnia 16 grudnia 2004 r. nabył od W. D. wierzytelność przypadającą mu od pozwanego z

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Katarzyna Staniszewska" xPublisher="KSTAN_SROpole" xEditorFullName="Katarzyna Staniszewska" xEditor="KSTAN_SROpole" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="24" xFlag="published" xVolType="15/501535/0000503/C" xYear="2006" xVolNmbr="000822" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>I C 822/06</xBx></xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Pozwem z dnia 26 czerwca 2006 r. <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> domagała się zasądzenia od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa <xAnon> (...) Oddziału (...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> kwoty 14.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 grudnia 2004 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4.800 złotych.</xText> <xText>W uzasadnieniu powód podał, że na podstawie umowy z dnia 16 grudnia 2004 r. nabył od <xAnon>W. D.</xAnon> wierzytelność przypadającą mu od pozwanego z tytułu dopłat bezpośrednich w wysokości dochodzonej pozwem. <xAnon>W. D.</xAnon> był dłużnikiem powoda na kwotę 36.192,69 złotych. Pozwany został poinformowany o przelewie pismem z dnia 16 grudnia 2004 r., doręczonym w dniu następnym. W dniu 5 czerwca 2006 r. powód pisemnie wezwał pozwanego do zapłaty jednak bezskutecznie.</xText> <xText>W dniu 26 lipca 2006 r. Sąd Rejonowy w Opolu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa <xAnon> (...) Oddział (...)</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> aby zapłaciła na rzecz <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> kwotę 14.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 grudnia 2004 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.517 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 2.400 złotych kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xText>W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xText>Uzasadniając swoje stanowisko przyznał okoliczności faktyczne wskazane w pozwie, podnosząc jednocześnie że żądanie zapłaty jest bezpodstawne i nieuzasadnione. Wskazał, że przyznawanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych następuje w trybie postępowania administracyjnego a sposób ich wypłaty podlega rygorystycznym i precyzyjnym regulacjom prawnym. Z uwagi na charakter i cel płatności mają one trafiać bezpośrednio „do rąk” rolników. Obowiązujące w tym zakresie przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20031901867" xTitle="Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 października 2003 r. w sprawie kryteriów akredytacyjnych dla agencji płatniczych" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 190, poz. 1867">rozporządzenia Ministra Finansów z 28 października 2003 r. w sprawie kryteriów akredytacyjnych dla agencji płatniczych</xLexLink> przewidują, że płatności dokonuje się tylko bezpośrednio właściwemu wnioskodawcy, na jego rachunek bankowy lub rachunek bankowy osoby przez niego upoważnionej. Pozwany, jako płatnik świadczenia, mógł przekazać środki wyłącznie uprawnionemu lub wskazanej przez niego osobie działającej w jego imieniu i na jego rzecz, o czym poinformował powoda w odpowiedzi na przesłane wezwanie do zapłaty. Zawierając umowę ze swoim dłużnikiem powód błędnie przyjął, iż tego typu wierzytelności mogą być przenoszone przez przelew. Przedmiotem cesji mogą być wyłącznie uprawnienia zbywalne, natomiast przywołane przepisy wprost wyłączają możliwość zmiany osoby uprawnionej do otrzymania płatności bezpośrednich. Po otrzymaniu środków uprawniony może je wykorzystać w sposób dowolny np. przekazać swojemu wierzycielowi, jednak samego uprawnienia do ich otrzymania nie może scedować. Ukształtowanie treści stosunku prawnego przez jego strony w sposób sprzeczny z przepisami powszechnie obowiązującymi nie powoduje powstania obowiązku podejmowania przez inne podmioty, w tym organy administracji publicznej, jakichkolwiek czynności niezgodnych z prawem w celu umożliwienia realizacji wadliwej umowy. Pozwany podniósł ponadto, że niezrozumiałe dla niego jest żądanie przez powoda odsetek za okres od dnia 18 grudnia 2004 r. do dnia zapłaty, gdyż data zawarcia umowy o przelew nie ma wpływu na datę wymagalności płatności, do którego ustalania i ewentualnego kwestionowania uprawniony jest wyłącznie wnioskodawca jako strona postępowania administracyjnego. Nawet gdyby zatem przyjąć, że sama umowa przelewu mogła być skuteczna, to nie oznaczałoby to, że cesjonariusz wstępuje w miejsce strony postępowania administracyjnego i może wnosić cywilnoprawne roszczenia (w tym dotyczące odsetek) w ramach postępowania administracyjnego.</xText> <xText>W piśmie z dnia 6 października 2006 r. powód podtrzymał swoje żądanie w sprawie. Wskazał, że należność objęta sporem została przyznana decyzją z dnia 20 listopada 2004 r., co oznacza, że z dniem jej uprawomocnienia się wierzytelność <xAnon>W. D.</xAnon> wobec pozwanego stała się wymagalna i mogła zostać przeniesiona bez zgody dłużnika na rzecz innej osoby. <xLexLink xArt="art. 509;art. 509 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">Art. 509 §1 kc</xLexLink> pozwala na dokonanie przelewu każdej wierzytelności, o ile nie sprzeciwia się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Ani przepisy ustawy z dnia 28 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich, ani przepisy wykonawcze nie zakazują przenoszenia wynikających z nich wierzytelności a przywołany przez pozwanego przepis stanowi właśnie upoważnienie do zadysponowania przez beneficjenta dopłaty przysługującą mu wierzytelnością. <xAnon>W. D.</xAnon> poinformował pozwanego o przelewie wnosząc o przekazanie przysługującej mu dopłaty na rzecz powoda. Pozwany, ignorując tą informację, musiał liczyć się z obowiązkiem zapłaty dochodzonej kwoty. Powód powołał się też na przepisy załącznika do Rozporządzenia Komisji Wspólnot Europejskich z dnia 7 lipca 1995 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady nr 729/70, wyraźnie upoważniające pozwanego do dokonania płatności na rzecz wnioskodawcy lub jego cesjonariusza. Odnosząc się do zarzutu dotyczącego żądania odsetek, powód wskazał, że w dniu 18 grudnia 2004 r., kiedy to pozwany został zawiadomiony o cesji, przedmiotowa wierzytelność była już wymagalna.</xText> <xText>W toku dalszego postępowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska.</xText> <xText>Pozwany wskazał, że niezbywalność wierzytelności - wynikająca z przepisów prawa - może być w nich ustanowiona nie tylko wprost ale również poprzez wskazanie, że płatność ma nastąpić wyłącznie do rąk beneficjenta. Przyznał, że decyzja z dnia 20 listopada 2004 r. uprawomocniła się bez jej zaskarżenia.</xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>W oparciu o zebrany materiał Sąd poczynił następujące ustalenia:</xBx></xText> <xText><xAnon>W. D.</xAnon> prowadził gospodarstwo rolne położone w <xAnon>C.</xAnon> o areale upraw 43,8 ha. Zaopatrywał się w nasiona, nawozy i inne potrzebne do prowadzenia gospodarstwa rolnego produkty m. in. w <xAnon> spółce (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon>. W okresie od 29 maja 2003 r. do 16 grudnia 2004 r. dokonywał zakupów z odroczonym terminem płatności a na zabezpieczenie spłaty wystawił weksel in blanco.</xText> <xText>(dowód: faktury k. 15-25)</xText> <xText>W dniu 12 maja 2004 r. <xAnon>W. D.</xAnon> złożył w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wniosek o przyznanie płatności bezpośredniej do gruntów rolnych. <xAnon>Decyzją nr (...)</xAnon> z dnia 20 listopada 2004 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - Kierownik Biura Powiatowego w <xAnon>L.</xAnon> przyznał mu na podstawie <xLexLink xArt="art. 3;art. 3 ust. 1" xIsapId="WDU20040060040" xTitle="Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 40">art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych</xLexLink> płatność na rok 2004 w łącznej wysokości 22.242,22 złotych, w tym z tytułu jednolitej płatności obszarowej 9.383,32 złotych ze środków unijnych oraz z tytułu uzupełniającej płatności obszarowej 12.858,90 złotych, z czego 3.446,52 złotych ze środków unijnych oraz 9.412,38 złotych ze środków krajowych. W decyzji wskazano, że płatność zostanie przekazana na rachunek bankowy wskazany przez <xAnon>W. D.</xAnon> we wniosku o wpis do ewidencji producentów w terminie wynikającym z przepisów unijnych. Wnioskodawca nie wniósł odwołania od decyzji, uprawomocniła się ona po upływie 14 dni od jej doręczenia.</xText> <xText>(dowód: decyzja z 20 XI 2004 r. k. 26)</xText> <xText>W dniu 16 grudnia 2004 r. <xAnon>W. D.</xAnon> zawarł z <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> umowę przelewu wierzytelności. <xAnon>W. D.</xAnon> oświadczył, że posiada uprawnienia do dopłat bezpośrednich należnych z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego od <xAnon> Agencji (...)</xAnon> Oddział Terenowy w <xAnon>L.</xAnon> w wysokości 22.242,22 złotych, wynikające z wydanej <xAnon>decyzji nr (...)</xAnon> oraz że wierzytelność ta jest wymagalna i nie jest obciążona prawami osób trzecich. Strony wskazały również, że <xAnon>W. D.</xAnon> jest dłużnikiem <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> z tytułu zakupu towarów dokonanego w okresie od maja 2003 r. do grudnia 2004 r. na kwotę 36.192,69 złotych należności głównej oraz odsetek w wysokości 4.188 złotych. Na podstawie zawartej umowy <xAnon>W. D.</xAnon> przeniósł na rzecz <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> wierzytelność w wysokości 14.000 złotych z należności przyznanej mu przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa tytułem płatności bezpośredniej. Strony postanowiły, że cesjonariusz będzie uprawniony do odstąpienia od umowy o ile z jakichkolwiek przyczyn płatnik nie przekaże dotacji do dnia 20 lutego 2005 r. Cedent zobowiązał się powiadomić dłużnika o zawarciu umowy i jednocześnie wydał powodowi dokument poświadczający dokonanie cesji. Strony uzgodniły, że wszelkie zmiany umowy wymagają zachowania formy pisemnej.</xText> <xText>(dowód: umowa z 16 XII 2004 r. k. 11-12)</xText> <xText>Pisemne zawiadomienie o dokonanej cesji z dnia 16 grudnia 2004 r. zostało złożone w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w dniu 17 grudnia 2004 r. W piśmie tym <xAnon>W. D.</xAnon> zawiadomił, że przysługujące mu od pozwanego wierzytelności z tytułu dopłat bezpośrednich w wysokości 14.000 złotych w oparciu o <xLexLink xArt="art. 509;art. n" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 i n. kc</xLexLink> przeniósł na rzecz <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon> celem zapłaty za pobrany towar. Wniósł jednocześnie o przekazanie należnej mu kwoty do wymienionej wysokości na konto bankowe powoda o wskazanym w piśmie numerze.</xText> <xText>(dowód: zawiadomienie z dnia 16 XII 2004 r. k. 10)</xText> <xText>Pozwany nie zareagował na powyższe zawiadomienie. W dniu 11 stycznia 2005 r. przekazał zlecenie płatności na rzecz <xAnon>W. D.</xAnon> do swojego Departamentu Finansowego. W dniu 12 stycznia 2005 r., po przeprowadzeniu kontroli, utworzył i przekazał do ministerstw nadzorujących „zapotrzebowanie na środki na realizację Wspólnej Polityki Rolnej i Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich” uwzględniające zlecenie przedmiotowej płatności. W dniu 17 stycznia 2005 r. na rachunek pozwanego wpłynęły środki pieniężne przeznaczone na ten cel i w tym samym dniu pozwany dokonał ich wypłaty na rachunek bankowy <xAnon>W. D.</xAnon>.</xText> <xText>(dowód: pismo pozwanego z 16 II 2007 r. k. 84)</xText> <xText>Na dzień 30 kwietnia 2005 r. zadłużenie <xAnon>W. D.</xAnon> wobec <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>O.</xAnon> wynosiło 48.375,27 złotych, z czego 36.193,69 złotych stanowiła należność główna, 2.818,76 złotych odsetki od należności niezapłaconych a 9.362,82 złotych – odsetki od należności zapłaconych po terminie. Pismem z dnia 10 maja 2005 r. powód poinformował <xAnon>W. D.</xAnon> o zamiarze wypełnienia wystawionego przez niego weksla do kwoty 48.375,27 złotych, wzywając go jednocześnie do zapłaty w terminie 5 dni pod rygorem skierowania spray na drogę sądową.</xText> <xText>(dowód: pismo z 10 V 2005 r. wraz z dowodem doręczenia k 13, 14)</xText> <xText>Pismem z dnia 5 czerwca 2006 r. powód wezwał pozwanego do wypłaty na jego rzecz kwoty 14.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 grudnia 2004 r. Powołał się przy tym na umowę o przelew wierzytelności z dnia 16 grudnia 2004 r. zawartą z <xAnon>W. D.</xAnon> i zawiadomienie dłużnika o dokonaniu przelewu. Wskazał, że cesja zabezpieczała jego roszczenia w stosunku do <xAnon>W. D.</xAnon>, które nie zostały zaspokojone oraz że w razie nie dokonania wpłaty do dnia 15 czerwca 2006 r. wystąpi przeciwko pozwanemu na drogę sądową. W odpowiedzi z dnia 19 czerwca 2006 r. pozwany wyjaśnił, że nie jest możliwe spełnienie żądania powoda, gdyż zgodnie z obowiązującymi przepisami dokonywanie płatności odbywa się tylko bezpośrednio właściwemu wnioskodawcy, na jego rachunek bankowy lub rachunek osoby przez niego upoważnionej. Wskazał, że z tej regulacji wynika, że należności z tytułu płatności nie mogą być przedmiotem umowy o przelew wierzytelności a kierowane w stosunku do niego roszczenia są bezpodstawne.</xText> <xText>(dowód: pismo powoda z 5 VI 2006 r. wraz z dowodem doręczenia k. 6,7;</xText> <xText>pismo pozwanego z 9 VI 2006 r. i 19 VI 2006 r. k. 8,9)</xText> <xText>Pozwany nie wypłacił na rzecz powoda żądanej kwoty objętej umową o przelew wierzytelności z dnia 16 grudnia 2004 r.</xText> <xText>(bezsporne)</xText> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Mając na uwadze powyższe ustalenia, Sąd zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Powództwo zasługuje na uwzględnienie niemal w całości.</xText> <xText>Materialnoprawną podstawą żądania stanowi <xLexLink xArt="art. 509;art. 509 § 1;art. 509 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 §1 i 2 kc</xLexLink>, zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew) chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, to przelew tej wierzytelności powinien być również stwierdzony pismem (<xLexLink xArt="art. 511" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 511 kc</xLexLink>). Z kolei zgodnie z <xLexLink xArt="art. 353(1);art. 354" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 353<xSUPx>1</xSUPx> i 354 kc</xLexLink> strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się jego właściwości (naturze), ustawie ani zasadom współżycia społecznego a następnie powinny wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno – gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego a także istniejącym w tym zakresie ustalonym zwyczajom.</xText> <xText>Zgodnie z ogólną regułą dowodową, wyrażoną w <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> i przy uwzględnieniu treści przepisów dotyczących odpowiedzialności kontraktowej, na osobie dochodzącej swego roszczenia na drodze postępowania sądowego spoczywa ciężar wykazania okoliczności niezbędnych do ustalenia zakresu odpowiedzialności pozwanego, tj. zarówno jej podstawy faktycznej i prawnej, jak i wysokości żądanej należności. W rozpatrywanej sprawie do powoda należało zatem udowodnienie faktu zawarcia umowy cesji i jej treści, istnienia i treści zobowiązania pozwanego wobec <xAnon>W. D.</xAnon> oraz wynikających z tych zdarzeń wzajemnych obowiązków stron, jak również tego, że pozwany nie wykonał należycie swojego zobowiązania. Natomiast ten ostatni, chcąc zwolnić się z obowiązku zapłaty, powinien wykazać, iż zaistniały takie okoliczności, które sprawiły że ten obowiązek po jego stronie w ogóle nie powstał, ewentualnie takie, które go w całości lub części niweczyły powodując wygaśnięcie zobowiązania. W ocenie Sądu powód w pełni wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku dowodowego i wykazał zaistnienie przesłanek uzasadniających uwzględnienie jego żądania w całości co do należności głównej i w przeważającej części co do odsetek, natomiast pozwany nie przedstawił żadnych zasadnych kontrargumentów i dowodów świadczących o tym, że roszczenie było bezpodstawne.</xText> <xText>W niniejszej sprawie bezsporne były wszystkie istotne dla jej rozstrzygnięcia okoliczności faktyczne, tj. zarówno to, że na podstawie prawomocnej decyzji z dnia 20 listopada 2004 r. pozwany był zobowiązany do wypłaty na rzecz <xAnon>W. D.</xAnon> kwoty 22.242,22 złotych, jak również, że beneficjent płatności zawarł z powodem w dniu 16 grudnia 2004 r. umowę przelewu części wierzytelności przysługującej mu wobec pozwanego na podstawie w/w decyzji, a mianowicie w kwocie 14.000 złotych. Poza sporem było także, że pozwany otrzymał od cedenta zawiadomienie o dokonanej cesji z jednoczesnym wnioskiem o wypłatę należności na wskazane konto bankowe powoda w dniu 17 grudnia 2004 r. Pomimo tego, w dniu 17 stycznia 2004 r. wypłacił całą wynikającą z decyzji kwotę bezpośrednio na rzecz pierwotnego wierzyciela <xAnon>W. D.</xAnon>, o czym zawiadomił powoda dopiero w toku procesu. Pozwany podniósł, że zawarta umowa cesji jest sprzeczna z prawem, gdyż wierzytelności z tytułu dopłat bezpośrednich nie mogą być przedmiotem przelewu, co wynika wprost z obowiązującej w tym zakresie regulacji, a która nakazuje by płatności były dokonywane wyłącznie na rachunek wnioskodawcy lub rachunek osoby przez niego upoważnionej. Z kolei powód podniósł, że stanowisko to jest nieuprawnione a zawarta umowa jest ważna i skuteczna, gdyż właściwe przepisy unijne jednoznacznie stanowią, że płatność ma być dokonana na rachunek bankowy beneficjenta lub jego cesjonariusza. Wobec tak sformułowanych zarzutów i stanowisk stron oraz bezsporności poczynionych ustaleń faktycznych istota sporu sprowadzała się jedynie do rozstrzygnięcia czy umowa przelewu wierzytelności zawarta w dniu 18 grudnia 2004 r. przez powoda z <xAnon>W. D.</xAnon> była umową ważną i czy na jej podstawie wierzytelność o zapłatę kwoty 14.000 złotych została przeniesiona na rzecz powoda a tym samym czy mógł on skutecznie domagać się od pozwanego jej wypłacenia. W razie pozytywnej odpowiedzi na powyższe pytanie, należało ustalić w jakiej dacie roszczenie wynikające z decyzji z dnia 20 listopada 2004 r. stało się wymagalne oraz czy, a jeśli tak - to od jakiej daty, powód mógł żądać odsetek za opóźnienie w płatności należności. Zaistniały między stronami spór miał zatem charakter wyłącznie natury prawnej i wymagał w pierwszej kolejności dokonania analizy obowiązujących przepisów w zakresie wyłączającym dopuszczalność cesji wierzytelności, przede wszystkim odpowiednich regulacji <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink> a następnie przepisów szczególnych. Zasadą jest bowiem, że w sprawie o spełnienie świadczenia z tytułu wierzytelności objętej przelewem, dłużnik może stawiać zarzuty dotyczące stosunku wewnętrznego między cedentem a cesjonariuszem, w szczególności może kwestionować prawidłowość przelewu (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 1998 r., III CKN 387/97, publ. OSNC 1998/10/162). Jeśliby nie doszło do przelewu określonej wierzytelności, to nie byłoby podstaw do zastosowania <xLexLink xArt="art. 509" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 kc</xLexLink> tak w stosunku do należności głównej jak i roszczenia o odsetki od sumy, której umowa dotyczyła.</xText> <xText>Z chwilą powstania zobowiązania możliwe jest przejście praw i obowiązków z niego wynikających na inne osoby. Stosunek zobowiązaniowy nie ulega wówczas zmianie a jedynie zmieniają się osoby w nim uczestniczące po stronie czynnej - zmiana wierzyciela lub biernej – zmiana dłużnika. Przelew jest umową, z mocy której wierzyciel – cedent przenosi na nabywcę – cesjonariusza wierzytelność przysługującą mu wobec dłużnika a jego zgoda na przejście wierzytelności konieczna jest tylko wówczas gdy w umowie łączącej strony wyłączono możliwość przeniesienia wierzytelności na osobę trzecią, gdyż przelew nie może pogorszyć sytuacji dłużnika. Przedmiotem przelewu jest wierzytelność, tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia. Do przejścia wierzytelności dochodzi przez sam fakt zawarcia umowy a jej celem i skutkiem jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który tym samym zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, tzn. ze wszystkimi związanymi z nią prawami ubocznymi (np. wynikającymi z umownego prawa odstąpienia, zadatku czy zabezpieczającymi wierzytelność główną w postaci zadatku, hipoteki, poręczenia, odsetek) i ewentualnymi brakami (np. przedawnienie). Z chwilą dowiedzenia się o przelewie dłużnik ma obowiązek świadczyć do rąk nabywcy wierzytelności, cedent nie jest już bowiem osobą uprawnioną do przyjęcia świadczenia. Zgodnie z zasadą domniemania dobrej wiary dłużnika (<xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 7 kc</xLexLink>), na nabywcy spoczywa zatem ciężar wykazania, że dłużnik wiedział o przelewie w chwili spełnienia świadczenia. Świadczenie przez dłużnika działającego w złej wierze na rzecz osoby nieuprawnionej nie zwalnia go z obowiązku świadczenia na rzecz nabywcy wierzytelności, nie powoduje bowiem jej wygaśnięcia. Zasadą jest, że każda wierzytelność, jeżeli jest zbywalna, może być przedmiotem przelewu, chyba że zakazuje tego wprost ustawa, umowa stron lub sprzeciwia się temu właściwość zobowiązania, o czym będzie szerzej mowa w dalszej części rozważań. W ocenie Sądu samoistnego i przesądzającego znaczenia dla zbywalności wierzytelności nie ma okoliczność co było źródłem powstania zobowiązania, z którego wierzytelność wynika, w szczególności że w przypadku będącym przedmiotem sporu, była to decyzja administracyjna. Zobowiązanie w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 353" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 353 kc</xLexLink> jest stosunkiem prawnym powstałym pomiędzy pomiotami prawa cywilnego, dającym każdemu z nich możliwość żądania od drugiej określonego zachowania, a wynikającym z określonego zdarzenia prawnego. Jego źródłem może być przede wszystkim czynności prawne, zwłaszcza umowy, niemniej jednak obok nich występują też inne zdarzenia, jak np. bezpodstawne wzbogacenie, czyny niedozwolone czy też decyzje administracyjne, których znaczenie w ostatnich latach uległo w naszym porządku prawnemu znacznemu osłabieniu. Niemniej jednak istnienie pewnych różnic pomiędzy różnymi kategoriami zobowiązań ze względu na źródło ich powstania nie przesłania tego, że wszystkie stosunki obligacyjne rządzą się pewnymi wspólnymi zasadami - ogólnymi regułami dotyczącymi zobowiązań ustanowionymi w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksie cywilnym</xLexLink>. Nie wynika z nich bowiem ażeby zobowiązania których źródłem jest decyzja administracyjna były wyłączone spod ich działania. W szczególności nie została w nich zawarta norma ustanawiająca ogólny zakaz przenoszenia w drodze przelewu wszystkich wierzytelności wynikających z decyzji administracyjnych. Wynikające z nich zobowiązania w zasadzie nie różnią się od tych, których źródłem są czynności cywilnoprawne czy ustawa, z tym, że ich stroną (dłużnikiem lub wierzycielem) jest organ administracyjny czy podmiot prawa publicznego. A zatem istnienia ewentualnego zakazu zbywania w drodze przelewu w odniesieniu do wierzytelności wynikających z decyzji administracyjnych należy poszukiwać albo w przepisach szczególnych regulujących danego typu stosunki zobowiązaniowe albo w naturze danego zobowiązania.</xText> <xText>W niniejszej sprawie przedmiotem przelewu była wierzytelność z tytułu dopłaty bezpośredniej przyznanej prawomocną decyzją Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa a zatem państwowej osoby prawnej, pełniącej również funkcję agencji płatniczej w stosunku do środków pochodzących z funduszy Unii <xAnon>E.</xAnon>. Pozwany wskazał, że przedmiotowa umowa była sprzeczna z obowiązującymi przepisami prawa i - jakkolwiek nie powołał się na to wprost - to należy domniemywać, że zarzucił jej nieważność. Z mocy <xLexLink xArt="art. 58;art. 58 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 58 §1 kc</xLexLink> nieważna jest bowiem czynność prawna sprzeczna z prawem lub mająca na celu obejście przepisów ustawy, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek. Jeśli chodzi o wyłączenie przenoszalności wierzytelności to <xLexLink xArt="art. 509;art. 509 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 §1 kc</xLexLink> przewiduje 3 źródła takich ograniczeń: przepis ustawy, zastrzeżenie umowne oraz właściwość zobowiązania. Spośród nich na czoło wysuwając się te wynikające z przepisów prawa. Ograniczenia zbywalności wierzytelności są wyjątkiem od zasady dopuszczalności rozporządzania wierzytelnością przez wierzyciela i w związku z tym po pierwsze - <xUx>muszą być rozumiane w sposób dosłowny i nie jest możliwa ich rozszerzająca wykładnia</xUx> a po drugie - <xUx>muszą być ustanowione w ustawie lub na podstawie wyraźnej delegacji ustawowej</xUx>. Brak takiej delegacji bądź wydanie zakazu zbywalności określonego rodzaju wierzytelności w aktach normatywnych niższej rangi (rozporządzeniu, zarządzeniu) z przekroczeniem delegacji ustawowej musi budzić wątpliwości co do dopuszczalności wprowadzenia takiego zakazu. Do wierzytelności objętych bezwzględnymi zakazami zbywalności należą np. prawo odkupu czy prawo pierwokupu (<xLexLink xArt="art. 595;art. 595 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 595 §1 kc</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 602;art. 602 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 602 §1 kc</xLexLink>). W każdym z tych przypadków ustawodawca wyraźnie stanowi, że są to prawa „niezbywalne”. Podobnie niezbywalne jest prawo do wynagrodzenia za pracę – <xLexLink xArt="art. 84" xIsapId="WDU19740240141" xTitle="Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy" xAddress="Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141">art. 84 kp</xLexLink> stanowi, że pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia za pracę ani też przenieść tego prawa na inną osobę czy też lokatorskie prawo do lokalu spółdzielczego – art. 9 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Drugą grupę wierzytelności, których zbywalność została z mocy prawa ograniczona, stanowią te, które mogą być zbywane przy spełnieniu ściśle oznaczonych przesłanek, w tym przede wszystkim wierzytelności odszkodowawcze z <xLexLink xArt="art. 444;art. 445;art. 446;art. 447;art. 448" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 444-448 kc.</xLexLink> Są to uprawnienia ściśle związane z osobą poszkodowanego i mogą stać się przedmiotem cesji jedynie wyjątkowo – gdy są już wymagalne i zostały uznane na piśmie albo też zostały przyznane prawomocnym orzeczeniem. Podobnie wierzytelność zabezpieczona hipoteką może być przeniesiona tylko razem z hipoteką, za wyjątkiem wierzytelności zabezpieczonej hipoteką kaucyjną (<xLexLink xArt="art. 79;art. 79 ust. 1" xIsapId="WDU19820190147" xTitle="Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 19, poz. 147">art. 79 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece</xLexLink>). W każdym z wymienionych przypadków całkowitych wyłączeń lub ograniczeń zbywalności ustawodawca posłużył się wprost określeniami: „niezbywalny”, „nie może być zbyty”, „nie można przenieść prawa” lub innymi pojęciami o jednoznacznym brzmieniu i nie budzącym wątpliwości znaczeniu. Jeśli zaś chodzi o ograniczenie zbywalności wierzytelności wynikające z właściwości zobowiązania, to formuła ta wchodzi w grę, gdy ustawodawca wprawdzie nie wprowadził zakazu przenoszenia określonej wierzytelności expressis verbis ale z analizy stosunku zobowiązaniowego wynika, że zmiana wierzyciela doprowadziłaby do zmiany tożsamości zobowiązania. W doktrynie wypowiadany jest też pogląd, że właściwość zobowiązania sprzeciwia się zbyciu wierzytelności wówczas, gdy szczególny charakter zobowiązania nakazuje liczenie się z wolą dłużnika w odniesieniu do kwestii, kto ma być jego wierzycielem, np. w przypadku wierzytelności z umowy przedwstępnej. Właściwość zobowiązania sprzeciwia się przede wszystkim zbywalności praw podmiotowych względnych o charakterze niemajątkowym, czyli służących ochronie osoby, jej dóbr i interesów ściśle osobistych, nie warunkowanych bezpośrednio interesem ekonomicznym. Prawa te są nieprzenaszalne, gdyż są w ogóle wyłączone z obrotu prawnego. Należą tu np. roszczenia o ochronę dóbr osobistych (<xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 24 §2 kc</xLexLink>, 43 w zw. z 24 <xLexLink xArt="§ 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">§2 kc</xLexLink>), o ochronę dóbr twórcy utworu, wynalazku, wzoru zdobniczego, niemajątkowe <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19460060052" xTitle="Dekret z dnia 22 stycznia 1946 r. - Prawo rodzinne" xAddress="Dz. U. z 1946 r. Nr 6, poz. 52">prawa rodzinne</xLexLink> wynikające z małżeństwa czy uprawnienia wynikające z władzy rodzicielskiej. Odrębną grupę stanowią wierzytelności o charakterze majątkowym, które nie mogą być przenoszone dlatego, że są ściśle związane z osobą wierzyciela, do której należy zaliczyć w pierwszym rzędzie prawo do alimentacji (<xLexLink xArt="art. 128;art. n" xIsapId="WDU19640090059" xTitle="Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59">art. 128 i n. kro</xLexLink>). Samo prawo do alimentacji zostało całkowicie wyjęte spod dyspozycji uprawnionego, natomiast w doktrynie powszechnie wyrażany jest pogląd, że dopuszczalne jest przenoszenie wymagalnych już roszczeń o poszczególne raty alimentacyjne. Podobnym prawem majątkowym o charakterze osobistym, związanym ściśle z podmiotem uprawnionym jest prawo do renty (<xLexLink xArt="art. 903" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 903 kc</xLexLink>), które jest również w zasadzie niezbywalne, natomiast zbywalne są roszczenia o poszczególne, wymagalne już raty rentowe. <xAnon>N.</xAnon>, z uwagi na właściwość zobowiązania są też te wierzytelności, którym brak jest cechy samoistności (np. skarga paulińska <xLexLink xArt="art. 527" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 527 kc</xLexLink>, poręczenie 876 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kc</xLexLink>). Natomiast wyłączenia lub ograniczenia dopuszczalności przelewu wynikające z postanowienia umownego (pactum de non cedendo – <xLexLink xArt="art. 514" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 514 kc</xLexLink>) nie mogą mieć w niniejszej sprawie zastosowania, skoro będąca przedmiotem przelewu wierzytelność wynikała nie z umowy lecz z decyzji administracyjnej, co czyni zbędnym czynienia jakichkolwiek rozważań na temat istoty i skuteczności takiego zastrzeżenia.</xText> <xText>Na tle zaistniałego sporu do rozważenia pozostają zatem dwa pierwsze źródła wyłączeń zbywalności wierzytelności, jakkolwiek pozwany powołał się tylko na pierwsze z nich, czyli obowiązujące przepisy. Niemniej jednak już na wstępie trzeba zaznaczyć, że przywołał on <xUx>przepisy rozporządzenia a nie ustawy</xUx> co w zasadzie oznacza, że tego typu ograniczenie, o ile brak było wystarczającej delegacji ustawowej do jego wprowadzenia i o ile w ogóle można byłoby z jego brzmienia rzeczywiście wywieść zakaz zbywalności wierzytelności, nie mogłoby być skuteczne. Otóż pozwany wskazał, że zgodnie z treścią rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kryteriów akredytujących dla agencji płatniczych z dnia 28 października 2003 r. (Dz. U. z 2003 r., nr 190, poz. 1867) „płatności dokonuje się tylko bezpośrednio właściwemu wnioskodawcy, na jego rachunek bankowy lub rachunek bankowy osoby przez niego upoważnionej. Płatności dokonuje bank współpracujący z agencją, w terminie 5 dni roboczych od dnia wydania polecenia przelewu dla banku” (pkt IV ppkt 6 i 7). Powyższe rozporządzenie stanowi akt wykonawczy w stosunku do <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20031661611" xTitle="Ustawa z dnia 30 lipca 2003 r. o uruchamianiu środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 166, poz. 1611">ustawy z dnia 30 lipca 2003 r. o uruchamianiu środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej</xLexLink> (Dz. U. z 2003 r., Nr 166, poz. 1611 ze zm.), wydany na podstawie jej <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 ust. 4" xIsapId="WDU20031661611" xTitle="Ustawa z dnia 30 lipca 2003 r. o uruchamianiu środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 166, poz. 1611">art. 2 ust. 4</xLexLink>. Przepis ten zaś stanowi, że Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi w drodze rozporządzenia, kryteria akredytacyjne dla agencji płatniczych, uwzględniając w szczególności: funkcje agencji płatniczych wobec Funduszu, warunki przekazania niektórych funkcji agencji płatniczych innym jednostkom organizacyjnym, tryb tworzenia procedur dotyczących realizacji płatności i podziału obowiązków, konieczność zapewnienia przez agencję bezpieczeństwa systemów informatycznych, konieczność zapewnienia przez agencję prowadzenia rachunkowości i ewidencji dłużników, rozliczanie zaliczek i stosowanie zabezpieczeń należności, prawidłowe funkcjonowanie audytu wewnętrznego i tryb postępowania z płatnościami nienależnymi. W zacytowanej delegacji ustawowej brak jest zatem jakiegokolwiek upoważnienia dla właściwego ministra do określenia w drodze rozporządzenia zasad, na jakich agencja płatnicza (pozwany) może dokonywać płatności i komu, w tym zwłaszcza upoważnienia do ograniczania prawa podmiotowego, jakim niewątpliwie jest rozporządzanie własną wierzytelnością. W żadnym bowiem wypadku nie można uznać, że wystarczająca do tego norma kompetencyjna mieścić się może w pojęciu „tryb tworzenia procedur dotyczących realizacji płatności”. Przywołane przez pozwanego rozporządzenie stanowi w istocie jedynie akt regulujący określony zakres działalności podmiotu, który Rzeczpospolita Polska ustanowiła jako mający pełnić funkcję agencji płatniczej odpowiedzialnej za realizację Wspólnej Polityki Rolnej, a którym jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w stosunku do obsługi środków pochodzących m. in. z Sekcji Gwarancji <xAnon> (...) Funduszu (...)</xAnon>. Analiza treści całego rozporządzenia jednoznacznie wskazuje, że jest to akt wykonawczy, wprowadzający określone procedury działania, podział obowiązków, zasady prowadzenia ewidencji, rachunkowości, czyli akt regulujący wewnętrzne sprawy agencji – zasady, sposób i metody postępowania. Jest to oczywiście akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym, lecz adresowany i skierowany do pozwanego i jego pracowników a nie do innych osób, np. wnioskujących o dokonanie płatności. Nie nakłada on bezpośrednio – i z racji rangi tego aktu prawnego nie może nakładać – na inne podmioty żadnych obowiązków, nie przyznaje im żadnych uprawnień ani tym bardziej nie może ograniczać ich praw. Żaden z przepisów tego rozporządzenia nie jest zresztą adresowany do osób innych niż sam pozwany lub jego pracownicy. Oznacza to, <xUx>że nie może on stanowić źródła wyłączenia zbywalności wierzytelności wynikających z przyznanej płatności. </xUx>Do ustanowienia takiego zakazu uprawniony jest wyłącznie ustawodawca a nie Minister Finansów, działający bez wystarczającej ku temu normy kompetencyjnej (która nota bene musiałaby nie tylko przyznawać mu uprawnienie do regulacji określonego zagadnienia ale i jednocześnie określać kierunek oczekiwanego unormowania). Przytoczona ustawa nie daje zaś podstaw do tego by zasadnie twierdzić, że wolą ustawodawcy było ograniczenie zbywalności płatności przyznawanych przez pozwanego lub ażeby ustawodawca delegował Ministra Finansów do ustanowienia takiego zakazu.</xText> <xText>W ocenie Sądu również samo brzmienie wskazanej przez pozwanego regulacji nie pozwala na uznanie, że zawiera ono zakaz zbywania przez przelew wierzytelności wynikającej z decyzji o przyznaniu płatności. Przepisy rozporządzenia są adresowane wyłącznie do pozwanego i nakazują mu dokonywanie wypłaty „tylko bezpośredniemu wnioskodawcy na jego rachunek bankowy <xUx>lub na rachunek bankowy osoby przez niego upoważnionej</xUx>”. Zdaniem Sądu, już z samej redakcji drugiej części przepisu wprost wynika, że dopuszczalne jest dokonywanie płatności na rachunek innej osoby niż wnioskodawca. Przepis ten (ani żaden inny przepis rozporządzenia) w żaden sposób bowiem nie definiuje pojęcia „osoby upoważnionej” ani też nie odwołuje się do jakichkolwiek zdefiniowanych w innych aktach prawa określeń. Wbrew twierdzeniom pozwanego brak jest normatywnych podstaw do twierdzenia, że „osoba upoważniona” to pełnomocnik lub osoba działająca na zlecenie i na rachunek wnioskodawcy. Gdyby tak należało rozumieć powyższe pojęcie, to taki zapis z pewnością znalazłby się w treści przepisu. Pozwany nie może samodzielnie wprowadzać w tym zakresie rygorów surowszych niż wprost wynikające z przepisów a aktualne ich brzmienie wskazuje, że wystarczające jest w tym zakresie wyłącznie zwykłe wskazanie rachunku bankowego innej osoby z jednoczesnym upoważnieniem do dokonania wpłaty na tenże rachunek lub zgłoszenie się osoby trzeciej z upoważnieniem udzielonym przez wierzyciela do odbioru płatnosci. Nie jest zatem w ogóle rolą pozwanego wnikanie w to, jakie było źródło tego upoważnienia ani tym bardziej analizowanie czy kontrolowanie pod kątem zgodności z prawem treści stosunku, jaki legł u podstaw udzielenia upoważnienia. W przepisie jest bowiem jedynie mowa o upoważnieniu do odbioru płatności ze skutkiem zwalniającym wobec wnioskodawcy. Z tego punktu widzenia bez znaczenia jest komu faktycznie płatność ta przypadnie. W ocenie Sądu, pismo <xAnon>W. D.</xAnon> z dnia 17 grudnia 2004 r. skierowane do pozwanego, w którym wnosi on, żeby należną mu kwotę do wysokości 14.000 złotych pozwany przekazał na konto bankowe powoda z jednoczesnym wskazaniem numeru tego konta (k. 10), było wystarczające do tego by uznać je za „upoważnienie” w rozumieniu pkt IV ppkt 6 cyt. rozporządzenia do wypłaty części płatności na rachunek powoda, nawet gdyby pomiędzy stronami w ogóle nie doszło do cesji tej wierzytelności i gdyby <xAnon>W. D.</xAnon> się na tę umowę w treści pisma nie powołał, a zatem tym bardziej wówczas gdy pozwany o niej wiedział lecz jedynie uznał ją za nieważną czy też nieskuteczną (gdyż w swoich pismach nie posługiwał się on w ogóle pojęciem nieważności przelewu). Przeprowadzona analiza oznacza jednak jedynie to, że przywołane przez pozwanego przepisy nie tylko nie wyłączają i nie ograniczają ale z uwagi na swoją rangę, nawet nie mogą wyłączać zbywalności przyznanej płatności, a ich brzmienie w ogóle nie wskazuje, że zamiarem autora regulacji było ustanowienia takiego zakazu. Natomiast nie jest to oczywiście równoznaczne ze stwierdzeniem, że tego rodzaju wyłączenia nie przewidują przepisy właściwej ustawy lub innego aktu prawnego.</xText> <xText>W pierwszym rzędzie należy wskazać na rozporządzenie, na które powołał się powód a mianowicie rozporządzenie Komisji Wspólnot Europejskich nr 1663/95 z dnia 7 lipca 1995 r. ustanawiające szczegółowe procedury stosowania rozporządzenia Rady (EWG) nr 729/70 z dnia 21 kwietnia 1970 r. (w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej) w odniesieniu do procedury rozliczania rachunków Sekcji Gwarancji <xAnon> (...)</xAnon> (Dz. U. UE – sp. 03-18-31, Dz. U. UE.L. 95.158.6). Otóż rozporządzenie to jest aktem wprowadzającym określone procedury działania agencji płatniczych akredytowanych w każdym z krajów Unii Europejskiej w zakresie dysponowania środkami Sekcji Gwarancji <xAnon> (...)</xAnon>. Zgodnie z dyspozycją art. 10 <xUx>ma ono charakter wiążący w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.</xUx> Wiązało ono Polskę w okresie objętym sporem (zostało zastąpione rozporządzeniem Nr 885/2006 z 21 czerwca 2006 r. Dz. U.UE.L.06.171.90 obowiązującym od 16 października 2006 r. i znajdującym zastosowanie do roku budżetowego 2007 – art. 18). W załączniku do niego zawarto wytyczne dotyczące kryteriów akredytacji agencji płatniczej, które powinny zapewnić prawidłowe jej funkcjonowanie. W punkcie 2 wymieniono funkcje, jakie powinna pełnić Agencja w stosunku do wydatków sekcji Gwarancji <xAnon> (...)</xAnon>, są to: i) zezwalanie na dokonywanie płatności polegające na ustalaniu kwoty która zostanie wypłacona wnioskującemu, ii) dokonywanie płatności, polegające na wydawaniu polecenia bankowi agencji lub w odpowiednich przypadkach urzędowi płatniczemu sumy, która uzyskała zezwolenie, na rzecz wnioskującego (lub jego cesjonariusza), <xAnon> (...)</xAnon>) księgowanie płatności. Z kolei w punkcie 6 ppkt v) załącznika wskazano, że agencje płatnicze przyjmują procedury działania, które mają zapewniać, że dokonywanie płatności odbywa się wyłącznie dla wnioskującego, na jego rachunek bankowy lub jego cesjonariusza. Płatność jest dokonywana przez bank agencji lub w odpowiednich przypadkach przez rządowe biuro płatnicze lub przesłanym czekiem w ciągu 5 dni roboczych od daty obciążenia rachunku <xAnon> (...)</xAnon>. Powyższe oznacza, że właściwe przepisy unijne <xUx>wyraźnie przewidziały możliwość dokonywania wypłat na rzecz cesjonariusza wnioskodawcy</xUx> co wprost i w sposób oczywisty przeczyłoby tezie pozwanego o niezbywalności płatności bezpośrednich w drodze cesji (na marginesie można zauważyć, że przepisy obecnie obowiązującego w tym zakresie rozporządzenia Komisji WE nr 885/2006 zawierają identyczne zapisy). Powyższa regulacja świadczy jednak także o tym, że analizowane wcześniej rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 października 2003 r. zawiera regulacje w pewnym sensie niezgodne z przepisami unijnymi – stanowiąc, że płatność ma być dokonywana na rzecz wnioskodawcy lub osoby przez niego upoważnionej przewiduje z jednej strony szerszy krąg osób, na których rachunek może zostać dokonana płatność – osoby upoważnione inne niż cesjonariusze, a z drugiej strony węższy – nie wymienia cesjonariuszy w sytuacji gdyby pierwotny wierzyciel nie udzielił upoważnienia do odbioru płatności a zawiadomienie o cesji dotarłoby do dłużnika w inny sposób. W tym ostatnim jednak przypadku, w razie uznania przelewu za dopuszczalny co do zasady, taki zapis rozporządzenia z 28 października 2003 r. nie mógłby oczywiście stać na przeszkodzie wypłacie należności cesjonariuszowi jako aktualnemu wierzycielowi, mając na uwadze, że przepisy te nie mogłyby skutecznie ustanowić zakazu zbywalności, o czym była mowa wcześniej. Niemniej jednak trzeba zauważyć, że skoro przepisy aktu rangi niewątpliwie wyższej, bo rozporządzenia Komisji UE stosowanego w naszym kraju bezpośrednio, wprost wskazują, że płatności dokonuje się ma rzecz wnioskodawcy lub jego cesjonariusza, co świadczy o dopuszczalności przenoszenia przyznanych płatności na zasadach ogólnych, to niedopuszczalne jest by akt rangi rozporządzenia Ministra Finansów wprowadzał w tym zakresie jakiekolwiek surowsze zasady, modyfikujące czy ograniczające te uprawnienia. Oczywiście wskazany akt prawa europejskiego nie zawiera bezpośredniej regulacji tej kwestii – tj. nie zawiera zapisu, że płatności są przenoszalne lub nieprzenoszalne jednak pośrednio wskazuje, że jest to dopuszczalne, chyba żeby przyjąć, że przy jego tłumaczeniu na język polski posłużono się innym znaczeniem pojęcia „cesjonariusz” niż obowiązujące w prawie cywilnym. Do wysuwania takich wniosków nie ma jednak żadnych podstaw, zwłaszcza, że nie jest to w polskim prawie pojęcie nowe a jego znaczenie jest powszechnie znane i ugruntowane (posłużono się nim także w tłumaczeniu rozporządzenia nr 885/2006 z 21 czerwca 2006 r.). Przepisy rozporządzenia Komisji WE mają zgodnie z <xLexLink xArt="art. 91" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 91 Konstytucji RP</xLexLink> w zw. z art. 10 tego rozporządzenia rangę przepisu powszechnie obowiązującego a w razie sprzeczności (kolizji) z nimi aktów prawa wewnętrznego, mają pierwszeństwo w stosowaniu.</xText> <xText>Przechodząc natomiast do analizy przepisów ustawy która w polskim porządku prawnym stanowiła materialną podstawę przyznania płatności będącej przedmiotem sporu, to została ona przyznana w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20040060040" xTitle="Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 40">ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukru</xLexLink> (Dz. U. z 2004r., Nr 4, poz. 386 ze zm.), która z dniem 27 lutego 2007 r. została zastąpiona przez <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20070350217" xTitle="Ustawa z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej" xAddress="Dz. U. z 2007 r. Nr 35, poz. 217">ustawę z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej</xLexLink> (Dz. U. z 2007 r., Nr 35, poz. 217). Ustawa obowiązująca w dacie wydania decyzji z dnia 20 listopada 2004 r. wdrażała przepisy rozporządzenia Rady UE nr <xAnon> (...)</xAnon> z dnia 29 września 2003 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników. W zakresie bezpośrednich płatności do gruntów rolnych, istotnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, regulowała ona zasady, warunki i wysokość przysługujących producentom rolnym płatności – jednolitej płatności obszarowej i płatności uzupełniających - na będące w ich posiadaniu grunty rolne utrzymane w dobrej kulturze rolnej i przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska (art. 2). Płatność ta była przyznawana na wniosek producenta rolnego złożony na formularzy w okresie od 15 marca do 15 maja, w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez kierownika biura powiatowego pozwanego, od której przysługiwało odwołanie do oddziału regionalnego pozwanego (art. 3). Wszyscy ubiegający się o płatność w danym roku byli przez pozwanego rejestrowani i w kolejnym roku pozwany miał obowiązek przesłania im formularzy o przyznanie płatności w roku kolejnym, co było związane z przyznaniem podmiotom uprawnionym do płatności określonych numerów w rejestrze. Ustawa przewidywała też, że w przypadku, gdyby w okresie pomiędzy złożeniem wniosku o przyznanie płatności a dniem wydania decyzji o jej przyznaniu, nastąpiło przeniesienie posiadania gospodarstwa rolnego na rzecz innego producenta rolnego w wyniku sprzedaży, dzierżawy lub innej umowy, płatność przysługiwała nowemu producentowi, jeśli spełniał warunki do jej przyznania i w terminie 14 dni od dnia przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego złożył u pozwanego wniosek o przyznanie płatności, której dotyczył pierwszy wniosek. Natomiast w przypadku śmierci producenta rolnego, płatność przysługiwała spadkobiercy, który przejął posiadanie gospodarstwa rolnego i złożył wniosek o przyznanie płatności, której dotyczył wniosek spadkodawcy. Ustawa nie zawierała natomiast jakichkolwiek regulacji dotyczących zbywania płatności, których dotyczyła, po ich przyznaniu decyzją administracyjną, <xUx>w szczególności nie zawierała zakazu zbywania płatności – a w zasadzie wierzytelności o wypłatę płatności - przyznanych ostateczną decyzją</xUx>. Skoro ustawodawca w sposób szczególny uregulował sytuacje, w których dochodziło do zmiany osoby uprawnionej do płatności w okresie następującym po złożeniu wniosku o przyznanie płatności a poprzedzającym wydanie decyzji o jej przyznaniu, to oznacza, że tylko okres poprzedzający wydanie decyzji miał z punktu widzenia wypłaty płatności jakiekolwiek znaczenie. Natomiast z momentem, z którym płatność została już przyznana, jej losy powinny podlegać ogólnym regułom właściwym dla wierzytelności pieniężnych. Mogą zatem być zbywane przez przelew na zasadach określonych w <xLexLink xArt="art. 509;art. 509 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 §1 kc.</xLexLink> Gdyby miało być inaczej, niewątpliwie stosowny zakaz znalazłby się w ustawie. Na marginesie należy zauważyć, ze przepisy obecnie obowiązującej ustawy z 26 stycznia 2007 r. również nie zawierają takiego wyłączenia zbywalności.</xText> <xText>Zakazu zbywania tego rodzaju wierzytelności nie statuuowały również akty prawa europejskiego obowiązujące w okresie objętym sporem, na podstawie których powyższa ustawa została uchwalona i których założenia realizowała, a mianowicie rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 z dnia 29 września 2003 (Dz.U.UE.L.03.270.1, Dz.U.UE-sp.03-44-486). Posługiwało się ono dwoma różnymi a istotnymi z punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pojęciami: „uprawnienia do płatności” i „płatności”. W dużym uproszczeniu mówiąc, każdy rolnik (w rozumieniu zdefiniowanym w rozporządzeniu) mógł otrzymać uprawnienie do płatności na hektar, obliczane w określony sposób (poprzez podzielenie kwoty referencyjnej przez średnią liczbę wszystkich hektarów z trzech lat, które w okresie referencyjnym stanowiły podstawę do prawa do płatności bezpośrednich) a całkowita liczba uprawnień do płatności była równa powyżej wspomnianej średniej liczbie hektarów (art. 43). Określenie i przyznanie uprawnień do płatności było warunkiem ich późniejszego wykorzystania, tzn. uczestnictwa w systemie płatności jednolitych i domagania się przyznania konkretnej płatności. Zgodnie z art. 44 każde uprawnienie do płatności na kwalifikujący się hektar dawało prawo do otrzymania płatności w kwocie określonej przez uprawnienie do płatności; rolnik chcący otrzymać płatność zgłaszał działki odpowiadające kwalifikującemu się hektarowi powiązanemu z uprawnieniem do płatności. Każde uprawnienie do płatności, które nie zostało wykorzystane przez okres trzech lat, było natomiast przekazywane do rezerwy krajowej. Uprawnienia do płatności mogły być przenoszone (art. 46) wyłącznie na rzecz innego rolnika mającego siedzibę na obszarze tego samego Państwa Członkowskiego, za wyjątkiem przypadku przeniesienia w drodze faktycznego lub przewidywanego dziedziczenia, jednakże nawet wówczas uprawnienia do płatności mogły być wykorzystywane wyłącznie w Państwie Członkowskim, w którym dane uprawnienia do płatności zostały ustanowione. Uprawnienia do płatności mogły zostać przeniesione w drodze sprzedaży lub innego przeniesienia o charakterze ostatecznym, z gruntami lub bez. Natomiast dzierżawa lub podobne typy transakcji były dozwolone wyłącznie, jeżeli przenoszone uprawnienia do płatności były powiązane z przeniesieniem odpowiadającej liczby kwalifikujących się hektarów. Za wyjątkiem przypadku działania siły wyższej oraz nadzwyczajnych okoliczności, rolnik mógł przenieść swoje uprawnienia do płatności bez gruntów wyłącznie wtedy, gdy wykorzystał, w rozumieniu art. 44, co najmniej 80 % swoich uprawnień do płatności podczas co najmniej jednego roku kalendarzowego bądź po dobrowolnym przekazaniu do rezerwy krajowej wszystkich uprawnień do płatności, których nie wykorzystał w pierwszym roku stosowania systemu płatności jednolitych. Szczegółowe zasady dotyczące m. in. przyznawania uprawnień do płatności, obliczania jednostkowej wartości uprawnień do płatności i przenoszenia prawa do uprawnień do płatności określał z kolei akt wykonawczy do wskazanego rozporządzenia a mianowicie rozporządzenie Komisji WE nr 795/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. (Dz.U.UE.L.04.141.1, Dz.U.UE-sp.03-44-226) ustanawiające szczegółowe zasady w celu wdrożenia systemu jednolitych płatności określonego w rozporządzeniu Rady (WE) Nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającym określone systemy wsparcia dla rolników. Przewidywało ono tzw. wstępne i ostateczne przyznawanie uprawnień do płatności (art. 12), które odbywało się na żądanie rolników wnioskujących o określenie ich uprawnień począwszy od roku kalendarzowego poprzedzającego pierwszy rok wdrażania systemu płatności jednolitych a polegało na identyfikacji kwalifikujących się rolników, wstępnym określeniu kwot i liczb hektarów oraz wstępnej weryfikacji warunków przyznawania uprawnień do płatności. Państwo Członkowskie mogło postanowić, że wniosek o ostateczne określenie uprawnień do płatności, mógł zostać złożony w tym samym terminie, co wniosek o płatność w ramach systemu płatności jednolitych. Przenoszenie uprawnień do płatności nie było możliwe przed ostatecznym ich określeniem. Zgodnie z art. 24 uprawnienia do płatności mogły być zgłaszane do celów płatności raz do roku, wyłącznie przez rolnika, który je miał z dniem upływu ostatecznego terminu na złożenie wniosku w ramach systemu płatności jednolitych. Uprawnienia do płatności mogły zostać przeniesione w dowolnym momencie roku, o czym należało zawiadomić właściwy organ Państwa Członkowskiego w terminie przez niego wyznaczonym (art. 25) nie wcześniej niż na sześć tygodni przed dniem dokonania przeniesienia i biorąc pod uwagę ostateczny termin na złożenie wniosku w ramach systemu płatności jednolitych. Przeniesienie dokonywane było w sześć tygodni po dniu podania go do wiadomości, chyba że właściwy organ sprzeciwił się przeniesieniu i zawiadomił o tym fakcie w tym okresie. Właściwy organ mógł sprzeciwić się przeniesieniu wyłącznie w przypadku gdy przeniesienie nie było zgodne z przepisami rozporządzenia nr 1782/2003. <xUx>Żaden z powyższych aktów prawa (stosowanych w państwach członkowskich w całości i bezpośrednio) nie zawierał natomiast jakichkolwiek norm ograniczających czy też wyłączających prawo wierzyciela do rozporządzania wierzytelnością z tytułu już przyznanej płatności na dany rok kalendarzowy.</xUx></xText> <xText>Przytoczenie powyższej regulacji miało na celu wykazanie, że ani w polskim porządku prawnym, ani w prawie europejskim nie było w dacie zawarcia umowy z 16 grudnia 2004 r. (ani też nie ma obecnie) normy rangi ustawy, która stanowiłaby, że przyznana płatność bezpośrednia do gruntów rolnych, nie może być przedmiotem cesji w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 509;art. 509 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 §1 kc.</xLexLink> Zacytowane przepisy wyraźnie rozróżniają posiadanie „uprawnień do płatności”, które jest stanem spełnienia określonych warunków potencjalnie uprawniających do uczestniczenia w systemie płatności jednolitych od posiadania wierzytelności o wypłatę określonej sumy pieniężnej z tytułu konkretnej przyznanej płatności bezpośredniej. I o ile prawo europejskie w stosunku do „uprawnienia do płatności” przewiduje pewne ograniczenia możliwości ich przenoszenia (przeniesienie uprawnień jest możliwe tylko na rzecz innego rolnika, wraz z prawem do gruntu - praktycznie zawsze, lub bez gruntów – pod pewnymi warunkami), to w stosunku do przyznanej już płatności – nie zawiera żadnych norm ograniczających beneficjanta płatności w rozporządzaniu nią. Świadczą o tym wyraźnie zacytowane wyżej przepisy, z punktu widzenia których istotne i akcentowane są jedynie zdarzenia mające miejsce przed przyznaniem płatności. W ocenie Sądu, gdyby wolą autora przepisów było wyłączenie zbywalności wierzytelności wynikających z przyznanych płatności, to mając na uwadze niezwykłą szczegółowość wspomnianych uregulowań, z cała pewnością dałby temu wyraz w rozporządzeniach. Skoro jednak nawet same uprawnienia do płatności mogą być przedmiotem obrotu, i to bez jednoczesnego obrotu gruntami z którymi są związane -jakkolwiek oczywiście w pewnym ograniczonym zakresie - to nie ma żadnych podstaw, by wyłączać z obrotu prawnego wymagalne wierzytelności. Mając zatem powyższe na uwadze należy stwierdzić, że z pewnością żaden przepis ustawy ani aktu prawa europejskiego wiążącego Polskę nie wprowadza wprost zakazu zbywania w drodze przelewu wierzytelności w postaci płatności przyznanych prawomocnymi decyzjami pozwanego. W ocenie Sądu dla jego ustanowienia koniecznym byłoby posłużenie się pojęciem „niezbywalny”, „nieprzenoszalny”, „nie podlegający przenoszeniu” lub innym równoważnym tak, by zapis ten nie nasuwał żadnych wątpliwości interpretacyjnych. Z całą pewnością posłużenie się sformułowaniem, że świadczenie może być wypłacone „tylko na rachunek wnioskodawcy czy beneficjenta” bez bliższego wyjaśnienia i sprecyzowania jak należy je rozumieć, nawet gdyby było umieszczone w ustawie a nie jak w niniejszej sprawie w akcie rangi rozporządzenia ministra, nie mogłoby zostać uznane za ustanowienia ograniczenie zbywalności wierzytelności. Jeszcze raz bowiem należy podkreślić, że byłoby to ograniczenie prawa podmiotowego do dysponowania własną wierzytelnością, które jako wyjątek od zasady musiałoby być wyrażone w przepisie wyraźnie, w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości. Zgodnie z ogólnymi regułami wykładni prawa wyjątek nie może być wywodzony z normy prawnej w drodze interpretacji rozszerzającej. Natomiast ewentualna sprzeczność przepisów prawa wewnętrznego, w tym przypadku rozporządzenia Ministra Finansów, z bezpośrednio stosowanymi przepisami prawa wspólnotowego, skutkowałaby możliwością odmowy stosowania tych przepisów przez sądy krajowe. Jeszcze raz należy jednak powtórzyć, że w ocenie Sądu brzmienia sformułowania, na które powołał się pozwany - nie uprawnia go do twierdzenia, że wyłącza ono dopuszczalność dokonywania cesji wierzytelności z tytułu przyznanej płatności lub że taka była intencja ustanowienia tego przepisu.</xText> <xText>Do rozważania pozostaje zatem, czy zbywaniu przez przelew tego rodzaju wierzytelności nie sprzeciwia się właściwość stosunku. Wprawdzie pozwany nie powołał się na to wyłączenie, niemniej jednak Sąd obowiązany jest się do niego odnieść z urzędu. W ocenie Sądu nie istnieją okoliczności które by wskazywały, że natura tego rodzaju wierzytelności sprzeciwia się jej zbywalności. Wskazano wcześniej, że ta przesłanka ma zastosowanie przede wszystkim w stosunku do wierzytelności powiązanych bardzo ściśle z osobą wierzyciela. W tym wypadku takiego powiązania nie ma; jeśli w ogóle wchodzi w grę jakieś powiązanie, to raczej dotyczy ono związku wierzytelności z faktem posiadania konkretnego gospodarstwa rolnego a nie z osobą rolnika co wynika choćby z treści przytoczonej ustawy z 18 grudnia 2003 r. oraz rozporządzenia Rady UE nr <xAnon> (...)</xAnon>. Powiązanie to dotyczy jednak wyłącznie etapu przyznawania uprawnienia do płatności, czyli okresu do wydania decyzji o przyznaniu płatności. Od momentu jej wydania i uprawomocnienia się, wierzyciel ma pełne prawo dysponowania swą wierzytelnością. Należy zauważyć, że nawet w przypadkach praw rzeczywiście niezwykle silnie i ściśle powiązanych z osobą wierzyciela – tj. prawa do alimentacji i prawa do renty – uprawnienia do poszczególnych, wymagalnych rat alimentacyjnych czy raty renty są w doktrynie uznawane za zbywalne. Natomiast płatności bezpośrednie do gruntów mają charakter czegoś w rodzaju dotacji dla rolników, które zmierzają do zmotywowania ich do prowadzenia (uprawiania) tychże gospodarstw, mają zapewnić ażeby rolnicy nie zaprzestawali upraw jako nieopłacalnych. Mają zatem stanowić bezzwrotną pomoc dla rolników a warunkiem jej udzielenia jest, mówiąc w pewnym uproszczeniu, aktywne prowadzenie gospodarstwa rolnego. Z punktu widzenia ustawodawcy nie ma natomiast żadnego znaczenia w jaki sposób ta pomoc zostanie wykorzystana. Nie jest ona zatem udzielana w określonym celu i z określonym przeznaczeniem, warunkiem jej uruchomienia nie jest przeznaczenie uzyskanych środków na zakup określonych towarów czy usług związanych z przedmiotowym gospodarstwem rolnym. A zatem z momentem uzyskania tej pomocy beneficjent może z niej uczynić dowolny użytek. Może te środki przeznaczyć na cele związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego lub na cele konsumpcyjne. Może również zaspokoić z nich swoje długi – i to niezależnie od tego czy były one związane z produkcją rolną czy nie, jakkolwiek w niniejszym przypadku niewątpliwie wierzytelność z tytułu dopłaty została zbyta innemu rolnikowi spełniającymi warunki do przyznania płatności bezpośredniej do własnych gruntów rolnych (jak wynika z informacji pozwanego powód również otrzymał płatność obszarową za rok 2004 r. k. 75) i to na zaspokojenie długu niewątpliwie wykazującego związek z prowadzeniem gospodarstwa rolnego beneficjenta płatności (wynikającego z obowiązku zapłaty ceny zakupu nasion, nawozów, itd.). Skoro dopłaty bezpośrednie do gruntów rolnych mają pomóc rolnikom w trudnościach finansowych, skłonić ich do kontynuacji produkcji rolnej, to właśnie umożliwienie im dysponowania tymi wierzytelnościami, np. w drodze przelewu w najpełniejszy sposób umożliwia spełnienie tego zadania. Daje bowiem potencjalnemu wierzycielowi rolnika pewną gwarancję jego wypłacalności, umożliwia mu sprzedaż towarów czy usług z odroczonym terminem płatności ze świadomością, że rolnik ten w zasadzie „z pewnością" otrzyma kwotę płatności wynikającą z prawomocnej decyzji i będzie mógł z niej zaspokoić swojego wierzyciela. Dokonanie przelewu jest w tych okolicznościach instrumentem upraszczającym ten obrót. W ocenie Sądu właściwość, natura, istotne cechy tego zobowiązania nie stoją na przeszkodzie zbyciu takiej wierzytelności w drodze przelewu. Nie przeciwstawia się temu również sama przez się okoliczność, że wynika ona z decyzji administracyjnej. W następstwie przelewu powód bynajmniej nie stał się bowiem stroną stosunku administracyjnego łączącego go z pozwanym w miejsce dotychczasowego wierzyciela, co zarzucał w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany. Ten etap został bowiem zamknięty wydaniem prawomocnej decyzji z dnia 20 listopada 2004 r. i o jakimkolwiek stosunku administracyjnym lub postępowaniu administracyjnym nie może już być mowy. A z datą uprawomocnienia się tej decyzji po stronie wierzyciela powstało prawo domagania się zapłaty przyznanej płatności, z tym, że termin wypłaty został odroczony. W ocenie Sądu nie istnieją żadne prawnie i racjonalnie uzasadnione powody dla uznania przelewu tego rodzaju wierzytelności za niedopuszczalny. Zresztą sam pozwany ponosząc, że cesja jest w tym wypadku wyłączona, w żadnym miejscu swej wypowiedzi nie wskazywał, że sprzeciwia się temu właściwość czy natura zobowiązania a jedynie, że jest to sprzeczne z obowiązującymi przepisami. Biorąc zatem powyższe okoliczności pod uwagę należy stwierdzić, że nie zaistniały żadne z przesłanek wymienionych w <xLexLink xArt="art. 509;art. 509 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 509 §1 kc</xLexLink> świadczące o niedopuszczalności przeniesienia wierzytelności z tytułu płatności bezpośredniej do gruntów rolnych przyznanej <xAnon>W. D.</xAnon> prawomocną decyzją Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia 20 listopada 2004 r. i to bez względu na osobę nabywcy wierzytelności. Nie było to ani sprzeczne z ustawą, ani z właściwością stosunku prawnego. Przelew wierzytelności dokonany umową z dnia 16 grudnia 2004 r. był w ocenie Sądu ważny i skuteczny a pozwany, powiadomiony o zawarciu umowy w dniu 17 grudnia 2004 r. (k.10), zobowiązany był zrealizować płatność w części kwoty, tj. w wysokości 14.000 złotych na rzecz powoda a pozostałej części – na rzecz <xAnon>W. D.</xAnon>, z którego to obowiązku się nie wywiązał.</xText> <xText>Dokonując płatności na rzecz pierwotnego wierzyciela pomimo wcześniejszego otrzymania zawiadomienia o dokonanej cesji, ze wskazaniem numeru rachunku bankowego na który ma przekazać środki pieniężne, pozwany musiał się liczyć z obowiązkiem ponownego wypłacenia kwoty objętej umową. Z momentem zawarcia umowy cesji wierzytelności o zapłatę 14.000 złotych doszło przecież do zmiany osoby wierzyciela; wierzytelność w tej części przeszła na nabywcę i w tym zakresie pierwotny wierzyciel pozwanego – <xAnon>W. D.</xAnon> – stał się dla niego osobą trzecią, nieuprawnioną do otrzymania tej części płatności. Skuteczność przeniesienia wierzytelności w stosunku do dłużnika została oczywiście zawieszona do czasu poinformowania go o dokonanej cesji. Ponieważ jednak w niniejszej sprawie bezspornym było, że wiadomość tą pozwany otrzymał bezpośrednio po zawarciu umowy, w dniu 17 grudnia 2004 r., to nie mógł i nawet nie próbował bronić się zarzutem, że nie został zawiadomiony o cesji. Jeśli zaś miał jakiekolwiek wątpliwości co do tego czy przelew został dokonany lub też kwestionował ważność tej czynności, mógł złożyć stosowną część kwoty do depozytu sądowego (<xLexLink xArt="art. 467;art. 467 pkt. 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 467 pkt 1 kpc</xLexLink>) aby wzmocnić swoją ochronę i zwolnić się z ewentualnej odpowiedzialności za spełnienie świadczenia do rąk niewłaściwej osoby a tym samym spowodować wygaśnięcie zobowiązania po swojej stronie. Potwierdzeniem powyższego jest regulacja <xLexLink xArt="art. 512" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 512 kc</xLexLink>, zgodnie z którą dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek wobec nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. A contrario, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela po uzyskaniu wiadomości o przelewie nie jest skuteczne wobec nabywcy, co oznacza, że nie stanowi prawidłowego wykonania zobowiązania i nie powoduje jego wygaśnięcia wobec wierzyciela, który nadal może domagać się jego spełnienia. Podobnie w <xLexLink xArt="art. 516" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 516 kc</xLexLink> ustawodawca zawarł zapis, że jeśli dłużnik, który otrzymał pisemne zawiadomienie o przelewie pochodzące od zbywcy, spełnił świadczenie do rąk nabywcy wierzytelności, zbywca może powołać się wobec niego na nieważność przelewu albo zarzuty wynikające z jego podstawy prawnej tylko wtedy gdy w chwili spełnienia świadczenia były one dłużnikowi wiadome. Po uzyskaniu informacji o dokonaniu przelewu wierzytelności wierzyciel nie może dokonywać wyboru do czyich rąk spełni świadczenie - pierwotnego wierzyciela czy nabywcy wierzytelności. Jedynym uprawnionym do jej otrzymania pozostaje cesjonariusz, natomiast cedent staje się osobą trzecią dla stosunku zobowiązaniowego. Skoro pozwany spełnił świadczenie do rąk nieuprawnionego (dotychczasowego wierzyciela), to nie doszło do skutecznego wykonania i wygaśnięcia zobowiązania, nawet jeśli pozwany stał na stanowisku, że zawarta umowa cesji była nieważna, którego to poglądu Sąd nie podziela. Wypłacając na rzecz <xAnon>W. D.</xAnon> kwotę 14.000 złotych należną powodowi pozwany spełnił świadczenie nienależne, co oczywiście oznacza, że może domagać się jego zwrotu zgodnie z obowiązującymi przepisami.</xText> <xText>Zasądzenie odsetek od powyższej należności uzasadnia treść <xLexLink xArt="art. 481" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 481</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 359;art. 359 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 359 §1 kc</xLexLink>, zgodnie z którym, jeśli dłużnik spóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Odsetki należą się w wysokości ustawowej, jeśli strony nie zastrzegły innej ich wysokości. Termin spełnienia świadczenia wynika na ogół z treści czynności prawnej, ustawy lub właściwości zobowiązania. W braku takich podstaw do jego określenia, mamy do czynienia z zobowiązaniem bezterminowym a zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 455" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 455 kc</xLexLink> w takiej sytuacji świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie. W niniejszej sprawie powód domagał się zasądzenia odsetek od dnia 18 grudnia 2004 r., podnosząc że skoro w tej dacie decyzja z dnia 20 listopada 2004 r. o przyznaniu płatności <xAnon>W. D.</xAnon> była prawomocna, to określona nią wierzytelność była już wymagalna. Otóż Sąd nie podziela powyższego poglądu. Termin dokonywania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych jest bowiem określony przez obowiązujące przepisy. Należy jeszcze raz powtórzyć, że skutek przelewu polega jedynie na zmianie osób stosunku zobowiązaniowego przy tej samej jego treści. W następstwie przelewu sytuacja dłużnika nie może zatem ulec pogorszeniu. Otóż cytowana wcześniej <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20040060040" xTitle="Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 40">ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukru</xLexLink> w <xLexLink xArt="art. 5 a;art. 5 a ust. 1" xIsapId="WDU20040060040" xTitle="Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 40">art. 5a ust. 1</xLexLink> stanowiła, że Agencja wypłaca płatności w terminach określonych w art. 28 ust. 2 rozporządzenia Rady WE nr 1782/2003 z dnia 29 września 2003 r. a ten z kolei przepis przewidywał, że - co do zasady - płatności są przekazywane raz w roku w okresie od dnia 1 grudnia do dnia 30 czerwca kolejnego roku kalendarzowego, z tym że w określonych sytuacjach możliwe było wprowadzenie odstępstw od tej reguły. Ponieważ w przypadku płatności przyznanej decyzją z dnia 20 listopada 2004 r. takie szczególne okoliczności nie zaistniały pozwany miał obowiązek wypłacić świadczenie w okresie od 1 grudnia 2004 r. do 30 czerwca 2005 r. Oznacza to, że płatność powinna być wypłacona do dnia 30 czerwca 2005 r., a zatem stałaby się wymagalna najpóźniej z upływem tego terminu, tj. z dniem 1 lipca 2005 r. W ocenie Sądu z taką sytuacją mielibyśmy jednak do czynienia wtedy, gdyby pozwany w ogóle nie zrealizował płatności. Natomiast jak wynika z udzielonej przez niego informacji procedurę wypłaty przeprowadził już w styczniu 2005 r., kiedy to był już w posiadaniu informacji, że wierzytelność w drodze cesji przeszła na rzecz powoda. W dniu 11 stycznia 2005 r. przekazał zlecenie płatności do swojego Departamentu Finansowego a po przeprowadzeniu niezbędnych kontroli w dniu 12 stycznia 2005 r., utworzył i przekazał do ministerstw nadzorujących „Zapotrzebowanie na środki na realizację wspólnej Polityki Rolnej i Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich” uwzględniające zlecenie przedmiotowej płatności. W dniu 17 stycznia 2005 r. na rachunek pozwanego wpłynęły środki pieniężne <xAnon> (...) Funduszu O i (...)</xAnon>, środki pochodzące z prefinansowania oraz krajowe środki na współfinansowanie i w tym samym dniu pozwany przekazał należność na rachunek bankowy <xAnon>W. D.</xAnon>. Oznacza to, że nic nie stało na przeszkodzie aby w tym samym dniu wypłacił część świadczenia objętą umową przelewu na rzecz powoda a pozostałą część – na rzecz <xAnon>W. D.</xAnon>. Dlatego też Sąd stanął na stanowisku, że odsetki za opóźnienie w wypłacie świadczenia należało na rzecz powoda zasądzić od tej daty a nie od dnia 1 lipca 2005 r. Termin płatności określony w rozporządzeniu Rady WE nr 1782/2003 na okres 7 miesięcy (od 1 grudnia do 30 czerwca) jest bowiem pewnym terminem ramowym a skoro pozwany był w stanie – przy zastosowaniu obowiązujących go procedur – otrzymać, a co ważniejsze otrzymał niezbędne na realizację płatności środki w okresie wcześniejszym, to miał obowiązek spełnić świadczenie wcześniej. Należy bowiem zauważyć, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jest jedynie płatnikiem tych należności a nie ich właścicielem. Pozwany nie dysponuje zatem własnymi środkami pieniężnymi lecz pośredniczy w wypłacie pieniędzy przekazanych z ministerstw nadzorujących na realizację zapotrzebowań pozwanego. Dokonywanie przez niego wypłat jest ściśle regulowane obowiązującymi przepisami, jak sam podkreślał w swoich pismach z dnia 6 lutego 2007 r. i 22 lutego 2007 r. ma <xUx>on obowiązek uruchomić wszystkie środki przeznaczone na realizację płatności w ramach wspólnej Polityki Rolnej w tym samym dniu, w którym wpływają one na jego rachunek i musi się z tego rozliczyć</xUx>. Wystarczy choćby wskazać, że zgodnie z cytowanymi już przepisami rozporządzenia Komisji WE nr 1663/95 z dnia 7 lipca 1995 r. obowiązującymi w okresie objętym sporem, Agencja przyjmuje procedury, zgodnie z którymi płatność dokonywana jest przez bank agencji lub rządowe biuro płatnicze lub przesłanym czekiem w ciągu 5 dni roboczych od daty obciążenia rachunku <xAnon> (...)</xAnon>. Ponieważ pozwany sam podał, że realizuje płatności w tym samym dniu, w którym otrzymuje środki pieniężne przeznaczony na ten cel, to oznacza, że w dniu 17 stycznia 2005 r. roszczenia powoda o wypłatę 14.000 złotych było wymagalne. Pozwany jako płatnik nie jest bowiem uprawniony do wstrzymywania poszczególnych płatności, na których zaspokojenie otrzymał już środki – w wyniku realizacji zgłoszonego przez siebie zapotrzebowania – do dnia 30 czerwca kolejnego roku i ewentualnego korzystania ze znajdujących się w jego dyspozycji środków (choćby w postaci oprocentowania na rachunkach bankowych). Nie można zatem mówić w tym przypadku, że pozwany może spełnić świadczenie przed upływem końcowego terminu wynikającego z przepisów unijnych ale nie musi tego zrobić (zastrzeżenie terminu na korzyść dłużnika). Z całokształtu regulujących te kwestie przepisów wynika bowiem jasno, że pozwany jest zobowiązany wypłacać należności niezwłocznie po otrzymaniu środków przeznaczonych na ten cel i nie może samodzielnie decydować, kiedy zrealizuje płatność. Wszelkie czynności sprawdzające i kontrolne wykonuje jeszcze przed wydaniem decyzji przy sprawdzaniu złożonego wniosku a następnie przy przyjęciu zlecenia płatności wynikającego z prawomocnej decyzji. Sąd zatem stanął na stanowisku, że z tytułu spornej płatności pozwany miał obowiązek spełnić część świadczenia na rzecz powoda w tym samym dniu, w którym spełnił je na rzecz beneficjenta płatności i od tego dnia pozostawał w stosunku do niego w opóźnieniu. Żądanie zasądzenie odsetek od dnia 18 grudnia 2004 r. nie znajduje jakiegokolwiek uzasadnienia, gdyż z samego faktu wydania czy uprawomocnienia się decyzji z dnia 20 listopada 2004 r. wcale nie wynikało, że upłynął termin spełnienia świadczenia. W treści decyzji wskazano zresztą, że wypłata nastąpi w terminie wynikającym z przepisów unijnych. Skoro przed jego upływem należność nie stała się wymagalna w stosunku do pierwotnego wierzyciela <xAnon>W. D.</xAnon>, to nie mogła stać się wymagalna wobec nabywcy wierzytelności. Przeniesienie wierzytelności nie powoduje bowiem jakichkolwiek zmian w treści stosunku zobowiązaniowego i nie może prowadzić do pogorszenia sytuacji dłużnika w stosunku do nowego wierzyciela. Jak wynika z przytoczonego na wstępie rozważań <xLexLink xArt="art. 510" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 510 kc</xLexLink> przeniesienie wierzytelności powoduje jej przejście w dotychczasowym zakresie i kształcie, wraz ze wszystkimi roszczeniami ubocznymi. Cesja wierzytelności nie spowodowała jej wcześniejszej wymagalności. Należy w tym zakresie w pełni zgodzić się ze stanowiskiem pozwanego, że data zawarcia umowy o przelew wierzytelności i data zawiadomienia pozwanego o jego dokonaniu nie ma żadnego wpływu na termin wymagalności płatności. Natomiast już nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem, że gdyby nawet sama umowa przelewu była skuteczna, to nie oznacza to, że cesjonariusz może wnosić cywilnoprawne roszczenia, w tym o zapłatę odsetek. Przy czym pozwany w odpowiedzi na pozew wskazał, że nie jest to możliwe w ramach postępowania administracyjnego, którego stroną jest wyłącznie wnioskujący o przyznanie płatności i który wyłącznie może domagać się ustalenia i ewentualnie kwestionować termin płatności. Tymczasem powód nigdy nie twierdził, że wstąpił w prawa strony stosunku administracyjnego. Postępowanie administracyjne zakończyło się, o czym była już mowa, na etapie wydania decyzji przyznającej płatność i z momentem jej uprawomocnienia się. Realizacja tak przyznanego świadczenia nie odbywa się już w trybie postępowania administracyjnego. W tym przypadku źródłem cywilnoprawnego roszczenia o zapłatę była wprawdzie decyzja administracyjna, ale w niczym nie zmienia to charakteru zobowiązania. Z datą wydania decyzji beneficjent płatności może domagać się realizacji tej decyzji. Jeżeli doszło do ważnego i skutecznego przeniesienia wynikającej z niej wierzytelności, to również doszło do nadania jej charakteru zwykłego wymagalnego roszczenia cywilnoprawnego, którego można dochodzić na drodze sądowej a skoro tak, to ze wszelkimi tego konsekwencjami, m. in. w postaci możliwości domagania się odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia. W ocenie Sądu pozwany nie wskazał żadnych okoliczności, które przemawiałyby za dokonaniem odmiennej oceny. Jego twierdzenia że dochodzenie roszczenia odsetkowego jest dopuszczalne tylko w ramach postępowania administracyjnego i tylko przez jego stronę, raczej wskazywałyby na to, że podnosi on zarzut niedopuszczalności prowadzenia postępowania cywilnego w tym zakresie (niedopuszczalności drogi sądowej), jednakże nie sformułował go wprost ani uzasadnił w żaden sposób. Jednocześnie zaś sam przyznał, że odsetek mógłby się ewentualnie domagać <xAnon>W. D.</xAnon> jako wnioskujący o dokonanie płatności. Skoro tak, to na tych samych zasadach może się ich domagać się podmiot, który nabył od niego wierzytelność, a zatem wstąpił w jego sytuację w zakresie wynikającym z umowy cesji. Należy też podkreślić, że zgodnie z treścią wskazanego wcześniej <xLexLink xArt="art. 481;art. 481 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 481 §1 kc</xLexLink> roszczenie odsetkowe jest zupełnie niezależne od tego, czy stronie można przypisać winę w opóźnieniu w płatności. Opóźnienie jest bowiem, w przeciwieństwie do zwłoki dłużnika, stanem obiektywnym, niezależnym od tego, czym zostało spowodowane. Istotne jest wyłącznie to, czy świadczenie pieniężne zostało spełnione wówczas, gdy stało się wymagalne czy też nie. <xIx>Dłużnik popada w opóźnienie gdy nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się wymagalne, także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia, chyba że wierzyciel wyraził zgodę na zmianę tego terminu</xIx> (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 października 1994 r., I CRN 121/94, publ. OSNCP 1995/1/21). Głównym motywem uregulowania <xLexLink xArt="art. 481" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 481 kc</xLexLink> jest uznanie, że wierzyciel ponosi przez opóźnienie co najmniej szkodę w postaci utraty odsetek, na jakie mógłby ulokować otrzymaną w terminie sumę. Odsetki stanowią zatem pewną formę wynagrodzenia za korzystanie z cudzego kapitału a jako takie – stają się wierzytelnością poszkodowanego jako pewnego rodzaju surogat odszkodowania. Skoro pozwany nie spełnił we właściwym terminie należnego powodowi świadczenia obowiązany jest uiścić na jego rzecz odsetki za okres opóźnienia do dnia zapłaty.</xText> <xText>Reasumując, Sąd uznał zgłoszone przez pozwanego zarzuty za bezzasadne, natomiast roszczenie powoda za zasługujące na uwzględnienie niemal w całości (tj. poza odsetkami za okres od dnia 18 grudnia 2004 r. do dnia 16 stycznia 2005 r.). Mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności, tj. fakt, że powód wykazał prawdziwość twierdzenia, że nabył w wyniku przelewu wierzytelność do pozwanego w wysokości 14.000 złotych, należało stwierdzić, iż zaistniały przesłanki do żądania przez niego zapłaty tej kwoty. Ponieważ pozwany nie podniósł skutecznie żadnych merytorycznych zarzutów przemawiających za odmienną oceną zasadności żądania, należało powództwo uwzględnić.</xText> <xText>Rozstrzygnięcie w przedmiocie obciążenia pozwanego w całości poniesionymi przez powoda kosztami postępowania uzasadnia treść <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 100;art. 100 zd. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 zd. 2 kpc</xLexLink>. Zgodnie z wyrażoną w tym przepisie zasadą odpowiedzialności za wynik procesu strona przegrywająca zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia jego praw. Natomiast w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty postępowania są rozdzielane lub wzajemnie znoszone, jednakże sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenia należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.. Ponieważ w niniejszej sprawie żądanie główne zostało uwzględnione w całości a oddalenie powództwa dotyczyło jedynie częściowo odsetek za okres od 18 grudnia 2004 r. do 17 stycznia 2005 r., należało uznać, iż zachodzą okoliczności uzasadniające zastosowanie w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach <xLexLink xArt="art. 100;art. 100 zd. 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 zd. 2 kpc</xLexLink>, pozwalające uznać powoda za stronę wygrywającą w całości. Na zasądzone na jego rzecz koszty procesu w łącznej kwocie 3.115 złotych składają się: uiszczony przez niego wpis w wysokości 700 złotych (125 złotych uiszczone przy wniesieniu pozwu w postępowaniu upominawczym i 525 złotych – po wniesieniu sprzeciwu przez pozwanego), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 15 złotych oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 2.400 złotych, tj. minimalnej stawki dla spraw o tej wartości przedmiotu sporu określonej w §6 pkt 5 w zw. z §2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz.1349 ze zm.). Wprawdzie pełnomocnik powoda domagał się w jego imieniu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4.800 złotych, jednakże Sąd nie znalazł podstaw by uwzględnić żądanie w tej wysokości. W aktualnym stanie prawnym wysokość wynagrodzenia wskazana przez strony nie jest dla Sądu wiążąca. Zgodnie z §2 ust. 1 cyt. wyżej rozporządzenia, opłaty stanowiące podstawę zasądzenie przez sądy kosztów zastępstwa prawnego nie mogą być wyższe niż stawki minimalne, niezależnie od wysokości tych opłat ustalonych w umowie między radcą prawnym a klientem. Ust. 2 tego przepisu daje Sądowi uprawnienie przyznania opłat wyższych jeśli uzasadnia to rodzaj i stopień zawiłości sprawy oraz niezbędny nakład pracy pełnomocnika. Jednakże w ocenie Sądu, w niniejszej sprawie takie okoliczności nie występują. Za przyznaniem wyższego wynagrodzenia nie przemawia ani stopień trudności, ani charakter sprawy, ani tym bardziej nakład czasu i pracy pełnomocnika. W sprawie odbyły się wprawdzie trzy rozprawy, z tym że pełnomocnik powoda był obecny na dwóch a postępowanie dowodowe ograniczyło się wyłącznie do przeprowadzenia dowodów z dokumentów. Strony sporządziły w jego trakcie tylko kilka pism procesowych. Ani zatem nakład czasu, ani pracy pełnomocnika nie uzasadnia zdaniem Sądu przyznania mu wynagrodzenia w stawce wyższej niż minimalna.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Katarzyna Staniszewska

Katarzyna Staniszewska

I C 822/06 UZASADNIENIE Pozwem z dnia 26 czerwca 2006 r.(...) Sp. z o.o.wP.domagała się zasądzenia od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa(...) Oddziału (...)wO.kwoty 14.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 grudnia 2004 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4.800 złotych. W uzasadnieniu powód podał, że na podstawie umowy z dnia 16 grudnia 2004 r. nabył odW. D.wierzytelność przypadającą mu od pozwanego z tytułu dopłat bezpośrednich w wysokości dochodzonej pozwem.W. D.był dłużnikiem powoda na kwotę 36.192,69 złotych. Pozwany został poinformowany o przelewie pismem z dnia 16 grudnia 2004 r., doręczonym w dniu następnym. W dniu 5 czerwca 2006 r. powód pisemnie wezwał pozwanego do zapłaty jednak bezskutecznie. W dniu 26 lipca 2006 r. Sąd Rejonowy w Opolu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa(...) Oddział (...)wO.aby zapłaciła na rzecz(...) Sp. z o.o.wP.kwotę 14.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 grudnia 2004 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.517 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 2.400 złotych kosztów zastępstwa procesowego. W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego. Uzasadniając swoje stanowisko przyznał okoliczności faktyczne wskazane w pozwie, podnosząc jednocześnie że żądanie zapłaty jest bezpodstawne i nieuzasadnione. Wskazał, że przyznawanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych następuje w trybie postępowania administracyjnego a sposób ich wypłaty podlega rygorystycznym i precyzyjnym regulacjom prawnym. Z uwagi na charakter i cel płatności mają one trafiać bezpośrednio „do rąk” rolników. Obowiązujące w tym zakresie przepisyrozporządzenia Ministra Finansów z 28 października 2003 r. w sprawie kryteriów akredytacyjnych dla agencji płatniczychprzewidują, że płatności dokonuje się tylko bezpośrednio właściwemu wnioskodawcy, na jego rachunek bankowy lub rachunek bankowy osoby przez niego upoważnionej. Pozwany, jako płatnik świadczenia, mógł przekazać środki wyłącznie uprawnionemu lub wskazanej przez niego osobie działającej w jego imieniu i na jego rzecz, o czym poinformował powoda w odpowiedzi na przesłane wezwanie do zapłaty. Zawierając umowę ze swoim dłużnikiem powód błędnie przyjął, iż tego typu wierzytelności mogą być przenoszone przez przelew. Przedmiotem cesji mogą być wyłącznie uprawnienia zbywalne, natomiast przywołane przepisy wprost wyłączają możliwość zmiany osoby uprawnionej do otrzymania płatności bezpośrednich. Po otrzymaniu środków uprawniony może je wykorzystać w sposób dowolny np. przekazać swojemu wierzycielowi, jednak samego uprawnienia do ich otrzymania nie może scedować. Ukształtowanie treści stosunku prawnego przez jego strony w sposób sprzeczny z przepisami powszechnie obowiązującymi nie powoduje powstania obowiązku podejmowania przez inne podmioty, w tym organy administracji publicznej, jakichkolwiek czynności niezgodnych z prawem w celu umożliwienia realizacji wadliwej umowy. Pozwany podniósł ponadto, że niezrozumiałe dla niego jest żądanie przez powoda odsetek za okres od dnia 18 grudnia 2004 r. do dnia zapłaty, gdyż data zawarcia umowy o przelew nie ma wpływu na datę wymagalności płatności, do którego ustalania i ewentualnego kwestionowania uprawniony jest wyłącznie wnioskodawca jako strona postępowania administracyjnego. Nawet gdyby zatem przyjąć, że sama umowa przelewu mogła być skuteczna, to nie oznaczałoby to, że cesjonariusz wstępuje w miejsce strony postępowania administracyjnego i może wnosić cywilnoprawne roszczenia (w tym dotyczące odsetek) w ramach postępowania administracyjnego. W piśmie z dnia 6 października 2006 r. powód podtrzymał swoje żądanie w sprawie. Wskazał, że należność objęta sporem została przyznana decyzją z dnia 20 listopada 2004 r., co oznacza, że z dniem jej uprawomocnienia się wierzytelnośćW. D.wobec pozwanego stała się wymagalna i mogła zostać przeniesiona bez zgody dłużnika na rzecz innej osoby.Art. 509 §1 kcpozwala na dokonanie przelewu każdej wierzytelności, o ile nie sprzeciwia się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Ani przepisy ustawy z dnia 28 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich, ani przepisy wykonawcze nie zakazują przenoszenia wynikających z nich wierzytelności a przywołany przez pozwanego przepis stanowi właśnie upoważnienie do zadysponowania przez beneficjenta dopłaty przysługującą mu wierzytelnością.W. D.poinformował pozwanego o przelewie wnosząc o przekazanie przysługującej mu dopłaty na rzecz powoda. Pozwany, ignorując tą informację, musiał liczyć się z obowiązkiem zapłaty dochodzonej kwoty. Powód powołał się też na przepisy załącznika do Rozporządzenia Komisji Wspólnot Europejskich z dnia 7 lipca 1995 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady nr 729/70, wyraźnie upoważniające pozwanego do dokonania płatności na rzecz wnioskodawcy lub jego cesjonariusza. Odnosząc się do zarzutu dotyczącego żądania odsetek, powód wskazał, że w dniu 18 grudnia 2004 r., kiedy to pozwany został zawiadomiony o cesji, przedmiotowa wierzytelność była już wymagalna. W toku dalszego postępowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska. Pozwany wskazał, że niezbywalność wierzytelności - wynikająca z przepisów prawa - może być w nich ustanowiona nie tylko wprost ale również poprzez wskazanie, że płatność ma nastąpić wyłącznie do rąk beneficjenta. Przyznał, że decyzja z dnia 20 listopada 2004 r. uprawomocniła się bez jej zaskarżenia. W oparciu o zebrany materiał Sąd poczynił następujące ustalenia: W. D.prowadził gospodarstwo rolne położone wC.o areale upraw 43,8 ha. Zaopatrywał się w nasiona, nawozy i inne potrzebne do prowadzenia gospodarstwa rolnego produkty m. in. współce (...) Sp. z o.o.wP.. W okresie od 29 maja 2003 r. do 16 grudnia 2004 r. dokonywał zakupów z odroczonym terminem płatności a na zabezpieczenie spłaty wystawił weksel in blanco. (dowód: faktury k. 15-25) W dniu 12 maja 2004 r.W. D.złożył w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wniosek o przyznanie płatności bezpośredniej do gruntów rolnych.Decyzją nr (...)z dnia 20 listopada 2004 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - Kierownik Biura Powiatowego wL.przyznał mu na podstawieart. 3 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnychpłatność na rok 2004 w łącznej wysokości 22.242,22 złotych, w tym z tytułu jednolitej płatności obszarowej 9.383,32 złotych ze środków unijnych oraz z tytułu uzupełniającej płatności obszarowej 12.858,90 złotych, z czego 3.446,52 złotych ze środków unijnych oraz 9.412,38 złotych ze środków krajowych. W decyzji wskazano, że płatność zostanie przekazana na rachunek bankowy wskazany przezW. D.we wniosku o wpis do ewidencji producentów w terminie wynikającym z przepisów unijnych. Wnioskodawca nie wniósł odwołania od decyzji, uprawomocniła się ona po upływie 14 dni od jej doręczenia. (dowód: decyzja z 20 XI 2004 r. k. 26) W dniu 16 grudnia 2004 r.W. D.zawarł z(...) Sp. z o.o.wP.umowę przelewu wierzytelności.W. D.oświadczył, że posiada uprawnienia do dopłat bezpośrednich należnych z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego odAgencji (...)Oddział Terenowy wL.w wysokości 22.242,22 złotych, wynikające z wydanejdecyzji nr (...)oraz że wierzytelność ta jest wymagalna i nie jest obciążona prawami osób trzecich. Strony wskazały również, żeW. D.jest dłużnikiem(...) Sp. z o.o.wO.z tytułu zakupu towarów dokonanego w okresie od maja 2003 r. do grudnia 2004 r. na kwotę 36.192,69 złotych należności głównej oraz odsetek w wysokości 4.188 złotych. Na podstawie zawartej umowyW. D.przeniósł na rzecz(...) Sp. z o.o.wP.wierzytelność w wysokości 14.000 złotych z należności przyznanej mu przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa tytułem płatności bezpośredniej. Strony postanowiły, że cesjonariusz będzie uprawniony do odstąpienia od umowy o ile z jakichkolwiek przyczyn płatnik nie przekaże dotacji do dnia 20 lutego 2005 r. Cedent zobowiązał się powiadomić dłużnika o zawarciu umowy i jednocześnie wydał powodowi dokument poświadczający dokonanie cesji. Strony uzgodniły, że wszelkie zmiany umowy wymagają zachowania formy pisemnej. (dowód: umowa z 16 XII 2004 r. k. 11-12) Pisemne zawiadomienie o dokonanej cesji z dnia 16 grudnia 2004 r. zostało złożone w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w dniu 17 grudnia 2004 r. W piśmie tymW. D.zawiadomił, że przysługujące mu od pozwanego wierzytelności z tytułu dopłat bezpośrednich w wysokości 14.000 złotych w oparciu oart. 509 i n. kcprzeniósł na rzecz(...) Sp. z o.o.wP.celem zapłaty za pobrany towar. Wniósł jednocześnie o przekazanie należnej mu kwoty do wymienionej wysokości na konto bankowe powoda o wskazanym w piśmie numerze. (dowód: zawiadomienie z dnia 16 XII 2004 r. k. 10) Pozwany nie zareagował na powyższe zawiadomienie. W dniu 11 stycznia 2005 r. przekazał zlecenie płatności na rzeczW. D.do swojego Departamentu Finansowego. W dniu 12 stycznia 2005 r., po przeprowadzeniu kontroli, utworzył i przekazał do ministerstw nadzorujących „zapotrzebowanie na środki na realizację Wspólnej Polityki Rolnej i Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich” uwzględniające zlecenie przedmiotowej płatności. W dniu 17 stycznia 2005 r. na rachunek pozwanego wpłynęły środki pieniężne przeznaczone na ten cel i w tym samym dniu pozwany dokonał ich wypłaty na rachunek bankowyW. D.. (dowód: pismo pozwanego z 16 II 2007 r. k. 84) Na dzień 30 kwietnia 2005 r. zadłużenieW. D.wobec(...) Sp. z o.o.wO.wynosiło 48.375,27 złotych, z czego 36.193,69 złotych stanowiła należność główna, 2.818,76 złotych odsetki od należności niezapłaconych a 9.362,82 złotych – odsetki od należności zapłaconych po terminie. Pismem z dnia 10 maja 2005 r. powód poinformowałW. D.o zamiarze wypełnienia wystawionego przez niego weksla do kwoty 48.375,27 złotych, wzywając go jednocześnie do zapłaty w terminie 5 dni pod rygorem skierowania spray na drogę sądową. (dowód: pismo z 10 V 2005 r. wraz z dowodem doręczenia k 13, 14) Pismem z dnia 5 czerwca 2006 r. powód wezwał pozwanego do wypłaty na jego rzecz kwoty 14.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 grudnia 2004 r. Powołał się przy tym na umowę o przelew wierzytelności z dnia 16 grudnia 2004 r. zawartą zW. D.i zawiadomienie dłużnika o dokonaniu przelewu. Wskazał, że cesja zabezpieczała jego roszczenia w stosunku doW. D., które nie zostały zaspokojone oraz że w razie nie dokonania wpłaty do dnia 15 czerwca 2006 r. wystąpi przeciwko pozwanemu na drogę sądową. W odpowiedzi z dnia 19 czerwca 2006 r. pozwany wyjaśnił, że nie jest możliwe spełnienie żądania powoda, gdyż zgodnie z obowiązującymi przepisami dokonywanie płatności odbywa się tylko bezpośrednio właściwemu wnioskodawcy, na jego rachunek bankowy lub rachunek osoby przez niego upoważnionej. Wskazał, że z tej regulacji wynika, że należności z tytułu płatności nie mogą być przedmiotem umowy o przelew wierzytelności a kierowane w stosunku do niego roszczenia są bezpodstawne. (dowód: pismo powoda z 5 VI 2006 r. wraz z dowodem doręczenia k. 6,7; pismo pozwanego z 9 VI 2006 r. i 19 VI 2006 r. k. 8,9) Pozwany nie wypłacił na rzecz powoda żądanej kwoty objętej umową o przelew wierzytelności z dnia 16 grudnia 2004 r. (bezsporne) Mając na uwadze powyższe ustalenia, Sąd zważył, co następuje: Powództwo zasługuje na uwzględnienie niemal w całości. Materialnoprawną podstawą żądania stanowiart. 509 §1 i 2 kc, zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew) chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, to przelew tej wierzytelności powinien być również stwierdzony pismem (art. 511 kc). Z kolei zgodnie zart. 3531i 354 kcstrony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się jego właściwości (naturze), ustawie ani zasadom współżycia społecznego a następnie powinny wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno – gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego a także istniejącym w tym zakresie ustalonym zwyczajom. Zgodnie z ogólną regułą dowodową, wyrażoną wart. 6 k.c.i przy uwzględnieniu treści przepisów dotyczących odpowiedzialności kontraktowej, na osobie dochodzącej swego roszczenia na drodze postępowania sądowego spoczywa ciężar wykazania okoliczności niezbędnych do ustalenia zakresu odpowiedzialności pozwanego, tj. zarówno jej podstawy faktycznej i prawnej, jak i wysokości żądanej należności. W rozpatrywanej sprawie do powoda należało zatem udowodnienie faktu zawarcia umowy cesji i jej treści, istnienia i treści zobowiązania pozwanego wobecW. D.oraz wynikających z tych zdarzeń wzajemnych obowiązków stron, jak również tego, że pozwany nie wykonał należycie swojego zobowiązania. Natomiast ten ostatni, chcąc zwolnić się z obowiązku zapłaty, powinien wykazać, iż zaistniały takie okoliczności, które sprawiły że ten obowiązek po jego stronie w ogóle nie powstał, ewentualnie takie, które go w całości lub części niweczyły powodując wygaśnięcie zobowiązania. W ocenie Sądu powód w pełni wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku dowodowego i wykazał zaistnienie przesłanek uzasadniających uwzględnienie jego żądania w całości co do należności głównej i w przeważającej części co do odsetek, natomiast pozwany nie przedstawił żadnych zasadnych kontrargumentów i dowodów świadczących o tym, że roszczenie było bezpodstawne. W niniejszej sprawie bezsporne były wszystkie istotne dla jej rozstrzygnięcia okoliczności faktyczne, tj. zarówno to, że na podstawie prawomocnej decyzji z dnia 20 listopada 2004 r. pozwany był zobowiązany do wypłaty na rzeczW. D.kwoty 22.242,22 złotych, jak również, że beneficjent płatności zawarł z powodem w dniu 16 grudnia 2004 r. umowę przelewu części wierzytelności przysługującej mu wobec pozwanego na podstawie w/w decyzji, a mianowicie w kwocie 14.000 złotych. Poza sporem było także, że pozwany otrzymał od cedenta zawiadomienie o dokonanej cesji z jednoczesnym wnioskiem o wypłatę należności na wskazane konto bankowe powoda w dniu 17 grudnia 2004 r. Pomimo tego, w dniu 17 stycznia 2004 r. wypłacił całą wynikającą z decyzji kwotę bezpośrednio na rzecz pierwotnego wierzycielaW. D., o czym zawiadomił powoda dopiero w toku procesu. Pozwany podniósł, że zawarta umowa cesji jest sprzeczna z prawem, gdyż wierzytelności z tytułu dopłat bezpośrednich nie mogą być przedmiotem przelewu, co wynika wprost z obowiązującej w tym zakresie regulacji, a która nakazuje by płatności były dokonywane wyłącznie na rachunek wnioskodawcy lub rachunek osoby przez niego upoważnionej. Z kolei powód podniósł, że stanowisko to jest nieuprawnione a zawarta umowa jest ważna i skuteczna, gdyż właściwe przepisy unijne jednoznacznie stanowią, że płatność ma być dokonana na rachunek bankowy beneficjenta lub jego cesjonariusza. Wobec tak sformułowanych zarzutów i stanowisk stron oraz bezsporności poczynionych ustaleń faktycznych istota sporu sprowadzała się jedynie do rozstrzygnięcia czy umowa przelewu wierzytelności zawarta w dniu 18 grudnia 2004 r. przez powoda zW. D.była umową ważną i czy na jej podstawie wierzytelność o zapłatę kwoty 14.000 złotych została przeniesiona na rzecz powoda a tym samym czy mógł on skutecznie domagać się od pozwanego jej wypłacenia. W razie pozytywnej odpowiedzi na powyższe pytanie, należało ustalić w jakiej dacie roszczenie wynikające z decyzji z dnia 20 listopada 2004 r. stało się wymagalne oraz czy, a jeśli tak - to od jakiej daty, powód mógł żądać odsetek za opóźnienie w płatności należności. Zaistniały między stronami spór miał zatem charakter wyłącznie natury prawnej i wymagał w pierwszej kolejności dokonania analizy obowiązujących przepisów w zakresie wyłączającym dopuszczalność cesji wierzytelności, przede wszystkim odpowiednich regulacjikodeksu cywilnegoa następnie przepisów szczególnych. Zasadą jest bowiem, że w sprawie o spełnienie świadczenia z tytułu wierzytelności objętej przelewem, dłużnik może stawiać zarzuty dotyczące stosunku wewnętrznego między cedentem a cesjonariuszem, w szczególności może kwestionować prawidłowość przelewu (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 1998 r., III CKN 387/97, publ. OSNC 1998/10/162). Jeśliby nie doszło do przelewu określonej wierzytelności, to nie byłoby podstaw do zastosowaniaart. 509 kctak w stosunku do należności głównej jak i roszczenia o odsetki od sumy, której umowa dotyczyła. Z chwilą powstania zobowiązania możliwe jest przejście praw i obowiązków z niego wynikających na inne osoby. Stosunek zobowiązaniowy nie ulega wówczas zmianie a jedynie zmieniają się osoby w nim uczestniczące po stronie czynnej - zmiana wierzyciela lub biernej – zmiana dłużnika. Przelew jest umową, z mocy której wierzyciel – cedent przenosi na nabywcę – cesjonariusza wierzytelność przysługującą mu wobec dłużnika a jego zgoda na przejście wierzytelności konieczna jest tylko wówczas gdy w umowie łączącej strony wyłączono możliwość przeniesienia wierzytelności na osobę trzecią, gdyż przelew nie może pogorszyć sytuacji dłużnika. Przedmiotem przelewu jest wierzytelność, tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia. Do przejścia wierzytelności dochodzi przez sam fakt zawarcia umowy a jej celem i skutkiem jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który tym samym zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, tzn. ze wszystkimi związanymi z nią prawami ubocznymi (np. wynikającymi z umownego prawa odstąpienia, zadatku czy zabezpieczającymi wierzytelność główną w postaci zadatku, hipoteki, poręczenia, odsetek) i ewentualnymi brakami (np. przedawnienie). Z chwilą dowiedzenia się o przelewie dłużnik ma obowiązek świadczyć do rąk nabywcy wierzytelności, cedent nie jest już bowiem osobą uprawnioną do przyjęcia świadczenia. Zgodnie z zasadą domniemania dobrej wiary dłużnika (art. 7 kc), na nabywcy spoczywa zatem ciężar wykazania, że dłużnik wiedział o przelewie w chwili spełnienia świadczenia. Świadczenie przez dłużnika działającego w złej wierze na rzecz osoby nieuprawnionej nie zwalnia go z obowiązku świadczenia na rzecz nabywcy wierzytelności, nie powoduje bowiem jej wygaśnięcia. Zasadą jest, że każda wierzytelność, jeżeli jest zbywalna, może być przedmiotem przelewu, chyba że zakazuje tego wprost ustawa, umowa stron lub sprzeciwia się temu właściwość zobowiązania, o czym będzie szerzej mowa w dalszej części rozważań. W ocenie Sądu samoistnego i przesądzającego znaczenia dla zbywalności wierzytelności nie ma okoliczność co było źródłem powstania zobowiązania, z którego wierzytelność wynika, w szczególności że w przypadku będącym przedmiotem sporu, była to decyzja administracyjna. Zobowiązanie w rozumieniuart. 353 kcjest stosunkiem prawnym powstałym pomiędzy pomiotami prawa cywilnego, dającym każdemu z nich możliwość żądania od drugiej określonego zachowania, a wynikającym z określonego zdarzenia prawnego. Jego źródłem może być przede wszystkim czynności prawne, zwłaszcza umowy, niemniej jednak obok nich występują też inne zdarzenia, jak np. bezpodstawne wzbogacenie, czyny niedozwolone czy też decyzje administracyjne, których znaczenie w ostatnich latach uległo w naszym porządku prawnemu znacznemu osłabieniu. Niemniej jednak istnienie pewnych różnic pomiędzy różnymi kategoriami zobowiązań ze względu na źródło ich powstania nie przesłania tego, że wszystkie stosunki obligacyjne rządzą się pewnymi wspólnymi zasadami - ogólnymi regułami dotyczącymi zobowiązań ustanowionymi wkodeksie cywilnym. Nie wynika z nich bowiem ażeby zobowiązania których źródłem jest decyzja administracyjna były wyłączone spod ich działania. W szczególności nie została w nich zawarta norma ustanawiająca ogólny zakaz przenoszenia w drodze przelewu wszystkich wierzytelności wynikających z decyzji administracyjnych. Wynikające z nich zobowiązania w zasadzie nie różnią się od tych, których źródłem są czynności cywilnoprawne czy ustawa, z tym, że ich stroną (dłużnikiem lub wierzycielem) jest organ administracyjny czy podmiot prawa publicznego. A zatem istnienia ewentualnego zakazu zbywania w drodze przelewu w odniesieniu do wierzytelności wynikających z decyzji administracyjnych należy poszukiwać albo w przepisach szczególnych regulujących danego typu stosunki zobowiązaniowe albo w naturze danego zobowiązania. W niniejszej sprawie przedmiotem przelewu była wierzytelność z tytułu dopłaty bezpośredniej przyznanej prawomocną decyzją Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa a zatem państwowej osoby prawnej, pełniącej również funkcję agencji płatniczej w stosunku do środków pochodzących z funduszy UniiE.. Pozwany wskazał, że przedmiotowa umowa była sprzeczna z obowiązującymi przepisami prawa i - jakkolwiek nie powołał się na to wprost - to należy domniemywać, że zarzucił jej nieważność. Z mocyart. 58 §1 kcnieważna jest bowiem czynność prawna sprzeczna z prawem lub mająca na celu obejście przepisów ustawy, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek. Jeśli chodzi o wyłączenie przenoszalności wierzytelności toart. 509 §1 kcprzewiduje 3 źródła takich ograniczeń: przepis ustawy, zastrzeżenie umowne oraz właściwość zobowiązania. Spośród nich na czoło wysuwając się te wynikające z przepisów prawa. Ograniczenia zbywalności wierzytelności są wyjątkiem od zasady dopuszczalności rozporządzania wierzytelnością przez wierzyciela i w związku z tym po pierwsze -muszą być rozumiane w sposób dosłowny i nie jest możliwa ich rozszerzająca wykładniaa po drugie -muszą być ustanowione w ustawie lub na podstawie wyraźnej delegacji ustawowej. Brak takiej delegacji bądź wydanie zakazu zbywalności określonego rodzaju wierzytelności w aktach normatywnych niższej rangi (rozporządzeniu, zarządzeniu) z przekroczeniem delegacji ustawowej musi budzić wątpliwości co do dopuszczalności wprowadzenia takiego zakazu. Do wierzytelności objętych bezwzględnymi zakazami zbywalności należą np. prawo odkupu czy prawo pierwokupu (art. 595 §1 kc,art. 602 §1 kc). W każdym z tych przypadków ustawodawca wyraźnie stanowi, że są to prawa „niezbywalne”. Podobnie niezbywalne jest prawo do wynagrodzenia za pracę –art. 84 kpstanowi, że pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia za pracę ani też przenieść tego prawa na inną osobę czy też lokatorskie prawo do lokalu spółdzielczego – art. 9 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Drugą grupę wierzytelności, których zbywalność została z mocy prawa ograniczona, stanowią te, które mogą być zbywane przy spełnieniu ściśle oznaczonych przesłanek, w tym przede wszystkim wierzytelności odszkodowawcze zart. 444-448 kc.Są to uprawnienia ściśle związane z osobą poszkodowanego i mogą stać się przedmiotem cesji jedynie wyjątkowo – gdy są już wymagalne i zostały uznane na piśmie albo też zostały przyznane prawomocnym orzeczeniem. Podobnie wierzytelność zabezpieczona hipoteką może być przeniesiona tylko razem z hipoteką, za wyjątkiem wierzytelności zabezpieczonej hipoteką kaucyjną (art. 79 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). W każdym z wymienionych przypadków całkowitych wyłączeń lub ograniczeń zbywalności ustawodawca posłużył się wprost określeniami: „niezbywalny”, „nie może być zbyty”, „nie można przenieść prawa” lub innymi pojęciami o jednoznacznym brzmieniu i nie budzącym wątpliwości znaczeniu. Jeśli zaś chodzi o ograniczenie zbywalności wierzytelności wynikające z właściwości zobowiązania, to formuła ta wchodzi w grę, gdy ustawodawca wprawdzie nie wprowadził zakazu przenoszenia określonej wierzytelności expressis verbis ale z analizy stosunku zobowiązaniowego wynika, że zmiana wierzyciela doprowadziłaby do zmiany tożsamości zobowiązania. W doktrynie wypowiadany jest też pogląd, że właściwość zobowiązania sprzeciwia się zbyciu wierzytelności wówczas, gdy szczególny charakter zobowiązania nakazuje liczenie się z wolą dłużnika w odniesieniu do kwestii, kto ma być jego wierzycielem, np. w przypadku wierzytelności z umowy przedwstępnej. Właściwość zobowiązania sprzeciwia się przede wszystkim zbywalności praw podmiotowych względnych o charakterze niemajątkowym, czyli służących ochronie osoby, jej dóbr i interesów ściśle osobistych, nie warunkowanych bezpośrednio interesem ekonomicznym. Prawa te są nieprzenaszalne, gdyż są w ogóle wyłączone z obrotu prawnego. Należą tu np. roszczenia o ochronę dóbr osobistych (art. 24 §2 kc, 43 w zw. z 24§2 kc), o ochronę dóbr twórcy utworu, wynalazku, wzoru zdobniczego, niemajątkoweprawa rodzinnewynikające z małżeństwa czy uprawnienia wynikające z władzy rodzicielskiej. Odrębną grupę stanowią wierzytelności o charakterze majątkowym, które nie mogą być przenoszone dlatego, że są ściśle związane z osobą wierzyciela, do której należy zaliczyć w pierwszym rzędzie prawo do alimentacji (art. 128 i n. kro). Samo prawo do alimentacji zostało całkowicie wyjęte spod dyspozycji uprawnionego, natomiast w doktrynie powszechnie wyrażany jest pogląd, że dopuszczalne jest przenoszenie wymagalnych już roszczeń o poszczególne raty alimentacyjne. Podobnym prawem majątkowym o charakterze osobistym, związanym ściśle z podmiotem uprawnionym jest prawo do renty (art. 903 kc), które jest również w zasadzie niezbywalne, natomiast zbywalne są roszczenia o poszczególne, wymagalne już raty rentowe.N., z uwagi na właściwość zobowiązania są też te wierzytelności, którym brak jest cechy samoistności (np. skarga paulińskaart. 527 kc, poręczenie 876kc). Natomiast wyłączenia lub ograniczenia dopuszczalności przelewu wynikające z postanowienia umownego (pactum de non cedendo –art. 514 kc) nie mogą mieć w niniejszej sprawie zastosowania, skoro będąca przedmiotem przelewu wierzytelność wynikała nie z umowy lecz z decyzji administracyjnej, co czyni zbędnym czynienia jakichkolwiek rozważań na temat istoty i skuteczności takiego zastrzeżenia. Na tle zaistniałego sporu do rozważenia pozostają zatem dwa pierwsze źródła wyłączeń zbywalności wierzytelności, jakkolwiek pozwany powołał się tylko na pierwsze z nich, czyli obowiązujące przepisy. Niemniej jednak już na wstępie trzeba zaznaczyć, że przywołał onprzepisy rozporządzenia a nie ustawyco w zasadzie oznacza, że tego typu ograniczenie, o ile brak było wystarczającej delegacji ustawowej do jego wprowadzenia i o ile w ogóle można byłoby z jego brzmienia rzeczywiście wywieść zakaz zbywalności wierzytelności, nie mogłoby być skuteczne. Otóż pozwany wskazał, że zgodnie z treścią rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kryteriów akredytujących dla agencji płatniczych z dnia 28 października 2003 r. (Dz. U. z 2003 r., nr 190, poz. 1867) „płatności dokonuje się tylko bezpośrednio właściwemu wnioskodawcy, na jego rachunek bankowy lub rachunek bankowy osoby przez niego upoważnionej. Płatności dokonuje bank współpracujący z agencją, w terminie 5 dni roboczych od dnia wydania polecenia przelewu dla banku” (pkt IV ppkt 6 i 7). Powyższe rozporządzenie stanowi akt wykonawczy w stosunku doustawy z dnia 30 lipca 2003 r. o uruchamianiu środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej(Dz. U. z 2003 r., Nr 166, poz. 1611 ze zm.), wydany na podstawie jejart. 2 ust. 4. Przepis ten zaś stanowi, że Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi w drodze rozporządzenia, kryteria akredytacyjne dla agencji płatniczych, uwzględniając w szczególności: funkcje agencji płatniczych wobec Funduszu, warunki przekazania niektórych funkcji agencji płatniczych innym jednostkom organizacyjnym, tryb tworzenia procedur dotyczących realizacji płatności i podziału obowiązków, konieczność zapewnienia przez agencję bezpieczeństwa systemów informatycznych, konieczność zapewnienia przez agencję prowadzenia rachunkowości i ewidencji dłużników, rozliczanie zaliczek i stosowanie zabezpieczeń należności, prawidłowe funkcjonowanie audytu wewnętrznego i tryb postępowania z płatnościami nienależnymi. W zacytowanej delegacji ustawowej brak jest zatem jakiegokolwiek upoważnienia dla właściwego ministra do określenia w drodze rozporządzenia zasad, na jakich agencja płatnicza (pozwany) może dokonywać płatności i komu, w tym zwłaszcza upoważnienia do ograniczania prawa podmiotowego, jakim niewątpliwie jest rozporządzanie własną wierzytelnością. W żadnym bowiem wypadku nie można uznać, że wystarczająca do tego norma kompetencyjna mieścić się może w pojęciu „tryb tworzenia procedur dotyczących realizacji płatności”. Przywołane przez pozwanego rozporządzenie stanowi w istocie jedynie akt regulujący określony zakres działalności podmiotu, który Rzeczpospolita Polska ustanowiła jako mający pełnić funkcję agencji płatniczej odpowiedzialnej za realizację Wspólnej Polityki Rolnej, a którym jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w stosunku do obsługi środków pochodzących m. in. z Sekcji Gwarancji(...) Funduszu (...). Analiza treści całego rozporządzenia jednoznacznie wskazuje, że jest to akt wykonawczy, wprowadzający określone procedury działania, podział obowiązków, zasady prowadzenia ewidencji, rachunkowości, czyli akt regulujący wewnętrzne sprawy agencji – zasady, sposób i metody postępowania. Jest to oczywiście akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym, lecz adresowany i skierowany do pozwanego i jego pracowników a nie do innych osób, np. wnioskujących o dokonanie płatności. Nie nakłada on bezpośrednio – i z racji rangi tego aktu prawnego nie może nakładać – na inne podmioty żadnych obowiązków, nie przyznaje im żadnych uprawnień ani tym bardziej nie może ograniczać ich praw. Żaden z przepisów tego rozporządzenia nie jest zresztą adresowany do osób innych niż sam pozwany lub jego pracownicy. Oznacza to,że nie może on stanowić źródła wyłączenia zbywalności wierzytelności wynikających z przyznanej płatności.Do ustanowienia takiego zakazu uprawniony jest wyłącznie ustawodawca a nie Minister Finansów, działający bez wystarczającej ku temu normy kompetencyjnej (która nota bene musiałaby nie tylko przyznawać mu uprawnienie do regulacji określonego zagadnienia ale i jednocześnie określać kierunek oczekiwanego unormowania). Przytoczona ustawa nie daje zaś podstaw do tego by zasadnie twierdzić, że wolą ustawodawcy było ograniczenie zbywalności płatności przyznawanych przez pozwanego lub ażeby ustawodawca delegował Ministra Finansów do ustanowienia takiego zakazu. W ocenie Sądu również samo brzmienie wskazanej przez pozwanego regulacji nie pozwala na uznanie, że zawiera ono zakaz zbywania przez przelew wierzytelności wynikającej z decyzji o przyznaniu płatności. Przepisy rozporządzenia są adresowane wyłącznie do pozwanego i nakazują mu dokonywanie wypłaty „tylko bezpośredniemu wnioskodawcy na jego rachunek bankowylub na rachunek bankowy osoby przez niego upoważnionej”. Zdaniem Sądu, już z samej redakcji drugiej części przepisu wprost wynika, że dopuszczalne jest dokonywanie płatności na rachunek innej osoby niż wnioskodawca. Przepis ten (ani żaden inny przepis rozporządzenia) w żaden sposób bowiem nie definiuje pojęcia „osoby upoważnionej” ani też nie odwołuje się do jakichkolwiek zdefiniowanych w innych aktach prawa określeń. Wbrew twierdzeniom pozwanego brak jest normatywnych podstaw do twierdzenia, że „osoba upoważniona” to pełnomocnik lub osoba działająca na zlecenie i na rachunek wnioskodawcy. Gdyby tak należało rozumieć powyższe pojęcie, to taki zapis z pewnością znalazłby się w treści przepisu. Pozwany nie może samodzielnie wprowadzać w tym zakresie rygorów surowszych niż wprost wynikające z przepisów a aktualne ich brzmienie wskazuje, że wystarczające jest w tym zakresie wyłącznie zwykłe wskazanie rachunku bankowego innej osoby z jednoczesnym upoważnieniem do dokonania wpłaty na tenże rachunek lub zgłoszenie się osoby trzeciej z upoważnieniem udzielonym przez wierzyciela do odbioru płatnosci. Nie jest zatem w ogóle rolą pozwanego wnikanie w to, jakie było źródło tego upoważnienia ani tym bardziej analizowanie czy kontrolowanie pod kątem zgodności z prawem treści stosunku, jaki legł u podstaw udzielenia upoważnienia. W przepisie jest bowiem jedynie mowa o upoważnieniu do odbioru płatności ze skutkiem zwalniającym wobec wnioskodawcy. Z tego punktu widzenia bez znaczenia jest komu faktycznie płatność ta przypadnie. W ocenie Sądu, pismoW. D.z dnia 17 grudnia 2004 r. skierowane do pozwanego, w którym wnosi on, żeby należną mu kwotę do wysokości 14.000 złotych pozwany przekazał na konto bankowe powoda z jednoczesnym wskazaniem numeru tego konta (k. 10), było wystarczające do tego by uznać je za „upoważnienie” w rozumieniu pkt IV ppkt 6 cyt. rozporządzenia do wypłaty części płatności na rachunek powoda, nawet gdyby pomiędzy stronami w ogóle nie doszło do cesji tej wierzytelności i gdybyW. D.się na tę umowę w treści pisma nie powołał, a zatem tym bardziej wówczas gdy pozwany o niej wiedział lecz jedynie uznał ją za nieważną czy też nieskuteczną (gdyż w swoich pismach nie posługiwał się on w ogóle pojęciem nieważności przelewu). Przeprowadzona analiza oznacza jednak jedynie to, że przywołane przez pozwanego przepisy nie tylko nie wyłączają i nie ograniczają ale z uwagi na swoją rangę, nawet nie mogą wyłączać zbywalności przyznanej płatności, a ich brzmienie w ogóle nie wskazuje, że zamiarem autora regulacji było ustanowienia takiego zakazu. Natomiast nie jest to oczywiście równoznaczne ze stwierdzeniem, że tego rodzaju wyłączenia nie przewidują przepisy właściwej ustawy lub innego aktu prawnego. W pierwszym rzędzie należy wskazać na rozporządzenie, na które powołał się powód a mianowicie rozporządzenie Komisji Wspólnot Europejskich nr 1663/95 z dnia 7 lipca 1995 r. ustanawiające szczegółowe procedury stosowania rozporządzenia Rady (EWG) nr 729/70 z dnia 21 kwietnia 1970 r. (w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej) w odniesieniu do procedury rozliczania rachunków Sekcji Gwarancji(...)(Dz. U. UE – sp. 03-18-31, Dz. U. UE.L. 95.158.6). Otóż rozporządzenie to jest aktem wprowadzającym określone procedury działania agencji płatniczych akredytowanych w każdym z krajów Unii Europejskiej w zakresie dysponowania środkami Sekcji Gwarancji(...). Zgodnie z dyspozycją art. 10ma ono charakter wiążący w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.Wiązało ono Polskę w okresie objętym sporem (zostało zastąpione rozporządzeniem Nr 885/2006 z 21 czerwca 2006 r. Dz. U.UE.L.06.171.90 obowiązującym od 16 października 2006 r. i znajdującym zastosowanie do roku budżetowego 2007 – art. 18). W załączniku do niego zawarto wytyczne dotyczące kryteriów akredytacji agencji płatniczej, które powinny zapewnić prawidłowe jej funkcjonowanie. W punkcie 2 wymieniono funkcje, jakie powinna pełnić Agencja w stosunku do wydatków sekcji Gwarancji(...), są to: i) zezwalanie na dokonywanie płatności polegające na ustalaniu kwoty która zostanie wypłacona wnioskującemu, ii) dokonywanie płatności, polegające na wydawaniu polecenia bankowi agencji lub w odpowiednich przypadkach urzędowi płatniczemu sumy, która uzyskała zezwolenie, na rzecz wnioskującego (lub jego cesjonariusza),(...)) księgowanie płatności. Z kolei w punkcie 6 ppkt v) załącznika wskazano, że agencje płatnicze przyjmują procedury działania, które mają zapewniać, że dokonywanie płatności odbywa się wyłącznie dla wnioskującego, na jego rachunek bankowy lub jego cesjonariusza. Płatność jest dokonywana przez bank agencji lub w odpowiednich przypadkach przez rządowe biuro płatnicze lub przesłanym czekiem w ciągu 5 dni roboczych od daty obciążenia rachunku(...). Powyższe oznacza, że właściwe przepisy unijnewyraźnie przewidziały możliwość dokonywania wypłat na rzecz cesjonariusza wnioskodawcyco wprost i w sposób oczywisty przeczyłoby tezie pozwanego o niezbywalności płatności bezpośrednich w drodze cesji (na marginesie można zauważyć, że przepisy obecnie obowiązującego w tym zakresie rozporządzenia Komisji WE nr 885/2006 zawierają identyczne zapisy). Powyższa regulacja świadczy jednak także o tym, że analizowane wcześniej rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 października 2003 r. zawiera regulacje w pewnym sensie niezgodne z przepisami unijnymi – stanowiąc, że płatność ma być dokonywana na rzecz wnioskodawcy lub osoby przez niego upoważnionej przewiduje z jednej strony szerszy krąg osób, na których rachunek może zostać dokonana płatność – osoby upoważnione inne niż cesjonariusze, a z drugiej strony węższy – nie wymienia cesjonariuszy w sytuacji gdyby pierwotny wierzyciel nie udzielił upoważnienia do odbioru płatności a zawiadomienie o cesji dotarłoby do dłużnika w inny sposób. W tym ostatnim jednak przypadku, w razie uznania przelewu za dopuszczalny co do zasady, taki zapis rozporządzenia z 28 października 2003 r. nie mógłby oczywiście stać na przeszkodzie wypłacie należności cesjonariuszowi jako aktualnemu wierzycielowi, mając na uwadze, że przepisy te nie mogłyby skutecznie ustanowić zakazu zbywalności, o czym była mowa wcześniej. Niemniej jednak trzeba zauważyć, że skoro przepisy aktu rangi niewątpliwie wyższej, bo rozporządzenia Komisji UE stosowanego w naszym kraju bezpośrednio, wprost wskazują, że płatności dokonuje się ma rzecz wnioskodawcy lub jego cesjonariusza, co świadczy o dopuszczalności przenoszenia przyznanych płatności na zasadach ogólnych, to niedopuszczalne jest by akt rangi rozporządzenia Ministra Finansów wprowadzał w tym zakresie jakiekolwiek surowsze zasady, modyfikujące czy ograniczające te uprawnienia. Oczywiście wskazany akt prawa europejskiego nie zawiera bezpośredniej regulacji tej kwestii – tj. nie zawiera zapisu, że płatności są przenoszalne lub nieprzenoszalne jednak pośrednio wskazuje, że jest to dopuszczalne, chyba żeby przyjąć, że przy jego tłumaczeniu na język polski posłużono się innym znaczeniem pojęcia „cesjonariusz” niż obowiązujące w prawie cywilnym. Do wysuwania takich wniosków nie ma jednak żadnych podstaw, zwłaszcza, że nie jest to w polskim prawie pojęcie nowe a jego znaczenie jest powszechnie znane i ugruntowane (posłużono się nim także w tłumaczeniu rozporządzenia nr 885/2006 z 21 czerwca 2006 r.). Przepisy rozporządzenia Komisji WE mają zgodnie zart. 91 Konstytucji RPw zw. z art. 10 tego rozporządzenia rangę przepisu powszechnie obowiązującego a w razie sprzeczności (kolizji) z nimi aktów prawa wewnętrznego, mają pierwszeństwo w stosowaniu. Przechodząc natomiast do analizy przepisów ustawy która w polskim porządku prawnym stanowiła materialną podstawę przyznania płatności będącej przedmiotem sporu, to została ona przyznana w oparciu o przepisyustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukru(Dz. U. z 2004r., Nr 4, poz. 386 ze zm.), która z dniem 27 lutego 2007 r. została zastąpiona przezustawę z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej(Dz. U. z 2007 r., Nr 35, poz. 217). Ustawa obowiązująca w dacie wydania decyzji z dnia 20 listopada 2004 r. wdrażała przepisy rozporządzenia Rady UE nr(...)z dnia 29 września 2003 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników. W zakresie bezpośrednich płatności do gruntów rolnych, istotnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, regulowała ona zasady, warunki i wysokość przysługujących producentom rolnym płatności – jednolitej płatności obszarowej i płatności uzupełniających - na będące w ich posiadaniu grunty rolne utrzymane w dobrej kulturze rolnej i przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska (art. 2). Płatność ta była przyznawana na wniosek producenta rolnego złożony na formularzy w okresie od 15 marca do 15 maja, w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez kierownika biura powiatowego pozwanego, od której przysługiwało odwołanie do oddziału regionalnego pozwanego (art. 3). Wszyscy ubiegający się o płatność w danym roku byli przez pozwanego rejestrowani i w kolejnym roku pozwany miał obowiązek przesłania im formularzy o przyznanie płatności w roku kolejnym, co było związane z przyznaniem podmiotom uprawnionym do płatności określonych numerów w rejestrze. Ustawa przewidywała też, że w przypadku, gdyby w okresie pomiędzy złożeniem wniosku o przyznanie płatności a dniem wydania decyzji o jej przyznaniu, nastąpiło przeniesienie posiadania gospodarstwa rolnego na rzecz innego producenta rolnego w wyniku sprzedaży, dzierżawy lub innej umowy, płatność przysługiwała nowemu producentowi, jeśli spełniał warunki do jej przyznania i w terminie 14 dni od dnia przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego złożył u pozwanego wniosek o przyznanie płatności, której dotyczył pierwszy wniosek. Natomiast w przypadku śmierci producenta rolnego, płatność przysługiwała spadkobiercy, który przejął posiadanie gospodarstwa rolnego i złożył wniosek o przyznanie płatności, której dotyczył wniosek spadkodawcy. Ustawa nie zawierała natomiast jakichkolwiek regulacji dotyczących zbywania płatności, których dotyczyła, po ich przyznaniu decyzją administracyjną,w szczególności nie zawierała zakazu zbywania płatności – a w zasadzie wierzytelności o wypłatę płatności - przyznanych ostateczną decyzją. Skoro ustawodawca w sposób szczególny uregulował sytuacje, w których dochodziło do zmiany osoby uprawnionej do płatności w okresie następującym po złożeniu wniosku o przyznanie płatności a poprzedzającym wydanie decyzji o jej przyznaniu, to oznacza, że tylko okres poprzedzający wydanie decyzji miał z punktu widzenia wypłaty płatności jakiekolwiek znaczenie. Natomiast z momentem, z którym płatność została już przyznana, jej losy powinny podlegać ogólnym regułom właściwym dla wierzytelności pieniężnych. Mogą zatem być zbywane przez przelew na zasadach określonych wart. 509 §1 kc.Gdyby miało być inaczej, niewątpliwie stosowny zakaz znalazłby się w ustawie. Na marginesie należy zauważyć, ze przepisy obecnie obowiązującej ustawy z 26 stycznia 2007 r. również nie zawierają takiego wyłączenia zbywalności. Zakazu zbywania tego rodzaju wierzytelności nie statuuowały również akty prawa europejskiego obowiązujące w okresie objętym sporem, na podstawie których powyższa ustawa została uchwalona i których założenia realizowała, a mianowicie rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 z dnia 29 września 2003 (Dz.U.UE.L.03.270.1, Dz.U.UE-sp.03-44-486). Posługiwało się ono dwoma różnymi a istotnymi z punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pojęciami: „uprawnienia do płatności” i „płatności”. W dużym uproszczeniu mówiąc, każdy rolnik (w rozumieniu zdefiniowanym w rozporządzeniu) mógł otrzymać uprawnienie do płatności na hektar, obliczane w określony sposób (poprzez podzielenie kwoty referencyjnej przez średnią liczbę wszystkich hektarów z trzech lat, które w okresie referencyjnym stanowiły podstawę do prawa do płatności bezpośrednich) a całkowita liczba uprawnień do płatności była równa powyżej wspomnianej średniej liczbie hektarów (art. 43). Określenie i przyznanie uprawnień do płatności było warunkiem ich późniejszego wykorzystania, tzn. uczestnictwa w systemie płatności jednolitych i domagania się przyznania konkretnej płatności. Zgodnie z art. 44 każde uprawnienie do płatności na kwalifikujący się hektar dawało prawo do otrzymania płatności w kwocie określonej przez uprawnienie do płatności; rolnik chcący otrzymać płatność zgłaszał działki odpowiadające kwalifikującemu się hektarowi powiązanemu z uprawnieniem do płatności. Każde uprawnienie do płatności, które nie zostało wykorzystane przez okres trzech lat, było natomiast przekazywane do rezerwy krajowej. Uprawnienia do płatności mogły być przenoszone (art. 46) wyłącznie na rzecz innego rolnika mającego siedzibę na obszarze tego samego Państwa Członkowskiego, za wyjątkiem przypadku przeniesienia w drodze faktycznego lub przewidywanego dziedziczenia, jednakże nawet wówczas uprawnienia do płatności mogły być wykorzystywane wyłącznie w Państwie Członkowskim, w którym dane uprawnienia do płatności zostały ustanowione. Uprawnienia do płatności mogły zostać przeniesione w drodze sprzedaży lub innego przeniesienia o charakterze ostatecznym, z gruntami lub bez. Natomiast dzierżawa lub podobne typy transakcji były dozwolone wyłącznie, jeżeli przenoszone uprawnienia do płatności były powiązane z przeniesieniem odpowiadającej liczby kwalifikujących się hektarów. Za wyjątkiem przypadku działania siły wyższej oraz nadzwyczajnych okoliczności, rolnik mógł przenieść swoje uprawnienia do płatności bez gruntów wyłącznie wtedy, gdy wykorzystał, w rozumieniu art. 44, co najmniej 80 % swoich uprawnień do płatności podczas co najmniej jednego roku kalendarzowego bądź po dobrowolnym przekazaniu do rezerwy krajowej wszystkich uprawnień do płatności, których nie wykorzystał w pierwszym roku stosowania systemu płatności jednolitych. Szczegółowe zasady dotyczące m. in. przyznawania uprawnień do płatności, obliczania jednostkowej wartości uprawnień do płatności i przenoszenia prawa do uprawnień do płatności określał z kolei akt wykonawczy do wskazanego rozporządzenia a mianowicie rozporządzenie Komisji WE nr 795/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. (Dz.U.UE.L.04.141.1, Dz.U.UE-sp.03-44-226) ustanawiające szczegółowe zasady w celu wdrożenia systemu jednolitych płatności określonego w rozporządzeniu Rady (WE) Nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającym określone systemy wsparcia dla rolników. Przewidywało ono tzw. wstępne i ostateczne przyznawanie uprawnień do płatności (art. 12), które odbywało się na żądanie rolników wnioskujących o określenie ich uprawnień począwszy od roku kalendarzowego poprzedzającego pierwszy rok wdrażania systemu płatności jednolitych a polegało na identyfikacji kwalifikujących się rolników, wstępnym określeniu kwot i liczb hektarów oraz wstępnej weryfikacji warunków przyznawania uprawnień do płatności. Państwo Członkowskie mogło postanowić, że wniosek o ostateczne określenie uprawnień do płatności, mógł zostać złożony w tym samym terminie, co wniosek o płatność w ramach systemu płatności jednolitych. Przenoszenie uprawnień do płatności nie było możliwe przed ostatecznym ich określeniem. Zgodnie z art. 24 uprawnienia do płatności mogły być zgłaszane do celów płatności raz do roku, wyłącznie przez rolnika, który je miał z dniem upływu ostatecznego terminu na złożenie wniosku w ramach systemu płatności jednolitych. Uprawnienia do płatności mogły zostać przeniesione w dowolnym momencie roku, o czym należało zawiadomić właściwy organ Państwa Członkowskiego w terminie przez niego wyznaczonym (art. 25) nie wcześniej niż na sześć tygodni przed dniem dokonania przeniesienia i biorąc pod uwagę ostateczny termin na złożenie wniosku w ramach systemu płatności jednolitych. Przeniesienie dokonywane było w sześć tygodni po dniu podania go do wiadomości, chyba że właściwy organ sprzeciwił się przeniesieniu i zawiadomił o tym fakcie w tym okresie. Właściwy organ mógł sprzeciwić się przeniesieniu wyłącznie w przypadku gdy przeniesienie nie było zgodne z przepisami rozporządzenia nr 1782/2003.Żaden z powyższych aktów prawa (stosowanych w państwach członkowskich w całości i bezpośrednio) nie zawierał natomiast jakichkolwiek norm ograniczających czy też wyłączających prawo wierzyciela do rozporządzania wierzytelnością z tytułu już przyznanej płatności na dany rok kalendarzowy. Przytoczenie powyższej regulacji miało na celu wykazanie, że ani w polskim porządku prawnym, ani w prawie europejskim nie było w dacie zawarcia umowy z 16 grudnia 2004 r. (ani też nie ma obecnie) normy rangi ustawy, która stanowiłaby, że przyznana płatność bezpośrednia do gruntów rolnych, nie może być przedmiotem cesji w rozumieniuart. 509 §1 kc.Zacytowane przepisy wyraźnie rozróżniają posiadanie „uprawnień do płatności”, które jest stanem spełnienia określonych warunków potencjalnie uprawniających do uczestniczenia w systemie płatności jednolitych od posiadania wierzytelności o wypłatę określonej sumy pieniężnej z tytułu konkretnej przyznanej płatności bezpośredniej. I o ile prawo europejskie w stosunku do „uprawnienia do płatności” przewiduje pewne ograniczenia możliwości ich przenoszenia (przeniesienie uprawnień jest możliwe tylko na rzecz innego rolnika, wraz z prawem do gruntu - praktycznie zawsze, lub bez gruntów – pod pewnymi warunkami), to w stosunku do przyznanej już płatności – nie zawiera żadnych norm ograniczających beneficjanta płatności w rozporządzaniu nią. Świadczą o tym wyraźnie zacytowane wyżej przepisy, z punktu widzenia których istotne i akcentowane są jedynie zdarzenia mające miejsce przed przyznaniem płatności. W ocenie Sądu, gdyby wolą autora przepisów było wyłączenie zbywalności wierzytelności wynikających z przyznanych płatności, to mając na uwadze niezwykłą szczegółowość wspomnianych uregulowań, z cała pewnością dałby temu wyraz w rozporządzeniach. Skoro jednak nawet same uprawnienia do płatności mogą być przedmiotem obrotu, i to bez jednoczesnego obrotu gruntami z którymi są związane -jakkolwiek oczywiście w pewnym ograniczonym zakresie - to nie ma żadnych podstaw, by wyłączać z obrotu prawnego wymagalne wierzytelności. Mając zatem powyższe na uwadze należy stwierdzić, że z pewnością żaden przepis ustawy ani aktu prawa europejskiego wiążącego Polskę nie wprowadza wprost zakazu zbywania w drodze przelewu wierzytelności w postaci płatności przyznanych prawomocnymi decyzjami pozwanego. W ocenie Sądu dla jego ustanowienia koniecznym byłoby posłużenie się pojęciem „niezbywalny”, „nieprzenoszalny”, „nie podlegający przenoszeniu” lub innym równoważnym tak, by zapis ten nie nasuwał żadnych wątpliwości interpretacyjnych. Z całą pewnością posłużenie się sformułowaniem, że świadczenie może być wypłacone „tylko na rachunek wnioskodawcy czy beneficjenta” bez bliższego wyjaśnienia i sprecyzowania jak należy je rozumieć, nawet gdyby było umieszczone w ustawie a nie jak w niniejszej sprawie w akcie rangi rozporządzenia ministra, nie mogłoby zostać uznane za ustanowienia ograniczenie zbywalności wierzytelności. Jeszcze raz bowiem należy podkreślić, że byłoby to ograniczenie prawa podmiotowego do dysponowania własną wierzytelnością, które jako wyjątek od zasady musiałoby być wyrażone w przepisie wyraźnie, w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości. Zgodnie z ogólnymi regułami wykładni prawa wyjątek nie może być wywodzony z normy prawnej w drodze interpretacji rozszerzającej. Natomiast ewentualna sprzeczność przepisów prawa wewnętrznego, w tym przypadku rozporządzenia Ministra Finansów, z bezpośrednio stosowanymi przepisami prawa wspólnotowego, skutkowałaby możliwością odmowy stosowania tych przepisów przez sądy krajowe. Jeszcze raz należy jednak powtórzyć, że w ocenie Sądu brzmienia sformułowania, na które powołał się pozwany - nie uprawnia go do twierdzenia, że wyłącza ono dopuszczalność dokonywania cesji wierzytelności z tytułu przyznanej płatności lub że taka była intencja ustanowienia tego przepisu. Do rozważania pozostaje zatem, czy zbywaniu przez przelew tego rodzaju wierzytelności nie sprzeciwia się właściwość stosunku. Wprawdzie pozwany nie powołał się na to wyłączenie, niemniej jednak Sąd obowiązany jest się do niego odnieść z urzędu. W ocenie Sądu nie istnieją okoliczności które by wskazywały, że natura tego rodzaju wierzytelności sprzeciwia się jej zbywalności. Wskazano wcześniej, że ta przesłanka ma zastosowanie przede wszystkim w stosunku do wierzytelności powiązanych bardzo ściśle z osobą wierzyciela. W tym wypadku takiego powiązania nie ma; jeśli w ogóle wchodzi w grę jakieś powiązanie, to raczej dotyczy ono związku wierzytelności z faktem posiadania konkretnego gospodarstwa rolnego a nie z osobą rolnika co wynika choćby z treści przytoczonej ustawy z 18 grudnia 2003 r. oraz rozporządzenia Rady UE nr(...). Powiązanie to dotyczy jednak wyłącznie etapu przyznawania uprawnienia do płatności, czyli okresu do wydania decyzji o przyznaniu płatności. Od momentu jej wydania i uprawomocnienia się, wierzyciel ma pełne prawo dysponowania swą wierzytelnością. Należy zauważyć, że nawet w przypadkach praw rzeczywiście niezwykle silnie i ściśle powiązanych z osobą wierzyciela – tj. prawa do alimentacji i prawa do renty – uprawnienia do poszczególnych, wymagalnych rat alimentacyjnych czy raty renty są w doktrynie uznawane za zbywalne. Natomiast płatności bezpośrednie do gruntów mają charakter czegoś w rodzaju dotacji dla rolników, które zmierzają do zmotywowania ich do prowadzenia (uprawiania) tychże gospodarstw, mają zapewnić ażeby rolnicy nie zaprzestawali upraw jako nieopłacalnych. Mają zatem stanowić bezzwrotną pomoc dla rolników a warunkiem jej udzielenia jest, mówiąc w pewnym uproszczeniu, aktywne prowadzenie gospodarstwa rolnego. Z punktu widzenia ustawodawcy nie ma natomiast żadnego znaczenia w jaki sposób ta pomoc zostanie wykorzystana. Nie jest ona zatem udzielana w określonym celu i z określonym przeznaczeniem, warunkiem jej uruchomienia nie jest przeznaczenie uzyskanych środków na zakup określonych towarów czy usług związanych z przedmiotowym gospodarstwem rolnym. A zatem z momentem uzyskania tej pomocy beneficjent może z niej uczynić dowolny użytek. Może te środki przeznaczyć na cele związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego lub na cele konsumpcyjne. Może również zaspokoić z nich swoje długi – i to niezależnie od tego czy były one związane z produkcją rolną czy nie, jakkolwiek w niniejszym przypadku niewątpliwie wierzytelność z tytułu dopłaty została zbyta innemu rolnikowi spełniającymi warunki do przyznania płatności bezpośredniej do własnych gruntów rolnych (jak wynika z informacji pozwanego powód również otrzymał płatność obszarową za rok 2004 r. k. 75) i to na zaspokojenie długu niewątpliwie wykazującego związek z prowadzeniem gospodarstwa rolnego beneficjenta płatności (wynikającego z obowiązku zapłaty ceny zakupu nasion, nawozów, itd.). Skoro dopłaty bezpośrednie do gruntów rolnych mają pomóc rolnikom w trudnościach finansowych, skłonić ich do kontynuacji produkcji rolnej, to właśnie umożliwienie im dysponowania tymi wierzytelnościami, np. w drodze przelewu w najpełniejszy sposób umożliwia spełnienie tego zadania. Daje bowiem potencjalnemu wierzycielowi rolnika pewną gwarancję jego wypłacalności, umożliwia mu sprzedaż towarów czy usług z odroczonym terminem płatności ze świadomością, że rolnik ten w zasadzie „z pewnością" otrzyma kwotę płatności wynikającą z prawomocnej decyzji i będzie mógł z niej zaspokoić swojego wierzyciela. Dokonanie przelewu jest w tych okolicznościach instrumentem upraszczającym ten obrót. W ocenie Sądu właściwość, natura, istotne cechy tego zobowiązania nie stoją na przeszkodzie zbyciu takiej wierzytelności w drodze przelewu. Nie przeciwstawia się temu również sama przez się okoliczność, że wynika ona z decyzji administracyjnej. W następstwie przelewu powód bynajmniej nie stał się bowiem stroną stosunku administracyjnego łączącego go z pozwanym w miejsce dotychczasowego wierzyciela, co zarzucał w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany. Ten etap został bowiem zamknięty wydaniem prawomocnej decyzji z dnia 20 listopada 2004 r. i o jakimkolwiek stosunku administracyjnym lub postępowaniu administracyjnym nie może już być mowy. A z datą uprawomocnienia się tej decyzji po stronie wierzyciela powstało prawo domagania się zapłaty przyznanej płatności, z tym, że termin wypłaty został odroczony. W ocenie Sądu nie istnieją żadne prawnie i racjonalnie uzasadnione powody dla uznania przelewu tego rodzaju wierzytelności za niedopuszczalny. Zresztą sam pozwany ponosząc, że cesja jest w tym wypadku wyłączona, w żadnym miejscu swej wypowiedzi nie wskazywał, że sprzeciwia się temu właściwość czy natura zobowiązania a jedynie, że jest to sprzeczne z obowiązującymi przepisami. Biorąc zatem powyższe okoliczności pod uwagę należy stwierdzić, że nie zaistniały żadne z przesłanek wymienionych wart. 509 §1 kcświadczące o niedopuszczalności przeniesienia wierzytelności z tytułu płatności bezpośredniej do gruntów rolnych przyznanejW. D.prawomocną decyzją Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia 20 listopada 2004 r. i to bez względu na osobę nabywcy wierzytelności. Nie było to ani sprzeczne z ustawą, ani z właściwością stosunku prawnego. Przelew wierzytelności dokonany umową z dnia 16 grudnia 2004 r. był w ocenie Sądu ważny i skuteczny a pozwany, powiadomiony o zawarciu umowy w dniu 17 grudnia 2004 r. (k.10), zobowiązany był zrealizować płatność w części kwoty, tj. w wysokości 14.000 złotych na rzecz powoda a pozostałej części – na rzeczW. D., z którego to obowiązku się nie wywiązał. Dokonując płatności na rzecz pierwotnego wierzyciela pomimo wcześniejszego otrzymania zawiadomienia o dokonanej cesji, ze wskazaniem numeru rachunku bankowego na który ma przekazać środki pieniężne, pozwany musiał się liczyć z obowiązkiem ponownego wypłacenia kwoty objętej umową. Z momentem zawarcia umowy cesji wierzytelności o zapłatę 14.000 złotych doszło przecież do zmiany osoby wierzyciela; wierzytelność w tej części przeszła na nabywcę i w tym zakresie pierwotny wierzyciel pozwanego –W. D.– stał się dla niego osobą trzecią, nieuprawnioną do otrzymania tej części płatności. Skuteczność przeniesienia wierzytelności w stosunku do dłużnika została oczywiście zawieszona do czasu poinformowania go o dokonanej cesji. Ponieważ jednak w niniejszej sprawie bezspornym było, że wiadomość tą pozwany otrzymał bezpośrednio po zawarciu umowy, w dniu 17 grudnia 2004 r., to nie mógł i nawet nie próbował bronić się zarzutem, że nie został zawiadomiony o cesji. Jeśli zaś miał jakiekolwiek wątpliwości co do tego czy przelew został dokonany lub też kwestionował ważność tej czynności, mógł złożyć stosowną część kwoty do depozytu sądowego (art. 467 pkt 1 kpc) aby wzmocnić swoją ochronę i zwolnić się z ewentualnej odpowiedzialności za spełnienie świadczenia do rąk niewłaściwej osoby a tym samym spowodować wygaśnięcie zobowiązania po swojej stronie. Potwierdzeniem powyższego jest regulacjaart. 512 kc, zgodnie z którą dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek wobec nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. A contrario, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela po uzyskaniu wiadomości o przelewie nie jest skuteczne wobec nabywcy, co oznacza, że nie stanowi prawidłowego wykonania zobowiązania i nie powoduje jego wygaśnięcia wobec wierzyciela, który nadal może domagać się jego spełnienia. Podobnie wart. 516 kcustawodawca zawarł zapis, że jeśli dłużnik, który otrzymał pisemne zawiadomienie o przelewie pochodzące od zbywcy, spełnił świadczenie do rąk nabywcy wierzytelności, zbywca może powołać się wobec niego na nieważność przelewu albo zarzuty wynikające z jego podstawy prawnej tylko wtedy gdy w chwili spełnienia świadczenia były one dłużnikowi wiadome. Po uzyskaniu informacji o dokonaniu przelewu wierzytelności wierzyciel nie może dokonywać wyboru do czyich rąk spełni świadczenie - pierwotnego wierzyciela czy nabywcy wierzytelności. Jedynym uprawnionym do jej otrzymania pozostaje cesjonariusz, natomiast cedent staje się osobą trzecią dla stosunku zobowiązaniowego. Skoro pozwany spełnił świadczenie do rąk nieuprawnionego (dotychczasowego wierzyciela), to nie doszło do skutecznego wykonania i wygaśnięcia zobowiązania, nawet jeśli pozwany stał na stanowisku, że zawarta umowa cesji była nieważna, którego to poglądu Sąd nie podziela. Wypłacając na rzeczW. D.kwotę 14.000 złotych należną powodowi pozwany spełnił świadczenie nienależne, co oczywiście oznacza, że może domagać się jego zwrotu zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zasądzenie odsetek od powyższej należności uzasadnia treśćart. 481w zw. zart. 359 §1 kc, zgodnie z którym, jeśli dłużnik spóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Odsetki należą się w wysokości ustawowej, jeśli strony nie zastrzegły innej ich wysokości. Termin spełnienia świadczenia wynika na ogół z treści czynności prawnej, ustawy lub właściwości zobowiązania. W braku takich podstaw do jego określenia, mamy do czynienia z zobowiązaniem bezterminowym a zgodnie z treściąart. 455 kcw takiej sytuacji świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie. W niniejszej sprawie powód domagał się zasądzenia odsetek od dnia 18 grudnia 2004 r., podnosząc że skoro w tej dacie decyzja z dnia 20 listopada 2004 r. o przyznaniu płatnościW. D.była prawomocna, to określona nią wierzytelność była już wymagalna. Otóż Sąd nie podziela powyższego poglądu. Termin dokonywania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych jest bowiem określony przez obowiązujące przepisy. Należy jeszcze raz powtórzyć, że skutek przelewu polega jedynie na zmianie osób stosunku zobowiązaniowego przy tej samej jego treści. W następstwie przelewu sytuacja dłużnika nie może zatem ulec pogorszeniu. Otóż cytowana wcześniejustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukruwart. 5a ust. 1stanowiła, że Agencja wypłaca płatności w terminach określonych w art. 28 ust. 2 rozporządzenia Rady WE nr 1782/2003 z dnia 29 września 2003 r. a ten z kolei przepis przewidywał, że - co do zasady - płatności są przekazywane raz w roku w okresie od dnia 1 grudnia do dnia 30 czerwca kolejnego roku kalendarzowego, z tym że w określonych sytuacjach możliwe było wprowadzenie odstępstw od tej reguły. Ponieważ w przypadku płatności przyznanej decyzją z dnia 20 listopada 2004 r. takie szczególne okoliczności nie zaistniały pozwany miał obowiązek wypłacić świadczenie w okresie od 1 grudnia 2004 r. do 30 czerwca 2005 r. Oznacza to, że płatność powinna być wypłacona do dnia 30 czerwca 2005 r., a zatem stałaby się wymagalna najpóźniej z upływem tego terminu, tj. z dniem 1 lipca 2005 r. W ocenie Sądu z taką sytuacją mielibyśmy jednak do czynienia wtedy, gdyby pozwany w ogóle nie zrealizował płatności. Natomiast jak wynika z udzielonej przez niego informacji procedurę wypłaty przeprowadził już w styczniu 2005 r., kiedy to był już w posiadaniu informacji, że wierzytelność w drodze cesji przeszła na rzecz powoda. W dniu 11 stycznia 2005 r. przekazał zlecenie płatności do swojego Departamentu Finansowego a po przeprowadzeniu niezbędnych kontroli w dniu 12 stycznia 2005 r., utworzył i przekazał do ministerstw nadzorujących „Zapotrzebowanie na środki na realizację wspólnej Polityki Rolnej i Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich” uwzględniające zlecenie przedmiotowej płatności. W dniu 17 stycznia 2005 r. na rachunek pozwanego wpłynęły środki pieniężne(...) Funduszu O i (...), środki pochodzące z prefinansowania oraz krajowe środki na współfinansowanie i w tym samym dniu pozwany przekazał należność na rachunek bankowyW. D.. Oznacza to, że nic nie stało na przeszkodzie aby w tym samym dniu wypłacił część świadczenia objętą umową przelewu na rzecz powoda a pozostałą część – na rzeczW. D.. Dlatego też Sąd stanął na stanowisku, że odsetki za opóźnienie w wypłacie świadczenia należało na rzecz powoda zasądzić od tej daty a nie od dnia 1 lipca 2005 r. Termin płatności określony w rozporządzeniu Rady WE nr 1782/2003 na okres 7 miesięcy (od 1 grudnia do 30 czerwca) jest bowiem pewnym terminem ramowym a skoro pozwany był w stanie – przy zastosowaniu obowiązujących go procedur – otrzymać, a co ważniejsze otrzymał niezbędne na realizację płatności środki w okresie wcześniejszym, to miał obowiązek spełnić świadczenie wcześniej. Należy bowiem zauważyć, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jest jedynie płatnikiem tych należności a nie ich właścicielem. Pozwany nie dysponuje zatem własnymi środkami pieniężnymi lecz pośredniczy w wypłacie pieniędzy przekazanych z ministerstw nadzorujących na realizację zapotrzebowań pozwanego. Dokonywanie przez niego wypłat jest ściśle regulowane obowiązującymi przepisami, jak sam podkreślał w swoich pismach z dnia 6 lutego 2007 r. i 22 lutego 2007 r. maon obowiązek uruchomić wszystkie środki przeznaczone na realizację płatności w ramach wspólnej Polityki Rolnej w tym samym dniu, w którym wpływają one na jego rachunek i musi się z tego rozliczyć. Wystarczy choćby wskazać, że zgodnie z cytowanymi już przepisami rozporządzenia Komisji WE nr 1663/95 z dnia 7 lipca 1995 r. obowiązującymi w okresie objętym sporem, Agencja przyjmuje procedury, zgodnie z którymi płatność dokonywana jest przez bank agencji lub rządowe biuro płatnicze lub przesłanym czekiem w ciągu 5 dni roboczych od daty obciążenia rachunku(...). Ponieważ pozwany sam podał, że realizuje płatności w tym samym dniu, w którym otrzymuje środki pieniężne przeznaczony na ten cel, to oznacza, że w dniu 17 stycznia 2005 r. roszczenia powoda o wypłatę 14.000 złotych było wymagalne. Pozwany jako płatnik nie jest bowiem uprawniony do wstrzymywania poszczególnych płatności, na których zaspokojenie otrzymał już środki – w wyniku realizacji zgłoszonego przez siebie zapotrzebowania – do dnia 30 czerwca kolejnego roku i ewentualnego korzystania ze znajdujących się w jego dyspozycji środków (choćby w postaci oprocentowania na rachunkach bankowych). Nie można zatem mówić w tym przypadku, że pozwany może spełnić świadczenie przed upływem końcowego terminu wynikającego z przepisów unijnych ale nie musi tego zrobić (zastrzeżenie terminu na korzyść dłużnika). Z całokształtu regulujących te kwestie przepisów wynika bowiem jasno, że pozwany jest zobowiązany wypłacać należności niezwłocznie po otrzymaniu środków przeznaczonych na ten cel i nie może samodzielnie decydować, kiedy zrealizuje płatność. Wszelkie czynności sprawdzające i kontrolne wykonuje jeszcze przed wydaniem decyzji przy sprawdzaniu złożonego wniosku a następnie przy przyjęciu zlecenia płatności wynikającego z prawomocnej decyzji. Sąd zatem stanął na stanowisku, że z tytułu spornej płatności pozwany miał obowiązek spełnić część świadczenia na rzecz powoda w tym samym dniu, w którym spełnił je na rzecz beneficjenta płatności i od tego dnia pozostawał w stosunku do niego w opóźnieniu. Żądanie zasądzenie odsetek od dnia 18 grudnia 2004 r. nie znajduje jakiegokolwiek uzasadnienia, gdyż z samego faktu wydania czy uprawomocnienia się decyzji z dnia 20 listopada 2004 r. wcale nie wynikało, że upłynął termin spełnienia świadczenia. W treści decyzji wskazano zresztą, że wypłata nastąpi w terminie wynikającym z przepisów unijnych. Skoro przed jego upływem należność nie stała się wymagalna w stosunku do pierwotnego wierzycielaW. D., to nie mogła stać się wymagalna wobec nabywcy wierzytelności. Przeniesienie wierzytelności nie powoduje bowiem jakichkolwiek zmian w treści stosunku zobowiązaniowego i nie może prowadzić do pogorszenia sytuacji dłużnika w stosunku do nowego wierzyciela. Jak wynika z przytoczonego na wstępie rozważańart. 510 kcprzeniesienie wierzytelności powoduje jej przejście w dotychczasowym zakresie i kształcie, wraz ze wszystkimi roszczeniami ubocznymi. Cesja wierzytelności nie spowodowała jej wcześniejszej wymagalności. Należy w tym zakresie w pełni zgodzić się ze stanowiskiem pozwanego, że data zawarcia umowy o przelew wierzytelności i data zawiadomienia pozwanego o jego dokonaniu nie ma żadnego wpływu na termin wymagalności płatności. Natomiast już nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem, że gdyby nawet sama umowa przelewu była skuteczna, to nie oznacza to, że cesjonariusz może wnosić cywilnoprawne roszczenia, w tym o zapłatę odsetek. Przy czym pozwany w odpowiedzi na pozew wskazał, że nie jest to możliwe w ramach postępowania administracyjnego, którego stroną jest wyłącznie wnioskujący o przyznanie płatności i który wyłącznie może domagać się ustalenia i ewentualnie kwestionować termin płatności. Tymczasem powód nigdy nie twierdził, że wstąpił w prawa strony stosunku administracyjnego. Postępowanie administracyjne zakończyło się, o czym była już mowa, na etapie wydania decyzji przyznającej płatność i z momentem jej uprawomocnienia się. Realizacja tak przyznanego świadczenia nie odbywa się już w trybie postępowania administracyjnego. W tym przypadku źródłem cywilnoprawnego roszczenia o zapłatę była wprawdzie decyzja administracyjna, ale w niczym nie zmienia to charakteru zobowiązania. Z datą wydania decyzji beneficjent płatności może domagać się realizacji tej decyzji. Jeżeli doszło do ważnego i skutecznego przeniesienia wynikającej z niej wierzytelności, to również doszło do nadania jej charakteru zwykłego wymagalnego roszczenia cywilnoprawnego, którego można dochodzić na drodze sądowej a skoro tak, to ze wszelkimi tego konsekwencjami, m. in. w postaci możliwości domagania się odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia. W ocenie Sądu pozwany nie wskazał żadnych okoliczności, które przemawiałyby za dokonaniem odmiennej oceny. Jego twierdzenia że dochodzenie roszczenia odsetkowego jest dopuszczalne tylko w ramach postępowania administracyjnego i tylko przez jego stronę, raczej wskazywałyby na to, że podnosi on zarzut niedopuszczalności prowadzenia postępowania cywilnego w tym zakresie (niedopuszczalności drogi sądowej), jednakże nie sformułował go wprost ani uzasadnił w żaden sposób. Jednocześnie zaś sam przyznał, że odsetek mógłby się ewentualnie domagaćW. D.jako wnioskujący o dokonanie płatności. Skoro tak, to na tych samych zasadach może się ich domagać się podmiot, który nabył od niego wierzytelność, a zatem wstąpił w jego sytuację w zakresie wynikającym z umowy cesji. Należy też podkreślić, że zgodnie z treścią wskazanego wcześniejart. 481 §1 kcroszczenie odsetkowe jest zupełnie niezależne od tego, czy stronie można przypisać winę w opóźnieniu w płatności. Opóźnienie jest bowiem, w przeciwieństwie do zwłoki dłużnika, stanem obiektywnym, niezależnym od tego, czym zostało spowodowane. Istotne jest wyłącznie to, czy świadczenie pieniężne zostało spełnione wówczas, gdy stało się wymagalne czy też nie.Dłużnik popada w opóźnienie gdy nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się wymagalne, także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia, chyba że wierzyciel wyraził zgodę na zmianę tego terminu(tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 października 1994 r., I CRN 121/94, publ. OSNCP 1995/1/21). Głównym motywem uregulowaniaart. 481 kcjest uznanie, że wierzyciel ponosi przez opóźnienie co najmniej szkodę w postaci utraty odsetek, na jakie mógłby ulokować otrzymaną w terminie sumę. Odsetki stanowią zatem pewną formę wynagrodzenia za korzystanie z cudzego kapitału a jako takie – stają się wierzytelnością poszkodowanego jako pewnego rodzaju surogat odszkodowania. Skoro pozwany nie spełnił we właściwym terminie należnego powodowi świadczenia obowiązany jest uiścić na jego rzecz odsetki za okres opóźnienia do dnia zapłaty. Reasumując, Sąd uznał zgłoszone przez pozwanego zarzuty za bezzasadne, natomiast roszczenie powoda za zasługujące na uwzględnienie niemal w całości (tj. poza odsetkami za okres od dnia 18 grudnia 2004 r. do dnia 16 stycznia 2005 r.). Mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności, tj. fakt, że powód wykazał prawdziwość twierdzenia, że nabył w wyniku przelewu wierzytelność do pozwanego w wysokości 14.000 złotych, należało stwierdzić, iż zaistniały przesłanki do żądania przez niego zapłaty tej kwoty. Ponieważ pozwany nie podniósł skutecznie żadnych merytorycznych zarzutów przemawiających za odmienną oceną zasadności żądania, należało powództwo uwzględnić. Rozstrzygnięcie w przedmiocie obciążenia pozwanego w całości poniesionymi przez powoda kosztami postępowania uzasadnia treśćart. 98w zw. zart. 100 zd. 2 kpc. Zgodnie z wyrażoną w tym przepisie zasadą odpowiedzialności za wynik procesu strona przegrywająca zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia jego praw. Natomiast w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty postępowania są rozdzielane lub wzajemnie znoszone, jednakże sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenia należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.. Ponieważ w niniejszej sprawie żądanie główne zostało uwzględnione w całości a oddalenie powództwa dotyczyło jedynie częściowo odsetek za okres od 18 grudnia 2004 r. do 17 stycznia 2005 r., należało uznać, iż zachodzą okoliczności uzasadniające zastosowanie w zakresie rozstrzygnięcia o kosztachart. 100 zd. 2 kpc, pozwalające uznać powoda za stronę wygrywającą w całości. Na zasądzone na jego rzecz koszty procesu w łącznej kwocie 3.115 złotych składają się: uiszczony przez niego wpis w wysokości 700 złotych (125 złotych uiszczone przy wniesieniu pozwu w postępowaniu upominawczym i 525 złotych – po wniesieniu sprzeciwu przez pozwanego), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 15 złotych oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 2.400 złotych, tj. minimalnej stawki dla spraw o tej wartości przedmiotu sporu określonej w §6 pkt 5 w zw. z §2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz.1349 ze zm.). Wprawdzie pełnomocnik powoda domagał się w jego imieniu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4.800 złotych, jednakże Sąd nie znalazł podstaw by uwzględnić żądanie w tej wysokości. W aktualnym stanie prawnym wysokość wynagrodzenia wskazana przez strony nie jest dla Sądu wiążąca. Zgodnie z §2 ust. 1 cyt. wyżej rozporządzenia, opłaty stanowiące podstawę zasądzenie przez sądy kosztów zastępstwa prawnego nie mogą być wyższe niż stawki minimalne, niezależnie od wysokości tych opłat ustalonych w umowie między radcą prawnym a klientem. Ust. 2 tego przepisu daje Sądowi uprawnienie przyznania opłat wyższych jeśli uzasadnia to rodzaj i stopień zawiłości sprawy oraz niezbędny nakład pracy pełnomocnika. Jednakże w ocenie Sądu, w niniejszej sprawie takie okoliczności nie występują. Za przyznaniem wyższego wynagrodzenia nie przemawia ani stopień trudności, ani charakter sprawy, ani tym bardziej nakład czasu i pracy pełnomocnika. W sprawie odbyły się wprawdzie trzy rozprawy, z tym że pełnomocnik powoda był obecny na dwóch a postępowanie dowodowe ograniczyło się wyłącznie do przeprowadzenia dowodów z dokumentów. Strony sporządziły w jego trakcie tylko kilka pism procesowych. Ani zatem nakład czasu, ani pracy pełnomocnika nie uzasadnia zdaniem Sądu przyznania mu wynagrodzenia w stawce wyższej niż minimalna.

15/501535/0000503/C

Sąd Rejonowy w Opolu

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKa_000024_2007_Uz_2007-03-15_001

II AKa 24/07

2007-03-15 01:00:00.0 CET

2023-06-06 18:30:04.0 CEST

2023-06-06 13:34:29.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 24/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 marca 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Mariusz Żak SSA Mirosław Ziaja (spr.) SSO del. Michał Marzec Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Okr. del. Ewy Korduli po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2007 r. sprawy M. C. (1) ur. (...) w S. syna S. i M. oskarżonego z art. 148 §1 k.k. na skutek apelacji prokuratora i obrońcy oskarżonego od wyroku Sądu Okręgowe

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xml:space="preserve" xDocType="Uz" xVolNmbr="000024" xYear="2007" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xFlag="published" xToPage="5" xFromPg="1" xLang="PL" xVersion="1.0" xEditor="iorczyk" xEditorFullName="Izabela Orczyk" xPublisher="rkopiec" xPublisherFullName="Renata Kopiec"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 24/07</xUx> </xBx></xText> <xUnit xType="part" xIsTitle="true" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 15 marca 2007 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Mariusz Żak</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Mirosław Ziaja (spr.)</xText> <xText>SSO del. Michał Marzec</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Okr. del. Ewy Korduli</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2007 r. sprawy</xText> <xText><xBx><xAnon>M. C. (1)</xAnon> </xBx><xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon></xText> <xText>syna <xAnon>S.</xAnon> i <xAnon>M.</xAnon></xText> <xText>oskarżonego z art. 148 §1 k.k.</xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora i obrońcy oskarżonego</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 25 lipca 2006 r.</xText> <xText>sygn. akt. XVI K 329/03</xText> <xText>1/ zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że przyjmuje, <xBRx/>iż oskarżony <xAnon>M. C. (1)</xAnon> działał z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia <xAnon>A. S.</xAnon>, a nadto łagodzi orzeczoną wobec oskarżonego karę pozbawienia wolności do 14 (czternastu) lat, na poczet której, na podstawie <xBRx/>art. 63§1 k.k. zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 12 września 2000 roku do dnia 15 marca 2007 roku;</xText> <xText>2/ w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> <xText>3/ zasądza od Skarbu Państwa ( Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz <xBRx/>adw. <xAnon>K. S.</xAnon> – Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 732 <xBRx/>( siedemset trzydzieści dwa) złote, w tym 22% podatku VAT, tytułem obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;</xText> <xText>4/ zwalnia oskarżonego <xAnon>M. C. (1)</xAnon> od kosztów sądowych postępowania odwoławczego, którymi obciąża Skarb Państwa.</xText> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 24/07</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xType="part" xIsTitle="true" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem z dnia 25 lipca 2006 roku Sąd Okręgowy uznał <xAnon>M. C. (1)</xAnon> za winnego tego, że w dniu 11 września 2000 roku w <xAnon>S.</xAnon>, działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia <xAnon>A. S.</xAnon> ugodził go w lewą część klatki piersiowej narzędziem ostrym, kończystym, powodując ranę kłutą w siódmym międzyżebrzu, drażniącą do lewej komory i płuc z następowym krwawieniem, które to obrażenia spowodowały zgon <xAnon>A. S.</xAnon>, to jest za winnego popełnienia przestępstwa wyczerpującego znamiona art. 148 § 1 k.k. i na mocy tego przepisu wymierzył mu karę 15 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniósł Prokurator Rejonowy w Sosnowcu oraz obrońca oskarżonego.</xText> <xText>Oskarżyciel zarzucił rażąca niewspółmierność kary 15 lat pozbawienia wolności w stosunku do bardzo wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu, wyrażającego się w sposobie i celu działania oraz faktu, iż przestępstwa tego dopuścił się będąc nietrzeźwym, jak również jego wielokrotnej karalności i negatywnej prognozy kryminologicznej w stosunku do osoby oskarżonego, a także względów natury ogólnoprewencyjnej i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Natomiast w apelacji obrońcy zaskarżono wyrok w całości, zarzucając mu obrazę przepisów postępowania, a w szczególności art. 4, 5 § 2, 182 § 1 k.p.k. w zw. z art. 115 § 11 k.k., która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia oraz błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, że oskarżony, działając z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia <xAnon>A. S.</xAnon>, ugodził go ostrym narzędziem w lewą część klatki piersiowej, powodując obrażenia ciała, które spowodowały jego zgon, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego nie daje podstaw do takich ustaleń. W konsekwencji obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Na rozprawie odwoławczej prokurator zmodyfikował wnioski apelacji ograniczonej do kary, domagając się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zaostrzenie orzeczonej wobec oskarżonego kary do 25 lat pozbawienia wolności z jednoczesnym ograniczeniem możliwości w zakresie warunkowego przedterminowego zwolnienia.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacje nie zasługiwały w istocie na uwzględnienie, aczkolwiek wywody obrońcy zawarte alternatywnie w motywach wniesionego środka odwoławczego, kontestujące brak przesłanek do przypisania oskarżonemu działania w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia <xAnon>A. S.</xAnon>, pozwoliły na wyrażenie przez sąd II instancji odmiennego w tym zakresie zapatrywania od przedstawionego w zaskarżonym wyroku i zreformowanie tego orzeczenia, jak w części dyspozytywnej, chociaż nie do końca aprobowały stanowisko prawne prezentowane przez obrońcę.</xText> <xText>Generalnie natomiast stwierdzić należy, iż Sąd Okręgowy starannie przeprowadził postępowanie dowodowe, poddając całokształt ujawnionych dowodów (art. 410 k.p.k.) ocenie, która w żadnej mierze nie wykraczała poza zasadę wyartykułowaną w przepisie art. 7 k.p.k. Powyższe pozwoliło sądowi meritii na dokonanie prawidłowych ustaleń faktycznych (za wyjątkiem określenia formy zamiaru oskarżonego w inkryminowanym czasie) i nadanie zachowaniu oskarżonego właściwej kwalifikacji prawnej.</xText> <xText>Co niekontrowersyjne dla stron, uznać też należy, że Sąd Okręgowy stanowisko swe wyłożył w pisemnym uzasadnieniu spełniającym wymogi określone w przepisie art. 424 k.p.k.</xText> <xText>W pierwszej kolejności zwrócić uwagę należy na to, że nie sposób podzielić zapatrywania prawnego wyrażonego w apelacji przez obrońcę, jakoby zaskarżony wyrok obarczony był obrazą przepisu art. 182 § 1 k.p.k., która miałaby się wyrażać w czynieniu fundamentalnych ustaleń faktycznych w oparciu o zeznania świadka <xAnon>M. C. (2)</xAnon>. Według obrońcy świadek ten miała prawo do skorzystania z odmowy zeznań jako osoba najbliższa. Obrońca – jak wskazuje na to lektura motywów apelacji oraz ustna wypowiedź z rozprawy odwoławczej – nie kontestowała samego faktu ustalonego przez sąd I instancji, iż w dacie przesłuchania na rozprawie głównej świadka <xAnon>M. C. (2)</xAnon> ustał konkubinat miedzy nią, a oskarżonym, nie mniej jednak wywodziła, że prawo skorzystania z odmowy zeznań ocenia się na podstawie okoliczności istniejących w chwili czynu, a nie w dacie orzekania, przy czym czynienie w tym zakresie przez sąd odmiennych ustaleń stanowi niedopuszczalną ingerencję w prywatną sferę życia świadka, naruszając jego dobra osobiste.</xText> <xText>Z tak wyrażonym poglądem, który nie znajduje wsparcia tak w doktrynie przedmiotu, jak również judykaturze, w żadnej mierze nie można się zgodzić.</xText> <xText>Osoba pozostająca we wspólnym pożyciu to osoba będąca w związku co do istoty takim samym jak związek małżeński (zachowana więź uczuciowa, gospodarcza i finansowa), tyle tylko, że pozbawionym węzła prawnego, przewidzianego przez kodeks rodzinny i opiekuńczy.</xText> <xText>Sąd wprawdzie nie jest władny do ustalania powodów odmowy zeznań uprawnionego do tego świadka, nie mniej jednak, wbrew twierdzeniom obrońcy, ma wręcz obowiązek ustalenia istnienia tego węzła faktycznego (por. OSNKW 1988 /1 – 2/11).</xText> <xText>Analiza przepisów art. 182 § 1 i 2 k.p.k. pozwala natomiast na wyprowadzenie poglądu, że istnienie konkubinatu między świadkiem, a oskarżonym w dacie czynu nie petryfikuje tej okoliczności do chwili przeprowadzenia czynności przez organ procesowy w postaci przesłuchania świadka, uprawniającej jako osobie najbliższej do skorzystania z odmowy zeznań, a co zatem ustanie konkubinatu w chwili przesłuchania świadka, w przeciwieństwie do małżeństwa i przysposobienia, pozbawia go uprawnienia o jakim mowa we wskazanych wyżej przepisach.</xText> <xText>Skoro więc Sąd Okręgowy w pełni trafnie ustalił i logicznie wsparł to dowodami wymienionymi w uzasadnieniu wyroku, że w chwili przesłuchania na rozprawie głównej ustał konkubinat między świadkiem <xAnon>M. C. (2)</xAnon>, a oskarżonym, słusznie Sąd ten odebrał temu świadkowi status osoby najbliższej uprawniający do odmowy zeznań w sprawie (art. 182 § 1 k.p.k.), a tym samym prawidłowo też dowód ten uznał za jeden podstawowych dla dokonanych ustaleń.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w pełni ustalenia te podziela uznając zaoferowaną przez sąd meritii w motywach zaskarżonego wyroku ocenę dowodów za logiczną oraz zgodną z doświadczeniem życiowym i zawodowym, pozwalającym w konsekwencji na przypisanie oskarżonemu zbrodni zabójstwa.</xText> <xText>W pełni trafnie sąd I instancji odmówił wiary niekonsekwentnym wyjaśnieniom oskarżonego co do samego przebiegu zdarzenia, co pozwala stanowisko obrony preferujące te wyjaśnienia uznać jedynie za głos polemiczny i nie mogący wzruszyć zaskarżonego wyroku w kierunku pożądanym przez skarżącego, jak też nie podważa zasad procesu wymienionych w zarzucie I apelacji.</xText> <xText>Nie może budzić wątpliwości, że między zachowaniem oskarżonego objętym zarzutem, a chwilą i miejscem ujawnienia zwłok <xAnon>A. S.</xAnon> istniała ewidentna zbieżność czasowo – przestrzenna, co z logicznego punktu widzenia podważa tezę lansowaną przez oskarżonego, iż po naruszeniu przez niego ręką nietykalności pokrzywdzonego, inna nieustalona bliżej osoba musiała spowodować u tegoż obrażenia klatki piersiowej skutkujące zgonem w mechanizmie wskazanym w opinii sądowo – lekarskiej (k.751 verte – 752 verte).</xText> <xText>Nie budzi wątpliwości, że oskarżony jako osoba o cechach psychopatycznych jest agresywny pod wpływem alkoholu, a w takim stanie znajdował się <xIx>tempore crimilis</xIx>. Faktem jest również – na co wskazuje lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku, - że zaatakował on pokrzywdzonego bez jakiegokolwiek powodu, nagle, nie będąc przez niego w ogóle sprowokowany i zachowującego się właściwie z etycznego punktu widzenia. Wówczas też krzyczał do niego wulgarnie, które to słowa wyraźnie przemawiały za chęcią wyrządzenia mu poważnej krzywdy.</xText> <xText>Jak wynika z zeznań <xAnon>M. C. (2)</xAnon> (k.148) ostrzegła ona pokrzywdzonego, znając agresywne usposobienie oskarżonego, by ten uciekał, bo może zostać zabity, a wówczas oskarżony dobiegł do niego, odwrócił go i uderzył „z rozmachem”, mocnym ciosem w okolice brzucha. Krzyczała też do oskarżonego, aby zostawił pokrzywdzonego „bo go zabije”, mimo, że nie widziała, czym został uderzony.</xText> <xText>Jeśli nadto zważyć, że w tym samym niemal czasie <xAnon>I. K.</xAnon> i <xAnon>G. J.</xAnon> (k.72 – 73; 110 – 111) słyszały, jak <xAnon>M. C. (2)</xAnon> krzyczała do oskarżonego językiem potocznym, po co ugodził pokrzywdzonego nożem, to w aspekcie wskazanych wyżej dowodów połączonych z wnioskami, które można wyprowadzić z opinii sądowo – lekarskiej, stwierdzającej, u <xAnon>A. S.</xAnon> ranę kłutą klatki piersiowej po stronie lewej w linii pachowej przedniej na wysokości siódmego międzyżebrza, przecinającej dolny płat płuca i przednią ścianę lewej komory serca, powstałej w mechanizmie silnego uderzenia narzędziem ostrym i kończystym np. nożem, nie może budzić wątpliwości, że sprawcą tego mógł być jedynie oskarżony, co trafnie i w zgodzie z ujawnionymi dowodami wyeksponował w wyroku i jego motywach Sąd Okręgowy.</xText> <xText>Tym samym też brak jest racjonalnych powodów do zaaprobowania głównego nurtu wywodów obrońcy oskarżonego zawartych w apelacji, zmierzających wbrew poprawnym ustaleniom sądu meritii do uniewinnienia <xAnon>M. C.</xAnon> od zarzucanego mu czynu.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny nie podzielił natomiast zapatrywania wyrażonego przez sąd I instancji, iż <xIx>tempore criminis</xIx> oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia <xAnon>A. S.</xAnon>, a więc świadomie zdecydował się na zabójstwo i tak wyrażoną chęć zrealizował.</xText> <xText>Przytoczone przez Sąd Okręgowy argumenty na powyższą okoliczność (str. 9 – 10 uzasadnienia) są niewystarczające i rodzą wątpliwości, których w świetle zasady <xIx>in dubio pro reo</xIx> nie można rozstrzygać na niekorzyść oskarżonego.</xText> <xText>Truizmem jest twierdzenie, że zamiaru oraz jego materialnej formy nie można się domyślać, a winien być on wykazany w sposób nie budzący wątpliwości. W tym aspekcie nie da się kardynalnie stwierdzić, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim zabójstwa, chociażby dlatego, że nie można jednocześnie precyzyjnie ustalić narzędzia którym w chwili czynu posłużył się, nie mniej jednak dokonane ustalenia pozwalają jego zamiar sytuować na gruncie <xIx>dolus eventualis</xIx>.</xText> <xText>Tezie działania z zamiarem bezpośrednim – na co nie zwrócił należytej uwagi Sąd Okręgowy – przeczyć może fakt, iż oskarżony działał z zamiarem nagłym, w sposób nieprzemyślany, pod wpływem emocji, a nadto fakt, że mając możliwość dogonienia oskarżonego i powtórzenia ciosu zaniechał tego.</xText> <xText>Jeżeli natomiast przyjąć, iż jest on osobą agresywną po użyciu alkoholu, a w chwili czynu wyrażał chęć spowodowania u pokrzywdzonego poważnych obrażeń ciała, zadając mu ze znaczną siłą uderzenie niebezpiecznym, ostrym i kończystym przedmiotem w okolice ciała, w której znajdują się newralgiczne dla ludzkiego życia narządy i powodując tym samym opisane wyżej obrażenia, skutkujące niemal natychmiastowym zgonem, to w sytuacji gdy w chwili czynu był on osobą w pełni poczytalną i doświadczoną życiowo nie sposób nie uznać za trafne twierdzenie, że stworzył on uświadomione przez siebie wysokie prawdopodobieństwo w postaci śmierci ofiary. Jeśli też do tego dodać, że po zdarzeniu oskarżony zachował się obojętnie wobec ciężko rannego pokrzywdzonego, udając się do domu i nie zminimalizował swoim zachowaniem skutku w postaci śmierci, to zgodnie z założeniami teorii prawa karnego, istnieją pełne podstawy do uznania, że przewidując śmiertelne zejście <xAnon>A. S.</xAnon> w wyniku opisanego wyżej zachowania, na to się godził, co pozwala w sposób nie budzący wątpliwości na przypisanie mu zbrodni z art. 148 § 1 k.k. w formie zamiaru wynikowego, a nie jak chciałby z daleko posuniętej ostrożności obrońca, występku z art. 156 § 3 k.k.</xText> <xText>Mając zatem na względzie naprowadzone wyżej argumenty Sąd Apelacyjny zreformował zaskarżony wyrok, jak w części dyspozytywnej.</xText> <xText>Powyższe skutkowało też w konsekwencji kosmetyczną zmianą tego wyroku w części dotyczącej wymiaru kary, powodując jej złagodzenie do 14 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Podkreślić trzeba, że przyjęcie zamiaru ewentualnego jako łagodniejszej formy zamiaru rzutującej na odmienne, mniej surowe, określenie stopnia społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu, przy założeniu, że kara winna być adekwatna m.in. do tej okoliczności, spowodowała wskazane wyżej nieznaczne jedynie złagodzenie kary, mimo wyeksponowanych przez Sąd Okręgowy okoliczności łagodzących.</xText> <xText>Wysoce krytycznie ocenić należy zachowanie oskarżonego wyartykułowane w opisie strony przedmiotowej, a w szczególności fakt śmiertelnego zaatakowania osoby w miejscu publicznym i bez żadnego obiektywnego powodu.</xText> <xText>Zważyć trzeba też, że oskarżony jest osobą o zaburzonej psychopatycznej osobowości, co w ocenie sądu odwoławczego wymaga dłuższego oddziaływania penitencjarnego w celach resocjalizacyjnych, co skutkować musiało też orzeczeniem stosunkowo surowej kary.</xText> <xText>Mając w polu widzenia przedstawione wyżej rozważania sąd II instancji nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji prokuratora, domagającej się podwyższenia orzeczonej wobec oskarżonego kary do 25 lat, a więc kary quasi eliminacyjnej, tym bardziej, że zaoferowane w niej stosunkowo ogólnie argumenty, nie odbiegały od tych, które rozważał Sąd Okręgowy.</xText> <xText>O zwolnieniu oskarżonego od kosztów sadowych postępowania odwoławczego, orzeczono w oparciu o przepis art. 624 § 1 k.p.k.</xText> <xText>/MT</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Michał Marzec

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Izabela Orczyk

Sygn. akt : II AKa 24/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 marca 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Mariusz Żak SSA Mirosław Ziaja (spr.) SSO del. Michał Marzec Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Okr. del. Ewy Korduli po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2007 r. sprawy M. C. (1)ur. (...)wS. synaS.iM. oskarżonego z art. 148 §1 k.k. na skutek apelacji prokuratora i obrońcy oskarżonego od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 25 lipca 2006 r. sygn. akt. XVI K 329/03 1/ zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że przyjmuje,iż oskarżonyM. C. (1)działał z zamiarem ewentualnym pozbawienia życiaA. S., a nadto łagodzi orzeczoną wobec oskarżonego karę pozbawienia wolności do 14 (czternastu) lat, na poczet której, na podstawieart. 63§1 k.k. zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 12 września 2000 roku do dnia 15 marca 2007 roku; 2/ w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; 3/ zasądza od Skarbu Państwa ( Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzeczadw.K. S.– Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 732( siedemset trzydzieści dwa) złote, w tym 22% podatku VAT, tytułem obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym; 4/ zwalnia oskarżonegoM. C. (1)od kosztów sądowych postępowania odwoławczego, którymi obciąża Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 24/07 UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 25 lipca 2006 roku Sąd Okręgowy uznałM. C. (1)za winnego tego, że w dniu 11 września 2000 roku wS., działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życiaA. S.ugodził go w lewą część klatki piersiowej narzędziem ostrym, kończystym, powodując ranę kłutą w siódmym międzyżebrzu, drażniącą do lewej komory i płuc z następowym krwawieniem, które to obrażenia spowodowały zgonA. S., to jest za winnego popełnienia przestępstwa wyczerpującego znamiona art. 148 § 1 k.k. i na mocy tego przepisu wymierzył mu karę 15 lat pozbawienia wolności. Apelację od powyższego wyroku wniósł Prokurator Rejonowy w Sosnowcu oraz obrońca oskarżonego. Oskarżyciel zarzucił rażąca niewspółmierność kary 15 lat pozbawienia wolności w stosunku do bardzo wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu, wyrażającego się w sposobie i celu działania oraz faktu, iż przestępstwa tego dopuścił się będąc nietrzeźwym, jak również jego wielokrotnej karalności i negatywnej prognozy kryminologicznej w stosunku do osoby oskarżonego, a także względów natury ogólnoprewencyjnej i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Natomiast w apelacji obrońcy zaskarżono wyrok w całości, zarzucając mu obrazę przepisów postępowania, a w szczególności art. 4, 5 § 2, 182 § 1 k.p.k. w zw. z art. 115 § 11 k.k., która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia oraz błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, że oskarżony, działając z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życiaA. S., ugodził go ostrym narzędziem w lewą część klatki piersiowej, powodując obrażenia ciała, które spowodowały jego zgon, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego nie daje podstaw do takich ustaleń. W konsekwencji obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Na rozprawie odwoławczej prokurator zmodyfikował wnioski apelacji ograniczonej do kary, domagając się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zaostrzenie orzeczonej wobec oskarżonego kary do 25 lat pozbawienia wolności z jednoczesnym ograniczeniem możliwości w zakresie warunkowego przedterminowego zwolnienia. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacje nie zasługiwały w istocie na uwzględnienie, aczkolwiek wywody obrońcy zawarte alternatywnie w motywach wniesionego środka odwoławczego, kontestujące brak przesłanek do przypisania oskarżonemu działania w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życiaA. S., pozwoliły na wyrażenie przez sąd II instancji odmiennego w tym zakresie zapatrywania od przedstawionego w zaskarżonym wyroku i zreformowanie tego orzeczenia, jak w części dyspozytywnej, chociaż nie do końca aprobowały stanowisko prawne prezentowane przez obrońcę. Generalnie natomiast stwierdzić należy, iż Sąd Okręgowy starannie przeprowadził postępowanie dowodowe, poddając całokształt ujawnionych dowodów (art. 410 k.p.k.) ocenie, która w żadnej mierze nie wykraczała poza zasadę wyartykułowaną w przepisie art. 7 k.p.k. Powyższe pozwoliło sądowi meritii na dokonanie prawidłowych ustaleń faktycznych (za wyjątkiem określenia formy zamiaru oskarżonego w inkryminowanym czasie) i nadanie zachowaniu oskarżonego właściwej kwalifikacji prawnej. Co niekontrowersyjne dla stron, uznać też należy, że Sąd Okręgowy stanowisko swe wyłożył w pisemnym uzasadnieniu spełniającym wymogi określone w przepisie art. 424 k.p.k. W pierwszej kolejności zwrócić uwagę należy na to, że nie sposób podzielić zapatrywania prawnego wyrażonego w apelacji przez obrońcę, jakoby zaskarżony wyrok obarczony był obrazą przepisu art. 182 § 1 k.p.k., która miałaby się wyrażać w czynieniu fundamentalnych ustaleń faktycznych w oparciu o zeznania świadkaM. C. (2). Według obrońcy świadek ten miała prawo do skorzystania z odmowy zeznań jako osoba najbliższa. Obrońca – jak wskazuje na to lektura motywów apelacji oraz ustna wypowiedź z rozprawy odwoławczej – nie kontestowała samego faktu ustalonego przez sąd I instancji, iż w dacie przesłuchania na rozprawie głównej świadkaM. C. (2)ustał konkubinat miedzy nią, a oskarżonym, nie mniej jednak wywodziła, że prawo skorzystania z odmowy zeznań ocenia się na podstawie okoliczności istniejących w chwili czynu, a nie w dacie orzekania, przy czym czynienie w tym zakresie przez sąd odmiennych ustaleń stanowi niedopuszczalną ingerencję w prywatną sferę życia świadka, naruszając jego dobra osobiste. Z tak wyrażonym poglądem, który nie znajduje wsparcia tak w doktrynie przedmiotu, jak również judykaturze, w żadnej mierze nie można się zgodzić. Osoba pozostająca we wspólnym pożyciu to osoba będąca w związku co do istoty takim samym jak związek małżeński (zachowana więź uczuciowa, gospodarcza i finansowa), tyle tylko, że pozbawionym węzła prawnego, przewidzianego przez kodeks rodzinny i opiekuńczy. Sąd wprawdzie nie jest władny do ustalania powodów odmowy zeznań uprawnionego do tego świadka, nie mniej jednak, wbrew twierdzeniom obrońcy, ma wręcz obowiązek ustalenia istnienia tego węzła faktycznego (por. OSNKW 1988 /1 – 2/11). Analiza przepisów art. 182 § 1 i 2 k.p.k. pozwala natomiast na wyprowadzenie poglądu, że istnienie konkubinatu między świadkiem, a oskarżonym w dacie czynu nie petryfikuje tej okoliczności do chwili przeprowadzenia czynności przez organ procesowy w postaci przesłuchania świadka, uprawniającej jako osobie najbliższej do skorzystania z odmowy zeznań, a co zatem ustanie konkubinatu w chwili przesłuchania świadka, w przeciwieństwie do małżeństwa i przysposobienia, pozbawia go uprawnienia o jakim mowa we wskazanych wyżej przepisach. Skoro więc Sąd Okręgowy w pełni trafnie ustalił i logicznie wsparł to dowodami wymienionymi w uzasadnieniu wyroku, że w chwili przesłuchania na rozprawie głównej ustał konkubinat między świadkiemM. C. (2), a oskarżonym, słusznie Sąd ten odebrał temu świadkowi status osoby najbliższej uprawniający do odmowy zeznań w sprawie (art. 182 § 1 k.p.k.), a tym samym prawidłowo też dowód ten uznał za jeden podstawowych dla dokonanych ustaleń. Sąd Apelacyjny w pełni ustalenia te podziela uznając zaoferowaną przez sąd meritii w motywach zaskarżonego wyroku ocenę dowodów za logiczną oraz zgodną z doświadczeniem życiowym i zawodowym, pozwalającym w konsekwencji na przypisanie oskarżonemu zbrodni zabójstwa. W pełni trafnie sąd I instancji odmówił wiary niekonsekwentnym wyjaśnieniom oskarżonego co do samego przebiegu zdarzenia, co pozwala stanowisko obrony preferujące te wyjaśnienia uznać jedynie za głos polemiczny i nie mogący wzruszyć zaskarżonego wyroku w kierunku pożądanym przez skarżącego, jak też nie podważa zasad procesu wymienionych w zarzucie I apelacji. Nie może budzić wątpliwości, że między zachowaniem oskarżonego objętym zarzutem, a chwilą i miejscem ujawnienia zwłokA. S.istniała ewidentna zbieżność czasowo – przestrzenna, co z logicznego punktu widzenia podważa tezę lansowaną przez oskarżonego, iż po naruszeniu przez niego ręką nietykalności pokrzywdzonego, inna nieustalona bliżej osoba musiała spowodować u tegoż obrażenia klatki piersiowej skutkujące zgonem w mechanizmie wskazanym w opinii sądowo – lekarskiej (k.751 verte – 752 verte). Nie budzi wątpliwości, że oskarżony jako osoba o cechach psychopatycznych jest agresywny pod wpływem alkoholu, a w takim stanie znajdował siętempore crimilis. Faktem jest również – na co wskazuje lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku, - że zaatakował on pokrzywdzonego bez jakiegokolwiek powodu, nagle, nie będąc przez niego w ogóle sprowokowany i zachowującego się właściwie z etycznego punktu widzenia. Wówczas też krzyczał do niego wulgarnie, które to słowa wyraźnie przemawiały za chęcią wyrządzenia mu poważnej krzywdy. Jak wynika z zeznańM. C. (2)(k.148) ostrzegła ona pokrzywdzonego, znając agresywne usposobienie oskarżonego, by ten uciekał, bo może zostać zabity, a wówczas oskarżony dobiegł do niego, odwrócił go i uderzył „z rozmachem”, mocnym ciosem w okolice brzucha. Krzyczała też do oskarżonego, aby zostawił pokrzywdzonego „bo go zabije”, mimo, że nie widziała, czym został uderzony. Jeśli nadto zważyć, że w tym samym niemal czasieI. K.iG. J.(k.72 – 73; 110 – 111) słyszały, jakM. C. (2)krzyczała do oskarżonego językiem potocznym, po co ugodził pokrzywdzonego nożem, to w aspekcie wskazanych wyżej dowodów połączonych z wnioskami, które można wyprowadzić z opinii sądowo – lekarskiej, stwierdzającej, uA. S.ranę kłutą klatki piersiowej po stronie lewej w linii pachowej przedniej na wysokości siódmego międzyżebrza, przecinającej dolny płat płuca i przednią ścianę lewej komory serca, powstałej w mechanizmie silnego uderzenia narzędziem ostrym i kończystym np. nożem, nie może budzić wątpliwości, że sprawcą tego mógł być jedynie oskarżony, co trafnie i w zgodzie z ujawnionymi dowodami wyeksponował w wyroku i jego motywach Sąd Okręgowy. Tym samym też brak jest racjonalnych powodów do zaaprobowania głównego nurtu wywodów obrońcy oskarżonego zawartych w apelacji, zmierzających wbrew poprawnym ustaleniom sądu meritii do uniewinnieniaM. C.od zarzucanego mu czynu. Sąd Apelacyjny nie podzielił natomiast zapatrywania wyrażonego przez sąd I instancji, iżtempore criminisoskarżony działał z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życiaA. S., a więc świadomie zdecydował się na zabójstwo i tak wyrażoną chęć zrealizował. Przytoczone przez Sąd Okręgowy argumenty na powyższą okoliczność (str. 9 – 10 uzasadnienia) są niewystarczające i rodzą wątpliwości, których w świetle zasadyin dubio pro reonie można rozstrzygać na niekorzyść oskarżonego. Truizmem jest twierdzenie, że zamiaru oraz jego materialnej formy nie można się domyślać, a winien być on wykazany w sposób nie budzący wątpliwości. W tym aspekcie nie da się kardynalnie stwierdzić, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim zabójstwa, chociażby dlatego, że nie można jednocześnie precyzyjnie ustalić narzędzia którym w chwili czynu posłużył się, nie mniej jednak dokonane ustalenia pozwalają jego zamiar sytuować na grunciedolus eventualis. Tezie działania z zamiarem bezpośrednim – na co nie zwrócił należytej uwagi Sąd Okręgowy – przeczyć może fakt, iż oskarżony działał z zamiarem nagłym, w sposób nieprzemyślany, pod wpływem emocji, a nadto fakt, że mając możliwość dogonienia oskarżonego i powtórzenia ciosu zaniechał tego. Jeżeli natomiast przyjąć, iż jest on osobą agresywną po użyciu alkoholu, a w chwili czynu wyrażał chęć spowodowania u pokrzywdzonego poważnych obrażeń ciała, zadając mu ze znaczną siłą uderzenie niebezpiecznym, ostrym i kończystym przedmiotem w okolice ciała, w której znajdują się newralgiczne dla ludzkiego życia narządy i powodując tym samym opisane wyżej obrażenia, skutkujące niemal natychmiastowym zgonem, to w sytuacji gdy w chwili czynu był on osobą w pełni poczytalną i doświadczoną życiowo nie sposób nie uznać za trafne twierdzenie, że stworzył on uświadomione przez siebie wysokie prawdopodobieństwo w postaci śmierci ofiary. Jeśli też do tego dodać, że po zdarzeniu oskarżony zachował się obojętnie wobec ciężko rannego pokrzywdzonego, udając się do domu i nie zminimalizował swoim zachowaniem skutku w postaci śmierci, to zgodnie z założeniami teorii prawa karnego, istnieją pełne podstawy do uznania, że przewidując śmiertelne zejścieA. S.w wyniku opisanego wyżej zachowania, na to się godził, co pozwala w sposób nie budzący wątpliwości na przypisanie mu zbrodni z art. 148 § 1 k.k. w formie zamiaru wynikowego, a nie jak chciałby z daleko posuniętej ostrożności obrońca, występku z art. 156 § 3 k.k. Mając zatem na względzie naprowadzone wyżej argumenty Sąd Apelacyjny zreformował zaskarżony wyrok, jak w części dyspozytywnej. Powyższe skutkowało też w konsekwencji kosmetyczną zmianą tego wyroku w części dotyczącej wymiaru kary, powodując jej złagodzenie do 14 lat pozbawienia wolności. Podkreślić trzeba, że przyjęcie zamiaru ewentualnego jako łagodniejszej formy zamiaru rzutującej na odmienne, mniej surowe, określenie stopnia społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu, przy założeniu, że kara winna być adekwatna m.in. do tej okoliczności, spowodowała wskazane wyżej nieznaczne jedynie złagodzenie kary, mimo wyeksponowanych przez Sąd Okręgowy okoliczności łagodzących. Wysoce krytycznie ocenić należy zachowanie oskarżonego wyartykułowane w opisie strony przedmiotowej, a w szczególności fakt śmiertelnego zaatakowania osoby w miejscu publicznym i bez żadnego obiektywnego powodu. Zważyć trzeba też, że oskarżony jest osobą o zaburzonej psychopatycznej osobowości, co w ocenie sądu odwoławczego wymaga dłuższego oddziaływania penitencjarnego w celach resocjalizacyjnych, co skutkować musiało też orzeczeniem stosunkowo surowej kary. Mając w polu widzenia przedstawione wyżej rozważania sąd II instancji nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji prokuratora, domagającej się podwyższenia orzeczonej wobec oskarżonego kary do 25 lat, a więc kary quasi eliminacyjnej, tym bardziej, że zaoferowane w niej stosunkowo ogólnie argumenty, nie odbiegały od tych, które rozważał Sąd Okręgowy. O zwolnieniu oskarżonego od kosztów sadowych postępowania odwoławczego, orzeczono w oparciu o przepis art. 624 § 1 k.p.k. /MT

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151000000000503_I_ACa_001542_2006_Uz_2007-03-27_001

I ACa 1542/06

2007-03-27 02:00:00.0 CEST

2013-02-28 02:01:08.0 CET

2017-04-26 17:20:20.0 CEST

15100000

503

SENTENCE

Sygn. akt: I ACa 1542/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 marca 2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Marek Machnij (spr.) Sędziowie: SA Bogusława Sieruga SA Andrzej Lewandowski Protokolant: st. sekr. sąd. Sylwia Kukian po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2007 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwa J. N. przeciwko Gminie M. G. , Skarbowi Państwa - Prezydentowi Miasta G. i Bankowi (...) S.A. w W. przy udziale interwenientów ubocznych

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolNmbr="001542" xVolType="15/100000/0000503/ACa" xFromPg="1" xPublisher="knajda" xEditor="knajda" xToPage="9" xLang="PL" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Karolina Najda" xYear="2006" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Karolina Najda"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText/> <xText>Sygn. akt: I ACa 1542/06</xText> <xText/> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="left"> Dnia 27 marca 2007 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny w składzie:</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">Przewodniczący: SSA Marek Machnij (spr.) Sędziowie: SA Bogusława Sieruga</xText> <xText xALIGNx="center">SA Andrzej Lewandowski Protokolant: st. sekr. sąd. Sylwia Kukian </xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2007 r. w Gdańsku na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>J. N.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon>Gminie M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>, Skarbowi Państwa - Prezydentowi Miasta <xAnon>G.</xAnon> i <xAnon> Bankowi (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>przy udziale interwenientów ubocznych po stronie pozwanej <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> Towarzystwa (...) S.A.</xAnon> w War-szawie</xText> <xText>0 zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji, wniesionych przez pozwaną <xAnon>Gminę M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> i interwenienta ubocznego <xAnon> Towarzystwo (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 25 września 2006 r. sygn. akt I C 106/05</xText> <xText/> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>prostuje oczywiste niedokładności pisarskie w zaskarżonym wyroku przez wpisanie każdorazowo w miejsce błędnego słowa <xAnon> (...)</xAnon> prawidłowego słowa <xAnon> (...)</xAnon>,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok:</xText> </xUnit> <xText/> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>w punkcie I (pierwszym) i oddala powództwo w stosunku do pozwanej <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> w tej części,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>w punkcie IV (czwartym) w ten sposób, że nie obciąża powódki kosztami procesu na rzecz pozwanej <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> za pierwszą instancję,</xText> </xUnit> <xText>c) w punkcie V (piątym) przez uchylenie tego rozstrzygnięcia,</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">3</xName> <xText>odrzuca apelację pozwanej w części dotyczącej zaskarżenia rozstrzygnięcia o oddaleniu po­wództwa w stosunku do pozwanego <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> (pkt III wyroku),</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">4</xName> <xText>odrzuca apelację interwenienta ubocznego w części dotyczącej zaskarżenia rozstrzygnięcia o oddaleniu powództwa w stosunku do pozwanych Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta <xAnon>G.</xAnon></xText> </xUnit> <xText>1 <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> (pkt III wyroku),</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">5</xName> <xText>oddala obie apelacje w pozostałej części,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=")">6</xName> <xText>nie obciąża powódki kosztami postępowania apelacyjnego, poniesionymi przez pozwaną <xAnon>Gminę M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> i interwenienta ubocznego <xAnon> Towarzystwo (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Na oryginale właściwe podpisy.</xText> <xText xALIGNx="center">Uzasadnienie:</xText> <xText>Powódka <xAnon>J. N.</xAnon> wniosła o zasądzenie od pozwanego Zarządu Dróg i <xAnon>Z.</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon>, który potem okazał się być jednostką budżetową pozwanej <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>, kwoty 40.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 17 listopada 2004 r. tytułem zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę, wynikającą z doznania uszczerbku na zdrowiu w postaci złamania stawu biodrowego wskutek przewrócenia się na nieodśnieżonym i oblodzonym chodniku przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> w wyniku zaniedbania przez pozwanego obowiązku usuwania śniegu i lodu z chodników zgodnie z <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 ust. 4" xIsapId="WDU19961320622" xTitle="Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 132, poz. 622">art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach</xLexLink> (Dz. U. nr 132, poz. 622*ze zm.). W toku procesu rozszerzyła powództwo do kwoty 45.000 zł.</xText> <xText>Pozwana <xAnon>Gmina M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> domagała się oddalenia powództwa, kwestionując swoją legitymację procesową bierną i wysokość dochodzonego przez powódkę roszczenia. Wskazała, że do przedmiotowego zdarzenia doszło na nieruchomości nr 285/5, stanowiącej własność Skarbu Państwa, a będącej we władaniu <xAnon> (...)</xAnon>, w związku z czym nie ponosi ona odpowiedzialności za utrzymanie porządku na w/w chodniku na podstawie art. 5 ust. 4 powyższej ustawy.</xText> <xText>W toku postępowania Sąd pierwszej instancji wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanych <xAnon> Bank (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> oraz Skarb Państwa - Prezydenta Miasta <xAnon>G.</xAnon>.</xText> <xText>Pozwani <xAnon> Bank (...) SA</xAnon>. w <xAnon>W.</xAnon> i Skarb Państwa - Prezydent Miasta <xAnon>G.</xAnon> wnieśli o oddalenie powództwa, zarzucając, że nie odpowiadają za utrzymanie czystości i porządku na chodniku, na którym według twierdzeń powódki miało dojść do jej upadku.</xText> <xText>Do sprawy po stronie pozwanych <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> oraz <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> przystąpili interwenienci uboczni: odpowiednio <xAnon> Towarzystwo (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> oraz <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>. Obaj interwenienci uboczni także domagali się oddalenia powództwa.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 25 września 2006 r. zasądził na rzecz po­wódki od pozwanej <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> kwotę 40.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 17 listopada 2004 r., oddalił powództwo wobec tej pozwanej w dalszej części i wobec pozosta­łych pozwanych w całości, zasądził od pozwanej <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> na rzecz powódki koszty procesu w kwocie 2.400 zł, odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu na rzecz pozostałych pozwanych i interwenientów ubocznych oraz nakazał ściągnąć od pozwanej <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> nieuiszczone koszty sądowe w kwocie 4.220,70 zł.</xText> <xText>W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 23 stycznia 2004 r. około godziny 12— powódka, wracając do swojego miejsca zamieszkania <xAnon>ul. (...)</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon>, poślizgnęła się i upadła na oblodzonym i nieodśnieżonym chodniku, znajdującym się na <xAnon>działce gruntu nr (...)</xAnon>, której właścicielem jest pozwany Skarb Państwa. W miejscu zdarzenia chodnik przylega do pasa zieleni, mieszczącego się w granicach <xAnon>działki nr (...)</xAnon>, za wyjazdem z terenu pozwanego <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>. <xAnon>Działka nr (...)</xAnon> sąsiaduje w tym miejscu z <xAnon>działką gruntu nr (...)</xAnon>, której właścicielem jest <xAnon>Gmina M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>, a użytkownikiem wieczystym pozwany <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>.</xText> <xText>Po tym wypadku powódka została przewieziona do <xAnon> Szpitala (...)</xAnon>. <xAnon>W.</xAnon> - <xAnon>A.</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> - <xAnon>Z.</xAnon>, gdzie przebywała do dnia 5 lutego 2004 r. na oddziale urazowo - ortopedycznym. W związku z doznaniem złamania szyjki kości udowej lewej poddano ją w dniu 27 stycznia 2004 r. zabiegowi alloplastyki metodą <xAnon>A.</xAnon> - <xAnon>M.</xAnon>'a, polegającemu na usunięciu złamanej główki i szyjki kości udowej oraz na wstawieniu sztucznego stawu biodrowego. Pomimo włączenia leczenia przeciwzakrzepowego u powódki odnowi! się i znacznie nasilił proces zapalny żylakowy stopy i podudzia lewego. Została wypisana ze szpitala z zaleceniem chodzenia przy pomocy kul łokciowych z częściowym obciążeniem operowanej kończyny. Do kwietnia 2004 r. poruszała się przy pomocy balkonika, a następnie zaczęła chodzić o kulach.</xText> <xText>Doznany uraz uzależnił ją od pomocy innych osób. Do czasu wypadku była osobą sprawną fizycznie, potem stała się osobą wymagającą pomocy. Wymaga stacjonarnej rehabilitacji, a prognozy na przyszłość co do stanu jej zdrowia są niekorzystne. Z każdym rokiem również fizjologiczny proces starzenia się organizmu, przyspieszony przez uraz, może powodować narastanie niedołęstwa. Obecnie przy chodzeniu posługuje się kulą łokciową, odciążając lewą nogę, ale mimo tego utyka na nią. Bez kuli nie jest w stanie chodzić, z trudem stoi. Ma utrudnioną lokomocję, zwłaszcza przy pokonywaniu schodów i stopni. Wymaga pomocy osoby drugiej w wielu czynnościach życia codziennego. Rzadko wychodzi z domu, a jeśli już wychodzi, to z córką.</xText> <xText>Sąd ustalił ponadto, że w trzeciej dekadzie stycznia 2004 r. występowały w <xAnon>G.</xAnon> wielokrotne opady śniegu, a temperatura spadała nawet do kilkunastu stopni poniżej zera. Panujące wówczas warunki atmosferyczne służby drogowe pozwanej <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> uznawały za ciężką zimę. W dniu 24 stycznia 2004 r. powódka dokonała zgłoszenia szkody w Zarządzie Dróg i <xAnon>Z.</xAnon>, stanowiącym jednostkę budżetową pozwanej <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>.</xText> <xText>W oparciu o te ustalenia Sąd pierwszej instancji uznał, że biernie legitymowana w niniejszej sprawie jest pozwana <xAnon>Gmina M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>, natomiast tej legitymacji nie posiadają po­zwany <xAnon> Bank (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> i Skarb Państwa, reprezentowany przez Prezydenta Miasta <xAnon>G.</xAnon>. Zdaniem tego Sądu, ustalenie podmiotu odpowiedzialnego za przedmiotową szkodę wymaga analizy przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19961320622" xTitle="Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 132, poz. 622">ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach</xLexLink> (Dz. U. nr 132, poz. 622 ze zm., zwanej dalej w skrócie „u.c.p.g."), która określa zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości, dotyczące utrzymania czysto­ści i porządku.</xText> <xText>Do zdarzenia doszło na chodniku, ciągnącym się wzdłuż <xAnon>ul. (...)</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon>, w miejscu położonym za wyjazdem z pozwanego <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> Ta część chodnika znajduje się na <xAnon>działce gruntu nr (...)</xAnon>, której właścicielem jest pozwany Skarb Państwa i przylega do pasa zieleni, mieszczącego się jeszcze w granicach <xAnon>działki nr (...)</xAnon>. Za pasem zieleni (trawnikiem) znajduje się <xAnon>działka gruntu nr (...)</xAnon>, z którą sąsiaduje <xAnon>działka nr (...)</xAnon>. Właścicielem <xAnon>działki gruntu nr (...)</xAnon> jest <xAnon>Gmina M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>, a użytkownikiem wieczystym pozwany <xAnon> Bank (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>.</xText> <xText>Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników, położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej, służącą dla mchu pieszego, położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości. Z tego przepisu wynika, że właściciel nieruchomości zapewnia utrzymanie czystości i porządku tylko na takim chodniku, który położony jest wzdłuż jego nieruchomości, a przy tym bezpośrednio przy granicy jego nieruchomości.</xText> <xText>Z tego punktu widzenia Sąd uznał, że chociaż chodnik, na którym upadła powódka, jest położony wzdłuż nieruchomości, pozostającej w użytkowaniu wieczystym pozwanego Banku, to jednak nie znajduje się bezpośrednio przy granicy <xAnon>działki nr (...)</xAnon>, ponieważ w miejscu zdarzenia oddziela go od granicy <xAnon>działki nr (...)</xAnon> pas zieleni, który pozwana Gmina bezzasadnie traktowała za jego integralną część. Za chodnik uznaje się bowiem jedynie wydzieloną część drogi publicznej, służącą dla ruchu pieszego. Ten chodnik znajduje się też w sąsiedztwie <xAnon>działki nr (...)</xAnon>, będącej własnością Skarbu Państwa, a pozostającej we władaniu <xAnon> (...) Państwowych S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, ale nie uzasadnia to uwzględnienia wniosku tego pozwanego o wezwanie <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> do udziału w sprawie w charakterze pozwanego, gdyż z opinii biegłego geodety <xAnon>K. C.</xAnon> i oględzin miejsca zdarzenia wynika, że chodnik, na którym przewróciła się powódka, nie jest położony wzdłuż tej nieruchomości.</xText> <xText>Następnie Sąd wskazał, że chociaż miejsce zdarzenia znajduje się na terenie działki, bę­dącej własnością Skarbu Państwa, to w niniejszej sprawy brak jest uzasadnionych podstaw od­powiedzialności deliktowej tego pozwanego, w szczególności na mocy wskazywanego przez powódkę art. 5 ust. 1 pkt. 4 u.c.p.g., gdyż zgodnie z art. 3 ust. 1 u.c.p.g. utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gmin. W tej sprawie nie ma zastosowania nie tylko art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g., ale także art. 5 ust. 4 pkt 3 u.c.p.g., stanowiący, iż do zarządu drogi publicznej należy m. in. uprzątnięcie i pozbycie się błota, śniegu, lodu i in­nych zanieczyszczeń z chodników, jeżeli zarząd drogi pobiera opłaty z tytułu postoju lub parko­wania pojazdów na takim chodniku.</xText> <xText>Z tych przyczyn Sąd Okręgowy uznał, że skoro ustalone miejsce zdarzenia nie podpada pod żadną z hipotez przepisów art. 5 ust. 1 - 4 u.c.p.g., zastosowanie ma art. 5 ust. 5 zd. 1 u.c.p.g., według którego obowiązki utrzymania czystości i porządku na terenach innych niż wymienione w ust. 1 - 4 należą do gminy. W konsekwencji pozwana Gmina ponosi odpowiedzialność wobec powódki.</xText> <xText>Podstawę tej odpowiedzialności stanowi <xLexLink xArt="art. 415" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 415 k.c</xLexLink>, ponieważ, zdaniem Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie spełnione zostały wszystkie przesłanki takiej odpowiedzialności, a próba ekskułpacji pozwanej, odwołującej się do trudnych warunków atmosferycznych w dniu zdarzenia oraz w dniach poprzedzających, była nieprzekonująca, gdyż w warunkach naszego klimatu ówczesne warunki pogodowe nie należały do wyjątkowych, a zatem nie można zgodzić się z nią, iż utrzymanie czystości w miejscu zdarzenia nie było możliwe.</xText> <xText>Sąd wyjaśnił dalej, że przedmiotem żądania powódki jest roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w wyniku przedmiotowego urazu. W tym zakresie uznał, że dochodzone żądanie zasługuje na uwzględnienie niemal w całości, wskazując, iż krzywdy, jako szkody niemajątkowej, nie można wymierzyć w kategoriach ekonomicznych, ponieważ polega ona na ujemnych przeżyciach poszkodowanego, związanych z cierpieniem fizycznym lub psychicznym. W związku z tym, biorąc pod uwagę na podstawie opinii biegłej <xAnon>E. B.</xAnon> znaczny rozmiar krzywdy powódki, doszedł do przekonania, że odpowiednią sumą zadośćuczynienia jest kwota 40.000 zł.</xText> <xText>O odsetkach Sąd orzekł na podstawie przepisów <xLexLink xArt="art. 481;art. 481 § 1;art. 481 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 481 §§ 1 i 2 k.c</xLexLink>, mając na uwadze wezwanie do zapłaty, jakie powódka wystosowała do pozwanej Gminy w piśmie z dnia 5 listo­pada 2004 r. Natomiast o kosztach postępowania orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 98;art. 98 § 1;art. 98 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 §§ 1 i 3 k.p.c</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 108;art. 108 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 108 § 1 k.p.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 109;art. 109 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 109 § 2 k.p.c.</xLexLink> Z uwagi na sytuację materialną powódki na zasadzie <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink> odstąpił od obciążenia jej kosztami postępowania, poniesionymi przez pozwany Skarb Państwa i przez pozwany <xAnon> Bank (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>. Ponadto uznał, że nie zasługiwa­ły na uwzględnienie wnioski interwenientów ubocznych o zasądzenie od powódki kosztów pro­cesu, gdyż ich udział w sprawie w żaden sposób nie przyczynił się do jej rozstrzygnięcia. O nie-uiszczonych kosztach sądowych orzekł na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca ] 967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.</xText> <xText xALIGNx="left">Powyższy wyrok został zaskarżony apelacjami przez pozwaną <xAnon>Gminę M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> i interwenienta ubocznego <xAnon> Towarzystwo (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>.</xText> <xText>Pozwana zaskarżyła wyrok w części uwzględniającej powództwo wobec niej, oddalającej powództwo wobec pozwanego <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, zasądzającej od niej koszty procesu na rzecz powódki i obciążającej ją nieuiszczonymi kosztami sądowymi. <xAnon>A.</xAnon> zarzuciła naruszenie prawa materialnego, tj. <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 ust. 5;art. 5 ust. 5 zd. 1" xIsapId="WDU19961320622" xTitle="Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 132, poz. 622">art. 5 ust. 5 zd. 1 ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach</xLexLink> przez jego błędne zastosowanie i uznanie, że na jego podstawie posiada legitymację bierną w niniejszej sprawie, ponieważ zgodnie z nim miała obowiązek uprzątnięcia śniegu i lodu z miejsca zdarzenia jako innego terenu, art. 5 ust. 1 pkt 4 w/w ustawy przez niewłaściwą wykładnię wskutek uznania, iż na jego podstawie pozwany Bank nie ponosi odpowiedzialności za skutki przedmiotowego zdarzenia oraz <xLexLink xArt="art. 415" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 415 k.c.</xLexLink> przez jego błędną wykładnię w wyniku przyjęcia, że ona, a nie w/w Bank, ponosi winę za przedmiotowe zdarzenie. Z ostrożności procesowej podniosła zarzut naruszenia prawa materialnego, a mianowicie <xLexLink xArt="art. 481;art. 481 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 481 § 1 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 k.c.</xLexLink> przez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie wskutek zasadzenia zadośćuczynienia z odsetkami od dnia wezwania do zapłaty zamiast od dnia wyrokowania, <xLexLink xArt="§ 68;§ 68 ust. 3;§ 68 ust. 3 pkt. 5;§ 68 ust. 3 pkt. 7;§ 68 ust. 3 pkt. 7 lit. a;§ 68 ust. 6" xIsapId="WDU20010380454" xTitle="Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454">§ 68 ust. 3 pkt 5 i pkt 7 lit. a oraz ust. 6 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków</xLexLink> (Dz. U. nr 38, poz. 454) i pkt 3.5 oraz 3.7 załącznika nr 6 do tego rozporządzenia przez uznanie części <xAnon>działki nr (...)</xAnon>, położonej bezpośrednio przy nieruchomości pozwanego Banku, za zieleń, a także art. 4 ustawy o drogach publicznych i <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19990430430" xTitle="Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie" xAddress="Dz. U. z 1999 r. Nr 43, poz. 430">rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie</xLexLink> przez uznanie, że definicje, zawarte w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19961320622" xTitle="Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 132, poz. 622">ustawie o utrzymaniu porządku i czystości w gminach</xLexLink>, mają charakter samoistny i zupełny. Ponadto zarzuciła naruszenie prawa procesowego przez niewłaściwe zastosowanie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 k.p.c.</xLexLink> wskutek obciążenia jej obowiązkiem zwrotu całości kosztów procesu pomimo jedynie częściowego uwzględnienia powództwa. W konsekwencji domagała się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa wobec niej oraz zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.</xText> <xText>Interwenient uboczny zaskarżył wyrok w części uwzględniającej powództwo wobec po­zwanej Gminy, oddalającej powództwo wobec pozostałych pozwanych, rozstrzygającej o kosztach procesu i kosztach sądowych oprócz orzeczenia o kosztach procesu od powódki na rzecz pozostałych pozwanych. Swoją apelację oparł na zarzutach naruszenia art. 5 ustawy o utrzyma­niu porządku i czystości w gminach przez przyjęcie, że na pozwanej Gminie ciążył obowiązek utrzymania miejsca zdarzenia, <xLexLink xArt="art. 415" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 415 k.c.</xLexLink> przez uznanie, iż ta pozwana ponosi winę za przed­miotowe zdarzenie i <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 k.c.</xLexLink> przez przyjęcie, że odpowiednie zadośćuczynienie w zawi­słej sprawie jest równe kwocie 40.000 zł. W konsekwencji domagał się zmiany wyroku w za­skarżonej części przez oddalenie powództwa wobec pozwanej Gminy i zasądzenie od powódki na rzecz interwenienta ubocznego kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie uchylenia wy­roku w zaskarżonej części i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za wszystkie instancje.</xText> <xText>Powódka wniosła o oddalenie obu apelacji i zasądzenie od apelantów na jej rzecz kosztów postępowania za drugą instancję według norm przepisanych.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="left">Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText/> <xText xALIGNx="left">Obie apelacje zasługują na częściowe uwzględnienie.</xText> <xText><xAnon>A.</xAnon> generalnie nie kwestionują prawidłowości ustaleń faktycznych, przyjętych przez Sąd pierwszej instancji za podstawę zaskarżonego wyroku, lecz podważają przede wszystkim trafność wyprowadzonych z tych ustaleń wniosków, na podstawie których w/w Sąd doszedł do przekonania o częściowej zasadności powództwa w stosunku do pozwanej <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>. Biorąc więc pod uwagę treść zarzutów apelacyjnych oraz ocenę ich zasadności, Sąd Apelacyjny uznał, że może przyjąć ustalenia Sądu pierwszej instancji za swoje własne bez ich powtarzania lub uzupełniania, ponieważ są wystarczające do rozstrzygnięcia o okolicznościach, mających istotne znaczenie w niniejszej sprawie.</xText> <xText>Spośród podniesionych zarzutów apelacyjnych najistotniejsze są te, które dotyczą słuszności żądania powódki co do zasady, czyli przede wszystkim legitymacji biernej pozwanej <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>. W tym zakresie stwierdzić trzeba, iż te zarzuty generalnie zasługują ostatecznie na uwzględnienie, chociaż nie wszystkie z nich są jednakowo trafne.</xText> <xText>W ocenie orzekającego składu Sądu Apelacyjnego chybione są te zarzuty, które odnoszą się do konieczności uwzględnienia w niniejszej sprawie przepisów, zawartych w innych aktach prawnych niż <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19961320622" xTitle="Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 132, poz. 622">ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach</xLexLink>, w szczególności <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19850140060" xTitle="Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych" xAddress="Dz. U. z 1985 r. Nr 14, poz. 60">ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych</xLexLink> (t. jedn. Dz. U. nr 19 z 2007 r., poz. 115 ze zm.), <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20010380454" xTitle="Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków" xAddress="Dz. U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454">rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków</xLexLink> (Dz. U. nr 38, poz. 454) wraz z za­łącznikiem nr 6 do tego rozporządzenia i rozporządzenia Ministra Transportu i <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>M.</xAnon>­skiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. nr 43, poz. 430). Sąd pierwszej instancji trafnie uznał bowiem, że na użytek <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19961320622" xTitle="Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach" xAddress="Dz. U. z 1996 r. Nr 132, poz. 622">ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach</xLexLink> definicja chodnika, zawarta w art. 5 ust. 1 pkt 4 tej ustawy, ma charakter samodzielny i zupełny. Taki wniosek wynika z celu wprowadzenia tej definicji, która odnosi się wyłącznie do przewidzianego w w/w przepisie obowiązku sprzątania chodników z określonych bliżej zanie­czyszczeń. Ustawodawcy chodziło w tym wypadku o uniknięcie ewentualnych wątpliwości co do sposobu rozumienia tego pojęcia i w rezultacie konieczności sięgania do regulacji, zawartych w innych aktach prawnych. W związku z tym nie ma uzasadnionych podstaw do kwestionowa­nia poglądu Sądu pierwszej instancji, zgodnie z którym w przedmiotowej sprawie przez chodnik należy rozumieć wydzieloną część drogi, służącą do ruchu pieszego. Z tych przyczyn szczegó­łowe wywody apelantów, zwłaszcza pozwanej, co do sposobu rozumienia tego pojęcia w tej sprawie są całkowicie chybione.</xText> <xText>Nie oznacza to jednak, że zarzuty wadliwej wykładni art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. i błędnego zastosowania art. 5 ust. 5 zd. 1 u.c.p.g. zamiast w/w przepisu także są nieuzasadnione. W tym kontekście Sąd Apelacyjny nie podziela bowiem stanowiska Sądu pierwszej instancji, z którego wynika, iż przez chodnik, położony bezpośrednio przy granicy nieruchomości, rozumieć należy wyłącznie chodnik biegnący dosłownie wzdłuż granicy tej nieruchomości, w związku z czym jakiekolwiek oddzielenie tego chodnika od granicy nieruchomości innym gruntem, np. trawnikiem (zielenią), miałoby zwalniać właściciela sąsiedniej nieruchomości od obowiązku utrzymania go w czystości i porządku, w tym zimowego utrzymania tego chodnika w stanie bezpiecznym dla przechodniów. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, przy wykładni użytego w art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. pojęcia „bezpośrednio" należy uwzględniać podejście funkcjonalne i kontekst potoczny, przez co należy rozumieć, że chodnikiem, położonym bezpośrednio przy nieruchomości jest także chodnik, znajdujący się niedaleko (w bezpośredniej bliskości) od granicy tej nieruchomości, zwłaszcza wówczas, gdy między tym chodnikiem a nieruchomością sąsiednią nie ma już żadnych innych nieruchomości, których właściciele w pierwszej kolejności mieliby obowiązek jego utrzymania we właściwym stanie.</xText> <xText>Prawidłowość powyższej interpretacji art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. jest szczególnie widocz­na w okolicznościach faktycznych konkretnej sprawy. W świetle opinii biegłego <xAnon>K. C.</xAnon> zauważyć mianowicie wypada, że wzdłuż nieruchomości nr 290/4, pozostającej w wieczystym użytkowaniu pozwanego <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, chodnik, przyna­leżny do <xAnon>ul. (...)</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon>, biegnie na znacznie większej długości niż miejsce, w którym doszło do przedmiotowego wypadku powódki, przy czym konfiguracja przebiegu tego chodnika (wyznaczona na szkicu biegłego z k. 83 linią przerywaną) względem granicy tej działki jest zróżnicowana, ponieważ biegnie on nie tylko bezpośrednio wzdłuż granicy tej działki z <xAnon>działką (...)</xAnon> (będącą drogą tj. <xAnon>ul. (...)</xAnon>), ale na niektórych odcinkach wręcz wkracza na <xAnon>działkę (...)</xAnon>, a w końcowym fragmencie nieznacznie odchyla się od granicy tej działki. Fakt jedynie nieznacznej odległości chodnika - w miejscu, w którym doszło do przedmiotowego zda­rzenia - od granicy <xAnon>działki nr (...)</xAnon> nie budził w niniejszej sprawie żadnych wątpliwości i był przytaczany także przez Sąd pierwszej instancji, który doszedł jednak do wniosku, że istnienie pasa zieleni między jej granicą a chodnikiem, niezależnie od jego szerokości, wyłącza obowią­zek właściciela tej nieruchomości, wynikający z art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. W ocenie Sądu <xAnon>A.</xAnon>­cyjnego, powyższy wniosek Sądu pierwszej instancji jest błędny, jako nielogiczny i nieżyciowy, gdyż prowadziłby do tego, iż jakiekolwiek odsunięcie chodnika od granicy nieruchomości zwal­niałoby jej właściciela od obowiązku utrzymania na nim porządku i czystości. Byłoby to sprzeczne z funkcją tego przepisu, który miał na celu zapewnienie sprawnego i skutecznego dba­nia o utrzymanie porządku i czystości na chodnikach. Zauważyć można, że według poglądu Są­du pierwszej instancji pozwany Bank wprawdzie miałby obowiązek utrzymania czystości i po­rządku na chodniku, położonym przy jego nieruchomości, ale wyłącznie do wjazdu na jego po­sesję, natomiast dalej - z uwagi na istnienie niewielkiego trawnika - ten obowiązek miałby już spoczywać na jednostkach gminnych. Takie zróżnicowanie sytuacji prawnej tego chodnika na poszczególnych odcinkach granicy między <xAnon>działkami (...)</xAnon> nie znajduje - zdaniem Sądu Apelacyjnego - podstawy w art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g., zgodnie z którym cały chodnik wzdłuż tej granicy uznać należy za położony bezpośrednio przy granicy <xAnon>działki nr (...)</xAnon>, a w konsekwencji obowiązek jego utrzymania obciążał - przy zastosowaniu art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. - pozwany <xAnon> Bank (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>.</xText> <xText>Oznacza to, iż pozwana Gmina zasadnie zarzuciła, że Sąd pierwszej instancji błędnie dopatrzył się podstaw do zastosowania wobec niej art. 5 ust. 5 zd. 1 u.c.p.g., a tym samym trafny był zarzut braku legitymacji biernej po jej stronie w niniejszej sprawie. W związku z tym powództwo wobec niej zostało przez Sąd a quo niesłusznie uwzględnione. Biorąc zaś pod uwagę, iż powódka sama nie wniosła apelacji od tej części wyroku, w której nastąpiło oddalenie powództwa w stosunku do pozostałych pozwanych, zwłaszcza <xAnon> Banku (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon>, nie ma obecnie żadnej możliwości rozważenia, czy i ewentualnie w jakiej części jej żądanie mogłoby zostać uwzględnione wobec tego ostatniego pozwanego. Wskazać bowiem trzeba, że apelanci - z powodu braku interesu prawnego (gravaminis) w ogóle nie byli uprawnieni do zaskarżenia wyroku w części oddalającej powództwo w stosunku do innych pozwanych. Powoduje to, iż w tej części ich apelacje podlegały odrzuceniu jako niedopuszczalne. Nie zmienia to więc faktu, że ta część zaskarżonego wyroku nie może być obecnie zmieniona na korzyść powódki, skoro nie wniosła ona apelacji w tym zakresie.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="left">W świetle powyższych rozważań stwierdzić można, że pozostałe zarzuty apelacyjne co pdo istoty sprawy są bezprzedmiotowe, ponieważ wobec braku legitymacji biernej po stronie po­zwanej <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon>, skutkującego oddaleniem powództwa, zbędne jest już dokony­wanie w tej sprawie oceny, czy istnieją podstawy do zastosowania wobec niej <xLexLink xArt="art. 415" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 415 k.c</xLexLink>, w tym analizy, czy mogła skutecznie ekskulpować się z uwagi na ówczesne warunki pogodowe, oraz czy uwzględnione żądanie powódki nie było zawyżone i od jakie daty przysługują jej odset­ki z tytułu opóźnienia.</xText> <xText>Pozostaje więc jedynie dodać, iż Sąd Apelacyjny nie uwzględnił zarzutów apelantów, dotyczących rozstrzygnięcia o kosztach procesu, uznając, że niezależnie od przytoczonej przez nich argumentacji materialna i osobista sytuacja powódki przemawia - po myśli <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink> -za odstąpieniem od obciążania jej tymi kosztami na rzecz skarżących nie tylko za pierwszą ale także za drugą instancję. Podkreślić zwłaszcza wypada, że powódka utrzymuje się z niskich świadczeń z zabezpieczenia społecznego, a przedmiotowy wypadek obiektywnie znacznie pogorszył jej sytuację życiową a jednocześnie w okolicznościach konkretnej sprawy rzeczywiście istniały uzasadnione wątpliwości co do podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie porządku i czystości na przedmiotowym odcinku chodnika, nie można więc zarzucić jej, iż oczywiście błędnie określiła podmiotowy zakres niniejszej sprawy, powodując po stronie skarżących zbędne koszty procesu.</xText> <xText>Z uwagi na wynik sporu co do istoty konieczne stało się natomiast uchylenie orzeczenia, zawartego w punkcie VII zaskarżonego wyroku, ponieważ ustała podstawa do obciążenia pozwanej <xAnon>Gminy M.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> nieuiszczonymi kosztami sądowymi.</xText> <xText>Z tych wszystkich przyczyn Sąd Apelacyjny na mocy <xLexLink xArt="art. 386;art. 386 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 386 § 1 k.p.c.</xLexLink> częściowo zmienił zaskarżony wyrok, a ponadto na mocy <xLexLink xArt="art. 373" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 373 k.p.c.</xLexLink> odrzucił obie apelacje w części odnoszącej się do oddalenia powództwa w stosunku do innych pozwanych oraz na mocy <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> oddalił obie apelacje w pozostałym zakresie, a także - jak już wyżej wskazano - na mocy <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink> nie obciążył powódki kosztami procesu, poniesionymi przez apelantów w drugiej instancji</xText> <xText/> <xText><xUx>i), akt: I ACn <xAnon> (...)</xAnon></xUx></xText> <xText/> <xText>6</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Karolina Najda

Karolina Najda

Sygn. akt: I ACa 1542/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 marca 2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Marek Machnij (spr.) Sędziowie: SA Bogusława Sieruga SA Andrzej Lewandowski Protokolant: st. sekr. sąd. Sylwia Kukian po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2007 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwaJ. N. przeciwkoGminie M.G., Skarbowi Państwa - Prezydentowi MiastaG.iBankowi (...) S.A.wW. przy udziale interwenientów ubocznych po stronie pozwanej(...) S.A.wW.orazTowarzystwa (...) S.A.w War-szawie 0 zapłatę na skutek apelacji, wniesionych przez pozwanąGminę M.G.i interwenienta ubocznegoTowarzystwo (...) S.A.wW.od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 25 września 2006 r. sygn. akt I C 106/05 1 prostuje oczywiste niedokładności pisarskie w zaskarżonym wyroku przez wpisanie każdorazowo w miejsce błędnego słowa(...)prawidłowego słowa(...), 2 zmienia zaskarżony wyrok: a w punkcie I (pierwszym) i oddala powództwo w stosunku do pozwanejGminy M.G.w tej części, b w punkcie IV (czwartym) w ten sposób, że nie obciąża powódki kosztami procesu na rzecz pozwanejGminy M.G.za pierwszą instancję, c) w punkcie V (piątym) przez uchylenie tego rozstrzygnięcia, 3 odrzuca apelację pozwanej w części dotyczącej zaskarżenia rozstrzygnięcia o oddaleniu po­wództwa w stosunku do pozwanegoBanku (...) S.A.wW.(pkt III wyroku), 4 odrzuca apelację interwenienta ubocznego w części dotyczącej zaskarżenia rozstrzygnięcia o oddaleniu powództwa w stosunku do pozwanych Skarbu Państwa - Prezydenta MiastaG. 1Banku (...) S.A.wW.(pkt III wyroku), 5 oddala obie apelacje w pozostałej części, 6 nie obciąża powódki kosztami postępowania apelacyjnego, poniesionymi przez pozwanąGminę M.G.i interwenienta ubocznegoTowarzystwo (...) S.A.wW.. Na oryginale właściwe podpisy. Uzasadnienie: PowódkaJ. N.wniosła o zasądzenie od pozwanego Zarządu Dróg iZ.wG., który potem okazał się być jednostką budżetową pozwanejGminy M.G., kwoty 40.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 17 listopada 2004 r. tytułem zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę, wynikającą z doznania uszczerbku na zdrowiu w postaci złamania stawu biodrowego wskutek przewrócenia się na nieodśnieżonym i oblodzonym chodniku przyul. (...)wG.w wyniku zaniedbania przez pozwanego obowiązku usuwania śniegu i lodu z chodników zgodnie zart. 5 ust. 4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach(Dz. U. nr 132, poz. 622*ze zm.). W toku procesu rozszerzyła powództwo do kwoty 45.000 zł. PozwanaGmina M.G.domagała się oddalenia powództwa, kwestionując swoją legitymację procesową bierną i wysokość dochodzonego przez powódkę roszczenia. Wskazała, że do przedmiotowego zdarzenia doszło na nieruchomości nr 285/5, stanowiącej własność Skarbu Państwa, a będącej we władaniu(...), w związku z czym nie ponosi ona odpowiedzialności za utrzymanie porządku na w/w chodniku na podstawie art. 5 ust. 4 powyższej ustawy. W toku postępowania Sąd pierwszej instancji wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanychBank (...) S.A.wW.oraz Skarb Państwa - Prezydenta MiastaG.. PozwaniBank (...) SA. wW.i Skarb Państwa - Prezydent MiastaG.wnieśli o oddalenie powództwa, zarzucając, że nie odpowiadają za utrzymanie czystości i porządku na chodniku, na którym według twierdzeń powódki miało dojść do jej upadku. Do sprawy po stronie pozwanychGminy M.G.orazBanku (...) S.A.wW.przystąpili interwenienci uboczni: odpowiednioTowarzystwo (...) S.A.wW.oraz(...) S.A.wW.. Obaj interwenienci uboczni także domagali się oddalenia powództwa. Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z dnia 25 września 2006 r. zasądził na rzecz po­wódki od pozwanejGminy M.G.kwotę 40.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 17 listopada 2004 r., oddalił powództwo wobec tej pozwanej w dalszej części i wobec pozosta­łych pozwanych w całości, zasądził od pozwanejGminy M.G.na rzecz powódki koszty procesu w kwocie 2.400 zł, odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu na rzecz pozostałych pozwanych i interwenientów ubocznych oraz nakazał ściągnąć od pozwanejGminy M.G.nieuiszczone koszty sądowe w kwocie 4.220,70 zł. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 23 stycznia 2004 r. około godziny 12— powódka, wracając do swojego miejsca zamieszkaniaul. (...)wG., poślizgnęła się i upadła na oblodzonym i nieodśnieżonym chodniku, znajdującym się nadziałce gruntu nr (...), której właścicielem jest pozwany Skarb Państwa. W miejscu zdarzenia chodnik przylega do pasa zieleni, mieszczącego się w granicachdziałki nr (...), za wyjazdem z terenu pozwanegoBanku (...) S.A.wW..Działka nr (...)sąsiaduje w tym miejscu zdziałką gruntu nr (...), której właścicielem jestGmina M.G., a użytkownikiem wieczystym pozwany(...) S.A.wW.. Po tym wypadku powódka została przewieziona doSzpitala (...).W.-A.wG.-Z., gdzie przebywała do dnia 5 lutego 2004 r. na oddziale urazowo - ortopedycznym. W związku z doznaniem złamania szyjki kości udowej lewej poddano ją w dniu 27 stycznia 2004 r. zabiegowi alloplastyki metodąA.-M.'a, polegającemu na usunięciu złamanej główki i szyjki kości udowej oraz na wstawieniu sztucznego stawu biodrowego. Pomimo włączenia leczenia przeciwzakrzepowego u powódki odnowi! się i znacznie nasilił proces zapalny żylakowy stopy i podudzia lewego. Została wypisana ze szpitala z zaleceniem chodzenia przy pomocy kul łokciowych z częściowym obciążeniem operowanej kończyny. Do kwietnia 2004 r. poruszała się przy pomocy balkonika, a następnie zaczęła chodzić o kulach. Doznany uraz uzależnił ją od pomocy innych osób. Do czasu wypadku była osobą sprawną fizycznie, potem stała się osobą wymagającą pomocy. Wymaga stacjonarnej rehabilitacji, a prognozy na przyszłość co do stanu jej zdrowia są niekorzystne. Z każdym rokiem również fizjologiczny proces starzenia się organizmu, przyspieszony przez uraz, może powodować narastanie niedołęstwa. Obecnie przy chodzeniu posługuje się kulą łokciową, odciążając lewą nogę, ale mimo tego utyka na nią. Bez kuli nie jest w stanie chodzić, z trudem stoi. Ma utrudnioną lokomocję, zwłaszcza przy pokonywaniu schodów i stopni. Wymaga pomocy osoby drugiej w wielu czynnościach życia codziennego. Rzadko wychodzi z domu, a jeśli już wychodzi, to z córką. Sąd ustalił ponadto, że w trzeciej dekadzie stycznia 2004 r. występowały wG.wielokrotne opady śniegu, a temperatura spadała nawet do kilkunastu stopni poniżej zera. Panujące wówczas warunki atmosferyczne służby drogowe pozwanejGminy M.G.uznawały za ciężką zimę. W dniu 24 stycznia 2004 r. powódka dokonała zgłoszenia szkody w Zarządzie Dróg iZ., stanowiącym jednostkę budżetową pozwanejGminy M.G.. W oparciu o te ustalenia Sąd pierwszej instancji uznał, że biernie legitymowana w niniejszej sprawie jest pozwanaGmina M.G., natomiast tej legitymacji nie posiadają po­zwanyBank (...) S.A.wW.i Skarb Państwa, reprezentowany przez Prezydenta MiastaG.. Zdaniem tego Sądu, ustalenie podmiotu odpowiedzialnego za przedmiotową szkodę wymaga analizy przepisówustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach(Dz. U. nr 132, poz. 622 ze zm., zwanej dalej w skrócie „u.c.p.g."), która określa zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości, dotyczące utrzymania czysto­ści i porządku. Do zdarzenia doszło na chodniku, ciągnącym się wzdłużul. (...)wG., w miejscu położonym za wyjazdem z pozwanegoBanku (...) S.A.Ta część chodnika znajduje się nadziałce gruntu nr (...), której właścicielem jest pozwany Skarb Państwa i przylega do pasa zieleni, mieszczącego się jeszcze w granicachdziałki nr (...). Za pasem zieleni (trawnikiem) znajduje siędziałka gruntu nr (...), z którą sąsiadujedziałka nr (...). Właścicielemdziałki gruntu nr (...)jestGmina M.G., a użytkownikiem wieczystym pozwanyBank (...) S.A.wW.. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników, położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej, służącą dla mchu pieszego, położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości. Z tego przepisu wynika, że właściciel nieruchomości zapewnia utrzymanie czystości i porządku tylko na takim chodniku, który położony jest wzdłuż jego nieruchomości, a przy tym bezpośrednio przy granicy jego nieruchomości. Z tego punktu widzenia Sąd uznał, że chociaż chodnik, na którym upadła powódka, jest położony wzdłuż nieruchomości, pozostającej w użytkowaniu wieczystym pozwanego Banku, to jednak nie znajduje się bezpośrednio przy granicydziałki nr (...), ponieważ w miejscu zdarzenia oddziela go od granicydziałki nr (...)pas zieleni, który pozwana Gmina bezzasadnie traktowała za jego integralną część. Za chodnik uznaje się bowiem jedynie wydzieloną część drogi publicznej, służącą dla ruchu pieszego. Ten chodnik znajduje się też w sąsiedztwiedziałki nr (...), będącej własnością Skarbu Państwa, a pozostającej we władaniu(...) Państwowych S.A.wW., ale nie uzasadnia to uwzględnienia wniosku tego pozwanego o wezwanie(...) S.A.wW.do udziału w sprawie w charakterze pozwanego, gdyż z opinii biegłego geodetyK. C.i oględzin miejsca zdarzenia wynika, że chodnik, na którym przewróciła się powódka, nie jest położony wzdłuż tej nieruchomości. Następnie Sąd wskazał, że chociaż miejsce zdarzenia znajduje się na terenie działki, bę­dącej własnością Skarbu Państwa, to w niniejszej sprawy brak jest uzasadnionych podstaw od­powiedzialności deliktowej tego pozwanego, w szczególności na mocy wskazywanego przez powódkę art. 5 ust. 1 pkt. 4 u.c.p.g., gdyż zgodnie z art. 3 ust. 1 u.c.p.g. utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gmin. W tej sprawie nie ma zastosowania nie tylko art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g., ale także art. 5 ust. 4 pkt 3 u.c.p.g., stanowiący, iż do zarządu drogi publicznej należy m. in. uprzątnięcie i pozbycie się błota, śniegu, lodu i in­nych zanieczyszczeń z chodników, jeżeli zarząd drogi pobiera opłaty z tytułu postoju lub parko­wania pojazdów na takim chodniku. Z tych przyczyn Sąd Okręgowy uznał, że skoro ustalone miejsce zdarzenia nie podpada pod żadną z hipotez przepisów art. 5 ust. 1 - 4 u.c.p.g., zastosowanie ma art. 5 ust. 5 zd. 1 u.c.p.g., według którego obowiązki utrzymania czystości i porządku na terenach innych niż wymienione w ust. 1 - 4 należą do gminy. W konsekwencji pozwana Gmina ponosi odpowiedzialność wobec powódki. Podstawę tej odpowiedzialności stanowiart. 415 k.c, ponieważ, zdaniem Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie spełnione zostały wszystkie przesłanki takiej odpowiedzialności, a próba ekskułpacji pozwanej, odwołującej się do trudnych warunków atmosferycznych w dniu zdarzenia oraz w dniach poprzedzających, była nieprzekonująca, gdyż w warunkach naszego klimatu ówczesne warunki pogodowe nie należały do wyjątkowych, a zatem nie można zgodzić się z nią, iż utrzymanie czystości w miejscu zdarzenia nie było możliwe. Sąd wyjaśnił dalej, że przedmiotem żądania powódki jest roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w wyniku przedmiotowego urazu. W tym zakresie uznał, że dochodzone żądanie zasługuje na uwzględnienie niemal w całości, wskazując, iż krzywdy, jako szkody niemajątkowej, nie można wymierzyć w kategoriach ekonomicznych, ponieważ polega ona na ujemnych przeżyciach poszkodowanego, związanych z cierpieniem fizycznym lub psychicznym. W związku z tym, biorąc pod uwagę na podstawie opinii biegłejE. B.znaczny rozmiar krzywdy powódki, doszedł do przekonania, że odpowiednią sumą zadośćuczynienia jest kwota 40.000 zł. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie przepisówart. 481 §§ 1 i 2 k.c, mając na uwadze wezwanie do zapłaty, jakie powódka wystosowała do pozwanej Gminy w piśmie z dnia 5 listo­pada 2004 r. Natomiast o kosztach postępowania orzekł na podstawieart. 98 §§ 1 i 3 k.p.c,art. 108 § 1 k.p.c.iart. 109 § 2 k.p.c.Z uwagi na sytuację materialną powódki na zasadzieart. 102 k.p.c.odstąpił od obciążenia jej kosztami postępowania, poniesionymi przez pozwany Skarb Państwa i przez pozwanyBank (...) S.A.wW.. Ponadto uznał, że nie zasługiwa­ły na uwzględnienie wnioski interwenientów ubocznych o zasądzenie od powódki kosztów pro­cesu, gdyż ich udział w sprawie w żaden sposób nie przyczynił się do jej rozstrzygnięcia. O nie-uiszczonych kosztach sądowych orzekł na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca ] 967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Powyższy wyrok został zaskarżony apelacjami przez pozwanąGminę M.G.i interwenienta ubocznegoTowarzystwo (...) S.A.wW.. Pozwana zaskarżyła wyrok w części uwzględniającej powództwo wobec niej, oddalającej powództwo wobec pozwanegoBanku (...) S.A.wW., zasądzającej od niej koszty procesu na rzecz powódki i obciążającej ją nieuiszczonymi kosztami sądowymi.A.zarzuciła naruszenie prawa materialnego, tj.art. 5 ust. 5 zd. 1 ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminachprzez jego błędne zastosowanie i uznanie, że na jego podstawie posiada legitymację bierną w niniejszej sprawie, ponieważ zgodnie z nim miała obowiązek uprzątnięcia śniegu i lodu z miejsca zdarzenia jako innego terenu, art. 5 ust. 1 pkt 4 w/w ustawy przez niewłaściwą wykładnię wskutek uznania, iż na jego podstawie pozwany Bank nie ponosi odpowiedzialności za skutki przedmiotowego zdarzenia orazart. 415 k.c.przez jego błędną wykładnię w wyniku przyjęcia, że ona, a nie w/w Bank, ponosi winę za przedmiotowe zdarzenie. Z ostrożności procesowej podniosła zarzut naruszenia prawa materialnego, a mianowicieart. 481 § 1 k.c.w zw. zart. 445 § 1 k.c.przez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie wskutek zasadzenia zadośćuczynienia z odsetkami od dnia wezwania do zapłaty zamiast od dnia wyrokowania,§ 68 ust. 3 pkt 5 i pkt 7 lit. a oraz ust. 6 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków(Dz. U. nr 38, poz. 454) i pkt 3.5 oraz 3.7 załącznika nr 6 do tego rozporządzenia przez uznanie częścidziałki nr (...), położonej bezpośrednio przy nieruchomości pozwanego Banku, za zieleń, a także art. 4 ustawy o drogach publicznych irozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanieprzez uznanie, że definicje, zawarte wustawie o utrzymaniu porządku i czystości w gminach, mają charakter samoistny i zupełny. Ponadto zarzuciła naruszenie prawa procesowego przez niewłaściwe zastosowanieart. 100 k.p.c.wskutek obciążenia jej obowiązkiem zwrotu całości kosztów procesu pomimo jedynie częściowego uwzględnienia powództwa. W konsekwencji domagała się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa wobec niej oraz zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego. Interwenient uboczny zaskarżył wyrok w części uwzględniającej powództwo wobec po­zwanej Gminy, oddalającej powództwo wobec pozostałych pozwanych, rozstrzygającej o kosztach procesu i kosztach sądowych oprócz orzeczenia o kosztach procesu od powódki na rzecz pozostałych pozwanych. Swoją apelację oparł na zarzutach naruszenia art. 5 ustawy o utrzyma­niu porządku i czystości w gminach przez przyjęcie, że na pozwanej Gminie ciążył obowiązek utrzymania miejsca zdarzenia,art. 415 k.c.przez uznanie, iż ta pozwana ponosi winę za przed­miotowe zdarzenie iart. 445 § 1 k.c.przez przyjęcie, że odpowiednie zadośćuczynienie w zawi­słej sprawie jest równe kwocie 40.000 zł. W konsekwencji domagał się zmiany wyroku w za­skarżonej części przez oddalenie powództwa wobec pozwanej Gminy i zasądzenie od powódki na rzecz interwenienta ubocznego kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie uchylenia wy­roku w zaskarżonej części i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za wszystkie instancje. Powódka wniosła o oddalenie obu apelacji i zasądzenie od apelantów na jej rzecz kosztów postępowania za drugą instancję według norm przepisanych. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Obie apelacje zasługują na częściowe uwzględnienie. A.generalnie nie kwestionują prawidłowości ustaleń faktycznych, przyjętych przez Sąd pierwszej instancji za podstawę zaskarżonego wyroku, lecz podważają przede wszystkim trafność wyprowadzonych z tych ustaleń wniosków, na podstawie których w/w Sąd doszedł do przekonania o częściowej zasadności powództwa w stosunku do pozwanejGminy M.G.. Biorąc więc pod uwagę treść zarzutów apelacyjnych oraz ocenę ich zasadności, Sąd Apelacyjny uznał, że może przyjąć ustalenia Sądu pierwszej instancji za swoje własne bez ich powtarzania lub uzupełniania, ponieważ są wystarczające do rozstrzygnięcia o okolicznościach, mających istotne znaczenie w niniejszej sprawie. Spośród podniesionych zarzutów apelacyjnych najistotniejsze są te, które dotyczą słuszności żądania powódki co do zasady, czyli przede wszystkim legitymacji biernej pozwanejGminy M.G.. W tym zakresie stwierdzić trzeba, iż te zarzuty generalnie zasługują ostatecznie na uwzględnienie, chociaż nie wszystkie z nich są jednakowo trafne. W ocenie orzekającego składu Sądu Apelacyjnego chybione są te zarzuty, które odnoszą się do konieczności uwzględnienia w niniejszej sprawie przepisów, zawartych w innych aktach prawnych niżustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w szczególnościustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych(t. jedn. Dz. U. nr 19 z 2007 r., poz. 115 ze zm.),rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków(Dz. U. nr 38, poz. 454) wraz z za­łącznikiem nr 6 do tego rozporządzenia i rozporządzenia Ministra Transportu i(...)M.­skiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. nr 43, poz. 430). Sąd pierwszej instancji trafnie uznał bowiem, że na użytekustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminachdefinicja chodnika, zawarta w art. 5 ust. 1 pkt 4 tej ustawy, ma charakter samodzielny i zupełny. Taki wniosek wynika z celu wprowadzenia tej definicji, która odnosi się wyłącznie do przewidzianego w w/w przepisie obowiązku sprzątania chodników z określonych bliżej zanie­czyszczeń. Ustawodawcy chodziło w tym wypadku o uniknięcie ewentualnych wątpliwości co do sposobu rozumienia tego pojęcia i w rezultacie konieczności sięgania do regulacji, zawartych w innych aktach prawnych. W związku z tym nie ma uzasadnionych podstaw do kwestionowa­nia poglądu Sądu pierwszej instancji, zgodnie z którym w przedmiotowej sprawie przez chodnik należy rozumieć wydzieloną część drogi, służącą do ruchu pieszego. Z tych przyczyn szczegó­łowe wywody apelantów, zwłaszcza pozwanej, co do sposobu rozumienia tego pojęcia w tej sprawie są całkowicie chybione. Nie oznacza to jednak, że zarzuty wadliwej wykładni art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. i błędnego zastosowania art. 5 ust. 5 zd. 1 u.c.p.g. zamiast w/w przepisu także są nieuzasadnione. W tym kontekście Sąd Apelacyjny nie podziela bowiem stanowiska Sądu pierwszej instancji, z którego wynika, iż przez chodnik, położony bezpośrednio przy granicy nieruchomości, rozumieć należy wyłącznie chodnik biegnący dosłownie wzdłuż granicy tej nieruchomości, w związku z czym jakiekolwiek oddzielenie tego chodnika od granicy nieruchomości innym gruntem, np. trawnikiem (zielenią), miałoby zwalniać właściciela sąsiedniej nieruchomości od obowiązku utrzymania go w czystości i porządku, w tym zimowego utrzymania tego chodnika w stanie bezpiecznym dla przechodniów. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, przy wykładni użytego w art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. pojęcia „bezpośrednio" należy uwzględniać podejście funkcjonalne i kontekst potoczny, przez co należy rozumieć, że chodnikiem, położonym bezpośrednio przy nieruchomości jest także chodnik, znajdujący się niedaleko (w bezpośredniej bliskości) od granicy tej nieruchomości, zwłaszcza wówczas, gdy między tym chodnikiem a nieruchomością sąsiednią nie ma już żadnych innych nieruchomości, których właściciele w pierwszej kolejności mieliby obowiązek jego utrzymania we właściwym stanie. Prawidłowość powyższej interpretacji art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. jest szczególnie widocz­na w okolicznościach faktycznych konkretnej sprawy. W świetle opinii biegłegoK. C.zauważyć mianowicie wypada, że wzdłuż nieruchomości nr 290/4, pozostającej w wieczystym użytkowaniu pozwanegoBanku (...) S.A.wW., chodnik, przyna­leżny doul. (...)wG., biegnie na znacznie większej długości niż miejsce, w którym doszło do przedmiotowego wypadku powódki, przy czym konfiguracja przebiegu tego chodnika (wyznaczona na szkicu biegłego z k. 83 linią przerywaną) względem granicy tej działki jest zróżnicowana, ponieważ biegnie on nie tylko bezpośrednio wzdłuż granicy tej działki zdziałką (...)(będącą drogą tj.ul. (...)), ale na niektórych odcinkach wręcz wkracza nadziałkę (...), a w końcowym fragmencie nieznacznie odchyla się od granicy tej działki. Fakt jedynie nieznacznej odległości chodnika - w miejscu, w którym doszło do przedmiotowego zda­rzenia - od granicydziałki nr (...)nie budził w niniejszej sprawie żadnych wątpliwości i był przytaczany także przez Sąd pierwszej instancji, który doszedł jednak do wniosku, że istnienie pasa zieleni między jej granicą a chodnikiem, niezależnie od jego szerokości, wyłącza obowią­zek właściciela tej nieruchomości, wynikający z art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. W ocenie SąduA.­cyjnego, powyższy wniosek Sądu pierwszej instancji jest błędny, jako nielogiczny i nieżyciowy, gdyż prowadziłby do tego, iż jakiekolwiek odsunięcie chodnika od granicy nieruchomości zwal­niałoby jej właściciela od obowiązku utrzymania na nim porządku i czystości. Byłoby to sprzeczne z funkcją tego przepisu, który miał na celu zapewnienie sprawnego i skutecznego dba­nia o utrzymanie porządku i czystości na chodnikach. Zauważyć można, że według poglądu Są­du pierwszej instancji pozwany Bank wprawdzie miałby obowiązek utrzymania czystości i po­rządku na chodniku, położonym przy jego nieruchomości, ale wyłącznie do wjazdu na jego po­sesję, natomiast dalej - z uwagi na istnienie niewielkiego trawnika - ten obowiązek miałby już spoczywać na jednostkach gminnych. Takie zróżnicowanie sytuacji prawnej tego chodnika na poszczególnych odcinkach granicy międzydziałkami (...)nie znajduje - zdaniem Sądu Apelacyjnego - podstawy w art. 5 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g., zgodnie z którym cały chodnik wzdłuż tej granicy uznać należy za położony bezpośrednio przy granicydziałki nr (...), a w konsekwencji obowiązek jego utrzymania obciążał - przy zastosowaniu art. 2 ust. 1 pkt 4 u.c.p.g. - pozwanyBank (...) S.A.wW.. Oznacza to, iż pozwana Gmina zasadnie zarzuciła, że Sąd pierwszej instancji błędnie dopatrzył się podstaw do zastosowania wobec niej art. 5 ust. 5 zd. 1 u.c.p.g., a tym samym trafny był zarzut braku legitymacji biernej po jej stronie w niniejszej sprawie. W związku z tym powództwo wobec niej zostało przez Sąd a quo niesłusznie uwzględnione. Biorąc zaś pod uwagę, iż powódka sama nie wniosła apelacji od tej części wyroku, w której nastąpiło oddalenie powództwa w stosunku do pozostałych pozwanych, zwłaszczaBanku (...) S.A.wW., nie ma obecnie żadnej możliwości rozważenia, czy i ewentualnie w jakiej części jej żądanie mogłoby zostać uwzględnione wobec tego ostatniego pozwanego. Wskazać bowiem trzeba, że apelanci - z powodu braku interesu prawnego (gravaminis) w ogóle nie byli uprawnieni do zaskarżenia wyroku w części oddalającej powództwo w stosunku do innych pozwanych. Powoduje to, iż w tej części ich apelacje podlegały odrzuceniu jako niedopuszczalne. Nie zmienia to więc faktu, że ta część zaskarżonego wyroku nie może być obecnie zmieniona na korzyść powódki, skoro nie wniosła ona apelacji w tym zakresie. W świetle powyższych rozważań stwierdzić można, że pozostałe zarzuty apelacyjne co pdo istoty sprawy są bezprzedmiotowe, ponieważ wobec braku legitymacji biernej po stronie po­zwanejGminy M.G., skutkującego oddaleniem powództwa, zbędne jest już dokony­wanie w tej sprawie oceny, czy istnieją podstawy do zastosowania wobec niejart. 415 k.c, w tym analizy, czy mogła skutecznie ekskulpować się z uwagi na ówczesne warunki pogodowe, oraz czy uwzględnione żądanie powódki nie było zawyżone i od jakie daty przysługują jej odset­ki z tytułu opóźnienia. Pozostaje więc jedynie dodać, iż Sąd Apelacyjny nie uwzględnił zarzutów apelantów, dotyczących rozstrzygnięcia o kosztach procesu, uznając, że niezależnie od przytoczonej przez nich argumentacji materialna i osobista sytuacja powódki przemawia - po myśliart. 102 k.p.c.-za odstąpieniem od obciążania jej tymi kosztami na rzecz skarżących nie tylko za pierwszą ale także za drugą instancję. Podkreślić zwłaszcza wypada, że powódka utrzymuje się z niskich świadczeń z zabezpieczenia społecznego, a przedmiotowy wypadek obiektywnie znacznie pogorszył jej sytuację życiową a jednocześnie w okolicznościach konkretnej sprawy rzeczywiście istniały uzasadnione wątpliwości co do podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie porządku i czystości na przedmiotowym odcinku chodnika, nie można więc zarzucić jej, iż oczywiście błędnie określiła podmiotowy zakres niniejszej sprawy, powodując po stronie skarżących zbędne koszty procesu. Z uwagi na wynik sporu co do istoty konieczne stało się natomiast uchylenie orzeczenia, zawartego w punkcie VII zaskarżonego wyroku, ponieważ ustała podstawa do obciążenia pozwanejGminy M.G.nieuiszczonymi kosztami sądowymi. Z tych wszystkich przyczyn Sąd Apelacyjny na mocyart. 386 § 1 k.p.c.częściowo zmienił zaskarżony wyrok, a ponadto na mocyart. 373 k.p.c.odrzucił obie apelacje w części odnoszącej się do oddalenia powództwa w stosunku do innych pozwanych oraz na mocyart. 385 k.p.c.oddalił obie apelacje w pozostałym zakresie, a także - jak już wyżej wskazano - na mocyart. 102 k.p.c.nie obciążył powódki kosztami procesu, poniesionymi przez apelantów w drugiej instancji i), akt: I ACn(...) 6

15/100000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

I Wydział Cywilny

154505000006027_XX_GNc_000140_2007_Uz_2007-04-13_001

XX GNc 140/07

2007-04-13 02:00:00.0 CEST

2014-12-22 19:15:04.0 CET

2014-11-16 19:49:30.0 CET

15450500

6027

REASON

nakazuje pozwanemu aby zapłacił powodowi kwote 171905,99 zl wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty oraz kwoę 5766 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwote 3600 zl tytułem zwrotu kosztów zastepstwa procesowego w terminie 2 tygodni od doręczenia nakazu albo wniósl w tymże terminie zarzut

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Paula Wiaterska" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2007" xEditor="pwiaterska" xToPage="1" xPublisher="pwiaterska" xFlag="published" xEditorFullName="Paula Wiaterska" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0006027/GNc" xVolNmbr="000140"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left">nakazuje pozwanemu aby zapłacił powodowi kwote 171905,99 zl wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty</xText> <xText>oraz kwoę 5766 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwote 3600 zl tytułem zwrotu kosztów zastepstwa procesowego w terminie 2 tygodni od doręczenia nakazu albo wniósl w tymże terminie zarzut</xText> </xBlock> </xPart>

Paula Wiaterska

Paula Wiaterska

nakazuje pozwanemu aby zapłacił powodowi kwote 171905,99 zl wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty oraz kwoę 5766 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwote 3600 zl tytułem zwrotu kosztów zastepstwa procesowego w terminie 2 tygodni od doręczenia nakazu albo wniósl w tymże terminie zarzut

15/450500/0006027/GNc

Sąd Okręgowy w Warszawie

XX Wydział Gospodarczy

151000000000503_I_ACa_001589_2006_Uz_2007-03-30_001

I ACa 1589/06

2007-03-30 02:00:00.0 CEST

2013-12-03 02:01:01.0 CET

2017-04-26 17:22:57.0 CEST

15100000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 1589/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 marca 2007r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku, I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Renata Artska Sędzia SA Bogusław Kamiński del.Sędzia SO Teresa Karczyńska-Szumilas Protokolant ref.stażysta Żaneta Dombrowska po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2007 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwa I. przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w (...) , Zakładowi Karnemu w (...) , Aresztowi Śledczemu w (...) o zapła

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolNmbr="001589" xVolType="15/100000/0000503/ACa" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Karolina Najda" xPublisher="knajda" xEditor="knajda" xToPage="6" xLang="PL" xYear="2006" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Karolina Najda"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx>Sygn. akt I ACa 1589/06</xBx></xText> <xText/> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 30 marca 2007r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku, I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText/> <xText><xBx> Przewodniczący – Sędzia SA Renata Artska </xBx></xText> <xText><xBx> Sędzia SA Bogusław Kamiński </xBx></xText> <xText><xBx> del.Sędzia SO Teresa Karczyńska-Szumilas </xBx></xText> <xText> <xBx> Protokolant ref.stażysta Żaneta Dombrowska </xBx> </xText> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2007 r. w Gdańsku</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>I.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w <xAnon>(...)</xAnon>, Zakładowi Karnemu w <xAnon>(...)</xAnon>, Aresztowi Śledczemu w <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>o zapłatę</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy</xText> <xText>z dnia 13 września 2006 r. sygn. akt I C 263/05</xText> <xText/> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>oddala apelację</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Bydgoszczy ma rzecz adwokata <xAnon>P. K.</xAnon> kwotę 6.588 zł. (sł. sześć tysięcy pięćset osiemdziesiąt osiem złotych ) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.</xText> </xUnit> <xText>Na oryginale właściwe podpisy</xText> <xText/> <xText><xBx>Sygn. akt I ACa 1589/06</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon>I.</xAnon> wniósł pozew przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Zakład Karny w <xAnon>(...)</xAnon> i Zakład Karny w <xAnon>(...)</xAnon> o zapłatę kwoty 500.000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku z zakażeniem powoda w jednym z zakładów karnych wirusowym zapaleniem wątroby typu „C”.</xText> <xText>Pozwany Skarb Państwa – Zakład Karny w <xAnon>(...)</xAnon> wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, iż brak jest związku przyczynowego pomiędzy pobytem powoda w Zakładzie Karnym w <xAnon>(...)</xAnon> a jego zachorowaniem na WZW typu „C”.</xText> <xText> <xBx> Pozwany Skarb Państwa – Zakład Karny w<xAnon>(...)</xAnon> w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa, wobec nie wykazania przez powoda dowodów zawinionego działania czy tez zaniechania ze strony funkcjonariuszy pozwanego oraz braku związku przyczynowego między pobytem powoda w ZK <xAnon>(...)</xAnon> a jego obecnym stanem zdrowia.</xBx> </xText> <xText> <xBx> Zarządzeniem z dnia 22.03.2006r. na wniosek powoda o toczącym się postępowaniu, zawiadomiono Skarb Państwa – Areszt Śledczy w <xAnon>(...)</xAnon>, który w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, iż skoro od momentu osadzenia powoda w zakładzie karnym do chwili wykrycia u niego przeciwciał anty HCV nie stwierdzono u niego objawów ostrego wirusowego zapalenia wątroby, to taka sytuacja przeczy możliwości zakażenia powoda HCV od <xAnon>(...)</xAnon>, tj. w okresie pobytu powoda w pozwanym areszcie.</xBx> </xText> <xText>Wyrokiem z 13 września 2006 roku Sąd Okręgowy w Bydgoszczy powództwo oddalił.</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił, iż powód<xAnon>I.</xAnon> został doprowadzony do odbycia kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w <xAnon>(...)</xAnon> w dniu <xAnon>(...)</xAnon> Umieszczony został na Oddziale Wewnętrznym Szpitala Aresztu Śledczego w <xAnon>(...)</xAnon>, który czasowo został przeniesiony do Zakładu Karnego w <xAnon>(...)</xAnon>. Na oddziale tym powód przebywał do dnia <xAnon>(...)</xAnon> zaś w dniu <xAnon>(...)</xAnon> został przetransportowany do Zakładu Karnego w <xAnon>(...)</xAnon>. W dniu <xAnon>(...)</xAnon> stwierdzono u powoda obecność przeciwciał anty-HCV.</xText> <xText>Ustalił Sąd Okręgowy, iż w warunkach szpitalnych pozwanych jednostek używany jest wyłącznie sprzęt jednorazowego użytku, zaś sprzęt wielokrotnego użytku jest sterylizowany.</xText> <xText>Zarówno w ZK <xAnon>(...)</xAnon> jak i w ZK <xAnon>(...)</xAnon> w latach 2003-2005 nie stwierdzono zachorowań na ostre wirusowe zapalenie wątroby wywołane wirusami hepatotropowymi. Wykryto jedynie przewlekłe zapalenia wątroby wynikające z długotrwałego zakażenia wirusami HCV.</xText> <xText>Jako okoliczność bezsporną Sąd Okręgowy ocenił fakt, iż powód odbywał wcześniej karę pozbawienia wolności w różnych jednostkach penitencjarnych w kraju, dokonywał licznych samouszkodzeń, wykonywał tatuaże oraz cierpiał na chorobę alkoholową.</xText> <xText>Bezspornym pozostawało również, iż u powoda nie stwierdzono aktualnej infekcji wirusem HCV, ponieważ nie wykonano u niego badania HCV RNA.</xText> <xText>Ustalił Sąd Okręgowy, iż od momentu osadzenia powoda w Zakładzie Karnym w <xAnon>(...)</xAnon>(<xAnon>(...)</xAnon>) do chwili wykrycia u niego przeciwciał HCV nie stwierdzono u niego objawów ostrego wirusowego zapalenia wątroby, co przeczy możliwości zakażenia HCV od 6.02.2004r. Odchylenia stwierdzone u powoda (powiększona wątroba, nieprawidłowe aktywności aminotransferaz) w lutym 2004r. mogły być patologią powstałą w wyniku długotrwałego nadużywania alkoholu, ciągów alkoholowych oraz przewlekłego zapalenia wątroby typu „C” – jeżeli w tym okresie powód był zakażony wirusem HCV.</xText> <xText>Od czerwca <xAnon>(...)</xAnon> stwierdzono u powoda prawidłowe wyniki aktywności aminotransferaz, przy czym normalizacja biochemiczna jest wynikiem abstynencji alkoholowej u powód, może jednak również wskazywać na to, że obecność przeciwciał anty HCV u powoda wynika z przebycia w przeszłości infekcji tym wirusem.</xText> <xText>Alkoholizm i zakażenie HCV jest wyjątkowo niekorzystnym zestawem czynników uszkadzających wątrobę i w krótkim czasie prowadzącym do marskości wątroby. Osoby nadużywające alkohol i równocześnie zakażone wirusem HCV nie normalizują aktywności aminotransferaz w krótkim czasie po zaprzestaniu picia. Toczy się u nich przewlekłe zapalenie wątroby wynikające z infekcji wirusowej i nawet dłuższe powstrzymywanie się od picia nie prowadzi do takiego zjawiska jak obserwowane u powoda.</xText> <xText>Oceniając zasadność powództwa wskazał Sąd Okręgowy, iż w dokumentacji zawartej w aktach sprawy brak jest dowodów wskazujących na to, że powód został zakażony wirusem HCV w pozwanych jednostkach penitencjarnych w 2004r. Zakażenie powoda wirusem HCV mogło nastąpić już nawet w dalekiej przeszłości; w czasie wykonywania tatuaży, przy samouszkodzeniach, w związku z procedurami medycznymi, a i nadużywaniem przez powoda alkoholu.</xText> <xText> <xBx> Przesądzając o niezasadności powództwa Sąd Okręgowy oparł się przede wszystkim na opinii biegłego z dziedziny chorób zakaźnych dr med. <xAnon>J. A.</xAnon>, albowiem jest ona logiczna, pełna, nie zawiera wewnętrznych sprzeczności, oparta na fachowej wiedzy biegłego i jego wieloletnim doświadczeniu. Z opinii tej jednoznacznie wynika, iż skoro u powoda od momentu osadzenia go w Zakładzie Karnym w <xAnon>(...)</xAnon> w dniu <xAnon>(...)</xAnon> do chwili wykrycia u niego przeciwciał anty HCV nie stwierdzono objawów ostrego wirusowego zapalenia wątroby, to taka sytuacja przeczy możliwości zakażenia HCV w okresie od 16.02.2004r. </xBx> </xText> <xText>Sąd Okręgowy oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego z dziedziny chorób zakaźnych – po uzupełnieniu materiału dowodowego w postaci wyniku badania HCV RNA we krwi powoda, albowiem w/w oznaczenie HCV RNA miałoby znaczenie dla stwierdzenia aktualnego stanu zdrowia powoda co z kolei w żadnej mierze nie wpłynęłoby na merytoryczne rozstrzygniecie w sprawie, wobec jednoznacznej opinii biegłego.</xText> <xText>Zważył Sąd Okręgowy, iż powód wbrew treści <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 kc</xLexLink> nie wykazał dowodowo przesłanek odpowiedzialności Skarbu Państwa na podstawie <xLexLink xArt="art. 417;art. 417 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 § 1 kc</xLexLink>, wykazał on jedynie istnienie szkody, nie udowodnił natomiast bezprawności działania lub zaniechania funkcjonariuszy pozwanych jednostek Skarbu Państwa w leczeniu czy zabiegach stosowanych u powoda, a wreszcie związku przyczynowego pomiędzy tymże działaniem lub zaniechaniem a swym stanem zdrowia, a nawet związku czasowego – co spowodowało oddalenie powództwa.</xText> <xText>Apelacje od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy wywiódł powód zaskarżając wyrok w zakresie oddalonego powództwa zarzucając mu obrazę przepisów postępowania mającego wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia – <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 kpc</xLexLink> polegającą na sprzeczności istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez pominiecie treści dowodów zebranych w sprawie oraz <xLexLink xArt="art. 217;art. 217 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 217 § 2</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 224;art. 224 § 1;art. 281" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 224 § 1 i art. 281 kpc</xLexLink> poprzez oddalenie wniosku powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych na okoliczność szczegółowego określenia stanu zdrowia powoda, w tym oznaczenia HCV RNA we krwi powoda, przeprowadzenia wywiadu w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w zakresie zachorowalności na wzw typu A,B,C wśród osadzonych w Areszcie Śledczym w <xAnon>(...)</xAnon> (zobowiązanie pozwanego Skarbu Państwa Aresztu Śledczego w <xAnon>(...)</xAnon> do wskazania czy, a jeśli tak to ile było w latach 2003-2005 zachorowań na wzw typu A,B,C wśród osadzonych i zwrócenie się do Wydziałów Cywilnych Sądu Rejonowego i Sądu Okręgowego o udzielenie informacji ile powództw w latach 2003-2005 zostało wytoczonych przeciwko pozwanym w związku z zakażeniem wzw typu A,B,C, pod jaką sygnaturą zostały one zarejestrowane oraz na jakim etapie postępowania się znajdują i ewentualnie jakim wynikiem się zakończyły.</xText> <xText>Skarżący domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania ewentualnie zaś jego zmiany poprzez uwzględnienie powództwa w całości.</xText> <xText> <xBx> W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż występowanie określonych procedur nie przesądza o ich bezwzględnym przestrzeganiu, a zatem wniosek Sądu Okręgowego, iż w warunkach szpitalnych pozwanych jednostek używany jest wyłącznie sprzęt jednorazowego użytku, zaś sprzęt wielokrotnego użytku jest sterylizowany podjęty na podstawie procedury wykonywania iniekcji oraz pisma Kierownika Ambulatorium ZOZ ZK <xAnon>(...)</xAnon> pozostaje sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego i logiką. </xBx> </xText> <xText>Podkreślił skarżący, iż z opinii biegłego wynika, iż nie ma metod badawczych pozwalających na określenie terminu i miejsca zakażenia wirusem HCV, a zatem nie ma również pewności ani dowodu, iż nie doszło do zakażenia powoda podczas jego pobytu w pozwanych jednostkach.</xText> <xText>Podniósł skarżący, iż nie zostały wyjaśnione powody, dla których biegły doszedł do wniosku, iż brak objawów ostrego zakażenia HCV u powoda od <xAnon>(...)</xAnon> przeczy możliwości zakażenia po tej dacie, zaś wykrycie u osadzonych w Zakładach Karnych w <xAnon>(...)</xAnon> i <xAnon>(...)</xAnon> jedynie przewlekłych zapaleń wątroby, którym skutkuje długotrwałe zakażenie wirusem HCV wynika, iż osadzeni przebywają tam od kilku do kilkunastu lat i do zakażenia dochodzi w tych placówkach.</xText> <xText>Podkreślił skarżący, iż w sprawie nie zostało stwierdzone ile było przypadków zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A i B, zaś stwierdzenie ilości zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby typu C w istocie, pomimo przedstawionych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w <xAnon>(...)</xAnon> stosownej informacji, nie było możliwe skoro do 2004r. w szpitalu nie był prowadzony rejestr zakażeń szpitalnych.</xText> <xText>Wskazał skarżący, iż Sąd Okręgowy ustalając, że przyczyną zakażenia powoda wirusem HCV mógł być tatuaż wykonany w latach 70-tych kierował się niewłaściwym założeniem, albowiem okres wylęgania wirusa nie trwa 25-30 lat, zaś w okresie inkubacyjnym wirusa powód przebywał wyłącznie w placówkach pozwanego.</xText> <xText>Odnosząc się do stwierdzenia Sadu Okręgowego, iż powód nie udowodnił bezprawności działania lub zaniechania funkcjonariuszy pozwanych jednostek skarżący przywołał przepis § 7 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.03.2002r. w sprawie szczegółowych zasad tworzenia, przekształcenia, likwidacji, organizacji, zarządzania i kontroli zakładów opieki zdrowotnej dla osób pozbawionych wolności oraz <xLexLink xArt="art. 9;art. 19" xIsapId="WDU19910910408" xTitle="Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 91, poz. 408">art. 9 i 19 ustawy z 30.08.1991r. o zakładach opieki zdrowotnej</xLexLink>.</xText> <xText>Podkreślił nadto skarżący, iż zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny i judykatury w tzw. procesach lekarskich dopuszczalne jest ustalenie faktu przy pomocy dowodów pośrednich, o ile zachodzi prawdopodobieństwo jego zajścia.</xText> <xText>Pozwany Skarb Państwa – zarówno Areszt Śledczy w<xAnon>(...)</xAnon> jak i Zakład Karny w <xAnon>(...)</xAnon> domagał się w odpowiedzi na apelację oddalenia apelacji powoda wskazując na jej bezzasadność.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center">Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText/> <xText xALIGNx="left"> Apelacja pozostawała niezasadna.</xText> <xText>Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia stanu faktycznego sprawy znajdujące pełne odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym ocenionym zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, które Sąd Apelacyjny w pełni podziela i uznaje za własne.</xText> <xText>Uszło przede wszystkim uwadze skarżącego, iż zgodnie z jego wnioskami Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z dokumentów, zarówno w postaci informacji udzielonej przez pozwany Skarb Państw – Areszt Śledczy w <xAnon>(...)</xAnon> co do ilości zachorowań wzw typu A,B,C w latach 2003-2005 (karta 120 akt i w postaci informacji udzielonej przez Państwowego Inspektora Sanitarnego w <xAnon>(...)</xAnon> co do zgłoszonych zachorowań wzw typu A,B i C wśród osadzonych w Areszcie Śledczym w <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Treść tych dokumentów nie wpływa na słuszność wniosku Sadu Okręgowego, iż powód nie wykazał, aby do jego zakażenia wirusem HCV doszło podczas izolacji we wskazanych w pozwie jednostkach organizacyjnych Skarbu Państwa co przesądzało o niezasadności powództwa.</xText> <xText>Słusznie zaś wskazał Sąd Okręgowy, iż skoro jednoznaczna treść opinii biegłego przeczyła możliwości zakażenia powoda HCV po 16 lutym 2004r. to jego aktualny stan zdrowia, który mógłby być stwierdzony za pomocą uzupełniającej opinii biegłego nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu.</xText> <xText>Skoro zasadnym pozostaje twierdzenie Sądu Okręgowego, iż do zakażenia powoda nie doszło po 16 lutym 2004r. zatem nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia okoliczności związane z zachorowalnością na wirusowe zapalenie wątroby osób osadzonych w jednostkach organizacyjnych pozwanego występujących w procesie.</xText> <xText>Godzi się jednocześnie wyjaśnić, iż wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Okręgowy nie dokonał ustalenia, aby przyczyną zakażenia powoda wirusem HCV był tatuaż wykonany przez niego w latach 70-tych ograniczając się jedynie do twierdzenia, iż zakażenie nie mogło nastąpić w przeszłości, również podczas wykonywania tatuaży.</xText> <xText>Wniosek skarżącego przedstawiony w uzasadnieniu apelacji, iż w okresie inkubacji wirusa przebywał wyłącznie we wskazanych placówkach pozwanego nie znajduje żadnego potwierdzenia w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, z opinii biegłego nie wynika, aby możliwe było jednoznaczne ustalenie daty zakażenia powoda przy uwzględnieniu okresu inkubacyjnego wirusa.</xText> <xText>Podzielić należy zatem pogląd Sądu Okręgowego, iż powód nie wykazał ani związku czasowego pomiędzy pobytem w jednostkach organizacyjnych Skarbu Państwa występujących w procesie a zakażeniem, ani tym bardziej związku przyczynowego pomiędzy bezprawnym działaniem lub zaniechaniem funkcjonariuszy tych jednostek a swym stane zdrowia. Jedynie na marginesie stwierdzić należy, iż przytoczenie przepisów wskazanych przez skarżącego nie może być uznane za udowodnienie bezprawności działania lub zaniechania tychże funkcjonariuszy dowodu z informacji w zakresie spraw dotyczących zakażeń wzw toczących się przeciwko pozwanemu w latach 2003-2006 przed Sądem Okręgowym i Rejonowym w Bydgoszczy skoro statystyka zachorowań wynikała z dokumentów złożonych do akt sprawy, zaś przebieg innych postępowań nie miał żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowego sporu.</xText> <xText>Odnosząc się do dalszych twierdzeń skarżącego wskazać należy, iż ciężar dowodzenia w przedmiotowym procesie obciąża powoda, zaś choć istnienie określonych procedur zabiegów medycznych nie przesądza o ich stosowaniu, to z całą pewnością nie stanowi także dowodu na ich niestosowanie i to przy uwzględnieniu zarówno zasad doświadczenia życiowego jak i logiki. Jednocześnie sam brak pewności czy dowodu na okoliczność, iż do zakażenia powoda nie doszło podczas jego izolacji nie stanowi podstawy wystarczającej dla uwzględnienia powództwa, skoro to powód zgodnie z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 kc</xLexLink> winien wykazać, iż fakt zakażenia miał miejsce podczas jego pobytu we wskazanych jednostkach organizacyjnych Skarbu Państwa. Godzi się jednak wyjaśnić, że Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, iż opinia biegłego jaka została w sprawie sporządzona stanowi dowód na fakt, iż do zakażenia powoda doszło przed <xAnon>(...)</xAnon>, a więc przed pobytem we wskazanych jednostkach organizacyjnych. Skarżący kwestionując powyższy wniosek biegłego ogranicza się w istocie do polemiki z treścią opinii, która słusznie została uznana przez Sąd Okręgowy za dowód wiarygodny, co nie może przynieść oczekiwanego przez niego rezultatu, zwłaszcza, że zarzutów w tym przedmiocie nie podnosił ustosunkowując się do treści opinii w postępowaniu przed Sądem Okręgowym.</xText> <xText>Wskazać jednocześnie należy, iż w istocie dowód prima facie może znaleźć zastosowanie w postępowaniu cywilnym, o ile zachodzi wysokie prawdopodobieństwo zakażenia w określonej placówce, a nie jest możliwe stwierdzenie z całą pewnością, iż przyczyną zakażenia pozostaje określone zdarzenie. Skorzystanie z takiego dowodu pozostaje możliwe wówczas, gdy zespół ustalonych okoliczności faktycznych uzasadnia przyjęcie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy izolacją w określonej placówce i nie dołożeniem przez te placówkę należytej staranności w przestrzeganiu reżimu sanitarnego a zakażeniem. W przedmiotowej sprawie sytuacja taka nie zachodzi, co czyni wywody skarżącego w tym zakresie bezprzedmiotowymi.</xText> <xText>Wobec powyższych okoliczności apelacja z mocy <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">art. 385</xLexLink> koc podlegała oddaleniu, zaś o kosztach postępowania za instancję odwoławczą Sąd Apelacyjny orzekł z mocy <xLexLink xArt="§ 15" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">§ 15 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Renata Artska

Karolina Najda

ref.stażysta Żaneta Dombrowska

Karolina Najda

Sygn. akt I ACa 1589/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 marca 2007r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku, I Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący – Sędzia SA Renata Artska Sędzia SA Bogusław Kamiński del.Sędzia SO Teresa Karczyńska-Szumilas Protokolant ref.stażysta Żaneta Dombrowska po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2007 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwaI. przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w(...), Zakładowi Karnemu w(...), Aresztowi Śledczemu w(...) o zapłatę na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 13 września 2006 r. sygn. akt I C 263/05 I oddala apelację II zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Bydgoszczy ma rzecz adwokataP. K.kwotę 6.588 zł. (sł. sześć tysięcy pięćset osiemdziesiąt osiem złotych ) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu. Na oryginale właściwe podpisy Sygn. akt I ACa 1589/06 UZASADNIENIE PowódI.wniósł pozew przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Zakład Karny w(...)i Zakład Karny w(...)o zapłatę kwoty 500.000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku z zakażeniem powoda w jednym z zakładów karnych wirusowym zapaleniem wątroby typu „C”. Pozwany Skarb Państwa – Zakład Karny w(...)wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, iż brak jest związku przyczynowego pomiędzy pobytem powoda w Zakładzie Karnym w(...)a jego zachorowaniem na WZW typu „C”. Pozwany Skarb Państwa – Zakład Karny w(...)w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa, wobec nie wykazania przez powoda dowodów zawinionego działania czy tez zaniechania ze strony funkcjonariuszy pozwanego oraz braku związku przyczynowego między pobytem powoda w ZK(...)a jego obecnym stanem zdrowia. Zarządzeniem z dnia 22.03.2006r. na wniosek powoda o toczącym się postępowaniu, zawiadomiono Skarb Państwa – Areszt Śledczy w(...), który w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, iż skoro od momentu osadzenia powoda w zakładzie karnym do chwili wykrycia u niego przeciwciał anty HCV nie stwierdzono u niego objawów ostrego wirusowego zapalenia wątroby, to taka sytuacja przeczy możliwości zakażenia powoda HCV od(...), tj. w okresie pobytu powoda w pozwanym areszcie. Wyrokiem z 13 września 2006 roku Sąd Okręgowy w Bydgoszczy powództwo oddalił. Sąd Okręgowy ustalił, iż powódI.został doprowadzony do odbycia kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w(...)w dniu(...)Umieszczony został na Oddziale Wewnętrznym Szpitala Aresztu Śledczego w(...), który czasowo został przeniesiony do Zakładu Karnego w(...). Na oddziale tym powód przebywał do dnia(...)zaś w dniu(...)został przetransportowany do Zakładu Karnego w(...). W dniu(...)stwierdzono u powoda obecność przeciwciał anty-HCV. Ustalił Sąd Okręgowy, iż w warunkach szpitalnych pozwanych jednostek używany jest wyłącznie sprzęt jednorazowego użytku, zaś sprzęt wielokrotnego użytku jest sterylizowany. Zarówno w ZK(...)jak i w ZK(...)w latach 2003-2005 nie stwierdzono zachorowań na ostre wirusowe zapalenie wątroby wywołane wirusami hepatotropowymi. Wykryto jedynie przewlekłe zapalenia wątroby wynikające z długotrwałego zakażenia wirusami HCV. Jako okoliczność bezsporną Sąd Okręgowy ocenił fakt, iż powód odbywał wcześniej karę pozbawienia wolności w różnych jednostkach penitencjarnych w kraju, dokonywał licznych samouszkodzeń, wykonywał tatuaże oraz cierpiał na chorobę alkoholową. Bezspornym pozostawało również, iż u powoda nie stwierdzono aktualnej infekcji wirusem HCV, ponieważ nie wykonano u niego badania HCV RNA. Ustalił Sąd Okręgowy, iż od momentu osadzenia powoda w Zakładzie Karnym w(...)((...)) do chwili wykrycia u niego przeciwciał HCV nie stwierdzono u niego objawów ostrego wirusowego zapalenia wątroby, co przeczy możliwości zakażenia HCV od 6.02.2004r. Odchylenia stwierdzone u powoda (powiększona wątroba, nieprawidłowe aktywności aminotransferaz) w lutym 2004r. mogły być patologią powstałą w wyniku długotrwałego nadużywania alkoholu, ciągów alkoholowych oraz przewlekłego zapalenia wątroby typu „C” – jeżeli w tym okresie powód był zakażony wirusem HCV. Od czerwca(...)stwierdzono u powoda prawidłowe wyniki aktywności aminotransferaz, przy czym normalizacja biochemiczna jest wynikiem abstynencji alkoholowej u powód, może jednak również wskazywać na to, że obecność przeciwciał anty HCV u powoda wynika z przebycia w przeszłości infekcji tym wirusem. Alkoholizm i zakażenie HCV jest wyjątkowo niekorzystnym zestawem czynników uszkadzających wątrobę i w krótkim czasie prowadzącym do marskości wątroby. Osoby nadużywające alkohol i równocześnie zakażone wirusem HCV nie normalizują aktywności aminotransferaz w krótkim czasie po zaprzestaniu picia. Toczy się u nich przewlekłe zapalenie wątroby wynikające z infekcji wirusowej i nawet dłuższe powstrzymywanie się od picia nie prowadzi do takiego zjawiska jak obserwowane u powoda. Oceniając zasadność powództwa wskazał Sąd Okręgowy, iż w dokumentacji zawartej w aktach sprawy brak jest dowodów wskazujących na to, że powód został zakażony wirusem HCV w pozwanych jednostkach penitencjarnych w 2004r. Zakażenie powoda wirusem HCV mogło nastąpić już nawet w dalekiej przeszłości; w czasie wykonywania tatuaży, przy samouszkodzeniach, w związku z procedurami medycznymi, a i nadużywaniem przez powoda alkoholu. Przesądzając o niezasadności powództwa Sąd Okręgowy oparł się przede wszystkim na opinii biegłego z dziedziny chorób zakaźnych dr med.J. A., albowiem jest ona logiczna, pełna, nie zawiera wewnętrznych sprzeczności, oparta na fachowej wiedzy biegłego i jego wieloletnim doświadczeniu. Z opinii tej jednoznacznie wynika, iż skoro u powoda od momentu osadzenia go w Zakładzie Karnym w(...)w dniu(...)do chwili wykrycia u niego przeciwciał anty HCV nie stwierdzono objawów ostrego wirusowego zapalenia wątroby, to taka sytuacja przeczy możliwości zakażenia HCV w okresie od 16.02.2004r. Sąd Okręgowy oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego z dziedziny chorób zakaźnych – po uzupełnieniu materiału dowodowego w postaci wyniku badania HCV RNA we krwi powoda, albowiem w/w oznaczenie HCV RNA miałoby znaczenie dla stwierdzenia aktualnego stanu zdrowia powoda co z kolei w żadnej mierze nie wpłynęłoby na merytoryczne rozstrzygniecie w sprawie, wobec jednoznacznej opinii biegłego. Zważył Sąd Okręgowy, iż powód wbrew treściart. 6 kcnie wykazał dowodowo przesłanek odpowiedzialności Skarbu Państwa na podstawieart. 417 § 1 kc, wykazał on jedynie istnienie szkody, nie udowodnił natomiast bezprawności działania lub zaniechania funkcjonariuszy pozwanych jednostek Skarbu Państwa w leczeniu czy zabiegach stosowanych u powoda, a wreszcie związku przyczynowego pomiędzy tymże działaniem lub zaniechaniem a swym stanem zdrowia, a nawet związku czasowego – co spowodowało oddalenie powództwa. Apelacje od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy wywiódł powód zaskarżając wyrok w zakresie oddalonego powództwa zarzucając mu obrazę przepisów postępowania mającego wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia –art. 233 § 1 kpcpolegającą na sprzeczności istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez pominiecie treści dowodów zebranych w sprawie orazart. 217 § 2w zw. zart. 224 § 1 i art. 281 kpcpoprzez oddalenie wniosku powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych na okoliczność szczegółowego określenia stanu zdrowia powoda, w tym oznaczenia HCV RNA we krwi powoda, przeprowadzenia wywiadu w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w zakresie zachorowalności na wzw typu A,B,C wśród osadzonych w Areszcie Śledczym w(...)(zobowiązanie pozwanego Skarbu Państwa Aresztu Śledczego w(...)do wskazania czy, a jeśli tak to ile było w latach 2003-2005 zachorowań na wzw typu A,B,C wśród osadzonych i zwrócenie się do Wydziałów Cywilnych Sądu Rejonowego i Sądu Okręgowego o udzielenie informacji ile powództw w latach 2003-2005 zostało wytoczonych przeciwko pozwanym w związku z zakażeniem wzw typu A,B,C, pod jaką sygnaturą zostały one zarejestrowane oraz na jakim etapie postępowania się znajdują i ewentualnie jakim wynikiem się zakończyły. Skarżący domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania ewentualnie zaś jego zmiany poprzez uwzględnienie powództwa w całości. W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż występowanie określonych procedur nie przesądza o ich bezwzględnym przestrzeganiu, a zatem wniosek Sądu Okręgowego, iż w warunkach szpitalnych pozwanych jednostek używany jest wyłącznie sprzęt jednorazowego użytku, zaś sprzęt wielokrotnego użytku jest sterylizowany podjęty na podstawie procedury wykonywania iniekcji oraz pisma Kierownika Ambulatorium ZOZ ZK(...)pozostaje sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego i logiką. Podkreślił skarżący, iż z opinii biegłego wynika, iż nie ma metod badawczych pozwalających na określenie terminu i miejsca zakażenia wirusem HCV, a zatem nie ma również pewności ani dowodu, iż nie doszło do zakażenia powoda podczas jego pobytu w pozwanych jednostkach. Podniósł skarżący, iż nie zostały wyjaśnione powody, dla których biegły doszedł do wniosku, iż brak objawów ostrego zakażenia HCV u powoda od(...)przeczy możliwości zakażenia po tej dacie, zaś wykrycie u osadzonych w Zakładach Karnych w(...)i(...)jedynie przewlekłych zapaleń wątroby, którym skutkuje długotrwałe zakażenie wirusem HCV wynika, iż osadzeni przebywają tam od kilku do kilkunastu lat i do zakażenia dochodzi w tych placówkach. Podkreślił skarżący, iż w sprawie nie zostało stwierdzone ile było przypadków zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A i B, zaś stwierdzenie ilości zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby typu C w istocie, pomimo przedstawionych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w(...)stosownej informacji, nie było możliwe skoro do 2004r. w szpitalu nie był prowadzony rejestr zakażeń szpitalnych. Wskazał skarżący, iż Sąd Okręgowy ustalając, że przyczyną zakażenia powoda wirusem HCV mógł być tatuaż wykonany w latach 70-tych kierował się niewłaściwym założeniem, albowiem okres wylęgania wirusa nie trwa 25-30 lat, zaś w okresie inkubacyjnym wirusa powód przebywał wyłącznie w placówkach pozwanego. Odnosząc się do stwierdzenia Sadu Okręgowego, iż powód nie udowodnił bezprawności działania lub zaniechania funkcjonariuszy pozwanych jednostek skarżący przywołał przepis § 7 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.03.2002r. w sprawie szczegółowych zasad tworzenia, przekształcenia, likwidacji, organizacji, zarządzania i kontroli zakładów opieki zdrowotnej dla osób pozbawionych wolności orazart. 9 i 19 ustawy z 30.08.1991r. o zakładach opieki zdrowotnej. Podkreślił nadto skarżący, iż zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny i judykatury w tzw. procesach lekarskich dopuszczalne jest ustalenie faktu przy pomocy dowodów pośrednich, o ile zachodzi prawdopodobieństwo jego zajścia. Pozwany Skarb Państwa – zarówno Areszt Śledczy w(...)jak i Zakład Karny w(...)domagał się w odpowiedzi na apelację oddalenia apelacji powoda wskazując na jej bezzasadność. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja pozostawała niezasadna. Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia stanu faktycznego sprawy znajdujące pełne odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym ocenionym zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, które Sąd Apelacyjny w pełni podziela i uznaje za własne. Uszło przede wszystkim uwadze skarżącego, iż zgodnie z jego wnioskami Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z dokumentów, zarówno w postaci informacji udzielonej przez pozwany Skarb Państw – Areszt Śledczy w(...)co do ilości zachorowań wzw typu A,B,C w latach 2003-2005 (karta 120 akt i w postaci informacji udzielonej przez Państwowego Inspektora Sanitarnego w(...)co do zgłoszonych zachorowań wzw typu A,B i C wśród osadzonych w Areszcie Śledczym w(...) Treść tych dokumentów nie wpływa na słuszność wniosku Sadu Okręgowego, iż powód nie wykazał, aby do jego zakażenia wirusem HCV doszło podczas izolacji we wskazanych w pozwie jednostkach organizacyjnych Skarbu Państwa co przesądzało o niezasadności powództwa. Słusznie zaś wskazał Sąd Okręgowy, iż skoro jednoznaczna treść opinii biegłego przeczyła możliwości zakażenia powoda HCV po 16 lutym 2004r. to jego aktualny stan zdrowia, który mógłby być stwierdzony za pomocą uzupełniającej opinii biegłego nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu. Skoro zasadnym pozostaje twierdzenie Sądu Okręgowego, iż do zakażenia powoda nie doszło po 16 lutym 2004r. zatem nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia okoliczności związane z zachorowalnością na wirusowe zapalenie wątroby osób osadzonych w jednostkach organizacyjnych pozwanego występujących w procesie. Godzi się jednocześnie wyjaśnić, iż wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Okręgowy nie dokonał ustalenia, aby przyczyną zakażenia powoda wirusem HCV był tatuaż wykonany przez niego w latach 70-tych ograniczając się jedynie do twierdzenia, iż zakażenie nie mogło nastąpić w przeszłości, również podczas wykonywania tatuaży. Wniosek skarżącego przedstawiony w uzasadnieniu apelacji, iż w okresie inkubacji wirusa przebywał wyłącznie we wskazanych placówkach pozwanego nie znajduje żadnego potwierdzenia w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, z opinii biegłego nie wynika, aby możliwe było jednoznaczne ustalenie daty zakażenia powoda przy uwzględnieniu okresu inkubacyjnego wirusa. Podzielić należy zatem pogląd Sądu Okręgowego, iż powód nie wykazał ani związku czasowego pomiędzy pobytem w jednostkach organizacyjnych Skarbu Państwa występujących w procesie a zakażeniem, ani tym bardziej związku przyczynowego pomiędzy bezprawnym działaniem lub zaniechaniem funkcjonariuszy tych jednostek a swym stane zdrowia. Jedynie na marginesie stwierdzić należy, iż przytoczenie przepisów wskazanych przez skarżącego nie może być uznane za udowodnienie bezprawności działania lub zaniechania tychże funkcjonariuszy dowodu z informacji w zakresie spraw dotyczących zakażeń wzw toczących się przeciwko pozwanemu w latach 2003-2006 przed Sądem Okręgowym i Rejonowym w Bydgoszczy skoro statystyka zachorowań wynikała z dokumentów złożonych do akt sprawy, zaś przebieg innych postępowań nie miał żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowego sporu. Odnosząc się do dalszych twierdzeń skarżącego wskazać należy, iż ciężar dowodzenia w przedmiotowym procesie obciąża powoda, zaś choć istnienie określonych procedur zabiegów medycznych nie przesądza o ich stosowaniu, to z całą pewnością nie stanowi także dowodu na ich niestosowanie i to przy uwzględnieniu zarówno zasad doświadczenia życiowego jak i logiki. Jednocześnie sam brak pewności czy dowodu na okoliczność, iż do zakażenia powoda nie doszło podczas jego izolacji nie stanowi podstawy wystarczającej dla uwzględnienia powództwa, skoro to powód zgodnie zart. 6 kcwinien wykazać, iż fakt zakażenia miał miejsce podczas jego pobytu we wskazanych jednostkach organizacyjnych Skarbu Państwa. Godzi się jednak wyjaśnić, że Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, iż opinia biegłego jaka została w sprawie sporządzona stanowi dowód na fakt, iż do zakażenia powoda doszło przed(...), a więc przed pobytem we wskazanych jednostkach organizacyjnych. Skarżący kwestionując powyższy wniosek biegłego ogranicza się w istocie do polemiki z treścią opinii, która słusznie została uznana przez Sąd Okręgowy za dowód wiarygodny, co nie może przynieść oczekiwanego przez niego rezultatu, zwłaszcza, że zarzutów w tym przedmiocie nie podnosił ustosunkowując się do treści opinii w postępowaniu przed Sądem Okręgowym. Wskazać jednocześnie należy, iż w istocie dowód prima facie może znaleźć zastosowanie w postępowaniu cywilnym, o ile zachodzi wysokie prawdopodobieństwo zakażenia w określonej placówce, a nie jest możliwe stwierdzenie z całą pewnością, iż przyczyną zakażenia pozostaje określone zdarzenie. Skorzystanie z takiego dowodu pozostaje możliwe wówczas, gdy zespół ustalonych okoliczności faktycznych uzasadnia przyjęcie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy izolacją w określonej placówce i nie dołożeniem przez te placówkę należytej staranności w przestrzeganiu reżimu sanitarnego a zakażeniem. W przedmiotowej sprawie sytuacja taka nie zachodzi, co czyni wywody skarżącego w tym zakresie bezprzedmiotowymi. Wobec powyższych okoliczności apelacja z mocyart. 385koc podlegała oddaleniu, zaś o kosztach postępowania za instancję odwoławczą Sąd Apelacyjny orzekł z mocy§ 15 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

15/100000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

I Wydział Cywilny

151500000001521_III_AUa_000336_2006_Uz_2007-04-17_001

III AUa 336/06

2007-04-17 02:00:00.0 CEST

2013-01-24 02:01:01.0 CET

2014-07-23 12:20:23.0 CEST

15150000

1521

SENTENCE, REASON

Sygn. akt III AUa 336/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 17 kwietnia 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie: Przewodniczący SSA Ewa Piotrowska (spr.) Sędziowie SSA Jolanta Ansion SSA Marek Procek Protokolant Aneta Kustos Przy udziale – po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2007r. w Katowicach sprawy z odwołania R. H. ( R. H. ) przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. o umorzenie należności z funduszu alimentacyjnego n

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Lidia Sznurawa" xVersion="1.0" xYear="2006" xFlag="published" xEditorFullName="Klaudia Pilarska-Cyris" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="kcyris" xToPage="3" xPublisher="lsznurawa" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001521/AUa" xVolNmbr="000336"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt III AUa 336/06</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 17 kwietnia 2007 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText/> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="167"/> <xCOLx xWIDTHx="498"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Ewa Piotrowska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Ansion</xText> <xText>SSA Marek Procek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Aneta Kustos</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText/> <xText>Przy udziale –</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2007r. w Katowicach</xText> <xText>sprawy z odwołania <xAnon>R. H.</xAnon> (<xAnon>R. H.</xAnon> )</xText> <xText>przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w <xAnon>Z.</xAnon></xText> <xText>o umorzenie należności z funduszu alimentacyjnego</xText> <xText>na skutek apelacji ubezpieczonego <xAnon>R. H.</xAnon></xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach</xText> <xText>z dnia 9 grudnia 2005r. sygn. akt XI U 2208/05</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>oddala apelację.</xBx></xText> <xText/> <xText>/-/SSA J. Ansion/-/SSA E.Piotrowska (spr.) /-/SSA M.Procek</xText> <xText>Sędzia Przewodniczący Sędzia</xText> <xText/> <xText><xBx>Sygn.akt III AUa 336/06</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9.12.2005r. w sprawie XI U 2208/05 Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach oddalił odwołanie ubezpieczonego <xAnon>R. H.</xAnon> od decyzji <xAnon>Z. O.</xAnon>. w <xAnon>Z.</xAnon> z dnia 29.09.2005r.</xText> <xText>W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd I instancji podał, że zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił ubezpieczonemu umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego w kwocie 30.397,90 zł za okres od lipca 1993r. do kwietnia 1994r. stwierdzając w uzasadnieniu, że odwołujący posiada potencjalne możliwości zatrudnienia i spłaty zadłużenia.</xText> <xText>Ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i uwzględnienie odwołania podnosząc, że choruje na cukrzycę i jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotny bez prawa do zasiłku.</xText> <xText>Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie podniósł, że ubezpieczony nie udowodnił, że cukrzyca nie pozwala mu podjąć zatrudnienia oraz, że ubezpieczony nie legitymuje się orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności.</xText> <xText>Sąd I instancji ustalił, że ubezpieczony, <xAnon>ur. w (...)</xAnon>r., z zawodu cieśla, zbrojarz, złożył w dniu 11.07.2005r. wniosek o umorzenie należności wobec likwidowanego Funduszu Alimentacyjnego. <xAnon>R. H.</xAnon>, jak wynika z akt organu rentowego ma zadłużenie z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłacanych na rzecz jego syna <xAnon>D. H. (1)</xAnon> w okresie od lipca 1993r. do kwietnia 2004r. w łącznej kwocie <xUx>30.397,90</xUx> zł oraz z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłaconych również z funduszu na rzecz córki <xAnon>D. H. (2)</xAnon> za okres od maja 1993r. do stycznia 2002r. w łącznej kwocie <xUx>16.195,96</xUx> zł.</xText> <xText>Z zeznań zobowiązanego złożonych na rozprawie w dniu 2.12.2005r. (k. 10-11 a.s.) wynika, że w 1993r. zawarł kolejny związek małżeński, z którego nie posiada dzieci i obecnie pozostaje we wspólnym gospodarstwie jedynie z żoną. Żona prowadzi handel na targowiskach i z jej dochodów oboje się utrzymują. Odwołujący od połowy lat 90 – tych nigdzie nie pracuje gdyż, jak utrzymuje nie ma dla niego pracy z powodu cukrzycy insulinozależnej i dolegliwości neurologicznych po wypadku samochodowym, któremu uległ w 2004r., przyznając jednocześnie, że nie legitymuje się orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności.</xText> <xText>Sąd stwierdził, że w aktach organu rentowego znajduje się zaświadczenie lekarskie z dnia 8.06.2005r. z Poradni dla Chorych na Cukrzycę w <xAnon>B.</xAnon>, z którego wynika, że odwołujący ma rozpoznaną cukrzycę typu 2 i leczy się w Poradni od lutego 2004r. do nadal. Ponadto zobowiązany złożył zaświadczenie z PUP w <xAnon>B.</xAnon>, że od 27.12.2004r. do nadal jest zarejestrowany jako bezrobotny bez prawa do zasiłku.</xText> <xText>Powołując się na przepis <xLexLink xArt="art. 68;art. 68 ust. 1" xIsapId="WDU20032282255" xTitle="Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 228, poz. 2255">art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 28.11.2003r. o świadczeniach rodzinnych</xLexLink> (Dz.U. Nr 228 poz. 2255), który pozwala w szczególnie uzasadnionych przypadkach związanych z sytuacją zdrowotną lub rodzinną osoby, przeciwko której jest prowadzona egzekucja alimentów, likwidator funduszu alimentacyjnego może umorzyć, rozłożyć na raty lub odroczyć termin płatności należności likwidowanego funduszu. Sąd I instancji stwierdził, że ani sytuacja zdrowotna ani rodzinna odwołującego <xAnon>R. H.</xAnon> nie stanowi szczególnie uzasadnionego przypadku.</xText> <xText>Zdaniem sądu przedłożone przez zobowiązanego zaświadczenie lekarskie świadczące o rozpoczęciu leczenia cukrzycy w 2004r. nie stanowi dowodu, że ubezpieczony jest niezdolny do wykonywania jakiejkolwiek pracy na rynku pracy, a tym samym, że nie jest w stanie podjąć spłaty swojego zadłużenia wobec funduszu. Przeciwwskazane dla cukrzyków są tylko niektóre prace, a nie wykonywanie pracy zarobkowej w ogóle.</xText> <xText>Sąd stwierdził, że szczególnie uzasadniony przypadek, o jakim mowa w powołanym przepisie zachodziłby wówczas, gdy zobowiązany nie jest zdolny do podjęcia zatrudnienia nawet w warunkach pracy chronionej, czyli występuje po jego stronie brak możliwości zdobycia odpowiednich środków finansowych, gdy spłata zadłużenia, nawet w ratach, pociągnęłaby za sobą brak możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.</xText> <xText>Wniosek zobowiązanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność jego stanu zdrowia jest zdaniem sądu nieuzasadniony, gdyż nie zachodzi potrzeba orzeczenia o świadczeniu z ubezpieczenia społecznego dla odwołującego. Ocena sytuacji zdrowotnej zobowiązanego w niniejszej sprawie następuje na podstawie dowodów złożonych przez odwołującego. Sąd miał również na uwadze, że odwołujący ma dopiero 48 lat, nie ma nikogo na utrzymaniu, zatem jego sytuacja potencjalnie pozwala na spłacanie zadłużenia wobec Funduszu Alimentacyjnego.</xText> <xText/> <xText><xBx>Apelację wniósł ubezpieczony </xBx>zarzucając wyrokowi niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych sprawy, a w szczególności, czy zobowiązany może w ogóle pracować w obecnym stanie zdrowia i wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołania lub o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText>W uzasadnieniu apelacji zobowiązany powołał się ponownie na zaświadczenie lekarskie z Poradni Cukrzycowej w <xAnon>B.</xAnon> oraz zapowiedział złożenie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.</xText> <xText>Orzeczenie to wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w <xAnon>B.</xAnon>w dniu 4.05.2006r. złożył odwołujący w dniu 31.07.2006r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach po rozpoznaniu sprawy zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd I instancji rozpoznał bowiem sprawę prawidłowo i prawidłowo zastosował obowiązujące przepisy prawa.</xText> <xText>Niesporne jest w sprawie, że apelujący jest zobowiązany zwrócić na rzecz likwidowanego Funduszu Alimentacyjnego należności w kwocie łącznej 46.593,86 zł. Są to kwoty świadczeń alimentacyjnych wypłacanych z Funduszu Alimentacyjnego na utrzymanie dwojga dzieci zobowiązanego <xAnon>D. H. (1)</xAnon> <xAnon>ur. w (...)</xAnon>r. i <xAnon>D. H. (2)</xAnon> <xAnon>ur. w (...)</xAnon>r.</xText> <xText>Odwołujący nie realizował swojego obowiązku alimentacyjnego wobec dzieci od 1993 roku.</xText> <xText>Spór sprowadzał się do oceny, czy zobowiązany spełnia przesłanki do umorzenia należności określone w przepisie <xLexLink xArt="art. 68;art. 68 ust. 1" xIsapId="WDU20032282255" xTitle="Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 228, poz. 2255">art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 28.11.2003r. o świadczeniach rodzinnych</xLexLink> (DZ.U. Nr 228 poz. 2255), a zatem, czy wykazał, że jego sytuacja zdrowotna bądź rodzinna jest „szczególnie uzasadnionym przypadkiem”. Przez szczególnie uzasadniony przypadek, który uzasadnia umorzenie należności wobec funduszu należy rozumieć, iż zobowiązany nie tylko w chwili obecnej nie posiada środków utrzymania, ale nawet potencjalnie, biorąc pod uwagę jego wiek, stan zdrowia, kwalifikacje oraz rokowania zdrowotne, nie będzie w stanie spłacać należności bez narażenia na pozbawienie możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.</xText> <xText>Słusznie Sąd I instancji stwierdził, że w niniejszej sprawie, zobowiązany nie wykazał, iż spełnia powyższe przesłanki.</xText> <xText>Choroba ubezpieczonego, cukrzyca typu 2 odpowiednio leczona pozwala na podjęcie zatrudnienia, a zauważyć należy, że leczenie zostało podjęte dopiero w 2004r., natomiast od 1993r., zobowiązany uporczywie uchylał się od wykonywania ustawowego obowiązku łożenia na utrzymania dwojga swoich dzieci, bez uzasadnionego powodu nie podejmując zatrudnienia.</xText> <xText>Podstawą uznania, że z przyczyn zdrowotnych zachodzą „szczególne okoliczności” pozwalające umorzyć należności wobec funduszu winna być trwała całkowita niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji, gdyż tylko taka sytuacja usprawiedliwia nie podejmowanie pracy zarobkowej.</xText> <xText>Należy jednak stwierdzić, że uzyskanie świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy umożliwia egzekucję należności wg zasad przewidzianych przepisami <xLexLink xArt="art. 139;art. 140" xIsapId="WDU19981621118" xTitle="Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1118">art.139 i 140 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych</xLexLink> (Dz.U. nr 162 poz. 1118 ze zm.), a zatem w przypadku zobowiązanego, który w chwili wydania zaskarżonych decyzji ukończył 48 lat, przedstawił orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności okresowe od maja 2006r. do grudnia 2007r. nie zachodzi trwała przeszkoda w egzekwowaniu należności. Ani wiek apelującego, ani rodzaj schorzenia, ani też okresowo określony stopień niepełnosprawności nie usprawiedliwia umorzenia należności.</xText> <xText>Mając na uwadze, że w chwili obecnej oraz w przyszłości zobowiązany może podjąć zatrudnienie lub uzyskać prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, wyrok Sądu I instancji uznający zaskarżone decyzje za zgodne ze stanem faktycznym i prawnym sprawy jest w pełni zasadny gdyż decyzja o umorzeniu należności byłaby przedwczesna.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny mając na uwadze powyższe uznał, że apelacja nie zawiera uzasadnionych zarzutów i orzekł jak w sentencji na mocy <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 kpc</xLexLink>.</xText> <xText/> <xText>/-/SSA J. Ansion/-/SSA E.Piotrowska/-/SSA M.Procek</xText> <xText>Sędzia Przewodniczący Sędzia</xText> <xText/> <xText>JM</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Ewa Piotrowska

Lidia Sznurawa

Aneta Kustos

Klaudia Pilarska-Cyris

Sygn. akt III AUa 336/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 17 kwietnia 2007 r. Sąd Apelacyjny w KatowicachIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie: Przewodniczący SSA Ewa Piotrowska (spr.) Sędziowie SSA Jolanta Ansion SSA Marek Procek Protokolant Aneta Kustos Przy udziale – po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2007r. w Katowicach sprawy z odwołaniaR. H.(R. H.) przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wZ. o umorzenie należności z funduszu alimentacyjnego na skutek apelacji ubezpieczonegoR. H. od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 9 grudnia 2005r. sygn. akt XI U 2208/05 oddala apelację. /-/SSA J. Ansion/-/SSA E.Piotrowska (spr.) /-/SSA M.Procek Sędzia Przewodniczący Sędzia Sygn.akt III AUa 336/06 UZASADNIENIE Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9.12.2005r. w sprawie XI U 2208/05 Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach oddalił odwołanie ubezpieczonegoR. H.od decyzjiZ. O.. wZ.z dnia 29.09.2005r. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd I instancji podał, że zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił ubezpieczonemu umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego w kwocie 30.397,90 zł za okres od lipca 1993r. do kwietnia 1994r. stwierdzając w uzasadnieniu, że odwołujący posiada potencjalne możliwości zatrudnienia i spłaty zadłużenia. Ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i uwzględnienie odwołania podnosząc, że choruje na cukrzycę i jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotny bez prawa do zasiłku. Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie podniósł, że ubezpieczony nie udowodnił, że cukrzyca nie pozwala mu podjąć zatrudnienia oraz, że ubezpieczony nie legitymuje się orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Sąd I instancji ustalił, że ubezpieczony,ur. w (...)r., z zawodu cieśla, zbrojarz, złożył w dniu 11.07.2005r. wniosek o umorzenie należności wobec likwidowanego Funduszu Alimentacyjnego.R. H., jak wynika z akt organu rentowego ma zadłużenie z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłacanych na rzecz jego synaD. H. (1)w okresie od lipca 1993r. do kwietnia 2004r. w łącznej kwocie30.397,90zł oraz z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłaconych również z funduszu na rzecz córkiD. H. (2)za okres od maja 1993r. do stycznia 2002r. w łącznej kwocie16.195,96zł. Z zeznań zobowiązanego złożonych na rozprawie w dniu 2.12.2005r. (k. 10-11 a.s.) wynika, że w 1993r. zawarł kolejny związek małżeński, z którego nie posiada dzieci i obecnie pozostaje we wspólnym gospodarstwie jedynie z żoną. Żona prowadzi handel na targowiskach i z jej dochodów oboje się utrzymują. Odwołujący od połowy lat 90 – tych nigdzie nie pracuje gdyż, jak utrzymuje nie ma dla niego pracy z powodu cukrzycy insulinozależnej i dolegliwości neurologicznych po wypadku samochodowym, któremu uległ w 2004r., przyznając jednocześnie, że nie legitymuje się orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Sąd stwierdził, że w aktach organu rentowego znajduje się zaświadczenie lekarskie z dnia 8.06.2005r. z Poradni dla Chorych na Cukrzycę wB., z którego wynika, że odwołujący ma rozpoznaną cukrzycę typu 2 i leczy się w Poradni od lutego 2004r. do nadal. Ponadto zobowiązany złożył zaświadczenie z PUP wB., że od 27.12.2004r. do nadal jest zarejestrowany jako bezrobotny bez prawa do zasiłku. Powołując się na przepisart. 68 ust. 1 ustawy z dnia 28.11.2003r. o świadczeniach rodzinnych(Dz.U. Nr 228 poz. 2255), który pozwala w szczególnie uzasadnionych przypadkach związanych z sytuacją zdrowotną lub rodzinną osoby, przeciwko której jest prowadzona egzekucja alimentów, likwidator funduszu alimentacyjnego może umorzyć, rozłożyć na raty lub odroczyć termin płatności należności likwidowanego funduszu. Sąd I instancji stwierdził, że ani sytuacja zdrowotna ani rodzinna odwołującegoR. H.nie stanowi szczególnie uzasadnionego przypadku. Zdaniem sądu przedłożone przez zobowiązanego zaświadczenie lekarskie świadczące o rozpoczęciu leczenia cukrzycy w 2004r. nie stanowi dowodu, że ubezpieczony jest niezdolny do wykonywania jakiejkolwiek pracy na rynku pracy, a tym samym, że nie jest w stanie podjąć spłaty swojego zadłużenia wobec funduszu. Przeciwwskazane dla cukrzyków są tylko niektóre prace, a nie wykonywanie pracy zarobkowej w ogóle. Sąd stwierdził, że szczególnie uzasadniony przypadek, o jakim mowa w powołanym przepisie zachodziłby wówczas, gdy zobowiązany nie jest zdolny do podjęcia zatrudnienia nawet w warunkach pracy chronionej, czyli występuje po jego stronie brak możliwości zdobycia odpowiednich środków finansowych, gdy spłata zadłużenia, nawet w ratach, pociągnęłaby za sobą brak możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Wniosek zobowiązanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność jego stanu zdrowia jest zdaniem sądu nieuzasadniony, gdyż nie zachodzi potrzeba orzeczenia o świadczeniu z ubezpieczenia społecznego dla odwołującego. Ocena sytuacji zdrowotnej zobowiązanego w niniejszej sprawie następuje na podstawie dowodów złożonych przez odwołującego. Sąd miał również na uwadze, że odwołujący ma dopiero 48 lat, nie ma nikogo na utrzymaniu, zatem jego sytuacja potencjalnie pozwala na spłacanie zadłużenia wobec Funduszu Alimentacyjnego. Apelację wniósł ubezpieczonyzarzucając wyrokowi niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych sprawy, a w szczególności, czy zobowiązany może w ogóle pracować w obecnym stanie zdrowia i wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołania lub o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. W uzasadnieniu apelacji zobowiązany powołał się ponownie na zaświadczenie lekarskie z Poradni Cukrzycowej wB.oraz zapowiedział złożenie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Orzeczenie to wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności wB.w dniu 4.05.2006r. złożył odwołujący w dniu 31.07.2006r. Sąd Apelacyjny w Katowicach po rozpoznaniu sprawy zważył, co następuje: Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd I instancji rozpoznał bowiem sprawę prawidłowo i prawidłowo zastosował obowiązujące przepisy prawa. Niesporne jest w sprawie, że apelujący jest zobowiązany zwrócić na rzecz likwidowanego Funduszu Alimentacyjnego należności w kwocie łącznej 46.593,86 zł. Są to kwoty świadczeń alimentacyjnych wypłacanych z Funduszu Alimentacyjnego na utrzymanie dwojga dzieci zobowiązanegoD. H. (1)ur. w (...)r. iD. H. (2)ur. w (...)r. Odwołujący nie realizował swojego obowiązku alimentacyjnego wobec dzieci od 1993 roku. Spór sprowadzał się do oceny, czy zobowiązany spełnia przesłanki do umorzenia należności określone w przepisieart. 68 ust. 1 ustawy z dnia 28.11.2003r. o świadczeniach rodzinnych(DZ.U. Nr 228 poz. 2255), a zatem, czy wykazał, że jego sytuacja zdrowotna bądź rodzinna jest „szczególnie uzasadnionym przypadkiem”. Przez szczególnie uzasadniony przypadek, który uzasadnia umorzenie należności wobec funduszu należy rozumieć, iż zobowiązany nie tylko w chwili obecnej nie posiada środków utrzymania, ale nawet potencjalnie, biorąc pod uwagę jego wiek, stan zdrowia, kwalifikacje oraz rokowania zdrowotne, nie będzie w stanie spłacać należności bez narażenia na pozbawienie możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Słusznie Sąd I instancji stwierdził, że w niniejszej sprawie, zobowiązany nie wykazał, iż spełnia powyższe przesłanki. Choroba ubezpieczonego, cukrzyca typu 2 odpowiednio leczona pozwala na podjęcie zatrudnienia, a zauważyć należy, że leczenie zostało podjęte dopiero w 2004r., natomiast od 1993r., zobowiązany uporczywie uchylał się od wykonywania ustawowego obowiązku łożenia na utrzymania dwojga swoich dzieci, bez uzasadnionego powodu nie podejmując zatrudnienia. Podstawą uznania, że z przyczyn zdrowotnych zachodzą „szczególne okoliczności” pozwalające umorzyć należności wobec funduszu winna być trwała całkowita niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji, gdyż tylko taka sytuacja usprawiedliwia nie podejmowanie pracy zarobkowej. Należy jednak stwierdzić, że uzyskanie świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy umożliwia egzekucję należności wg zasad przewidzianych przepisamiart.139 i 140 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(Dz.U. nr 162 poz. 1118 ze zm.), a zatem w przypadku zobowiązanego, który w chwili wydania zaskarżonych decyzji ukończył 48 lat, przedstawił orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności okresowe od maja 2006r. do grudnia 2007r. nie zachodzi trwała przeszkoda w egzekwowaniu należności. Ani wiek apelującego, ani rodzaj schorzenia, ani też okresowo określony stopień niepełnosprawności nie usprawiedliwia umorzenia należności. Mając na uwadze, że w chwili obecnej oraz w przyszłości zobowiązany może podjąć zatrudnienie lub uzyskać prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, wyrok Sądu I instancji uznający zaskarżone decyzje za zgodne ze stanem faktycznym i prawnym sprawy jest w pełni zasadny gdyż decyzja o umorzeniu należności byłaby przedwczesna. Sąd Apelacyjny mając na uwadze powyższe uznał, że apelacja nie zawiera uzasadnionych zarzutów i orzekł jak w sentencji na mocyart. 385 kpc. /-/SSA J. Ansion/-/SSA E.Piotrowska/-/SSA M.Procek Sędzia Przewodniczący Sędzia JM

15/150000/0001521/AUa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

151500000001006_II_AKa_000040_2007_Uz_2007-04-19_001

II AKa 40/07

2007-04-19 02:00:00.0 CEST

2019-05-23 13:04:41.0 CEST

2019-04-29 14:46:05.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 40/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 19 kwietnia 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Wojciech Kopczyński Sędziowie SSA Mirosław Ziaja (spr.) SSA Aleksandra Malorny Protokolant Monika Tabak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2007 r. sprawy I. Z. s. H. i B. ur. dnia (...) w B. B. Z. c. M. i Z. ur. dnia (...) w J. M. B. c. M. i Z. ur. dnia (...) w J. oskarżon

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Renata Kopiec" xEditor="rkopiec" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="7" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xYear="2007" xVolNmbr="000040" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 40/07</xUx> </xBx></xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 19 kwietnia 2007 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Wojciech Kopczyński</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Mirosław Ziaja (spr.)</xText> <xText>SSA Aleksandra Malorny</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Monika Tabak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2007 r. sprawy</xText> <xText><xBx><xAnon>I. Z.</xAnon></xBx> s. <xAnon>H.</xAnon> i <xAnon>B.</xAnon></xText> <xText><xAnon>ur. dnia (...)</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon></xText> <xText><xBx><xAnon>B. Z.</xAnon></xBx> c. <xAnon>M.</xAnon> i <xAnon>Z.</xAnon></xText> <xText><xAnon>ur. dnia (...)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon></xText> <xText><xBx><xAnon>M. B.</xAnon></xBx> c. <xAnon>M.</xAnon> i <xAnon>Z.</xAnon></xText> <xText><xAnon>ur. dnia (...)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon></xText> <xText>oskarżonych z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 3 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 §1 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 189;art. 189 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 189 §1 k.k.</xLexLink> przy zast. <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink></xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora i obrońców wszystkich oskarżonych</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 08 listopada 2006 roku</xText> <xText>sygn. akt. XVI K 211/05</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie <xLexLink xArt="art. 40;art. 40 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 40 § 2 k.k.</xLexLink> orzeka wobec oskarżonych <xAnon>M. B.</xAnon>, <xAnon>B. Z.</xAnon> i <xAnon>I. Z.</xAnon> środek karny w postaci pozbawienia praw publicznych wobec każdego z nich na okres lat 3 (trzech);</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adw. <xAnon>A. G.</xAnon> i adw. <xAnon>M. Z.</xAnon> – Kancelarie Adwokackie w <xAnon>K.</xAnon> kwoty po 732 (siedemset trzydzieści dwa) złote w tym 22 % podatku VAT tytułem obrony oskarżonych <xAnon>I. Z.</xAnon> i <xAnon>B. Z.</xAnon> z urzędu w postępowaniu odwoławczym;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>zwalnia oskarżonych <xAnon>M. B.</xAnon>, <xAnon>B. Z.</xAnon> i <xAnon>I. Z.</xAnon> od kosztów sądowych za II instancję, którymi obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText>Sygnatura akt II AKa 40/07</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem z dnia 8 listopada 2006r., sygnatura akt XVI K 211/05 Sąd Okręgowy w Katowicach uznał oskarżone <xAnon>B. Z.</xAnon> i <xAnon>M. B.</xAnon> za winne tego, że w dniu 9 maja 2005r. w <xAnon>B.</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu pobiły pokrzywdzoną <xAnon>K. M.</xAnon>, uderzając ją rękami i nogami po głowie, twarzy, tułowiu i kończynach oraz krzesełkiem w głowę, przez co naraziły ją na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutku określonego w <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 157 § 1 k.k.</xLexLink>, to jest za winne popełnienia przestępstwa określonego w <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 1 k.k.</xLexLink> i na podstawie tego przepisu wymierzył każdej z nich karę 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz uznał oskarżonych <xAnon>B. Z.</xAnon>, <xAnon>M. B.</xAnon>, <xAnon>I. Z.</xAnon> za winnych tego, że w dniu 9 maja 2005r. w <xAnon>B.</xAnon>, grożąc pokrzywdzonej <xAnon>K. M.</xAnon> pobiciem oraz używając przemocy fizycznej, polegającej na przytrzymywaniu jej za ręce i głowę oraz kilkukrotnym uderzeniu ją w twarz i butelką w głowę przez <xAnon>B. Z.</xAnon>, doprowadzili ją do obcowania płciowego i odbycia stosunku analnego z <xAnon>I. Z.</xAnon> i stosunków oralnych z <xAnon>B. Z.</xAnon> i <xAnon>I. Z.</xAnon> oraz do wykonania innych czynności seksualnych polegających na wprowadzeniu przedmiotów w postaci wibratorów do pochwy i odbytu, to jest winnych czynu wyczerpującego ustawowe znamiona przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1;art. 197 § 2;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 1, 2 i 3 k.k.</xLexLink> i za to, na podstawie <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 3 k.k.</xLexLink> wymierzył <xAnon>M. B.</xAnon> karę 4 lat pozbawienia wolności, natomiast <xAnon>I. Z.</xAnon> i <xAnon>B. Z.</xAnon> karę 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, a następnie, na mocy <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 86 § 1 k.k.</xLexLink> wymierzył <xAnon>M. B.</xAnon> karę łączną 4 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, natomiast <xAnon>B. Z.</xAnon> karę łączną 4 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku wywiedli Prokurator Rejonowy w Bytomiu oraz obrońcy oskarżonych.</xText> <xText>Oskarżyciel zaskarżył wyrok na niekorzyść oskarżonych i zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonych wobec oskarżonych kar pozbawienia wolności za przypisane im czyny, przy czym wobec <xAnon>M. B.</xAnon> i <xAnon>B. Z.</xAnon> rażąco niewspółmierną karę łączną, gdyż kary te przy uwzględnieniu motywacji i sposobu działania oskarżonych, ich właściwości i stosunków osobistych, zachowania po popełnieniu przestępstwa oraz przy uwzględnieniu stopnia społecznej szkodliwości czynów nie spełniają wymogów prewencji indywidualnej, ani ogólnej oraz niesłuszne niezastosowanie wobec oskarżonych środka karnego w postaci pozbawienia praw publicznych, albowiem z ustaleń poczynionych w sprawie wynika, iż oskarżeni – którym wymierzono karę powyżej trzech lat pozbawienia wolności – przypisanych im czynów dopuścili się działając w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie. Stawiając powyższe zarzuty prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie <xAnon>M. B.</xAnon> oraz <xAnon>B. Z.</xAnon> za pierwszy z przypisanych im czynów kary 2 lat pozbawienia wolności, natomiast za drugi z nich kary 10 lat pozbawienia wolności, a w konsekwencji kary łącznej 12 lat pozbawienia wolności, wymierzenie <xAnon>I. Z.</xAnon> kary 12 lat pozbawienia wolności oraz orzeczenie wobec wszystkich oskarżonych środka karnego w postaci pozbawienia praw publicznych na okres 5 lat.</xText> <xText>Obrońca <xAnon>I. Z.</xAnon> zaskarżył orzeczenie w całości, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na stwierdzeniu, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu, pomimo że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dostarczył wystarczających przesłanek przemawiających za uznaniem winy oskarżonego oraz obrazę przepisów <xLexLink xArt="art. 167;art. 169;art. 169 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 167 i 169 § 2 k.p.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 170;art. 170 § 3;art. 170 § 5" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 § 3 i 5 k.p.k.</xLexLink> przez bezzasadne nieuwzględnienie wniosku dowodowego oskarżonego, dotyczącego dopuszczenia dowodu z opinii biegłego lekarza celem przeprowadzenia badania immunolohistopatologicznego zabezpieczonej w toku postępowania próbki materiału biologicznego na okoliczność wykazania czy w dacie zdarzenia w ogóle doszło do stosunku płciowego, a w konsekwencji naruszenie prawa do obrony oraz naruszenie przepisów <xLexLink xArt="art. 4;art. 92;art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4, 92, 410 k.p.k.</xLexLink>, polegające na oparciu orzeczenia o winie oskarżonego tylko na dowodach obciążających i pominięciu okoliczności, które są dla niego korzystne. W konsekwencji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Obrońca <xAnon>B. Z.</xAnon> zaskarżył wyrok w całości i zarzucił obrazę <xLexLink xArt="art. 4;art. 7;art. 424;art. 424 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4, 7, 424, § 1 k.p.k.</xLexLink> poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, przejawiające się w jednostronnej i dowolnej ocenie zgromadzonych dowodów, a w szczególności oparciu ustaleń na niespójnych zeznaniach pokrzywdzonej oraz na pominięciu dowodów korzystnych dla oskarżonej oraz błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na wysnuciu ze zgromadzonego materiału dowodowego wniosku, że oskarżona dopuściła się zarzucanych jej czynów pomimo wątpliwości w tym zakresie, wynikających ze zgromadzonego materiału dowodowego, w konsekwencji wnosząc o zmianę zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonej, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Natomiast obrońca <xAnon>M. B.</xAnon> zarzucił wyrokowi rażącą niewspółmierność kary zastosowanej wobec oskarżonej i wniósł o jego zmianę poprzez obniżenie wymiaru kary pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na rozprawie odwoławczej prokurator zmienił częściowo wnioski apelacji.</xText> <xText><xBx> <xIx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xIx> </xBx></xText> <xText>O ile apelacje obrońców oskarżonych i to w stopniu oczywistym nie zasługiwały na uwzględnienie, o tyle apelacja prokuratora częściowo na taki walor zasługiwała.</xText> <xText>Zauważyć należy również, mając w polu widzenia zawężoną do kary apelację obrońcy oskarżonej <xAnon>M. B.</xAnon>, iż w efekcie mimo odmiennej linii obrony w postępowaniu rozpoznawczym, zaaprobowała ona w efekcie całość ustaleń faktyczno-prawnych zawartych w zaskarżonym wyroku, w tym w szczególności udział w przestępstwie zgwałcenia <xAnon>K. M.</xAnon>, co w tym wypadku, wobec braku okoliczności o jakich mowa w przepisie <xLexLink xArt="art. 440" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 440 kpk</xLexLink>, istotnie zawęża zakres rozpoznania w tym konkretnym wypadku wniesionego na jej korzyść środka odwoławczego.</xText> <xText>Podkreślić trzeba i to, że wobec zasadniczo zbieżnych zarzutów apelacji obrońców oskarżonych <xAnon>B. Z.</xAnon> i <xAnon>I. Z.</xAnon> wyrażających się głównie w ich częściach motywacyjnych, rozważania w tym przedmiocie, jak i ich ocena są podobne i tak też zostaną omówione w niniejszym uzasadnieniu, w pierwszej kolejności.</xText> <xText>Oskarżeni <xAnon>I. Z.</xAnon> i <xAnon>B.</xAnon> <xAnon>Z.</xAnon>, na czym w istotnym zakresie opierają się apelacje obrońców, w toku całego postępowania nie przyznali się do winy, przecząc swojemu udziałowi w inkryminowanym zdarzeniu.</xText> <xText>Oskarżony <xAnon>I. Z.</xAnon> utrzymywał, że w trakcie pobytu w mieszkaniu szwagierki <xAnon>M. B.</xAnon> był nietrzeźwy i zasadniczo przebywał w pokoju, a nie w kuchni gdzie miało rozgrywać się zajście, a około godz. 23.00 (a więc jeszcze przed zdarzeniem wg niekontrowersyjnych ustaleń sądu meriti) opuścił wraz z żoną to mieszkanie.</xText> <xText>Podobnie wyjaśniała też oskarżona <xAnon>B. Z.</xAnon> dodając nadto, że raz uderzyła pokrzywdzoną, będąc zdenerwowana za rzekomą kradzież na jej szkodę oraz że obcięła jej też włosy nożyczkami na jej wyraźną prośbę.</xText> <xText>Analizując całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, będącego w znacznym zakresie efektem aktywnej obrony, uznać należy, że Sąd Okręgowy ocenił go nie przekraczając zasady wyrażonej w przepisie <xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink>, co pozwoliło na dokonanie właściwych ustaleń faktycznych i w konsekwencji nadanie prawidłowej oceny prawnej zachowaniu oskarżonych.</xText> <xText>Stanowisko swe sąd I instancji omówił w uzasadnieniu, które nie budzi fundamentalnego sprzeciwu w aspekcie treści przepisu <xLexLink xArt="art. 424" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Zauważyć należy również, iż poprawny sposób procedowania Sądu Okręgowego, nie naruszał w żadnej mierze, wskazanych w apelacjach obrońców obu oskarżonych przepisów postępowania.</xText> <xText>Sąd ten miał w polu widzenia wszystkie ujawnione dowody, a to, że walorem wiarygodności obdarzył jedynie część z nich, wskazując powody dla których sfalsyfikował wyjaśnienia oskarżonych, nie sposób uznać za naruszenie podstawowych zasad procesu karnego określonych w przepisach <xLexLink xArt="art. 4;art. 7;art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4, 7, 410</xLexLink>, czy też 424 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink>, co w apelacjach zarzucali obrońcy.</xText> <xText>Sąd I instancji miał bezpośredni kontakt z każdym z ujawnionych dowodów, co niewątpliwie ułatwiło ukształtowanie przekonania odnośnie wiarygodności każdego z nich.</xText> <xText>Co za tym idzie, nadanie takiego przymiotu zasadniczo stanowczym i konsekwentnym zeznaniom pokrzywdzonej, wspartych pośrednio innymi osobowymi i rzeczowymi źródłami dowodowymi, w żadnym wypadku nie może uchodzić za wykraczające poza zasady logiki i doświadczenia życiowego oraz zawodowego.</xText> <xText>Wskazać również trzeba i na te fragmenty ustaleń faktycznych, których nie kontestowały finalnie apelacje, mimo odmiennych wcześniej linii obrony, a co ma istotne znaczenie dla sprawy, że pokrzywdzona nie utrzymywała intymnych stosunków z mężem oskarżonej <xAnon>M. B.</xAnon>, chociaż ta mogła mieć odmienne subiektywne odczucia, nie okradła rodziny <xAnon>Z.</xAnon>, ani też nie zajmowała się prostytucją, a próby zdyskredytowania jej przez oskarżonych w tym zakresie ocenić należy wysoce nagannie.</xText> <xText>Jak wynika z zeznań <xAnon>K. M.</xAnon> ze śledztwa (k. 6-9) i zasadniczo odzwierciedlających je zeznań z rozprawy głównej, w mieszkaniu oskarżonej <xAnon>M. B.</xAnon> w krytycznym czasie, początkowo pobita została przez oskarżone <xAnon>B.</xAnon> i <xAnon>Z.</xAnon> wielokrotnie rękami po głowie i innych częściach ciała, jak również kopana obutą stopą i uderzona rzuconym w jej kierunku krzesłem, co trafnie zakwalifikowane zostało jako występek z <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 1 kk</xLexLink>.</xText> <xText>W obawie przed dalszą przemocą, wobec nalegań obu napastujących ją kobiet, niezgodnie z prawdą, przyznała się też do utrzymywania intymnych kontaktów z <xAnon>E. B.</xAnon>, który w tym czasie porzucił rodzinę.</xText> <xText>W tym okresie wbrew jej woli oskarżone obcięły jej nożyczkami włosy (<xAnon>B.</xAnon> <xAnon>Z.</xAnon>) i ogoliły maszynką głowę (<xAnon>M. B.</xAnon>).</xText> <xText>Pokrzywdzona zeznała też, że po czasie względnego spokoju zmuszona została nago do tańca, kiedy to oskarżona <xAnon>B. Z.</xAnon> pocięła jej ubranie, gdy nie wyraziła na to zgody, a następnie gdy oskarżona <xAnon>M. B.</xAnon> przyniosła do kuchni dwa wibratory w kształcie męskiego członka z nakładkami, jeden z nich wbrew jej woli wprowadziła jej do pochwy i włączyła pierwsza z wymienionych oskarżonych. W trakcie tej części zdarzenia pokrzywdzona była też wielokrotnie bita przez <xAnon>B. Z.</xAnon> i zmuszona do odbycia stosunku oralnego (wcześniej wkładano jej też do ust wibrator) z obecnym tam oskarżonym <xAnon>I. Z.</xAnon>, w trakcie którego pozostałe oskarżone jednocześnie wprowadziły jej wibratory do pochwy i odbytu, nakazując pochylić się. Po tym fakcie oskarżony <xAnon>I. Z.</xAnon> polecił <xAnon>K. M.</xAnon> odbycie stosunku oralnego z jego żoną, przyciskając jej głowę do narządów płciowych B. <xAnon>Z.</xAnon>, co ta uczyniła, jednocześnie odbywając z nią stosunek analny. Została też wówczas uderzona w głowę przez <xAnon>B. Z.</xAnon> z powodu wyrażenia erotycznej dezaprobaty przez jej męża.</xText> <xText>Te syntetycznie opisane wyżej zeznania pokrzywdzonej trafnie rozwinął i ocenił Sąd Okręgowy w motywach zaskarżonego wyroku, poprawnie takiemu zachowaniu oskarżonych nadając realizację znamion określonych w przepisach <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 3 kk</xLexLink> w zw. z § 1 i 2 tegoż artykułu.</xText> <xText>Zauważyć jedynie należy, iż błędnie sąd I instancji uznał, że włożenie wbrew woli pokrzywdzonej wibratora do jej pochwy i odbytu realizowało znamiona „innej czynności seksualnej” w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Odmiennie przyjąć należało, że wprowadzenie wibratora w kształcie członka do pochwy i odbytu ofiary oraz uruchomienie go, imitujące stosunki płciowe klasyczny oraz analny, stanowi obcowanie płciowe o jakim mowa w przepisie <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 1 kk</xLexLink>, a nie inną od tegoż czynność seksualną.</xText> <xText>Wobec jednak braku apelacji na niekorzyść w tym zakresie sąd odwoławczy odstąpił od konwalidowania tego uchybienia – nie mającego zresztą w sprawie większego znaczenia – na obecnym etapie postępowania.</xText> <xText>Podkreślić trzeba i to, że zeznania pokrzywdzonej znalazły pośrednio wsparcie w opinii sądowo lekarskiej <xAnon>S. P.</xAnon> (k. 31-33, 746-747), opinii z badań biologicznych (k.53-55), z których wynika, że ujawnione na obu wibratorach ślady biologiczne są identyczne z wynikami krwi <xAnon>K. M.</xAnon> oraz zeznaniach świadków <xAnon>J. T.</xAnon>, <xAnon>K. T.</xAnon>, <xAnon>A. S.</xAnon>, <xAnon>T. S.</xAnon>, <xAnon>K. T.</xAnon>, którym bezpośrednio po zdarzeniu pokrzywdzona z określoną naturalnie dozą ogólności opowiedziała o jego przebiegu, wskazując też na sprawców, których osobiście bardzo dobrze znała.</xText> <xText>O wiarygodności zeznań <xAnon>K. M.</xAnon> (czego w żadnej mierze nie dyskredytuje jednorazowe odmienne w treści oświadczenie – k. 22, z którego się wycofała k – 23) świadczą też opinie psychologiczne (k. 14-15, 567-568) wskazujące na to, że nie ma ona cech mogących podważać prezentowane przez nią depozycje.</xText> <xText>Jednocześnie z opinii tych jednoznacznie wynikało że bezpośrednio po zdarzeniu stwierdzono u pokrzywdzonej objawy zespołu stresu pourazowego, wymagającego pilnego leczenia, na co mogło wskazywać też jej zachowanie w czasie przesłuchań, kiedy opisywała najbardziej traumatyczne dla niej okoliczności zdarzenia.</xText> <xText>Nie można również zaaprobować tezy lansowanej w apelacjach przez obrońców, że pokrzywdzona po badaniu jej 9.05.2005r. przez lekarza <xAnon>W. J.</xAnon> mogła zostać ponownie pobita, przez nieustalonych sprawców, skoro z zaświadczenia sporządzonego przez lekarza <xAnon>E. G.</xAnon> następnego dnia wynika znacznie szerszy obraz stwierdzonych u niej obrażeń.</xText> <xText>Prezentowanie przez obronę takiego założenia świadczy o arbitralności prezentowanych ocen, a co najmniej o nie dość wnikliwej analizie zeznań wskazanych wyżej lekarzy (k. 800 i nast.) oraz opinii lekarskiej sporządzonej przez <xAnon>S. P.</xAnon>.</xText> <xText>Z dowodów tych w sposób nie budzący wątpliwości wynika, że świadek <xAnon>W. J.</xAnon> zbadał pokrzywdzoną pobieżnie, nie opisał wszystkich obrażeń, pewne obrażenia mógł przeoczyć, a pewne (siniaki) mogły ujawnić się dopiero później, bowiem skoncentrowany był na udzieleniu pierwszej pomocy. Z kolei dr <xAnon>E.</xAnon> <xAnon>G.</xAnon> szczegółowo zbadał pokrzywdzoną i tak też stwierdzone obrażenia opisał w sygnowanym przez siebie zaświadczeniu (k. 26-27), co było podstawą później do opracowania przez <xAnon>S. P.</xAnon> opinii sądowo-lekarskiej.</xText> <xText>Ze wskazanych wyżej dowodów wynika też, że opisane przez pokrzywdzoną formy ingerencji seksualnej nie musiały wiązać się z obrażeniami jej krocza, odbytu i ust, co nie przeczy zgwałceniu.</xText> <xText>Jednocześnie z omawianej opinii lekarskiej oraz zeznań <xAnon>E. G.</xAnon> wynika, że nie przeprowadzono badania fosfotazy kwaśnej i lito proteiny sterczowej P - 3 – mogącej potwierdzać odbycie stosunku płciowego w ciągu ostatnich 24 godzin, bowiem świadek <xAnon>G.</xAnon> odpowiedni materiał biologiczny pobrał od <xAnon>K. M.</xAnon> po upływie doby od zdarzenia, co wykluczało stwierdzenie odbycia przez nią kontaktu seksualnego tempore criminis. Przeprowadzenie zatem powyższego badania byłoby nieprzydatne dla konkretnych ustaleń, zgodnie z tezą obrony zawartą w apelacjach i nie narusza prawa o jakim mowa w <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 6 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Ponadto dla wykazania, czy pokrzywdzona w dniu 9.05.2005r. miała kontakt seksualny i czy w ogóle w dacie zdarzenia doszło do stosunku płciowego, w żadnej mierze nieprzydatne było badanie immuno-histopatologiczne materiału biologicznego pobranego po zajściu od pokrzywdzonej, skoro to, jak wynika z zeznań będącego doświadczonym ginekologiem <xAnon>E. G.</xAnon>, mogło jedynie wykazać, czy znajdowały się w nim pojedyncze plemniki i nic ponad to nie wnosiło.</xText> <xText>Słusznie zatem Sąd Okręgowy oddalił w tym zakresie wniosek obrony w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 170;art. 170 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 § 1 kpk</xLexLink>, trafnie stanowisko swe motywując (k. 804 verte), co przeczy zarzutom obrazy przepisów <xLexLink xArt="art. 167;art. 169;art. 169 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 167 i 169 § 2 kpk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 170;art. 170 § 1;art. 170 § 1 pkt. 3;art. 170 § 1 pkt. 5" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 § 1 pkt 3 i 5 kpk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 6 kpk</xLexLink>, podniesionych wprost w apelacji obrońcy oskarżonego <xAnon>I. Z.</xAnon>.</xText> <xText>Reasumując stwierdzić zatem należy, że omawiane apelacje obrońców oskarżonych <xAnon>I. Z.</xAnon> i <xAnon>B. Z.</xAnon> należało uznać za oczywiście bezzasadne, przy pełnej aprobacie przez Sąd Apelacyjny sposobu procedowania oraz ustaleń faktyczno-prawnych zawartych w tym fragmencie w motywach zaskarżonego wyroku.</xText> <xText>Oceniając zaskarżony wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze zasadniczej uznać należało że kary tak jednostkowe, jak i w przypadku oskarżonych <xAnon>M. B.</xAnon> oraz <xAnon>B.</xAnon> <xAnon>Z.</xAnon> kary łączne, ukształtowane zostały zgodnie z wymogami <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink>, prawidłowo różnicując rozbieżną rolę poszczególnych oskarżonych w inkryminowanym zajściu, a nadto trafnie eksponując też okoliczności łagodzące, na co wskazuje lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku.</xText> <xText>Tym samym brak jest powodów, aby uznać, że tak kary jednostkowe, jak i orzeczone w oparciu o zasadę asperacji kary łączne są tego rodzaju, że byłyby one nieakceptowalne ze społecznego punktu widzenia, a zatem nosiły cechy rażącej surowości, bądź łagodności.</xText> <xText>Wprawdzie wysoce krytycznie ocenić należy zachowanie oskarżonych związane z analizą strony przedmiotowej przypisanych im przestępstw, nie mniej jednak nie może umknąć z pola widzenia fakt, że nie byli oni dotychczas karani, posiadali co najmniej przeciętne opinie środowiskowe, oskarżeni <xAnon>M. B.</xAnon> i <xAnon>I.</xAnon> <xAnon>Z.</xAnon> pracowali zarobkowo, a z kolei oskarżona <xAnon>M. B.</xAnon> i <xAnon>B.</xAnon><xAnon>Z.</xAnon> są pozytywnie charakteryzowane w warunkach więziennych.</xText> <xText>Powyższe nie rodzi więc w omawianych zakresie potrzeby ingerencji orzeczniczej sądu odwoławczego i przemawia za potrzebą stabilizacji zaskarżonego wyroku.</xText> <xText>Trafnie natomiast Sąd Okręgowy ustalił (str. 9 uzasadnienia), że oskarżeni dopuszczając się przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 197;art. 197 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 197 § 3 kk</xLexLink> działali z niskich pobudek, chcąc zaspokoić nie tylko swój popęd płciowy, ale też upokorzyć <xAnon>K. M.</xAnon> za rzekomy romans z mężem <xAnon>M. B.</xAnon>, aczkolwiek błędnie nie ocenił tego jako przestępcze działanie w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 40;art. 40 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 40 § 2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Apelacyjnego bezpodstawne upokorzenie drugiego człowieka w szczególności kobiety przez osoby jej znane i bliskie, wyrażające się w podejmowaniu wobec niej nieakceptowanych, wielokrotnych i zróżnicowanych praktyk seksualnych, dotkliwym biciu oraz obcięciu włosów i ogoleniu głowy, jest zaprzeczeniem elementarnych ludzkich odczuć prowadzących do wytworzenia u ofiary sytuacji wysoce traumatycznej nie tylko środowiskowo, ale i rzutujących na wykreowanie długotrwałego stresu pourazowego, a co za tym wywołujących społeczną odrazę, pozwalające przyjąć, że przestępstwo popełnione zostało w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, umożliwiające orzeczenia środka karnego pozbawienia praw publicznych, o ile spełnione zostaną pozostałe przesłanki wynikające z treści przepisu <xLexLink xArt="art. 40;art. 40 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 40 § 2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Mając powyższe w polu widzenia Sąd Apelacyjny uznał za zasadne, wbrew stanowisku wyrażonemu przez sąd I instancji, zreformowanie zaskarżonego wyroku i orzeczenie wobec oskarżonych środków karnych w postaci pozbawienia praw publicznych na okres lat 3, co dopiero zestawione z orzeczonymi karami zasadniczymi w pełni obrazuje wyrażone w represji przestępstwo przypisane im.</xText> <xText>O zwolnieniu oskarżonych od kosztów sądowych postępowania odwoławczego orzeczono w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>/AW</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wojciech Kopczyński

Renata Kopiec

Monika Tabak

Renata Kopiec

Sygn. akt : II AKa 40/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 19 kwietnia 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Wojciech Kopczyński Sędziowie SSA Mirosław Ziaja (spr.) SSA Aleksandra Malorny Protokolant Monika Tabak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2007 r. sprawy I. Z.s.H.iB. ur. dnia (...)wB. B. Z.c.M.iZ. ur. dnia (...)wJ. M. B.c.M.iZ. ur. dnia (...)wJ. oskarżonych zart. 197 § 3 k.k.w zw. zart. 158 §1 k.k.iart. 189 §1 k.k.przy zast.art. 11 § 2 k.k. na skutek apelacji prokuratora i obrońców wszystkich oskarżonych od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 08 listopada 2006 roku sygn. akt. XVI K 211/05 1 zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawieart. 40 § 2 k.k.orzeka wobec oskarżonychM. B.,B. Z.iI. Z.środek karny w postaci pozbawienia praw publicznych wobec każdego z nich na okres lat 3 (trzech); 2 w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; 3 zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adw.A. G.i adw.M. Z.– Kancelarie Adwokackie wK.kwoty po 732 (siedemset trzydzieści dwa) złote w tym 22 % podatku VAT tytułem obrony oskarżonychI. Z.iB. Z.z urzędu w postępowaniu odwoławczym; 4 zwalnia oskarżonychM. B.,B. Z.iI. Z.od kosztów sądowych za II instancję, którymi obciąża Skarb Państwa. Sygnatura akt II AKa 40/07 UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 8 listopada 2006r., sygnatura akt XVI K 211/05 Sąd Okręgowy w Katowicach uznał oskarżoneB. Z.iM. B.za winne tego, że w dniu 9 maja 2005r. wB., działając wspólnie i w porozumieniu pobiły pokrzywdzonąK. M., uderzając ją rękami i nogami po głowie, twarzy, tułowiu i kończynach oraz krzesełkiem w głowę, przez co naraziły ją na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutku określonego wart. 157 § 1 k.k., to jest za winne popełnienia przestępstwa określonego wart. 158 § 1 k.k.i na podstawie tego przepisu wymierzył każdej z nich karę 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz uznał oskarżonychB. Z.,M. B.,I. Z.za winnych tego, że w dniu 9 maja 2005r. wB., grożąc pokrzywdzonejK. M.pobiciem oraz używając przemocy fizycznej, polegającej na przytrzymywaniu jej za ręce i głowę oraz kilkukrotnym uderzeniu ją w twarz i butelką w głowę przezB. Z., doprowadzili ją do obcowania płciowego i odbycia stosunku analnego zI. Z.i stosunków oralnych zB. Z.iI. Z.oraz do wykonania innych czynności seksualnych polegających na wprowadzeniu przedmiotów w postaci wibratorów do pochwy i odbytu, to jest winnych czynu wyczerpującego ustawowe znamiona przestępstwa zart. 197 § 1, 2 i 3 k.k.i za to, na podstawieart. 197 § 3 k.k.wymierzyłM. B.karę 4 lat pozbawienia wolności, natomiastI. Z.iB. Z.karę 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, a następnie, na mocyart. 85 k.k.orazart. 86 § 1 k.k.wymierzyłM. B.karę łączną 4 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, natomiastB. Z.karę łączną 4 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności. Apelację od powyższego wyroku wywiedli Prokurator Rejonowy w Bytomiu oraz obrońcy oskarżonych. Oskarżyciel zaskarżył wyrok na niekorzyść oskarżonych i zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonych wobec oskarżonych kar pozbawienia wolności za przypisane im czyny, przy czym wobecM. B.iB. Z.rażąco niewspółmierną karę łączną, gdyż kary te przy uwzględnieniu motywacji i sposobu działania oskarżonych, ich właściwości i stosunków osobistych, zachowania po popełnieniu przestępstwa oraz przy uwzględnieniu stopnia społecznej szkodliwości czynów nie spełniają wymogów prewencji indywidualnej, ani ogólnej oraz niesłuszne niezastosowanie wobec oskarżonych środka karnego w postaci pozbawienia praw publicznych, albowiem z ustaleń poczynionych w sprawie wynika, iż oskarżeni – którym wymierzono karę powyżej trzech lat pozbawienia wolności – przypisanych im czynów dopuścili się działając w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie. Stawiając powyższe zarzuty prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenieM. B.orazB. Z.za pierwszy z przypisanych im czynów kary 2 lat pozbawienia wolności, natomiast za drugi z nich kary 10 lat pozbawienia wolności, a w konsekwencji kary łącznej 12 lat pozbawienia wolności, wymierzenieI. Z.kary 12 lat pozbawienia wolności oraz orzeczenie wobec wszystkich oskarżonych środka karnego w postaci pozbawienia praw publicznych na okres 5 lat. ObrońcaI. Z.zaskarżył orzeczenie w całości, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na stwierdzeniu, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu, pomimo że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dostarczył wystarczających przesłanek przemawiających za uznaniem winy oskarżonego oraz obrazę przepisówart. 167 i 169 § 2 k.p.k.w zw. zart. 170 § 3 i 5 k.p.k.przez bezzasadne nieuwzględnienie wniosku dowodowego oskarżonego, dotyczącego dopuszczenia dowodu z opinii biegłego lekarza celem przeprowadzenia badania immunolohistopatologicznego zabezpieczonej w toku postępowania próbki materiału biologicznego na okoliczność wykazania czy w dacie zdarzenia w ogóle doszło do stosunku płciowego, a w konsekwencji naruszenie prawa do obrony oraz naruszenie przepisówart. 4, 92, 410 k.p.k., polegające na oparciu orzeczenia o winie oskarżonego tylko na dowodach obciążających i pominięciu okoliczności, które są dla niego korzystne. W konsekwencji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. ObrońcaB. Z.zaskarżył wyrok w całości i zarzucił obrazęart. 4, 7, 424, § 1 k.p.k.poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, przejawiające się w jednostronnej i dowolnej ocenie zgromadzonych dowodów, a w szczególności oparciu ustaleń na niespójnych zeznaniach pokrzywdzonej oraz na pominięciu dowodów korzystnych dla oskarżonej oraz błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na wysnuciu ze zgromadzonego materiału dowodowego wniosku, że oskarżona dopuściła się zarzucanych jej czynów pomimo wątpliwości w tym zakresie, wynikających ze zgromadzonego materiału dowodowego, w konsekwencji wnosząc o zmianę zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonej, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Natomiast obrońcaM. B.zarzucił wyrokowi rażącą niewspółmierność kary zastosowanej wobec oskarżonej i wniósł o jego zmianę poprzez obniżenie wymiaru kary pozbawienia wolności. Na rozprawie odwoławczej prokurator zmienił częściowo wnioski apelacji. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: O ile apelacje obrońców oskarżonych i to w stopniu oczywistym nie zasługiwały na uwzględnienie, o tyle apelacja prokuratora częściowo na taki walor zasługiwała. Zauważyć należy również, mając w polu widzenia zawężoną do kary apelację obrońcy oskarżonejM. B., iż w efekcie mimo odmiennej linii obrony w postępowaniu rozpoznawczym, zaaprobowała ona w efekcie całość ustaleń faktyczno-prawnych zawartych w zaskarżonym wyroku, w tym w szczególności udział w przestępstwie zgwałceniaK. M., co w tym wypadku, wobec braku okoliczności o jakich mowa w przepisieart. 440 kpk, istotnie zawęża zakres rozpoznania w tym konkretnym wypadku wniesionego na jej korzyść środka odwoławczego. Podkreślić trzeba i to, że wobec zasadniczo zbieżnych zarzutów apelacji obrońców oskarżonychB. Z.iI. Z.wyrażających się głównie w ich częściach motywacyjnych, rozważania w tym przedmiocie, jak i ich ocena są podobne i tak też zostaną omówione w niniejszym uzasadnieniu, w pierwszej kolejności. OskarżeniI. Z.iB.Z., na czym w istotnym zakresie opierają się apelacje obrońców, w toku całego postępowania nie przyznali się do winy, przecząc swojemu udziałowi w inkryminowanym zdarzeniu. OskarżonyI. Z.utrzymywał, że w trakcie pobytu w mieszkaniu szwagierkiM. B.był nietrzeźwy i zasadniczo przebywał w pokoju, a nie w kuchni gdzie miało rozgrywać się zajście, a około godz. 23.00 (a więc jeszcze przed zdarzeniem wg niekontrowersyjnych ustaleń sądu meriti) opuścił wraz z żoną to mieszkanie. Podobnie wyjaśniała też oskarżonaB. Z.dodając nadto, że raz uderzyła pokrzywdzoną, będąc zdenerwowana za rzekomą kradzież na jej szkodę oraz że obcięła jej też włosy nożyczkami na jej wyraźną prośbę. Analizując całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, będącego w znacznym zakresie efektem aktywnej obrony, uznać należy, że Sąd Okręgowy ocenił go nie przekraczając zasady wyrażonej w przepisieart. 7 kpk, co pozwoliło na dokonanie właściwych ustaleń faktycznych i w konsekwencji nadanie prawidłowej oceny prawnej zachowaniu oskarżonych. Stanowisko swe sąd I instancji omówił w uzasadnieniu, które nie budzi fundamentalnego sprzeciwu w aspekcie treści przepisuart. 424 kpk. Zauważyć należy również, iż poprawny sposób procedowania Sądu Okręgowego, nie naruszał w żadnej mierze, wskazanych w apelacjach obrońców obu oskarżonych przepisów postępowania. Sąd ten miał w polu widzenia wszystkie ujawnione dowody, a to, że walorem wiarygodności obdarzył jedynie część z nich, wskazując powody dla których sfalsyfikował wyjaśnienia oskarżonych, nie sposób uznać za naruszenie podstawowych zasad procesu karnego określonych w przepisachart. 4, 7, 410, czy też 424kpk, co w apelacjach zarzucali obrońcy. Sąd I instancji miał bezpośredni kontakt z każdym z ujawnionych dowodów, co niewątpliwie ułatwiło ukształtowanie przekonania odnośnie wiarygodności każdego z nich. Co za tym idzie, nadanie takiego przymiotu zasadniczo stanowczym i konsekwentnym zeznaniom pokrzywdzonej, wspartych pośrednio innymi osobowymi i rzeczowymi źródłami dowodowymi, w żadnym wypadku nie może uchodzić za wykraczające poza zasady logiki i doświadczenia życiowego oraz zawodowego. Wskazać również trzeba i na te fragmenty ustaleń faktycznych, których nie kontestowały finalnie apelacje, mimo odmiennych wcześniej linii obrony, a co ma istotne znaczenie dla sprawy, że pokrzywdzona nie utrzymywała intymnych stosunków z mężem oskarżonejM. B., chociaż ta mogła mieć odmienne subiektywne odczucia, nie okradła rodzinyZ., ani też nie zajmowała się prostytucją, a próby zdyskredytowania jej przez oskarżonych w tym zakresie ocenić należy wysoce nagannie. Jak wynika z zeznańK. M.ze śledztwa (k. 6-9) i zasadniczo odzwierciedlających je zeznań z rozprawy głównej, w mieszkaniu oskarżonejM. B.w krytycznym czasie, początkowo pobita została przez oskarżoneB.iZ.wielokrotnie rękami po głowie i innych częściach ciała, jak również kopana obutą stopą i uderzona rzuconym w jej kierunku krzesłem, co trafnie zakwalifikowane zostało jako występek zart. 158 § 1 kk. W obawie przed dalszą przemocą, wobec nalegań obu napastujących ją kobiet, niezgodnie z prawdą, przyznała się też do utrzymywania intymnych kontaktów zE. B., który w tym czasie porzucił rodzinę. W tym okresie wbrew jej woli oskarżone obcięły jej nożyczkami włosy (B.Z.) i ogoliły maszynką głowę (M. B.). Pokrzywdzona zeznała też, że po czasie względnego spokoju zmuszona została nago do tańca, kiedy to oskarżonaB. Z.pocięła jej ubranie, gdy nie wyraziła na to zgody, a następnie gdy oskarżonaM. B.przyniosła do kuchni dwa wibratory w kształcie męskiego członka z nakładkami, jeden z nich wbrew jej woli wprowadziła jej do pochwy i włączyła pierwsza z wymienionych oskarżonych. W trakcie tej części zdarzenia pokrzywdzona była też wielokrotnie bita przezB. Z.i zmuszona do odbycia stosunku oralnego (wcześniej wkładano jej też do ust wibrator) z obecnym tam oskarżonymI. Z., w trakcie którego pozostałe oskarżone jednocześnie wprowadziły jej wibratory do pochwy i odbytu, nakazując pochylić się. Po tym fakcie oskarżonyI. Z.poleciłK. M.odbycie stosunku oralnego z jego żoną, przyciskając jej głowę do narządów płciowych B.Z., co ta uczyniła, jednocześnie odbywając z nią stosunek analny. Została też wówczas uderzona w głowę przezB. Z.z powodu wyrażenia erotycznej dezaprobaty przez jej męża. Te syntetycznie opisane wyżej zeznania pokrzywdzonej trafnie rozwinął i ocenił Sąd Okręgowy w motywach zaskarżonego wyroku, poprawnie takiemu zachowaniu oskarżonych nadając realizację znamion określonych w przepisachart. 197 § 3 kkw zw. z § 1 i 2 tegoż artykułu. Zauważyć jedynie należy, iż błędnie sąd I instancji uznał, że włożenie wbrew woli pokrzywdzonej wibratora do jej pochwy i odbytu realizowało znamiona „innej czynności seksualnej” w rozumieniuart. 197 § 2 kk. Odmiennie przyjąć należało, że wprowadzenie wibratora w kształcie członka do pochwy i odbytu ofiary oraz uruchomienie go, imitujące stosunki płciowe klasyczny oraz analny, stanowi obcowanie płciowe o jakim mowa w przepisieart. 197 § 1 kk, a nie inną od tegoż czynność seksualną. Wobec jednak braku apelacji na niekorzyść w tym zakresie sąd odwoławczy odstąpił od konwalidowania tego uchybienia – nie mającego zresztą w sprawie większego znaczenia – na obecnym etapie postępowania. Podkreślić trzeba i to, że zeznania pokrzywdzonej znalazły pośrednio wsparcie w opinii sądowo lekarskiejS. P.(k. 31-33, 746-747), opinii z badań biologicznych (k.53-55), z których wynika, że ujawnione na obu wibratorach ślady biologiczne są identyczne z wynikami krwiK. M.oraz zeznaniach świadkówJ. T.,K. T.,A. S.,T. S.,K. T., którym bezpośrednio po zdarzeniu pokrzywdzona z określoną naturalnie dozą ogólności opowiedziała o jego przebiegu, wskazując też na sprawców, których osobiście bardzo dobrze znała. O wiarygodności zeznańK. M.(czego w żadnej mierze nie dyskredytuje jednorazowe odmienne w treści oświadczenie – k. 22, z którego się wycofała k – 23) świadczą też opinie psychologiczne (k. 14-15, 567-568) wskazujące na to, że nie ma ona cech mogących podważać prezentowane przez nią depozycje. Jednocześnie z opinii tych jednoznacznie wynikało że bezpośrednio po zdarzeniu stwierdzono u pokrzywdzonej objawy zespołu stresu pourazowego, wymagającego pilnego leczenia, na co mogło wskazywać też jej zachowanie w czasie przesłuchań, kiedy opisywała najbardziej traumatyczne dla niej okoliczności zdarzenia. Nie można również zaaprobować tezy lansowanej w apelacjach przez obrońców, że pokrzywdzona po badaniu jej 9.05.2005r. przez lekarzaW. J.mogła zostać ponownie pobita, przez nieustalonych sprawców, skoro z zaświadczenia sporządzonego przez lekarzaE. G.następnego dnia wynika znacznie szerszy obraz stwierdzonych u niej obrażeń. Prezentowanie przez obronę takiego założenia świadczy o arbitralności prezentowanych ocen, a co najmniej o nie dość wnikliwej analizie zeznań wskazanych wyżej lekarzy (k. 800 i nast.) oraz opinii lekarskiej sporządzonej przezS. P.. Z dowodów tych w sposób nie budzący wątpliwości wynika, że świadekW. J.zbadał pokrzywdzoną pobieżnie, nie opisał wszystkich obrażeń, pewne obrażenia mógł przeoczyć, a pewne (siniaki) mogły ujawnić się dopiero później, bowiem skoncentrowany był na udzieleniu pierwszej pomocy. Z kolei drE.G.szczegółowo zbadał pokrzywdzoną i tak też stwierdzone obrażenia opisał w sygnowanym przez siebie zaświadczeniu (k. 26-27), co było podstawą później do opracowania przezS. P.opinii sądowo-lekarskiej. Ze wskazanych wyżej dowodów wynika też, że opisane przez pokrzywdzoną formy ingerencji seksualnej nie musiały wiązać się z obrażeniami jej krocza, odbytu i ust, co nie przeczy zgwałceniu. Jednocześnie z omawianej opinii lekarskiej oraz zeznańE. G.wynika, że nie przeprowadzono badania fosfotazy kwaśnej i lito proteiny sterczowej P - 3 – mogącej potwierdzać odbycie stosunku płciowego w ciągu ostatnich 24 godzin, bowiem świadekG.odpowiedni materiał biologiczny pobrał odK. M.po upływie doby od zdarzenia, co wykluczało stwierdzenie odbycia przez nią kontaktu seksualnego tempore criminis. Przeprowadzenie zatem powyższego badania byłoby nieprzydatne dla konkretnych ustaleń, zgodnie z tezą obrony zawartą w apelacjach i nie narusza prawa o jakim mowa wart. 6 kpk. Ponadto dla wykazania, czy pokrzywdzona w dniu 9.05.2005r. miała kontakt seksualny i czy w ogóle w dacie zdarzenia doszło do stosunku płciowego, w żadnej mierze nieprzydatne było badanie immuno-histopatologiczne materiału biologicznego pobranego po zajściu od pokrzywdzonej, skoro to, jak wynika z zeznań będącego doświadczonym ginekologiemE. G., mogło jedynie wykazać, czy znajdowały się w nim pojedyncze plemniki i nic ponad to nie wnosiło. Słusznie zatem Sąd Okręgowy oddalił w tym zakresie wniosek obrony w oparciu o przepisart. 170 § 1 kpk, trafnie stanowisko swe motywując (k. 804 verte), co przeczy zarzutom obrazy przepisówart. 167 i 169 § 2 kpkw zw. zart. 170 § 1 pkt 3 i 5 kpkorazart. 6 kpk, podniesionych wprost w apelacji obrońcy oskarżonegoI. Z.. Reasumując stwierdzić zatem należy, że omawiane apelacje obrońców oskarżonychI. Z.iB. Z.należało uznać za oczywiście bezzasadne, przy pełnej aprobacie przez Sąd Apelacyjny sposobu procedowania oraz ustaleń faktyczno-prawnych zawartych w tym fragmencie w motywach zaskarżonego wyroku. Oceniając zaskarżony wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze zasadniczej uznać należało że kary tak jednostkowe, jak i w przypadku oskarżonychM. B.orazB.Z.kary łączne, ukształtowane zostały zgodnie z wymogamikodeksu karnego, prawidłowo różnicując rozbieżną rolę poszczególnych oskarżonych w inkryminowanym zajściu, a nadto trafnie eksponując też okoliczności łagodzące, na co wskazuje lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Tym samym brak jest powodów, aby uznać, że tak kary jednostkowe, jak i orzeczone w oparciu o zasadę asperacji kary łączne są tego rodzaju, że byłyby one nieakceptowalne ze społecznego punktu widzenia, a zatem nosiły cechy rażącej surowości, bądź łagodności. Wprawdzie wysoce krytycznie ocenić należy zachowanie oskarżonych związane z analizą strony przedmiotowej przypisanych im przestępstw, nie mniej jednak nie może umknąć z pola widzenia fakt, że nie byli oni dotychczas karani, posiadali co najmniej przeciętne opinie środowiskowe, oskarżeniM. B.iI.Z.pracowali zarobkowo, a z kolei oskarżonaM. B.iB.Z.są pozytywnie charakteryzowane w warunkach więziennych. Powyższe nie rodzi więc w omawianych zakresie potrzeby ingerencji orzeczniczej sądu odwoławczego i przemawia za potrzebą stabilizacji zaskarżonego wyroku. Trafnie natomiast Sąd Okręgowy ustalił (str. 9 uzasadnienia), że oskarżeni dopuszczając się przestępstwa zart. 197 § 3 kkdziałali z niskich pobudek, chcąc zaspokoić nie tylko swój popęd płciowy, ale też upokorzyćK. M.za rzekomy romans z mężemM. B., aczkolwiek błędnie nie ocenił tego jako przestępcze działanie w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie w rozumieniuart. 40 § 2 kk. Zdaniem Sądu Apelacyjnego bezpodstawne upokorzenie drugiego człowieka w szczególności kobiety przez osoby jej znane i bliskie, wyrażające się w podejmowaniu wobec niej nieakceptowanych, wielokrotnych i zróżnicowanych praktyk seksualnych, dotkliwym biciu oraz obcięciu włosów i ogoleniu głowy, jest zaprzeczeniem elementarnych ludzkich odczuć prowadzących do wytworzenia u ofiary sytuacji wysoce traumatycznej nie tylko środowiskowo, ale i rzutujących na wykreowanie długotrwałego stresu pourazowego, a co za tym wywołujących społeczną odrazę, pozwalające przyjąć, że przestępstwo popełnione zostało w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, umożliwiające orzeczenia środka karnego pozbawienia praw publicznych, o ile spełnione zostaną pozostałe przesłanki wynikające z treści przepisuart. 40 § 2 kk. Mając powyższe w polu widzenia Sąd Apelacyjny uznał za zasadne, wbrew stanowisku wyrażonemu przez sąd I instancji, zreformowanie zaskarżonego wyroku i orzeczenie wobec oskarżonych środków karnych w postaci pozbawienia praw publicznych na okres lat 3, co dopiero zestawione z orzeczonymi karami zasadniczymi w pełni obrazuje wyrażone w represji przestępstwo przypisane im. O zwolnieniu oskarżonych od kosztów sądowych postępowania odwoławczego orzeczono w oparciu o przepisart. 624 § 1 kpk. /AW

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151000000000503_I_ACa_001164_2006_Uz_2007-04-20_002

I ACa 1164/06

2007-04-20 02:00:00.0 CEST

2013-09-13 03:01:02.0 CEST

2017-04-26 17:20:59.0 CEST

15100000

503

DECISION, REASON

Sygn. akt I ACa 1164/06 POSTANOWIENIE Dnia 20 kwietnia 2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSA Teresa Sobolewska Sędziowie: SA Dariusz Dończyk (spr.) SO del. Teresa Karczyńska-Szumilas Protokolant: sekr. sąd. Justyna Głodna po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2007 r. na rozprawie sprawy z powództwa P. przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu (...) w (...) z udziałem interwenienta ubocznego (...) S.A. w (...) Inspektorat w (...) o zapł

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/100000/0000503/ACa" xVolNmbr="001164" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Karolina Najda" xFlag="published" xPublisher="knajda" xToPage="2" xEditor="knajda" xYear="2006" xLang="PL" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Karolina Najda"> <xName>Postanowienie+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 1164/06</xText> <xText/> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>POSTANOWIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Dnia 20 kwietnia 2007 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny w składzie następującym:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="164"/> <xCOLx xWIDTHx="492"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SSA Teresa Sobolewska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>SA Dariusz Dończyk (spr.)</xText> <xText>SO del. Teresa Karczyńska-Szumilas</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText xALIGNx="right">Protokolant:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>sekr. sąd. Justyna Głodna</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2007 r.</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>P.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>z udziałem interwenienta ubocznego <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon> Inspektorat w <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>o zapłatę i rentę</xText> <xText>na skutek apelacji powoda</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu</xText> <xText>z dnia 11 maja 2006 r. sygn. akt I C 492/05</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>p o s t a n a w i a:</xBx></xText> <xText/> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>odrzucić apelację powoda,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>oddalić wniosek adwokat <xAnon>M. G.</xAnon> o zasądzenie na jej rzecz kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.</xText> </xUnit> <xText>Na oryginale właściwe podpisy</xText> <xText/> <xText>Sygn. akt I ACa 1164/06</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon>P.</xAnon> wniósł pozew przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon> o zapłatę kwoty 100.000 zł tytułem odszkodowania oraz 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za skutki wypadku, jakiemu uległ powód w dniu <xAnon>(...)</xAnon> w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności. Pozwany wniósł również o zasądzenie od pozwanego renty w kwocie 1.200 zł miesięcznie z tytułu utraconych możliwości zarobkowych oraz ustalenie odpowiedzialności na przyszłość za skutki wymienionego wyżej wypadku. Pozwany wniósł o oddalenie apelacji. Do sprawy zgłosił interwencję uboczną po stronie pozwanego <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Wyrokiem z dnia 11 maja 2006 r. Sąd Okręgowy w Toruniu zasądził od pozwanego Skarbu Państwa - Zakładu Karnego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon> na rzecz powoda kwotę 5.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 marca 2005 r. do dnia zapłaty; ustalił, że pozwany będzie ponosić odpowiedzialność za mogące pojawić się w przyszłości skutki urazu lewego oka, któremu powód uległ w dniu <xAnon>(...)</xAnon> na terenie Zakładu Karnego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon>; oddalił powództwo w pozostałej części; nie zasądził zwrotu kosztów procesu od powoda na rzecz pozwanego oraz interwenienta ubocznego <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon> -Inspektoratu w<xAnon>(...)</xAnon>; odstąpił od pobierania kosztów sądowych z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda oraz nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa - kasy Sądu Okręgowego w Toruniu na rzecz adw. <xAnon>M. G.</xAnon> kwotę 8.784 zł brutto z tytułu wynagrodzenia adwokata ustanowionego z urzędu.</xText> <xText>Od powyższego wyroku apelację wniosła w imieniu powoda jego pełnomocnik z urzędu adw. <xAnon>M. G.</xAnon>, która zaskarżyła wyrok w części oddalającej powództwo (punkt pierwszy i trzeci wyroku) zarzucając: 1) naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności <xLexLink xArt="art. 444;art. 444 § 1;art. 444 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 444 § 1 i 2 k.c.</xLexLink> poprzez jego błędną interpretację; 2) naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia tj. <xLexLink xArt="art. 233" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 k.p.c</xLexLink>, polegającego na braku wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności na nieuwzględnieniu wszystkich okoliczności w sprawie, a w szczególności zaświadczenia lekarskiego z dnia 12.04.2006 r. Z uwagi na powyższe zarzuty wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia i zasądzenie zgodnie z żądaniem powoda względnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Ponadto pełnomocnik powoda wniosła o zasądzenie na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. <xAnon>M. G.</xAnon> kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, powiększonych o stawkę podatku VAT, udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu odwoławczym, które nie zostały pokryte w całości ani w części.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Zaskarżony wyrok zapadł, a apelacja powoda została wniesiona przez pełnomocnika będącego adwokatem w chwili, gdy obowiązywały już przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20051671398" xTitle="Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych" xAddress="Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398">ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych</xLexLink> (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.). Zgodnie z art. 149 tej ustawy w sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się, do czasu zakończenia postępowania w danej</xText> <xText>instancji, dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych. W świetle powyższego od chwili ogłoszenia zaskarżonego wyroku, w tym więc do wniesienia apelacji miały zastosowania przepisy nowej ustawy o kosztach sądowych (por. uchwałę SN z dnia 24.01.2007 r. III CZP 124/06, opublikowana w programie komputerowym LEX pod numerem 209065). Według przepisów art. 14 ust. 2 i 3 w związku z art. 3 ust. 2 pkt.2 oraz art. 100 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych powód mimo całkowitego zwolnienia od kosztów sądowych miał obowiązek uiszczenia kwoty 30 zł opłaty podstawowej od wniesionej apelacji. Ponieważ w imieniu powoda apelację wniósł jego pełnomocnik będący adwokatem, który nie uiścił od apelacji opłaty podstawowej, apelacja powoda podlegała odrzuceniu bez wzywania o uiszczenie brakującej opłaty na podstawie art. 13O<xSUPx>(( 2))</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 3 k.p.c.</xLexLink> albowiem opłata podstawowa jest opłatą w wysokości stałej - 30 zł (art. 14 ust. 3 ustawy) w rozumieniu przepisu art. 13O<xSUPx>(( 2))</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 3 k.p.c.</xLexLink> (por. uchwała SN z 21.11.2006 r., III CZP 109/06, opublikowana w programie komputerowym LEX pod numerem <xAnon> (...)</xAnon> oraz uchwała SN z 10.01.2007 r., III CZP 134/06, opublikowana w programie komputerowym LEX pod numerem <xAnon> (...)</xAnon>).</xText> <xText>Z uwagi na odrzucenie apelacji wniesionej przez pełnomocnika powoda ze względu na nieuiszczenie należnej opłaty podstawowej od apelacji Sąd Apelacyjny uznał, że brak jest podstaw do uwzględnienie wniosku pełnomocnika powoda o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa wynagrodzenia tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym. Wynagrodzenie należy się bowiem za efektywną pomoc prawną udzieloną w postępowaniu odwoławczym, za którą nie może być uznane jedynie wniesienie apelacji, która podlegała odrzuceniu z powodu zaniechania uiszczenia przez pełnomocnika powoda należnej opłaty od apelacji.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Teresa Sobolewska

Karolina Najda

sekr. sąd. Justyna Głodna

Karolina Najda

Sygn. akt I ACa 1164/06 POSTANOWIENIE Dnia 20 kwietnia 2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSA Teresa Sobolewska Sędziowie: SA Dariusz Dończyk (spr.) SO del. Teresa Karczyńska-Szumilas Protokolant: sekr. sąd. Justyna Głodna po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2007 r. na rozprawie sprawy z powództwaP. przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu(...)w(...) z udziałem interwenienta ubocznego(...) S.A.w(...)Inspektorat w(...) o zapłatę i rentę na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 11 maja 2006 r. sygn. akt I C 492/05 p o s t a n a w i a: I odrzucić apelację powoda, II oddalić wniosek adwokatM. G.o zasądzenie na jej rzecz kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym. Na oryginale właściwe podpisy Sygn. akt I ACa 1164/06 UZASADNIENIE PowódP.wniósł pozew przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu(...)w(...)o zapłatę kwoty 100.000 zł tytułem odszkodowania oraz 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za skutki wypadku, jakiemu uległ powód w dniu(...)w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności. Pozwany wniósł również o zasądzenie od pozwanego renty w kwocie 1.200 zł miesięcznie z tytułu utraconych możliwości zarobkowych oraz ustalenie odpowiedzialności na przyszłość za skutki wymienionego wyżej wypadku. Pozwany wniósł o oddalenie apelacji. Do sprawy zgłosił interwencję uboczną po stronie pozwanego(...) S.A.w(...) Wyrokiem z dnia 11 maja 2006 r. Sąd Okręgowy w Toruniu zasądził od pozwanego Skarbu Państwa - Zakładu Karnego(...)w(...)na rzecz powoda kwotę 5.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 marca 2005 r. do dnia zapłaty; ustalił, że pozwany będzie ponosić odpowiedzialność za mogące pojawić się w przyszłości skutki urazu lewego oka, któremu powód uległ w dniu(...)na terenie Zakładu Karnego(...)wG.; oddalił powództwo w pozostałej części; nie zasądził zwrotu kosztów procesu od powoda na rzecz pozwanego oraz interwenienta ubocznego(...) S.A.w(...)-Inspektoratu w(...); odstąpił od pobierania kosztów sądowych z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda oraz nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa - kasy Sądu Okręgowego w Toruniu na rzecz adw.M. G.kwotę 8.784 zł brutto z tytułu wynagrodzenia adwokata ustanowionego z urzędu. Od powyższego wyroku apelację wniosła w imieniu powoda jego pełnomocnik z urzędu adw.M. G., która zaskarżyła wyrok w części oddalającej powództwo (punkt pierwszy i trzeci wyroku) zarzucając: 1) naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególnościart. 444 § 1 i 2 k.c.poprzez jego błędną interpretację; 2) naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia tj.art. 233 k.p.c, polegającego na braku wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności na nieuwzględnieniu wszystkich okoliczności w sprawie, a w szczególności zaświadczenia lekarskiego z dnia 12.04.2006 r. Z uwagi na powyższe zarzuty wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia i zasądzenie zgodnie z żądaniem powoda względnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Ponadto pełnomocnik powoda wniosła o zasądzenie na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw.M. G.kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, powiększonych o stawkę podatku VAT, udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu odwoławczym, które nie zostały pokryte w całości ani w części. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Zaskarżony wyrok zapadł, a apelacja powoda została wniesiona przez pełnomocnika będącego adwokatem w chwili, gdy obowiązywały już przepisyustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.). Zgodnie z art. 149 tej ustawy w sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się, do czasu zakończenia postępowania w danej instancji, dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych. W świetle powyższego od chwili ogłoszenia zaskarżonego wyroku, w tym więc do wniesienia apelacji miały zastosowania przepisy nowej ustawy o kosztach sądowych (por. uchwałę SN z dnia 24.01.2007 r. III CZP 124/06, opublikowana w programie komputerowym LEX pod numerem 209065). Według przepisów art. 14 ust. 2 i 3 w związku z art. 3 ust. 2 pkt.2 oraz art. 100 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych powód mimo całkowitego zwolnienia od kosztów sądowych miał obowiązek uiszczenia kwoty 30 zł opłaty podstawowej od wniesionej apelacji. Ponieważ w imieniu powoda apelację wniósł jego pełnomocnik będący adwokatem, który nie uiścił od apelacji opłaty podstawowej, apelacja powoda podlegała odrzuceniu bez wzywania o uiszczenie brakującej opłaty na podstawie art. 13O(( 2))§ 3 k.p.c.albowiem opłata podstawowa jest opłatą w wysokości stałej - 30 zł (art. 14 ust. 3 ustawy) w rozumieniu przepisu art. 13O(( 2))§ 3 k.p.c.(por. uchwała SN z 21.11.2006 r., III CZP 109/06, opublikowana w programie komputerowym LEX pod numerem(...)oraz uchwała SN z 10.01.2007 r., III CZP 134/06, opublikowana w programie komputerowym LEX pod numerem(...)). Z uwagi na odrzucenie apelacji wniesionej przez pełnomocnika powoda ze względu na nieuiszczenie należnej opłaty podstawowej od apelacji Sąd Apelacyjny uznał, że brak jest podstaw do uwzględnienie wniosku pełnomocnika powoda o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa wynagrodzenia tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym. Wynagrodzenie należy się bowiem za efektywną pomoc prawną udzieloną w postępowaniu odwoławczym, za którą nie może być uznane jedynie wniesienie apelacji, która podlegała odrzuceniu z powodu zaniechania uiszczenia przez pełnomocnika powoda należnej opłaty od apelacji.

15/100000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

I Wydział Cywilny

154505000006027_XX_GNc_000134_2007_Uz_2007-04-23_001

XX GNc 134/07

2007-04-23 02:00:00.0 CEST

2014-12-22 19:15:04.0 CET

2014-11-16 09:07:10.0 CET

15450500

6027

REASON

nakazuje pozwanemu aby zapłacił powodowi kwotę 201210,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10/03/2007 r do dnia zapłaty oraz kwotę 9733 zł tytułem kosztów procesu w tym kwotę 7200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w terminie 2 tygodni od dnia doręczenuia niniejszego nakazu albo wniósł w tymże terminie sprzeci

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Paula Wiaterska" xVersion="1.0" xYear="2007" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="pwiaterska" xPublisher="pwiaterska" xEditorFullName="Paula Wiaterska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000134" xVolType="15/450500/0006027/GNc"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left">nakazuje pozwanemu aby zapłacił powodowi kwotę 201210,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10/03/2007 r do dnia zapłaty</xText> <xText>oraz kwotę 9733 zł tytułem kosztów procesu w tym kwotę 7200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w terminie 2 tygodni od dnia doręczenuia niniejszego nakazu albo wniósł w tymże terminie sprzeci</xText> </xBlock> </xPart>

Paula Wiaterska

Paula Wiaterska

nakazuje pozwanemu aby zapłacił powodowi kwotę 201210,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10/03/2007 r do dnia zapłaty oraz kwotę 9733 zł tytułem kosztów procesu w tym kwotę 7200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w terminie 2 tygodni od dnia doręczenuia niniejszego nakazu albo wniósł w tymże terminie sprzeci

15/450500/0006027/GNc

Sąd Okręgowy w Warszawie

XX Wydział Gospodarczy

151000000000503_I_ACa_001164_2006_Uz_2007-04-20_001

I ACa 1164/06

2007-04-20 02:00:00.0 CEST

2013-09-13 03:01:02.0 CEST

2017-04-26 17:20:57.0 CEST

15100000

503

SENTENCE, REASON

Sygn. akt I ACa 1164/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 kwietnia 2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Teresa Sobolewska Sędziowie: SA Dariusz Dończyk (spr.) SO del. Teresa Karczyńska-Szumilas Protokolant: sekr. sąd. Justyna Głodna po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2007 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwa P. przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu (...) w (...) przy udziale interwenienta ubocznego (...) S.A. w (...)

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolNmbr="001164" xVolType="15/100000/0000503/ACa" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xFlag="published" xEditorFullName="Karolina Najda" xPublisher="knajda" xEditor="knajda" xToPage="7" xLang="PL" xYear="2006" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Karolina Najda"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt I ACa 1164/06</xText> <xText/> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 20 kwietnia 2007 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="214"/> <xCOLx xWIDTHx="492"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>Przewodniczący:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>SSA Teresa Sobolewska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="top" xALIGNx="left"> <xText>Sędziowie:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>SA Dariusz Dończyk (spr.)</xText> <xText>SO del. Teresa Karczyńska-Szumilas</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>Protokolant:</xText> </xClmn> <xClmn xVALIGNx="middle" xALIGNx="left"> <xText>sekr. sąd. Justyna Głodna</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText/> <xText>po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2007 r. w Gdańsku na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>P.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>przy udziale interwenienta ubocznego <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon>Inspektorat w <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>o zapłatę i rentę</xText> <xText>na skutek apelacji interwenienta ubocznego</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu</xText> <xText>z dnia 11 maja 2006 r. sygn. akt I C 492/05</xText> <xText/> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>prostuje oznaczenie pozwanego zawarte w zaskarżonym wyroku w ten sposób, że w miejsce każdorazowego określenia w odpowiednim przypadku: „Skarb Państwa reprezentowany przez Dyrektora Zakładu Karnego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon>” wpisuje każdorazowo w odpowiednim przypadku: „Skarb Państwa – Zakład Karny <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon>”,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>oddala apelację.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Sygn, akt I ACa 1164/06</xText> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powód <xAnon>P.</xAnon> wniósł pozew przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon> o zapłatę kwoty 100.000 zł tytułem odszkodowania oraz 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za skutki wypadku, jakiemu uległ powód w dniu 21 stycznia 2005 r, w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności. Pozwany wniósł również o zasądzenie od pozwanego renty w kwocie 1.200 zł miesięcznie z tytułu utraconych możliwości zarobkowych oraz ustalenie odpowiedzialności na przyszłość za skutki wymienionego wyżej wypadku. Pozwany wniósł o oddalenie apelacji. Do sprawy zgłosił interwencję uboczną po stronie pozwanego <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>Wyrokiem z dnia 11 maja 2006 r. Sąd Okręgowy w Toruniu zasądził od pozwanego Skarbu Państwa - Zakładu Karnego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon> na rzecz powoda kwotę 5.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 marca 2005 r. do dnia zapłaty; ustalił, że pozwany będzie ponosić odpowiedzialność za mogące pojawić się w przyszłości skutki urazu lewego oka, któremu powód uległ w dniu 21 stycznia 2005 r. na terenie Zakładu Karnego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon>; oddalił powództwo w pozostałej części; nie zasądził zwrotu kosztów procesu od powoda na rzecz pozwanego oraz interwenienta ubocznego <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon>-Inspektoratu w<xAnon>(...)</xAnon>; odstąpił od pobierania kosztów sądowych z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda oraz nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa - kasy Sądu Okręgowego w Toruniu na rzecz adw. <xAnon>M. G. (1)</xAnon> kwotę 8.784 zł brutto z tytułu wynagrodzenia adwokata ustanowionego z urzędu.</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił, że powód jest recydywistą i odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon>. W dniu <xAnon>(...)</xAnon> około godziny 11.30 - 12.00 powód kąpał się w łaźni pod prysznicem. Każdy prysznic jest oddzielony ścianką działową która nie jest przeźroczysta. Powód przyniósł ze sobą szampon w szklanym słoiku. Powód był osobom biedną. Ktoś dał mu trochę szamponu nalewając go do tego słoika. Strażnicy nie zabraniali przynoszenia dowolnych naczyń do łaźni. Nie kontrolowali tego co skazani tam przynoszą. W czasie kąpieli powoda w kabinach prysznicowych nie było na podłodze mat antypoślizgowych. Są one zrobione z gumy, mają grubość około 3 centymetrów i są specjalnie przeznaczone do tego celu. Można je zwijać po to, żeby posprzątać kabiny prysznicowe. Gdy mata jest rozłożona, to nie ma możliwości, aby się przesunęła. Pod prysznice skazani wchodzą boso. Nie chcieli oni wchodzić na maty obawiając się zarażenia grzybicą. Niekiedy maty były wykładane. Zwykle jednak leżały zwinięte w szatni. Nie było ich także na dojściu od kabin prysznicowych. Leżały natomiast na podłodze w szatni. Podłoga w kabinie prysznicowej jest wyłożona kafelkami, które były śliskie. Powód pośliznął się przy wychodzeniu z kabiny po zakończonej kąpieli. Upadł, słoik zbił się, a kawałek szkła ugodził go w lewe oko. Niezwłocznie zgłosił się do strażnika, gdy przyszedł on z kolejną grupą do kąpieli. Powód został skierowany do ambulatorium, a następnie zawieziony na Oddział Okulistyczny Szpitala w <xAnon>(...)</xAnon>. Lekarz stwierdził tam wystąpienie rany przebijającej (kłutej) oka lewego z zaćmą pourazową. Po powrocie powoda do zakładu karnego zaproponowano mu przewiezienie do szpitala przy Areszcie Śledczym w<xAnon>(...)</xAnon>. Początkowo powód odmówił, ale w tym samym dniu</xText> <xText>wyraził zgodę i tam pojechał, Po zdarzeniu strażnik nie poszedł do kabiny, w której kąpał się powód. Polecił jednemu ze skazanych uprzątnąć szkło. Strażnik poszedł zobaczyć prysznic, gdzie kąpał się powód, wtedy gdy pozamykał już więźniów w celi i gdy został poinformował o uprzątnięciu szkła. Kąpiel była nadzorowana przez jednego funkcjonariusza służby więziennej. Trwała ona przez kilka godzin, gdyż po kolei kąpały się osoby osadzone w poszczególnych celach. Strażnik wprowadzał poszczególne grupy więźniów do pomieszczeń łaźni i zamykał ich tam. Następnie szedł nadzorować podległy mu oddział. Po pewnym czasie z kolejną grupą wracał do łaźni i odprowadzał do celi tę, która kąpała się wcześniej. Niekiedy też mieszały się one lub schodziły samodzielnie. Nie było przerw między kąpiącymi się grupami. Jeden strażnik miał pod nadzorem cele na jednym piętrze - w jednym oddziale. Nie sprawdzał on kabin prysznicowych w czasie trwania kąpieli. U powoda nastąpiło przecięcie rogówki, bez wypłynięcia treści oka na zewnątrz. Odczuciami z tym związanym są ból, łzawienie, zaczerwienie oraz niekiedy obniżenie ostrości widzenia. Zmętnienie pourazowe powstaje w ten sposób, że na skutek uszkodzenia torebki soczewki, płyn komorowy, który ją otacza, zaczyna wnikać w jej głąb. Jednocześnie zmienia on swoją konsystencję oraz przezroczystość. Dochodzi do jego zmętnienia. Do powstania zaćmy może dojść bardzo szybko po urazie i u powoda tak się właśnie stało. Nie budzi wątpliwości, że powstała ona na skutek zdarzenia z dnia <xAnon>(...)</xAnon> Dnia <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon> Klinice (...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> przeprowadzono u powoda zabieg usunięcia zaćmy lewego oka. Wszczepiono mu implant soczewki. Miał też przeprowadzoną witrektomię tego oka. Polegała ona na usunięciu ciała szklistego, czyli treści gałki ocznej, której drobna kropelka przedostała się w okolice soczewki. Zabieg u powoda miał charakter rutynowy. Został wykonany według najlepszych standardów medycznych, przy pomocy lasera. Po operacji powód do dnia 01.07.2005 r. przebywał w szpitalu przy Areszcie Śledczym w <xAnon>(...)</xAnon>. Podawano mu leki i badano go. Po operacji przez okres nie dłuższy niż tydzień stosuje się krople lub maść przeciwzapalną. Przeprowadzenie zabiegu w kwietniu nie miało znaczenia dla stanu zdrowia oka oraz wynik zabiegu. W realiach polskiej służby zdrowia normalnym terminem oczekiwania na usunięcie zaćmy jest okres półroczny. U powoda doszło do wtórnego zmętnienia soczewki. Nie jest to powikłanie wynikające z jakiejś nieprawidłowości operacji, lecz następstwo, które niekiedy występuje u pewnej liczby pacjentów. Obecnie - tj. przed usunięciem zaćmy wtórnej - stan widzenia na lewe oko wynosi 80% w porównaniu do normalnego, zdrowego oka. Można to porównać do patrzenia przez muślinową firankę. Po usunięciu tej zaćmy ostrość widzenia może osiągną nawet 100 %. Oko nie będzie funkcjonować tak, jak przed urazem, gdyż nie ma akomodacji, czyli możliwości dostosowania do patrzenia na przedmioty znajdujące się w różnej odległości. Konieczne jest noszenie okularów do czytania, gdyż oko nie może dostosować ostrości. W takim przypadku przyjmuje się, że uszczerbek sprawności wzroku wynosi 15%. Wyłączona jest możliwość pracy przy maszynach w ruchu np. tokarki i frezarki. Można prowadzić samochód. Możliwe jest wykonywanie zawodu malarza, ale bez możliwości pracy na wysokości, czyli wchodzenia na drabinę. U powoda mogą występować bóle głowy w przypadku, gdy nie będzie nosić okularów. Po opuszczeniu szpitala w lipcu 2005 r. powód został przetransportowany do Zakładu Karnego w <xAnon>(...)</xAnon>. Zaczął tam uskarżać się na ból prawego oka i ponownie został przewieziony do <xAnon>(...)</xAnon> Stwierdzono tam stan zapalny tego oka. Doszło do silnej infekcji, której przyczyna nie jest ustalona. Przebiegała ona tak gwałtownie, że w krótkim okresie doszło do ślepoty oka prawego. Zabieg usunięcia zaćmy oka lewego nie miał żadnego związku z tym co stało się z okiem prawym. Obecnie istnieje konieczność jego usunięcia, gdyż może ono negatywnie oddziaływać na lewe oko.</xText> <xText>Stan faktyczny sprawy Sąd Okręgowy ustalił na podstawie zeznań świadków: <xAnon>W. G.</xAnon>, <xAnon>K. B. (1)</xAnon>, <xAnon>R. P.</xAnon>, <xAnon>D. K.</xAnon>, <xAnon>M. S.</xAnon>, <xAnon>M. W.</xAnon>, <xAnon>M. K.</xAnon>, <xAnon>D. M.</xAnon>, zeznań powoda, książeczki zdrowia powoda, wpisów dotyczących dnia <xAnon>(...)</xAnon> w zeszycie służby, notatki funkcjonariusza pozwanego oraz opinii biegłego dr hab. <xAnon>L. B.</xAnon>. Za niewiarygodne uznał sąd pierwszej instancji zeznania świadka <xAnon>K. B.</xAnon>, że w czasie kąpieli maty były wyłożone, nadto w tej części, w której świadek zeznał, że powód dokonał samookaleczenia, a lekarz przyjmujący go w dniu <xAnon>(...)</xAnon> w szpitalu w <xAnon>(...)</xAnon> miał stwierdzić, że rana jest stara, bo jest już stan zapalny. Sąd nie czynił ustaleń w oparciu o zaświadczenie lekarskie z dnia 12.04.2006 r., gdyż powinien on być przedmiotem oceny przez biegłego, a wniosek taki nie został złożony.</xText> <xText>W ocenie Sądu Okręgowego pozwany Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność na podstawie <xLexLink xArt="art. 417;art. 417 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 417 § 1 k.c.</xLexLink> za niezgodne z prawem zachowanie funkcjonariuszy. Bezprawne jest zachowanie sprzeczne z normą prawną. Zgodnie natomiast z <xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 23 k.c.</xLexLink> zdrowie jest dobrem osobistym, które pozostaje pod ochroną prawa cywilnego. Konkretyzacja tej ochrony następuje m.in. w przepisach <xLexLink xArt="art. 444" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 444 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 445" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 k.c.</xLexLink> Bezprawność zachowań funkcjonariuszy pozwanego, prowadząca w konsekwencji do uszkodzenia ciała (oka) powoda, polegała na niezabezpieczeniu kabiny prysznicowej i dojścia do niej przed możliwością poślizgnięcia się i upadku, gdyż brak było mat antypoślizgowych oraz na zezwoleniu, aby do łaźni wnoszone były przedmioty niebezpieczne - w tym przypadku w postaci szklanego słoika. Maty antypoślizgowe nie były wykładane zarówno w kabinach prysznicowych, jak i na dojściu do nich. Podłoga w kabinach była przez to śliska, gdyż była ona wykonana z kafelek i spływała na nią woda z mydłem. Pozwany nie wykazał, z jakiego rodzaju kafelek była wykonana podłoga, czy odpowiadała ona obowiązującym normom. Pozwany nie przedłożył także atestów mat. Powód kąpał się w ostatniej grupie , a do tego czasu stan dotyczący wyłożenia mat w kabinach prysznicowych i na do nich mógł ulec zmianie. Jest to tym bardziej możliwe, że strażnik nie kontrolował, co działo się w kabinach w czasie trwania kąpieli, czy w momencie wymiany kąpiących się grup. Skazani mogli wnosić pod prysznic różne przedmioty, czego nikt nie kontrolował. Powód mógł więc bez przeszkód wnieść szampon w szklanym słoiku, co w konsekwencji doprowadziło do wypadku.</xText> <xText>Powód sformułował ostatecznie cztery żądania: zasądzenia odszkodowania, zadośćuczynienia, renty oraz określenia odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia mogące nastąpić w przyszłości. Odszkodowanie dotyczy uszczerbku na majątku, którego można domagać się na podstawie <xLexLink xArt="art. 444;art. 444 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 444 § 1 k.c.</xLexLink> stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Powód nie wykazał, aby poniósł na skutek wypadku jakąś szkodę oraz w jakiej wysokości. W tej części powództwo podlegało więc oddaleniu. W przypadku „szkody na osobie", czyli krzywdy, ustawodawca w <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 k.c.</xLexLink> przewidział jej naprawienie w postaci zadośćuczynienia. Obejmuje ono wynagrodzenie za cierpienia fizyczne - ból oraz psychiczne - ujemne odczucia przeżywane w związku z cierpieniem fizycznym i następstwami uszkodzenia ciała. Uwzględniając rozmiar i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, trwałość skutków zdarzenia, wiek poszkodowanego, ograniczenia w życiu codziennym z nich wynikające, jak również aktualny poziom życia społeczeństwa Sąd Okręgowy uznał, że powodowi należy się zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 5.000 zł. Uraz, który nastąpił u powoda nie spowodował jakiś znacznych dolegliwości bólowych, cierpienia</xText> <xText>fizycznego. Powód stosunkowo szybko miał przeprowadzony zabieg usunięcia zaćmy. Później miał zapewnioną odpowiednią opiekę w szpitalu przy Areszcie Śledczym w <xAnon>(...)</xAnon> Operacja była wykonana zgodnie z najwyższymi standardami medycznymi. Wystąpienie zaćmy wtórnej nie można traktować w kategoriach błędu lekarskiego. Jest to objaw występujący u pewnego procenta pacjentów po prawidłowo wykonanych zabiegach. Powodowi została przywrócona sprawność oka w pełnym zakresie (po usunięciu zaćmy wtórnej). Dotyczy to jednak ostrości widzenia. Oko jest natomiast pozbawione możliwości akomodacji. Stanowi to trwałe następstwo urazu oznaczające konieczność noszenia okularów np. do czytania. Konieczność ta dotknęła powoda w stosunkowo młodym wieku. Przez pozostały okres swojego życia, a więc stosunkowo długi czas, będzie on musiał znosić niewygodę z tym związaną. Kwotę pieniężnego zadośćuczynienia zasądzono z odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu.</xText> <xText>Niezasadne było także dochodzenie renty na podstawie <xLexLink xArt="art. 444;art. 444 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 444 § 2 k.c</xLexLink>, gdyż powód nie wykazał, aby na skutek wypadku utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość. Powód nie wykazał, że przed wypadkiem pracował, ile zarabiał i o jaką kwotę obniżyły się jego dochody po zdarzeniu. Powód obecnie pozostaje na utrzymaniu Państwa, gdyż jest osoba pozbawioną wolności. Chociażby z tej przyczyny nie sposób zasadnie twierdzić, że jego zarobki uległy obniżeniu.</xText> <xText>Sąd uwzględnił żądanie ustalenia odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia mogące pojawić się w przyszłości. Znajduje ono podstawę w <xLexLink xArt="art. 189" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 189 k.p.c.</xLexLink> O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Od powyższego wyroku apelację wniósł interwenient uboczny - <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon> Inspektorat w <xAnon>(...)</xAnon>, który zaskarżył wyrok w części uwzględniającej powództwo co do zapłaty kwoty 5.000 zł zarzucając mu: sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału, a polegającą na przyjęciu, że pozwany Zakład Karny na skutek swoich bezprawnych zachowań doprowadził do uszkodzenia ciała powoda. Z uwagi na powyższy zarzut interwenient uboczny wniósł o zmianę wyroku w jego punkcie pierwszym tj. zasądzającym 5.000 zł i oddalenie powództwa, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu apelacji wywodzono, że jak wynika z zeznań <xAnon>K. G.</xAnon> i <xAnon>K. B. (1)</xAnon>, funkcjonariuszy pozwanego w łaźni, w dniu kąpieli, były maty specjalne, wykonane z tworzywa, które znajdowało się w kabinach prysznicowych. Potwierdzają to również zapisy w dzienniku służbowym i notatce służbowej. Nie można obciążać pozwanego ewentualnym usunięciem mat przez samych osadzonych. Z zeznań świadka <xAnon>K. G.</xAnon> wynika, że łaźnia była świeżo po remoncie, była bezpieczna. Szklane naczynia są oryginalnymi opakowaniami nawet dla szamponów, stąd nie można uznać takiego naczynia za niebezpiecznego. Ponadto zawyżona jest wysokość zasądzonego zadośćuczynienia. Powodowi zapewniono najlepsze leczenie i oko lewe nie jest przyczyną żadnych dolegliwości. Cierpienia przysparza powodowi oko prawe uszkodzone w niewyjaśnionych okolicznościach.</xText> <xText xALIGNx="left">Powód nie ustosunkował się do apelacji interwenienta ubocznego.</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 350;art. 350 § 1;art. 350 § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 350 § 1 i 3 k.p.c.</xLexLink> Sąd Apelacyjny sprostował w zaskarżonym wyroku niedokładne oznaczenie strony pozwanej w ten sposób, że w miejsce każdorazowego określenia w odpowiednim przypadku: „Skarb Państwa reprezentowany</xText> <xText>przez Dyrektora Zakładu Karnego <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon> wpisał każdorazowo w odpowiednim przypadku: „Skarb Państwa - Zakład Karny <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon>". Skarb Państwa - jako osoba prawna (<xLexLink xArt="art. 33" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 33 k.c.</xLexLink>) działa w stosunkach cywilnoprawnych poprzez swojej jednostki organizacyjne (stationes fisci). Te jednostki Skarbu Państwa, z którymi związane jest dochodzone roszczenie, powinny zostać wskazane w procesie obok określenia Skarbu Państwa jako strony. Pośrednio wynika to z treści przepisu <xLexLink xArt="art. 29" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 29 k.p.c</xLexLink>, który stanowi, że przeciwko Skarbowi Państwa wytacza się według siedziby jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie. Oznacza to konieczność wskazania jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa i jej siedziby obok określenia Skarbu Państwa jako strony procesu cywilnego. Od jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa należy odróżnić określony organ tej jednostki, który w myśl <xLexLink xArt="art. 67;art. 67 § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 67 § 2 k.p.c.</xLexLink> jest uprawniony do podejmowania czynności procesowych za Skarb Państwa w procesie o roszczenie związane z działalnością określonej jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa. W sprawie jednostką organizacyjną Skarbu Państwa, z którą związane było dochodzone roszczenie, był Zakład Karny <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>(...)</xAnon>, a organem uprawnionym do podejmowania czynności procesowych w imieniu tej jednostki organizacyjnej Dyrektor tego Zakładu.</xText> <xText>Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 233;art. 233 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 233 § 1 k.p.c.</xLexLink> sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Według tego przepisu zawierającego zasadę swobodnej oceny dowodów, sąd oceniając dowody powinien wziąć pod uwagę wszystkie dowody, dokonać ich wzajemnej konfrontacji i wyciągnąć z tego logiczne uzasadnione wnioski mając na uwadze zasady doświadczenia życiowego, czy też zasady wiedzy, o ile są one potrzebne do oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów. Spełnia te kryteria ocena dowodów Sądu Okręgowego. Dokonując ustaleń faktycznych dotyczących przebiegu kąpieli, podczas której powód doznał uszkodzenia oka, sąd miał na uwadze wskazane w apelacji dowody, według których w czasie kąpieli były wyłożone w kabinach prysznicowych oraz na dojściu do tych kabin maty antypoślizgowe. Dowody te zostały skonfrontowane jednak z pozostałymi dowodami przeprowadzonym w sprawie - z zeznaniami powoda oraz świadków uczestników kąpieli, których treść została pominięta przez apelującego. Z treści tych zeznań wynikało, że w trakcie kąpieli na dojście do kabin prysznicowych nie było wyłożone matami antypoślizgowymi, jak również mat tych nie było w części kabin. Zarówno z zeznań świadków - więźniów, którzy uczestniczyli w kąpieli - jak również z zeznań funkcjonariuszy pozwanego wynika ta sama okoliczność, a mianowicie, że w trakcie kąpieli, po zmianie kąpiących się grup więźniów, nie było żadnej kontroli przez funkcjonariuszy pozwanego pomieszczeń łaźni, a w konsekwencji, że możliwe było, iż sami więźniowie usuwali wyłożone przed rozpoczęciem kąpieli maty antypoślizgowe. Okoliczność, że tak się działo, została potwierdzona we wszystkich zeznaniach więźniów, którzy uczestniczyli w kąpieli i zeznawali w sprawie jako świadkowie. Z zeznań samych funkcjonariuszy pozwanego wynika, że nikt z funkcjonariuszy nie dokonał inspekcji pomieszczenia łaźni zaraz po wypadku, lecz nastąpiło to dopiero po posprzątaniu łaźni. Zważywszy na powyższe logicznie sąd pierwszej instancji ocenił, że zarówno raport z przebiegu służby z dnia 21 stycznia 2005 r. (k. 19-20), notatka służbowa z dnia 21 stycznia 2005 r. (k. 20), jak również zeznania funkcjonariuszy pozwanego: <xAnon>M. G. (2)</xAnon> i <xAnon>K. B. (1)</xAnon> nie są dowodami, które podważają pozostałe dowody przeprowadzone w sprawie, z których wynika, że w chwili wypadku powoda mały antypoślizgowe nie były wyłożone w miejscu, w którym poślizgnął się powód. W świetle powyższego za bezzasadny należy uznać zarzut</xText> <xText>dokonania przez sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych w sprawie sprzecznie z przeprowadzonymi w sprawie dowodami.</xText> <xText>W sytuacji, gdy pozwany nie przedstawił dowodów, z których wynikało, aby to sam powód usunął maty antypoślizgowe, nie można przyjąć, że okoliczność usunięcia tych mat przez innych więźniów jest okolicznością zwalniającą pozwanego od odpowiedzialności wobec powoda. Pozwany bowiem ponosił pełną odpowiedzialność za prawidłowe zabezpieczenie pomieszczenia łaźni, w którym kąpał się powód, co obejmowało także nadzór nad zachowaniem innych więźniów. Takiego nadzoru pozwany jednak nie zapewnił. Tym bardziej nadzór taki powinien być zapewniony w sytuacji, gdy funkcjonariusze pozwanego tolerowali wnoszenie przez więźniów do łaźni wyłożonej śliskimi kafelkami opakowań szklanych, które z natury rzeczy mogą spowodować uszkodzenia ciała w razie uszkodzenia tych opakowań.</xText> <xText>Nie jest także zasadny zarzut zasądzenia przez sąd pierwszej instancji wygórowanego zadośćuczynienia pieniężnego. Wysokość tego zadośćuczynienia należy do uznania sędziowskiego. Ustalając wysokość zadośćuczynienia na podstawie <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 k.c.</xLexLink> sąd powinien kierować się przesłankami wypracowanymi w orzecznictwie sądów na tle wykładni <xLexLink xArt="art. 445" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 k.c</xLexLink>, które zostały prawidłowo wskazane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. W szczególności trafnie sąd pierwszej instancji miał na uwadze to, że uszkodzenia ciała powoda wiązało się nie tylko z jednorazowym cierpieniem fizycznym powoda w chwili wypadku, ale także powód musiał przejść związane z pewnym cierpieniem zabiegi medyczne. Skutkiem zaś wypadku jest stała utrata przez powoda funkcji akomodacji.</xText> <xText>Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny oddalił apelację interwenienta ubocznego na podstawie <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> jako bezzasadną.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Teresa Sobolewska

Karolina Najda

sekr. sąd. Justyna Głodna

Karolina Najda

Sygn. akt I ACa 1164/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 kwietnia 2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący: SSA Teresa Sobolewska Sędziowie: SA Dariusz Dończyk (spr.) SO del. Teresa Karczyńska-Szumilas Protokolant: sekr. sąd. Justyna Głodna po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2007 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy z powództwaP. przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu(...)w(...) przy udziale interwenienta ubocznego(...) S.A.w(...)Inspektorat w(...) o zapłatę i rentę na skutek apelacji interwenienta ubocznego od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 11 maja 2006 r. sygn. akt I C 492/05 I prostuje oznaczenie pozwanego zawarte w zaskarżonym wyroku w ten sposób, że w miejsce każdorazowego określenia w odpowiednim przypadku: „Skarb Państwa reprezentowany przez Dyrektora Zakładu Karnego(...)w(...)” wpisuje każdorazowo w odpowiednim przypadku: „Skarb Państwa – Zakład Karny(...)w(...)”, II oddala apelację. Sygn, akt I ACa 1164/06 UZASADNIENIE PowódP.wniósł pozew przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu(...)w(...)o zapłatę kwoty 100.000 zł tytułem odszkodowania oraz 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za skutki wypadku, jakiemu uległ powód w dniu 21 stycznia 2005 r, w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności. Pozwany wniósł również o zasądzenie od pozwanego renty w kwocie 1.200 zł miesięcznie z tytułu utraconych możliwości zarobkowych oraz ustalenie odpowiedzialności na przyszłość za skutki wymienionego wyżej wypadku. Pozwany wniósł o oddalenie apelacji. Do sprawy zgłosił interwencję uboczną po stronie pozwanego(...) S.A.w(...) Wyrokiem z dnia 11 maja 2006 r. Sąd Okręgowy w Toruniu zasądził od pozwanego Skarbu Państwa - Zakładu Karnego(...)w(...)na rzecz powoda kwotę 5.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 marca 2005 r. do dnia zapłaty; ustalił, że pozwany będzie ponosić odpowiedzialność za mogące pojawić się w przyszłości skutki urazu lewego oka, któremu powód uległ w dniu 21 stycznia 2005 r. na terenie Zakładu Karnego(...)w(...); oddalił powództwo w pozostałej części; nie zasądził zwrotu kosztów procesu od powoda na rzecz pozwanego oraz interwenienta ubocznego(...) S.A.w(...)-Inspektoratu w(...); odstąpił od pobierania kosztów sądowych z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda oraz nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa - kasy Sądu Okręgowego w Toruniu na rzecz adw.M. G. (1)kwotę 8.784 zł brutto z tytułu wynagrodzenia adwokata ustanowionego z urzędu. Sąd Okręgowy ustalił, że powód jest recydywistą i odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym(...)w(...). W dniu(...)około godziny 11.30 - 12.00 powód kąpał się w łaźni pod prysznicem. Każdy prysznic jest oddzielony ścianką działową która nie jest przeźroczysta. Powód przyniósł ze sobą szampon w szklanym słoiku. Powód był osobom biedną. Ktoś dał mu trochę szamponu nalewając go do tego słoika. Strażnicy nie zabraniali przynoszenia dowolnych naczyń do łaźni. Nie kontrolowali tego co skazani tam przynoszą. W czasie kąpieli powoda w kabinach prysznicowych nie było na podłodze mat antypoślizgowych. Są one zrobione z gumy, mają grubość około 3 centymetrów i są specjalnie przeznaczone do tego celu. Można je zwijać po to, żeby posprzątać kabiny prysznicowe. Gdy mata jest rozłożona, to nie ma możliwości, aby się przesunęła. Pod prysznice skazani wchodzą boso. Nie chcieli oni wchodzić na maty obawiając się zarażenia grzybicą. Niekiedy maty były wykładane. Zwykle jednak leżały zwinięte w szatni. Nie było ich także na dojściu od kabin prysznicowych. Leżały natomiast na podłodze w szatni. Podłoga w kabinie prysznicowej jest wyłożona kafelkami, które były śliskie. Powód pośliznął się przy wychodzeniu z kabiny po zakończonej kąpieli. Upadł, słoik zbił się, a kawałek szkła ugodził go w lewe oko. Niezwłocznie zgłosił się do strażnika, gdy przyszedł on z kolejną grupą do kąpieli. Powód został skierowany do ambulatorium, a następnie zawieziony na Oddział Okulistyczny Szpitala w(...). Lekarz stwierdził tam wystąpienie rany przebijającej (kłutej) oka lewego z zaćmą pourazową. Po powrocie powoda do zakładu karnego zaproponowano mu przewiezienie do szpitala przy Areszcie Śledczym w(...). Początkowo powód odmówił, ale w tym samym dniu wyraził zgodę i tam pojechał, Po zdarzeniu strażnik nie poszedł do kabiny, w której kąpał się powód. Polecił jednemu ze skazanych uprzątnąć szkło. Strażnik poszedł zobaczyć prysznic, gdzie kąpał się powód, wtedy gdy pozamykał już więźniów w celi i gdy został poinformował o uprzątnięciu szkła. Kąpiel była nadzorowana przez jednego funkcjonariusza służby więziennej. Trwała ona przez kilka godzin, gdyż po kolei kąpały się osoby osadzone w poszczególnych celach. Strażnik wprowadzał poszczególne grupy więźniów do pomieszczeń łaźni i zamykał ich tam. Następnie szedł nadzorować podległy mu oddział. Po pewnym czasie z kolejną grupą wracał do łaźni i odprowadzał do celi tę, która kąpała się wcześniej. Niekiedy też mieszały się one lub schodziły samodzielnie. Nie było przerw między kąpiącymi się grupami. Jeden strażnik miał pod nadzorem cele na jednym piętrze - w jednym oddziale. Nie sprawdzał on kabin prysznicowych w czasie trwania kąpieli. U powoda nastąpiło przecięcie rogówki, bez wypłynięcia treści oka na zewnątrz. Odczuciami z tym związanym są ból, łzawienie, zaczerwienie oraz niekiedy obniżenie ostrości widzenia. Zmętnienie pourazowe powstaje w ten sposób, że na skutek uszkodzenia torebki soczewki, płyn komorowy, który ją otacza, zaczyna wnikać w jej głąb. Jednocześnie zmienia on swoją konsystencję oraz przezroczystość. Dochodzi do jego zmętnienia. Do powstania zaćmy może dojść bardzo szybko po urazie i u powoda tak się właśnie stało. Nie budzi wątpliwości, że powstała ona na skutek zdarzenia z dnia(...)Dnia(...)wKlinice (...)wK.przeprowadzono u powoda zabieg usunięcia zaćmy lewego oka. Wszczepiono mu implant soczewki. Miał też przeprowadzoną witrektomię tego oka. Polegała ona na usunięciu ciała szklistego, czyli treści gałki ocznej, której drobna kropelka przedostała się w okolice soczewki. Zabieg u powoda miał charakter rutynowy. Został wykonany według najlepszych standardów medycznych, przy pomocy lasera. Po operacji powód do dnia 01.07.2005 r. przebywał w szpitalu przy Areszcie Śledczym w(...). Podawano mu leki i badano go. Po operacji przez okres nie dłuższy niż tydzień stosuje się krople lub maść przeciwzapalną. Przeprowadzenie zabiegu w kwietniu nie miało znaczenia dla stanu zdrowia oka oraz wynik zabiegu. W realiach polskiej służby zdrowia normalnym terminem oczekiwania na usunięcie zaćmy jest okres półroczny. U powoda doszło do wtórnego zmętnienia soczewki. Nie jest to powikłanie wynikające z jakiejś nieprawidłowości operacji, lecz następstwo, które niekiedy występuje u pewnej liczby pacjentów. Obecnie - tj. przed usunięciem zaćmy wtórnej - stan widzenia na lewe oko wynosi 80% w porównaniu do normalnego, zdrowego oka. Można to porównać do patrzenia przez muślinową firankę. Po usunięciu tej zaćmy ostrość widzenia może osiągną nawet 100 %. Oko nie będzie funkcjonować tak, jak przed urazem, gdyż nie ma akomodacji, czyli możliwości dostosowania do patrzenia na przedmioty znajdujące się w różnej odległości. Konieczne jest noszenie okularów do czytania, gdyż oko nie może dostosować ostrości. W takim przypadku przyjmuje się, że uszczerbek sprawności wzroku wynosi 15%. Wyłączona jest możliwość pracy przy maszynach w ruchu np. tokarki i frezarki. Można prowadzić samochód. Możliwe jest wykonywanie zawodu malarza, ale bez możliwości pracy na wysokości, czyli wchodzenia na drabinę. U powoda mogą występować bóle głowy w przypadku, gdy nie będzie nosić okularów. Po opuszczeniu szpitala w lipcu 2005 r. powód został przetransportowany do Zakładu Karnego w(...). Zaczął tam uskarżać się na ból prawego oka i ponownie został przewieziony do(...)Stwierdzono tam stan zapalny tego oka. Doszło do silnej infekcji, której przyczyna nie jest ustalona. Przebiegała ona tak gwałtownie, że w krótkim okresie doszło do ślepoty oka prawego. Zabieg usunięcia zaćmy oka lewego nie miał żadnego związku z tym co stało się z okiem prawym. Obecnie istnieje konieczność jego usunięcia, gdyż może ono negatywnie oddziaływać na lewe oko. Stan faktyczny sprawy Sąd Okręgowy ustalił na podstawie zeznań świadków:W. G.,K. B. (1),R. P.,D. K.,M. S.,M. W.,M. K.,D. M., zeznań powoda, książeczki zdrowia powoda, wpisów dotyczących dnia(...)w zeszycie służby, notatki funkcjonariusza pozwanego oraz opinii biegłego dr hab.L. B.. Za niewiarygodne uznał sąd pierwszej instancji zeznania świadkaK. B., że w czasie kąpieli maty były wyłożone, nadto w tej części, w której świadek zeznał, że powód dokonał samookaleczenia, a lekarz przyjmujący go w dniu(...)w szpitalu w(...)miał stwierdzić, że rana jest stara, bo jest już stan zapalny. Sąd nie czynił ustaleń w oparciu o zaświadczenie lekarskie z dnia 12.04.2006 r., gdyż powinien on być przedmiotem oceny przez biegłego, a wniosek taki nie został złożony. W ocenie Sądu Okręgowego pozwany Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność na podstawieart. 417 § 1 k.c.za niezgodne z prawem zachowanie funkcjonariuszy. Bezprawne jest zachowanie sprzeczne z normą prawną. Zgodnie natomiast zart. 23 k.c.zdrowie jest dobrem osobistym, które pozostaje pod ochroną prawa cywilnego. Konkretyzacja tej ochrony następuje m.in. w przepisachart. 444 k.c.iart. 445 k.c.Bezprawność zachowań funkcjonariuszy pozwanego, prowadząca w konsekwencji do uszkodzenia ciała (oka) powoda, polegała na niezabezpieczeniu kabiny prysznicowej i dojścia do niej przed możliwością poślizgnięcia się i upadku, gdyż brak było mat antypoślizgowych oraz na zezwoleniu, aby do łaźni wnoszone były przedmioty niebezpieczne - w tym przypadku w postaci szklanego słoika. Maty antypoślizgowe nie były wykładane zarówno w kabinach prysznicowych, jak i na dojściu do nich. Podłoga w kabinach była przez to śliska, gdyż była ona wykonana z kafelek i spływała na nią woda z mydłem. Pozwany nie wykazał, z jakiego rodzaju kafelek była wykonana podłoga, czy odpowiadała ona obowiązującym normom. Pozwany nie przedłożył także atestów mat. Powód kąpał się w ostatniej grupie , a do tego czasu stan dotyczący wyłożenia mat w kabinach prysznicowych i na do nich mógł ulec zmianie. Jest to tym bardziej możliwe, że strażnik nie kontrolował, co działo się w kabinach w czasie trwania kąpieli, czy w momencie wymiany kąpiących się grup. Skazani mogli wnosić pod prysznic różne przedmioty, czego nikt nie kontrolował. Powód mógł więc bez przeszkód wnieść szampon w szklanym słoiku, co w konsekwencji doprowadziło do wypadku. Powód sformułował ostatecznie cztery żądania: zasądzenia odszkodowania, zadośćuczynienia, renty oraz określenia odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia mogące nastąpić w przyszłości. Odszkodowanie dotyczy uszczerbku na majątku, którego można domagać się na podstawieart. 444 § 1 k.c.stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Powód nie wykazał, aby poniósł na skutek wypadku jakąś szkodę oraz w jakiej wysokości. W tej części powództwo podlegało więc oddaleniu. W przypadku „szkody na osobie", czyli krzywdy, ustawodawca wart. 445 § 1 k.c.przewidział jej naprawienie w postaci zadośćuczynienia. Obejmuje ono wynagrodzenie za cierpienia fizyczne - ból oraz psychiczne - ujemne odczucia przeżywane w związku z cierpieniem fizycznym i następstwami uszkodzenia ciała. Uwzględniając rozmiar i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, trwałość skutków zdarzenia, wiek poszkodowanego, ograniczenia w życiu codziennym z nich wynikające, jak również aktualny poziom życia społeczeństwa Sąd Okręgowy uznał, że powodowi należy się zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 5.000 zł. Uraz, który nastąpił u powoda nie spowodował jakiś znacznych dolegliwości bólowych, cierpienia fizycznego. Powód stosunkowo szybko miał przeprowadzony zabieg usunięcia zaćmy. Później miał zapewnioną odpowiednią opiekę w szpitalu przy Areszcie Śledczym w(...)Operacja była wykonana zgodnie z najwyższymi standardami medycznymi. Wystąpienie zaćmy wtórnej nie można traktować w kategoriach błędu lekarskiego. Jest to objaw występujący u pewnego procenta pacjentów po prawidłowo wykonanych zabiegach. Powodowi została przywrócona sprawność oka w pełnym zakresie (po usunięciu zaćmy wtórnej). Dotyczy to jednak ostrości widzenia. Oko jest natomiast pozbawione możliwości akomodacji. Stanowi to trwałe następstwo urazu oznaczające konieczność noszenia okularów np. do czytania. Konieczność ta dotknęła powoda w stosunkowo młodym wieku. Przez pozostały okres swojego życia, a więc stosunkowo długi czas, będzie on musiał znosić niewygodę z tym związaną. Kwotę pieniężnego zadośćuczynienia zasądzono z odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu. Niezasadne było także dochodzenie renty na podstawieart. 444 § 2 k.c, gdyż powód nie wykazał, aby na skutek wypadku utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość. Powód nie wykazał, że przed wypadkiem pracował, ile zarabiał i o jaką kwotę obniżyły się jego dochody po zdarzeniu. Powód obecnie pozostaje na utrzymaniu Państwa, gdyż jest osoba pozbawioną wolności. Chociażby z tej przyczyny nie sposób zasadnie twierdzić, że jego zarobki uległy obniżeniu. Sąd uwzględnił żądanie ustalenia odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia mogące pojawić się w przyszłości. Znajduje ono podstawę wart. 189 k.p.c.O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawieart. 102 k.p.c. Od powyższego wyroku apelację wniósł interwenient uboczny -(...) S.A.w(...)Inspektorat w(...), który zaskarżył wyrok w części uwzględniającej powództwo co do zapłaty kwoty 5.000 zł zarzucając mu: sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału, a polegającą na przyjęciu, że pozwany Zakład Karny na skutek swoich bezprawnych zachowań doprowadził do uszkodzenia ciała powoda. Z uwagi na powyższy zarzut interwenient uboczny wniósł o zmianę wyroku w jego punkcie pierwszym tj. zasądzającym 5.000 zł i oddalenie powództwa, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu apelacji wywodzono, że jak wynika z zeznańK. G.iK. B. (1), funkcjonariuszy pozwanego w łaźni, w dniu kąpieli, były maty specjalne, wykonane z tworzywa, które znajdowało się w kabinach prysznicowych. Potwierdzają to również zapisy w dzienniku służbowym i notatce służbowej. Nie można obciążać pozwanego ewentualnym usunięciem mat przez samych osadzonych. Z zeznań świadkaK. G.wynika, że łaźnia była świeżo po remoncie, była bezpieczna. Szklane naczynia są oryginalnymi opakowaniami nawet dla szamponów, stąd nie można uznać takiego naczynia za niebezpiecznego. Ponadto zawyżona jest wysokość zasądzonego zadośćuczynienia. Powodowi zapewniono najlepsze leczenie i oko lewe nie jest przyczyną żadnych dolegliwości. Cierpienia przysparza powodowi oko prawe uszkodzone w niewyjaśnionych okolicznościach. Powód nie ustosunkował się do apelacji interwenienta ubocznego. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Na podstawieart. 350 § 1 i 3 k.p.c.Sąd Apelacyjny sprostował w zaskarżonym wyroku niedokładne oznaczenie strony pozwanej w ten sposób, że w miejsce każdorazowego określenia w odpowiednim przypadku: „Skarb Państwa reprezentowany przez Dyrektora Zakładu Karnego(...)w(...)wpisał każdorazowo w odpowiednim przypadku: „Skarb Państwa - Zakład Karny(...)w(...)". Skarb Państwa - jako osoba prawna (art. 33 k.c.) działa w stosunkach cywilnoprawnych poprzez swojej jednostki organizacyjne (stationes fisci). Te jednostki Skarbu Państwa, z którymi związane jest dochodzone roszczenie, powinny zostać wskazane w procesie obok określenia Skarbu Państwa jako strony. Pośrednio wynika to z treści przepisuart. 29 k.p.c, który stanowi, że przeciwko Skarbowi Państwa wytacza się według siedziby jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie. Oznacza to konieczność wskazania jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa i jej siedziby obok określenia Skarbu Państwa jako strony procesu cywilnego. Od jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa należy odróżnić określony organ tej jednostki, który w myślart. 67 § 2 k.p.c.jest uprawniony do podejmowania czynności procesowych za Skarb Państwa w procesie o roszczenie związane z działalnością określonej jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa. W sprawie jednostką organizacyjną Skarbu Państwa, z którą związane było dochodzone roszczenie, był Zakład Karny(...)w(...), a organem uprawnionym do podejmowania czynności procesowych w imieniu tej jednostki organizacyjnej Dyrektor tego Zakładu. Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Zgodnie zart. 233 § 1 k.p.c.sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Według tego przepisu zawierającego zasadę swobodnej oceny dowodów, sąd oceniając dowody powinien wziąć pod uwagę wszystkie dowody, dokonać ich wzajemnej konfrontacji i wyciągnąć z tego logiczne uzasadnione wnioski mając na uwadze zasady doświadczenia życiowego, czy też zasady wiedzy, o ile są one potrzebne do oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów. Spełnia te kryteria ocena dowodów Sądu Okręgowego. Dokonując ustaleń faktycznych dotyczących przebiegu kąpieli, podczas której powód doznał uszkodzenia oka, sąd miał na uwadze wskazane w apelacji dowody, według których w czasie kąpieli były wyłożone w kabinach prysznicowych oraz na dojściu do tych kabin maty antypoślizgowe. Dowody te zostały skonfrontowane jednak z pozostałymi dowodami przeprowadzonym w sprawie - z zeznaniami powoda oraz świadków uczestników kąpieli, których treść została pominięta przez apelującego. Z treści tych zeznań wynikało, że w trakcie kąpieli na dojście do kabin prysznicowych nie było wyłożone matami antypoślizgowymi, jak również mat tych nie było w części kabin. Zarówno z zeznań świadków - więźniów, którzy uczestniczyli w kąpieli - jak również z zeznań funkcjonariuszy pozwanego wynika ta sama okoliczność, a mianowicie, że w trakcie kąpieli, po zmianie kąpiących się grup więźniów, nie było żadnej kontroli przez funkcjonariuszy pozwanego pomieszczeń łaźni, a w konsekwencji, że możliwe było, iż sami więźniowie usuwali wyłożone przed rozpoczęciem kąpieli maty antypoślizgowe. Okoliczność, że tak się działo, została potwierdzona we wszystkich zeznaniach więźniów, którzy uczestniczyli w kąpieli i zeznawali w sprawie jako świadkowie. Z zeznań samych funkcjonariuszy pozwanego wynika, że nikt z funkcjonariuszy nie dokonał inspekcji pomieszczenia łaźni zaraz po wypadku, lecz nastąpiło to dopiero po posprzątaniu łaźni. Zważywszy na powyższe logicznie sąd pierwszej instancji ocenił, że zarówno raport z przebiegu służby z dnia 21 stycznia 2005 r. (k. 19-20), notatka służbowa z dnia 21 stycznia 2005 r. (k. 20), jak również zeznania funkcjonariuszy pozwanego:M. G. (2)iK. B. (1)nie są dowodami, które podważają pozostałe dowody przeprowadzone w sprawie, z których wynika, że w chwili wypadku powoda mały antypoślizgowe nie były wyłożone w miejscu, w którym poślizgnął się powód. W świetle powyższego za bezzasadny należy uznać zarzut dokonania przez sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych w sprawie sprzecznie z przeprowadzonymi w sprawie dowodami. W sytuacji, gdy pozwany nie przedstawił dowodów, z których wynikało, aby to sam powód usunął maty antypoślizgowe, nie można przyjąć, że okoliczność usunięcia tych mat przez innych więźniów jest okolicznością zwalniającą pozwanego od odpowiedzialności wobec powoda. Pozwany bowiem ponosił pełną odpowiedzialność za prawidłowe zabezpieczenie pomieszczenia łaźni, w którym kąpał się powód, co obejmowało także nadzór nad zachowaniem innych więźniów. Takiego nadzoru pozwany jednak nie zapewnił. Tym bardziej nadzór taki powinien być zapewniony w sytuacji, gdy funkcjonariusze pozwanego tolerowali wnoszenie przez więźniów do łaźni wyłożonej śliskimi kafelkami opakowań szklanych, które z natury rzeczy mogą spowodować uszkodzenia ciała w razie uszkodzenia tych opakowań. Nie jest także zasadny zarzut zasądzenia przez sąd pierwszej instancji wygórowanego zadośćuczynienia pieniężnego. Wysokość tego zadośćuczynienia należy do uznania sędziowskiego. Ustalając wysokość zadośćuczynienia na podstawieart. 445 § 1 k.c.sąd powinien kierować się przesłankami wypracowanymi w orzecznictwie sądów na tle wykładniart. 445 k.c, które zostały prawidłowo wskazane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. W szczególności trafnie sąd pierwszej instancji miał na uwadze to, że uszkodzenia ciała powoda wiązało się nie tylko z jednorazowym cierpieniem fizycznym powoda w chwili wypadku, ale także powód musiał przejść związane z pewnym cierpieniem zabiegi medyczne. Skutkiem zaś wypadku jest stała utrata przez powoda funkcji akomodacji. Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny oddalił apelację interwenienta ubocznego na podstawieart. 385 k.p.c.jako bezzasadną.

15/100000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKa_000037_2007_Uz_2007-04-26_001

II AKa 37/07

2007-04-26 02:00:00.0 CEST

2014-03-11 19:15:02.0 CET

2014-03-11 04:51:34.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 37/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 kwietnia 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Barbara Suchowska (spr.) SSA Bożena Brewczyńska Protokolant Magdalena Gierszner przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stanisława Kaźmierczaka po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2007 r. sprawy skazanego P. W. ( W. ) s. S. i A. , ur. (...) w T. - o wydanie wyroku łącznego na skutek apelacji obrońcy

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2007" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000037"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 37/07</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 26 kwietnia 2007 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Przewodniczący</xBx></xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xBx>SSA Barbara Misztalska</xBx></xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right"> <xBx>Sędziowie</xBx></xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xBx>SSA Barbara Suchowska (spr.)</xBx></xText> <xText><xBx>SSA Bożena Brewczyńska</xBx></xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xBx>Magdalena Gierszner</xBx></xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stanisława Kaźmierczaka</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2007 r. sprawy skazanego</xText> <xText><xBx><xAnon>P. W.</xAnon></xBx> (<xAnon>W.</xAnon>) s. <xAnon>S.</xAnon> i <xAnon>A.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>T.</xAnon></xText> <xText>- o wydanie wyroku łącznego</xText> <xText>na skutek apelacji obrońcy skazanego</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej</xText> <xText>z dnia 12 września 2006 r.</xText> <xText>sygn. akt. III K 3/06</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w pkt. 3 i 4 w ten sposób, że łagodzi orzeczoną wobec skazanego <xAnon>P. W.</xAnon> karę łączną do 5 (pięciu) lat i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności, a na jej poczet zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 08.11.1995r. do 29.07.1996r. oraz okresy kary dotąd odbytej na podstawie wyroków objętych niniejszym wyrokiem łącznym;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Bielsku – Białej) na rzecz adwokata <xAnon>J. Z.</xAnon> – Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon>, kwotę 146,40 (sto czterdzieści sześć 40/100) w tym 22% VAT z tytułu kosztów obrony z urzędu skazanego <xAnon>P. W.</xAnon> w postępowaniu odwoławczym;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>zwalnia skazanego od kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym.</xText> </xUnit> <xText/> <xText><xBx>Sygn. akt II AKa 37/07</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem łącznym z dnia 12 września 2006 roku Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej połączył skazanemu <xAnon>P. W.</xAnon> kary orzeczone następującymi wyrokami:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>Sądu Rejonowego w <xAnon>T.</xAnon>z dnia 20 lipca 1998 roku sygn. <xAnon>(...)</xAnon>i Sądu Okręgowego w <xAnon>B.</xAnon>z dnia 24 listopada 2000 roku sygn. <xAnon>(...)</xAnon>– w zakresie grzywny, wymierzając łączną karę 100 stawek dziennych grzywny i ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 40 złotych, z zaliczeniem na jej poczet okresu odbytej kary zastępczej pozbawienia wolności od dnia 8 maja 1997 roku do dnia 9 maja 1997 roku oraz od dnia 20 maja 2003 roku do dnia 30 czerwca 2003 roku, uznając karę grzywny za wykonaną do 84 stawek dziennych;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>Sądu Okręgowego w <xAnon>B.</xAnon>z dnia 24 listopada 2000 roku sygn. <xAnon>(...)</xAnon>, Sądu Rejonowego w <xAnon>T.</xAnon>z dnia 24 stycznia 2001 roku sygn. <xAnon>(...)</xAnon>, Sądu Rejonowego w <xAnon>T.</xAnon>z dnia 10 grudnia 2003 roku sygn. <xAnon>(...)</xAnon>oraz Sądu Rejonowego w <xAnon>T.</xAnon>z dnia 6 kwietnia 2005 roku sygn. <xAnon>(...)</xAnon>– w zakresie kary pozbawienia wolności i w oparciu o <xLexLink xArt="art. 85;art. 86;art. 86 § 1;art. 86 § 1;art. 86 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 i 86 § 1 1 i 2 kk</xLexLink> wymierzył skazanemu karę łączną 6 lat pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet okresy rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 8 listopada 1995 roku do 29 lipca 1996 roku oraz okresy odbytych kar od dnia 22 marca 2003 roku do dnia 20 maja 2003 roku oraz od dnia 30 czerwca 2003 roku do dnia 12 września 2006 roku.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText>Orzekł o kosztach postępowania.</xText> <xText/> <xText>Wyrok powyższy w części obejmującej rozstrzygnięcie w przedmiocie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaskarżył obrońca skazanego podnosząc zarzuty:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w zakresie określenia sumy kar podlegających połączeniu;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>rażącej niewspółmierności kary pozbawienia wolności orzeczonej w wyroku łącznym.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText>W oparciu o powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zmniejszenie wymiaru kary pozbawienia wolności.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny, w wyniku rozpoznania złożonej apelacji uznał ją za zasadną.</xText> <xText>Trafny jest pierwszy z podniesionych w jej treści zarzutów dotyczący błędnego ustalenia przez sąd orzekający sumy podlegających łączeniu kar, bowiem istotnie wynosi ona 7 lat i 4 miesiące a nie jak to nieprawidłowo przyjęto 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności i takie błędne ustalenie stwarzało niekorzystną sytuację dla skazanego w procesie miarkowania wysokości orzekanej kary łącznej.</xText> <xText>Istotniejszy jednak i również zasługujący na uwzględnienie jest, zdaniem sądu odwoławczego, zarzut drugi odnoszący się do współmierności orzeczonej kary łącznej.</xText> <xText>Wprawdzie zgodzić należy się z Sądem Okręgowym, że występujące w tej sprawie okoliczności, takie jak rozpiętość czasowa pomiędzy poszczególnymi popełnionymi przez skazanego przestępstwami, wykroczenie przeciwko różnym dobrom prawem chronionym jak i wielość tych przestępstw, przemawiają przeciwko zastosowaniu zasady absorpcji, jednakże nie można nie dostrzec, że w wyniku rozwiązania uprzednio wydanego wobec w/w wyroku łącznego Sądu Okręgowego w <xAnon>B.</xAnon>z dnia 27 maja 2004 roku sygn. <xAnon>(...)</xAnon>i objęcia nowym wyrokiem łącznym dodatkowo jednego skazania wyrokiem Sądu Rejonowego w <xAnon>T.</xAnon>z dnia 6 kwietnia 2005 roku sygn. <xAnon>(...)</xAnon> –doszło, na skutek wydania zaskarżonego wyroku, do istotnego pogorszenia sytuacji skazanego, co nie powinno mieć miejsca.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze uznać należało że orzeczona w zaskarżonym wyroku kara łączna, w wyniku nieprawidłowo ustalonych przez sąd I instancji podstaw jej wymiaru, jest rażąco surowa i dlatego też apelacja obrońcy zasługiwała na uwzględnienie.</xText> <xText>Orzekając karę łączną Sąd Apelacyjny, poza okolicznościami wyżej już wymienionymi odnoszącymi się do związku podmiotowo-przedmiotowego pomiędzy popełnionymi przestępstwami ich wielością i czasokresem przestępczej działalności skazanego, miał również na uwadze pozytywną opinię o nim z Zakładu Karnego oraz wywiad kuratora i uznał że orzeczona kara będzie współmierna i zgodna z dyrektywami wymiaru kary łącznej.</xText> <xText>Na marginesie poczynionych w niniejszym uzasadnieniu uwag podnieść jeszcze należy, że akta sprawy nie dokumentowały w należyty sposób sytuacji skazanego. Poza aktami spraw, w których wydano orzeczenia podlegające badaniu pod katem istnienia przesłanek do wydania wyroku łącznego, dołączonych jedynie na czas trwania postępowania, w aktach sprawy prowadzonej w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="rozdział 60" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziału 60 kpk</xLexLink> winny znajdować się wszystkie niezbędne dokumenty, w tym w szczególności potwierdzone kopie wyroków wraz z danymi o odbyciu kary, opinie i ewentualnie odpisy innych orzeczeń mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.</xText> <xText/> <xText>O kosztach orzeczono po myśli <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 kpk</xLexLink> mając na względzie sytuację materialną skazanego.</xText> <xText/> <xText>/AW</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Misztalska

Renata Kopiec

Magdalena Gierszner

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 37/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 kwietnia 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Barbara Suchowska (spr.) SSA Bożena Brewczyńska Protokolant Magdalena Gierszner przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stanisława Kaźmierczaka po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2007 r. sprawy skazanego P. W.(W.) s.S.iA.,ur. (...)wT. - o wydanie wyroku łącznego na skutek apelacji obrońcy skazanego od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej z dnia 12 września 2006 r. sygn. akt. III K 3/06 1 zmienia zaskarżony wyrok w pkt. 3 i 4 w ten sposób, że łagodzi orzeczoną wobec skazanegoP. W.karę łączną do 5 (pięciu) lat i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności, a na jej poczet zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 08.11.1995r. do 29.07.1996r. oraz okresy kary dotąd odbytej na podstawie wyroków objętych niniejszym wyrokiem łącznym; 2 w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; 3 zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Bielsku – Białej) na rzecz adwokataJ. Z.– Kancelaria Adwokacka wK., kwotę 146,40 (sto czterdzieści sześć 40/100) w tym 22% VAT z tytułu kosztów obrony z urzędu skazanegoP. W.w postępowaniu odwoławczym; 4 zwalnia skazanego od kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym. Sygn. akt II AKa 37/07 UZASADNIENIE Wyrokiem łącznym z dnia 12 września 2006 roku Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej połączył skazanemuP. W.kary orzeczone następującymi wyrokami: - Sądu Rejonowego wT.z dnia 20 lipca 1998 roku sygn.(...)i Sądu Okręgowego wB.z dnia 24 listopada 2000 roku sygn.(...)– w zakresie grzywny, wymierzając łączną karę 100 stawek dziennych grzywny i ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 40 złotych, z zaliczeniem na jej poczet okresu odbytej kary zastępczej pozbawienia wolności od dnia 8 maja 1997 roku do dnia 9 maja 1997 roku oraz od dnia 20 maja 2003 roku do dnia 30 czerwca 2003 roku, uznając karę grzywny za wykonaną do 84 stawek dziennych; Sądu Okręgowego wB.z dnia 24 listopada 2000 roku sygn.(...), Sądu Rejonowego wT.z dnia 24 stycznia 2001 roku sygn.(...), Sądu Rejonowego wT.z dnia 10 grudnia 2003 roku sygn.(...)oraz Sądu Rejonowego wT.z dnia 6 kwietnia 2005 roku sygn.(...)– w zakresie kary pozbawienia wolności i w oparciu oart. 85 i 86 § 1 1 i 2 kkwymierzył skazanemu karę łączną 6 lat pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet okresy rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 8 listopada 1995 roku do 29 lipca 1996 roku oraz okresy odbytych kar od dnia 22 marca 2003 roku do dnia 20 maja 2003 roku oraz od dnia 30 czerwca 2003 roku do dnia 12 września 2006 roku. Orzekł o kosztach postępowania. Wyrok powyższy w części obejmującej rozstrzygnięcie w przedmiocie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaskarżył obrońca skazanego podnosząc zarzuty: - błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w zakresie określenia sumy kar podlegających połączeniu; rażącej niewspółmierności kary pozbawienia wolności orzeczonej w wyroku łącznym. W oparciu o powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zmniejszenie wymiaru kary pozbawienia wolności. Sąd Apelacyjny, w wyniku rozpoznania złożonej apelacji uznał ją za zasadną. Trafny jest pierwszy z podniesionych w jej treści zarzutów dotyczący błędnego ustalenia przez sąd orzekający sumy podlegających łączeniu kar, bowiem istotnie wynosi ona 7 lat i 4 miesiące a nie jak to nieprawidłowo przyjęto 7 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności i takie błędne ustalenie stwarzało niekorzystną sytuację dla skazanego w procesie miarkowania wysokości orzekanej kary łącznej. Istotniejszy jednak i również zasługujący na uwzględnienie jest, zdaniem sądu odwoławczego, zarzut drugi odnoszący się do współmierności orzeczonej kary łącznej. Wprawdzie zgodzić należy się z Sądem Okręgowym, że występujące w tej sprawie okoliczności, takie jak rozpiętość czasowa pomiędzy poszczególnymi popełnionymi przez skazanego przestępstwami, wykroczenie przeciwko różnym dobrom prawem chronionym jak i wielość tych przestępstw, przemawiają przeciwko zastosowaniu zasady absorpcji, jednakże nie można nie dostrzec, że w wyniku rozwiązania uprzednio wydanego wobec w/w wyroku łącznego Sądu Okręgowego wB.z dnia 27 maja 2004 roku sygn.(...)i objęcia nowym wyrokiem łącznym dodatkowo jednego skazania wyrokiem Sądu Rejonowego wT.z dnia 6 kwietnia 2005 roku sygn.(...)–doszło, na skutek wydania zaskarżonego wyroku, do istotnego pogorszenia sytuacji skazanego, co nie powinno mieć miejsca. Mając powyższe na uwadze uznać należało że orzeczona w zaskarżonym wyroku kara łączna, w wyniku nieprawidłowo ustalonych przez sąd I instancji podstaw jej wymiaru, jest rażąco surowa i dlatego też apelacja obrońcy zasługiwała na uwzględnienie. Orzekając karę łączną Sąd Apelacyjny, poza okolicznościami wyżej już wymienionymi odnoszącymi się do związku podmiotowo-przedmiotowego pomiędzy popełnionymi przestępstwami ich wielością i czasokresem przestępczej działalności skazanego, miał również na uwadze pozytywną opinię o nim z Zakładu Karnego oraz wywiad kuratora i uznał że orzeczona kara będzie współmierna i zgodna z dyrektywami wymiaru kary łącznej. Na marginesie poczynionych w niniejszym uzasadnieniu uwag podnieść jeszcze należy, że akta sprawy nie dokumentowały w należyty sposób sytuacji skazanego. Poza aktami spraw, w których wydano orzeczenia podlegające badaniu pod katem istnienia przesłanek do wydania wyroku łącznego, dołączonych jedynie na czas trwania postępowania, w aktach sprawy prowadzonej w oparciu o przepisyrozdziału 60 kpkwinny znajdować się wszystkie niezbędne dokumenty, w tym w szczególności potwierdzone kopie wyroków wraz z danymi o odbyciu kary, opinie i ewentualnie odpisy innych orzeczeń mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. O kosztach orzeczono po myśliart. 624 § 1 kpkmając na względzie sytuację materialną skazanego. /AW

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151020000001006_II_K_000086_2006_Uz_2007-04-26_001

II K 86/06

2007-04-26 02:00:00.0 CEST

2020-03-02 18:10:06.0 CET

2020-03-02 10:18:37.0 CET

15102000

1006

SENTENCE

II K 86/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 kwietnia 2007 roku Sąd Okręgowy w Słupsku, II Wydział Karny Przewodniczący: SSO Dariusz Ziniewicz /spr./ Sędziowie: SO Jacek Żółć Ławnicy: Danuta Rozenek, Jan Budzyn, Danuta Szmidt Protokolant: sekr. sąd. Marlena Michałowska w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej Krzysztofa Młynarczyka, po rozpoznaniu w dniach: 18 stycznia 2007r., 19 stycznia 2007r., 7 lutego 2007r., 9 marca 2007r., 27 marca 2007r. i 26 kwietnia 2007 roku sprawy

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Regina Sawczuk" xPublisher="rsawczuk_so_slupsk" xEditorFullName="Olga Wichniarek" xEditor="owichniarek_so_slupsk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="2" xFlag="published" xVolType="15/102000/0001006/K" xYear="2006" xVolNmbr="000086" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left">II K 86/06</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="left"> Dnia 26 kwietnia 2007 roku</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Okręgowy w Słupsku, II Wydział Karny</xText> <xText xALIGNx="left"> Przewodniczący: SSO Dariusz Ziniewicz /spr./</xText> <xText xALIGNx="left"> Sędziowie: SO Jacek Żółć</xText> <xText xALIGNx="left"> Ławnicy: Danuta Rozenek, Jan Budzyn, Danuta Szmidt </xText> <xText xALIGNx="left"> Protokolant: sekr. sąd. Marlena Michałowska</xText> <xText xALIGNx="left">w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej Krzysztofa Młynarczyka,</xText> <xText xALIGNx="left">po rozpoznaniu w dniach: 18 stycznia 2007r., 19 stycznia 2007r., 7 lutego 2007r., 9 marca 2007r., 27 marca 2007r. i 26 kwietnia 2007 roku sprawy:</xText> <xText xALIGNx="left"><xBx><xAnon>M. P.</xAnon></xBx> syna <xAnon>S.</xAnon> i <xAnon>M.</xAnon> zd. <xAnon>F.</xAnon>, <xAnon>urodzonego (...)</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon>;</xText> <xText xALIGNx="left"> <xUx>oskar żonego o to, że:</xUx></xText> <xText xALIGNx="left">I. W dniu 9 marca 2006r. w <xAnon>B.</xAnon> powiat <xAnon> (...)</xAnon>, działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia <xAnon>W. B.</xAnon> oraz w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, użył wobec niej przemocy w postaci duszenia i przykładania noża do szyi, doprowadzając ją do stanu bezbronności, po czym zadał jej cztery ciosy nożem w szyję, powodując cztery rany kłute oraz dwa ciosy w klatkę piersiową powodujące rany kłute drążące w głąb, z których jedna spowodowała przebicie tętnicy głównej na wylot, w wyniku czego doszło do wykrwawienia <xAnon>W. B.</xAnon> oraz jej zgonu, po czym zabrał jej pieniądze w kwocie 1 600 zł oraz kartę uprawniającą do podjęcia pieniędzy z automatu bankowego,</xText> <xText xALIGNx="left">tj. o czyn z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 2;art. 148 § 2 pkt. 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 2 pkt 2 i 3 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 5" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 5 kk</xLexLink> przy zast. <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="left"><xBx> 1.</xBx> uznaje <xAnon>M. P.</xAnon> za winnego tego, że w dniu 9 marca 2006r. w <xAnon>B.</xAnon> działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia <xAnon>W. B.</xAnon>, w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, użył wobec niej przemocy w postaci duszenia i zadawania uderzeń pięściami w twarz, co doprowadziło do utraty przytomności, a następnie po jej zaciągnięciu do garażu zadał jej nożem cztery ciosy w szyję powodując rany kłute oraz dwa ciosy w klatkę piersiową drążące wgłąb, z których jedna spowodowała przebicie tętnicy głównej na wylot, w wyniku czego doszło do wykrwawienia <xAnon>W. B.</xAnon>, na skutek czego nastąpił jej zgon, <xUx>tj. zbrodni z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 2 pkt 3 k.k.</xLexLink> i skazuje go za to na podstawie <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 2 pkt 3 k.k.</xLexLink> na karę 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności;</xUx></xText> <xText xALIGNx="left"><xBx> 2.</xBx> na podstawie <xLexLink xArt="art. 40;art. 40 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 40 § 2 kk</xLexLink> orzeka pozbawienie praw publicznych na okres lat 10 (dziesięciu);</xText> <xText xALIGNx="left"><xBx>3.</xBx> uznaje <xAnon>M. P.</xAnon> za winnego tego, że w dniu 9 marca 2006r. w <xAnon>B.</xAnon> po dokonaniu zabójstwa <xAnon>W. B.</xAnon> dokonał zaboru w celu przywłaszczenia z jej plecaka kwoty 1600 zł. oraz karty uprawniającej do podjęcia pieniędzy z automatu bankowego, tj. występku z <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1;art. 278 § 5" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 i 5 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 k.k.</xLexLink> i skazuje go za to na podstawie <xLexLink xArt="art. 278;art. 278 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 278 § 1 k.k.</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 3 k.k.</xLexLink> na karę roku pozbawienia wolności;</xText> <xText xALIGNx="left"><xBx> 4.</xBx> na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 88 k.k.</xLexLink> łączy orzeczone powyżej wobec <xAnon>M. P.</xAnon> kary pozbawienia wolności i wymierza w ich miejsce <xUx>karę łączną 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności;</xUx></xText> <xText xALIGNx="left"><xBx> 5.</xBx> na podstawie <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63 § 1 k.k.</xLexLink> zalicza na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 18 marca 2006r. do dnia 11 lipca 2006r. i od dnia 24 października 2006r. do dnia 26 kwietnia 2007r.;</xText> <xText xALIGNx="left"><xBx> 6.</xBx> na podstawie <xLexLink xArt="art. 230;art. 230 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 230 § 2 k.p.k.</xLexLink> nakazuje zwrócić:</xText> <xText xALIGNx="left">- <xAnon>S. B.</xAnon> i <xAnon>A. B.</xAnon> dowody rzeczowe w postaci: noża kuchennego, kwoty 200 zł., bluzy pidżamy, spodni pidżamy i szlafroka /dowody rzeczowe wskazane w postanowieniu k.521-524 poz. I pkt1, V pkt1,2,3, VI pkt 1/;</xText> <xText xALIGNx="left">- <xAnon>M. P.</xAnon> dowody rzeczowe w postaci: pary skórzanych rękawiczek, czarnej skórzanej kurtki, półbutów męskich czarnych, spodni dżinsowych, bluzki koloru jasnozielonego, bluzy koloru czarnego, spodni dresowych <xAnon>N.</xAnon> /dowody rzeczowe wskazane w postanowieniu k. 521-524 poz. III pkt 1,2,3,4,5,6,7/;</xText> <xText xALIGNx="left"><xBx> 7.</xBx> zasadza od Skarbu Państwa na rzecz adw. <xAnon>P. S.</xAnon> - Kancelaria Adwokacka w <xAnon>S.</xAnon> 1.830 zł. tytułem wynagrodzenia za obronę udzieloną oskarżonemu z urzędu w postępowaniu przygotowawczym oraz w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Słupsku;</xText> <xText xALIGNx="left"><xBx> 8</xBx>. zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Dariusz Ziniewicz

Regina Sawczuk

sekr. sąd. Marlena Michałowska

Olga Wichniarek

II K 86/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 kwietnia 2007 roku Sąd Okręgowy w Słupsku, II Wydział Karny Przewodniczący: SSO Dariusz Ziniewicz /spr./ Sędziowie: SO Jacek Żółć Ławnicy: Danuta Rozenek, Jan Budzyn, Danuta Szmidt Protokolant: sekr. sąd. Marlena Michałowska w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej Krzysztofa Młynarczyka, po rozpoznaniu w dniach: 18 stycznia 2007r., 19 stycznia 2007r., 7 lutego 2007r., 9 marca 2007r., 27 marca 2007r. i 26 kwietnia 2007 roku sprawy: M. P.synaS.iM.zd.F.,urodzonego (...)wS.; oskar żonego o to, że: I. W dniu 9 marca 2006r. wB.powiat(...), działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życiaW. B.oraz w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, użył wobec niej przemocy w postaci duszenia i przykładania noża do szyi, doprowadzając ją do stanu bezbronności, po czym zadał jej cztery ciosy nożem w szyję, powodując cztery rany kłute oraz dwa ciosy w klatkę piersiową powodujące rany kłute drążące w głąb, z których jedna spowodowała przebicie tętnicy głównej na wylot, w wyniku czego doszło do wykrwawieniaW. B.oraz jej zgonu, po czym zabrał jej pieniądze w kwocie 1 600 zł oraz kartę uprawniającą do podjęcia pieniędzy z automatu bankowego, tj. o czyn zart. 148 § 2 pkt 2 i 3 kkiart. 278 § 5 kkprzy zast.art. 11 § 2 kk 1.uznajeM. P.za winnego tego, że w dniu 9 marca 2006r. wB.działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życiaW. B., w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, użył wobec niej przemocy w postaci duszenia i zadawania uderzeń pięściami w twarz, co doprowadziło do utraty przytomności, a następnie po jej zaciągnięciu do garażu zadał jej nożem cztery ciosy w szyję powodując rany kłute oraz dwa ciosy w klatkę piersiową drążące wgłąb, z których jedna spowodowała przebicie tętnicy głównej na wylot, w wyniku czego doszło do wykrwawieniaW. B., na skutek czego nastąpił jej zgon,tj. zbrodni zart. 148 § 2 pkt 3 k.k.i skazuje go za to na podstawieart. 148 § 2 pkt 3 k.k.na karę 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności; 2.na podstawieart. 40 § 2 kkorzeka pozbawienie praw publicznych na okres lat 10 (dziesięciu); 3.uznajeM. P.za winnego tego, że w dniu 9 marca 2006r. wB.po dokonaniu zabójstwaW. B.dokonał zaboru w celu przywłaszczenia z jej plecaka kwoty 1600 zł. oraz karty uprawniającej do podjęcia pieniędzy z automatu bankowego, tj. występku zart. 278 § 1 i 5 k.k.w zw. zart. 11 § 2 k.k.i skazuje go za to na podstawieart. 278 § 1 k.k.przy zastosowaniuart. 11 § 3 k.k.na karę roku pozbawienia wolności; 4.na podstawieart. 85 k.k.iart. 88 k.k.łączy orzeczone powyżej wobecM. P.kary pozbawienia wolności i wymierza w ich miejscekarę łączną 25 (dwudziestu pięciu) lat pozbawienia wolności; 5.na podstawieart. 63 § 1 k.k.zalicza na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 18 marca 2006r. do dnia 11 lipca 2006r. i od dnia 24 października 2006r. do dnia 26 kwietnia 2007r.; 6.na podstawieart. 230 § 2 k.p.k.nakazuje zwrócić: -S. B.iA. B.dowody rzeczowe w postaci: noża kuchennego, kwoty 200 zł., bluzy pidżamy, spodni pidżamy i szlafroka /dowody rzeczowe wskazane w postanowieniu k.521-524 poz. I pkt1, V pkt1,2,3, VI pkt 1/; -M. P.dowody rzeczowe w postaci: pary skórzanych rękawiczek, czarnej skórzanej kurtki, półbutów męskich czarnych, spodni dżinsowych, bluzki koloru jasnozielonego, bluzy koloru czarnego, spodni dresowychN./dowody rzeczowe wskazane w postanowieniu k. 521-524 poz. III pkt 1,2,3,4,5,6,7/; 7.zasadza od Skarbu Państwa na rzecz adw.P. S.- Kancelaria Adwokacka wS.1.830 zł. tytułem wynagrodzenia za obronę udzieloną oskarżonemu z urzędu w postępowaniu przygotowawczym oraz w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Słupsku; 8. zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych.

15/102000/0001006/K

Sąd Okręgowy w Słupsku

II Wydział Karny

150510000000503_I_Ca_000088_2007_Uz_2007-04-26_001

I Ca 88/07

2007-04-26 02:00:00.0 CEST

2020-10-23 22:00:04.0 CEST

2020-10-23 16:47:57.0 CEST

15051000

503

SENTENCE, REASON

Sygnał. akt 1 Ca 88/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 kwietnia 2007r. Sąd Okręgowy w Łomży Wydział Cywilny w składzie : Przewodniczący : Wiesława Kozikowska Sędziowie Eugeniusz Dąbrowski Janusz Wyszyński Protokolant : apl. sąd . Tomasz Krajewski po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2007 r. w Łomży na rozprawie sprawy ze skargi (...) sp. z o.o. w W. w przedmiocie zamówień publicznych przy udziale zamawiającego Gminy i Miasta w S. oraz Centrum (...) sp. z o.o. w R. , H. (...) sp. z

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Edyta Jastrzębska" xPublisher="edjast" xEditorFullName="Iwona Wiśniewska" xEditor="iwona.wisniewska" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="11" xFlag="published" xVolType="15/051000/0000503/Ca" xYear="2007" xVolNmbr="000088" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygnał. akt 1 Ca 88/07</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 26 kwietnia 2007r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Łomży Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie :</xText> <xText>Przewodniczący : Wiesława Kozikowska</xText> <xText>Sędziowie Eugeniusz Dąbrowski Janusz Wyszyński</xText> <xText>Protokolant : apl. sąd . Tomasz Krajewski po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2007 r. w Łomży na rozprawie</xText> <xText>sprawy ze skargi <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> w przedmiocie zamówień publicznych przy udziale zamawiającego Gminy i Miasta w <xAnon>S.</xAnon> oraz</xText> <xText><xAnon> Centrum (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>R.</xAnon> , <xAnon>H.</xAnon></xText> <xText><xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> i <xAnon>J. M.</xAnon> prowadz.</xText> <xText><xAnon>E.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>na skutek skargi wniesionej przez <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> od wyroku Zespołu Arbitrów z dnia 20 lutego 2007 r. w sprawie o sygn. akțVZP/ZO/O-157/07</xText> <xText>l. Oddala skargę</xText> <xText>2. Zasądza od skarżącego <xAnon> (...) sp.z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> na rzecz zamawiającego Gminy i Miasta w <xAnon>S.</xAnon> kwotę 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego .</xText> <xText xALIGNx="right">21 b</xText> <xText><xAnon>S.</xAnon>.akt 1 Ca 88/ 07</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Zamawiający Gmina i Miasto <xAnon>S.</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon> wszczął postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „ remont oświetlenia drogowego na terenie gminy i miasta <xAnon>S.</xAnon>” w trybie przetargu nieograniczonego . W dniu 10 stycznia 2007 r. na stronie internetowej opublikowano Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia . W dniu 16 stycznia 2007 r. wykonawca <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> wniósł protest i zarzucił Zamawiającemu naruszenie <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 pkt. 7;art. 2 pkt. 7;art. 2 ust. 1;art. 2 ust. 29" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">art. 2 pkt. 7 , 7 ust. 1 , 29 ust. li 2</xLexLink>, 30, 3 li 91 <xLexLink xArt="ust. 2" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">ust. 2 ustawy z dnia 29.01.2004 r.</xLexLink> — <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">Prawo zamówień publicznych</xLexLink> / tj. Dz. U. Nr 164 z 2006 r. , poz. 1163 z późn.zm. / oraz <xLexLink xArt="art. 28;art. 28 ust. 3" xIsapId="WDU19981551014" xTitle="Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 155, poz. 1014">art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 26.11.1998 r. o finansach publicznych</xLexLink> / Dz. U. z 2003 r. Nr 15 , poz. 148 z późn.zm. / .</xText> <xText>Zarzuty protestującego dotyczące naruszenia wskazanych przepisów dotyczyły następujących kwestii :</xText> <xText>1/ bezpodstawności wymogu określonego w pkt. 3 SIWZ w zakresie żądania od wykonawców „ załączenia do oferty deklaracji zgodności CE oraz certyfikatu na znak B lub weryfikacji deklaracji zgodności ( .</xText> <xText>2/ wskazania w kosztorysie „ za małej ilości zacisków Al/Cu” i nie uwzględnienia wyłączeń sieci energetycznej oraz pomiarów ochronnych ,</xText> <xText>3/ nie uwzględnienia w zasadach finansowania inwestycji „ możliwości odstąpienia długu miasta i gminy bankom komercyjnym „ ,</xText> <xText>4/ obciążenia wykonawców kosztami naprawy oświetlenia wskutek uszkodzeń spowodowanych działaniem „ siły wyższej „ ,</xText> <xText>5/ zastosowanie w określeniu przedmiotu postępowania słowa „remont „ zamiast „ modernizacja „ ,</xText> <xText>6/ przyjęcie w wymaganiach dla opraw oświetleniowych różnych klas szczelności / IP 65 i IP 44 / w zależności od miejsca montażu / ulica , park / pomimo identycznych warunków klimatycznych na obszarze ich użytkowania oraz określenia minimalnych parametrów opraw bez załączenia kart katalogowych ,</xText> <xText>7 / nieprawidłowości i braków w dokumentacji projektowej w przedmiocie : braku obliczeń i parametrów dla konkretnych odcinków dróg / ulic/ , braku podpisów uprawnionych osób pod dokumentacją ,</xText> <xText>8/ niedopuszczenia w postępowaniu możliwości składania ofert lura %<xAnon>Y.</xAnon> oferty .</xText> <xText>Ponadto przyjęcia za jedno z kryteriów oceny ofert „ wysokości oprocentowania</xText> <xText>- 20% „ , które „ nie ma żadnego związku z remontem oświetlenia „ ,</xText> <xText>9/ bezpodstawnego żądania przedstawienia kart katalogowych , certyfikatu dla opraw oświetleniowych oraz obliczeń parametrów oświetleniowych , nie udostępnienia wykonawcom pełnej dokumentacji dotyczącej typów i nastaw opraw oświetleniowych oraz programu obliczeniowego wraz z bazą danych , na podstawie której określone zostały parametry w projekcie ,</xText> <xText>10/ bezpodstawnego żądania dostarczenia i zainstalowania opraw posiadających korpus wykonany z aluminium .</xText> <xText>Na podstawie tak przedstawionych zarzutów protestujący zażądał od Zamawiającego :</xText> <xText>wprowadzenia zaproponowanych przez siebie zmian w treści <xAnon> SI (...)</xAnon> oraz w dokumentacji , tak „ aby nie pozostawały one w sprzeczności z przepisami <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">ustawy Prawo zamówień publicznych</xLexLink> „ .</xText> <xText xALIGNx="right">Ponadto wniósł o przedłużenie terminu do składania ofert o „ minimum 7 dni „</xText> <xText>Ewentualnie w przypadku nie uwzględnienia powyższych żądań , wniósł o unieważnienie postępowania .</xText> <xText>Zamawiający po rozpatrzeniu zarzutów podniesionych przez wykonawcę , decyzją z dnia 26 stycznia 2007 r. częściowo uwzględnił protest . Uznał za słuszny zarzut w zakresie wprowadzenia zmiany przewidującej możliwość „ przeniesienia wierzytelności powstałej po wykonaniu zadania objętego niniejszym postępowaniem na wybrany przez wykonawcę bank „ i taką zmianę wprowadził do SIWZ . Jednocześnie podał , iż o stosownych zmianach SIWZ poinformuje oddzielnym pismem zamieszczonym na stronie internetowej .</xText> <xText>Zamawiający oddalił pozostałe zarzuty protestu , uznając je za nieuzasadnione . Odnosząc się do poszczególnych zarzutów szczegółowo uzasadnił swoje stanowisko wskazując , z jakich powodów postawił takie , a nie inne warunki vkonawcom . Jednocześnie podał w jakich załącznikach wykonawca może znaleźć wiadomości na temat zużycia materiałów oraz kosztów wyłączeń urządzeń elektrycznych . Podniósł też , iż załączona dokumentacja techniczna jest prawidłowa i spełnia wszelkie wymogi umożliwiające wykonanie zadania oraz , że miał prawo ustalić kryterium drugie tj. warunki spłaty , które są ściśle związane z przedmiotem zamówienia . Zmawiający wskazał też , że użyte w SIWZ słowo „ remont „ jest zgodne z nazewnictwem <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19940890414" xTitle="Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 89, poz. 414">ustawy Prawo Budowlane</xLexLink> , która używa tego właśnie zwrotu , a nie pojęcia modernizacja .</xText> <xText>Powołując się na powyższe Zamawiający podał , iż nie naruszył żadnego z przepisów wskazanych przez Protestującego , jak też nie powodują uszczerbku w jego interesie prawnym</xText> <xText>Należy przy tym wskazać , iż Zamawiający po częściowym uwzględnieniu protestu na swojej strome internetovvej zawarł łnłormację o wprowauzcnłu zmian do SIWZ . Dotyczą one :</xText> <xText>1/ zgody Zamawiającego na przeniesienie powstałej po wykonaniu zadania objętego niniejszym postępowaniem wierzytelności na wybrany przez wykonawcę bank ,</xText> <xText>2/ wprowadzenia do tabeli zatytułowanej : „ Zestawienia charakterystycznych parametrów dróg dla których zostały wykonane obliczenia fotometryczne „ dodatkowej kolumny z nazwami ulic , których parametry geometryczne w co najmniej jednym module pokrywają się z parametrami podanymi w tabeli</xText> <xText><xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> nie zgodził się z takim rozstrzygnięciem jego protestu i w dniu 31 stycznia 2007 r. wniósł odwołanie do Prezesa Zamówień Publicznych . W jego treści powtórzył zarzuty naruszenia <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 pkt. 7;art. 2 pkt. 7;art. 2 ust. 1;art. 2 ust. 29;art. 2 ust. 1;art. 2 ust. 30;art. 2 ust. 31;art. 2 ust. 1" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">art. 2pkt. 7 , 7 ust. 1 , 29 ust. 1 , 30, 31 ust. I</xLexLink> i 4 oraz 91 <xLexLink xArt="art. 2 ust. 1" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">ust. 1</xLexLink> —3 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">ustawy Pzp</xLexLink> . Odstąpił od popierania zarzutu naruszenia art. 28 ust. 3 ustawy o finansach publicznych , dotyczącego naruszenia zasady prawidłowej gospodarki środkami publicznymi . Odwołujący odstąpił również od zarzutów określonych w pkt. 2 i 4 protestu . Natomiast podał w odwołaniu nowy zarzut / nie poprzedzony protestem / , naruszenia przez Zamawiającego <xLexLink xArt="art. 25;art. 25 ust. 1" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">art. 25 ust. I</xLexLink> i 2 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">Pzp</xLexLink> oraz S 3 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15.05.2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów jakich może żądać od wykonawcy — poprzez żądanie deklaracji zgodności na znak CE proponowanych opraw oświetleniowych i źródeł światła , a nadto certyfikatu na znak B lub weryfikacji zgodności . W odwołaniu podtrzymano część argumentów przytoczonych w proteście . Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu ujednolicenie treści SIWZ poprzez wykreślenie zapisów niezgodnych z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">PZP</xLexLink> oraz zmianę zapisów w tym dokumencie naruszających uczciwą konkurencję i równe traktowanie , ewentualnie unieważnienie postępowania .</xText> <xText>Do postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego przystąpił wykonawca <xAnon> Centrum (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>R.</xAnon> , a po stronie Zamawiającego , wykonawcy : <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> we</xText> <xText> <xAnon>W.</xAnon> i <xAnon>J. M.</xAnon> prowadz. <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> . Zespół Arbitrów w <xAnon>W.</xAnon> z dnia 20 lutego 2007 r. uwzględnił odwołanie <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> i nakazał Zamawiającemu dokonanie w treści SIWZ zmiany zapisów określających wymagane dokumenty dla potwierdzenia , że oferowane oprawy spełniają parametry podane przez Zamawiającego .</xText> <xText>Zespół Arbitrów uznał za zasadny zarzut odwołania ,w którym odwołujący zarzucił Zamawiającemu , bezpodstawność wymogu określonego w pkt. 3 SIWZ w zakresie żądania od wykonawców , załączenia do oferty deklaracji zgodności CE oraz certyfikatu na znak B lub weryfikacji deklaracji zgodności .</xText> <xText>Zespół Arbitrów ustalił , iż Zamawiający w treści SIWZ / S 3 pkt. 3 / określając minimalne parametry techniczne dla opraw i źródeł światła / w pkt. 3 także dla opraw parkowych / zastrzegł , że dla potwierdzenia , iż oferowane oprawy spełniają jego wymogi , wykonawc<xSUPx>v </xSUPx>powinni przedstawić karty katalogowe oraz deklaracje zgodności na znak CE dla proponowanych opraw i źródeł światła oraz jeden z dokumentów potwierdzających spełnienie parametrów technicznych tzn. certyfikat na znak B lub Weryfikacje deklaracji zgodności .</xText> <xText>Zespół Arbitrów wskazał , że treść przytoczonych wymogów i miejsce zamieszczenia w treści SIWZ wskazują, że Zamawiający żąda od wykonawców przedstawienia dokumentów potwierdzających fakt , że użyte przez nich materiały do wykonania robót spełniają wymienione vmagania . Natomiast zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 25;art. 25 ust. 1" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">art. 25 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych</xLexLink> Zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń i dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania , które mają umocowanie w obowiązujących przepisach prawnych i mieszczą się w granicach zakreślonych w treści S 3 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie rodzajów dokumentów , jakich może Zamawiający od wykonawcy oraz form w jakich te dokumenty mogą być składane / Dz. U. nr 87, poz. 605 / . W związku z tym Zespół Arbitrów uznał , że wymogi określone w treści SIWZ zostały ustalone przez Zamawiającego z naruszeniem powyższych przepisów .</xText> <xText>Zespół Arbitrów zauważył przy tym , że Zamawiający posiada uprawnienie do żądania od wykonawców przedłożenia wraz z ofertą kart katalogowych oraz certyfikatów zgodności CE , obowiązujących w Polsce od 1.05.2004 r. , na podstawie znowelizowanej ustawy z dnia 30.08.2002 r. o systemie zgodności / Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087 z późn.zm. / .</xText> <xText>Wymieniona ustawa dopuszcza również stosowanie w określonych sytuacjach deklaracji zgodności . Jednakże żądanie alternatywnie : certyfikatu na znak B lub Weryfikacji deklaracji zgodności nie znajdują umocowania tak w treści w/w ustawy oraz innych regulacji prawnych w tej kwestii . Na tej podstawie Zespół Arbitrów uznał , że Zamawiający nie miał uprawnień do żądania przedłożenia przez wykonawców dokumentów żądanych alternatywnie . Z tych względów zarzut sformułowany w pkt. 1 protestu i podtrzymany w odwołaniu — został uznany za zasadny .</xText> <xText>Pozostałe zarzuty protestu i odwołania , podtrzymane przez Odwołującego , Zespół Arbitrów uznał za nie znajdujące uzasadnienia w treści przepisów wskazanych przez Odwołującego .</xText> <xText>Jak ocenił Zespół Arbitrów dokumentacja sporządzona przez Zamawiającego i udostępniona "konawcom jest kompletna i zawiera wszystkie elementy niezbędne do wykonania przedmiotu zamówienia . Wskazał przy tym , że zakres przedmiotowego zamówienia nie nakładał na Zamawiającego przedłożenia dokumentacji w rozumieniu przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19940890414" xTitle="Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 89, poz. 414">prawa budowlanego</xLexLink> oraz uzyskania pozwolenia właściwego organu nadzoru budowlanego albo zgłoszenia . Stąd Zespół Arbitrów uznał , że dokumentacja Zamawiającego zawiera wystarcza;nce informacje do przygotowania i złożenia ważnej oferty na przygotowanie przedmiotu zamówienia .</xText> <xText>Zespół Arbitrów wbrew zarzutom Odwołującego uznał również , że Zamawiający nie miał obowiązku dopuszczenia ofert wariantowych . Przesądza o tym przyjęty sposób opisania zamówienia wskazujący , iż nie zachodzi sytuacja przewidziana w treścią art. 30 ust.4 ustawy Pzp .</xText> <xText>Za bezpodstawny został uznany kolejny zarzut rzekomo wadliwego</xText> <xText>określenia kryteriów oceny ofert w niniejszym postępowaniu . Zespół Arbitrów uznał , że przyjęte obok ceny / 80% / kryterium „ warunki spłaty — wysokość oprocentowania „ mieści się w granicach określonych art. 91 ust. 2 ustawy PZP gdzie podane zagadnienia do których winny odnosić się kryteria mają charakter przykładowy . Ponadto kwestionowane kryterium wiąże się z ceną , a tę zapłaci zamawiający .</xText> <xText>Nie uwzględniony został również zarzut dotyczący określenia przez Zamawiającego materiału z którego mają być wykonana oprawy lamp / aluminium / . Zespół Arbitrów uznał przy tym , że takie określenie mieści się w granicach uprawnień Zamawiającego skoro tak sformułowany wymóg jest podyktowany względami eksploatacyjnymi . Tym samym taki zapis nie może być uznany za naruszający przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">ustawy Prawo zamówień publicznych</xLexLink> , jak też utrudniający konkurencję .</xText> <xText>Zespół Arbitrów podkreślił również , że bez wpływu na jego ustalenia pozostają powołane orzeczenia Zespołu Arbitrów , które zostały wydane na tle odmiennych stanów faktycznych .</xText> <xText>W związku z tym na podstawie <xLexLink xArt="art. 190;art. 190 ust. 2;art. 191;art. 191 ust. 1;art. 191 ust. 2" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">art. 190 ust. 2 oraz art. 191 ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówień publicznych</xLexLink> Zespół Arbitrów uznając za zasadny zarzut określony w <xLexLink xArt="art. 190 pkt. 1" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">pkt. 1</xLexLink> protestu - uwzględnił odwołanie <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> i nakazał Zamawiającemu dokonanie w treści SIWZ zmiany zapisów określających wymagane dokumenty dla potwierdzenia , że oferowane oprawy spełniają parametry podane przez Zamawiającego .</xText> <xText>O kosztach postępowania orzekł na podstawie art. 191 ust. 6 wspomnianej ustawy .</xText> <xText>Z powyższym wyrokiem Zespołu Arbitrów nie zgodził się <xAnon> (...) sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> i złożył skargę . Odwołujący zarzucił wyrokowi :</xText> <xText>naruszenie <xLexLink xArt="art. 191;art. 191 ust. 3;art. 191 ust. 3 zd. 2" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">art. 191 ust. 3 zdanie 2</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 93;art. 93 ust. 1;art. 93 ust. 1 pkt. 7;art. 38;art. 38 ust. 5" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">art. 93 ust. 1 pkt. 7 i art. 38 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych</xLexLink> na wyrok Zespołu Arbitrów — poprzez ich niewłaściwą interpretację i przyjęcie , że Zamawiający w prawidłowy sposób określił kryteria oceny ofert , a kwestionowane kryterium wiąże się z ceną , którą zapłaci Zamawiający naruszenie art. 29ust. 1 i 2 , art. 30 ust. 1 art. 31 ust. 1 Ustawy — poprzez przyjęcie , że dokumentacja projektowa przygotowana przez Zamawiającego jest kompletna , zawiera wszystkie elementy i informacje do przygotowania i złożenia ważnej oferty i vvykonania przedmiotu zamówienia , jak też przyjęcie , że Zamawiający nie ma obowiązku dopuszczenia ofert wariantowych naruszenie art. 192 ust. 2 Ustawy , poprzez to , że Zespół Arbitrów nie odniósł się do wszystkich zarzutów postawionych w proteście , a w szczególności podanych w pkt. 5 i 6 protestu oraz do przestrzegania Polskich Norm zawartych w <xLexLink xArt="art. 93 ust. 1 pkt. 7;pkt. 9" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">pkt. 7 i 9</xLexLink> protestu .</xText> <xText>Wskazując na powyższe Skarżący wniósł o uwzględnienie skargi i unieważnienie postępowania w przypadku braku możliwości usunięcia wad specyfikacji ,a w szczególności uznania zarzutu wadliwego określenia kryteriów oceny ofert oraz zasądzenie kosztów postępowania .</xText> <xText>Skarżący zgłosił też żądanie ewentualne i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej nieuwzględnienia ofert wariantowych i niekompletności dokumentacji projektowej oraz braku zgodności z Polską Normą oraz pozostałych zarzutów nieuwzględnionych przez Zespół arbitrów . Na tej podstawie wniósł o wydanie orzeczenia co do istoty sprawy , poprzez nakazanie Zamawiającemu usunięcie sprzeczności i nieprawidłowości w dokumentacji przetargowej , przedstawienia właściwej dokumentacji projektowej i podania wszystkich niezbędnych parametrów technicznych oraz jakościowych do przygotowania prawidłowej oferty przy przestrzeganiu norm oświetleniowych PN-EN 13 201- zgodnie z żądaniami Skarżącego określonymi w proteście i odwołaniu . Przy tym wniósł o zasądzenie kosztów postępowania .</xText> <xText>Zamawiający wniósł o oddalenie skargi i zasądzenie kosztów postępowania .</xText> <xText>Sąd Okręgowy zważył co następuje :</xText> <xText xALIGNx="center">Skarga jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu .</xText> <xText>Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia faktyczne i ocenę prawną dokonaną przez Zespół Arbitrów w wyroku z dnia 20 lutego 2007r.</xText> <xText>Odnosząc się pierwszego zarzutu w przedmiocie naruszenia <xLexLink xArt="art. 191;art. 191 ust. 3" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">art. 191 ust. 3</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 93;art. 93 ust. 1;art. 93 ust. 1 pkt. 7;art. 38;art. 38 ust. 5" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">art. 93 ust. 1 pkt. 7 i art. 38 ust.5 ustawy Prawo zamówień publicznych</xLexLink> , należy uznać go za bezzasadny . Zarzut skarżącego odnosi się niewłaściwego przyjęcia przez Zespół Arbitrów , iż Zamawiający prawidłowo określił kryteria oceny ofert . Sąd Okręgowy w pełni podziela to stanowisko .</xText> <xText>Zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 ust. 1" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">art. 91 ust. I ustawy Prawo zamówień publicznych</xLexLink> Zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert . Wspomniany przepis w <xLexLink xArt="art. 91 ust. 2" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">ust. 2</xLexLink> stanowi , że kryteriami oceny ofert są cena , albo cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia , w szczególności jakość , funkcjonalność , parametry techniczne , zastosowanie najlepszych technologii , koszty eksploatacji , serwis oraz termin wykonania .</xText> <xText>Z powyższego wynika , że kryterium obligatoryjnym jest cena . Natomiast pozostałe kryteria są wymienione przykładowo i nie jest to katalog zamknięty — na co słusznie zwrócił uwagę w swoim orzeczeniu Zespół Arbitrów . W związku z łym Zamawiający miał prawo określić dodatkowe kryterium oceny ofert w formie „ warunki spłaty kryterium oprocentowania” . Kryterium to niewątpliwie , jak zauważył słusznie Zespół Arbitrów wiąże się z ceną , którą zapłaci</xText> <xText>Zamawiający . Kryterium to donosi się do przedmiotu zamówienia , albowiem jak wynika z treści art. 86 ust. 4 ustawy PZP , po otwarciu ofert podaje się : nazwę /firmy / oraz adresy wykonawców , a także informacje dotyczące ceny , terminu wykonania , okresu gwarancji i warunków płatności zawartych w ofertach . Zatem warunki płatności do których odnosi się określone kryterium , mają duże znaczenie jako wyznacznik atrakcyjności oferty , szczególnie wtedy , gdy zamawiający mają problem z płynnością finansową . Niewątpliwie mając na uwadze takie uwarunkowania Zamawiający w przedmiotowej sprawie w treści SIWZ poczynił ustalenia dotyczące płatności swojej należności dla wkonawcy . Przede wszystkim zaś ustalił , że inwestycja będzie finansowana na zasadzie kredytowania przez wykonawcę , a spłata zobowiązania zamawiającego zostanie rozłożona na comiesięczne raty oprocentowane według wzoru WIBOR IM + marża procentowa podana przez wykonawcę . Tak poczynione ustalenia wynikały niewątpliwie z jego potrzeb , a drugiej zaś strony uniemożliwiały wykonawcy podanie innego terminu płatności dłuższego niż 30 dni , co prowadziłoby do zawarcia umowy niekorzystnej dla zamawiającego . Ponadto wierzycielowi nie dawały też prawa do żądania odsetek ustawowych za okres od 31 dnia po spełnieniu świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku — do dnia zapłaty , na podstawie art. 5 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach w transakcjach handlowych / Dz. U. Nr 139, poz. 1323 z późn.zm. / .</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie wbrew zarzutom Skarżącego nie znajdzie zastosowania reguła naliczania takich odsetek o jakich stanowi art. 5 w/w ustawy , jednakże nie z powodów na jakie powoływał się Zamawiający w odpowiedzi na skargę , wskazując na uchwałę SN z dnia 13.01.2006 r. 111 CZP 124/2005 . Wbrew temu co podał Zmawiający SN w wymienionym orzeczeniu uznał , że ustawa o transakcjach handlowych znajdzie zastosowanie także w odniesieniu do umowy zawieranej w ramach realizacji zadań własnych gminy . Jednakże przepisy wspomnianej ustawy nie znajdą zastosowania w niniejszej z tej przyczyny , że płatność należności Zamawiającego została rozłożona na kilka co miesięcznych rat . Rozłożenie płatności należności Zamawiającego nie stwarza uprawnień dla wykonawcy określonych w art. 5 ustawy o transakcjach handlowych , a mianowicie żądania odsetek ustawowych od 31 dnia po spełnieniu świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku — do dnia zapłaty . Roszczenie bowiem polegające na żądaniu odsetek na podstawie omawianego przepisu , może przysługiwać wierzycielowi tylko wówczas , gdy strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni . W przedmiotowej sprawie rozłożenie ceny na raty decyduje o faktycznym odroczeniu płatności co do części świadczenie i nie występuje tu termin zapłaty dłuższy niż 30 dni / <xAnon>G.</xAnon> A. Przegląd Prawa Handlowego <xAnon> (...)</xAnon> Lex 44602 / .</xText> <xText>Wbrew zarzutom skarżącego dopuszczalnym było też ustalenie odsetek niższych niż ustawowe . Zamawiający w treści SIWZ/ par. 14 / podał , że przez wysokość oprocentowania rozumie się wartość założoną przez wykonawcę wg wzoru / WIBOR IM + marża procentowa proponowana przez wykonawcę / . Jednocześnie</xText> <xText>Zamawiający podał , iż vwkonawcy podający marżę zerową otrzymują maksymalną ilość punktów . Z tego wynika , że wysokość oprocentowania ogranicza się do wysokości stopy WIBOR IM , który w styczniu wyniósł 4,13% / patrz : Dane i prognozy makroekonomiczne na stronie ineternetowej — <xUx><xAnon> (...)</xAnon></xUx> / .</xText> <xText>W prawie polskim kwestię źródeł odsetek , maksymalnych odsetek umownych reguluje <xLexLink xArt="art. 359" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 359 kc .</xLexLink> Przepis ten wbrew poglądom skarżącego ustala zasadę iż strony mogą ustalić odsetki wyższe od maksymalnych , z tym zastrzeżeniem , że maksymalna wysokość tych odsetek wynikających z czynności prawnych nie może w stosunku rocznym przekraczać 4-krotności wysokości kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego . W styczniu stopa kredytu wynosiła 5,50% / patrz : Raport o inflacji -Gazeta .pl.</xText> <xText>Gospodarka /l — <xAnon> (...)</xAnon> / . Z powyższego wynika , że Zamawiający ustalając odsetki według stopy WIBOR IM — 4, 13% , przy zerowej marży wykonawcy nie przekroczył stopy kredytu lombardowego w wysokości 5,50% , a tym samym nie naruszył przepisu <xLexLink xArt="art. 359" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 359 kc</xLexLink> i wykazał tym samym dbałość o swoich wydatków .</xText> <xText>Przy tym należy wskazać , że Skarżący myli dwa pojęcia : odsetki ustawowe , które są ustalone w stosunku rocznym i odsetki umowne jakie podał Zamawiający , które również mają być ustalane też w</xText> <xText xALIGNx="right">2/jł</xText> <xText>stosunku rocznym , ale według wzoru / <xAnon> (...)</xAnon> + marża wykonawcy /.</xText> <xText>Sąd Okręgowy nie znalazł jakichkolwiek podstaw do uznania zarzutu Skarżącego , iż niewłaściwym było ustalenie wysokości oprocentowania w oparciu o stawkę WIBOR IM , ponieważ przedmiotem zamówienia są roboty budowlane , a nie pozyskanie kredytu .Podkreślić należy , że w żadnej mierze ustalanie wysokości oprocentowania w oparciu o stawkę WIBOR IM nie wpływa na zmianę rodzaju umowy . W przedmiotowej sprawie roboty będą finansowane na zasadzie ich kredytowania przez wykonawcę . W tej sytuacji uzasadnionym było ustalenie wysokości oprocentowania wg skali <xAnon> (...)</xAnon> , jako najbardziej miarodajnej podstawy w tym względzie . Wskazać przy tym należy , iż <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeks cywilny</xLexLink> nie określa pojęcia odsetek . Pod pojęciem tym należy rozumieć wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy lub rzeczy oznaczonych codo gatunku które jest obliczane według określonej stopy procentowej w stosunku do kapitału i w stosunku do okresu korzystania z niego . <xAnon>S.</xAnon> odsetki zwykłe mające charakter kredytowy . Stąd zastosowanie przez Zamawiającego stawki WIBOR znajduje pełne uzasadnienie / patrz • komentarz <xAnon>M. C.</xAnon> do art. 5 ustawy o transakcjach handlowych Lex [El. 2003 / .</xText> <xText>W związku z tym Sąd Okręgowy uznał , że ustalone kryterium „ warunki spłaty — wysokość oprocentowania „ nie narusza w niczym postanowień art. 91 ust. 2 ustawy Pzp .</xText> <xText>Nie zasługuje również na uwzględnienie kolejny zarzut Skarżącego o błędnym ustosunkowaniu się przez Zespół Arbitrów w zakresie ofert wariantowych . Skarżący podał , że jego zarzut złożony w proteście , jak i odwołaniu nie dotyczył istnienia ,bądź też nieistnienia po stronie Zamawiającego prawa dopuszczenia ofert wariantowych , ale wewnętrznej sprzeczności SIWZ , gdzie jego zdaniem Zamawiający dopuścił składanie takich ofert poprzez brak jednoznacznego wskazania sposobu wykonania zamówienia .</xText> <xText>Wbrew stanowisku Skarżącego Zespół Arbitrów prawidłowo przyjął , iż Zamawiający nie ma obowiązku dopuszczenia ofert wariantowych , co wyraźnie wnika z treści <xAnon> SI (...)</xAnon> i ogłoszenia , gdzie wykluczono składanie ofert o takim charakterze . Potwierdza to również sam Skarżący w skardze , podając , że zgodnie z UstawąPZp i art. 24 ust. 2 Dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 <xAnon>I.</xAnon> 2004 r. - dopuszczenie ofert wariantowych musi być wyraźnie zaznaczone w ogłoszeniu . W przedmiotowej sprawie brak takiego zaznaczenia , stąd zarzut Skarżącego należy uznać za chybiony Nie do przyjęcia są też wywody Skarżącego , iż Zamawiający dopuścił składanie ofert wariantowych poprzez brak jednoznacznego wskazania sposobu wykonania zamówienia . Zamawiający opisał przedmiot zamówienia w sposób zgodny z art. 30 ust. I Ustawy Przepis ten stanowi , iż zamawiający opisuje przedmiot zamówienia za pomocą cech technicznych i jakościowych , z zachowaniem Polskich Norm przenoszących normy europejskie lub normy innych państwa członkowskich . Stwierdzić należy , że w niniejszej sprawie Zamawiający wykazał dbałość przy dokonywaniu opisu z wynikającymi z norm wymaganiami .</xText> <xText>Jednocześnie należy wskazać , że brak jest podstaw do przyjęcia , iż Zamawiający miał obowiązek dopuszczenia ofert równoważnych ponieważ nie zastosował sposobu opisu określonego art. 29 ust. 3 ustawy Pzp . Przy opisie przedmiotu zamówienia , nie wskazał znaków towarowych , patentów lub pochodzenia . Temu wskazaniu nie towarzyszy wyraz „ lub równoważny „ . Tym samym brak jest podstaw do przyjęcia , iż istniał po stronie Zamawiającego obowiązek dopuszczenia ofert równoważnych .</xText> <xText>Sąd Okręgowy podzielił też stanowisko Zespołu Arbitrów , iż dokumentacja projektowa udostępniona "konawcom przez zamawiającego — jest kompletna i zawiera wszystkie elementy niezbędne do wykonania przedmiotu zamówienia . Jak słusznie wskazał Zamawiający ,a za nim Zespół Arbitrów przedmiot robót objęty zamówieniem nie wmagał pozwolenia na budowę , ani zgłoszenia tych robót . W takim przypadku zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 3" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">art. 3</xLexLink> lust. 4 <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">ustawy Prawo zamówień publicznych</xLexLink> - dokumentacja powinna spełniać wymogi określone w <xLexLink xArt="§ 4;§ 4 ust. 2" xIsapId="WDU20042022072" xTitle="Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 202, poz. 2072">par. 4 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r.</xLexLink> Dz. U. Nr 202 , poz. 2072 z późn.zm. /. Przepis ten stanowi , że dokumentacja służąca do opisu zamówienia na wykonanie robót budowlanych dla których nie jest wymagane pozwolenie na budowę składa się w szczególności :</xText> <xText>z planów , rysunków lub innych dokumentów określających jednoznaczne określenie rodzaju i zakresu robót oraz dokładnej lokalizacji , przedmiaru robót , projektów , pozwoleń , uzgodnień i opinii . Z treści wymienionego przepisu wynika , iż podany rodzaj dokumentów ma charakter przykładowy .</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie dokumentacja projektowa na remont oświetlenia ulicznego przygotowana przez Zamawiającego spełnia wszystkie wymogi wymienione zawarte w /w przepisie . Zawiera ona przedmiar robót , opis techniczny założenia do wykonania remontu projekt oświetlenia ulicznego , specyfikację techniczną wykonania i odbioru robót , kosztorys , warunki techniczne parametrów dróg dla których zostały wykonane obliczenia fotometryczne . Przedmiotowa dokumentacja dokładnie określa rodzaj i zakres robót i ich lokalizację . Zaś kwestionowany „ projekt fotometryczny „ wbrew sugestiom skarżącego zawiera zestawienia dróg do których tyczą się obliczenia .</xText> <xText>Nie zasługuje na aprobatę negatywna ocena dokumentacji przez Skarżącego , poprzez przytoczenie stwierdzenia Zamawiającego , iż „ ze względu na nieregularne usytuowanie podpór , na których zainstalowano oświetlenie oraz znaczną ilość miejsc , w których oprawy oświetleniowe są instalowane na co drogim słupie dostosowanie do vmogów normy PN-EN 13 201 nie jest możliwe „ . To stwierdzenie nie przesądza , w żadnej mierze o nieprawidłowości dokumentacji . Dotyczy ono istniejącego stanu rzeczy , który Zamawiający chce zlikwidować rozpoczynając remont . Jednakże nie zakończy on problemu oświetlenia , w odniesieniu do wymogów normy PN-EN 13 201 , o czym świadczą dalsze zalecenia zamawiającego , gdzie podaje , aby w kolejnych etapach inwestycji następowało dowieszenie opraw lub też instalowanie opraw na nowych podporach . Jednocześnie wskazuje , że analizie jakości oświetlenia i podejmowaniu dalszych decyzji będą służyły pomiary oświetlenia wykonane po remoncie objętym zamówieniem .</xText> <xText>W związku z powyższym Sąd dokonując oceny tej dokumentacji uznaje , że zawiera wszystkie informacje niezbędne do realizacji robót i jest wystarczająca do przygotowania ważnej oferty . Nie zasługują na uwagę argumenty Skarżącego z powołaniem się na wyrok Sądu</xText> <xText>Okręgowego Sądu Gospodarczego we Wrocławiu z dnia 30 stycznia 2007</xText> <xText>r. X Ga 12/07 . Orzeczenie to jak słusznie zauważył Zespół Arbitrów dotyczy zupełnie innego stanu faktycznego . W wymienionej sprawie zamawiający nie dołączył dokumentacji projektowej na wykonanie robót budowlanych dla których jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę , co nie występuje w odniesieniu do zamówienia Gminy i Miasta w <xAnon>S.</xAnon> .</xText> <xText>W związku z powyższym brak jest podstaw do nakazania Zamawiającemu usunięcie sprzeczności i nieprawidłowości w dokumentacji oraz przedstawienia właściwej dokumentacji z podaniem niezbędnych parametrów technicznych i jakościowych .</xText> <xText>Bezzasadny okazał się też zarzut dotyczący naruszenia art. 192 ust. 2 Ustawy , w którym Skarżący wskazał , iż Zespół Arbitrów w uzasadnieniu swojego wyroku nie odniósł się do wszystkich zarzutów postawionych w proteście . W szczególności zarzutu z pkt. 5 i 6 protestu oraz z pkt. 7 i 9 . Przedmiotowe uzasadnienie jak podał Skarżący nie spełnia warunków <xLexLink xArt="art. 328" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 kpc</xLexLink> , który ma zastosowanie do wyroków wydawanych przez zespoły arbitrów . Zgodnie z treścią art. 184 ust. 6 ustawy Pzp do postępowania odwoławczego stosuje się odpowiednio przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">Kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink> o sądzie polubownym , dlatego Zespół Arbitrów powinien zdaniem Skarżącego zająć stanowisko wobec argumentów przytoczonych przez strony czego nie uczynił</xText> <xText>Sąd Okręgowy nie podziela powyższej argumentacji odnoszącej się do stosowania przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kpc</xLexLink> . Zgodnie z treścią art. 184 ust. 6 ustawy Pzp uprawnionym do rozpoznania odwołania jest Zespół Arbitrów . Przepis ten stanowi również , że do postępowania tego stosuje się tylko odpowiednio przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink> o sądzie polubownym , jeżeli ustawa nie stanowi inaczej . W tym miejscu należy podkreślić , że <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20040190177" xTitle="Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych" xAddress="Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177">ustawa Prawo zamówień publicznych</xLexLink> reguluje szereg kwestii , jak np. wyznaczanie arbitrów , postępowanie przed zespołem , wpis, formę i treść wyroku oraz uzasadnienia wyroku / art. 185 - 192 Ustawy /. Powyższe wskazuje na , że w tym zakresie przepisy Ustawy ustalają odrębność postępowania od reguł postępowania przed sądem polubownym / arbitrażowym / określonych w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">Kpc</xLexLink> i na tej podstawie nie znajdzie zastosowania zarówno <xLexLink xArt="art. 1197" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 1197 kpc</xLexLink> jak, też <xLexLink xArt="art. 328" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 328 kpc</xLexLink> .</xText> <xText>Odnosząc się do dalszej treści zarzutów w zakresie nie ustosunkowania się przez Zespół Arbitrów w uzasadnieniu wyroku do wszystkich kwestii , koniecznym w tym miejscu jest przytoczenie ich treści . Zarzut określony w pkt. 5 uzasadnienia protestu dotyczył niewłaściwego określenia przedmiotu zamówienia słowem „remont „ zamiast „ modernizacja „ . Drugi zarzut określony w pkt. 6 dotyczył kwestii przyjęcia w wymaganiach dla opraw oświetleniowych różnych klas szczelności <xAnon> (...)</xAnon> i IP 44 / w zależności od miejsca ich montażu / ulica , park, pomimo identycznych warunków klimatycznych na obszarze ich użytkowania , a nadto określenia minimalnych parametrów opraw bez załączenia kart katalogowych . Zarzut Skarżącego co do braku rozstrzygnięcia powyższych kwestii należy uznać co najmniej za niezrozumiały , ponieważ na rozprawie w dniu 20 lutego 2007 r. jego pełnomocnik złożył oświadczenie , w którym cofa zarzut omówiony w poz. 5 dotyczący nazewnictwa i odstępuje od zarzutu z pkt. 6 dotyczącego klas . Z tych względów uzasadnienie yroku nie odnosi się do tej kwestii</xText> <xText>Z kolei zarzut określony w pkt. 7 protestu dotyczy nieprawidłowości i braków w dokumentacji projektowej w zakresie : braku obliczeń i parametrów dla konkretnych odcinków dróg i braku podpisów uprawnionych osób pod dokumentacją . Natomiast zarzut z pkt. 9 protestu dotyczy bezpodstawnego żądania przedstawienia kart katalogowych certyfikatów dla opraw oświetleniowych , nie udostępnienia "konawcom pełnej dokumentacji dotyczącej typów i nastaw opraw oświetleniowych , a także nie udostępnienia programu obliczeniowego wraz z bazą danych , na podstawie , której określone zostały parametry w projekcie .</xText> <xText>Sąd Okręgowy uznał , że powyższe zarzuty odnoszą się do dokumentacji projektowej przedstawionej przez Zamawiającego , a co do tego Zespól Arbitrów uznał , że jest ona kompletna i zawiera wszystkie</xText> <xText>elementy niezbędne do przedmiotu zamówienia , tym samym więc rozstrzygnął co do wymienionych zarzutów , w tym też zarzutów z pkt. 7 i z pkt. 9 . Stanowisko takie dowodzi faktu , że nie stwierdził braków w zakresie obliczeń i parametrów dla konkretnych odcinków dróg oraz braków podpisów uprawnionych osób , jak też nie udostępnienia pełnej dokumentacji dla wykonawcy . Uznał tym samym bezzasadnym zarzuty z pkt. 7 w części , żądania przez Skarżącego przedstawienia dokumentacji łącznie z typami i nastawami opraw będącymi podstawą uzyskanych obliczeń , a także udostępnienia programu obliczeniowego Natomiast w odniesieniu do kart katalogowych i certyfikatów , które były też przedmiotem zarzutu określonego w pkt. 9 , Zespół Arbitrów rozstrzygnął uznając , że w obecnym stanie prawnym Zamawiający posiada uprawnienie do żądania od wykonawców przedłożenia wraz z ofeł•tą kart katalogowych i certyfikatów dla opraw oświetleniowych .</xText> <xText>Z tych względów na podstawie art. 198 ust. 2 ustawy Pzp orzeczono jak w sentencji . O kosztach orzeczono na podstawie S 6 pkt. 7 w zw. z S 12 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych / Dz.</xText> <xText>U. Nr 163 , poz. 1349 z późn.zm. /</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wiesława Kozikowska

Edyta Jastrzębska

Iwona Wiśniewska

Sygnał. akt 1 Ca 88/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 kwietnia 2007r. Sąd Okręgowy w Łomży Wydział Cywilny w składzie : Przewodniczący : Wiesława Kozikowska Sędziowie Eugeniusz Dąbrowski Janusz Wyszyński Protokolant : apl. sąd . Tomasz Krajewski po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2007 r. w Łomży na rozprawie sprawy ze skargi(...) sp. z o.o.wW.w przedmiocie zamówień publicznych przy udziale zamawiającego Gminy i Miasta wS.oraz Centrum (...) sp. z o.o.wR.,H. (...) sp. z o.o.weW.iJ. M.prowadz. E.wW. na skutek skargi wniesionej przez(...) sp. z o.o.wW.od wyroku Zespołu Arbitrów z dnia 20 lutego 2007 r. w sprawie o sygn. akțVZP/ZO/O-157/07 l. Oddala skargę 2. Zasądza od skarżącego(...) sp.z o.o.wW.na rzecz zamawiającego Gminy i Miasta wS.kwotę 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego . 21 b S..akt 1 Ca 88/ 07 UZASADNIENIE Zamawiający Gmina i MiastoS.wS.wszczął postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „ remont oświetlenia drogowego na terenie gminy i miastaS.” w trybie przetargu nieograniczonego . W dniu 10 stycznia 2007 r. na stronie internetowej opublikowano Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia . W dniu 16 stycznia 2007 r. wykonawca(...) sp. z o.o.wG.wniósł protest i zarzucił Zamawiającemu naruszenieart. 2 pkt. 7 , 7 ust. 1 , 29 ust. li 2, 30, 3 li 91ust. 2 ustawy z dnia 29.01.2004 r.—Prawo zamówień publicznych/ tj. Dz. U. Nr 164 z 2006 r. , poz. 1163 z późn.zm. / orazart. 28 ust. 3 ustawy z dnia 26.11.1998 r. o finansach publicznych/ Dz. U. z 2003 r. Nr 15 , poz. 148 z późn.zm. / . Zarzuty protestującego dotyczące naruszenia wskazanych przepisów dotyczyły następujących kwestii : 1/ bezpodstawności wymogu określonego w pkt. 3 SIWZ w zakresie żądania od wykonawców „ załączenia do oferty deklaracji zgodności CE oraz certyfikatu na znak B lub weryfikacji deklaracji zgodności ( . 2/ wskazania w kosztorysie „ za małej ilości zacisków Al/Cu” i nie uwzględnienia wyłączeń sieci energetycznej oraz pomiarów ochronnych , 3/ nie uwzględnienia w zasadach finansowania inwestycji „ możliwości odstąpienia długu miasta i gminy bankom komercyjnym „ , 4/ obciążenia wykonawców kosztami naprawy oświetlenia wskutek uszkodzeń spowodowanych działaniem „ siły wyższej „ , 5/ zastosowanie w określeniu przedmiotu postępowania słowa „remont „ zamiast „ modernizacja „ , 6/ przyjęcie w wymaganiach dla opraw oświetleniowych różnych klas szczelności / IP 65 i IP 44 / w zależności od miejsca montażu / ulica , park / pomimo identycznych warunków klimatycznych na obszarze ich użytkowania oraz określenia minimalnych parametrów opraw bez załączenia kart katalogowych , 7 / nieprawidłowości i braków w dokumentacji projektowej w przedmiocie : braku obliczeń i parametrów dla konkretnych odcinków dróg / ulic/ , braku podpisów uprawnionych osób pod dokumentacją , 8/ niedopuszczenia w postępowaniu możliwości składania ofert lura %Y.oferty . Ponadto przyjęcia za jedno z kryteriów oceny ofert „ wysokości oprocentowania - 20% „ , które „ nie ma żadnego związku z remontem oświetlenia „ , 9/ bezpodstawnego żądania przedstawienia kart katalogowych , certyfikatu dla opraw oświetleniowych oraz obliczeń parametrów oświetleniowych , nie udostępnienia wykonawcom pełnej dokumentacji dotyczącej typów i nastaw opraw oświetleniowych oraz programu obliczeniowego wraz z bazą danych , na podstawie której określone zostały parametry w projekcie , 10/ bezpodstawnego żądania dostarczenia i zainstalowania opraw posiadających korpus wykonany z aluminium . Na podstawie tak przedstawionych zarzutów protestujący zażądał od Zamawiającego : wprowadzenia zaproponowanych przez siebie zmian w treściSI (...)oraz w dokumentacji , tak „ aby nie pozostawały one w sprzeczności z przepisamiustawy Prawo zamówień publicznych„ . Ponadto wniósł o przedłużenie terminu do składania ofert o „ minimum 7 dni „ Ewentualnie w przypadku nie uwzględnienia powyższych żądań , wniósł o unieważnienie postępowania . Zamawiający po rozpatrzeniu zarzutów podniesionych przez wykonawcę , decyzją z dnia 26 stycznia 2007 r. częściowo uwzględnił protest . Uznał za słuszny zarzut w zakresie wprowadzenia zmiany przewidującej możliwość „ przeniesienia wierzytelności powstałej po wykonaniu zadania objętego niniejszym postępowaniem na wybrany przez wykonawcę bank „ i taką zmianę wprowadził do SIWZ . Jednocześnie podał , iż o stosownych zmianach SIWZ poinformuje oddzielnym pismem zamieszczonym na stronie internetowej . Zamawiający oddalił pozostałe zarzuty protestu , uznając je za nieuzasadnione . Odnosząc się do poszczególnych zarzutów szczegółowo uzasadnił swoje stanowisko wskazując , z jakich powodów postawił takie , a nie inne warunki vkonawcom . Jednocześnie podał w jakich załącznikach wykonawca może znaleźć wiadomości na temat zużycia materiałów oraz kosztów wyłączeń urządzeń elektrycznych . Podniósł też , iż załączona dokumentacja techniczna jest prawidłowa i spełnia wszelkie wymogi umożliwiające wykonanie zadania oraz , że miał prawo ustalić kryterium drugie tj. warunki spłaty , które są ściśle związane z przedmiotem zamówienia . Zmawiający wskazał też , że użyte w SIWZ słowo „ remont „ jest zgodne z nazewnictwemustawy Prawo Budowlane, która używa tego właśnie zwrotu , a nie pojęcia modernizacja . Powołując się na powyższe Zamawiający podał , iż nie naruszył żadnego z przepisów wskazanych przez Protestującego , jak też nie powodują uszczerbku w jego interesie prawnym Należy przy tym wskazać , iż Zamawiający po częściowym uwzględnieniu protestu na swojej strome internetovvej zawarł łnłormację o wprowauzcnłu zmian do SIWZ . Dotyczą one : 1/ zgody Zamawiającego na przeniesienie powstałej po wykonaniu zadania objętego niniejszym postępowaniem wierzytelności na wybrany przez wykonawcę bank , 2/ wprowadzenia do tabeli zatytułowanej : „ Zestawienia charakterystycznych parametrów dróg dla których zostały wykonane obliczenia fotometryczne „ dodatkowej kolumny z nazwami ulic , których parametry geometryczne w co najmniej jednym module pokrywają się z parametrami podanymi w tabeli (...) sp. z o.o.wW.nie zgodził się z takim rozstrzygnięciem jego protestu i w dniu 31 stycznia 2007 r. wniósł odwołanie do Prezesa Zamówień Publicznych . W jego treści powtórzył zarzuty naruszeniaart. 2pkt. 7 , 7 ust. 1 , 29 ust. 1 , 30, 31 ust. Ii 4 oraz 91ust. 1—3ustawy Pzp. Odstąpił od popierania zarzutu naruszenia art. 28 ust. 3 ustawy o finansach publicznych , dotyczącego naruszenia zasady prawidłowej gospodarki środkami publicznymi . Odwołujący odstąpił również od zarzutów określonych w pkt. 2 i 4 protestu . Natomiast podał w odwołaniu nowy zarzut / nie poprzedzony protestem / , naruszenia przez Zamawiającegoart. 25 ust. Ii 2Pzporaz S 3 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15.05.2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów jakich może żądać od wykonawcy — poprzez żądanie deklaracji zgodności na znak CE proponowanych opraw oświetleniowych i źródeł światła , a nadto certyfikatu na znak B lub weryfikacji zgodności . W odwołaniu podtrzymano część argumentów przytoczonych w proteście . Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu ujednolicenie treści SIWZ poprzez wykreślenie zapisów niezgodnych zPZPoraz zmianę zapisów w tym dokumencie naruszających uczciwą konkurencję i równe traktowanie , ewentualnie unieważnienie postępowania . Do postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego przystąpił wykonawcaCentrum (...) sp. z o.o.wR., a po stronie Zamawiającego , wykonawcy :(...) sp. z o.o.we W.iJ. M.prowadz.(...)wW.. Zespół Arbitrów wW.z dnia 20 lutego 2007 r. uwzględnił odwołanie(...) sp. z o.o.wW.i nakazał Zamawiającemu dokonanie w treści SIWZ zmiany zapisów określających wymagane dokumenty dla potwierdzenia , że oferowane oprawy spełniają parametry podane przez Zamawiającego . Zespół Arbitrów uznał za zasadny zarzut odwołania ,w którym odwołujący zarzucił Zamawiającemu , bezpodstawność wymogu określonego w pkt. 3 SIWZ w zakresie żądania od wykonawców , załączenia do oferty deklaracji zgodności CE oraz certyfikatu na znak B lub weryfikacji deklaracji zgodności . Zespół Arbitrów ustalił , iż Zamawiający w treści SIWZ / S 3 pkt. 3 / określając minimalne parametry techniczne dla opraw i źródeł światła / w pkt. 3 także dla opraw parkowych / zastrzegł , że dla potwierdzenia , iż oferowane oprawy spełniają jego wymogi , wykonawcvpowinni przedstawić karty katalogowe oraz deklaracje zgodności na znak CE dla proponowanych opraw i źródeł światła oraz jeden z dokumentów potwierdzających spełnienie parametrów technicznych tzn. certyfikat na znak B lub Weryfikacje deklaracji zgodności . Zespół Arbitrów wskazał , że treść przytoczonych wymogów i miejsce zamieszczenia w treści SIWZ wskazują, że Zamawiający żąda od wykonawców przedstawienia dokumentów potwierdzających fakt , że użyte przez nich materiały do wykonania robót spełniają wymienione vmagania . Natomiast zgodnie z treściąart. 25 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznychZamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń i dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania , które mają umocowanie w obowiązujących przepisach prawnych i mieszczą się w granicach zakreślonych w treści S 3 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie rodzajów dokumentów , jakich może Zamawiający od wykonawcy oraz form w jakich te dokumenty mogą być składane / Dz. U. nr 87, poz. 605 / . W związku z tym Zespół Arbitrów uznał , że wymogi określone w treści SIWZ zostały ustalone przez Zamawiającego z naruszeniem powyższych przepisów . Zespół Arbitrów zauważył przy tym , że Zamawiający posiada uprawnienie do żądania od wykonawców przedłożenia wraz z ofertą kart katalogowych oraz certyfikatów zgodności CE , obowiązujących w Polsce od 1.05.2004 r. , na podstawie znowelizowanej ustawy z dnia 30.08.2002 r. o systemie zgodności / Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087 z późn.zm. / . Wymieniona ustawa dopuszcza również stosowanie w określonych sytuacjach deklaracji zgodności . Jednakże żądanie alternatywnie : certyfikatu na znak B lub Weryfikacji deklaracji zgodności nie znajdują umocowania tak w treści w/w ustawy oraz innych regulacji prawnych w tej kwestii . Na tej podstawie Zespół Arbitrów uznał , że Zamawiający nie miał uprawnień do żądania przedłożenia przez wykonawców dokumentów żądanych alternatywnie . Z tych względów zarzut sformułowany w pkt. 1 protestu i podtrzymany w odwołaniu — został uznany za zasadny . Pozostałe zarzuty protestu i odwołania , podtrzymane przez Odwołującego , Zespół Arbitrów uznał za nie znajdujące uzasadnienia w treści przepisów wskazanych przez Odwołującego . Jak ocenił Zespół Arbitrów dokumentacja sporządzona przez Zamawiającego i udostępniona "konawcom jest kompletna i zawiera wszystkie elementy niezbędne do wykonania przedmiotu zamówienia . Wskazał przy tym , że zakres przedmiotowego zamówienia nie nakładał na Zamawiającego przedłożenia dokumentacji w rozumieniu przepisówprawa budowlanegooraz uzyskania pozwolenia właściwego organu nadzoru budowlanego albo zgłoszenia . Stąd Zespół Arbitrów uznał , że dokumentacja Zamawiającego zawiera wystarcza;nce informacje do przygotowania i złożenia ważnej oferty na przygotowanie przedmiotu zamówienia . Zespół Arbitrów wbrew zarzutom Odwołującego uznał również , że Zamawiający nie miał obowiązku dopuszczenia ofert wariantowych . Przesądza o tym przyjęty sposób opisania zamówienia wskazujący , iż nie zachodzi sytuacja przewidziana w treścią art. 30 ust.4 ustawy Pzp . Za bezpodstawny został uznany kolejny zarzut rzekomo wadliwego określenia kryteriów oceny ofert w niniejszym postępowaniu . Zespół Arbitrów uznał , że przyjęte obok ceny / 80% / kryterium „ warunki spłaty — wysokość oprocentowania „ mieści się w granicach określonych art. 91 ust. 2 ustawy PZP gdzie podane zagadnienia do których winny odnosić się kryteria mają charakter przykładowy . Ponadto kwestionowane kryterium wiąże się z ceną , a tę zapłaci zamawiający . Nie uwzględniony został również zarzut dotyczący określenia przez Zamawiającego materiału z którego mają być wykonana oprawy lamp / aluminium / . Zespół Arbitrów uznał przy tym , że takie określenie mieści się w granicach uprawnień Zamawiającego skoro tak sformułowany wymóg jest podyktowany względami eksploatacyjnymi . Tym samym taki zapis nie może być uznany za naruszający przepisyustawy Prawo zamówień publicznych, jak też utrudniający konkurencję . Zespół Arbitrów podkreślił również , że bez wpływu na jego ustalenia pozostają powołane orzeczenia Zespołu Arbitrów , które zostały wydane na tle odmiennych stanów faktycznych . W związku z tym na podstawieart. 190 ust. 2 oraz art. 191 ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówień publicznychZespół Arbitrów uznając za zasadny zarzut określony wpkt. 1protestu - uwzględnił odwołanie(...) sp. z o.o.wW.i nakazał Zamawiającemu dokonanie w treści SIWZ zmiany zapisów określających wymagane dokumenty dla potwierdzenia , że oferowane oprawy spełniają parametry podane przez Zamawiającego . O kosztach postępowania orzekł na podstawie art. 191 ust. 6 wspomnianej ustawy . Z powyższym wyrokiem Zespołu Arbitrów nie zgodził się(...) sp. z o.o.wW.i złożył skargę . Odwołujący zarzucił wyrokowi : naruszenieart. 191 ust. 3 zdanie 2w zw. zart. 93 ust. 1 pkt. 7 i art. 38 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznychna wyrok Zespołu Arbitrów — poprzez ich niewłaściwą interpretację i przyjęcie , że Zamawiający w prawidłowy sposób określił kryteria oceny ofert , a kwestionowane kryterium wiąże się z ceną , którą zapłaci Zamawiający naruszenie art. 29ust. 1 i 2 , art. 30 ust. 1 art. 31 ust. 1 Ustawy — poprzez przyjęcie , że dokumentacja projektowa przygotowana przez Zamawiającego jest kompletna , zawiera wszystkie elementy i informacje do przygotowania i złożenia ważnej oferty i vvykonania przedmiotu zamówienia , jak też przyjęcie , że Zamawiający nie ma obowiązku dopuszczenia ofert wariantowych naruszenie art. 192 ust. 2 Ustawy , poprzez to , że Zespół Arbitrów nie odniósł się do wszystkich zarzutów postawionych w proteście , a w szczególności podanych w pkt. 5 i 6 protestu oraz do przestrzegania Polskich Norm zawartych wpkt. 7 i 9protestu . Wskazując na powyższe Skarżący wniósł o uwzględnienie skargi i unieważnienie postępowania w przypadku braku możliwości usunięcia wad specyfikacji ,a w szczególności uznania zarzutu wadliwego określenia kryteriów oceny ofert oraz zasądzenie kosztów postępowania . Skarżący zgłosił też żądanie ewentualne i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej nieuwzględnienia ofert wariantowych i niekompletności dokumentacji projektowej oraz braku zgodności z Polską Normą oraz pozostałych zarzutów nieuwzględnionych przez Zespół arbitrów . Na tej podstawie wniósł o wydanie orzeczenia co do istoty sprawy , poprzez nakazanie Zamawiającemu usunięcie sprzeczności i nieprawidłowości w dokumentacji przetargowej , przedstawienia właściwej dokumentacji projektowej i podania wszystkich niezbędnych parametrów technicznych oraz jakościowych do przygotowania prawidłowej oferty przy przestrzeganiu norm oświetleniowych PN-EN 13 201- zgodnie z żądaniami Skarżącego określonymi w proteście i odwołaniu . Przy tym wniósł o zasądzenie kosztów postępowania . Zamawiający wniósł o oddalenie skargi i zasądzenie kosztów postępowania . Sąd Okręgowy zważył co następuje : Skarga jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu . Sąd Okręgowy w pełni podziela ustalenia faktyczne i ocenę prawną dokonaną przez Zespół Arbitrów w wyroku z dnia 20 lutego 2007r. Odnosząc się pierwszego zarzutu w przedmiocie naruszeniaart. 191 ust. 3w zw. zart. 93 ust. 1 pkt. 7 i art. 38 ust.5 ustawy Prawo zamówień publicznych, należy uznać go za bezzasadny . Zarzut skarżącego odnosi się niewłaściwego przyjęcia przez Zespół Arbitrów , iż Zamawiający prawidłowo określił kryteria oceny ofert . Sąd Okręgowy w pełni podziela to stanowisko . Zgodnie z treściąart. 91 ust. I ustawy Prawo zamówień publicznychZamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert . Wspomniany przepis wust. 2stanowi , że kryteriami oceny ofert są cena , albo cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia , w szczególności jakość , funkcjonalność , parametry techniczne , zastosowanie najlepszych technologii , koszty eksploatacji , serwis oraz termin wykonania . Z powyższego wynika , że kryterium obligatoryjnym jest cena . Natomiast pozostałe kryteria są wymienione przykładowo i nie jest to katalog zamknięty — na co słusznie zwrócił uwagę w swoim orzeczeniu Zespół Arbitrów . W związku z łym Zamawiający miał prawo określić dodatkowe kryterium oceny ofert w formie „ warunki spłaty kryterium oprocentowania” . Kryterium to niewątpliwie , jak zauważył słusznie Zespół Arbitrów wiąże się z ceną , którą zapłaci Zamawiający . Kryterium to donosi się do przedmiotu zamówienia , albowiem jak wynika z treści art. 86 ust. 4 ustawy PZP , po otwarciu ofert podaje się : nazwę /firmy / oraz adresy wykonawców , a także informacje dotyczące ceny , terminu wykonania , okresu gwarancji i warunków płatności zawartych w ofertach . Zatem warunki płatności do których odnosi się określone kryterium , mają duże znaczenie jako wyznacznik atrakcyjności oferty , szczególnie wtedy , gdy zamawiający mają problem z płynnością finansową . Niewątpliwie mając na uwadze takie uwarunkowania Zamawiający w przedmiotowej sprawie w treści SIWZ poczynił ustalenia dotyczące płatności swojej należności dla wkonawcy . Przede wszystkim zaś ustalił , że inwestycja będzie finansowana na zasadzie kredytowania przez wykonawcę , a spłata zobowiązania zamawiającego zostanie rozłożona na comiesięczne raty oprocentowane według wzoru WIBOR IM + marża procentowa podana przez wykonawcę . Tak poczynione ustalenia wynikały niewątpliwie z jego potrzeb , a drugiej zaś strony uniemożliwiały wykonawcy podanie innego terminu płatności dłuższego niż 30 dni , co prowadziłoby do zawarcia umowy niekorzystnej dla zamawiającego . Ponadto wierzycielowi nie dawały też prawa do żądania odsetek ustawowych za okres od 31 dnia po spełnieniu świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku — do dnia zapłaty , na podstawie art. 5 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach w transakcjach handlowych / Dz. U. Nr 139, poz. 1323 z późn.zm. / . W przedmiotowej sprawie wbrew zarzutom Skarżącego nie znajdzie zastosowania reguła naliczania takich odsetek o jakich stanowi art. 5 w/w ustawy , jednakże nie z powodów na jakie powoływał się Zamawiający w odpowiedzi na skargę , wskazując na uchwałę SN z dnia 13.01.2006 r. 111 CZP 124/2005 . Wbrew temu co podał Zmawiający SN w wymienionym orzeczeniu uznał , że ustawa o transakcjach handlowych znajdzie zastosowanie także w odniesieniu do umowy zawieranej w ramach realizacji zadań własnych gminy . Jednakże przepisy wspomnianej ustawy nie znajdą zastosowania w niniejszej z tej przyczyny , że płatność należności Zamawiającego została rozłożona na kilka co miesięcznych rat . Rozłożenie płatności należności Zamawiającego nie stwarza uprawnień dla wykonawcy określonych w art. 5 ustawy o transakcjach handlowych , a mianowicie żądania odsetek ustawowych od 31 dnia po spełnieniu świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku — do dnia zapłaty . Roszczenie bowiem polegające na żądaniu odsetek na podstawie omawianego przepisu , może przysługiwać wierzycielowi tylko wówczas , gdy strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni . W przedmiotowej sprawie rozłożenie ceny na raty decyduje o faktycznym odroczeniu płatności co do części świadczenie i nie występuje tu termin zapłaty dłuższy niż 30 dni /G.A. Przegląd Prawa Handlowego(...)Lex 44602 / . Wbrew zarzutom skarżącego dopuszczalnym było też ustalenie odsetek niższych niż ustawowe . Zamawiający w treści SIWZ/ par. 14 / podał , że przez wysokość oprocentowania rozumie się wartość założoną przez wykonawcę wg wzoru / WIBOR IM + marża procentowa proponowana przez wykonawcę / . Jednocześnie Zamawiający podał , iż vwkonawcy podający marżę zerową otrzymują maksymalną ilość punktów . Z tego wynika , że wysokość oprocentowania ogranicza się do wysokości stopy WIBOR IM , który w styczniu wyniósł 4,13% / patrz : Dane i prognozy makroekonomiczne na stronie ineternetowej —(...)/ . W prawie polskim kwestię źródeł odsetek , maksymalnych odsetek umownych regulujeart. 359 kc .Przepis ten wbrew poglądom skarżącego ustala zasadę iż strony mogą ustalić odsetki wyższe od maksymalnych , z tym zastrzeżeniem , że maksymalna wysokość tych odsetek wynikających z czynności prawnych nie może w stosunku rocznym przekraczać 4-krotności wysokości kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego . W styczniu stopa kredytu wynosiła 5,50% / patrz : Raport o inflacji -Gazeta .pl. Gospodarka /l —(...)/ . Z powyższego wynika , że Zamawiający ustalając odsetki według stopy WIBOR IM — 4, 13% , przy zerowej marży wykonawcy nie przekroczył stopy kredytu lombardowego w wysokości 5,50% , a tym samym nie naruszył przepisuart. 359 kci wykazał tym samym dbałość o swoich wydatków . Przy tym należy wskazać , że Skarżący myli dwa pojęcia : odsetki ustawowe , które są ustalone w stosunku rocznym i odsetki umowne jakie podał Zamawiający , które również mają być ustalane też w 2/jł stosunku rocznym , ale według wzoru /(...)+ marża wykonawcy /. Sąd Okręgowy nie znalazł jakichkolwiek podstaw do uznania zarzutu Skarżącego , iż niewłaściwym było ustalenie wysokości oprocentowania w oparciu o stawkę WIBOR IM , ponieważ przedmiotem zamówienia są roboty budowlane , a nie pozyskanie kredytu .Podkreślić należy , że w żadnej mierze ustalanie wysokości oprocentowania w oparciu o stawkę WIBOR IM nie wpływa na zmianę rodzaju umowy . W przedmiotowej sprawie roboty będą finansowane na zasadzie ich kredytowania przez wykonawcę . W tej sytuacji uzasadnionym było ustalenie wysokości oprocentowania wg skali(...), jako najbardziej miarodajnej podstawy w tym względzie . Wskazać przy tym należy , iżkodeks cywilnynie określa pojęcia odsetek . Pod pojęciem tym należy rozumieć wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy lub rzeczy oznaczonych codo gatunku które jest obliczane według określonej stopy procentowej w stosunku do kapitału i w stosunku do okresu korzystania z niego .S.odsetki zwykłe mające charakter kredytowy . Stąd zastosowanie przez Zamawiającego stawki WIBOR znajduje pełne uzasadnienie / patrz • komentarzM. C.do art. 5 ustawy o transakcjach handlowych Lex [El. 2003 / . W związku z tym Sąd Okręgowy uznał , że ustalone kryterium „ warunki spłaty — wysokość oprocentowania „ nie narusza w niczym postanowień art. 91 ust. 2 ustawy Pzp . Nie zasługuje również na uwzględnienie kolejny zarzut Skarżącego o błędnym ustosunkowaniu się przez Zespół Arbitrów w zakresie ofert wariantowych . Skarżący podał , że jego zarzut złożony w proteście , jak i odwołaniu nie dotyczył istnienia ,bądź też nieistnienia po stronie Zamawiającego prawa dopuszczenia ofert wariantowych , ale wewnętrznej sprzeczności SIWZ , gdzie jego zdaniem Zamawiający dopuścił składanie takich ofert poprzez brak jednoznacznego wskazania sposobu wykonania zamówienia . Wbrew stanowisku Skarżącego Zespół Arbitrów prawidłowo przyjął , iż Zamawiający nie ma obowiązku dopuszczenia ofert wariantowych , co wyraźnie wnika z treściSI (...)i ogłoszenia , gdzie wykluczono składanie ofert o takim charakterze . Potwierdza to również sam Skarżący w skardze , podając , że zgodnie z UstawąPZp i art. 24 ust. 2 Dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3I.2004 r. - dopuszczenie ofert wariantowych musi być wyraźnie zaznaczone w ogłoszeniu . W przedmiotowej sprawie brak takiego zaznaczenia , stąd zarzut Skarżącego należy uznać za chybiony Nie do przyjęcia są też wywody Skarżącego , iż Zamawiający dopuścił składanie ofert wariantowych poprzez brak jednoznacznego wskazania sposobu wykonania zamówienia . Zamawiający opisał przedmiot zamówienia w sposób zgodny z art. 30 ust. I Ustawy Przepis ten stanowi , iż zamawiający opisuje przedmiot zamówienia za pomocą cech technicznych i jakościowych , z zachowaniem Polskich Norm przenoszących normy europejskie lub normy innych państwa członkowskich . Stwierdzić należy , że w niniejszej sprawie Zamawiający wykazał dbałość przy dokonywaniu opisu z wynikającymi z norm wymaganiami . Jednocześnie należy wskazać , że brak jest podstaw do przyjęcia , iż Zamawiający miał obowiązek dopuszczenia ofert równoważnych ponieważ nie zastosował sposobu opisu określonego art. 29 ust. 3 ustawy Pzp . Przy opisie przedmiotu zamówienia , nie wskazał znaków towarowych , patentów lub pochodzenia . Temu wskazaniu nie towarzyszy wyraz „ lub równoważny „ . Tym samym brak jest podstaw do przyjęcia , iż istniał po stronie Zamawiającego obowiązek dopuszczenia ofert równoważnych . Sąd Okręgowy podzielił też stanowisko Zespołu Arbitrów , iż dokumentacja projektowa udostępniona "konawcom przez zamawiającego — jest kompletna i zawiera wszystkie elementy niezbędne do wykonania przedmiotu zamówienia . Jak słusznie wskazał Zamawiający ,a za nim Zespół Arbitrów przedmiot robót objęty zamówieniem nie wmagał pozwolenia na budowę , ani zgłoszenia tych robót . W takim przypadku zgodnie z treściąart. 3lust. 4ustawy Prawo zamówień publicznych- dokumentacja powinna spełniać wymogi określone wpar. 4 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r.Dz. U. Nr 202 , poz. 2072 z późn.zm. /. Przepis ten stanowi , że dokumentacja służąca do opisu zamówienia na wykonanie robót budowlanych dla których nie jest wymagane pozwolenie na budowę składa się w szczególności : z planów , rysunków lub innych dokumentów określających jednoznaczne określenie rodzaju i zakresu robót oraz dokładnej lokalizacji , przedmiaru robót , projektów , pozwoleń , uzgodnień i opinii . Z treści wymienionego przepisu wynika , iż podany rodzaj dokumentów ma charakter przykładowy . W przedmiotowej sprawie dokumentacja projektowa na remont oświetlenia ulicznego przygotowana przez Zamawiającego spełnia wszystkie wymogi wymienione zawarte w /w przepisie . Zawiera ona przedmiar robót , opis techniczny założenia do wykonania remontu projekt oświetlenia ulicznego , specyfikację techniczną wykonania i odbioru robót , kosztorys , warunki techniczne parametrów dróg dla których zostały wykonane obliczenia fotometryczne . Przedmiotowa dokumentacja dokładnie określa rodzaj i zakres robót i ich lokalizację . Zaś kwestionowany „ projekt fotometryczny „ wbrew sugestiom skarżącego zawiera zestawienia dróg do których tyczą się obliczenia . Nie zasługuje na aprobatę negatywna ocena dokumentacji przez Skarżącego , poprzez przytoczenie stwierdzenia Zamawiającego , iż „ ze względu na nieregularne usytuowanie podpór , na których zainstalowano oświetlenie oraz znaczną ilość miejsc , w których oprawy oświetleniowe są instalowane na co drogim słupie dostosowanie do vmogów normy PN-EN 13 201 nie jest możliwe „ . To stwierdzenie nie przesądza , w żadnej mierze o nieprawidłowości dokumentacji . Dotyczy ono istniejącego stanu rzeczy , który Zamawiający chce zlikwidować rozpoczynając remont . Jednakże nie zakończy on problemu oświetlenia , w odniesieniu do wymogów normy PN-EN 13 201 , o czym świadczą dalsze zalecenia zamawiającego , gdzie podaje , aby w kolejnych etapach inwestycji następowało dowieszenie opraw lub też instalowanie opraw na nowych podporach . Jednocześnie wskazuje , że analizie jakości oświetlenia i podejmowaniu dalszych decyzji będą służyły pomiary oświetlenia wykonane po remoncie objętym zamówieniem . W związku z powyższym Sąd dokonując oceny tej dokumentacji uznaje , że zawiera wszystkie informacje niezbędne do realizacji robót i jest wystarczająca do przygotowania ważnej oferty . Nie zasługują na uwagę argumenty Skarżącego z powołaniem się na wyrok Sądu Okręgowego Sądu Gospodarczego we Wrocławiu z dnia 30 stycznia 2007 r. X Ga 12/07 . Orzeczenie to jak słusznie zauważył Zespół Arbitrów dotyczy zupełnie innego stanu faktycznego . W wymienionej sprawie zamawiający nie dołączył dokumentacji projektowej na wykonanie robót budowlanych dla których jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę , co nie występuje w odniesieniu do zamówienia Gminy i Miasta wS.. W związku z powyższym brak jest podstaw do nakazania Zamawiającemu usunięcie sprzeczności i nieprawidłowości w dokumentacji oraz przedstawienia właściwej dokumentacji z podaniem niezbędnych parametrów technicznych i jakościowych . Bezzasadny okazał się też zarzut dotyczący naruszenia art. 192 ust. 2 Ustawy , w którym Skarżący wskazał , iż Zespół Arbitrów w uzasadnieniu swojego wyroku nie odniósł się do wszystkich zarzutów postawionych w proteście . W szczególności zarzutu z pkt. 5 i 6 protestu oraz z pkt. 7 i 9 . Przedmiotowe uzasadnienie jak podał Skarżący nie spełnia warunkówart. 328 kpc, który ma zastosowanie do wyroków wydawanych przez zespoły arbitrów . Zgodnie z treścią art. 184 ust. 6 ustawy Pzp do postępowania odwoławczego stosuje się odpowiednio przepisyKodeksu postępowania cywilnegoo sądzie polubownym , dlatego Zespół Arbitrów powinien zdaniem Skarżącego zająć stanowisko wobec argumentów przytoczonych przez strony czego nie uczynił Sąd Okręgowy nie podziela powyższej argumentacji odnoszącej się do stosowania przepisówkpc. Zgodnie z treścią art. 184 ust. 6 ustawy Pzp uprawnionym do rozpoznania odwołania jest Zespół Arbitrów . Przepis ten stanowi również , że do postępowania tego stosuje się tylko odpowiednio przepisykodeksu postępowania cywilnegoo sądzie polubownym , jeżeli ustawa nie stanowi inaczej . W tym miejscu należy podkreślić , żeustawa Prawo zamówień publicznychreguluje szereg kwestii , jak np. wyznaczanie arbitrów , postępowanie przed zespołem , wpis, formę i treść wyroku oraz uzasadnienia wyroku / art. 185 - 192 Ustawy /. Powyższe wskazuje na , że w tym zakresie przepisy Ustawy ustalają odrębność postępowania od reguł postępowania przed sądem polubownym / arbitrażowym / określonych wKpci na tej podstawie nie znajdzie zastosowania zarównoart. 1197 kpcjak, teżart. 328 kpc. Odnosząc się do dalszej treści zarzutów w zakresie nie ustosunkowania się przez Zespół Arbitrów w uzasadnieniu wyroku do wszystkich kwestii , koniecznym w tym miejscu jest przytoczenie ich treści . Zarzut określony w pkt. 5 uzasadnienia protestu dotyczył niewłaściwego określenia przedmiotu zamówienia słowem „remont „ zamiast „ modernizacja „ . Drugi zarzut określony w pkt. 6 dotyczył kwestii przyjęcia w wymaganiach dla opraw oświetleniowych różnych klas szczelności(...)i IP 44 / w zależności od miejsca ich montażu / ulica , park, pomimo identycznych warunków klimatycznych na obszarze ich użytkowania , a nadto określenia minimalnych parametrów opraw bez załączenia kart katalogowych . Zarzut Skarżącego co do braku rozstrzygnięcia powyższych kwestii należy uznać co najmniej za niezrozumiały , ponieważ na rozprawie w dniu 20 lutego 2007 r. jego pełnomocnik złożył oświadczenie , w którym cofa zarzut omówiony w poz. 5 dotyczący nazewnictwa i odstępuje od zarzutu z pkt. 6 dotyczącego klas . Z tych względów uzasadnienie yroku nie odnosi się do tej kwestii Z kolei zarzut określony w pkt. 7 protestu dotyczy nieprawidłowości i braków w dokumentacji projektowej w zakresie : braku obliczeń i parametrów dla konkretnych odcinków dróg i braku podpisów uprawnionych osób pod dokumentacją . Natomiast zarzut z pkt. 9 protestu dotyczy bezpodstawnego żądania przedstawienia kart katalogowych certyfikatów dla opraw oświetleniowych , nie udostępnienia "konawcom pełnej dokumentacji dotyczącej typów i nastaw opraw oświetleniowych , a także nie udostępnienia programu obliczeniowego wraz z bazą danych , na podstawie , której określone zostały parametry w projekcie . Sąd Okręgowy uznał , że powyższe zarzuty odnoszą się do dokumentacji projektowej przedstawionej przez Zamawiającego , a co do tego Zespól Arbitrów uznał , że jest ona kompletna i zawiera wszystkie elementy niezbędne do przedmiotu zamówienia , tym samym więc rozstrzygnął co do wymienionych zarzutów , w tym też zarzutów z pkt. 7 i z pkt. 9 . Stanowisko takie dowodzi faktu , że nie stwierdził braków w zakresie obliczeń i parametrów dla konkretnych odcinków dróg oraz braków podpisów uprawnionych osób , jak też nie udostępnienia pełnej dokumentacji dla wykonawcy . Uznał tym samym bezzasadnym zarzuty z pkt. 7 w części , żądania przez Skarżącego przedstawienia dokumentacji łącznie z typami i nastawami opraw będącymi podstawą uzyskanych obliczeń , a także udostępnienia programu obliczeniowego Natomiast w odniesieniu do kart katalogowych i certyfikatów , które były też przedmiotem zarzutu określonego w pkt. 9 , Zespół Arbitrów rozstrzygnął uznając , że w obecnym stanie prawnym Zamawiający posiada uprawnienie do żądania od wykonawców przedłożenia wraz z ofeł•tą kart katalogowych i certyfikatów dla opraw oświetleniowych . Z tych względów na podstawie art. 198 ust. 2 ustawy Pzp orzeczono jak w sentencji . O kosztach orzeczono na podstawie S 6 pkt. 7 w zw. z S 12 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych / Dz. U. Nr 163 , poz. 1349 z późn.zm. /

15/051000/0000503/Ca

Sąd Okręgowy w Łomży

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKa_000101_2007_Uz_2007-05-10_001

II AKa 101/07

2007-05-10 02:00:00.0 CEST

2013-02-26 02:01:02.0 CET

2013-08-12 14:27:40.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE

Sygn. akt : II AKa 101/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 maja 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Waldemar Szmidt Sędziowie SSA Michał Marzec SSA Paweł Węgrzynek (spr.) Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2007 r. sprawy z wniosku A. C. o odszkodowanie z tytułu represjonowania jej męża S. C. na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2007" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="1" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000101" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 101/07</xUx> </xBx></xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 maja 2007 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Waldemar Szmidt</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Michał Marzec</xText> <xText>SSA Paweł Węgrzynek (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2007 r. sprawy</xText> <xText>z wniosku <xBx><xAnon>A. C.</xAnon></xBx></xText> <xText><xUx>o odszkodowanie z tytułu represjonowania jej męża <xAnon>S. C.</xAnon> </xUx></xText> <xText>na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 15 stycznia 2007 r.</xText> <xText>sygn. akt. XVI Ko 22/05</xText> <xText>1/ utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając wniesioną apelację za oczywiście bezzasadną;</xText> <xText/> <xText>2/ kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Waldemar Szmidt

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 101/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 maja 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Waldemar Szmidt Sędziowie SSA Michał Marzec SSA Paweł Węgrzynek (spr.) Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2007 r. sprawy z wnioskuA. C. o odszkodowanie z tytułu represjonowania jej mężaS. C. na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 15 stycznia 2007 r. sygn. akt. XVI Ko 22/05 1/ utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając wniesioną apelację za oczywiście bezzasadną; 2/ kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000005127_XVII_AmA_000079_2006_Uz_2007-05-10_001

XVII AmA 79/06

2007-05-10 02:00:00.0 CEST

2020-07-02 19:10:05.0 CEST

2020-07-02 13:25:05.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII Am A 79/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 maja 2007 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący - Sędzia SO Hanna Kulesza Protokolant: asystent sędziego Piotr Mirosz po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2007 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa - (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów onałożenie kary pieniężnej na skutek odwołania od decyzji Prezesa Ur

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Wioleta Żochowska" xPublisher="wzochowska" xEditorFullName="Wioleta Żochowska" xEditor="wzochowska" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="8" xFlag="published" xVolNmbr="000079" xDocType="Uz" xVolType="15/450500/0005127/AmA" xYear="2006" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt XVII Am A 79/06</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 maja 2007 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie:</xText> <xText>Przewodniczący - Sędzia SO Hanna Kulesza</xText> <xText>Protokolant: asystent sędziego Piotr Mirosz</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2007 r. w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa - <xAnon>(...)</xAnon> Spółka Akcyjna z siedzibą w <xAnon>Ł.</xAnon> </xText> <xText>przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</xText> <xText>onałożenie kary pieniężnej</xText> <xText>na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 28 czerwca 2006 r. nr DOK - <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>Oddala odwołanie.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>Zasądza od <xAnon>(...)</xAnon> Spółka Akcyjna w <xAnon>Ł.</xAnon> na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.</xText> </xUnit> <xText xALIGNx="right">SSO Hanna Kulesza</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (zwany dalej „Prezes UOKiK” lub „Prezes Urzędu”) w decyzji z dnia 28 czerwca 2006r. nr <xAnon>(...)</xAnon>, po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego wszczętego z urzędu nałożył na <xAnon>(...)</xAnon> S.A. z siedzibą w <xAnon>Ł.</xAnon> karę pieniężną w wysokości 50.000 złotych (słownie: pięćdziesiąt tysięcy) tj. równowartość 12.954 Euro (słownie: dwanaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt cztery Euro) z tytułu nieudzielania informacji żądanych przez Prezesa UOKiK na podstawie art. 45 ustawy z dnia 15 grudnia 2000</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName>0</xName> <xText>ochronie konkurencji i konsumentów (zwana dalej „ustawą”) w postępowaniu wyjaśniającym sygn. akt <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> </xUnit> <xText>W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Prezes UOKiK wskazał, że zgodnie z art. 45 ust.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName>1</xName> <xText>ustawy, przedsiębiorcy oraz ich związki zostali zobowiązani do przedkładania organowi antymonopolowemu wszelkich koniecznych informacji na jego żądanie. Powyższe oznacza, że obowiązek udzielania odpowiedzi w terminie i w zakresie wyznaczonym przez Prezesa UOKiK ciąży na każdym podmiocie, do którego Prezes UOKiK się zwróci z żądaniem udzielania informacji.</xText> </xUnit> <xText>Prezes UOKiK podkreślił, że ukaraniem powodowego przedsiębiorstwa przemawia szereg argumentów. Po pierwsze, Prezesowi UOKiK na mocy ustawy nadano kompetencje związane ze sprawowaniem kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców ustawy, a w celu efektywnego sprawowania tej kontroli Prezesowi UOKiK zostały nadane przez ustawodawcę instrumenty umożliwiające zdyscyplinowanie przedsiębiorców w tym zakresie. Po drugie, na mocy ustawy Prezes UOKiK uprawniony jest do zastosowania sankcji i określenia jej wysokości w ramach uznania administracyjnego. Po trzecie, powód nie udzielił pełnej informacji pomimo wezwania oraz podwójnego monitu, a także wyznaczenia terminu ostatecznego do udzielenia informacji. Po czwarte, informacje żądane przez Prezesa UOKiK były niezbędne do obliczenia wielkości krajowego rynku produkcji i krajowego rynku sprzedaży piwa oraz do obliczenia udziałów rynkowych poszczególnych przedsiębiorców na tym rynku, a w konsekwencji do podjęcia decyzji o wszczęciu lub nie postępowania antymonopolowego. Po piąte, żądanie w przedmiotowym postępowaniu skierowane było do 47 przedsiębiorców i wszyscy oni, za wyjątkiem powoda, udzielili żądanych informacji. Brak przekazania informacji wpłynął na przedłużenie prowadzonego przez Prezesa UOKiK postępowania wyjaśniającego</xText> <xText><xAnon>(...)</xAnon>). Po szóste, Prezes UOKiK ustalając wysokość kary wziął pod uwagę stopień zawinienia, na co wpływa fakt braku udzielenia informacji pomimo dwukrotnego ponaglania, co może świadczy o przekonaniu powoda o jego bezkarności. Natomiast konsekwentne nieudzielanie informacji może świadczyć o umyślności działań powoda. Po siódme, istotne dla wymiaru kary był fakt, że powód uchybił obowiązkowi udzielenia informacji po raz pierwszy. Po ósme, w ocenie Prezesa UOKiK bez znaczenia jest fakt, że powód ze względu na minimalny udział w rynku nie może być strona postępowania, gdyż żądania Prezesa UOKiK były kierowane w toku postępowania wyjaśniającego, o czym powód był informowany. Przy ustalaniu wymiaru kary Prezes UOKiK kierował się przesłankami wskazanymi w art. 104 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</xText> <xText>Od powyższej decyzji powód wniósł odwołanie (k.11-14) do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zarzucając: naruszenie art. 101 ust. 2 pkt 2 tej ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez bezpodstawne zastosowanie i nieusprawiedliwione przyjęcie kwoty 50.000 złotych jako kary w odpowiedniej wysokości oraz naruszenie art. 45 ust. 1 w zw. z art. 45 a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez żądanie informacji, której rodzaj nie znajduje uzasadnienia w przedmiocie prowadzonego postępowania. Wskazując na powyższe podstawy, powód wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez uchylenie nałożonej na niego kary pieniężnej. W uzasadnieniu odwołania powód podniósł, że nie jest prawdą jakoby nie udzielił wyjaśnień w terminie, ponieważ w swoim piśmie odpowiedział, że jego udział w rynku piwa w Polsce nie przekracza 1 %. Natomiast w ocenie powoda wielkości te są powszechnie znane i dostępne, gdyż wartości te były publikowane w <xAnon> wydawnictwach (...)</xAnon> i prasie. W ocenie powoda jeżeli informacja konieczna jest do dokonania oceny, czy na krajowym rynku piwa nastąpiło naruszenie przepisów uzasadniających wszczęcie postępowania antymonopolowego, w tym czy sprawa ma charakter antymonopolowy, niezbędna staje się analiza przesłanego takiego stanu faktycznego. Powód wskazał, że brak jest porozumień określony w art. 5 ustawy i brak jest cech wskazujących na pozycje dominującą powoda. Powód podniósł, że uzasadnienie w kwestii wysokości nałożonej kary jest lakoniczne i nieprzekonujące. Ponadto w ocenie powoda warunkiem nałożenia kary jest uprzednie naruszenie przez przedsiębiorcę przepisów ustawy. W ocenie powoda kwota kary jest nieadekwatna i wygórowana do</xText> <xText>zaistniałego stanu faktycznego. Ponadto powód podniósł, że Prezes UOKiK nie podniósł żadnych okoliczności wskazujących, że zachowanie powoda naruszało interes publiczny.</xText> <xText>W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie (k. 25-30), potwierdzając swoje stanowisko wskazane w decyzji z dnia 28 czerwca 2006 r.</xText> <xText>Rozpoznając sprawę Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie działając na podstawie art. 43 ust. 1 w związku art. 43 ust.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName>2</xName> <xText>pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął postępowanie wyjaśniające, które miało na celu wstępne ustalenie, czy na krajowym rynku sprzedaży piwa nastąpiło naruszenie przepisów ww. ustawy.</xText> </xUnit> <xText>W ramach prowadzonego postępowania Prezes Urzędu, na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, pismem z 22 lutego 2005 r. (k. 12-17 akt adm.) wezwał <xAnon>(...)</xAnon> S.A. do nadesłania niezbędnych danych i informacji, mających znaczenie w sprawie tj.:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>listy akcjonariuszy/wspólników posiadających 5% i więcej głosów na wza/zw,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>powiązań kapitałowych z innymi przedsiębiorcami,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>wielkości produkcji i sprzedaży piwa w hektolitrach w 2004 r.,</xText> </xUnit> <xText>w terminie 7 dni od otrzymania pisma pod rygorem zastosowania sankcji określonych w ustawie.</xText> <xText>Zgodnie z dyspozycją art. 45 ust. 2 ustawy w piśmie tym Prezes UOKiK określił zakres żądanej informacji, cel żądania, termin na udzielenie odpowiedzi oraz pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd.</xText> <xText>W piśmie z 5 grudnia 2005 r. (k. 19-20 akt adm.) powód oświadczył, że nie jest związany żadnym porozumieniem oraz, że nie przysługuje mu pozycja dominująca. Ponadto wskazał, że wielkość produkcji i sprzedaży piwa w 2004r. kształtowała się na poziomie poniżej 1 %, natomiast informacje dotyczące wielkości produkcji i sprzedaży wchodzące w zakres informacji poufnych nie mogą mieć znaczenia dla postępowania antymonopolowego</xText> <xText>W odpowiedzi, w piśmie z dnia 15 grudnia 2005 r. (k.21 akt adm.) Prezes UOKiK ponownie wezwał powoda do udzielenia informacji wskazanych w pkt 3 pisma Urzędu z dnia 22 listopada 2005 r. Prezes UOKiK poinformował ponadto powoda, że zgodnie z art. 63 ust. 1 ustawy pracownicy Urzędu są zobowiązani do ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa, a także informacji podlegających ochronie na podstawie przepisów odrębnych, o których powzięli wiadomość w toku postępowania, a także o sankcjach określonych w art. 101 ust. 2 pkt 2 ustawy za nieudzielenie informacji lub udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd. Prezes UOKiK poinformował powoda, że zgodnie z art.45 ust. 1 przedsiębiorcy i związki są obowiązani do przekazywania wszelkich koniecznych informacji i dokumentów na żądanie Prezesa UOKiK.</xText> <xText>Pomimo ww. ponownego wezwania przez Prezesa UOKiK do udzielenia żądanych informacji, powód w piśmie z dnia 27 grudnia 2005 r. (k.23-24 akt adm.) wniósł o uznanie jego odpowiedzi z dnia 5 grudnia 2005 r. za wyczerpującą i podniósł, że informacje dotyczące wielkości produkcji i sprzedaży wyrobów Spółki posiadają istotną wartość gospodarczą i stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Wskazał ponadto, że w jego ocenie przedsiębiorca mający udział w rynku na poziomie nieprzekraczającym 1% nie może prowadzić działań objętych zakazami sformułowanymi w art. 5 i 8 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</xText> <xText>W odpowiedzi na powyższe pismo, Prezes UOKiK, pismem z dnia 18 stycznia 2006 r. (k.25-26 akt adm.) po raz drugi ponaglił powoda, wskazując ostateczny termin udzielenia odpowiedzi na pytanie zawarte w punkcie 3 pisma Urzędu z dnia 22.11.2005 do dnia 27 czerwca 2006 r. oraz poinformował go, iż nieudzielenie odpowiedzi w wyznanym terminie może stanowi przesłankę do wszczęcia postępowania w sprawie nałożenia kary, o której mowa w art. 101 ust. 2 pkt 2 ustawy. Ponadto Prezes UOKiK poinformował powoda, że nie prowadzi postępowania przeciwko <xAnon>(...)</xAnon> S.A. w <xAnon>Ł.</xAnon>, gdyż postępowanie wyjaśniające nie jest wszczynane i prowadzone przeciwko określonemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom, natomiast jego przedmiotem jest wstępne przeanalizowanie zachowań przedsiębiorców na rynku.</xText> <xText>W wyznaczonym terminie powód nie udzielił żądanych przez Prezesa UOKiK informacji.</xText> <xText>Pismem z dnia 31 stycznia 2006 r. (k.28-30 akt adm.) powód <xAnon> - Browary (...) S.A.</xAnon></xText> <xText>- powtórzył dotychczasowe stanowisko, dodatkowo stwierdzając, że informacje</xText> <xText>żądane przez Prezesa UOKiK są zbędne dla prowadzonego postępowania i bezużyteczne, a więc żądanie ich udzielenia nie znajduje uzasadnienia w ustawie. Wobec powyższego, postanowieniem z dnia 22 lutego 2006 r., Prezes UOKiK, na podstawie art. 44 ust. 2 w związku z art. 101 ust. 2 pkt 2 ustawy, wszczął postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej na powoda z tytułu nieudzielania informacji żądanych przez Prezesa UOKiK na podstawie art. 45 ustawy w toku postępowania wyjaśniającego wszczętego w dniu 18 listopada 2005 r. sygn. akt <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>O wszczęciu postępowania pozwany poinformował powoda, doręczając mu zawiadomienie w tym przedmiocie w dniu 8 marca 2006 r. W piśmie tym Prezes UOKiK wezwał przedsiębiorcę do ustosunkowania się do postanowionego zarzutu, podania przyczyn nieudzielania odpowiedzi na pismo z dnia 22 listopada 2005 r. oraz podania wielkości przychodu osiągniętego w 2005 r. w rozumieniu obowiązujących przedsiębiorców przepisów o podatku dochodowym. Osoba uprawniona w siedzibie powoda pokwitowała odbiór zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie nałożenia kary w dniu 13 marca 2006 r. (ww. informacje nie znajdują odzwierciedlenia w aktach postępowania administracyjnego, wskazane zostały one jednakże w uzasadnieniu decyzji Prezesa UOKiK i nie zostały zakwestionowane przez powoda, w związku z czym Sąd uznał je za przyznane na zasadzie <xLexLink xArt="art. 230" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 kpc</xLexLink>.)</xText> <xText>Pismem z dnia 29 marca 2006 r. (Wpływ do UOKiK w dniu 31 marca) powód w odpowiedzi na zawiadomienie o wszczęciu postępowania poinformował, że nie zgadza się z postawionym przez Prezesa UOKiK zarzutem. Podniósł, że w jego ocenie pismo z dnia 5 grudnia 2005r. zawiera odpowiedź na wezwanie z dnia 22 listopada 2005 r. w zakresie dotyczącym wielkości sprzedaży i produkcji, gdyż wskazuje ono udział powoda w rynku, który nie przekracza 1 %. Powód wskazał, że przedsiębiorca nie pozostający w porozumieniu z innym przedsiębiorcą i mający udział w rynku na poziomie nie przekraczającym 1 % nie może prowadzić działań objętych zakazami sformułowanymi w art.5 i art. 8 ustawy. Ponadto, w ocenie powoda, ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów precyzuje zadania Prezesa UOKiK wyposażając go w uprawnienia do żądania informacji, lecz nie wszystkich a tylko takich, które są niezbędne do realizowania zadań Urzędu. Powód nie podał także informacji o wysokości osiągniętego w 2005 r. przychodu. (Ww. informacje wskazane zostały w uzasadnieniu decyzji Prezesa UOKiK, nie zostały one jednak</xText> <xText>zakwestionowane przez powoda, w związku z czym Sąd uznał je za przyznane na zasadzie <xLexLink xArt="art. 230" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 230 kpc</xLexLink>.)</xText> <xText>Pismem z dnia 17 maja 2006r. <xAnon>(...)</xAnon>) (k.31 akt adm.) Prezes UOKiK poinformował powoda o zakończeniu postępowania i możliwości zapoznania się z aktami w terminie do dnia 30 maja 2006 r.</xText> <xText>Po zapoznaniu się z aktami zebranymi w toku postępowania, powód w piśmie z dnia 6 czerwca 2006 r. (k.33-35 akt adm.) podniósł, że w jego ocenie postępowanie w przedmiotowej sprawie nie znajduje podstaw faktycznych.</xText> <xText><xBx>Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Zgodnie z art. 101 ust. 2 pkt 2'4rtHi'tJstawy o ochronie konkurencji i konsumentów, Prezes Urzędu nakłada, w drodze decyzji, na przedsiębiorcę karę pieniężną, jeżeli ten, choćby nieumyślnie, nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa na podstawie art. 18 ust. 3 lub art. 45 ustawy lub udzielił informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd.</xText> <xText>W ocenie Sądu bezsporne jest, że powód nie udzielił w zakreślonym terminie pełnej</xText> <xText>odpowiedzi na sformułowane przez Prezesa Urzędu pytania. Podobnie bezsporne</xText> <xText>jest, że pomimo upływu dodatkowego terminu oraz podwójnego ponaglenia powód żądanych informacji nie przekazał. Prezes Urzędu takie zaniechanie potraktował jako brak odpowiedzi strony, konsekwencją czego było zastosowanie przez niego art. 101 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</xText> <xText>Oczywistym jest, że wprowadzając art. 101 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ustawodawca miał na celu zdyscyplinowanie uczestników i ekonomię postępowania prowadzonego w interesie publicznym (art. 1 ust. 1 ustawy). Przeciwna wykładnia prowadziłaby do wniosku, że złożenie wyjaśnień niepełnych, wadliwych lub po upływie terminu nie pociąga dla nierzetelnych przedsiębiorców jakichkolwiek konsekwencji prawnych. Skutkiem przyjęcia odmiennej interpretacji mogłoby być wykształcenie się praktyki umożliwiającej przedsiębiorcom - uczestnikom postępowania antymonopolowego - tamowania jego zakończenia, na przykład poprzez wnoszenie niepełnych odpowiedzi. W takiej sytuacji Prezes Urzędu, zamiast sprawnie prowadzić postępowanie antymonopolowe, zajmowałby się kolejnymi ponagleniami do uzupełnienia informacji i przedstawienia danych w pełnym</xText> <xText>zakresie. Ustawodawca wyraźnie wskazał, że w przypadku nieudzielenia żądanych informacji Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną.</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie nie budzi żadnych wątpliwości Sądu okoliczność, że powód udzielił jedynie częściowych wyjaśnień, a żądanych przez Prezesa UOKiK informacji nie przedstawił nawet po podwójnym ponagleniu i upływie ostatecznego terminu zakreślonego przez Prezesa Urzędu. Zdaniem Sądu, zachowanie to należało ocenić jako brak odpowiedzi, co stanowiło uzasadnioną podstawę do zastosowania art. 101 ust. 2 pkt 2 lite w związku z art. 45 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Zgodnie z treścią tego przepisu, Prezes Urzędu może w drodze decyzji nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w przypadku, gdy przedsiębiorca nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa Urzędu na podstawie art. 45 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów lub udzielił nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji.</xText> <xText>Przepis art. 45 w ust. 1 stanowi, że przedsiębiorcy lub związki przedsiębiorców są obowiązani do udzielania wszelkich koniecznych informacji na żądanie Prezesa Urzędu. Adresatem art. 45 ust. 2 ustawy jest sam organ antymonopolowy, gdyż przepis ten określa składniki żądania kierowanego do przedsiębiorcy (wskazanie zakresu informacji, celu żądania, terminu udzielenia informacji oraz pouczenie o sankcjach). Normą wyrażającą obowiązek udzielenia informacji jest zatem we wskazanym art. 45 ustawy tylko ustęp pierwszy. Dodatkowo, należy zwrócić uwagę, że kara pieniężna określona w art. 101 ust. 2 pkt 2 lit b. ustawy jest instrumentem prawnym danym organowi administracyjnemu w celu wymuszenia konkretnych, określonych prawem, zachowań przedsiębiorców (podobnie Sąd Najwyższy - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w wyroku z dnia z dnia 7 kwietnia 2004 r. III SK 31/2004).</xText> <xText>Przepis art. 101 ust. 2 pkt 2 lit. B ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie może być interpretowany w oderwaniu od innych przepisów tej ustawy. Zabieg interpretacyjny, który zmierzałby w kierunku zrekonstruowania normy prawnej z wykorzystaniem tylko art. 45 ust. 1, przy pominięciu ust. 2, powodowałby skutek w postaci niemożliwości precyzyjnego określenia obowiązku przedsiębiorcy dotyczącego udzielenia informacji, a tylko w razie sprecyzowania tego obowiązku można stosować wobec przedsiębiorcy sankcję w postaci kary pieniężnej za jego naruszenie. Obowiązek udzielenia informacji jest możliwy do zrealizowania tylko</xText> <xText>wówczas, gdy skierowane do przedsiębiorcy żądanie określa te wszystkie elementy, o których mowa w art. 45 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a zatem gdy precyzuje zakres żądanych informacji i okres, którego mają dotyczyć, cel żądania, a także termin udzielenia informacji. Obowiązek jest sprecyzowany tylko wtedy, gdy żądanie określa termin jego wykonania. Termin udzielenia informacji jest istotnym elementem konstrukcyjnym ustawowego obowiązku przedsiębiorcy, który w niniejszej sprawie został wskazany. Oczywiście, ustawa nie precyzuje tego terminu, pozostawiając jego określenie Prezesowi Urzędu. W związku z powyższym należy pokreślić, że tylko Prezes UOKiK może stwierdzić, jakie informacje i w jakiej formie są mu niezbędne, a przedsiębiorca w tym zakresie nie ma żadnych uprawnień.</xText> <xText>Sąd nie uznał za słuszne, twierdzenia powoda, że nie przekazanie informacji wymaganej przez Prezesa dotyczącej wielkości produkcji i sprzedaży piwa w hektolitrach jest bez znaczenia dla prowadzonego postępowania, a informacje te były dostępne w prasie ogólnopolskiej. Ustawodawca umocował Prezesa Urzędu do uzyskiwania informacji bezpośrednio od przedsiębiorców w trakcie postępowania wyjaśniającego, gdyż rezultaty tego postępowania mogą stanowić podstawę do wszczęcia postępowania antymonopolowego. W związku z powyższym należy uznać, że brak przekazania takich informacji może całkowicie zniekształcić wyniki, a co za tym idzie błędna może być decyzja o wszczęciu lub nie wszczęciu postępowania antymonopolowego.</xText> <xText>Sąd zważył ponadto, że to informacje przekazane przez wezwanych do tego przedsiębiorców, nie zaś dane publikowane przez GUS, stanowią podstawę do określenia udziału w rynku przez Prezesa UOKiK, w związku z tym dla rozstrzygnięcia sprawy nie ma znaczenia okoliczność dostępności tych danych dla Prezesa UOKiK pomimo nieudzielania odpowiedzi przez powoda.</xText> <xText>Sąd przychylił się do stanowiska Prezesa Urzędu, że brak jest podstaw do uznania, że zastosowanie sankcji wskazanej w art. 101 ustawy może nastąpić jedynie przy wystąpieniu uprzedniego naruszenia ustawy. Przepis art. 104 ustawy wskazuje jednie, że przy określeniu wysokości kar pieniężnych należy w szczególności wziąć pod uwagę okres, stopień oraz okoliczności uprzedniego naruszenia przepisów ustawy. Jednak wystąpienie uprzedniego naruszenia nie stanowi warunku zastosowania kar pieniężnych, a powyższe kryteria zostały uwzględnione przez Prezesa Urzędu przy określeniu kwoty kary. W ocenie Sądu istotny jest dla określenia wysokości kary pieniężnej fakt, że powód był aż dwukrotnie ponaglany przez Prezesa Urzędu do przekazania żądanych informacji i nie wykonał tego obowiązku. Z drugiej strony na wysokość kary ma wpływ fakt, że powód po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy, co zostało uwzględnione i wskazane w uzasadnieniu decyzji Prezesa Urzędu z dnia 28 czerwca 2006 r. Zgodnie z art. 101 ust. 2 Prezes Urzędu może również nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość od 1.000 do 50.000.000 euro i nie jest ona powiązana z potencjałem finansowym przedsiębiorstwa. W niniejszej sprawie Prezes Urzędu nałożył na przedsiębiorcę karę w wysokości 12.954 euro, co stanowi jedynie <xAnon>(...)</xAnon> kary maksymalnej wskazanej w przepisie. Ze względu na fakt nieprzekazania przez powoda Prezesowi Urzędu informacji o przychodach osiągniętych w 2005 r. Prezes Urzędu nie był w stanie ocenić wpływu kary na sytuację finansową powoda.</xText> <xText>Kary pieniężne nakładane w drodze decyzji Prezesa Urzędu stwierdzającej nieudzielenie informacji na żądanie organu antymonopolowego albo udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd są karami związanymi z naruszeniami proceduralnymi strony postępowania antymonopolowego. Są to sankcje za naruszenie obowiązku natury procesowej, w administracyjnym stadium postępowania antymonopolowego. Mają one charakter represyjny (nakładane są za naruszenie ustawowego obowiązku udzielenia informacji na żądanie Prezesa Urzędu), prewencyjny (mają zapobiegać podobnym naruszeniom w przyszłości i zniechęcać do naruszania prawa), a zagrożenie nimi (potencjalna Kara pieniężna ma charakter nie tylko represyjny - stanowiąc sankcję za nieudzielenie informacji albo udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd - ale także prewencyjny) ma zniechęcić przedsiębiorcę do naruszania obowiązków podlegających penalizacji.</xText> <xText>Sąd nie zgodził się również się z twierdzeniem powoda, że jego zachowanie nie naruszyło interesu publicznego, jakim powinien się kierować Prezes Urzędu przy wykonywaniu zadań ustawowych, gdyż Prezes Urzędu żąda informacji niezbędnych dla wszczęcia i prowadzenia - właśnie w interesie publicznym (art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów) - postępowania antymonopolowego. Ustawa nakłada na Prezesa Urzędu liczne zadania, które są wykonywane w interesie</xText> <xText>publicznoprawnym, a które są w pewnym zakresie nadrzędne w stosunku do chronionych prawnie interesów przedsiębiorców w ramach obrotu gospodarczego. Natomiast kara ma na celu zniechęcenie przedsiębiorców do nieprzestrzegania obowiązku udzielania informacji na żądanie Prezesa Urzędu, gdyż brak współdziałania przedsiębiorców może znacznie utrudnić, a wręcz zablokować realizacje wykonywania zadań Prezesa Urzędu. Cel ten wymaga przyjęcia możliwości nałożenia na przedsiębiorcę kary także wówczas, gdy do chwili wydania przez Prezesa Urzędu i doręczenia przedsiębiorcy decyzji o nałożeniu kary nie została udzielona pełna informacja, a jedynie częściowa. Odmienne założenie osłabiłoby znacznie prewencyjną, represyjną i dyscyplinującą funkcję tej kary.</xText> <xText>Na ocenę Sądu nie miały również wpływu podnoszone przez powoda argumenty, według których nie posiada on pozycji dominującej na rynku, a także nie jest uczestnikiem porozumień, o których mowa w ust. 5 ustawy. Postępowanie prowadzone przez Prezesa Urzędu było postępowaniem wyjaśniającym, a informacje były żądane zgodnie z procedurą art.45 ustawy. Przywołany przepis stanowi główny instrument wykonywania przez Prezesa Urzędu swoich kompetencji i nie może być kwestionowany przez przedsiębiorcę, gdyż Prezes Urzędu w głównej mierze opiera się w trakcie wykonywania swoich zadań na informacjach uzyskanych od przedsiębiorców. Jednocześnie obowiązek udzielenia informacji na żądanie Prezesa Urzędu ciąży na wszystkich przedsiębiorcach i ich związkach, a nie tylko tych które są strona postępowania antymonopolowego. Nie może być również kwestionowany zakres żądanych informacji, gdyż wszyscy przedsiębiorcy mają obowiązek udzielenia Prezesowi Urzędu wszelkich niezbędnych w jego ocenie informacji i dokumentów bez względu na posiadany udział w rynku lub uczestnictwo w porozumieniach określonych w ust. 5 ustawy. Sąd podzielił w tym zakresie pogląd Prezesa Urzędu, że określenie zakresu żądanych informacji należy wyłącznie do kompetencji Prezesa Urzędu i nie może być on kwestionowany przez przedsiębiorcę, gdyż takich uprawnień nie daje przedsiębiorcy ustawa.</xText> <xText>Podsumowując, w ocenie Sądu Prezes Urzędu był uprawniony do nałożenia na powoda kary pieniężnej, a wysokość kary została ustalona we właściwy sposób i zostały wzięte pod uwagę istotne dla sprawy elementy. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił odwołanie jako bezzasadne na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(31);art. 479(31) § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479 <xSUPx>31</xSUPx> § 1 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>O kosztach postępowania postanowiono stosownie do wyniku sporu na podstawie <xLexLink xArt="art. 98" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText xALIGNx="right">SSO Hanna Kulesza</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Hanna Kulesza

Wioleta Żochowska

asystent sędziego Piotr Mirosz

Wioleta Żochowska

Sygn. akt XVII Am A 79/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 maja 2007 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów W składzie: Przewodniczący - Sędzia SO Hanna Kulesza Protokolant: asystent sędziego Piotr Mirosz po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2007 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa -(...)Spółka Akcyjna z siedzibą wŁ. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów onałożenie kary pieniężnej na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 28 czerwca 2006 r. nr DOK -(...) I Oddala odwołanie. II Zasądza od(...)Spółka Akcyjna wŁ.na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. SSO Hanna Kulesza UZASADNIENIE Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (zwany dalej „Prezes UOKiK” lub „Prezes Urzędu”) w decyzji z dnia 28 czerwca 2006r. nr(...), po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego wszczętego z urzędu nałożył na(...)S.A. z siedzibą wŁ.karę pieniężną w wysokości 50.000 złotych (słownie: pięćdziesiąt tysięcy) tj. równowartość 12.954 Euro (słownie: dwanaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt cztery Euro) z tytułu nieudzielania informacji żądanych przez Prezesa UOKiK na podstawie art. 45 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 0 ochronie konkurencji i konsumentów (zwana dalej „ustawą”) w postępowaniu wyjaśniającym sygn. akt(...). W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Prezes UOKiK wskazał, że zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy, przedsiębiorcy oraz ich związki zostali zobowiązani do przedkładania organowi antymonopolowemu wszelkich koniecznych informacji na jego żądanie. Powyższe oznacza, że obowiązek udzielania odpowiedzi w terminie i w zakresie wyznaczonym przez Prezesa UOKiK ciąży na każdym podmiocie, do którego Prezes UOKiK się zwróci z żądaniem udzielania informacji. Prezes UOKiK podkreślił, że ukaraniem powodowego przedsiębiorstwa przemawia szereg argumentów. Po pierwsze, Prezesowi UOKiK na mocy ustawy nadano kompetencje związane ze sprawowaniem kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców ustawy, a w celu efektywnego sprawowania tej kontroli Prezesowi UOKiK zostały nadane przez ustawodawcę instrumenty umożliwiające zdyscyplinowanie przedsiębiorców w tym zakresie. Po drugie, na mocy ustawy Prezes UOKiK uprawniony jest do zastosowania sankcji i określenia jej wysokości w ramach uznania administracyjnego. Po trzecie, powód nie udzielił pełnej informacji pomimo wezwania oraz podwójnego monitu, a także wyznaczenia terminu ostatecznego do udzielenia informacji. Po czwarte, informacje żądane przez Prezesa UOKiK były niezbędne do obliczenia wielkości krajowego rynku produkcji i krajowego rynku sprzedaży piwa oraz do obliczenia udziałów rynkowych poszczególnych przedsiębiorców na tym rynku, a w konsekwencji do podjęcia decyzji o wszczęciu lub nie postępowania antymonopolowego. Po piąte, żądanie w przedmiotowym postępowaniu skierowane było do 47 przedsiębiorców i wszyscy oni, za wyjątkiem powoda, udzielili żądanych informacji. Brak przekazania informacji wpłynął na przedłużenie prowadzonego przez Prezesa UOKiK postępowania wyjaśniającego (...)). Po szóste, Prezes UOKiK ustalając wysokość kary wziął pod uwagę stopień zawinienia, na co wpływa fakt braku udzielenia informacji pomimo dwukrotnego ponaglania, co może świadczy o przekonaniu powoda o jego bezkarności. Natomiast konsekwentne nieudzielanie informacji może świadczyć o umyślności działań powoda. Po siódme, istotne dla wymiaru kary był fakt, że powód uchybił obowiązkowi udzielenia informacji po raz pierwszy. Po ósme, w ocenie Prezesa UOKiK bez znaczenia jest fakt, że powód ze względu na minimalny udział w rynku nie może być strona postępowania, gdyż żądania Prezesa UOKiK były kierowane w toku postępowania wyjaśniającego, o czym powód był informowany. Przy ustalaniu wymiaru kary Prezes UOKiK kierował się przesłankami wskazanymi w art. 104 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Od powyższej decyzji powód wniósł odwołanie (k.11-14) do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zarzucając: naruszenie art. 101 ust. 2 pkt 2 tej ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez bezpodstawne zastosowanie i nieusprawiedliwione przyjęcie kwoty 50.000 złotych jako kary w odpowiedniej wysokości oraz naruszenie art. 45 ust. 1 w zw. z art. 45 a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez żądanie informacji, której rodzaj nie znajduje uzasadnienia w przedmiocie prowadzonego postępowania. Wskazując na powyższe podstawy, powód wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez uchylenie nałożonej na niego kary pieniężnej. W uzasadnieniu odwołania powód podniósł, że nie jest prawdą jakoby nie udzielił wyjaśnień w terminie, ponieważ w swoim piśmie odpowiedział, że jego udział w rynku piwa w Polsce nie przekracza 1 %. Natomiast w ocenie powoda wielkości te są powszechnie znane i dostępne, gdyż wartości te były publikowane wwydawnictwach (...)i prasie. W ocenie powoda jeżeli informacja konieczna jest do dokonania oceny, czy na krajowym rynku piwa nastąpiło naruszenie przepisów uzasadniających wszczęcie postępowania antymonopolowego, w tym czy sprawa ma charakter antymonopolowy, niezbędna staje się analiza przesłanego takiego stanu faktycznego. Powód wskazał, że brak jest porozumień określony w art. 5 ustawy i brak jest cech wskazujących na pozycje dominującą powoda. Powód podniósł, że uzasadnienie w kwestii wysokości nałożonej kary jest lakoniczne i nieprzekonujące. Ponadto w ocenie powoda warunkiem nałożenia kary jest uprzednie naruszenie przez przedsiębiorcę przepisów ustawy. W ocenie powoda kwota kary jest nieadekwatna i wygórowana do zaistniałego stanu faktycznego. Ponadto powód podniósł, że Prezes UOKiK nie podniósł żadnych okoliczności wskazujących, że zachowanie powoda naruszało interes publiczny. W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie (k. 25-30), potwierdzając swoje stanowisko wskazane w decyzji z dnia 28 czerwca 2006 r. Rozpoznając sprawę Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny: W przedmiotowej sprawie działając na podstawie art. 43 ust. 1 w związku art. 43 ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął postępowanie wyjaśniające, które miało na celu wstępne ustalenie, czy na krajowym rynku sprzedaży piwa nastąpiło naruszenie przepisów ww. ustawy. W ramach prowadzonego postępowania Prezes Urzędu, na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, pismem z 22 lutego 2005 r. (k. 12-17 akt adm.) wezwał(...)S.A. do nadesłania niezbędnych danych i informacji, mających znaczenie w sprawie tj.: 1 listy akcjonariuszy/wspólników posiadających 5% i więcej głosów na wza/zw, 2 powiązań kapitałowych z innymi przedsiębiorcami, 3 wielkości produkcji i sprzedaży piwa w hektolitrach w 2004 r., w terminie 7 dni od otrzymania pisma pod rygorem zastosowania sankcji określonych w ustawie. Zgodnie z dyspozycją art. 45 ust. 2 ustawy w piśmie tym Prezes UOKiK określił zakres żądanej informacji, cel żądania, termin na udzielenie odpowiedzi oraz pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd. W piśmie z 5 grudnia 2005 r. (k. 19-20 akt adm.) powód oświadczył, że nie jest związany żadnym porozumieniem oraz, że nie przysługuje mu pozycja dominująca. Ponadto wskazał, że wielkość produkcji i sprzedaży piwa w 2004r. kształtowała się na poziomie poniżej 1 %, natomiast informacje dotyczące wielkości produkcji i sprzedaży wchodzące w zakres informacji poufnych nie mogą mieć znaczenia dla postępowania antymonopolowego W odpowiedzi, w piśmie z dnia 15 grudnia 2005 r. (k.21 akt adm.) Prezes UOKiK ponownie wezwał powoda do udzielenia informacji wskazanych w pkt 3 pisma Urzędu z dnia 22 listopada 2005 r. Prezes UOKiK poinformował ponadto powoda, że zgodnie z art. 63 ust. 1 ustawy pracownicy Urzędu są zobowiązani do ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa, a także informacji podlegających ochronie na podstawie przepisów odrębnych, o których powzięli wiadomość w toku postępowania, a także o sankcjach określonych w art. 101 ust. 2 pkt 2 ustawy za nieudzielenie informacji lub udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd. Prezes UOKiK poinformował powoda, że zgodnie z art.45 ust. 1 przedsiębiorcy i związki są obowiązani do przekazywania wszelkich koniecznych informacji i dokumentów na żądanie Prezesa UOKiK. Pomimo ww. ponownego wezwania przez Prezesa UOKiK do udzielenia żądanych informacji, powód w piśmie z dnia 27 grudnia 2005 r. (k.23-24 akt adm.) wniósł o uznanie jego odpowiedzi z dnia 5 grudnia 2005 r. za wyczerpującą i podniósł, że informacje dotyczące wielkości produkcji i sprzedaży wyrobów Spółki posiadają istotną wartość gospodarczą i stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Wskazał ponadto, że w jego ocenie przedsiębiorca mający udział w rynku na poziomie nieprzekraczającym 1% nie może prowadzić działań objętych zakazami sformułowanymi w art. 5 i 8 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. W odpowiedzi na powyższe pismo, Prezes UOKiK, pismem z dnia 18 stycznia 2006 r. (k.25-26 akt adm.) po raz drugi ponaglił powoda, wskazując ostateczny termin udzielenia odpowiedzi na pytanie zawarte w punkcie 3 pisma Urzędu z dnia 22.11.2005 do dnia 27 czerwca 2006 r. oraz poinformował go, iż nieudzielenie odpowiedzi w wyznanym terminie może stanowi przesłankę do wszczęcia postępowania w sprawie nałożenia kary, o której mowa w art. 101 ust. 2 pkt 2 ustawy. Ponadto Prezes UOKiK poinformował powoda, że nie prowadzi postępowania przeciwko(...)S.A. wŁ., gdyż postępowanie wyjaśniające nie jest wszczynane i prowadzone przeciwko określonemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom, natomiast jego przedmiotem jest wstępne przeanalizowanie zachowań przedsiębiorców na rynku. W wyznaczonym terminie powód nie udzielił żądanych przez Prezesa UOKiK informacji. Pismem z dnia 31 stycznia 2006 r. (k.28-30 akt adm.) powód- Browary (...) S.A. - powtórzył dotychczasowe stanowisko, dodatkowo stwierdzając, że informacje żądane przez Prezesa UOKiK są zbędne dla prowadzonego postępowania i bezużyteczne, a więc żądanie ich udzielenia nie znajduje uzasadnienia w ustawie. Wobec powyższego, postanowieniem z dnia 22 lutego 2006 r., Prezes UOKiK, na podstawie art. 44 ust. 2 w związku z art. 101 ust. 2 pkt 2 ustawy, wszczął postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej na powoda z tytułu nieudzielania informacji żądanych przez Prezesa UOKiK na podstawie art. 45 ustawy w toku postępowania wyjaśniającego wszczętego w dniu 18 listopada 2005 r. sygn. akt(...). O wszczęciu postępowania pozwany poinformował powoda, doręczając mu zawiadomienie w tym przedmiocie w dniu 8 marca 2006 r. W piśmie tym Prezes UOKiK wezwał przedsiębiorcę do ustosunkowania się do postanowionego zarzutu, podania przyczyn nieudzielania odpowiedzi na pismo z dnia 22 listopada 2005 r. oraz podania wielkości przychodu osiągniętego w 2005 r. w rozumieniu obowiązujących przedsiębiorców przepisów o podatku dochodowym. Osoba uprawniona w siedzibie powoda pokwitowała odbiór zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie nałożenia kary w dniu 13 marca 2006 r. (ww. informacje nie znajdują odzwierciedlenia w aktach postępowania administracyjnego, wskazane zostały one jednakże w uzasadnieniu decyzji Prezesa UOKiK i nie zostały zakwestionowane przez powoda, w związku z czym Sąd uznał je za przyznane na zasadzieart. 230 kpc.) Pismem z dnia 29 marca 2006 r. (Wpływ do UOKiK w dniu 31 marca) powód w odpowiedzi na zawiadomienie o wszczęciu postępowania poinformował, że nie zgadza się z postawionym przez Prezesa UOKiK zarzutem. Podniósł, że w jego ocenie pismo z dnia 5 grudnia 2005r. zawiera odpowiedź na wezwanie z dnia 22 listopada 2005 r. w zakresie dotyczącym wielkości sprzedaży i produkcji, gdyż wskazuje ono udział powoda w rynku, który nie przekracza 1 %. Powód wskazał, że przedsiębiorca nie pozostający w porozumieniu z innym przedsiębiorcą i mający udział w rynku na poziomie nie przekraczającym 1 % nie może prowadzić działań objętych zakazami sformułowanymi w art.5 i art. 8 ustawy. Ponadto, w ocenie powoda, ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów precyzuje zadania Prezesa UOKiK wyposażając go w uprawnienia do żądania informacji, lecz nie wszystkich a tylko takich, które są niezbędne do realizowania zadań Urzędu. Powód nie podał także informacji o wysokości osiągniętego w 2005 r. przychodu. (Ww. informacje wskazane zostały w uzasadnieniu decyzji Prezesa UOKiK, nie zostały one jednak zakwestionowane przez powoda, w związku z czym Sąd uznał je za przyznane na zasadzieart. 230 kpc.) Pismem z dnia 17 maja 2006r.(...)) (k.31 akt adm.) Prezes UOKiK poinformował powoda o zakończeniu postępowania i możliwości zapoznania się z aktami w terminie do dnia 30 maja 2006 r. Po zapoznaniu się z aktami zebranymi w toku postępowania, powód w piśmie z dnia 6 czerwca 2006 r. (k.33-35 akt adm.) podniósł, że w jego ocenie postępowanie w przedmiotowej sprawie nie znajduje podstaw faktycznych. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: Zgodnie z art. 101 ust. 2 pkt 2'4rtHi'tJstawy o ochronie konkurencji i konsumentów, Prezes Urzędu nakłada, w drodze decyzji, na przedsiębiorcę karę pieniężną, jeżeli ten, choćby nieumyślnie, nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa na podstawie art. 18 ust. 3 lub art. 45 ustawy lub udzielił informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd. W ocenie Sądu bezsporne jest, że powód nie udzielił w zakreślonym terminie pełnej odpowiedzi na sformułowane przez Prezesa Urzędu pytania. Podobnie bezsporne jest, że pomimo upływu dodatkowego terminu oraz podwójnego ponaglenia powód żądanych informacji nie przekazał. Prezes Urzędu takie zaniechanie potraktował jako brak odpowiedzi strony, konsekwencją czego było zastosowanie przez niego art. 101 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Oczywistym jest, że wprowadzając art. 101 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ustawodawca miał na celu zdyscyplinowanie uczestników i ekonomię postępowania prowadzonego w interesie publicznym (art. 1 ust. 1 ustawy). Przeciwna wykładnia prowadziłaby do wniosku, że złożenie wyjaśnień niepełnych, wadliwych lub po upływie terminu nie pociąga dla nierzetelnych przedsiębiorców jakichkolwiek konsekwencji prawnych. Skutkiem przyjęcia odmiennej interpretacji mogłoby być wykształcenie się praktyki umożliwiającej przedsiębiorcom - uczestnikom postępowania antymonopolowego - tamowania jego zakończenia, na przykład poprzez wnoszenie niepełnych odpowiedzi. W takiej sytuacji Prezes Urzędu, zamiast sprawnie prowadzić postępowanie antymonopolowe, zajmowałby się kolejnymi ponagleniami do uzupełnienia informacji i przedstawienia danych w pełnym zakresie. Ustawodawca wyraźnie wskazał, że w przypadku nieudzielenia żądanych informacji Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną. W przedmiotowej sprawie nie budzi żadnych wątpliwości Sądu okoliczność, że powód udzielił jedynie częściowych wyjaśnień, a żądanych przez Prezesa UOKiK informacji nie przedstawił nawet po podwójnym ponagleniu i upływie ostatecznego terminu zakreślonego przez Prezesa Urzędu. Zdaniem Sądu, zachowanie to należało ocenić jako brak odpowiedzi, co stanowiło uzasadnioną podstawę do zastosowania art. 101 ust. 2 pkt 2 lite w związku z art. 45 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Zgodnie z treścią tego przepisu, Prezes Urzędu może w drodze decyzji nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w przypadku, gdy przedsiębiorca nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa Urzędu na podstawie art. 45 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów lub udzielił nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji. Przepis art. 45 w ust. 1 stanowi, że przedsiębiorcy lub związki przedsiębiorców są obowiązani do udzielania wszelkich koniecznych informacji na żądanie Prezesa Urzędu. Adresatem art. 45 ust. 2 ustawy jest sam organ antymonopolowy, gdyż przepis ten określa składniki żądania kierowanego do przedsiębiorcy (wskazanie zakresu informacji, celu żądania, terminu udzielenia informacji oraz pouczenie o sankcjach). Normą wyrażającą obowiązek udzielenia informacji jest zatem we wskazanym art. 45 ustawy tylko ustęp pierwszy. Dodatkowo, należy zwrócić uwagę, że kara pieniężna określona w art. 101 ust. 2 pkt 2 lit b. ustawy jest instrumentem prawnym danym organowi administracyjnemu w celu wymuszenia konkretnych, określonych prawem, zachowań przedsiębiorców (podobnie Sąd Najwyższy - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w wyroku z dnia z dnia 7 kwietnia 2004 r. III SK 31/2004). Przepis art. 101 ust. 2 pkt 2 lit. B ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie może być interpretowany w oderwaniu od innych przepisów tej ustawy. Zabieg interpretacyjny, który zmierzałby w kierunku zrekonstruowania normy prawnej z wykorzystaniem tylko art. 45 ust. 1, przy pominięciu ust. 2, powodowałby skutek w postaci niemożliwości precyzyjnego określenia obowiązku przedsiębiorcy dotyczącego udzielenia informacji, a tylko w razie sprecyzowania tego obowiązku można stosować wobec przedsiębiorcy sankcję w postaci kary pieniężnej za jego naruszenie. Obowiązek udzielenia informacji jest możliwy do zrealizowania tylko wówczas, gdy skierowane do przedsiębiorcy żądanie określa te wszystkie elementy, o których mowa w art. 45 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a zatem gdy precyzuje zakres żądanych informacji i okres, którego mają dotyczyć, cel żądania, a także termin udzielenia informacji. Obowiązek jest sprecyzowany tylko wtedy, gdy żądanie określa termin jego wykonania. Termin udzielenia informacji jest istotnym elementem konstrukcyjnym ustawowego obowiązku przedsiębiorcy, który w niniejszej sprawie został wskazany. Oczywiście, ustawa nie precyzuje tego terminu, pozostawiając jego określenie Prezesowi Urzędu. W związku z powyższym należy pokreślić, że tylko Prezes UOKiK może stwierdzić, jakie informacje i w jakiej formie są mu niezbędne, a przedsiębiorca w tym zakresie nie ma żadnych uprawnień. Sąd nie uznał za słuszne, twierdzenia powoda, że nie przekazanie informacji wymaganej przez Prezesa dotyczącej wielkości produkcji i sprzedaży piwa w hektolitrach jest bez znaczenia dla prowadzonego postępowania, a informacje te były dostępne w prasie ogólnopolskiej. Ustawodawca umocował Prezesa Urzędu do uzyskiwania informacji bezpośrednio od przedsiębiorców w trakcie postępowania wyjaśniającego, gdyż rezultaty tego postępowania mogą stanowić podstawę do wszczęcia postępowania antymonopolowego. W związku z powyższym należy uznać, że brak przekazania takich informacji może całkowicie zniekształcić wyniki, a co za tym idzie błędna może być decyzja o wszczęciu lub nie wszczęciu postępowania antymonopolowego. Sąd zważył ponadto, że to informacje przekazane przez wezwanych do tego przedsiębiorców, nie zaś dane publikowane przez GUS, stanowią podstawę do określenia udziału w rynku przez Prezesa UOKiK, w związku z tym dla rozstrzygnięcia sprawy nie ma znaczenia okoliczność dostępności tych danych dla Prezesa UOKiK pomimo nieudzielania odpowiedzi przez powoda. Sąd przychylił się do stanowiska Prezesa Urzędu, że brak jest podstaw do uznania, że zastosowanie sankcji wskazanej w art. 101 ustawy może nastąpić jedynie przy wystąpieniu uprzedniego naruszenia ustawy. Przepis art. 104 ustawy wskazuje jednie, że przy określeniu wysokości kar pieniężnych należy w szczególności wziąć pod uwagę okres, stopień oraz okoliczności uprzedniego naruszenia przepisów ustawy. Jednak wystąpienie uprzedniego naruszenia nie stanowi warunku zastosowania kar pieniężnych, a powyższe kryteria zostały uwzględnione przez Prezesa Urzędu przy określeniu kwoty kary. W ocenie Sądu istotny jest dla określenia wysokości kary pieniężnej fakt, że powód był aż dwukrotnie ponaglany przez Prezesa Urzędu do przekazania żądanych informacji i nie wykonał tego obowiązku. Z drugiej strony na wysokość kary ma wpływ fakt, że powód po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy, co zostało uwzględnione i wskazane w uzasadnieniu decyzji Prezesa Urzędu z dnia 28 czerwca 2006 r. Zgodnie z art. 101 ust. 2 Prezes Urzędu może również nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość od 1.000 do 50.000.000 euro i nie jest ona powiązana z potencjałem finansowym przedsiębiorstwa. W niniejszej sprawie Prezes Urzędu nałożył na przedsiębiorcę karę w wysokości 12.954 euro, co stanowi jedynie(...)kary maksymalnej wskazanej w przepisie. Ze względu na fakt nieprzekazania przez powoda Prezesowi Urzędu informacji o przychodach osiągniętych w 2005 r. Prezes Urzędu nie był w stanie ocenić wpływu kary na sytuację finansową powoda. Kary pieniężne nakładane w drodze decyzji Prezesa Urzędu stwierdzającej nieudzielenie informacji na żądanie organu antymonopolowego albo udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd są karami związanymi z naruszeniami proceduralnymi strony postępowania antymonopolowego. Są to sankcje za naruszenie obowiązku natury procesowej, w administracyjnym stadium postępowania antymonopolowego. Mają one charakter represyjny (nakładane są za naruszenie ustawowego obowiązku udzielenia informacji na żądanie Prezesa Urzędu), prewencyjny (mają zapobiegać podobnym naruszeniom w przyszłości i zniechęcać do naruszania prawa), a zagrożenie nimi (potencjalna Kara pieniężna ma charakter nie tylko represyjny - stanowiąc sankcję za nieudzielenie informacji albo udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd - ale także prewencyjny) ma zniechęcić przedsiębiorcę do naruszania obowiązków podlegających penalizacji. Sąd nie zgodził się również się z twierdzeniem powoda, że jego zachowanie nie naruszyło interesu publicznego, jakim powinien się kierować Prezes Urzędu przy wykonywaniu zadań ustawowych, gdyż Prezes Urzędu żąda informacji niezbędnych dla wszczęcia i prowadzenia - właśnie w interesie publicznym (art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów) - postępowania antymonopolowego. Ustawa nakłada na Prezesa Urzędu liczne zadania, które są wykonywane w interesie publicznoprawnym, a które są w pewnym zakresie nadrzędne w stosunku do chronionych prawnie interesów przedsiębiorców w ramach obrotu gospodarczego. Natomiast kara ma na celu zniechęcenie przedsiębiorców do nieprzestrzegania obowiązku udzielania informacji na żądanie Prezesa Urzędu, gdyż brak współdziałania przedsiębiorców może znacznie utrudnić, a wręcz zablokować realizacje wykonywania zadań Prezesa Urzędu. Cel ten wymaga przyjęcia możliwości nałożenia na przedsiębiorcę kary także wówczas, gdy do chwili wydania przez Prezesa Urzędu i doręczenia przedsiębiorcy decyzji o nałożeniu kary nie została udzielona pełna informacja, a jedynie częściowa. Odmienne założenie osłabiłoby znacznie prewencyjną, represyjną i dyscyplinującą funkcję tej kary. Na ocenę Sądu nie miały również wpływu podnoszone przez powoda argumenty, według których nie posiada on pozycji dominującej na rynku, a także nie jest uczestnikiem porozumień, o których mowa w ust. 5 ustawy. Postępowanie prowadzone przez Prezesa Urzędu było postępowaniem wyjaśniającym, a informacje były żądane zgodnie z procedurą art.45 ustawy. Przywołany przepis stanowi główny instrument wykonywania przez Prezesa Urzędu swoich kompetencji i nie może być kwestionowany przez przedsiębiorcę, gdyż Prezes Urzędu w głównej mierze opiera się w trakcie wykonywania swoich zadań na informacjach uzyskanych od przedsiębiorców. Jednocześnie obowiązek udzielenia informacji na żądanie Prezesa Urzędu ciąży na wszystkich przedsiębiorcach i ich związkach, a nie tylko tych które są strona postępowania antymonopolowego. Nie może być również kwestionowany zakres żądanych informacji, gdyż wszyscy przedsiębiorcy mają obowiązek udzielenia Prezesowi Urzędu wszelkich niezbędnych w jego ocenie informacji i dokumentów bez względu na posiadany udział w rynku lub uczestnictwo w porozumieniach określonych w ust. 5 ustawy. Sąd podzielił w tym zakresie pogląd Prezesa Urzędu, że określenie zakresu żądanych informacji należy wyłącznie do kompetencji Prezesa Urzędu i nie może być on kwestionowany przez przedsiębiorcę, gdyż takich uprawnień nie daje przedsiębiorcy ustawa. Podsumowując, w ocenie Sądu Prezes Urzędu był uprawniony do nałożenia na powoda kary pieniężnej, a wysokość kary została ustalona we właściwy sposób i zostały wzięte pod uwagę istotne dla sprawy elementy. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił odwołanie jako bezzasadne na podstawieart. 47931§ 1 k.p.c. O kosztach postępowania postanowiono stosownie do wyniku sporu na podstawieart. 98 k.p.c. SSO Hanna Kulesza

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000001006_II_AKa_000070_2007_Uz_2007-05-10_001

II AKa 70/07

2007-05-10 02:00:00.0 CEST

2023-10-27 19:30:04.0 CEST

2023-10-27 10:44:43.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 70/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 maja 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Waldemar Szmidt Sędziowie SSA Michał Marzec SSA Paweł Węgrzynek (spr.) Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2007 r. sprawy oskarżonego R. Ś. ur. (...) w Z. syna B. i H. oskarżonego z art. 148§2 pkt 1 k.k. na skutek apelacji prokuratora i obrońcy oskarżonego o

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xPublisher="rkopiec" xEditorFullName="Izabela Orczyk" xEditor="iorczyk" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="5" xFlag="published" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xYear="2007" xVolNmbr="000070" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left"> <xUx> <xBx>Sygn. akt : II AKa 70/07</xBx> </xUx></xText> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xBRx/> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 maja 2007 r.</xText> <xBRx/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach</xBx> w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLx xWIDTHx="138"/> <xCOLx xWIDTHx="454"/> <xRow xVALIGNx="top"> <xClmn> <xText xALIGNx="right"> Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn> <xText>SSA Waldemar Szmidt</xText> </xClmn> </xRow> <xRow xVALIGNx="top"> <xClmn> <xText xALIGNx="right"> Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn> <xText>SSA Michał Marzec</xText> <xText>SSA Paweł Węgrzynek (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow xVALIGNx="top"> <xClmn> <xText xALIGNx="right"> Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2007 r. sprawy oskarżonego</xText> <xText><xBx><xAnon>R. Ś.</xAnon></xBx> <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>Z.</xAnon></xText> <xText>syna <xAnon>B.</xAnon> i <xAnon>H.</xAnon></xText> <xText>oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148§2 pkt 1 k.k.</xLexLink></xText> <xText>na skutek apelacji prokuratora i obrońcy oskarżonego</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 21 grudnia 2006 r.</xText> <xText>sygn. akt. IV K 166/06</xText> <xText>1/ zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> <xBRx/> <xText>2/ zasądza od Skarbu Państwa ( Sąd Okręgowy w Gliwicach ) na rzecz <xBRx/> adw. <xAnon>T. I.</xAnon> – Kancelaria Adwokacka w <xAnon>G.</xAnon> kwotę 732 <xBRx/> ( siedemset trzydzieści dwa) złote, w tym 22 % podatku VAT, tytułem obrony <xBRx/> z urzędu oskarżonego w postępowaniu odwoławczym;</xText> <xBRx/> <xText>3/ zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów procesu za postępowanie odwoławcze i obciąża nimi Skarb Państwa.</xText> <xText><xBx> Sygn. akt II AKa 70/07</xBx></xText> <xBRx/> <xBRx/> </xUnit> <xUnit xType="part" xBold="true" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xBRx/> <xBRx/> <xText>Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2006 roku sygn. IV K 166/06, Sąd Okręgowy w Gliwicach uznał oskarżonego <xAnon>R. Ś.</xAnon> za winnego tego, że dnia 11 stycznia 2006 roku w <xAnon>Z.</xAnon>, działając ze szczególnym okrucieństwem, w zamiarze pozbawienia życia <xAnon>A. W.</xAnon>, zadał jej nożem nie mniej niż 40 ran kłutych z czego: 24 rany kłute na przedniej powierzchni szyi w linii środkowej, przy czym dwa kanały przeszyły nagłośnię, tętnicę szyjną wspólną oraz żyłę szyjną prawą, 5 ran kłutych na bocznej powierzchni szyi po stronie lewej, których kanały drążyły w głąb ku tułowiu i kończyły się w mięśniach karku, 4 rany kłute karku, których kanały kończyły się w mięśniach przykręgosłupowych, ranę kłutą tylnej powierzchni klatki piersiowej, której kanał drążył poprzez 8 przestrzeń międzyżebrową do dolnego płata płuca lewego, ranę kłutą na wysokości 128 cm od pięt, której kanał kończył się w mięśniach przykręgosłupowych, ranę kłutą tylnej powierzchni klatki piersiowej po stronie prawej, której kanał drążył poprzez 7 przestrzeń międzyżebrową do dolnego płata płuca prawego, 2 rany kłute na tylnej powierzchni klatki piersiowej po stronie prawej, której kanały kończyły się w mięśniach klatki piersiowej, powierzchowną ranę kłutą lewego kącika ust oraz ranę tłuczoną śluzówki wargi górnej w okolicy wędzidełka, które to rany powstałe zażyciowo wraz z następowym wykrwawieniem stały się bezpośrednią przyczyną zgonu <xAnon>A. W.</xAnon>, tj. przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 2 pkt 1 kk</xLexLink> i za to na mocy tego przepisu skazał go na karę 25 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na poczet tej kary, na mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63 § 1 kk</xLexLink> zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 17 stycznia 2006 roku do dnia 21 grudnia 2006 roku.</xText> <xText>Na mocy <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 77 § 2 kk</xLexLink> ograniczono oskarżonemu prawo do ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie nie wcześniej niż po odbyciu 20 lat z orzeczonej kary pozbawienia wolności.</xText> <xText>Orzeczono o dowodach rzeczowych, o kosztach obrony z urzędu oraz na podstawie <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 17;art. 17 ust. 1" xIsapId="WDU19730270152" xTitle="Ustawa z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych" xAddress="Dz. U. z 1973 r. Nr 27, poz. 152">art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych</xLexLink> zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, którymi obciążono Skarb Państwa.</xText> <xText>Wyrok ten zaskarżyli apelacjami prokurator i obrońca oskarżonego. Apelacja prokuratora zaskarżyła wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze, na niekorzyść oskarżonego <xAnon>R. Ś.</xAnon> i zarzuciła wyrokowi rażącą niewspółmierność kary orzeczonej względem oskarżonego poprzez uznanie przez sąd I instancji, iż kara pozbawienia wolności w rozmiarze 25 lat pozbawienia wolności z ograniczeniem prawa do ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie nie wcześniej niż po odbyciu 20 lat z orzeczonej kary pozbawienia wolności, spełnia cele zapobiegawcze i wychowawcze oraz potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, podczas gdy kara ta nie spełnia wymogów prewencji zwłaszcza generalnej i indywidualnej nie będąc karą dolegliwą i nie uwzględniając tym samym bardzo wysokiego stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego przestępstwa oraz niskich pobudek, którymi oskarżony się kierował.</xText> <xText>Apelacja ta wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze względem oskarżonego <xAnon>R. Ś.</xAnon> i wymierzenie mu kary dożywotniego pozbawienia wolności z ograniczeniem prawa do ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie nie wcześniej niż po odbyciu 30 lat z orzeczonej kary pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na rozprawie odwoławczej prokurator zmienił powyższy wniosek i wnosił o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach, a to z uwagi na treść <xLexLink xArt="art. 454;art. 454 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 454 § 3 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Apelacja obrońcy oskarżonego <xAnon>R. Ś.</xAnon> zaskarżyła wyrok na korzyść oskarżonego w części dotyczącej kary ograniczenia prawa do ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie przed upływem okresu określonego w zaskarżonym wyroku i zarzuciła rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu, przez nienależyte uwzględnienie stopnia zawinienia poprzez uniemożliwienie mu wcześniejszego ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie, mając na uwadze, że oskarżony przyznał się do winy, okazał skruchę i jest możliwość jego resocjalizacji i powrotu do życia w warunkach poza pozbawieniem wolności.</xText> <xText>Apelacja ta wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zostanie uchylona sankcja ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie przed upływem 20 lat.</xText> <xBRx/> <xText><xIx> <xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: </xBx> </xIx></xText> <xText>Obie apelacje podnoszą zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu <xAnon>R. Ś.</xAnon> kary 25 lat pozbawienia wolności z ograniczeniem prawa do ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie nie wcześniej niż po odbyciu 20 lat z orzeczonej kary pozbawienia wolności, przy czym apelacja prokuratora uważa tę karę za rażąco łagodną, zaś apelacja obrońcy za rażąco surową, ale ta ostatnia jedynie w zakresie ograniczenia prawa do ubiegania się o przedterminowe warunkowe zwolnienie i dlatego też mogą one być przeanalizowane łącznie.</xText> <xBRx/> <xText>Obie apelacje uznać należy za bezzasadne.</xText> <xText>Oskarżony <xAnon>R. Ś.</xAnon> został uznany sprawcą zbrodni z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 2 pkt 1 kk</xLexLink> i w tym zakresie wyrok Sądu I instancji nie został zakwestionowany przez żadną z apelacji. Nie kwestionowane przez obie apelacje są również ustalenia faktyczne poczynione przez tenże Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przeto Sąd Apelacyjny swoje rozważania może prowadzić jedynie w granicach tych ustaleń, a więc musi mieć na uwadze również i te ustalenia, które Sąd I instancji poczynił odnośnie początku zajścia pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzoną (str. 1 in fine uzasadnienia i str. 11 in fine).</xText> <xText>Zgodzić się należy ze stanowiskiem Sądu I instancji, że stopień społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżonego jest bardzo wysoki, gdyż oskarżony naruszył podstawowe dobro człowieka jakim jest życie, powodując nieodwracalny skutek w postaci śmierci pokrzywdzonej, zadał jej aż 40 ran kłutych i działał z zamiarem bezpośrednim.</xText> <xText>Trzeba jednak zwrócić uwagę, że przepis <xLexLink xArt="art. 115;art. 115 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 115 § 2 kk</xLexLink>, przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu, nakazuje również mieć na uwadze okoliczności jego popełnienia, a więc w sprawie niniejszej zachowanie się pokrzywdzonej ustalone przez Sąd I instancji, co nie może pozostać bez wpływu na prawidłową ocenę tego znacznego stopnia społecznej szkodliwości.</xText> <xText>Trzeba tu też mieć na uwadze treść <xLexLink xArt="art. 53;art. 53 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 § 2 in fine kk</xLexLink>, który to przepis nakazuje aby przy wymiarze kary mieć również na uwadze „zachowanie się pokrzywdzonego”. oczywistym jest, że w sprawie niniejszej, ta przesłanka, którą cytowane przepisy nakazują mieć na uwadze, nie odgrywa decydującej roli dla oceny stanowiska Sądu I instancji, zarówno w zakresie wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, a również okoliczności wpływających na wymiar kary orzeczonej wobec oskarżonego, jednak nie może pozostać niezauważoną.</xText> <xText>Dalej trzeba podnieść, za opinią biegłych psychiatrów <xAnon>C. P.</xAnon> i <xAnon>J. B.</xAnon>, że „nawet jeśli, (jak podaje podejrzany) ofiara zachowała się prowokacyjnie, to możliwości intelektualne pozwalały na wybór zachowania” (k.454, 554v-555) – zresztą opinia biegłych psychiatrów jednoznacznie podaje, że sprawność intelektualna i cechy osobowości pozwalały oskarżonemu na kontrolę zachowania. Oskarżony nie miał z przyczyn chorobowych zniesionej ani w stopniu znacznym ograniczonej zdolności rozumienia znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem.</xText> <xText>Z opinii biegłej psycholog wynika, że sprawność intelektualna oskarżonego mieści się w granicach normy, w badaniu psychologicznym bez oznak organicznego uszkodzenia centralnego układu nerwowego, osobowość o nasilonych cechach neurotycznych (k. 455-457a).</xText> <xText>Z tych stwierdzeń wynika, że również stopień winy oskarżonego nie może być racjonalnie zakwestionowany wbrew odmiennym twierdzeniom apelacji obrońcy.</xText> <xText>Nie można jednak zgodzić się z twierdzeniem Sądu I instancji, wyrażonym na str. 15 uzasadnienia, że skoro osobowość oskarżonego wykazuje cechy neurotyczne, to daje podstawy do twierdzenia o skłonnościach sprawcy do powtórnej realizacji swym zachowaniem znamion czynów zabronionych.</xText> <xText>Jak wynika z ustnej opinii biegłej psycholog <xAnon>B. M.</xAnon> „osobowość neurotyczna to jest taka osobowość, u której bardzo łatwo pojawiają się emocje negatywne, charakterystyczne jest to, że stosunkowo słaby bodziec wywołuje większe niż u przeciętnego człowieka emocje negatywne. U takich osób jest stosunkowo duże nasilenie lęku, szczególnie lęku społecznego są to często osoby zamknięte w sobie, nieśmiałe, mające trudności w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych” (k. 554). Z opinii tej w żaden sposób nie wynika, by istotnie oskarżony miał skłonności do powtórnej realizacji swoim zachowaniem znamion czynów zabronionych, jak to przyjmuje Sąd I instancji, a tym samym nie można podzielić również twierdzenia apelacji prokuratora, że Sąd ten „wykazał się niekonsekwencją w porównaniu z twierdzeniem przytoczonym wyżej”, skoro twierdzenie to nie znajduje uzasadnienia w wyżej przytoczonej opinii biegłej psycholog.</xText> <xText>Nie można również podzielić dalszych twierdzeń apelacji prokuratora, a w szczególności, „iż w tej sprawie nie ma żadnych okoliczności łagodzących dla <xAnon>R. Ś.</xAnon>”.</xText> <xText>Wystarczy tu odwołać się do okoliczności łagodzących przytoczonych przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Przecież oskarżony, który obecnie ma 26 lat, do czasu popełnienia przypisanego mu przestępstwa nie był karany (k. 217), posiadał pozytywną opinię na wolności (k. 218), jest żonaty i wspólnie z żoną wychowywał dwoje dzieci i pracował na rodzinę. Apelacja prokuratora deprecjonuje również przyznanie się oskarżonego do winy. Faktycznie w początkowej fazie śledztwa oskarżony podał nieprawdziwe dane co do miejsca porzucenia torebki pokrzywdzonej oraz noża, jednak następnie wyjaśnienia te sprostował i nóż został odebrany z mieszkania oskarżonego (k. 246-248), zaś oskarżony wskazał też miejsce porzucenia torebki (k. 271-272). Trzeba jednak podkreślić, że od momentu zatrzymania, oskarżony przyznawał się do popełnienia przypisanego mu czynu, współpracował z prowadzącym postępowanie przygotowawcze, przyznał się również na rozprawie i wyraził w ostatnim słowie skruchę i żal.</xText> <xText>Odmienne twierdzenia apelacji prokuratora mijają się z powyższymi ustaleniami, przeto uznać trzeba, że ustalenia te nie mogą pozostać bez wpływu na ocenę kary wymierzonej przez Sąd I instancji.</xText> <xText>Fakt, iż oskarżony zadał pokrzywdzonej aż 40 ran, czym spowodował jej okrutną śmierć, uwzględniony został w przyjęciu bardzo wysokiego stopnia społecznej szkodliwości, a także w samej kwalifikacji prawnej zbrodni z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 2 pkt 1 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Z tych wszystkich powodów nie można uznać za uzasadniony zarzut, a również wniosek apelacji prokuratora o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>O ile chodzi o apelację obrońcy oskarżonego, to do powyższych rozważań dodać jeszcze należy, że zgodnie z <xLexLink xArt="art. 53;art. 53 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 § 1 kk</xLexLink>, Sąd wymierzając karę, powinien mieć również na uwadze cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Te cele kary miał na uwadze również Sąd I instancji, co wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 77;art. 77 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 77 § 2 kk</xLexLink>, sąd przy wymiarze kary może zaostrzyć kryteria formalne, których zaistnienie konieczne jest do ubiegania się przez skazanego o warunkowe przedterminowe zwolnienie. Z przepisu tego wynika, że w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może wprowadzać jako przesłanki warunkowego przedterminowego zwolnienia, potrzeby w zakresie innych celów kary, a w szczególności w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa i zadośćuczynienia społecznemu poczuciu sprawiedliwości (por. A. Zoll, Kodeks karny, Komentarz, Zakamycze 1998 t. 1 str. 537).</xText> <xText>Mając na uwadze, wyżej wymienione okoliczności obciążające, które prawidłowo przytacza również Sąd I instancji, uznać należy, że w sprawie niniejszej zachodzi właśnie taka konieczność zaostrzenia kryterium z <xLexLink xArt="art. 78;art. 78 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 78 § 3 kk</xLexLink> poprzez ustalenia, że oskarżony <xAnon>R. Ś.</xAnon> będzie mógł starać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie dopiero po odbyciu 20 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Twierdzenie apelacji obrońcy, że Sąd I instancji, stosując powyższe ograniczenie, nienależycie uwzględnił stopień winy oskarżonego i nie miał na uwadze okoliczności łagodzących, uznać należy za sprzeczne z rzeczywistym stanem sprawy, gdyż to właśnie te okoliczności były podstawą do orzeczenia wobec oskarżonego kary 25 lat pozbawienia wolności i dlatego też nie uwzględniono apelacji prokuratora, zaś zaostrzenie kryterium o jakim była już wyżej mowa, uzasadnione jest koniecznością prawidłowego kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa i zadośćuczynienia społecznemu poczuciu sprawiedliwości.</xText> <xText>Z tych wszystkich powodów zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy.</xText> <xText>O kosztach obrony z urzędu orzeczono na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o adwokaturze i <xLexLink xArt="art. 618;art. 618 § 1;art. 618 § 1 pkt. 11" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 618 § 1 pkt 11 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Na mocy <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 kpk</xLexLink> zwolniono oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych, gdyż oskarżony skazany został na 25 lat pozbawienia wolności, nie ma żadnego majątku a zobowiązany jest do płacenia alimentów na rzecz dzieci, przeto uiszczenie tych należności uznać należy za nierealne.</xText> <xBRx/> <xBRx/> <xBRx/> <xBRx/> <xBRx/> <xBRx/> <xBRx/> <xBRx/> <xBRx/> <xText>/AW</xText> <xBRx/> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Waldemar Szmidt

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Izabela Orczyk

Sygn. akt : II AKa 70/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 maja 2007 r. Sąd Apelacyjny w Katowicachw II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Waldemar Szmidt Sędziowie SSA Michał Marzec SSA Paweł Węgrzynek (spr.) Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2007 r. sprawy oskarżonego R. Ś.ur. (...)wZ. synaB.iH. oskarżonego zart. 148§2 pkt 1 k.k. na skutek apelacji prokuratora i obrońcy oskarżonego od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 21 grudnia 2006 r. sygn. akt. IV K 166/06 1/ zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; 2/ zasądza od Skarbu Państwa ( Sąd Okręgowy w Gliwicach ) na rzeczadw.T. I.– Kancelaria Adwokacka wG.kwotę 732( siedemset trzydzieści dwa) złote, w tym 22 % podatku VAT, tytułem obronyz urzędu oskarżonego w postępowaniu odwoławczym; 3/ zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów procesu za postępowanie odwoławcze i obciąża nimi Skarb Państwa. Sygn. akt II AKa 70/07 UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2006 roku sygn. IV K 166/06, Sąd Okręgowy w Gliwicach uznał oskarżonegoR. Ś.za winnego tego, że dnia 11 stycznia 2006 roku wZ., działając ze szczególnym okrucieństwem, w zamiarze pozbawienia życiaA. W., zadał jej nożem nie mniej niż 40 ran kłutych z czego: 24 rany kłute na przedniej powierzchni szyi w linii środkowej, przy czym dwa kanały przeszyły nagłośnię, tętnicę szyjną wspólną oraz żyłę szyjną prawą, 5 ran kłutych na bocznej powierzchni szyi po stronie lewej, których kanały drążyły w głąb ku tułowiu i kończyły się w mięśniach karku, 4 rany kłute karku, których kanały kończyły się w mięśniach przykręgosłupowych, ranę kłutą tylnej powierzchni klatki piersiowej, której kanał drążył poprzez 8 przestrzeń międzyżebrową do dolnego płata płuca lewego, ranę kłutą na wysokości 128 cm od pięt, której kanał kończył się w mięśniach przykręgosłupowych, ranę kłutą tylnej powierzchni klatki piersiowej po stronie prawej, której kanał drążył poprzez 7 przestrzeń międzyżebrową do dolnego płata płuca prawego, 2 rany kłute na tylnej powierzchni klatki piersiowej po stronie prawej, której kanały kończyły się w mięśniach klatki piersiowej, powierzchowną ranę kłutą lewego kącika ust oraz ranę tłuczoną śluzówki wargi górnej w okolicy wędzidełka, które to rany powstałe zażyciowo wraz z następowym wykrwawieniem stały się bezpośrednią przyczyną zgonuA. W., tj. przestępstwa zart. 148 § 2 pkt 1 kki za to na mocy tego przepisu skazał go na karę 25 lat pozbawienia wolności. Na poczet tej kary, na mocyart. 63 § 1 kkzaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 17 stycznia 2006 roku do dnia 21 grudnia 2006 roku. Na mocyart. 77 § 2 kkograniczono oskarżonemu prawo do ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie nie wcześniej niż po odbyciu 20 lat z orzeczonej kary pozbawienia wolności. Orzeczono o dowodach rzeczowych, o kosztach obrony z urzędu oraz na podstawieart. 624 § 1 kpkiart. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnychzwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, którymi obciążono Skarb Państwa. Wyrok ten zaskarżyli apelacjami prokurator i obrońca oskarżonego. Apelacja prokuratora zaskarżyła wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze, na niekorzyść oskarżonegoR. Ś.i zarzuciła wyrokowi rażącą niewspółmierność kary orzeczonej względem oskarżonego poprzez uznanie przez sąd I instancji, iż kara pozbawienia wolności w rozmiarze 25 lat pozbawienia wolności z ograniczeniem prawa do ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie nie wcześniej niż po odbyciu 20 lat z orzeczonej kary pozbawienia wolności, spełnia cele zapobiegawcze i wychowawcze oraz potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, podczas gdy kara ta nie spełnia wymogów prewencji zwłaszcza generalnej i indywidualnej nie będąc karą dolegliwą i nie uwzględniając tym samym bardzo wysokiego stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego przestępstwa oraz niskich pobudek, którymi oskarżony się kierował. Apelacja ta wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze względem oskarżonegoR. Ś.i wymierzenie mu kary dożywotniego pozbawienia wolności z ograniczeniem prawa do ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie nie wcześniej niż po odbyciu 30 lat z orzeczonej kary pozbawienia wolności. Na rozprawie odwoławczej prokurator zmienił powyższy wniosek i wnosił o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach, a to z uwagi na treśćart. 454 § 3 kpk. Apelacja obrońcy oskarżonegoR. Ś.zaskarżyła wyrok na korzyść oskarżonego w części dotyczącej kary ograniczenia prawa do ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie przed upływem okresu określonego w zaskarżonym wyroku i zarzuciła rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu, przez nienależyte uwzględnienie stopnia zawinienia poprzez uniemożliwienie mu wcześniejszego ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie, mając na uwadze, że oskarżony przyznał się do winy, okazał skruchę i jest możliwość jego resocjalizacji i powrotu do życia w warunkach poza pozbawieniem wolności. Apelacja ta wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zostanie uchylona sankcja ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie przed upływem 20 lat. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Obie apelacje podnoszą zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemuR. Ś.kary 25 lat pozbawienia wolności z ograniczeniem prawa do ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie nie wcześniej niż po odbyciu 20 lat z orzeczonej kary pozbawienia wolności, przy czym apelacja prokuratora uważa tę karę za rażąco łagodną, zaś apelacja obrońcy za rażąco surową, ale ta ostatnia jedynie w zakresie ograniczenia prawa do ubiegania się o przedterminowe warunkowe zwolnienie i dlatego też mogą one być przeanalizowane łącznie. Obie apelacje uznać należy za bezzasadne. OskarżonyR. Ś.został uznany sprawcą zbrodni zart. 148 § 2 pkt 1 kki w tym zakresie wyrok Sądu I instancji nie został zakwestionowany przez żadną z apelacji. Nie kwestionowane przez obie apelacje są również ustalenia faktyczne poczynione przez tenże Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przeto Sąd Apelacyjny swoje rozważania może prowadzić jedynie w granicach tych ustaleń, a więc musi mieć na uwadze również i te ustalenia, które Sąd I instancji poczynił odnośnie początku zajścia pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzoną (str. 1 in fine uzasadnienia i str. 11 in fine). Zgodzić się należy ze stanowiskiem Sądu I instancji, że stopień społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżonego jest bardzo wysoki, gdyż oskarżony naruszył podstawowe dobro człowieka jakim jest życie, powodując nieodwracalny skutek w postaci śmierci pokrzywdzonej, zadał jej aż 40 ran kłutych i działał z zamiarem bezpośrednim. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że przepisart. 115 § 2 kk, przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu, nakazuje również mieć na uwadze okoliczności jego popełnienia, a więc w sprawie niniejszej zachowanie się pokrzywdzonej ustalone przez Sąd I instancji, co nie może pozostać bez wpływu na prawidłową ocenę tego znacznego stopnia społecznej szkodliwości. Trzeba tu też mieć na uwadze treśćart. 53 § 2 in fine kk, który to przepis nakazuje aby przy wymiarze kary mieć również na uwadze „zachowanie się pokrzywdzonego”. oczywistym jest, że w sprawie niniejszej, ta przesłanka, którą cytowane przepisy nakazują mieć na uwadze, nie odgrywa decydującej roli dla oceny stanowiska Sądu I instancji, zarówno w zakresie wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, a również okoliczności wpływających na wymiar kary orzeczonej wobec oskarżonego, jednak nie może pozostać niezauważoną. Dalej trzeba podnieść, za opinią biegłych psychiatrówC. P.iJ. B., że „nawet jeśli, (jak podaje podejrzany) ofiara zachowała się prowokacyjnie, to możliwości intelektualne pozwalały na wybór zachowania” (k.454, 554v-555) – zresztą opinia biegłych psychiatrów jednoznacznie podaje, że sprawność intelektualna i cechy osobowości pozwalały oskarżonemu na kontrolę zachowania. Oskarżony nie miał z przyczyn chorobowych zniesionej ani w stopniu znacznym ograniczonej zdolności rozumienia znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Z opinii biegłej psycholog wynika, że sprawność intelektualna oskarżonego mieści się w granicach normy, w badaniu psychologicznym bez oznak organicznego uszkodzenia centralnego układu nerwowego, osobowość o nasilonych cechach neurotycznych (k. 455-457a). Z tych stwierdzeń wynika, że również stopień winy oskarżonego nie może być racjonalnie zakwestionowany wbrew odmiennym twierdzeniom apelacji obrońcy. Nie można jednak zgodzić się z twierdzeniem Sądu I instancji, wyrażonym na str. 15 uzasadnienia, że skoro osobowość oskarżonego wykazuje cechy neurotyczne, to daje podstawy do twierdzenia o skłonnościach sprawcy do powtórnej realizacji swym zachowaniem znamion czynów zabronionych. Jak wynika z ustnej opinii biegłej psychologB. M.„osobowość neurotyczna to jest taka osobowość, u której bardzo łatwo pojawiają się emocje negatywne, charakterystyczne jest to, że stosunkowo słaby bodziec wywołuje większe niż u przeciętnego człowieka emocje negatywne. U takich osób jest stosunkowo duże nasilenie lęku, szczególnie lęku społecznego są to często osoby zamknięte w sobie, nieśmiałe, mające trudności w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych” (k. 554). Z opinii tej w żaden sposób nie wynika, by istotnie oskarżony miał skłonności do powtórnej realizacji swoim zachowaniem znamion czynów zabronionych, jak to przyjmuje Sąd I instancji, a tym samym nie można podzielić również twierdzenia apelacji prokuratora, że Sąd ten „wykazał się niekonsekwencją w porównaniu z twierdzeniem przytoczonym wyżej”, skoro twierdzenie to nie znajduje uzasadnienia w wyżej przytoczonej opinii biegłej psycholog. Nie można również podzielić dalszych twierdzeń apelacji prokuratora, a w szczególności, „iż w tej sprawie nie ma żadnych okoliczności łagodzących dlaR. Ś.”. Wystarczy tu odwołać się do okoliczności łagodzących przytoczonych przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Przecież oskarżony, który obecnie ma 26 lat, do czasu popełnienia przypisanego mu przestępstwa nie był karany (k. 217), posiadał pozytywną opinię na wolności (k. 218), jest żonaty i wspólnie z żoną wychowywał dwoje dzieci i pracował na rodzinę. Apelacja prokuratora deprecjonuje również przyznanie się oskarżonego do winy. Faktycznie w początkowej fazie śledztwa oskarżony podał nieprawdziwe dane co do miejsca porzucenia torebki pokrzywdzonej oraz noża, jednak następnie wyjaśnienia te sprostował i nóż został odebrany z mieszkania oskarżonego (k. 246-248), zaś oskarżony wskazał też miejsce porzucenia torebki (k. 271-272). Trzeba jednak podkreślić, że od momentu zatrzymania, oskarżony przyznawał się do popełnienia przypisanego mu czynu, współpracował z prowadzącym postępowanie przygotowawcze, przyznał się również na rozprawie i wyraził w ostatnim słowie skruchę i żal. Odmienne twierdzenia apelacji prokuratora mijają się z powyższymi ustaleniami, przeto uznać trzeba, że ustalenia te nie mogą pozostać bez wpływu na ocenę kary wymierzonej przez Sąd I instancji. Fakt, iż oskarżony zadał pokrzywdzonej aż 40 ran, czym spowodował jej okrutną śmierć, uwzględniony został w przyjęciu bardzo wysokiego stopnia społecznej szkodliwości, a także w samej kwalifikacji prawnej zbrodni zart. 148 § 2 pkt 1 kk. Z tych wszystkich powodów nie można uznać za uzasadniony zarzut, a również wniosek apelacji prokuratora o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. O ile chodzi o apelację obrońcy oskarżonego, to do powyższych rozważań dodać jeszcze należy, że zgodnie zart. 53 § 1 kk, Sąd wymierzając karę, powinien mieć również na uwadze cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Te cele kary miał na uwadze również Sąd I instancji, co wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Zgodnie z treściąart. 77 § 2 kk, sąd przy wymiarze kary może zaostrzyć kryteria formalne, których zaistnienie konieczne jest do ubiegania się przez skazanego o warunkowe przedterminowe zwolnienie. Z przepisu tego wynika, że w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może wprowadzać jako przesłanki warunkowego przedterminowego zwolnienia, potrzeby w zakresie innych celów kary, a w szczególności w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa i zadośćuczynienia społecznemu poczuciu sprawiedliwości (por. A. Zoll, Kodeks karny, Komentarz, Zakamycze 1998 t. 1 str. 537). Mając na uwadze, wyżej wymienione okoliczności obciążające, które prawidłowo przytacza również Sąd I instancji, uznać należy, że w sprawie niniejszej zachodzi właśnie taka konieczność zaostrzenia kryterium zart. 78 § 3 kkpoprzez ustalenia, że oskarżonyR. Ś.będzie mógł starać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie dopiero po odbyciu 20 lat pozbawienia wolności. Twierdzenie apelacji obrońcy, że Sąd I instancji, stosując powyższe ograniczenie, nienależycie uwzględnił stopień winy oskarżonego i nie miał na uwadze okoliczności łagodzących, uznać należy za sprzeczne z rzeczywistym stanem sprawy, gdyż to właśnie te okoliczności były podstawą do orzeczenia wobec oskarżonego kary 25 lat pozbawienia wolności i dlatego też nie uwzględniono apelacji prokuratora, zaś zaostrzenie kryterium o jakim była już wyżej mowa, uzasadnione jest koniecznością prawidłowego kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa i zadośćuczynienia społecznemu poczuciu sprawiedliwości. Z tych wszystkich powodów zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy. O kosztach obrony z urzędu orzeczono na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o adwokaturze iart. 618 § 1 pkt 11 kpk. Na mocyart. 624 § 1 kpkzwolniono oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych, gdyż oskarżony skazany został na 25 lat pozbawienia wolności, nie ma żadnego majątku a zobowiązany jest do płacenia alimentów na rzecz dzieci, przeto uiszczenie tych należności uznać należy za nierealne. /AW

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151000000001006_II_AKa_000033_2007_Uz_2007-05-09_001

II AKa 33/07

2007-05-09 02:00:00.0 CEST

2017-04-18 19:15:36.0 CEST

2017-04-26 01:37:05.0 CEST

15100000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt II AKa 33/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 9 maja 2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie: SSA Katarzyna Jankowska-Józefiak SA Maciej Dampc SO Wojciech Andruszkiewicz (spr.) Protokolant: Ewa Antoniów przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Ireneusza Tomaszewskiego po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2007 r. sprawy: 1. J. U. (1) oskarżonego z art. 148 § 1 dkk i art. 210 § 2 dkk w zw.z art. 10 § 2 dkk w zw.z art. 60 § 1 dkk , art. 210 § 2

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Jolanta Łuszczyńska" xPublisher="jluszczynska" xEditorFullName="Jolanta Łuszczyńska" xEditor="jluszczynska" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="19" xFlag="published" xVolType="15/100000/0001006/AKa" xYear="2007" xVolNmbr="000033" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKa 33/07</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"><xName>WYROK</xName><xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle><xText xALIGNx="right">Dnia 9 maja 2007 r.</xText><xText xALIGNx="left">Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie:</xText>SSA Katarzyna Jankowska-Józefiak<xText xALIGNx="left">SA Maciej Dampc</xText><xText xALIGNx="left">SO Wojciech Andruszkiewicz (spr.)</xText><xText>Protokolant: Ewa Antoniów</xText><xText xALIGNx="left">przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Ireneusza Tomaszewskiego po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2007 r. sprawy: 1. <xAnon>J. U. (1)</xAnon></xText><xText>oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148 § 1 dkk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210 § 2 dkk</xLexLink> w zw.z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 10 § 2 dkk</xLexLink> w zw.z <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 60 § 1 dkk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210 § 2 dkk</xLexLink> w zw.z <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 60 § 1 dkk</xLexLink>,</xText><xText>2. <xAnon>M. P. (1)</xAnon>,3.<xAnon>S. P. (1)</xAnon> </xText><xText>oskarżonych z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148 § 1 dkk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210 § 2 dkk</xLexLink> w zw.z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 10 § 2 dkk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210 § 2 dkk</xLexLink></xText><xText xALIGNx="left">na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 5 grudnia 2006 r. sygn. akt II K 109/05</xText><xUnit xIsTitle="false" xType="none"><xName xSffx=".">I</xName><xText xALIGNx="left">utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText></xUnit><xText>./.</xText><xUnit xIsTitle="false" xType="none"><xName xSffx=".">II</xName><xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. <xAnon>R. S.</xAnon> - Kancelaria Adwokacka w <xAnon>S.</xAnon> 878,40 (osiemset siedemdziesiąt osiem 40/100) złotych brutto tytułem nieopłaconej obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu <xAnon>J. U. (1)</xAnon> przed Sądem Apelacyjnym;</xText></xUnit><xUnit xIsTitle="false" xType="none"><xName xSffx=".">III</xName><xText>zwalnia oskarżonych od zapłaty kosztów sądowych należnych za postępowanie odwoławcze i wydatkami w całości obciąża Skarb Państwa.</xText></xUnit></xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Oskarżonemu <xAnon>J. U. (1)</xAnon> zarzucono, iż:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>w dniu 15 i w nocy 15/16 września 1989 r. w <xAnon>S.</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu z <xAnon>M. P. (1)</xAnon> i <xAnon>S. P. (1)</xAnon>, po uprzednim wtargnięciu podstępem do mieszkania przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>, obezwładnił i pozbawił wolności ze szczególnym udręczeniem <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, następnie zażądał od pokrzywdzonej wydania pieniędzy i kosztowności, przy czym przewidując i godząc się z możliwością pozbawienia życia <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, uderzył <xAnon>(...)</xAnon> oraz używając niebezpiecznego narzędzia w postaci noża i przedmiotów tępokrawędzistych zadawał ciosy <xAnon>(...)</xAnon>, w wyniku czego <xAnon>M. P. (2)</xAnon> doznała obrażeń w postaci <xAnon>(...)</xAnon> w następstwie których <xAnon>M. P. (2)</xAnon> zmarła, po czym zabrał z jej mieszkania w celu przywłaszczenia zegarek na łańcuszku, obraz olejny oraz radio lampowe nieustalonej wartości na szkodę <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, przy czym czynu tego dopuścił się w warunkach powrotu do</xText> </xUnit> <xText>przestępstwa, będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku, sygn. akt II K 1019/87 z dnia 18 grudnia 1987 r. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności za czyn z <xLexLink xArt="art. 208" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 208 dkk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 184;art. 184 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 184§ 1 dkk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 66" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 66 dkk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 67;art. 67 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 67§1 dkk</xLexLink>, którą odbywał w okresie od dnia 29.07.1987 r. do dnia 29.01.1989 r., to jest popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148§ 1 d.k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210§2 d.k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 10§2 d.k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 60§ 1 d.k.k.</xLexLink>;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>w tym samym miejscu i czasie, działając wspólnie i w porozumieniu z <xAnon>M. P. (1)</xAnon> i <xAnon>S. P. (1)</xAnon>, obezwładnił i pozbawił wolności ze szczególnym udręczeniem <xAnon>J. G. (1)</xAnon> następnie zażądał od pokrzywdzonej wydania pieniędzy i kosztowności oraz używając przemocy wobec niej w postaci grożenia nożem przystawianym do szyi, uderzenia rękoma i kopania po całym ciele w tym głowie,<xAnon>(...)</xAnon>, spowodował obrażenia w postaci podbiegnięć krwawych twarzy, co naruszyło czynności narządów ciała na czas poniżej 7 dni i zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 30 zł. na szkodę <xAnon>J. G. (1)</xAnon>, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku, sygn. akt II K 1019/87 z dnia 18 grudnia 1987 r. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności za czyn z <xLexLink xArt="art. 208" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 208 d.k.k</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 184;art. 184 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">184§ 1 d.k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 66" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 66 d.k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 67;art. 67 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 67§1 d.k.k.</xLexLink>, którą odbywał w okresie od dnia29.07.1987 r. do dnia 29.01.1989 r., to jest popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210§2 d.k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 60§ 1 d.k.k.</xLexLink></xText> </xUnit> <xText>Natomiast oskarżonemu <xAnon>M. P. (1)</xAnon> zarzucono, iż;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>w dniu 15 i w nocy 15/16 września 1989 r. w <xAnon>S.</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu z <xAnon>J. U. (1)</xAnon> i <xAnon>S. P. (1)</xAnon>, po uprzednim wtargnięciu podstępem do mieszkania przy ul.</xText> </xUnit> <xText> <xAnon>(...)</xAnon>, obezwładnił i pozbawił wolności ze szczególnym udręczeniem <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, następnie zażądał od pokrzywdzonej wydania pieniędzy i kosztowności, przy czym przewidując i godząc się z możliwością pozbawienia życia <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, uderzył ją rękoma i kopał po całym ciele, a także dusił <xAnon>(...)</xAnon> w wyniku czego <xAnon>M. P. (2)</xAnon> doznała obrażeń w postaci <xAnon>(...)</xAnon>w następstwie których <xAnon>M. P. (2)</xAnon> zmarła, po czym zabrał z jej mieszkania w celu przywłaszczenia zegarek na łańcuszku, obraz olejny oraz radio lampowe nieustalonej wartości na szkodę <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, to jest popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148§ 1 d.k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210§2 d.k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 10§2 d.k.k.</xLexLink>,</xText> <xText>w tym samym miejscu i czasie, działając wspólnie i w porozumieniu z <xAnon>J. U. (1)</xAnon> i <xAnon>S. P. (1)</xAnon>, obezwładnił i pozbawił wolności ze szczególnym udręczeniem <xAnon>J. G. (2)</xAnon>, następnie zażądał od pokrzywdzonej wydania pieniędzy i kosztowności oraz używając przemocy wobec niej w postaci grożenia nożem przystawianym do szyi, uderzania rękoma i kopania po całym ciele w tym głowie, duszenia poprzez zakneblowanie jej ust gazą i materiałem płóciennym spowodował obrażenia<xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText><xAnon>(...)</xAnon>, co naruszyło czynności narządów ciała na czas poniżej 7 dni i zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 30 zł. na szkodę <xAnon>J. G. (2)</xAnon>, to jest popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art.210§2 d.k.k.</xLexLink></xText> <xText>Nadto oskarżonemu<xAnon>S. P. (1)</xAnon> zarzucono, iż;</xText> <xText>V. w dniu 15 i w nocy z 15/16 września 1989r. w <xAnon>S.</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu z <xAnon>J. U. (1)</xAnon> i <xAnon>M. P. (1)</xAnon>, po uprzednim wtargnięciu podstępem do mieszkania przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>, obezwładnił i pozbawił wolności ze szczególnym udręczeniem <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, następnie zażądał od poszkodowanej wydania pieniędzy i kosztowności, przy czym przewidując i godząc się z możliwością pozbawienia życia <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, uderzył ją rękoma i kopał po całym ciele, a także <xAnon>(...)</xAnon>, w wyniku czego <xAnon>M. P. (2)</xAnon> doznała obrażeń w postaci <xAnon>(...)</xAnon>, w następstwie których <xAnon>M. P. (2)</xAnon> zmarła, po czym zabrał z jej mieszkania w celu przywłaszczenia zegarek na łańcuszku, obraz olejny oraz radio lampowej nieustalonej wartości na szkodę <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, to jest popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148§ 1 d.k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210§2 d.k.k.</xLexLink> w zw. z art,10<xLexLink xArt="§ 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">§2 d.k.k.</xLexLink>;</xText> <xText>VI. w tym samym miejscu i czasie, działając wspólnie i w porozumieniu z <xAnon>J. U. (1)</xAnon> i <xAnon>M. P. (1)</xAnon>, obezwładnił i pozbawił wolności ze szczególnym udręczeniem <xAnon>J. G. (2)</xAnon>, następnie zażądał od niej wydania pieniędzy i kosztowności oraz używając przemocy wobec niej w postaci grożenia nożem przystawianym do szyi, uderzania rękoma i kopania po całym ciele w tym głowie, <xAnon>(...)</xAnon>, spowodował obrażenia w postaci<xAnon>(...)</xAnon>, co naruszyło czynności narządów ciała na czas poniżej 7 dni i zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 30 zł na szkodę <xAnon>J. G. (2)</xAnon>, to jest popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210§2 d.k.k.</xLexLink>.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Słupsku wyrokiem z dnia 6 grudnia 2006 roku uznał oskarżonych <xAnon>J. U. (1)</xAnon>, <xAnon>M. P. (1)</xAnon> i <xAnon>S. P. (1)</xAnon> za winnych tego, że: w dniu 15 i w nocy z 15/16 września 1989 r. w <xAnon>S.</xAnon>, działając wspólnie i w porozumieniu, przy czym <xAnon>J. U. (1)</xAnon> działając w warunkach powrotu do przestępstwa, będąc uprzednio wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku, w sprawie o sygn. akt II K 1019/87 z dnia 18 grudnia 1987 r. na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności za czyn z <xLexLink xArt="art. 208 d" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 208 d</xLexLink>.lc.lc. oraz <xLexLink xArt="art. 184;art. 184 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 184§ 1 d.k.k</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 66" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 66 d.k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 67;art. 67 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 67§ 1 d.k.k.</xLexLink>, którą odbywał w okresie od dnia 29 lipca 1987 r. do dnia 29 stycznia 1989 r., po uprzednim wtargnięciu podstępem do mieszkania przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>, obezwładnili i pozbawili wolności ze szczególnym udręczeniem <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, następnie zażądali od pokrzywdzonej wydania pieniędzy i kosztowności, przy czym przewidując i godząc się z możliwością pozbawienia życia <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, <xAnon>(...)</xAnon>, w wyniku czego <xAnon>M. P. (2)</xAnon> doznała obrażeń ciała <xAnon>(...)</xAnon>, w następstwie których <xAnon>M. P. (2)</xAnon> zmarła, po czym zabrali z jej mieszkania w celu przywłaszczenia zegarek na łańcuszku, obraz olejny oraz radio lampowe nieustalonej wartości na szkodę <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, tj. wobec <xAnon>J. U. (1)</xAnon> przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148§ 1 d.k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art.210§2 d.k.k.</xLexLink> przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 10§2 d.k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 60§ 1 d.kk</xLexLink>., a wobec <xAnon>M. P. (1)</xAnon> i <xAnon>S. P. (1)</xAnon>przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148§ 1 d.k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210§2 d.k.k.</xLexLink> przy zast. <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 10§2 d.k.k.</xLexLink> i za to na podstawie <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148§ 1 d.k.k.</xLexLink> przy zast. <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 3" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 10§3 d.k.k.</xLexLink> skazał <xAnon>J. U. (1)</xAnon> i <xAnon>M. P. (1)</xAnon> na kary po 25 lat pozbawienia wolności, a <xAnon>S. P. (1)</xAnon> na karę 15 lat pozbawienia wolności, a na podstawie <xLexLink xArt="art. 40;art. 40 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 40§ 1 d.k.k.</xLexLink> orzekł wobec każdego z oskarżonych karę dodatkową 8 lat pozbawienia praw publicznych.</xText> <xText>Nadto oskarżonych: <xAnon>J. U. (1)</xAnon>, <xAnon>M. P. (1)</xAnon> i <xAnon>S. P. (1)</xAnon> uznał za winnych tego, że: w tym samym miejscu i czasie jak w piet 1, działając wspólnie i w porozumieniu, przy czym <xAnon>J. U. (1)</xAnon> działając w warunkach powrotu do przestępstwa, będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku, w sprawie o sygn. akt II K 1019/87 z dnia 18 grudnia 1987 r. na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności za czyn z <xLexLink xArt="art. 208 d" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 208 d</xLexLink>.lc.k. oraz <xLexLink xArt="art. 184;art. 184 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 184§ 1 d.k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 66" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 66 d.k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 67;art. 67 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 67§ 1 d.k.k.</xLexLink>, którą odbywał w okresie od dnia 29 lipca 1987 r. do dnia 29 stycznia 1989 r., obezwładnili i pozbawili wolności ze szczególnym udręczeniem <xAnon>J. G. (2)</xAnon> , następnie zażądali od pokrzywdzonej wydania pieniędzy i kosztowności oraz używając przemocy wobec niej w postaci grożenia nożem przystawianym do szyi,</xText> <xText>uderzenia rękoma i kopania po całym ciele, <xAnon>(...)</xAnon>, co naruszyło czynności narządów ciała na czas poniżej 7 dni i zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 30 zł na szkodę <xAnon>J. G. (2)</xAnon>, to jest wobec <xAnon>J. U. (1)</xAnon> przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> w zw. <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 par. 1 k.k.</xLexLink>, a wobec <xAnon>M. P. (1)</xAnon> i <xAnon>S. P. (1)</xAnon> przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 par. 2 k.k.</xLexLink> i za to na mocy <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280§2 k.k.</xLexLink> skazał <xAnon>J. U. (1)</xAnon> i <xAnon>M. P. (1)</xAnon> na kary po 5 lat , a <xAnon>S. P. (1)</xAnon> na karę 4 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 88" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 88 k.k.</xLexLink> połączył wyżej wymierzone z osobna kary pozbawienia wolności i w ich miejsce wymierzył <xAnon>J. U. (2)</xAnon>, <xAnon>M. P. (1)</xAnon> kary łączne po 25 lat pozbawienia wolności, a na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 86§1 k.k.</xLexLink> łącząc wyżej orzeczone z osobna kary pozbawienia wolności w ich miejsce wymierzył <xAnon>S. P. (1)</xAnon> karę łączną 15 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63 §1 k.k.</xLexLink> na poczet orzeczonych wobec oskarżonych kar pozbawienia wolności zalicza okresy ich rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie: <xAnon>J. U. (1)</xAnon> od dnia 11 lipca 2005 r. do dnia 5 grudnia 2006 r., zaś <xAnon>M. P. (1)</xAnon> i <xAnon>S. P. (1)</xAnon> od dnia 26 października 2005 r. do dnia 5 grudnia 2006 r.</xText> <xText>Z dowodów rzeczowych zebranych w sprawie:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>na podstawie art. 230§2 lc.p.lc.. dowody wymienione na k. 768 akt sprawy pod poz. 13-14, 18-19, 21, 37-39 i 42-44 nakazał zwrócić <xAnon>T. P.</xAnon>,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>pozostałe dowody wymienione na k. 768 akt sprawy nakazał dołączyć do akt sprawy.</xText> </xUnit> <xText>Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. <xAnon>R. S.</xAnon> - Kancelaria Adwokacka w <xAnon>S.</xAnon> - 2415,60 zł. brutto za</xText> <xText>obronę <xAnon>J. U. (1)</xAnon> z urzędu w postępowaniu przygotowawczym i sądowym oraz zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych w całości.</xText> <xText>Od wyroku apelacje wnieśli obrońcy wszystkich oskarżonych.</xText> <xText>Obrońca oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon> zaskarżył w części dotyczącej oskarżonego zarzucając mu obrazę przepisów postępowania polegającą na naruszeniu treści art. 201 kpie przez odmowę uwzględnienia wniosku o powołanie innych biegłych psychiatrów z udziałem psychologa z uwagi na sprzeczną opinię biegłych po badaniach ambulatoryjnych, z dokumentacją leczenia szpitalnego i orzeczeniem wojskowej komisji lekarskiej wydanym w stosunku do oskarżonego. <xAnon>M. P. (1)</xAnon>.</xText> <xText>Nadto zarzucił naruszenie przepisu <xLexLink xArt="art. 377;art. 377 § 5" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 377 § 5 k.p.k.</xLexLink>, albowiem oskarżony. <xAnon>M. P. (1)</xAnon> z uwagi na zły stan zdrowia<xAnon>(...)</xAnon>nie został doprowadzony na rozprawę, a o terminie rozprawy wyznaczonej na dzień 8 listopada 2006 r. nie został powiadomiony.</xText> <xText>Ponadto zarzucił wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w pkt. 1 części dyspozytywnej wyroku polegający na uznaniu, że oskarżony <xAnon>M. P. (1)</xAnon> wraz z pozostałymi oskarżonymi bijąc pokrzywdzoną <xAnon>M. P. (2)</xAnon> przewidywał i godził się z pozbawieniem życia tej osoby, która doznała obrażeń ciała nie mających wpływu na jej śmierć. Zarzucił też niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu <xAnon>M. P. (1)</xAnon> kary za przypisane czyny, co jest następstwem nie uwzględnienia szeregu okoliczności łagodzących , w postaci wyjaśnień przebiegu zdarzenia, stanu zdrowia, dotychczasowej niekaralności, wieku oraz, że nie był ten oskarżony inicjatorem rozboju.</xText> <xText>W petitum wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w stosunku do oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon> i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, względnie uchylenie orzeczenia o karze łącznej w pkt. 3 części dyspozytywnej wyroku, z opisu przypisanego czynu w pkt. 1 wyeliminowanie działania z przewidywaniem i godzeniem się z możliwością pozbawienia życia <xAnon>M. P. (2)</xAnon>, oraz przyjętej kwalifikacji prawnej tego czynu z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148 § 1 dkk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210 § 2 dkk</xLexLink> i przy zastosowaniu kwalifikacji z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 280 § 2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1;art. 158 § 3" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 158 § 1 i § 3 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 11 § 2 kk</xLexLink>, wymierzenie oskarżonemu łagodnych kar za oba czyny i kary łącznej z zastosowaniem całkowitej zasady absorpcji kar pozbawienia wolności, względnie złagodzenie oskarżonemu <xAnon>M. P. (1)</xAnon> wymierzonej kary 25 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż oskarżony <xAnon>M. P. (1)</xAnon> przyznał się do udziału w rozboju oraz pobiciu z użyciem niebezpiecznego przedmiotu obu pokrzywdzonych. Wyjaśnienie oskarżonego przy uwzględnieniu jego stanu zdrowia psychicznego jest szczere i wyczerpujące. Oskarżony nie przyznał się do udziału w pobiciu pokrzywdzonych z przewidywaniem możliwości pozbawienia ich życia i na taki skutek się nie godził.</xText> <xText>Nadto powołani w sprawie biegli psychiatrzy po badaniach ambulatoryjnych bez udziału psychologa wydali orzeczenie, uzupełniane kilka razy na rozprawie. Orzeczenie biegłych nie jest pełne i trafne. Niepełność orzeczenia wynika z faktu nie przybrania do udziału w wydaniu opinii psychologa. Natomiast nietrafność orzeczenia biegłych jest następstwem sprzeczności opinii z treścią wcześniejszych rozpoznań stanu zdrowia psychicznego u osk. <xAnon>M. P. (1)</xAnon>. Oskarżony był leczony psychiatrycznie w szpitalu<xAnon>(...)</xAnon>. Ze służby wojskowej został zwolniony bez jej odbywania, z uwagi na odchylenia od normy stanu zdrowia psychicznego. Był bezkrytyczny w swoim zachowaniu, wesołlcowaty, infantylny <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Biegli bez udziału psychologa orzekli, że oskarżony nie ma ograniczonej poczytalności, ani choroby psychicznej, oraz nie zawnioskowali, stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 203;art. 203 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 203 § 1 k.p.k.</xLexLink> badań psychiatrycznych połączonych z obserwacją w zakładzie leczniczym.</xText> <xText>W czasie trwania procesu oskarżony<xAnon>(...)</xAnon> Na rozprawę był doprowadzany ze Szpitala Zakładu Karnego w <xAnon>C.</xAnon>, a z uwagi na stan zdrowia w dniu 8 listopada 2006 r. nie został doprowadzony na rozprawę.</xText> <xText>Po <xAnon>(...)</xAnon> oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon>, biegli nie wydali opinii dotyczącej aktualnego stanu zdrowia psychicznego tego oskarżonego, stosownie do treści <xLexLink xArt="art. 202;art. 202 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 202 § 4 k.p.k.</xLexLink>.</xText> <xText>W tym stanie rzeczy zachodziła potrzeba powołania drugich biegłych psychiatrów, którzy przy udziale psychologa wydaliby ponowną opinię, względnie zawnioskowali badania połączone z obserwacją psychiatryczną w zakładzie leczniczym.</xText> <xText>Rodzaj niniejszej sprawy wymaga aby w sposób nie budzący wątpliwości ustalić stan zdrowia psychicznego osie. <xAnon>M. P. (1)</xAnon>, u którego 23 lata temu rozpoznano ociężałość umysłową.</xText> <xText>Uchybieniem procesowym jest również okoliczność nie zawiadomienia oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon> o terminie rozprawy w dniu 8 listopada 2006 r. Obowiązek ten wynika z treści <xLexLink xArt="art. 377;art. 377 § 5" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 377 § 5 kpk</xLexLink>. Okoliczność, że postępowanie dowodowe w tym dniu nie dotyczyło oskarżonego jest bez znaczenia. Na poprzedni termin w dniu 22 września 2006 r. oskarżony nie został doprowadzony, ponieważ<xAnon>(...)</xAnon>przebywał na leczeniu szpitalnym.</xText> <xText>Stwierdzone u pokrzywdzonej <xAnon>M. P. (2)</xAnon> obrażenia ciała nie zagrażały jej życiu, nie miały one wpływu na zgon, który nastąpił przez uduszenie w wyniku niewystarczającej wentylacji płuc. Zadawane obrażenia ciała pokrzywdzonej nie zagrażały jej życiu, ani oskarżeni nawet z zamiarem ewentualnym nie chcieli spowodować śmierci <xAnon>M. P. (2)</xAnon>. Skutku takiego nie przewidywali i na niego się nie godzili. Działanie polegające na biciu pokrzywdzonych przez oskarżonych miało na celu ujawnienie, gdzie są przechowywane kosztowności, a przywiązanie <xAnon>M. P. (2)</xAnon> podobnie jak <xAnon>J. G. (2)</xAnon>, zapewniało sprawcom rozboju skuteczne, bezalarmowe dokonanie kradzieży.</xText> <xText>Z wyjaśnień wszystkich oskarżonych wynika, że nie mieli oni zamiaru pozbawić żadnej z pokrzywdzonych życia, ani takiej ewentualności nie przewidywali i z nią się nie godzili. Oświadczenie św. <xAnon>J. G. (2)</xAnon>, że jej siostra już nie żyje, było tylko postraszeniem aby <xAnon>G.</xAnon> wskazała, gdzie są schowane złote monety.</xText> <xText>Jak ustalono śmierć <xAnon>M. P. (2)</xAnon> przez uduszenie nastąpiła znacznie później, po wyjściu oskarżonych z mieszkania.</xText> <xText>Zdaniem skarżącego, pobicie przez oskarżonych miało na celu wyłącznie ujawnienie przez pokrzywdzone miejsca przechowywania pieniędzy i złotych monet.</xText> <xText>Oskarżeni a zwłaszcza <xAnon>M. P. (1)</xAnon> i <xAnon>J. U. (1)</xAnon> dopuścili się pobicia pokrzywdzonej <xAnon>M. P. (2)</xAnon>. Zadane przez nich ciosy nie były przyczyną zgonu pokrzywdzonej. Nie zostało ustalone, który ze sprawców spowodował szczególne obrażenia ciała pokrzywdzonej podczas tego pobicia. Skarżący podniósł, iż czyn oskarżonych w stosunku do <xAnon>M. P. (2)</xAnon> należy zakwalifikować z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 158;art. 158 § 1;art. 158 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 158 § 1 i 3 kk</xLexLink> w związku z <xLexLink xArt="art. 11;art. 11 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 11 § 2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Błędne jest ustalenie sądu I instancji, że oskarżony <xAnon>M. P. (1)</xAnon> przewidywał i godził się z możliwością pozbawienia życia <xAnon>M. P. (2)</xAnon>. W konsekwencji tego, Sąd niezasadnie zastosował do działania oskarżonego treść <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148 § 1 dkk</xLexLink>.</xText> <xText>Ponadto zdaniem skarżącego, przy wymiarze kary Sąd I instancji nie uwzględnił w stosunku do <xAnon>M. P. (1)</xAnon> szeregu okoliczności łagodzących. Oskarżony ten nie był inicjatorem dokonania rozboju na pokrzywdzonych. Nie był dotychczas karany. Oskarżony <xAnon>M. P. (1)</xAnon> złożył szczere i wyczerpujące wyjaśnienia, które nie uszły uwadze sądu I instancji. Okoliczności tej jednak Sąd nie uwzględnił przy wymiarze kary.</xText> <xText>Obrońca oskarżonego<xAnon>S. P. (1)</xAnon> zaskarżył wyrok w części dotyczącej oskarżonego, zarzucając mu;</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia a mianowicie <xLexLink xArt="art. 201" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 201 kpk</xLexLink> poprzez nieuwzględnienie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych lekarzy psychiatrów przy udziale psychologa z uwagi na niepełność oraz wewnętrzną sprzeczność opinii sporządzonej w toku niniejszego postępowania a także sprzeczność w odniesieniu do dokumentacji lekarskiej zgromadzonej w sprawie co do osoby <xAnon>S. P. (1)</xAnon>;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść a wyrażający się w przyjęciu, że oskarżony <xAnon>S. P. (1)</xAnon> popełnił przypisany mu w pkt 1 czyn, podczas gdy z materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie, a w szczególności wyjaśnień tego oskarżonego oraz wyjaśnień pozostałych współoskarżonych, a nadto z opinii biegłego anatomopatologa, zeznań świadka w osobie <xAnon>J. G. (2)</xAnon> i innych dowodów nie wynika aby oskarżony ten działał wobec pokrzywdzonej <xAnon>M. P. (2)</xAnon> z zamiarem zabójstwa (nawet ewentualnym).</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>W petitum skarżący wniósł o -</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;</xText> </xUnit> <xText>ewentualnie;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>uchylenie orzeczenia o karze łącznej;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>przyjęcie, że <xAnon>S. P. (1)</xAnon> swoim zachowaniem wobec pokrzywdzonej <xAnon>M. P. (2)</xAnon> wyczerpał znamiona czynu z <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.280 § 2 kk</xLexLink> i wymierzenie mu za to łagodnej kary;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>wymierzenie oskarżonemu nowej, łagodnej kary łącznej przy</xText> </xUnit> <xText>zastosowaniu zasady pełnej absorpcji kar jednostkowych.</xText> <xText>W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż zaskarżone orzeczenie w części dotyczącej <xAnon>S. P. (1)</xAnon> nie jest słuszne, bowiem oskarżony konsekwentnie w postępowaniu przygotowawczym jak i na rozprawie nie przyznał się do popełnienia czynu z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148 § 1 dkk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210 § 2 dkk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 10 § 2 dkk</xLexLink> wobec pokrzywdzonej <xAnon>M. P. (2)</xAnon>. W swoich wyjaśnieniach podał okoliczności w jakich znalazł się w mieszkaniu pokrzywdzonych a także opisał czynności jakie wykonywał w stosunku do tych osób. W szczególności <xAnon>S. P. (1)</xAnon> zdecydowanie wykluczył aby miał przejawiać zamiar - nawet ewentualny - popełnienia czynu przypisanego mu w pkt. 1 zaskarżonego wyroku.</xText> <xText>Nadto zdaniem oskarżonego, Sąd I instancji niesłusznie nie uwzględnił wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego zespołu biegłych psychiatrów z udziałem biegłego psychologa, albowiem stanowisko takie nie znajduje uzasadnienia w konfrontacji ze skrótową niepełną opinią pisemną biegłych powołanych w postępowaniu przygotowawczym a także z dokumentacją lekarską zgromadzoną w toku procesu oraz innymi dowodami w tym zakresie, np. wyjaśnieniami oskarżonego <xAnon>S. P. (1)</xAnon> co do odniesionych w przeszłości urazów oraz jego stanu zdrowia.</xText> <xText>Oskarżony ten właśnie z uwagi na stan zdrowia został zwolniony z odbywania zasadniczej służby wojskowej. W trakcie badań przed Rejonową Wojskową Komisją Lekarską w <xAnon>K.</xAnon> rozpoznano u niego liczne schorzenia, w tym<xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText><xAnon>S. P. (1)</xAnon> przed dokonaniem zarzucanych mu czynów uległ wypadkowi komunikacyjnemu, którego skutkiem był m. in. poważny uraz głowy, z tego powodu został poddany hospitalizacji.</xText> <xText>Biegli w czasie badania ambulatoryjnego nie dysponowali dokumentacją, medyczną oskarżonego a w konsekwencji nie mogli w sposób właściwy i wyczerpujący przeprowadzić wszelkich czynności z jego udziałem.</xText> <xText>Z wypowiedzi biegłych złożonych na rozprawie wynika, iż w międzyczasie mogły nastąpić zmiany w stanie zdrowia psychicznego <xAnon>S. P. (1)</xAnon>.</xText> <xText>Bez udziału biegłego psychologa powołani lekarze uznali, iż wymieniony oskarżony nie jest chory psychicznie ani też nie ma ograniczonej poczytalności. Sąd I instancji dokonał błędnych ustaleń faktycznych, albowiem z wypowiedzi pozostałych oskarżonych i świadka wynika ,iż <xAnon>S. P. (1)</xAnon> w mieszkaniu zajmowanym przez pokrzywdzone w pewnym momencie położył się spać a następnie po przebudzeniu opuścił to mieszkanie wraz z <xAnon>J. U. (1)</xAnon>.</xText> <xText>W tej sytuacji pozostawanie <xAnon>S. P. (1)</xAnon> w pokoju z <xAnon>J. G. (2)</xAnon> tylko po to aby pilnować tej osoby nie miało jakiegokolwiek znaczenia. Sprawcy także już uprzednio dokonali przeszukania tego pomieszczenia a zatem również pozostawanie tam w opisanym wyżej celu nie miało sensu.</xText> <xText>W żadnym razie nie można w takich okolicznościach przyjąć, że oskarżony ten obejmował swoją świadomością to co działo się następnie w kuchni z udziałem <xAnon>M. P. (2)</xAnon> oraz pozostałych oskarżonych.</xText> <xText>Oskarżeni przed wejściem do mieszkania pokrzywdzonych nie umawiali się w jaki sposób będą działać, w szczególności nie planowali podziału ról.</xText> <xText>O ile uznać można, iż <xAnon>S. P. (1)</xAnon> brał udział w krępowaniu, unieruchamianiu pokrzywdzonych, przeszukiwaniu ich mieszkania, to postępowanie <xAnon>M. P. (1)</xAnon> oraz <xAnon>J. U. (1)</xAnon> wobec <xAnon>M. P. (2)</xAnon> w pomieszczeniu kuchennym pozostawało poza jego wiedzą i świadomością.</xText> <xText>W tych okolicznościach Sąd I instancji błędnie przyjął, iż wymieniony oskarżony wobec tej pokrzywdzonej działał w sposób opisany w pkt ł zaskarżonego wyroku.</xText> <xText>Niewątpliwie rola <xAnon>S. P. (1)</xAnon> była podrzędna, w zasadzie ograniczała się do wejścia do mieszkania pokrzywdzonych oraz wykonywania wskazanych powyżej czynności w stosunku do ich osób.</xText> <xText>Oskarżony ten nie znał i nie akceptował sposobu postępowania pozostałych współoskarżonych wobec <xAnon>M. P. (2)</xAnon> w kuchni.</xText> <xText>Niezależnie od powyższego, podkreślenia wymaga, iż z opinii biegłego anatomopatologa wynika, iż zgon pokrzywdzonej jest następstwem ciężkiego pobicia tej osoby, a stwierdzone obrażenia nie świadczą o celowym ich zadaniu celem spowodowania zgonu.</xText> <xText>Wszyscy oskarżeni w swoich wyjaśnieniach podkreślają stanowczo, iż nie było ich zamiarem pozbawienie życia którejkolwiek z pokrzywdzonych, takiej ewentualności nie przewidywali oraz nie godzili się na to.</xText> <xText>Obrońca oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon> zaskarżył wyrok, zarzucając mu:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisów prawa materialnego, mianowicie <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148 § 1 d.k.k.</xLexLink> wynikającej z jego nieprawidłowego zastosowania do stanu faktycznego niniejszej sprawy i przyjęcia, iż oskarżony <xAnon>J. U. (1)</xAnon> swoim działaniem przewidywał i godził się z możliwością pozbawienia życia <xAnon>M. P. (2)</xAnon> pomimo tego, że wszechstronna analiza wszystkich istotnych okoliczności sprawy pozwala na przyjęcie, iż oskarżony ten obejmował swoim zamiarem jedynie spowodowanie skutku o jakim mowa w <xLexLink xArt="art. 155;art. 155 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 155 § 1 d.k.k.</xLexLink>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obrazę przepisów prawa materialnego, mianowicie <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 4 § 1 k.k.</xLexLink> w</xText> </xUnit> <xText>związku z <xLexLink xArt="art. 210" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210 d.k.k.</xLexLink> poprzez nieprawidłowe zakwalifikowanie czynu oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon> polegającego na dokonaniu rozboju z użyciem niebezpiecznego narzędzia na podstawie przepisu</xText> <xText>ustawy z czasu popełnienia przestępstwa (<xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210 § 2 d.k.k.</xLexLink>) mimo, że w dacie orzekania <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 280 § 2 k.k.</xLexLink> jest przepisem dla oskarżonego względniejszym;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, a mianowicie <xLexLink xArt="art. 170;art. 170 § 1;art. 170 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k.</xLexLink> przez oddalenie wniosku oskarżonego zgłoszonego na rozprawie w dniu 8 listopada 2006 roku o ponowne przeprowadzenie dowodu z opinii psychiatrycznej, mimo, iż znaczenie i powaga sprawy wymagała co najmniej uzupełnienia dotychczasowej opinii psychiatrycznej poprzez uzyskanie opinii psychologicznej;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych, mogący mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia a polegający na przyjęciu, iż to oskarżony <xAnon>J. U. (1)</xAnon> był inicjatorem i pomysłodawcą dokonania rozboju na lokatorkach budynku przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon>, w celu uzyskania złotych rublówek bądź innych walorów materialnych mimo braku dostatecznych, jednoznacznych oraz przekonujących dowodów twierdzenie to potwierdzające;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">5</xName> <xText>w części dotyczącej skazania za czyny określone w pkt. 1 i 2 części dyspożytywnej wyroku i kary łącznej - rażącą surowość kary wyrażającą się w wymierzeniu kary - w zasadzie - w górnych granicach sankcji - bez dostatecznego uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy w szczególności odnoszącej się do prognozy na przyszłość w odniesieniu do oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon>.</xText> </xUnit> <xText>W petitum skarżący wniósł o:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>uchylenie orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności, zawartego w pkt 3 części dyspozytywnej wyroku;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w zakresie czynu przypisanego w pkt 1 części dyspozytywnej wyroku, zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie, co do istoty sprawy, przez</xText> </xUnit> <xText>uznanie, że ustalony stan faktyczny daje podstawę do zakwalifikowania czynu oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon> z <xLexLink xArt="art. 157;art. 157 § 3" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 157 § 3 d.k.k.</xLexLink>,</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>w zakresie czynu określonego w pkt 2 części dyspozytywnej wyroku — zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze i wymierzenie oskarżonemu na podstawie <xLexLink xArt="art. 280;art. 280 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 280 § 2 kk</xLexLink>. kary łagodniejszej;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>wymierzenie oskarżonemu nowej kary łącznej z uwzględnieniem zarzutów zawartych w niniejszej apelacji.</xText> </xUnit> <xText>W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż istota sprawy sprowadza się do uzyskania - w sposób, w miarę obiektywny — odpowiedzi na pytanie, jaki był rzeczywisty zamiar oskarżonych w niniejszym postępowaniu, a w szczególności, czy w zaistniałych zdarzeniach, dokładnie opisanych przez sąd orzekający — zamiarem oskarżonego było pozbawienie życia <xAnon>M. P. (2)</xAnon>.</xText> <xText>Zdaniem skarżącego, zasady doświadczenia życiowego przeczą tej tezie. Niewątpliwie, sprawcy dręczenia <xAnon>M. P. (2)</xAnon> - przy zastosowaniu środków do tego zmierzających mieli, a przynajmniej musieli wiedzieć, że powodują u ofiary dotkliwe obrażenia - ale gdyby obejmowali swoim zamiarem jej śmierć - to zgodnie z doświadczeniem życiowym - nie pozostawiliby przy życiu <xAnon>J. G. (2)</xAnon> — jako jedynego naocznego świadka. Takie zachowanie przeczyłoby elementarnym zachowaniom obronnym bądź asekuracyjnym. Dlatego też przyjąć należy, że sprawcy czynu stosując takie środki przemocy fizycznej, które mogły doprowadzić do ciężkich obrażeń ciała bądź kalectwa - na taki skutek się godzili. Nie uprawnione jest, zdaniem skarżącego - dalej idące twierdzenie, że oskarżony mógł przewidywać i godził się z możliwością pozbawienia życia <xAnon>M. P. (2)</xAnon>.</xText> <xText>W przekonaniu obrony waga sprawy, okoliczności jego popełnienia, sposób popełnienia wymaga aby zachować pełny obiektywizm w ocenie zachowań sprawców takiego przestępstwa. Jeżeli już — trudno było się przeciwstawić „oporowi” biegłych, co do konieczności pizepiowadzenia obserwacji szpitalnej oskarżonych, w tym oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon> - to pominięcie uzyskania opinii psychologicznej - w tak poważnej sprawie - jest niezrozumiałe i nie do przyjęcia. Jest oczywistym, iż opinia psychiatryczna w powiązaniu i opinią psychologiczną byłaby opinią pełną. Tego w sprawie zabrakło.</xText> <xText>Z tych względów oddalenie wniosku oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon> o ponowne badanie psychiatryczne mogło być - co prawda — oddalone ale nie zwalniało to sąd orzekający od obowiązku rozpoznania go całościowo, czy aby nie należy dotychczasowej opinii uzupełnić o opinię psychologiczną.</xText> <xText>Nie znajduje uzasadnienia twierdzenie Sądu I instancji, iż to oskarżony <xAnon>J. U. (1)</xAnon> był inicjatorem i pomysłodawcą dokonania zaboru mienia znajdującego się w mieszkaniu poszkodowanych.</xText> <xText>Błędne są ustalenia Sądu Okręgowego, że oskarżony <xAnon>J. U. (1)</xAnon> pracował razem z braćmi <xAnon>M.</xAnon> i <xAnon>S. P. (1)</xAnon> przy naprawie samochodu na posesji <xAnon>W. K.</xAnon>. Wyjaśnienie oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon> - następnie odwołania były odosobnione. Z zeznań świadka <xAnon>W. K.</xAnon> wynika, iż przy tych pracach pracowali jedynie obaj bracia <xAnon>M.</xAnon> i <xAnon>S. P. (1)</xAnon>.</xText> <xText>Zdaniem skarżącego, wymierzona oskarżonemu kara jest rażąco surowa, nie uwzględnia takich okoliczności jak pozytywny wywiad środowiskowy i zachowanie oskarżonego od czasu popełnienia przypisanego mu czynu do czasu zatrzymania w niniejszej sprawie. To był okres 16 łat, okres wystarczający dla wydania opinii — prognozy zachowania się oskarżonego na przyszłość.</xText> <xText>Sąd Okręgowy zważył, co następuje.</xText> <xText>Zarzuty zawarte w apelacjach wszystkich obrońców oskarżonych nie są zasadne a wnioski w nich zawarte nie zasługują na uwzględnienie.</xText> <xText>Obrońcy wszystkich trzech oskarżonych zarzucili wyrokowi Sądu I instancji obrazę przepisów postępowania - <xLexLink xArt="art. 201" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 201 k.p.k.</xLexLink> (obrońca oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon> <xLexLink xArt="art. 170;art. 170 § 1;art. 170 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 par. 1 pkt 2 k.p.k.</xLexLink>) polegającą na nie uwzględnieniu przez Sąd Okręgowy wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii dwóch innych biegłych lekarzy psychiatrów i psychologa. Stanowisko swoje uzasadnili tym, że opinie biegłych sporządzone w sprawie są skrótowe i niepełne i są sprzeczne z dokumentacją lekarską zgromadzoną w toku procesu oraz innymi dowodami w tym zakresie. Podnieść w tym miejscu wypada, że chybiony jest zarzut obrazy <xLexLink xArt="art. 170;art. 170 § 1;art. 170 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 § 1 pkt 2 kpk</xLexLink>. Uzasadnienie apelacji obrońcy oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon> w tej części jasno wskazuje, iż jej autor de facto zarzuca obrazę <xLexLink xArt="art. 201" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 201 kpk</xLexLink>. Problematyka związana z powoływaniem biegłych itp. w sposób całościowy uregulowana jest w <xLexLink xArt="art. 201" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 201 kpk</xLexLink>, a nie w <xLexLink xArt="art. 170" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 kpk</xLexLink> (por. wyrok SN z dnia 13 czerwca 1996 r. IV KKN 38/96 OSNKW z 1996 nr 9-10, poz. 56).</xText> <xText>Zdaniem Sadu Apelacyjny zarzut ten, wspólny dla wszystkich skarżących, okazał się na tyle istotny, że zachodziła potrzeba przeprowadzenia postępowania uzupełniającego na rozprawie odwoławczej.</xText> <xText>W konsekwencji sąd odwoławczy, uznając potrzebę uzupełnienia przewodu sądowego w trybie <xLexLink xArt="art. 452;art. 452 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 452 § 2 k.p.k.</xLexLink>, dopuścił dowód z opinii dwóch innych biegłych lekarzy psychiatrów i biegłego psychologa celem ustalenia, czy w chwili czynu oskarżeni <xAnon>M. P. (1)</xAnon>, <xAnon>S. P. (1)</xAnon> i <xAnon>J. U. (1)</xAnon> mieli zachowaną zdolność do rozpoznania jego znaczenia i pokierowaniem swoim postępowaniem. Sąd odwoławczy mniemał, że przyczyni się to do przyspieszenia postępowania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, iż w ramach upoważnienia wynikającego z treści przepisu <xLexLink xArt="art. 452;art. 452 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 452 par. 2 k.p.k.</xLexLink> uzasadnione jest dopuszczenie dowodu w postępowaniu odwoławczym, zwłaszcza, gdy zajdzie potrzeba dokonania ustaleń dotyczących uchybień popełnionych przez sąd I instancji, których dokonać musi sąd odwoławczy badający prawidłowość zaskarżonego orzeczenia. Przy czym Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, iż postępowanie dowodowe w celu dokonania takich ustaleń nie podlega ograniczeniom, ponieważ ustawa wiąże je jednoznacznie z prowadzeniem dowodów „co do istoty sprawy”, zatem w pozostałym zakresie brak takich ograniczeń.</xText> <xText>Przy czym Sąd Apelacyjny miał na uwadze, iż w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto, iż zgodnie z regułą wynikającą z <xLexLink xArt="§ 1;art. 452" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">§ 1 art. 452 k.p.k.</xLexLink>, rola sądu odwoławczego sprowadza się do przeprowadzenia kontroli orzeczenia wydanego przez sąd pierwszej instancji, a nie do ponownego rozpoznania sprawy w całej rozciągłości. Przepis ten nie zawiera jednak zakazu dowodowego wiążącego się z całkowitą niemożnością dopuszczenia dowodu w procesie, lecz stanowi jedynie ograniczenie możliwości przeprowadzenia dowodu w toku rozpoznawania apelacji. Ustawa procesowa zezwala bowiem na przeprowadzenie uzupełniającego postępowania dowodowego w sądzie odwoławczym w sytuacjach określonych w <xLexLink xArt="art. 452;art. 452 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 452 § 2 k.p.k.</xLexLink>, czyli w razie spełnienia trzech warunków, a mianowicie - w wyjątkowych wypadkach - gdy przyczyni się do przyspieszenia postępowania, gdy nie jest konieczne przeprowadzenie przewodu sądowego w całości lub w znacznej części. Decyzja sądu odwoławczego o uzupełniającym przeprowadzeniu postępowania dowodowego albo o zaniechaniu jego przeprowadzenia, powinna być zawsze poprzedzona szczegółową analizą, a w razie potrzeby weryfikacją przesłanek leżących u jej podstaw oraz dążeniem do skonkretyzowania okoliczności, jakie mają być udowodnione przy pomocy wnioskowanego dowodu lub dowodu przeprowadzonego z urzędu. Może to być nowy dowód, jak i dowód ponowiony, zarówno z osobowego źródła dowodowego, bądź też ze źródła rzeczowego. Zawsze jednak dowody, które na podstawie <xLexLink xArt="art. 452;art. 452 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 452 § 2 k.p.k.</xLexLink> może przeprowadzić sąd odwoławczy, mają li tylko charakter uzupełniający materiał dowodowy zgromadzony przed sądem meriti, a ich celem jest przede wszystkim weryfikacja zarzutów podniesionych w środku odwoławczym. Mogą one potwierdzać trafność zarzutów, bądź potwierdzać prawidłowość ustaleń faktycznych przyjętych przez sąd pierwszej instancji (zob.: postanowienie z dnia 2 lutego 2002 r., II KK 28405, LEX poz. Nr 176040; uchwała z dnia 24 listopada 1999 r., I KZP 38/99, OSNKW 2000, z. 1-2, poz. 5; wyrok z dnia 12 maja 1999 r., II KKN 205/97, OSNP i Pr. 2000, nr 2, poz. 18; wyrok z dnia 5 czerwca 2000 r., IV KKN 310/99, LEX nr 51083; wyrok z dnia 15 kwietnia 2002 r., III KK 35/02, LEX nr 53344; wyrok z dnia 19 sierpnia 2004 r., II KK 388/03, OSNKW 2004, z. 11-12, poz. 103).</xText> <xText>Biegli w sporządzonych opiniach, po przeprowadzeniu badań stwierdzili, że stan psychiczny wszystkich trzech oskarżonych nie budzi wątpliwości, co do ich zdolności rozpoznania znaczenia czynu i do pokierowania swoim postępowaniem. Zatem treść opinii jest zgodna z ustaleniami poczynionymi przez Sąd Okręgowy.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał, iż nie można zgodzić się z zarzutem obrazy przepisów prawa procesowego, a w szczególności <xLexLink xArt="art. 201" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 201 k.p.k.</xLexLink>, zawartym we wszystkich trzech apelacjach, wskutek odmowy powołania innych biegłych - psychiatrów i oparcie się na opiniach biegłych lekarzy psychiatrów sporządzonych bez obserwacji psychiatrycznej i nie posiłkujących się opinią biegłego psychologa.</xText> <xText>Zarówno z wniosku obrońców oskarżonych <xAnon>M. P. (1)</xAnon> i <xAnon>S. P. (1)</xAnon> z dnia 26 maja 2006 r. zgłoszonego przed Sądem Okręgowym, jak i z twierdzeń zawartych we wszystkich apelacjach obrońców wynika pogląd, że każda z opinii biegłych - psychiatrów oparta tylko o wyniki badań ambulatoryjnych, a nie oparta na przeprowadzeniu obserwacji psychiatrycznej i nie wsparta opinią biegłego psychologa jest opinią "niepełną" w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 201" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 201 k.p.k.</xLexLink> Poglądu takiego nie można podzielić. Oczywiste jest, że żaden z przepisów procedury karnej nie określa i nie może określać zakresu badań specjalistycznych wykonywanych przez biegłych, gdyż potrzeba przeprowadzenia stosownych badań i ich zakresu - choć pozostaje pod kontrolą organu procesowego kierującego badaniem biegłych - należy również do "wiadomości specjalnych", o których mowa w <xLexLink xArt="art. 193;art. 193 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 193 § 1 k.p.k.</xLexLink> i których wystąpienie w sprawie uzasadnia w ogóle powołanie biegłych.</xText> <xText>Wprawdzie w nauce i w orzecznictwie sądowym wysuwane były postulaty, by badania psychiatryczne były w miarę jak najbardziej wszechstronne, ale nie może to oznaczać jakiejś bezwzględnej konieczności czy to przeprowadzenia w każdym wypadku obserwacji psychiatrycznej w zamkniętym zakładzie leczniczym, czy to przeprowadzania wszystkich możliwych i znanych badań dodatkowych (przez biegłego psychologa). Za zupełnie logiczne i wystarczające uznać należy, że zakres tych badań w konkretnym wypadku zależny jest bądź to od spostrzeżeń badających w trakcie badania oskarżonego, bądź też od treści wywiadu lekarskiego uzyskanego od niego samego lub osób najbliższych, bądź wreszcie zaświadczeń lekarskich, stwierdzających przebyte urazy.</xText> <xText>W sprawie niniejszej - ani z bezpośredniego zetknięcia się biegłych z oskarżonym w toku badania, ani też z jakichkolwiek innych źródeł - nie wynikały żadne takie okoliczności, które wskazywałyby na potrzebę wykonania dalszych jeszcze badań dodatkowych jak też przeprowadzenia obserwacji.</xText> <xText>Gdy się uwzględni, że również Sąd Okręgowy w toku bezpośredniego zetknięcia się z oskarżonymi nie dostrzegł żadnych takich okoliczności, które podawałyby w wątpliwość słuszność opinii biegłych czy choćby jej kompletność, zwłaszcza że zastrzeżenia obrońców oskarżonych zostały im podane do wiadomości i biegli do nich się ustosunkowali, nie dopatrując się jednak potrzeby rozszerzenia swych badań w kierunku postulowanym przez tychże obrońców, to w tej sytuacji Sąd Apelacyjny nie ma żadnych podstaw, by ich opinię uznać za niepełną i ją zakwestionować. Jeżeli bowiem nawet można by wykonać jeszcze jakieś dodatkowe badania, ale z punktu widzenia wiedzy psychiatrycznej są one w konkretnym wypadku po prostu zbędne dla oceny poczytalności oskarżonego, to ich niewykonanie nie może oznaczać obrazy <xLexLink xArt="art. 202" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 202 k.p.k.</xLexLink>, przepis ten powiem - jak to już podkreślono na wstępie rozważań - żadnych konkretnych granic badań psychiatrycznych nie przewiduje, a ogół okoliczności ujawnionych w sprawie, jak np. zborne i logiczne zachowanie się oskarżonego przed i w czasie czynu oraz w toku procesu, nie stwarza wątpliwości co do trafności opinii biegłych - psychiatrów, mimo że jest to opinia oparta o badania "ambulatoryjne" i nie oparta na wszystkich teoretycznie możliwych badaniach dodatkowych.</xText> <xText>Wprawdzie należy stwierdzić, że opinie biegłych lekarzy psychiatrów sporządzone na etapie postępowania przygotowawczego są lakoniczne, jednakże uzupełniane dwukrotnie ustnymi opiniami składanymi przed Sądem Okręgowym w miarę pojawiania się w toku postępowania dodatkowej dokumentacji z leczenia oskarżonych i zachodzących dodatkowych okoliczności związanych z ich zachowaniem się.</xText> <xText>Wątpliwości jakie mogłyby pojawić się w wyniku rozłożenia opinii biegłych na część pisemną i ustną czy taka ocena stanu psychicznego oskarżonych jest pełna i czy nie jest narażona na zniekształcenie końcowych wniosków, które w sumie zostały zawarte już w pierwszych opiniach pisemnych, zostały wyjaśnione dowodami w postaci opinii biegłych psychiatrów sporządzonymi dla potrzeb postępowania odwoławczego.</xText> <xText>W tym miejscu należy zaakcentować odnosząc się do zarzutu zawartego we wszystkich trzech apelacjach, w ramach którego skarżący wyrazili pogląd na temat opinii biegłego psychologa i obserwacji psychiatrycznej i uwarunkowania tymi dowodami opinii biegłych lekarzy psychiatrów, że treść przepisów <xLexLink xArt="art. 203;art. 203 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 203 § 1 k.p.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 202;art. 202 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 202 § 2 k.p.k.</xLexLink> zawiera jednoznaczne sformułowania co do orzekania w przedmiocie badania psychiatrycznego połączonego z obserwacją i powoływania biegłych innych specjalności. W obu tych przypadkach konieczne są stosowne wnioski biegłych lekarzy psychiatrów, gdyż wynikają one z posiadania przez biegłych wiadomości specjalnych. W toczącym się postępowaniu przeciwko oskarżonym takie wnioski nie padły, mimo że w przedmiocie obserwacji psychiatrycznej, jak i opinii psychologicznej, biegli wypowiedzieli się na rozprawie przed Sądem I instancji w dniu 24 czerwca 2006 r., w związku ze szczegółowymi pytaniami obrońców w powyższych kwestiach. Tym samym odnieśli się do zasugerowanej przez obrońców oskarżonych potrzeby udziału biegłych innych specjalności w opiniowaniu, stosowania dodatkowych metod badawczych czy przeprowadzenia obserwacji psychiatrycznej. Stanowisko to jest wyrazem poglądów prezentowanych w orzecznictwie Sądu najwyższego ( porównaj - wyrok z dnia 25.07.1996r. V KKN 47/96, Prok. i Pr. 1997/3/11 i wyrok z dnia 7.02.1986r. IV KR 15/86, OSNPG 1986/11/150).</xText> <xText>Jest faktem że będące wynikiem ambulatoryjnego badania oskarżonego pisemne opinie biegłych lekarzy psychiatrów: z dnia 5 września 2005 r. odnośnie oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon>; z dnia 7 listopada 2005 r. odnośnie oskarżonego <xAnon>S. P. (1)</xAnon> i z dnia 7 listopada 2005 r. odnośnie oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon>, są w swej treści krótkie, zawarte na niecałych dwóch stronach każda. Nie oznacza to jednak, że nosiły one cechy niejasności czy niepełności, gdyż zostały obszernie uzupełnione ustnie na rozprawie 24 marca 2006 r., a oceniając opinię bierze się pod uwagę jej całość (zarówno część pisemną, jak i część ustną). Ocena opinii została zawarta w uzasadnieniu Sądu I instancji. Ocena ta została zaakceptowana przez Sąd Apelacyjny.</xText> <xText>Odnośnie zarzutu drugiego apelacji obrońcy oskarżonego <xAnon>S. P. (1)</xAnon>.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny nie podzielił stanowiska skarżącego i uznał, że przypisanie oskarżonemu <xAnon>S. P. (1)</xAnon> popełnienia czynu w pkt I w takiej postaci, jak ustalił Sąd I instancji, jest uzasadnione i znajduje potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym.</xText> <xText>Wbrew twierdzeniu skarżącego z zeznań świadka <xAnon>J. G. (1)</xAnon> wynika, że wszyscy oskarżeni, w tym <xAnon>S. P. (1)</xAnon>, bili kobiety, gdy te przebywały w pokoju. Następnie oskarżeni przeszli do kuchni, gdzie doszło do zadawania obrażeń pokrzywdzonej <xAnon>M. P. (2)</xAnon>. Gdy przyszli z powrotem do pokoju oznajmili świadkowi <xAnon>J. G. (1)</xAnon>, że jej siostra już nie żyje.</xText> <xText>Wywody Sądu Okręgowego co do oceny materiału dowodowego zwłaszcza w postaci zeznań świadków, dają podstawę do uznania ustaleń tego Sądu, w zakresie przebiegu zdarzenia, jako logicznych.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w pełni podzielił stanowisko Sądu Okręgowego w zakresie oceny zeznań świadka <xAnon>J. G. (1)</xAnon>, które posłużyły do ustaleń przebiegu zdarzenia w mieszkaniu pokrzywdzonych. Wprawdzie nie było możliwości przeprowadzenia dowodu z bezpośrednich zeznań świadka przed Sądem, albowiem świadek wcześniej zmarła, jednakże za materiał do ustaleń posłużyły jej zeznania złożone bezpośrednio po zdarzeniu w postępowaniu przygotowawczym.</xText> <xText/> <xText>Ocena tych zeznań, zdaniem Sądu Apelacyjnego, jest logiczna i tym samym nie budzi wątpliwości.</xText> <xText><xIx/></xText> <xText/> <xText/> <xText>Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, byłby tylko wówczas słuszny, gdyby zasadność ocen i wniosków dokonanych przez Sąd I instancji na podstawie okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiadała przesłankom logicznego rozumowania bądź wskazaniom doświadczenia życiowego, a tego apelacje obrońców oskarżonych nie wykazały.</xText> <xText>Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może sprowadzić się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku lecz musi zmierzyć do wykazania, jakich konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się Sąd I instancji nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych.</xText> <xText>Przechodząc do zarzutu błędnego ustalenia postaci zamiaru sprawcy, a co za tym idzie i postaci winy w zakresie przypisanego oskarżonym czynu, stwierdzić należy, iż rzeczywiście ustalenie zamiaru zabójstwa <xIx>cum dolo eventuali</xIx> w rozpatrywanej sprawie wymagało przeprowadzenia szczegółowej analizy strony przedmiotowej. Oskarżeni w składanych wyjaśnieniach nie przyznali się do zabójstwa. Jedynie oskarżony <xAnon>M. P. (1)</xAnon> w składanych w postępowaniu przygotowawczym wyjaśnieniach przyznał się do popełnienia zarzuconych mu czynów, jednakże z treści jego wyjaśnień wynika, ze przyznał się do popełnienia rozboju i pobicia pokrzywdzonych. Oskarżony ten przedstawiał różne wersje zdarzenia i w różnej konfiguracji osobowej.</xText> <xText>W tej sytuacji zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem sądowym (m.in. wyrok SN z 12 VII 1979 r. II KR 182/79) rekonstrukcja procesu psychicznego sprawcy, a więc jego zamiaru możliwa była wyłącznie na podstawie analizy przejawów uzewnętrznionego zachowania się oskarżonych, skoro zaprzeczyli oni w trakcie postępowania swej winie umyślnej odnośnie zbrodni zabójstwa pokrzywdzonej.</xText> <xText>Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że na skutek pobicia przez oskarżonego, pokrzywdzona <xAnon>M. P. (2)</xAnon> m.in. doznała obrażeń w postaci <xAnon>(...)</xAnon> w następstwie których zmarła.</xText> <xText>Urazy klatki piersiowej zadawane były na jej przednią powierzchnię i miały charakter zgniatający. Właśnie obrażenia klatki piersiowej, jakich doznała pokrzywdzona, spowodowały małą wentylację płuc i po pewnym czasie jej uduszenie się z powodu niedostatecznego dostarczenia tlenu do organizmu.</xText> <xText>Ilość wymienionych obrażeń, ich rozległość i rodzaj świadczy o wielokrotnym silnym uderzaniu pokrzywdzonej w głowę i klatkę piersiową. Nie jest zatem do przyjęcia, wyrażany w apelacjach pogląd, że oskarżeni nie przewidywali skutku w postaci śmierci i na to następstwo się nie godzili, a zatem, iż nie zdawali sobie sprawy z tego, że mogą pokrzywdzoną - osobę w podeszłym wieku, słabą fizycznie - pozbawić życia. Sąd Apelacyjny uznał, że nie trzeba wielkiego doświadczenia życiowego by przewidywać skutek i godzić się na niego, który może powstać w wyniku wielokrotnych uderzeń w głowę, twarz, ugniatanie nogami klatki piersiowej leżącej kobiety w podeszłym wieku. Tym bardziej, odnośnie oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon> należy podnieść, że jak sam wyjaśnił, czynnie trenował karate i zapewne podczas trenowania tej sztuki walki poznawał skutki zadawania uderzeń w poszczególne części ciała.</xText> <xText>Co zaś tyczy się pozostałych oskarżonych, dla oceny ich zamiaru nie jest istotne czy byli oni świadomi mechanizmu śmierci denatki, gdy z widocznych symptomów wywiedli, że umiera, gdyż wychodząc z kuchni zakomunikowali pokrzywdzonej <xAnon>J. G. (4)</xAnon> - „pomódl się, bo ona już nie żyje”.</xText> <xText>Należy też mieć na uwadze, że dla ewentualnego przypisania oskarżonym przestępstwa z art. 148 § ł k.lc. nieistotnym jest ustalenie, który z ciosów i przez którego z oskarżonych zadanych pokrzywdzonej spowodował jej śmierć, lecz rozstrzygnięcie czy zamiarem działania sprawców było pozbawienie jej życia. W sytuacji, gdy trzech sprawców wspólnie zadawanymi uderzeniami zabija człowieka, przy czym wszyscy działają w zamiarze pozbawienia go życia, to wszyscy odpowiadają za zabójstwo bez względu na to, czyje uderzenia spowodowały jej śmierć.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny podzielił pogląd zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon>, iż działania polegające na biciu pokrzywdzonych przez oskarżonych miało na celu ujawnienie, gdzie są przechowywane kosztowności.</xText> <xText>Stad też, jak wynika z opinii biegłego anatomopatologa, nie stwierdzono u pokrzywdzonej <xAnon>M. P. (2)</xAnon> obrażeń, które mogłyby świadczyć o celowym zadaniu ich celem spowodowania bezpośredniego zgonu. Co jednak, nie przeczy tezie, że przy przestępstwie zabójstwa z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 k.k.</xLexLink>, popełnionym z zamiarem ewentualnym, motywy zachowania sprawcy mają charakter uzupełniający i jedynie wyjaśniają dlaczego podjął on określone działanie przeciwko drugiej osobie, mimo przewidywania możliwości śmierci tej osoby, jako następstwa ubocznego w realizacji innego zamierzonego celu.</xText> <xText>Reasumując, Sąd Apelacyjny akceptuje w całej rozciągłości rozważania i wnioski poczynione w tej mierze przez Sąd I instancji, jako trafne i oparte na wnikliwej analizie zachowania oskarżonych. Zadawane bowiem ciosy starej, słabej i bezbronnej kobiecie, nawet bez używania jakichkolwiek przedmiotów,( chociaż oskarżeni używali rozgrzanego noża) ale w sposób gwałtowny, z dużą siłą i brutalnością wręcz okrucieństwem (co wynika z ustaleń Sądu Okręgowego), godzące m.in. w tak ważną dla organizmu człowieka część ciała jak głowa i klatka piersiowa, powtarzane wielokrotnie i przez długi czas, stanowią wystarczający dowód, iż oskarżeni działali z ewentualnym zamiarem zabójstwa. W orzecznictwie ustalono, że w takim wypadku przedmiotowa śmierć jest czynnikiem działania sprawcy, zaś podmiotowo kierunkowość czynu uzewnętrzniona została wielokrotnym powtórzeniem czynności wykonawczych (tak: wyroki SA w Lublinie, z 25 czerwca 1996 r., II AKa 140/96, Prok. i Pr. 1997/9/20, oraz 12 września 2002 r., II A Ka 150/02, Prok. Pr. 2003/3/25).</xText> <xText>Za nieuzasadniony, uznał Sąd Apelacyjny, w apelacji obrońcy oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon>, zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, mogący mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia a polegający na przyjęciu, iż to oskarżony <xAnon>J. U. (1)</xAnon> był inicjatorem i pomysłodawcą dokonania rozboju na pokrzywdzonych, albowiem Sąd Okręgowy przyjęte w tej kwestii stanowisko przekonywująco uzasadnił.</xText> <xText>Ustalenia w tym zakresie, Sąd 1 instancji oparł na wyjaśnieniach oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon>, który wskazał na oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon> jako na pomysłodawcę kradzieży złotych monet z mieszkania pizy <xAnon>ulicy (...)</xAnon> w <xAnon>S.</xAnon>. Przy czym bezspornym jest, ze cała trójka oskarżonych wiedziała o wcześniejszej kradzieży złotych monet na szkodę pokrzywdzonych.</xText> <xText>Ustalenia , iż wszyscy oskarżeni pracowali przy remoncie samochodu, wbrew stanowisku obrońcy oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon>, nie są sprzeczne z zeznaniami świadka <xAnon>W. K.</xAnon>, który w postępowaniu przygotowawczym oświadczył, że nie pamięta, czy ktoś pomagał braciom <xAnon>P.</xAnon>, a przed Sądem zeznał, że przy remoncie widział tylko ich, chociaż sam pracował i tylko czasami udawało mu się spotkać braci i dlatego trudno było mu powiedzieć, czy ktoś do nich przychodził.</xText> <xText>Skarżący nie wskazał by wnioski i oceny poczynione w tym zakresie przez Sąd Okręgowy były dotknięte brakiem logicznego rozumowania, a zdaniem Sądu Apelacyjnego w niniejszej sprawie o czymś takim nie może być mowy. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może się sprowadzać - jak to ma miejsce w niniejszej sprawie - do polemiki z ustaleniami Sądu wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Stawiając ten zarzut należy wykazać jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania dopuścił się Sąd I instancji dokonując oceny zebranego materiału dowodowego. Możliwość przeciwstawienia ustaleniom Sądu orzekającego w konkretnej sprawie odmiennej oceny materiału dowodowego, w sytuacji gdy ta odmienność jest nadto wynikiem twierdzeń zawartych w apelacji opartej o wybiórczo wybrane z materiału dowodowego fakty czy fragmenty dowodów, nie może prowadzić do wniosku, że Sąd ten dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych.</xText> <xText>Podobnie Sąd Apelacyjny potraktował zarzut zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon>, iż Sąd I instancji dopuścił się obrazy</xText> <xText>przepisów prawa materialnego, mianowicie <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 4 par. 1 k.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 210" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 210 d.k.k.</xLexLink></xText> <xText>Otóż wbrew temu, co podniósł obrońca oskarżonego, przepis <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 4 k.k.</xLexLink> daje możliwość stosowania do czynu oskarżonego tylko jednej z ustaw („nową” względnie „obowiązującą uprzednio”). Nie możliwe jest, albowiem brak podstawy prawnej, stosowanie do jednego czynu, w przypadku kumulatywnej kwalifikacji, przepisów ustawy „nowej” i ustawy „obowiązującej uprzednio”.</xText> <xText>To stanowisko na tle obowiązującego prawa jest oczywiste i nie wymaga szerszego uzasadnienia.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał za bezzasadny zarzut apelacji obrońcy oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon> dotyczący naruszenia treści przepisu <xLexLink xArt="art. 377;art. 377 § 5" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 377 par. 5 k.p.k.</xLexLink> Autor apelacji wprawdzie wskazał na naruszenie treści przepisu procesowego, jednakże pominął w ogóle drugi warunek skuteczności zarzutu z <xLexLink xArt="pkt. 2;art. 438" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">pkt 2 art. 438 k.p.k.</xLexLink> - jaki wpływ na treść orzeczenia mogło mieć to naruszenie.</xText> <xText>Zarzut dotyczy następującej sytuacji procesowej, która miała miejsce w rozpatrywanej sprawie. W dniu 22.09.2006 roku oskarżony <xAnon>M. P. (1)</xAnon> nie został doprowadzony na rozprawę, gdyż przebywał w szpitalu <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Wobec nieobecności oskarżonego, Sąd Okręgowy odroczył rozprawę do dnia 8.11.2006 roku i nakazał doprowadzić oskarżonych tymczasowo aresztowanych nie powiadamiając nieobecnego na Sali rozpraw oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon>.</xText> <xText>W dniu 26.10.2006 roku ponownie, oskarżony <xAnon>M. P. (1)</xAnon> dokonał <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>W dniu 8 listopada 2006 roku doprowadzono skutecznie oskarżonego na rozprawę. Jednakże oskarżony złożył wniosek o odroczenie rozprawy ponieważ nie został o niej poinformowany i tym samym, jak twierdził, nie był do niej przygotowany. Oświadczył, że o rozprawie dowiedział się godzinę wcześniej.</xText> <xText>Oskarżony chciał się przygotować do rozprawy przez wgląd do akt. Oświadczył nadto, że zatarły mu się pewne zeznania i bolała go głowa.</xText> <xText>Sąd nie uwzględnił wniosku o odroczenie rozprawy uzasadniając swoją decyzję tym, że oskarżony ma zapewnioną obronę, dowody, które mają być na niej przeprowadzone, są oskarżonemu znane i stąd nie musi się przygotowywać w sposób szczególny do ich przeprowadzenia.</xText> <xText>Po ogłoszeniu decyzji Sądu Okręgowego, przesłuchano biegłych psychiatrów, którzy wydawali opinię sądowo-lekarską odnośnie oskarżonego. Przesłuchano też świadka, który jednak zeznawał na okoliczność nie związaną z oskarżonym.</xText> <xText>Tego dnia Sąd Okręgowy nie zamknął przewodu sądowego umożliwiając oskarżonemu <xAnon>M. P. (1)</xAnon> zapoznanie się z aktami sprawy.</xText> <xText>Wprawdzie przepis <xLexLink xArt="art. 377;art. 377 § 5" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 377 par. 5 k.p.k.</xLexLink> gwarantuje oskarżonemu informację o kolejnym terminie rozprawy, jednakże nie określa on, z jakim wyprzedzeniem informacja ta ma dotrzeć do niego. Toteż gwarancja zawarta w treści przepisu 377 <xLexLink xArt="§ 5" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">par. 5 k.p.k.</xLexLink> nie ma na celu zapewnienie oskarżonemu określonego czasu, aby mógł się przygotować do sprawy a jedynie gwarantuje informację ze strony Sądu o terminie rozprawy.</xText> <xText>W rozpatrywanej sprawie do rozprawy nie doszło w wyniku wprawienia się oskarżonego, z jego winy, w stan niezdolności do udziału w niej, dlatego Sąd Okręgowy mógł prowadzić postępowanie mimo nieobecności oskarżonego. Jednakże nie uczynił tego odraczając rozprawę. Na kolejnym terminie przeprowadził porządek postępowania zaplanowany na poprzednią rozprawę, wobec czego nie jest zasadne twierdzenie, ze oskarżony nie mógł się do niej przygotować i był zaskoczony tym, co zostało przeprowadzone na rozprawie w jego obecności. Nadto oskarżony miał obrońcę, który wcześniej wiedział jaki będzie porządek rozprawy;. Ponadto Sąd Okręgowy tylko z powodu oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon> odroczył rozprawę by ten mógł się zapoznać z zebranym materiałem dowodowym, względnie by mógł zgłosić wnioski dowodowe, ewentualnie ustosunkować się do przeprowadzonego materiału dowodowego.</xText> <xText>Wobec powyższego, zdaniem Sadu Apelacyjnego, mimo, że doszło do naruszenia przepisu <xLexLink xArt="art. 377;art. 377 § 5" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 377 par. 5 k.p.k.</xLexLink>, to w żaden sposób nie miało to wpływu na treść orzeczenia.</xText> <xText>Sad Apelacyjny uznał też za pozbawiony podstaw, ujęty jako ostatni, zarzut w apelacjach obrońców oskarżonych <xAnon>M. P. (1)</xAnon> i <xAnon>J. U. (1)</xAnon>, wymierzenia oskarżonym rażąco niewspółmiernie surowych kar.</xText> <xText>Rozważając zarzut wymierzenia oskarżonym kary rażąco niewspółmiernie surowej, trzeba stwierdzić, że o rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 438;art. 438 pkt. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 438 pkt 4 k.p.k.</xLexLink> nie można mówić w sytuacji, gdy Sąd wymierzając karę uwzględnił wszystkie okoliczności wiążące się z poszczególnymi ustawowymi wskaźnikami wymiaru kary. O rażącej niewspółmierności kary nie można mówić także wówczas, gdy - tak jak to było w przedmiotowej sprawie - granice swobodnego uznania sędziowskiego, stanowiące ustawową (<xLexLink xArt="art. 53;art. 53 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 § 1 k.k.</xLexLink>) zasadę sądowego wymiaru kary, nie zostały przekroczone.</xText> <xText>Trzeba pamiętać, że rażąca niewspółmiemość kary, o jakiej mowa w <xLexLink xArt="art. 438;art. 438 pkt. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 438 pkt 4 k.p.k.</xLexLink>, może zajść tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary można by przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną w I instancji, a karą, która byłaby prawidłowa w świetle dyrektyw <xLexLink xArt="art. 53 k" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 53 k</xLexLink>.lc. W przedmiotowej sprawie taka okoliczność nie zachodzi, nie można też mówić o przekroczeniu swobodnego uznania sędziowskiego, ani o nieuwzględnieniu okoliczności wiążących się z ustawowymi dyrektywami. Nie sposób też uznać, aby kara wymierzona oskarżonemu była karą w społecznym odczuciu niesprawiedliwą. Zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut w kategorii ocen można w zasadzie podnieść wówczas, gdy kara nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, stając się w społecznym odczuciu karą niesprawiedliwą. Stwierdzając powyższe, Sąd Apelacyjny podziela poglądy Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z dnia 11 kwietnia 1985 r. (V. KRN 178/85, OSNKW 7-8/1985/60). W przedmiotowej sprawie, o takich sytuacjach nie może być mowy.</xText> <xText>Bezpodstawne jest twierdzenie obrońcy oskarżonego <xAnon>M. P. (1)</xAnon>, że nie był on inicjatorem dokonania rozboju na pokrzywdzonych i okoliczność ta nie została uwzględniona jako łagodząca. Wprawdzie Sąd I instancji ustalił, ze pomysłodawcą popełnienia przestępstw na szkodę pokrzywdzonych był <xAnon>J. U. (1)</xAnon>, to z dalszych ustaleń wynika, że inicjatorem wykonania zaplanowanych czynów był właśnie oskarżony <xAnon>M. P. (1)</xAnon>. To on podawał się za pracownika gazowni i to on pierwszy wszedł do mieszkania pokrzywdzonych, co zdaniem Sądu Apelacyjnego uniemożliwiało uznanie go za biernego współsprawcę czynów.</xText> <xText>Podobnie bezpodstawna jest okoliczność choroby psychicznej, na którą rzekomo, zdaniem obrońcy, ma cierpieć oskarżony. Oskarżony, według ustaleń poczynionych po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, nie jest chory psychicznie, a jedynie ma zaburzenia osobowości.</xText> <xText>Tak samo należy ocenić okoliczność złożenia przez oskarżonego szczerych i wyczerpujących wyjaśnień. Zdaniem Sądu Okręgowego wyjaśnienia oskarżonego nie były ani szczere, ani wyczerpujące. Dodatkowo należy stwierdzić, że były labilne, co nie pozwalało na danie im wiary w całości a jedynie w części.</xText> <xText>Nie może być też argumentem do zaakceptowania przedstawiona przez obrońcę oskarżonego współzależność wieku oskarżonego i wymiaru kary orzeczonej przez Sąd I instancji, albowiem okoliczność ta nie wynika z katalogu dyrektyw wymiaru kary określonych w <xLexLink xArt="art. 53" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 k.k.</xLexLink>.</xText> <xText>Nie uzasadnionym jest zarzut zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego <xAnon>J. U. (1)</xAnon>, iż Sąd I instancji nie dość wyraźnie uwzględnił przy</xText> <xText>wymiarze kary wywiad środowiskowy i zachowanie się oskarżonego od czasu popełnienia przypisanego mu czynu do czasu zatrzymania w rozpatrywanej sprawie, albowiem Sąd Okręgowy uwzględnił dotychczasową wielokrotną karalność oskarżonego, w tym za szereg czynów popełnionych po dokonaniu przypisanych mu czynów i pozytywne wyniki wywiadu środowiskowego.</xText> <xText>Sąd' Apelacyjny w Gdańsku orzekł, jak w wyroku, orzekając również o kosztach w postępowaniu odwoławczym w ten sposób, iż z uwagi na bezmajętność oskarżonych, na zasadzie <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 par. 1 k.p.k.</xLexLink> zwolnił od ich uiszczenia, kosztami procesu obciążając Skarb Państwa.</xText> <xText>Orzeczenie o kosztach zastępstwa adwokackiego za obronę z urzędu ma oparcie w treści <xLexLink xArt="art. 29" xIsapId="WDU19820160124" xTitle="Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 16, poz. 124">art. 29 Prawa o adwokaturze</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="§ 14;§ 14 ust. 1;§ 14 ust. 1 pkt. 5" xIsapId="WDU20021631348" xTitle="Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu" xAddress="Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348">§ 14 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu</xLexLink>. (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jolanta Łuszczyńska

Ewa Antoniów

Jolanta Łuszczyńska