Book,Page,LineNumber,Text
46,0036,001,คาถานี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงแล้ว ด้วยยอดคือพระอรหัต ด้วย
46,0036,002,ประการฉะนี้ ก็ในที่สุดแห่งเทศนา ภิกษุนั้นดำรงอยู่แล้วในพระอรหัต.
46,0036,003,ถามว่า คาถาที่ว่า โย ตณฺหมุทจฺฉิทา เป็นต้น มีเหตุเกิดขึ้น
46,0036,004,เป็นอย่างไร ?
46,0036,005,ตอบว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ที่เมืองสาวัตถี ภิกษุรูปหนึ่ง
46,0036,006,อยู่ที่ฝั่งสระโปกขรณี ชื่อ คัคครา กำลังตรึกอกุศลวิตกอยู่ด้วยอำนาจของตัณหา
46,0036,007,พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงทราบอัธยาศัยของท่าน จึงได้ทรงภาษิตโอภาสคาถานี้.
46,0036,008,ในพระคาถานั้น ที่ชื่อว่าตัณหา เพราะอรรถว่าเป็นเครื่องสะดุ้ง (แห่ง
46,0036,009,หมู่สัตว์) อธิบายว่า หมู่สัตว์ย่อมไม่ถึงความอิ่ม ด้วยอารมณ์ทั้งหลาย คำว่า
46,0036,010,ตัณหานี้ เป็นชื่อของกามตัณหา ภวตัณหา และวิภวตัณหา.
46,0036,011,บทว่า สุรตํ ได้แก่ไปแล้ว คือ เป็นไปแล้ว มีคำอธิบายว่า ท่วมทับ
46,0036,012,สัตวโลก ตั้งแต่ภวัครพรหมดำรงอยู่.
46,0036,013,บทว่า สีฆสรํ ได้แก่มี ปกติไปรวดเร็ว มีคำอธิบายว่า ตัณหาซึ่งไม่
46,0036,014,คำนึงถึงโทษ ที่เป็นไปในปัจจุบันและสัมปรายภพ สามารถเพื่อจะให้ถึงจักรวาล
46,0036,015,อื่นบ้าง ภวัครพรหมบ้าง โดยครู่เดียวเท่านั้น.
46,0036,016,ผู้ใดทำตัณหานี้ ซึ่งซ่านไปอย่างรวดเร็ว แม้โดยประการทั้งปวง
46,0036,017,ให้เหือดแห้งไปทีละน้อย ๆ โดยการพิจารณาถึงโทษอย่างนี้ว่า
46,0036,018,ก็ชนเหล่าใดปรารถนาอยู่ ซึ่งตัณหา
46,0036,019,อันกว้างขวางในเบื้องบน อันบุคคลให้เต็ม
46,0036,020,ได้โดยยาก อันมีปกติซ่านไป ย่อมติดมั่น
46,0036,021,ตัณหานั้น ชนเหล่านั้น ย่อมเป็นผู้ทรงไว้
46,0036,022,ซึ่งจักร (ล้อ) ว่า