Sura ya Tatu: Matendo katika Namba (Muhtasari)
Kujumlisha (Addition)
Kujumlisha kwa Ulalo: Ongeza namba kwa kuweka tarakimu za mamoja, makumi, mamia, na maelfu kwenye safu.
Mfano: 2411 + 136 = 2547

Kujumlisha kwa Wima: Panga namba kwa wima na ongeza kuanzia mamoja hadi maelfu.
Mfano: 6118 + 1211 = 7329

Kujumlisha kwa Kubadili: Ikiwa jumla ya tarakimu inazidi 9, chukua makumi na uyaongeze kwenye safu inayofuata.
Mfano: 2916 + 564 = 3480

Kutoa (Subtraction)
Kutoa kwa Ulalo: Toa namba kuanzia mamoja hadi maelfu.
Mfano: 6874 – 2430 = 4444

Kutoa kwa Wima: Panga namba kwa wima na toa kuanzia mamoja hadi maelfu.
Mfano: 9854 – 8743 = 1111

Kutoa kwa Kubadili: Ikiwa tarakimu ya chini ni kubwa, chukua moja kutoka safu inayofuata.
Mfano: 5371 – 3282 = 2089

Kuzidisha (Multiplication)
Kuzidisha kwa Ulalo: Zidisha namba kwa kujumlisha kwa kurudia.
Mfano: 24 × 2 = 48

Kuzidisha kwa Wima: Panga namba kwa wima na zidisha kuanzia mamoja hadi makumi.
Mfano: 31 × 7 = 217

Kuzidisha kwa Sifuri: Namba yoyote ikizidishwa kwa sifuri jibu ni sifuri.
Mfano: 0 × 5 = 0

Mafumbo ya Matendo
Kujumlisha:
Mfano: Idadi ya ng’ombe ni 5200 na mbuzi 2986. Jumla ya mifugo ni 8186.

Kutoa:
Mfano: Mwaka huu mkulima alipata magunia 7456, mwaka jana alipata 4500. Alipata magunia mangapi zaidi? (Jibu: 2956)

Kuzidisha:
Mfano: Anna alinunua kalamu 3 kwa shilingi 50 kila moja. Jumla alilipa shilingi 150.

Kanuni Muhimu
Kujumlisha: Anza na mamoja, endelea hadi maelfu.

Kutoa: Toa kuanzia mamoja, chukua moja kutoka safu inayofuata ikiwa tarakimu ya chini ni kubwa.

Kuzidisha: Zidisha kwa kujumlisha kwa kurudia, au panga kwa wima.

Sifuri: Namba yoyote ikizidishwa kwa sifuri jibu ni sifuri.

Zoezi la Marudio
Jibu maswali haya kwa kutumia mbinu zilizofundishwa:

Kujumlisha
114 + 320 =

336 + 118 =

2411 + 136 =

2916 + 564 =

Kutoa
6874 – 2430 =

9854 – 8743 =

5371 – 3282 =

7456 – 4500 =

Kuzidisha
24 × 2 =

31 × 7 =

5 × 13 =

0 × 5 =

Mafumbo
Idadi ya ng’ombe ni 5200 na mbuzi 2986. Jumla ya mifugo ni ngapi?

Mwaka huu mkulima alipata magunia 7456, mwaka jana alipata 4500. Alipata magunia mangapi zaidi?

Anna alinunua kalamu 3 kwa shilingi 50 kila moja. Jumla alilipa shilingi ngapi?

Ikiwa 0 × 5 = 0, thibitisha kwa kutumia mfano wa vitabu.