Context,Question Number,Question,Correct Option,Option0,Option1,Option2,Option3,labels
"Finna má um 3500 tegundir froska um allan heim. Þeir búa víða í skógum, eyðimörkum og til fjalla en þó ekki á köldustu stöðum jarðar.
Froskar eru halalausir með stuttan, breiðan búk. Margir þeirra eru skærir á litinn og sumir hafa eiturkirtla í húð. Froskar geta synt, stokkið og klifrað í trjám. Þeir hafa fjóra fætur. Langir afturfætur þeirra koma að góðum notum þegar þeir klifra í trjám. Þegar froskarnir stökkva nýtast framfæturnir vel í lendingu en þeir draga úr högginu.
Froskar eru með slímuga tungu sem þeir skjóta út úr munninum þegar þeir veiða sér til matar. Helsta fæða þeirra eru skordýr, sniglar og ormar. Stærstur allra froska er jötunfroskurinn og getur hann orðið einn og hálfur metri á lengd og þrjú kíló á þyngd.
Froskar gjóta eggjum sínum oftast í vatni og festa þau yfirleitt við vatnaplöntur. Á meðan þeir vaxa lifa þeir í vatni og anda með tálknum. Síðar fá þeir lungu og yfirgefa vatnið. Fullorðnir froskar halda sig langflestir á landi og anda bæði með húð og lungum.",1,Froskar lifa...,D,A í öllum skógum og til fjalla ,B á köldum stöðum og til fjalla ,C víða í eyðimörkum og á jöklum ,D víða í skógum og í eyðimörkum,3
"Finna má um 3500 tegundir froska um allan heim. Þeir búa víða í skógum, eyðimörkum og til fjalla en þó ekki á köldustu stöðum jarðar.
Froskar eru halalausir með stuttan, breiðan búk. Margir þeirra eru skærir á litinn og sumir hafa eiturkirtla í húð. Froskar geta synt, stokkið og klifrað í trjám. Þeir hafa fjóra fætur. Langir afturfætur þeirra koma að góðum notum þegar þeir klifra í trjám. Þegar froskarnir stökkva nýtast framfæturnir vel í lendingu en þeir draga úr högginu.
Froskar eru með slímuga tungu sem þeir skjóta út úr munninum þegar þeir veiða sér til matar. Helsta fæða þeirra eru skordýr, sniglar og ormar. Stærstur allra froska er jötunfroskurinn og getur hann orðið einn og hálfur metri á lengd og þrjú kíló á þyngd.
Froskar gjóta eggjum sínum oftast í vatni og festa þau yfirleitt við vatnaplöntur. Á meðan þeir vaxa lifa þeir í vatni og anda með tálknum. Síðar fá þeir lungu og yfirgefa vatnið. Fullorðnir froskar halda sig langflestir á landi og anda bæði með húð og lungum.",2,Froskar geta...,B,A skriðið og stokkið ,B synt og klifrað ,C gengið og hlaupið ,D skriðið og kvakað,1
"Finna má um 3500 tegundir froska um allan heim. Þeir búa víða í skógum, eyðimörkum og til fjalla en þó ekki á köldustu stöðum jarðar.
Froskar eru halalausir með stuttan, breiðan búk. Margir þeirra eru skærir á litinn og sumir hafa eiturkirtla í húð. Froskar geta synt, stokkið og klifrað í trjám. Þeir hafa fjóra fætur. Langir afturfætur þeirra koma að góðum notum þegar þeir klifra í trjám. Þegar froskarnir stökkva nýtast framfæturnir vel í lendingu en þeir draga úr högginu.
Froskar eru með slímuga tungu sem þeir skjóta út úr munninum þegar þeir veiða sér til matar. Helsta fæða þeirra eru skordýr, sniglar og ormar. Stærstur allra froska er jötunfroskurinn og getur hann orðið einn og hálfur metri á lengd og þrjú kíló á þyngd.
Froskar gjóta eggjum sínum oftast í vatni og festa þau yfirleitt við vatnaplöntur. Á meðan þeir vaxa lifa þeir í vatni og anda með tálknum. Síðar fá þeir lungu og yfirgefa vatnið. Fullorðnir froskar halda sig langflestir á landi og anda bæði með húð og lungum.",3,Froskar éta...,D,"A snigla, orma og laufblöð ","B skordýr, fiska og orma ","C skordýr, snigla og laufblöð ","D orma, skordýr og snigla",3
"Finna má um 3500 tegundir froska um allan heim. Þeir búa víða í skógum, eyðimörkum og til fjalla en þó ekki á köldustu stöðum jarðar.
Froskar eru halalausir með stuttan, breiðan búk. Margir þeirra eru skærir á litinn og sumir hafa eiturkirtla í húð. Froskar geta synt, stokkið og klifrað í trjám. Þeir hafa fjóra fætur. Langir afturfætur þeirra koma að góðum notum þegar þeir klifra í trjám. Þegar froskarnir stökkva nýtast framfæturnir vel í lendingu en þeir draga úr högginu.
Froskar eru með slímuga tungu sem þeir skjóta út úr munninum þegar þeir veiða sér til matar. Helsta fæða þeirra eru skordýr, sniglar og ormar. Stærstur allra froska er jötunfroskurinn og getur hann orðið einn og hálfur metri á lengd og þrjú kíló á þyngd.
Froskar gjóta eggjum sínum oftast í vatni og festa þau yfirleitt við vatnaplöntur. Á meðan þeir vaxa lifa þeir í vatni og anda með tálknum. Síðar fá þeir lungu og yfirgefa vatnið. Fullorðnir froskar halda sig langflestir á landi og anda bæði með húð og lungum.",4,Langir afturfætur froska...,A,A nýtast vel þegar þeir ferðast um og klifra ,B draga úr höggi í lendingu eftir stökk ,C nýtast vel þegar þeir ganga og synda ,D koma að notum þegar þeir klifra og hlaupa,0
"Finna má um 3500 tegundir froska um allan heim. Þeir búa víða í skógum, eyðimörkum og til fjalla en þó ekki á köldustu stöðum jarðar.
Froskar eru halalausir með stuttan, breiðan búk. Margir þeirra eru skærir á litinn og sumir hafa eiturkirtla í húð. Froskar geta synt, stokkið og klifrað í trjám. Þeir hafa fjóra fætur. Langir afturfætur þeirra koma að góðum notum þegar þeir klifra í trjám. Þegar froskarnir stökkva nýtast framfæturnir vel í lendingu en þeir draga úr högginu.
Froskar eru með slímuga tungu sem þeir skjóta út úr munninum þegar þeir veiða sér til matar. Helsta fæða þeirra eru skordýr, sniglar og ormar. Stærstur allra froska er jötunfroskurinn og getur hann orðið einn og hálfur metri á lengd og þrjú kíló á þyngd.
Froskar gjóta eggjum sínum oftast í vatni og festa þau yfirleitt við vatnaplöntur. Á meðan þeir vaxa lifa þeir í vatni og anda með tálknum. Síðar fá þeir lungu og yfirgefa vatnið. Fullorðnir froskar halda sig langflestir á landi og anda bæði með húð og lungum.",5,Merktu við rétt svar.,D,A Froskar eru með hala og oft skærir á litinn ,B Froskar hafa klær og stundum eitur í húð ,C Froskar gjóta eggjum sínum í hreiður ,D Froskar festa egg sín yfirleitt við vatnaplöntur,3
"Finna má um 3500 tegundir froska um allan heim. Þeir búa víða í skógum, eyðimörkum og til fjalla en þó ekki á köldustu stöðum jarðar.
Froskar eru halalausir með stuttan, breiðan búk. Margir þeirra eru skærir á litinn og sumir hafa eiturkirtla í húð. Froskar geta synt, stokkið og klifrað í trjám. Þeir hafa fjóra fætur. Langir afturfætur þeirra koma að góðum notum þegar þeir klifra í trjám. Þegar froskarnir stökkva nýtast framfæturnir vel í lendingu en þeir draga úr högginu.
Froskar eru með slímuga tungu sem þeir skjóta út úr munninum þegar þeir veiða sér til matar. Helsta fæða þeirra eru skordýr, sniglar og ormar. Stærstur allra froska er jötunfroskurinn og getur hann orðið einn og hálfur metri á lengd og þrjú kíló á þyngd.
Froskar gjóta eggjum sínum oftast í vatni og festa þau yfirleitt við vatnaplöntur. Á meðan þeir vaxa lifa þeir í vatni og anda með tálknum. Síðar fá þeir lungu og yfirgefa vatnið. Fullorðnir froskar halda sig langflestir á landi og anda bæði með húð og lungum.",6,Ungfroskar anda með...,C,A húð og lungum ,B lungum og tálknum ,C tálknum ,D lungum,2
"„Váá,“ sagði Neó en greip svo fyrir munn sér og leit í kringum sig. Allt var hljótt og kyrrt, enginn hafði orðið var við hróp hans. Gott!
Neó gekk að stóra kíkinum og leit í hann. Allir voru sofandi í geimskipinu eins og vera bar. Ó, hvað Neó langaði til að komast til Jarðarinnar.
Geimverur máttu aðeins heimsækja Venus og Mars en ekki Jörðina.
Þegar Neó spurði hvers vegna, var svarið:
„Við megum ekki brjóta lögmálin. Ef við gerum það missum við kraftinn.“
Neó hafði velt þessu lengi fyrir sér en trúði því ekki. Hann gat ekki skilið öll þessi lög og reglur. Það hlaut að vera í lagi að fara til Jarðarinnar og þangað ætlaði hann núna.
Neó fór í geimbúninginn sinn.
Nú var ljós á öllum tökkum búningsins.
Gula takkann notaði hann til að beygja til vinstri, græna til hægri, þann fjólubláa til að fara aftur á bak og þann rauða beint áfram.
Hann ýtti á bláa takkann þegar hann vildi fara upp en þann brúna til að fara niður.
Neó opnaði hljóðlega dyrnar aftan á geimfarinu og sveif út.
Gleði gagntók hann þegar hann þaut áfram í geimnum og virti fyrir sér allar stjörnurnar.
Þegar hann nálgaðist Jörðina ákvað hann að lenda á grænleitu flötu svæði.
Hann fór á stjá og nálgaðist brátt stað þar sem margar litskrúðugar verur voru að sparka einhverju hnöttóttu á milli sín.
Í sömu svifum nálgaðist stór loðin vera Neó úr annarri átt. Veran gaf frá sér hátt og hvellt undarlegt hljóð. Löng hár héngu úr afturhluta verunnar. Neó varð ofsahræddur og ýtti í skyndi á bláa takkann á geimbúningnum sínum en ekkert gerðist.
Æ, var hann að missa kraftinn?
Hræddur þaut Neó inn í græna svæðið sem hann hafði áður lent á. Hann ýtti á alla takkana á búningi sínum en ekkert gerðist.
Hvað átti hann til bragðs að taka?
Neó sneri sér í sífellu í hringi til hægri og vinstri.
Allt í einu mundi hann eftir neyðartakkanum á hjálminum.
Ekki verður með orðum lýst létti Neós þegar tvær geimverur birtust skömmu síðar og fluttu hann með sér til geimskipsins hátt á himinhvolfinu.",7,Af hverju fannst Neó gott að enginn heyrði þegar hann hrópaði upp í geimskipinu?,D,A Hann var að flýta sér ,B Hann mátti ekki hafa hátt á kvöldin ,C Hann átti ekki að nota orðið „vá“ ,D Hann var að brjóta af sér,3
"„Váá,“ sagði Neó en greip svo fyrir munn sér og leit í kringum sig. Allt var hljótt og kyrrt, enginn hafði orðið var við hróp hans. Gott!
Neó gekk að stóra kíkinum og leit í hann. Allir voru sofandi í geimskipinu eins og vera bar. Ó, hvað Neó langaði til að komast til Jarðarinnar.
Geimverur máttu aðeins heimsækja Venus og Mars en ekki Jörðina.
Þegar Neó spurði hvers vegna, var svarið:
„Við megum ekki brjóta lögmálin. Ef við gerum það missum við kraftinn.“
Neó hafði velt þessu lengi fyrir sér en trúði því ekki. Hann gat ekki skilið öll þessi lög og reglur. Það hlaut að vera í lagi að fara til Jarðarinnar og þangað ætlaði hann núna.
Neó fór í geimbúninginn sinn.
Nú var ljós á öllum tökkum búningsins.
Gula takkann notaði hann til að beygja til vinstri, græna til hægri, þann fjólubláa til að fara aftur á bak og þann rauða beint áfram.
Hann ýtti á bláa takkann þegar hann vildi fara upp en þann brúna til að fara niður.
Neó opnaði hljóðlega dyrnar aftan á geimfarinu og sveif út.
Gleði gagntók hann þegar hann þaut áfram í geimnum og virti fyrir sér allar stjörnurnar.
Þegar hann nálgaðist Jörðina ákvað hann að lenda á grænleitu flötu svæði.
Hann fór á stjá og nálgaðist brátt stað þar sem margar litskrúðugar verur voru að sparka einhverju hnöttóttu á milli sín.
Í sömu svifum nálgaðist stór loðin vera Neó úr annarri átt. Veran gaf frá sér hátt og hvellt undarlegt hljóð. Löng hár héngu úr afturhluta verunnar. Neó varð ofsahræddur og ýtti í skyndi á bláa takkann á geimbúningnum sínum en ekkert gerðist.
Æ, var hann að missa kraftinn?
Hræddur þaut Neó inn í græna svæðið sem hann hafði áður lent á. Hann ýtti á alla takkana á búningi sínum en ekkert gerðist.
Hvað átti hann til bragðs að taka?
Neó sneri sér í sífellu í hringi til hægri og vinstri.
Allt í einu mundi hann eftir neyðartakkanum á hjálminum.
Ekki verður með orðum lýst létti Neós þegar tvær geimverur birtust skömmu síðar og fluttu hann með sér til geimskipsins hátt á himinhvolfinu.",8,Neó mátti ekki fara til Jarðarinnar því að...,C,A Jörðin var lengra í burtu en Mars ,B allir voru sofandi í geimskipinu ,C hann átti ekki að brjóta lögin ,D þá fengi hann meiri kraft,2
"„Váá,“ sagði Neó en greip svo fyrir munn sér og leit í kringum sig. Allt var hljótt og kyrrt, enginn hafði orðið var við hróp hans. Gott!
Neó gekk að stóra kíkinum og leit í hann. Allir voru sofandi í geimskipinu eins og vera bar. Ó, hvað Neó langaði til að komast til Jarðarinnar.
Geimverur máttu aðeins heimsækja Venus og Mars en ekki Jörðina.
Þegar Neó spurði hvers vegna, var svarið:
„Við megum ekki brjóta lögmálin. Ef við gerum það missum við kraftinn.“
Neó hafði velt þessu lengi fyrir sér en trúði því ekki. Hann gat ekki skilið öll þessi lög og reglur. Það hlaut að vera í lagi að fara til Jarðarinnar og þangað ætlaði hann núna.
Neó fór í geimbúninginn sinn.
Nú var ljós á öllum tökkum búningsins.
Gula takkann notaði hann til að beygja til vinstri, græna til hægri, þann fjólubláa til að fara aftur á bak og þann rauða beint áfram.
Hann ýtti á bláa takkann þegar hann vildi fara upp en þann brúna til að fara niður.
Neó opnaði hljóðlega dyrnar aftan á geimfarinu og sveif út.
Gleði gagntók hann þegar hann þaut áfram í geimnum og virti fyrir sér allar stjörnurnar.
Þegar hann nálgaðist Jörðina ákvað hann að lenda á grænleitu flötu svæði.
Hann fór á stjá og nálgaðist brátt stað þar sem margar litskrúðugar verur voru að sparka einhverju hnöttóttu á milli sín.
Í sömu svifum nálgaðist stór loðin vera Neó úr annarri átt. Veran gaf frá sér hátt og hvellt undarlegt hljóð. Löng hár héngu úr afturhluta verunnar. Neó varð ofsahræddur og ýtti í skyndi á bláa takkann á geimbúningnum sínum en ekkert gerðist.
Æ, var hann að missa kraftinn?
Hræddur þaut Neó inn í græna svæðið sem hann hafði áður lent á. Hann ýtti á alla takkana á búningi sínum en ekkert gerðist.
Hvað átti hann til bragðs að taka?
Neó sneri sér í sífellu í hringi til hægri og vinstri.
Allt í einu mundi hann eftir neyðartakkanum á hjálminum.
Ekki verður með orðum lýst létti Neós þegar tvær geimverur birtust skömmu síðar og fluttu hann með sér til geimskipsins hátt á himinhvolfinu.",9,Hvar ætli Neó hafi lent?,A,A á engi ,B á fjalli ,C í skógi ,D á götu,0
"„Váá,“ sagði Neó en greip svo fyrir munn sér og leit í kringum sig. Allt var hljótt og kyrrt, enginn hafði orðið var við hróp hans. Gott!
Neó gekk að stóra kíkinum og leit í hann. Allir voru sofandi í geimskipinu eins og vera bar. Ó, hvað Neó langaði til að komast til Jarðarinnar.
Geimverur máttu aðeins heimsækja Venus og Mars en ekki Jörðina.
Þegar Neó spurði hvers vegna, var svarið:
„Við megum ekki brjóta lögmálin. Ef við gerum það missum við kraftinn.“
Neó hafði velt þessu lengi fyrir sér en trúði því ekki. Hann gat ekki skilið öll þessi lög og reglur. Það hlaut að vera í lagi að fara til Jarðarinnar og þangað ætlaði hann núna.
Neó fór í geimbúninginn sinn.
Nú var ljós á öllum tökkum búningsins.
Gula takkann notaði hann til að beygja til vinstri, græna til hægri, þann fjólubláa til að fara aftur á bak og þann rauða beint áfram.
Hann ýtti á bláa takkann þegar hann vildi fara upp en þann brúna til að fara niður.
Neó opnaði hljóðlega dyrnar aftan á geimfarinu og sveif út.
Gleði gagntók hann þegar hann þaut áfram í geimnum og virti fyrir sér allar stjörnurnar.
Þegar hann nálgaðist Jörðina ákvað hann að lenda á grænleitu flötu svæði.
Hann fór á stjá og nálgaðist brátt stað þar sem margar litskrúðugar verur voru að sparka einhverju hnöttóttu á milli sín.
Í sömu svifum nálgaðist stór loðin vera Neó úr annarri átt. Veran gaf frá sér hátt og hvellt undarlegt hljóð. Löng hár héngu úr afturhluta verunnar. Neó varð ofsahræddur og ýtti í skyndi á bláa takkann á geimbúningnum sínum en ekkert gerðist.
Æ, var hann að missa kraftinn?
Hræddur þaut Neó inn í græna svæðið sem hann hafði áður lent á. Hann ýtti á alla takkana á búningi sínum en ekkert gerðist.
Hvað átti hann til bragðs að taka?
Neó sneri sér í sífellu í hringi til hægri og vinstri.
Allt í einu mundi hann eftir neyðartakkanum á hjálminum.
Ekki verður með orðum lýst létti Neós þegar tvær geimverur birtust skömmu síðar og fluttu hann með sér til geimskipsins hátt á himinhvolfinu.",10,Hvað ætli verurnar sem Neó sá hafi verið að gera?,B,A Þær voru í hornabolta ,B Þær voru í fótbolta ,C Þær voru í handbolta ,D Þær voru í körfubolta,1
"„Váá,“ sagði Neó en greip svo fyrir munn sér og leit í kringum sig. Allt var hljótt og kyrrt, enginn hafði orðið var við hróp hans. Gott!
Neó gekk að stóra kíkinum og leit í hann. Allir voru sofandi í geimskipinu eins og vera bar. Ó, hvað Neó langaði til að komast til Jarðarinnar.
Geimverur máttu aðeins heimsækja Venus og Mars en ekki Jörðina.
Þegar Neó spurði hvers vegna, var svarið:
„Við megum ekki brjóta lögmálin. Ef við gerum það missum við kraftinn.“
Neó hafði velt þessu lengi fyrir sér en trúði því ekki. Hann gat ekki skilið öll þessi lög og reglur. Það hlaut að vera í lagi að fara til Jarðarinnar og þangað ætlaði hann núna.
Neó fór í geimbúninginn sinn.
Nú var ljós á öllum tökkum búningsins.
Gula takkann notaði hann til að beygja til vinstri, græna til hægri, þann fjólubláa til að fara aftur á bak og þann rauða beint áfram.
Hann ýtti á bláa takkann þegar hann vildi fara upp en þann brúna til að fara niður.
Neó opnaði hljóðlega dyrnar aftan á geimfarinu og sveif út.
Gleði gagntók hann þegar hann þaut áfram í geimnum og virti fyrir sér allar stjörnurnar.
Þegar hann nálgaðist Jörðina ákvað hann að lenda á grænleitu flötu svæði.
Hann fór á stjá og nálgaðist brátt stað þar sem margar litskrúðugar verur voru að sparka einhverju hnöttóttu á milli sín.
Í sömu svifum nálgaðist stór loðin vera Neó úr annarri átt. Veran gaf frá sér hátt og hvellt undarlegt hljóð. Löng hár héngu úr afturhluta verunnar. Neó varð ofsahræddur og ýtti í skyndi á bláa takkann á geimbúningnum sínum en ekkert gerðist.
Æ, var hann að missa kraftinn?
Hræddur þaut Neó inn í græna svæðið sem hann hafði áður lent á. Hann ýtti á alla takkana á búningi sínum en ekkert gerðist.
Hvað átti hann til bragðs að taka?
Neó sneri sér í sífellu í hringi til hægri og vinstri.
Allt í einu mundi hann eftir neyðartakkanum á hjálminum.
Ekki verður með orðum lýst létti Neós þegar tvær geimverur birtust skömmu síðar og fluttu hann með sér til geimskipsins hátt á himinhvolfinu.",11,Hvaða vera ætli hafi komið að Neó?,B,A köttur ,B hestur ,C björn ,D kind,1
"„Váá,“ sagði Neó en greip svo fyrir munn sér og leit í kringum sig. Allt var hljótt og kyrrt, enginn hafði orðið var við hróp hans. Gott!
Neó gekk að stóra kíkinum og leit í hann. Allir voru sofandi í geimskipinu eins og vera bar. Ó, hvað Neó langaði til að komast til Jarðarinnar.
Geimverur máttu aðeins heimsækja Venus og Mars en ekki Jörðina.
Þegar Neó spurði hvers vegna, var svarið:
„Við megum ekki brjóta lögmálin. Ef við gerum það missum við kraftinn.“
Neó hafði velt þessu lengi fyrir sér en trúði því ekki. Hann gat ekki skilið öll þessi lög og reglur. Það hlaut að vera í lagi að fara til Jarðarinnar og þangað ætlaði hann núna.
Neó fór í geimbúninginn sinn.
Nú var ljós á öllum tökkum búningsins.
Gula takkann notaði hann til að beygja til vinstri, græna til hægri, þann fjólubláa til að fara aftur á bak og þann rauða beint áfram.
Hann ýtti á bláa takkann þegar hann vildi fara upp en þann brúna til að fara niður.
Neó opnaði hljóðlega dyrnar aftan á geimfarinu og sveif út.
Gleði gagntók hann þegar hann þaut áfram í geimnum og virti fyrir sér allar stjörnurnar.
Þegar hann nálgaðist Jörðina ákvað hann að lenda á grænleitu flötu svæði.
Hann fór á stjá og nálgaðist brátt stað þar sem margar litskrúðugar verur voru að sparka einhverju hnöttóttu á milli sín.
Í sömu svifum nálgaðist stór loðin vera Neó úr annarri átt. Veran gaf frá sér hátt og hvellt undarlegt hljóð. Löng hár héngu úr afturhluta verunnar. Neó varð ofsahræddur og ýtti í skyndi á bláa takkann á geimbúningnum sínum en ekkert gerðist.
Æ, var hann að missa kraftinn?
Hræddur þaut Neó inn í græna svæðið sem hann hafði áður lent á. Hann ýtti á alla takkana á búningi sínum en ekkert gerðist.
Hvað átti hann til bragðs að taka?
Neó sneri sér í sífellu í hringi til hægri og vinstri.
Allt í einu mundi hann eftir neyðartakkanum á hjálminum.
Ekki verður með orðum lýst létti Neós þegar tvær geimverur birtust skömmu síðar og fluttu hann með sér til geimskipsins hátt á himinhvolfinu.",12,Hvaða lærdóm gat Neó dregið af ferðalaginu sínu?,C,A Að hann gat flogið ,B Að lög og reglur eru gagnslaus ,C Að mikilvægt er að hlýða ,D Að hann þurfti ekki hjálp annarra,2
"„Váá,“ sagði Neó en greip svo fyrir munn sér og leit í kringum sig. Allt var hljótt og kyrrt, enginn hafði orðið var við hróp hans. Gott!
Neó gekk að stóra kíkinum og leit í hann. Allir voru sofandi í geimskipinu eins og vera bar. Ó, hvað Neó langaði til að komast til Jarðarinnar.
Geimverur máttu aðeins heimsækja Venus og Mars en ekki Jörðina.
Þegar Neó spurði hvers vegna, var svarið:
„Við megum ekki brjóta lögmálin. Ef við gerum það missum við kraftinn.“
Neó hafði velt þessu lengi fyrir sér en trúði því ekki. Hann gat ekki skilið öll þessi lög og reglur. Það hlaut að vera í lagi að fara til Jarðarinnar og þangað ætlaði hann núna.
Neó fór í geimbúninginn sinn.
Nú var ljós á öllum tökkum búningsins.
Gula takkann notaði hann til að beygja til vinstri, græna til hægri, þann fjólubláa til að fara aftur á bak og þann rauða beint áfram.
Hann ýtti á bláa takkann þegar hann vildi fara upp en þann brúna til að fara niður.
Neó opnaði hljóðlega dyrnar aftan á geimfarinu og sveif út.
Gleði gagntók hann þegar hann þaut áfram í geimnum og virti fyrir sér allar stjörnurnar.
Þegar hann nálgaðist Jörðina ákvað hann að lenda á grænleitu flötu svæði.
Hann fór á stjá og nálgaðist brátt stað þar sem margar litskrúðugar verur voru að sparka einhverju hnöttóttu á milli sín.
Í sömu svifum nálgaðist stór loðin vera Neó úr annarri átt. Veran gaf frá sér hátt og hvellt undarlegt hljóð. Löng hár héngu úr afturhluta verunnar. Neó varð ofsahræddur og ýtti í skyndi á bláa takkann á geimbúningnum sínum en ekkert gerðist.
Æ, var hann að missa kraftinn?
Hræddur þaut Neó inn í græna svæðið sem hann hafði áður lent á. Hann ýtti á alla takkana á búningi sínum en ekkert gerðist.
Hvað átti hann til bragðs að taka?
Neó sneri sér í sífellu í hringi til hægri og vinstri.
Allt í einu mundi hann eftir neyðartakkanum á hjálminum.
Ekki verður með orðum lýst létti Neós þegar tvær geimverur birtust skömmu síðar og fluttu hann með sér til geimskipsins hátt á himinhvolfinu.",13,Hvernig er líklegast að tekið hafi verið á móti Neó þegar hann kom til baka?,D,A Hann var látinn eiga sig ,B Hann fékk hlýjar móttökur ,C Hann fékk nýjan geimbúning ,D Hann fékk áminningu,3
"Þú þarft að hafa:
2 egg
1 1/2 dl sykur
150 gr smjör 
50 gr dökkt súkkulaði
eða 2 msk. kakó
2 dl hveiti
1/2  tsk. lyftiduft
50 gr hnetur
smjör í mótið
Og svona ferð þú að því að baka kökuna:
1. Hitaðu ofninn í 175  ̊C. 
2. Láttu egg og sykur í skál og 
stífþeyttu það í hrærivél.
3. Bræddu smjörið og súkkulaðið 
saman í skaftpotti, við lítinn 
hita.
4. Hrærðu því út í eggjahræruna.
5. Sáldraðu svo hveiti með 
lyftidufti út í skálina og bættu 
hnetunum í.
6. Hrærðu þessu síðan öllu saman.
7. Smyrðu ferkantað kökumót með 
bræddu smjöri. Helltu deiginu í 
og sléttaðu yfir það með hníf.
8. Bakaðu kökuna á neðstu rim í 
ofninum í 15 mínútur. Athugaðu 
með bandprjóni hvort hún er 
bökuð. Stingdu prjóninum í 
miðja kökuna. Ef ekkert deig 
loðir við prjóninn er kakan 
bökuð.
9. Kældu kökuna í mótinu og 
skerðu hana svo í ferkantaða 
bita.",14,Í kökuna eiga að fara:,C,A 2 tsk. kakó ,B 2 dl kakó ,C 2 msk. kakó ,D 2 gr kakó,2
"Þú þarft að hafa:
2 egg
1 1/2 dl sykur
150 gr smjör 
50 gr dökkt súkkulaði
eða 2 msk. kakó
2 dl hveiti
1/2  tsk. lyftiduft
50 gr hnetur
smjör í mótið
Og svona ferð þú að því að baka kökuna:
1. Hitaðu ofninn í 175  ̊C. 
2. Láttu egg og sykur í skál og 
stífþeyttu það í hrærivél.
3. Bræddu smjörið og súkkulaðið 
saman í skaftpotti, við lítinn 
hita.
4. Hrærðu því út í eggjahræruna.
5. Sáldraðu svo hveiti með 
lyftidufti út í skálina og bættu 
hnetunum í.
6. Hrærðu þessu síðan öllu saman.
7. Smyrðu ferkantað kökumót með 
bræddu smjöri. Helltu deiginu í 
og sléttaðu yfir það með hníf.
8. Bakaðu kökuna á neðstu rim í 
ofninum í 15 mínútur. Athugaðu 
með bandprjóni hvort hún er 
bökuð. Stingdu prjóninum í 
miðja kökuna. Ef ekkert deig 
loðir við prjóninn er kakan 
bökuð.
9. Kældu kökuna í mótinu og 
skerðu hana svo í ferkantaða 
bita.",15,Þú átt að þeyta fyrst saman:,B,A egg og hveiti ,B egg og sykur ,C smjör og sykur ,D smjör og súkkulaði,1
"Þú þarft að hafa:
2 egg
1 1/2 dl sykur
150 gr smjör 
50 gr dökkt súkkulaði
eða 2 msk. kakó
2 dl hveiti
1/2  tsk. lyftiduft
50 gr hnetur
smjör í mótið
Og svona ferð þú að því að baka kökuna:
1. Hitaðu ofninn í 175  ̊C. 
2. Láttu egg og sykur í skál og 
stífþeyttu það í hrærivél.
3. Bræddu smjörið og súkkulaðið 
saman í skaftpotti, við lítinn 
hita.
4. Hrærðu því út í eggjahræruna.
5. Sáldraðu svo hveiti með 
lyftidufti út í skálina og bættu 
hnetunum í.
6. Hrærðu þessu síðan öllu saman.
7. Smyrðu ferkantað kökumót með 
bræddu smjöri. Helltu deiginu í 
og sléttaðu yfir það með hníf.
8. Bakaðu kökuna á neðstu rim í 
ofninum í 15 mínútur. Athugaðu 
með bandprjóni hvort hún er 
bökuð. Stingdu prjóninum í 
miðja kökuna. Ef ekkert deig 
loðir við prjóninn er kakan 
bökuð.
9. Kældu kökuna í mótinu og 
skerðu hana svo í ferkantaða 
bita.",16,Kakan er bökuð ef...,D,A hún er bökuð neðst í ofninum ,B bandprjóni er stungið í miðja kökuna ,C hún er bökuð í 15 mínútur ,D deigið loðir ekki við prjóninn,3
"Þú þarft að hafa:
2 egg
1 1/2 dl sykur
150 gr smjör 
50 gr dökkt súkkulaði
eða 2 msk. kakó
2 dl hveiti
1/2  tsk. lyftiduft
50 gr hnetur
smjör í mótið
Og svona ferð þú að því að baka kökuna:
1. Hitaðu ofninn í 175  ̊C. 
2. Láttu egg og sykur í skál og 
stífþeyttu það í hrærivél.
3. Bræddu smjörið og súkkulaðið 
saman í skaftpotti, við lítinn 
hita.
4. Hrærðu því út í eggjahræruna.
5. Sáldraðu svo hveiti með 
lyftidufti út í skálina og bættu 
hnetunum í.
6. Hrærðu þessu síðan öllu saman.
7. Smyrðu ferkantað kökumót með 
bræddu smjöri. Helltu deiginu í 
og sléttaðu yfir það með hníf.
8. Bakaðu kökuna á neðstu rim í 
ofninum í 15 mínútur. Athugaðu 
með bandprjóni hvort hún er 
bökuð. Stingdu prjóninum í 
miðja kökuna. Ef ekkert deig 
loðir við prjóninn er kakan 
bökuð.
9. Kældu kökuna í mótinu og 
skerðu hana svo í ferkantaða 
bita.",17,Þú átt að setja lyftiduftið út í:,B,A sykurinn ,B hveitið ,C kakóið ,D eggin,1
"Þú þarft að hafa:
2 egg
1 1/2 dl sykur
150 gr smjör 
50 gr dökkt súkkulaði
eða 2 msk. kakó
2 dl hveiti
1/2  tsk. lyftiduft
50 gr hnetur
smjör í mótið
Og svona ferð þú að því að baka kökuna:
1. Hitaðu ofninn í 175  ̊C. 
2. Láttu egg og sykur í skál og 
stífþeyttu það í hrærivél.
3. Bræddu smjörið og súkkulaðið 
saman í skaftpotti, við lítinn 
hita.
4. Hrærðu því út í eggjahræruna.
5. Sáldraðu svo hveiti með 
lyftidufti út í skálina og bættu 
hnetunum í.
6. Hrærðu þessu síðan öllu saman.
7. Smyrðu ferkantað kökumót með 
bræddu smjöri. Helltu deiginu í 
og sléttaðu yfir það með hníf.
8. Bakaðu kökuna á neðstu rim í 
ofninum í 15 mínútur. Athugaðu 
með bandprjóni hvort hún er 
bökuð. Stingdu prjóninum í 
miðja kökuna. Ef ekkert deig 
loðir við prjóninn er kakan 
bökuð.
9. Kældu kökuna í mótinu og 
skerðu hana svo í ferkantaða 
bita.",18,Þú átt að setja deigið...,C,A í kringlótt kökumót ,B í aflangt kökumót ,C í ferkantað kökumót ,D á bökunarplötu,2
"Þú þarft að hafa:
2 egg
1 1/2 dl sykur
150 gr smjör 
50 gr dökkt súkkulaði
eða 2 msk. kakó
2 dl hveiti
1/2  tsk. lyftiduft
50 gr hnetur
smjör í mótið
Og svona ferð þú að því að baka kökuna:
1. Hitaðu ofninn í 175  ̊C. 
2. Láttu egg og sykur í skál og 
stífþeyttu það í hrærivél.
3. Bræddu smjörið og súkkulaðið 
saman í skaftpotti, við lítinn 
hita.
4. Hrærðu því út í eggjahræruna.
5. Sáldraðu svo hveiti með 
lyftidufti út í skálina og bættu 
hnetunum í.
6. Hrærðu þessu síðan öllu saman.
7. Smyrðu ferkantað kökumót með 
bræddu smjöri. Helltu deiginu í 
og sléttaðu yfir það með hníf.
8. Bakaðu kökuna á neðstu rim í 
ofninum í 15 mínútur. Athugaðu 
með bandprjóni hvort hún er 
bökuð. Stingdu prjóninum í 
miðja kökuna. Ef ekkert deig 
loðir við prjóninn er kakan 
bökuð.
9. Kældu kökuna í mótinu og 
skerðu hana svo í ferkantaða 
bita.",19,Þú átt að skera kökuna í...,D,A þríhyrnda bita ,B fjórar sneiðar ,C fjóra hluta ,D ferkantaða bita,3
"Þú þarft að hafa:
2 egg
1 1/2 dl sykur
150 gr smjör 
50 gr dökkt súkkulaði
eða 2 msk. kakó
2 dl hveiti
1/2  tsk. lyftiduft
50 gr hnetur
smjör í mótið
Og svona ferð þú að því að baka kökuna:
1. Hitaðu ofninn í 175  ̊C. 
2. Láttu egg og sykur í skál og 
stífþeyttu það í hrærivél.
3. Bræddu smjörið og súkkulaðið 
saman í skaftpotti, við lítinn 
hita.
4. Hrærðu því út í eggjahræruna.
5. Sáldraðu svo hveiti með 
lyftidufti út í skálina og bættu 
hnetunum í.
6. Hrærðu þessu síðan öllu saman.
7. Smyrðu ferkantað kökumót með 
bræddu smjöri. Helltu deiginu í 
og sléttaðu yfir það með hníf.
8. Bakaðu kökuna á neðstu rim í 
ofninum í 15 mínútur. Athugaðu 
með bandprjóni hvort hún er 
bökuð. Stingdu prjóninum í 
miðja kökuna. Ef ekkert deig 
loðir við prjóninn er kakan 
bökuð.
9. Kældu kökuna í mótinu og 
skerðu hana svo í ferkantaða 
bita.",20,Merktu við rétta tímaröð.,C,"A Baka kökuna, skera kökuna, hita ofninn ","B Kæla kökuna, hita ofninn, baka kökuna ","C Hita ofninn, baka kökuna, kæla kökuna ","D Hita ofninn, skera kökuna, baka kökuna",2
" Stjörnuspá (Horoscope)

    Meyja (23. ágúst - 22. sept.): Það má alltaf græða á samtali við góðan mann, einkum ef hann deilir áhugamálum með þér. En mundu að þú ert maður fyrir þinn hatt og vel það.

    Vog (23. sept. - 22. okt.): Þú ert eitthvað þungur núna svo kannski er best að þú sért ekkert að reka hornin í aðra svona rétt á meðan. Komdu svo aftur út úr skelinni sem allra fyrst.

    Sporðdreki (23. okt. - 21. nóv.): Þú átt það alltaf á hættu að vera misskilinn nema þú talir tæpitungulaust þannig að allir skilji. Hafðu ekki áhyggjur þó að það taki einhvern tíma.

    Bogmaður (22. nóv. - 21. des.): Reyndu að finna einhverjar sparnaðarleiðir sem duga þér til þess að haldast á réttum kili. Það er ekki mikið sem þarf til; aðeins klípa hér og þar.

    Steingeit (22. des. - 19. jan.): Þú hefur lengi stefnt að því að það verk, sem þú hefur unnið að, hljóti verðugar undirtektir. Nú er komið að því og þú mátt alveg njóta sigursins.",1,Hvaða stjörnumerki á við mann sem fæddur er síðasta dag septembermánaðar?,B,A Meyja ,B Vog ,C Sporðdreki ,D Bogmaður,1
" Stjörnuspá (Horoscope)

    Meyja (23. ágúst - 22. sept.): Það má alltaf græða á samtali við góðan mann, einkum ef hann deilir áhugamálum með þér. En mundu að þú ert maður fyrir þinn hatt og vel það.

    Vog (23. sept. - 22. okt.): Þú ert eitthvað þungur núna svo kannski er best að þú sért ekkert að reka hornin í aðra svona rétt á meðan. Komdu svo aftur út úr skelinni sem allra fyrst.

    Sporðdreki (23. okt. - 21. nóv.): Þú átt það alltaf á hættu að vera misskilinn nema þú talir tæpitungulaust þannig að allir skilji. Hafðu ekki áhyggjur þó að það taki einhvern tíma.

    Bogmaður (22. nóv. - 21. des.): Reyndu að finna einhverjar sparnaðarleiðir sem duga þér til þess að haldast á réttum kili. Það er ekki mikið sem þarf til; aðeins klípa hér og þar.

    Steingeit (22. des. - 19. jan.): Þú hefur lengi stefnt að því að það verk, sem þú hefur unnið að, hljóti verðugar undirtektir. Nú er komið að því og þú mátt alveg njóta sigursins.",2,Fyrir hvaða stjörnumerki er spáð bjartastri framtíð?,D,A Vog ,B Sporðdreka ,C Bogmanni ,D Steingeit,3
" Stjörnuspá (Horoscope)

    Meyja (23. ágúst - 22. sept.): Það má alltaf græða á samtali við góðan mann, einkum ef hann deilir áhugamálum með þér. En mundu að þú ert maður fyrir þinn hatt og vel það.

    Vog (23. sept. - 22. okt.): Þú ert eitthvað þungur núna svo kannski er best að þú sért ekkert að reka hornin í aðra svona rétt á meðan. Komdu svo aftur út úr skelinni sem allra fyrst.

    Sporðdreki (23. okt. - 21. nóv.): Þú átt það alltaf á hættu að vera misskilinn nema þú talir tæpitungulaust þannig að allir skilji. Hafðu ekki áhyggjur þó að það taki einhvern tíma.

    Bogmaður (22. nóv. - 21. des.): Reyndu að finna einhverjar sparnaðarleiðir sem duga þér til þess að haldast á réttum kili. Það er ekki mikið sem þarf til; aðeins klípa hér og þar.

    Steingeit (22. des. - 19. jan.): Þú hefur lengi stefnt að því að það verk, sem þú hefur unnið að, hljóti verðugar undirtektir. Nú er komið að því og þú mátt alveg njóta sigursins.",3,Safnast þegar saman kemur.,C,A Meyja ,B Sporðdreki ,C Bogmaður ,D Steingeit,2
" Stjörnuspá (Horoscope)

    Meyja (23. ágúst - 22. sept.): Það má alltaf græða á samtali við góðan mann, einkum ef hann deilir áhugamálum með þér. En mundu að þú ert maður fyrir þinn hatt og vel það.

    Vog (23. sept. - 22. okt.): Þú ert eitthvað þungur núna svo kannski er best að þú sért ekkert að reka hornin í aðra svona rétt á meðan. Komdu svo aftur út úr skelinni sem allra fyrst.

    Sporðdreki (23. okt. - 21. nóv.): Þú átt það alltaf á hættu að vera misskilinn nema þú talir tæpitungulaust þannig að allir skilji. Hafðu ekki áhyggjur þó að það taki einhvern tíma.

    Bogmaður (22. nóv. - 21. des.): Reyndu að finna einhverjar sparnaðarleiðir sem duga þér til þess að haldast á réttum kili. Það er ekki mikið sem þarf til; aðeins klípa hér og þar.

    Steingeit (22. des. - 19. jan.): Þú hefur lengi stefnt að því að það verk, sem þú hefur unnið að, hljóti verðugar undirtektir. Nú er komið að því og þú mátt alveg njóta sigursins.",4,Allir hafa eitthvert skap.,A,A Vog ,B Sporðdreki ,C Bogmaður ,D Steingeit,0
" Stjörnuspá (Horoscope)

    Meyja (23. ágúst - 22. sept.): Það má alltaf græða á samtali við góðan mann, einkum ef hann deilir áhugamálum með þér. En mundu að þú ert maður fyrir þinn hatt og vel það.

    Vog (23. sept. - 22. okt.): Þú ert eitthvað þungur núna svo kannski er best að þú sért ekkert að reka hornin í aðra svona rétt á meðan. Komdu svo aftur út úr skelinni sem allra fyrst.

    Sporðdreki (23. okt. - 21. nóv.): Þú átt það alltaf á hættu að vera misskilinn nema þú talir tæpitungulaust þannig að allir skilji. Hafðu ekki áhyggjur þó að það taki einhvern tíma.

    Bogmaður (22. nóv. - 21. des.): Reyndu að finna einhverjar sparnaðarleiðir sem duga þér til þess að haldast á réttum kili. Það er ekki mikið sem þarf til; aðeins klípa hér og þar.

    Steingeit (22. des. - 19. jan.): Þú hefur lengi stefnt að því að það verk, sem þú hefur unnið að, hljóti verðugar undirtektir. Nú er komið að því og þú mátt alveg njóta sigursins.",5,Sannleikurinn er sagna bestur.,B,A Vog ,B Sporðdreki ,C Bogmaður ,D Steingeit,1
" Stjörnuspá (Horoscope)

    Meyja (23. ágúst - 22. sept.): Það má alltaf græða á samtali við góðan mann, einkum ef hann deilir áhugamálum með þér. En mundu að þú ert maður fyrir þinn hatt og vel það.

    Vog (23. sept. - 22. okt.): Þú ert eitthvað þungur núna svo kannski er best að þú sért ekkert að reka hornin í aðra svona rétt á meðan. Komdu svo aftur út úr skelinni sem allra fyrst.

    Sporðdreki (23. okt. - 21. nóv.): Þú átt það alltaf á hættu að vera misskilinn nema þú talir tæpitungulaust þannig að allir skilji. Hafðu ekki áhyggjur þó að það taki einhvern tíma.

    Bogmaður (22. nóv. - 21. des.): Reyndu að finna einhverjar sparnaðarleiðir sem duga þér til þess að haldast á réttum kili. Það er ekki mikið sem þarf til; aðeins klípa hér og þar.

    Steingeit (22. des. - 19. jan.): Þú hefur lengi stefnt að því að það verk, sem þú hefur unnið að, hljóti verðugar undirtektir. Nú er komið að því og þú mátt alveg njóta sigursins.",6,Þolinmæðin þrautir vinnur allar.,D,A Meyja ,B Vog ,C Bogmaður ,D Steingeit,3
Maður er nefndur Þorvaldur. Hann var Ósvífursson. Hann bjó út á Meðalfellsströnd undir Felli. Hann var vel auðigur að fé. Hann átti eyjar þær er heita Bjarneyjar.,7,Hvaðan er textinn?,C,A Úr ættfræðiriti ,B Úr minningargrein ,C Úr Íslendingasögum ,D Úr skáldsögu,2
"Magnús Magnússon, f. 22. okt. 1801, d. 5. jan. 1873. Hann var mikill ræktunarmaður og sjást enn merki kartöflugarða hans að Niðurkoti á Kjalarnesi. Mun hann vera einn fyrstur manna sem ræktaði kartöflur hérlendis í nokkrum mæli. Hann fékk eitt sinn þann vitnisburð hjá presti að vera „góður bóndi en fátækur.“",8,Hvaðan er textinn?,A,A Úr ættfræðiriti ,B Úr matjurtabók ,C Úr skáldsögu ,D Úr Íslendingasögum,0
"Hvenær sem ferna er komin í einhvern hinna sex bunka er þeim kastað út og fæst þá autt pláss. Þegar allar ,,flugurnar“ eru flognar úr kúpunni í garðinn má fylla auð bil með spilum efst úr úrgangsbunka.",9,Hvaðan er textinn?,D,A Úr skáldsögu ,B Úr dýrafræðibók ,C Úr garðyrkjuriti ,D Úr spilabók,3
"Það virtust álög manna að sækja þennan bjánalega fisk út í hafsauga hvenær sem gaf á sjó, skera af honum hausinn og fletja hann, þvo hann og salta og leggja hann upp í stafla til sumarsins.",10,Hvaðan er textinn?,A,A Úr skáldsögu ,B Úr fiskifræðibók ,C Úr matreiðslubók ,D Úr þjóðsögu,0
"Líf manna var fábrotnara fyrrum en um leið erfiðara. Lífslíkur voru minni en nú,
víðast hvar. Forfeðurnir lifðu á fæðusöfnun, veiðum og ránum. Fyrir um 10 þúsund
árum ruddi landbúnaður sér til rúms þar sem nú eru Miðausturlönd. Akrar urðu til,
hjarðir og föst híbýli. Svipur landsins tók að breytast, ofurhægt í fyrstu vegna þess að
mennirnir voru fáir. Samkvæmt áætlunum mun mannkynið hafa talið 8 milljónir manna
8000 f.Kr. og um 300 milljónir 100 e.Kr.
Er mönnum fjölgaði breyttist land hraðar vegna aukins landbúnaðar, námuvinnslu
og stærri búsetusvæða. Nýjar stéttir komu fram og á 18. öld hófst iðnbyltingin í
Bretlandi. Vélar komu í stað handanna einna, kol og gufa kom í stað dráttardýra og
fólk fluttist í þéttbýliskjarna.
Á tuttugustu öldinni hefur flest fólk í okkar heimshluta komist í kynni við raftæki,
bíla, flugvélar og gerviefni eins og plast og nælon. Í allt þetta þarf mikið af jarðefnum
og gífurlega orku.
Það tekur náttúruna milljónir ára að búa til gott eldsneyti í jörðu. Með
jarðeldsneyti er átt við kol, olíu og jarðgas. Kolin urðu til er stórir burknaskógar
grófust undir jarðlögin fyrir um 300 milljónum ára. Jarðlögin þykknuðu ofan á rotnandi
gróðurleifum þannig að kolin urðu sífellt hreinni og orkuríkari. Mór varð að
brúnkolum, brúnkolin að steinkolum og steinkolin að gljákolum.
Hráolía og jarðgas myndast við það er óhemjumagn af litlum þörungum og
sjávardýrum safnast saman í djúpum dældum á hafsbotni. Smám saman klofnar
rotefnið í kolefniskeðjur sem við köllum olíu og gas.",11,Hvernig hefur meðalaldur breyst frá því fyrir 2000 árum?,C,A Meðalaldur kvenna hefur hækkað en ekki karla ,B Meðalaldur beggja kynja er lægri nú ,C Meðalaldur karla og kvenna er nú hærri ,D Meðalaldur hefur staðið í stað,2
"Líf manna var fábrotnara fyrrum en um leið erfiðara. Lífslíkur voru minni en nú,
víðast hvar. Forfeðurnir lifðu á fæðusöfnun, veiðum og ránum. Fyrir um 10 þúsund
árum ruddi landbúnaður sér til rúms þar sem nú eru Miðausturlönd. Akrar urðu til,
hjarðir og föst híbýli. Svipur landsins tók að breytast, ofurhægt í fyrstu vegna þess að
mennirnir voru fáir. Samkvæmt áætlunum mun mannkynið hafa talið 8 milljónir manna
8000 f.Kr. og um 300 milljónir 100 e.Kr.
Er mönnum fjölgaði breyttist land hraðar vegna aukins landbúnaðar, námuvinnslu
og stærri búsetusvæða. Nýjar stéttir komu fram og á 18. öld hófst iðnbyltingin í
Bretlandi. Vélar komu í stað handanna einna, kol og gufa kom í stað dráttardýra og
fólk fluttist í þéttbýliskjarna.
Á tuttugustu öldinni hefur flest fólk í okkar heimshluta komist í kynni við raftæki,
bíla, flugvélar og gerviefni eins og plast og nælon. Í allt þetta þarf mikið af jarðefnum
og gífurlega orku.
Það tekur náttúruna milljónir ára að búa til gott eldsneyti í jörðu. Með
jarðeldsneyti er átt við kol, olíu og jarðgas. Kolin urðu til er stórir burknaskógar
grófust undir jarðlögin fyrir um 300 milljónum ára. Jarðlögin þykknuðu ofan á rotnandi
gróðurleifum þannig að kolin urðu sífellt hreinni og orkuríkari. Mór varð að
brúnkolum, brúnkolin að steinkolum og steinkolin að gljákolum.
Hráolía og jarðgas myndast við það er óhemjumagn af litlum þörungum og
sjávardýrum safnast saman í djúpum dældum á hafsbotni. Smám saman klofnar
rotefnið í kolefniskeðjur sem við köllum olíu og gas.",12,Hvers vegna mynduðust borgir?,B,A Bændur borguðu vinnufólki lágt kaup ,B Þar voru fleiri atvinnutækifæri ,C Fólkið vildi búa nálægt hvað öðru ,D Þar var auðveldara að fá húsnæði,1
"Líf manna var fábrotnara fyrrum en um leið erfiðara. Lífslíkur voru minni en nú,
víðast hvar. Forfeðurnir lifðu á fæðusöfnun, veiðum og ránum. Fyrir um 10 þúsund
árum ruddi landbúnaður sér til rúms þar sem nú eru Miðausturlönd. Akrar urðu til,
hjarðir og föst híbýli. Svipur landsins tók að breytast, ofurhægt í fyrstu vegna þess að
mennirnir voru fáir. Samkvæmt áætlunum mun mannkynið hafa talið 8 milljónir manna
8000 f.Kr. og um 300 milljónir 100 e.Kr.
Er mönnum fjölgaði breyttist land hraðar vegna aukins landbúnaðar, námuvinnslu
og stærri búsetusvæða. Nýjar stéttir komu fram og á 18. öld hófst iðnbyltingin í
Bretlandi. Vélar komu í stað handanna einna, kol og gufa kom í stað dráttardýra og
fólk fluttist í þéttbýliskjarna.
Á tuttugustu öldinni hefur flest fólk í okkar heimshluta komist í kynni við raftæki,
bíla, flugvélar og gerviefni eins og plast og nælon. Í allt þetta þarf mikið af jarðefnum
og gífurlega orku.
Það tekur náttúruna milljónir ára að búa til gott eldsneyti í jörðu. Með
jarðeldsneyti er átt við kol, olíu og jarðgas. Kolin urðu til er stórir burknaskógar
grófust undir jarðlögin fyrir um 300 milljónum ára. Jarðlögin þykknuðu ofan á rotnandi
gróðurleifum þannig að kolin urðu sífellt hreinni og orkuríkari. Mór varð að
brúnkolum, brúnkolin að steinkolum og steinkolin að gljákolum.
Hráolía og jarðgas myndast við það er óhemjumagn af litlum þörungum og
sjávardýrum safnast saman í djúpum dældum á hafsbotni. Smám saman klofnar
rotefnið í kolefniskeðjur sem við köllum olíu og gas.",13,Úr hverju eftirtalinna efna fæst mest orka þegar þeim er brennt?,B,A Steinkolum ,B Gljákolum ,C Brúnkolum ,D Mó,1
"Líf manna var fábrotnara fyrrum en um leið erfiðara. Lífslíkur voru minni en nú,
víðast hvar. Forfeðurnir lifðu á fæðusöfnun, veiðum og ránum. Fyrir um 10 þúsund
árum ruddi landbúnaður sér til rúms þar sem nú eru Miðausturlönd. Akrar urðu til,
hjarðir og föst híbýli. Svipur landsins tók að breytast, ofurhægt í fyrstu vegna þess að
mennirnir voru fáir. Samkvæmt áætlunum mun mannkynið hafa talið 8 milljónir manna
8000 f.Kr. og um 300 milljónir 100 e.Kr.
Er mönnum fjölgaði breyttist land hraðar vegna aukins landbúnaðar, námuvinnslu
og stærri búsetusvæða. Nýjar stéttir komu fram og á 18. öld hófst iðnbyltingin í
Bretlandi. Vélar komu í stað handanna einna, kol og gufa kom í stað dráttardýra og
fólk fluttist í þéttbýliskjarna.
Á tuttugustu öldinni hefur flest fólk í okkar heimshluta komist í kynni við raftæki,
bíla, flugvélar og gerviefni eins og plast og nælon. Í allt þetta þarf mikið af jarðefnum
og gífurlega orku.
Það tekur náttúruna milljónir ára að búa til gott eldsneyti í jörðu. Með
jarðeldsneyti er átt við kol, olíu og jarðgas. Kolin urðu til er stórir burknaskógar
grófust undir jarðlögin fyrir um 300 milljónum ára. Jarðlögin þykknuðu ofan á rotnandi
gróðurleifum þannig að kolin urðu sífellt hreinni og orkuríkari. Mór varð að
brúnkolum, brúnkolin að steinkolum og steinkolin að gljákolum.
Hráolía og jarðgas myndast við það er óhemjumagn af litlum þörungum og
sjávardýrum safnast saman í djúpum dældum á hafsbotni. Smám saman klofnar
rotefnið í kolefniskeðjur sem við köllum olíu og gas.",14,Í textanum er fjallað um hvernig tækni hefur breytt:,B,A þekkingu fólks ,B umhverfi fólks ,C burknaskógum ,D myndun olíu og kola,1
"Sagan segir að fyrir langa löngu hafi kúreki komið út úr skóginum og séð
tröllaukið hyldýpi Miklagljúfurs opnast fyrir framan sig.  „Vá“, kallaði hann. „Hér
gerðist eitthvað!“
Jarðsprungan er ótrúlega djúp, allt að einum og hálfum kílómetra, og breidd
gljúfursins að meðaltali fimmtán kílómetrar. Það er erfitt að sjá fyrir sér slíka víðáttu.
Litrófið er mikið og breytist sífellt eftir því sem líður á daginn og birtan dvín.
Sólarupprás gyllir bratta klettadranga en skuggar þeirra verða bláir í dýpi gjárinnar. Á
hádegi er gljúfrið miskunnarlaus eyðimörk. Á kvöldin er eins og spírur klettadranganna
logi þegar skin kvöldsólarinnar fellur á þá. Tunglsljósið slær daufum lit á skorninga
gljúfursins sem tekur á sig dularfulla mynd og árla morguns er eins og ár fylltar af
bómull flæði um skorningana.
„Hér gerðist vissulega eitthvað“ sem skapaði Miklagljúfur. Fyrir mörgum
milljónum ára var norðurhluti Arizona rétt yfir sjávarmáli. Ekki er vitað nákvæmlega
hvenær landið fór að rísa en þarna myndaðist háslétta og Colorado-áin gróf sér farveg
með árframburði, sandi, steinum og hnullungum. Veðrun nagaði sprunguveggina:
Vindur gróf hella í mjúkan steininn, rigning skolaði burtu jarðvegi, vatn komst inn í
rifur og sprungur, fraus og sprengdi burt flísar, vatnsrennslið gróf undir brúnir þangað
til þær féllu að lokum. Áin bar jarðveginn burt. Vægðarlaust heldur vatn og vindur
áfram eyðingunni.
Í sumar tók ég þátt í hópferð um gljúfrið. Við ferðuðumst á ösnum. Fólk, sem
ferðast á þann hátt, fullyrðir að þetta sé besta leiðin til að sjá gljúfrið. Enda eru
ferðirnar alltaf upppantaðar með löngum fyrirvara. Ráð leiðangursstjórans var einfalt
og traustvekjandi. „Haldið alltaf í tauminn, hafið fætur í ístöðum og haldið athygli við
það sem er fram undan. Farið ekki af baki nema ég sé við hlið ykkar. Farið eftir þessu
og asninn sér um allt annað.“
Við riðum frá barmi Syðribrúnar og niður eftir stíg sem er kenndur við engil
ljóssins. Við fórum gegnum jarðsöguna; hún sást í jarðlögunum í kringum okkur. En
fæstir í hópnum hugsuðu um jarðfræði, heldur asna og bratta. Enginn hafði nokkurn
tímann komið á bak asna fyrr",15,Í textanum má sjá að líf manna var erfiðara fyrr á öldum. Hvers vegna?,D,A Raftæki notuðu mikla orku ,B Vélar og tæki voru ófullkomin ,C Styrjaldir kostuðu mörg mannslíf ,D Rán voru algengari,3
"Sagan segir að fyrir langa löngu hafi kúreki komið út úr skóginum og séð
tröllaukið hyldýpi Miklagljúfurs opnast fyrir framan sig.  „Vá“, kallaði hann. „Hér
gerðist eitthvað!“
Jarðsprungan er ótrúlega djúp, allt að einum og hálfum kílómetra, og breidd
gljúfursins að meðaltali fimmtán kílómetrar. Það er erfitt að sjá fyrir sér slíka víðáttu.
Litrófið er mikið og breytist sífellt eftir því sem líður á daginn og birtan dvín.
Sólarupprás gyllir bratta klettadranga en skuggar þeirra verða bláir í dýpi gjárinnar. Á
hádegi er gljúfrið miskunnarlaus eyðimörk. Á kvöldin er eins og spírur klettadranganna
logi þegar skin kvöldsólarinnar fellur á þá. Tunglsljósið slær daufum lit á skorninga
gljúfursins sem tekur á sig dularfulla mynd og árla morguns er eins og ár fylltar af
bómull flæði um skorningana.
„Hér gerðist vissulega eitthvað“ sem skapaði Miklagljúfur. Fyrir mörgum
milljónum ára var norðurhluti Arizona rétt yfir sjávarmáli. Ekki er vitað nákvæmlega
hvenær landið fór að rísa en þarna myndaðist háslétta og Colorado-áin gróf sér farveg
með árframburði, sandi, steinum og hnullungum. Veðrun nagaði sprunguveggina:
Vindur gróf hella í mjúkan steininn, rigning skolaði burtu jarðvegi, vatn komst inn í
rifur og sprungur, fraus og sprengdi burt flísar, vatnsrennslið gróf undir brúnir þangað
til þær féllu að lokum. Áin bar jarðveginn burt. Vægðarlaust heldur vatn og vindur
áfram eyðingunni.
Í sumar tók ég þátt í hópferð um gljúfrið. Við ferðuðumst á ösnum. Fólk, sem
ferðast á þann hátt, fullyrðir að þetta sé besta leiðin til að sjá gljúfrið. Enda eru
ferðirnar alltaf upppantaðar með löngum fyrirvara. Ráð leiðangursstjórans var einfalt
og traustvekjandi. „Haldið alltaf í tauminn, hafið fætur í ístöðum og haldið athygli við
það sem er fram undan. Farið ekki af baki nema ég sé við hlið ykkar. Farið eftir þessu
og asninn sér um allt annað.“
Við riðum frá barmi Syðribrúnar og niður eftir stíg sem er kenndur við engil
ljóssins. Við fórum gegnum jarðsöguna; hún sást í jarðlögunum í kringum okkur. En
fæstir í hópnum hugsuðu um jarðfræði, heldur asna og bratta. Enginn hafði nokkurn
tímann komið á bak asna fyrr",16,Náttúran þróar brúnkol úr:,A,A burknaskógum ,B jarðlögum ,C olíu ,D þörungum,0
"Sagan segir að fyrir langa löngu hafi kúreki komið út úr skóginum og séð
tröllaukið hyldýpi Miklagljúfurs opnast fyrir framan sig.  „Vá“, kallaði hann. „Hér
gerðist eitthvað!“
Jarðsprungan er ótrúlega djúp, allt að einum og hálfum kílómetra, og breidd
gljúfursins að meðaltali fimmtán kílómetrar. Það er erfitt að sjá fyrir sér slíka víðáttu.
Litrófið er mikið og breytist sífellt eftir því sem líður á daginn og birtan dvín.
Sólarupprás gyllir bratta klettadranga en skuggar þeirra verða bláir í dýpi gjárinnar. Á
hádegi er gljúfrið miskunnarlaus eyðimörk. Á kvöldin er eins og spírur klettadranganna
logi þegar skin kvöldsólarinnar fellur á þá. Tunglsljósið slær daufum lit á skorninga
gljúfursins sem tekur á sig dularfulla mynd og árla morguns er eins og ár fylltar af
bómull flæði um skorningana.
„Hér gerðist vissulega eitthvað“ sem skapaði Miklagljúfur. Fyrir mörgum
milljónum ára var norðurhluti Arizona rétt yfir sjávarmáli. Ekki er vitað nákvæmlega
hvenær landið fór að rísa en þarna myndaðist háslétta og Colorado-áin gróf sér farveg
með árframburði, sandi, steinum og hnullungum. Veðrun nagaði sprunguveggina:
Vindur gróf hella í mjúkan steininn, rigning skolaði burtu jarðvegi, vatn komst inn í
rifur og sprungur, fraus og sprengdi burt flísar, vatnsrennslið gróf undir brúnir þangað
til þær féllu að lokum. Áin bar jarðveginn burt. Vægðarlaust heldur vatn og vindur
áfram eyðingunni.
Í sumar tók ég þátt í hópferð um gljúfrið. Við ferðuðumst á ösnum. Fólk, sem
ferðast á þann hátt, fullyrðir að þetta sé besta leiðin til að sjá gljúfrið. Enda eru
ferðirnar alltaf upppantaðar með löngum fyrirvara. Ráð leiðangursstjórans var einfalt
og traustvekjandi. „Haldið alltaf í tauminn, hafið fætur í ístöðum og haldið athygli við
það sem er fram undan. Farið ekki af baki nema ég sé við hlið ykkar. Farið eftir þessu
og asninn sér um allt annað.“
Við riðum frá barmi Syðribrúnar og niður eftir stíg sem er kenndur við engil
ljóssins. Við fórum gegnum jarðsöguna; hún sást í jarðlögunum í kringum okkur. En
fæstir í hópnum hugsuðu um jarðfræði, heldur asna og bratta. Enginn hafði nokkurn
tímann komið á bak asna fyrr",17,Hvað átti kúrekinn við þegar hann sagði: „Hér gerðist eitthvað?“,B,A Það hafði orðið slys ,B Það hafði gengið mikið á ,C Hann fann jarðskjálfta ,D Hann var villtur,1
"Sagan segir að fyrir langa löngu hafi kúreki komið út úr skóginum og séð
tröllaukið hyldýpi Miklagljúfurs opnast fyrir framan sig.  „Vá“, kallaði hann. „Hér
gerðist eitthvað!“
Jarðsprungan er ótrúlega djúp, allt að einum og hálfum kílómetra, og breidd
gljúfursins að meðaltali fimmtán kílómetrar. Það er erfitt að sjá fyrir sér slíka víðáttu.
Litrófið er mikið og breytist sífellt eftir því sem líður á daginn og birtan dvín.
Sólarupprás gyllir bratta klettadranga en skuggar þeirra verða bláir í dýpi gjárinnar. Á
hádegi er gljúfrið miskunnarlaus eyðimörk. Á kvöldin er eins og spírur klettadranganna
logi þegar skin kvöldsólarinnar fellur á þá. Tunglsljósið slær daufum lit á skorninga
gljúfursins sem tekur á sig dularfulla mynd og árla morguns er eins og ár fylltar af
bómull flæði um skorningana.
„Hér gerðist vissulega eitthvað“ sem skapaði Miklagljúfur. Fyrir mörgum
milljónum ára var norðurhluti Arizona rétt yfir sjávarmáli. Ekki er vitað nákvæmlega
hvenær landið fór að rísa en þarna myndaðist háslétta og Colorado-áin gróf sér farveg
með árframburði, sandi, steinum og hnullungum. Veðrun nagaði sprunguveggina:
Vindur gróf hella í mjúkan steininn, rigning skolaði burtu jarðvegi, vatn komst inn í
rifur og sprungur, fraus og sprengdi burt flísar, vatnsrennslið gróf undir brúnir þangað
til þær féllu að lokum. Áin bar jarðveginn burt. Vægðarlaust heldur vatn og vindur
áfram eyðingunni.
Í sumar tók ég þátt í hópferð um gljúfrið. Við ferðuðumst á ösnum. Fólk, sem
ferðast á þann hátt, fullyrðir að þetta sé besta leiðin til að sjá gljúfrið. Enda eru
ferðirnar alltaf upppantaðar með löngum fyrirvara. Ráð leiðangursstjórans var einfalt
og traustvekjandi. „Haldið alltaf í tauminn, hafið fætur í ístöðum og haldið athygli við
það sem er fram undan. Farið ekki af baki nema ég sé við hlið ykkar. Farið eftir þessu
og asninn sér um allt annað.“
Við riðum frá barmi Syðribrúnar og niður eftir stíg sem er kenndur við engil
ljóssins. Við fórum gegnum jarðsöguna; hún sást í jarðlögunum í kringum okkur. En
fæstir í hópnum hugsuðu um jarðfræði, heldur asna og bratta. Enginn hafði nokkurn
tímann komið á bak asna fyrr",18,Hvað heldur þú að fylli skorningana á morgnana?,C,A vatn ,B bómull ,C þoka ,D tunglsljós,2
"Sagan segir að fyrir langa löngu hafi kúreki komið út úr skóginum og séð
tröllaukið hyldýpi Miklagljúfurs opnast fyrir framan sig.  „Vá“, kallaði hann. „Hér
gerðist eitthvað!“
Jarðsprungan er ótrúlega djúp, allt að einum og hálfum kílómetra, og breidd
gljúfursins að meðaltali fimmtán kílómetrar. Það er erfitt að sjá fyrir sér slíka víðáttu.
Litrófið er mikið og breytist sífellt eftir því sem líður á daginn og birtan dvín.
Sólarupprás gyllir bratta klettadranga en skuggar þeirra verða bláir í dýpi gjárinnar. Á
hádegi er gljúfrið miskunnarlaus eyðimörk. Á kvöldin er eins og spírur klettadranganna
logi þegar skin kvöldsólarinnar fellur á þá. Tunglsljósið slær daufum lit á skorninga
gljúfursins sem tekur á sig dularfulla mynd og árla morguns er eins og ár fylltar af
bómull flæði um skorningana.
„Hér gerðist vissulega eitthvað“ sem skapaði Miklagljúfur. Fyrir mörgum
milljónum ára var norðurhluti Arizona rétt yfir sjávarmáli. Ekki er vitað nákvæmlega
hvenær landið fór að rísa en þarna myndaðist háslétta og Colorado-áin gróf sér farveg
með árframburði, sandi, steinum og hnullungum. Veðrun nagaði sprunguveggina:
Vindur gróf hella í mjúkan steininn, rigning skolaði burtu jarðvegi, vatn komst inn í
rifur og sprungur, fraus og sprengdi burt flísar, vatnsrennslið gróf undir brúnir þangað
til þær féllu að lokum. Áin bar jarðveginn burt. Vægðarlaust heldur vatn og vindur
áfram eyðingunni.
Í sumar tók ég þátt í hópferð um gljúfrið. Við ferðuðumst á ösnum. Fólk, sem
ferðast á þann hátt, fullyrðir að þetta sé besta leiðin til að sjá gljúfrið. Enda eru
ferðirnar alltaf upppantaðar með löngum fyrirvara. Ráð leiðangursstjórans var einfalt
og traustvekjandi. „Haldið alltaf í tauminn, hafið fætur í ístöðum og haldið athygli við
það sem er fram undan. Farið ekki af baki nema ég sé við hlið ykkar. Farið eftir þessu
og asninn sér um allt annað.“
Við riðum frá barmi Syðribrúnar og niður eftir stíg sem er kenndur við engil
ljóssins. Við fórum gegnum jarðsöguna; hún sást í jarðlögunum í kringum okkur. En
fæstir í hópnum hugsuðu um jarðfræði, heldur asna og bratta. Enginn hafði nokkurn
tímann komið á bak asna fyrr",19,Miklagljúfur er:,D,A þröngt og bratt ,B slétt og bratt ,C þröngt og klettótt ,D vítt og djúpt,3
"Sagan segir að fyrir langa löngu hafi kúreki komið út úr skóginum og séð
tröllaukið hyldýpi Miklagljúfurs opnast fyrir framan sig.  „Vá“, kallaði hann. „Hér
gerðist eitthvað!“
Jarðsprungan er ótrúlega djúp, allt að einum og hálfum kílómetra, og breidd
gljúfursins að meðaltali fimmtán kílómetrar. Það er erfitt að sjá fyrir sér slíka víðáttu.
Litrófið er mikið og breytist sífellt eftir því sem líður á daginn og birtan dvín.
Sólarupprás gyllir bratta klettadranga en skuggar þeirra verða bláir í dýpi gjárinnar. Á
hádegi er gljúfrið miskunnarlaus eyðimörk. Á kvöldin er eins og spírur klettadranganna
logi þegar skin kvöldsólarinnar fellur á þá. Tunglsljósið slær daufum lit á skorninga
gljúfursins sem tekur á sig dularfulla mynd og árla morguns er eins og ár fylltar af
bómull flæði um skorningana.
„Hér gerðist vissulega eitthvað“ sem skapaði Miklagljúfur. Fyrir mörgum
milljónum ára var norðurhluti Arizona rétt yfir sjávarmáli. Ekki er vitað nákvæmlega
hvenær landið fór að rísa en þarna myndaðist háslétta og Colorado-áin gróf sér farveg
með árframburði, sandi, steinum og hnullungum. Veðrun nagaði sprunguveggina:
Vindur gróf hella í mjúkan steininn, rigning skolaði burtu jarðvegi, vatn komst inn í
rifur og sprungur, fraus og sprengdi burt flísar, vatnsrennslið gróf undir brúnir þangað
til þær féllu að lokum. Áin bar jarðveginn burt. Vægðarlaust heldur vatn og vindur
áfram eyðingunni.
Í sumar tók ég þátt í hópferð um gljúfrið. Við ferðuðumst á ösnum. Fólk, sem
ferðast á þann hátt, fullyrðir að þetta sé besta leiðin til að sjá gljúfrið. Enda eru
ferðirnar alltaf upppantaðar með löngum fyrirvara. Ráð leiðangursstjórans var einfalt
og traustvekjandi. „Haldið alltaf í tauminn, hafið fætur í ístöðum og haldið athygli við
það sem er fram undan. Farið ekki af baki nema ég sé við hlið ykkar. Farið eftir þessu
og asninn sér um allt annað.“
Við riðum frá barmi Syðribrúnar og niður eftir stíg sem er kenndur við engil
ljóssins. Við fórum gegnum jarðsöguna; hún sást í jarðlögunum í kringum okkur. En
fæstir í hópnum hugsuðu um jarðfræði, heldur asna og bratta. Enginn hafði nokkurn
tímann komið á bak asna fyrr",20,Það sem myndaði Miklagljúfur var:,A,A landris og veðrun ,B veðrun og hiti ,C regn og vindar ,D veðurfar og jarðskjálftar,0
"Sagan segir að fyrir langa löngu hafi kúreki komið út úr skóginum og séð
tröllaukið hyldýpi Miklagljúfurs opnast fyrir framan sig.  „Vá“, kallaði hann. „Hér
gerðist eitthvað!“
Jarðsprungan er ótrúlega djúp, allt að einum og hálfum kílómetra, og breidd
gljúfursins að meðaltali fimmtán kílómetrar. Það er erfitt að sjá fyrir sér slíka víðáttu.
Litrófið er mikið og breytist sífellt eftir því sem líður á daginn og birtan dvín.
Sólarupprás gyllir bratta klettadranga en skuggar þeirra verða bláir í dýpi gjárinnar. Á
hádegi er gljúfrið miskunnarlaus eyðimörk. Á kvöldin er eins og spírur klettadranganna
logi þegar skin kvöldsólarinnar fellur á þá. Tunglsljósið slær daufum lit á skorninga
gljúfursins sem tekur á sig dularfulla mynd og árla morguns er eins og ár fylltar af
bómull flæði um skorningana.
„Hér gerðist vissulega eitthvað“ sem skapaði Miklagljúfur. Fyrir mörgum
milljónum ára var norðurhluti Arizona rétt yfir sjávarmáli. Ekki er vitað nákvæmlega
hvenær landið fór að rísa en þarna myndaðist háslétta og Colorado-áin gróf sér farveg
með árframburði, sandi, steinum og hnullungum. Veðrun nagaði sprunguveggina:
Vindur gróf hella í mjúkan steininn, rigning skolaði burtu jarðvegi, vatn komst inn í
rifur og sprungur, fraus og sprengdi burt flísar, vatnsrennslið gróf undir brúnir þangað
til þær féllu að lokum. Áin bar jarðveginn burt. Vægðarlaust heldur vatn og vindur
áfram eyðingunni.
Í sumar tók ég þátt í hópferð um gljúfrið. Við ferðuðumst á ösnum. Fólk, sem
ferðast á þann hátt, fullyrðir að þetta sé besta leiðin til að sjá gljúfrið. Enda eru
ferðirnar alltaf upppantaðar með löngum fyrirvara. Ráð leiðangursstjórans var einfalt
og traustvekjandi. „Haldið alltaf í tauminn, hafið fætur í ístöðum og haldið athygli við
það sem er fram undan. Farið ekki af baki nema ég sé við hlið ykkar. Farið eftir þessu
og asninn sér um allt annað.“
Við riðum frá barmi Syðribrúnar og niður eftir stíg sem er kenndur við engil
ljóssins. Við fórum gegnum jarðsöguna; hún sást í jarðlögunum í kringum okkur. En
fæstir í hópnum hugsuðu um jarðfræði, heldur asna og bratta. Enginn hafði nokkurn
tímann komið á bak asna fyrr",21,"Nafnið á stígnum, sem leiðangursmenn fóru um, gæti verið:",C,A Brattistígur ,B Reiðstígur ,C Englastígur ,D Miklistígur,2
"Sagan segir að fyrir langa löngu hafi kúreki komið út úr skóginum og séð
tröllaukið hyldýpi Miklagljúfurs opnast fyrir framan sig.  „Vá“, kallaði hann. „Hér
gerðist eitthvað!“
Jarðsprungan er ótrúlega djúp, allt að einum og hálfum kílómetra, og breidd
gljúfursins að meðaltali fimmtán kílómetrar. Það er erfitt að sjá fyrir sér slíka víðáttu.
Litrófið er mikið og breytist sífellt eftir því sem líður á daginn og birtan dvín.
Sólarupprás gyllir bratta klettadranga en skuggar þeirra verða bláir í dýpi gjárinnar. Á
hádegi er gljúfrið miskunnarlaus eyðimörk. Á kvöldin er eins og spírur klettadranganna
logi þegar skin kvöldsólarinnar fellur á þá. Tunglsljósið slær daufum lit á skorninga
gljúfursins sem tekur á sig dularfulla mynd og árla morguns er eins og ár fylltar af
bómull flæði um skorningana.
„Hér gerðist vissulega eitthvað“ sem skapaði Miklagljúfur. Fyrir mörgum
milljónum ára var norðurhluti Arizona rétt yfir sjávarmáli. Ekki er vitað nákvæmlega
hvenær landið fór að rísa en þarna myndaðist háslétta og Colorado-áin gróf sér farveg
með árframburði, sandi, steinum og hnullungum. Veðrun nagaði sprunguveggina:
Vindur gróf hella í mjúkan steininn, rigning skolaði burtu jarðvegi, vatn komst inn í
rifur og sprungur, fraus og sprengdi burt flísar, vatnsrennslið gróf undir brúnir þangað
til þær féllu að lokum. Áin bar jarðveginn burt. Vægðarlaust heldur vatn og vindur
áfram eyðingunni.
Í sumar tók ég þátt í hópferð um gljúfrið. Við ferðuðumst á ösnum. Fólk, sem
ferðast á þann hátt, fullyrðir að þetta sé besta leiðin til að sjá gljúfrið. Enda eru
ferðirnar alltaf upppantaðar með löngum fyrirvara. Ráð leiðangursstjórans var einfalt
og traustvekjandi. „Haldið alltaf í tauminn, hafið fætur í ístöðum og haldið athygli við
það sem er fram undan. Farið ekki af baki nema ég sé við hlið ykkar. Farið eftir þessu
og asninn sér um allt annað.“
Við riðum frá barmi Syðribrúnar og niður eftir stíg sem er kenndur við engil
ljóssins. Við fórum gegnum jarðsöguna; hún sást í jarðlögunum í kringum okkur. En
fæstir í hópnum hugsuðu um jarðfræði, heldur asna og bratta. Enginn hafði nokkurn
tímann komið á bak asna fyrr",22,Leiðangursstjórinn sagði að:,D,A asnarnir væru fljótir ,B ferðin væri erfið ,C ferðamenn væru erfiðir ,D asnarnir væru öruggir,3
"Sagan segir að fyrir langa löngu hafi kúreki komið út úr skóginum og séð
tröllaukið hyldýpi Miklagljúfurs opnast fyrir framan sig.  „Vá“, kallaði hann. „Hér
gerðist eitthvað!“
Jarðsprungan er ótrúlega djúp, allt að einum og hálfum kílómetra, og breidd
gljúfursins að meðaltali fimmtán kílómetrar. Það er erfitt að sjá fyrir sér slíka víðáttu.
Litrófið er mikið og breytist sífellt eftir því sem líður á daginn og birtan dvín.
Sólarupprás gyllir bratta klettadranga en skuggar þeirra verða bláir í dýpi gjárinnar. Á
hádegi er gljúfrið miskunnarlaus eyðimörk. Á kvöldin er eins og spírur klettadranganna
logi þegar skin kvöldsólarinnar fellur á þá. Tunglsljósið slær daufum lit á skorninga
gljúfursins sem tekur á sig dularfulla mynd og árla morguns er eins og ár fylltar af
bómull flæði um skorningana.
„Hér gerðist vissulega eitthvað“ sem skapaði Miklagljúfur. Fyrir mörgum
milljónum ára var norðurhluti Arizona rétt yfir sjávarmáli. Ekki er vitað nákvæmlega
hvenær landið fór að rísa en þarna myndaðist háslétta og Colorado-áin gróf sér farveg
með árframburði, sandi, steinum og hnullungum. Veðrun nagaði sprunguveggina:
Vindur gróf hella í mjúkan steininn, rigning skolaði burtu jarðvegi, vatn komst inn í
rifur og sprungur, fraus og sprengdi burt flísar, vatnsrennslið gróf undir brúnir þangað
til þær féllu að lokum. Áin bar jarðveginn burt. Vægðarlaust heldur vatn og vindur
áfram eyðingunni.
Í sumar tók ég þátt í hópferð um gljúfrið. Við ferðuðumst á ösnum. Fólk, sem
ferðast á þann hátt, fullyrðir að þetta sé besta leiðin til að sjá gljúfrið. Enda eru
ferðirnar alltaf upppantaðar með löngum fyrirvara. Ráð leiðangursstjórans var einfalt
og traustvekjandi. „Haldið alltaf í tauminn, hafið fætur í ístöðum og haldið athygli við
það sem er fram undan. Farið ekki af baki nema ég sé við hlið ykkar. Farið eftir þessu
og asninn sér um allt annað.“
Við riðum frá barmi Syðribrúnar og niður eftir stíg sem er kenndur við engil
ljóssins. Við fórum gegnum jarðsöguna; hún sást í jarðlögunum í kringum okkur. En
fæstir í hópnum hugsuðu um jarðfræði, heldur asna og bratta. Enginn hafði nokkurn
tímann komið á bak asna fyrr",23,Hver er helsta ástæða þess að gljúfrið kallast Miklagljúfur?,B,A Gljúfrið myndaðist í ofsafengnum hamförum ,B Gljúfrið sjálft er mjög vítt ,C Colorado-áin er mjög vatnsmikil ,D Klettadrangarnir eru háir,1
"Sagan segir að fyrir langa löngu hafi kúreki komið út úr skóginum og séð
tröllaukið hyldýpi Miklagljúfurs opnast fyrir framan sig.  „Vá“, kallaði hann. „Hér
gerðist eitthvað!“
Jarðsprungan er ótrúlega djúp, allt að einum og hálfum kílómetra, og breidd
gljúfursins að meðaltali fimmtán kílómetrar. Það er erfitt að sjá fyrir sér slíka víðáttu.
Litrófið er mikið og breytist sífellt eftir því sem líður á daginn og birtan dvín.
Sólarupprás gyllir bratta klettadranga en skuggar þeirra verða bláir í dýpi gjárinnar. Á
hádegi er gljúfrið miskunnarlaus eyðimörk. Á kvöldin er eins og spírur klettadranganna
logi þegar skin kvöldsólarinnar fellur á þá. Tunglsljósið slær daufum lit á skorninga
gljúfursins sem tekur á sig dularfulla mynd og árla morguns er eins og ár fylltar af
bómull flæði um skorningana.
„Hér gerðist vissulega eitthvað“ sem skapaði Miklagljúfur. Fyrir mörgum
milljónum ára var norðurhluti Arizona rétt yfir sjávarmáli. Ekki er vitað nákvæmlega
hvenær landið fór að rísa en þarna myndaðist háslétta og Colorado-áin gróf sér farveg
með árframburði, sandi, steinum og hnullungum. Veðrun nagaði sprunguveggina:
Vindur gróf hella í mjúkan steininn, rigning skolaði burtu jarðvegi, vatn komst inn í
rifur og sprungur, fraus og sprengdi burt flísar, vatnsrennslið gróf undir brúnir þangað
til þær féllu að lokum. Áin bar jarðveginn burt. Vægðarlaust heldur vatn og vindur
áfram eyðingunni.
Í sumar tók ég þátt í hópferð um gljúfrið. Við ferðuðumst á ösnum. Fólk, sem
ferðast á þann hátt, fullyrðir að þetta sé besta leiðin til að sjá gljúfrið. Enda eru
ferðirnar alltaf upppantaðar með löngum fyrirvara. Ráð leiðangursstjórans var einfalt
og traustvekjandi. „Haldið alltaf í tauminn, hafið fætur í ístöðum og haldið athygli við
það sem er fram undan. Farið ekki af baki nema ég sé við hlið ykkar. Farið eftir þessu
og asninn sér um allt annað.“
Við riðum frá barmi Syðribrúnar og niður eftir stíg sem er kenndur við engil
ljóssins. Við fórum gegnum jarðsöguna; hún sást í jarðlögunum í kringum okkur. En
fæstir í hópnum hugsuðu um jarðfræði, heldur asna og bratta. Enginn hafði nokkurn
tímann komið á bak asna fyrr",24,Ferð um gljúfrið er:,A,A eftirsótt ,B langsótt ,C fræðileg ,D hættuleg,0
"Þegar ég vaknaði var ég á dimmum, þröngum stað.  Ég gat varla hreyft mig.
Smátt og smátt áttaði ég mig á því að þegar ég hreyfði hausinn rakst ég alltaf á vegg
og komst ekki í burtu. 
Nú veit ég að ég var inni í eggi. Ég var andarungi. Nefið á öndum er kallað
goggur. Nú er nefið mitt flatt og ávalt að framan. En þegar ég var ungi var ég með
mjóan, harðan odd á nefinu. Með því að berja og banka með gogginum í skurn
eggsins gat ég búið til lítið gat. Bjart ljós lýsti inn um gatið. Mér tókst að stækka
gatið þó að það væri erfitt. Að lokum heyrðist brestur í skurninu. Ég ýtti eins fast og
ég gat með löppunum og eggið hrökk í tvennt. Ég var svo dasaður að ég lá lengi
kyrr til að jafna mig. 
Ég varð að gera nokkrar tilraunir til að standa á fætur. Svo tókst það og ég sá að
ég var í mjúku hreiðri. Allt í kringum mig voru fjaðrir sem eru kallaðar dúnn.  Ég
var líka þakinn dúni sem hélt á mér hita svo ég gæti lifað.
Ég sá að ég var ekki einn í hreiðrinu. Þarna voru fjórir aðrir ungar og tvö egg. Á
öðru egginu var lítið gat. Þar var ungi að reyna að brjótast út. Mig langaði til að
koma við hina ungana svo að ég goggaði í einn. Hann tísti og goggaði í bakið á mér.
Það fannst mér ekki gott svo ég ákvað að gogga aldrei í aðra. 
Þegar ég var orðinn þurr klifraði ég út úr hreiðrinu og fór að leita að mat. Svo sá
ég eitthvað sem ég goggaði í. Það var blautt og kalt. Sumt varð eftir í goggnum
mínum og rann ofan í hálsinn á mér þegar ég lyfti hausnum. Þetta fannst mér gott
svo ég goggaði aftur. Seinna lærði ég að þetta blauta og kalda hét vatn. Öndum
finnst gott að drekka vatn. Þeim finnst líka gott að sulla í vatni. Þær geta synt og
kafað. Ég lærði líka að nota gogginn til að fá mat að éta",1,Hvernig leið unganum í egginu?,D,A Honum var kalt,B Honum var heitt,C Hann var svangur,D Honum fannst þröngt,3
"Þegar ég vaknaði var ég á dimmum, þröngum stað.  Ég gat varla hreyft mig.
Smátt og smátt áttaði ég mig á því að þegar ég hreyfði hausinn rakst ég alltaf á vegg
og komst ekki í burtu. 
Nú veit ég að ég var inni í eggi. Ég var andarungi. Nefið á öndum er kallað
goggur. Nú er nefið mitt flatt og ávalt að framan. En þegar ég var ungi var ég með
mjóan, harðan odd á nefinu. Með því að berja og banka með gogginum í skurn
eggsins gat ég búið til lítið gat. Bjart ljós lýsti inn um gatið. Mér tókst að stækka
gatið þó að það væri erfitt. Að lokum heyrðist brestur í skurninu. Ég ýtti eins fast og
ég gat með löppunum og eggið hrökk í tvennt. Ég var svo dasaður að ég lá lengi
kyrr til að jafna mig. 
Ég varð að gera nokkrar tilraunir til að standa á fætur. Svo tókst það og ég sá að
ég var í mjúku hreiðri. Allt í kringum mig voru fjaðrir sem eru kallaðar dúnn.  Ég
var líka þakinn dúni sem hélt á mér hita svo ég gæti lifað.
Ég sá að ég var ekki einn í hreiðrinu. Þarna voru fjórir aðrir ungar og tvö egg. Á
öðru egginu var lítið gat. Þar var ungi að reyna að brjótast út. Mig langaði til að
koma við hina ungana svo að ég goggaði í einn. Hann tísti og goggaði í bakið á mér.
Það fannst mér ekki gott svo ég ákvað að gogga aldrei í aðra. 
Þegar ég var orðinn þurr klifraði ég út úr hreiðrinu og fór að leita að mat. Svo sá
ég eitthvað sem ég goggaði í. Það var blautt og kalt. Sumt varð eftir í goggnum
mínum og rann ofan í hálsinn á mér þegar ég lyfti hausnum. Þetta fannst mér gott
svo ég goggaði aftur. Seinna lærði ég að þetta blauta og kalda hét vatn. Öndum
finnst gott að drekka vatn. Þeim finnst líka gott að sulla í vatni. Þær geta synt og
kafað. Ég lærði líka að nota gogginn til að fá mat að éta",2,Hvað sá unginn gegnum gatið á egginu?,B,A Unga,B Ljós,C Skurn,D Dún,1
"Þegar ég vaknaði var ég á dimmum, þröngum stað.  Ég gat varla hreyft mig.
Smátt og smátt áttaði ég mig á því að þegar ég hreyfði hausinn rakst ég alltaf á vegg
og komst ekki í burtu. 
Nú veit ég að ég var inni í eggi. Ég var andarungi. Nefið á öndum er kallað
goggur. Nú er nefið mitt flatt og ávalt að framan. En þegar ég var ungi var ég með
mjóan, harðan odd á nefinu. Með því að berja og banka með gogginum í skurn
eggsins gat ég búið til lítið gat. Bjart ljós lýsti inn um gatið. Mér tókst að stækka
gatið þó að það væri erfitt. Að lokum heyrðist brestur í skurninu. Ég ýtti eins fast og
ég gat með löppunum og eggið hrökk í tvennt. Ég var svo dasaður að ég lá lengi
kyrr til að jafna mig. 
Ég varð að gera nokkrar tilraunir til að standa á fætur. Svo tókst það og ég sá að
ég var í mjúku hreiðri. Allt í kringum mig voru fjaðrir sem eru kallaðar dúnn.  Ég
var líka þakinn dúni sem hélt á mér hita svo ég gæti lifað.
Ég sá að ég var ekki einn í hreiðrinu. Þarna voru fjórir aðrir ungar og tvö egg. Á
öðru egginu var lítið gat. Þar var ungi að reyna að brjótast út. Mig langaði til að
koma við hina ungana svo að ég goggaði í einn. Hann tísti og goggaði í bakið á mér.
Það fannst mér ekki gott svo ég ákvað að gogga aldrei í aðra. 
Þegar ég var orðinn þurr klifraði ég út úr hreiðrinu og fór að leita að mat. Svo sá
ég eitthvað sem ég goggaði í. Það var blautt og kalt. Sumt varð eftir í goggnum
mínum og rann ofan í hálsinn á mér þegar ég lyfti hausnum. Þetta fannst mér gott
svo ég goggaði aftur. Seinna lærði ég að þetta blauta og kalda hét vatn. Öndum
finnst gott að drekka vatn. Þeim finnst líka gott að sulla í vatni. Þær geta synt og
kafað. Ég lærði líka að nota gogginn til að fá mat að éta",3,Þegar unginn kom úr egginu var hann,C,A hárlaus,B úfinn,C blautur,D þurr,2
"Þegar ég vaknaði var ég á dimmum, þröngum stað.  Ég gat varla hreyft mig.
Smátt og smátt áttaði ég mig á því að þegar ég hreyfði hausinn rakst ég alltaf á vegg
og komst ekki í burtu. 
Nú veit ég að ég var inni í eggi. Ég var andarungi. Nefið á öndum er kallað
goggur. Nú er nefið mitt flatt og ávalt að framan. En þegar ég var ungi var ég með
mjóan, harðan odd á nefinu. Með því að berja og banka með gogginum í skurn
eggsins gat ég búið til lítið gat. Bjart ljós lýsti inn um gatið. Mér tókst að stækka
gatið þó að það væri erfitt. Að lokum heyrðist brestur í skurninu. Ég ýtti eins fast og
ég gat með löppunum og eggið hrökk í tvennt. Ég var svo dasaður að ég lá lengi
kyrr til að jafna mig. 
Ég varð að gera nokkrar tilraunir til að standa á fætur. Svo tókst það og ég sá að
ég var í mjúku hreiðri. Allt í kringum mig voru fjaðrir sem eru kallaðar dúnn.  Ég
var líka þakinn dúni sem hélt á mér hita svo ég gæti lifað.
Ég sá að ég var ekki einn í hreiðrinu. Þarna voru fjórir aðrir ungar og tvö egg. Á
öðru egginu var lítið gat. Þar var ungi að reyna að brjótast út. Mig langaði til að
koma við hina ungana svo að ég goggaði í einn. Hann tísti og goggaði í bakið á mér.
Það fannst mér ekki gott svo ég ákvað að gogga aldrei í aðra. 
Þegar ég var orðinn þurr klifraði ég út úr hreiðrinu og fór að leita að mat. Svo sá
ég eitthvað sem ég goggaði í. Það var blautt og kalt. Sumt varð eftir í goggnum
mínum og rann ofan í hálsinn á mér þegar ég lyfti hausnum. Þetta fannst mér gott
svo ég goggaði aftur. Seinna lærði ég að þetta blauta og kalda hét vatn. Öndum
finnst gott að drekka vatn. Þeim finnst líka gott að sulla í vatni. Þær geta synt og
kafað. Ég lærði líka að nota gogginn til að fá mat að éta",4,Í hreiðrinu sá unginn,C,A tvo unga,B fjögur egg,C dún,D mömmu sína,2
"Þegar ég vaknaði var ég á dimmum, þröngum stað.  Ég gat varla hreyft mig.
Smátt og smátt áttaði ég mig á því að þegar ég hreyfði hausinn rakst ég alltaf á vegg
og komst ekki í burtu. 
Nú veit ég að ég var inni í eggi. Ég var andarungi. Nefið á öndum er kallað
goggur. Nú er nefið mitt flatt og ávalt að framan. En þegar ég var ungi var ég með
mjóan, harðan odd á nefinu. Með því að berja og banka með gogginum í skurn
eggsins gat ég búið til lítið gat. Bjart ljós lýsti inn um gatið. Mér tókst að stækka
gatið þó að það væri erfitt. Að lokum heyrðist brestur í skurninu. Ég ýtti eins fast og
ég gat með löppunum og eggið hrökk í tvennt. Ég var svo dasaður að ég lá lengi
kyrr til að jafna mig. 
Ég varð að gera nokkrar tilraunir til að standa á fætur. Svo tókst það og ég sá að
ég var í mjúku hreiðri. Allt í kringum mig voru fjaðrir sem eru kallaðar dúnn.  Ég
var líka þakinn dúni sem hélt á mér hita svo ég gæti lifað.
Ég sá að ég var ekki einn í hreiðrinu. Þarna voru fjórir aðrir ungar og tvö egg. Á
öðru egginu var lítið gat. Þar var ungi að reyna að brjótast út. Mig langaði til að
koma við hina ungana svo að ég goggaði í einn. Hann tísti og goggaði í bakið á mér.
Það fannst mér ekki gott svo ég ákvað að gogga aldrei í aðra. 
Þegar ég var orðinn þurr klifraði ég út úr hreiðrinu og fór að leita að mat. Svo sá
ég eitthvað sem ég goggaði í. Það var blautt og kalt. Sumt varð eftir í goggnum
mínum og rann ofan í hálsinn á mér þegar ég lyfti hausnum. Þetta fannst mér gott
svo ég goggaði aftur. Seinna lærði ég að þetta blauta og kalda hét vatn. Öndum
finnst gott að drekka vatn. Þeim finnst líka gott að sulla í vatni. Þær geta synt og
kafað. Ég lærði líka að nota gogginn til að fá mat að éta",5,Af hverju lá unginn kyrr eftir að hann kom úr egginu?,B,A Hann var hræddur,B Hann var þreyttur,C Hann var syfjaður,D Hann var fótbrotinn,1
"Þegar ég vaknaði var ég á dimmum, þröngum stað.  Ég gat varla hreyft mig.
Smátt og smátt áttaði ég mig á því að þegar ég hreyfði hausinn rakst ég alltaf á vegg
og komst ekki í burtu. 
Nú veit ég að ég var inni í eggi. Ég var andarungi. Nefið á öndum er kallað
goggur. Nú er nefið mitt flatt og ávalt að framan. En þegar ég var ungi var ég með
mjóan, harðan odd á nefinu. Með því að berja og banka með gogginum í skurn
eggsins gat ég búið til lítið gat. Bjart ljós lýsti inn um gatið. Mér tókst að stækka
gatið þó að það væri erfitt. Að lokum heyrðist brestur í skurninu. Ég ýtti eins fast og
ég gat með löppunum og eggið hrökk í tvennt. Ég var svo dasaður að ég lá lengi
kyrr til að jafna mig. 
Ég varð að gera nokkrar tilraunir til að standa á fætur. Svo tókst það og ég sá að
ég var í mjúku hreiðri. Allt í kringum mig voru fjaðrir sem eru kallaðar dúnn.  Ég
var líka þakinn dúni sem hélt á mér hita svo ég gæti lifað.
Ég sá að ég var ekki einn í hreiðrinu. Þarna voru fjórir aðrir ungar og tvö egg. Á
öðru egginu var lítið gat. Þar var ungi að reyna að brjótast út. Mig langaði til að
koma við hina ungana svo að ég goggaði í einn. Hann tísti og goggaði í bakið á mér.
Það fannst mér ekki gott svo ég ákvað að gogga aldrei í aðra. 
Þegar ég var orðinn þurr klifraði ég út úr hreiðrinu og fór að leita að mat. Svo sá
ég eitthvað sem ég goggaði í. Það var blautt og kalt. Sumt varð eftir í goggnum
mínum og rann ofan í hálsinn á mér þegar ég lyfti hausnum. Þetta fannst mér gott
svo ég goggaði aftur. Seinna lærði ég að þetta blauta og kalda hét vatn. Öndum
finnst gott að drekka vatn. Þeim finnst líka gott að sulla í vatni. Þær geta synt og
kafað. Ég lærði líka að nota gogginn til að fá mat að éta",6,Öndum finnst gott að,A,A sulla,B bíta,C kafa,D fljúga,0
"Einu sinni var ungur pokabjörn sem langaði afar mikið að hafa langt skott.

Foreldrar hans og systkini höfðu ekki skott enda eru pokabirnir skottlausir.

,,Ég vil fá skott,“ hrópaði hann á mömmu sína. ,,Ég vil skott.“

,,Láttu ekki eins og kjáni, við pokabirnirnir höfum aldrei skott. Við fæðumst

ekki með skott og þess vegna getum við ekki fengið skott.“

,,Jæja, ég fer þá og leita mér að skotti,“ sagði ungi pokabjörninn og hvarf inn í

skóginn. Fyrsta dýrið, sem hann mætti, var þvottabjörn en þvottabirnir hafa einmitt

mjög löng skott.

,,Hvar fékkstu þetta skott?“ spurði pokabjörninn þvottabjörninn. ,,Ég fæddist

með það. Allir þvottabirnir fæðast með svona löng skott. En hvar fékkst þú svona

glansandi nef og falleg, loðin eyru?“ spurði þvottabjörninn.

,,Ég fæddist með þau,“ sagði pokabjörninn.

,,Þú ert svei mér heppinn,“ sagði þvottabjörninn. ,,Gefðu mér eyrun þín og nefið

og þá skal ég láta þig fá skottið af mér.“

,,Ég get það ekki,“ sagði pokabjörninn og varð hugsi. Hann hélt göngu sinni

áfram. Öll dýrin, sem hann mætti, samþykktu að gefa honum skottin í skiptum fyrir

nefið af honum og eyrun. Að nokkrum tíma liðnum sneri hann heim.

,,Jæja, þú ert bara kominn aftur,“ sagði mamma hans. ,,Fékkstu ekkert skott?“

,,Nei, reyndar ekki, en það var svo furðulegt að öll dýrin, sem ég mætti, vildu

gefa mér skottin ef ég léti þau fá eyrun og nefið af mér. Ég held bara að ég vilji vera

eins og ég er.“",7,Pokabjörninn vildi fá skott til að líta út eins og hinir pokabirnirnir.,B,A Rétt,B Rangt,C Kemur ekki fram,,1
"Einu sinni var ungur pokabjörn sem langaði afar mikið að hafa langt skott.

Foreldrar hans og systkini höfðu ekki skott enda eru pokabirnir skottlausir.

,,Ég vil fá skott,“ hrópaði hann á mömmu sína. ,,Ég vil skott.“

,,Láttu ekki eins og kjáni, við pokabirnirnir höfum aldrei skott. Við fæðumst

ekki með skott og þess vegna getum við ekki fengið skott.“

,,Jæja, ég fer þá og leita mér að skotti,“ sagði ungi pokabjörninn og hvarf inn í

skóginn. Fyrsta dýrið, sem hann mætti, var þvottabjörn en þvottabirnir hafa einmitt

mjög löng skott.

,,Hvar fékkstu þetta skott?“ spurði pokabjörninn þvottabjörninn. ,,Ég fæddist

með það. Allir þvottabirnir fæðast með svona löng skott. En hvar fékkst þú svona

glansandi nef og falleg, loðin eyru?“ spurði þvottabjörninn.

,,Ég fæddist með þau,“ sagði pokabjörninn.

,,Þú ert svei mér heppinn,“ sagði þvottabjörninn. ,,Gefðu mér eyrun þín og nefið

og þá skal ég láta þig fá skottið af mér.“

,,Ég get það ekki,“ sagði pokabjörninn og varð hugsi. Hann hélt göngu sinni

áfram. Öll dýrin, sem hann mætti, samþykktu að gefa honum skottin í skiptum fyrir

nefið af honum og eyrun. Að nokkrum tíma liðnum sneri hann heim.

,,Jæja, þú ert bara kominn aftur,“ sagði mamma hans. ,,Fékkstu ekkert skott?“

,,Nei, reyndar ekki, en það var svo furðulegt að öll dýrin, sem ég mætti, vildu

gefa mér skottin ef ég léti þau fá eyrun og nefið af mér. Ég held bara að ég vilji vera

eins og ég er.“",8,Pokabjörninn fór yfir engið á leiðinni í skóginn.,C,A Rétt,B Rangt,C Kemur ekki fram,,2
"Einu sinni var ungur pokabjörn sem langaði afar mikið að hafa langt skott.

Foreldrar hans og systkini höfðu ekki skott enda eru pokabirnir skottlausir.

,,Ég vil fá skott,“ hrópaði hann á mömmu sína. ,,Ég vil skott.“

,,Láttu ekki eins og kjáni, við pokabirnirnir höfum aldrei skott. Við fæðumst

ekki með skott og þess vegna getum við ekki fengið skott.“

,,Jæja, ég fer þá og leita mér að skotti,“ sagði ungi pokabjörninn og hvarf inn í

skóginn. Fyrsta dýrið, sem hann mætti, var þvottabjörn en þvottabirnir hafa einmitt

mjög löng skott.

,,Hvar fékkstu þetta skott?“ spurði pokabjörninn þvottabjörninn. ,,Ég fæddist

með það. Allir þvottabirnir fæðast með svona löng skott. En hvar fékkst þú svona

glansandi nef og falleg, loðin eyru?“ spurði þvottabjörninn.

,,Ég fæddist með þau,“ sagði pokabjörninn.

,,Þú ert svei mér heppinn,“ sagði þvottabjörninn. ,,Gefðu mér eyrun þín og nefið

og þá skal ég láta þig fá skottið af mér.“

,,Ég get það ekki,“ sagði pokabjörninn og varð hugsi. Hann hélt göngu sinni

áfram. Öll dýrin, sem hann mætti, samþykktu að gefa honum skottin í skiptum fyrir

nefið af honum og eyrun. Að nokkrum tíma liðnum sneri hann heim.

,,Jæja, þú ert bara kominn aftur,“ sagði mamma hans. ,,Fékkstu ekkert skott?“

,,Nei, reyndar ekki, en það var svo furðulegt að öll dýrin, sem ég mætti, vildu

gefa mér skottin ef ég léti þau fá eyrun og nefið af mér. Ég held bara að ég vilji vera

eins og ég er.“",9,Pokabjörninn hitti mörg dýr á ferð sinni um skóginn.,A,A Rétt,B Rangt,C Kemur ekki fram,,0
"Einu sinni var ungur pokabjörn sem langaði afar mikið að hafa langt skott.

Foreldrar hans og systkini höfðu ekki skott enda eru pokabirnir skottlausir.

,,Ég vil fá skott,“ hrópaði hann á mömmu sína. ,,Ég vil skott.“

,,Láttu ekki eins og kjáni, við pokabirnirnir höfum aldrei skott. Við fæðumst

ekki með skott og þess vegna getum við ekki fengið skott.“

,,Jæja, ég fer þá og leita mér að skotti,“ sagði ungi pokabjörninn og hvarf inn í

skóginn. Fyrsta dýrið, sem hann mætti, var þvottabjörn en þvottabirnir hafa einmitt

mjög löng skott.

,,Hvar fékkstu þetta skott?“ spurði pokabjörninn þvottabjörninn. ,,Ég fæddist

með það. Allir þvottabirnir fæðast með svona löng skott. En hvar fékkst þú svona

glansandi nef og falleg, loðin eyru?“ spurði þvottabjörninn.

,,Ég fæddist með þau,“ sagði pokabjörninn.

,,Þú ert svei mér heppinn,“ sagði þvottabjörninn. ,,Gefðu mér eyrun þín og nefið

og þá skal ég láta þig fá skottið af mér.“

,,Ég get það ekki,“ sagði pokabjörninn og varð hugsi. Hann hélt göngu sinni

áfram. Öll dýrin, sem hann mætti, samþykktu að gefa honum skottin í skiptum fyrir

nefið af honum og eyrun. Að nokkrum tíma liðnum sneri hann heim.

,,Jæja, þú ert bara kominn aftur,“ sagði mamma hans. ,,Fékkstu ekkert skott?“

,,Nei, reyndar ekki, en það var svo furðulegt að öll dýrin, sem ég mætti, vildu

gefa mér skottin ef ég léti þau fá eyrun og nefið af mér. Ég held bara að ég vilji vera

eins og ég er.“",10,"Hinum dýrunum fannst pokabjörninn hafa fallegan, loðinn feld.",C,A Rétt,B Rangt,C Kemur ekki fram,,2
"Einu sinni var ungur pokabjörn sem langaði afar mikið að hafa langt skott.

Foreldrar hans og systkini höfðu ekki skott enda eru pokabirnir skottlausir.

,,Ég vil fá skott,“ hrópaði hann á mömmu sína. ,,Ég vil skott.“

,,Láttu ekki eins og kjáni, við pokabirnirnir höfum aldrei skott. Við fæðumst

ekki með skott og þess vegna getum við ekki fengið skott.“

,,Jæja, ég fer þá og leita mér að skotti,“ sagði ungi pokabjörninn og hvarf inn í

skóginn. Fyrsta dýrið, sem hann mætti, var þvottabjörn en þvottabirnir hafa einmitt

mjög löng skott.

,,Hvar fékkstu þetta skott?“ spurði pokabjörninn þvottabjörninn. ,,Ég fæddist

með það. Allir þvottabirnir fæðast með svona löng skott. En hvar fékkst þú svona

glansandi nef og falleg, loðin eyru?“ spurði þvottabjörninn.

,,Ég fæddist með þau,“ sagði pokabjörninn.

,,Þú ert svei mér heppinn,“ sagði þvottabjörninn. ,,Gefðu mér eyrun þín og nefið

og þá skal ég láta þig fá skottið af mér.“

,,Ég get það ekki,“ sagði pokabjörninn og varð hugsi. Hann hélt göngu sinni

áfram. Öll dýrin, sem hann mætti, samþykktu að gefa honum skottin í skiptum fyrir

nefið af honum og eyrun. Að nokkrum tíma liðnum sneri hann heim.

,,Jæja, þú ert bara kominn aftur,“ sagði mamma hans. ,,Fékkstu ekkert skott?“

,,Nei, reyndar ekki, en það var svo furðulegt að öll dýrin, sem ég mætti, vildu

gefa mér skottin ef ég léti þau fá eyrun og nefið af mér. Ég held bara að ég vilji vera

eins og ég er.“",11,Allir þvottabirnir hafa löng skott.,A,A Rétt,B Rangt,C Kemur ekki fram,,0
"Einu sinni var ungur pokabjörn sem langaði afar mikið að hafa langt skott.

Foreldrar hans og systkini höfðu ekki skott enda eru pokabirnir skottlausir.

,,Ég vil fá skott,“ hrópaði hann á mömmu sína. ,,Ég vil skott.“

,,Láttu ekki eins og kjáni, við pokabirnirnir höfum aldrei skott. Við fæðumst

ekki með skott og þess vegna getum við ekki fengið skott.“

,,Jæja, ég fer þá og leita mér að skotti,“ sagði ungi pokabjörninn og hvarf inn í

skóginn. Fyrsta dýrið, sem hann mætti, var þvottabjörn en þvottabirnir hafa einmitt

mjög löng skott.

,,Hvar fékkstu þetta skott?“ spurði pokabjörninn þvottabjörninn. ,,Ég fæddist

með það. Allir þvottabirnir fæðast með svona löng skott. En hvar fékkst þú svona

glansandi nef og falleg, loðin eyru?“ spurði þvottabjörninn.

,,Ég fæddist með þau,“ sagði pokabjörninn.

,,Þú ert svei mér heppinn,“ sagði þvottabjörninn. ,,Gefðu mér eyrun þín og nefið

og þá skal ég láta þig fá skottið af mér.“

,,Ég get það ekki,“ sagði pokabjörninn og varð hugsi. Hann hélt göngu sinni

áfram. Öll dýrin, sem hann mætti, samþykktu að gefa honum skottin í skiptum fyrir

nefið af honum og eyrun. Að nokkrum tíma liðnum sneri hann heim.

,,Jæja, þú ert bara kominn aftur,“ sagði mamma hans. ,,Fékkstu ekkert skott?“

,,Nei, reyndar ekki, en það var svo furðulegt að öll dýrin, sem ég mætti, vildu

gefa mér skottin ef ég léti þau fá eyrun og nefið af mér. Ég held bara að ég vilji vera

eins og ég er.“",12,Sum dýrin vildu láta skott fyrir nef.,A,A Rétt,B Rangt,C Kemur ekki fram,,0
"Einu sinni var ungur pokabjörn sem langaði afar mikið að hafa langt skott.

Foreldrar hans og systkini höfðu ekki skott enda eru pokabirnir skottlausir.

,,Ég vil fá skott,“ hrópaði hann á mömmu sína. ,,Ég vil skott.“

,,Láttu ekki eins og kjáni, við pokabirnirnir höfum aldrei skott. Við fæðumst

ekki með skott og þess vegna getum við ekki fengið skott.“

,,Jæja, ég fer þá og leita mér að skotti,“ sagði ungi pokabjörninn og hvarf inn í

skóginn. Fyrsta dýrið, sem hann mætti, var þvottabjörn en þvottabirnir hafa einmitt

mjög löng skott.

,,Hvar fékkstu þetta skott?“ spurði pokabjörninn þvottabjörninn. ,,Ég fæddist

með það. Allir þvottabirnir fæðast með svona löng skott. En hvar fékkst þú svona

glansandi nef og falleg, loðin eyru?“ spurði þvottabjörninn.

,,Ég fæddist með þau,“ sagði pokabjörninn.

,,Þú ert svei mér heppinn,“ sagði þvottabjörninn. ,,Gefðu mér eyrun þín og nefið

og þá skal ég láta þig fá skottið af mér.“

,,Ég get það ekki,“ sagði pokabjörninn og varð hugsi. Hann hélt göngu sinni

áfram. Öll dýrin, sem hann mætti, samþykktu að gefa honum skottin í skiptum fyrir

nefið af honum og eyrun. Að nokkrum tíma liðnum sneri hann heim.

,,Jæja, þú ert bara kominn aftur,“ sagði mamma hans. ,,Fékkstu ekkert skott?“

,,Nei, reyndar ekki, en það var svo furðulegt að öll dýrin, sem ég mætti, vildu

gefa mér skottin ef ég léti þau fá eyrun og nefið af mér. Ég held bara að ég vilji vera

eins og ég er.“",13,Mamma pokabjarnarins var fegin þegar hann kom aftur heim.,C,A Rétt,B Rangt,C Kemur ekki fram,,2
"Einu sinni var ungur pokabjörn sem langaði afar mikið að hafa langt skott.

Foreldrar hans og systkini höfðu ekki skott enda eru pokabirnir skottlausir.

,,Ég vil fá skott,“ hrópaði hann á mömmu sína. ,,Ég vil skott.“

,,Láttu ekki eins og kjáni, við pokabirnirnir höfum aldrei skott. Við fæðumst

ekki með skott og þess vegna getum við ekki fengið skott.“

,,Jæja, ég fer þá og leita mér að skotti,“ sagði ungi pokabjörninn og hvarf inn í

skóginn. Fyrsta dýrið, sem hann mætti, var þvottabjörn en þvottabirnir hafa einmitt

mjög löng skott.

,,Hvar fékkstu þetta skott?“ spurði pokabjörninn þvottabjörninn. ,,Ég fæddist

með það. Allir þvottabirnir fæðast með svona löng skott. En hvar fékkst þú svona

glansandi nef og falleg, loðin eyru?“ spurði þvottabjörninn.

,,Ég fæddist með þau,“ sagði pokabjörninn.

,,Þú ert svei mér heppinn,“ sagði þvottabjörninn. ,,Gefðu mér eyrun þín og nefið

og þá skal ég láta þig fá skottið af mér.“

,,Ég get það ekki,“ sagði pokabjörninn og varð hugsi. Hann hélt göngu sinni

áfram. Öll dýrin, sem hann mætti, samþykktu að gefa honum skottin í skiptum fyrir

nefið af honum og eyrun. Að nokkrum tíma liðnum sneri hann heim.

,,Jæja, þú ert bara kominn aftur,“ sagði mamma hans. ,,Fékkstu ekkert skott?“

,,Nei, reyndar ekki, en það var svo furðulegt að öll dýrin, sem ég mætti, vildu

gefa mér skottin ef ég léti þau fá eyrun og nefið af mér. Ég held bara að ég vilji vera

eins og ég er.“",14,Pokabjörninn var afar lengi á ferð sinni um skóginn.,A,A Rétt,B Rangt,C Kemur ekki fram,,0
"Einu sinni var ungur pokabjörn sem langaði afar mikið að hafa langt skott.

Foreldrar hans og systkini höfðu ekki skott enda eru pokabirnir skottlausir.

,,Ég vil fá skott,“ hrópaði hann á mömmu sína. ,,Ég vil skott.“

,,Láttu ekki eins og kjáni, við pokabirnirnir höfum aldrei skott. Við fæðumst

ekki með skott og þess vegna getum við ekki fengið skott.“

,,Jæja, ég fer þá og leita mér að skotti,“ sagði ungi pokabjörninn og hvarf inn í

skóginn. Fyrsta dýrið, sem hann mætti, var þvottabjörn en þvottabirnir hafa einmitt

mjög löng skott.

,,Hvar fékkstu þetta skott?“ spurði pokabjörninn þvottabjörninn. ,,Ég fæddist

með það. Allir þvottabirnir fæðast með svona löng skott. En hvar fékkst þú svona

glansandi nef og falleg, loðin eyru?“ spurði þvottabjörninn.

,,Ég fæddist með þau,“ sagði pokabjörninn.

,,Þú ert svei mér heppinn,“ sagði þvottabjörninn. ,,Gefðu mér eyrun þín og nefið

og þá skal ég láta þig fá skottið af mér.“

,,Ég get það ekki,“ sagði pokabjörninn og varð hugsi. Hann hélt göngu sinni

áfram. Öll dýrin, sem hann mætti, samþykktu að gefa honum skottin í skiptum fyrir

nefið af honum og eyrun. Að nokkrum tíma liðnum sneri hann heim.

,,Jæja, þú ert bara kominn aftur,“ sagði mamma hans. ,,Fékkstu ekkert skott?“

,,Nei, reyndar ekki, en það var svo furðulegt að öll dýrin, sem ég mætti, vildu

gefa mér skottin ef ég léti þau fá eyrun og nefið af mér. Ég held bara að ég vilji vera

eins og ég er.“",15,Sagan gerist að vetrarlagi.,C,A Rétt,B Rangt,C Kemur ekki fram,,2
"Einu sinni var ungur pokabjörn sem langaði afar mikið að hafa langt skott.

Foreldrar hans og systkini höfðu ekki skott enda eru pokabirnir skottlausir.

,,Ég vil fá skott,“ hrópaði hann á mömmu sína. ,,Ég vil skott.“

,,Láttu ekki eins og kjáni, við pokabirnirnir höfum aldrei skott. Við fæðumst

ekki með skott og þess vegna getum við ekki fengið skott.“

,,Jæja, ég fer þá og leita mér að skotti,“ sagði ungi pokabjörninn og hvarf inn í

skóginn. Fyrsta dýrið, sem hann mætti, var þvottabjörn en þvottabirnir hafa einmitt

mjög löng skott.

,,Hvar fékkstu þetta skott?“ spurði pokabjörninn þvottabjörninn. ,,Ég fæddist

með það. Allir þvottabirnir fæðast með svona löng skott. En hvar fékkst þú svona

glansandi nef og falleg, loðin eyru?“ spurði þvottabjörninn.

,,Ég fæddist með þau,“ sagði pokabjörninn.

,,Þú ert svei mér heppinn,“ sagði þvottabjörninn. ,,Gefðu mér eyrun þín og nefið

og þá skal ég láta þig fá skottið af mér.“

,,Ég get það ekki,“ sagði pokabjörninn og varð hugsi. Hann hélt göngu sinni

áfram. Öll dýrin, sem hann mætti, samþykktu að gefa honum skottin í skiptum fyrir

nefið af honum og eyrun. Að nokkrum tíma liðnum sneri hann heim.

,,Jæja, þú ert bara kominn aftur,“ sagði mamma hans. ,,Fékkstu ekkert skott?“

,,Nei, reyndar ekki, en það var svo furðulegt að öll dýrin, sem ég mætti, vildu

gefa mér skottin ef ég léti þau fá eyrun og nefið af mér. Ég held bara að ég vilji vera

eins og ég er.“",16,Sagan kennir okkur að vera alltaf í góðu skapi.,B,A Rétt,B Rangt,C Kemur ekki fram,,1
"Húsið, sem ég bý í, er gamalt timburhús, klætt bárujárni. Það er þrjár hæðir. Á
fyrstu hæðinni búa afi og amma. Á annarri hæð frændi minn og konan hans og svo
búum við efst uppi, í risinu. Við erum fimm. Pabbi og mamma, Fjóla systir, Smári
bróðir og svo auðvitað ég sjálf. Ég heiti svo asnalegu blómanafni að ég vil helst
ekki segja frá því. 
Það er dálítið þröngt um okkur í risinu. Við Fjóla sofum í sama herberginu
en Smári hefur ekkert herbergi. Hann sefur á dýnu í litlu skoti sem hægt er að draga
tjald fyrir. Þetta skot er svo lítið að tærnar á honum standa út undan tjaldinu þegar
hann sefur. Og það eru engar smá tær! En okkur líður vel þrátt fyrir þrengslin og
eins og pabbi segir svo spekingslega: Þröngt mega sáttir sitja.    
En það besta við íbúðina okkar er að fyrir ofan hana er æðislegt háaloft.
Háloftið er lágt, rykugt og fullt af allskonar dóti. Sumt er í kössum, t.d. bækur og
blöð og föt. En svo eru þarna líka gamlir stólar, fótanuddtæki, skíði, ónýtur gítar,
eldgömul ritvél, grænir fótboltaskór, sem pabbi átti þegar hann var mjór, ferðatöskur
og margt, margt fleira. 
Ég er búin að útbúa mér stað úti í horni. Þar er gömul dýna sem ég sit á,
trékassi sem ég nota fyrir borð, lampi sem ég fann þarna uppi og meira að segja lítið
útvarp sem þurfti bara að setja í nýjar rafhlöður. Þarna get ég setið í óratíma og
hlustað á útvarpið eða lesið einhverja bók eða blað sem ég finn í kassa. Svo gramsa
ég líka oft í draslinu. Mig langar nefnilega ofsalega mikið til að finna eitthvað
virkilega dýrmætt, sjaldgæft frímerki eða einhvern forngrip. En ég hef ekkert fundið
ennþá. En ég held áfram að leita.  ",1,Hvað gæti sögumaðurinn heitið?,D,A Reynir ,B Ösp ,C Björk ,D Lilja,3
"Húsið, sem ég bý í, er gamalt timburhús, klætt bárujárni. Það er þrjár hæðir. Á
fyrstu hæðinni búa afi og amma. Á annarri hæð frændi minn og konan hans og svo
búum við efst uppi, í risinu. Við erum fimm. Pabbi og mamma, Fjóla systir, Smári
bróðir og svo auðvitað ég sjálf. Ég heiti svo asnalegu blómanafni að ég vil helst
ekki segja frá því. 
Það er dálítið þröngt um okkur í risinu. Við Fjóla sofum í sama herberginu
en Smári hefur ekkert herbergi. Hann sefur á dýnu í litlu skoti sem hægt er að draga
tjald fyrir. Þetta skot er svo lítið að tærnar á honum standa út undan tjaldinu þegar
hann sefur. Og það eru engar smá tær! En okkur líður vel þrátt fyrir þrengslin og
eins og pabbi segir svo spekingslega: Þröngt mega sáttir sitja.    
En það besta við íbúðina okkar er að fyrir ofan hana er æðislegt háaloft.
Háloftið er lágt, rykugt og fullt af allskonar dóti. Sumt er í kössum, t.d. bækur og
blöð og föt. En svo eru þarna líka gamlir stólar, fótanuddtæki, skíði, ónýtur gítar,
eldgömul ritvél, grænir fótboltaskór, sem pabbi átti þegar hann var mjór, ferðatöskur
og margt, margt fleira. 
Ég er búin að útbúa mér stað úti í horni. Þar er gömul dýna sem ég sit á,
trékassi sem ég nota fyrir borð, lampi sem ég fann þarna uppi og meira að segja lítið
útvarp sem þurfti bara að setja í nýjar rafhlöður. Þarna get ég setið í óratíma og
hlustað á útvarpið eða lesið einhverja bók eða blað sem ég finn í kassa. Svo gramsa
ég líka oft í draslinu. Mig langar nefnilega ofsalega mikið til að finna eitthvað
virkilega dýrmætt, sjaldgæft frímerki eða einhvern forngrip. En ég hef ekkert fundið
ennþá. En ég held áfram að leita.  ",2,"Fjölskyldan, sem býr í risinu:",B,A vill finna stærra húsnæði ,B notar háaloftið til að sofa á ,C unir hag sínum vel ,D vill finna fjársjóð,1
"Húsið, sem ég bý í, er gamalt timburhús, klætt bárujárni. Það er þrjár hæðir. Á
fyrstu hæðinni búa afi og amma. Á annarri hæð frændi minn og konan hans og svo
búum við efst uppi, í risinu. Við erum fimm. Pabbi og mamma, Fjóla systir, Smári
bróðir og svo auðvitað ég sjálf. Ég heiti svo asnalegu blómanafni að ég vil helst
ekki segja frá því. 
Það er dálítið þröngt um okkur í risinu. Við Fjóla sofum í sama herberginu
en Smári hefur ekkert herbergi. Hann sefur á dýnu í litlu skoti sem hægt er að draga
tjald fyrir. Þetta skot er svo lítið að tærnar á honum standa út undan tjaldinu þegar
hann sefur. Og það eru engar smá tær! En okkur líður vel þrátt fyrir þrengslin og
eins og pabbi segir svo spekingslega: Þröngt mega sáttir sitja.    
En það besta við íbúðina okkar er að fyrir ofan hana er æðislegt háaloft.
Háloftið er lágt, rykugt og fullt af allskonar dóti. Sumt er í kössum, t.d. bækur og
blöð og föt. En svo eru þarna líka gamlir stólar, fótanuddtæki, skíði, ónýtur gítar,
eldgömul ritvél, grænir fótboltaskór, sem pabbi átti þegar hann var mjór, ferðatöskur
og margt, margt fleira. 
Ég er búin að útbúa mér stað úti í horni. Þar er gömul dýna sem ég sit á,
trékassi sem ég nota fyrir borð, lampi sem ég fann þarna uppi og meira að segja lítið
útvarp sem þurfti bara að setja í nýjar rafhlöður. Þarna get ég setið í óratíma og
hlustað á útvarpið eða lesið einhverja bók eða blað sem ég finn í kassa. Svo gramsa
ég líka oft í draslinu. Mig langar nefnilega ofsalega mikið til að finna eitthvað
virkilega dýrmætt, sjaldgæft frímerki eða einhvern forngrip. En ég hef ekkert fundið
ennþá. En ég held áfram að leita.  ",3,Hvað finnst sögumanni helsti kostur við húsið?,B,A Þrengslin ,B Háaloftið ,C Útvarpið ,D Litla skotið,1
"Húsið, sem ég bý í, er gamalt timburhús, klætt bárujárni. Það er þrjár hæðir. Á
fyrstu hæðinni búa afi og amma. Á annarri hæð frændi minn og konan hans og svo
búum við efst uppi, í risinu. Við erum fimm. Pabbi og mamma, Fjóla systir, Smári
bróðir og svo auðvitað ég sjálf. Ég heiti svo asnalegu blómanafni að ég vil helst
ekki segja frá því. 
Það er dálítið þröngt um okkur í risinu. Við Fjóla sofum í sama herberginu
en Smári hefur ekkert herbergi. Hann sefur á dýnu í litlu skoti sem hægt er að draga
tjald fyrir. Þetta skot er svo lítið að tærnar á honum standa út undan tjaldinu þegar
hann sefur. Og það eru engar smá tær! En okkur líður vel þrátt fyrir þrengslin og
eins og pabbi segir svo spekingslega: Þröngt mega sáttir sitja.    
En það besta við íbúðina okkar er að fyrir ofan hana er æðislegt háaloft.
Háloftið er lágt, rykugt og fullt af allskonar dóti. Sumt er í kössum, t.d. bækur og
blöð og föt. En svo eru þarna líka gamlir stólar, fótanuddtæki, skíði, ónýtur gítar,
eldgömul ritvél, grænir fótboltaskór, sem pabbi átti þegar hann var mjór, ferðatöskur
og margt, margt fleira. 
Ég er búin að útbúa mér stað úti í horni. Þar er gömul dýna sem ég sit á,
trékassi sem ég nota fyrir borð, lampi sem ég fann þarna uppi og meira að segja lítið
útvarp sem þurfti bara að setja í nýjar rafhlöður. Þarna get ég setið í óratíma og
hlustað á útvarpið eða lesið einhverja bók eða blað sem ég finn í kassa. Svo gramsa
ég líka oft í draslinu. Mig langar nefnilega ofsalega mikið til að finna eitthvað
virkilega dýrmætt, sjaldgæft frímerki eða einhvern forngrip. En ég hef ekkert fundið
ennþá. En ég held áfram að leita.  ",4,Í fjölskyldunni eru:,C,A tveir strákar og tvær stelpur ,B tvær stelpur og einn strákur ,C einn strákur og ein stelpa ,D tveir strákar og ein stelpa,2
"Húsið, sem ég bý í, er gamalt timburhús, klætt bárujárni. Það er þrjár hæðir. Á
fyrstu hæðinni búa afi og amma. Á annarri hæð frændi minn og konan hans og svo
búum við efst uppi, í risinu. Við erum fimm. Pabbi og mamma, Fjóla systir, Smári
bróðir og svo auðvitað ég sjálf. Ég heiti svo asnalegu blómanafni að ég vil helst
ekki segja frá því. 
Það er dálítið þröngt um okkur í risinu. Við Fjóla sofum í sama herberginu
en Smári hefur ekkert herbergi. Hann sefur á dýnu í litlu skoti sem hægt er að draga
tjald fyrir. Þetta skot er svo lítið að tærnar á honum standa út undan tjaldinu þegar
hann sefur. Og það eru engar smá tær! En okkur líður vel þrátt fyrir þrengslin og
eins og pabbi segir svo spekingslega: Þröngt mega sáttir sitja.    
En það besta við íbúðina okkar er að fyrir ofan hana er æðislegt háaloft.
Háloftið er lágt, rykugt og fullt af allskonar dóti. Sumt er í kössum, t.d. bækur og
blöð og föt. En svo eru þarna líka gamlir stólar, fótanuddtæki, skíði, ónýtur gítar,
eldgömul ritvél, grænir fótboltaskór, sem pabbi átti þegar hann var mjór, ferðatöskur
og margt, margt fleira. 
Ég er búin að útbúa mér stað úti í horni. Þar er gömul dýna sem ég sit á,
trékassi sem ég nota fyrir borð, lampi sem ég fann þarna uppi og meira að segja lítið
útvarp sem þurfti bara að setja í nýjar rafhlöður. Þarna get ég setið í óratíma og
hlustað á útvarpið eða lesið einhverja bók eða blað sem ég finn í kassa. Svo gramsa
ég líka oft í draslinu. Mig langar nefnilega ofsalega mikið til að finna eitthvað
virkilega dýrmætt, sjaldgæft frímerki eða einhvern forngrip. En ég hef ekkert fundið
ennþá. En ég held áfram að leita.  ",5,Uppi á háalofti er:,B,A rykugt og kalt ,B dýna til að sitja á ,C allt dótið í kössum ,D ónothæft drasl,1
"Húsið, sem ég bý í, er gamalt timburhús, klætt bárujárni. Það er þrjár hæðir. Á
fyrstu hæðinni búa afi og amma. Á annarri hæð frændi minn og konan hans og svo
búum við efst uppi, í risinu. Við erum fimm. Pabbi og mamma, Fjóla systir, Smári
bróðir og svo auðvitað ég sjálf. Ég heiti svo asnalegu blómanafni að ég vil helst
ekki segja frá því. 
Það er dálítið þröngt um okkur í risinu. Við Fjóla sofum í sama herberginu
en Smári hefur ekkert herbergi. Hann sefur á dýnu í litlu skoti sem hægt er að draga
tjald fyrir. Þetta skot er svo lítið að tærnar á honum standa út undan tjaldinu þegar
hann sefur. Og það eru engar smá tær! En okkur líður vel þrátt fyrir þrengslin og
eins og pabbi segir svo spekingslega: Þröngt mega sáttir sitja.    
En það besta við íbúðina okkar er að fyrir ofan hana er æðislegt háaloft.
Háloftið er lágt, rykugt og fullt af allskonar dóti. Sumt er í kössum, t.d. bækur og
blöð og föt. En svo eru þarna líka gamlir stólar, fótanuddtæki, skíði, ónýtur gítar,
eldgömul ritvél, grænir fótboltaskór, sem pabbi átti þegar hann var mjór, ferðatöskur
og margt, margt fleira. 
Ég er búin að útbúa mér stað úti í horni. Þar er gömul dýna sem ég sit á,
trékassi sem ég nota fyrir borð, lampi sem ég fann þarna uppi og meira að segja lítið
útvarp sem þurfti bara að setja í nýjar rafhlöður. Þarna get ég setið í óratíma og
hlustað á útvarpið eða lesið einhverja bók eða blað sem ég finn í kassa. Svo gramsa
ég líka oft í draslinu. Mig langar nefnilega ofsalega mikið til að finna eitthvað
virkilega dýrmætt, sjaldgæft frímerki eða einhvern forngrip. En ég hef ekkert fundið
ennþá. En ég held áfram að leita.  ",6,Hvað gerir sögumaður á háaloftinu?,B,A Situr og hugsar ,B Les og hlustar ,C Liggur og sefur ,D Gramsar og syngur,1
"Húsið, sem ég bý í, er gamalt timburhús, klætt bárujárni. Það er þrjár hæðir. Á
fyrstu hæðinni búa afi og amma. Á annarri hæð frændi minn og konan hans og svo
búum við efst uppi, í risinu. Við erum fimm. Pabbi og mamma, Fjóla systir, Smári
bróðir og svo auðvitað ég sjálf. Ég heiti svo asnalegu blómanafni að ég vil helst
ekki segja frá því. 
Það er dálítið þröngt um okkur í risinu. Við Fjóla sofum í sama herberginu
en Smári hefur ekkert herbergi. Hann sefur á dýnu í litlu skoti sem hægt er að draga
tjald fyrir. Þetta skot er svo lítið að tærnar á honum standa út undan tjaldinu þegar
hann sefur. Og það eru engar smá tær! En okkur líður vel þrátt fyrir þrengslin og
eins og pabbi segir svo spekingslega: Þröngt mega sáttir sitja.    
En það besta við íbúðina okkar er að fyrir ofan hana er æðislegt háaloft.
Háloftið er lágt, rykugt og fullt af allskonar dóti. Sumt er í kössum, t.d. bækur og
blöð og föt. En svo eru þarna líka gamlir stólar, fótanuddtæki, skíði, ónýtur gítar,
eldgömul ritvél, grænir fótboltaskór, sem pabbi átti þegar hann var mjór, ferðatöskur
og margt, margt fleira. 
Ég er búin að útbúa mér stað úti í horni. Þar er gömul dýna sem ég sit á,
trékassi sem ég nota fyrir borð, lampi sem ég fann þarna uppi og meira að segja lítið
útvarp sem þurfti bara að setja í nýjar rafhlöður. Þarna get ég setið í óratíma og
hlustað á útvarpið eða lesið einhverja bók eða blað sem ég finn í kassa. Svo gramsa
ég líka oft í draslinu. Mig langar nefnilega ofsalega mikið til að finna eitthvað
virkilega dýrmætt, sjaldgæft frímerki eða einhvern forngrip. En ég hef ekkert fundið
ennþá. En ég held áfram að leita.  ",7,Hvað vonast sögumaður til þess að finna?,A,A Verðmæta hluti ,B Gamlar bækur ,C Gagnlega hluti ,D Gömul leikföng,0
"Húsið, sem ég bý í, er gamalt timburhús, klætt bárujárni. Það er þrjár hæðir. Á
fyrstu hæðinni búa afi og amma. Á annarri hæð frændi minn og konan hans og svo
búum við efst uppi, í risinu. Við erum fimm. Pabbi og mamma, Fjóla systir, Smári
bróðir og svo auðvitað ég sjálf. Ég heiti svo asnalegu blómanafni að ég vil helst
ekki segja frá því. 
Það er dálítið þröngt um okkur í risinu. Við Fjóla sofum í sama herberginu
en Smári hefur ekkert herbergi. Hann sefur á dýnu í litlu skoti sem hægt er að draga
tjald fyrir. Þetta skot er svo lítið að tærnar á honum standa út undan tjaldinu þegar
hann sefur. Og það eru engar smá tær! En okkur líður vel þrátt fyrir þrengslin og
eins og pabbi segir svo spekingslega: Þröngt mega sáttir sitja.    
En það besta við íbúðina okkar er að fyrir ofan hana er æðislegt háaloft.
Háloftið er lágt, rykugt og fullt af allskonar dóti. Sumt er í kössum, t.d. bækur og
blöð og föt. En svo eru þarna líka gamlir stólar, fótanuddtæki, skíði, ónýtur gítar,
eldgömul ritvél, grænir fótboltaskór, sem pabbi átti þegar hann var mjór, ferðatöskur
og margt, margt fleira. 
Ég er búin að útbúa mér stað úti í horni. Þar er gömul dýna sem ég sit á,
trékassi sem ég nota fyrir borð, lampi sem ég fann þarna uppi og meira að segja lítið
útvarp sem þurfti bara að setja í nýjar rafhlöður. Þarna get ég setið í óratíma og
hlustað á útvarpið eða lesið einhverja bók eða blað sem ég finn í kassa. Svo gramsa
ég líka oft í draslinu. Mig langar nefnilega ofsalega mikið til að finna eitthvað
virkilega dýrmætt, sjaldgæft frímerki eða einhvern forngrip. En ég hef ekkert fundið
ennþá. En ég held áfram að leita.  ",8,Hvaða nafn hæfir best á söguna?,C,A Dagur í lífi mínu ,B Gamla steinhúsið ,C Gamla húsið ,D Felustaðurinn,2
"Dag nokkurn var atvinnulaus látbragðsleikari staddur í dýragarðinum. Hann var
að reyna að vinna sér inn peninga með því að sýna gestum og gangandi það sem
hann kunni.  Þá vildi svo til að í miðju atriði kom umsjónarmaður dýragarðsins til
hans, greip í hann og dró hann inn á skrifstofuna sína. 
Umsjónarmaðurinn var hinn vinsamlegasti en sagði að nú væri illt í efni.
Górillan væri dauð. Hún hefði verið vinsælasta dýrið í garðinum og það sem laðaði
að flesta áhorfendur. Umsjónarmaðurinn óttaðist að aðsóknin að garðinum myndi
minnka. Hann bauð látbragðsleikaranum að taka að sér hlutverk górillunnar og leika
górilluna í búrinu þar til forstöðumaður dýragarðsins fyndi nýtt dýr.
Látbragðsleikarinn tók boðinu fegins hendi. 
Morguninn eftir klæddi látbragðsleikarinn sig í górillubúning og fór inn í búrið
áður en gestirnir komu í garðinn. Hann komst að því að hann væri í góðu starfi.
Hann gat sofið eins lengi og hann vildi, leikið sér og gert grín að gestunum. Hann
varð svo vinsæll að hann dró að sér miklu fleiri áhorfendur en meðan hann var
látbragðsleikari. Þó fengu gestirnir að lokum leiða á honum og hann varð leiður á að
sveifla sér í greinunum.
Dag nokkurn veitti hann því athygli að gestir garðsins söfnuðust saman við búr
ljónsins. Það var við hliðina á górillubúrinu. Þar sem hann sætti sig illa við að missa
athyglina, klifraði hann efst í búrið, skreið yfir millivegg og lét sig hanga efst í búri
ljónsins. Auðvitað varð ljónið reitt en gestirnir ráku upp fagnaðaróp.
Látbragðsleikarinn fékk launahækkun vegna þess hvað hann tók mikla áhættu.
Svona gekk þetta lengi vel. Látbragðsleikarinn ögraði ljóninu, gestum fjölgaði
og launin hækkuðu. Þá kom nokkuð hræðilegt fyrir. Hann var að sveifla sér fyrir
ofan ljónið en missti takið og féll. Látbragðsleikarinn varð stjarfur af ótta. Ljónið
öskraði og bjó sig undir að stökkva á hann. Hann hljóp hring eftir hring í búrinu,
með ljónið á hælunum. Loks var hann orðinn svo skelkaður að hann æpti og gólaði:
„Hjálp, hjálpið mér.“ Ljónið stökk á hann. Látbragðsleikarinn féll til jarðar og ljónið
ofan á hann. Hann horfði upp í reitt andlit ljónsins og ljónið sagði: „Þegiðu, fíflið
þitt! Ætlarðu að láta reka okkur báða!“",9,Látbragðsleikarinn var í garðinum til að,C,A leita að starfi ,B horfa á dýrin ,C vinna sér inn peninga ,D leika sér,2
"Dag nokkurn var atvinnulaus látbragðsleikari staddur í dýragarðinum. Hann var
að reyna að vinna sér inn peninga með því að sýna gestum og gangandi það sem
hann kunni.  Þá vildi svo til að í miðju atriði kom umsjónarmaður dýragarðsins til
hans, greip í hann og dró hann inn á skrifstofuna sína. 
Umsjónarmaðurinn var hinn vinsamlegasti en sagði að nú væri illt í efni.
Górillan væri dauð. Hún hefði verið vinsælasta dýrið í garðinum og það sem laðaði
að flesta áhorfendur. Umsjónarmaðurinn óttaðist að aðsóknin að garðinum myndi
minnka. Hann bauð látbragðsleikaranum að taka að sér hlutverk górillunnar og leika
górilluna í búrinu þar til forstöðumaður dýragarðsins fyndi nýtt dýr.
Látbragðsleikarinn tók boðinu fegins hendi. 
Morguninn eftir klæddi látbragðsleikarinn sig í górillubúning og fór inn í búrið
áður en gestirnir komu í garðinn. Hann komst að því að hann væri í góðu starfi.
Hann gat sofið eins lengi og hann vildi, leikið sér og gert grín að gestunum. Hann
varð svo vinsæll að hann dró að sér miklu fleiri áhorfendur en meðan hann var
látbragðsleikari. Þó fengu gestirnir að lokum leiða á honum og hann varð leiður á að
sveifla sér í greinunum.
Dag nokkurn veitti hann því athygli að gestir garðsins söfnuðust saman við búr
ljónsins. Það var við hliðina á górillubúrinu. Þar sem hann sætti sig illa við að missa
athyglina, klifraði hann efst í búrið, skreið yfir millivegg og lét sig hanga efst í búri
ljónsins. Auðvitað varð ljónið reitt en gestirnir ráku upp fagnaðaróp.
Látbragðsleikarinn fékk launahækkun vegna þess hvað hann tók mikla áhættu.
Svona gekk þetta lengi vel. Látbragðsleikarinn ögraði ljóninu, gestum fjölgaði
og launin hækkuðu. Þá kom nokkuð hræðilegt fyrir. Hann var að sveifla sér fyrir
ofan ljónið en missti takið og féll. Látbragðsleikarinn varð stjarfur af ótta. Ljónið
öskraði og bjó sig undir að stökkva á hann. Hann hljóp hring eftir hring í búrinu,
með ljónið á hælunum. Loks var hann orðinn svo skelkaður að hann æpti og gólaði:
„Hjálp, hjálpið mér.“ Ljónið stökk á hann. Látbragðsleikarinn féll til jarðar og ljónið
ofan á hann. Hann horfði upp í reitt andlit ljónsins og ljónið sagði: „Þegiðu, fíflið
þitt! Ætlarðu að láta reka okkur báða!“",10,Vörðurinn greip í látbragðsleikarann af því að hann,D,A vildi ekki hafa hann í garðinum ,B var honum reiður ,C vildi eignast vin ,D þurfti á honum að halda,3
"Dag nokkurn var atvinnulaus látbragðsleikari staddur í dýragarðinum. Hann var
að reyna að vinna sér inn peninga með því að sýna gestum og gangandi það sem
hann kunni.  Þá vildi svo til að í miðju atriði kom umsjónarmaður dýragarðsins til
hans, greip í hann og dró hann inn á skrifstofuna sína. 
Umsjónarmaðurinn var hinn vinsamlegasti en sagði að nú væri illt í efni.
Górillan væri dauð. Hún hefði verið vinsælasta dýrið í garðinum og það sem laðaði
að flesta áhorfendur. Umsjónarmaðurinn óttaðist að aðsóknin að garðinum myndi
minnka. Hann bauð látbragðsleikaranum að taka að sér hlutverk górillunnar og leika
górilluna í búrinu þar til forstöðumaður dýragarðsins fyndi nýtt dýr.
Látbragðsleikarinn tók boðinu fegins hendi. 
Morguninn eftir klæddi látbragðsleikarinn sig í górillubúning og fór inn í búrið
áður en gestirnir komu í garðinn. Hann komst að því að hann væri í góðu starfi.
Hann gat sofið eins lengi og hann vildi, leikið sér og gert grín að gestunum. Hann
varð svo vinsæll að hann dró að sér miklu fleiri áhorfendur en meðan hann var
látbragðsleikari. Þó fengu gestirnir að lokum leiða á honum og hann varð leiður á að
sveifla sér í greinunum.
Dag nokkurn veitti hann því athygli að gestir garðsins söfnuðust saman við búr
ljónsins. Það var við hliðina á górillubúrinu. Þar sem hann sætti sig illa við að missa
athyglina, klifraði hann efst í búrið, skreið yfir millivegg og lét sig hanga efst í búri
ljónsins. Auðvitað varð ljónið reitt en gestirnir ráku upp fagnaðaróp.
Látbragðsleikarinn fékk launahækkun vegna þess hvað hann tók mikla áhættu.
Svona gekk þetta lengi vel. Látbragðsleikarinn ögraði ljóninu, gestum fjölgaði
og launin hækkuðu. Þá kom nokkuð hræðilegt fyrir. Hann var að sveifla sér fyrir
ofan ljónið en missti takið og féll. Látbragðsleikarinn varð stjarfur af ótta. Ljónið
öskraði og bjó sig undir að stökkva á hann. Hann hljóp hring eftir hring í búrinu,
með ljónið á hælunum. Loks var hann orðinn svo skelkaður að hann æpti og gólaði:
„Hjálp, hjálpið mér.“ Ljónið stökk á hann. Látbragðsleikarinn féll til jarðar og ljónið
ofan á hann. Hann horfði upp í reitt andlit ljónsins og ljónið sagði: „Þegiðu, fíflið
þitt! Ætlarðu að láta reka okkur báða!“",11,Gestirnir söfnuðust kringum górillubúrið af því að,D,A þeir fengu að klappa górillunni ,B látbragðsleikarinn svaf í búrinu ,C þeim fannst gaman að láta stríða sér ,D látbragðsleikarinn lék svo vel,3
"Dag nokkurn var atvinnulaus látbragðsleikari staddur í dýragarðinum. Hann var
að reyna að vinna sér inn peninga með því að sýna gestum og gangandi það sem
hann kunni.  Þá vildi svo til að í miðju atriði kom umsjónarmaður dýragarðsins til
hans, greip í hann og dró hann inn á skrifstofuna sína. 
Umsjónarmaðurinn var hinn vinsamlegasti en sagði að nú væri illt í efni.
Górillan væri dauð. Hún hefði verið vinsælasta dýrið í garðinum og það sem laðaði
að flesta áhorfendur. Umsjónarmaðurinn óttaðist að aðsóknin að garðinum myndi
minnka. Hann bauð látbragðsleikaranum að taka að sér hlutverk górillunnar og leika
górilluna í búrinu þar til forstöðumaður dýragarðsins fyndi nýtt dýr.
Látbragðsleikarinn tók boðinu fegins hendi. 
Morguninn eftir klæddi látbragðsleikarinn sig í górillubúning og fór inn í búrið
áður en gestirnir komu í garðinn. Hann komst að því að hann væri í góðu starfi.
Hann gat sofið eins lengi og hann vildi, leikið sér og gert grín að gestunum. Hann
varð svo vinsæll að hann dró að sér miklu fleiri áhorfendur en meðan hann var
látbragðsleikari. Þó fengu gestirnir að lokum leiða á honum og hann varð leiður á að
sveifla sér í greinunum.
Dag nokkurn veitti hann því athygli að gestir garðsins söfnuðust saman við búr
ljónsins. Það var við hliðina á górillubúrinu. Þar sem hann sætti sig illa við að missa
athyglina, klifraði hann efst í búrið, skreið yfir millivegg og lét sig hanga efst í búri
ljónsins. Auðvitað varð ljónið reitt en gestirnir ráku upp fagnaðaróp.
Látbragðsleikarinn fékk launahækkun vegna þess hvað hann tók mikla áhættu.
Svona gekk þetta lengi vel. Látbragðsleikarinn ögraði ljóninu, gestum fjölgaði
og launin hækkuðu. Þá kom nokkuð hræðilegt fyrir. Hann var að sveifla sér fyrir
ofan ljónið en missti takið og féll. Látbragðsleikarinn varð stjarfur af ótta. Ljónið
öskraði og bjó sig undir að stökkva á hann. Hann hljóp hring eftir hring í búrinu,
með ljónið á hælunum. Loks var hann orðinn svo skelkaður að hann æpti og gólaði:
„Hjálp, hjálpið mér.“ Ljónið stökk á hann. Látbragðsleikarinn féll til jarðar og ljónið
ofan á hann. Hann horfði upp í reitt andlit ljónsins og ljónið sagði: „Þegiðu, fíflið
þitt! Ætlarðu að láta reka okkur báða!“",12,Gestirnir færðu sig yfir að ljónsbúrinu af því að,A,A þeir voru leiðir á górillunni ,B górillan stríddi þeim ,C górillan var alltaf sofandi ,D ljónið var fallegra en górillan,0
"Dag nokkurn var atvinnulaus látbragðsleikari staddur í dýragarðinum. Hann var
að reyna að vinna sér inn peninga með því að sýna gestum og gangandi það sem
hann kunni.  Þá vildi svo til að í miðju atriði kom umsjónarmaður dýragarðsins til
hans, greip í hann og dró hann inn á skrifstofuna sína. 
Umsjónarmaðurinn var hinn vinsamlegasti en sagði að nú væri illt í efni.
Górillan væri dauð. Hún hefði verið vinsælasta dýrið í garðinum og það sem laðaði
að flesta áhorfendur. Umsjónarmaðurinn óttaðist að aðsóknin að garðinum myndi
minnka. Hann bauð látbragðsleikaranum að taka að sér hlutverk górillunnar og leika
górilluna í búrinu þar til forstöðumaður dýragarðsins fyndi nýtt dýr.
Látbragðsleikarinn tók boðinu fegins hendi. 
Morguninn eftir klæddi látbragðsleikarinn sig í górillubúning og fór inn í búrið
áður en gestirnir komu í garðinn. Hann komst að því að hann væri í góðu starfi.
Hann gat sofið eins lengi og hann vildi, leikið sér og gert grín að gestunum. Hann
varð svo vinsæll að hann dró að sér miklu fleiri áhorfendur en meðan hann var
látbragðsleikari. Þó fengu gestirnir að lokum leiða á honum og hann varð leiður á að
sveifla sér í greinunum.
Dag nokkurn veitti hann því athygli að gestir garðsins söfnuðust saman við búr
ljónsins. Það var við hliðina á górillubúrinu. Þar sem hann sætti sig illa við að missa
athyglina, klifraði hann efst í búrið, skreið yfir millivegg og lét sig hanga efst í búri
ljónsins. Auðvitað varð ljónið reitt en gestirnir ráku upp fagnaðaróp.
Látbragðsleikarinn fékk launahækkun vegna þess hvað hann tók mikla áhættu.
Svona gekk þetta lengi vel. Látbragðsleikarinn ögraði ljóninu, gestum fjölgaði
og launin hækkuðu. Þá kom nokkuð hræðilegt fyrir. Hann var að sveifla sér fyrir
ofan ljónið en missti takið og féll. Látbragðsleikarinn varð stjarfur af ótta. Ljónið
öskraði og bjó sig undir að stökkva á hann. Hann hljóp hring eftir hring í búrinu,
með ljónið á hælunum. Loks var hann orðinn svo skelkaður að hann æpti og gólaði:
„Hjálp, hjálpið mér.“ Ljónið stökk á hann. Látbragðsleikarinn féll til jarðar og ljónið
ofan á hann. Hann horfði upp í reitt andlit ljónsins og ljónið sagði: „Þegiðu, fíflið
þitt! Ætlarðu að láta reka okkur báða!“",13,Látbragðsleikarinn fór inn í ljónsbúrið af því að hann,A,A vildi láta taka eftir sér ,B langaði að leika við ljónið ,C vissi að ljónið var ekki raunverulegt ,D hélt að hann fengi kauphækkun,0
"Dag nokkurn var atvinnulaus látbragðsleikari staddur í dýragarðinum. Hann var
að reyna að vinna sér inn peninga með því að sýna gestum og gangandi það sem
hann kunni.  Þá vildi svo til að í miðju atriði kom umsjónarmaður dýragarðsins til
hans, greip í hann og dró hann inn á skrifstofuna sína. 
Umsjónarmaðurinn var hinn vinsamlegasti en sagði að nú væri illt í efni.
Górillan væri dauð. Hún hefði verið vinsælasta dýrið í garðinum og það sem laðaði
að flesta áhorfendur. Umsjónarmaðurinn óttaðist að aðsóknin að garðinum myndi
minnka. Hann bauð látbragðsleikaranum að taka að sér hlutverk górillunnar og leika
górilluna í búrinu þar til forstöðumaður dýragarðsins fyndi nýtt dýr.
Látbragðsleikarinn tók boðinu fegins hendi. 
Morguninn eftir klæddi látbragðsleikarinn sig í górillubúning og fór inn í búrið
áður en gestirnir komu í garðinn. Hann komst að því að hann væri í góðu starfi.
Hann gat sofið eins lengi og hann vildi, leikið sér og gert grín að gestunum. Hann
varð svo vinsæll að hann dró að sér miklu fleiri áhorfendur en meðan hann var
látbragðsleikari. Þó fengu gestirnir að lokum leiða á honum og hann varð leiður á að
sveifla sér í greinunum.
Dag nokkurn veitti hann því athygli að gestir garðsins söfnuðust saman við búr
ljónsins. Það var við hliðina á górillubúrinu. Þar sem hann sætti sig illa við að missa
athyglina, klifraði hann efst í búrið, skreið yfir millivegg og lét sig hanga efst í búri
ljónsins. Auðvitað varð ljónið reitt en gestirnir ráku upp fagnaðaróp.
Látbragðsleikarinn fékk launahækkun vegna þess hvað hann tók mikla áhættu.
Svona gekk þetta lengi vel. Látbragðsleikarinn ögraði ljóninu, gestum fjölgaði
og launin hækkuðu. Þá kom nokkuð hræðilegt fyrir. Hann var að sveifla sér fyrir
ofan ljónið en missti takið og féll. Látbragðsleikarinn varð stjarfur af ótta. Ljónið
öskraði og bjó sig undir að stökkva á hann. Hann hljóp hring eftir hring í búrinu,
með ljónið á hælunum. Loks var hann orðinn svo skelkaður að hann æpti og gólaði:
„Hjálp, hjálpið mér.“ Ljónið stökk á hann. Látbragðsleikarinn féll til jarðar og ljónið
ofan á hann. Hann horfði upp í reitt andlit ljónsins og ljónið sagði: „Þegiðu, fíflið
þitt! Ætlarðu að láta reka okkur báða!“",14,Látbragðsleikarinn lék górillu af því að,B,A gestirnir vildu það ,B hann fékk greitt fyrir ,C hann var vinsæll ,D hann vildi fá að stríða ljóni,1
"Dag nokkurn var atvinnulaus látbragðsleikari staddur í dýragarðinum. Hann var
að reyna að vinna sér inn peninga með því að sýna gestum og gangandi það sem
hann kunni.  Þá vildi svo til að í miðju atriði kom umsjónarmaður dýragarðsins til
hans, greip í hann og dró hann inn á skrifstofuna sína. 
Umsjónarmaðurinn var hinn vinsamlegasti en sagði að nú væri illt í efni.
Górillan væri dauð. Hún hefði verið vinsælasta dýrið í garðinum og það sem laðaði
að flesta áhorfendur. Umsjónarmaðurinn óttaðist að aðsóknin að garðinum myndi
minnka. Hann bauð látbragðsleikaranum að taka að sér hlutverk górillunnar og leika
górilluna í búrinu þar til forstöðumaður dýragarðsins fyndi nýtt dýr.
Látbragðsleikarinn tók boðinu fegins hendi. 
Morguninn eftir klæddi látbragðsleikarinn sig í górillubúning og fór inn í búrið
áður en gestirnir komu í garðinn. Hann komst að því að hann væri í góðu starfi.
Hann gat sofið eins lengi og hann vildi, leikið sér og gert grín að gestunum. Hann
varð svo vinsæll að hann dró að sér miklu fleiri áhorfendur en meðan hann var
látbragðsleikari. Þó fengu gestirnir að lokum leiða á honum og hann varð leiður á að
sveifla sér í greinunum.
Dag nokkurn veitti hann því athygli að gestir garðsins söfnuðust saman við búr
ljónsins. Það var við hliðina á górillubúrinu. Þar sem hann sætti sig illa við að missa
athyglina, klifraði hann efst í búrið, skreið yfir millivegg og lét sig hanga efst í búri
ljónsins. Auðvitað varð ljónið reitt en gestirnir ráku upp fagnaðaróp.
Látbragðsleikarinn fékk launahækkun vegna þess hvað hann tók mikla áhættu.
Svona gekk þetta lengi vel. Látbragðsleikarinn ögraði ljóninu, gestum fjölgaði
og launin hækkuðu. Þá kom nokkuð hræðilegt fyrir. Hann var að sveifla sér fyrir
ofan ljónið en missti takið og féll. Látbragðsleikarinn varð stjarfur af ótta. Ljónið
öskraði og bjó sig undir að stökkva á hann. Hann hljóp hring eftir hring í búrinu,
með ljónið á hælunum. Loks var hann orðinn svo skelkaður að hann æpti og gólaði:
„Hjálp, hjálpið mér.“ Ljónið stökk á hann. Látbragðsleikarinn féll til jarðar og ljónið
ofan á hann. Hann horfði upp í reitt andlit ljónsins og ljónið sagði: „Þegiðu, fíflið
þitt! Ætlarðu að láta reka okkur báða!“",15,Ljónið stökk á górilluna af því að,D,A það vildi drepa hana ,B því fannst gaman í eltingaleik ,C það var í vondu skapi ,D það vildi þagga niður í henni,3
"Dag nokkurn var atvinnulaus látbragðsleikari staddur í dýragarðinum. Hann var
að reyna að vinna sér inn peninga með því að sýna gestum og gangandi það sem
hann kunni.  Þá vildi svo til að í miðju atriði kom umsjónarmaður dýragarðsins til
hans, greip í hann og dró hann inn á skrifstofuna sína. 
Umsjónarmaðurinn var hinn vinsamlegasti en sagði að nú væri illt í efni.
Górillan væri dauð. Hún hefði verið vinsælasta dýrið í garðinum og það sem laðaði
að flesta áhorfendur. Umsjónarmaðurinn óttaðist að aðsóknin að garðinum myndi
minnka. Hann bauð látbragðsleikaranum að taka að sér hlutverk górillunnar og leika
górilluna í búrinu þar til forstöðumaður dýragarðsins fyndi nýtt dýr.
Látbragðsleikarinn tók boðinu fegins hendi. 
Morguninn eftir klæddi látbragðsleikarinn sig í górillubúning og fór inn í búrið
áður en gestirnir komu í garðinn. Hann komst að því að hann væri í góðu starfi.
Hann gat sofið eins lengi og hann vildi, leikið sér og gert grín að gestunum. Hann
varð svo vinsæll að hann dró að sér miklu fleiri áhorfendur en meðan hann var
látbragðsleikari. Þó fengu gestirnir að lokum leiða á honum og hann varð leiður á að
sveifla sér í greinunum.
Dag nokkurn veitti hann því athygli að gestir garðsins söfnuðust saman við búr
ljónsins. Það var við hliðina á górillubúrinu. Þar sem hann sætti sig illa við að missa
athyglina, klifraði hann efst í búrið, skreið yfir millivegg og lét sig hanga efst í búri
ljónsins. Auðvitað varð ljónið reitt en gestirnir ráku upp fagnaðaróp.
Látbragðsleikarinn fékk launahækkun vegna þess hvað hann tók mikla áhættu.
Svona gekk þetta lengi vel. Látbragðsleikarinn ögraði ljóninu, gestum fjölgaði
og launin hækkuðu. Þá kom nokkuð hræðilegt fyrir. Hann var að sveifla sér fyrir
ofan ljónið en missti takið og féll. Látbragðsleikarinn varð stjarfur af ótta. Ljónið
öskraði og bjó sig undir að stökkva á hann. Hann hljóp hring eftir hring í búrinu,
með ljónið á hælunum. Loks var hann orðinn svo skelkaður að hann æpti og gólaði:
„Hjálp, hjálpið mér.“ Ljónið stökk á hann. Látbragðsleikarinn féll til jarðar og ljónið
ofan á hann. Hann horfði upp í reitt andlit ljónsins og ljónið sagði: „Þegiðu, fíflið
þitt! Ætlarðu að láta reka okkur báða!“",16,Þessi saga kennir okkur að,C,A krökkum finnst gaman í dýragörðum ,B ljón eru í öllum dýragörðum ,C ekki er allt sem sýnist ,D vera góð við dýrin,2
"Það er erfitt að vera karlmaður
og mæta fallegri stelpu á götu
af tilviljun.
Brúnin þýngist.  Brjóstið
herpist saman.  Ég
stend eins og glópur og glápi.
Það er svo sorglegt
svo átakanlegt.
Maður getur næstum farið að skæla
einsog krakki sem fær ekki pelann sinn.
II
Eftilvill sé ég þig aldrei framar.
Það sem verra er: Ég gæti hitt þig
af hendingu eftir 30 ár.
Ég stend kyrr og horfi á þig fjarlægjast.
Ég æpi á þig í hljóði.
Ég sé andlit þitt markast djúpum hrukkum
mittið hverfa í skvap
kálfana þrútna og afskræmast af æðahnútum
hörundið verða á litinn einsog sigin ýsa.
Það er svo sorglegt
svo átakanlegt.
Maður gæti næstum
jájá það er mikil mæða
að vera karlmaður.
III
Og þó er það skömminni skárra
en að vera falleg stelpa
fá ekki nema 16,14 kr. á tímann
fyrir að puða í saltfiski
og vera komin uppá einhvern déskotans
draumaprins sem oftast reynist bölvaður
drullusokkur áðuren yfir lýkur.",1,Í ljóðinu kemur fyrir,B,A minni,B endurtekning,C vísun,D myndhverfing,1
"Það er erfitt að vera karlmaður
og mæta fallegri stelpu á götu
af tilviljun.
Brúnin þýngist.  Brjóstið
herpist saman.  Ég
stend eins og glópur og glápi.
Það er svo sorglegt
svo átakanlegt.
Maður getur næstum farið að skæla
einsog krakki sem fær ekki pelann sinn.
II
Eftilvill sé ég þig aldrei framar.
Það sem verra er: Ég gæti hitt þig
af hendingu eftir 30 ár.
Ég stend kyrr og horfi á þig fjarlægjast.
Ég æpi á þig í hljóði.
Ég sé andlit þitt markast djúpum hrukkum
mittið hverfa í skvap
kálfana þrútna og afskræmast af æðahnútum
hörundið verða á litinn einsog sigin ýsa.
Það er svo sorglegt
svo átakanlegt.
Maður gæti næstum
jájá það er mikil mæða
að vera karlmaður.
III
Og þó er það skömminni skárra
en að vera falleg stelpa
fá ekki nema 16,14 kr. á tímann
fyrir að puða í saltfiski
og vera komin uppá einhvern déskotans
draumaprins sem oftast reynist bölvaður
drullusokkur áðuren yfir lýkur.",2,Í þessu ljóði,C,A hafa allar braglínur jafn mörg atkvæði,B koma hvergi fyrir ljóðstafir,C notar höfundur hvergi rímorð,D eru ljóðstafir og endarím,2
"Það er erfitt að vera karlmaður
og mæta fallegri stelpu á götu
af tilviljun.
Brúnin þýngist.  Brjóstið
herpist saman.  Ég
stend eins og glópur og glápi.
Það er svo sorglegt
svo átakanlegt.
Maður getur næstum farið að skæla
einsog krakki sem fær ekki pelann sinn.
II
Eftilvill sé ég þig aldrei framar.
Það sem verra er: Ég gæti hitt þig
af hendingu eftir 30 ár.
Ég stend kyrr og horfi á þig fjarlægjast.
Ég æpi á þig í hljóði.
Ég sé andlit þitt markast djúpum hrukkum
mittið hverfa í skvap
kálfana þrútna og afskræmast af æðahnútum
hörundið verða á litinn einsog sigin ýsa.
Það er svo sorglegt
svo átakanlegt.
Maður gæti næstum
jájá það er mikil mæða
að vera karlmaður.
III
Og þó er það skömminni skárra
en að vera falleg stelpa
fá ekki nema 16,14 kr. á tímann
fyrir að puða í saltfiski
og vera komin uppá einhvern déskotans
draumaprins sem oftast reynist bölvaður
drullusokkur áðuren yfir lýkur.",3,Í 4.–5. línu lýsir ljóðmælandi tilfinningum sínum sem,C,A sjúkdómseinkennum,B sjóntruflunum,C örvætningu,D bjartsýni,2
"Það er erfitt að vera karlmaður
og mæta fallegri stelpu á götu
af tilviljun.
Brúnin þýngist.  Brjóstið
herpist saman.  Ég
stend eins og glópur og glápi.
Það er svo sorglegt
svo átakanlegt.
Maður getur næstum farið að skæla
einsog krakki sem fær ekki pelann sinn.
II
Eftilvill sé ég þig aldrei framar.
Það sem verra er: Ég gæti hitt þig
af hendingu eftir 30 ár.
Ég stend kyrr og horfi á þig fjarlægjast.
Ég æpi á þig í hljóði.
Ég sé andlit þitt markast djúpum hrukkum
mittið hverfa í skvap
kálfana þrútna og afskræmast af æðahnútum
hörundið verða á litinn einsog sigin ýsa.
Það er svo sorglegt
svo átakanlegt.
Maður gæti næstum
jájá það er mikil mæða
að vera karlmaður.
III
Og þó er það skömminni skárra
en að vera falleg stelpa
fá ekki nema 16,14 kr. á tímann
fyrir að puða í saltfiski
og vera komin uppá einhvern déskotans
draumaprins sem oftast reynist bölvaður
drullusokkur áðuren yfir lýkur.",4,Hvað finnst ljóðmælanda átakanlegt?,C,A Að börn fá ekki pelann sinn,B Að konur fitna og eldast,C Að ná ekki í fallega konu,D Að puða í saltfiski,2
"Það er erfitt að vera karlmaður
og mæta fallegri stelpu á götu
af tilviljun.
Brúnin þýngist.  Brjóstið
herpist saman.  Ég
stend eins og glópur og glápi.
Það er svo sorglegt
svo átakanlegt.
Maður getur næstum farið að skæla
einsog krakki sem fær ekki pelann sinn.
II
Eftilvill sé ég þig aldrei framar.
Það sem verra er: Ég gæti hitt þig
af hendingu eftir 30 ár.
Ég stend kyrr og horfi á þig fjarlægjast.
Ég æpi á þig í hljóði.
Ég sé andlit þitt markast djúpum hrukkum
mittið hverfa í skvap
kálfana þrútna og afskræmast af æðahnútum
hörundið verða á litinn einsog sigin ýsa.
Það er svo sorglegt
svo átakanlegt.
Maður gæti næstum
jájá það er mikil mæða
að vera karlmaður.
III
Og þó er það skömminni skárra
en að vera falleg stelpa
fá ekki nema 16,14 kr. á tímann
fyrir að puða í saltfiski
og vera komin uppá einhvern déskotans
draumaprins sem oftast reynist bölvaður
drullusokkur áðuren yfir lýkur.",5,Hvað telur ljóðmælandi vera skömminni skárra?,D,A Að vera falleg stelpa,B Að puða í saltfiski,C Að mæta fallegri stelpu,D Að vera karlmaður,3
"Það er erfitt að vera karlmaður
og mæta fallegri stelpu á götu
af tilviljun.
Brúnin þýngist.  Brjóstið
herpist saman.  Ég
stend eins og glópur og glápi.
Það er svo sorglegt
svo átakanlegt.
Maður getur næstum farið að skæla
einsog krakki sem fær ekki pelann sinn.
II
Eftilvill sé ég þig aldrei framar.
Það sem verra er: Ég gæti hitt þig
af hendingu eftir 30 ár.
Ég stend kyrr og horfi á þig fjarlægjast.
Ég æpi á þig í hljóði.
Ég sé andlit þitt markast djúpum hrukkum
mittið hverfa í skvap
kálfana þrútna og afskræmast af æðahnútum
hörundið verða á litinn einsog sigin ýsa.
Það er svo sorglegt
svo átakanlegt.
Maður gæti næstum
jájá það er mikil mæða
að vera karlmaður.
III
Og þó er það skömminni skárra
en að vera falleg stelpa
fá ekki nema 16,14 kr. á tímann
fyrir að puða í saltfiski
og vera komin uppá einhvern déskotans
draumaprins sem oftast reynist bölvaður
drullusokkur áðuren yfir lýkur.",6,Lífinu er hér lýst á,A,A tregafullan hátt,B hlutlausan hátt,C glaðværan hátt,D rómantískan hátt,0
"Nokkur áhugi virðist vera fyrir því að
kynnast leyndardómum varmadælunnar en
um hana var fjallað nýlega sem fýsilegan
kost.
Sjálfsagt er að reyna að útskýra
fyrirbærið þótt alltaf sé hætta á við slíkar
útskýringar að detta í pytt torræðinna
tæknilýsinga, en reynum okkar besta.
Hugsum okkur að við séum að fara í
ferðalag og meðfylgjandi mynd sé
landakortið og við ætlum að hlusta á stutta
lýsingu á því ósnortna víðerni sem bíður
okkar.
Ferkantaða rörið með kössunum tveimur
er kjarninn í dælunni og þetta rör og kassarnir
tveir eru fylltir með gasi eða gasvökva en
þekktasta kæligasið hérlendis er ammoníak
sem allir þekkja sem í frystihúsi hafa unnið.
Ammoníak og sambærilegt gas hefur
þann eiginleika að sjóða við mjög lágt
hitastig, þá breytist það úr fljótandi formi í
gas, þetta er nauðsynlegur eiginleiki til að
varmadælan geti unnið.
Hugsum okkur að um spíralinn vinstra
megin renni sjór, eða vatn.
Förum þessa slóð í nokkrum þrepum.
1. Hefjum ferðina þar sem stendur
uppgufari, þangað kemur gasið í fljótandi
formi en breytist þar í loft eða gas réttara
sagt og við það tekur það til sín varma úr
sjónum eða vatninu sem er í spíralnum
vinstra megin.
2. Gasið sogast síðan inn í þjöppuna þar
sem þrýstingur þess eykst en við það
hækkar varmi þess mikið, jafnvel upp í
80 °C.
3. Þetta heita gas fer inn í þéttinn og gefur
um leið frá sér uppsafnaðan varma til
vökvans (vatnsins) sem er í spíralnum
hægra megin sem miðlar þessum varma
síðan til hitakerfa eða til að gefa heitt
vatn í kranann.
4. Við það að tapa varmanum og kólna aftur
þéttist gasið og verður fljótandi vökvi og
þegar það fer í gegnum mótstöðu-
ventilinn fellur þrýstingur þess og ný
hringrás hefst.
Þannig gengur þetta koll af kolli, gasið í
kælikerfinu er „þrællinn“ sem er stöðugt
knúinn til að flytja varma frá einum stað,
magna hann upp og skila honum þangað sem
á að nýta hann.",7,Í textanum er fjallað um hvernig hita má upp hús með því að nota,B,A heitt vatn,B sjó,C rafmagn,D loft,1
"Nokkur áhugi virðist vera fyrir því að
kynnast leyndardómum varmadælunnar en
um hana var fjallað nýlega sem fýsilegan
kost.
Sjálfsagt er að reyna að útskýra
fyrirbærið þótt alltaf sé hætta á við slíkar
útskýringar að detta í pytt torræðinna
tæknilýsinga, en reynum okkar besta.
Hugsum okkur að við séum að fara í
ferðalag og meðfylgjandi mynd sé
landakortið og við ætlum að hlusta á stutta
lýsingu á því ósnortna víðerni sem bíður
okkar.
Ferkantaða rörið með kössunum tveimur
er kjarninn í dælunni og þetta rör og kassarnir
tveir eru fylltir með gasi eða gasvökva en
þekktasta kæligasið hérlendis er ammoníak
sem allir þekkja sem í frystihúsi hafa unnið.
Ammoníak og sambærilegt gas hefur
þann eiginleika að sjóða við mjög lágt
hitastig, þá breytist það úr fljótandi formi í
gas, þetta er nauðsynlegur eiginleiki til að
varmadælan geti unnið.
Hugsum okkur að um spíralinn vinstra
megin renni sjór, eða vatn.
Förum þessa slóð í nokkrum þrepum.
1. Hefjum ferðina þar sem stendur
uppgufari, þangað kemur gasið í fljótandi
formi en breytist þar í loft eða gas réttara
sagt og við það tekur það til sín varma úr
sjónum eða vatninu sem er í spíralnum
vinstra megin.
2. Gasið sogast síðan inn í þjöppuna þar
sem þrýstingur þess eykst en við það
hækkar varmi þess mikið, jafnvel upp í
80 °C.
3. Þetta heita gas fer inn í þéttinn og gefur
um leið frá sér uppsafnaðan varma til
vökvans (vatnsins) sem er í spíralnum
hægra megin sem miðlar þessum varma
síðan til hitakerfa eða til að gefa heitt
vatn í kranann.
4. Við það að tapa varmanum og kólna aftur
þéttist gasið og verður fljótandi vökvi og
þegar það fer í gegnum mótstöðu-
ventilinn fellur þrýstingur þess og ný
hringrás hefst.
Þannig gengur þetta koll af kolli, gasið í
kælikerfinu er „þrællinn“ sem er stöðugt
knúinn til að flytja varma frá einum stað,
magna hann upp og skila honum þangað sem
á að nýta hann.",8,Á myndinni sýnir varmagjöf hvar,B,A varmadælan nær í orku,B varmadælan skilar orku,C ammoníakið þéttist,D ammoníakið eyðist,1
"Nokkur áhugi virðist vera fyrir því að
kynnast leyndardómum varmadælunnar en
um hana var fjallað nýlega sem fýsilegan
kost.
Sjálfsagt er að reyna að útskýra
fyrirbærið þótt alltaf sé hætta á við slíkar
útskýringar að detta í pytt torræðinna
tæknilýsinga, en reynum okkar besta.
Hugsum okkur að við séum að fara í
ferðalag og meðfylgjandi mynd sé
landakortið og við ætlum að hlusta á stutta
lýsingu á því ósnortna víðerni sem bíður
okkar.
Ferkantaða rörið með kössunum tveimur
er kjarninn í dælunni og þetta rör og kassarnir
tveir eru fylltir með gasi eða gasvökva en
þekktasta kæligasið hérlendis er ammoníak
sem allir þekkja sem í frystihúsi hafa unnið.
Ammoníak og sambærilegt gas hefur
þann eiginleika að sjóða við mjög lágt
hitastig, þá breytist það úr fljótandi formi í
gas, þetta er nauðsynlegur eiginleiki til að
varmadælan geti unnið.
Hugsum okkur að um spíralinn vinstra
megin renni sjór, eða vatn.
Förum þessa slóð í nokkrum þrepum.
1. Hefjum ferðina þar sem stendur
uppgufari, þangað kemur gasið í fljótandi
formi en breytist þar í loft eða gas réttara
sagt og við það tekur það til sín varma úr
sjónum eða vatninu sem er í spíralnum
vinstra megin.
2. Gasið sogast síðan inn í þjöppuna þar
sem þrýstingur þess eykst en við það
hækkar varmi þess mikið, jafnvel upp í
80 °C.
3. Þetta heita gas fer inn í þéttinn og gefur
um leið frá sér uppsafnaðan varma til
vökvans (vatnsins) sem er í spíralnum
hægra megin sem miðlar þessum varma
síðan til hitakerfa eða til að gefa heitt
vatn í kranann.
4. Við það að tapa varmanum og kólna aftur
þéttist gasið og verður fljótandi vökvi og
þegar það fer í gegnum mótstöðu-
ventilinn fellur þrýstingur þess og ný
hringrás hefst.
Þannig gengur þetta koll af kolli, gasið í
kælikerfinu er „þrællinn“ sem er stöðugt
knúinn til að flytja varma frá einum stað,
magna hann upp og skila honum þangað sem
á að nýta hann.",9,Hvaða „ferðalagi“ lýsir höfundur?,C,A Ferð heita vatnsins um rör heimilanna,B Ferð sjávar til upphitunar,C Ferð vatns í lokaðri hringrás,D Ferð varmans um lokaða hringrás,2
"Nokkur áhugi virðist vera fyrir því að
kynnast leyndardómum varmadælunnar en
um hana var fjallað nýlega sem fýsilegan
kost.
Sjálfsagt er að reyna að útskýra
fyrirbærið þótt alltaf sé hætta á við slíkar
útskýringar að detta í pytt torræðinna
tæknilýsinga, en reynum okkar besta.
Hugsum okkur að við séum að fara í
ferðalag og meðfylgjandi mynd sé
landakortið og við ætlum að hlusta á stutta
lýsingu á því ósnortna víðerni sem bíður
okkar.
Ferkantaða rörið með kössunum tveimur
er kjarninn í dælunni og þetta rör og kassarnir
tveir eru fylltir með gasi eða gasvökva en
þekktasta kæligasið hérlendis er ammoníak
sem allir þekkja sem í frystihúsi hafa unnið.
Ammoníak og sambærilegt gas hefur
þann eiginleika að sjóða við mjög lágt
hitastig, þá breytist það úr fljótandi formi í
gas, þetta er nauðsynlegur eiginleiki til að
varmadælan geti unnið.
Hugsum okkur að um spíralinn vinstra
megin renni sjór, eða vatn.
Förum þessa slóð í nokkrum þrepum.
1. Hefjum ferðina þar sem stendur
uppgufari, þangað kemur gasið í fljótandi
formi en breytist þar í loft eða gas réttara
sagt og við það tekur það til sín varma úr
sjónum eða vatninu sem er í spíralnum
vinstra megin.
2. Gasið sogast síðan inn í þjöppuna þar
sem þrýstingur þess eykst en við það
hækkar varmi þess mikið, jafnvel upp í
80 °C.
3. Þetta heita gas fer inn í þéttinn og gefur
um leið frá sér uppsafnaðan varma til
vökvans (vatnsins) sem er í spíralnum
hægra megin sem miðlar þessum varma
síðan til hitakerfa eða til að gefa heitt
vatn í kranann.
4. Við það að tapa varmanum og kólna aftur
þéttist gasið og verður fljótandi vökvi og
þegar það fer í gegnum mótstöðu-
ventilinn fellur þrýstingur þess og ný
hringrás hefst.
Þannig gengur þetta koll af kolli, gasið í
kælikerfinu er „þrællinn“ sem er stöðugt
knúinn til að flytja varma frá einum stað,
magna hann upp og skila honum þangað sem
á að nýta hann.",10,Þegar ammoníakið kemur að uppgufaranum,C,A tekur það til sín varma og hitnar,B gufar það upp og hverfur úr kerfinu,C breytist það úr fljótandi formi í gas,D heldur það sama formi,2
"Nokkur áhugi virðist vera fyrir því að
kynnast leyndardómum varmadælunnar en
um hana var fjallað nýlega sem fýsilegan
kost.
Sjálfsagt er að reyna að útskýra
fyrirbærið þótt alltaf sé hætta á við slíkar
útskýringar að detta í pytt torræðinna
tæknilýsinga, en reynum okkar besta.
Hugsum okkur að við séum að fara í
ferðalag og meðfylgjandi mynd sé
landakortið og við ætlum að hlusta á stutta
lýsingu á því ósnortna víðerni sem bíður
okkar.
Ferkantaða rörið með kössunum tveimur
er kjarninn í dælunni og þetta rör og kassarnir
tveir eru fylltir með gasi eða gasvökva en
þekktasta kæligasið hérlendis er ammoníak
sem allir þekkja sem í frystihúsi hafa unnið.
Ammoníak og sambærilegt gas hefur
þann eiginleika að sjóða við mjög lágt
hitastig, þá breytist það úr fljótandi formi í
gas, þetta er nauðsynlegur eiginleiki til að
varmadælan geti unnið.
Hugsum okkur að um spíralinn vinstra
megin renni sjór, eða vatn.
Förum þessa slóð í nokkrum þrepum.
1. Hefjum ferðina þar sem stendur
uppgufari, þangað kemur gasið í fljótandi
formi en breytist þar í loft eða gas réttara
sagt og við það tekur það til sín varma úr
sjónum eða vatninu sem er í spíralnum
vinstra megin.
2. Gasið sogast síðan inn í þjöppuna þar
sem þrýstingur þess eykst en við það
hækkar varmi þess mikið, jafnvel upp í
80 °C.
3. Þetta heita gas fer inn í þéttinn og gefur
um leið frá sér uppsafnaðan varma til
vökvans (vatnsins) sem er í spíralnum
hægra megin sem miðlar þessum varma
síðan til hitakerfa eða til að gefa heitt
vatn í kranann.
4. Við það að tapa varmanum og kólna aftur
þéttist gasið og verður fljótandi vökvi og
þegar það fer í gegnum mótstöðu-
ventilinn fellur þrýstingur þess og ný
hringrás hefst.
Þannig gengur þetta koll af kolli, gasið í
kælikerfinu er „þrællinn“ sem er stöðugt
knúinn til að flytja varma frá einum stað,
magna hann upp og skila honum þangað sem
á að nýta hann.",11,Notkun höfundar á orðinu „þræll“ felur í sér,A,A persónugervingu,B táknun,C tilvísun,D viðlíkingu,0
"Nokkur áhugi virðist vera fyrir því að
kynnast leyndardómum varmadælunnar en
um hana var fjallað nýlega sem fýsilegan
kost.
Sjálfsagt er að reyna að útskýra
fyrirbærið þótt alltaf sé hætta á við slíkar
útskýringar að detta í pytt torræðinna
tæknilýsinga, en reynum okkar besta.
Hugsum okkur að við séum að fara í
ferðalag og meðfylgjandi mynd sé
landakortið og við ætlum að hlusta á stutta
lýsingu á því ósnortna víðerni sem bíður
okkar.
Ferkantaða rörið með kössunum tveimur
er kjarninn í dælunni og þetta rör og kassarnir
tveir eru fylltir með gasi eða gasvökva en
þekktasta kæligasið hérlendis er ammoníak
sem allir þekkja sem í frystihúsi hafa unnið.
Ammoníak og sambærilegt gas hefur
þann eiginleika að sjóða við mjög lágt
hitastig, þá breytist það úr fljótandi formi í
gas, þetta er nauðsynlegur eiginleiki til að
varmadælan geti unnið.
Hugsum okkur að um spíralinn vinstra
megin renni sjór, eða vatn.
Förum þessa slóð í nokkrum þrepum.
1. Hefjum ferðina þar sem stendur
uppgufari, þangað kemur gasið í fljótandi
formi en breytist þar í loft eða gas réttara
sagt og við það tekur það til sín varma úr
sjónum eða vatninu sem er í spíralnum
vinstra megin.
2. Gasið sogast síðan inn í þjöppuna þar
sem þrýstingur þess eykst en við það
hækkar varmi þess mikið, jafnvel upp í
80 °C.
3. Þetta heita gas fer inn í þéttinn og gefur
um leið frá sér uppsafnaðan varma til
vökvans (vatnsins) sem er í spíralnum
hægra megin sem miðlar þessum varma
síðan til hitakerfa eða til að gefa heitt
vatn í kranann.
4. Við það að tapa varmanum og kólna aftur
þéttist gasið og verður fljótandi vökvi og
þegar það fer í gegnum mótstöðu-
ventilinn fellur þrýstingur þess og ný
hringrás hefst.
Þannig gengur þetta koll af kolli, gasið í
kælikerfinu er „þrællinn“ sem er stöðugt
knúinn til að flytja varma frá einum stað,
magna hann upp og skila honum þangað sem
á að nýta hann.",12,Textinn einkennist af,B,A myndrænu orðalagi,B hversdagslegu málfari,C ljóðrænni frásögn,D tilfinningaþrunginni frásögn,1
"Þröngt tveggja manna ellikamers.  Pabbi á rúminu sínu
með  skræpótta  teppinu  sem  mamma  heklaði.    Ég  á
vondum  stól  andspænis.    Tuttugu  ára  gamalt  útvarp  á
náttborðinu, Blaupunkt æskunnar, leikmunur úr fyrra lífi á
Hrísateig  sem  endurholdgaðist  inn  í  vitlaust  leikrit  á
Grund.    Ekki  hefði  það  órað  fyrir  þessari  niðurlægingu
þegar það var nýkeypt öndvegistæki og miðdepill athygli
við  heimasmíðað  eldhúsborð  úr  tekki.    Statistinn í
leikritinu, herbergisfélaginn, getur hvorki hlustað á það né
tal  okkar,  í  svo  aumu  hlutverki  að  hann  steinheldur  sér
saman  meðan  aðrir  niðursetningar  í  öðrum  leikritum
fengju þó að krunka:  húsbóndi góður!  Heyrnarlaust vitni,
út úr heiminum. 
Pabbi sér strax að ég er miður mín, og vísast hann átti
sig á því áður en ég segi nokkuð að ég er komin til þess að
svíkja hann, kven-Júdas, falsdóttir, komin til að fara, frá
honum, sjóndöprum döprum gömlum pabba.  Pabbanum
sem gaf mér góðu minningarnar, pabbanum sem las Hans
og  Grétu og  En  hvað  það  var  skrýtið með  mögnuðum
áherslum,  breytti  um  raddir  og  söng  í  falsettu  til  að
skemmta sparistelpunni, og föndraði seint og snemma af
frumlegri list, litla hverfisteina og gestaþrautir,
handavinnukennarinn sjálfur, sem hljóp í skarðið fyrir Jón
Pálsson  yfirföndrara  í  Tómstundaþætti  útvarpsins  þegar
hann varð þegjandi hás.
Hér situr hann rauðeygður á blágráu vestispeysunni með
skærgulum  hekluðum  olnbogabótum  sem  mamma
hannaði.  Ég man eftir honum í peysunni nýrri með Eddu
nokkurra mánaða á handleggnum.  Og ég man mömmu að
rimpa bæturnar á, eftir að hún var orðin veik.  Ég sagði,
mamma þetta passar alls ekki saman, og mamma sagði:
sérðu ekki hvað þetta er skemmtilega klikkað.  Ég hristi
bara hausinn, manneskjan sem vill hafa allt í stíl, og enn
standa bæturnar óbrotgjarnar á ermunum.  Þær eiga eftir
að lifa mig, sagði mamma.  Nú lítur út fyrir að þær ætli
líka  að  lifa  peysueigandann  og  sjálfa  peysuna  sem  þær
áttu að bæta. 
Ég færi mig úr stólnum, sest á rúmið, legg lófann yfir
kalda  hönd,  ógurlega  væmin,  komin  til  að  svíkja,
yfirlæðupoki, að ég skuli ekki skammast mín.  Víst geri ég
það, ég skammast mín, pabbi minn, það kann ég þó.
Skýjaskuggar á Heiðmerkurbreiðu, þar sem sígræn tré
fóðra svöng augu í gulgráu mosahrauni sumar vetur vor
og haust.  Sólblettir í blómabollum þar sem við sátum eins
mörg og komust í pabbabíl að drekka kakó úr plastmálum
og borða normalbrauð með osti.  Pabbi búinn að taka af
sér  sixpensarann  og  hermir  eftir  fuglum.    Pabbi  með
langlundargeðið  að  kenna  okkur  á  ýlustrá.    Ef  einhver
dettur og hruflar sig, og það er alltaf einhver að detta, þá
dregur pabbi Band-Aid úr vasa, púar á sárið og plástrar.
Blíður við Heiði eins og hún væri hans eigin dóttir, blíður
við mig eins og ég væri hans eigin dóttir.
Sú sem kom að svíkja í sumarbyrjun:
Pabbi minn, hún Dýrfinna kom.
Hún heimsótti mig líka.  Hún gaf mér áburð frá sjálfri sér
á fótasárið.
Ég veit það, hún er enn að sjóða.
Ég strýk pabba handarbakið.
Hún vill, hún vill – 
Já  hún  talaði  um  það  við  mig  –  hún  heldur  að  Edda
Sólveig hefði gott af því að vera fyrir austan, hjá Ingólfi
og Grétu í Andey.
Einmitt ...
Já já, og sagði að þú gætir verið á háaloftinu hjá henni, ef
þú vildir vera einhvers staðar á næstu grösum við Eddu.
Ég ætlaði svona að viðra þetta við þig.
Þið skuluð drífa ykkur.  Það getur ekki gert nema gott.
Mér leiðist að skilja þig eftir, pabbi minn.
Hann bróðir þinn lítur til mín.  Þú hefur meira en nóg á
þinni könnu þótt þú sért ekki að hafa áhyggjur af mér.  Það
eina sem skiptir máli er að Edda litla komist á kjöl.  Að
skipta um umhverfi getur verið rétta leiðin.  
Ég veit ekki hvort það er nokkur leið.
Það er að minnsta kosti tilraun, væna mín.  Ef mistekst má
þó alltaf segja:  ég reyndi.  Það versta er að reyna ekki.
Ég er svo hnuggin að ég kem ekki upp úr mér orði og nú
er það pabbi sem klappar mér á handarbakið með kaldri
kló.    Hún  er  æðaber,  mögur,  með  brúnum  blettum,  og
gulum riffluðum gamalmennisnöglum.  Sama höndin sem
er svo hlý í barnsminninu, handtakið þétt og traust.
Kvíðirðu ekki fyrir ef ég fer?
Að kvíða fyrir er ungs manns gaman.  Ég kann það ekki
lengur.  Bíddu bara, vinkona, þú verður hissa þegar þar að
kemur.  Hvað það er indælt að vera gamall og búast við
engu,  gleðjast  yfir  öllu  smálegu,  litlum  sólargeisla  sem
hallar sér inn um gluggann og yljar manni, ljúfri rödd í
útvarpi,  kaffisopanum  á  morgnana.    Við  tölum  saman  í
síma, Harpa mín.  Þú veist að það væsir ekki um mig hér.
Ég klappa skorpnuðu krumlunni og segi að ég viti ekki
hvernig hefði farið fyrir mér  ef  ég hefði ekki átt svona
góðan pabba.
Segðu  mér  það  sem  oftast,  segir  pabbi,  og  hlær  með
ungu  röddinni,  þeirri  sömu  og  hló  að  uppátækjunum  í
Línu  langsokk  þegar  ég  hafði  skriðið  undir  sæng  á
sunnudagsmorgnum og sagt:  Lesa pabbi, og rekið jökulkaldar
tær í hnésbæturnar á honum.  Pabbi er orðinn gamall, fyrir
aldur  fram,  allur  gamall  nema  röddin.    Stundum  loka  ég
augunum og hlusta á hana og ímynda mér að tíminn hafi hætt
að líða áður en allt helltist yfir.",13,Hvers vegna lítur Harpa á sig sem falsdóttur?,A,A Hún ætlar að skilja föður sinn eftir,B Hún þarf að skipta um umhverfi,C Hún ætlar að reyna eitthvað nýtt,D Hún á eftir að sakna æskunnar,0
"Þröngt tveggja manna ellikamers.  Pabbi á rúminu sínu
með  skræpótta  teppinu  sem  mamma  heklaði.    Ég  á
vondum  stól  andspænis.    Tuttugu  ára  gamalt  útvarp  á
náttborðinu, Blaupunkt æskunnar, leikmunur úr fyrra lífi á
Hrísateig  sem  endurholdgaðist  inn  í  vitlaust  leikrit  á
Grund.    Ekki  hefði  það  órað  fyrir  þessari  niðurlægingu
þegar það var nýkeypt öndvegistæki og miðdepill athygli
við  heimasmíðað  eldhúsborð  úr  tekki.    Statistinn í
leikritinu, herbergisfélaginn, getur hvorki hlustað á það né
tal  okkar,  í  svo  aumu  hlutverki  að  hann  steinheldur  sér
saman  meðan  aðrir  niðursetningar  í  öðrum  leikritum
fengju þó að krunka:  húsbóndi góður!  Heyrnarlaust vitni,
út úr heiminum. 
Pabbi sér strax að ég er miður mín, og vísast hann átti
sig á því áður en ég segi nokkuð að ég er komin til þess að
svíkja hann, kven-Júdas, falsdóttir, komin til að fara, frá
honum, sjóndöprum döprum gömlum pabba.  Pabbanum
sem gaf mér góðu minningarnar, pabbanum sem las Hans
og  Grétu og  En  hvað  það  var  skrýtið með  mögnuðum
áherslum,  breytti  um  raddir  og  söng  í  falsettu  til  að
skemmta sparistelpunni, og föndraði seint og snemma af
frumlegri list, litla hverfisteina og gestaþrautir,
handavinnukennarinn sjálfur, sem hljóp í skarðið fyrir Jón
Pálsson  yfirföndrara  í  Tómstundaþætti  útvarpsins  þegar
hann varð þegjandi hás.
Hér situr hann rauðeygður á blágráu vestispeysunni með
skærgulum  hekluðum  olnbogabótum  sem  mamma
hannaði.  Ég man eftir honum í peysunni nýrri með Eddu
nokkurra mánaða á handleggnum.  Og ég man mömmu að
rimpa bæturnar á, eftir að hún var orðin veik.  Ég sagði,
mamma þetta passar alls ekki saman, og mamma sagði:
sérðu ekki hvað þetta er skemmtilega klikkað.  Ég hristi
bara hausinn, manneskjan sem vill hafa allt í stíl, og enn
standa bæturnar óbrotgjarnar á ermunum.  Þær eiga eftir
að lifa mig, sagði mamma.  Nú lítur út fyrir að þær ætli
líka  að  lifa  peysueigandann  og  sjálfa  peysuna  sem  þær
áttu að bæta. 
Ég færi mig úr stólnum, sest á rúmið, legg lófann yfir
kalda  hönd,  ógurlega  væmin,  komin  til  að  svíkja,
yfirlæðupoki, að ég skuli ekki skammast mín.  Víst geri ég
það, ég skammast mín, pabbi minn, það kann ég þó.
Skýjaskuggar á Heiðmerkurbreiðu, þar sem sígræn tré
fóðra svöng augu í gulgráu mosahrauni sumar vetur vor
og haust.  Sólblettir í blómabollum þar sem við sátum eins
mörg og komust í pabbabíl að drekka kakó úr plastmálum
og borða normalbrauð með osti.  Pabbi búinn að taka af
sér  sixpensarann  og  hermir  eftir  fuglum.    Pabbi  með
langlundargeðið  að  kenna  okkur  á  ýlustrá.    Ef  einhver
dettur og hruflar sig, og það er alltaf einhver að detta, þá
dregur pabbi Band-Aid úr vasa, púar á sárið og plástrar.
Blíður við Heiði eins og hún væri hans eigin dóttir, blíður
við mig eins og ég væri hans eigin dóttir.
Sú sem kom að svíkja í sumarbyrjun:
Pabbi minn, hún Dýrfinna kom.
Hún heimsótti mig líka.  Hún gaf mér áburð frá sjálfri sér
á fótasárið.
Ég veit það, hún er enn að sjóða.
Ég strýk pabba handarbakið.
Hún vill, hún vill – 
Já  hún  talaði  um  það  við  mig  –  hún  heldur  að  Edda
Sólveig hefði gott af því að vera fyrir austan, hjá Ingólfi
og Grétu í Andey.
Einmitt ...
Já já, og sagði að þú gætir verið á háaloftinu hjá henni, ef
þú vildir vera einhvers staðar á næstu grösum við Eddu.
Ég ætlaði svona að viðra þetta við þig.
Þið skuluð drífa ykkur.  Það getur ekki gert nema gott.
Mér leiðist að skilja þig eftir, pabbi minn.
Hann bróðir þinn lítur til mín.  Þú hefur meira en nóg á
þinni könnu þótt þú sért ekki að hafa áhyggjur af mér.  Það
eina sem skiptir máli er að Edda litla komist á kjöl.  Að
skipta um umhverfi getur verið rétta leiðin.  
Ég veit ekki hvort það er nokkur leið.
Það er að minnsta kosti tilraun, væna mín.  Ef mistekst má
þó alltaf segja:  ég reyndi.  Það versta er að reyna ekki.
Ég er svo hnuggin að ég kem ekki upp úr mér orði og nú
er það pabbi sem klappar mér á handarbakið með kaldri
kló.    Hún  er  æðaber,  mögur,  með  brúnum  blettum,  og
gulum riffluðum gamalmennisnöglum.  Sama höndin sem
er svo hlý í barnsminninu, handtakið þétt og traust.
Kvíðirðu ekki fyrir ef ég fer?
Að kvíða fyrir er ungs manns gaman.  Ég kann það ekki
lengur.  Bíddu bara, vinkona, þú verður hissa þegar þar að
kemur.  Hvað það er indælt að vera gamall og búast við
engu,  gleðjast  yfir  öllu  smálegu,  litlum  sólargeisla  sem
hallar sér inn um gluggann og yljar manni, ljúfri rödd í
útvarpi,  kaffisopanum  á  morgnana.    Við  tölum  saman  í
síma, Harpa mín.  Þú veist að það væsir ekki um mig hér.
Ég klappa skorpnuðu krumlunni og segi að ég viti ekki
hvernig hefði farið fyrir mér  ef  ég hefði ekki átt svona
góðan pabba.
Segðu  mér  það  sem  oftast,  segir  pabbi,  og  hlær  með
ungu  röddinni,  þeirri  sömu  og  hló  að  uppátækjunum  í
Línu  langsokk  þegar  ég  hafði  skriðið  undir  sæng  á
sunnudagsmorgnum og sagt:  Lesa pabbi, og rekið jökulkaldar
tær í hnésbæturnar á honum.  Pabbi er orðinn gamall, fyrir
aldur  fram,  allur  gamall  nema  röddin.    Stundum  loka  ég
augunum og hlusta á hana og ímynda mér að tíminn hafi hætt
að líða áður en allt helltist yfir.",14,Niðurlæging útvarpsins felst í því að það er,C,A hætt að heyrast í því,B orðið leikmunur í leikhúsi,C ekki lengur hlustað á það,D orðið ljótt af elli,2
"Þröngt tveggja manna ellikamers.  Pabbi á rúminu sínu
með  skræpótta  teppinu  sem  mamma  heklaði.    Ég  á
vondum  stól  andspænis.    Tuttugu  ára  gamalt  útvarp  á
náttborðinu, Blaupunkt æskunnar, leikmunur úr fyrra lífi á
Hrísateig  sem  endurholdgaðist  inn  í  vitlaust  leikrit  á
Grund.    Ekki  hefði  það  órað  fyrir  þessari  niðurlægingu
þegar það var nýkeypt öndvegistæki og miðdepill athygli
við  heimasmíðað  eldhúsborð  úr  tekki.    Statistinn í
leikritinu, herbergisfélaginn, getur hvorki hlustað á það né
tal  okkar,  í  svo  aumu  hlutverki  að  hann  steinheldur  sér
saman  meðan  aðrir  niðursetningar  í  öðrum  leikritum
fengju þó að krunka:  húsbóndi góður!  Heyrnarlaust vitni,
út úr heiminum. 
Pabbi sér strax að ég er miður mín, og vísast hann átti
sig á því áður en ég segi nokkuð að ég er komin til þess að
svíkja hann, kven-Júdas, falsdóttir, komin til að fara, frá
honum, sjóndöprum döprum gömlum pabba.  Pabbanum
sem gaf mér góðu minningarnar, pabbanum sem las Hans
og  Grétu og  En  hvað  það  var  skrýtið með  mögnuðum
áherslum,  breytti  um  raddir  og  söng  í  falsettu  til  að
skemmta sparistelpunni, og föndraði seint og snemma af
frumlegri list, litla hverfisteina og gestaþrautir,
handavinnukennarinn sjálfur, sem hljóp í skarðið fyrir Jón
Pálsson  yfirföndrara  í  Tómstundaþætti  útvarpsins  þegar
hann varð þegjandi hás.
Hér situr hann rauðeygður á blágráu vestispeysunni með
skærgulum  hekluðum  olnbogabótum  sem  mamma
hannaði.  Ég man eftir honum í peysunni nýrri með Eddu
nokkurra mánaða á handleggnum.  Og ég man mömmu að
rimpa bæturnar á, eftir að hún var orðin veik.  Ég sagði,
mamma þetta passar alls ekki saman, og mamma sagði:
sérðu ekki hvað þetta er skemmtilega klikkað.  Ég hristi
bara hausinn, manneskjan sem vill hafa allt í stíl, og enn
standa bæturnar óbrotgjarnar á ermunum.  Þær eiga eftir
að lifa mig, sagði mamma.  Nú lítur út fyrir að þær ætli
líka  að  lifa  peysueigandann  og  sjálfa  peysuna  sem  þær
áttu að bæta. 
Ég færi mig úr stólnum, sest á rúmið, legg lófann yfir
kalda  hönd,  ógurlega  væmin,  komin  til  að  svíkja,
yfirlæðupoki, að ég skuli ekki skammast mín.  Víst geri ég
það, ég skammast mín, pabbi minn, það kann ég þó.
Skýjaskuggar á Heiðmerkurbreiðu, þar sem sígræn tré
fóðra svöng augu í gulgráu mosahrauni sumar vetur vor
og haust.  Sólblettir í blómabollum þar sem við sátum eins
mörg og komust í pabbabíl að drekka kakó úr plastmálum
og borða normalbrauð með osti.  Pabbi búinn að taka af
sér  sixpensarann  og  hermir  eftir  fuglum.    Pabbi  með
langlundargeðið  að  kenna  okkur  á  ýlustrá.    Ef  einhver
dettur og hruflar sig, og það er alltaf einhver að detta, þá
dregur pabbi Band-Aid úr vasa, púar á sárið og plástrar.
Blíður við Heiði eins og hún væri hans eigin dóttir, blíður
við mig eins og ég væri hans eigin dóttir.
Sú sem kom að svíkja í sumarbyrjun:
Pabbi minn, hún Dýrfinna kom.
Hún heimsótti mig líka.  Hún gaf mér áburð frá sjálfri sér
á fótasárið.
Ég veit það, hún er enn að sjóða.
Ég strýk pabba handarbakið.
Hún vill, hún vill – 
Já  hún  talaði  um  það  við  mig  –  hún  heldur  að  Edda
Sólveig hefði gott af því að vera fyrir austan, hjá Ingólfi
og Grétu í Andey.
Einmitt ...
Já já, og sagði að þú gætir verið á háaloftinu hjá henni, ef
þú vildir vera einhvers staðar á næstu grösum við Eddu.
Ég ætlaði svona að viðra þetta við þig.
Þið skuluð drífa ykkur.  Það getur ekki gert nema gott.
Mér leiðist að skilja þig eftir, pabbi minn.
Hann bróðir þinn lítur til mín.  Þú hefur meira en nóg á
þinni könnu þótt þú sért ekki að hafa áhyggjur af mér.  Það
eina sem skiptir máli er að Edda litla komist á kjöl.  Að
skipta um umhverfi getur verið rétta leiðin.  
Ég veit ekki hvort það er nokkur leið.
Það er að minnsta kosti tilraun, væna mín.  Ef mistekst má
þó alltaf segja:  ég reyndi.  Það versta er að reyna ekki.
Ég er svo hnuggin að ég kem ekki upp úr mér orði og nú
er það pabbi sem klappar mér á handarbakið með kaldri
kló.    Hún  er  æðaber,  mögur,  með  brúnum  blettum,  og
gulum riffluðum gamalmennisnöglum.  Sama höndin sem
er svo hlý í barnsminninu, handtakið þétt og traust.
Kvíðirðu ekki fyrir ef ég fer?
Að kvíða fyrir er ungs manns gaman.  Ég kann það ekki
lengur.  Bíddu bara, vinkona, þú verður hissa þegar þar að
kemur.  Hvað það er indælt að vera gamall og búast við
engu,  gleðjast  yfir  öllu  smálegu,  litlum  sólargeisla  sem
hallar sér inn um gluggann og yljar manni, ljúfri rödd í
útvarpi,  kaffisopanum  á  morgnana.    Við  tölum  saman  í
síma, Harpa mín.  Þú veist að það væsir ekki um mig hér.
Ég klappa skorpnuðu krumlunni og segi að ég viti ekki
hvernig hefði farið fyrir mér  ef  ég hefði ekki átt svona
góðan pabba.
Segðu  mér  það  sem  oftast,  segir  pabbi,  og  hlær  með
ungu  röddinni,  þeirri  sömu  og  hló  að  uppátækjunum  í
Línu  langsokk  þegar  ég  hafði  skriðið  undir  sæng  á
sunnudagsmorgnum og sagt:  Lesa pabbi, og rekið jökulkaldar
tær í hnésbæturnar á honum.  Pabbi er orðinn gamall, fyrir
aldur  fram,  allur  gamall  nema  röddin.    Stundum  loka  ég
augunum og hlusta á hana og ímynda mér að tíminn hafi hætt
að líða áður en allt helltist yfir.",15,Hver er „statistinn“ sem minnst er á?,A,A Vistmaður á elliheimili,B Leikari í aukahlutverki,C Gamall vinur föðurins,D Faðirinn,0
"Þröngt tveggja manna ellikamers.  Pabbi á rúminu sínu
með  skræpótta  teppinu  sem  mamma  heklaði.    Ég  á
vondum  stól  andspænis.    Tuttugu  ára  gamalt  útvarp  á
náttborðinu, Blaupunkt æskunnar, leikmunur úr fyrra lífi á
Hrísateig  sem  endurholdgaðist  inn  í  vitlaust  leikrit  á
Grund.    Ekki  hefði  það  órað  fyrir  þessari  niðurlægingu
þegar það var nýkeypt öndvegistæki og miðdepill athygli
við  heimasmíðað  eldhúsborð  úr  tekki.    Statistinn í
leikritinu, herbergisfélaginn, getur hvorki hlustað á það né
tal  okkar,  í  svo  aumu  hlutverki  að  hann  steinheldur  sér
saman  meðan  aðrir  niðursetningar  í  öðrum  leikritum
fengju þó að krunka:  húsbóndi góður!  Heyrnarlaust vitni,
út úr heiminum. 
Pabbi sér strax að ég er miður mín, og vísast hann átti
sig á því áður en ég segi nokkuð að ég er komin til þess að
svíkja hann, kven-Júdas, falsdóttir, komin til að fara, frá
honum, sjóndöprum döprum gömlum pabba.  Pabbanum
sem gaf mér góðu minningarnar, pabbanum sem las Hans
og  Grétu og  En  hvað  það  var  skrýtið með  mögnuðum
áherslum,  breytti  um  raddir  og  söng  í  falsettu  til  að
skemmta sparistelpunni, og föndraði seint og snemma af
frumlegri list, litla hverfisteina og gestaþrautir,
handavinnukennarinn sjálfur, sem hljóp í skarðið fyrir Jón
Pálsson  yfirföndrara  í  Tómstundaþætti  útvarpsins  þegar
hann varð þegjandi hás.
Hér situr hann rauðeygður á blágráu vestispeysunni með
skærgulum  hekluðum  olnbogabótum  sem  mamma
hannaði.  Ég man eftir honum í peysunni nýrri með Eddu
nokkurra mánaða á handleggnum.  Og ég man mömmu að
rimpa bæturnar á, eftir að hún var orðin veik.  Ég sagði,
mamma þetta passar alls ekki saman, og mamma sagði:
sérðu ekki hvað þetta er skemmtilega klikkað.  Ég hristi
bara hausinn, manneskjan sem vill hafa allt í stíl, og enn
standa bæturnar óbrotgjarnar á ermunum.  Þær eiga eftir
að lifa mig, sagði mamma.  Nú lítur út fyrir að þær ætli
líka  að  lifa  peysueigandann  og  sjálfa  peysuna  sem  þær
áttu að bæta. 
Ég færi mig úr stólnum, sest á rúmið, legg lófann yfir
kalda  hönd,  ógurlega  væmin,  komin  til  að  svíkja,
yfirlæðupoki, að ég skuli ekki skammast mín.  Víst geri ég
það, ég skammast mín, pabbi minn, það kann ég þó.
Skýjaskuggar á Heiðmerkurbreiðu, þar sem sígræn tré
fóðra svöng augu í gulgráu mosahrauni sumar vetur vor
og haust.  Sólblettir í blómabollum þar sem við sátum eins
mörg og komust í pabbabíl að drekka kakó úr plastmálum
og borða normalbrauð með osti.  Pabbi búinn að taka af
sér  sixpensarann  og  hermir  eftir  fuglum.    Pabbi  með
langlundargeðið  að  kenna  okkur  á  ýlustrá.    Ef  einhver
dettur og hruflar sig, og það er alltaf einhver að detta, þá
dregur pabbi Band-Aid úr vasa, púar á sárið og plástrar.
Blíður við Heiði eins og hún væri hans eigin dóttir, blíður
við mig eins og ég væri hans eigin dóttir.
Sú sem kom að svíkja í sumarbyrjun:
Pabbi minn, hún Dýrfinna kom.
Hún heimsótti mig líka.  Hún gaf mér áburð frá sjálfri sér
á fótasárið.
Ég veit það, hún er enn að sjóða.
Ég strýk pabba handarbakið.
Hún vill, hún vill – 
Já  hún  talaði  um  það  við  mig  –  hún  heldur  að  Edda
Sólveig hefði gott af því að vera fyrir austan, hjá Ingólfi
og Grétu í Andey.
Einmitt ...
Já já, og sagði að þú gætir verið á háaloftinu hjá henni, ef
þú vildir vera einhvers staðar á næstu grösum við Eddu.
Ég ætlaði svona að viðra þetta við þig.
Þið skuluð drífa ykkur.  Það getur ekki gert nema gott.
Mér leiðist að skilja þig eftir, pabbi minn.
Hann bróðir þinn lítur til mín.  Þú hefur meira en nóg á
þinni könnu þótt þú sért ekki að hafa áhyggjur af mér.  Það
eina sem skiptir máli er að Edda litla komist á kjöl.  Að
skipta um umhverfi getur verið rétta leiðin.  
Ég veit ekki hvort það er nokkur leið.
Það er að minnsta kosti tilraun, væna mín.  Ef mistekst má
þó alltaf segja:  ég reyndi.  Það versta er að reyna ekki.
Ég er svo hnuggin að ég kem ekki upp úr mér orði og nú
er það pabbi sem klappar mér á handarbakið með kaldri
kló.    Hún  er  æðaber,  mögur,  með  brúnum  blettum,  og
gulum riffluðum gamalmennisnöglum.  Sama höndin sem
er svo hlý í barnsminninu, handtakið þétt og traust.
Kvíðirðu ekki fyrir ef ég fer?
Að kvíða fyrir er ungs manns gaman.  Ég kann það ekki
lengur.  Bíddu bara, vinkona, þú verður hissa þegar þar að
kemur.  Hvað það er indælt að vera gamall og búast við
engu,  gleðjast  yfir  öllu  smálegu,  litlum  sólargeisla  sem
hallar sér inn um gluggann og yljar manni, ljúfri rödd í
útvarpi,  kaffisopanum  á  morgnana.    Við  tölum  saman  í
síma, Harpa mín.  Þú veist að það væsir ekki um mig hér.
Ég klappa skorpnuðu krumlunni og segi að ég viti ekki
hvernig hefði farið fyrir mér  ef  ég hefði ekki átt svona
góðan pabba.
Segðu  mér  það  sem  oftast,  segir  pabbi,  og  hlær  með
ungu  röddinni,  þeirri  sömu  og  hló  að  uppátækjunum  í
Línu  langsokk  þegar  ég  hafði  skriðið  undir  sæng  á
sunnudagsmorgnum og sagt:  Lesa pabbi, og rekið jökulkaldar
tær í hnésbæturnar á honum.  Pabbi er orðinn gamall, fyrir
aldur  fram,  allur  gamall  nema  röddin.    Stundum  loka  ég
augunum og hlusta á hana og ímynda mér að tíminn hafi hætt
að líða áður en allt helltist yfir.",16,Fimmta efnisgrein er,B,A draumur móðurinnar,B minningabrot dótturinnar,C minningabrot pabbans,D draumur dótturinnar,1
"Þröngt tveggja manna ellikamers.  Pabbi á rúminu sínu
með  skræpótta  teppinu  sem  mamma  heklaði.    Ég  á
vondum  stól  andspænis.    Tuttugu  ára  gamalt  útvarp  á
náttborðinu, Blaupunkt æskunnar, leikmunur úr fyrra lífi á
Hrísateig  sem  endurholdgaðist  inn  í  vitlaust  leikrit  á
Grund.    Ekki  hefði  það  órað  fyrir  þessari  niðurlægingu
þegar það var nýkeypt öndvegistæki og miðdepill athygli
við  heimasmíðað  eldhúsborð  úr  tekki.    Statistinn í
leikritinu, herbergisfélaginn, getur hvorki hlustað á það né
tal  okkar,  í  svo  aumu  hlutverki  að  hann  steinheldur  sér
saman  meðan  aðrir  niðursetningar  í  öðrum  leikritum
fengju þó að krunka:  húsbóndi góður!  Heyrnarlaust vitni,
út úr heiminum. 
Pabbi sér strax að ég er miður mín, og vísast hann átti
sig á því áður en ég segi nokkuð að ég er komin til þess að
svíkja hann, kven-Júdas, falsdóttir, komin til að fara, frá
honum, sjóndöprum döprum gömlum pabba.  Pabbanum
sem gaf mér góðu minningarnar, pabbanum sem las Hans
og  Grétu og  En  hvað  það  var  skrýtið með  mögnuðum
áherslum,  breytti  um  raddir  og  söng  í  falsettu  til  að
skemmta sparistelpunni, og föndraði seint og snemma af
frumlegri list, litla hverfisteina og gestaþrautir,
handavinnukennarinn sjálfur, sem hljóp í skarðið fyrir Jón
Pálsson  yfirföndrara  í  Tómstundaþætti  útvarpsins  þegar
hann varð þegjandi hás.
Hér situr hann rauðeygður á blágráu vestispeysunni með
skærgulum  hekluðum  olnbogabótum  sem  mamma
hannaði.  Ég man eftir honum í peysunni nýrri með Eddu
nokkurra mánaða á handleggnum.  Og ég man mömmu að
rimpa bæturnar á, eftir að hún var orðin veik.  Ég sagði,
mamma þetta passar alls ekki saman, og mamma sagði:
sérðu ekki hvað þetta er skemmtilega klikkað.  Ég hristi
bara hausinn, manneskjan sem vill hafa allt í stíl, og enn
standa bæturnar óbrotgjarnar á ermunum.  Þær eiga eftir
að lifa mig, sagði mamma.  Nú lítur út fyrir að þær ætli
líka  að  lifa  peysueigandann  og  sjálfa  peysuna  sem  þær
áttu að bæta. 
Ég færi mig úr stólnum, sest á rúmið, legg lófann yfir
kalda  hönd,  ógurlega  væmin,  komin  til  að  svíkja,
yfirlæðupoki, að ég skuli ekki skammast mín.  Víst geri ég
það, ég skammast mín, pabbi minn, það kann ég þó.
Skýjaskuggar á Heiðmerkurbreiðu, þar sem sígræn tré
fóðra svöng augu í gulgráu mosahrauni sumar vetur vor
og haust.  Sólblettir í blómabollum þar sem við sátum eins
mörg og komust í pabbabíl að drekka kakó úr plastmálum
og borða normalbrauð með osti.  Pabbi búinn að taka af
sér  sixpensarann  og  hermir  eftir  fuglum.    Pabbi  með
langlundargeðið  að  kenna  okkur  á  ýlustrá.    Ef  einhver
dettur og hruflar sig, og það er alltaf einhver að detta, þá
dregur pabbi Band-Aid úr vasa, púar á sárið og plástrar.
Blíður við Heiði eins og hún væri hans eigin dóttir, blíður
við mig eins og ég væri hans eigin dóttir.
Sú sem kom að svíkja í sumarbyrjun:
Pabbi minn, hún Dýrfinna kom.
Hún heimsótti mig líka.  Hún gaf mér áburð frá sjálfri sér
á fótasárið.
Ég veit það, hún er enn að sjóða.
Ég strýk pabba handarbakið.
Hún vill, hún vill – 
Já  hún  talaði  um  það  við  mig  –  hún  heldur  að  Edda
Sólveig hefði gott af því að vera fyrir austan, hjá Ingólfi
og Grétu í Andey.
Einmitt ...
Já já, og sagði að þú gætir verið á háaloftinu hjá henni, ef
þú vildir vera einhvers staðar á næstu grösum við Eddu.
Ég ætlaði svona að viðra þetta við þig.
Þið skuluð drífa ykkur.  Það getur ekki gert nema gott.
Mér leiðist að skilja þig eftir, pabbi minn.
Hann bróðir þinn lítur til mín.  Þú hefur meira en nóg á
þinni könnu þótt þú sért ekki að hafa áhyggjur af mér.  Það
eina sem skiptir máli er að Edda litla komist á kjöl.  Að
skipta um umhverfi getur verið rétta leiðin.  
Ég veit ekki hvort það er nokkur leið.
Það er að minnsta kosti tilraun, væna mín.  Ef mistekst má
þó alltaf segja:  ég reyndi.  Það versta er að reyna ekki.
Ég er svo hnuggin að ég kem ekki upp úr mér orði og nú
er það pabbi sem klappar mér á handarbakið með kaldri
kló.    Hún  er  æðaber,  mögur,  með  brúnum  blettum,  og
gulum riffluðum gamalmennisnöglum.  Sama höndin sem
er svo hlý í barnsminninu, handtakið þétt og traust.
Kvíðirðu ekki fyrir ef ég fer?
Að kvíða fyrir er ungs manns gaman.  Ég kann það ekki
lengur.  Bíddu bara, vinkona, þú verður hissa þegar þar að
kemur.  Hvað það er indælt að vera gamall og búast við
engu,  gleðjast  yfir  öllu  smálegu,  litlum  sólargeisla  sem
hallar sér inn um gluggann og yljar manni, ljúfri rödd í
útvarpi,  kaffisopanum  á  morgnana.    Við  tölum  saman  í
síma, Harpa mín.  Þú veist að það væsir ekki um mig hér.
Ég klappa skorpnuðu krumlunni og segi að ég viti ekki
hvernig hefði farið fyrir mér  ef  ég hefði ekki átt svona
góðan pabba.
Segðu  mér  það  sem  oftast,  segir  pabbi,  og  hlær  með
ungu  röddinni,  þeirri  sömu  og  hló  að  uppátækjunum  í
Línu  langsokk  þegar  ég  hafði  skriðið  undir  sæng  á
sunnudagsmorgnum og sagt:  Lesa pabbi, og rekið jökulkaldar
tær í hnésbæturnar á honum.  Pabbi er orðinn gamall, fyrir
aldur  fram,  allur  gamall  nema  röddin.    Stundum  loka  ég
augunum og hlusta á hana og ímynda mér að tíminn hafi hætt
að líða áður en allt helltist yfir.",17,Hvers vegna ætlar Harpa að flytja?,C,A Hún hefur gott af tilbreytingunni,B Hún vill ekki lengur búa í Reykjavík,C Til að Edda Sólveig komist á réttan kjöl,D Dýrfinna vill að hún flytji,2
"Þröngt tveggja manna ellikamers.  Pabbi á rúminu sínu
með  skræpótta  teppinu  sem  mamma  heklaði.    Ég  á
vondum  stól  andspænis.    Tuttugu  ára  gamalt  útvarp  á
náttborðinu, Blaupunkt æskunnar, leikmunur úr fyrra lífi á
Hrísateig  sem  endurholdgaðist  inn  í  vitlaust  leikrit  á
Grund.    Ekki  hefði  það  órað  fyrir  þessari  niðurlægingu
þegar það var nýkeypt öndvegistæki og miðdepill athygli
við  heimasmíðað  eldhúsborð  úr  tekki.    Statistinn í
leikritinu, herbergisfélaginn, getur hvorki hlustað á það né
tal  okkar,  í  svo  aumu  hlutverki  að  hann  steinheldur  sér
saman  meðan  aðrir  niðursetningar  í  öðrum  leikritum
fengju þó að krunka:  húsbóndi góður!  Heyrnarlaust vitni,
út úr heiminum. 
Pabbi sér strax að ég er miður mín, og vísast hann átti
sig á því áður en ég segi nokkuð að ég er komin til þess að
svíkja hann, kven-Júdas, falsdóttir, komin til að fara, frá
honum, sjóndöprum döprum gömlum pabba.  Pabbanum
sem gaf mér góðu minningarnar, pabbanum sem las Hans
og  Grétu og  En  hvað  það  var  skrýtið með  mögnuðum
áherslum,  breytti  um  raddir  og  söng  í  falsettu  til  að
skemmta sparistelpunni, og föndraði seint og snemma af
frumlegri list, litla hverfisteina og gestaþrautir,
handavinnukennarinn sjálfur, sem hljóp í skarðið fyrir Jón
Pálsson  yfirföndrara  í  Tómstundaþætti  útvarpsins  þegar
hann varð þegjandi hás.
Hér situr hann rauðeygður á blágráu vestispeysunni með
skærgulum  hekluðum  olnbogabótum  sem  mamma
hannaði.  Ég man eftir honum í peysunni nýrri með Eddu
nokkurra mánaða á handleggnum.  Og ég man mömmu að
rimpa bæturnar á, eftir að hún var orðin veik.  Ég sagði,
mamma þetta passar alls ekki saman, og mamma sagði:
sérðu ekki hvað þetta er skemmtilega klikkað.  Ég hristi
bara hausinn, manneskjan sem vill hafa allt í stíl, og enn
standa bæturnar óbrotgjarnar á ermunum.  Þær eiga eftir
að lifa mig, sagði mamma.  Nú lítur út fyrir að þær ætli
líka  að  lifa  peysueigandann  og  sjálfa  peysuna  sem  þær
áttu að bæta. 
Ég færi mig úr stólnum, sest á rúmið, legg lófann yfir
kalda  hönd,  ógurlega  væmin,  komin  til  að  svíkja,
yfirlæðupoki, að ég skuli ekki skammast mín.  Víst geri ég
það, ég skammast mín, pabbi minn, það kann ég þó.
Skýjaskuggar á Heiðmerkurbreiðu, þar sem sígræn tré
fóðra svöng augu í gulgráu mosahrauni sumar vetur vor
og haust.  Sólblettir í blómabollum þar sem við sátum eins
mörg og komust í pabbabíl að drekka kakó úr plastmálum
og borða normalbrauð með osti.  Pabbi búinn að taka af
sér  sixpensarann  og  hermir  eftir  fuglum.    Pabbi  með
langlundargeðið  að  kenna  okkur  á  ýlustrá.    Ef  einhver
dettur og hruflar sig, og það er alltaf einhver að detta, þá
dregur pabbi Band-Aid úr vasa, púar á sárið og plástrar.
Blíður við Heiði eins og hún væri hans eigin dóttir, blíður
við mig eins og ég væri hans eigin dóttir.
Sú sem kom að svíkja í sumarbyrjun:
Pabbi minn, hún Dýrfinna kom.
Hún heimsótti mig líka.  Hún gaf mér áburð frá sjálfri sér
á fótasárið.
Ég veit það, hún er enn að sjóða.
Ég strýk pabba handarbakið.
Hún vill, hún vill – 
Já  hún  talaði  um  það  við  mig  –  hún  heldur  að  Edda
Sólveig hefði gott af því að vera fyrir austan, hjá Ingólfi
og Grétu í Andey.
Einmitt ...
Já já, og sagði að þú gætir verið á háaloftinu hjá henni, ef
þú vildir vera einhvers staðar á næstu grösum við Eddu.
Ég ætlaði svona að viðra þetta við þig.
Þið skuluð drífa ykkur.  Það getur ekki gert nema gott.
Mér leiðist að skilja þig eftir, pabbi minn.
Hann bróðir þinn lítur til mín.  Þú hefur meira en nóg á
þinni könnu þótt þú sért ekki að hafa áhyggjur af mér.  Það
eina sem skiptir máli er að Edda litla komist á kjöl.  Að
skipta um umhverfi getur verið rétta leiðin.  
Ég veit ekki hvort það er nokkur leið.
Það er að minnsta kosti tilraun, væna mín.  Ef mistekst má
þó alltaf segja:  ég reyndi.  Það versta er að reyna ekki.
Ég er svo hnuggin að ég kem ekki upp úr mér orði og nú
er það pabbi sem klappar mér á handarbakið með kaldri
kló.    Hún  er  æðaber,  mögur,  með  brúnum  blettum,  og
gulum riffluðum gamalmennisnöglum.  Sama höndin sem
er svo hlý í barnsminninu, handtakið þétt og traust.
Kvíðirðu ekki fyrir ef ég fer?
Að kvíða fyrir er ungs manns gaman.  Ég kann það ekki
lengur.  Bíddu bara, vinkona, þú verður hissa þegar þar að
kemur.  Hvað það er indælt að vera gamall og búast við
engu,  gleðjast  yfir  öllu  smálegu,  litlum  sólargeisla  sem
hallar sér inn um gluggann og yljar manni, ljúfri rödd í
útvarpi,  kaffisopanum  á  morgnana.    Við  tölum  saman  í
síma, Harpa mín.  Þú veist að það væsir ekki um mig hér.
Ég klappa skorpnuðu krumlunni og segi að ég viti ekki
hvernig hefði farið fyrir mér  ef  ég hefði ekki átt svona
góðan pabba.
Segðu  mér  það  sem  oftast,  segir  pabbi,  og  hlær  með
ungu  röddinni,  þeirri  sömu  og  hló  að  uppátækjunum  í
Línu  langsokk  þegar  ég  hafði  skriðið  undir  sæng  á
sunnudagsmorgnum og sagt:  Lesa pabbi, og rekið jökulkaldar
tær í hnésbæturnar á honum.  Pabbi er orðinn gamall, fyrir
aldur  fram,  allur  gamall  nema  röddin.    Stundum  loka  ég
augunum og hlusta á hana og ímynda mér að tíminn hafi hætt
að líða áður en allt helltist yfir.",18,Það þurfti,D,A að koma oft á Hrísateiginn til að gleðja pabbann,B að passa að falsdóttirin sviki ekki föður sinn,C að setja nýjar bætur á peysu gamla mannsins,D enga stórviðburði til að gleðja pabbann,3
"Þröngt tveggja manna ellikamers.  Pabbi á rúminu sínu
með  skræpótta  teppinu  sem  mamma  heklaði.    Ég  á
vondum  stól  andspænis.    Tuttugu  ára  gamalt  útvarp  á
náttborðinu, Blaupunkt æskunnar, leikmunur úr fyrra lífi á
Hrísateig  sem  endurholdgaðist  inn  í  vitlaust  leikrit  á
Grund.    Ekki  hefði  það  órað  fyrir  þessari  niðurlægingu
þegar það var nýkeypt öndvegistæki og miðdepill athygli
við  heimasmíðað  eldhúsborð  úr  tekki.    Statistinn í
leikritinu, herbergisfélaginn, getur hvorki hlustað á það né
tal  okkar,  í  svo  aumu  hlutverki  að  hann  steinheldur  sér
saman  meðan  aðrir  niðursetningar  í  öðrum  leikritum
fengju þó að krunka:  húsbóndi góður!  Heyrnarlaust vitni,
út úr heiminum. 
Pabbi sér strax að ég er miður mín, og vísast hann átti
sig á því áður en ég segi nokkuð að ég er komin til þess að
svíkja hann, kven-Júdas, falsdóttir, komin til að fara, frá
honum, sjóndöprum döprum gömlum pabba.  Pabbanum
sem gaf mér góðu minningarnar, pabbanum sem las Hans
og  Grétu og  En  hvað  það  var  skrýtið með  mögnuðum
áherslum,  breytti  um  raddir  og  söng  í  falsettu  til  að
skemmta sparistelpunni, og föndraði seint og snemma af
frumlegri list, litla hverfisteina og gestaþrautir,
handavinnukennarinn sjálfur, sem hljóp í skarðið fyrir Jón
Pálsson  yfirföndrara  í  Tómstundaþætti  útvarpsins  þegar
hann varð þegjandi hás.
Hér situr hann rauðeygður á blágráu vestispeysunni með
skærgulum  hekluðum  olnbogabótum  sem  mamma
hannaði.  Ég man eftir honum í peysunni nýrri með Eddu
nokkurra mánaða á handleggnum.  Og ég man mömmu að
rimpa bæturnar á, eftir að hún var orðin veik.  Ég sagði,
mamma þetta passar alls ekki saman, og mamma sagði:
sérðu ekki hvað þetta er skemmtilega klikkað.  Ég hristi
bara hausinn, manneskjan sem vill hafa allt í stíl, og enn
standa bæturnar óbrotgjarnar á ermunum.  Þær eiga eftir
að lifa mig, sagði mamma.  Nú lítur út fyrir að þær ætli
líka  að  lifa  peysueigandann  og  sjálfa  peysuna  sem  þær
áttu að bæta. 
Ég færi mig úr stólnum, sest á rúmið, legg lófann yfir
kalda  hönd,  ógurlega  væmin,  komin  til  að  svíkja,
yfirlæðupoki, að ég skuli ekki skammast mín.  Víst geri ég
það, ég skammast mín, pabbi minn, það kann ég þó.
Skýjaskuggar á Heiðmerkurbreiðu, þar sem sígræn tré
fóðra svöng augu í gulgráu mosahrauni sumar vetur vor
og haust.  Sólblettir í blómabollum þar sem við sátum eins
mörg og komust í pabbabíl að drekka kakó úr plastmálum
og borða normalbrauð með osti.  Pabbi búinn að taka af
sér  sixpensarann  og  hermir  eftir  fuglum.    Pabbi  með
langlundargeðið  að  kenna  okkur  á  ýlustrá.    Ef  einhver
dettur og hruflar sig, og það er alltaf einhver að detta, þá
dregur pabbi Band-Aid úr vasa, púar á sárið og plástrar.
Blíður við Heiði eins og hún væri hans eigin dóttir, blíður
við mig eins og ég væri hans eigin dóttir.
Sú sem kom að svíkja í sumarbyrjun:
Pabbi minn, hún Dýrfinna kom.
Hún heimsótti mig líka.  Hún gaf mér áburð frá sjálfri sér
á fótasárið.
Ég veit það, hún er enn að sjóða.
Ég strýk pabba handarbakið.
Hún vill, hún vill – 
Já  hún  talaði  um  það  við  mig  –  hún  heldur  að  Edda
Sólveig hefði gott af því að vera fyrir austan, hjá Ingólfi
og Grétu í Andey.
Einmitt ...
Já já, og sagði að þú gætir verið á háaloftinu hjá henni, ef
þú vildir vera einhvers staðar á næstu grösum við Eddu.
Ég ætlaði svona að viðra þetta við þig.
Þið skuluð drífa ykkur.  Það getur ekki gert nema gott.
Mér leiðist að skilja þig eftir, pabbi minn.
Hann bróðir þinn lítur til mín.  Þú hefur meira en nóg á
þinni könnu þótt þú sért ekki að hafa áhyggjur af mér.  Það
eina sem skiptir máli er að Edda litla komist á kjöl.  Að
skipta um umhverfi getur verið rétta leiðin.  
Ég veit ekki hvort það er nokkur leið.
Það er að minnsta kosti tilraun, væna mín.  Ef mistekst má
þó alltaf segja:  ég reyndi.  Það versta er að reyna ekki.
Ég er svo hnuggin að ég kem ekki upp úr mér orði og nú
er það pabbi sem klappar mér á handarbakið með kaldri
kló.    Hún  er  æðaber,  mögur,  með  brúnum  blettum,  og
gulum riffluðum gamalmennisnöglum.  Sama höndin sem
er svo hlý í barnsminninu, handtakið þétt og traust.
Kvíðirðu ekki fyrir ef ég fer?
Að kvíða fyrir er ungs manns gaman.  Ég kann það ekki
lengur.  Bíddu bara, vinkona, þú verður hissa þegar þar að
kemur.  Hvað það er indælt að vera gamall og búast við
engu,  gleðjast  yfir  öllu  smálegu,  litlum  sólargeisla  sem
hallar sér inn um gluggann og yljar manni, ljúfri rödd í
útvarpi,  kaffisopanum  á  morgnana.    Við  tölum  saman  í
síma, Harpa mín.  Þú veist að það væsir ekki um mig hér.
Ég klappa skorpnuðu krumlunni og segi að ég viti ekki
hvernig hefði farið fyrir mér  ef  ég hefði ekki átt svona
góðan pabba.
Segðu  mér  það  sem  oftast,  segir  pabbi,  og  hlær  með
ungu  röddinni,  þeirri  sömu  og  hló  að  uppátækjunum  í
Línu  langsokk  þegar  ég  hafði  skriðið  undir  sæng  á
sunnudagsmorgnum og sagt:  Lesa pabbi, og rekið jökulkaldar
tær í hnésbæturnar á honum.  Pabbi er orðinn gamall, fyrir
aldur  fram,  allur  gamall  nema  röddin.    Stundum  loka  ég
augunum og hlusta á hana og ímynda mér að tíminn hafi hætt
að líða áður en allt helltist yfir.",19,"„þar sem sígræn tré fóðra svöng augu“, þetta er dæmi um",B,A líkingu,B persónugervingu,C persónusköpun,D raunsæi,1
"Þröngt tveggja manna ellikamers.  Pabbi á rúminu sínu
með  skræpótta  teppinu  sem  mamma  heklaði.    Ég  á
vondum  stól  andspænis.    Tuttugu  ára  gamalt  útvarp  á
náttborðinu, Blaupunkt æskunnar, leikmunur úr fyrra lífi á
Hrísateig  sem  endurholdgaðist  inn  í  vitlaust  leikrit  á
Grund.    Ekki  hefði  það  órað  fyrir  þessari  niðurlægingu
þegar það var nýkeypt öndvegistæki og miðdepill athygli
við  heimasmíðað  eldhúsborð  úr  tekki.    Statistinn í
leikritinu, herbergisfélaginn, getur hvorki hlustað á það né
tal  okkar,  í  svo  aumu  hlutverki  að  hann  steinheldur  sér
saman  meðan  aðrir  niðursetningar  í  öðrum  leikritum
fengju þó að krunka:  húsbóndi góður!  Heyrnarlaust vitni,
út úr heiminum. 
Pabbi sér strax að ég er miður mín, og vísast hann átti
sig á því áður en ég segi nokkuð að ég er komin til þess að
svíkja hann, kven-Júdas, falsdóttir, komin til að fara, frá
honum, sjóndöprum döprum gömlum pabba.  Pabbanum
sem gaf mér góðu minningarnar, pabbanum sem las Hans
og  Grétu og  En  hvað  það  var  skrýtið með  mögnuðum
áherslum,  breytti  um  raddir  og  söng  í  falsettu  til  að
skemmta sparistelpunni, og föndraði seint og snemma af
frumlegri list, litla hverfisteina og gestaþrautir,
handavinnukennarinn sjálfur, sem hljóp í skarðið fyrir Jón
Pálsson  yfirföndrara  í  Tómstundaþætti  útvarpsins  þegar
hann varð þegjandi hás.
Hér situr hann rauðeygður á blágráu vestispeysunni með
skærgulum  hekluðum  olnbogabótum  sem  mamma
hannaði.  Ég man eftir honum í peysunni nýrri með Eddu
nokkurra mánaða á handleggnum.  Og ég man mömmu að
rimpa bæturnar á, eftir að hún var orðin veik.  Ég sagði,
mamma þetta passar alls ekki saman, og mamma sagði:
sérðu ekki hvað þetta er skemmtilega klikkað.  Ég hristi
bara hausinn, manneskjan sem vill hafa allt í stíl, og enn
standa bæturnar óbrotgjarnar á ermunum.  Þær eiga eftir
að lifa mig, sagði mamma.  Nú lítur út fyrir að þær ætli
líka  að  lifa  peysueigandann  og  sjálfa  peysuna  sem  þær
áttu að bæta. 
Ég færi mig úr stólnum, sest á rúmið, legg lófann yfir
kalda  hönd,  ógurlega  væmin,  komin  til  að  svíkja,
yfirlæðupoki, að ég skuli ekki skammast mín.  Víst geri ég
það, ég skammast mín, pabbi minn, það kann ég þó.
Skýjaskuggar á Heiðmerkurbreiðu, þar sem sígræn tré
fóðra svöng augu í gulgráu mosahrauni sumar vetur vor
og haust.  Sólblettir í blómabollum þar sem við sátum eins
mörg og komust í pabbabíl að drekka kakó úr plastmálum
og borða normalbrauð með osti.  Pabbi búinn að taka af
sér  sixpensarann  og  hermir  eftir  fuglum.    Pabbi  með
langlundargeðið  að  kenna  okkur  á  ýlustrá.    Ef  einhver
dettur og hruflar sig, og það er alltaf einhver að detta, þá
dregur pabbi Band-Aid úr vasa, púar á sárið og plástrar.
Blíður við Heiði eins og hún væri hans eigin dóttir, blíður
við mig eins og ég væri hans eigin dóttir.
Sú sem kom að svíkja í sumarbyrjun:
Pabbi minn, hún Dýrfinna kom.
Hún heimsótti mig líka.  Hún gaf mér áburð frá sjálfri sér
á fótasárið.
Ég veit það, hún er enn að sjóða.
Ég strýk pabba handarbakið.
Hún vill, hún vill – 
Já  hún  talaði  um  það  við  mig  –  hún  heldur  að  Edda
Sólveig hefði gott af því að vera fyrir austan, hjá Ingólfi
og Grétu í Andey.
Einmitt ...
Já já, og sagði að þú gætir verið á háaloftinu hjá henni, ef
þú vildir vera einhvers staðar á næstu grösum við Eddu.
Ég ætlaði svona að viðra þetta við þig.
Þið skuluð drífa ykkur.  Það getur ekki gert nema gott.
Mér leiðist að skilja þig eftir, pabbi minn.
Hann bróðir þinn lítur til mín.  Þú hefur meira en nóg á
þinni könnu þótt þú sért ekki að hafa áhyggjur af mér.  Það
eina sem skiptir máli er að Edda litla komist á kjöl.  Að
skipta um umhverfi getur verið rétta leiðin.  
Ég veit ekki hvort það er nokkur leið.
Það er að minnsta kosti tilraun, væna mín.  Ef mistekst má
þó alltaf segja:  ég reyndi.  Það versta er að reyna ekki.
Ég er svo hnuggin að ég kem ekki upp úr mér orði og nú
er það pabbi sem klappar mér á handarbakið með kaldri
kló.    Hún  er  æðaber,  mögur,  með  brúnum  blettum,  og
gulum riffluðum gamalmennisnöglum.  Sama höndin sem
er svo hlý í barnsminninu, handtakið þétt og traust.
Kvíðirðu ekki fyrir ef ég fer?
Að kvíða fyrir er ungs manns gaman.  Ég kann það ekki
lengur.  Bíddu bara, vinkona, þú verður hissa þegar þar að
kemur.  Hvað það er indælt að vera gamall og búast við
engu,  gleðjast  yfir  öllu  smálegu,  litlum  sólargeisla  sem
hallar sér inn um gluggann og yljar manni, ljúfri rödd í
útvarpi,  kaffisopanum  á  morgnana.    Við  tölum  saman  í
síma, Harpa mín.  Þú veist að það væsir ekki um mig hér.
Ég klappa skorpnuðu krumlunni og segi að ég viti ekki
hvernig hefði farið fyrir mér  ef  ég hefði ekki átt svona
góðan pabba.
Segðu  mér  það  sem  oftast,  segir  pabbi,  og  hlær  með
ungu  röddinni,  þeirri  sömu  og  hló  að  uppátækjunum  í
Línu  langsokk  þegar  ég  hafði  skriðið  undir  sæng  á
sunnudagsmorgnum og sagt:  Lesa pabbi, og rekið jökulkaldar
tær í hnésbæturnar á honum.  Pabbi er orðinn gamall, fyrir
aldur  fram,  allur  gamall  nema  röddin.    Stundum  loka  ég
augunum og hlusta á hana og ímynda mér að tíminn hafi hætt
að líða áður en allt helltist yfir.",20,Yfirbragð þessa textabrots er,A,A dapurt,B glettið,C háðskt,D hlutlaust,0
"Þess er áðr getið, að land það liggr norðr í heimi,
er Finnmörk heitir, þar er biskup sá, er Djúnki
nefnist, og hefir hann og áðr verið nefndr.  Hann
hefir snúið öllum Finnum frá heiðni til kristinnar
trúar, og er þar í áliti miklu.  Djúnki átti gersimar
margar og fásénar, hafði hann fengið sumar
sunnan úr heimi, en sumar úr Garðaríki.  Eitt var
konjaksflaska;  hún var eins og önnur
brennivínsflaska, en með þeirri náttúru, að hún
varð aldri tóm; úr henni staupaði Djúnki sig
jafnharðan og kallaði Heiðrúnardropa.  Annan
hlut átti Djúnki, þar var brevíaríum eðr lesbók
meðr látúnsspennslum; þá lesbók hafði Guðmundr
góði fyrrum átta, en nú var hún nokkuð máð
orðin, en þó var hún öll slegin með járni og
prinsmetalli.  Þriðja hlut átti Djúnki, það var
Guðbrandarbiblía; hún var svo stór, að hún tók
honum í klof og var mesta gersimi.  Enn átti
Djúnki hinn fjórða hlut, það var kýr; þá kú hafði
Djúnki keypt austr í Kyrjálabotnum, hún var
mjólkurkýr mikil og stólpagripr, og ekki laust við,
að Finnar legði átrúnað á kúna.
Svo bar til, að Djúnki sat í stofu sinni einhvern
dag norðr í Finnmörk, og er að lesa brevíaríum og
dreypa á Heiðrúnardropa; gekk lestrinn vel, því að
Djúnki var vel læs og gáfaðr, en brevíaríum vel
ritið og allt með nótum og málverkum.  Mælti
Djúnki „sursum corda“ við hverja línu, það er:
upp hjörtun.  Þá heyrðist skruðningr mikill
frammi í bæjardyrum, og leið eigi á löngu áðr
kýrin kom inn í stofuna og bæjardyraumbúninginn
allan á herðakambinum og stofudyrnar tók hún
með, því að kýrin var sterk og óð fast fram, en
húsið eigi sem traustbyggðast.  Vaknaði Djúnki nú
upp úr guðhræðslusvefninum við illan draum, og
hafði engin önnur ráð en þau, að hann klifraðist
uppá Guðbrandarbiblíu.  Kýrin var í skörungshug
og froðufelldi og litaðist um alla vegu; þótti henni
margt nýstárlegt inni hjá Djúnka að sjá, sem von
var, en þó virtist henni biblían merkilegust, því að
hún var mikilhæf að sjá og Djúnki þar upp á
biblíunni eins og hrafn á hjalli og var lafhræddr.
En þó hafði kýrin alls eigi í hyggju að gera neitt
illt af sér, því að hún hafði aldri etið af
skilningstré góðs og ills, og kunni því engan
greinarmun á þessum hlutum að gera.  Gengr hún
nú að Guðbrandarbiblíu og rekr hornin á kaf og
þegar í gegnum spjöldin, en Djúnki datt ofan af
biblíunni.  Varð biblían nú blýföst á hornunum
kýrinnar, en kýrin hristi höfuðið og vildi fá
biblíuna til að detta af sér, en það tókst eigi; þá
varð kýrin svo trufluð og rugluð af hræðslu, með
því líka að dyraumbúningarnir krepptu að henni
um leið, að hún ýtti sér í krákustíg aptr á bak út
um dyrnar og hamaðist þá er hún kom út á túnið.
Fór hún með biblíuna á hornunum og dyratrén á
herðunum suðr um allt Hálogaland og Rogaland
og hljóp út í sjóinn við Stafangr, þar öslaði hún
fram fyrir Jaðarinn og fram með Ægissíðu og létti
eigi fyrr en hún kom að Amsterdam; þar festist
hún á leirunum í Rínárósum, og öskraði ógrliga.
Stökk allt fólk inn í borgina og tók til að víggirða
hana móti kúnni.
En það er af Djúnka að segja, að hann bergði á
Heiðrúnardropa eins mikið og Þórr drakk af
horninu hjá Útgarðaloka; færðist þá fjör og þrek í
Djúnka, og fékk hann sér nú sleða af órökuðum
selskinnum; þann sleða drógu tíu graðhreinar og
fimm Lappar; en Djúnki sat á sleðanum og hafði
konjaksflöskuna í annarri hendinni, en brevíaríum
í hinni; hann var í loðnum hreindýrsfeldi og hinn
vígamannligasti.  Fór Djúnki nú að elta kúna og
hugðist að taka af henni biblíuna; ekr hann nú á
snæfönnum eptir endilöngum Kili og suðr eptir
öllum Noregi, æskjandi eptir heppilegri ferð og
hringjandi saman flöskunni og brevíaríó, svo
heyrðist langar leiðir suðr í heim.  Hverfum vér
nú þar frá að sinni. 
Nú var allt með kyrrð og spekt í Parísarborg, og
réði Pelissier ríkinu ásamt með keisarafrúnni vel
og skörugliga; var keisarafrúin hvers manns
hugljúfi, sem von var, því að hún tók öllum fram
að allri kvenligri prýði og ágæti hjartans, en
Pelissier var vitr maðr og einarðr og kunni manna
best til allra stjórnligra starfa.  Þá var Marmier
kominn aptr frá Ítalíu til París.  
Bar nú svo til einn góðan veðrdag, að Pelissier lá í
rúmi sínu um morguninn, og var að drekka kaffe
og lesa harmagrát Guðmundar Torfasonar um
skipskaðann mikla; fannst Pelissier mikið um
kvæði þetta.  Þá heyrði hann allt í einu læti mikil í
norðrátt, öskr og undirgang og skruðning, glamr
og hringingar og undarligt skrölt; mátti hann eigi
þetta skilja og var lengi djúpliga hugsandi um
þennan hlut.  Loksins hringdi Pelissier; þá kom
Alexander Dumas inn.  „Hvaða ólæti eru þetta?“
mælti Pelissier.  „Ég veit ekki“, sagði Alexander
Dumas.  „Farðu út, Alexander Dumas, og sæktu
Lamartíne, hann kann að vita það“, mælti
Pelissier.  Þá fór Alexander Dumas út og sótti
Lamartíne.  „Hvaða ólæti eru þetta, Lamartíne?“
mælti Pelissier.  „Ég veit ekki“, sagði Lamartíne.
„Ætli það sé stríðið?,“ mælti Pelissier.  „Ég veit
ekki“, mælti Lamartíne.  „Farðu út, Lamartíne, og
sæktu Marmier, hann kann að vita það“, mælti
Pelissier.  Þá fór Lamartíne út og sótti Marmier.
„Hvaða ólæti eru þetta, Marmier?“ mælti
Pelissier.  „Það er kýr“, sagði Marmier.  „Hvaða
kýr?“ sagði Pelissier.  „Kýrin hans Djúnka“, sagði
Marmier.  Síðan sagði Marmier Pelissier frá öllu
hvernig á stóð, því að hann hafði þá náttúru, að
hann vissi allt, sem við bar á Norðurlöndum hvar
sem hann var; fór Pelissier þá með Marmier hæst
upp á Notre-Dame-kirkjuna til að sjá þetta, og sjá
þeir þá, að Djúnki var kominn með kúna í
einhvern mýrarflóa í Ardennerfjöllunum, var
kýrin þar dottin ofan í mógröf, en Djúnki stóð á
bakkanum og var að lesa bænir yfir kúnni.  Bárust
nú þessi tíðindi eins og logeldr á einu augnabliki
um alla Parísarborg, og kom saman svo mikill
múgr og margmenni, að þar var nær átta hundruð
þúsund vígra karla; en þá komst kýrin upp úr
mógröfinni og héldu þau Djúnki aptr norðr í heim,
og eru bæði úr sögunni.
En er mannsafnaðrinn frétti, hvað um var að vera,
þá kom upp kurr mikill og vildu þeir vinna til
einhvers frama; hugðu þeir sér annað til
afreksverka en að draga eina kú upp úr mógröf;
en Frakkar eru menn fjörugir og fúsir til
stórvirkja; tók Pellisier þá það til bragðs, að hann
sendi allan þennan her til Napóleons; var Djúnki
orsökin til alls þessa liðssafnaðar, þótt hann vissi
eigi, og því hlutum vér að skýra svo ýtarliga frá
öllum þessum atvikum.  Fóru þeir Marmier og
Alexander Dumas með herinn til Ítalíu; hafði
Napóleon nú ógrynni hermanna.",21,"Í fyrsta efniskafla kemur fram mótsögn, hver er hún?",C,A Djúnki var biskup en drakk brennivín,B Djúnki var biskup í norðurhluta Skandinavíu en átti íslenska biblíu,C Djúnki sneri Finnum til kristinnar trúar en þeir trúðu á kúna,D Djúnki átti gersemar en var fátækur biskup,2
"Þess er áðr getið, að land það liggr norðr í heimi,
er Finnmörk heitir, þar er biskup sá, er Djúnki
nefnist, og hefir hann og áðr verið nefndr.  Hann
hefir snúið öllum Finnum frá heiðni til kristinnar
trúar, og er þar í áliti miklu.  Djúnki átti gersimar
margar og fásénar, hafði hann fengið sumar
sunnan úr heimi, en sumar úr Garðaríki.  Eitt var
konjaksflaska;  hún var eins og önnur
brennivínsflaska, en með þeirri náttúru, að hún
varð aldri tóm; úr henni staupaði Djúnki sig
jafnharðan og kallaði Heiðrúnardropa.  Annan
hlut átti Djúnki, þar var brevíaríum eðr lesbók
meðr látúnsspennslum; þá lesbók hafði Guðmundr
góði fyrrum átta, en nú var hún nokkuð máð
orðin, en þó var hún öll slegin með járni og
prinsmetalli.  Þriðja hlut átti Djúnki, það var
Guðbrandarbiblía; hún var svo stór, að hún tók
honum í klof og var mesta gersimi.  Enn átti
Djúnki hinn fjórða hlut, það var kýr; þá kú hafði
Djúnki keypt austr í Kyrjálabotnum, hún var
mjólkurkýr mikil og stólpagripr, og ekki laust við,
að Finnar legði átrúnað á kúna.
Svo bar til, að Djúnki sat í stofu sinni einhvern
dag norðr í Finnmörk, og er að lesa brevíaríum og
dreypa á Heiðrúnardropa; gekk lestrinn vel, því að
Djúnki var vel læs og gáfaðr, en brevíaríum vel
ritið og allt með nótum og málverkum.  Mælti
Djúnki „sursum corda“ við hverja línu, það er:
upp hjörtun.  Þá heyrðist skruðningr mikill
frammi í bæjardyrum, og leið eigi á löngu áðr
kýrin kom inn í stofuna og bæjardyraumbúninginn
allan á herðakambinum og stofudyrnar tók hún
með, því að kýrin var sterk og óð fast fram, en
húsið eigi sem traustbyggðast.  Vaknaði Djúnki nú
upp úr guðhræðslusvefninum við illan draum, og
hafði engin önnur ráð en þau, að hann klifraðist
uppá Guðbrandarbiblíu.  Kýrin var í skörungshug
og froðufelldi og litaðist um alla vegu; þótti henni
margt nýstárlegt inni hjá Djúnka að sjá, sem von
var, en þó virtist henni biblían merkilegust, því að
hún var mikilhæf að sjá og Djúnki þar upp á
biblíunni eins og hrafn á hjalli og var lafhræddr.
En þó hafði kýrin alls eigi í hyggju að gera neitt
illt af sér, því að hún hafði aldri etið af
skilningstré góðs og ills, og kunni því engan
greinarmun á þessum hlutum að gera.  Gengr hún
nú að Guðbrandarbiblíu og rekr hornin á kaf og
þegar í gegnum spjöldin, en Djúnki datt ofan af
biblíunni.  Varð biblían nú blýföst á hornunum
kýrinnar, en kýrin hristi höfuðið og vildi fá
biblíuna til að detta af sér, en það tókst eigi; þá
varð kýrin svo trufluð og rugluð af hræðslu, með
því líka að dyraumbúningarnir krepptu að henni
um leið, að hún ýtti sér í krákustíg aptr á bak út
um dyrnar og hamaðist þá er hún kom út á túnið.
Fór hún með biblíuna á hornunum og dyratrén á
herðunum suðr um allt Hálogaland og Rogaland
og hljóp út í sjóinn við Stafangr, þar öslaði hún
fram fyrir Jaðarinn og fram með Ægissíðu og létti
eigi fyrr en hún kom að Amsterdam; þar festist
hún á leirunum í Rínárósum, og öskraði ógrliga.
Stökk allt fólk inn í borgina og tók til að víggirða
hana móti kúnni.
En það er af Djúnka að segja, að hann bergði á
Heiðrúnardropa eins mikið og Þórr drakk af
horninu hjá Útgarðaloka; færðist þá fjör og þrek í
Djúnka, og fékk hann sér nú sleða af órökuðum
selskinnum; þann sleða drógu tíu graðhreinar og
fimm Lappar; en Djúnki sat á sleðanum og hafði
konjaksflöskuna í annarri hendinni, en brevíaríum
í hinni; hann var í loðnum hreindýrsfeldi og hinn
vígamannligasti.  Fór Djúnki nú að elta kúna og
hugðist að taka af henni biblíuna; ekr hann nú á
snæfönnum eptir endilöngum Kili og suðr eptir
öllum Noregi, æskjandi eptir heppilegri ferð og
hringjandi saman flöskunni og brevíaríó, svo
heyrðist langar leiðir suðr í heim.  Hverfum vér
nú þar frá að sinni. 
Nú var allt með kyrrð og spekt í Parísarborg, og
réði Pelissier ríkinu ásamt með keisarafrúnni vel
og skörugliga; var keisarafrúin hvers manns
hugljúfi, sem von var, því að hún tók öllum fram
að allri kvenligri prýði og ágæti hjartans, en
Pelissier var vitr maðr og einarðr og kunni manna
best til allra stjórnligra starfa.  Þá var Marmier
kominn aptr frá Ítalíu til París.  
Bar nú svo til einn góðan veðrdag, að Pelissier lá í
rúmi sínu um morguninn, og var að drekka kaffe
og lesa harmagrát Guðmundar Torfasonar um
skipskaðann mikla; fannst Pelissier mikið um
kvæði þetta.  Þá heyrði hann allt í einu læti mikil í
norðrátt, öskr og undirgang og skruðning, glamr
og hringingar og undarligt skrölt; mátti hann eigi
þetta skilja og var lengi djúpliga hugsandi um
þennan hlut.  Loksins hringdi Pelissier; þá kom
Alexander Dumas inn.  „Hvaða ólæti eru þetta?“
mælti Pelissier.  „Ég veit ekki“, sagði Alexander
Dumas.  „Farðu út, Alexander Dumas, og sæktu
Lamartíne, hann kann að vita það“, mælti
Pelissier.  Þá fór Alexander Dumas út og sótti
Lamartíne.  „Hvaða ólæti eru þetta, Lamartíne?“
mælti Pelissier.  „Ég veit ekki“, sagði Lamartíne.
„Ætli það sé stríðið?,“ mælti Pelissier.  „Ég veit
ekki“, mælti Lamartíne.  „Farðu út, Lamartíne, og
sæktu Marmier, hann kann að vita það“, mælti
Pelissier.  Þá fór Lamartíne út og sótti Marmier.
„Hvaða ólæti eru þetta, Marmier?“ mælti
Pelissier.  „Það er kýr“, sagði Marmier.  „Hvaða
kýr?“ sagði Pelissier.  „Kýrin hans Djúnka“, sagði
Marmier.  Síðan sagði Marmier Pelissier frá öllu
hvernig á stóð, því að hann hafði þá náttúru, að
hann vissi allt, sem við bar á Norðurlöndum hvar
sem hann var; fór Pelissier þá með Marmier hæst
upp á Notre-Dame-kirkjuna til að sjá þetta, og sjá
þeir þá, að Djúnki var kominn með kúna í
einhvern mýrarflóa í Ardennerfjöllunum, var
kýrin þar dottin ofan í mógröf, en Djúnki stóð á
bakkanum og var að lesa bænir yfir kúnni.  Bárust
nú þessi tíðindi eins og logeldr á einu augnabliki
um alla Parísarborg, og kom saman svo mikill
múgr og margmenni, að þar var nær átta hundruð
þúsund vígra karla; en þá komst kýrin upp úr
mógröfinni og héldu þau Djúnki aptr norðr í heim,
og eru bæði úr sögunni.
En er mannsafnaðrinn frétti, hvað um var að vera,
þá kom upp kurr mikill og vildu þeir vinna til
einhvers frama; hugðu þeir sér annað til
afreksverka en að draga eina kú upp úr mógröf;
en Frakkar eru menn fjörugir og fúsir til
stórvirkja; tók Pellisier þá það til bragðs, að hann
sendi allan þennan her til Napóleons; var Djúnki
orsökin til alls þessa liðssafnaðar, þótt hann vissi
eigi, og því hlutum vér að skýra svo ýtarliga frá
öllum þessum atvikum.  Fóru þeir Marmier og
Alexander Dumas með herinn til Ítalíu; hafði
Napóleon nú ógrynni hermanna.",22,Hvað vakti Djúnka af svefni?,B,A Harmagrátur Guðmundar Torfasonar,B Læti í bæjardyrunum,C Her Napóleons,D Alexander Dumas,1
"Þess er áðr getið, að land það liggr norðr í heimi,
er Finnmörk heitir, þar er biskup sá, er Djúnki
nefnist, og hefir hann og áðr verið nefndr.  Hann
hefir snúið öllum Finnum frá heiðni til kristinnar
trúar, og er þar í áliti miklu.  Djúnki átti gersimar
margar og fásénar, hafði hann fengið sumar
sunnan úr heimi, en sumar úr Garðaríki.  Eitt var
konjaksflaska;  hún var eins og önnur
brennivínsflaska, en með þeirri náttúru, að hún
varð aldri tóm; úr henni staupaði Djúnki sig
jafnharðan og kallaði Heiðrúnardropa.  Annan
hlut átti Djúnki, þar var brevíaríum eðr lesbók
meðr látúnsspennslum; þá lesbók hafði Guðmundr
góði fyrrum átta, en nú var hún nokkuð máð
orðin, en þó var hún öll slegin með járni og
prinsmetalli.  Þriðja hlut átti Djúnki, það var
Guðbrandarbiblía; hún var svo stór, að hún tók
honum í klof og var mesta gersimi.  Enn átti
Djúnki hinn fjórða hlut, það var kýr; þá kú hafði
Djúnki keypt austr í Kyrjálabotnum, hún var
mjólkurkýr mikil og stólpagripr, og ekki laust við,
að Finnar legði átrúnað á kúna.
Svo bar til, að Djúnki sat í stofu sinni einhvern
dag norðr í Finnmörk, og er að lesa brevíaríum og
dreypa á Heiðrúnardropa; gekk lestrinn vel, því að
Djúnki var vel læs og gáfaðr, en brevíaríum vel
ritið og allt með nótum og málverkum.  Mælti
Djúnki „sursum corda“ við hverja línu, það er:
upp hjörtun.  Þá heyrðist skruðningr mikill
frammi í bæjardyrum, og leið eigi á löngu áðr
kýrin kom inn í stofuna og bæjardyraumbúninginn
allan á herðakambinum og stofudyrnar tók hún
með, því að kýrin var sterk og óð fast fram, en
húsið eigi sem traustbyggðast.  Vaknaði Djúnki nú
upp úr guðhræðslusvefninum við illan draum, og
hafði engin önnur ráð en þau, að hann klifraðist
uppá Guðbrandarbiblíu.  Kýrin var í skörungshug
og froðufelldi og litaðist um alla vegu; þótti henni
margt nýstárlegt inni hjá Djúnka að sjá, sem von
var, en þó virtist henni biblían merkilegust, því að
hún var mikilhæf að sjá og Djúnki þar upp á
biblíunni eins og hrafn á hjalli og var lafhræddr.
En þó hafði kýrin alls eigi í hyggju að gera neitt
illt af sér, því að hún hafði aldri etið af
skilningstré góðs og ills, og kunni því engan
greinarmun á þessum hlutum að gera.  Gengr hún
nú að Guðbrandarbiblíu og rekr hornin á kaf og
þegar í gegnum spjöldin, en Djúnki datt ofan af
biblíunni.  Varð biblían nú blýföst á hornunum
kýrinnar, en kýrin hristi höfuðið og vildi fá
biblíuna til að detta af sér, en það tókst eigi; þá
varð kýrin svo trufluð og rugluð af hræðslu, með
því líka að dyraumbúningarnir krepptu að henni
um leið, að hún ýtti sér í krákustíg aptr á bak út
um dyrnar og hamaðist þá er hún kom út á túnið.
Fór hún með biblíuna á hornunum og dyratrén á
herðunum suðr um allt Hálogaland og Rogaland
og hljóp út í sjóinn við Stafangr, þar öslaði hún
fram fyrir Jaðarinn og fram með Ægissíðu og létti
eigi fyrr en hún kom að Amsterdam; þar festist
hún á leirunum í Rínárósum, og öskraði ógrliga.
Stökk allt fólk inn í borgina og tók til að víggirða
hana móti kúnni.
En það er af Djúnka að segja, að hann bergði á
Heiðrúnardropa eins mikið og Þórr drakk af
horninu hjá Útgarðaloka; færðist þá fjör og þrek í
Djúnka, og fékk hann sér nú sleða af órökuðum
selskinnum; þann sleða drógu tíu graðhreinar og
fimm Lappar; en Djúnki sat á sleðanum og hafði
konjaksflöskuna í annarri hendinni, en brevíaríum
í hinni; hann var í loðnum hreindýrsfeldi og hinn
vígamannligasti.  Fór Djúnki nú að elta kúna og
hugðist að taka af henni biblíuna; ekr hann nú á
snæfönnum eptir endilöngum Kili og suðr eptir
öllum Noregi, æskjandi eptir heppilegri ferð og
hringjandi saman flöskunni og brevíaríó, svo
heyrðist langar leiðir suðr í heim.  Hverfum vér
nú þar frá að sinni. 
Nú var allt með kyrrð og spekt í Parísarborg, og
réði Pelissier ríkinu ásamt með keisarafrúnni vel
og skörugliga; var keisarafrúin hvers manns
hugljúfi, sem von var, því að hún tók öllum fram
að allri kvenligri prýði og ágæti hjartans, en
Pelissier var vitr maðr og einarðr og kunni manna
best til allra stjórnligra starfa.  Þá var Marmier
kominn aptr frá Ítalíu til París.  
Bar nú svo til einn góðan veðrdag, að Pelissier lá í
rúmi sínu um morguninn, og var að drekka kaffe
og lesa harmagrát Guðmundar Torfasonar um
skipskaðann mikla; fannst Pelissier mikið um
kvæði þetta.  Þá heyrði hann allt í einu læti mikil í
norðrátt, öskr og undirgang og skruðning, glamr
og hringingar og undarligt skrölt; mátti hann eigi
þetta skilja og var lengi djúpliga hugsandi um
þennan hlut.  Loksins hringdi Pelissier; þá kom
Alexander Dumas inn.  „Hvaða ólæti eru þetta?“
mælti Pelissier.  „Ég veit ekki“, sagði Alexander
Dumas.  „Farðu út, Alexander Dumas, og sæktu
Lamartíne, hann kann að vita það“, mælti
Pelissier.  Þá fór Alexander Dumas út og sótti
Lamartíne.  „Hvaða ólæti eru þetta, Lamartíne?“
mælti Pelissier.  „Ég veit ekki“, sagði Lamartíne.
„Ætli það sé stríðið?,“ mælti Pelissier.  „Ég veit
ekki“, mælti Lamartíne.  „Farðu út, Lamartíne, og
sæktu Marmier, hann kann að vita það“, mælti
Pelissier.  Þá fór Lamartíne út og sótti Marmier.
„Hvaða ólæti eru þetta, Marmier?“ mælti
Pelissier.  „Það er kýr“, sagði Marmier.  „Hvaða
kýr?“ sagði Pelissier.  „Kýrin hans Djúnka“, sagði
Marmier.  Síðan sagði Marmier Pelissier frá öllu
hvernig á stóð, því að hann hafði þá náttúru, að
hann vissi allt, sem við bar á Norðurlöndum hvar
sem hann var; fór Pelissier þá með Marmier hæst
upp á Notre-Dame-kirkjuna til að sjá þetta, og sjá
þeir þá, að Djúnki var kominn með kúna í
einhvern mýrarflóa í Ardennerfjöllunum, var
kýrin þar dottin ofan í mógröf, en Djúnki stóð á
bakkanum og var að lesa bænir yfir kúnni.  Bárust
nú þessi tíðindi eins og logeldr á einu augnabliki
um alla Parísarborg, og kom saman svo mikill
múgr og margmenni, að þar var nær átta hundruð
þúsund vígra karla; en þá komst kýrin upp úr
mógröfinni og héldu þau Djúnki aptr norðr í heim,
og eru bæði úr sögunni.
En er mannsafnaðrinn frétti, hvað um var að vera,
þá kom upp kurr mikill og vildu þeir vinna til
einhvers frama; hugðu þeir sér annað til
afreksverka en að draga eina kú upp úr mógröf;
en Frakkar eru menn fjörugir og fúsir til
stórvirkja; tók Pellisier þá það til bragðs, að hann
sendi allan þennan her til Napóleons; var Djúnki
orsökin til alls þessa liðssafnaðar, þótt hann vissi
eigi, og því hlutum vér að skýra svo ýtarliga frá
öllum þessum atvikum.  Fóru þeir Marmier og
Alexander Dumas með herinn til Ítalíu; hafði
Napóleon nú ógrynni hermanna.",23,Hvað fannst Pelissier um kvæði Guðmundar Torfasonar?,B,A Hann taldi það langt en spennandi,B Hann var hrifinn af því,C Honum fannst það fræðandi,D Hann hélt mikið upp á höfund þess,1
"Þess er áðr getið, að land það liggr norðr í heimi,
er Finnmörk heitir, þar er biskup sá, er Djúnki
nefnist, og hefir hann og áðr verið nefndr.  Hann
hefir snúið öllum Finnum frá heiðni til kristinnar
trúar, og er þar í áliti miklu.  Djúnki átti gersimar
margar og fásénar, hafði hann fengið sumar
sunnan úr heimi, en sumar úr Garðaríki.  Eitt var
konjaksflaska;  hún var eins og önnur
brennivínsflaska, en með þeirri náttúru, að hún
varð aldri tóm; úr henni staupaði Djúnki sig
jafnharðan og kallaði Heiðrúnardropa.  Annan
hlut átti Djúnki, þar var brevíaríum eðr lesbók
meðr látúnsspennslum; þá lesbók hafði Guðmundr
góði fyrrum átta, en nú var hún nokkuð máð
orðin, en þó var hún öll slegin með járni og
prinsmetalli.  Þriðja hlut átti Djúnki, það var
Guðbrandarbiblía; hún var svo stór, að hún tók
honum í klof og var mesta gersimi.  Enn átti
Djúnki hinn fjórða hlut, það var kýr; þá kú hafði
Djúnki keypt austr í Kyrjálabotnum, hún var
mjólkurkýr mikil og stólpagripr, og ekki laust við,
að Finnar legði átrúnað á kúna.
Svo bar til, að Djúnki sat í stofu sinni einhvern
dag norðr í Finnmörk, og er að lesa brevíaríum og
dreypa á Heiðrúnardropa; gekk lestrinn vel, því að
Djúnki var vel læs og gáfaðr, en brevíaríum vel
ritið og allt með nótum og málverkum.  Mælti
Djúnki „sursum corda“ við hverja línu, það er:
upp hjörtun.  Þá heyrðist skruðningr mikill
frammi í bæjardyrum, og leið eigi á löngu áðr
kýrin kom inn í stofuna og bæjardyraumbúninginn
allan á herðakambinum og stofudyrnar tók hún
með, því að kýrin var sterk og óð fast fram, en
húsið eigi sem traustbyggðast.  Vaknaði Djúnki nú
upp úr guðhræðslusvefninum við illan draum, og
hafði engin önnur ráð en þau, að hann klifraðist
uppá Guðbrandarbiblíu.  Kýrin var í skörungshug
og froðufelldi og litaðist um alla vegu; þótti henni
margt nýstárlegt inni hjá Djúnka að sjá, sem von
var, en þó virtist henni biblían merkilegust, því að
hún var mikilhæf að sjá og Djúnki þar upp á
biblíunni eins og hrafn á hjalli og var lafhræddr.
En þó hafði kýrin alls eigi í hyggju að gera neitt
illt af sér, því að hún hafði aldri etið af
skilningstré góðs og ills, og kunni því engan
greinarmun á þessum hlutum að gera.  Gengr hún
nú að Guðbrandarbiblíu og rekr hornin á kaf og
þegar í gegnum spjöldin, en Djúnki datt ofan af
biblíunni.  Varð biblían nú blýföst á hornunum
kýrinnar, en kýrin hristi höfuðið og vildi fá
biblíuna til að detta af sér, en það tókst eigi; þá
varð kýrin svo trufluð og rugluð af hræðslu, með
því líka að dyraumbúningarnir krepptu að henni
um leið, að hún ýtti sér í krákustíg aptr á bak út
um dyrnar og hamaðist þá er hún kom út á túnið.
Fór hún með biblíuna á hornunum og dyratrén á
herðunum suðr um allt Hálogaland og Rogaland
og hljóp út í sjóinn við Stafangr, þar öslaði hún
fram fyrir Jaðarinn og fram með Ægissíðu og létti
eigi fyrr en hún kom að Amsterdam; þar festist
hún á leirunum í Rínárósum, og öskraði ógrliga.
Stökk allt fólk inn í borgina og tók til að víggirða
hana móti kúnni.
En það er af Djúnka að segja, að hann bergði á
Heiðrúnardropa eins mikið og Þórr drakk af
horninu hjá Útgarðaloka; færðist þá fjör og þrek í
Djúnka, og fékk hann sér nú sleða af órökuðum
selskinnum; þann sleða drógu tíu graðhreinar og
fimm Lappar; en Djúnki sat á sleðanum og hafði
konjaksflöskuna í annarri hendinni, en brevíaríum
í hinni; hann var í loðnum hreindýrsfeldi og hinn
vígamannligasti.  Fór Djúnki nú að elta kúna og
hugðist að taka af henni biblíuna; ekr hann nú á
snæfönnum eptir endilöngum Kili og suðr eptir
öllum Noregi, æskjandi eptir heppilegri ferð og
hringjandi saman flöskunni og brevíaríó, svo
heyrðist langar leiðir suðr í heim.  Hverfum vér
nú þar frá að sinni. 
Nú var allt með kyrrð og spekt í Parísarborg, og
réði Pelissier ríkinu ásamt með keisarafrúnni vel
og skörugliga; var keisarafrúin hvers manns
hugljúfi, sem von var, því að hún tók öllum fram
að allri kvenligri prýði og ágæti hjartans, en
Pelissier var vitr maðr og einarðr og kunni manna
best til allra stjórnligra starfa.  Þá var Marmier
kominn aptr frá Ítalíu til París.  
Bar nú svo til einn góðan veðrdag, að Pelissier lá í
rúmi sínu um morguninn, og var að drekka kaffe
og lesa harmagrát Guðmundar Torfasonar um
skipskaðann mikla; fannst Pelissier mikið um
kvæði þetta.  Þá heyrði hann allt í einu læti mikil í
norðrátt, öskr og undirgang og skruðning, glamr
og hringingar og undarligt skrölt; mátti hann eigi
þetta skilja og var lengi djúpliga hugsandi um
þennan hlut.  Loksins hringdi Pelissier; þá kom
Alexander Dumas inn.  „Hvaða ólæti eru þetta?“
mælti Pelissier.  „Ég veit ekki“, sagði Alexander
Dumas.  „Farðu út, Alexander Dumas, og sæktu
Lamartíne, hann kann að vita það“, mælti
Pelissier.  Þá fór Alexander Dumas út og sótti
Lamartíne.  „Hvaða ólæti eru þetta, Lamartíne?“
mælti Pelissier.  „Ég veit ekki“, sagði Lamartíne.
„Ætli það sé stríðið?,“ mælti Pelissier.  „Ég veit
ekki“, mælti Lamartíne.  „Farðu út, Lamartíne, og
sæktu Marmier, hann kann að vita það“, mælti
Pelissier.  Þá fór Lamartíne út og sótti Marmier.
„Hvaða ólæti eru þetta, Marmier?“ mælti
Pelissier.  „Það er kýr“, sagði Marmier.  „Hvaða
kýr?“ sagði Pelissier.  „Kýrin hans Djúnka“, sagði
Marmier.  Síðan sagði Marmier Pelissier frá öllu
hvernig á stóð, því að hann hafði þá náttúru, að
hann vissi allt, sem við bar á Norðurlöndum hvar
sem hann var; fór Pelissier þá með Marmier hæst
upp á Notre-Dame-kirkjuna til að sjá þetta, og sjá
þeir þá, að Djúnki var kominn með kúna í
einhvern mýrarflóa í Ardennerfjöllunum, var
kýrin þar dottin ofan í mógröf, en Djúnki stóð á
bakkanum og var að lesa bænir yfir kúnni.  Bárust
nú þessi tíðindi eins og logeldr á einu augnabliki
um alla Parísarborg, og kom saman svo mikill
múgr og margmenni, að þar var nær átta hundruð
þúsund vígra karla; en þá komst kýrin upp úr
mógröfinni og héldu þau Djúnki aptr norðr í heim,
og eru bæði úr sögunni.
En er mannsafnaðrinn frétti, hvað um var að vera,
þá kom upp kurr mikill og vildu þeir vinna til
einhvers frama; hugðu þeir sér annað til
afreksverka en að draga eina kú upp úr mógröf;
en Frakkar eru menn fjörugir og fúsir til
stórvirkja; tók Pellisier þá það til bragðs, að hann
sendi allan þennan her til Napóleons; var Djúnki
orsökin til alls þessa liðssafnaðar, þótt hann vissi
eigi, og því hlutum vér að skýra svo ýtarliga frá
öllum þessum atvikum.  Fóru þeir Marmier og
Alexander Dumas með herinn til Ítalíu; hafði
Napóleon nú ógrynni hermanna.",24,Ein sögupersóna hafði dulræna hæfileika samkvæmt textanum. Hver var það?,C,A Alexander Dumas,B Djúnki,C Marmier,D Pelissier,2
"Þess er áðr getið, að land það liggr norðr í heimi,
er Finnmörk heitir, þar er biskup sá, er Djúnki
nefnist, og hefir hann og áðr verið nefndr.  Hann
hefir snúið öllum Finnum frá heiðni til kristinnar
trúar, og er þar í áliti miklu.  Djúnki átti gersimar
margar og fásénar, hafði hann fengið sumar
sunnan úr heimi, en sumar úr Garðaríki.  Eitt var
konjaksflaska;  hún var eins og önnur
brennivínsflaska, en með þeirri náttúru, að hún
varð aldri tóm; úr henni staupaði Djúnki sig
jafnharðan og kallaði Heiðrúnardropa.  Annan
hlut átti Djúnki, þar var brevíaríum eðr lesbók
meðr látúnsspennslum; þá lesbók hafði Guðmundr
góði fyrrum átta, en nú var hún nokkuð máð
orðin, en þó var hún öll slegin með járni og
prinsmetalli.  Þriðja hlut átti Djúnki, það var
Guðbrandarbiblía; hún var svo stór, að hún tók
honum í klof og var mesta gersimi.  Enn átti
Djúnki hinn fjórða hlut, það var kýr; þá kú hafði
Djúnki keypt austr í Kyrjálabotnum, hún var
mjólkurkýr mikil og stólpagripr, og ekki laust við,
að Finnar legði átrúnað á kúna.
Svo bar til, að Djúnki sat í stofu sinni einhvern
dag norðr í Finnmörk, og er að lesa brevíaríum og
dreypa á Heiðrúnardropa; gekk lestrinn vel, því að
Djúnki var vel læs og gáfaðr, en brevíaríum vel
ritið og allt með nótum og málverkum.  Mælti
Djúnki „sursum corda“ við hverja línu, það er:
upp hjörtun.  Þá heyrðist skruðningr mikill
frammi í bæjardyrum, og leið eigi á löngu áðr
kýrin kom inn í stofuna og bæjardyraumbúninginn
allan á herðakambinum og stofudyrnar tók hún
með, því að kýrin var sterk og óð fast fram, en
húsið eigi sem traustbyggðast.  Vaknaði Djúnki nú
upp úr guðhræðslusvefninum við illan draum, og
hafði engin önnur ráð en þau, að hann klifraðist
uppá Guðbrandarbiblíu.  Kýrin var í skörungshug
og froðufelldi og litaðist um alla vegu; þótti henni
margt nýstárlegt inni hjá Djúnka að sjá, sem von
var, en þó virtist henni biblían merkilegust, því að
hún var mikilhæf að sjá og Djúnki þar upp á
biblíunni eins og hrafn á hjalli og var lafhræddr.
En þó hafði kýrin alls eigi í hyggju að gera neitt
illt af sér, því að hún hafði aldri etið af
skilningstré góðs og ills, og kunni því engan
greinarmun á þessum hlutum að gera.  Gengr hún
nú að Guðbrandarbiblíu og rekr hornin á kaf og
þegar í gegnum spjöldin, en Djúnki datt ofan af
biblíunni.  Varð biblían nú blýföst á hornunum
kýrinnar, en kýrin hristi höfuðið og vildi fá
biblíuna til að detta af sér, en það tókst eigi; þá
varð kýrin svo trufluð og rugluð af hræðslu, með
því líka að dyraumbúningarnir krepptu að henni
um leið, að hún ýtti sér í krákustíg aptr á bak út
um dyrnar og hamaðist þá er hún kom út á túnið.
Fór hún með biblíuna á hornunum og dyratrén á
herðunum suðr um allt Hálogaland og Rogaland
og hljóp út í sjóinn við Stafangr, þar öslaði hún
fram fyrir Jaðarinn og fram með Ægissíðu og létti
eigi fyrr en hún kom að Amsterdam; þar festist
hún á leirunum í Rínárósum, og öskraði ógrliga.
Stökk allt fólk inn í borgina og tók til að víggirða
hana móti kúnni.
En það er af Djúnka að segja, að hann bergði á
Heiðrúnardropa eins mikið og Þórr drakk af
horninu hjá Útgarðaloka; færðist þá fjör og þrek í
Djúnka, og fékk hann sér nú sleða af órökuðum
selskinnum; þann sleða drógu tíu graðhreinar og
fimm Lappar; en Djúnki sat á sleðanum og hafði
konjaksflöskuna í annarri hendinni, en brevíaríum
í hinni; hann var í loðnum hreindýrsfeldi og hinn
vígamannligasti.  Fór Djúnki nú að elta kúna og
hugðist að taka af henni biblíuna; ekr hann nú á
snæfönnum eptir endilöngum Kili og suðr eptir
öllum Noregi, æskjandi eptir heppilegri ferð og
hringjandi saman flöskunni og brevíaríó, svo
heyrðist langar leiðir suðr í heim.  Hverfum vér
nú þar frá að sinni. 
Nú var allt með kyrrð og spekt í Parísarborg, og
réði Pelissier ríkinu ásamt með keisarafrúnni vel
og skörugliga; var keisarafrúin hvers manns
hugljúfi, sem von var, því að hún tók öllum fram
að allri kvenligri prýði og ágæti hjartans, en
Pelissier var vitr maðr og einarðr og kunni manna
best til allra stjórnligra starfa.  Þá var Marmier
kominn aptr frá Ítalíu til París.  
Bar nú svo til einn góðan veðrdag, að Pelissier lá í
rúmi sínu um morguninn, og var að drekka kaffe
og lesa harmagrát Guðmundar Torfasonar um
skipskaðann mikla; fannst Pelissier mikið um
kvæði þetta.  Þá heyrði hann allt í einu læti mikil í
norðrátt, öskr og undirgang og skruðning, glamr
og hringingar og undarligt skrölt; mátti hann eigi
þetta skilja og var lengi djúpliga hugsandi um
þennan hlut.  Loksins hringdi Pelissier; þá kom
Alexander Dumas inn.  „Hvaða ólæti eru þetta?“
mælti Pelissier.  „Ég veit ekki“, sagði Alexander
Dumas.  „Farðu út, Alexander Dumas, og sæktu
Lamartíne, hann kann að vita það“, mælti
Pelissier.  Þá fór Alexander Dumas út og sótti
Lamartíne.  „Hvaða ólæti eru þetta, Lamartíne?“
mælti Pelissier.  „Ég veit ekki“, sagði Lamartíne.
„Ætli það sé stríðið?,“ mælti Pelissier.  „Ég veit
ekki“, mælti Lamartíne.  „Farðu út, Lamartíne, og
sæktu Marmier, hann kann að vita það“, mælti
Pelissier.  Þá fór Lamartíne út og sótti Marmier.
„Hvaða ólæti eru þetta, Marmier?“ mælti
Pelissier.  „Það er kýr“, sagði Marmier.  „Hvaða
kýr?“ sagði Pelissier.  „Kýrin hans Djúnka“, sagði
Marmier.  Síðan sagði Marmier Pelissier frá öllu
hvernig á stóð, því að hann hafði þá náttúru, að
hann vissi allt, sem við bar á Norðurlöndum hvar
sem hann var; fór Pelissier þá með Marmier hæst
upp á Notre-Dame-kirkjuna til að sjá þetta, og sjá
þeir þá, að Djúnki var kominn með kúna í
einhvern mýrarflóa í Ardennerfjöllunum, var
kýrin þar dottin ofan í mógröf, en Djúnki stóð á
bakkanum og var að lesa bænir yfir kúnni.  Bárust
nú þessi tíðindi eins og logeldr á einu augnabliki
um alla Parísarborg, og kom saman svo mikill
múgr og margmenni, að þar var nær átta hundruð
þúsund vígra karla; en þá komst kýrin upp úr
mógröfinni og héldu þau Djúnki aptr norðr í heim,
og eru bæði úr sögunni.
En er mannsafnaðrinn frétti, hvað um var að vera,
þá kom upp kurr mikill og vildu þeir vinna til
einhvers frama; hugðu þeir sér annað til
afreksverka en að draga eina kú upp úr mógröf;
en Frakkar eru menn fjörugir og fúsir til
stórvirkja; tók Pellisier þá það til bragðs, að hann
sendi allan þennan her til Napóleons; var Djúnki
orsökin til alls þessa liðssafnaðar, þótt hann vissi
eigi, og því hlutum vér að skýra svo ýtarliga frá
öllum þessum atvikum.  Fóru þeir Marmier og
Alexander Dumas með herinn til Ítalíu; hafði
Napóleon nú ógrynni hermanna.",25,Hvað varð um liðsöfnuð Parísarbúa eftir að Djúnki og kýrin hurfu úr sögunni?,A,A Hann gekk til liðs við Napóleon,B Hann víggirti borgina,C Hann fór til Amsterdam,D Hann rak allan búfénað í burtu,0
"Sögulegir vígvellir eru alltaf svolítið sérstakir
staðir að skoða.  Það er sem frásagnir af atburðum
og átökum, sem þar hafa átt sér stað, lifni fyrir
hugskotssjónum manns, nánast eins og í kvikmynd;
hugdirfska og hugleysi, hreysti og dugleysi, hljóð
hverskonar, sverðaglamur, skothvellir,
sprengjudynur, baráttu- og sársaukaöskur,
kveinstafir, blóðbað og loks kyrrðin sem leggst yfir
valinn þegar öllu er lokið.  Á hugann leita ótal
spurningar; var til einhvers barist, hvað breyttist,
voru fórnirnar réttlættar, hefði verið hægt að
komast hjá hildarleiknum eða var hann
óumflýjanlegur?
2 Þessar og þvílíkar hugsanir leituðu óneitanlega
á mig í ökuferðum um fjöllin í Austur-Tímor þar
sem frelsisher sjálfstæðissinna hafði hafst við svo
árum skipti svo og óbreyttir borgarar á flótta undan
vel búnum herjum Indónesa, sem kembdu fjöllin og
dembdu yfir þau eiturefnum, eyddu þannig laufum
trjánna og beruðu svörðinn þar sem skæruliðarnir
skriðu milli fylgsna sinna, oft sárir, svangir og
sjúkir.  Flestir féllu í valinn, en fjölmargir lifðu
samt af og sjá nú fram á þann dag að landið þeirra
verði sjálfstætt ríki, sjá fórnirnar og valkestina
réttlætta.
3 Sérstaklega varð þessi tilfinning mögnuð þegar
ég átti þess kost að fara yfir fjallgarðinn mikla milli
norður- og suðurstrandanna, aka þar um í
náttmyrkri og sjá tunglskinið lýsa upp hvíta, dauða
trjábolina og stjörnurnar sindra yfir dökkum
þústum fjallanna.  Hvergi rafmagnsljós að sjá,
þorpin öll í fasta svefni og þó - öðru hvoru brá fyrir
flöktandi bjarma af kertaljósi eða lýsislampa.
Frásagnir um lífið og stríðið í fjöllunum urðu ennþá
raunverulegri, öðluðust öflugra inntak, nýjar víddir.
4 Erindið upp í fjöllin var dálítið óvenjulegt.  Ég
hafði slegist í för með þremur dáindismönnum sem
voru að flytja krókódíl frá baðströndinni austan við
Dili í örugga höfn við þorpið Betano á
suðurströndinni.  Hann hafði angrað
baðstrandargesti og vildu sumir skjóta hann -
einhver hafði reyndar þegar reynt það, því að hálft
andlitið var lemstrað, en ráðgjafi stjórnarinnar í
fiskveiðimálum og sjávarlíffræði, Ástralinn Richard
Mounsey, var ekki aldeilis á því.  Hann brá sér til
Darwin og náði þar í gildru - búr, sem lagt var úti
fyrir ströndinni, egndi fyrir krókódílinn með
kjúklingum og öðrum krásum og þegar hann hafði
bitið á agnið var búrið dregið að landi, því lyft upp
í bát, sem rennt var upp á sleða, sem festur var
aftan í pallbíl.  
5 Eftir að hafa gefið krókódílnum væna
valíumsprautu til að róa hann niður og keypt nesti
fyrir liðið var haldið upp í fjöllin.  Vegalengdin er
varla meira en hálft annað hundrað kílómetra milli
stranda, en ferðin suður tók sjö klukkustundir -
bakaleiðin um fimm stundir.  Vegirnir voru slæmir
og seinfarnir, endalausar beygjur upp og ofan
fjöllin.  Því varð að aka hægt til þess að „króksa“
yrði sem minnst meint af ferðalaginu.  Nema þurfti
staðar á klukkustundarfresti til að hella yfir hann
vatni svo hann þornaði ekki upp og vitaskuld varð
að stoppa öðru hverju í þorpum og bæjum og leyfa
ungum sem öldnum að sjá.  Það er ekki á hverjum
degi sem tækifæri gefst til að skoða krókódíl í
návígi.  Enda vakti hann mikla lukku og þá ekki
síður þremenningarnir fyrir að leggja á sig þetta
erfiði til að bjarga dýrinu; það kunnu fjallabúar vel
að meta sem aðrir, því krókódíllinn á sér alveg
sérstakan sess í  hugum Austur-Tímora.  Ég hef
áður sagt frá sögunni um drenginn sem bjargaði
krókódílsunganum sem villtist upp á land og hlaut
fyrir þau laun, að krókódíllinn breytti sér í land
handa honum og afkomendum hans að lifa af.
Sagan er væntanlega til komin af því að eyjan
Tímor er í laginu lík krókódíl.",36,Sögulegir vígvellir eru staðir þar sem,C,A aftökur fara fram. ,B heimsfrægir atburðir hafa átt sér stað. ,C sannanlega hefur verið barist. ,D stríðsmyndir eru látnar gerast.,2
"Sögulegir vígvellir eru alltaf svolítið sérstakir
staðir að skoða.  Það er sem frásagnir af atburðum
og átökum, sem þar hafa átt sér stað, lifni fyrir
hugskotssjónum manns, nánast eins og í kvikmynd;
hugdirfska og hugleysi, hreysti og dugleysi, hljóð
hverskonar, sverðaglamur, skothvellir,
sprengjudynur, baráttu- og sársaukaöskur,
kveinstafir, blóðbað og loks kyrrðin sem leggst yfir
valinn þegar öllu er lokið.  Á hugann leita ótal
spurningar; var til einhvers barist, hvað breyttist,
voru fórnirnar réttlættar, hefði verið hægt að
komast hjá hildarleiknum eða var hann
óumflýjanlegur?
2 Þessar og þvílíkar hugsanir leituðu óneitanlega
á mig í ökuferðum um fjöllin í Austur-Tímor þar
sem frelsisher sjálfstæðissinna hafði hafst við svo
árum skipti svo og óbreyttir borgarar á flótta undan
vel búnum herjum Indónesa, sem kembdu fjöllin og
dembdu yfir þau eiturefnum, eyddu þannig laufum
trjánna og beruðu svörðinn þar sem skæruliðarnir
skriðu milli fylgsna sinna, oft sárir, svangir og
sjúkir.  Flestir féllu í valinn, en fjölmargir lifðu
samt af og sjá nú fram á þann dag að landið þeirra
verði sjálfstætt ríki, sjá fórnirnar og valkestina
réttlætta.
3 Sérstaklega varð þessi tilfinning mögnuð þegar
ég átti þess kost að fara yfir fjallgarðinn mikla milli
norður- og suðurstrandanna, aka þar um í
náttmyrkri og sjá tunglskinið lýsa upp hvíta, dauða
trjábolina og stjörnurnar sindra yfir dökkum
þústum fjallanna.  Hvergi rafmagnsljós að sjá,
þorpin öll í fasta svefni og þó - öðru hvoru brá fyrir
flöktandi bjarma af kertaljósi eða lýsislampa.
Frásagnir um lífið og stríðið í fjöllunum urðu ennþá
raunverulegri, öðluðust öflugra inntak, nýjar víddir.
4 Erindið upp í fjöllin var dálítið óvenjulegt.  Ég
hafði slegist í för með þremur dáindismönnum sem
voru að flytja krókódíl frá baðströndinni austan við
Dili í örugga höfn við þorpið Betano á
suðurströndinni.  Hann hafði angrað
baðstrandargesti og vildu sumir skjóta hann -
einhver hafði reyndar þegar reynt það, því að hálft
andlitið var lemstrað, en ráðgjafi stjórnarinnar í
fiskveiðimálum og sjávarlíffræði, Ástralinn Richard
Mounsey, var ekki aldeilis á því.  Hann brá sér til
Darwin og náði þar í gildru - búr, sem lagt var úti
fyrir ströndinni, egndi fyrir krókódílinn með
kjúklingum og öðrum krásum og þegar hann hafði
bitið á agnið var búrið dregið að landi, því lyft upp
í bát, sem rennt var upp á sleða, sem festur var
aftan í pallbíl.  
5 Eftir að hafa gefið krókódílnum væna
valíumsprautu til að róa hann niður og keypt nesti
fyrir liðið var haldið upp í fjöllin.  Vegalengdin er
varla meira en hálft annað hundrað kílómetra milli
stranda, en ferðin suður tók sjö klukkustundir -
bakaleiðin um fimm stundir.  Vegirnir voru slæmir
og seinfarnir, endalausar beygjur upp og ofan
fjöllin.  Því varð að aka hægt til þess að „króksa“
yrði sem minnst meint af ferðalaginu.  Nema þurfti
staðar á klukkustundarfresti til að hella yfir hann
vatni svo hann þornaði ekki upp og vitaskuld varð
að stoppa öðru hverju í þorpum og bæjum og leyfa
ungum sem öldnum að sjá.  Það er ekki á hverjum
degi sem tækifæri gefst til að skoða krókódíl í
návígi.  Enda vakti hann mikla lukku og þá ekki
síður þremenningarnir fyrir að leggja á sig þetta
erfiði til að bjarga dýrinu; það kunnu fjallabúar vel
að meta sem aðrir, því krókódíllinn á sér alveg
sérstakan sess í  hugum Austur-Tímora.  Ég hef
áður sagt frá sögunni um drenginn sem bjargaði
krókódílsunganum sem villtist upp á land og hlaut
fyrir þau laun, að krókódíllinn breytti sér í land
handa honum og afkomendum hans að lifa af.
Sagan er væntanlega til komin af því að eyjan
Tímor er í laginu lík krókódíl.",37,Hverjum fannst fórnirnar réttlætanlegar?,D,A Áströlum ,B Indónesum ,C Réttlátu fólki um allan heim ,D Skæruliðum,3
"Sögulegir vígvellir eru alltaf svolítið sérstakir
staðir að skoða.  Það er sem frásagnir af atburðum
og átökum, sem þar hafa átt sér stað, lifni fyrir
hugskotssjónum manns, nánast eins og í kvikmynd;
hugdirfska og hugleysi, hreysti og dugleysi, hljóð
hverskonar, sverðaglamur, skothvellir,
sprengjudynur, baráttu- og sársaukaöskur,
kveinstafir, blóðbað og loks kyrrðin sem leggst yfir
valinn þegar öllu er lokið.  Á hugann leita ótal
spurningar; var til einhvers barist, hvað breyttist,
voru fórnirnar réttlættar, hefði verið hægt að
komast hjá hildarleiknum eða var hann
óumflýjanlegur?
2 Þessar og þvílíkar hugsanir leituðu óneitanlega
á mig í ökuferðum um fjöllin í Austur-Tímor þar
sem frelsisher sjálfstæðissinna hafði hafst við svo
árum skipti svo og óbreyttir borgarar á flótta undan
vel búnum herjum Indónesa, sem kembdu fjöllin og
dembdu yfir þau eiturefnum, eyddu þannig laufum
trjánna og beruðu svörðinn þar sem skæruliðarnir
skriðu milli fylgsna sinna, oft sárir, svangir og
sjúkir.  Flestir féllu í valinn, en fjölmargir lifðu
samt af og sjá nú fram á þann dag að landið þeirra
verði sjálfstætt ríki, sjá fórnirnar og valkestina
réttlætta.
3 Sérstaklega varð þessi tilfinning mögnuð þegar
ég átti þess kost að fara yfir fjallgarðinn mikla milli
norður- og suðurstrandanna, aka þar um í
náttmyrkri og sjá tunglskinið lýsa upp hvíta, dauða
trjábolina og stjörnurnar sindra yfir dökkum
þústum fjallanna.  Hvergi rafmagnsljós að sjá,
þorpin öll í fasta svefni og þó - öðru hvoru brá fyrir
flöktandi bjarma af kertaljósi eða lýsislampa.
Frásagnir um lífið og stríðið í fjöllunum urðu ennþá
raunverulegri, öðluðust öflugra inntak, nýjar víddir.
4 Erindið upp í fjöllin var dálítið óvenjulegt.  Ég
hafði slegist í för með þremur dáindismönnum sem
voru að flytja krókódíl frá baðströndinni austan við
Dili í örugga höfn við þorpið Betano á
suðurströndinni.  Hann hafði angrað
baðstrandargesti og vildu sumir skjóta hann -
einhver hafði reyndar þegar reynt það, því að hálft
andlitið var lemstrað, en ráðgjafi stjórnarinnar í
fiskveiðimálum og sjávarlíffræði, Ástralinn Richard
Mounsey, var ekki aldeilis á því.  Hann brá sér til
Darwin og náði þar í gildru - búr, sem lagt var úti
fyrir ströndinni, egndi fyrir krókódílinn með
kjúklingum og öðrum krásum og þegar hann hafði
bitið á agnið var búrið dregið að landi, því lyft upp
í bát, sem rennt var upp á sleða, sem festur var
aftan í pallbíl.  
5 Eftir að hafa gefið krókódílnum væna
valíumsprautu til að róa hann niður og keypt nesti
fyrir liðið var haldið upp í fjöllin.  Vegalengdin er
varla meira en hálft annað hundrað kílómetra milli
stranda, en ferðin suður tók sjö klukkustundir -
bakaleiðin um fimm stundir.  Vegirnir voru slæmir
og seinfarnir, endalausar beygjur upp og ofan
fjöllin.  Því varð að aka hægt til þess að „króksa“
yrði sem minnst meint af ferðalaginu.  Nema þurfti
staðar á klukkustundarfresti til að hella yfir hann
vatni svo hann þornaði ekki upp og vitaskuld varð
að stoppa öðru hverju í þorpum og bæjum og leyfa
ungum sem öldnum að sjá.  Það er ekki á hverjum
degi sem tækifæri gefst til að skoða krókódíl í
návígi.  Enda vakti hann mikla lukku og þá ekki
síður þremenningarnir fyrir að leggja á sig þetta
erfiði til að bjarga dýrinu; það kunnu fjallabúar vel
að meta sem aðrir, því krókódíllinn á sér alveg
sérstakan sess í  hugum Austur-Tímora.  Ég hef
áður sagt frá sögunni um drenginn sem bjargaði
krókódílsunganum sem villtist upp á land og hlaut
fyrir þau laun, að krókódíllinn breytti sér í land
handa honum og afkomendum hans að lifa af.
Sagan er væntanlega til komin af því að eyjan
Tímor er í laginu lík krókódíl.",38,Að slást í för með dáindismönnum merkir að fara með,A,A ágætismönnum. ,B feigum mönnum. ,C sérvitringum. ,D ævintýramönnum.,0
"Sögulegir vígvellir eru alltaf svolítið sérstakir
staðir að skoða.  Það er sem frásagnir af atburðum
og átökum, sem þar hafa átt sér stað, lifni fyrir
hugskotssjónum manns, nánast eins og í kvikmynd;
hugdirfska og hugleysi, hreysti og dugleysi, hljóð
hverskonar, sverðaglamur, skothvellir,
sprengjudynur, baráttu- og sársaukaöskur,
kveinstafir, blóðbað og loks kyrrðin sem leggst yfir
valinn þegar öllu er lokið.  Á hugann leita ótal
spurningar; var til einhvers barist, hvað breyttist,
voru fórnirnar réttlættar, hefði verið hægt að
komast hjá hildarleiknum eða var hann
óumflýjanlegur?
2 Þessar og þvílíkar hugsanir leituðu óneitanlega
á mig í ökuferðum um fjöllin í Austur-Tímor þar
sem frelsisher sjálfstæðissinna hafði hafst við svo
árum skipti svo og óbreyttir borgarar á flótta undan
vel búnum herjum Indónesa, sem kembdu fjöllin og
dembdu yfir þau eiturefnum, eyddu þannig laufum
trjánna og beruðu svörðinn þar sem skæruliðarnir
skriðu milli fylgsna sinna, oft sárir, svangir og
sjúkir.  Flestir féllu í valinn, en fjölmargir lifðu
samt af og sjá nú fram á þann dag að landið þeirra
verði sjálfstætt ríki, sjá fórnirnar og valkestina
réttlætta.
3 Sérstaklega varð þessi tilfinning mögnuð þegar
ég átti þess kost að fara yfir fjallgarðinn mikla milli
norður- og suðurstrandanna, aka þar um í
náttmyrkri og sjá tunglskinið lýsa upp hvíta, dauða
trjábolina og stjörnurnar sindra yfir dökkum
þústum fjallanna.  Hvergi rafmagnsljós að sjá,
þorpin öll í fasta svefni og þó - öðru hvoru brá fyrir
flöktandi bjarma af kertaljósi eða lýsislampa.
Frásagnir um lífið og stríðið í fjöllunum urðu ennþá
raunverulegri, öðluðust öflugra inntak, nýjar víddir.
4 Erindið upp í fjöllin var dálítið óvenjulegt.  Ég
hafði slegist í för með þremur dáindismönnum sem
voru að flytja krókódíl frá baðströndinni austan við
Dili í örugga höfn við þorpið Betano á
suðurströndinni.  Hann hafði angrað
baðstrandargesti og vildu sumir skjóta hann -
einhver hafði reyndar þegar reynt það, því að hálft
andlitið var lemstrað, en ráðgjafi stjórnarinnar í
fiskveiðimálum og sjávarlíffræði, Ástralinn Richard
Mounsey, var ekki aldeilis á því.  Hann brá sér til
Darwin og náði þar í gildru - búr, sem lagt var úti
fyrir ströndinni, egndi fyrir krókódílinn með
kjúklingum og öðrum krásum og þegar hann hafði
bitið á agnið var búrið dregið að landi, því lyft upp
í bát, sem rennt var upp á sleða, sem festur var
aftan í pallbíl.  
5 Eftir að hafa gefið krókódílnum væna
valíumsprautu til að róa hann niður og keypt nesti
fyrir liðið var haldið upp í fjöllin.  Vegalengdin er
varla meira en hálft annað hundrað kílómetra milli
stranda, en ferðin suður tók sjö klukkustundir -
bakaleiðin um fimm stundir.  Vegirnir voru slæmir
og seinfarnir, endalausar beygjur upp og ofan
fjöllin.  Því varð að aka hægt til þess að „króksa“
yrði sem minnst meint af ferðalaginu.  Nema þurfti
staðar á klukkustundarfresti til að hella yfir hann
vatni svo hann þornaði ekki upp og vitaskuld varð
að stoppa öðru hverju í þorpum og bæjum og leyfa
ungum sem öldnum að sjá.  Það er ekki á hverjum
degi sem tækifæri gefst til að skoða krókódíl í
návígi.  Enda vakti hann mikla lukku og þá ekki
síður þremenningarnir fyrir að leggja á sig þetta
erfiði til að bjarga dýrinu; það kunnu fjallabúar vel
að meta sem aðrir, því krókódíllinn á sér alveg
sérstakan sess í  hugum Austur-Tímora.  Ég hef
áður sagt frá sögunni um drenginn sem bjargaði
krókódílsunganum sem villtist upp á land og hlaut
fyrir þau laun, að krókódíllinn breytti sér í land
handa honum og afkomendum hans að lifa af.
Sagan er væntanlega til komin af því að eyjan
Tímor er í laginu lík krókódíl.",39,Hvers vegna þurfti að flytja krókódílinn?,C,A Hann átti að fara í þjóðgarðinn. ,B Hann hafði villst af leið. ,C Hann ógnaði fólki á ströndinni. ,D Hann var særður á höfðinu.,2
"Sögulegir vígvellir eru alltaf svolítið sérstakir
staðir að skoða.  Það er sem frásagnir af atburðum
og átökum, sem þar hafa átt sér stað, lifni fyrir
hugskotssjónum manns, nánast eins og í kvikmynd;
hugdirfska og hugleysi, hreysti og dugleysi, hljóð
hverskonar, sverðaglamur, skothvellir,
sprengjudynur, baráttu- og sársaukaöskur,
kveinstafir, blóðbað og loks kyrrðin sem leggst yfir
valinn þegar öllu er lokið.  Á hugann leita ótal
spurningar; var til einhvers barist, hvað breyttist,
voru fórnirnar réttlættar, hefði verið hægt að
komast hjá hildarleiknum eða var hann
óumflýjanlegur?
2 Þessar og þvílíkar hugsanir leituðu óneitanlega
á mig í ökuferðum um fjöllin í Austur-Tímor þar
sem frelsisher sjálfstæðissinna hafði hafst við svo
árum skipti svo og óbreyttir borgarar á flótta undan
vel búnum herjum Indónesa, sem kembdu fjöllin og
dembdu yfir þau eiturefnum, eyddu þannig laufum
trjánna og beruðu svörðinn þar sem skæruliðarnir
skriðu milli fylgsna sinna, oft sárir, svangir og
sjúkir.  Flestir féllu í valinn, en fjölmargir lifðu
samt af og sjá nú fram á þann dag að landið þeirra
verði sjálfstætt ríki, sjá fórnirnar og valkestina
réttlætta.
3 Sérstaklega varð þessi tilfinning mögnuð þegar
ég átti þess kost að fara yfir fjallgarðinn mikla milli
norður- og suðurstrandanna, aka þar um í
náttmyrkri og sjá tunglskinið lýsa upp hvíta, dauða
trjábolina og stjörnurnar sindra yfir dökkum
þústum fjallanna.  Hvergi rafmagnsljós að sjá,
þorpin öll í fasta svefni og þó - öðru hvoru brá fyrir
flöktandi bjarma af kertaljósi eða lýsislampa.
Frásagnir um lífið og stríðið í fjöllunum urðu ennþá
raunverulegri, öðluðust öflugra inntak, nýjar víddir.
4 Erindið upp í fjöllin var dálítið óvenjulegt.  Ég
hafði slegist í för með þremur dáindismönnum sem
voru að flytja krókódíl frá baðströndinni austan við
Dili í örugga höfn við þorpið Betano á
suðurströndinni.  Hann hafði angrað
baðstrandargesti og vildu sumir skjóta hann -
einhver hafði reyndar þegar reynt það, því að hálft
andlitið var lemstrað, en ráðgjafi stjórnarinnar í
fiskveiðimálum og sjávarlíffræði, Ástralinn Richard
Mounsey, var ekki aldeilis á því.  Hann brá sér til
Darwin og náði þar í gildru - búr, sem lagt var úti
fyrir ströndinni, egndi fyrir krókódílinn með
kjúklingum og öðrum krásum og þegar hann hafði
bitið á agnið var búrið dregið að landi, því lyft upp
í bát, sem rennt var upp á sleða, sem festur var
aftan í pallbíl.  
5 Eftir að hafa gefið krókódílnum væna
valíumsprautu til að róa hann niður og keypt nesti
fyrir liðið var haldið upp í fjöllin.  Vegalengdin er
varla meira en hálft annað hundrað kílómetra milli
stranda, en ferðin suður tók sjö klukkustundir -
bakaleiðin um fimm stundir.  Vegirnir voru slæmir
og seinfarnir, endalausar beygjur upp og ofan
fjöllin.  Því varð að aka hægt til þess að „króksa“
yrði sem minnst meint af ferðalaginu.  Nema þurfti
staðar á klukkustundarfresti til að hella yfir hann
vatni svo hann þornaði ekki upp og vitaskuld varð
að stoppa öðru hverju í þorpum og bæjum og leyfa
ungum sem öldnum að sjá.  Það er ekki á hverjum
degi sem tækifæri gefst til að skoða krókódíl í
návígi.  Enda vakti hann mikla lukku og þá ekki
síður þremenningarnir fyrir að leggja á sig þetta
erfiði til að bjarga dýrinu; það kunnu fjallabúar vel
að meta sem aðrir, því krókódíllinn á sér alveg
sérstakan sess í  hugum Austur-Tímora.  Ég hef
áður sagt frá sögunni um drenginn sem bjargaði
krókódílsunganum sem villtist upp á land og hlaut
fyrir þau laun, að krókódíllinn breytti sér í land
handa honum og afkomendum hans að lifa af.
Sagan er væntanlega til komin af því að eyjan
Tímor er í laginu lík krókódíl.",40,Hvers vegna þótti fólkinu mikið til krókódílsins koma?,A,A Hann tengdist þjóðtrú þess. ,B Krókódílar eru mjög sjaldgæfir. ,C Mennirnir lögðu mikið á sig fyrir hann. ,D Það hafði ekki séð krókódíl áður.,0
"Sögulegir vígvellir eru alltaf svolítið sérstakir
staðir að skoða.  Það er sem frásagnir af atburðum
og átökum, sem þar hafa átt sér stað, lifni fyrir
hugskotssjónum manns, nánast eins og í kvikmynd;
hugdirfska og hugleysi, hreysti og dugleysi, hljóð
hverskonar, sverðaglamur, skothvellir,
sprengjudynur, baráttu- og sársaukaöskur,
kveinstafir, blóðbað og loks kyrrðin sem leggst yfir
valinn þegar öllu er lokið.  Á hugann leita ótal
spurningar; var til einhvers barist, hvað breyttist,
voru fórnirnar réttlættar, hefði verið hægt að
komast hjá hildarleiknum eða var hann
óumflýjanlegur?
2 Þessar og þvílíkar hugsanir leituðu óneitanlega
á mig í ökuferðum um fjöllin í Austur-Tímor þar
sem frelsisher sjálfstæðissinna hafði hafst við svo
árum skipti svo og óbreyttir borgarar á flótta undan
vel búnum herjum Indónesa, sem kembdu fjöllin og
dembdu yfir þau eiturefnum, eyddu þannig laufum
trjánna og beruðu svörðinn þar sem skæruliðarnir
skriðu milli fylgsna sinna, oft sárir, svangir og
sjúkir.  Flestir féllu í valinn, en fjölmargir lifðu
samt af og sjá nú fram á þann dag að landið þeirra
verði sjálfstætt ríki, sjá fórnirnar og valkestina
réttlætta.
3 Sérstaklega varð þessi tilfinning mögnuð þegar
ég átti þess kost að fara yfir fjallgarðinn mikla milli
norður- og suðurstrandanna, aka þar um í
náttmyrkri og sjá tunglskinið lýsa upp hvíta, dauða
trjábolina og stjörnurnar sindra yfir dökkum
þústum fjallanna.  Hvergi rafmagnsljós að sjá,
þorpin öll í fasta svefni og þó - öðru hvoru brá fyrir
flöktandi bjarma af kertaljósi eða lýsislampa.
Frásagnir um lífið og stríðið í fjöllunum urðu ennþá
raunverulegri, öðluðust öflugra inntak, nýjar víddir.
4 Erindið upp í fjöllin var dálítið óvenjulegt.  Ég
hafði slegist í för með þremur dáindismönnum sem
voru að flytja krókódíl frá baðströndinni austan við
Dili í örugga höfn við þorpið Betano á
suðurströndinni.  Hann hafði angrað
baðstrandargesti og vildu sumir skjóta hann -
einhver hafði reyndar þegar reynt það, því að hálft
andlitið var lemstrað, en ráðgjafi stjórnarinnar í
fiskveiðimálum og sjávarlíffræði, Ástralinn Richard
Mounsey, var ekki aldeilis á því.  Hann brá sér til
Darwin og náði þar í gildru - búr, sem lagt var úti
fyrir ströndinni, egndi fyrir krókódílinn með
kjúklingum og öðrum krásum og þegar hann hafði
bitið á agnið var búrið dregið að landi, því lyft upp
í bát, sem rennt var upp á sleða, sem festur var
aftan í pallbíl.  
5 Eftir að hafa gefið krókódílnum væna
valíumsprautu til að róa hann niður og keypt nesti
fyrir liðið var haldið upp í fjöllin.  Vegalengdin er
varla meira en hálft annað hundrað kílómetra milli
stranda, en ferðin suður tók sjö klukkustundir -
bakaleiðin um fimm stundir.  Vegirnir voru slæmir
og seinfarnir, endalausar beygjur upp og ofan
fjöllin.  Því varð að aka hægt til þess að „króksa“
yrði sem minnst meint af ferðalaginu.  Nema þurfti
staðar á klukkustundarfresti til að hella yfir hann
vatni svo hann þornaði ekki upp og vitaskuld varð
að stoppa öðru hverju í þorpum og bæjum og leyfa
ungum sem öldnum að sjá.  Það er ekki á hverjum
degi sem tækifæri gefst til að skoða krókódíl í
návígi.  Enda vakti hann mikla lukku og þá ekki
síður þremenningarnir fyrir að leggja á sig þetta
erfiði til að bjarga dýrinu; það kunnu fjallabúar vel
að meta sem aðrir, því krókódíllinn á sér alveg
sérstakan sess í  hugum Austur-Tímora.  Ég hef
áður sagt frá sögunni um drenginn sem bjargaði
krókódílsunganum sem villtist upp á land og hlaut
fyrir þau laun, að krókódíllinn breytti sér í land
handa honum og afkomendum hans að lifa af.
Sagan er væntanlega til komin af því að eyjan
Tímor er í laginu lík krókódíl.",41,Fyrsta efnisgreinin einkennist af,A,A andstæðum. ,B mótsögnum. ,C myndhverfingum. ,D viðlíkingum.,0
"Fyrir nokkrum árum fór ég fyrst að finna öðru hverju
fyrir mjög einkennilegri og óþægilegri tilfinningu í
tánum.  Hún var líkust náladoða, en þó yfirleitt heldur
sterkari, á köflum gat þetta orðið allt að því
sársaukafullt.
Lengi vel sinnti ég ekkert þessum óþægindum, hélt
að um væri að ræða einhverskonar harðsperrur eða gigt,
sennilega atvinnusjúkdóm, ég vann um þetta leyti í
bókaverslun og þurfti oft að tylla mér á tær.
Ég vísaði til vinnuverndarsjónarmiða og tókst
þannig að fá vinnuveitanda minn til að útvega mér
tröppur.  En ástandið lagaðist samt ekki neitt, versnaði
jafnvel heldur.  Kom þar að lokum að mér hætti að
standa á sama og ég fór smátt og smátt að verða
alvarlega hræddur um að eitthvað væri meira en lítið
bogið við fæturna á mér.
Ég tók að kenna skónum mínum um, þeir væru
alltof þröngir, og við fyrstu hentugleika fékk ég mér
rúmgóða og þægilega íþróttaskó.  En því fór víðsfjarri að
þessi óþægilega tilfinning lagaðist neitt við þessar
aðferðir.  Ef eitthvað var ágerðist sársaukinn enn, uns
hann jaðraði við þjáningar, og um leið tók hann að
breytast.  Það var eins og verkurinn færi nú einnig
vaxandi millitánna.
Um svipað leyti var það sem ég fór að taka eftir
undarlegri möl eða salla sem vildi setjast í sokkana mína,
ekki síst ef ég hafði verið lengi í sömu skónum, helst í
heitu veðri.  Einkennilegast þótti mér, að fyrirbærið
virtist ekki standa í neinu sambandi við það hvort ég
hafði verið á ferli í möl og sandi eða ekki.  Það var
hreinlega eins og þessi óþrifnaður kæmi ekki utan frá.
Þar kom, að mér fannst ég orðinn alvarlega sjúkur
og dreif mig til Jóns Einarssonar læknis.  Hann
rannsakaði mig vel og lengi, fletti síðan upp í nokkrum
bókum og fáeinum tímaritum, en spurði svo strax að því
loknu hvort hann gæti fengið að skoða sokkana mína.
Datt mér þá helst í hug að ég væri haldinn einhverskonar
sokkaofnæmi, og leist hreint ekki á blikuna, ef til vill
yrði ég tilneyddur að ganga sokkalaus eða í einhverjum
hallærislegum sjúkrasokkum það sem eftir væri ævinnar.
En Jón læknir skoðaði sokkana vel og vandlega og
spurði síðan hvort hugsanlegt væri að ég hefði orðið var
við einskonar möl eða salla í sokkunum.  Þá var mér satt
að segja alvarlega brugðið, en gat þó auðvitað ekki
annað en játað þessu.  Hann lagði sokkana á borðið,
sneri þeim síðan við og hristi þá, svo fáein korn hrundu á
borðið, en þau skoðaði hann gaumgæfilega undir smásjá.
Ég heyrði að hann greip andann á lofti og sagði
hvað eftir annað við sjálfan sig, að hann væri svo aldeilis
hissa.  Hann sveimérþáaði sér duglega inn á milli, fletti
upp í enn fleiri bókum, skoðaði myndir, töflur og línurit,
bar saman og velti vöngum.  Þið getið rétt ímyndað
ykkur líðan mína á meðan.
Því næst kallaði hann á ritara sinn og sagði henni að
hún mætti fara heim.  Síðan sneri hann sér að mér og
sagði mér lágt hvað um væri að vera.  Hann var mjög
ákafur og óðamála.
Ég væri með það sem kallað væru perlutær eða
„ostru-syndrómið“ sem væri ákaflega fágætur sjúkdómur
eða öllu heldur ástand, hann sjálfur hefði til dæmis aldrei
séð slíkt áður á langri læknisævi, en hins vegar lesið um
það endur fyrir löngu og síðan aftur nú.
Meinsemdin lýsir sér þannig að tærnar taka
skyndilega, af óþekktum orsökum, að mynda perlur utan
um örsmá sandkorn, ryk eða annað sem alltaf vill slæðast
ofan í skó.  Sjúkdóminn sagði hann ólæknandi og
stundum kvalafullan, en þó legðist sú líkn með þraut, að
hann væri mjög ábatasamur, þar sem perlurnar væru í
háu verði.  Því miður legðist svo aftur á móti sú þraut
með líkn að perlumyndunin yrði örust og gæðin mest ef
fótraka væri haldið í hámarki, en sokkaskiptum í algjöru
lágmarki.  Perlusjúklingar leiðast því einatt vegna
gróðavonarinnar til athæfis sem magnar sjúkdóminn, en
veldur um leið félagslegri útskúfun.
Jón upplýsti mig enn fremur um það, að mjög erfitt
væri að koma perlum þessum á markað ef neytandinn
vissi hvaðan þær kæmu, en umboðsmaður bundinn
þagnarheiti væri sú lausn sem yfirleitt hefði reynst
sjúklingum best.  Þar sem hér væri um sjúkdóm að ræða
og hann sjálfur væri bundinn af Hippókratesareiðinum
um þögn þar að lútandi, hlyti að vera einfaldast ef hann
tæki þetta að sér, enda væri slíkt trúnaðarsamband milli
sjúklings og læknis í sjálfu sér ekkert óeðlilegt.
Ég fann að mitt stóra tækifæri var komið, það hefur
alltaf verið mín gæfa í lífinu að skynja augnablikið.  Við
gengum strax til samninga.
Nú er ég aldrei þessu vant orðinn efnaður maður og
ég nýt þess eins og ég mögulega get þó mér líði oft ekki
vel í tánum og þurfi alltaf að vera einn.  Mest finnst mér
gaman að sjá fínu frúrnar í sjónvarpinu skarta
perlufestum frá Hermanni Kjögx gullsmiði á
Laugaveginum, en við skiptum aðallega við hann.  Þá
hugsa ég oft að ef þær bara vissu.  Og stundum get ég
hreinlega ekki varist brosi þegar Hermann er að auglýsa.",42,Hvers vegna vildi sögumaður fá tröppur?,A,A Til að hlífa fótunum. ,B Til að ná upp í efstu hillurnar. ,C Til að opna gluggana. ,D Til að sitja á.,0
"Fyrir nokkrum árum fór ég fyrst að finna öðru hverju
fyrir mjög einkennilegri og óþægilegri tilfinningu í
tánum.  Hún var líkust náladoða, en þó yfirleitt heldur
sterkari, á köflum gat þetta orðið allt að því
sársaukafullt.
Lengi vel sinnti ég ekkert þessum óþægindum, hélt
að um væri að ræða einhverskonar harðsperrur eða gigt,
sennilega atvinnusjúkdóm, ég vann um þetta leyti í
bókaverslun og þurfti oft að tylla mér á tær.
Ég vísaði til vinnuverndarsjónarmiða og tókst
þannig að fá vinnuveitanda minn til að útvega mér
tröppur.  En ástandið lagaðist samt ekki neitt, versnaði
jafnvel heldur.  Kom þar að lokum að mér hætti að
standa á sama og ég fór smátt og smátt að verða
alvarlega hræddur um að eitthvað væri meira en lítið
bogið við fæturna á mér.
Ég tók að kenna skónum mínum um, þeir væru
alltof þröngir, og við fyrstu hentugleika fékk ég mér
rúmgóða og þægilega íþróttaskó.  En því fór víðsfjarri að
þessi óþægilega tilfinning lagaðist neitt við þessar
aðferðir.  Ef eitthvað var ágerðist sársaukinn enn, uns
hann jaðraði við þjáningar, og um leið tók hann að
breytast.  Það var eins og verkurinn færi nú einnig
vaxandi millitánna.
Um svipað leyti var það sem ég fór að taka eftir
undarlegri möl eða salla sem vildi setjast í sokkana mína,
ekki síst ef ég hafði verið lengi í sömu skónum, helst í
heitu veðri.  Einkennilegast þótti mér, að fyrirbærið
virtist ekki standa í neinu sambandi við það hvort ég
hafði verið á ferli í möl og sandi eða ekki.  Það var
hreinlega eins og þessi óþrifnaður kæmi ekki utan frá.
Þar kom, að mér fannst ég orðinn alvarlega sjúkur
og dreif mig til Jóns Einarssonar læknis.  Hann
rannsakaði mig vel og lengi, fletti síðan upp í nokkrum
bókum og fáeinum tímaritum, en spurði svo strax að því
loknu hvort hann gæti fengið að skoða sokkana mína.
Datt mér þá helst í hug að ég væri haldinn einhverskonar
sokkaofnæmi, og leist hreint ekki á blikuna, ef til vill
yrði ég tilneyddur að ganga sokkalaus eða í einhverjum
hallærislegum sjúkrasokkum það sem eftir væri ævinnar.
En Jón læknir skoðaði sokkana vel og vandlega og
spurði síðan hvort hugsanlegt væri að ég hefði orðið var
við einskonar möl eða salla í sokkunum.  Þá var mér satt
að segja alvarlega brugðið, en gat þó auðvitað ekki
annað en játað þessu.  Hann lagði sokkana á borðið,
sneri þeim síðan við og hristi þá, svo fáein korn hrundu á
borðið, en þau skoðaði hann gaumgæfilega undir smásjá.
Ég heyrði að hann greip andann á lofti og sagði
hvað eftir annað við sjálfan sig, að hann væri svo aldeilis
hissa.  Hann sveimérþáaði sér duglega inn á milli, fletti
upp í enn fleiri bókum, skoðaði myndir, töflur og línurit,
bar saman og velti vöngum.  Þið getið rétt ímyndað
ykkur líðan mína á meðan.
Því næst kallaði hann á ritara sinn og sagði henni að
hún mætti fara heim.  Síðan sneri hann sér að mér og
sagði mér lágt hvað um væri að vera.  Hann var mjög
ákafur og óðamála.
Ég væri með það sem kallað væru perlutær eða
„ostru-syndrómið“ sem væri ákaflega fágætur sjúkdómur
eða öllu heldur ástand, hann sjálfur hefði til dæmis aldrei
séð slíkt áður á langri læknisævi, en hins vegar lesið um
það endur fyrir löngu og síðan aftur nú.
Meinsemdin lýsir sér þannig að tærnar taka
skyndilega, af óþekktum orsökum, að mynda perlur utan
um örsmá sandkorn, ryk eða annað sem alltaf vill slæðast
ofan í skó.  Sjúkdóminn sagði hann ólæknandi og
stundum kvalafullan, en þó legðist sú líkn með þraut, að
hann væri mjög ábatasamur, þar sem perlurnar væru í
háu verði.  Því miður legðist svo aftur á móti sú þraut
með líkn að perlumyndunin yrði örust og gæðin mest ef
fótraka væri haldið í hámarki, en sokkaskiptum í algjöru
lágmarki.  Perlusjúklingar leiðast því einatt vegna
gróðavonarinnar til athæfis sem magnar sjúkdóminn, en
veldur um leið félagslegri útskúfun.
Jón upplýsti mig enn fremur um það, að mjög erfitt
væri að koma perlum þessum á markað ef neytandinn
vissi hvaðan þær kæmu, en umboðsmaður bundinn
þagnarheiti væri sú lausn sem yfirleitt hefði reynst
sjúklingum best.  Þar sem hér væri um sjúkdóm að ræða
og hann sjálfur væri bundinn af Hippókratesareiðinum
um þögn þar að lútandi, hlyti að vera einfaldast ef hann
tæki þetta að sér, enda væri slíkt trúnaðarsamband milli
sjúklings og læknis í sjálfu sér ekkert óeðlilegt.
Ég fann að mitt stóra tækifæri var komið, það hefur
alltaf verið mín gæfa í lífinu að skynja augnablikið.  Við
gengum strax til samninga.
Nú er ég aldrei þessu vant orðinn efnaður maður og
ég nýt þess eins og ég mögulega get þó mér líði oft ekki
vel í tánum og þurfi alltaf að vera einn.  Mest finnst mér
gaman að sjá fínu frúrnar í sjónvarpinu skarta
perlufestum frá Hermanni Kjögx gullsmiði á
Laugaveginum, en við skiptum aðallega við hann.  Þá
hugsa ég oft að ef þær bara vissu.  Og stundum get ég
hreinlega ekki varist brosi þegar Hermann er að auglýsa.",43,„þó legðist sú líkn með þraut.“ Hvað merkir skáletraða orðið?,D,A gróði ,B lán ,C lausn ,D náð,3
"Fyrir nokkrum árum fór ég fyrst að finna öðru hverju
fyrir mjög einkennilegri og óþægilegri tilfinningu í
tánum.  Hún var líkust náladoða, en þó yfirleitt heldur
sterkari, á köflum gat þetta orðið allt að því
sársaukafullt.
Lengi vel sinnti ég ekkert þessum óþægindum, hélt
að um væri að ræða einhverskonar harðsperrur eða gigt,
sennilega atvinnusjúkdóm, ég vann um þetta leyti í
bókaverslun og þurfti oft að tylla mér á tær.
Ég vísaði til vinnuverndarsjónarmiða og tókst
þannig að fá vinnuveitanda minn til að útvega mér
tröppur.  En ástandið lagaðist samt ekki neitt, versnaði
jafnvel heldur.  Kom þar að lokum að mér hætti að
standa á sama og ég fór smátt og smátt að verða
alvarlega hræddur um að eitthvað væri meira en lítið
bogið við fæturna á mér.
Ég tók að kenna skónum mínum um, þeir væru
alltof þröngir, og við fyrstu hentugleika fékk ég mér
rúmgóða og þægilega íþróttaskó.  En því fór víðsfjarri að
þessi óþægilega tilfinning lagaðist neitt við þessar
aðferðir.  Ef eitthvað var ágerðist sársaukinn enn, uns
hann jaðraði við þjáningar, og um leið tók hann að
breytast.  Það var eins og verkurinn færi nú einnig
vaxandi millitánna.
Um svipað leyti var það sem ég fór að taka eftir
undarlegri möl eða salla sem vildi setjast í sokkana mína,
ekki síst ef ég hafði verið lengi í sömu skónum, helst í
heitu veðri.  Einkennilegast þótti mér, að fyrirbærið
virtist ekki standa í neinu sambandi við það hvort ég
hafði verið á ferli í möl og sandi eða ekki.  Það var
hreinlega eins og þessi óþrifnaður kæmi ekki utan frá.
Þar kom, að mér fannst ég orðinn alvarlega sjúkur
og dreif mig til Jóns Einarssonar læknis.  Hann
rannsakaði mig vel og lengi, fletti síðan upp í nokkrum
bókum og fáeinum tímaritum, en spurði svo strax að því
loknu hvort hann gæti fengið að skoða sokkana mína.
Datt mér þá helst í hug að ég væri haldinn einhverskonar
sokkaofnæmi, og leist hreint ekki á blikuna, ef til vill
yrði ég tilneyddur að ganga sokkalaus eða í einhverjum
hallærislegum sjúkrasokkum það sem eftir væri ævinnar.
En Jón læknir skoðaði sokkana vel og vandlega og
spurði síðan hvort hugsanlegt væri að ég hefði orðið var
við einskonar möl eða salla í sokkunum.  Þá var mér satt
að segja alvarlega brugðið, en gat þó auðvitað ekki
annað en játað þessu.  Hann lagði sokkana á borðið,
sneri þeim síðan við og hristi þá, svo fáein korn hrundu á
borðið, en þau skoðaði hann gaumgæfilega undir smásjá.
Ég heyrði að hann greip andann á lofti og sagði
hvað eftir annað við sjálfan sig, að hann væri svo aldeilis
hissa.  Hann sveimérþáaði sér duglega inn á milli, fletti
upp í enn fleiri bókum, skoðaði myndir, töflur og línurit,
bar saman og velti vöngum.  Þið getið rétt ímyndað
ykkur líðan mína á meðan.
Því næst kallaði hann á ritara sinn og sagði henni að
hún mætti fara heim.  Síðan sneri hann sér að mér og
sagði mér lágt hvað um væri að vera.  Hann var mjög
ákafur og óðamála.
Ég væri með það sem kallað væru perlutær eða
„ostru-syndrómið“ sem væri ákaflega fágætur sjúkdómur
eða öllu heldur ástand, hann sjálfur hefði til dæmis aldrei
séð slíkt áður á langri læknisævi, en hins vegar lesið um
það endur fyrir löngu og síðan aftur nú.
Meinsemdin lýsir sér þannig að tærnar taka
skyndilega, af óþekktum orsökum, að mynda perlur utan
um örsmá sandkorn, ryk eða annað sem alltaf vill slæðast
ofan í skó.  Sjúkdóminn sagði hann ólæknandi og
stundum kvalafullan, en þó legðist sú líkn með þraut, að
hann væri mjög ábatasamur, þar sem perlurnar væru í
háu verði.  Því miður legðist svo aftur á móti sú þraut
með líkn að perlumyndunin yrði örust og gæðin mest ef
fótraka væri haldið í hámarki, en sokkaskiptum í algjöru
lágmarki.  Perlusjúklingar leiðast því einatt vegna
gróðavonarinnar til athæfis sem magnar sjúkdóminn, en
veldur um leið félagslegri útskúfun.
Jón upplýsti mig enn fremur um það, að mjög erfitt
væri að koma perlum þessum á markað ef neytandinn
vissi hvaðan þær kæmu, en umboðsmaður bundinn
þagnarheiti væri sú lausn sem yfirleitt hefði reynst
sjúklingum best.  Þar sem hér væri um sjúkdóm að ræða
og hann sjálfur væri bundinn af Hippókratesareiðinum
um þögn þar að lútandi, hlyti að vera einfaldast ef hann
tæki þetta að sér, enda væri slíkt trúnaðarsamband milli
sjúklings og læknis í sjálfu sér ekkert óeðlilegt.
Ég fann að mitt stóra tækifæri var komið, það hefur
alltaf verið mín gæfa í lífinu að skynja augnablikið.  Við
gengum strax til samninga.
Nú er ég aldrei þessu vant orðinn efnaður maður og
ég nýt þess eins og ég mögulega get þó mér líði oft ekki
vel í tánum og þurfi alltaf að vera einn.  Mest finnst mér
gaman að sjá fínu frúrnar í sjónvarpinu skarta
perlufestum frá Hermanni Kjögx gullsmiði á
Laugaveginum, en við skiptum aðallega við hann.  Þá
hugsa ég oft að ef þær bara vissu.  Og stundum get ég
hreinlega ekki varist brosi þegar Hermann er að auglýsa.",44,Hvað veldur félagslegri útskúfun perlusjúklinga?,A,A Lyktin af fótrakanum. ,B Sallinn í sokkunum. ,C Tíð sokkaskipti. ,D Verkirnir í tánum.,0
"Fyrir nokkrum árum fór ég fyrst að finna öðru hverju
fyrir mjög einkennilegri og óþægilegri tilfinningu í
tánum.  Hún var líkust náladoða, en þó yfirleitt heldur
sterkari, á köflum gat þetta orðið allt að því
sársaukafullt.
Lengi vel sinnti ég ekkert þessum óþægindum, hélt
að um væri að ræða einhverskonar harðsperrur eða gigt,
sennilega atvinnusjúkdóm, ég vann um þetta leyti í
bókaverslun og þurfti oft að tylla mér á tær.
Ég vísaði til vinnuverndarsjónarmiða og tókst
þannig að fá vinnuveitanda minn til að útvega mér
tröppur.  En ástandið lagaðist samt ekki neitt, versnaði
jafnvel heldur.  Kom þar að lokum að mér hætti að
standa á sama og ég fór smátt og smátt að verða
alvarlega hræddur um að eitthvað væri meira en lítið
bogið við fæturna á mér.
Ég tók að kenna skónum mínum um, þeir væru
alltof þröngir, og við fyrstu hentugleika fékk ég mér
rúmgóða og þægilega íþróttaskó.  En því fór víðsfjarri að
þessi óþægilega tilfinning lagaðist neitt við þessar
aðferðir.  Ef eitthvað var ágerðist sársaukinn enn, uns
hann jaðraði við þjáningar, og um leið tók hann að
breytast.  Það var eins og verkurinn færi nú einnig
vaxandi millitánna.
Um svipað leyti var það sem ég fór að taka eftir
undarlegri möl eða salla sem vildi setjast í sokkana mína,
ekki síst ef ég hafði verið lengi í sömu skónum, helst í
heitu veðri.  Einkennilegast þótti mér, að fyrirbærið
virtist ekki standa í neinu sambandi við það hvort ég
hafði verið á ferli í möl og sandi eða ekki.  Það var
hreinlega eins og þessi óþrifnaður kæmi ekki utan frá.
Þar kom, að mér fannst ég orðinn alvarlega sjúkur
og dreif mig til Jóns Einarssonar læknis.  Hann
rannsakaði mig vel og lengi, fletti síðan upp í nokkrum
bókum og fáeinum tímaritum, en spurði svo strax að því
loknu hvort hann gæti fengið að skoða sokkana mína.
Datt mér þá helst í hug að ég væri haldinn einhverskonar
sokkaofnæmi, og leist hreint ekki á blikuna, ef til vill
yrði ég tilneyddur að ganga sokkalaus eða í einhverjum
hallærislegum sjúkrasokkum það sem eftir væri ævinnar.
En Jón læknir skoðaði sokkana vel og vandlega og
spurði síðan hvort hugsanlegt væri að ég hefði orðið var
við einskonar möl eða salla í sokkunum.  Þá var mér satt
að segja alvarlega brugðið, en gat þó auðvitað ekki
annað en játað þessu.  Hann lagði sokkana á borðið,
sneri þeim síðan við og hristi þá, svo fáein korn hrundu á
borðið, en þau skoðaði hann gaumgæfilega undir smásjá.
Ég heyrði að hann greip andann á lofti og sagði
hvað eftir annað við sjálfan sig, að hann væri svo aldeilis
hissa.  Hann sveimérþáaði sér duglega inn á milli, fletti
upp í enn fleiri bókum, skoðaði myndir, töflur og línurit,
bar saman og velti vöngum.  Þið getið rétt ímyndað
ykkur líðan mína á meðan.
Því næst kallaði hann á ritara sinn og sagði henni að
hún mætti fara heim.  Síðan sneri hann sér að mér og
sagði mér lágt hvað um væri að vera.  Hann var mjög
ákafur og óðamála.
Ég væri með það sem kallað væru perlutær eða
„ostru-syndrómið“ sem væri ákaflega fágætur sjúkdómur
eða öllu heldur ástand, hann sjálfur hefði til dæmis aldrei
séð slíkt áður á langri læknisævi, en hins vegar lesið um
það endur fyrir löngu og síðan aftur nú.
Meinsemdin lýsir sér þannig að tærnar taka
skyndilega, af óþekktum orsökum, að mynda perlur utan
um örsmá sandkorn, ryk eða annað sem alltaf vill slæðast
ofan í skó.  Sjúkdóminn sagði hann ólæknandi og
stundum kvalafullan, en þó legðist sú líkn með þraut, að
hann væri mjög ábatasamur, þar sem perlurnar væru í
háu verði.  Því miður legðist svo aftur á móti sú þraut
með líkn að perlumyndunin yrði örust og gæðin mest ef
fótraka væri haldið í hámarki, en sokkaskiptum í algjöru
lágmarki.  Perlusjúklingar leiðast því einatt vegna
gróðavonarinnar til athæfis sem magnar sjúkdóminn, en
veldur um leið félagslegri útskúfun.
Jón upplýsti mig enn fremur um það, að mjög erfitt
væri að koma perlum þessum á markað ef neytandinn
vissi hvaðan þær kæmu, en umboðsmaður bundinn
þagnarheiti væri sú lausn sem yfirleitt hefði reynst
sjúklingum best.  Þar sem hér væri um sjúkdóm að ræða
og hann sjálfur væri bundinn af Hippókratesareiðinum
um þögn þar að lútandi, hlyti að vera einfaldast ef hann
tæki þetta að sér, enda væri slíkt trúnaðarsamband milli
sjúklings og læknis í sjálfu sér ekkert óeðlilegt.
Ég fann að mitt stóra tækifæri var komið, það hefur
alltaf verið mín gæfa í lífinu að skynja augnablikið.  Við
gengum strax til samninga.
Nú er ég aldrei þessu vant orðinn efnaður maður og
ég nýt þess eins og ég mögulega get þó mér líði oft ekki
vel í tánum og þurfi alltaf að vera einn.  Mest finnst mér
gaman að sjá fínu frúrnar í sjónvarpinu skarta
perlufestum frá Hermanni Kjögx gullsmiði á
Laugaveginum, en við skiptum aðallega við hann.  Þá
hugsa ég oft að ef þær bara vissu.  Og stundum get ég
hreinlega ekki varist brosi þegar Hermann er að auglýsa.",45,Hver urðu viðbrögð Jóns læknis við vanda sögumanns?,C,A Hann má ekkert segja vegna trúnaðar. ,B Hann telur rétt að halda sjúkdómnum niðri. ,C Hann vill gerast umboðsmaður sögumanns. ,D Hann vill kaupa perlurnar.,2
"Fyrir nokkrum árum fór ég fyrst að finna öðru hverju
fyrir mjög einkennilegri og óþægilegri tilfinningu í
tánum.  Hún var líkust náladoða, en þó yfirleitt heldur
sterkari, á köflum gat þetta orðið allt að því
sársaukafullt.
Lengi vel sinnti ég ekkert þessum óþægindum, hélt
að um væri að ræða einhverskonar harðsperrur eða gigt,
sennilega atvinnusjúkdóm, ég vann um þetta leyti í
bókaverslun og þurfti oft að tylla mér á tær.
Ég vísaði til vinnuverndarsjónarmiða og tókst
þannig að fá vinnuveitanda minn til að útvega mér
tröppur.  En ástandið lagaðist samt ekki neitt, versnaði
jafnvel heldur.  Kom þar að lokum að mér hætti að
standa á sama og ég fór smátt og smátt að verða
alvarlega hræddur um að eitthvað væri meira en lítið
bogið við fæturna á mér.
Ég tók að kenna skónum mínum um, þeir væru
alltof þröngir, og við fyrstu hentugleika fékk ég mér
rúmgóða og þægilega íþróttaskó.  En því fór víðsfjarri að
þessi óþægilega tilfinning lagaðist neitt við þessar
aðferðir.  Ef eitthvað var ágerðist sársaukinn enn, uns
hann jaðraði við þjáningar, og um leið tók hann að
breytast.  Það var eins og verkurinn færi nú einnig
vaxandi millitánna.
Um svipað leyti var það sem ég fór að taka eftir
undarlegri möl eða salla sem vildi setjast í sokkana mína,
ekki síst ef ég hafði verið lengi í sömu skónum, helst í
heitu veðri.  Einkennilegast þótti mér, að fyrirbærið
virtist ekki standa í neinu sambandi við það hvort ég
hafði verið á ferli í möl og sandi eða ekki.  Það var
hreinlega eins og þessi óþrifnaður kæmi ekki utan frá.
Þar kom, að mér fannst ég orðinn alvarlega sjúkur
og dreif mig til Jóns Einarssonar læknis.  Hann
rannsakaði mig vel og lengi, fletti síðan upp í nokkrum
bókum og fáeinum tímaritum, en spurði svo strax að því
loknu hvort hann gæti fengið að skoða sokkana mína.
Datt mér þá helst í hug að ég væri haldinn einhverskonar
sokkaofnæmi, og leist hreint ekki á blikuna, ef til vill
yrði ég tilneyddur að ganga sokkalaus eða í einhverjum
hallærislegum sjúkrasokkum það sem eftir væri ævinnar.
En Jón læknir skoðaði sokkana vel og vandlega og
spurði síðan hvort hugsanlegt væri að ég hefði orðið var
við einskonar möl eða salla í sokkunum.  Þá var mér satt
að segja alvarlega brugðið, en gat þó auðvitað ekki
annað en játað þessu.  Hann lagði sokkana á borðið,
sneri þeim síðan við og hristi þá, svo fáein korn hrundu á
borðið, en þau skoðaði hann gaumgæfilega undir smásjá.
Ég heyrði að hann greip andann á lofti og sagði
hvað eftir annað við sjálfan sig, að hann væri svo aldeilis
hissa.  Hann sveimérþáaði sér duglega inn á milli, fletti
upp í enn fleiri bókum, skoðaði myndir, töflur og línurit,
bar saman og velti vöngum.  Þið getið rétt ímyndað
ykkur líðan mína á meðan.
Því næst kallaði hann á ritara sinn og sagði henni að
hún mætti fara heim.  Síðan sneri hann sér að mér og
sagði mér lágt hvað um væri að vera.  Hann var mjög
ákafur og óðamála.
Ég væri með það sem kallað væru perlutær eða
„ostru-syndrómið“ sem væri ákaflega fágætur sjúkdómur
eða öllu heldur ástand, hann sjálfur hefði til dæmis aldrei
séð slíkt áður á langri læknisævi, en hins vegar lesið um
það endur fyrir löngu og síðan aftur nú.
Meinsemdin lýsir sér þannig að tærnar taka
skyndilega, af óþekktum orsökum, að mynda perlur utan
um örsmá sandkorn, ryk eða annað sem alltaf vill slæðast
ofan í skó.  Sjúkdóminn sagði hann ólæknandi og
stundum kvalafullan, en þó legðist sú líkn með þraut, að
hann væri mjög ábatasamur, þar sem perlurnar væru í
háu verði.  Því miður legðist svo aftur á móti sú þraut
með líkn að perlumyndunin yrði örust og gæðin mest ef
fótraka væri haldið í hámarki, en sokkaskiptum í algjöru
lágmarki.  Perlusjúklingar leiðast því einatt vegna
gróðavonarinnar til athæfis sem magnar sjúkdóminn, en
veldur um leið félagslegri útskúfun.
Jón upplýsti mig enn fremur um það, að mjög erfitt
væri að koma perlum þessum á markað ef neytandinn
vissi hvaðan þær kæmu, en umboðsmaður bundinn
þagnarheiti væri sú lausn sem yfirleitt hefði reynst
sjúklingum best.  Þar sem hér væri um sjúkdóm að ræða
og hann sjálfur væri bundinn af Hippókratesareiðinum
um þögn þar að lútandi, hlyti að vera einfaldast ef hann
tæki þetta að sér, enda væri slíkt trúnaðarsamband milli
sjúklings og læknis í sjálfu sér ekkert óeðlilegt.
Ég fann að mitt stóra tækifæri var komið, það hefur
alltaf verið mín gæfa í lífinu að skynja augnablikið.  Við
gengum strax til samninga.
Nú er ég aldrei þessu vant orðinn efnaður maður og
ég nýt þess eins og ég mögulega get þó mér líði oft ekki
vel í tánum og þurfi alltaf að vera einn.  Mest finnst mér
gaman að sjá fínu frúrnar í sjónvarpinu skarta
perlufestum frá Hermanni Kjögx gullsmiði á
Laugaveginum, en við skiptum aðallega við hann.  Þá
hugsa ég oft að ef þær bara vissu.  Og stundum get ég
hreinlega ekki varist brosi þegar Hermann er að auglýsa.",46,Í hverju var „stóra tækifærið“ fólgið?,B,A Að fá sjaldgæfan sjúkdóm. ,B Að hagnast verulega. ,C Að hitta auðugar konur. ,D Að lifa um efni fram.,1
"Fyrir nokkrum árum fór ég fyrst að finna öðru hverju
fyrir mjög einkennilegri og óþægilegri tilfinningu í
tánum.  Hún var líkust náladoða, en þó yfirleitt heldur
sterkari, á köflum gat þetta orðið allt að því
sársaukafullt.
Lengi vel sinnti ég ekkert þessum óþægindum, hélt
að um væri að ræða einhverskonar harðsperrur eða gigt,
sennilega atvinnusjúkdóm, ég vann um þetta leyti í
bókaverslun og þurfti oft að tylla mér á tær.
Ég vísaði til vinnuverndarsjónarmiða og tókst
þannig að fá vinnuveitanda minn til að útvega mér
tröppur.  En ástandið lagaðist samt ekki neitt, versnaði
jafnvel heldur.  Kom þar að lokum að mér hætti að
standa á sama og ég fór smátt og smátt að verða
alvarlega hræddur um að eitthvað væri meira en lítið
bogið við fæturna á mér.
Ég tók að kenna skónum mínum um, þeir væru
alltof þröngir, og við fyrstu hentugleika fékk ég mér
rúmgóða og þægilega íþróttaskó.  En því fór víðsfjarri að
þessi óþægilega tilfinning lagaðist neitt við þessar
aðferðir.  Ef eitthvað var ágerðist sársaukinn enn, uns
hann jaðraði við þjáningar, og um leið tók hann að
breytast.  Það var eins og verkurinn færi nú einnig
vaxandi millitánna.
Um svipað leyti var það sem ég fór að taka eftir
undarlegri möl eða salla sem vildi setjast í sokkana mína,
ekki síst ef ég hafði verið lengi í sömu skónum, helst í
heitu veðri.  Einkennilegast þótti mér, að fyrirbærið
virtist ekki standa í neinu sambandi við það hvort ég
hafði verið á ferli í möl og sandi eða ekki.  Það var
hreinlega eins og þessi óþrifnaður kæmi ekki utan frá.
Þar kom, að mér fannst ég orðinn alvarlega sjúkur
og dreif mig til Jóns Einarssonar læknis.  Hann
rannsakaði mig vel og lengi, fletti síðan upp í nokkrum
bókum og fáeinum tímaritum, en spurði svo strax að því
loknu hvort hann gæti fengið að skoða sokkana mína.
Datt mér þá helst í hug að ég væri haldinn einhverskonar
sokkaofnæmi, og leist hreint ekki á blikuna, ef til vill
yrði ég tilneyddur að ganga sokkalaus eða í einhverjum
hallærislegum sjúkrasokkum það sem eftir væri ævinnar.
En Jón læknir skoðaði sokkana vel og vandlega og
spurði síðan hvort hugsanlegt væri að ég hefði orðið var
við einskonar möl eða salla í sokkunum.  Þá var mér satt
að segja alvarlega brugðið, en gat þó auðvitað ekki
annað en játað þessu.  Hann lagði sokkana á borðið,
sneri þeim síðan við og hristi þá, svo fáein korn hrundu á
borðið, en þau skoðaði hann gaumgæfilega undir smásjá.
Ég heyrði að hann greip andann á lofti og sagði
hvað eftir annað við sjálfan sig, að hann væri svo aldeilis
hissa.  Hann sveimérþáaði sér duglega inn á milli, fletti
upp í enn fleiri bókum, skoðaði myndir, töflur og línurit,
bar saman og velti vöngum.  Þið getið rétt ímyndað
ykkur líðan mína á meðan.
Því næst kallaði hann á ritara sinn og sagði henni að
hún mætti fara heim.  Síðan sneri hann sér að mér og
sagði mér lágt hvað um væri að vera.  Hann var mjög
ákafur og óðamála.
Ég væri með það sem kallað væru perlutær eða
„ostru-syndrómið“ sem væri ákaflega fágætur sjúkdómur
eða öllu heldur ástand, hann sjálfur hefði til dæmis aldrei
séð slíkt áður á langri læknisævi, en hins vegar lesið um
það endur fyrir löngu og síðan aftur nú.
Meinsemdin lýsir sér þannig að tærnar taka
skyndilega, af óþekktum orsökum, að mynda perlur utan
um örsmá sandkorn, ryk eða annað sem alltaf vill slæðast
ofan í skó.  Sjúkdóminn sagði hann ólæknandi og
stundum kvalafullan, en þó legðist sú líkn með þraut, að
hann væri mjög ábatasamur, þar sem perlurnar væru í
háu verði.  Því miður legðist svo aftur á móti sú þraut
með líkn að perlumyndunin yrði örust og gæðin mest ef
fótraka væri haldið í hámarki, en sokkaskiptum í algjöru
lágmarki.  Perlusjúklingar leiðast því einatt vegna
gróðavonarinnar til athæfis sem magnar sjúkdóminn, en
veldur um leið félagslegri útskúfun.
Jón upplýsti mig enn fremur um það, að mjög erfitt
væri að koma perlum þessum á markað ef neytandinn
vissi hvaðan þær kæmu, en umboðsmaður bundinn
þagnarheiti væri sú lausn sem yfirleitt hefði reynst
sjúklingum best.  Þar sem hér væri um sjúkdóm að ræða
og hann sjálfur væri bundinn af Hippókratesareiðinum
um þögn þar að lútandi, hlyti að vera einfaldast ef hann
tæki þetta að sér, enda væri slíkt trúnaðarsamband milli
sjúklings og læknis í sjálfu sér ekkert óeðlilegt.
Ég fann að mitt stóra tækifæri var komið, það hefur
alltaf verið mín gæfa í lífinu að skynja augnablikið.  Við
gengum strax til samninga.
Nú er ég aldrei þessu vant orðinn efnaður maður og
ég nýt þess eins og ég mögulega get þó mér líði oft ekki
vel í tánum og þurfi alltaf að vera einn.  Mest finnst mér
gaman að sjá fínu frúrnar í sjónvarpinu skarta
perlufestum frá Hermanni Kjögx gullsmiði á
Laugaveginum, en við skiptum aðallega við hann.  Þá
hugsa ég oft að ef þær bara vissu.  Og stundum get ég
hreinlega ekki varist brosi þegar Hermann er að auglýsa.",47,Í lok sögunnar,B,A er sögumaður ríkur og vinsæll. ,B hlær sögumaður að konum með perlur. ,C upplýsist um nafn sögumanns. ,D virðist framtíð sögumanns óljós.,1
"Fyrir nokkrum árum fór ég fyrst að finna öðru hverju
fyrir mjög einkennilegri og óþægilegri tilfinningu í
tánum.  Hún var líkust náladoða, en þó yfirleitt heldur
sterkari, á köflum gat þetta orðið allt að því
sársaukafullt.
Lengi vel sinnti ég ekkert þessum óþægindum, hélt
að um væri að ræða einhverskonar harðsperrur eða gigt,
sennilega atvinnusjúkdóm, ég vann um þetta leyti í
bókaverslun og þurfti oft að tylla mér á tær.
Ég vísaði til vinnuverndarsjónarmiða og tókst
þannig að fá vinnuveitanda minn til að útvega mér
tröppur.  En ástandið lagaðist samt ekki neitt, versnaði
jafnvel heldur.  Kom þar að lokum að mér hætti að
standa á sama og ég fór smátt og smátt að verða
alvarlega hræddur um að eitthvað væri meira en lítið
bogið við fæturna á mér.
Ég tók að kenna skónum mínum um, þeir væru
alltof þröngir, og við fyrstu hentugleika fékk ég mér
rúmgóða og þægilega íþróttaskó.  En því fór víðsfjarri að
þessi óþægilega tilfinning lagaðist neitt við þessar
aðferðir.  Ef eitthvað var ágerðist sársaukinn enn, uns
hann jaðraði við þjáningar, og um leið tók hann að
breytast.  Það var eins og verkurinn færi nú einnig
vaxandi millitánna.
Um svipað leyti var það sem ég fór að taka eftir
undarlegri möl eða salla sem vildi setjast í sokkana mína,
ekki síst ef ég hafði verið lengi í sömu skónum, helst í
heitu veðri.  Einkennilegast þótti mér, að fyrirbærið
virtist ekki standa í neinu sambandi við það hvort ég
hafði verið á ferli í möl og sandi eða ekki.  Það var
hreinlega eins og þessi óþrifnaður kæmi ekki utan frá.
Þar kom, að mér fannst ég orðinn alvarlega sjúkur
og dreif mig til Jóns Einarssonar læknis.  Hann
rannsakaði mig vel og lengi, fletti síðan upp í nokkrum
bókum og fáeinum tímaritum, en spurði svo strax að því
loknu hvort hann gæti fengið að skoða sokkana mína.
Datt mér þá helst í hug að ég væri haldinn einhverskonar
sokkaofnæmi, og leist hreint ekki á blikuna, ef til vill
yrði ég tilneyddur að ganga sokkalaus eða í einhverjum
hallærislegum sjúkrasokkum það sem eftir væri ævinnar.
En Jón læknir skoðaði sokkana vel og vandlega og
spurði síðan hvort hugsanlegt væri að ég hefði orðið var
við einskonar möl eða salla í sokkunum.  Þá var mér satt
að segja alvarlega brugðið, en gat þó auðvitað ekki
annað en játað þessu.  Hann lagði sokkana á borðið,
sneri þeim síðan við og hristi þá, svo fáein korn hrundu á
borðið, en þau skoðaði hann gaumgæfilega undir smásjá.
Ég heyrði að hann greip andann á lofti og sagði
hvað eftir annað við sjálfan sig, að hann væri svo aldeilis
hissa.  Hann sveimérþáaði sér duglega inn á milli, fletti
upp í enn fleiri bókum, skoðaði myndir, töflur og línurit,
bar saman og velti vöngum.  Þið getið rétt ímyndað
ykkur líðan mína á meðan.
Því næst kallaði hann á ritara sinn og sagði henni að
hún mætti fara heim.  Síðan sneri hann sér að mér og
sagði mér lágt hvað um væri að vera.  Hann var mjög
ákafur og óðamála.
Ég væri með það sem kallað væru perlutær eða
„ostru-syndrómið“ sem væri ákaflega fágætur sjúkdómur
eða öllu heldur ástand, hann sjálfur hefði til dæmis aldrei
séð slíkt áður á langri læknisævi, en hins vegar lesið um
það endur fyrir löngu og síðan aftur nú.
Meinsemdin lýsir sér þannig að tærnar taka
skyndilega, af óþekktum orsökum, að mynda perlur utan
um örsmá sandkorn, ryk eða annað sem alltaf vill slæðast
ofan í skó.  Sjúkdóminn sagði hann ólæknandi og
stundum kvalafullan, en þó legðist sú líkn með þraut, að
hann væri mjög ábatasamur, þar sem perlurnar væru í
háu verði.  Því miður legðist svo aftur á móti sú þraut
með líkn að perlumyndunin yrði örust og gæðin mest ef
fótraka væri haldið í hámarki, en sokkaskiptum í algjöru
lágmarki.  Perlusjúklingar leiðast því einatt vegna
gróðavonarinnar til athæfis sem magnar sjúkdóminn, en
veldur um leið félagslegri útskúfun.
Jón upplýsti mig enn fremur um það, að mjög erfitt
væri að koma perlum þessum á markað ef neytandinn
vissi hvaðan þær kæmu, en umboðsmaður bundinn
þagnarheiti væri sú lausn sem yfirleitt hefði reynst
sjúklingum best.  Þar sem hér væri um sjúkdóm að ræða
og hann sjálfur væri bundinn af Hippókratesareiðinum
um þögn þar að lútandi, hlyti að vera einfaldast ef hann
tæki þetta að sér, enda væri slíkt trúnaðarsamband milli
sjúklings og læknis í sjálfu sér ekkert óeðlilegt.
Ég fann að mitt stóra tækifæri var komið, það hefur
alltaf verið mín gæfa í lífinu að skynja augnablikið.  Við
gengum strax til samninga.
Nú er ég aldrei þessu vant orðinn efnaður maður og
ég nýt þess eins og ég mögulega get þó mér líði oft ekki
vel í tánum og þurfi alltaf að vera einn.  Mest finnst mér
gaman að sjá fínu frúrnar í sjónvarpinu skarta
perlufestum frá Hermanni Kjögx gullsmiði á
Laugaveginum, en við skiptum aðallega við hann.  Þá
hugsa ég oft að ef þær bara vissu.  Og stundum get ég
hreinlega ekki varist brosi þegar Hermann er að auglýsa.",48,Hvaða málsháttur lýsir sögunni best?,B,A Betra er illt að gera en ekki neitt. ,B Engin er rós án þyrna. ,C Illur fengur illa forgengur. ,D Þegar ein báran rís er önnur vís.,1
"Fyrir nokkrum árum fór ég fyrst að finna öðru hverju
fyrir mjög einkennilegri og óþægilegri tilfinningu í
tánum.  Hún var líkust náladoða, en þó yfirleitt heldur
sterkari, á köflum gat þetta orðið allt að því
sársaukafullt.
Lengi vel sinnti ég ekkert þessum óþægindum, hélt
að um væri að ræða einhverskonar harðsperrur eða gigt,
sennilega atvinnusjúkdóm, ég vann um þetta leyti í
bókaverslun og þurfti oft að tylla mér á tær.
Ég vísaði til vinnuverndarsjónarmiða og tókst
þannig að fá vinnuveitanda minn til að útvega mér
tröppur.  En ástandið lagaðist samt ekki neitt, versnaði
jafnvel heldur.  Kom þar að lokum að mér hætti að
standa á sama og ég fór smátt og smátt að verða
alvarlega hræddur um að eitthvað væri meira en lítið
bogið við fæturna á mér.
Ég tók að kenna skónum mínum um, þeir væru
alltof þröngir, og við fyrstu hentugleika fékk ég mér
rúmgóða og þægilega íþróttaskó.  En því fór víðsfjarri að
þessi óþægilega tilfinning lagaðist neitt við þessar
aðferðir.  Ef eitthvað var ágerðist sársaukinn enn, uns
hann jaðraði við þjáningar, og um leið tók hann að
breytast.  Það var eins og verkurinn færi nú einnig
vaxandi millitánna.
Um svipað leyti var það sem ég fór að taka eftir
undarlegri möl eða salla sem vildi setjast í sokkana mína,
ekki síst ef ég hafði verið lengi í sömu skónum, helst í
heitu veðri.  Einkennilegast þótti mér, að fyrirbærið
virtist ekki standa í neinu sambandi við það hvort ég
hafði verið á ferli í möl og sandi eða ekki.  Það var
hreinlega eins og þessi óþrifnaður kæmi ekki utan frá.
Þar kom, að mér fannst ég orðinn alvarlega sjúkur
og dreif mig til Jóns Einarssonar læknis.  Hann
rannsakaði mig vel og lengi, fletti síðan upp í nokkrum
bókum og fáeinum tímaritum, en spurði svo strax að því
loknu hvort hann gæti fengið að skoða sokkana mína.
Datt mér þá helst í hug að ég væri haldinn einhverskonar
sokkaofnæmi, og leist hreint ekki á blikuna, ef til vill
yrði ég tilneyddur að ganga sokkalaus eða í einhverjum
hallærislegum sjúkrasokkum það sem eftir væri ævinnar.
En Jón læknir skoðaði sokkana vel og vandlega og
spurði síðan hvort hugsanlegt væri að ég hefði orðið var
við einskonar möl eða salla í sokkunum.  Þá var mér satt
að segja alvarlega brugðið, en gat þó auðvitað ekki
annað en játað þessu.  Hann lagði sokkana á borðið,
sneri þeim síðan við og hristi þá, svo fáein korn hrundu á
borðið, en þau skoðaði hann gaumgæfilega undir smásjá.
Ég heyrði að hann greip andann á lofti og sagði
hvað eftir annað við sjálfan sig, að hann væri svo aldeilis
hissa.  Hann sveimérþáaði sér duglega inn á milli, fletti
upp í enn fleiri bókum, skoðaði myndir, töflur og línurit,
bar saman og velti vöngum.  Þið getið rétt ímyndað
ykkur líðan mína á meðan.
Því næst kallaði hann á ritara sinn og sagði henni að
hún mætti fara heim.  Síðan sneri hann sér að mér og
sagði mér lágt hvað um væri að vera.  Hann var mjög
ákafur og óðamála.
Ég væri með það sem kallað væru perlutær eða
„ostru-syndrómið“ sem væri ákaflega fágætur sjúkdómur
eða öllu heldur ástand, hann sjálfur hefði til dæmis aldrei
séð slíkt áður á langri læknisævi, en hins vegar lesið um
það endur fyrir löngu og síðan aftur nú.
Meinsemdin lýsir sér þannig að tærnar taka
skyndilega, af óþekktum orsökum, að mynda perlur utan
um örsmá sandkorn, ryk eða annað sem alltaf vill slæðast
ofan í skó.  Sjúkdóminn sagði hann ólæknandi og
stundum kvalafullan, en þó legðist sú líkn með þraut, að
hann væri mjög ábatasamur, þar sem perlurnar væru í
háu verði.  Því miður legðist svo aftur á móti sú þraut
með líkn að perlumyndunin yrði örust og gæðin mest ef
fótraka væri haldið í hámarki, en sokkaskiptum í algjöru
lágmarki.  Perlusjúklingar leiðast því einatt vegna
gróðavonarinnar til athæfis sem magnar sjúkdóminn, en
veldur um leið félagslegri útskúfun.
Jón upplýsti mig enn fremur um það, að mjög erfitt
væri að koma perlum þessum á markað ef neytandinn
vissi hvaðan þær kæmu, en umboðsmaður bundinn
þagnarheiti væri sú lausn sem yfirleitt hefði reynst
sjúklingum best.  Þar sem hér væri um sjúkdóm að ræða
og hann sjálfur væri bundinn af Hippókratesareiðinum
um þögn þar að lútandi, hlyti að vera einfaldast ef hann
tæki þetta að sér, enda væri slíkt trúnaðarsamband milli
sjúklings og læknis í sjálfu sér ekkert óeðlilegt.
Ég fann að mitt stóra tækifæri var komið, það hefur
alltaf verið mín gæfa í lífinu að skynja augnablikið.  Við
gengum strax til samninga.
Nú er ég aldrei þessu vant orðinn efnaður maður og
ég nýt þess eins og ég mögulega get þó mér líði oft ekki
vel í tánum og þurfi alltaf að vera einn.  Mest finnst mér
gaman að sjá fínu frúrnar í sjónvarpinu skarta
perlufestum frá Hermanni Kjögx gullsmiði á
Laugaveginum, en við skiptum aðallega við hann.  Þá
hugsa ég oft að ef þær bara vissu.  Og stundum get ég
hreinlega ekki varist brosi þegar Hermann er að auglýsa.",49,Sagan einkennist helst af,C,A bölsýni. ,B háði. ,C kímni. ,D samúð.,2
"Hávar hét maður. Hann var Kleppsson. Hann bjó á bæ
þeim  er heitir að Jökulskeldu. Hávar var kynjaður
sunnan af Akranesi og hafði farið þaðan fyrir víga sakir
því að hann var mikill vígamaður og hávaðamaður og
ódæll. Hann átti konu þá er Þórelfur hét. Hún var
breiðfirsk að kyni. Hún var dóttir Álfs úr Dölum, göfugs
manns og ágæts. Hávar og Þórelfur áttu son þann er
Þorgeir hét. Hann var bráðger maður og mikill vexti og
sterkur og kappsfullur. Hann nam á unga aldri að hlífa
sér með skildi og vega með vopnum.
Bersi hét maður er bjó í Ísafirði. Hann bjó á bæ þeim er
á Dyrðilmýri heitir. Hann átti konu er Þorgerður hét. Son
þeirra hét Þormóður. Hann var þegar á unga aldri hvatur
maður og hugprúður, meðalmaður vexti, svartur á hárslit
og hrokkinhærður.
[ ........]
Þorgeir og Þormóður óxu upp í Ísafirði og var
snemmendis vingan með þeim því að þeir voru í mörgu
skaplíkir. Snemmendis sagði þeim svo hugur um, sem
síðar bar raun á, að þeir myndu vopnbitnir verða því að
þeir voru ráðnir til að láta sinn hlut hvergi eða undir
leggja við hverja menn sem þeir ættu málum að skipta.
Meir hugðu þeir jafnan að fremd þessa heims lífs en að
dýrð annars heims fagnaðar.
Þormóður var nokkuru eldri en þó var Þorgeir sterkari.
Uppgangur þeirra gerðist brátt mikill. Fara þeir víða um
héruð og voru eigi vinsælir. Töldu margir þá ekki vera
jafnaðarmenn. Höfðu þeir hald og traust hjá feðrum
sínum sem von var að. Virtu margir menn sem þeir héldu
þá til rangs.
En þeir menn sem vanhluta þóttust verða fyrir þeim
fóstbræðrum fóru á fund Vermundar og báðu hann koma
af sér þessum vandræðum.
Vermundur bauð Hávari og Bersa á sinn fund og sagði
þeim að mönnum líkaði lítt til sona þeirra. „Ertu, Hávar,
utanhéraðsmaður,“ sagði hann, „og hefir sest hér niður
að engis manns leyfi. Höfum vér ekki amast við byggð
þína hér til en nú sýnist mér standa af Þorgeiri syni
þínum órói og stormur. Viljum vér nú að þú færir bústað
þinn og byggð brott úr Ísafirði en Bersa og son hans
munum vér af því eigi á brott reka að þeir eru hér
kynjaðir. Væntum vér og að minni stormur standi af
Þormóði er þeir Þorgeir skiljast.“
Hávar segir: „Ráða muntu því Vermundur að vér munum
ráðast í brott úr Ísafirði með fé vort en eigi veit eg nema
Þorgeir vilji ráða vistum sínum.“
Nú eftir þessa ráðagerð færir Hávar bústað sinn suður til
Borgarfjarðar og byggði þar sem nú heita Hávarstóftir.
Þorgeir var þá ýmist með föður sínum eða vestur í
Ísafirði með Þormóði og var hann mörgum andvaragestur
þar sem hann kom þó að hann væri á ungum aldri.
[ ........]
Jöður hét maður er bjó á bæ þeim er heitir á
Skeljabrekku. Hann var garpur mikill og höfðingi, ódæll
og lítill jafnaðarmaður við marga menn, ríkur í héraðinu
og stórráður, vígamaður mikill og bætti menn sjaldan fé
þótt hann vægi.
Það bar að einn vetur að Jöður og húskarlar hans fóru út
á Akranes að mjölkaupum. Í þeirri för kom hann til
Hávars og bað að hann mundi ljá honum hest út á Nes.
Hann léði honum hestinn „og vil ég að þú látir hestinn
hér eftir er þú ferð aftur og hafir þú eigi lengra.“
Jöður hvað svo vera skyldu. Síðan fór hann út á Nes og
keypti mjöl sem hann ætlaði og fór heimleiðis þá er hann
hafði það annast að honum bar nauðsyn til. Og þá er
hann fór utan með Grunnafirði um bæ Hávars þá ræddu
förunautar hans um við hann að þeir mundu koma þar til
húss og láta þar eftir hestinn.
Jöður segir: „Eigi nenni eg að dveljast að því. Mun eg nú
hafa hestinn heim undir klyfjum og senda honum þegar
aftur er eg hefi haft mína nauðsyn.“
Þeir segja: „Gera máttu það ef þú vilt en eigi hefir
Hávari jafnan líkað ef af því væri brugðið er hann vildi
vera láta.“
„Ekki mun nú fyrir það gert,“ segir Jöður.
Hávar sér ferð þeirra og kennir mennina, fer til fundar
við þá og heilsar þeim og mælti: „Nú munuð þér láta hér
eftir hestinn.“
Jöður segir: „Þú munt vilja lána mér hestinn heim til
Skeljabrekku.“
Hávar segir: „Eigi vil eg að nú fari hesturinn lengra.“
Jöður segir: „Þó munum vér hafa hestinn þóttú viljir eigi
ljá.“
Hávar segir: „Svo má vera að það sé.“
Hann hleypur að hestinum og hjó ofan klyfjarnar og tók í
tauma hestsins og sneri heim á leið. Jöður hafði
krókaspjót í hendi. Hann snarast þá að Hávari og leggur
spjóti í gegnum hann. Af því sári lét Hávar líf sitt. Jöður
tók hestinn og hafði með sér og fór leið sína til þess er
Texti D (9 stig)
Lestu textann vandlega og svaraðu svo spurningum úr honum.
13
hann kom heim. Heimamönnum Hávars þótti honum
seint heim verða. Þeir leituðu hans og fundu hann
dauðan þar sem hann hafði veginn verið. Þeim þótti þau
tíðindi mikil vera.
Í þann tíma var Þorgeir vestur í Ísafirði. Víg Hávars
spurðist skjótt víða um héruð og er Þorgeir spurði víg
föður síns þá brá honum ekki við þá tíðindasögn. Eigi
roðnaði hann því að eigi rann honum reiði í hörund. Eigi
bliknaði hann því að honum lagði eigi heift í brjóst. Eigi
blánaði hann því að honum rann eigi í bein reiði. Heldur
brá hann sér engan veg við tíðindasögnina því að eigi var
hjarta hans sem fóarn í fugli. Eigi var það blóðfullt svo
að það skylfi af hræðslu heldur var það hert af hinum
hæsta höfuðsmið í öllum hvatleik.
3 [ ........]
Nú er Þorgeir spurði víg föður síns þá fór hann á
Reykjahóla til Þorgils og sagði honum að hann vildi fara
suður í Borgarfjörð að hitta móður sína og bað að hann
skyldi fá honum flutning yfir Breiðafjörð. Þorgils gerði
sem hann bað. 
[ ........] 
Og er hann kom suður yfir Hvítá þá lagði hann leið sína
til Skeljabrekku. Veður var þykkt og hlætt, myrkt úti
bæði fyrir veðurs sakir og nætur. Þorgeir kom til
Skeljabrekku síð um aftan og er hann kom á bæinn þá
voru dyr aftur loknar og menn nýkomnir í stofu frá eldi.
Ljós brann í stofunni. Þorgeir drap á dyr.
Jöður tók til orða: „Á dyr er drepið. Gangið út nokkur
sveina.“
Þá sá út húskarl einn og sér mann úti fyrir dyrunum
standa með vopnum og spyr hver hann væri.
Hann svarar: „Vígfús heiti eg.“
Húskarlinn mælti: „Gakk inn þú. Heimul mun þér
gisting.“
Þorgeir segir: „Eigi þigg eg gisting að þrælum. Mæl þú
að Jöður gangi út.“
Húskarl gengur inn er Þorgeir stóð úti.
Jöður tók spjót í hönd sér og setti hjálm á höfuð sér og
gengur út í dyr og tveir húskarlar með honum, sér mann
standa fyrir dyrum og snýr spjótinu og setti spjótsoddinn
í þröskuldinn. Hann spurði hver hinn komni maður væri. 
Sá sagði: „Eg heiti Þorgeir.“
Jöður segir: „Hver Þorgeir ertu?“
„Eg er Hávarsson.“
Jöður mælti: „Hvert er erindi þitt hingað?“
Hann sagði: „Eigi veit eg hvað til tíðinda verður en eftir
vil eg leita ef þér viljið nokkuru bæta víg það er þú vóst
Hávar föður minn.“
Jöður mælti: „Eigi veit eg hvort þú hefir það spurt að eg
hefi mörg víg vegið og eg hefi ekki bætt.“
„Ókunnigt er mér það,“ segir Þorgeir. „En hvað sem um
það er þá kemur þetta til mín að leita eftir þessum
vígsbótum því að mér er nær hoggið.“
Jöður segir: „Eigi er mér allfjarri skapi að minnast þín í
nokkuru. En fyrir því mun eg eigi þetta víg bæta þér
Þorgeir að þá þykir öðrum skylt að eg bæti fleiri víg.“
Þorgeir svarar: „Þér munuð ráða hvern sóma þér viljið
gera en vér munum ráða þykkju vorri.“
Nú ræddust þeir þessi orð við og stóð Þorgeir eigi allnær
dyrunum. Hann hefir spjót í hægri hendi og sneri fram
oddinum en exi í vinstri hendi. Jöður og hans menn áttu
dimmt út að sjá þar sem þeir voru frá ljósi komnir en
Þorgeiri var nokkuru hægra að sjá þá sem stóðu í
dyrunum. Nú er þá varir síst þá gengur Þorgeir að
dyrunum og lagði spjóti á honum miðjum og þegar í
gegnum hann svo að hann féll í dyrnar inn í fang þeim
fylgdarmönnum sínum.
Þorgeir snýr í brott þegar í náttmyrkrinu en húskarlar
Jöðurs standa yfir honum. Þá var Þorgeir fimmtán vetra
gamall er víg þetta varð.",50,Vinátta Þorgeirs og Þormóðs var til komin vegna þess að þeir,A,A höfðu svipað lundarfar. ,B voru á sama aldri. ,C voru sömu ættar. ,D voru vinsælir meðal nágranna.,0
"Hávar hét maður. Hann var Kleppsson. Hann bjó á bæ
þeim  er heitir að Jökulskeldu. Hávar var kynjaður
sunnan af Akranesi og hafði farið þaðan fyrir víga sakir
því að hann var mikill vígamaður og hávaðamaður og
ódæll. Hann átti konu þá er Þórelfur hét. Hún var
breiðfirsk að kyni. Hún var dóttir Álfs úr Dölum, göfugs
manns og ágæts. Hávar og Þórelfur áttu son þann er
Þorgeir hét. Hann var bráðger maður og mikill vexti og
sterkur og kappsfullur. Hann nam á unga aldri að hlífa
sér með skildi og vega með vopnum.
Bersi hét maður er bjó í Ísafirði. Hann bjó á bæ þeim er
á Dyrðilmýri heitir. Hann átti konu er Þorgerður hét. Son
þeirra hét Þormóður. Hann var þegar á unga aldri hvatur
maður og hugprúður, meðalmaður vexti, svartur á hárslit
og hrokkinhærður.
[ ........]
Þorgeir og Þormóður óxu upp í Ísafirði og var
snemmendis vingan með þeim því að þeir voru í mörgu
skaplíkir. Snemmendis sagði þeim svo hugur um, sem
síðar bar raun á, að þeir myndu vopnbitnir verða því að
þeir voru ráðnir til að láta sinn hlut hvergi eða undir
leggja við hverja menn sem þeir ættu málum að skipta.
Meir hugðu þeir jafnan að fremd þessa heims lífs en að
dýrð annars heims fagnaðar.
Þormóður var nokkuru eldri en þó var Þorgeir sterkari.
Uppgangur þeirra gerðist brátt mikill. Fara þeir víða um
héruð og voru eigi vinsælir. Töldu margir þá ekki vera
jafnaðarmenn. Höfðu þeir hald og traust hjá feðrum
sínum sem von var að. Virtu margir menn sem þeir héldu
þá til rangs.
En þeir menn sem vanhluta þóttust verða fyrir þeim
fóstbræðrum fóru á fund Vermundar og báðu hann koma
af sér þessum vandræðum.
Vermundur bauð Hávari og Bersa á sinn fund og sagði
þeim að mönnum líkaði lítt til sona þeirra. „Ertu, Hávar,
utanhéraðsmaður,“ sagði hann, „og hefir sest hér niður
að engis manns leyfi. Höfum vér ekki amast við byggð
þína hér til en nú sýnist mér standa af Þorgeiri syni
þínum órói og stormur. Viljum vér nú að þú færir bústað
þinn og byggð brott úr Ísafirði en Bersa og son hans
munum vér af því eigi á brott reka að þeir eru hér
kynjaðir. Væntum vér og að minni stormur standi af
Þormóði er þeir Þorgeir skiljast.“
Hávar segir: „Ráða muntu því Vermundur að vér munum
ráðast í brott úr Ísafirði með fé vort en eigi veit eg nema
Þorgeir vilji ráða vistum sínum.“
Nú eftir þessa ráðagerð færir Hávar bústað sinn suður til
Borgarfjarðar og byggði þar sem nú heita Hávarstóftir.
Þorgeir var þá ýmist með föður sínum eða vestur í
Ísafirði með Þormóði og var hann mörgum andvaragestur
þar sem hann kom þó að hann væri á ungum aldri.
[ ........]
Jöður hét maður er bjó á bæ þeim er heitir á
Skeljabrekku. Hann var garpur mikill og höfðingi, ódæll
og lítill jafnaðarmaður við marga menn, ríkur í héraðinu
og stórráður, vígamaður mikill og bætti menn sjaldan fé
þótt hann vægi.
Það bar að einn vetur að Jöður og húskarlar hans fóru út
á Akranes að mjölkaupum. Í þeirri för kom hann til
Hávars og bað að hann mundi ljá honum hest út á Nes.
Hann léði honum hestinn „og vil ég að þú látir hestinn
hér eftir er þú ferð aftur og hafir þú eigi lengra.“
Jöður hvað svo vera skyldu. Síðan fór hann út á Nes og
keypti mjöl sem hann ætlaði og fór heimleiðis þá er hann
hafði það annast að honum bar nauðsyn til. Og þá er
hann fór utan með Grunnafirði um bæ Hávars þá ræddu
förunautar hans um við hann að þeir mundu koma þar til
húss og láta þar eftir hestinn.
Jöður segir: „Eigi nenni eg að dveljast að því. Mun eg nú
hafa hestinn heim undir klyfjum og senda honum þegar
aftur er eg hefi haft mína nauðsyn.“
Þeir segja: „Gera máttu það ef þú vilt en eigi hefir
Hávari jafnan líkað ef af því væri brugðið er hann vildi
vera láta.“
„Ekki mun nú fyrir það gert,“ segir Jöður.
Hávar sér ferð þeirra og kennir mennina, fer til fundar
við þá og heilsar þeim og mælti: „Nú munuð þér láta hér
eftir hestinn.“
Jöður segir: „Þú munt vilja lána mér hestinn heim til
Skeljabrekku.“
Hávar segir: „Eigi vil eg að nú fari hesturinn lengra.“
Jöður segir: „Þó munum vér hafa hestinn þóttú viljir eigi
ljá.“
Hávar segir: „Svo má vera að það sé.“
Hann hleypur að hestinum og hjó ofan klyfjarnar og tók í
tauma hestsins og sneri heim á leið. Jöður hafði
krókaspjót í hendi. Hann snarast þá að Hávari og leggur
spjóti í gegnum hann. Af því sári lét Hávar líf sitt. Jöður
tók hestinn og hafði með sér og fór leið sína til þess er
Texti D (9 stig)
Lestu textann vandlega og svaraðu svo spurningum úr honum.
13
hann kom heim. Heimamönnum Hávars þótti honum
seint heim verða. Þeir leituðu hans og fundu hann
dauðan þar sem hann hafði veginn verið. Þeim þótti þau
tíðindi mikil vera.
Í þann tíma var Þorgeir vestur í Ísafirði. Víg Hávars
spurðist skjótt víða um héruð og er Þorgeir spurði víg
föður síns þá brá honum ekki við þá tíðindasögn. Eigi
roðnaði hann því að eigi rann honum reiði í hörund. Eigi
bliknaði hann því að honum lagði eigi heift í brjóst. Eigi
blánaði hann því að honum rann eigi í bein reiði. Heldur
brá hann sér engan veg við tíðindasögnina því að eigi var
hjarta hans sem fóarn í fugli. Eigi var það blóðfullt svo
að það skylfi af hræðslu heldur var það hert af hinum
hæsta höfuðsmið í öllum hvatleik.
3 [ ........]
Nú er Þorgeir spurði víg föður síns þá fór hann á
Reykjahóla til Þorgils og sagði honum að hann vildi fara
suður í Borgarfjörð að hitta móður sína og bað að hann
skyldi fá honum flutning yfir Breiðafjörð. Þorgils gerði
sem hann bað. 
[ ........] 
Og er hann kom suður yfir Hvítá þá lagði hann leið sína
til Skeljabrekku. Veður var þykkt og hlætt, myrkt úti
bæði fyrir veðurs sakir og nætur. Þorgeir kom til
Skeljabrekku síð um aftan og er hann kom á bæinn þá
voru dyr aftur loknar og menn nýkomnir í stofu frá eldi.
Ljós brann í stofunni. Þorgeir drap á dyr.
Jöður tók til orða: „Á dyr er drepið. Gangið út nokkur
sveina.“
Þá sá út húskarl einn og sér mann úti fyrir dyrunum
standa með vopnum og spyr hver hann væri.
Hann svarar: „Vígfús heiti eg.“
Húskarlinn mælti: „Gakk inn þú. Heimul mun þér
gisting.“
Þorgeir segir: „Eigi þigg eg gisting að þrælum. Mæl þú
að Jöður gangi út.“
Húskarl gengur inn er Þorgeir stóð úti.
Jöður tók spjót í hönd sér og setti hjálm á höfuð sér og
gengur út í dyr og tveir húskarlar með honum, sér mann
standa fyrir dyrum og snýr spjótinu og setti spjótsoddinn
í þröskuldinn. Hann spurði hver hinn komni maður væri. 
Sá sagði: „Eg heiti Þorgeir.“
Jöður segir: „Hver Þorgeir ertu?“
„Eg er Hávarsson.“
Jöður mælti: „Hvert er erindi þitt hingað?“
Hann sagði: „Eigi veit eg hvað til tíðinda verður en eftir
vil eg leita ef þér viljið nokkuru bæta víg það er þú vóst
Hávar föður minn.“
Jöður mælti: „Eigi veit eg hvort þú hefir það spurt að eg
hefi mörg víg vegið og eg hefi ekki bætt.“
„Ókunnigt er mér það,“ segir Þorgeir. „En hvað sem um
það er þá kemur þetta til mín að leita eftir þessum
vígsbótum því að mér er nær hoggið.“
Jöður segir: „Eigi er mér allfjarri skapi að minnast þín í
nokkuru. En fyrir því mun eg eigi þetta víg bæta þér
Þorgeir að þá þykir öðrum skylt að eg bæti fleiri víg.“
Þorgeir svarar: „Þér munuð ráða hvern sóma þér viljið
gera en vér munum ráða þykkju vorri.“
Nú ræddust þeir þessi orð við og stóð Þorgeir eigi allnær
dyrunum. Hann hefir spjót í hægri hendi og sneri fram
oddinum en exi í vinstri hendi. Jöður og hans menn áttu
dimmt út að sjá þar sem þeir voru frá ljósi komnir en
Þorgeiri var nokkuru hægra að sjá þá sem stóðu í
dyrunum. Nú er þá varir síst þá gengur Þorgeir að
dyrunum og lagði spjóti á honum miðjum og þegar í
gegnum hann svo að hann féll í dyrnar inn í fang þeim
fylgdarmönnum sínum.
Þorgeir snýr í brott þegar í náttmyrkrinu en húskarlar
Jöðurs standa yfir honum. Þá var Þorgeir fimmtán vetra
gamall er víg þetta varð.",51,Í þriðju efnisgrein er fyrirboði um ævi Þorgeirs og Þormóðs. Af henni má ráða að,C,A annar felli hinn með vopni. ,B annar hefni hins. ,C þeir falli báðir fyrir vopni. ,D þeir felli marga menn.,2
"Hávar hét maður. Hann var Kleppsson. Hann bjó á bæ
þeim  er heitir að Jökulskeldu. Hávar var kynjaður
sunnan af Akranesi og hafði farið þaðan fyrir víga sakir
því að hann var mikill vígamaður og hávaðamaður og
ódæll. Hann átti konu þá er Þórelfur hét. Hún var
breiðfirsk að kyni. Hún var dóttir Álfs úr Dölum, göfugs
manns og ágæts. Hávar og Þórelfur áttu son þann er
Þorgeir hét. Hann var bráðger maður og mikill vexti og
sterkur og kappsfullur. Hann nam á unga aldri að hlífa
sér með skildi og vega með vopnum.
Bersi hét maður er bjó í Ísafirði. Hann bjó á bæ þeim er
á Dyrðilmýri heitir. Hann átti konu er Þorgerður hét. Son
þeirra hét Þormóður. Hann var þegar á unga aldri hvatur
maður og hugprúður, meðalmaður vexti, svartur á hárslit
og hrokkinhærður.
[ ........]
Þorgeir og Þormóður óxu upp í Ísafirði og var
snemmendis vingan með þeim því að þeir voru í mörgu
skaplíkir. Snemmendis sagði þeim svo hugur um, sem
síðar bar raun á, að þeir myndu vopnbitnir verða því að
þeir voru ráðnir til að láta sinn hlut hvergi eða undir
leggja við hverja menn sem þeir ættu málum að skipta.
Meir hugðu þeir jafnan að fremd þessa heims lífs en að
dýrð annars heims fagnaðar.
Þormóður var nokkuru eldri en þó var Þorgeir sterkari.
Uppgangur þeirra gerðist brátt mikill. Fara þeir víða um
héruð og voru eigi vinsælir. Töldu margir þá ekki vera
jafnaðarmenn. Höfðu þeir hald og traust hjá feðrum
sínum sem von var að. Virtu margir menn sem þeir héldu
þá til rangs.
En þeir menn sem vanhluta þóttust verða fyrir þeim
fóstbræðrum fóru á fund Vermundar og báðu hann koma
af sér þessum vandræðum.
Vermundur bauð Hávari og Bersa á sinn fund og sagði
þeim að mönnum líkaði lítt til sona þeirra. „Ertu, Hávar,
utanhéraðsmaður,“ sagði hann, „og hefir sest hér niður
að engis manns leyfi. Höfum vér ekki amast við byggð
þína hér til en nú sýnist mér standa af Þorgeiri syni
þínum órói og stormur. Viljum vér nú að þú færir bústað
þinn og byggð brott úr Ísafirði en Bersa og son hans
munum vér af því eigi á brott reka að þeir eru hér
kynjaðir. Væntum vér og að minni stormur standi af
Þormóði er þeir Þorgeir skiljast.“
Hávar segir: „Ráða muntu því Vermundur að vér munum
ráðast í brott úr Ísafirði með fé vort en eigi veit eg nema
Þorgeir vilji ráða vistum sínum.“
Nú eftir þessa ráðagerð færir Hávar bústað sinn suður til
Borgarfjarðar og byggði þar sem nú heita Hávarstóftir.
Þorgeir var þá ýmist með föður sínum eða vestur í
Ísafirði með Þormóði og var hann mörgum andvaragestur
þar sem hann kom þó að hann væri á ungum aldri.
[ ........]
Jöður hét maður er bjó á bæ þeim er heitir á
Skeljabrekku. Hann var garpur mikill og höfðingi, ódæll
og lítill jafnaðarmaður við marga menn, ríkur í héraðinu
og stórráður, vígamaður mikill og bætti menn sjaldan fé
þótt hann vægi.
Það bar að einn vetur að Jöður og húskarlar hans fóru út
á Akranes að mjölkaupum. Í þeirri för kom hann til
Hávars og bað að hann mundi ljá honum hest út á Nes.
Hann léði honum hestinn „og vil ég að þú látir hestinn
hér eftir er þú ferð aftur og hafir þú eigi lengra.“
Jöður hvað svo vera skyldu. Síðan fór hann út á Nes og
keypti mjöl sem hann ætlaði og fór heimleiðis þá er hann
hafði það annast að honum bar nauðsyn til. Og þá er
hann fór utan með Grunnafirði um bæ Hávars þá ræddu
förunautar hans um við hann að þeir mundu koma þar til
húss og láta þar eftir hestinn.
Jöður segir: „Eigi nenni eg að dveljast að því. Mun eg nú
hafa hestinn heim undir klyfjum og senda honum þegar
aftur er eg hefi haft mína nauðsyn.“
Þeir segja: „Gera máttu það ef þú vilt en eigi hefir
Hávari jafnan líkað ef af því væri brugðið er hann vildi
vera láta.“
„Ekki mun nú fyrir það gert,“ segir Jöður.
Hávar sér ferð þeirra og kennir mennina, fer til fundar
við þá og heilsar þeim og mælti: „Nú munuð þér láta hér
eftir hestinn.“
Jöður segir: „Þú munt vilja lána mér hestinn heim til
Skeljabrekku.“
Hávar segir: „Eigi vil eg að nú fari hesturinn lengra.“
Jöður segir: „Þó munum vér hafa hestinn þóttú viljir eigi
ljá.“
Hávar segir: „Svo má vera að það sé.“
Hann hleypur að hestinum og hjó ofan klyfjarnar og tók í
tauma hestsins og sneri heim á leið. Jöður hafði
krókaspjót í hendi. Hann snarast þá að Hávari og leggur
spjóti í gegnum hann. Af því sári lét Hávar líf sitt. Jöður
tók hestinn og hafði með sér og fór leið sína til þess er
Texti D (9 stig)
Lestu textann vandlega og svaraðu svo spurningum úr honum.
13
hann kom heim. Heimamönnum Hávars þótti honum
seint heim verða. Þeir leituðu hans og fundu hann
dauðan þar sem hann hafði veginn verið. Þeim þótti þau
tíðindi mikil vera.
Í þann tíma var Þorgeir vestur í Ísafirði. Víg Hávars
spurðist skjótt víða um héruð og er Þorgeir spurði víg
föður síns þá brá honum ekki við þá tíðindasögn. Eigi
roðnaði hann því að eigi rann honum reiði í hörund. Eigi
bliknaði hann því að honum lagði eigi heift í brjóst. Eigi
blánaði hann því að honum rann eigi í bein reiði. Heldur
brá hann sér engan veg við tíðindasögnina því að eigi var
hjarta hans sem fóarn í fugli. Eigi var það blóðfullt svo
að það skylfi af hræðslu heldur var það hert af hinum
hæsta höfuðsmið í öllum hvatleik.
3 [ ........]
Nú er Þorgeir spurði víg föður síns þá fór hann á
Reykjahóla til Þorgils og sagði honum að hann vildi fara
suður í Borgarfjörð að hitta móður sína og bað að hann
skyldi fá honum flutning yfir Breiðafjörð. Þorgils gerði
sem hann bað. 
[ ........] 
Og er hann kom suður yfir Hvítá þá lagði hann leið sína
til Skeljabrekku. Veður var þykkt og hlætt, myrkt úti
bæði fyrir veðurs sakir og nætur. Þorgeir kom til
Skeljabrekku síð um aftan og er hann kom á bæinn þá
voru dyr aftur loknar og menn nýkomnir í stofu frá eldi.
Ljós brann í stofunni. Þorgeir drap á dyr.
Jöður tók til orða: „Á dyr er drepið. Gangið út nokkur
sveina.“
Þá sá út húskarl einn og sér mann úti fyrir dyrunum
standa með vopnum og spyr hver hann væri.
Hann svarar: „Vígfús heiti eg.“
Húskarlinn mælti: „Gakk inn þú. Heimul mun þér
gisting.“
Þorgeir segir: „Eigi þigg eg gisting að þrælum. Mæl þú
að Jöður gangi út.“
Húskarl gengur inn er Þorgeir stóð úti.
Jöður tók spjót í hönd sér og setti hjálm á höfuð sér og
gengur út í dyr og tveir húskarlar með honum, sér mann
standa fyrir dyrum og snýr spjótinu og setti spjótsoddinn
í þröskuldinn. Hann spurði hver hinn komni maður væri. 
Sá sagði: „Eg heiti Þorgeir.“
Jöður segir: „Hver Þorgeir ertu?“
„Eg er Hávarsson.“
Jöður mælti: „Hvert er erindi þitt hingað?“
Hann sagði: „Eigi veit eg hvað til tíðinda verður en eftir
vil eg leita ef þér viljið nokkuru bæta víg það er þú vóst
Hávar föður minn.“
Jöður mælti: „Eigi veit eg hvort þú hefir það spurt að eg
hefi mörg víg vegið og eg hefi ekki bætt.“
„Ókunnigt er mér það,“ segir Þorgeir. „En hvað sem um
það er þá kemur þetta til mín að leita eftir þessum
vígsbótum því að mér er nær hoggið.“
Jöður segir: „Eigi er mér allfjarri skapi að minnast þín í
nokkuru. En fyrir því mun eg eigi þetta víg bæta þér
Þorgeir að þá þykir öðrum skylt að eg bæti fleiri víg.“
Þorgeir svarar: „Þér munuð ráða hvern sóma þér viljið
gera en vér munum ráða þykkju vorri.“
Nú ræddust þeir þessi orð við og stóð Þorgeir eigi allnær
dyrunum. Hann hefir spjót í hægri hendi og sneri fram
oddinum en exi í vinstri hendi. Jöður og hans menn áttu
dimmt út að sjá þar sem þeir voru frá ljósi komnir en
Þorgeiri var nokkuru hægra að sjá þá sem stóðu í
dyrunum. Nú er þá varir síst þá gengur Þorgeir að
dyrunum og lagði spjóti á honum miðjum og þegar í
gegnum hann svo að hann féll í dyrnar inn í fang þeim
fylgdarmönnum sínum.
Þorgeir snýr í brott þegar í náttmyrkrinu en húskarlar
Jöðurs standa yfir honum. Þá var Þorgeir fimmtán vetra
gamall er víg þetta varð.",52,Þorgeir og Þormóður,B,A breyttu eftir siðfræði kristninnar. ,B hugðu lítt að lífi eftir dauðann. ,C trúðu ekki á dauðann. ,D voru trúræknir.,1
"Hávar hét maður. Hann var Kleppsson. Hann bjó á bæ
þeim  er heitir að Jökulskeldu. Hávar var kynjaður
sunnan af Akranesi og hafði farið þaðan fyrir víga sakir
því að hann var mikill vígamaður og hávaðamaður og
ódæll. Hann átti konu þá er Þórelfur hét. Hún var
breiðfirsk að kyni. Hún var dóttir Álfs úr Dölum, göfugs
manns og ágæts. Hávar og Þórelfur áttu son þann er
Þorgeir hét. Hann var bráðger maður og mikill vexti og
sterkur og kappsfullur. Hann nam á unga aldri að hlífa
sér með skildi og vega með vopnum.
Bersi hét maður er bjó í Ísafirði. Hann bjó á bæ þeim er
á Dyrðilmýri heitir. Hann átti konu er Þorgerður hét. Son
þeirra hét Þormóður. Hann var þegar á unga aldri hvatur
maður og hugprúður, meðalmaður vexti, svartur á hárslit
og hrokkinhærður.
[ ........]
Þorgeir og Þormóður óxu upp í Ísafirði og var
snemmendis vingan með þeim því að þeir voru í mörgu
skaplíkir. Snemmendis sagði þeim svo hugur um, sem
síðar bar raun á, að þeir myndu vopnbitnir verða því að
þeir voru ráðnir til að láta sinn hlut hvergi eða undir
leggja við hverja menn sem þeir ættu málum að skipta.
Meir hugðu þeir jafnan að fremd þessa heims lífs en að
dýrð annars heims fagnaðar.
Þormóður var nokkuru eldri en þó var Þorgeir sterkari.
Uppgangur þeirra gerðist brátt mikill. Fara þeir víða um
héruð og voru eigi vinsælir. Töldu margir þá ekki vera
jafnaðarmenn. Höfðu þeir hald og traust hjá feðrum
sínum sem von var að. Virtu margir menn sem þeir héldu
þá til rangs.
En þeir menn sem vanhluta þóttust verða fyrir þeim
fóstbræðrum fóru á fund Vermundar og báðu hann koma
af sér þessum vandræðum.
Vermundur bauð Hávari og Bersa á sinn fund og sagði
þeim að mönnum líkaði lítt til sona þeirra. „Ertu, Hávar,
utanhéraðsmaður,“ sagði hann, „og hefir sest hér niður
að engis manns leyfi. Höfum vér ekki amast við byggð
þína hér til en nú sýnist mér standa af Þorgeiri syni
þínum órói og stormur. Viljum vér nú að þú færir bústað
þinn og byggð brott úr Ísafirði en Bersa og son hans
munum vér af því eigi á brott reka að þeir eru hér
kynjaðir. Væntum vér og að minni stormur standi af
Þormóði er þeir Þorgeir skiljast.“
Hávar segir: „Ráða muntu því Vermundur að vér munum
ráðast í brott úr Ísafirði með fé vort en eigi veit eg nema
Þorgeir vilji ráða vistum sínum.“
Nú eftir þessa ráðagerð færir Hávar bústað sinn suður til
Borgarfjarðar og byggði þar sem nú heita Hávarstóftir.
Þorgeir var þá ýmist með föður sínum eða vestur í
Ísafirði með Þormóði og var hann mörgum andvaragestur
þar sem hann kom þó að hann væri á ungum aldri.
[ ........]
Jöður hét maður er bjó á bæ þeim er heitir á
Skeljabrekku. Hann var garpur mikill og höfðingi, ódæll
og lítill jafnaðarmaður við marga menn, ríkur í héraðinu
og stórráður, vígamaður mikill og bætti menn sjaldan fé
þótt hann vægi.
Það bar að einn vetur að Jöður og húskarlar hans fóru út
á Akranes að mjölkaupum. Í þeirri för kom hann til
Hávars og bað að hann mundi ljá honum hest út á Nes.
Hann léði honum hestinn „og vil ég að þú látir hestinn
hér eftir er þú ferð aftur og hafir þú eigi lengra.“
Jöður hvað svo vera skyldu. Síðan fór hann út á Nes og
keypti mjöl sem hann ætlaði og fór heimleiðis þá er hann
hafði það annast að honum bar nauðsyn til. Og þá er
hann fór utan með Grunnafirði um bæ Hávars þá ræddu
förunautar hans um við hann að þeir mundu koma þar til
húss og láta þar eftir hestinn.
Jöður segir: „Eigi nenni eg að dveljast að því. Mun eg nú
hafa hestinn heim undir klyfjum og senda honum þegar
aftur er eg hefi haft mína nauðsyn.“
Þeir segja: „Gera máttu það ef þú vilt en eigi hefir
Hávari jafnan líkað ef af því væri brugðið er hann vildi
vera láta.“
„Ekki mun nú fyrir það gert,“ segir Jöður.
Hávar sér ferð þeirra og kennir mennina, fer til fundar
við þá og heilsar þeim og mælti: „Nú munuð þér láta hér
eftir hestinn.“
Jöður segir: „Þú munt vilja lána mér hestinn heim til
Skeljabrekku.“
Hávar segir: „Eigi vil eg að nú fari hesturinn lengra.“
Jöður segir: „Þó munum vér hafa hestinn þóttú viljir eigi
ljá.“
Hávar segir: „Svo má vera að það sé.“
Hann hleypur að hestinum og hjó ofan klyfjarnar og tók í
tauma hestsins og sneri heim á leið. Jöður hafði
krókaspjót í hendi. Hann snarast þá að Hávari og leggur
spjóti í gegnum hann. Af því sári lét Hávar líf sitt. Jöður
tók hestinn og hafði með sér og fór leið sína til þess er
Texti D (9 stig)
Lestu textann vandlega og svaraðu svo spurningum úr honum.
13
hann kom heim. Heimamönnum Hávars þótti honum
seint heim verða. Þeir leituðu hans og fundu hann
dauðan þar sem hann hafði veginn verið. Þeim þótti þau
tíðindi mikil vera.
Í þann tíma var Þorgeir vestur í Ísafirði. Víg Hávars
spurðist skjótt víða um héruð og er Þorgeir spurði víg
föður síns þá brá honum ekki við þá tíðindasögn. Eigi
roðnaði hann því að eigi rann honum reiði í hörund. Eigi
bliknaði hann því að honum lagði eigi heift í brjóst. Eigi
blánaði hann því að honum rann eigi í bein reiði. Heldur
brá hann sér engan veg við tíðindasögnina því að eigi var
hjarta hans sem fóarn í fugli. Eigi var það blóðfullt svo
að það skylfi af hræðslu heldur var það hert af hinum
hæsta höfuðsmið í öllum hvatleik.
3 [ ........]
Nú er Þorgeir spurði víg föður síns þá fór hann á
Reykjahóla til Þorgils og sagði honum að hann vildi fara
suður í Borgarfjörð að hitta móður sína og bað að hann
skyldi fá honum flutning yfir Breiðafjörð. Þorgils gerði
sem hann bað. 
[ ........] 
Og er hann kom suður yfir Hvítá þá lagði hann leið sína
til Skeljabrekku. Veður var þykkt og hlætt, myrkt úti
bæði fyrir veðurs sakir og nætur. Þorgeir kom til
Skeljabrekku síð um aftan og er hann kom á bæinn þá
voru dyr aftur loknar og menn nýkomnir í stofu frá eldi.
Ljós brann í stofunni. Þorgeir drap á dyr.
Jöður tók til orða: „Á dyr er drepið. Gangið út nokkur
sveina.“
Þá sá út húskarl einn og sér mann úti fyrir dyrunum
standa með vopnum og spyr hver hann væri.
Hann svarar: „Vígfús heiti eg.“
Húskarlinn mælti: „Gakk inn þú. Heimul mun þér
gisting.“
Þorgeir segir: „Eigi þigg eg gisting að þrælum. Mæl þú
að Jöður gangi út.“
Húskarl gengur inn er Þorgeir stóð úti.
Jöður tók spjót í hönd sér og setti hjálm á höfuð sér og
gengur út í dyr og tveir húskarlar með honum, sér mann
standa fyrir dyrum og snýr spjótinu og setti spjótsoddinn
í þröskuldinn. Hann spurði hver hinn komni maður væri. 
Sá sagði: „Eg heiti Þorgeir.“
Jöður segir: „Hver Þorgeir ertu?“
„Eg er Hávarsson.“
Jöður mælti: „Hvert er erindi þitt hingað?“
Hann sagði: „Eigi veit eg hvað til tíðinda verður en eftir
vil eg leita ef þér viljið nokkuru bæta víg það er þú vóst
Hávar föður minn.“
Jöður mælti: „Eigi veit eg hvort þú hefir það spurt að eg
hefi mörg víg vegið og eg hefi ekki bætt.“
„Ókunnigt er mér það,“ segir Þorgeir. „En hvað sem um
það er þá kemur þetta til mín að leita eftir þessum
vígsbótum því að mér er nær hoggið.“
Jöður segir: „Eigi er mér allfjarri skapi að minnast þín í
nokkuru. En fyrir því mun eg eigi þetta víg bæta þér
Þorgeir að þá þykir öðrum skylt að eg bæti fleiri víg.“
Þorgeir svarar: „Þér munuð ráða hvern sóma þér viljið
gera en vér munum ráða þykkju vorri.“
Nú ræddust þeir þessi orð við og stóð Þorgeir eigi allnær
dyrunum. Hann hefir spjót í hægri hendi og sneri fram
oddinum en exi í vinstri hendi. Jöður og hans menn áttu
dimmt út að sjá þar sem þeir voru frá ljósi komnir en
Þorgeiri var nokkuru hægra að sjá þá sem stóðu í
dyrunum. Nú er þá varir síst þá gengur Þorgeir að
dyrunum og lagði spjóti á honum miðjum og þegar í
gegnum hann svo að hann féll í dyrnar inn í fang þeim
fylgdarmönnum sínum.
Þorgeir snýr í brott þegar í náttmyrkrinu en húskarlar
Jöðurs standa yfir honum. Þá var Þorgeir fimmtán vetra
gamall er víg þetta varð.",53,Í sögunni er talað um jafnaðarmenn. Við hvað er átt?,C,A Fóstbræður ,B Hermdarverkamenn ,C Réttsýnismenn ,D Stjórnmálamenn,2
"Hávar hét maður. Hann var Kleppsson. Hann bjó á bæ
þeim  er heitir að Jökulskeldu. Hávar var kynjaður
sunnan af Akranesi og hafði farið þaðan fyrir víga sakir
því að hann var mikill vígamaður og hávaðamaður og
ódæll. Hann átti konu þá er Þórelfur hét. Hún var
breiðfirsk að kyni. Hún var dóttir Álfs úr Dölum, göfugs
manns og ágæts. Hávar og Þórelfur áttu son þann er
Þorgeir hét. Hann var bráðger maður og mikill vexti og
sterkur og kappsfullur. Hann nam á unga aldri að hlífa
sér með skildi og vega með vopnum.
Bersi hét maður er bjó í Ísafirði. Hann bjó á bæ þeim er
á Dyrðilmýri heitir. Hann átti konu er Þorgerður hét. Son
þeirra hét Þormóður. Hann var þegar á unga aldri hvatur
maður og hugprúður, meðalmaður vexti, svartur á hárslit
og hrokkinhærður.
[ ........]
Þorgeir og Þormóður óxu upp í Ísafirði og var
snemmendis vingan með þeim því að þeir voru í mörgu
skaplíkir. Snemmendis sagði þeim svo hugur um, sem
síðar bar raun á, að þeir myndu vopnbitnir verða því að
þeir voru ráðnir til að láta sinn hlut hvergi eða undir
leggja við hverja menn sem þeir ættu málum að skipta.
Meir hugðu þeir jafnan að fremd þessa heims lífs en að
dýrð annars heims fagnaðar.
Þormóður var nokkuru eldri en þó var Þorgeir sterkari.
Uppgangur þeirra gerðist brátt mikill. Fara þeir víða um
héruð og voru eigi vinsælir. Töldu margir þá ekki vera
jafnaðarmenn. Höfðu þeir hald og traust hjá feðrum
sínum sem von var að. Virtu margir menn sem þeir héldu
þá til rangs.
En þeir menn sem vanhluta þóttust verða fyrir þeim
fóstbræðrum fóru á fund Vermundar og báðu hann koma
af sér þessum vandræðum.
Vermundur bauð Hávari og Bersa á sinn fund og sagði
þeim að mönnum líkaði lítt til sona þeirra. „Ertu, Hávar,
utanhéraðsmaður,“ sagði hann, „og hefir sest hér niður
að engis manns leyfi. Höfum vér ekki amast við byggð
þína hér til en nú sýnist mér standa af Þorgeiri syni
þínum órói og stormur. Viljum vér nú að þú færir bústað
þinn og byggð brott úr Ísafirði en Bersa og son hans
munum vér af því eigi á brott reka að þeir eru hér
kynjaðir. Væntum vér og að minni stormur standi af
Þormóði er þeir Þorgeir skiljast.“
Hávar segir: „Ráða muntu því Vermundur að vér munum
ráðast í brott úr Ísafirði með fé vort en eigi veit eg nema
Þorgeir vilji ráða vistum sínum.“
Nú eftir þessa ráðagerð færir Hávar bústað sinn suður til
Borgarfjarðar og byggði þar sem nú heita Hávarstóftir.
Þorgeir var þá ýmist með föður sínum eða vestur í
Ísafirði með Þormóði og var hann mörgum andvaragestur
þar sem hann kom þó að hann væri á ungum aldri.
[ ........]
Jöður hét maður er bjó á bæ þeim er heitir á
Skeljabrekku. Hann var garpur mikill og höfðingi, ódæll
og lítill jafnaðarmaður við marga menn, ríkur í héraðinu
og stórráður, vígamaður mikill og bætti menn sjaldan fé
þótt hann vægi.
Það bar að einn vetur að Jöður og húskarlar hans fóru út
á Akranes að mjölkaupum. Í þeirri för kom hann til
Hávars og bað að hann mundi ljá honum hest út á Nes.
Hann léði honum hestinn „og vil ég að þú látir hestinn
hér eftir er þú ferð aftur og hafir þú eigi lengra.“
Jöður hvað svo vera skyldu. Síðan fór hann út á Nes og
keypti mjöl sem hann ætlaði og fór heimleiðis þá er hann
hafði það annast að honum bar nauðsyn til. Og þá er
hann fór utan með Grunnafirði um bæ Hávars þá ræddu
förunautar hans um við hann að þeir mundu koma þar til
húss og láta þar eftir hestinn.
Jöður segir: „Eigi nenni eg að dveljast að því. Mun eg nú
hafa hestinn heim undir klyfjum og senda honum þegar
aftur er eg hefi haft mína nauðsyn.“
Þeir segja: „Gera máttu það ef þú vilt en eigi hefir
Hávari jafnan líkað ef af því væri brugðið er hann vildi
vera láta.“
„Ekki mun nú fyrir það gert,“ segir Jöður.
Hávar sér ferð þeirra og kennir mennina, fer til fundar
við þá og heilsar þeim og mælti: „Nú munuð þér láta hér
eftir hestinn.“
Jöður segir: „Þú munt vilja lána mér hestinn heim til
Skeljabrekku.“
Hávar segir: „Eigi vil eg að nú fari hesturinn lengra.“
Jöður segir: „Þó munum vér hafa hestinn þóttú viljir eigi
ljá.“
Hávar segir: „Svo má vera að það sé.“
Hann hleypur að hestinum og hjó ofan klyfjarnar og tók í
tauma hestsins og sneri heim á leið. Jöður hafði
krókaspjót í hendi. Hann snarast þá að Hávari og leggur
spjóti í gegnum hann. Af því sári lét Hávar líf sitt. Jöður
tók hestinn og hafði með sér og fór leið sína til þess er
Texti D (9 stig)
Lestu textann vandlega og svaraðu svo spurningum úr honum.
13
hann kom heim. Heimamönnum Hávars þótti honum
seint heim verða. Þeir leituðu hans og fundu hann
dauðan þar sem hann hafði veginn verið. Þeim þótti þau
tíðindi mikil vera.
Í þann tíma var Þorgeir vestur í Ísafirði. Víg Hávars
spurðist skjótt víða um héruð og er Þorgeir spurði víg
föður síns þá brá honum ekki við þá tíðindasögn. Eigi
roðnaði hann því að eigi rann honum reiði í hörund. Eigi
bliknaði hann því að honum lagði eigi heift í brjóst. Eigi
blánaði hann því að honum rann eigi í bein reiði. Heldur
brá hann sér engan veg við tíðindasögnina því að eigi var
hjarta hans sem fóarn í fugli. Eigi var það blóðfullt svo
að það skylfi af hræðslu heldur var það hert af hinum
hæsta höfuðsmið í öllum hvatleik.
3 [ ........]
Nú er Þorgeir spurði víg föður síns þá fór hann á
Reykjahóla til Þorgils og sagði honum að hann vildi fara
suður í Borgarfjörð að hitta móður sína og bað að hann
skyldi fá honum flutning yfir Breiðafjörð. Þorgils gerði
sem hann bað. 
[ ........] 
Og er hann kom suður yfir Hvítá þá lagði hann leið sína
til Skeljabrekku. Veður var þykkt og hlætt, myrkt úti
bæði fyrir veðurs sakir og nætur. Þorgeir kom til
Skeljabrekku síð um aftan og er hann kom á bæinn þá
voru dyr aftur loknar og menn nýkomnir í stofu frá eldi.
Ljós brann í stofunni. Þorgeir drap á dyr.
Jöður tók til orða: „Á dyr er drepið. Gangið út nokkur
sveina.“
Þá sá út húskarl einn og sér mann úti fyrir dyrunum
standa með vopnum og spyr hver hann væri.
Hann svarar: „Vígfús heiti eg.“
Húskarlinn mælti: „Gakk inn þú. Heimul mun þér
gisting.“
Þorgeir segir: „Eigi þigg eg gisting að þrælum. Mæl þú
að Jöður gangi út.“
Húskarl gengur inn er Þorgeir stóð úti.
Jöður tók spjót í hönd sér og setti hjálm á höfuð sér og
gengur út í dyr og tveir húskarlar með honum, sér mann
standa fyrir dyrum og snýr spjótinu og setti spjótsoddinn
í þröskuldinn. Hann spurði hver hinn komni maður væri. 
Sá sagði: „Eg heiti Þorgeir.“
Jöður segir: „Hver Þorgeir ertu?“
„Eg er Hávarsson.“
Jöður mælti: „Hvert er erindi þitt hingað?“
Hann sagði: „Eigi veit eg hvað til tíðinda verður en eftir
vil eg leita ef þér viljið nokkuru bæta víg það er þú vóst
Hávar föður minn.“
Jöður mælti: „Eigi veit eg hvort þú hefir það spurt að eg
hefi mörg víg vegið og eg hefi ekki bætt.“
„Ókunnigt er mér það,“ segir Þorgeir. „En hvað sem um
það er þá kemur þetta til mín að leita eftir þessum
vígsbótum því að mér er nær hoggið.“
Jöður segir: „Eigi er mér allfjarri skapi að minnast þín í
nokkuru. En fyrir því mun eg eigi þetta víg bæta þér
Þorgeir að þá þykir öðrum skylt að eg bæti fleiri víg.“
Þorgeir svarar: „Þér munuð ráða hvern sóma þér viljið
gera en vér munum ráða þykkju vorri.“
Nú ræddust þeir þessi orð við og stóð Þorgeir eigi allnær
dyrunum. Hann hefir spjót í hægri hendi og sneri fram
oddinum en exi í vinstri hendi. Jöður og hans menn áttu
dimmt út að sjá þar sem þeir voru frá ljósi komnir en
Þorgeiri var nokkuru hægra að sjá þá sem stóðu í
dyrunum. Nú er þá varir síst þá gengur Þorgeir að
dyrunum og lagði spjóti á honum miðjum og þegar í
gegnum hann svo að hann féll í dyrnar inn í fang þeim
fylgdarmönnum sínum.
Þorgeir snýr í brott þegar í náttmyrkrinu en húskarlar
Jöðurs standa yfir honum. Þá var Þorgeir fimmtán vetra
gamall er víg þetta varð.",54,Hávar lét líf sitt vegna þess að hann,B,A hafði átt í illdeilum við Jöður. ,B lét engan vaða yfir sig. ,C sýndi yfirgang. ,D vildi fá hestinn aftur.,1
"Hávar hét maður. Hann var Kleppsson. Hann bjó á bæ
þeim  er heitir að Jökulskeldu. Hávar var kynjaður
sunnan af Akranesi og hafði farið þaðan fyrir víga sakir
því að hann var mikill vígamaður og hávaðamaður og
ódæll. Hann átti konu þá er Þórelfur hét. Hún var
breiðfirsk að kyni. Hún var dóttir Álfs úr Dölum, göfugs
manns og ágæts. Hávar og Þórelfur áttu son þann er
Þorgeir hét. Hann var bráðger maður og mikill vexti og
sterkur og kappsfullur. Hann nam á unga aldri að hlífa
sér með skildi og vega með vopnum.
Bersi hét maður er bjó í Ísafirði. Hann bjó á bæ þeim er
á Dyrðilmýri heitir. Hann átti konu er Þorgerður hét. Son
þeirra hét Þormóður. Hann var þegar á unga aldri hvatur
maður og hugprúður, meðalmaður vexti, svartur á hárslit
og hrokkinhærður.
[ ........]
Þorgeir og Þormóður óxu upp í Ísafirði og var
snemmendis vingan með þeim því að þeir voru í mörgu
skaplíkir. Snemmendis sagði þeim svo hugur um, sem
síðar bar raun á, að þeir myndu vopnbitnir verða því að
þeir voru ráðnir til að láta sinn hlut hvergi eða undir
leggja við hverja menn sem þeir ættu málum að skipta.
Meir hugðu þeir jafnan að fremd þessa heims lífs en að
dýrð annars heims fagnaðar.
Þormóður var nokkuru eldri en þó var Þorgeir sterkari.
Uppgangur þeirra gerðist brátt mikill. Fara þeir víða um
héruð og voru eigi vinsælir. Töldu margir þá ekki vera
jafnaðarmenn. Höfðu þeir hald og traust hjá feðrum
sínum sem von var að. Virtu margir menn sem þeir héldu
þá til rangs.
En þeir menn sem vanhluta þóttust verða fyrir þeim
fóstbræðrum fóru á fund Vermundar og báðu hann koma
af sér þessum vandræðum.
Vermundur bauð Hávari og Bersa á sinn fund og sagði
þeim að mönnum líkaði lítt til sona þeirra. „Ertu, Hávar,
utanhéraðsmaður,“ sagði hann, „og hefir sest hér niður
að engis manns leyfi. Höfum vér ekki amast við byggð
þína hér til en nú sýnist mér standa af Þorgeiri syni
þínum órói og stormur. Viljum vér nú að þú færir bústað
þinn og byggð brott úr Ísafirði en Bersa og son hans
munum vér af því eigi á brott reka að þeir eru hér
kynjaðir. Væntum vér og að minni stormur standi af
Þormóði er þeir Þorgeir skiljast.“
Hávar segir: „Ráða muntu því Vermundur að vér munum
ráðast í brott úr Ísafirði með fé vort en eigi veit eg nema
Þorgeir vilji ráða vistum sínum.“
Nú eftir þessa ráðagerð færir Hávar bústað sinn suður til
Borgarfjarðar og byggði þar sem nú heita Hávarstóftir.
Þorgeir var þá ýmist með föður sínum eða vestur í
Ísafirði með Þormóði og var hann mörgum andvaragestur
þar sem hann kom þó að hann væri á ungum aldri.
[ ........]
Jöður hét maður er bjó á bæ þeim er heitir á
Skeljabrekku. Hann var garpur mikill og höfðingi, ódæll
og lítill jafnaðarmaður við marga menn, ríkur í héraðinu
og stórráður, vígamaður mikill og bætti menn sjaldan fé
þótt hann vægi.
Það bar að einn vetur að Jöður og húskarlar hans fóru út
á Akranes að mjölkaupum. Í þeirri för kom hann til
Hávars og bað að hann mundi ljá honum hest út á Nes.
Hann léði honum hestinn „og vil ég að þú látir hestinn
hér eftir er þú ferð aftur og hafir þú eigi lengra.“
Jöður hvað svo vera skyldu. Síðan fór hann út á Nes og
keypti mjöl sem hann ætlaði og fór heimleiðis þá er hann
hafði það annast að honum bar nauðsyn til. Og þá er
hann fór utan með Grunnafirði um bæ Hávars þá ræddu
förunautar hans um við hann að þeir mundu koma þar til
húss og láta þar eftir hestinn.
Jöður segir: „Eigi nenni eg að dveljast að því. Mun eg nú
hafa hestinn heim undir klyfjum og senda honum þegar
aftur er eg hefi haft mína nauðsyn.“
Þeir segja: „Gera máttu það ef þú vilt en eigi hefir
Hávari jafnan líkað ef af því væri brugðið er hann vildi
vera láta.“
„Ekki mun nú fyrir það gert,“ segir Jöður.
Hávar sér ferð þeirra og kennir mennina, fer til fundar
við þá og heilsar þeim og mælti: „Nú munuð þér láta hér
eftir hestinn.“
Jöður segir: „Þú munt vilja lána mér hestinn heim til
Skeljabrekku.“
Hávar segir: „Eigi vil eg að nú fari hesturinn lengra.“
Jöður segir: „Þó munum vér hafa hestinn þóttú viljir eigi
ljá.“
Hávar segir: „Svo má vera að það sé.“
Hann hleypur að hestinum og hjó ofan klyfjarnar og tók í
tauma hestsins og sneri heim á leið. Jöður hafði
krókaspjót í hendi. Hann snarast þá að Hávari og leggur
spjóti í gegnum hann. Af því sári lét Hávar líf sitt. Jöður
tók hestinn og hafði með sér og fór leið sína til þess er
Texti D (9 stig)
Lestu textann vandlega og svaraðu svo spurningum úr honum.
13
hann kom heim. Heimamönnum Hávars þótti honum
seint heim verða. Þeir leituðu hans og fundu hann
dauðan þar sem hann hafði veginn verið. Þeim þótti þau
tíðindi mikil vera.
Í þann tíma var Þorgeir vestur í Ísafirði. Víg Hávars
spurðist skjótt víða um héruð og er Þorgeir spurði víg
föður síns þá brá honum ekki við þá tíðindasögn. Eigi
roðnaði hann því að eigi rann honum reiði í hörund. Eigi
bliknaði hann því að honum lagði eigi heift í brjóst. Eigi
blánaði hann því að honum rann eigi í bein reiði. Heldur
brá hann sér engan veg við tíðindasögnina því að eigi var
hjarta hans sem fóarn í fugli. Eigi var það blóðfullt svo
að það skylfi af hræðslu heldur var það hert af hinum
hæsta höfuðsmið í öllum hvatleik.
3 [ ........]
Nú er Þorgeir spurði víg föður síns þá fór hann á
Reykjahóla til Þorgils og sagði honum að hann vildi fara
suður í Borgarfjörð að hitta móður sína og bað að hann
skyldi fá honum flutning yfir Breiðafjörð. Þorgils gerði
sem hann bað. 
[ ........] 
Og er hann kom suður yfir Hvítá þá lagði hann leið sína
til Skeljabrekku. Veður var þykkt og hlætt, myrkt úti
bæði fyrir veðurs sakir og nætur. Þorgeir kom til
Skeljabrekku síð um aftan og er hann kom á bæinn þá
voru dyr aftur loknar og menn nýkomnir í stofu frá eldi.
Ljós brann í stofunni. Þorgeir drap á dyr.
Jöður tók til orða: „Á dyr er drepið. Gangið út nokkur
sveina.“
Þá sá út húskarl einn og sér mann úti fyrir dyrunum
standa með vopnum og spyr hver hann væri.
Hann svarar: „Vígfús heiti eg.“
Húskarlinn mælti: „Gakk inn þú. Heimul mun þér
gisting.“
Þorgeir segir: „Eigi þigg eg gisting að þrælum. Mæl þú
að Jöður gangi út.“
Húskarl gengur inn er Þorgeir stóð úti.
Jöður tók spjót í hönd sér og setti hjálm á höfuð sér og
gengur út í dyr og tveir húskarlar með honum, sér mann
standa fyrir dyrum og snýr spjótinu og setti spjótsoddinn
í þröskuldinn. Hann spurði hver hinn komni maður væri. 
Sá sagði: „Eg heiti Þorgeir.“
Jöður segir: „Hver Þorgeir ertu?“
„Eg er Hávarsson.“
Jöður mælti: „Hvert er erindi þitt hingað?“
Hann sagði: „Eigi veit eg hvað til tíðinda verður en eftir
vil eg leita ef þér viljið nokkuru bæta víg það er þú vóst
Hávar föður minn.“
Jöður mælti: „Eigi veit eg hvort þú hefir það spurt að eg
hefi mörg víg vegið og eg hefi ekki bætt.“
„Ókunnigt er mér það,“ segir Þorgeir. „En hvað sem um
það er þá kemur þetta til mín að leita eftir þessum
vígsbótum því að mér er nær hoggið.“
Jöður segir: „Eigi er mér allfjarri skapi að minnast þín í
nokkuru. En fyrir því mun eg eigi þetta víg bæta þér
Þorgeir að þá þykir öðrum skylt að eg bæti fleiri víg.“
Þorgeir svarar: „Þér munuð ráða hvern sóma þér viljið
gera en vér munum ráða þykkju vorri.“
Nú ræddust þeir þessi orð við og stóð Þorgeir eigi allnær
dyrunum. Hann hefir spjót í hægri hendi og sneri fram
oddinum en exi í vinstri hendi. Jöður og hans menn áttu
dimmt út að sjá þar sem þeir voru frá ljósi komnir en
Þorgeiri var nokkuru hægra að sjá þá sem stóðu í
dyrunum. Nú er þá varir síst þá gengur Þorgeir að
dyrunum og lagði spjóti á honum miðjum og þegar í
gegnum hann svo að hann féll í dyrnar inn í fang þeim
fylgdarmönnum sínum.
Þorgeir snýr í brott þegar í náttmyrkrinu en húskarlar
Jöðurs standa yfir honum. Þá var Þorgeir fimmtán vetra
gamall er víg þetta varð.",55,Hvers vegna vegur Þorgeir Jöður?,B,A Jöður ógnaði Þorgeiri. ,B Jöður vill ekki bæta föður hans. ,C Móðir hans hvetur hann til þess. ,D Þorgeir reiddist við víg föður síns.,1
"Hávar hét maður. Hann var Kleppsson. Hann bjó á bæ
þeim  er heitir að Jökulskeldu. Hávar var kynjaður
sunnan af Akranesi og hafði farið þaðan fyrir víga sakir
því að hann var mikill vígamaður og hávaðamaður og
ódæll. Hann átti konu þá er Þórelfur hét. Hún var
breiðfirsk að kyni. Hún var dóttir Álfs úr Dölum, göfugs
manns og ágæts. Hávar og Þórelfur áttu son þann er
Þorgeir hét. Hann var bráðger maður og mikill vexti og
sterkur og kappsfullur. Hann nam á unga aldri að hlífa
sér með skildi og vega með vopnum.
Bersi hét maður er bjó í Ísafirði. Hann bjó á bæ þeim er
á Dyrðilmýri heitir. Hann átti konu er Þorgerður hét. Son
þeirra hét Þormóður. Hann var þegar á unga aldri hvatur
maður og hugprúður, meðalmaður vexti, svartur á hárslit
og hrokkinhærður.
[ ........]
Þorgeir og Þormóður óxu upp í Ísafirði og var
snemmendis vingan með þeim því að þeir voru í mörgu
skaplíkir. Snemmendis sagði þeim svo hugur um, sem
síðar bar raun á, að þeir myndu vopnbitnir verða því að
þeir voru ráðnir til að láta sinn hlut hvergi eða undir
leggja við hverja menn sem þeir ættu málum að skipta.
Meir hugðu þeir jafnan að fremd þessa heims lífs en að
dýrð annars heims fagnaðar.
Þormóður var nokkuru eldri en þó var Þorgeir sterkari.
Uppgangur þeirra gerðist brátt mikill. Fara þeir víða um
héruð og voru eigi vinsælir. Töldu margir þá ekki vera
jafnaðarmenn. Höfðu þeir hald og traust hjá feðrum
sínum sem von var að. Virtu margir menn sem þeir héldu
þá til rangs.
En þeir menn sem vanhluta þóttust verða fyrir þeim
fóstbræðrum fóru á fund Vermundar og báðu hann koma
af sér þessum vandræðum.
Vermundur bauð Hávari og Bersa á sinn fund og sagði
þeim að mönnum líkaði lítt til sona þeirra. „Ertu, Hávar,
utanhéraðsmaður,“ sagði hann, „og hefir sest hér niður
að engis manns leyfi. Höfum vér ekki amast við byggð
þína hér til en nú sýnist mér standa af Þorgeiri syni
þínum órói og stormur. Viljum vér nú að þú færir bústað
þinn og byggð brott úr Ísafirði en Bersa og son hans
munum vér af því eigi á brott reka að þeir eru hér
kynjaðir. Væntum vér og að minni stormur standi af
Þormóði er þeir Þorgeir skiljast.“
Hávar segir: „Ráða muntu því Vermundur að vér munum
ráðast í brott úr Ísafirði með fé vort en eigi veit eg nema
Þorgeir vilji ráða vistum sínum.“
Nú eftir þessa ráðagerð færir Hávar bústað sinn suður til
Borgarfjarðar og byggði þar sem nú heita Hávarstóftir.
Þorgeir var þá ýmist með föður sínum eða vestur í
Ísafirði með Þormóði og var hann mörgum andvaragestur
þar sem hann kom þó að hann væri á ungum aldri.
[ ........]
Jöður hét maður er bjó á bæ þeim er heitir á
Skeljabrekku. Hann var garpur mikill og höfðingi, ódæll
og lítill jafnaðarmaður við marga menn, ríkur í héraðinu
og stórráður, vígamaður mikill og bætti menn sjaldan fé
þótt hann vægi.
Það bar að einn vetur að Jöður og húskarlar hans fóru út
á Akranes að mjölkaupum. Í þeirri för kom hann til
Hávars og bað að hann mundi ljá honum hest út á Nes.
Hann léði honum hestinn „og vil ég að þú látir hestinn
hér eftir er þú ferð aftur og hafir þú eigi lengra.“
Jöður hvað svo vera skyldu. Síðan fór hann út á Nes og
keypti mjöl sem hann ætlaði og fór heimleiðis þá er hann
hafði það annast að honum bar nauðsyn til. Og þá er
hann fór utan með Grunnafirði um bæ Hávars þá ræddu
förunautar hans um við hann að þeir mundu koma þar til
húss og láta þar eftir hestinn.
Jöður segir: „Eigi nenni eg að dveljast að því. Mun eg nú
hafa hestinn heim undir klyfjum og senda honum þegar
aftur er eg hefi haft mína nauðsyn.“
Þeir segja: „Gera máttu það ef þú vilt en eigi hefir
Hávari jafnan líkað ef af því væri brugðið er hann vildi
vera láta.“
„Ekki mun nú fyrir það gert,“ segir Jöður.
Hávar sér ferð þeirra og kennir mennina, fer til fundar
við þá og heilsar þeim og mælti: „Nú munuð þér láta hér
eftir hestinn.“
Jöður segir: „Þú munt vilja lána mér hestinn heim til
Skeljabrekku.“
Hávar segir: „Eigi vil eg að nú fari hesturinn lengra.“
Jöður segir: „Þó munum vér hafa hestinn þóttú viljir eigi
ljá.“
Hávar segir: „Svo má vera að það sé.“
Hann hleypur að hestinum og hjó ofan klyfjarnar og tók í
tauma hestsins og sneri heim á leið. Jöður hafði
krókaspjót í hendi. Hann snarast þá að Hávari og leggur
spjóti í gegnum hann. Af því sári lét Hávar líf sitt. Jöður
tók hestinn og hafði með sér og fór leið sína til þess er
Texti D (9 stig)
Lestu textann vandlega og svaraðu svo spurningum úr honum.
13
hann kom heim. Heimamönnum Hávars þótti honum
seint heim verða. Þeir leituðu hans og fundu hann
dauðan þar sem hann hafði veginn verið. Þeim þótti þau
tíðindi mikil vera.
Í þann tíma var Þorgeir vestur í Ísafirði. Víg Hávars
spurðist skjótt víða um héruð og er Þorgeir spurði víg
föður síns þá brá honum ekki við þá tíðindasögn. Eigi
roðnaði hann því að eigi rann honum reiði í hörund. Eigi
bliknaði hann því að honum lagði eigi heift í brjóst. Eigi
blánaði hann því að honum rann eigi í bein reiði. Heldur
brá hann sér engan veg við tíðindasögnina því að eigi var
hjarta hans sem fóarn í fugli. Eigi var það blóðfullt svo
að það skylfi af hræðslu heldur var það hert af hinum
hæsta höfuðsmið í öllum hvatleik.
3 [ ........]
Nú er Þorgeir spurði víg föður síns þá fór hann á
Reykjahóla til Þorgils og sagði honum að hann vildi fara
suður í Borgarfjörð að hitta móður sína og bað að hann
skyldi fá honum flutning yfir Breiðafjörð. Þorgils gerði
sem hann bað. 
[ ........] 
Og er hann kom suður yfir Hvítá þá lagði hann leið sína
til Skeljabrekku. Veður var þykkt og hlætt, myrkt úti
bæði fyrir veðurs sakir og nætur. Þorgeir kom til
Skeljabrekku síð um aftan og er hann kom á bæinn þá
voru dyr aftur loknar og menn nýkomnir í stofu frá eldi.
Ljós brann í stofunni. Þorgeir drap á dyr.
Jöður tók til orða: „Á dyr er drepið. Gangið út nokkur
sveina.“
Þá sá út húskarl einn og sér mann úti fyrir dyrunum
standa með vopnum og spyr hver hann væri.
Hann svarar: „Vígfús heiti eg.“
Húskarlinn mælti: „Gakk inn þú. Heimul mun þér
gisting.“
Þorgeir segir: „Eigi þigg eg gisting að þrælum. Mæl þú
að Jöður gangi út.“
Húskarl gengur inn er Þorgeir stóð úti.
Jöður tók spjót í hönd sér og setti hjálm á höfuð sér og
gengur út í dyr og tveir húskarlar með honum, sér mann
standa fyrir dyrum og snýr spjótinu og setti spjótsoddinn
í þröskuldinn. Hann spurði hver hinn komni maður væri. 
Sá sagði: „Eg heiti Þorgeir.“
Jöður segir: „Hver Þorgeir ertu?“
„Eg er Hávarsson.“
Jöður mælti: „Hvert er erindi þitt hingað?“
Hann sagði: „Eigi veit eg hvað til tíðinda verður en eftir
vil eg leita ef þér viljið nokkuru bæta víg það er þú vóst
Hávar föður minn.“
Jöður mælti: „Eigi veit eg hvort þú hefir það spurt að eg
hefi mörg víg vegið og eg hefi ekki bætt.“
„Ókunnigt er mér það,“ segir Þorgeir. „En hvað sem um
það er þá kemur þetta til mín að leita eftir þessum
vígsbótum því að mér er nær hoggið.“
Jöður segir: „Eigi er mér allfjarri skapi að minnast þín í
nokkuru. En fyrir því mun eg eigi þetta víg bæta þér
Þorgeir að þá þykir öðrum skylt að eg bæti fleiri víg.“
Þorgeir svarar: „Þér munuð ráða hvern sóma þér viljið
gera en vér munum ráða þykkju vorri.“
Nú ræddust þeir þessi orð við og stóð Þorgeir eigi allnær
dyrunum. Hann hefir spjót í hægri hendi og sneri fram
oddinum en exi í vinstri hendi. Jöður og hans menn áttu
dimmt út að sjá þar sem þeir voru frá ljósi komnir en
Þorgeiri var nokkuru hægra að sjá þá sem stóðu í
dyrunum. Nú er þá varir síst þá gengur Þorgeir að
dyrunum og lagði spjóti á honum miðjum og þegar í
gegnum hann svo að hann féll í dyrnar inn í fang þeim
fylgdarmönnum sínum.
Þorgeir snýr í brott þegar í náttmyrkrinu en húskarlar
Jöðurs standa yfir honum. Þá var Þorgeir fimmtán vetra
gamall er víg þetta varð.",56,Hávar átti að flytjast frá Ísafirði en Bersi mátti búa þar áfram. Hvers vegna?,D,A Bersi hafði ekki í önnur hús að venda og fékk því að búa þar áfram. ,B Bersi var skyldur Vermundi og fékk því að vera kyrr. ,C Hávar átti Hávarstóftir og gat því flutt þangað. ,D Hávar var aðfluttur í sveitina og þurfti því að fara.,3
,48,Hver er trumban í kvið höfundar?,A,A Hjartsláttur,B Hlaupastingur,C Magaverkur,D Ógleði,0
,49,Hvert eftirfarandi er besta endursögn á fyrsta erindinu?,B,A Að hann hafi fengið kviðverki.,B Að hjartsláttur hans hafi aukist.,C Að honum hafi orðið óglatt.,D Að nú sé aðgerða þörf.,1
,50,Í tveimur fyrstu erindum ljóðsins má finna,B,A innrím.,B persónugervingu.,C stuðla.,D viðlíkingu.,1
,51,Ljóðið er,C,A fjórar ferskeytlur.,B hefðbundið.,C óhefðbundið.,D rétt stuðlað.,2
,52,Hugblær þessa ljóðs er,B,A alvöruþrunginn.,B angurvær.,C ögrandi.,D gamansamur.,1
,53,Hvaða máltæki lýsir ljóðinu best efnislega?,D,A Ástin spyr ein að jafnræði.,B Brigðul er kvenna ást.,C Eigi leyna augu ef ann kona manni.,D Oft er ást við fyrstu sýn.,3
,54,Hvaða lýsingarorð hæfir best útliti prestsins?,D,A Fyrirmannlegur.,B Matarmikill.,C Ógnvænlegur.,D Subbulegur.,3
,55,Hver voru viðbrögð prestsins þegar sögumaður og Jón Kægill komu til stofu?,B,A Hann heilsaði af innileik.,B Hann hundsaði þá.,C Hann skalf á beinunum.,D Hann varð illur viðureignar.,1
,56,Hvernig var litið á dauða Jóns Franssonar?,B,A Aðeins presti fannst hann eðlilegur.,B Prestur hafði ákveðnar grunsemdir um hann.,C Sýslumaður hafði ýmsar athugasemdir um hann.,D Öllum fannst dauðdaginn eðlilegur.,1
,57,Hvers vegna varð prestur hissa þegar ráðsmaðurinn svaraði?,B,A Presturinn var ekki að spyrja hann.,B Presturinn ætlaðist ekki til að fá svar.,C Ráðsmaðurinn svaraði með útúrsnúningi.,D Ráðsmaðurinn talaði í undarlegum tón.,1
,58,Hvað gerðu sýslumaður og prestur saman?,C,A Brugguðu sterka drykki.,B Heimsóttu Jón á Svínanesi.,C Rannsökuðu dauða Jóns Franssonar.,D Borðuðu súrmeti og magál.,2
,59,Hvað var í kútnum?,B,A Brjóst og magáll í vatni.,B Garnir og magi í tréspíra.,C Ristill og magáll í brennivíni.,D Garnabaggi og magafylli í spíritús.,1
,60,Réttargögnin eyðilögðust vegna þess að,A,A Jón Kægill skipti um vökva.,B Jón Kægill var mjög drykkfelldur.,C þau voru ekki geymd í góðu íláti.,D þeir voru lengi á leiðarenda.,0
,61,"„.. teygð langt ofan eftir fellingafjöllum niðurandlitsins“.
Hér er dæmi um",C,A einlægni,B margræðni,C myndhverfingu,D persónugervingu,2
,62,Hvers vegna kastaði Jón Kægill upp?,B,A Hann hafði átt aðild að morðinu.,B Hann hafði drukkið innihald kútsins.,C Hann óttaðist refsingu prestsins.,D Honum ofbauð lýsingar prestsins á krufningunni.,1
,63,Hvers vegna vildi sögumaður vera í einrúmi?,B,A Svo hann gæti forðast Jón Kægil.,B Svo hann gæti hlegið að atburðinum.,C Svo hann gæti hugsað málin að vild.,D Svo hann gæti kastað upp.,1
,64,Sagan gerist,C,A á söguöld (um 1000).,B á Sturlungaöld (um 1250).,C á upplýsingaöld (um 1750).,D í byrjun 20. aldar (um 1930).,2
,65,Hvaða stílbragð er áberandi í textanum?,B,A andstæður.,B kímni.,C minni.,D vísun.,1
,66,Hverrar trúar er konungurinn?,D,A ásatrúar,B forlagatrúar,C heiðinn,D kristinn,3
,67,„Að blóta á laun“ þýðir að,A,A ástunda heiðna siði í laumi.,B hallmæla konungi við þegna hans.,C nota klúrt orðbragð þegar enginn heyrir.,D vanda sig laumulega við heiðin trúarbrögð.,0
,68,Í textanum er talað um róg. Þetta þýðir að,B,A koma upp um glæp einhvers.,B ljúga ódæði upp á einhvern.,C njósna um einhvern.,D segja skemmtisögur um einhvern.,1
,69,Af sögukaflanum má ráða að Kálfur og Hallfreður voru,D,A blótbræður.,B keppnismenn.,C kunningjar.,D óvildarmenn.,3
,70,Hvers vegna var Kálfur sendur burtu?,B,A Til að finna Þorleif hinn spaka.,B Til að friður mætti vera við hirðina.,C Til að leita Þórs líkneskis Hallfreðar.,D Til að rannsaka pyngju Hallfreðar.,1
,71,"Hvað merkir viðurnefni Þorleifs, „hinn spaki“?",D,A grimmi,B heiðni,C rólegi,D vitri,3
,72,Hvers vegna er sverð Hallfreðar kallað konungsnautur?,B,A Konungur á sverðið.,B Konungur gaf sverðið.,C Konungur var drepinn með sverðinu.,D Konungur vildi eiga sverðið.,1
,73,Hvernig komst Hallfreður að Þorleifi?,A,A Hann dulbjó sig sem förumann.,B Hann laumaðist aftan að honum.,C Hann stökk út úr skóginum.,D Hann þóttist vera blindur.,0
,74,Hvað á Þorleifur við með orðunum: „eigi verður þú mér alllítill fyrir augum“?,A,A Að Hallfreður sé að dulbúast.,B Að Hallfreður sé lítið fyrir augað.,C Að Hallfreður sé minni en hann sýnist.,D Að Hallfreður sé smávaxinn.,0
,75,Hallfreður gefur Þorleifi annað augað vegna þess að,D,A hann er ekki illmenni inn við beinið.,B hann vill ekki að láta konung segja sér fyrir verkum.,C honum fannst ekki hetjulegt að blinda svo væskilslegan mann.,D honum fannst Þorleifur ekki hafa unnið til refsingar.,3
,76,Konungi fannst Hallfreður,A,A hafa hálfklárað vinnu sína.,B hafa platað sig.,C hafa unnið gott verk.,D sinna illa sinni skyldu.,0
,77,Á tímum Íslendingasagna er sæmdin afar mikilvæg. Í lok kaflans er Hallfreður í góðri sæmd með konungi sem þýðir að hann,C,A er áfram hirðmaður konungs.,B hefur það náðugt hjá konungi.,C nýtur virðingar konungs.,D er undir verndarvæng konungs.,2
,78,Hvert er sjónarhorn sögumanns?,C,A Hann er alvitur og sér inn í hug persónanna.,B Hann er einn þátttakenda í sögunni.,C Hann er hlutlaus og fellir enga beina dóma.,D Hann takmarkar vitneskju sína og sér aðeins inn í hug aðalpersónunnar.,2
"Ættjarðarást -
gef ekkert fyrir svoleiðis fínt kjaftæði
sagði sjómaðurinn ungi
og hellti í glasið
og þó - við höfðum verið að lóna dögum saman
sá ekki til lands fyrir þokumollu
allt í einu stóð vindur af landinu
og sterk lykt - angan af lyngi -
lagðist yfir dallinn
ég fleygði mér á dekkið
og grenjaði 
eins og smákrakki
mig langaði svo
mig langaði svo mikið
í berjamó!",48,Hvað fannst sjómanninum um ættjarðarást?,B,A Honum fannst hún litlaus.,B Honum fannst hún orðagjálfur.,C Honum fannst hún ódýr kostur.,D Honum fannst mikið til hennar koma.,1
"Ættjarðarást -
gef ekkert fyrir svoleiðis fínt kjaftæði
sagði sjómaðurinn ungi
og hellti í glasið
og þó - við höfðum verið að lóna dögum saman
sá ekki til lands fyrir þokumollu
allt í einu stóð vindur af landinu
og sterk lykt - angan af lyngi -
lagðist yfir dallinn
ég fleygði mér á dekkið
og grenjaði 
eins og smákrakki
mig langaði svo
mig langaði svo mikið
í berjamó!",49,Hvaða lykt barst af landi?,B,A Lykt frá bílaumferðinni.,B Lykt frá gróðrinum.,C Lykt frá höfninni.,D Lykt frá síldarbræðslunni.,1
"Ættjarðarást -
gef ekkert fyrir svoleiðis fínt kjaftæði
sagði sjómaðurinn ungi
og hellti í glasið
og þó - við höfðum verið að lóna dögum saman
sá ekki til lands fyrir þokumollu
allt í einu stóð vindur af landinu
og sterk lykt - angan af lyngi -
lagðist yfir dallinn
ég fleygði mér á dekkið
og grenjaði 
eins og smákrakki
mig langaði svo
mig langaði svo mikið
í berjamó!",50,Botnaðu setninguna: Sjómaðurinn grætur vegna þess að hann,C,A er að rífast við skipsfélagana.,B er einmana.,C kemst ekki í tiltekin haustverk.,D saknar konu sinnar.,2
"Ættjarðarást -
gef ekkert fyrir svoleiðis fínt kjaftæði
sagði sjómaðurinn ungi
og hellti í glasið
og þó - við höfðum verið að lóna dögum saman
sá ekki til lands fyrir þokumollu
allt í einu stóð vindur af landinu
og sterk lykt - angan af lyngi -
lagðist yfir dallinn
ég fleygði mér á dekkið
og grenjaði 
eins og smákrakki
mig langaði svo
mig langaði svo mikið
í berjamó!",51,Botnaðu setninguna: Sjómaðurinn er,C,A drykkfelldur í landi.,B kraftmikill sjóari.,C rík tilfinningavera.,D ræfill er á reynir.,2
"Ættjarðarást -
gef ekkert fyrir svoleiðis fínt kjaftæði
sagði sjómaðurinn ungi
og hellti í glasið
og þó - við höfðum verið að lóna dögum saman
sá ekki til lands fyrir þokumollu
allt í einu stóð vindur af landinu
og sterk lykt - angan af lyngi -
lagðist yfir dallinn
ég fleygði mér á dekkið
og grenjaði 
eins og smákrakki
mig langaði svo
mig langaði svo mikið
í berjamó!",52,Botnaðu setninguna: Höfundur ljóðsins,A,A lætur ljóðmælanda segja frá í fyrstu persónu.,B lætur ljóðmælanda segja frá í þriðju persónu.,C segir frá í fyrstu persónu.,D segir frá í þriðju persónu.,0
"Ættjarðarást -
gef ekkert fyrir svoleiðis fínt kjaftæði
sagði sjómaðurinn ungi
og hellti í glasið
og þó - við höfðum verið að lóna dögum saman
sá ekki til lands fyrir þokumollu
allt í einu stóð vindur af landinu
og sterk lykt - angan af lyngi -
lagðist yfir dallinn
ég fleygði mér á dekkið
og grenjaði 
eins og smákrakki
mig langaði svo
mig langaði svo mikið
í berjamó!",53,"Ættjarðarljóð, ort til lofs ættjörðinni til eflingar þjóðernisvitundar, fylgdu gjarnan ákveðinni bókmenntastefnu á fyrri hluta 19. aldar. Hvað kallast sú stefna?",C,A félagslegt raunsæi,B póstkortastíll,C rómantík,D raunsæi,2
".Nú er þar til máls að taka að stúlka nokkur var borin
í heiminn.  Var það á eyju norður í höfum þar sem
heitir Ísland og þar óx hún úr grasi í föðurgarði.  Ekki
er  eyja  þessi  í  alfaraleið  en  þar  unir  hraustlegt  og
duglegt fólk glatt við sitt og hefur viðurværi sitt af
fiskveiðum  og  hugbúnaðargerð.    Langt  sunnan
hennar liggur mikið land og stórt sem kennt er við
þjóðina Íbera, en þegar þessi saga gerist, var langt um
liðið síðan þeir voru á dögum, þótt niðjar þeirra væru
enn í landinu.  Nú bregður svo við að stúlkan heldur
að heiman og segir ekki af ferð hennar fyrr en hún
kemur suður í Íberaland þar sem borg ein mikil stóð
á velli, fögur mjög og háreist.  Hét hún Sevílla.  Er
hún kvaddi móður sína hafði hún sagt henni:  „Ég
vona að mér auðnist einnig að víkka sjóndeildarhring
minn og finna mig.“  Mælti þá móðir hennar: „Sú von
mun  sannarlega  rætast  dóttir  kær,  en  hafðu  ávallt
hugfast  að  það  ert  þú  sjálf  sem  geymir  lykilinn  að
öllu því sem leitar á huga þinn.  Hvert sem þú ratar
máttu aldrei gleyma því að svörin eru og verða alltaf
í þínu eigin hjarta.“
Stúlkan  hafði  gengið  í  staðinn  og  svipast  um.
Þótti  henni  mikið  til  borgarfólksins  koma  og  bar
margt framandlegt fyrir augu.  Gekk hún í félag við
stöllu  sína  sænskættaða,  sem  gekk  sömu  erinda  og
hún og sömdu þær við kerlingu eina um að vistast hjá
henni um veturinn.  Fann þá brátt á að þær áttu ekki
skap saman og óx fljótt af óvild þeirra í millum og
höfðu  hvorartveggju  á  sér  vara.    Dag  einn  lagði
stúlkan  leið  sína  til  hallar.    Var  þar  komið  margt
saman úr staðnum til leika og til að virða fyrir sér
kúnstir manna þeirra er nefndir eru listamenn.
[...]
Þar sem hún stóð frammi fyrir stórum fleka sem
á voru dregnar myndir af grænum ökrum, blómskrúði
og dansandi konum í hvítum kyrtlum verður hún þess
áskynja að þar er staddur piltur.  Sér hún að hann er
gjörvilega  vaxinn  og  hermannlegur.    Virti  hann  og
fyrir  sér  flekann.    Skyggndust  þau  hvort  í  augu
annars, en eigi mæltust þau við.
Nú ber svo við, kvöld eitt nokkru síðar að leiðir
þeirra  liggja  saman  í  vertshúsi  í  staðnum  miðjum.
Var þar margt manna og drukkið bæði píkat og klaret
en borinn fram matur sá er Íberar nefna tapaska, og er
norrænu fólki oft fremur til jórturs en fylli.  Þekktu
þau þar hvort annað og gekk pilturinn til stúlkunnar
og mælti:  „Hvernig líkaði yður sýningin?“  Svarar
hún þá:  „Mér líkaði hún dável, en yður?“  Sátu þau
lengi á tali þá um kveldið og fræddust um siði hvors
annars.  Fylgdi pilturinn stúlkunni heim, laust fyrir
miðnættið.    Næsta  dag  lá  orðsending  í  póstkassa
stúlkunnar  rituð  laust  eftir  miðnætti.    Þar  tjáði
pilturinn stúlkunni ást sína og bauð henni að fylgja
sér í hús foreldra sinna eigi langt utan borgarmúra.
Varð hún allglöð við og þáði boðið.  Næsta dag sótti
hann stúlkuna í vagni sínum og óku þau út í héruð
þau þar er pilturinn hafði slitið barnsskónum.  Voru
þau fögur á að líta.  Var faðir hans höfðingi mikill,
bjó  stóru  búi,  var  í  góðum  efnum  og  hafði  húsað
staðinn af mikilli reisn.  Margt hafði hann og hjúa.
Tóku hann og húsfreyja stúlkunni vel og sögðust ekki
hafa í aðra tíð litið jafn væna stúlku og þótti þeim
mikið  um  að  hún  var  norræn  og  lofuðu  yfirbragð
hennar og fagran augnlit.  Buðu þau henni þar að vera
svo lengi sem hún vildi og töldu hana gott kvonfang
syni sínum.
Var nú dvöl stúlkunnar með Sevíllubúum öll með
öðrum brag.  Unnust þau pilturinn mjög og kom hann
oft að finna hana og sat þá lengi nætur á hljóðskrafi
við hana en vistfélagi hennar sat mjög um að gera
þeim ómak og stugga við þeim þá síst varði og var
stúlkunni  mikill  ami  að  þessu.    Tókst  henni  þó  að
koma þeirri sænsku úr húsi eitt kvöldið og rekkjaði
þá með piltinum.  Trúði pilturinn stúlkunni fyrir því
að fyrr hefði hann ekki konu kennt, en stúlkan þagði
við...
Pilturinn  var  lærdómsmaður  og  vildi  fullnema
sig  í  þeirri  grein  sem  kennir  hvernig  smíða  má
fljúgandi vélar.  Sótti hann námið af miklu kappi og
gilti það sama um stúlkuna, en þess í millum gengu
þau til skemmtana æskufólks þar í staðnum ellegar
voru á búi foreldra hans.  Gengu þau ávallt til messu
á sunnudögum því pilturinn rækti mjög trú sína sem
og allt hans heimilisfólk.  Helst var það talið stúlk-
unni  til  meins  að  hún  skyldi  ekki  vera  pápísk  og
þekkjast ekki siði pápista, frábiðja sér og milligöngu
sællra  meyja  og  heilagra  manna  eður  gera  Maríu
guðsmóður að sínum árnaðarmanni.  Varð brátt fátt
milli hennar og hans fólks því ekki þóttist það geta
lagt  lag  sitt  við  undanvillinga  sem  ekki  þýddust
páfann, boð hans eður bönn, né gengu til skrifta og
fúlsuðu við hinum heilögu sakramentum sem örgustu
heiðingjar og djöfuls lagsmenn.  Frestaði pilturinn nú
að  biðja  um  hönd  hennar  því  ekki  vildi  stúlkan
norræna ganga af siðum sinna landsmanna og snúast
til pápískrar villu.  Varð henni því brátt óglatt heima
á búi piltsins væri hún þar stödd og beiddist undan
því að fara þangað úr staðnum, kaus heldur að njóta
þess sem staðarbúar tilreiddu af skemmtan.  Varð af
ósætti þeirra í millum því ekki þóttist pilturinn skilja
hugarþel hennar og slitu þau brátt samvistum.  Sorg
piltsins var þó meiri en stúlkunnar, enda var hann lítt
reyndur í ástarfari og hreinlynd sál og treysti sér ekki
til að koma til hennar oftar á kvöldum eður eiga við
hana hljóðskraf eður liggja með henni í rekkju.
Ekki sýtti stúlkan þessi málalok.  Var hún vinsæl
af staðarbúum og var hún oft að veislum og leikjum
og þóttist hún nema margt um háttu Íbera og tungu,
en einnig sagði hún margt af sínum heimahögum og
voru margir fúsir að inna hana frétta.  Hún var mikið
í förum þar um velli og skóga, hélt út að morgni en
snéri heim er húmaði að kveldi, hélt oft til strandar og
sætti  lagi  til  lengri  ferða  með  lestum,  var  að
skemmtunum,  heyrði  leikið  á  pípur  og  hlýddi  á
bumbur  barðar  og  skemmti  sér  að  leikjum  trúða.
Fannst  brátt  á  að  stúlkan  var  rík  af  dyggðum  og
þóttist hún nú fyrst vera þess áskynja er hún kom með
framandi  þjóðum.    Var  hún  fljót  að  semja  sig  að
háttum  fólks  þar  í  borginni  og  átti  auðvelt  með  að
fóta  sig á  framandi  slóðum.    Þóttist  hún  hér  hafa
mikið  af  lært  og  varð  henni  hugsað  til  kveðjuorða
móður sinnar um að hvert sem hún rataði væru svörin
ávallt í hennar eigin hjarta.
Daginn  fyrir  burtferð  heimsótti  stúlkan  piltinn  og
kvaddi hann.  Fór hið besta á með þeim og kvöddust
þau innvirðuglega og með mikilli blíðu.  Hétu þau
því bæði að gleyma hvort öðru aldrei...",54,Hvert var helsta erindi stúlkunnar til Íberalands?,D,A Að hitta strák.,B Að hitta sænska stúlku.,C Að losna frá mömmu.,D Að mennta sig.,3
".Nú er þar til máls að taka að stúlka nokkur var borin
í heiminn.  Var það á eyju norður í höfum þar sem
heitir Ísland og þar óx hún úr grasi í föðurgarði.  Ekki
er  eyja  þessi  í  alfaraleið  en  þar  unir  hraustlegt  og
duglegt fólk glatt við sitt og hefur viðurværi sitt af
fiskveiðum  og  hugbúnaðargerð.    Langt  sunnan
hennar liggur mikið land og stórt sem kennt er við
þjóðina Íbera, en þegar þessi saga gerist, var langt um
liðið síðan þeir voru á dögum, þótt niðjar þeirra væru
enn í landinu.  Nú bregður svo við að stúlkan heldur
að heiman og segir ekki af ferð hennar fyrr en hún
kemur suður í Íberaland þar sem borg ein mikil stóð
á velli, fögur mjög og háreist.  Hét hún Sevílla.  Er
hún kvaddi móður sína hafði hún sagt henni:  „Ég
vona að mér auðnist einnig að víkka sjóndeildarhring
minn og finna mig.“  Mælti þá móðir hennar: „Sú von
mun  sannarlega  rætast  dóttir  kær,  en  hafðu  ávallt
hugfast  að  það  ert  þú  sjálf  sem  geymir  lykilinn  að
öllu því sem leitar á huga þinn.  Hvert sem þú ratar
máttu aldrei gleyma því að svörin eru og verða alltaf
í þínu eigin hjarta.“
Stúlkan  hafði  gengið  í  staðinn  og  svipast  um.
Þótti  henni  mikið  til  borgarfólksins  koma  og  bar
margt framandlegt fyrir augu.  Gekk hún í félag við
stöllu  sína  sænskættaða,  sem  gekk  sömu  erinda  og
hún og sömdu þær við kerlingu eina um að vistast hjá
henni um veturinn.  Fann þá brátt á að þær áttu ekki
skap saman og óx fljótt af óvild þeirra í millum og
höfðu  hvorartveggju  á  sér  vara.    Dag  einn  lagði
stúlkan  leið  sína  til  hallar.    Var  þar  komið  margt
saman úr staðnum til leika og til að virða fyrir sér
kúnstir manna þeirra er nefndir eru listamenn.
[...]
Þar sem hún stóð frammi fyrir stórum fleka sem
á voru dregnar myndir af grænum ökrum, blómskrúði
og dansandi konum í hvítum kyrtlum verður hún þess
áskynja að þar er staddur piltur.  Sér hún að hann er
gjörvilega  vaxinn  og  hermannlegur.    Virti  hann  og
fyrir  sér  flekann.    Skyggndust  þau  hvort  í  augu
annars, en eigi mæltust þau við.
Nú ber svo við, kvöld eitt nokkru síðar að leiðir
þeirra  liggja  saman  í  vertshúsi  í  staðnum  miðjum.
Var þar margt manna og drukkið bæði píkat og klaret
en borinn fram matur sá er Íberar nefna tapaska, og er
norrænu fólki oft fremur til jórturs en fylli.  Þekktu
þau þar hvort annað og gekk pilturinn til stúlkunnar
og mælti:  „Hvernig líkaði yður sýningin?“  Svarar
hún þá:  „Mér líkaði hún dável, en yður?“  Sátu þau
lengi á tali þá um kveldið og fræddust um siði hvors
annars.  Fylgdi pilturinn stúlkunni heim, laust fyrir
miðnættið.    Næsta  dag  lá  orðsending  í  póstkassa
stúlkunnar  rituð  laust  eftir  miðnætti.    Þar  tjáði
pilturinn stúlkunni ást sína og bauð henni að fylgja
sér í hús foreldra sinna eigi langt utan borgarmúra.
Varð hún allglöð við og þáði boðið.  Næsta dag sótti
hann stúlkuna í vagni sínum og óku þau út í héruð
þau þar er pilturinn hafði slitið barnsskónum.  Voru
þau fögur á að líta.  Var faðir hans höfðingi mikill,
bjó  stóru  búi,  var  í  góðum  efnum  og  hafði  húsað
staðinn af mikilli reisn.  Margt hafði hann og hjúa.
Tóku hann og húsfreyja stúlkunni vel og sögðust ekki
hafa í aðra tíð litið jafn væna stúlku og þótti þeim
mikið  um  að  hún  var  norræn  og  lofuðu  yfirbragð
hennar og fagran augnlit.  Buðu þau henni þar að vera
svo lengi sem hún vildi og töldu hana gott kvonfang
syni sínum.
Var nú dvöl stúlkunnar með Sevíllubúum öll með
öðrum brag.  Unnust þau pilturinn mjög og kom hann
oft að finna hana og sat þá lengi nætur á hljóðskrafi
við hana en vistfélagi hennar sat mjög um að gera
þeim ómak og stugga við þeim þá síst varði og var
stúlkunni  mikill  ami  að  þessu.    Tókst  henni  þó  að
koma þeirri sænsku úr húsi eitt kvöldið og rekkjaði
þá með piltinum.  Trúði pilturinn stúlkunni fyrir því
að fyrr hefði hann ekki konu kennt, en stúlkan þagði
við...
Pilturinn  var  lærdómsmaður  og  vildi  fullnema
sig  í  þeirri  grein  sem  kennir  hvernig  smíða  má
fljúgandi vélar.  Sótti hann námið af miklu kappi og
gilti það sama um stúlkuna, en þess í millum gengu
þau til skemmtana æskufólks þar í staðnum ellegar
voru á búi foreldra hans.  Gengu þau ávallt til messu
á sunnudögum því pilturinn rækti mjög trú sína sem
og allt hans heimilisfólk.  Helst var það talið stúlk-
unni  til  meins  að  hún  skyldi  ekki  vera  pápísk  og
þekkjast ekki siði pápista, frábiðja sér og milligöngu
sællra  meyja  og  heilagra  manna  eður  gera  Maríu
guðsmóður að sínum árnaðarmanni.  Varð brátt fátt
milli hennar og hans fólks því ekki þóttist það geta
lagt  lag  sitt  við  undanvillinga  sem  ekki  þýddust
páfann, boð hans eður bönn, né gengu til skrifta og
fúlsuðu við hinum heilögu sakramentum sem örgustu
heiðingjar og djöfuls lagsmenn.  Frestaði pilturinn nú
að  biðja  um  hönd  hennar  því  ekki  vildi  stúlkan
norræna ganga af siðum sinna landsmanna og snúast
til pápískrar villu.  Varð henni því brátt óglatt heima
á búi piltsins væri hún þar stödd og beiddist undan
því að fara þangað úr staðnum, kaus heldur að njóta
þess sem staðarbúar tilreiddu af skemmtan.  Varð af
ósætti þeirra í millum því ekki þóttist pilturinn skilja
hugarþel hennar og slitu þau brátt samvistum.  Sorg
piltsins var þó meiri en stúlkunnar, enda var hann lítt
reyndur í ástarfari og hreinlynd sál og treysti sér ekki
til að koma til hennar oftar á kvöldum eður eiga við
hana hljóðskraf eður liggja með henni í rekkju.
Ekki sýtti stúlkan þessi málalok.  Var hún vinsæl
af staðarbúum og var hún oft að veislum og leikjum
og þóttist hún nema margt um háttu Íbera og tungu,
en einnig sagði hún margt af sínum heimahögum og
voru margir fúsir að inna hana frétta.  Hún var mikið
í förum þar um velli og skóga, hélt út að morgni en
snéri heim er húmaði að kveldi, hélt oft til strandar og
sætti  lagi  til  lengri  ferða  með  lestum,  var  að
skemmtunum,  heyrði  leikið  á  pípur  og  hlýddi  á
bumbur  barðar  og  skemmti  sér  að  leikjum  trúða.
Fannst  brátt  á  að  stúlkan  var  rík  af  dyggðum  og
þóttist hún nú fyrst vera þess áskynja er hún kom með
framandi  þjóðum.    Var  hún  fljót  að  semja  sig  að
háttum  fólks  þar  í  borginni  og  átti  auðvelt  með  að
fóta  sig á  framandi  slóðum.    Þóttist  hún  hér  hafa
mikið  af  lært  og  varð  henni  hugsað  til  kveðjuorða
móður sinnar um að hvert sem hún rataði væru svörin
ávallt í hennar eigin hjarta.
Daginn  fyrir  burtferð  heimsótti  stúlkan  piltinn  og
kvaddi hann.  Fór hið besta á með þeim og kvöddust
þau innvirðuglega og með mikilli blíðu.  Hétu þau
því bæði að gleyma hvort öðru aldrei...",55,Hvers vegna var óvild milli stúlknanna sem leigðu saman?,A,A Skapferli þeirra var ólíkt.,B Tungumál þeirra voru ólík.,C Þær kepptust um hylli piltsins.,D Þær voru ólíkar í útliti.,0
".Nú er þar til máls að taka að stúlka nokkur var borin
í heiminn.  Var það á eyju norður í höfum þar sem
heitir Ísland og þar óx hún úr grasi í föðurgarði.  Ekki
er  eyja  þessi  í  alfaraleið  en  þar  unir  hraustlegt  og
duglegt fólk glatt við sitt og hefur viðurværi sitt af
fiskveiðum  og  hugbúnaðargerð.    Langt  sunnan
hennar liggur mikið land og stórt sem kennt er við
þjóðina Íbera, en þegar þessi saga gerist, var langt um
liðið síðan þeir voru á dögum, þótt niðjar þeirra væru
enn í landinu.  Nú bregður svo við að stúlkan heldur
að heiman og segir ekki af ferð hennar fyrr en hún
kemur suður í Íberaland þar sem borg ein mikil stóð
á velli, fögur mjög og háreist.  Hét hún Sevílla.  Er
hún kvaddi móður sína hafði hún sagt henni:  „Ég
vona að mér auðnist einnig að víkka sjóndeildarhring
minn og finna mig.“  Mælti þá móðir hennar: „Sú von
mun  sannarlega  rætast  dóttir  kær,  en  hafðu  ávallt
hugfast  að  það  ert  þú  sjálf  sem  geymir  lykilinn  að
öllu því sem leitar á huga þinn.  Hvert sem þú ratar
máttu aldrei gleyma því að svörin eru og verða alltaf
í þínu eigin hjarta.“
Stúlkan  hafði  gengið  í  staðinn  og  svipast  um.
Þótti  henni  mikið  til  borgarfólksins  koma  og  bar
margt framandlegt fyrir augu.  Gekk hún í félag við
stöllu  sína  sænskættaða,  sem  gekk  sömu  erinda  og
hún og sömdu þær við kerlingu eina um að vistast hjá
henni um veturinn.  Fann þá brátt á að þær áttu ekki
skap saman og óx fljótt af óvild þeirra í millum og
höfðu  hvorartveggju  á  sér  vara.    Dag  einn  lagði
stúlkan  leið  sína  til  hallar.    Var  þar  komið  margt
saman úr staðnum til leika og til að virða fyrir sér
kúnstir manna þeirra er nefndir eru listamenn.
[...]
Þar sem hún stóð frammi fyrir stórum fleka sem
á voru dregnar myndir af grænum ökrum, blómskrúði
og dansandi konum í hvítum kyrtlum verður hún þess
áskynja að þar er staddur piltur.  Sér hún að hann er
gjörvilega  vaxinn  og  hermannlegur.    Virti  hann  og
fyrir  sér  flekann.    Skyggndust  þau  hvort  í  augu
annars, en eigi mæltust þau við.
Nú ber svo við, kvöld eitt nokkru síðar að leiðir
þeirra  liggja  saman  í  vertshúsi  í  staðnum  miðjum.
Var þar margt manna og drukkið bæði píkat og klaret
en borinn fram matur sá er Íberar nefna tapaska, og er
norrænu fólki oft fremur til jórturs en fylli.  Þekktu
þau þar hvort annað og gekk pilturinn til stúlkunnar
og mælti:  „Hvernig líkaði yður sýningin?“  Svarar
hún þá:  „Mér líkaði hún dável, en yður?“  Sátu þau
lengi á tali þá um kveldið og fræddust um siði hvors
annars.  Fylgdi pilturinn stúlkunni heim, laust fyrir
miðnættið.    Næsta  dag  lá  orðsending  í  póstkassa
stúlkunnar  rituð  laust  eftir  miðnætti.    Þar  tjáði
pilturinn stúlkunni ást sína og bauð henni að fylgja
sér í hús foreldra sinna eigi langt utan borgarmúra.
Varð hún allglöð við og þáði boðið.  Næsta dag sótti
hann stúlkuna í vagni sínum og óku þau út í héruð
þau þar er pilturinn hafði slitið barnsskónum.  Voru
þau fögur á að líta.  Var faðir hans höfðingi mikill,
bjó  stóru  búi,  var  í  góðum  efnum  og  hafði  húsað
staðinn af mikilli reisn.  Margt hafði hann og hjúa.
Tóku hann og húsfreyja stúlkunni vel og sögðust ekki
hafa í aðra tíð litið jafn væna stúlku og þótti þeim
mikið  um  að  hún  var  norræn  og  lofuðu  yfirbragð
hennar og fagran augnlit.  Buðu þau henni þar að vera
svo lengi sem hún vildi og töldu hana gott kvonfang
syni sínum.
Var nú dvöl stúlkunnar með Sevíllubúum öll með
öðrum brag.  Unnust þau pilturinn mjög og kom hann
oft að finna hana og sat þá lengi nætur á hljóðskrafi
við hana en vistfélagi hennar sat mjög um að gera
þeim ómak og stugga við þeim þá síst varði og var
stúlkunni  mikill  ami  að  þessu.    Tókst  henni  þó  að
koma þeirri sænsku úr húsi eitt kvöldið og rekkjaði
þá með piltinum.  Trúði pilturinn stúlkunni fyrir því
að fyrr hefði hann ekki konu kennt, en stúlkan þagði
við...
Pilturinn  var  lærdómsmaður  og  vildi  fullnema
sig  í  þeirri  grein  sem  kennir  hvernig  smíða  má
fljúgandi vélar.  Sótti hann námið af miklu kappi og
gilti það sama um stúlkuna, en þess í millum gengu
þau til skemmtana æskufólks þar í staðnum ellegar
voru á búi foreldra hans.  Gengu þau ávallt til messu
á sunnudögum því pilturinn rækti mjög trú sína sem
og allt hans heimilisfólk.  Helst var það talið stúlk-
unni  til  meins  að  hún  skyldi  ekki  vera  pápísk  og
þekkjast ekki siði pápista, frábiðja sér og milligöngu
sællra  meyja  og  heilagra  manna  eður  gera  Maríu
guðsmóður að sínum árnaðarmanni.  Varð brátt fátt
milli hennar og hans fólks því ekki þóttist það geta
lagt  lag  sitt  við  undanvillinga  sem  ekki  þýddust
páfann, boð hans eður bönn, né gengu til skrifta og
fúlsuðu við hinum heilögu sakramentum sem örgustu
heiðingjar og djöfuls lagsmenn.  Frestaði pilturinn nú
að  biðja  um  hönd  hennar  því  ekki  vildi  stúlkan
norræna ganga af siðum sinna landsmanna og snúast
til pápískrar villu.  Varð henni því brátt óglatt heima
á búi piltsins væri hún þar stödd og beiddist undan
því að fara þangað úr staðnum, kaus heldur að njóta
þess sem staðarbúar tilreiddu af skemmtan.  Varð af
ósætti þeirra í millum því ekki þóttist pilturinn skilja
hugarþel hennar og slitu þau brátt samvistum.  Sorg
piltsins var þó meiri en stúlkunnar, enda var hann lítt
reyndur í ástarfari og hreinlynd sál og treysti sér ekki
til að koma til hennar oftar á kvöldum eður eiga við
hana hljóðskraf eður liggja með henni í rekkju.
Ekki sýtti stúlkan þessi málalok.  Var hún vinsæl
af staðarbúum og var hún oft að veislum og leikjum
og þóttist hún nema margt um háttu Íbera og tungu,
en einnig sagði hún margt af sínum heimahögum og
voru margir fúsir að inna hana frétta.  Hún var mikið
í förum þar um velli og skóga, hélt út að morgni en
snéri heim er húmaði að kveldi, hélt oft til strandar og
sætti  lagi  til  lengri  ferða  með  lestum,  var  að
skemmtunum,  heyrði  leikið  á  pípur  og  hlýddi  á
bumbur  barðar  og  skemmti  sér  að  leikjum  trúða.
Fannst  brátt  á  að  stúlkan  var  rík  af  dyggðum  og
þóttist hún nú fyrst vera þess áskynja er hún kom með
framandi  þjóðum.    Var  hún  fljót  að  semja  sig  að
háttum  fólks  þar  í  borginni  og  átti  auðvelt  með  að
fóta  sig á  framandi  slóðum.    Þóttist  hún  hér  hafa
mikið  af  lært  og  varð  henni  hugsað  til  kveðjuorða
móður sinnar um að hvert sem hún rataði væru svörin
ávallt í hennar eigin hjarta.
Daginn  fyrir  burtferð  heimsótti  stúlkan  piltinn  og
kvaddi hann.  Fór hið besta á með þeim og kvöddust
þau innvirðuglega og með mikilli blíðu.  Hétu þau
því bæði að gleyma hvort öðru aldrei...",56,Hvað fannst stúlkunni um piltinn?,A,A Álitlegur,B Beinaber,C Undarlegur,D Luralegur,0
".Nú er þar til máls að taka að stúlka nokkur var borin
í heiminn.  Var það á eyju norður í höfum þar sem
heitir Ísland og þar óx hún úr grasi í föðurgarði.  Ekki
er  eyja  þessi  í  alfaraleið  en  þar  unir  hraustlegt  og
duglegt fólk glatt við sitt og hefur viðurværi sitt af
fiskveiðum  og  hugbúnaðargerð.    Langt  sunnan
hennar liggur mikið land og stórt sem kennt er við
þjóðina Íbera, en þegar þessi saga gerist, var langt um
liðið síðan þeir voru á dögum, þótt niðjar þeirra væru
enn í landinu.  Nú bregður svo við að stúlkan heldur
að heiman og segir ekki af ferð hennar fyrr en hún
kemur suður í Íberaland þar sem borg ein mikil stóð
á velli, fögur mjög og háreist.  Hét hún Sevílla.  Er
hún kvaddi móður sína hafði hún sagt henni:  „Ég
vona að mér auðnist einnig að víkka sjóndeildarhring
minn og finna mig.“  Mælti þá móðir hennar: „Sú von
mun  sannarlega  rætast  dóttir  kær,  en  hafðu  ávallt
hugfast  að  það  ert  þú  sjálf  sem  geymir  lykilinn  að
öllu því sem leitar á huga þinn.  Hvert sem þú ratar
máttu aldrei gleyma því að svörin eru og verða alltaf
í þínu eigin hjarta.“
Stúlkan  hafði  gengið  í  staðinn  og  svipast  um.
Þótti  henni  mikið  til  borgarfólksins  koma  og  bar
margt framandlegt fyrir augu.  Gekk hún í félag við
stöllu  sína  sænskættaða,  sem  gekk  sömu  erinda  og
hún og sömdu þær við kerlingu eina um að vistast hjá
henni um veturinn.  Fann þá brátt á að þær áttu ekki
skap saman og óx fljótt af óvild þeirra í millum og
höfðu  hvorartveggju  á  sér  vara.    Dag  einn  lagði
stúlkan  leið  sína  til  hallar.    Var  þar  komið  margt
saman úr staðnum til leika og til að virða fyrir sér
kúnstir manna þeirra er nefndir eru listamenn.
[...]
Þar sem hún stóð frammi fyrir stórum fleka sem
á voru dregnar myndir af grænum ökrum, blómskrúði
og dansandi konum í hvítum kyrtlum verður hún þess
áskynja að þar er staddur piltur.  Sér hún að hann er
gjörvilega  vaxinn  og  hermannlegur.    Virti  hann  og
fyrir  sér  flekann.    Skyggndust  þau  hvort  í  augu
annars, en eigi mæltust þau við.
Nú ber svo við, kvöld eitt nokkru síðar að leiðir
þeirra  liggja  saman  í  vertshúsi  í  staðnum  miðjum.
Var þar margt manna og drukkið bæði píkat og klaret
en borinn fram matur sá er Íberar nefna tapaska, og er
norrænu fólki oft fremur til jórturs en fylli.  Þekktu
þau þar hvort annað og gekk pilturinn til stúlkunnar
og mælti:  „Hvernig líkaði yður sýningin?“  Svarar
hún þá:  „Mér líkaði hún dável, en yður?“  Sátu þau
lengi á tali þá um kveldið og fræddust um siði hvors
annars.  Fylgdi pilturinn stúlkunni heim, laust fyrir
miðnættið.    Næsta  dag  lá  orðsending  í  póstkassa
stúlkunnar  rituð  laust  eftir  miðnætti.    Þar  tjáði
pilturinn stúlkunni ást sína og bauð henni að fylgja
sér í hús foreldra sinna eigi langt utan borgarmúra.
Varð hún allglöð við og þáði boðið.  Næsta dag sótti
hann stúlkuna í vagni sínum og óku þau út í héruð
þau þar er pilturinn hafði slitið barnsskónum.  Voru
þau fögur á að líta.  Var faðir hans höfðingi mikill,
bjó  stóru  búi,  var  í  góðum  efnum  og  hafði  húsað
staðinn af mikilli reisn.  Margt hafði hann og hjúa.
Tóku hann og húsfreyja stúlkunni vel og sögðust ekki
hafa í aðra tíð litið jafn væna stúlku og þótti þeim
mikið  um  að  hún  var  norræn  og  lofuðu  yfirbragð
hennar og fagran augnlit.  Buðu þau henni þar að vera
svo lengi sem hún vildi og töldu hana gott kvonfang
syni sínum.
Var nú dvöl stúlkunnar með Sevíllubúum öll með
öðrum brag.  Unnust þau pilturinn mjög og kom hann
oft að finna hana og sat þá lengi nætur á hljóðskrafi
við hana en vistfélagi hennar sat mjög um að gera
þeim ómak og stugga við þeim þá síst varði og var
stúlkunni  mikill  ami  að  þessu.    Tókst  henni  þó  að
koma þeirri sænsku úr húsi eitt kvöldið og rekkjaði
þá með piltinum.  Trúði pilturinn stúlkunni fyrir því
að fyrr hefði hann ekki konu kennt, en stúlkan þagði
við...
Pilturinn  var  lærdómsmaður  og  vildi  fullnema
sig  í  þeirri  grein  sem  kennir  hvernig  smíða  má
fljúgandi vélar.  Sótti hann námið af miklu kappi og
gilti það sama um stúlkuna, en þess í millum gengu
þau til skemmtana æskufólks þar í staðnum ellegar
voru á búi foreldra hans.  Gengu þau ávallt til messu
á sunnudögum því pilturinn rækti mjög trú sína sem
og allt hans heimilisfólk.  Helst var það talið stúlk-
unni  til  meins  að  hún  skyldi  ekki  vera  pápísk  og
þekkjast ekki siði pápista, frábiðja sér og milligöngu
sællra  meyja  og  heilagra  manna  eður  gera  Maríu
guðsmóður að sínum árnaðarmanni.  Varð brátt fátt
milli hennar og hans fólks því ekki þóttist það geta
lagt  lag  sitt  við  undanvillinga  sem  ekki  þýddust
páfann, boð hans eður bönn, né gengu til skrifta og
fúlsuðu við hinum heilögu sakramentum sem örgustu
heiðingjar og djöfuls lagsmenn.  Frestaði pilturinn nú
að  biðja  um  hönd  hennar  því  ekki  vildi  stúlkan
norræna ganga af siðum sinna landsmanna og snúast
til pápískrar villu.  Varð henni því brátt óglatt heima
á búi piltsins væri hún þar stödd og beiddist undan
því að fara þangað úr staðnum, kaus heldur að njóta
þess sem staðarbúar tilreiddu af skemmtan.  Varð af
ósætti þeirra í millum því ekki þóttist pilturinn skilja
hugarþel hennar og slitu þau brátt samvistum.  Sorg
piltsins var þó meiri en stúlkunnar, enda var hann lítt
reyndur í ástarfari og hreinlynd sál og treysti sér ekki
til að koma til hennar oftar á kvöldum eður eiga við
hana hljóðskraf eður liggja með henni í rekkju.
Ekki sýtti stúlkan þessi málalok.  Var hún vinsæl
af staðarbúum og var hún oft að veislum og leikjum
og þóttist hún nema margt um háttu Íbera og tungu,
en einnig sagði hún margt af sínum heimahögum og
voru margir fúsir að inna hana frétta.  Hún var mikið
í förum þar um velli og skóga, hélt út að morgni en
snéri heim er húmaði að kveldi, hélt oft til strandar og
sætti  lagi  til  lengri  ferða  með  lestum,  var  að
skemmtunum,  heyrði  leikið  á  pípur  og  hlýddi  á
bumbur  barðar  og  skemmti  sér  að  leikjum  trúða.
Fannst  brátt  á  að  stúlkan  var  rík  af  dyggðum  og
þóttist hún nú fyrst vera þess áskynja er hún kom með
framandi  þjóðum.    Var  hún  fljót  að  semja  sig  að
háttum  fólks  þar  í  borginni  og  átti  auðvelt  með  að
fóta  sig á  framandi  slóðum.    Þóttist  hún  hér  hafa
mikið  af  lært  og  varð  henni  hugsað  til  kveðjuorða
móður sinnar um að hvert sem hún rataði væru svörin
ávallt í hennar eigin hjarta.
Daginn  fyrir  burtferð  heimsótti  stúlkan  piltinn  og
kvaddi hann.  Fór hið besta á með þeim og kvöddust
þau innvirðuglega og með mikilli blíðu.  Hétu þau
því bæði að gleyma hvort öðru aldrei...",57,Hvenær tjáði pilturinn stúlkunni ást sína?,B,A Á þeirra fyrsta fundi.,B Eftir að þau sáust í annað sinn.,C Þegar þau heimsóttu foreldra hans.,D Þegar þau sáust í annað sinn.,1
".Nú er þar til máls að taka að stúlka nokkur var borin
í heiminn.  Var það á eyju norður í höfum þar sem
heitir Ísland og þar óx hún úr grasi í föðurgarði.  Ekki
er  eyja  þessi  í  alfaraleið  en  þar  unir  hraustlegt  og
duglegt fólk glatt við sitt og hefur viðurværi sitt af
fiskveiðum  og  hugbúnaðargerð.    Langt  sunnan
hennar liggur mikið land og stórt sem kennt er við
þjóðina Íbera, en þegar þessi saga gerist, var langt um
liðið síðan þeir voru á dögum, þótt niðjar þeirra væru
enn í landinu.  Nú bregður svo við að stúlkan heldur
að heiman og segir ekki af ferð hennar fyrr en hún
kemur suður í Íberaland þar sem borg ein mikil stóð
á velli, fögur mjög og háreist.  Hét hún Sevílla.  Er
hún kvaddi móður sína hafði hún sagt henni:  „Ég
vona að mér auðnist einnig að víkka sjóndeildarhring
minn og finna mig.“  Mælti þá móðir hennar: „Sú von
mun  sannarlega  rætast  dóttir  kær,  en  hafðu  ávallt
hugfast  að  það  ert  þú  sjálf  sem  geymir  lykilinn  að
öllu því sem leitar á huga þinn.  Hvert sem þú ratar
máttu aldrei gleyma því að svörin eru og verða alltaf
í þínu eigin hjarta.“
Stúlkan  hafði  gengið  í  staðinn  og  svipast  um.
Þótti  henni  mikið  til  borgarfólksins  koma  og  bar
margt framandlegt fyrir augu.  Gekk hún í félag við
stöllu  sína  sænskættaða,  sem  gekk  sömu  erinda  og
hún og sömdu þær við kerlingu eina um að vistast hjá
henni um veturinn.  Fann þá brátt á að þær áttu ekki
skap saman og óx fljótt af óvild þeirra í millum og
höfðu  hvorartveggju  á  sér  vara.    Dag  einn  lagði
stúlkan  leið  sína  til  hallar.    Var  þar  komið  margt
saman úr staðnum til leika og til að virða fyrir sér
kúnstir manna þeirra er nefndir eru listamenn.
[...]
Þar sem hún stóð frammi fyrir stórum fleka sem
á voru dregnar myndir af grænum ökrum, blómskrúði
og dansandi konum í hvítum kyrtlum verður hún þess
áskynja að þar er staddur piltur.  Sér hún að hann er
gjörvilega  vaxinn  og  hermannlegur.    Virti  hann  og
fyrir  sér  flekann.    Skyggndust  þau  hvort  í  augu
annars, en eigi mæltust þau við.
Nú ber svo við, kvöld eitt nokkru síðar að leiðir
þeirra  liggja  saman  í  vertshúsi  í  staðnum  miðjum.
Var þar margt manna og drukkið bæði píkat og klaret
en borinn fram matur sá er Íberar nefna tapaska, og er
norrænu fólki oft fremur til jórturs en fylli.  Þekktu
þau þar hvort annað og gekk pilturinn til stúlkunnar
og mælti:  „Hvernig líkaði yður sýningin?“  Svarar
hún þá:  „Mér líkaði hún dável, en yður?“  Sátu þau
lengi á tali þá um kveldið og fræddust um siði hvors
annars.  Fylgdi pilturinn stúlkunni heim, laust fyrir
miðnættið.    Næsta  dag  lá  orðsending  í  póstkassa
stúlkunnar  rituð  laust  eftir  miðnætti.    Þar  tjáði
pilturinn stúlkunni ást sína og bauð henni að fylgja
sér í hús foreldra sinna eigi langt utan borgarmúra.
Varð hún allglöð við og þáði boðið.  Næsta dag sótti
hann stúlkuna í vagni sínum og óku þau út í héruð
þau þar er pilturinn hafði slitið barnsskónum.  Voru
þau fögur á að líta.  Var faðir hans höfðingi mikill,
bjó  stóru  búi,  var  í  góðum  efnum  og  hafði  húsað
staðinn af mikilli reisn.  Margt hafði hann og hjúa.
Tóku hann og húsfreyja stúlkunni vel og sögðust ekki
hafa í aðra tíð litið jafn væna stúlku og þótti þeim
mikið  um  að  hún  var  norræn  og  lofuðu  yfirbragð
hennar og fagran augnlit.  Buðu þau henni þar að vera
svo lengi sem hún vildi og töldu hana gott kvonfang
syni sínum.
Var nú dvöl stúlkunnar með Sevíllubúum öll með
öðrum brag.  Unnust þau pilturinn mjög og kom hann
oft að finna hana og sat þá lengi nætur á hljóðskrafi
við hana en vistfélagi hennar sat mjög um að gera
þeim ómak og stugga við þeim þá síst varði og var
stúlkunni  mikill  ami  að  þessu.    Tókst  henni  þó  að
koma þeirri sænsku úr húsi eitt kvöldið og rekkjaði
þá með piltinum.  Trúði pilturinn stúlkunni fyrir því
að fyrr hefði hann ekki konu kennt, en stúlkan þagði
við...
Pilturinn  var  lærdómsmaður  og  vildi  fullnema
sig  í  þeirri  grein  sem  kennir  hvernig  smíða  má
fljúgandi vélar.  Sótti hann námið af miklu kappi og
gilti það sama um stúlkuna, en þess í millum gengu
þau til skemmtana æskufólks þar í staðnum ellegar
voru á búi foreldra hans.  Gengu þau ávallt til messu
á sunnudögum því pilturinn rækti mjög trú sína sem
og allt hans heimilisfólk.  Helst var það talið stúlk-
unni  til  meins  að  hún  skyldi  ekki  vera  pápísk  og
þekkjast ekki siði pápista, frábiðja sér og milligöngu
sællra  meyja  og  heilagra  manna  eður  gera  Maríu
guðsmóður að sínum árnaðarmanni.  Varð brátt fátt
milli hennar og hans fólks því ekki þóttist það geta
lagt  lag  sitt  við  undanvillinga  sem  ekki  þýddust
páfann, boð hans eður bönn, né gengu til skrifta og
fúlsuðu við hinum heilögu sakramentum sem örgustu
heiðingjar og djöfuls lagsmenn.  Frestaði pilturinn nú
að  biðja  um  hönd  hennar  því  ekki  vildi  stúlkan
norræna ganga af siðum sinna landsmanna og snúast
til pápískrar villu.  Varð henni því brátt óglatt heima
á búi piltsins væri hún þar stödd og beiddist undan
því að fara þangað úr staðnum, kaus heldur að njóta
þess sem staðarbúar tilreiddu af skemmtan.  Varð af
ósætti þeirra í millum því ekki þóttist pilturinn skilja
hugarþel hennar og slitu þau brátt samvistum.  Sorg
piltsins var þó meiri en stúlkunnar, enda var hann lítt
reyndur í ástarfari og hreinlynd sál og treysti sér ekki
til að koma til hennar oftar á kvöldum eður eiga við
hana hljóðskraf eður liggja með henni í rekkju.
Ekki sýtti stúlkan þessi málalok.  Var hún vinsæl
af staðarbúum og var hún oft að veislum og leikjum
og þóttist hún nema margt um háttu Íbera og tungu,
en einnig sagði hún margt af sínum heimahögum og
voru margir fúsir að inna hana frétta.  Hún var mikið
í förum þar um velli og skóga, hélt út að morgni en
snéri heim er húmaði að kveldi, hélt oft til strandar og
sætti  lagi  til  lengri  ferða  með  lestum,  var  að
skemmtunum,  heyrði  leikið  á  pípur  og  hlýddi  á
bumbur  barðar  og  skemmti  sér  að  leikjum  trúða.
Fannst  brátt  á  að  stúlkan  var  rík  af  dyggðum  og
þóttist hún nú fyrst vera þess áskynja er hún kom með
framandi  þjóðum.    Var  hún  fljót  að  semja  sig  að
háttum  fólks  þar  í  borginni  og  átti  auðvelt  með  að
fóta  sig á  framandi  slóðum.    Þóttist  hún  hér  hafa
mikið  af  lært  og  varð  henni  hugsað  til  kveðjuorða
móður sinnar um að hvert sem hún rataði væru svörin
ávallt í hennar eigin hjarta.
Daginn  fyrir  burtferð  heimsótti  stúlkan  piltinn  og
kvaddi hann.  Fór hið besta á með þeim og kvöddust
þau innvirðuglega og með mikilli blíðu.  Hétu þau
því bæði að gleyma hvort öðru aldrei...",58,Hvers vegna þótti foreldrum piltsins stúlkan efnileg tengdadóttir?,D,A Vegna fjölskyldu hennar,B Vegna framkomu hennar,C Vegna heimalands hennar,D Vegna útlits hennar,3
".Nú er þar til máls að taka að stúlka nokkur var borin
í heiminn.  Var það á eyju norður í höfum þar sem
heitir Ísland og þar óx hún úr grasi í föðurgarði.  Ekki
er  eyja  þessi  í  alfaraleið  en  þar  unir  hraustlegt  og
duglegt fólk glatt við sitt og hefur viðurværi sitt af
fiskveiðum  og  hugbúnaðargerð.    Langt  sunnan
hennar liggur mikið land og stórt sem kennt er við
þjóðina Íbera, en þegar þessi saga gerist, var langt um
liðið síðan þeir voru á dögum, þótt niðjar þeirra væru
enn í landinu.  Nú bregður svo við að stúlkan heldur
að heiman og segir ekki af ferð hennar fyrr en hún
kemur suður í Íberaland þar sem borg ein mikil stóð
á velli, fögur mjög og háreist.  Hét hún Sevílla.  Er
hún kvaddi móður sína hafði hún sagt henni:  „Ég
vona að mér auðnist einnig að víkka sjóndeildarhring
minn og finna mig.“  Mælti þá móðir hennar: „Sú von
mun  sannarlega  rætast  dóttir  kær,  en  hafðu  ávallt
hugfast  að  það  ert  þú  sjálf  sem  geymir  lykilinn  að
öllu því sem leitar á huga þinn.  Hvert sem þú ratar
máttu aldrei gleyma því að svörin eru og verða alltaf
í þínu eigin hjarta.“
Stúlkan  hafði  gengið  í  staðinn  og  svipast  um.
Þótti  henni  mikið  til  borgarfólksins  koma  og  bar
margt framandlegt fyrir augu.  Gekk hún í félag við
stöllu  sína  sænskættaða,  sem  gekk  sömu  erinda  og
hún og sömdu þær við kerlingu eina um að vistast hjá
henni um veturinn.  Fann þá brátt á að þær áttu ekki
skap saman og óx fljótt af óvild þeirra í millum og
höfðu  hvorartveggju  á  sér  vara.    Dag  einn  lagði
stúlkan  leið  sína  til  hallar.    Var  þar  komið  margt
saman úr staðnum til leika og til að virða fyrir sér
kúnstir manna þeirra er nefndir eru listamenn.
[...]
Þar sem hún stóð frammi fyrir stórum fleka sem
á voru dregnar myndir af grænum ökrum, blómskrúði
og dansandi konum í hvítum kyrtlum verður hún þess
áskynja að þar er staddur piltur.  Sér hún að hann er
gjörvilega  vaxinn  og  hermannlegur.    Virti  hann  og
fyrir  sér  flekann.    Skyggndust  þau  hvort  í  augu
annars, en eigi mæltust þau við.
Nú ber svo við, kvöld eitt nokkru síðar að leiðir
þeirra  liggja  saman  í  vertshúsi  í  staðnum  miðjum.
Var þar margt manna og drukkið bæði píkat og klaret
en borinn fram matur sá er Íberar nefna tapaska, og er
norrænu fólki oft fremur til jórturs en fylli.  Þekktu
þau þar hvort annað og gekk pilturinn til stúlkunnar
og mælti:  „Hvernig líkaði yður sýningin?“  Svarar
hún þá:  „Mér líkaði hún dável, en yður?“  Sátu þau
lengi á tali þá um kveldið og fræddust um siði hvors
annars.  Fylgdi pilturinn stúlkunni heim, laust fyrir
miðnættið.    Næsta  dag  lá  orðsending  í  póstkassa
stúlkunnar  rituð  laust  eftir  miðnætti.    Þar  tjáði
pilturinn stúlkunni ást sína og bauð henni að fylgja
sér í hús foreldra sinna eigi langt utan borgarmúra.
Varð hún allglöð við og þáði boðið.  Næsta dag sótti
hann stúlkuna í vagni sínum og óku þau út í héruð
þau þar er pilturinn hafði slitið barnsskónum.  Voru
þau fögur á að líta.  Var faðir hans höfðingi mikill,
bjó  stóru  búi,  var  í  góðum  efnum  og  hafði  húsað
staðinn af mikilli reisn.  Margt hafði hann og hjúa.
Tóku hann og húsfreyja stúlkunni vel og sögðust ekki
hafa í aðra tíð litið jafn væna stúlku og þótti þeim
mikið  um  að  hún  var  norræn  og  lofuðu  yfirbragð
hennar og fagran augnlit.  Buðu þau henni þar að vera
svo lengi sem hún vildi og töldu hana gott kvonfang
syni sínum.
Var nú dvöl stúlkunnar með Sevíllubúum öll með
öðrum brag.  Unnust þau pilturinn mjög og kom hann
oft að finna hana og sat þá lengi nætur á hljóðskrafi
við hana en vistfélagi hennar sat mjög um að gera
þeim ómak og stugga við þeim þá síst varði og var
stúlkunni  mikill  ami  að  þessu.    Tókst  henni  þó  að
koma þeirri sænsku úr húsi eitt kvöldið og rekkjaði
þá með piltinum.  Trúði pilturinn stúlkunni fyrir því
að fyrr hefði hann ekki konu kennt, en stúlkan þagði
við...
Pilturinn  var  lærdómsmaður  og  vildi  fullnema
sig  í  þeirri  grein  sem  kennir  hvernig  smíða  má
fljúgandi vélar.  Sótti hann námið af miklu kappi og
gilti það sama um stúlkuna, en þess í millum gengu
þau til skemmtana æskufólks þar í staðnum ellegar
voru á búi foreldra hans.  Gengu þau ávallt til messu
á sunnudögum því pilturinn rækti mjög trú sína sem
og allt hans heimilisfólk.  Helst var það talið stúlk-
unni  til  meins  að  hún  skyldi  ekki  vera  pápísk  og
þekkjast ekki siði pápista, frábiðja sér og milligöngu
sællra  meyja  og  heilagra  manna  eður  gera  Maríu
guðsmóður að sínum árnaðarmanni.  Varð brátt fátt
milli hennar og hans fólks því ekki þóttist það geta
lagt  lag  sitt  við  undanvillinga  sem  ekki  þýddust
páfann, boð hans eður bönn, né gengu til skrifta og
fúlsuðu við hinum heilögu sakramentum sem örgustu
heiðingjar og djöfuls lagsmenn.  Frestaði pilturinn nú
að  biðja  um  hönd  hennar  því  ekki  vildi  stúlkan
norræna ganga af siðum sinna landsmanna og snúast
til pápískrar villu.  Varð henni því brátt óglatt heima
á búi piltsins væri hún þar stödd og beiddist undan
því að fara þangað úr staðnum, kaus heldur að njóta
þess sem staðarbúar tilreiddu af skemmtan.  Varð af
ósætti þeirra í millum því ekki þóttist pilturinn skilja
hugarþel hennar og slitu þau brátt samvistum.  Sorg
piltsins var þó meiri en stúlkunnar, enda var hann lítt
reyndur í ástarfari og hreinlynd sál og treysti sér ekki
til að koma til hennar oftar á kvöldum eður eiga við
hana hljóðskraf eður liggja með henni í rekkju.
Ekki sýtti stúlkan þessi málalok.  Var hún vinsæl
af staðarbúum og var hún oft að veislum og leikjum
og þóttist hún nema margt um háttu Íbera og tungu,
en einnig sagði hún margt af sínum heimahögum og
voru margir fúsir að inna hana frétta.  Hún var mikið
í förum þar um velli og skóga, hélt út að morgni en
snéri heim er húmaði að kveldi, hélt oft til strandar og
sætti  lagi  til  lengri  ferða  með  lestum,  var  að
skemmtunum,  heyrði  leikið  á  pípur  og  hlýddi  á
bumbur  barðar  og  skemmti  sér  að  leikjum  trúða.
Fannst  brátt  á  að  stúlkan  var  rík  af  dyggðum  og
þóttist hún nú fyrst vera þess áskynja er hún kom með
framandi  þjóðum.    Var  hún  fljót  að  semja  sig  að
háttum  fólks  þar  í  borginni  og  átti  auðvelt  með  að
fóta  sig á  framandi  slóðum.    Þóttist  hún  hér  hafa
mikið  af  lært  og  varð  henni  hugsað  til  kveðjuorða
móður sinnar um að hvert sem hún rataði væru svörin
ávallt í hennar eigin hjarta.
Daginn  fyrir  burtferð  heimsótti  stúlkan  piltinn  og
kvaddi hann.  Fór hið besta á með þeim og kvöddust
þau innvirðuglega og með mikilli blíðu.  Hétu þau
því bæði að gleyma hvort öðru aldrei...",59,Hvernig breyttist sænska stúlkan eftir að pilturinn kom til sögunnar?,D,A Hún varð eigingjörn.,B Hún varð fantaleg.,C Hún varð háðsleg.,D Hún varð uppáþrengjandi.,3
".Nú er þar til máls að taka að stúlka nokkur var borin
í heiminn.  Var það á eyju norður í höfum þar sem
heitir Ísland og þar óx hún úr grasi í föðurgarði.  Ekki
er  eyja  þessi  í  alfaraleið  en  þar  unir  hraustlegt  og
duglegt fólk glatt við sitt og hefur viðurværi sitt af
fiskveiðum  og  hugbúnaðargerð.    Langt  sunnan
hennar liggur mikið land og stórt sem kennt er við
þjóðina Íbera, en þegar þessi saga gerist, var langt um
liðið síðan þeir voru á dögum, þótt niðjar þeirra væru
enn í landinu.  Nú bregður svo við að stúlkan heldur
að heiman og segir ekki af ferð hennar fyrr en hún
kemur suður í Íberaland þar sem borg ein mikil stóð
á velli, fögur mjög og háreist.  Hét hún Sevílla.  Er
hún kvaddi móður sína hafði hún sagt henni:  „Ég
vona að mér auðnist einnig að víkka sjóndeildarhring
minn og finna mig.“  Mælti þá móðir hennar: „Sú von
mun  sannarlega  rætast  dóttir  kær,  en  hafðu  ávallt
hugfast  að  það  ert  þú  sjálf  sem  geymir  lykilinn  að
öllu því sem leitar á huga þinn.  Hvert sem þú ratar
máttu aldrei gleyma því að svörin eru og verða alltaf
í þínu eigin hjarta.“
Stúlkan  hafði  gengið  í  staðinn  og  svipast  um.
Þótti  henni  mikið  til  borgarfólksins  koma  og  bar
margt framandlegt fyrir augu.  Gekk hún í félag við
stöllu  sína  sænskættaða,  sem  gekk  sömu  erinda  og
hún og sömdu þær við kerlingu eina um að vistast hjá
henni um veturinn.  Fann þá brátt á að þær áttu ekki
skap saman og óx fljótt af óvild þeirra í millum og
höfðu  hvorartveggju  á  sér  vara.    Dag  einn  lagði
stúlkan  leið  sína  til  hallar.    Var  þar  komið  margt
saman úr staðnum til leika og til að virða fyrir sér
kúnstir manna þeirra er nefndir eru listamenn.
[...]
Þar sem hún stóð frammi fyrir stórum fleka sem
á voru dregnar myndir af grænum ökrum, blómskrúði
og dansandi konum í hvítum kyrtlum verður hún þess
áskynja að þar er staddur piltur.  Sér hún að hann er
gjörvilega  vaxinn  og  hermannlegur.    Virti  hann  og
fyrir  sér  flekann.    Skyggndust  þau  hvort  í  augu
annars, en eigi mæltust þau við.
Nú ber svo við, kvöld eitt nokkru síðar að leiðir
þeirra  liggja  saman  í  vertshúsi  í  staðnum  miðjum.
Var þar margt manna og drukkið bæði píkat og klaret
en borinn fram matur sá er Íberar nefna tapaska, og er
norrænu fólki oft fremur til jórturs en fylli.  Þekktu
þau þar hvort annað og gekk pilturinn til stúlkunnar
og mælti:  „Hvernig líkaði yður sýningin?“  Svarar
hún þá:  „Mér líkaði hún dável, en yður?“  Sátu þau
lengi á tali þá um kveldið og fræddust um siði hvors
annars.  Fylgdi pilturinn stúlkunni heim, laust fyrir
miðnættið.    Næsta  dag  lá  orðsending  í  póstkassa
stúlkunnar  rituð  laust  eftir  miðnætti.    Þar  tjáði
pilturinn stúlkunni ást sína og bauð henni að fylgja
sér í hús foreldra sinna eigi langt utan borgarmúra.
Varð hún allglöð við og þáði boðið.  Næsta dag sótti
hann stúlkuna í vagni sínum og óku þau út í héruð
þau þar er pilturinn hafði slitið barnsskónum.  Voru
þau fögur á að líta.  Var faðir hans höfðingi mikill,
bjó  stóru  búi,  var  í  góðum  efnum  og  hafði  húsað
staðinn af mikilli reisn.  Margt hafði hann og hjúa.
Tóku hann og húsfreyja stúlkunni vel og sögðust ekki
hafa í aðra tíð litið jafn væna stúlku og þótti þeim
mikið  um  að  hún  var  norræn  og  lofuðu  yfirbragð
hennar og fagran augnlit.  Buðu þau henni þar að vera
svo lengi sem hún vildi og töldu hana gott kvonfang
syni sínum.
Var nú dvöl stúlkunnar með Sevíllubúum öll með
öðrum brag.  Unnust þau pilturinn mjög og kom hann
oft að finna hana og sat þá lengi nætur á hljóðskrafi
við hana en vistfélagi hennar sat mjög um að gera
þeim ómak og stugga við þeim þá síst varði og var
stúlkunni  mikill  ami  að  þessu.    Tókst  henni  þó  að
koma þeirri sænsku úr húsi eitt kvöldið og rekkjaði
þá með piltinum.  Trúði pilturinn stúlkunni fyrir því
að fyrr hefði hann ekki konu kennt, en stúlkan þagði
við...
Pilturinn  var  lærdómsmaður  og  vildi  fullnema
sig  í  þeirri  grein  sem  kennir  hvernig  smíða  má
fljúgandi vélar.  Sótti hann námið af miklu kappi og
gilti það sama um stúlkuna, en þess í millum gengu
þau til skemmtana æskufólks þar í staðnum ellegar
voru á búi foreldra hans.  Gengu þau ávallt til messu
á sunnudögum því pilturinn rækti mjög trú sína sem
og allt hans heimilisfólk.  Helst var það talið stúlk-
unni  til  meins  að  hún  skyldi  ekki  vera  pápísk  og
þekkjast ekki siði pápista, frábiðja sér og milligöngu
sællra  meyja  og  heilagra  manna  eður  gera  Maríu
guðsmóður að sínum árnaðarmanni.  Varð brátt fátt
milli hennar og hans fólks því ekki þóttist það geta
lagt  lag  sitt  við  undanvillinga  sem  ekki  þýddust
páfann, boð hans eður bönn, né gengu til skrifta og
fúlsuðu við hinum heilögu sakramentum sem örgustu
heiðingjar og djöfuls lagsmenn.  Frestaði pilturinn nú
að  biðja  um  hönd  hennar  því  ekki  vildi  stúlkan
norræna ganga af siðum sinna landsmanna og snúast
til pápískrar villu.  Varð henni því brátt óglatt heima
á búi piltsins væri hún þar stödd og beiddist undan
því að fara þangað úr staðnum, kaus heldur að njóta
þess sem staðarbúar tilreiddu af skemmtan.  Varð af
ósætti þeirra í millum því ekki þóttist pilturinn skilja
hugarþel hennar og slitu þau brátt samvistum.  Sorg
piltsins var þó meiri en stúlkunnar, enda var hann lítt
reyndur í ástarfari og hreinlynd sál og treysti sér ekki
til að koma til hennar oftar á kvöldum eður eiga við
hana hljóðskraf eður liggja með henni í rekkju.
Ekki sýtti stúlkan þessi málalok.  Var hún vinsæl
af staðarbúum og var hún oft að veislum og leikjum
og þóttist hún nema margt um háttu Íbera og tungu,
en einnig sagði hún margt af sínum heimahögum og
voru margir fúsir að inna hana frétta.  Hún var mikið
í förum þar um velli og skóga, hélt út að morgni en
snéri heim er húmaði að kveldi, hélt oft til strandar og
sætti  lagi  til  lengri  ferða  með  lestum,  var  að
skemmtunum,  heyrði  leikið  á  pípur  og  hlýddi  á
bumbur  barðar  og  skemmti  sér  að  leikjum  trúða.
Fannst  brátt  á  að  stúlkan  var  rík  af  dyggðum  og
þóttist hún nú fyrst vera þess áskynja er hún kom með
framandi  þjóðum.    Var  hún  fljót  að  semja  sig  að
háttum  fólks  þar  í  borginni  og  átti  auðvelt  með  að
fóta  sig á  framandi  slóðum.    Þóttist  hún  hér  hafa
mikið  af  lært  og  varð  henni  hugsað  til  kveðjuorða
móður sinnar um að hvert sem hún rataði væru svörin
ávallt í hennar eigin hjarta.
Daginn  fyrir  burtferð  heimsótti  stúlkan  piltinn  og
kvaddi hann.  Fór hið besta á með þeim og kvöddust
þau innvirðuglega og með mikilli blíðu.  Hétu þau
því bæði að gleyma hvort öðru aldrei...",60,Hvers vegna slitnaði samband stúlkunnar og piltsins?,B,A Vegna afskipta sænsku stúlkunnar.,B Menningarlegt baksvið þeirra var ólíkt.,C Pilturinn var reynslulaus í ástarmálum.,D Skapferli þeirra var ólíkt.,1
".Nú er þar til máls að taka að stúlka nokkur var borin
í heiminn.  Var það á eyju norður í höfum þar sem
heitir Ísland og þar óx hún úr grasi í föðurgarði.  Ekki
er  eyja  þessi  í  alfaraleið  en  þar  unir  hraustlegt  og
duglegt fólk glatt við sitt og hefur viðurværi sitt af
fiskveiðum  og  hugbúnaðargerð.    Langt  sunnan
hennar liggur mikið land og stórt sem kennt er við
þjóðina Íbera, en þegar þessi saga gerist, var langt um
liðið síðan þeir voru á dögum, þótt niðjar þeirra væru
enn í landinu.  Nú bregður svo við að stúlkan heldur
að heiman og segir ekki af ferð hennar fyrr en hún
kemur suður í Íberaland þar sem borg ein mikil stóð
á velli, fögur mjög og háreist.  Hét hún Sevílla.  Er
hún kvaddi móður sína hafði hún sagt henni:  „Ég
vona að mér auðnist einnig að víkka sjóndeildarhring
minn og finna mig.“  Mælti þá móðir hennar: „Sú von
mun  sannarlega  rætast  dóttir  kær,  en  hafðu  ávallt
hugfast  að  það  ert  þú  sjálf  sem  geymir  lykilinn  að
öllu því sem leitar á huga þinn.  Hvert sem þú ratar
máttu aldrei gleyma því að svörin eru og verða alltaf
í þínu eigin hjarta.“
Stúlkan  hafði  gengið  í  staðinn  og  svipast  um.
Þótti  henni  mikið  til  borgarfólksins  koma  og  bar
margt framandlegt fyrir augu.  Gekk hún í félag við
stöllu  sína  sænskættaða,  sem  gekk  sömu  erinda  og
hún og sömdu þær við kerlingu eina um að vistast hjá
henni um veturinn.  Fann þá brátt á að þær áttu ekki
skap saman og óx fljótt af óvild þeirra í millum og
höfðu  hvorartveggju  á  sér  vara.    Dag  einn  lagði
stúlkan  leið  sína  til  hallar.    Var  þar  komið  margt
saman úr staðnum til leika og til að virða fyrir sér
kúnstir manna þeirra er nefndir eru listamenn.
[...]
Þar sem hún stóð frammi fyrir stórum fleka sem
á voru dregnar myndir af grænum ökrum, blómskrúði
og dansandi konum í hvítum kyrtlum verður hún þess
áskynja að þar er staddur piltur.  Sér hún að hann er
gjörvilega  vaxinn  og  hermannlegur.    Virti  hann  og
fyrir  sér  flekann.    Skyggndust  þau  hvort  í  augu
annars, en eigi mæltust þau við.
Nú ber svo við, kvöld eitt nokkru síðar að leiðir
þeirra  liggja  saman  í  vertshúsi  í  staðnum  miðjum.
Var þar margt manna og drukkið bæði píkat og klaret
en borinn fram matur sá er Íberar nefna tapaska, og er
norrænu fólki oft fremur til jórturs en fylli.  Þekktu
þau þar hvort annað og gekk pilturinn til stúlkunnar
og mælti:  „Hvernig líkaði yður sýningin?“  Svarar
hún þá:  „Mér líkaði hún dável, en yður?“  Sátu þau
lengi á tali þá um kveldið og fræddust um siði hvors
annars.  Fylgdi pilturinn stúlkunni heim, laust fyrir
miðnættið.    Næsta  dag  lá  orðsending  í  póstkassa
stúlkunnar  rituð  laust  eftir  miðnætti.    Þar  tjáði
pilturinn stúlkunni ást sína og bauð henni að fylgja
sér í hús foreldra sinna eigi langt utan borgarmúra.
Varð hún allglöð við og þáði boðið.  Næsta dag sótti
hann stúlkuna í vagni sínum og óku þau út í héruð
þau þar er pilturinn hafði slitið barnsskónum.  Voru
þau fögur á að líta.  Var faðir hans höfðingi mikill,
bjó  stóru  búi,  var  í  góðum  efnum  og  hafði  húsað
staðinn af mikilli reisn.  Margt hafði hann og hjúa.
Tóku hann og húsfreyja stúlkunni vel og sögðust ekki
hafa í aðra tíð litið jafn væna stúlku og þótti þeim
mikið  um  að  hún  var  norræn  og  lofuðu  yfirbragð
hennar og fagran augnlit.  Buðu þau henni þar að vera
svo lengi sem hún vildi og töldu hana gott kvonfang
syni sínum.
Var nú dvöl stúlkunnar með Sevíllubúum öll með
öðrum brag.  Unnust þau pilturinn mjög og kom hann
oft að finna hana og sat þá lengi nætur á hljóðskrafi
við hana en vistfélagi hennar sat mjög um að gera
þeim ómak og stugga við þeim þá síst varði og var
stúlkunni  mikill  ami  að  þessu.    Tókst  henni  þó  að
koma þeirri sænsku úr húsi eitt kvöldið og rekkjaði
þá með piltinum.  Trúði pilturinn stúlkunni fyrir því
að fyrr hefði hann ekki konu kennt, en stúlkan þagði
við...
Pilturinn  var  lærdómsmaður  og  vildi  fullnema
sig  í  þeirri  grein  sem  kennir  hvernig  smíða  má
fljúgandi vélar.  Sótti hann námið af miklu kappi og
gilti það sama um stúlkuna, en þess í millum gengu
þau til skemmtana æskufólks þar í staðnum ellegar
voru á búi foreldra hans.  Gengu þau ávallt til messu
á sunnudögum því pilturinn rækti mjög trú sína sem
og allt hans heimilisfólk.  Helst var það talið stúlk-
unni  til  meins  að  hún  skyldi  ekki  vera  pápísk  og
þekkjast ekki siði pápista, frábiðja sér og milligöngu
sællra  meyja  og  heilagra  manna  eður  gera  Maríu
guðsmóður að sínum árnaðarmanni.  Varð brátt fátt
milli hennar og hans fólks því ekki þóttist það geta
lagt  lag  sitt  við  undanvillinga  sem  ekki  þýddust
páfann, boð hans eður bönn, né gengu til skrifta og
fúlsuðu við hinum heilögu sakramentum sem örgustu
heiðingjar og djöfuls lagsmenn.  Frestaði pilturinn nú
að  biðja  um  hönd  hennar  því  ekki  vildi  stúlkan
norræna ganga af siðum sinna landsmanna og snúast
til pápískrar villu.  Varð henni því brátt óglatt heima
á búi piltsins væri hún þar stödd og beiddist undan
því að fara þangað úr staðnum, kaus heldur að njóta
þess sem staðarbúar tilreiddu af skemmtan.  Varð af
ósætti þeirra í millum því ekki þóttist pilturinn skilja
hugarþel hennar og slitu þau brátt samvistum.  Sorg
piltsins var þó meiri en stúlkunnar, enda var hann lítt
reyndur í ástarfari og hreinlynd sál og treysti sér ekki
til að koma til hennar oftar á kvöldum eður eiga við
hana hljóðskraf eður liggja með henni í rekkju.
Ekki sýtti stúlkan þessi málalok.  Var hún vinsæl
af staðarbúum og var hún oft að veislum og leikjum
og þóttist hún nema margt um háttu Íbera og tungu,
en einnig sagði hún margt af sínum heimahögum og
voru margir fúsir að inna hana frétta.  Hún var mikið
í förum þar um velli og skóga, hélt út að morgni en
snéri heim er húmaði að kveldi, hélt oft til strandar og
sætti  lagi  til  lengri  ferða  með  lestum,  var  að
skemmtunum,  heyrði  leikið  á  pípur  og  hlýddi  á
bumbur  barðar  og  skemmti  sér  að  leikjum  trúða.
Fannst  brátt  á  að  stúlkan  var  rík  af  dyggðum  og
þóttist hún nú fyrst vera þess áskynja er hún kom með
framandi  þjóðum.    Var  hún  fljót  að  semja  sig  að
háttum  fólks  þar  í  borginni  og  átti  auðvelt  með  að
fóta  sig á  framandi  slóðum.    Þóttist  hún  hér  hafa
mikið  af  lært  og  varð  henni  hugsað  til  kveðjuorða
móður sinnar um að hvert sem hún rataði væru svörin
ávallt í hennar eigin hjarta.
Daginn  fyrir  burtferð  heimsótti  stúlkan  piltinn  og
kvaddi hann.  Fór hið besta á með þeim og kvöddust
þau innvirðuglega og með mikilli blíðu.  Hétu þau
því bæði að gleyma hvort öðru aldrei...",61,Hvar fann stúlkan svörin sem hún leitaði?,B,A Í föðurgarði,B Í hjarta sínu,C Hjá móður piltsins,D Í menningu innfæddra,1
".Nú er þar til máls að taka að stúlka nokkur var borin
í heiminn.  Var það á eyju norður í höfum þar sem
heitir Ísland og þar óx hún úr grasi í föðurgarði.  Ekki
er  eyja  þessi  í  alfaraleið  en  þar  unir  hraustlegt  og
duglegt fólk glatt við sitt og hefur viðurværi sitt af
fiskveiðum  og  hugbúnaðargerð.    Langt  sunnan
hennar liggur mikið land og stórt sem kennt er við
þjóðina Íbera, en þegar þessi saga gerist, var langt um
liðið síðan þeir voru á dögum, þótt niðjar þeirra væru
enn í landinu.  Nú bregður svo við að stúlkan heldur
að heiman og segir ekki af ferð hennar fyrr en hún
kemur suður í Íberaland þar sem borg ein mikil stóð
á velli, fögur mjög og háreist.  Hét hún Sevílla.  Er
hún kvaddi móður sína hafði hún sagt henni:  „Ég
vona að mér auðnist einnig að víkka sjóndeildarhring
minn og finna mig.“  Mælti þá móðir hennar: „Sú von
mun  sannarlega  rætast  dóttir  kær,  en  hafðu  ávallt
hugfast  að  það  ert  þú  sjálf  sem  geymir  lykilinn  að
öllu því sem leitar á huga þinn.  Hvert sem þú ratar
máttu aldrei gleyma því að svörin eru og verða alltaf
í þínu eigin hjarta.“
Stúlkan  hafði  gengið  í  staðinn  og  svipast  um.
Þótti  henni  mikið  til  borgarfólksins  koma  og  bar
margt framandlegt fyrir augu.  Gekk hún í félag við
stöllu  sína  sænskættaða,  sem  gekk  sömu  erinda  og
hún og sömdu þær við kerlingu eina um að vistast hjá
henni um veturinn.  Fann þá brátt á að þær áttu ekki
skap saman og óx fljótt af óvild þeirra í millum og
höfðu  hvorartveggju  á  sér  vara.    Dag  einn  lagði
stúlkan  leið  sína  til  hallar.    Var  þar  komið  margt
saman úr staðnum til leika og til að virða fyrir sér
kúnstir manna þeirra er nefndir eru listamenn.
[...]
Þar sem hún stóð frammi fyrir stórum fleka sem
á voru dregnar myndir af grænum ökrum, blómskrúði
og dansandi konum í hvítum kyrtlum verður hún þess
áskynja að þar er staddur piltur.  Sér hún að hann er
gjörvilega  vaxinn  og  hermannlegur.    Virti  hann  og
fyrir  sér  flekann.    Skyggndust  þau  hvort  í  augu
annars, en eigi mæltust þau við.
Nú ber svo við, kvöld eitt nokkru síðar að leiðir
þeirra  liggja  saman  í  vertshúsi  í  staðnum  miðjum.
Var þar margt manna og drukkið bæði píkat og klaret
en borinn fram matur sá er Íberar nefna tapaska, og er
norrænu fólki oft fremur til jórturs en fylli.  Þekktu
þau þar hvort annað og gekk pilturinn til stúlkunnar
og mælti:  „Hvernig líkaði yður sýningin?“  Svarar
hún þá:  „Mér líkaði hún dável, en yður?“  Sátu þau
lengi á tali þá um kveldið og fræddust um siði hvors
annars.  Fylgdi pilturinn stúlkunni heim, laust fyrir
miðnættið.    Næsta  dag  lá  orðsending  í  póstkassa
stúlkunnar  rituð  laust  eftir  miðnætti.    Þar  tjáði
pilturinn stúlkunni ást sína og bauð henni að fylgja
sér í hús foreldra sinna eigi langt utan borgarmúra.
Varð hún allglöð við og þáði boðið.  Næsta dag sótti
hann stúlkuna í vagni sínum og óku þau út í héruð
þau þar er pilturinn hafði slitið barnsskónum.  Voru
þau fögur á að líta.  Var faðir hans höfðingi mikill,
bjó  stóru  búi,  var  í  góðum  efnum  og  hafði  húsað
staðinn af mikilli reisn.  Margt hafði hann og hjúa.
Tóku hann og húsfreyja stúlkunni vel og sögðust ekki
hafa í aðra tíð litið jafn væna stúlku og þótti þeim
mikið  um  að  hún  var  norræn  og  lofuðu  yfirbragð
hennar og fagran augnlit.  Buðu þau henni þar að vera
svo lengi sem hún vildi og töldu hana gott kvonfang
syni sínum.
Var nú dvöl stúlkunnar með Sevíllubúum öll með
öðrum brag.  Unnust þau pilturinn mjög og kom hann
oft að finna hana og sat þá lengi nætur á hljóðskrafi
við hana en vistfélagi hennar sat mjög um að gera
þeim ómak og stugga við þeim þá síst varði og var
stúlkunni  mikill  ami  að  þessu.    Tókst  henni  þó  að
koma þeirri sænsku úr húsi eitt kvöldið og rekkjaði
þá með piltinum.  Trúði pilturinn stúlkunni fyrir því
að fyrr hefði hann ekki konu kennt, en stúlkan þagði
við...
Pilturinn  var  lærdómsmaður  og  vildi  fullnema
sig  í  þeirri  grein  sem  kennir  hvernig  smíða  má
fljúgandi vélar.  Sótti hann námið af miklu kappi og
gilti það sama um stúlkuna, en þess í millum gengu
þau til skemmtana æskufólks þar í staðnum ellegar
voru á búi foreldra hans.  Gengu þau ávallt til messu
á sunnudögum því pilturinn rækti mjög trú sína sem
og allt hans heimilisfólk.  Helst var það talið stúlk-
unni  til  meins  að  hún  skyldi  ekki  vera  pápísk  og
þekkjast ekki siði pápista, frábiðja sér og milligöngu
sællra  meyja  og  heilagra  manna  eður  gera  Maríu
guðsmóður að sínum árnaðarmanni.  Varð brátt fátt
milli hennar og hans fólks því ekki þóttist það geta
lagt  lag  sitt  við  undanvillinga  sem  ekki  þýddust
páfann, boð hans eður bönn, né gengu til skrifta og
fúlsuðu við hinum heilögu sakramentum sem örgustu
heiðingjar og djöfuls lagsmenn.  Frestaði pilturinn nú
að  biðja  um  hönd  hennar  því  ekki  vildi  stúlkan
norræna ganga af siðum sinna landsmanna og snúast
til pápískrar villu.  Varð henni því brátt óglatt heima
á búi piltsins væri hún þar stödd og beiddist undan
því að fara þangað úr staðnum, kaus heldur að njóta
þess sem staðarbúar tilreiddu af skemmtan.  Varð af
ósætti þeirra í millum því ekki þóttist pilturinn skilja
hugarþel hennar og slitu þau brátt samvistum.  Sorg
piltsins var þó meiri en stúlkunnar, enda var hann lítt
reyndur í ástarfari og hreinlynd sál og treysti sér ekki
til að koma til hennar oftar á kvöldum eður eiga við
hana hljóðskraf eður liggja með henni í rekkju.
Ekki sýtti stúlkan þessi málalok.  Var hún vinsæl
af staðarbúum og var hún oft að veislum og leikjum
og þóttist hún nema margt um háttu Íbera og tungu,
en einnig sagði hún margt af sínum heimahögum og
voru margir fúsir að inna hana frétta.  Hún var mikið
í förum þar um velli og skóga, hélt út að morgni en
snéri heim er húmaði að kveldi, hélt oft til strandar og
sætti  lagi  til  lengri  ferða  með  lestum,  var  að
skemmtunum,  heyrði  leikið  á  pípur  og  hlýddi  á
bumbur  barðar  og  skemmti  sér  að  leikjum  trúða.
Fannst  brátt  á  að  stúlkan  var  rík  af  dyggðum  og
þóttist hún nú fyrst vera þess áskynja er hún kom með
framandi  þjóðum.    Var  hún  fljót  að  semja  sig  að
háttum  fólks  þar  í  borginni  og  átti  auðvelt  með  að
fóta  sig á  framandi  slóðum.    Þóttist  hún  hér  hafa
mikið  af  lært  og  varð  henni  hugsað  til  kveðjuorða
móður sinnar um að hvert sem hún rataði væru svörin
ávallt í hennar eigin hjarta.
Daginn  fyrir  burtferð  heimsótti  stúlkan  piltinn  og
kvaddi hann.  Fór hið besta á með þeim og kvöddust
þau innvirðuglega og með mikilli blíðu.  Hétu þau
því bæði að gleyma hvort öðru aldrei...",62,Botnaðu setninguna: Sagan gerist,C,A á söguöld.,B í fornöld.,C í nútímanum.,D í framtíðinni.,2
".Nú er þar til máls að taka að stúlka nokkur var borin
í heiminn.  Var það á eyju norður í höfum þar sem
heitir Ísland og þar óx hún úr grasi í föðurgarði.  Ekki
er  eyja  þessi  í  alfaraleið  en  þar  unir  hraustlegt  og
duglegt fólk glatt við sitt og hefur viðurværi sitt af
fiskveiðum  og  hugbúnaðargerð.    Langt  sunnan
hennar liggur mikið land og stórt sem kennt er við
þjóðina Íbera, en þegar þessi saga gerist, var langt um
liðið síðan þeir voru á dögum, þótt niðjar þeirra væru
enn í landinu.  Nú bregður svo við að stúlkan heldur
að heiman og segir ekki af ferð hennar fyrr en hún
kemur suður í Íberaland þar sem borg ein mikil stóð
á velli, fögur mjög og háreist.  Hét hún Sevílla.  Er
hún kvaddi móður sína hafði hún sagt henni:  „Ég
vona að mér auðnist einnig að víkka sjóndeildarhring
minn og finna mig.“  Mælti þá móðir hennar: „Sú von
mun  sannarlega  rætast  dóttir  kær,  en  hafðu  ávallt
hugfast  að  það  ert  þú  sjálf  sem  geymir  lykilinn  að
öllu því sem leitar á huga þinn.  Hvert sem þú ratar
máttu aldrei gleyma því að svörin eru og verða alltaf
í þínu eigin hjarta.“
Stúlkan  hafði  gengið  í  staðinn  og  svipast  um.
Þótti  henni  mikið  til  borgarfólksins  koma  og  bar
margt framandlegt fyrir augu.  Gekk hún í félag við
stöllu  sína  sænskættaða,  sem  gekk  sömu  erinda  og
hún og sömdu þær við kerlingu eina um að vistast hjá
henni um veturinn.  Fann þá brátt á að þær áttu ekki
skap saman og óx fljótt af óvild þeirra í millum og
höfðu  hvorartveggju  á  sér  vara.    Dag  einn  lagði
stúlkan  leið  sína  til  hallar.    Var  þar  komið  margt
saman úr staðnum til leika og til að virða fyrir sér
kúnstir manna þeirra er nefndir eru listamenn.
[...]
Þar sem hún stóð frammi fyrir stórum fleka sem
á voru dregnar myndir af grænum ökrum, blómskrúði
og dansandi konum í hvítum kyrtlum verður hún þess
áskynja að þar er staddur piltur.  Sér hún að hann er
gjörvilega  vaxinn  og  hermannlegur.    Virti  hann  og
fyrir  sér  flekann.    Skyggndust  þau  hvort  í  augu
annars, en eigi mæltust þau við.
Nú ber svo við, kvöld eitt nokkru síðar að leiðir
þeirra  liggja  saman  í  vertshúsi  í  staðnum  miðjum.
Var þar margt manna og drukkið bæði píkat og klaret
en borinn fram matur sá er Íberar nefna tapaska, og er
norrænu fólki oft fremur til jórturs en fylli.  Þekktu
þau þar hvort annað og gekk pilturinn til stúlkunnar
og mælti:  „Hvernig líkaði yður sýningin?“  Svarar
hún þá:  „Mér líkaði hún dável, en yður?“  Sátu þau
lengi á tali þá um kveldið og fræddust um siði hvors
annars.  Fylgdi pilturinn stúlkunni heim, laust fyrir
miðnættið.    Næsta  dag  lá  orðsending  í  póstkassa
stúlkunnar  rituð  laust  eftir  miðnætti.    Þar  tjáði
pilturinn stúlkunni ást sína og bauð henni að fylgja
sér í hús foreldra sinna eigi langt utan borgarmúra.
Varð hún allglöð við og þáði boðið.  Næsta dag sótti
hann stúlkuna í vagni sínum og óku þau út í héruð
þau þar er pilturinn hafði slitið barnsskónum.  Voru
þau fögur á að líta.  Var faðir hans höfðingi mikill,
bjó  stóru  búi,  var  í  góðum  efnum  og  hafði  húsað
staðinn af mikilli reisn.  Margt hafði hann og hjúa.
Tóku hann og húsfreyja stúlkunni vel og sögðust ekki
hafa í aðra tíð litið jafn væna stúlku og þótti þeim
mikið  um  að  hún  var  norræn  og  lofuðu  yfirbragð
hennar og fagran augnlit.  Buðu þau henni þar að vera
svo lengi sem hún vildi og töldu hana gott kvonfang
syni sínum.
Var nú dvöl stúlkunnar með Sevíllubúum öll með
öðrum brag.  Unnust þau pilturinn mjög og kom hann
oft að finna hana og sat þá lengi nætur á hljóðskrafi
við hana en vistfélagi hennar sat mjög um að gera
þeim ómak og stugga við þeim þá síst varði og var
stúlkunni  mikill  ami  að  þessu.    Tókst  henni  þó  að
koma þeirri sænsku úr húsi eitt kvöldið og rekkjaði
þá með piltinum.  Trúði pilturinn stúlkunni fyrir því
að fyrr hefði hann ekki konu kennt, en stúlkan þagði
við...
Pilturinn  var  lærdómsmaður  og  vildi  fullnema
sig  í  þeirri  grein  sem  kennir  hvernig  smíða  má
fljúgandi vélar.  Sótti hann námið af miklu kappi og
gilti það sama um stúlkuna, en þess í millum gengu
þau til skemmtana æskufólks þar í staðnum ellegar
voru á búi foreldra hans.  Gengu þau ávallt til messu
á sunnudögum því pilturinn rækti mjög trú sína sem
og allt hans heimilisfólk.  Helst var það talið stúlk-
unni  til  meins  að  hún  skyldi  ekki  vera  pápísk  og
þekkjast ekki siði pápista, frábiðja sér og milligöngu
sællra  meyja  og  heilagra  manna  eður  gera  Maríu
guðsmóður að sínum árnaðarmanni.  Varð brátt fátt
milli hennar og hans fólks því ekki þóttist það geta
lagt  lag  sitt  við  undanvillinga  sem  ekki  þýddust
páfann, boð hans eður bönn, né gengu til skrifta og
fúlsuðu við hinum heilögu sakramentum sem örgustu
heiðingjar og djöfuls lagsmenn.  Frestaði pilturinn nú
að  biðja  um  hönd  hennar  því  ekki  vildi  stúlkan
norræna ganga af siðum sinna landsmanna og snúast
til pápískrar villu.  Varð henni því brátt óglatt heima
á búi piltsins væri hún þar stödd og beiddist undan
því að fara þangað úr staðnum, kaus heldur að njóta
þess sem staðarbúar tilreiddu af skemmtan.  Varð af
ósætti þeirra í millum því ekki þóttist pilturinn skilja
hugarþel hennar og slitu þau brátt samvistum.  Sorg
piltsins var þó meiri en stúlkunnar, enda var hann lítt
reyndur í ástarfari og hreinlynd sál og treysti sér ekki
til að koma til hennar oftar á kvöldum eður eiga við
hana hljóðskraf eður liggja með henni í rekkju.
Ekki sýtti stúlkan þessi málalok.  Var hún vinsæl
af staðarbúum og var hún oft að veislum og leikjum
og þóttist hún nema margt um háttu Íbera og tungu,
en einnig sagði hún margt af sínum heimahögum og
voru margir fúsir að inna hana frétta.  Hún var mikið
í förum þar um velli og skóga, hélt út að morgni en
snéri heim er húmaði að kveldi, hélt oft til strandar og
sætti  lagi  til  lengri  ferða  með  lestum,  var  að
skemmtunum,  heyrði  leikið  á  pípur  og  hlýddi  á
bumbur  barðar  og  skemmti  sér  að  leikjum  trúða.
Fannst  brátt  á  að  stúlkan  var  rík  af  dyggðum  og
þóttist hún nú fyrst vera þess áskynja er hún kom með
framandi  þjóðum.    Var  hún  fljót  að  semja  sig  að
háttum  fólks  þar  í  borginni  og  átti  auðvelt  með  að
fóta  sig á  framandi  slóðum.    Þóttist  hún  hér  hafa
mikið  af  lært  og  varð  henni  hugsað  til  kveðjuorða
móður sinnar um að hvert sem hún rataði væru svörin
ávallt í hennar eigin hjarta.
Daginn  fyrir  burtferð  heimsótti  stúlkan  piltinn  og
kvaddi hann.  Fór hið besta á með þeim og kvöddust
þau innvirðuglega og með mikilli blíðu.  Hétu þau
því bæði að gleyma hvort öðru aldrei...",63,Botnaðu setninguna: Þessi kafli ber yfirbragð,D,A ferðasögu.,B sendibréfs.,C sögulegs fróðleiks.,D þjóðsögu.,3
".Nú er þar til máls að taka að stúlka nokkur var borin
í heiminn.  Var það á eyju norður í höfum þar sem
heitir Ísland og þar óx hún úr grasi í föðurgarði.  Ekki
er  eyja  þessi  í  alfaraleið  en  þar  unir  hraustlegt  og
duglegt fólk glatt við sitt og hefur viðurværi sitt af
fiskveiðum  og  hugbúnaðargerð.    Langt  sunnan
hennar liggur mikið land og stórt sem kennt er við
þjóðina Íbera, en þegar þessi saga gerist, var langt um
liðið síðan þeir voru á dögum, þótt niðjar þeirra væru
enn í landinu.  Nú bregður svo við að stúlkan heldur
að heiman og segir ekki af ferð hennar fyrr en hún
kemur suður í Íberaland þar sem borg ein mikil stóð
á velli, fögur mjög og háreist.  Hét hún Sevílla.  Er
hún kvaddi móður sína hafði hún sagt henni:  „Ég
vona að mér auðnist einnig að víkka sjóndeildarhring
minn og finna mig.“  Mælti þá móðir hennar: „Sú von
mun  sannarlega  rætast  dóttir  kær,  en  hafðu  ávallt
hugfast  að  það  ert  þú  sjálf  sem  geymir  lykilinn  að
öllu því sem leitar á huga þinn.  Hvert sem þú ratar
máttu aldrei gleyma því að svörin eru og verða alltaf
í þínu eigin hjarta.“
Stúlkan  hafði  gengið  í  staðinn  og  svipast  um.
Þótti  henni  mikið  til  borgarfólksins  koma  og  bar
margt framandlegt fyrir augu.  Gekk hún í félag við
stöllu  sína  sænskættaða,  sem  gekk  sömu  erinda  og
hún og sömdu þær við kerlingu eina um að vistast hjá
henni um veturinn.  Fann þá brátt á að þær áttu ekki
skap saman og óx fljótt af óvild þeirra í millum og
höfðu  hvorartveggju  á  sér  vara.    Dag  einn  lagði
stúlkan  leið  sína  til  hallar.    Var  þar  komið  margt
saman úr staðnum til leika og til að virða fyrir sér
kúnstir manna þeirra er nefndir eru listamenn.
[...]
Þar sem hún stóð frammi fyrir stórum fleka sem
á voru dregnar myndir af grænum ökrum, blómskrúði
og dansandi konum í hvítum kyrtlum verður hún þess
áskynja að þar er staddur piltur.  Sér hún að hann er
gjörvilega  vaxinn  og  hermannlegur.    Virti  hann  og
fyrir  sér  flekann.    Skyggndust  þau  hvort  í  augu
annars, en eigi mæltust þau við.
Nú ber svo við, kvöld eitt nokkru síðar að leiðir
þeirra  liggja  saman  í  vertshúsi  í  staðnum  miðjum.
Var þar margt manna og drukkið bæði píkat og klaret
en borinn fram matur sá er Íberar nefna tapaska, og er
norrænu fólki oft fremur til jórturs en fylli.  Þekktu
þau þar hvort annað og gekk pilturinn til stúlkunnar
og mælti:  „Hvernig líkaði yður sýningin?“  Svarar
hún þá:  „Mér líkaði hún dável, en yður?“  Sátu þau
lengi á tali þá um kveldið og fræddust um siði hvors
annars.  Fylgdi pilturinn stúlkunni heim, laust fyrir
miðnættið.    Næsta  dag  lá  orðsending  í  póstkassa
stúlkunnar  rituð  laust  eftir  miðnætti.    Þar  tjáði
pilturinn stúlkunni ást sína og bauð henni að fylgja
sér í hús foreldra sinna eigi langt utan borgarmúra.
Varð hún allglöð við og þáði boðið.  Næsta dag sótti
hann stúlkuna í vagni sínum og óku þau út í héruð
þau þar er pilturinn hafði slitið barnsskónum.  Voru
þau fögur á að líta.  Var faðir hans höfðingi mikill,
bjó  stóru  búi,  var  í  góðum  efnum  og  hafði  húsað
staðinn af mikilli reisn.  Margt hafði hann og hjúa.
Tóku hann og húsfreyja stúlkunni vel og sögðust ekki
hafa í aðra tíð litið jafn væna stúlku og þótti þeim
mikið  um  að  hún  var  norræn  og  lofuðu  yfirbragð
hennar og fagran augnlit.  Buðu þau henni þar að vera
svo lengi sem hún vildi og töldu hana gott kvonfang
syni sínum.
Var nú dvöl stúlkunnar með Sevíllubúum öll með
öðrum brag.  Unnust þau pilturinn mjög og kom hann
oft að finna hana og sat þá lengi nætur á hljóðskrafi
við hana en vistfélagi hennar sat mjög um að gera
þeim ómak og stugga við þeim þá síst varði og var
stúlkunni  mikill  ami  að  þessu.    Tókst  henni  þó  að
koma þeirri sænsku úr húsi eitt kvöldið og rekkjaði
þá með piltinum.  Trúði pilturinn stúlkunni fyrir því
að fyrr hefði hann ekki konu kennt, en stúlkan þagði
við...
Pilturinn  var  lærdómsmaður  og  vildi  fullnema
sig  í  þeirri  grein  sem  kennir  hvernig  smíða  má
fljúgandi vélar.  Sótti hann námið af miklu kappi og
gilti það sama um stúlkuna, en þess í millum gengu
þau til skemmtana æskufólks þar í staðnum ellegar
voru á búi foreldra hans.  Gengu þau ávallt til messu
á sunnudögum því pilturinn rækti mjög trú sína sem
og allt hans heimilisfólk.  Helst var það talið stúlk-
unni  til  meins  að  hún  skyldi  ekki  vera  pápísk  og
þekkjast ekki siði pápista, frábiðja sér og milligöngu
sællra  meyja  og  heilagra  manna  eður  gera  Maríu
guðsmóður að sínum árnaðarmanni.  Varð brátt fátt
milli hennar og hans fólks því ekki þóttist það geta
lagt  lag  sitt  við  undanvillinga  sem  ekki  þýddust
páfann, boð hans eður bönn, né gengu til skrifta og
fúlsuðu við hinum heilögu sakramentum sem örgustu
heiðingjar og djöfuls lagsmenn.  Frestaði pilturinn nú
að  biðja  um  hönd  hennar  því  ekki  vildi  stúlkan
norræna ganga af siðum sinna landsmanna og snúast
til pápískrar villu.  Varð henni því brátt óglatt heima
á búi piltsins væri hún þar stödd og beiddist undan
því að fara þangað úr staðnum, kaus heldur að njóta
þess sem staðarbúar tilreiddu af skemmtan.  Varð af
ósætti þeirra í millum því ekki þóttist pilturinn skilja
hugarþel hennar og slitu þau brátt samvistum.  Sorg
piltsins var þó meiri en stúlkunnar, enda var hann lítt
reyndur í ástarfari og hreinlynd sál og treysti sér ekki
til að koma til hennar oftar á kvöldum eður eiga við
hana hljóðskraf eður liggja með henni í rekkju.
Ekki sýtti stúlkan þessi málalok.  Var hún vinsæl
af staðarbúum og var hún oft að veislum og leikjum
og þóttist hún nema margt um háttu Íbera og tungu,
en einnig sagði hún margt af sínum heimahögum og
voru margir fúsir að inna hana frétta.  Hún var mikið
í förum þar um velli og skóga, hélt út að morgni en
snéri heim er húmaði að kveldi, hélt oft til strandar og
sætti  lagi  til  lengri  ferða  með  lestum,  var  að
skemmtunum,  heyrði  leikið  á  pípur  og  hlýddi  á
bumbur  barðar  og  skemmti  sér  að  leikjum  trúða.
Fannst  brátt  á  að  stúlkan  var  rík  af  dyggðum  og
þóttist hún nú fyrst vera þess áskynja er hún kom með
framandi  þjóðum.    Var  hún  fljót  að  semja  sig  að
háttum  fólks  þar  í  borginni  og  átti  auðvelt  með  að
fóta  sig á  framandi  slóðum.    Þóttist  hún  hér  hafa
mikið  af  lært  og  varð  henni  hugsað  til  kveðjuorða
móður sinnar um að hvert sem hún rataði væru svörin
ávallt í hennar eigin hjarta.
Daginn  fyrir  burtferð  heimsótti  stúlkan  piltinn  og
kvaddi hann.  Fór hið besta á með þeim og kvöddust
þau innvirðuglega og með mikilli blíðu.  Hétu þau
því bæði að gleyma hvort öðru aldrei...",64,Hvaða stíleinkenni er áberandi í textanum?,A,A Persónur eru ónafngreindar.,B Persónur eru ýktar.,C Málfar er hversdagslegt.,D Textinn ber keim af nútímatalmáli.,0
".Nú er þar til máls að taka að stúlka nokkur var borin
í heiminn.  Var það á eyju norður í höfum þar sem
heitir Ísland og þar óx hún úr grasi í föðurgarði.  Ekki
er  eyja  þessi  í  alfaraleið  en  þar  unir  hraustlegt  og
duglegt fólk glatt við sitt og hefur viðurværi sitt af
fiskveiðum  og  hugbúnaðargerð.    Langt  sunnan
hennar liggur mikið land og stórt sem kennt er við
þjóðina Íbera, en þegar þessi saga gerist, var langt um
liðið síðan þeir voru á dögum, þótt niðjar þeirra væru
enn í landinu.  Nú bregður svo við að stúlkan heldur
að heiman og segir ekki af ferð hennar fyrr en hún
kemur suður í Íberaland þar sem borg ein mikil stóð
á velli, fögur mjög og háreist.  Hét hún Sevílla.  Er
hún kvaddi móður sína hafði hún sagt henni:  „Ég
vona að mér auðnist einnig að víkka sjóndeildarhring
minn og finna mig.“  Mælti þá móðir hennar: „Sú von
mun  sannarlega  rætast  dóttir  kær,  en  hafðu  ávallt
hugfast  að  það  ert  þú  sjálf  sem  geymir  lykilinn  að
öllu því sem leitar á huga þinn.  Hvert sem þú ratar
máttu aldrei gleyma því að svörin eru og verða alltaf
í þínu eigin hjarta.“
Stúlkan  hafði  gengið  í  staðinn  og  svipast  um.
Þótti  henni  mikið  til  borgarfólksins  koma  og  bar
margt framandlegt fyrir augu.  Gekk hún í félag við
stöllu  sína  sænskættaða,  sem  gekk  sömu  erinda  og
hún og sömdu þær við kerlingu eina um að vistast hjá
henni um veturinn.  Fann þá brátt á að þær áttu ekki
skap saman og óx fljótt af óvild þeirra í millum og
höfðu  hvorartveggju  á  sér  vara.    Dag  einn  lagði
stúlkan  leið  sína  til  hallar.    Var  þar  komið  margt
saman úr staðnum til leika og til að virða fyrir sér
kúnstir manna þeirra er nefndir eru listamenn.
[...]
Þar sem hún stóð frammi fyrir stórum fleka sem
á voru dregnar myndir af grænum ökrum, blómskrúði
og dansandi konum í hvítum kyrtlum verður hún þess
áskynja að þar er staddur piltur.  Sér hún að hann er
gjörvilega  vaxinn  og  hermannlegur.    Virti  hann  og
fyrir  sér  flekann.    Skyggndust  þau  hvort  í  augu
annars, en eigi mæltust þau við.
Nú ber svo við, kvöld eitt nokkru síðar að leiðir
þeirra  liggja  saman  í  vertshúsi  í  staðnum  miðjum.
Var þar margt manna og drukkið bæði píkat og klaret
en borinn fram matur sá er Íberar nefna tapaska, og er
norrænu fólki oft fremur til jórturs en fylli.  Þekktu
þau þar hvort annað og gekk pilturinn til stúlkunnar
og mælti:  „Hvernig líkaði yður sýningin?“  Svarar
hún þá:  „Mér líkaði hún dável, en yður?“  Sátu þau
lengi á tali þá um kveldið og fræddust um siði hvors
annars.  Fylgdi pilturinn stúlkunni heim, laust fyrir
miðnættið.    Næsta  dag  lá  orðsending  í  póstkassa
stúlkunnar  rituð  laust  eftir  miðnætti.    Þar  tjáði
pilturinn stúlkunni ást sína og bauð henni að fylgja
sér í hús foreldra sinna eigi langt utan borgarmúra.
Varð hún allglöð við og þáði boðið.  Næsta dag sótti
hann stúlkuna í vagni sínum og óku þau út í héruð
þau þar er pilturinn hafði slitið barnsskónum.  Voru
þau fögur á að líta.  Var faðir hans höfðingi mikill,
bjó  stóru  búi,  var  í  góðum  efnum  og  hafði  húsað
staðinn af mikilli reisn.  Margt hafði hann og hjúa.
Tóku hann og húsfreyja stúlkunni vel og sögðust ekki
hafa í aðra tíð litið jafn væna stúlku og þótti þeim
mikið  um  að  hún  var  norræn  og  lofuðu  yfirbragð
hennar og fagran augnlit.  Buðu þau henni þar að vera
svo lengi sem hún vildi og töldu hana gott kvonfang
syni sínum.
Var nú dvöl stúlkunnar með Sevíllubúum öll með
öðrum brag.  Unnust þau pilturinn mjög og kom hann
oft að finna hana og sat þá lengi nætur á hljóðskrafi
við hana en vistfélagi hennar sat mjög um að gera
þeim ómak og stugga við þeim þá síst varði og var
stúlkunni  mikill  ami  að  þessu.    Tókst  henni  þó  að
koma þeirri sænsku úr húsi eitt kvöldið og rekkjaði
þá með piltinum.  Trúði pilturinn stúlkunni fyrir því
að fyrr hefði hann ekki konu kennt, en stúlkan þagði
við...
Pilturinn  var  lærdómsmaður  og  vildi  fullnema
sig  í  þeirri  grein  sem  kennir  hvernig  smíða  má
fljúgandi vélar.  Sótti hann námið af miklu kappi og
gilti það sama um stúlkuna, en þess í millum gengu
þau til skemmtana æskufólks þar í staðnum ellegar
voru á búi foreldra hans.  Gengu þau ávallt til messu
á sunnudögum því pilturinn rækti mjög trú sína sem
og allt hans heimilisfólk.  Helst var það talið stúlk-
unni  til  meins  að  hún  skyldi  ekki  vera  pápísk  og
þekkjast ekki siði pápista, frábiðja sér og milligöngu
sællra  meyja  og  heilagra  manna  eður  gera  Maríu
guðsmóður að sínum árnaðarmanni.  Varð brátt fátt
milli hennar og hans fólks því ekki þóttist það geta
lagt  lag  sitt  við  undanvillinga  sem  ekki  þýddust
páfann, boð hans eður bönn, né gengu til skrifta og
fúlsuðu við hinum heilögu sakramentum sem örgustu
heiðingjar og djöfuls lagsmenn.  Frestaði pilturinn nú
að  biðja  um  hönd  hennar  því  ekki  vildi  stúlkan
norræna ganga af siðum sinna landsmanna og snúast
til pápískrar villu.  Varð henni því brátt óglatt heima
á búi piltsins væri hún þar stödd og beiddist undan
því að fara þangað úr staðnum, kaus heldur að njóta
þess sem staðarbúar tilreiddu af skemmtan.  Varð af
ósætti þeirra í millum því ekki þóttist pilturinn skilja
hugarþel hennar og slitu þau brátt samvistum.  Sorg
piltsins var þó meiri en stúlkunnar, enda var hann lítt
reyndur í ástarfari og hreinlynd sál og treysti sér ekki
til að koma til hennar oftar á kvöldum eður eiga við
hana hljóðskraf eður liggja með henni í rekkju.
Ekki sýtti stúlkan þessi málalok.  Var hún vinsæl
af staðarbúum og var hún oft að veislum og leikjum
og þóttist hún nema margt um háttu Íbera og tungu,
en einnig sagði hún margt af sínum heimahögum og
voru margir fúsir að inna hana frétta.  Hún var mikið
í förum þar um velli og skóga, hélt út að morgni en
snéri heim er húmaði að kveldi, hélt oft til strandar og
sætti  lagi  til  lengri  ferða  með  lestum,  var  að
skemmtunum,  heyrði  leikið  á  pípur  og  hlýddi  á
bumbur  barðar  og  skemmti  sér  að  leikjum  trúða.
Fannst  brátt  á  að  stúlkan  var  rík  af  dyggðum  og
þóttist hún nú fyrst vera þess áskynja er hún kom með
framandi  þjóðum.    Var  hún  fljót  að  semja  sig  að
háttum  fólks  þar  í  borginni  og  átti  auðvelt  með  að
fóta  sig á  framandi  slóðum.    Þóttist  hún  hér  hafa
mikið  af  lært  og  varð  henni  hugsað  til  kveðjuorða
móður sinnar um að hvert sem hún rataði væru svörin
ávallt í hennar eigin hjarta.
Daginn  fyrir  burtferð  heimsótti  stúlkan  piltinn  og
kvaddi hann.  Fór hið besta á með þeim og kvöddust
þau innvirðuglega og með mikilli blíðu.  Hétu þau
því bæði að gleyma hvort öðru aldrei...",65,Hvert er sjónarhorn höfunda?,A,A Sögumaður segir frá í 3.p. et.,B Sögumaður segir frá í 3.p. ft.,C Ein persónanna segir frá í þátíð.,D Ein persónanna segir frá í nútíð.,0
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",66,Hvað leggur Óttar til við Ávalda í byrjun textans?,C,A Að þeir fari með Sokka víkingi til Íslands.,B Að þeir hafi það náðugt á Íslandi.,C Að þeir kaupi skip til að fara til Íslands.,D Að þeir útvegi sér ferð til Íslands.,2
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",67,Hvað vildi Óttar gera áður en þeir færu til Íslands?,B,A Fara í víking.,B Fremja hefndarvíg.,C Hitta Ávalda vin sinn.,D Kveðja Galta.,1
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",68,Hvers vegna fá þeir Stein sem fylgdarmann?,C,A Hann var góður bardagamaður.,B Hann var kunnugur staðháttum.,C Hann var málkunnugur víkingunum.,D Hann var mikill mannþekkjari.,2
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",69,Hvað gera Óttar og Ávaldi eftir að hafa vegið Sokka og sært Sóta?,B,A Drepa fylgdarmenn þeirra.,B Halda til skips síns.,C Hlaupa í felur.,D Semja frið við víkingana.,1
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",70,"""...og gaf við kaupskipið"", merkir að?",B,A Óttar gaf Einari kaupskipið.,B Óttar greiddi fyrir landið með kaupskipinu.,C stormurinn stóð á kaupskipið.,D viðskiptin fóru fram á kaupskipinu.,1
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",71,Hvernig var Hallfreði lýst?,D,A Hann var feitlaginn.,B Hann var með ljóst og liðað hár.,C Hann var ófríður með afbrigðum.,D Hann orti oft vísur sem særðu aðra.,3
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",72,Botnaðu setninguna: Ávaldi vildi að Grís eignaðist dóttur sína vegna þess að,C,A Ávaldi vildi ekki Hallfreð sem tengdason.,B Ávaldi vildi sýna hver réði á hans heimili.,C Ávaldi vildi vernda mannorð Kolfinnu.,D Grís væri betri kostur en Hallfreður.,2
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",73,Hvaða ráð fær Ávaldi hjá Má?,A,A Að finna eiginmann handa Kolfinnu.,B Að ná fram hefndum á Hallfreði.,C Að neyða Hallfreð til að giftast Kolfinnu.,D Að senda Kolfinnu burtu.,0
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",74,Hvers vegna geymdu menn spjót sín úti?,B,A Til að láta aðkomumenn sjá hverjir væru inni.,B Til að sýna að þeir færu með friði.,C Til að sýna hve skrautleg vopn þeirra væru.,D Til að vinnumenn gestgjafans gætu gætt þeirra.,1
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",75,Botnaðu setninguna: Þegar Hallfreður tekur Kolfinnu í fang sér,D,A biður hann hennar.,B sýnir hann Ávalda vinskap.,C tjáir hann henni ást sína.,D ögrar hann komumönnum.,3
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",76,Hvað er til marks um það að Grís sé friðsamur maður?,D,A Hann er auðugur.,B Hann fer ávallt að orðum Más.,C Hann gerir allt sem honum er sagt.,D Hann gerir lítið úr ögrun Hallfreðar.,3
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",77,Hvað má álykta um skapferli Hallfreðar út frá þessum texta?,C,A Hann er hvers manns hugljúfi.,B Hann er ofsafenginn í skapi.,C Hann tekur ekki tillit til annarra.,D Hann vill allra vanda leysa.,2
"Einn tíma mælti Óttar við Ávalda: „Það leikur mér í
skapi að kaupa Íslandsfar og ráðast þangað því að það
hefi eg spurt að menn hafa þar frelsi og góðar náðir.
Það  láta  sér  nú  og  sóma  margir  góðir  drengir  að
staðfestast þar en þó vildi eg að við færum fyrst til
Noregs og vita að við næðum Sokka víkingi.  Þætti
mér best að losna þaðan eigi fyrr fullkomlega en við
hefðum nokkuð hefnt feðra okkarra.“
Ávaldi bað hann ráða.  Síðan keyptu þeir sér skip
gott, Íslandsfar, sigldu þá austur til Noregs og héldu
inn í Sogn.  En er þeir fundu Galta sögðu þeir honum
alla sín ætlan og ráðagerð.
Galti mælti: „Það ber nú vel til.  Sokki víkingur og
bróðir  hans  er  Sóti  heitir  liggja  nú  einskipa  héðan
skammt í brott og sofa þeir á landi um nætur í einu
lofti.  En eg skal fá ykkur til fylgdar mann þann er
Steinn heitir.  Hann er kunningi víkinganna og munu
þeir hann ekki varast.“  
Fóru  þeir  Óttar  þá  til  skips  síns  og  lögðu  út  um
akkeri.  Þá var kominn á vindur byrvænlegur.  Síðan
fóru  þeir  til  lands  þrír  saman  á  einum  báti  litlum,
Óttar, Ávaldi og Steinn.  Þeir lentu í leyni skammt frá
bæ þeim er þeir Sokki sváfu um nóttum.  Þeir gengu
upp frá ströndu.  En er þeir komu nær bænum þá gekk
Steinn til fundar við víkinga og fékk sér til erindis
slíkt er honum sýndist.  Kom hann sér þegar á tal við
Sokka og drakk með þeim um kveldið.  En er þeir
gengu að sofa er mikið var af nótt þá gerði Steinn
vísbending þeim Óttari.  Víkingarnir voru sjö saman.
Komu þeir í loftið og tóku að afklæðast.  Brann þar
ljós og var bjart inni en úti var niðamyrkur sem mest.
Þá Óttar og Ávalda bar að skjótt svo að þeir gengu þá
neðan á riðið er víkingar þeir er síðast gengu voru
komnir í ofanvert.  Snöruðu þeir inn í loftið.  Lagði
Óttar sverði til Sokka neðan undir brynjuna og svo
upp í kviðinn að það varð þegar hans bani.  Ávaldi
hjó til Sóta með sverði í því er hann steypti af sér
brynjunni  og  sneið  af  honum  báða  þjóhnappana.
Síðan hljópu þeir út og ofan fyrir riðið og Steinn með
þeim, létu þá myrkrið gæta sín.  Fóru þeir til bátsins
og svo út til kaupskipsins.  Byr var á blásandi.  Undu
þeir segl upp þegar er lýsti og létu ganga út á haf og
þóttu þeir hafa heldur skörulega ráðið til hefnda.
[...]
Þeim Óttari byrjaði vel.  Komu þeir skipi sínu fyrir
norðan land í Blönduósi.  Áður voru þar numin lönd.
Óttar  keypti  land  í  Grímstungu  í  Vatnsdal  að  þeim
manni er Einar hét og gaf við kaupskipið.  Setti Óttar
þar  bú  saman.    Ávaldi  var  hinn  fyrsta  vetur  með
Óttari.  Hann var kallaður Ávaldi skegg.  En um vorið
keypti hann land að Hnjúki í Vatnsdal og fékk þeirrar
konu er Hildur hét.  Hún var dóttir Eyvindar sörkvis.
Þeirra  dóttir  hét  Kolfinna.    Hún  var  væn  kona  og
ofláti mikill.
Ólafur hét maður er bjó að Haukagili.  Ólafur var
maður auðigur og vinsæll.  Kona hans hét Þórhalla
dóttir Ævars hins gamla úr Langadal.  Dóttir þeirra
Ólafs  og  Þórhöllu  hét  Ásdís.    Hennar  bað  Óttar  í
Grímstungu  og  fékk  með  miklum  peningum.    Þau
gátu son er hét Hallfreður.  Hann var kallaður eftir
móðurföður  Óttars.    Annar  son  Óttars  hét  Galti.
Valgerður hét dóttir þeirra Óttars og Ásdísar.  Hún
var kvenna fríðust sýnum þeirra er þá voru í Vatnsdal.
Ólafur  að  Haukagili  fóstraði  Hallfreð  dótturson
sinn.    Var  hann  þar  vel  haldinn.    Hallfreður  var
snemmendis mikill og styrkur að afli, karlmannlegur
að allri skapan, nokkuð skolbrúnn og nefljótur en þó
vel  farið  andlitssköpunum,  jarpur  á  hár  og  fór  vel
hárið.    Hann  þótti  heldur  margbreytinn  þegar  hann
var nokkuð þroskaður.  Skáld var hann þegar á unga
aldri og allníðskár.  Ekki var hann mjög vinsæll.
Þá var Hallfreður nær tvítugur er hann lagði hug á
Kolfinnu dóttur Ávalda skeggs.  Ávalda var lítið um
að Hallfreður glepti dóttur hans en hann vildi gifta
honum Kolfinnu.  Hallfreður vildi eigi kvongast.
Þá bjó á Mársstöðum Már son Jörundar háls.  Hann
var vinur Ávalda skeggs.  Ávaldi fór að finna Má og
sagði honum hvern ójafnað Hallfreður gerði honum.
Már svarar: „Hér eru skjót úrræði til.  Eg skal fá
mann  til  að  biðja  Kolfinnu  dóttur  þinnar.    Maður
heitir Grís og er Sæmingsson. Hann býr út í Langadal
fyrir Geitaskarði.  Hann er vinur minn.  Grís er maður
auðigur og vinsæll.  Hann hefur farið vel, verið allt út
í  Miklagarð  og  fengið  þar  mikla  sæmd  af
stólkonunginum.“
Fór  þá  Ávaldi  heim  en  Már  sendi  orð  Grís  vin
sínum.  Kom hann á Mársstaði.
En er þeir Már tóku tal saman þá mælti Már: „Ráð
ætla eg að gera fyrir þér að þú skalt biðja Kolfinnu
dóttur Ávalda skeggs.  Er sá kostur bestur, kona fríð
en fé skortir eigi.“
Grís  játar  þessu  og  ríða  þeir  Már  til  Ávalda  við
sjöunda mann.  Ávaldi fagnaði þeim vel.  Gengu þeir
allir inn með bónda en settu úti spjót sín.  Grís átti
gullrekið  spjót.    Þeir  tóku  tal  sitt  og  flutti  Már
bónorðið fyrir hönd Gríss.  Ávaldi tók því vel, kvaðst
þar vilja hlíta ráðum Más „og ef konunum líst svo
sem mér þá mun honum eigi frá vísað.“
Lauk  svo  þeim  málum  að  Kolfinna  var  föstnuð
Grísi.
En  meðan  þeir  sátu  inni  að  þessum  málum  kom
Hallfreður á bæinn við annan mann.  En er þeir sáu
spjótin  úti  mælti  Hallfreður  til  síns  förunauts:
„Komnir  munu  hér  vera  menn  nokkurir  um  langan
veg.    Gæt  þú  hesta  okkarra  en  eg  mun  ganga  til
dyngju Kolfinnu.“
En er þau fundust spurði hann hvað komið væri „en
eigi mun þurfa að spyrja að,“ segir hann, „maður mun
kominn að biðja þín.  En ekki trúi eg að það verði vel
svo búið.“
Kolfinna svarar: „Lát þú þá fyrir sjá er ráða eigu.“
„Það ráð skal eigi hafa,“ segir hann, „þó að þér þyki
biðill þinn nú þegar betri en eg.“
Gengu þau Hallfreður þá út og setti hann Kolfinnu
í kné sér hjá dyngjuvegginum.  Í því komu menn út.
Grís var augdapur.
Hann mælti: „Hverjir eru þessir menn er svo talast
við blíðlega?“
Ávaldi  svarar:  „Þar  er  Hallfreður  Óttarsson  og
Kolfinna dóttir mín.“
Grís mælti: „Er þessu vant?“
„Oft ber svo að,“ segir Ávaldi, „en þú átt nú af að
ráða þessi vandræði er hún er þín festarkona.“
Grís mælti: „Svo virði eg að þetta sé gert til glettni
við mig.“
Þá  mælti  Hallfreður:  „Vita  skaltu  það  Grís  að  þú
skalt hafa minn fjandskap fullkominn ef þú ætlar þér
þenna ráðahag.“
Már svarar: „Engis virði eg orð þín hér um því að
þau munu engis metin um þetta og mun Ávaldi ráða
eiga dóttur sinni.“
Þá kvað Hallfreður vísu:
[Í  vísunni  fer  Hallfreður  afar  ófögrum  orðum  um
Grís.]
„Og hirði eg ekki, Blót-Már, hvað þú leggur til.“
Már  mælti:  „Það  skal  þér  grimmu  gjalda  ef  þú
flimtir mig.“
Hallfreður svarar: „Eg mun ráða orðum mínum.“",78,Hvaða tilgangi þjóna ættartölur í textanum?,D,A Þær sýna hvers vegna Ávaldi leitaði ráða hjá Má.,B Þær sýna hvers vegna Ávaldi og Óttar fluttu til Íslands.,C Þær sýna skyldleika Ávalda og Óttars.,D Þær sýna tengsl milli Kolfinnu og Hallfreðar.,3
"Nú erum við flutt.„Við þurfum stærra húsnæði,“ sagði mamma. „Núna þegar fjölgar í fjölskyldunni.“ Hún er svo svakalega ólétt núna að hún gat ekkert hjálpað til við flutningana. Ég, pabbi og Siggi frændi þurftum að bera allt.En í dag er fyrsti dagurinn í nýjum skóla.Ég rata sjálfur í skólann því við mamma fórum þangað í gær. Við heilsuðum kennaranum. Hann heitir Guðjón. Ég hef aldrei áður haft karl fyrir kennara. Hann lítur út fyrir að vera ágætur. Hann sýndi okkur skólann og skólastofuna. Í gamla skólanum kenndi Svana kennari mér allar greinar nema íþróttir.",31,Mamma Sindra hjálpaði ekki til við flutningana af því að,A,A hún átti von á barni ,B hún vildi stærra húsnæði ,C Siggi frændi hjálpaði til ,D fjölskyldan var svo stór,0
"Nú erum við flutt.„Við þurfum stærra húsnæði,“ sagði mamma. „Núna þegar fjölgar í fjölskyldunni.“ Hún er svo svakalega ólétt núna að hún gat ekkert hjálpað til við flutningana. Ég, pabbi og Siggi frændi þurftum að bera allt.En í dag er fyrsti dagurinn í nýjum skóla.Ég rata sjálfur í skólann því við mamma fórum þangað í gær. Við heilsuðum kennaranum. Hann heitir Guðjón. Ég hef aldrei áður haft karl fyrir kennara. Hann lítur út fyrir að vera ágætur. Hann sýndi okkur skólann og skólastofuna. Í gamla skólanum kenndi Svana kennari mér allar greinar nema íþróttir.",32,Sindri veit hvar skólinn er af því að,D,A hann er nálægt heimilinu ,B hann hefur nokkrum sinnum komið þar ,C mamma hans kennir þar ,D stutt er síðan hann var þar,3
"Nú erum við flutt.„Við þurfum stærra húsnæði,“ sagði mamma. „Núna þegar fjölgar í fjölskyldunni.“ Hún er svo svakalega ólétt núna að hún gat ekkert hjálpað til við flutningana. Ég, pabbi og Siggi frændi þurftum að bera allt.En í dag er fyrsti dagurinn í nýjum skóla.Ég rata sjálfur í skólann því við mamma fórum þangað í gær. Við heilsuðum kennaranum. Hann heitir Guðjón. Ég hef aldrei áður haft karl fyrir kennara. Hann lítur út fyrir að vera ágætur. Hann sýndi okkur skólann og skólastofuna. Í gamla skólanum kenndi Svana kennari mér allar greinar nema íþróttir.",33,Að mati Sindra,D,A er Guðjón duglegur ,B er Svana frábær kennari ,C eru kvenkennarar betri ,D lofar Guðjón góðu,3
"En í dag hitti ég krakkana.  Hvernig skyldi þetta verða?  Sem betur fer þurfti ég ekki að fara með nýju skólatöskuna eins og mamma vildi helst.  Ég er víst nógu áberandi samt svona nýr í hópnum.Þegar ég kem á skólavöllinn, glápa allir svo ég fer beint inn í skólastofuna.  Þar var kennarinn kominn.  „Þetta er hann Sindri, hann 
er að byrja hjá okkur í dag.  Það er laust sæti hjá Svenna þarna við gluggann.  Það er best þú sitjir þar.  Svo takið þið krakkar vel á móti Sindra og sýnið honum hvar allt er hér.“  Þetta er hræðilegt, mér er hugsað til gamla skólans.  Hvað skyldu þeir Jói og Óli vera að gera nú?  Ég þekki engan hér.  Skyldi ég eignast vini í þessu hverfi?  Þetta virðast nú vera venjulegir krakkar hér.",34,Af hverju vildi Sindri ekki vera með nýju töskuna?,D,A Gamla taskan var nógu góð ,B Taskan var ekki falleg ,C Mamma hafði keypt töskuna ,D Ný taska er áberandi,3
"En í dag hitti ég krakkana.  Hvernig skyldi þetta verða?  Sem betur fer þurfti ég ekki að fara með nýju skólatöskuna eins og mamma vildi helst.  Ég er víst nógu áberandi samt svona nýr í hópnum.Þegar ég kem á skólavöllinn, glápa allir svo ég fer beint inn í skólastofuna.  Þar var kennarinn kominn.  „Þetta er hann Sindri, hann 
er að byrja hjá okkur í dag.  Það er laust sæti hjá Svenna þarna við gluggann.  Það er best þú sitjir þar.  Svo takið þið krakkar vel á móti Sindra og sýnið honum hvar allt er hér.“  Þetta er hræðilegt, mér er hugsað til gamla skólans.  Hvað skyldu þeir Jói og Óli vera að gera nú?  Ég þekki engan hér.  Skyldi ég eignast vini í þessu hverfi?  Þetta virðast nú vera venjulegir krakkar hér.",35,Sindri fór beint í skólastofuna vegna þess að,C,A hann var hræddur við krakkana ,B hann vildi fara að læra ,C honum var illa við glápið ,D hann vissi að kennarinn væri þar,2
"En í dag hitti ég krakkana.  Hvernig skyldi þetta verða?  Sem betur fer þurfti ég ekki að fara með nýju skólatöskuna eins og mamma vildi helst.  Ég er víst nógu áberandi samt svona nýr í hópnum.Þegar ég kem á skólavöllinn, glápa allir svo ég fer beint inn í skólastofuna.  Þar var kennarinn kominn.  „Þetta er hann Sindri, hann 
er að byrja hjá okkur í dag.  Það er laust sæti hjá Svenna þarna við gluggann.  Það er best þú sitjir þar.  Svo takið þið krakkar vel á móti Sindra og sýnið honum hvar allt er hér.“  Þetta er hræðilegt, mér er hugsað til gamla skólans.  Hvað skyldu þeir Jói og Óli vera að gera nú?  Ég þekki engan hér.  Skyldi ég eignast vini í þessu hverfi?  Þetta virðast nú vera venjulegir krakkar hér.",36,Hverjir skyldu Óli og Jói vera?,B,A Bræður Sindra ,B Gamlir félagar ,C Götustrákar úr hverfinu ,D Strákar í nýja bekknum,1
"Í frímínútum fara allir út.  Ég geng í humáttina á eftir Svenna.  Hann stefnir á fótboltavöllinn.  Kannski fæ ég að vera með.  Ég ætla allavega að spyrja hvort ég megi það.„Fínt maður, hvaða stöðu leikurðu?“„Oftast í sókninni, vinstra megin.“„Gott mál, við spilum við hinn bekkinn.“Áður en varir eru frímínúturnar búnar og skólinn byrjaður aftur.  Á leiðinni í tíma spyr Svenni hvort við eigum að verða samferða heim út skólanum.  Hann hafði fylgst með þegar við fluttum og á heima í húsinu við hliðina á okkur.  Lífið lítur vissulega bjartara út núna en í morgun.",37,Í frímínútunum fara allir út og þá verður Sindri,B,A feiminn ,B hugrakkur ,C ófyrirleitinn ,D einmana,1
"Í frímínútum fara allir út.  Ég geng í humáttina á eftir Svenna.  Hann stefnir á fótboltavöllinn.  Kannski fæ ég að vera með.  Ég ætla allavega að spyrja hvort ég megi það.„Fínt maður, hvaða stöðu leikurðu?“„Oftast í sókninni, vinstra megin.“„Gott mál, við spilum við hinn bekkinn.“Áður en varir eru frímínúturnar búnar og skólinn byrjaður aftur.  Á leiðinni í tíma spyr Svenni hvort við eigum að verða samferða heim út skólanum.  Hann hafði fylgst með þegar við fluttum og á heima í húsinu við hliðina á okkur.  Lífið lítur vissulega bjartara út núna en í morgun.",38,Frímínúturnar liðu hratt af því að,C,A krakkarnir fóru út ,B Sindri elti Svenna ,C Sindri skemmti sér vel ,D Sindri þekkti Svenna,2
"Í frímínútum fara allir út.  Ég geng í humáttina á eftir Svenna.  Hann stefnir á fótboltavöllinn.  Kannski fæ ég að vera með.  Ég ætla allavega að spyrja hvort ég megi það.„Fínt maður, hvaða stöðu leikurðu?“„Oftast í sókninni, vinstra megin.“„Gott mál, við spilum við hinn bekkinn.“Áður en varir eru frímínúturnar búnar og skólinn byrjaður aftur.  Á leiðinni í tíma spyr Svenni hvort við eigum að verða samferða heim út skólanum.  Hann hafði fylgst með þegar við fluttum og á heima í húsinu við hliðina á okkur.  Lífið lítur vissulega bjartara út núna en í morgun.",39,Hvers vegna er Sindri ánægður þegar hann fer inn úr frímínútum?,A,A Hann hafði eignast vin ,B Hann var að fara heim ,C Hann var í nýjum skóla ,D Það var sólskin úti,0
"Ég var uppalin á bæ sem heitir Óseyri.  Húsið stóð á sléttri grund skammt frá árósnum.  Á fjörunni lékum við börnin okkur á eyrum úti í ánni.  Þegar flæddi urðum við að forða okkur.  Við fylgdumst vel með því sem barst inn um ósinn með flóðinu.  Stundum sáum við stórar torfur af silungi, jafnvel smákoli og ufsi slæddust með.Þegar voraði, gekk silungurinn í ána, þá var byrjað að leggja net meðfram landinu.  Fékkst því silungur í matinn öðru hvoru allt sumarið.  Það var líka líf í fjallalækjunum.  Þar lékum við okkur að því að veiða smámurta og safna þeim í pytti sem við bjuggum til hingað og þangað í lækjunum.  Þangað bárum við svo maðkaða þorskhausa og annað æti handa þeim.Þó ég muni það ekki nú, geri ég ráð fyrir að kisa hafi stundum fylgt okkur á þessum ferðalögum, því húsdýrin og börnin í sveitinni áttu alltaf samleið.  Nokkuð var það, að þegar voraði lagði kisa leið sína upp með öllum lækjum.Eitt sumar átti kisa kettlinga og bjó með þá í lítilli körfu.  Einn góðan veðurdag kom hún með spriklandi, dávænan silung handa þeim.Öllum á heimilinu þótti þetta furðulegt, því yfirleitt er köttum illa við að blotna.  Eftir þetta veittum við því athygli, að kisa sat oft tímunum saman við bæjarlækinn, þar sem hann féll í ána.  En fram undan lækjarósnum hélt silungurinn sig gjarnan þegar hann kom inn með flóðinu.Þar kom, að ég sá kisu taka undir sig stökk og á bólakaf langt út í á, en upp kom hún með silung.  Svipurinn á kisu þegar hún kom upp úr ánni er það ægilegasta sem ég hef séð.  Þeir, sem hafa séð blautan kött, geta gert sér í hugarlund útlitið.Ef viljinn er sterkur, eru flestir vegir færir.  Viljastyrkur kisu hefur verið mikill, að hún skyldi sigrast á eðlisgróinni andúð á vatni.Ég kann margar sögur og vísur um ketti, en kisa mín er sú eina sem ég veit til að hafi gert út á fisk.",40,Hvenær gátu börnin ekki leikið sér á eyrunum úti í ánni?,A,A Þegar flóðið var ,B Þegar rigndi ,C Þegar háfjara var ,D Þegar veitt var í ánni,0
"Ég var uppalin á bæ sem heitir Óseyri.  Húsið stóð á sléttri grund skammt frá árósnum.  Á fjörunni lékum við börnin okkur á eyrum úti í ánni.  Þegar flæddi urðum við að forða okkur.  Við fylgdumst vel með því sem barst inn um ósinn með flóðinu.  Stundum sáum við stórar torfur af silungi, jafnvel smákoli og ufsi slæddust með.Þegar voraði, gekk silungurinn í ána, þá var byrjað að leggja net meðfram landinu.  Fékkst því silungur í matinn öðru hvoru allt sumarið.  Það var líka líf í fjallalækjunum.  Þar lékum við okkur að því að veiða smámurta og safna þeim í pytti sem við bjuggum til hingað og þangað í lækjunum.  Þangað bárum við svo maðkaða þorskhausa og annað æti handa þeim.Þó ég muni það ekki nú, geri ég ráð fyrir að kisa hafi stundum fylgt okkur á þessum ferðalögum, því húsdýrin og börnin í sveitinni áttu alltaf samleið.  Nokkuð var það, að þegar voraði lagði kisa leið sína upp með öllum lækjum.Eitt sumar átti kisa kettlinga og bjó með þá í lítilli körfu.  Einn góðan veðurdag kom hún með spriklandi, dávænan silung handa þeim.Öllum á heimilinu þótti þetta furðulegt, því yfirleitt er köttum illa við að blotna.  Eftir þetta veittum við því athygli, að kisa sat oft tímunum saman við bæjarlækinn, þar sem hann féll í ána.  En fram undan lækjarósnum hélt silungurinn sig gjarnan þegar hann kom inn með flóðinu.Þar kom, að ég sá kisu taka undir sig stökk og á bólakaf langt út í á, en upp kom hún með silung.  Svipurinn á kisu þegar hún kom upp úr ánni er það ægilegasta sem ég hef séð.  Þeir, sem hafa séð blautan kött, geta gert sér í hugarlund útlitið.Ef viljinn er sterkur, eru flestir vegir færir.  Viljastyrkur kisu hefur verið mikill, að hún skyldi sigrast á eðlisgróinni andúð á vatni.Ég kann margar sögur og vísur um ketti, en kisa mín er sú eina sem ég veit til að hafi gert út á fisk.",41,Silungur gekk í ána og stundum líka,B,A lax ,B ufsi ,C ýsa ,D þorskur,1
"Ég var uppalin á bæ sem heitir Óseyri.  Húsið stóð á sléttri grund skammt frá árósnum.  Á fjörunni lékum við börnin okkur á eyrum úti í ánni.  Þegar flæddi urðum við að forða okkur.  Við fylgdumst vel með því sem barst inn um ósinn með flóðinu.  Stundum sáum við stórar torfur af silungi, jafnvel smákoli og ufsi slæddust með.Þegar voraði, gekk silungurinn í ána, þá var byrjað að leggja net meðfram landinu.  Fékkst því silungur í matinn öðru hvoru allt sumarið.  Það var líka líf í fjallalækjunum.  Þar lékum við okkur að því að veiða smámurta og safna þeim í pytti sem við bjuggum til hingað og þangað í lækjunum.  Þangað bárum við svo maðkaða þorskhausa og annað æti handa þeim.Þó ég muni það ekki nú, geri ég ráð fyrir að kisa hafi stundum fylgt okkur á þessum ferðalögum, því húsdýrin og börnin í sveitinni áttu alltaf samleið.  Nokkuð var það, að þegar voraði lagði kisa leið sína upp með öllum lækjum.Eitt sumar átti kisa kettlinga og bjó með þá í lítilli körfu.  Einn góðan veðurdag kom hún með spriklandi, dávænan silung handa þeim.Öllum á heimilinu þótti þetta furðulegt, því yfirleitt er köttum illa við að blotna.  Eftir þetta veittum við því athygli, að kisa sat oft tímunum saman við bæjarlækinn, þar sem hann féll í ána.  En fram undan lækjarósnum hélt silungurinn sig gjarnan þegar hann kom inn með flóðinu.Þar kom, að ég sá kisu taka undir sig stökk og á bólakaf langt út í á, en upp kom hún með silung.  Svipurinn á kisu þegar hún kom upp úr ánni er það ægilegasta sem ég hef séð.  Þeir, sem hafa séð blautan kött, geta gert sér í hugarlund útlitið.Ef viljinn er sterkur, eru flestir vegir færir.  Viljastyrkur kisu hefur verið mikill, að hún skyldi sigrast á eðlisgróinni andúð á vatni.Ég kann margar sögur og vísur um ketti, en kisa mín er sú eina sem ég veit til að hafi gert út á fisk.",42,Hvernig var silungurinn veiddur?,D,A á stöng ,B í gildrur ,C í pytti ,D í net,3
"Ég var uppalin á bæ sem heitir Óseyri.  Húsið stóð á sléttri grund skammt frá árósnum.  Á fjörunni lékum við börnin okkur á eyrum úti í ánni.  Þegar flæddi urðum við að forða okkur.  Við fylgdumst vel með því sem barst inn um ósinn með flóðinu.  Stundum sáum við stórar torfur af silungi, jafnvel smákoli og ufsi slæddust með.Þegar voraði, gekk silungurinn í ána, þá var byrjað að leggja net meðfram landinu.  Fékkst því silungur í matinn öðru hvoru allt sumarið.  Það var líka líf í fjallalækjunum.  Þar lékum við okkur að því að veiða smámurta og safna þeim í pytti sem við bjuggum til hingað og þangað í lækjunum.  Þangað bárum við svo maðkaða þorskhausa og annað æti handa þeim.Þó ég muni það ekki nú, geri ég ráð fyrir að kisa hafi stundum fylgt okkur á þessum ferðalögum, því húsdýrin og börnin í sveitinni áttu alltaf samleið.  Nokkuð var það, að þegar voraði lagði kisa leið sína upp með öllum lækjum.Eitt sumar átti kisa kettlinga og bjó með þá í lítilli körfu.  Einn góðan veðurdag kom hún með spriklandi, dávænan silung handa þeim.Öllum á heimilinu þótti þetta furðulegt, því yfirleitt er köttum illa við að blotna.  Eftir þetta veittum við því athygli, að kisa sat oft tímunum saman við bæjarlækinn, þar sem hann féll í ána.  En fram undan lækjarósnum hélt silungurinn sig gjarnan þegar hann kom inn með flóðinu.Þar kom, að ég sá kisu taka undir sig stökk og á bólakaf langt út í á, en upp kom hún með silung.  Svipurinn á kisu þegar hún kom upp úr ánni er það ægilegasta sem ég hef séð.  Þeir, sem hafa séð blautan kött, geta gert sér í hugarlund útlitið.Ef viljinn er sterkur, eru flestir vegir færir.  Viljastyrkur kisu hefur verið mikill, að hún skyldi sigrast á eðlisgróinni andúð á vatni.Ég kann margar sögur og vísur um ketti, en kisa mín er sú eina sem ég veit til að hafi gert út á fisk.",43,Hverju söfnuðu krakkarnir í pytti?,A,A smámurtum ,B þorskhausum ,C silungatorfum ,D kolum og ufsum,0
"Ég var uppalin á bæ sem heitir Óseyri.  Húsið stóð á sléttri grund skammt frá árósnum.  Á fjörunni lékum við börnin okkur á eyrum úti í ánni.  Þegar flæddi urðum við að forða okkur.  Við fylgdumst vel með því sem barst inn um ósinn með flóðinu.  Stundum sáum við stórar torfur af silungi, jafnvel smákoli og ufsi slæddust með.Þegar voraði, gekk silungurinn í ána, þá var byrjað að leggja net meðfram landinu.  Fékkst því silungur í matinn öðru hvoru allt sumarið.  Það var líka líf í fjallalækjunum.  Þar lékum við okkur að því að veiða smámurta og safna þeim í pytti sem við bjuggum til hingað og þangað í lækjunum.  Þangað bárum við svo maðkaða þorskhausa og annað æti handa þeim.Þó ég muni það ekki nú, geri ég ráð fyrir að kisa hafi stundum fylgt okkur á þessum ferðalögum, því húsdýrin og börnin í sveitinni áttu alltaf samleið.  Nokkuð var það, að þegar voraði lagði kisa leið sína upp með öllum lækjum.Eitt sumar átti kisa kettlinga og bjó með þá í lítilli körfu.  Einn góðan veðurdag kom hún með spriklandi, dávænan silung handa þeim.Öllum á heimilinu þótti þetta furðulegt, því yfirleitt er köttum illa við að blotna.  Eftir þetta veittum við því athygli, að kisa sat oft tímunum saman við bæjarlækinn, þar sem hann féll í ána.  En fram undan lækjarósnum hélt silungurinn sig gjarnan þegar hann kom inn með flóðinu.Þar kom, að ég sá kisu taka undir sig stökk og á bólakaf langt út í á, en upp kom hún með silung.  Svipurinn á kisu þegar hún kom upp úr ánni er það ægilegasta sem ég hef séð.  Þeir, sem hafa séð blautan kött, geta gert sér í hugarlund útlitið.Ef viljinn er sterkur, eru flestir vegir færir.  Viljastyrkur kisu hefur verið mikill, að hún skyldi sigrast á eðlisgróinni andúð á vatni.Ég kann margar sögur og vísur um ketti, en kisa mín er sú eina sem ég veit til að hafi gert út á fisk.",44,Þegar voraði fylltist kisa,D,A gleði ,B svengd ,C leti ,D veiðihug,3
"Ég var uppalin á bæ sem heitir Óseyri.  Húsið stóð á sléttri grund skammt frá árósnum.  Á fjörunni lékum við börnin okkur á eyrum úti í ánni.  Þegar flæddi urðum við að forða okkur.  Við fylgdumst vel með því sem barst inn um ósinn með flóðinu.  Stundum sáum við stórar torfur af silungi, jafnvel smákoli og ufsi slæddust með.Þegar voraði, gekk silungurinn í ána, þá var byrjað að leggja net meðfram landinu.  Fékkst því silungur í matinn öðru hvoru allt sumarið.  Það var líka líf í fjallalækjunum.  Þar lékum við okkur að því að veiða smámurta og safna þeim í pytti sem við bjuggum til hingað og þangað í lækjunum.  Þangað bárum við svo maðkaða þorskhausa og annað æti handa þeim.Þó ég muni það ekki nú, geri ég ráð fyrir að kisa hafi stundum fylgt okkur á þessum ferðalögum, því húsdýrin og börnin í sveitinni áttu alltaf samleið.  Nokkuð var það, að þegar voraði lagði kisa leið sína upp með öllum lækjum.Eitt sumar átti kisa kettlinga og bjó með þá í lítilli körfu.  Einn góðan veðurdag kom hún með spriklandi, dávænan silung handa þeim.Öllum á heimilinu þótti þetta furðulegt, því yfirleitt er köttum illa við að blotna.  Eftir þetta veittum við því athygli, að kisa sat oft tímunum saman við bæjarlækinn, þar sem hann féll í ána.  En fram undan lækjarósnum hélt silungurinn sig gjarnan þegar hann kom inn með flóðinu.Þar kom, að ég sá kisu taka undir sig stökk og á bólakaf langt út í á, en upp kom hún með silung.  Svipurinn á kisu þegar hún kom upp úr ánni er það ægilegasta sem ég hef séð.  Þeir, sem hafa séð blautan kött, geta gert sér í hugarlund útlitið.Ef viljinn er sterkur, eru flestir vegir færir.  Viljastyrkur kisu hefur verið mikill, að hún skyldi sigrast á eðlisgróinni andúð á vatni.Ég kann margar sögur og vísur um ketti, en kisa mín er sú eina sem ég veit til að hafi gert út á fisk.",45,Kisa gaf afkvæmum sínum,C,A mjólk úr skál ,B alltaf smámurta ,C silung sem hún veiddi ,D silung sem krakkarnir veiddu,2
"Ég var uppalin á bæ sem heitir Óseyri.  Húsið stóð á sléttri grund skammt frá árósnum.  Á fjörunni lékum við börnin okkur á eyrum úti í ánni.  Þegar flæddi urðum við að forða okkur.  Við fylgdumst vel með því sem barst inn um ósinn með flóðinu.  Stundum sáum við stórar torfur af silungi, jafnvel smákoli og ufsi slæddust með.Þegar voraði, gekk silungurinn í ána, þá var byrjað að leggja net meðfram landinu.  Fékkst því silungur í matinn öðru hvoru allt sumarið.  Það var líka líf í fjallalækjunum.  Þar lékum við okkur að því að veiða smámurta og safna þeim í pytti sem við bjuggum til hingað og þangað í lækjunum.  Þangað bárum við svo maðkaða þorskhausa og annað æti handa þeim.Þó ég muni það ekki nú, geri ég ráð fyrir að kisa hafi stundum fylgt okkur á þessum ferðalögum, því húsdýrin og börnin í sveitinni áttu alltaf samleið.  Nokkuð var það, að þegar voraði lagði kisa leið sína upp með öllum lækjum.Eitt sumar átti kisa kettlinga og bjó með þá í lítilli körfu.  Einn góðan veðurdag kom hún með spriklandi, dávænan silung handa þeim.Öllum á heimilinu þótti þetta furðulegt, því yfirleitt er köttum illa við að blotna.  Eftir þetta veittum við því athygli, að kisa sat oft tímunum saman við bæjarlækinn, þar sem hann féll í ána.  En fram undan lækjarósnum hélt silungurinn sig gjarnan þegar hann kom inn með flóðinu.Þar kom, að ég sá kisu taka undir sig stökk og á bólakaf langt út í á, en upp kom hún með silung.  Svipurinn á kisu þegar hún kom upp úr ánni er það ægilegasta sem ég hef séð.  Þeir, sem hafa séð blautan kött, geta gert sér í hugarlund útlitið.Ef viljinn er sterkur, eru flestir vegir færir.  Viljastyrkur kisu hefur verið mikill, að hún skyldi sigrast á eðlisgróinni andúð á vatni.Ég kann margar sögur og vísur um ketti, en kisa mín er sú eina sem ég veit til að hafi gert út á fisk.",46,Kisan í þessari sögu þótti óvenjuleg því að hún,C,A hafði sundfit á fótum ,B synti svo fallega ,C var ekki vatnshrædd ,D stal fiski úr netunum,2
"Ég var uppalin á bæ sem heitir Óseyri.  Húsið stóð á sléttri grund skammt frá árósnum.  Á fjörunni lékum við börnin okkur á eyrum úti í ánni.  Þegar flæddi urðum við að forða okkur.  Við fylgdumst vel með því sem barst inn um ósinn með flóðinu.  Stundum sáum við stórar torfur af silungi, jafnvel smákoli og ufsi slæddust með.Þegar voraði, gekk silungurinn í ána, þá var byrjað að leggja net meðfram landinu.  Fékkst því silungur í matinn öðru hvoru allt sumarið.  Það var líka líf í fjallalækjunum.  Þar lékum við okkur að því að veiða smámurta og safna þeim í pytti sem við bjuggum til hingað og þangað í lækjunum.  Þangað bárum við svo maðkaða þorskhausa og annað æti handa þeim.Þó ég muni það ekki nú, geri ég ráð fyrir að kisa hafi stundum fylgt okkur á þessum ferðalögum, því húsdýrin og börnin í sveitinni áttu alltaf samleið.  Nokkuð var það, að þegar voraði lagði kisa leið sína upp með öllum lækjum.Eitt sumar átti kisa kettlinga og bjó með þá í lítilli körfu.  Einn góðan veðurdag kom hún með spriklandi, dávænan silung handa þeim.Öllum á heimilinu þótti þetta furðulegt, því yfirleitt er köttum illa við að blotna.  Eftir þetta veittum við því athygli, að kisa sat oft tímunum saman við bæjarlækinn, þar sem hann féll í ána.  En fram undan lækjarósnum hélt silungurinn sig gjarnan þegar hann kom inn með flóðinu.Þar kom, að ég sá kisu taka undir sig stökk og á bólakaf langt út í á, en upp kom hún með silung.  Svipurinn á kisu þegar hún kom upp úr ánni er það ægilegasta sem ég hef séð.  Þeir, sem hafa séð blautan kött, geta gert sér í hugarlund útlitið.Ef viljinn er sterkur, eru flestir vegir færir.  Viljastyrkur kisu hefur verið mikill, að hún skyldi sigrast á eðlisgróinni andúð á vatni.Ég kann margar sögur og vísur um ketti, en kisa mín er sú eina sem ég veit til að hafi gert út á fisk.",47,Hvað kennir sagan okkur?,D,A Að ekki er allt gull sem glóir ,B Að gera hreint fyrir sínum dyrum ,C Að gera úlfalda úr mýflugu ,D Að vilji er allt sem þarf,3
"Fyrir meir en tvö þúsund árum var börnum á Grikklandi sögð þessi saga:Einu sinni var fögur dís, sem hét Bergmál, en hún talaði svo mikið, að Júnó gyðju leiddist að hlusta á skrafið í henni, svo að hún sagði við hana:  „Farðu og feldu þig, Bergmál, og láttu engan sjá þig, nema hann skipi þér það.  Héðan af mátt þú ekkert tala annað en endurtaka síðasta orðið sem aðrir tala. “Bergmáli þóttu þetta harðir kostir, en þorði samt ekki annað en hlýða, og hún fór alein upp í fjöll.  Hana langaði oft til að láta veiðimenn, sem þar voru á ferð, sjá sig, en hún þorði það ekki.Einn góðan veðurdag kom ljómandi fallegur unglingur gangandi upp fjallshlíðina, og hann hét Narcissus.  Bergmál sá hann og felldi undir eins ástarhug til hans.  Aldrei hafði hana langað eins mikið til neins og þess, að koma fram og láta hann sjá sig og segja honum hve vænt henni þætti um hann.  Hún gat ekki stillt sig um að fylgja honum eftir.  Og eftir nokkra stund fann hann til þess, að einhver var nálægt honum, en hann sá engan hvernig sem hann leit í kring um sig.Hann nam þá staðar allt í einu og kallaði: „Hver er þar?“„Þar!“ svaraði Bergmál.„Vertu ekki að elta mig,“ kallaði Narcissus aftur.„Mig!“ sagði Bergmál.Nú fór piltinum ekki að verða um sel, og hann kallaði aftur: „Komdu og láttu mig sjá þig.“„Þig!“ hrópaði Bergmál glöð, og gekk til hans og lét hann sjá sig.  En þá varð hún fyrir þeim vonbrigðum, að honum leist alls ekki á hana, og hann sagði henni að fara burt.Bergmál varð bæði hrygg og reið, og hún bað ástargyðjuna þess, að láta Narcissus reyna þetta sama, sem hún hafði orðið að þola, að fella ástarhug til einhverrar, sem vildi ekki líta við honum.Narcissus hélt nú áfram ferð sinni, en það var heitt, og hann fór að verða þyrstur.  Hann kom skömmu seinna að spegilsléttri og tærri tjörn, og lagðist niður að henni til þess að drekka.  Hann sá þá í vatninu spegilmynd af sjálfum sér, en hann hélt að það væri vatnadís, sem hann sá, og hann rétti út hendurnar til þess að ná til hennar.  Myndin rétti þá líka út handleggina, og Narcissus réð sér ekki fyrir fögnuði.  Hann rak hendina niður í tjörnina, til þess að taka í hendina á dísinni, en við það komu gárar á vatnið, og myndin hvarf.  Narcissus beið þangað til vatnið var orðið slétt aftur, og þá sá hann aftur dísina, sem hann hélt að væri, brosa við sér.Aumingja Narcissus.  Hann var orðinn skotinn í myndinni af sjálfum sér, sem hann hélt að væri vatnadís.  Hann gat nú ekki fengið sig til að fara frá tjörninni, heldur var hann þar dag og nótt að biðja dísina að koma upp úr vatninu og verða konan sín.  Þegar hann brosti, þá brosti hún; þegar raunarsvipur var á honum, var líka raunarsvipur á henni.  
Bergmál kom þar að og sá hvernig komið var, og þá kenndi hún í brjósti um hann og hún sá eftir því, að hún skyldi hafa orðið völd að þessu óláni hans.Narcissus neytti hvorki svefns né matar, og eftir nokkra daga dó hann.  Þegar guðirnir sáu það, kenndu þeir í brjósti um hann og breyttu honum í fagurt blóm, sem heitir í höfuðið á honum.  Það vex helst við tjarnir, og speglar sig í þeim.En af Bergmál er það að segja, að hún veslaðist upp í fjalllendinu, þangað til ekki var orðið eftir af henni annað en röddin.  Þið getið enn heyrt hana endurtaka síðasta orðið sem þið segið, og þá segið þið: „Nei!  Hlustið á Bergmálið!“",48,Hvað leyfði Júnó Bergmáli að gera?,B,A Að elta fólk ,B Að endurtaka síðasta orðið ,C Að hlaupa um fjallið ,D Að stríða öðrum,1
"Fyrir meir en tvö þúsund árum var börnum á Grikklandi sögð þessi saga:Einu sinni var fögur dís, sem hét Bergmál, en hún talaði svo mikið, að Júnó gyðju leiddist að hlusta á skrafið í henni, svo að hún sagði við hana:  „Farðu og feldu þig, Bergmál, og láttu engan sjá þig, nema hann skipi þér það.  Héðan af mátt þú ekkert tala annað en endurtaka síðasta orðið sem aðrir tala. “Bergmáli þóttu þetta harðir kostir, en þorði samt ekki annað en hlýða, og hún fór alein upp í fjöll.  Hana langaði oft til að láta veiðimenn, sem þar voru á ferð, sjá sig, en hún þorði það ekki.Einn góðan veðurdag kom ljómandi fallegur unglingur gangandi upp fjallshlíðina, og hann hét Narcissus.  Bergmál sá hann og felldi undir eins ástarhug til hans.  Aldrei hafði hana langað eins mikið til neins og þess, að koma fram og láta hann sjá sig og segja honum hve vænt henni þætti um hann.  Hún gat ekki stillt sig um að fylgja honum eftir.  Og eftir nokkra stund fann hann til þess, að einhver var nálægt honum, en hann sá engan hvernig sem hann leit í kring um sig.Hann nam þá staðar allt í einu og kallaði: „Hver er þar?“„Þar!“ svaraði Bergmál.„Vertu ekki að elta mig,“ kallaði Narcissus aftur.„Mig!“ sagði Bergmál.Nú fór piltinum ekki að verða um sel, og hann kallaði aftur: „Komdu og láttu mig sjá þig.“„Þig!“ hrópaði Bergmál glöð, og gekk til hans og lét hann sjá sig.  En þá varð hún fyrir þeim vonbrigðum, að honum leist alls ekki á hana, og hann sagði henni að fara burt.Bergmál varð bæði hrygg og reið, og hún bað ástargyðjuna þess, að láta Narcissus reyna þetta sama, sem hún hafði orðið að þola, að fella ástarhug til einhverrar, sem vildi ekki líta við honum.Narcissus hélt nú áfram ferð sinni, en það var heitt, og hann fór að verða þyrstur.  Hann kom skömmu seinna að spegilsléttri og tærri tjörn, og lagðist niður að henni til þess að drekka.  Hann sá þá í vatninu spegilmynd af sjálfum sér, en hann hélt að það væri vatnadís, sem hann sá, og hann rétti út hendurnar til þess að ná til hennar.  Myndin rétti þá líka út handleggina, og Narcissus réð sér ekki fyrir fögnuði.  Hann rak hendina niður í tjörnina, til þess að taka í hendina á dísinni, en við það komu gárar á vatnið, og myndin hvarf.  Narcissus beið þangað til vatnið var orðið slétt aftur, og þá sá hann aftur dísina, sem hann hélt að væri, brosa við sér.Aumingja Narcissus.  Hann var orðinn skotinn í myndinni af sjálfum sér, sem hann hélt að væri vatnadís.  Hann gat nú ekki fengið sig til að fara frá tjörninni, heldur var hann þar dag og nótt að biðja dísina að koma upp úr vatninu og verða konan sín.  Þegar hann brosti, þá brosti hún; þegar raunarsvipur var á honum, var líka raunarsvipur á henni.  
Bergmál kom þar að og sá hvernig komið var, og þá kenndi hún í brjósti um hann og hún sá eftir því, að hún skyldi hafa orðið völd að þessu óláni hans.Narcissus neytti hvorki svefns né matar, og eftir nokkra daga dó hann.  Þegar guðirnir sáu það, kenndu þeir í brjósti um hann og breyttu honum í fagurt blóm, sem heitir í höfuðið á honum.  Það vex helst við tjarnir, og speglar sig í þeim.En af Bergmál er það að segja, að hún veslaðist upp í fjalllendinu, þangað til ekki var orðið eftir af henni annað en röddin.  Þið getið enn heyrt hana endurtaka síðasta orðið sem þið segið, og þá segið þið: „Nei!  Hlustið á Bergmálið!“",49,Hvað gerði Bergmál til að kynnast Narcissusi?,A,A Hún elti hann ,B Hún gekk á hann ,C Hún snerti hann ,D Hún talaði við hann,0
"Fyrir meir en tvö þúsund árum var börnum á Grikklandi sögð þessi saga:Einu sinni var fögur dís, sem hét Bergmál, en hún talaði svo mikið, að Júnó gyðju leiddist að hlusta á skrafið í henni, svo að hún sagði við hana:  „Farðu og feldu þig, Bergmál, og láttu engan sjá þig, nema hann skipi þér það.  Héðan af mátt þú ekkert tala annað en endurtaka síðasta orðið sem aðrir tala. “Bergmáli þóttu þetta harðir kostir, en þorði samt ekki annað en hlýða, og hún fór alein upp í fjöll.  Hana langaði oft til að láta veiðimenn, sem þar voru á ferð, sjá sig, en hún þorði það ekki.Einn góðan veðurdag kom ljómandi fallegur unglingur gangandi upp fjallshlíðina, og hann hét Narcissus.  Bergmál sá hann og felldi undir eins ástarhug til hans.  Aldrei hafði hana langað eins mikið til neins og þess, að koma fram og láta hann sjá sig og segja honum hve vænt henni þætti um hann.  Hún gat ekki stillt sig um að fylgja honum eftir.  Og eftir nokkra stund fann hann til þess, að einhver var nálægt honum, en hann sá engan hvernig sem hann leit í kring um sig.Hann nam þá staðar allt í einu og kallaði: „Hver er þar?“„Þar!“ svaraði Bergmál.„Vertu ekki að elta mig,“ kallaði Narcissus aftur.„Mig!“ sagði Bergmál.Nú fór piltinum ekki að verða um sel, og hann kallaði aftur: „Komdu og láttu mig sjá þig.“„Þig!“ hrópaði Bergmál glöð, og gekk til hans og lét hann sjá sig.  En þá varð hún fyrir þeim vonbrigðum, að honum leist alls ekki á hana, og hann sagði henni að fara burt.Bergmál varð bæði hrygg og reið, og hún bað ástargyðjuna þess, að láta Narcissus reyna þetta sama, sem hún hafði orðið að þola, að fella ástarhug til einhverrar, sem vildi ekki líta við honum.Narcissus hélt nú áfram ferð sinni, en það var heitt, og hann fór að verða þyrstur.  Hann kom skömmu seinna að spegilsléttri og tærri tjörn, og lagðist niður að henni til þess að drekka.  Hann sá þá í vatninu spegilmynd af sjálfum sér, en hann hélt að það væri vatnadís, sem hann sá, og hann rétti út hendurnar til þess að ná til hennar.  Myndin rétti þá líka út handleggina, og Narcissus réð sér ekki fyrir fögnuði.  Hann rak hendina niður í tjörnina, til þess að taka í hendina á dísinni, en við það komu gárar á vatnið, og myndin hvarf.  Narcissus beið þangað til vatnið var orðið slétt aftur, og þá sá hann aftur dísina, sem hann hélt að væri, brosa við sér.Aumingja Narcissus.  Hann var orðinn skotinn í myndinni af sjálfum sér, sem hann hélt að væri vatnadís.  Hann gat nú ekki fengið sig til að fara frá tjörninni, heldur var hann þar dag og nótt að biðja dísina að koma upp úr vatninu og verða konan sín.  Þegar hann brosti, þá brosti hún; þegar raunarsvipur var á honum, var líka raunarsvipur á henni.  
Bergmál kom þar að og sá hvernig komið var, og þá kenndi hún í brjósti um hann og hún sá eftir því, að hún skyldi hafa orðið völd að þessu óláni hans.Narcissus neytti hvorki svefns né matar, og eftir nokkra daga dó hann.  Þegar guðirnir sáu það, kenndu þeir í brjósti um hann og breyttu honum í fagurt blóm, sem heitir í höfuðið á honum.  Það vex helst við tjarnir, og speglar sig í þeim.En af Bergmál er það að segja, að hún veslaðist upp í fjalllendinu, þangað til ekki var orðið eftir af henni annað en röddin.  Þið getið enn heyrt hana endurtaka síðasta orðið sem þið segið, og þá segið þið: „Nei!  Hlustið á Bergmálið!“",50,Hvernig leið Narcissusi þegar Bergmál elti hann?,D,A Hann varð áhugasamur ,B Hann varð forvitinn ,C Hann varð hissa ,D Hann varð hræddur,3
"Fyrir meir en tvö þúsund árum var börnum á Grikklandi sögð þessi saga:Einu sinni var fögur dís, sem hét Bergmál, en hún talaði svo mikið, að Júnó gyðju leiddist að hlusta á skrafið í henni, svo að hún sagði við hana:  „Farðu og feldu þig, Bergmál, og láttu engan sjá þig, nema hann skipi þér það.  Héðan af mátt þú ekkert tala annað en endurtaka síðasta orðið sem aðrir tala. “Bergmáli þóttu þetta harðir kostir, en þorði samt ekki annað en hlýða, og hún fór alein upp í fjöll.  Hana langaði oft til að láta veiðimenn, sem þar voru á ferð, sjá sig, en hún þorði það ekki.Einn góðan veðurdag kom ljómandi fallegur unglingur gangandi upp fjallshlíðina, og hann hét Narcissus.  Bergmál sá hann og felldi undir eins ástarhug til hans.  Aldrei hafði hana langað eins mikið til neins og þess, að koma fram og láta hann sjá sig og segja honum hve vænt henni þætti um hann.  Hún gat ekki stillt sig um að fylgja honum eftir.  Og eftir nokkra stund fann hann til þess, að einhver var nálægt honum, en hann sá engan hvernig sem hann leit í kring um sig.Hann nam þá staðar allt í einu og kallaði: „Hver er þar?“„Þar!“ svaraði Bergmál.„Vertu ekki að elta mig,“ kallaði Narcissus aftur.„Mig!“ sagði Bergmál.Nú fór piltinum ekki að verða um sel, og hann kallaði aftur: „Komdu og láttu mig sjá þig.“„Þig!“ hrópaði Bergmál glöð, og gekk til hans og lét hann sjá sig.  En þá varð hún fyrir þeim vonbrigðum, að honum leist alls ekki á hana, og hann sagði henni að fara burt.Bergmál varð bæði hrygg og reið, og hún bað ástargyðjuna þess, að láta Narcissus reyna þetta sama, sem hún hafði orðið að þola, að fella ástarhug til einhverrar, sem vildi ekki líta við honum.Narcissus hélt nú áfram ferð sinni, en það var heitt, og hann fór að verða þyrstur.  Hann kom skömmu seinna að spegilsléttri og tærri tjörn, og lagðist niður að henni til þess að drekka.  Hann sá þá í vatninu spegilmynd af sjálfum sér, en hann hélt að það væri vatnadís, sem hann sá, og hann rétti út hendurnar til þess að ná til hennar.  Myndin rétti þá líka út handleggina, og Narcissus réð sér ekki fyrir fögnuði.  Hann rak hendina niður í tjörnina, til þess að taka í hendina á dísinni, en við það komu gárar á vatnið, og myndin hvarf.  Narcissus beið þangað til vatnið var orðið slétt aftur, og þá sá hann aftur dísina, sem hann hélt að væri, brosa við sér.Aumingja Narcissus.  Hann var orðinn skotinn í myndinni af sjálfum sér, sem hann hélt að væri vatnadís.  Hann gat nú ekki fengið sig til að fara frá tjörninni, heldur var hann þar dag og nótt að biðja dísina að koma upp úr vatninu og verða konan sín.  Þegar hann brosti, þá brosti hún; þegar raunarsvipur var á honum, var líka raunarsvipur á henni.  
Bergmál kom þar að og sá hvernig komið var, og þá kenndi hún í brjósti um hann og hún sá eftir því, að hún skyldi hafa orðið völd að þessu óláni hans.Narcissus neytti hvorki svefns né matar, og eftir nokkra daga dó hann.  Þegar guðirnir sáu það, kenndu þeir í brjósti um hann og breyttu honum í fagurt blóm, sem heitir í höfuðið á honum.  Það vex helst við tjarnir, og speglar sig í þeim.En af Bergmál er það að segja, að hún veslaðist upp í fjalllendinu, þangað til ekki var orðið eftir af henni annað en röddin.  Þið getið enn heyrt hana endurtaka síðasta orðið sem þið segið, og þá segið þið: „Nei!  Hlustið á Bergmálið!“",51,Af hverju varð Bergmál fyrir vonbrigðum með Narcissus?,B,A Hann sá hana ekki ,B Honum leist ekki á hana ,C Hún felldi ástarhug til hans ,D Hún var búin að elta hann lengi,1
"Fyrir meir en tvö þúsund árum var börnum á Grikklandi sögð þessi saga:Einu sinni var fögur dís, sem hét Bergmál, en hún talaði svo mikið, að Júnó gyðju leiddist að hlusta á skrafið í henni, svo að hún sagði við hana:  „Farðu og feldu þig, Bergmál, og láttu engan sjá þig, nema hann skipi þér það.  Héðan af mátt þú ekkert tala annað en endurtaka síðasta orðið sem aðrir tala. “Bergmáli þóttu þetta harðir kostir, en þorði samt ekki annað en hlýða, og hún fór alein upp í fjöll.  Hana langaði oft til að láta veiðimenn, sem þar voru á ferð, sjá sig, en hún þorði það ekki.Einn góðan veðurdag kom ljómandi fallegur unglingur gangandi upp fjallshlíðina, og hann hét Narcissus.  Bergmál sá hann og felldi undir eins ástarhug til hans.  Aldrei hafði hana langað eins mikið til neins og þess, að koma fram og láta hann sjá sig og segja honum hve vænt henni þætti um hann.  Hún gat ekki stillt sig um að fylgja honum eftir.  Og eftir nokkra stund fann hann til þess, að einhver var nálægt honum, en hann sá engan hvernig sem hann leit í kring um sig.Hann nam þá staðar allt í einu og kallaði: „Hver er þar?“„Þar!“ svaraði Bergmál.„Vertu ekki að elta mig,“ kallaði Narcissus aftur.„Mig!“ sagði Bergmál.Nú fór piltinum ekki að verða um sel, og hann kallaði aftur: „Komdu og láttu mig sjá þig.“„Þig!“ hrópaði Bergmál glöð, og gekk til hans og lét hann sjá sig.  En þá varð hún fyrir þeim vonbrigðum, að honum leist alls ekki á hana, og hann sagði henni að fara burt.Bergmál varð bæði hrygg og reið, og hún bað ástargyðjuna þess, að láta Narcissus reyna þetta sama, sem hún hafði orðið að þola, að fella ástarhug til einhverrar, sem vildi ekki líta við honum.Narcissus hélt nú áfram ferð sinni, en það var heitt, og hann fór að verða þyrstur.  Hann kom skömmu seinna að spegilsléttri og tærri tjörn, og lagðist niður að henni til þess að drekka.  Hann sá þá í vatninu spegilmynd af sjálfum sér, en hann hélt að það væri vatnadís, sem hann sá, og hann rétti út hendurnar til þess að ná til hennar.  Myndin rétti þá líka út handleggina, og Narcissus réð sér ekki fyrir fögnuði.  Hann rak hendina niður í tjörnina, til þess að taka í hendina á dísinni, en við það komu gárar á vatnið, og myndin hvarf.  Narcissus beið þangað til vatnið var orðið slétt aftur, og þá sá hann aftur dísina, sem hann hélt að væri, brosa við sér.Aumingja Narcissus.  Hann var orðinn skotinn í myndinni af sjálfum sér, sem hann hélt að væri vatnadís.  Hann gat nú ekki fengið sig til að fara frá tjörninni, heldur var hann þar dag og nótt að biðja dísina að koma upp úr vatninu og verða konan sín.  Þegar hann brosti, þá brosti hún; þegar raunarsvipur var á honum, var líka raunarsvipur á henni.  
Bergmál kom þar að og sá hvernig komið var, og þá kenndi hún í brjósti um hann og hún sá eftir því, að hún skyldi hafa orðið völd að þessu óláni hans.Narcissus neytti hvorki svefns né matar, og eftir nokkra daga dó hann.  Þegar guðirnir sáu það, kenndu þeir í brjósti um hann og breyttu honum í fagurt blóm, sem heitir í höfuðið á honum.  Það vex helst við tjarnir, og speglar sig í þeim.En af Bergmál er það að segja, að hún veslaðist upp í fjalllendinu, þangað til ekki var orðið eftir af henni annað en röddin.  Þið getið enn heyrt hana endurtaka síðasta orðið sem þið segið, og þá segið þið: „Nei!  Hlustið á Bergmálið!“",52,Hvað bað Bergmál ástargyðjuna að gera Narcissusi?,C,A Að banna honum að tala ,B Að láta hann fara í felur ,C Að láta hann upplifa höfnun ,D Að láta hann vera aleinan,2
"Fyrir meir en tvö þúsund árum var börnum á Grikklandi sögð þessi saga:Einu sinni var fögur dís, sem hét Bergmál, en hún talaði svo mikið, að Júnó gyðju leiddist að hlusta á skrafið í henni, svo að hún sagði við hana:  „Farðu og feldu þig, Bergmál, og láttu engan sjá þig, nema hann skipi þér það.  Héðan af mátt þú ekkert tala annað en endurtaka síðasta orðið sem aðrir tala. “Bergmáli þóttu þetta harðir kostir, en þorði samt ekki annað en hlýða, og hún fór alein upp í fjöll.  Hana langaði oft til að láta veiðimenn, sem þar voru á ferð, sjá sig, en hún þorði það ekki.Einn góðan veðurdag kom ljómandi fallegur unglingur gangandi upp fjallshlíðina, og hann hét Narcissus.  Bergmál sá hann og felldi undir eins ástarhug til hans.  Aldrei hafði hana langað eins mikið til neins og þess, að koma fram og láta hann sjá sig og segja honum hve vænt henni þætti um hann.  Hún gat ekki stillt sig um að fylgja honum eftir.  Og eftir nokkra stund fann hann til þess, að einhver var nálægt honum, en hann sá engan hvernig sem hann leit í kring um sig.Hann nam þá staðar allt í einu og kallaði: „Hver er þar?“„Þar!“ svaraði Bergmál.„Vertu ekki að elta mig,“ kallaði Narcissus aftur.„Mig!“ sagði Bergmál.Nú fór piltinum ekki að verða um sel, og hann kallaði aftur: „Komdu og láttu mig sjá þig.“„Þig!“ hrópaði Bergmál glöð, og gekk til hans og lét hann sjá sig.  En þá varð hún fyrir þeim vonbrigðum, að honum leist alls ekki á hana, og hann sagði henni að fara burt.Bergmál varð bæði hrygg og reið, og hún bað ástargyðjuna þess, að láta Narcissus reyna þetta sama, sem hún hafði orðið að þola, að fella ástarhug til einhverrar, sem vildi ekki líta við honum.Narcissus hélt nú áfram ferð sinni, en það var heitt, og hann fór að verða þyrstur.  Hann kom skömmu seinna að spegilsléttri og tærri tjörn, og lagðist niður að henni til þess að drekka.  Hann sá þá í vatninu spegilmynd af sjálfum sér, en hann hélt að það væri vatnadís, sem hann sá, og hann rétti út hendurnar til þess að ná til hennar.  Myndin rétti þá líka út handleggina, og Narcissus réð sér ekki fyrir fögnuði.  Hann rak hendina niður í tjörnina, til þess að taka í hendina á dísinni, en við það komu gárar á vatnið, og myndin hvarf.  Narcissus beið þangað til vatnið var orðið slétt aftur, og þá sá hann aftur dísina, sem hann hélt að væri, brosa við sér.Aumingja Narcissus.  Hann var orðinn skotinn í myndinni af sjálfum sér, sem hann hélt að væri vatnadís.  Hann gat nú ekki fengið sig til að fara frá tjörninni, heldur var hann þar dag og nótt að biðja dísina að koma upp úr vatninu og verða konan sín.  Þegar hann brosti, þá brosti hún; þegar raunarsvipur var á honum, var líka raunarsvipur á henni.  
Bergmál kom þar að og sá hvernig komið var, og þá kenndi hún í brjósti um hann og hún sá eftir því, að hún skyldi hafa orðið völd að þessu óláni hans.Narcissus neytti hvorki svefns né matar, og eftir nokkra daga dó hann.  Þegar guðirnir sáu það, kenndu þeir í brjósti um hann og breyttu honum í fagurt blóm, sem heitir í höfuðið á honum.  Það vex helst við tjarnir, og speglar sig í þeim.En af Bergmál er það að segja, að hún veslaðist upp í fjalllendinu, þangað til ekki var orðið eftir af henni annað en röddin.  Þið getið enn heyrt hana endurtaka síðasta orðið sem þið segið, og þá segið þið: „Nei!  Hlustið á Bergmálið!“",53,Narcissus stansaði hjá tjörninni til að,D,A hvíla sig á göngunni ,B skoða vatnadísina ,C spegla sig ,D svala þorstanum,3
"Fyrir meir en tvö þúsund árum var börnum á Grikklandi sögð þessi saga:Einu sinni var fögur dís, sem hét Bergmál, en hún talaði svo mikið, að Júnó gyðju leiddist að hlusta á skrafið í henni, svo að hún sagði við hana:  „Farðu og feldu þig, Bergmál, og láttu engan sjá þig, nema hann skipi þér það.  Héðan af mátt þú ekkert tala annað en endurtaka síðasta orðið sem aðrir tala. “Bergmáli þóttu þetta harðir kostir, en þorði samt ekki annað en hlýða, og hún fór alein upp í fjöll.  Hana langaði oft til að láta veiðimenn, sem þar voru á ferð, sjá sig, en hún þorði það ekki.Einn góðan veðurdag kom ljómandi fallegur unglingur gangandi upp fjallshlíðina, og hann hét Narcissus.  Bergmál sá hann og felldi undir eins ástarhug til hans.  Aldrei hafði hana langað eins mikið til neins og þess, að koma fram og láta hann sjá sig og segja honum hve vænt henni þætti um hann.  Hún gat ekki stillt sig um að fylgja honum eftir.  Og eftir nokkra stund fann hann til þess, að einhver var nálægt honum, en hann sá engan hvernig sem hann leit í kring um sig.Hann nam þá staðar allt í einu og kallaði: „Hver er þar?“„Þar!“ svaraði Bergmál.„Vertu ekki að elta mig,“ kallaði Narcissus aftur.„Mig!“ sagði Bergmál.Nú fór piltinum ekki að verða um sel, og hann kallaði aftur: „Komdu og láttu mig sjá þig.“„Þig!“ hrópaði Bergmál glöð, og gekk til hans og lét hann sjá sig.  En þá varð hún fyrir þeim vonbrigðum, að honum leist alls ekki á hana, og hann sagði henni að fara burt.Bergmál varð bæði hrygg og reið, og hún bað ástargyðjuna þess, að láta Narcissus reyna þetta sama, sem hún hafði orðið að þola, að fella ástarhug til einhverrar, sem vildi ekki líta við honum.Narcissus hélt nú áfram ferð sinni, en það var heitt, og hann fór að verða þyrstur.  Hann kom skömmu seinna að spegilsléttri og tærri tjörn, og lagðist niður að henni til þess að drekka.  Hann sá þá í vatninu spegilmynd af sjálfum sér, en hann hélt að það væri vatnadís, sem hann sá, og hann rétti út hendurnar til þess að ná til hennar.  Myndin rétti þá líka út handleggina, og Narcissus réð sér ekki fyrir fögnuði.  Hann rak hendina niður í tjörnina, til þess að taka í hendina á dísinni, en við það komu gárar á vatnið, og myndin hvarf.  Narcissus beið þangað til vatnið var orðið slétt aftur, og þá sá hann aftur dísina, sem hann hélt að væri, brosa við sér.Aumingja Narcissus.  Hann var orðinn skotinn í myndinni af sjálfum sér, sem hann hélt að væri vatnadís.  Hann gat nú ekki fengið sig til að fara frá tjörninni, heldur var hann þar dag og nótt að biðja dísina að koma upp úr vatninu og verða konan sín.  Þegar hann brosti, þá brosti hún; þegar raunarsvipur var á honum, var líka raunarsvipur á henni.  
Bergmál kom þar að og sá hvernig komið var, og þá kenndi hún í brjósti um hann og hún sá eftir því, að hún skyldi hafa orðið völd að þessu óláni hans.Narcissus neytti hvorki svefns né matar, og eftir nokkra daga dó hann.  Þegar guðirnir sáu það, kenndu þeir í brjósti um hann og breyttu honum í fagurt blóm, sem heitir í höfuðið á honum.  Það vex helst við tjarnir, og speglar sig í þeim.En af Bergmál er það að segja, að hún veslaðist upp í fjalllendinu, þangað til ekki var orðið eftir af henni annað en röddin.  Þið getið enn heyrt hana endurtaka síðasta orðið sem þið segið, og þá segið þið: „Nei!  Hlustið á Bergmálið!“",54,Hvað hélt Narcissus að væri í vatninu?,D,A ástargyðjan ,B Bergmál ,C hann sjálfur ,D vatnadís,3
"Fyrir meir en tvö þúsund árum var börnum á Grikklandi sögð þessi saga:Einu sinni var fögur dís, sem hét Bergmál, en hún talaði svo mikið, að Júnó gyðju leiddist að hlusta á skrafið í henni, svo að hún sagði við hana:  „Farðu og feldu þig, Bergmál, og láttu engan sjá þig, nema hann skipi þér það.  Héðan af mátt þú ekkert tala annað en endurtaka síðasta orðið sem aðrir tala. “Bergmáli þóttu þetta harðir kostir, en þorði samt ekki annað en hlýða, og hún fór alein upp í fjöll.  Hana langaði oft til að láta veiðimenn, sem þar voru á ferð, sjá sig, en hún þorði það ekki.Einn góðan veðurdag kom ljómandi fallegur unglingur gangandi upp fjallshlíðina, og hann hét Narcissus.  Bergmál sá hann og felldi undir eins ástarhug til hans.  Aldrei hafði hana langað eins mikið til neins og þess, að koma fram og láta hann sjá sig og segja honum hve vænt henni þætti um hann.  Hún gat ekki stillt sig um að fylgja honum eftir.  Og eftir nokkra stund fann hann til þess, að einhver var nálægt honum, en hann sá engan hvernig sem hann leit í kring um sig.Hann nam þá staðar allt í einu og kallaði: „Hver er þar?“„Þar!“ svaraði Bergmál.„Vertu ekki að elta mig,“ kallaði Narcissus aftur.„Mig!“ sagði Bergmál.Nú fór piltinum ekki að verða um sel, og hann kallaði aftur: „Komdu og láttu mig sjá þig.“„Þig!“ hrópaði Bergmál glöð, og gekk til hans og lét hann sjá sig.  En þá varð hún fyrir þeim vonbrigðum, að honum leist alls ekki á hana, og hann sagði henni að fara burt.Bergmál varð bæði hrygg og reið, og hún bað ástargyðjuna þess, að láta Narcissus reyna þetta sama, sem hún hafði orðið að þola, að fella ástarhug til einhverrar, sem vildi ekki líta við honum.Narcissus hélt nú áfram ferð sinni, en það var heitt, og hann fór að verða þyrstur.  Hann kom skömmu seinna að spegilsléttri og tærri tjörn, og lagðist niður að henni til þess að drekka.  Hann sá þá í vatninu spegilmynd af sjálfum sér, en hann hélt að það væri vatnadís, sem hann sá, og hann rétti út hendurnar til þess að ná til hennar.  Myndin rétti þá líka út handleggina, og Narcissus réð sér ekki fyrir fögnuði.  Hann rak hendina niður í tjörnina, til þess að taka í hendina á dísinni, en við það komu gárar á vatnið, og myndin hvarf.  Narcissus beið þangað til vatnið var orðið slétt aftur, og þá sá hann aftur dísina, sem hann hélt að væri, brosa við sér.Aumingja Narcissus.  Hann var orðinn skotinn í myndinni af sjálfum sér, sem hann hélt að væri vatnadís.  Hann gat nú ekki fengið sig til að fara frá tjörninni, heldur var hann þar dag og nótt að biðja dísina að koma upp úr vatninu og verða konan sín.  Þegar hann brosti, þá brosti hún; þegar raunarsvipur var á honum, var líka raunarsvipur á henni.  
Bergmál kom þar að og sá hvernig komið var, og þá kenndi hún í brjósti um hann og hún sá eftir því, að hún skyldi hafa orðið völd að þessu óláni hans.Narcissus neytti hvorki svefns né matar, og eftir nokkra daga dó hann.  Þegar guðirnir sáu það, kenndu þeir í brjósti um hann og breyttu honum í fagurt blóm, sem heitir í höfuðið á honum.  Það vex helst við tjarnir, og speglar sig í þeim.En af Bergmál er það að segja, að hún veslaðist upp í fjalllendinu, þangað til ekki var orðið eftir af henni annað en röddin.  Þið getið enn heyrt hana endurtaka síðasta orðið sem þið segið, og þá segið þið: „Nei!  Hlustið á Bergmálið!“",55,Hvers vegna hvarf myndin í vatninu?,D,A Bergmál galdraði hana í burtu ,B Narcissus rétti úr sér ,C Vatnadísin vildi ekki sjá Narcissus ,D Það kom hreyfing á vatnið,3
"Fyrir meir en tvö þúsund árum var börnum á Grikklandi sögð þessi saga:Einu sinni var fögur dís, sem hét Bergmál, en hún talaði svo mikið, að Júnó gyðju leiddist að hlusta á skrafið í henni, svo að hún sagði við hana:  „Farðu og feldu þig, Bergmál, og láttu engan sjá þig, nema hann skipi þér það.  Héðan af mátt þú ekkert tala annað en endurtaka síðasta orðið sem aðrir tala. “Bergmáli þóttu þetta harðir kostir, en þorði samt ekki annað en hlýða, og hún fór alein upp í fjöll.  Hana langaði oft til að láta veiðimenn, sem þar voru á ferð, sjá sig, en hún þorði það ekki.Einn góðan veðurdag kom ljómandi fallegur unglingur gangandi upp fjallshlíðina, og hann hét Narcissus.  Bergmál sá hann og felldi undir eins ástarhug til hans.  Aldrei hafði hana langað eins mikið til neins og þess, að koma fram og láta hann sjá sig og segja honum hve vænt henni þætti um hann.  Hún gat ekki stillt sig um að fylgja honum eftir.  Og eftir nokkra stund fann hann til þess, að einhver var nálægt honum, en hann sá engan hvernig sem hann leit í kring um sig.Hann nam þá staðar allt í einu og kallaði: „Hver er þar?“„Þar!“ svaraði Bergmál.„Vertu ekki að elta mig,“ kallaði Narcissus aftur.„Mig!“ sagði Bergmál.Nú fór piltinum ekki að verða um sel, og hann kallaði aftur: „Komdu og láttu mig sjá þig.“„Þig!“ hrópaði Bergmál glöð, og gekk til hans og lét hann sjá sig.  En þá varð hún fyrir þeim vonbrigðum, að honum leist alls ekki á hana, og hann sagði henni að fara burt.Bergmál varð bæði hrygg og reið, og hún bað ástargyðjuna þess, að láta Narcissus reyna þetta sama, sem hún hafði orðið að þola, að fella ástarhug til einhverrar, sem vildi ekki líta við honum.Narcissus hélt nú áfram ferð sinni, en það var heitt, og hann fór að verða þyrstur.  Hann kom skömmu seinna að spegilsléttri og tærri tjörn, og lagðist niður að henni til þess að drekka.  Hann sá þá í vatninu spegilmynd af sjálfum sér, en hann hélt að það væri vatnadís, sem hann sá, og hann rétti út hendurnar til þess að ná til hennar.  Myndin rétti þá líka út handleggina, og Narcissus réð sér ekki fyrir fögnuði.  Hann rak hendina niður í tjörnina, til þess að taka í hendina á dísinni, en við það komu gárar á vatnið, og myndin hvarf.  Narcissus beið þangað til vatnið var orðið slétt aftur, og þá sá hann aftur dísina, sem hann hélt að væri, brosa við sér.Aumingja Narcissus.  Hann var orðinn skotinn í myndinni af sjálfum sér, sem hann hélt að væri vatnadís.  Hann gat nú ekki fengið sig til að fara frá tjörninni, heldur var hann þar dag og nótt að biðja dísina að koma upp úr vatninu og verða konan sín.  Þegar hann brosti, þá brosti hún; þegar raunarsvipur var á honum, var líka raunarsvipur á henni.  
Bergmál kom þar að og sá hvernig komið var, og þá kenndi hún í brjósti um hann og hún sá eftir því, að hún skyldi hafa orðið völd að þessu óláni hans.Narcissus neytti hvorki svefns né matar, og eftir nokkra daga dó hann.  Þegar guðirnir sáu það, kenndu þeir í brjósti um hann og breyttu honum í fagurt blóm, sem heitir í höfuðið á honum.  Það vex helst við tjarnir, og speglar sig í þeim.En af Bergmál er það að segja, að hún veslaðist upp í fjalllendinu, þangað til ekki var orðið eftir af henni annað en röddin.  Þið getið enn heyrt hana endurtaka síðasta orðið sem þið segið, og þá segið þið: „Nei!  Hlustið á Bergmálið!“",56,Narcissus varð loks að blómi því að,B,A Bergmál kenndi í brjósti um hann ,B guðirnir vorkenndu honum ,C hann var ástfanginn ,D þau vaxa vel við tjarnir,1
"Fyrir meir en tvö þúsund árum var börnum á Grikklandi sögð þessi saga:Einu sinni var fögur dís, sem hét Bergmál, en hún talaði svo mikið, að Júnó gyðju leiddist að hlusta á skrafið í henni, svo að hún sagði við hana:  „Farðu og feldu þig, Bergmál, og láttu engan sjá þig, nema hann skipi þér það.  Héðan af mátt þú ekkert tala annað en endurtaka síðasta orðið sem aðrir tala. “Bergmáli þóttu þetta harðir kostir, en þorði samt ekki annað en hlýða, og hún fór alein upp í fjöll.  Hana langaði oft til að láta veiðimenn, sem þar voru á ferð, sjá sig, en hún þorði það ekki.Einn góðan veðurdag kom ljómandi fallegur unglingur gangandi upp fjallshlíðina, og hann hét Narcissus.  Bergmál sá hann og felldi undir eins ástarhug til hans.  Aldrei hafði hana langað eins mikið til neins og þess, að koma fram og láta hann sjá sig og segja honum hve vænt henni þætti um hann.  Hún gat ekki stillt sig um að fylgja honum eftir.  Og eftir nokkra stund fann hann til þess, að einhver var nálægt honum, en hann sá engan hvernig sem hann leit í kring um sig.Hann nam þá staðar allt í einu og kallaði: „Hver er þar?“„Þar!“ svaraði Bergmál.„Vertu ekki að elta mig,“ kallaði Narcissus aftur.„Mig!“ sagði Bergmál.Nú fór piltinum ekki að verða um sel, og hann kallaði aftur: „Komdu og láttu mig sjá þig.“„Þig!“ hrópaði Bergmál glöð, og gekk til hans og lét hann sjá sig.  En þá varð hún fyrir þeim vonbrigðum, að honum leist alls ekki á hana, og hann sagði henni að fara burt.Bergmál varð bæði hrygg og reið, og hún bað ástargyðjuna þess, að láta Narcissus reyna þetta sama, sem hún hafði orðið að þola, að fella ástarhug til einhverrar, sem vildi ekki líta við honum.Narcissus hélt nú áfram ferð sinni, en það var heitt, og hann fór að verða þyrstur.  Hann kom skömmu seinna að spegilsléttri og tærri tjörn, og lagðist niður að henni til þess að drekka.  Hann sá þá í vatninu spegilmynd af sjálfum sér, en hann hélt að það væri vatnadís, sem hann sá, og hann rétti út hendurnar til þess að ná til hennar.  Myndin rétti þá líka út handleggina, og Narcissus réð sér ekki fyrir fögnuði.  Hann rak hendina niður í tjörnina, til þess að taka í hendina á dísinni, en við það komu gárar á vatnið, og myndin hvarf.  Narcissus beið þangað til vatnið var orðið slétt aftur, og þá sá hann aftur dísina, sem hann hélt að væri, brosa við sér.Aumingja Narcissus.  Hann var orðinn skotinn í myndinni af sjálfum sér, sem hann hélt að væri vatnadís.  Hann gat nú ekki fengið sig til að fara frá tjörninni, heldur var hann þar dag og nótt að biðja dísina að koma upp úr vatninu og verða konan sín.  Þegar hann brosti, þá brosti hún; þegar raunarsvipur var á honum, var líka raunarsvipur á henni.  
Bergmál kom þar að og sá hvernig komið var, og þá kenndi hún í brjósti um hann og hún sá eftir því, að hún skyldi hafa orðið völd að þessu óláni hans.Narcissus neytti hvorki svefns né matar, og eftir nokkra daga dó hann.  Þegar guðirnir sáu það, kenndu þeir í brjósti um hann og breyttu honum í fagurt blóm, sem heitir í höfuðið á honum.  Það vex helst við tjarnir, og speglar sig í þeim.En af Bergmál er það að segja, að hún veslaðist upp í fjalllendinu, þangað til ekki var orðið eftir af henni annað en röddin.  Þið getið enn heyrt hana endurtaka síðasta orðið sem þið segið, og þá segið þið: „Nei!  Hlustið á Bergmálið!“",57,Ef pilturinn hefði sagt 'Ég heiti Narcissus' hefði Bergmál sagt,C,A ég ,B heiti ,C Narcissus ,D ekki neitt,2
"Stefán þrammaði gegnum snjóinn í áttina að háu
blokkinni.  Hann  dró  á  eftir  sér  stóran,  svartan
plastpoka  sem  var  hálftómlegur  að  sjá.  Jónas,
bekkjarbróðir  hans  og  vinur,  gekk  við  hlið  hans.
„Við  hefðum  getað  sleppt  því  að  burðast  með
þetta,“ sagði Jónas og benti með hökunni á þunga
rúllu  af  ónotuðum  plastpokum  sem  hann  bar  í
fanginu.  Stefán  hnussaði.  Hann  vildi  ekki  láta
minna sig á hversu bjartsýnir þeir höfðu verið þegar
þeir lögðu af stað fyrir næstum tveimur tímum. Þá
héldu þeir að þetta yrði ekkert mál og að þeim veitti
ekki af fullt af pokum undir allar dósirnar sem þeim
myndi hlotnast. Bekkurinn þeirra var að safna fyrir
Þórsmerkurferð  sem  fara  átti  um  vorið  og
dósasöfnunin var liður í þeirri fjáröflun.",55,Hvað var Jónas að burðast með?,D,A. Fullan poka af gosdósum ,B. Hálftóman plastpoka ,C. Poka af maltflöskum ,D. Rúllu af plastpokum,3
"Stefán þrammaði gegnum snjóinn í áttina að háu
blokkinni.  Hann  dró  á  eftir  sér  stóran,  svartan
plastpoka  sem  var  hálftómlegur  að  sjá.  Jónas,
bekkjarbróðir  hans  og  vinur,  gekk  við  hlið  hans.
„Við  hefðum  getað  sleppt  því  að  burðast  með
þetta,“ sagði Jónas og benti með hökunni á þunga
rúllu  af  ónotuðum  plastpokum  sem  hann  bar  í
fanginu.  Stefán  hnussaði.  Hann  vildi  ekki  láta
minna sig á hversu bjartsýnir þeir höfðu verið þegar
þeir lögðu af stað fyrir næstum tveimur tímum. Þá
héldu þeir að þetta yrði ekkert mál og að þeim veitti
ekki af fullt af pokum undir allar dósirnar sem þeim
myndi hlotnast. Bekkurinn þeirra var að safna fyrir
Þórsmerkurferð  sem  fara  átti  um  vorið  og
dósasöfnunin var liður í þeirri fjáröflun.",56,Fyrir hverju voru þeir að safna?,A,A. Bekkjarferð ,B. Fimleikasýningu ,C. Handboltamóti ,D. Sumarbúðaferð,0
"Jónas hélt áfram að masa. „Hvað erum við aftur
komnir  með  margar  dósir?“  Stefán  andvarpaði
mæðulega áður en hann svaraði. „Tvær dósir og
eina tveggja lítra plastflösku.“ „Við komumst nú
ekki  langt  fyrir  þær,      er  það?“  spurði  Jónas  og
hagræddi  plastpokarúllunni  í  fanginu  á  sér.  „Nei
ætli  það,“  svaraði  Stefán.  Hann  bætti  svo  við
armæðulega:  „Bara  ef  þessir  fimleikaflokkar  og
handboltakrakkar  væru  ekki  búnir  að  hirða  allar
dósir  í  hverfinu.  Það  er  alveg  óþolandi.  Ég  ætla
aldrei aftur á handboltaleik.“ 
Þeir  voru  nú  komnir  að  inngangi  blokkarinnar.
„Nú verðum við heppnir. Ég finn það á mér,“ sagði
Jónas og benti á alla póstkassana eftir að þeir voru
komnir inn. „Sérðu hvað það búa margir hérna.“
Stefán kinkaði kolli og það var ekki laust við að
hann fylltist bjartsýni. Hann krosslagði fingur og
þrýsti á eina dyrabjölluna. Þeir biðu í smástund og
brostu svo út að eyrum þegar það hvein í læsingu
innri hurðarinnar. ",57,„Jónas hélt áfram að masa“. Hvað þýðir að „masa“?,A,A. tala ,B. skammast ,C. skjálfa ,D. skunda,0
"Jónas hélt áfram að masa. „Hvað erum við aftur
komnir  með  margar  dósir?“  Stefán  andvarpaði
mæðulega áður en hann svaraði. „Tvær dósir og
eina tveggja lítra plastflösku.“ „Við komumst nú
ekki  langt  fyrir  þær,      er  það?“  spurði  Jónas  og
hagræddi  plastpokarúllunni  í  fanginu  á  sér.  „Nei
ætli  það,“  svaraði  Stefán.  Hann  bætti  svo  við
armæðulega:  „Bara  ef  þessir  fimleikaflokkar  og
handboltakrakkar  væru  ekki  búnir  að  hirða  allar
dósir  í  hverfinu.  Það  er  alveg  óþolandi.  Ég  ætla
aldrei aftur á handboltaleik.“ 
Þeir  voru  nú  komnir  að  inngangi  blokkarinnar.
„Nú verðum við heppnir. Ég finn það á mér,“ sagði
Jónas og benti á alla póstkassana eftir að þeir voru
komnir inn. „Sérðu hvað það búa margir hérna.“
Stefán kinkaði kolli og það var ekki laust við að
hann fylltist bjartsýni. Hann krosslagði fingur og
þrýsti á eina dyrabjölluna. Þeir biðu í smástund og
brostu svo út að eyrum þegar það hvein í læsingu
innri hurðarinnar. ",58,„Hann bætti svo við armæðulega“.,D,A. Hann bætti svo við áhugsamur. ,B. Hann bætti svo við móður og másandi. ,C. Hann bætti svo við glaðlega. ,D. Hann bætti svo við sorgmæddur.,3
"Jónas hélt áfram að masa. „Hvað erum við aftur
komnir  með  margar  dósir?“  Stefán  andvarpaði
mæðulega áður en hann svaraði. „Tvær dósir og
eina tveggja lítra plastflösku.“ „Við komumst nú
ekki  langt  fyrir  þær,      er  það?“  spurði  Jónas  og
hagræddi  plastpokarúllunni  í  fanginu  á  sér.  „Nei
ætli  það,“  svaraði  Stefán.  Hann  bætti  svo  við
armæðulega:  „Bara  ef  þessir  fimleikaflokkar  og
handboltakrakkar  væru  ekki  búnir  að  hirða  allar
dósir  í  hverfinu.  Það  er  alveg  óþolandi.  Ég  ætla
aldrei aftur á handboltaleik.“ 
Þeir  voru  nú  komnir  að  inngangi  blokkarinnar.
„Nú verðum við heppnir. Ég finn það á mér,“ sagði
Jónas og benti á alla póstkassana eftir að þeir voru
komnir inn. „Sérðu hvað það búa margir hérna.“
Stefán kinkaði kolli og það var ekki laust við að
hann fylltist bjartsýni. Hann krosslagði fingur og
þrýsti á eina dyrabjölluna. Þeir biðu í smástund og
brostu svo út að eyrum þegar það hvein í læsingu
innri hurðarinnar. ",59,Söfnunin gekk illa framan af vegna þess að,D,A. þeir bjuggu í leiðinlegu hverfi. ,B. fólk vildi ekki gefa öðrum dósirnar. ,C. þeir gleymdu að spyrja um maltdósir. ,D. það voru fleiri að safna dósum.,3
"Jónas hélt áfram að masa. „Hvað erum við aftur
komnir  með  margar  dósir?“  Stefán  andvarpaði
mæðulega áður en hann svaraði. „Tvær dósir og
eina tveggja lítra plastflösku.“ „Við komumst nú
ekki  langt  fyrir  þær,      er  það?“  spurði  Jónas  og
hagræddi  plastpokarúllunni  í  fanginu  á  sér.  „Nei
ætli  það,“  svaraði  Stefán.  Hann  bætti  svo  við
armæðulega:  „Bara  ef  þessir  fimleikaflokkar  og
handboltakrakkar  væru  ekki  búnir  að  hirða  allar
dósir  í  hverfinu.  Það  er  alveg  óþolandi.  Ég  ætla
aldrei aftur á handboltaleik.“ 
Þeir  voru  nú  komnir  að  inngangi  blokkarinnar.
„Nú verðum við heppnir. Ég finn það á mér,“ sagði
Jónas og benti á alla póstkassana eftir að þeir voru
komnir inn. „Sérðu hvað það búa margir hérna.“
Stefán kinkaði kolli og það var ekki laust við að
hann fylltist bjartsýni. Hann krosslagði fingur og
þrýsti á eina dyrabjölluna. Þeir biðu í smástund og
brostu svo út að eyrum þegar það hvein í læsingu
innri hurðarinnar. ",60,Af hverju krosslagði Stefán fingur?,D,A. Af því að hann var að skrökva. ,B. Til að forðast illa anda. ,C. Til að villa á sér heimildir. ,D. Sumir telja happamerki að gera það.,3
"Stefán flýtti sér að opna og þeir gengu inn á ganginn.
Dyr að einni íbúðinni á fyrstu hæðinni opnuðust og
út gægðist ung kona með barn á handlegg. „Góða
kvöldið,“  sagði  hún  vingjarnlega.  Stefán  og  Jónas
báru  upp  erindi  sitt.  „Æ,  því  miður,“  sagði  unga
konan.  „Ég  er  nýbúin  að  fara  með  allar  mínar
umbúðir í Sorpu.“",61,Samskipti strákanna og ungu konunnar með barnið einkenndust af,B,A. fálæti. ,B. kurteisi. ,C. nísku. ,D. tilgerð.,1
"Vinirnir þökkuðu fyrir og reyndu næstu dyr. Þar bjó
maður  sem  sagðist  vera  búinn  að  fjárfesta  í
kolsýrutæki  og  því  drykki  hann  bara  heimatilbúið
sódavatn.  Í þriðju íbúðinni sem þeir bönkuðu upp á
kom til dyra kona sem hélt á gosdós í hendinni. Jónas
hnippti  í  Stefán  og  brosti.  Brosið  fölnaði  snögglega
þegar  konan  sagðist  hafa  látið  fimleikastúlkur  hafa
allar sínar dósir kvöldinu áður. „Megum við bíða hérna
í  stiganum  meðan  þú  klárar  úr  þessari  dós?“  spurði
Jónas þá og benti á gosdósina í hendinni á konunni.
Hún hélt nú ekki og skellti á þá félaga. Svona gekk
þetta alveg þar til þeir voru komnir að síðustu íbúðinni
á efstu hæð blokkarinnar. Ýmist höfðu íbúarnir látið
aðra hafa dósirnar sínar, seldu þær sjálfir eða voru ekki
heima. „Við gefumst bara upp og förum heim ef við
fáum  ekki  svo  mikið  sem  eina  dós  í  þessari  íbúð,“
sagði  Stefán  og  bankaði  á  hurðina.  Bak  við  lokaða
hurðina heyrðu þeir umgang en það tók óratíma fyrir
þann sem fyrir innan var að koma sér til dyra.",62,Hvaða viðbrögð fengu þeir í annarri íbúðinni í blokkinni?,C,A. þar var búið að fara með allt í Sorpu.. ,B. Þar var enginn heima.. ,C. Þar var hætt að kaupa gos ,D. Þar var skellt á þá þegar þeir báru upp erindi sitt.,2
"Vinirnir þökkuðu fyrir og reyndu næstu dyr. Þar bjó
maður  sem  sagðist  vera  búinn  að  fjárfesta  í
kolsýrutæki  og  því  drykki  hann  bara  heimatilbúið
sódavatn.  Í þriðju íbúðinni sem þeir bönkuðu upp á
kom til dyra kona sem hélt á gosdós í hendinni. Jónas
hnippti  í  Stefán  og  brosti.  Brosið  fölnaði  snögglega
þegar  konan  sagðist  hafa  látið  fimleikastúlkur  hafa
allar sínar dósir kvöldinu áður. „Megum við bíða hérna
í  stiganum  meðan  þú  klárar  úr  þessari  dós?“  spurði
Jónas þá og benti á gosdósina í hendinni á konunni.
Hún hélt nú ekki og skellti á þá félaga. Svona gekk
þetta alveg þar til þeir voru komnir að síðustu íbúðinni
á efstu hæð blokkarinnar. Ýmist höfðu íbúarnir látið
aðra hafa dósirnar sínar, seldu þær sjálfir eða voru ekki
heima. „Við gefumst bara upp og förum heim ef við
fáum  ekki  svo  mikið  sem  eina  dós  í  þessari  íbúð,“
sagði  Stefán  og  bankaði  á  hurðina.  Bak  við  lokaða
hurðina heyrðu þeir umgang en það tók óratíma fyrir
þann sem fyrir innan var að koma sér til dyra.",63,Kona með hálfkláraða dós var,D,A. kurteisin uppmáluð. ,B. mjög umburðarlynd. ,C. sérlega hjálpsöm. ,D. frekar ókurteis.,3
"Loks  opnuðust  dyrnar  og  gamall  maður  horfði
undrandi  á  þá.  Hann  heyrði  greinilega  ekki  vel  því
hann sagði hátt „Ha?“ í hvert sinn sem Jónas og Stefán
tóku til máls. Að endingu gafst Stefán upp á að reyna
að útlista fyrir hverju þeir væru að safna og sagði bara
hástöfum:  „Gosdósir!  Áttu  gosdósir?“  Þessu  náði
gamli  maðurinn.  „Gosdósir,“  sagði  hann.  „Nei,  góði
minn. Ég drekk ekki gos.“ Jónas stundi vonsvikinn og
þeir kvöddu. Þegar gamli maðurinn var að loka heyrði
Stefán  hann  umla  við  sjálfan  sig:  „Ég  skil  ekki  af
hverju þessir krakkar vilja alltaf bara gosdósir. Hefur
enginn áhuga á dósum undan malti?“ Stefán stökk til
og stakk fætinum í hurðarfalsinn. „Maltdósir!“ sagði
hann hátt. „Áttu maltdósir?“ Gamli maðurinn rak upp
stór augu. „Það á ég svo sannarlega.“ Maðurinn vísaði
þeim  inn  og  að  herbergi  sem  virtist  yfirfullt  af
maltdósum. Stefán og Jónas misstu andlitið og voru
öllu  glaðlegri  þegar  þeir  klöngruðust  út  í  kalt
vetrarkvöldið með næstum alla pokana úttroðna.",64,Af hverju rak gamli maðurinn upp stór augu?,D,A. Af því að hann átti bara maltdósir. ,B. Af því að hann átti margar maltdósir. ,C. Af því að strákarnir höfðu svo litlu safnað. ,D. Af því að strákarnir vildu maltdósir.,3
"Eins  og  með  allar  miklar  og  tímamótamarkandi
uppgötvanir mannkynsins, fannst ráðið við hinum
daunilla anda Hreggsviðs stærðfræðikennara fyrir
algjöra tilviljun.
Einn daginn var Skúli svo seinn fyrir að hann varð
að  grípa  hafurtask  sitt  í  einu  hendingskasti  og
hlaupa af stað.  Í óðagotinu tók hann pennaveski
litlu systur sinnar í staðinn fyrir sitt eigið.
Það var stærðfræði í fyrsta tíma, hryllileg tilhugsun
fyrir góða og gáfaða stærðfræðinemendur.
Hreggviður Arnljótsson gekk nú þungbrýndur inn í
stofuna og skellti hurðinni harkalega á eftir sér. Það
fór  hrollur  um  bekkinn  þegar  menn  sáu  að  nef
fræðarans var eldrautt og allt hans fas bar vott um
að  kvefpest  herjaði  á  hann.  Dauðinn  henti
bókunum  fólskulega  á  kennaraborðið  og  horfði
hvössum augum yfir nemendahópinn.
—  Ég  er  með  svæsna  hálsbólgu,  tilkynnti  hann
hátíðlega  eins  og  hann  væri  að  lýsa  því  yfir  að
Ísland væri nú loksins orðið frjálst og fullvalda ríki.
Ég ætla því að fara fram á það að þið hafið hljótt
um ykkur svo ég þurfi ekki að brýna raustina.
Þetta voru sérkennileg tilmæli, hugsaði Nonni með
sér, í ljósi þess að í tímum hjá Hreggviði var alltaf
steinhljóð, ef undan voru skilin andköf uppáhalds-
nemenda hans.  Hann leit á Skúla vin sinn, sem var
á  svipinn  eins  og  hann  hefði  heyrt  dauðadóm

kveðinn upp yfir sér.  
Hálsbólga!
Það þýddi bara eitt. Pestin úr hálsi Hreggviðs yrði
ennþá stækari!
— Þið skuluð þá halda áfram að reikna á blaðsíðu
tuttugu og þrjú, sagði Svartidauði.
Nemendurnir grúfðu sig yfir dæmin.
— Skúli, þú hefur auðvitað ekki átt í erfiðleikum
með heimaverkefnin, hélt Hreggviður áfram og tók
nú kúrsinn á borð Fógetans. Hann brást aftur á móti
við  aðsteðjandi  ógn  með  því  að  fálma  ofan  í
töskuna  eftir  pennaveskinu  og  uppgötvaði  þá  að
hann var með veski systur sinnar. Upp úr því dró
hann  blýantsstubb  og  á  enda  hans  var  fest  lítið
lukkutröll með mikið og úfið hár.
Hreggviður  grúfði  sig  yfir  borðið  og  Skúli  greip
snöggt andann á lofti og hélt honum kirfilega niðri
í  sér.  Dauðinn  kjamsaði  ánægður  yfir  úrlausnum
nemandans sem voru, eins og venjulega,
gallalausar.    Hann  hummaði  og  ha-aði  svo  það
mátti  bókstaflega  sjá  eiturgufurnar  streyma  út  út
honum.
Skúli  fann  sér  til  skelfingar  að  nú  nálgaðist  það
óumflýjanlega  augnablik  að  hann  yrði  aftur  að
draga  að  sér  andann.  Hann  var  orðinn  svo  langt
leiddur af súrefnisskorti að tölurnar í
stærðfræðibókinni  voru  farnar  að  dansa  fyrir
augum  hans.  Í  fátinu  reyndi  hann  að  troða
lukkutröllinu á blýantsendann upp í nef sér en það
tóks ekki því tröllið var stærra en nasir hans sjálfs.
Um leið neyddist hann til að draga andann og ...
fann þá, sér til óumræðilegs hugarléttis, að í hári
tröllsins hafði verið komið fyrir einhverju ilmefni,
og í stað þess að hann þyrfti að anda að sér eitrinu
úr skúffukjafti Hreggviðs lagði nú upp í vit hans
unaðslega  angan  sem  minnti  helst  á  sumardag  á
Þingvöllum.
Hann var hólpinn.
Tölurnar  hættu  fjörugum  ofskynjunardansi  sínum
og stóðu nú penar og rólegar á hvítum
blaðsíðunum. ",65,"Þegar Hreggviður gekk til stofu var hann þungbrýndur, en það merkir",A,A. alvarlegur ,B. furðulegur ,C. glettinn ,D. íbygginn,0
"Eins  og  með  allar  miklar  og  tímamótamarkandi
uppgötvanir mannkynsins, fannst ráðið við hinum
daunilla anda Hreggsviðs stærðfræðikennara fyrir
algjöra tilviljun.
Einn daginn var Skúli svo seinn fyrir að hann varð
að  grípa  hafurtask  sitt  í  einu  hendingskasti  og
hlaupa af stað.  Í óðagotinu tók hann pennaveski
litlu systur sinnar í staðinn fyrir sitt eigið.
Það var stærðfræði í fyrsta tíma, hryllileg tilhugsun
fyrir góða og gáfaða stærðfræðinemendur.
Hreggviður Arnljótsson gekk nú þungbrýndur inn í
stofuna og skellti hurðinni harkalega á eftir sér. Það
fór  hrollur  um  bekkinn  þegar  menn  sáu  að  nef
fræðarans var eldrautt og allt hans fas bar vott um
að  kvefpest  herjaði  á  hann.  Dauðinn  henti
bókunum  fólskulega  á  kennaraborðið  og  horfði
hvössum augum yfir nemendahópinn.
—  Ég  er  með  svæsna  hálsbólgu,  tilkynnti  hann
hátíðlega  eins  og  hann  væri  að  lýsa  því  yfir  að
Ísland væri nú loksins orðið frjálst og fullvalda ríki.
Ég ætla því að fara fram á það að þið hafið hljótt
um ykkur svo ég þurfi ekki að brýna raustina.
Þetta voru sérkennileg tilmæli, hugsaði Nonni með
sér, í ljósi þess að í tímum hjá Hreggviði var alltaf
steinhljóð, ef undan voru skilin andköf uppáhalds-
nemenda hans.  Hann leit á Skúla vin sinn, sem var
á  svipinn  eins  og  hann  hefði  heyrt  dauðadóm

kveðinn upp yfir sér.  
Hálsbólga!
Það þýddi bara eitt. Pestin úr hálsi Hreggviðs yrði
ennþá stækari!
— Þið skuluð þá halda áfram að reikna á blaðsíðu
tuttugu og þrjú, sagði Svartidauði.
Nemendurnir grúfðu sig yfir dæmin.
— Skúli, þú hefur auðvitað ekki átt í erfiðleikum
með heimaverkefnin, hélt Hreggviður áfram og tók
nú kúrsinn á borð Fógetans. Hann brást aftur á móti
við  aðsteðjandi  ógn  með  því  að  fálma  ofan  í
töskuna  eftir  pennaveskinu  og  uppgötvaði  þá  að
hann var með veski systur sinnar. Upp úr því dró
hann  blýantsstubb  og  á  enda  hans  var  fest  lítið
lukkutröll með mikið og úfið hár.
Hreggviður  grúfði  sig  yfir  borðið  og  Skúli  greip
snöggt andann á lofti og hélt honum kirfilega niðri
í  sér.  Dauðinn  kjamsaði  ánægður  yfir  úrlausnum
nemandans sem voru, eins og venjulega,
gallalausar.    Hann  hummaði  og  ha-aði  svo  það
mátti  bókstaflega  sjá  eiturgufurnar  streyma  út  út
honum.
Skúli  fann  sér  til  skelfingar  að  nú  nálgaðist  það
óumflýjanlega  augnablik  að  hann  yrði  aftur  að
draga  að  sér  andann.  Hann  var  orðinn  svo  langt
leiddur af súrefnisskorti að tölurnar í
stærðfræðibókinni  voru  farnar  að  dansa  fyrir
augum  hans.  Í  fátinu  reyndi  hann  að  troða
lukkutröllinu á blýantsendann upp í nef sér en það
tóks ekki því tröllið var stærra en nasir hans sjálfs.
Um leið neyddist hann til að draga andann og ...
fann þá, sér til óumræðilegs hugarléttis, að í hári
tröllsins hafði verið komið fyrir einhverju ilmefni,
og í stað þess að hann þyrfti að anda að sér eitrinu
úr skúffukjafti Hreggviðs lagði nú upp í vit hans
unaðslega  angan  sem  minnti  helst  á  sumardag  á
Þingvöllum.
Hann var hólpinn.
Tölurnar  hættu  fjörugum  ofskynjunardansi  sínum
og stóðu nú penar og rólegar á hvítum
blaðsíðunum. ",66,Hvers vegna vildi Hreggviður ekki brýna raustina?,C,A. Af faglegri tillitssemi ,B. Hann var í fúlu skapi ,C. Hann var lasinn ,D. Hann vildi vera hátíðlegur,2
"Eins  og  með  allar  miklar  og  tímamótamarkandi
uppgötvanir mannkynsins, fannst ráðið við hinum
daunilla anda Hreggsviðs stærðfræðikennara fyrir
algjöra tilviljun.
Einn daginn var Skúli svo seinn fyrir að hann varð
að  grípa  hafurtask  sitt  í  einu  hendingskasti  og
hlaupa af stað.  Í óðagotinu tók hann pennaveski
litlu systur sinnar í staðinn fyrir sitt eigið.
Það var stærðfræði í fyrsta tíma, hryllileg tilhugsun
fyrir góða og gáfaða stærðfræðinemendur.
Hreggviður Arnljótsson gekk nú þungbrýndur inn í
stofuna og skellti hurðinni harkalega á eftir sér. Það
fór  hrollur  um  bekkinn  þegar  menn  sáu  að  nef
fræðarans var eldrautt og allt hans fas bar vott um
að  kvefpest  herjaði  á  hann.  Dauðinn  henti
bókunum  fólskulega  á  kennaraborðið  og  horfði
hvössum augum yfir nemendahópinn.
—  Ég  er  með  svæsna  hálsbólgu,  tilkynnti  hann
hátíðlega  eins  og  hann  væri  að  lýsa  því  yfir  að
Ísland væri nú loksins orðið frjálst og fullvalda ríki.
Ég ætla því að fara fram á það að þið hafið hljótt
um ykkur svo ég þurfi ekki að brýna raustina.
Þetta voru sérkennileg tilmæli, hugsaði Nonni með
sér, í ljósi þess að í tímum hjá Hreggviði var alltaf
steinhljóð, ef undan voru skilin andköf uppáhalds-
nemenda hans.  Hann leit á Skúla vin sinn, sem var
á  svipinn  eins  og  hann  hefði  heyrt  dauðadóm

kveðinn upp yfir sér.  
Hálsbólga!
Það þýddi bara eitt. Pestin úr hálsi Hreggviðs yrði
ennþá stækari!
— Þið skuluð þá halda áfram að reikna á blaðsíðu
tuttugu og þrjú, sagði Svartidauði.
Nemendurnir grúfðu sig yfir dæmin.
— Skúli, þú hefur auðvitað ekki átt í erfiðleikum
með heimaverkefnin, hélt Hreggviður áfram og tók
nú kúrsinn á borð Fógetans. Hann brást aftur á móti
við  aðsteðjandi  ógn  með  því  að  fálma  ofan  í
töskuna  eftir  pennaveskinu  og  uppgötvaði  þá  að
hann var með veski systur sinnar. Upp úr því dró
hann  blýantsstubb  og  á  enda  hans  var  fest  lítið
lukkutröll með mikið og úfið hár.
Hreggviður  grúfði  sig  yfir  borðið  og  Skúli  greip
snöggt andann á lofti og hélt honum kirfilega niðri
í  sér.  Dauðinn  kjamsaði  ánægður  yfir  úrlausnum
nemandans sem voru, eins og venjulega,
gallalausar.    Hann  hummaði  og  ha-aði  svo  það
mátti  bókstaflega  sjá  eiturgufurnar  streyma  út  út
honum.
Skúli  fann  sér  til  skelfingar  að  nú  nálgaðist  það
óumflýjanlega  augnablik  að  hann  yrði  aftur  að
draga  að  sér  andann.  Hann  var  orðinn  svo  langt
leiddur af súrefnisskorti að tölurnar í
stærðfræðibókinni  voru  farnar  að  dansa  fyrir
augum  hans.  Í  fátinu  reyndi  hann  að  troða
lukkutröllinu á blýantsendann upp í nef sér en það
tóks ekki því tröllið var stærra en nasir hans sjálfs.
Um leið neyddist hann til að draga andann og ...
fann þá, sér til óumræðilegs hugarléttis, að í hári
tröllsins hafði verið komið fyrir einhverju ilmefni,
og í stað þess að hann þyrfti að anda að sér eitrinu
úr skúffukjafti Hreggviðs lagði nú upp í vit hans
unaðslega  angan  sem  minnti  helst  á  sumardag  á
Þingvöllum.
Hann var hólpinn.
Tölurnar  hættu  fjörugum  ofskynjunardansi  sínum
og stóðu nú penar og rólegar á hvítum
blaðsíðunum. ",67,Hvernig voru nemendurnir hjá Hreggviði vanir að vera?,D,A. hávaðasamir ,B. órólegir ,C. símalandi ,D. steinhljóðir,3
"Eins  og  með  allar  miklar  og  tímamótamarkandi
uppgötvanir mannkynsins, fannst ráðið við hinum
daunilla anda Hreggsviðs stærðfræðikennara fyrir
algjöra tilviljun.
Einn daginn var Skúli svo seinn fyrir að hann varð
að  grípa  hafurtask  sitt  í  einu  hendingskasti  og
hlaupa af stað.  Í óðagotinu tók hann pennaveski
litlu systur sinnar í staðinn fyrir sitt eigið.
Það var stærðfræði í fyrsta tíma, hryllileg tilhugsun
fyrir góða og gáfaða stærðfræðinemendur.
Hreggviður Arnljótsson gekk nú þungbrýndur inn í
stofuna og skellti hurðinni harkalega á eftir sér. Það
fór  hrollur  um  bekkinn  þegar  menn  sáu  að  nef
fræðarans var eldrautt og allt hans fas bar vott um
að  kvefpest  herjaði  á  hann.  Dauðinn  henti
bókunum  fólskulega  á  kennaraborðið  og  horfði
hvössum augum yfir nemendahópinn.
—  Ég  er  með  svæsna  hálsbólgu,  tilkynnti  hann
hátíðlega  eins  og  hann  væri  að  lýsa  því  yfir  að
Ísland væri nú loksins orðið frjálst og fullvalda ríki.
Ég ætla því að fara fram á það að þið hafið hljótt
um ykkur svo ég þurfi ekki að brýna raustina.
Þetta voru sérkennileg tilmæli, hugsaði Nonni með
sér, í ljósi þess að í tímum hjá Hreggviði var alltaf
steinhljóð, ef undan voru skilin andköf uppáhalds-
nemenda hans.  Hann leit á Skúla vin sinn, sem var
á  svipinn  eins  og  hann  hefði  heyrt  dauðadóm

kveðinn upp yfir sér.  
Hálsbólga!
Það þýddi bara eitt. Pestin úr hálsi Hreggviðs yrði
ennþá stækari!
— Þið skuluð þá halda áfram að reikna á blaðsíðu
tuttugu og þrjú, sagði Svartidauði.
Nemendurnir grúfðu sig yfir dæmin.
— Skúli, þú hefur auðvitað ekki átt í erfiðleikum
með heimaverkefnin, hélt Hreggviður áfram og tók
nú kúrsinn á borð Fógetans. Hann brást aftur á móti
við  aðsteðjandi  ógn  með  því  að  fálma  ofan  í
töskuna  eftir  pennaveskinu  og  uppgötvaði  þá  að
hann var með veski systur sinnar. Upp úr því dró
hann  blýantsstubb  og  á  enda  hans  var  fest  lítið
lukkutröll með mikið og úfið hár.
Hreggviður  grúfði  sig  yfir  borðið  og  Skúli  greip
snöggt andann á lofti og hélt honum kirfilega niðri
í  sér.  Dauðinn  kjamsaði  ánægður  yfir  úrlausnum
nemandans sem voru, eins og venjulega,
gallalausar.    Hann  hummaði  og  ha-aði  svo  það
mátti  bókstaflega  sjá  eiturgufurnar  streyma  út  út
honum.
Skúli  fann  sér  til  skelfingar  að  nú  nálgaðist  það
óumflýjanlega  augnablik  að  hann  yrði  aftur  að
draga  að  sér  andann.  Hann  var  orðinn  svo  langt
leiddur af súrefnisskorti að tölurnar í
stærðfræðibókinni  voru  farnar  að  dansa  fyrir
augum  hans.  Í  fátinu  reyndi  hann  að  troða
lukkutröllinu á blýantsendann upp í nef sér en það
tóks ekki því tröllið var stærra en nasir hans sjálfs.
Um leið neyddist hann til að draga andann og ...
fann þá, sér til óumræðilegs hugarléttis, að í hári
tröllsins hafði verið komið fyrir einhverju ilmefni,
og í stað þess að hann þyrfti að anda að sér eitrinu
úr skúffukjafti Hreggviðs lagði nú upp í vit hans
unaðslega  angan  sem  minnti  helst  á  sumardag  á
Þingvöllum.
Hann var hólpinn.
Tölurnar  hættu  fjörugum  ofskynjunardansi  sínum
og stóðu nú penar og rólegar á hvítum
blaðsíðunum. ",68,Hver var helsti galli Hreggviðs?,B,A. Hann kenndi stærðfræði ,B. Hann var andfúll ,C. Hann var leiðinlegur ,D. Hann var strangur,1
"Eins  og  með  allar  miklar  og  tímamótamarkandi
uppgötvanir mannkynsins, fannst ráðið við hinum
daunilla anda Hreggsviðs stærðfræðikennara fyrir
algjöra tilviljun.
Einn daginn var Skúli svo seinn fyrir að hann varð
að  grípa  hafurtask  sitt  í  einu  hendingskasti  og
hlaupa af stað.  Í óðagotinu tók hann pennaveski
litlu systur sinnar í staðinn fyrir sitt eigið.
Það var stærðfræði í fyrsta tíma, hryllileg tilhugsun
fyrir góða og gáfaða stærðfræðinemendur.
Hreggviður Arnljótsson gekk nú þungbrýndur inn í
stofuna og skellti hurðinni harkalega á eftir sér. Það
fór  hrollur  um  bekkinn  þegar  menn  sáu  að  nef
fræðarans var eldrautt og allt hans fas bar vott um
að  kvefpest  herjaði  á  hann.  Dauðinn  henti
bókunum  fólskulega  á  kennaraborðið  og  horfði
hvössum augum yfir nemendahópinn.
—  Ég  er  með  svæsna  hálsbólgu,  tilkynnti  hann
hátíðlega  eins  og  hann  væri  að  lýsa  því  yfir  að
Ísland væri nú loksins orðið frjálst og fullvalda ríki.
Ég ætla því að fara fram á það að þið hafið hljótt
um ykkur svo ég þurfi ekki að brýna raustina.
Þetta voru sérkennileg tilmæli, hugsaði Nonni með
sér, í ljósi þess að í tímum hjá Hreggviði var alltaf
steinhljóð, ef undan voru skilin andköf uppáhalds-
nemenda hans.  Hann leit á Skúla vin sinn, sem var
á  svipinn  eins  og  hann  hefði  heyrt  dauðadóm

kveðinn upp yfir sér.  
Hálsbólga!
Það þýddi bara eitt. Pestin úr hálsi Hreggviðs yrði
ennþá stækari!
— Þið skuluð þá halda áfram að reikna á blaðsíðu
tuttugu og þrjú, sagði Svartidauði.
Nemendurnir grúfðu sig yfir dæmin.
— Skúli, þú hefur auðvitað ekki átt í erfiðleikum
með heimaverkefnin, hélt Hreggviður áfram og tók
nú kúrsinn á borð Fógetans. Hann brást aftur á móti
við  aðsteðjandi  ógn  með  því  að  fálma  ofan  í
töskuna  eftir  pennaveskinu  og  uppgötvaði  þá  að
hann var með veski systur sinnar. Upp úr því dró
hann  blýantsstubb  og  á  enda  hans  var  fest  lítið
lukkutröll með mikið og úfið hár.
Hreggviður  grúfði  sig  yfir  borðið  og  Skúli  greip
snöggt andann á lofti og hélt honum kirfilega niðri
í  sér.  Dauðinn  kjamsaði  ánægður  yfir  úrlausnum
nemandans sem voru, eins og venjulega,
gallalausar.    Hann  hummaði  og  ha-aði  svo  það
mátti  bókstaflega  sjá  eiturgufurnar  streyma  út  út
honum.
Skúli  fann  sér  til  skelfingar  að  nú  nálgaðist  það
óumflýjanlega  augnablik  að  hann  yrði  aftur  að
draga  að  sér  andann.  Hann  var  orðinn  svo  langt
leiddur af súrefnisskorti að tölurnar í
stærðfræðibókinni  voru  farnar  að  dansa  fyrir
augum  hans.  Í  fátinu  reyndi  hann  að  troða
lukkutröllinu á blýantsendann upp í nef sér en það
tóks ekki því tröllið var stærra en nasir hans sjálfs.
Um leið neyddist hann til að draga andann og ...
fann þá, sér til óumræðilegs hugarléttis, að í hári
tröllsins hafði verið komið fyrir einhverju ilmefni,
og í stað þess að hann þyrfti að anda að sér eitrinu
úr skúffukjafti Hreggviðs lagði nú upp í vit hans
unaðslega  angan  sem  minnti  helst  á  sumardag  á
Þingvöllum.
Hann var hólpinn.
Tölurnar  hættu  fjörugum  ofskynjunardansi  sínum
og stóðu nú penar og rólegar á hvítum
blaðsíðunum. ",69,Hvernig leist Hreggviði á heimanám Skúla?,B,A. Hann fann nokkra galla ,B. Hann var ánægður ,C. Hann vildi að Skúli vandaði sig ,D. Heimanáminu var ábótavant,1
"Eins  og  með  allar  miklar  og  tímamótamarkandi
uppgötvanir mannkynsins, fannst ráðið við hinum
daunilla anda Hreggsviðs stærðfræðikennara fyrir
algjöra tilviljun.
Einn daginn var Skúli svo seinn fyrir að hann varð
að  grípa  hafurtask  sitt  í  einu  hendingskasti  og
hlaupa af stað.  Í óðagotinu tók hann pennaveski
litlu systur sinnar í staðinn fyrir sitt eigið.
Það var stærðfræði í fyrsta tíma, hryllileg tilhugsun
fyrir góða og gáfaða stærðfræðinemendur.
Hreggviður Arnljótsson gekk nú þungbrýndur inn í
stofuna og skellti hurðinni harkalega á eftir sér. Það
fór  hrollur  um  bekkinn  þegar  menn  sáu  að  nef
fræðarans var eldrautt og allt hans fas bar vott um
að  kvefpest  herjaði  á  hann.  Dauðinn  henti
bókunum  fólskulega  á  kennaraborðið  og  horfði
hvössum augum yfir nemendahópinn.
—  Ég  er  með  svæsna  hálsbólgu,  tilkynnti  hann
hátíðlega  eins  og  hann  væri  að  lýsa  því  yfir  að
Ísland væri nú loksins orðið frjálst og fullvalda ríki.
Ég ætla því að fara fram á það að þið hafið hljótt
um ykkur svo ég þurfi ekki að brýna raustina.
Þetta voru sérkennileg tilmæli, hugsaði Nonni með
sér, í ljósi þess að í tímum hjá Hreggviði var alltaf
steinhljóð, ef undan voru skilin andköf uppáhalds-
nemenda hans.  Hann leit á Skúla vin sinn, sem var
á  svipinn  eins  og  hann  hefði  heyrt  dauðadóm

kveðinn upp yfir sér.  
Hálsbólga!
Það þýddi bara eitt. Pestin úr hálsi Hreggviðs yrði
ennþá stækari!
— Þið skuluð þá halda áfram að reikna á blaðsíðu
tuttugu og þrjú, sagði Svartidauði.
Nemendurnir grúfðu sig yfir dæmin.
— Skúli, þú hefur auðvitað ekki átt í erfiðleikum
með heimaverkefnin, hélt Hreggviður áfram og tók
nú kúrsinn á borð Fógetans. Hann brást aftur á móti
við  aðsteðjandi  ógn  með  því  að  fálma  ofan  í
töskuna  eftir  pennaveskinu  og  uppgötvaði  þá  að
hann var með veski systur sinnar. Upp úr því dró
hann  blýantsstubb  og  á  enda  hans  var  fest  lítið
lukkutröll með mikið og úfið hár.
Hreggviður  grúfði  sig  yfir  borðið  og  Skúli  greip
snöggt andann á lofti og hélt honum kirfilega niðri
í  sér.  Dauðinn  kjamsaði  ánægður  yfir  úrlausnum
nemandans sem voru, eins og venjulega,
gallalausar.    Hann  hummaði  og  ha-aði  svo  það
mátti  bókstaflega  sjá  eiturgufurnar  streyma  út  út
honum.
Skúli  fann  sér  til  skelfingar  að  nú  nálgaðist  það
óumflýjanlega  augnablik  að  hann  yrði  aftur  að
draga  að  sér  andann.  Hann  var  orðinn  svo  langt
leiddur af súrefnisskorti að tölurnar í
stærðfræðibókinni  voru  farnar  að  dansa  fyrir
augum  hans.  Í  fátinu  reyndi  hann  að  troða
lukkutröllinu á blýantsendann upp í nef sér en það
tóks ekki því tröllið var stærra en nasir hans sjálfs.
Um leið neyddist hann til að draga andann og ...
fann þá, sér til óumræðilegs hugarléttis, að í hári
tröllsins hafði verið komið fyrir einhverju ilmefni,
og í stað þess að hann þyrfti að anda að sér eitrinu
úr skúffukjafti Hreggviðs lagði nú upp í vit hans
unaðslega  angan  sem  minnti  helst  á  sumardag  á
Þingvöllum.
Hann var hólpinn.
Tölurnar  hættu  fjörugum  ofskynjunardansi  sínum
og stóðu nú penar og rólegar á hvítum
blaðsíðunum. ",70,Hvers vegna fóru tölurnar að dansa fyrir augum Skúla?,D,A. Hann var hræddur ,B. Hann var illa sofinn ,C. Lyktin var svo vond ,D. Það var að líða yfir hann,3
"Eins  og  með  allar  miklar  og  tímamótamarkandi
uppgötvanir mannkynsins, fannst ráðið við hinum
daunilla anda Hreggsviðs stærðfræðikennara fyrir
algjöra tilviljun.
Einn daginn var Skúli svo seinn fyrir að hann varð
að  grípa  hafurtask  sitt  í  einu  hendingskasti  og
hlaupa af stað.  Í óðagotinu tók hann pennaveski
litlu systur sinnar í staðinn fyrir sitt eigið.
Það var stærðfræði í fyrsta tíma, hryllileg tilhugsun
fyrir góða og gáfaða stærðfræðinemendur.
Hreggviður Arnljótsson gekk nú þungbrýndur inn í
stofuna og skellti hurðinni harkalega á eftir sér. Það
fór  hrollur  um  bekkinn  þegar  menn  sáu  að  nef
fræðarans var eldrautt og allt hans fas bar vott um
að  kvefpest  herjaði  á  hann.  Dauðinn  henti
bókunum  fólskulega  á  kennaraborðið  og  horfði
hvössum augum yfir nemendahópinn.
—  Ég  er  með  svæsna  hálsbólgu,  tilkynnti  hann
hátíðlega  eins  og  hann  væri  að  lýsa  því  yfir  að
Ísland væri nú loksins orðið frjálst og fullvalda ríki.
Ég ætla því að fara fram á það að þið hafið hljótt
um ykkur svo ég þurfi ekki að brýna raustina.
Þetta voru sérkennileg tilmæli, hugsaði Nonni með
sér, í ljósi þess að í tímum hjá Hreggviði var alltaf
steinhljóð, ef undan voru skilin andköf uppáhalds-
nemenda hans.  Hann leit á Skúla vin sinn, sem var
á  svipinn  eins  og  hann  hefði  heyrt  dauðadóm

kveðinn upp yfir sér.  
Hálsbólga!
Það þýddi bara eitt. Pestin úr hálsi Hreggviðs yrði
ennþá stækari!
— Þið skuluð þá halda áfram að reikna á blaðsíðu
tuttugu og þrjú, sagði Svartidauði.
Nemendurnir grúfðu sig yfir dæmin.
— Skúli, þú hefur auðvitað ekki átt í erfiðleikum
með heimaverkefnin, hélt Hreggviður áfram og tók
nú kúrsinn á borð Fógetans. Hann brást aftur á móti
við  aðsteðjandi  ógn  með  því  að  fálma  ofan  í
töskuna  eftir  pennaveskinu  og  uppgötvaði  þá  að
hann var með veski systur sinnar. Upp úr því dró
hann  blýantsstubb  og  á  enda  hans  var  fest  lítið
lukkutröll með mikið og úfið hár.
Hreggviður  grúfði  sig  yfir  borðið  og  Skúli  greip
snöggt andann á lofti og hélt honum kirfilega niðri
í  sér.  Dauðinn  kjamsaði  ánægður  yfir  úrlausnum
nemandans sem voru, eins og venjulega,
gallalausar.    Hann  hummaði  og  ha-aði  svo  það
mátti  bókstaflega  sjá  eiturgufurnar  streyma  út  út
honum.
Skúli  fann  sér  til  skelfingar  að  nú  nálgaðist  það
óumflýjanlega  augnablik  að  hann  yrði  aftur  að
draga  að  sér  andann.  Hann  var  orðinn  svo  langt
leiddur af súrefnisskorti að tölurnar í
stærðfræðibókinni  voru  farnar  að  dansa  fyrir
augum  hans.  Í  fátinu  reyndi  hann  að  troða
lukkutröllinu á blýantsendann upp í nef sér en það
tóks ekki því tröllið var stærra en nasir hans sjálfs.
Um leið neyddist hann til að draga andann og ...
fann þá, sér til óumræðilegs hugarléttis, að í hári
tröllsins hafði verið komið fyrir einhverju ilmefni,
og í stað þess að hann þyrfti að anda að sér eitrinu
úr skúffukjafti Hreggviðs lagði nú upp í vit hans
unaðslega  angan  sem  minnti  helst  á  sumardag  á
Þingvöllum.
Hann var hólpinn.
Tölurnar  hættu  fjörugum  ofskynjunardansi  sínum
og stóðu nú penar og rólegar á hvítum
blaðsíðunum. ",71,Hvað bjargaði Skúla?,B,A. andvari ,B. ilmefni ,C. opinn gluggi ,D. Þingvellir,1
"Eins  og  með  allar  miklar  og  tímamótamarkandi
uppgötvanir mannkynsins, fannst ráðið við hinum
daunilla anda Hreggsviðs stærðfræðikennara fyrir
algjöra tilviljun.
Einn daginn var Skúli svo seinn fyrir að hann varð
að  grípa  hafurtask  sitt  í  einu  hendingskasti  og
hlaupa af stað.  Í óðagotinu tók hann pennaveski
litlu systur sinnar í staðinn fyrir sitt eigið.
Það var stærðfræði í fyrsta tíma, hryllileg tilhugsun
fyrir góða og gáfaða stærðfræðinemendur.
Hreggviður Arnljótsson gekk nú þungbrýndur inn í
stofuna og skellti hurðinni harkalega á eftir sér. Það
fór  hrollur  um  bekkinn  þegar  menn  sáu  að  nef
fræðarans var eldrautt og allt hans fas bar vott um
að  kvefpest  herjaði  á  hann.  Dauðinn  henti
bókunum  fólskulega  á  kennaraborðið  og  horfði
hvössum augum yfir nemendahópinn.
—  Ég  er  með  svæsna  hálsbólgu,  tilkynnti  hann
hátíðlega  eins  og  hann  væri  að  lýsa  því  yfir  að
Ísland væri nú loksins orðið frjálst og fullvalda ríki.
Ég ætla því að fara fram á það að þið hafið hljótt
um ykkur svo ég þurfi ekki að brýna raustina.
Þetta voru sérkennileg tilmæli, hugsaði Nonni með
sér, í ljósi þess að í tímum hjá Hreggviði var alltaf
steinhljóð, ef undan voru skilin andköf uppáhalds-
nemenda hans.  Hann leit á Skúla vin sinn, sem var
á  svipinn  eins  og  hann  hefði  heyrt  dauðadóm

kveðinn upp yfir sér.  
Hálsbólga!
Það þýddi bara eitt. Pestin úr hálsi Hreggviðs yrði
ennþá stækari!
— Þið skuluð þá halda áfram að reikna á blaðsíðu
tuttugu og þrjú, sagði Svartidauði.
Nemendurnir grúfðu sig yfir dæmin.
— Skúli, þú hefur auðvitað ekki átt í erfiðleikum
með heimaverkefnin, hélt Hreggviður áfram og tók
nú kúrsinn á borð Fógetans. Hann brást aftur á móti
við  aðsteðjandi  ógn  með  því  að  fálma  ofan  í
töskuna  eftir  pennaveskinu  og  uppgötvaði  þá  að
hann var með veski systur sinnar. Upp úr því dró
hann  blýantsstubb  og  á  enda  hans  var  fest  lítið
lukkutröll með mikið og úfið hár.
Hreggviður  grúfði  sig  yfir  borðið  og  Skúli  greip
snöggt andann á lofti og hélt honum kirfilega niðri
í  sér.  Dauðinn  kjamsaði  ánægður  yfir  úrlausnum
nemandans sem voru, eins og venjulega,
gallalausar.    Hann  hummaði  og  ha-aði  svo  það
mátti  bókstaflega  sjá  eiturgufurnar  streyma  út  út
honum.
Skúli  fann  sér  til  skelfingar  að  nú  nálgaðist  það
óumflýjanlega  augnablik  að  hann  yrði  aftur  að
draga  að  sér  andann.  Hann  var  orðinn  svo  langt
leiddur af súrefnisskorti að tölurnar í
stærðfræðibókinni  voru  farnar  að  dansa  fyrir
augum  hans.  Í  fátinu  reyndi  hann  að  troða
lukkutröllinu á blýantsendann upp í nef sér en það
tóks ekki því tröllið var stærra en nasir hans sjálfs.
Um leið neyddist hann til að draga andann og ...
fann þá, sér til óumræðilegs hugarléttis, að í hári
tröllsins hafði verið komið fyrir einhverju ilmefni,
og í stað þess að hann þyrfti að anda að sér eitrinu
úr skúffukjafti Hreggviðs lagði nú upp í vit hans
unaðslega  angan  sem  minnti  helst  á  sumardag  á
Þingvöllum.
Hann var hólpinn.
Tölurnar  hættu  fjörugum  ofskynjunardansi  sínum
og stóðu nú penar og rólegar á hvítum
blaðsíðunum. ",72,Hvað fannst fyrir tilviljun?,C,A. Lyktin af Hreggviði ,B. Pennaveski litlu systur Skúla ,C. Ráð við andremmu Hreggviðs ,D. Uppgötvun mannkynsins,2
"Uglur heyra undir flokk einsleits hóps fugla sem
nefnist  Strigiformes  á  fræðimáli.  Þær  eru  rán-
fuglar  og  veiða  aðallega  þegar  skyggja  tekur.
Alls  eru  þekktar  um  334  tegundir  í  48
ættkvíslum.    Uglur  finnast  á  öllum  megin-
löndunum  nema  Suðurheimsskautslandinu.  Þær
finnast  enn  fremur  á  fjölda  eyja  í  Suður-
Kyrrahafinu. Uglur lifa á margvíslegu búsvæði,
svo  sem  í  þéttum  skógum  eða  graslendi,  og
snæuglur finnast á hánorðlægum svæðum, nánar
tiltekið á túndrum Kanada og Síberíu sem og á
Grænlandi.
Flestar  uglur  fara  til  veiða  að  nóttu  og  sjást
sjaldan á daginn. Allmargar uglutegundir eru í út-
rýmingarhættu,  einkum  þær  sem  lifa  í  ört
minnkandi  regnskógum  hitabeltisins.  Uglur  eru
auðþekktar  á  kringluleitri  ásjónunni  og  stórum
augunum.  Þær eru með sterklega fætur, bognar
klær  til  að  hremma  bráð  auðveldlega  og
krókbogið  nef  sem  þær  nota  til  að  rífa  sundur
bráðina.  Uglur  eru  með  fremur  smáan  líkama,
stóra vængi og langar, mjúkar flugfjaðrir svo að
þær geta steypt sér hljóðlaust á bráð sína. 
Snæuglan er árviss gestur hér á landi. Hún er um
60 cm á lengd og fer til veiða um hábjartan dag.
En  langflestar  uglutegundir  í  heiminum  eru
næturdýr. Þess vegna eru ýmsir þættir í líffræði
þeirra  ekki  vel  þekktir  þar  með  talið  hversu
gamlar þær geta orðið.
Uglur heyra og sjá með afbrigðum vel. Þær hafa
þróað með sér afar næma nætursjón sem er mjög
sérstök  fyrir  margra  hluta  sakir.  Eins  og  áður
sagði  er  veiðitími  flestra  tegunda  uglna  á
næturnar eða þegar smá nagdýr eru sem mest á
ferli. Augun í uglum sitja fremst í höfðinu og vita
bæði fram, ólíkt því sem á við um aðra fugla sem
eru með hliðlæg augu. Uglan getur ekki hreyft
augun með tilstuðlan augnvöðva líkt og til dæmis
menn. Hins vegar er háls þeirra mjög hreyfan-
legur  og  þær  geta  horft  beint  aftur  fyrir  sig.
Hálsinn  er  svona  hreyfanlegur  vegna  þess  að
uglur  hafa  14  hálsliði,  helmingi  fleiri  en  hjá
mannfólkinu  og  það  gerir  þeim  kleift  að  snúa
höfðinu í allt að 270° en ekki heilan hring eins og
margir halda. 
Uglur gleypa bráð sína í heilu lagi og melta að
undanteknum beinum, hári eða fiðri. Uglur æla
þessum ómeltu hlutum upp í einum böggli sem
nefnist  æluböggull.  Þessa  böggla  má  oft  finna
undir hvíldarstað uglnanna og með því að fletta
þeim í sundur má komast að því hvað þær hafa
verið að éta.
(Byggt á Vísindavef og Alfræði barnanna )",73,Hvaða fullyrðing passar best við veiðar uglu?,C,A. allar þegar dimmt er ,B. bara fiska og smádýr ,C. flestar þegar skuggsýnt er ,D. mest aðra fugla,2
"Uglur heyra undir flokk einsleits hóps fugla sem
nefnist  Strigiformes  á  fræðimáli.  Þær  eru  rán-
fuglar  og  veiða  aðallega  þegar  skyggja  tekur.
Alls  eru  þekktar  um  334  tegundir  í  48
ættkvíslum.    Uglur  finnast  á  öllum  megin-
löndunum  nema  Suðurheimsskautslandinu.  Þær
finnast  enn  fremur  á  fjölda  eyja  í  Suður-
Kyrrahafinu. Uglur lifa á margvíslegu búsvæði,
svo  sem  í  þéttum  skógum  eða  graslendi,  og
snæuglur finnast á hánorðlægum svæðum, nánar
tiltekið á túndrum Kanada og Síberíu sem og á
Grænlandi.
Flestar  uglur  fara  til  veiða  að  nóttu  og  sjást
sjaldan á daginn. Allmargar uglutegundir eru í út-
rýmingarhættu,  einkum  þær  sem  lifa  í  ört
minnkandi  regnskógum  hitabeltisins.  Uglur  eru
auðþekktar  á  kringluleitri  ásjónunni  og  stórum
augunum.  Þær eru með sterklega fætur, bognar
klær  til  að  hremma  bráð  auðveldlega  og
krókbogið  nef  sem  þær  nota  til  að  rífa  sundur
bráðina.  Uglur  eru  með  fremur  smáan  líkama,
stóra vængi og langar, mjúkar flugfjaðrir svo að
þær geta steypt sér hljóðlaust á bráð sína. 
Snæuglan er árviss gestur hér á landi. Hún er um
60 cm á lengd og fer til veiða um hábjartan dag.
En  langflestar  uglutegundir  í  heiminum  eru
næturdýr. Þess vegna eru ýmsir þættir í líffræði
þeirra  ekki  vel  þekktir  þar  með  talið  hversu
gamlar þær geta orðið.
Uglur heyra og sjá með afbrigðum vel. Þær hafa
þróað með sér afar næma nætursjón sem er mjög
sérstök  fyrir  margra  hluta  sakir.  Eins  og  áður
sagði  er  veiðitími  flestra  tegunda  uglna  á
næturnar eða þegar smá nagdýr eru sem mest á
ferli. Augun í uglum sitja fremst í höfðinu og vita
bæði fram, ólíkt því sem á við um aðra fugla sem
eru með hliðlæg augu. Uglan getur ekki hreyft
augun með tilstuðlan augnvöðva líkt og til dæmis
menn. Hins vegar er háls þeirra mjög hreyfan-
legur  og  þær  geta  horft  beint  aftur  fyrir  sig.
Hálsinn  er  svona  hreyfanlegur  vegna  þess  að
uglur  hafa  14  hálsliði,  helmingi  fleiri  en  hjá
mannfólkinu  og  það  gerir  þeim  kleift  að  snúa
höfðinu í allt að 270° en ekki heilan hring eins og
margir halda. 
Uglur gleypa bráð sína í heilu lagi og melta að
undanteknum beinum, hári eða fiðri. Uglur æla
þessum ómeltu hlutum upp í einum böggli sem
nefnist  æluböggull.  Þessa  böggla  má  oft  finna
undir hvíldarstað uglnanna og með því að fletta
þeim í sundur má komast að því hvað þær hafa
verið að éta.
(Byggt á Vísindavef og Alfræði barnanna )",74,Hvar lifir uglan helst?,C,A. Í fjöllum ,B. Í fjörum ,C. Í skógum ,D. Í mýrlendi,2
"Uglur heyra undir flokk einsleits hóps fugla sem
nefnist  Strigiformes  á  fræðimáli.  Þær  eru  rán-
fuglar  og  veiða  aðallega  þegar  skyggja  tekur.
Alls  eru  þekktar  um  334  tegundir  í  48
ættkvíslum.    Uglur  finnast  á  öllum  megin-
löndunum  nema  Suðurheimsskautslandinu.  Þær
finnast  enn  fremur  á  fjölda  eyja  í  Suður-
Kyrrahafinu. Uglur lifa á margvíslegu búsvæði,
svo  sem  í  þéttum  skógum  eða  graslendi,  og
snæuglur finnast á hánorðlægum svæðum, nánar
tiltekið á túndrum Kanada og Síberíu sem og á
Grænlandi.
Flestar  uglur  fara  til  veiða  að  nóttu  og  sjást
sjaldan á daginn. Allmargar uglutegundir eru í út-
rýmingarhættu,  einkum  þær  sem  lifa  í  ört
minnkandi  regnskógum  hitabeltisins.  Uglur  eru
auðþekktar  á  kringluleitri  ásjónunni  og  stórum
augunum.  Þær eru með sterklega fætur, bognar
klær  til  að  hremma  bráð  auðveldlega  og
krókbogið  nef  sem  þær  nota  til  að  rífa  sundur
bráðina.  Uglur  eru  með  fremur  smáan  líkama,
stóra vængi og langar, mjúkar flugfjaðrir svo að
þær geta steypt sér hljóðlaust á bráð sína. 
Snæuglan er árviss gestur hér á landi. Hún er um
60 cm á lengd og fer til veiða um hábjartan dag.
En  langflestar  uglutegundir  í  heiminum  eru
næturdýr. Þess vegna eru ýmsir þættir í líffræði
þeirra  ekki  vel  þekktir  þar  með  talið  hversu
gamlar þær geta orðið.
Uglur heyra og sjá með afbrigðum vel. Þær hafa
þróað með sér afar næma nætursjón sem er mjög
sérstök  fyrir  margra  hluta  sakir.  Eins  og  áður
sagði  er  veiðitími  flestra  tegunda  uglna  á
næturnar eða þegar smá nagdýr eru sem mest á
ferli. Augun í uglum sitja fremst í höfðinu og vita
bæði fram, ólíkt því sem á við um aðra fugla sem
eru með hliðlæg augu. Uglan getur ekki hreyft
augun með tilstuðlan augnvöðva líkt og til dæmis
menn. Hins vegar er háls þeirra mjög hreyfan-
legur  og  þær  geta  horft  beint  aftur  fyrir  sig.
Hálsinn  er  svona  hreyfanlegur  vegna  þess  að
uglur  hafa  14  hálsliði,  helmingi  fleiri  en  hjá
mannfólkinu  og  það  gerir  þeim  kleift  að  snúa
höfðinu í allt að 270° en ekki heilan hring eins og
margir halda. 
Uglur gleypa bráð sína í heilu lagi og melta að
undanteknum beinum, hári eða fiðri. Uglur æla
þessum ómeltu hlutum upp í einum böggli sem
nefnist  æluböggull.  Þessa  böggla  má  oft  finna
undir hvíldarstað uglnanna og með því að fletta
þeim í sundur má komast að því hvað þær hafa
verið að éta.
(Byggt á Vísindavef og Alfræði barnanna )",75,Uglur í hitabeltinu,B,A. eiga bjarta framtíð ,B. eiga erfitt uppdráttar ,C. éta ávexti ,D. veiða á daginn,1
"Uglur heyra undir flokk einsleits hóps fugla sem
nefnist  Strigiformes  á  fræðimáli.  Þær  eru  rán-
fuglar  og  veiða  aðallega  þegar  skyggja  tekur.
Alls  eru  þekktar  um  334  tegundir  í  48
ættkvíslum.    Uglur  finnast  á  öllum  megin-
löndunum  nema  Suðurheimsskautslandinu.  Þær
finnast  enn  fremur  á  fjölda  eyja  í  Suður-
Kyrrahafinu. Uglur lifa á margvíslegu búsvæði,
svo  sem  í  þéttum  skógum  eða  graslendi,  og
snæuglur finnast á hánorðlægum svæðum, nánar
tiltekið á túndrum Kanada og Síberíu sem og á
Grænlandi.
Flestar  uglur  fara  til  veiða  að  nóttu  og  sjást
sjaldan á daginn. Allmargar uglutegundir eru í út-
rýmingarhættu,  einkum  þær  sem  lifa  í  ört
minnkandi  regnskógum  hitabeltisins.  Uglur  eru
auðþekktar  á  kringluleitri  ásjónunni  og  stórum
augunum.  Þær eru með sterklega fætur, bognar
klær  til  að  hremma  bráð  auðveldlega  og
krókbogið  nef  sem  þær  nota  til  að  rífa  sundur
bráðina.  Uglur  eru  með  fremur  smáan  líkama,
stóra vængi og langar, mjúkar flugfjaðrir svo að
þær geta steypt sér hljóðlaust á bráð sína. 
Snæuglan er árviss gestur hér á landi. Hún er um
60 cm á lengd og fer til veiða um hábjartan dag.
En  langflestar  uglutegundir  í  heiminum  eru
næturdýr. Þess vegna eru ýmsir þættir í líffræði
þeirra  ekki  vel  þekktir  þar  með  talið  hversu
gamlar þær geta orðið.
Uglur heyra og sjá með afbrigðum vel. Þær hafa
þróað með sér afar næma nætursjón sem er mjög
sérstök  fyrir  margra  hluta  sakir.  Eins  og  áður
sagði  er  veiðitími  flestra  tegunda  uglna  á
næturnar eða þegar smá nagdýr eru sem mest á
ferli. Augun í uglum sitja fremst í höfðinu og vita
bæði fram, ólíkt því sem á við um aðra fugla sem
eru með hliðlæg augu. Uglan getur ekki hreyft
augun með tilstuðlan augnvöðva líkt og til dæmis
menn. Hins vegar er háls þeirra mjög hreyfan-
legur  og  þær  geta  horft  beint  aftur  fyrir  sig.
Hálsinn  er  svona  hreyfanlegur  vegna  þess  að
uglur  hafa  14  hálsliði,  helmingi  fleiri  en  hjá
mannfólkinu  og  það  gerir  þeim  kleift  að  snúa
höfðinu í allt að 270° en ekki heilan hring eins og
margir halda. 
Uglur gleypa bráð sína í heilu lagi og melta að
undanteknum beinum, hári eða fiðri. Uglur æla
þessum ómeltu hlutum upp í einum böggli sem
nefnist  æluböggull.  Þessa  böggla  má  oft  finna
undir hvíldarstað uglnanna og með því að fletta
þeim í sundur má komast að því hvað þær hafa
verið að éta.
(Byggt á Vísindavef og Alfræði barnanna )",76,Hvernig þekkjum við uglur í náttúrunni?,C,A. Af flugi þeirra ,B. Af bognum fótum þeirra ,C. Af útliti höfuðsins ,D. Af stærð þeirra,2
"Uglur heyra undir flokk einsleits hóps fugla sem
nefnist  Strigiformes  á  fræðimáli.  Þær  eru  rán-
fuglar  og  veiða  aðallega  þegar  skyggja  tekur.
Alls  eru  þekktar  um  334  tegundir  í  48
ættkvíslum.    Uglur  finnast  á  öllum  megin-
löndunum  nema  Suðurheimsskautslandinu.  Þær
finnast  enn  fremur  á  fjölda  eyja  í  Suður-
Kyrrahafinu. Uglur lifa á margvíslegu búsvæði,
svo  sem  í  þéttum  skógum  eða  graslendi,  og
snæuglur finnast á hánorðlægum svæðum, nánar
tiltekið á túndrum Kanada og Síberíu sem og á
Grænlandi.
Flestar  uglur  fara  til  veiða  að  nóttu  og  sjást
sjaldan á daginn. Allmargar uglutegundir eru í út-
rýmingarhættu,  einkum  þær  sem  lifa  í  ört
minnkandi  regnskógum  hitabeltisins.  Uglur  eru
auðþekktar  á  kringluleitri  ásjónunni  og  stórum
augunum.  Þær eru með sterklega fætur, bognar
klær  til  að  hremma  bráð  auðveldlega  og
krókbogið  nef  sem  þær  nota  til  að  rífa  sundur
bráðina.  Uglur  eru  með  fremur  smáan  líkama,
stóra vængi og langar, mjúkar flugfjaðrir svo að
þær geta steypt sér hljóðlaust á bráð sína. 
Snæuglan er árviss gestur hér á landi. Hún er um
60 cm á lengd og fer til veiða um hábjartan dag.
En  langflestar  uglutegundir  í  heiminum  eru
næturdýr. Þess vegna eru ýmsir þættir í líffræði
þeirra  ekki  vel  þekktir  þar  með  talið  hversu
gamlar þær geta orðið.
Uglur heyra og sjá með afbrigðum vel. Þær hafa
þróað með sér afar næma nætursjón sem er mjög
sérstök  fyrir  margra  hluta  sakir.  Eins  og  áður
sagði  er  veiðitími  flestra  tegunda  uglna  á
næturnar eða þegar smá nagdýr eru sem mest á
ferli. Augun í uglum sitja fremst í höfðinu og vita
bæði fram, ólíkt því sem á við um aðra fugla sem
eru með hliðlæg augu. Uglan getur ekki hreyft
augun með tilstuðlan augnvöðva líkt og til dæmis
menn. Hins vegar er háls þeirra mjög hreyfan-
legur  og  þær  geta  horft  beint  aftur  fyrir  sig.
Hálsinn  er  svona  hreyfanlegur  vegna  þess  að
uglur  hafa  14  hálsliði,  helmingi  fleiri  en  hjá
mannfólkinu  og  það  gerir  þeim  kleift  að  snúa
höfðinu í allt að 270° en ekki heilan hring eins og
margir halda. 
Uglur gleypa bráð sína í heilu lagi og melta að
undanteknum beinum, hári eða fiðri. Uglur æla
þessum ómeltu hlutum upp í einum böggli sem
nefnist  æluböggull.  Þessa  böggla  má  oft  finna
undir hvíldarstað uglnanna og með því að fletta
þeim í sundur má komast að því hvað þær hafa
verið að éta.
(Byggt á Vísindavef og Alfræði barnanna )",77,Hvað geta uglur gert?,B,A. Beygt á sér nefið ,B. Flogið án þess að það heyrist ,C. Hreyft augun í 270° ,D. Hreyft hausinn í heilan hring,1
"Uglur heyra undir flokk einsleits hóps fugla sem
nefnist  Strigiformes  á  fræðimáli.  Þær  eru  rán-
fuglar  og  veiða  aðallega  þegar  skyggja  tekur.
Alls  eru  þekktar  um  334  tegundir  í  48
ættkvíslum.    Uglur  finnast  á  öllum  megin-
löndunum  nema  Suðurheimsskautslandinu.  Þær
finnast  enn  fremur  á  fjölda  eyja  í  Suður-
Kyrrahafinu. Uglur lifa á margvíslegu búsvæði,
svo  sem  í  þéttum  skógum  eða  graslendi,  og
snæuglur finnast á hánorðlægum svæðum, nánar
tiltekið á túndrum Kanada og Síberíu sem og á
Grænlandi.
Flestar  uglur  fara  til  veiða  að  nóttu  og  sjást
sjaldan á daginn. Allmargar uglutegundir eru í út-
rýmingarhættu,  einkum  þær  sem  lifa  í  ört
minnkandi  regnskógum  hitabeltisins.  Uglur  eru
auðþekktar  á  kringluleitri  ásjónunni  og  stórum
augunum.  Þær eru með sterklega fætur, bognar
klær  til  að  hremma  bráð  auðveldlega  og
krókbogið  nef  sem  þær  nota  til  að  rífa  sundur
bráðina.  Uglur  eru  með  fremur  smáan  líkama,
stóra vængi og langar, mjúkar flugfjaðrir svo að
þær geta steypt sér hljóðlaust á bráð sína. 
Snæuglan er árviss gestur hér á landi. Hún er um
60 cm á lengd og fer til veiða um hábjartan dag.
En  langflestar  uglutegundir  í  heiminum  eru
næturdýr. Þess vegna eru ýmsir þættir í líffræði
þeirra  ekki  vel  þekktir  þar  með  talið  hversu
gamlar þær geta orðið.
Uglur heyra og sjá með afbrigðum vel. Þær hafa
þróað með sér afar næma nætursjón sem er mjög
sérstök  fyrir  margra  hluta  sakir.  Eins  og  áður
sagði  er  veiðitími  flestra  tegunda  uglna  á
næturnar eða þegar smá nagdýr eru sem mest á
ferli. Augun í uglum sitja fremst í höfðinu og vita
bæði fram, ólíkt því sem á við um aðra fugla sem
eru með hliðlæg augu. Uglan getur ekki hreyft
augun með tilstuðlan augnvöðva líkt og til dæmis
menn. Hins vegar er háls þeirra mjög hreyfan-
legur  og  þær  geta  horft  beint  aftur  fyrir  sig.
Hálsinn  er  svona  hreyfanlegur  vegna  þess  að
uglur  hafa  14  hálsliði,  helmingi  fleiri  en  hjá
mannfólkinu  og  það  gerir  þeim  kleift  að  snúa
höfðinu í allt að 270° en ekki heilan hring eins og
margir halda. 
Uglur gleypa bráð sína í heilu lagi og melta að
undanteknum beinum, hári eða fiðri. Uglur æla
þessum ómeltu hlutum upp í einum böggli sem
nefnist  æluböggull.  Þessa  böggla  má  oft  finna
undir hvíldarstað uglnanna og með því að fletta
þeim í sundur má komast að því hvað þær hafa
verið að éta.
(Byggt á Vísindavef og Alfræði barnanna )",78,Snæuglan,C,A. er algeng á Íslandi ,B. er í mikilli útrýmingarhættu ,C. sést öðru hverju á Íslandi ,D. veiðir mest að næturlagi,2
"Uglur heyra undir flokk einsleits hóps fugla sem
nefnist  Strigiformes  á  fræðimáli.  Þær  eru  rán-
fuglar  og  veiða  aðallega  þegar  skyggja  tekur.
Alls  eru  þekktar  um  334  tegundir  í  48
ættkvíslum.    Uglur  finnast  á  öllum  megin-
löndunum  nema  Suðurheimsskautslandinu.  Þær
finnast  enn  fremur  á  fjölda  eyja  í  Suður-
Kyrrahafinu. Uglur lifa á margvíslegu búsvæði,
svo  sem  í  þéttum  skógum  eða  graslendi,  og
snæuglur finnast á hánorðlægum svæðum, nánar
tiltekið á túndrum Kanada og Síberíu sem og á
Grænlandi.
Flestar  uglur  fara  til  veiða  að  nóttu  og  sjást
sjaldan á daginn. Allmargar uglutegundir eru í út-
rýmingarhættu,  einkum  þær  sem  lifa  í  ört
minnkandi  regnskógum  hitabeltisins.  Uglur  eru
auðþekktar  á  kringluleitri  ásjónunni  og  stórum
augunum.  Þær eru með sterklega fætur, bognar
klær  til  að  hremma  bráð  auðveldlega  og
krókbogið  nef  sem  þær  nota  til  að  rífa  sundur
bráðina.  Uglur  eru  með  fremur  smáan  líkama,
stóra vængi og langar, mjúkar flugfjaðrir svo að
þær geta steypt sér hljóðlaust á bráð sína. 
Snæuglan er árviss gestur hér á landi. Hún er um
60 cm á lengd og fer til veiða um hábjartan dag.
En  langflestar  uglutegundir  í  heiminum  eru
næturdýr. Þess vegna eru ýmsir þættir í líffræði
þeirra  ekki  vel  þekktir  þar  með  talið  hversu
gamlar þær geta orðið.
Uglur heyra og sjá með afbrigðum vel. Þær hafa
þróað með sér afar næma nætursjón sem er mjög
sérstök  fyrir  margra  hluta  sakir.  Eins  og  áður
sagði  er  veiðitími  flestra  tegunda  uglna  á
næturnar eða þegar smá nagdýr eru sem mest á
ferli. Augun í uglum sitja fremst í höfðinu og vita
bæði fram, ólíkt því sem á við um aðra fugla sem
eru með hliðlæg augu. Uglan getur ekki hreyft
augun með tilstuðlan augnvöðva líkt og til dæmis
menn. Hins vegar er háls þeirra mjög hreyfan-
legur  og  þær  geta  horft  beint  aftur  fyrir  sig.
Hálsinn  er  svona  hreyfanlegur  vegna  þess  að
uglur  hafa  14  hálsliði,  helmingi  fleiri  en  hjá
mannfólkinu  og  það  gerir  þeim  kleift  að  snúa
höfðinu í allt að 270° en ekki heilan hring eins og
margir halda. 
Uglur gleypa bráð sína í heilu lagi og melta að
undanteknum beinum, hári eða fiðri. Uglur æla
þessum ómeltu hlutum upp í einum böggli sem
nefnist  æluböggull.  Þessa  böggla  má  oft  finna
undir hvíldarstað uglnanna og með því að fletta
þeim í sundur má komast að því hvað þær hafa
verið að éta.
(Byggt á Vísindavef og Alfræði barnanna )",79,Hvers vegna veiða uglur á næturnar?,A,A. Þá er mest um veiðibráð ,B. Þá er minni hætta fyrir þær ,C. Þær eru svo lengi að komast frá búsvæðunum ,D. Þær sjá svo illa á daginn,0
"Uglur heyra undir flokk einsleits hóps fugla sem
nefnist  Strigiformes  á  fræðimáli.  Þær  eru  rán-
fuglar  og  veiða  aðallega  þegar  skyggja  tekur.
Alls  eru  þekktar  um  334  tegundir  í  48
ættkvíslum.    Uglur  finnast  á  öllum  megin-
löndunum  nema  Suðurheimsskautslandinu.  Þær
finnast  enn  fremur  á  fjölda  eyja  í  Suður-
Kyrrahafinu. Uglur lifa á margvíslegu búsvæði,
svo  sem  í  þéttum  skógum  eða  graslendi,  og
snæuglur finnast á hánorðlægum svæðum, nánar
tiltekið á túndrum Kanada og Síberíu sem og á
Grænlandi.
Flestar  uglur  fara  til  veiða  að  nóttu  og  sjást
sjaldan á daginn. Allmargar uglutegundir eru í út-
rýmingarhættu,  einkum  þær  sem  lifa  í  ört
minnkandi  regnskógum  hitabeltisins.  Uglur  eru
auðþekktar  á  kringluleitri  ásjónunni  og  stórum
augunum.  Þær eru með sterklega fætur, bognar
klær  til  að  hremma  bráð  auðveldlega  og
krókbogið  nef  sem  þær  nota  til  að  rífa  sundur
bráðina.  Uglur  eru  með  fremur  smáan  líkama,
stóra vængi og langar, mjúkar flugfjaðrir svo að
þær geta steypt sér hljóðlaust á bráð sína. 
Snæuglan er árviss gestur hér á landi. Hún er um
60 cm á lengd og fer til veiða um hábjartan dag.
En  langflestar  uglutegundir  í  heiminum  eru
næturdýr. Þess vegna eru ýmsir þættir í líffræði
þeirra  ekki  vel  þekktir  þar  með  talið  hversu
gamlar þær geta orðið.
Uglur heyra og sjá með afbrigðum vel. Þær hafa
þróað með sér afar næma nætursjón sem er mjög
sérstök  fyrir  margra  hluta  sakir.  Eins  og  áður
sagði  er  veiðitími  flestra  tegunda  uglna  á
næturnar eða þegar smá nagdýr eru sem mest á
ferli. Augun í uglum sitja fremst í höfðinu og vita
bæði fram, ólíkt því sem á við um aðra fugla sem
eru með hliðlæg augu. Uglan getur ekki hreyft
augun með tilstuðlan augnvöðva líkt og til dæmis
menn. Hins vegar er háls þeirra mjög hreyfan-
legur  og  þær  geta  horft  beint  aftur  fyrir  sig.
Hálsinn  er  svona  hreyfanlegur  vegna  þess  að
uglur  hafa  14  hálsliði,  helmingi  fleiri  en  hjá
mannfólkinu  og  það  gerir  þeim  kleift  að  snúa
höfðinu í allt að 270° en ekki heilan hring eins og
margir halda. 
Uglur gleypa bráð sína í heilu lagi og melta að
undanteknum beinum, hári eða fiðri. Uglur æla
þessum ómeltu hlutum upp í einum böggli sem
nefnist  æluböggull.  Þessa  böggla  má  oft  finna
undir hvíldarstað uglnanna og með því að fletta
þeim í sundur má komast að því hvað þær hafa
verið að éta.
(Byggt á Vísindavef og Alfræði barnanna )",80,Augun í uglum,C,A. eru hliðlæg á höfðinu ,B. eru mjög hreyfanleg ,C. geta ekki hreyfst ,D. geta snúist heilan hring,2
"Uglur heyra undir flokk einsleits hóps fugla sem
nefnist  Strigiformes  á  fræðimáli.  Þær  eru  rán-
fuglar  og  veiða  aðallega  þegar  skyggja  tekur.
Alls  eru  þekktar  um  334  tegundir  í  48
ættkvíslum.    Uglur  finnast  á  öllum  megin-
löndunum  nema  Suðurheimsskautslandinu.  Þær
finnast  enn  fremur  á  fjölda  eyja  í  Suður-
Kyrrahafinu. Uglur lifa á margvíslegu búsvæði,
svo  sem  í  þéttum  skógum  eða  graslendi,  og
snæuglur finnast á hánorðlægum svæðum, nánar
tiltekið á túndrum Kanada og Síberíu sem og á
Grænlandi.
Flestar  uglur  fara  til  veiða  að  nóttu  og  sjást
sjaldan á daginn. Allmargar uglutegundir eru í út-
rýmingarhættu,  einkum  þær  sem  lifa  í  ört
minnkandi  regnskógum  hitabeltisins.  Uglur  eru
auðþekktar  á  kringluleitri  ásjónunni  og  stórum
augunum.  Þær eru með sterklega fætur, bognar
klær  til  að  hremma  bráð  auðveldlega  og
krókbogið  nef  sem  þær  nota  til  að  rífa  sundur
bráðina.  Uglur  eru  með  fremur  smáan  líkama,
stóra vængi og langar, mjúkar flugfjaðrir svo að
þær geta steypt sér hljóðlaust á bráð sína. 
Snæuglan er árviss gestur hér á landi. Hún er um
60 cm á lengd og fer til veiða um hábjartan dag.
En  langflestar  uglutegundir  í  heiminum  eru
næturdýr. Þess vegna eru ýmsir þættir í líffræði
þeirra  ekki  vel  þekktir  þar  með  talið  hversu
gamlar þær geta orðið.
Uglur heyra og sjá með afbrigðum vel. Þær hafa
þróað með sér afar næma nætursjón sem er mjög
sérstök  fyrir  margra  hluta  sakir.  Eins  og  áður
sagði  er  veiðitími  flestra  tegunda  uglna  á
næturnar eða þegar smá nagdýr eru sem mest á
ferli. Augun í uglum sitja fremst í höfðinu og vita
bæði fram, ólíkt því sem á við um aðra fugla sem
eru með hliðlæg augu. Uglan getur ekki hreyft
augun með tilstuðlan augnvöðva líkt og til dæmis
menn. Hins vegar er háls þeirra mjög hreyfan-
legur  og  þær  geta  horft  beint  aftur  fyrir  sig.
Hálsinn  er  svona  hreyfanlegur  vegna  þess  að
uglur  hafa  14  hálsliði,  helmingi  fleiri  en  hjá
mannfólkinu  og  það  gerir  þeim  kleift  að  snúa
höfðinu í allt að 270° en ekki heilan hring eins og
margir halda. 
Uglur gleypa bráð sína í heilu lagi og melta að
undanteknum beinum, hári eða fiðri. Uglur æla
þessum ómeltu hlutum upp í einum böggli sem
nefnist  æluböggull.  Þessa  böggla  má  oft  finna
undir hvíldarstað uglnanna og með því að fletta
þeim í sundur má komast að því hvað þær hafa
verið að éta.
(Byggt á Vísindavef og Alfræði barnanna )",81,Hvað gera uglur við ætið?,C,A. Éta allt nema bein og fiður ,B. Geyma það þar til dimmt er orðið ,C. Gleypa það í heilu lagi ,D. Rífa það í smá bita,2
"Uglur heyra undir flokk einsleits hóps fugla sem
nefnist  Strigiformes  á  fræðimáli.  Þær  eru  rán-
fuglar  og  veiða  aðallega  þegar  skyggja  tekur.
Alls  eru  þekktar  um  334  tegundir  í  48
ættkvíslum.    Uglur  finnast  á  öllum  megin-
löndunum  nema  Suðurheimsskautslandinu.  Þær
finnast  enn  fremur  á  fjölda  eyja  í  Suður-
Kyrrahafinu. Uglur lifa á margvíslegu búsvæði,
svo  sem  í  þéttum  skógum  eða  graslendi,  og
snæuglur finnast á hánorðlægum svæðum, nánar
tiltekið á túndrum Kanada og Síberíu sem og á
Grænlandi.
Flestar  uglur  fara  til  veiða  að  nóttu  og  sjást
sjaldan á daginn. Allmargar uglutegundir eru í út-
rýmingarhættu,  einkum  þær  sem  lifa  í  ört
minnkandi  regnskógum  hitabeltisins.  Uglur  eru
auðþekktar  á  kringluleitri  ásjónunni  og  stórum
augunum.  Þær eru með sterklega fætur, bognar
klær  til  að  hremma  bráð  auðveldlega  og
krókbogið  nef  sem  þær  nota  til  að  rífa  sundur
bráðina.  Uglur  eru  með  fremur  smáan  líkama,
stóra vængi og langar, mjúkar flugfjaðrir svo að
þær geta steypt sér hljóðlaust á bráð sína. 
Snæuglan er árviss gestur hér á landi. Hún er um
60 cm á lengd og fer til veiða um hábjartan dag.
En  langflestar  uglutegundir  í  heiminum  eru
næturdýr. Þess vegna eru ýmsir þættir í líffræði
þeirra  ekki  vel  þekktir  þar  með  talið  hversu
gamlar þær geta orðið.
Uglur heyra og sjá með afbrigðum vel. Þær hafa
þróað með sér afar næma nætursjón sem er mjög
sérstök  fyrir  margra  hluta  sakir.  Eins  og  áður
sagði  er  veiðitími  flestra  tegunda  uglna  á
næturnar eða þegar smá nagdýr eru sem mest á
ferli. Augun í uglum sitja fremst í höfðinu og vita
bæði fram, ólíkt því sem á við um aðra fugla sem
eru með hliðlæg augu. Uglan getur ekki hreyft
augun með tilstuðlan augnvöðva líkt og til dæmis
menn. Hins vegar er háls þeirra mjög hreyfan-
legur  og  þær  geta  horft  beint  aftur  fyrir  sig.
Hálsinn  er  svona  hreyfanlegur  vegna  þess  að
uglur  hafa  14  hálsliði,  helmingi  fleiri  en  hjá
mannfólkinu  og  það  gerir  þeim  kleift  að  snúa
höfðinu í allt að 270° en ekki heilan hring eins og
margir halda. 
Uglur gleypa bráð sína í heilu lagi og melta að
undanteknum beinum, hári eða fiðri. Uglur æla
þessum ómeltu hlutum upp í einum böggli sem
nefnist  æluböggull.  Þessa  böggla  má  oft  finna
undir hvíldarstað uglnanna og með því að fletta
þeim í sundur má komast að því hvað þær hafa
verið að éta.
(Byggt á Vísindavef og Alfræði barnanna )",82,Hvað er æluböggull?,D,A. Bráð í heilu lagi í maga uglnanna ,B. Fæða í maga uglnanna ,C. Fæða sem uglur gefa ungum sínum ,D. Ómeltur hluti fæðu uglnanna,3
,83,Drengurinn er horrengla. Hvað þýðir horrengla?,A,A. grannur ,B. kvefsækinn ,C. liðugur ,D. lyginn,0
,84,Þá var voðinn vís. Hvað þýðir voðinn?,B,A. árangurinn ,B. háskinn ,C. sigurinn ,D. skarinn,1
,85,Öldur hafsins báru fregnina um víða veröld. Hvað þýðir fregnina?,C,A. fleyið ,B. fólkið ,C. fréttina ,D. fögnuðinn,2
,86,Systurnar voru dramblátar og innrætið ekki gott. Hvað þýðir dramblátar?,D,A. frekar ,B. leiðinlegar ,C. ófríðar ,D. hrokafullar,3
,87,"Foreldrar hafa hönd í bagga með börnum sínum. Hvaða þýðir ""hafa hönd í bagga""?",A,A. hjálpa ,B. kenna ,C. ávíta ,D. verja,0
,88,Hvaða orð vantar í þennan málshátt? Morgunstund gefur í mund.,D,A. gjöf ,B. gleði ,C. guð ,D. gull,3
"fjallið leggur ljósrauða morgunslá
lauslega yfir kulnaðar herðar sínar
og nokkrir hrafnar fljúga með svartar fínar
fjaðrir og krunka sín á milli um þá
sem kunna að verða á vegi þeirra og tjá
sig værukærir um allar þínar og mínar
vonir og óskir, þann draum sem aldrei dvínar
draum sem hvílir flestum mönnum hjá
er dagar bráðnar frostið í fjallsins hlíð
og fjarlæg birtan sigrar myrkurkulda
hver einasta lífvera leggur sig að ómi
vorsins því lífsneistann vermir betri tíð
og vænlegasta tilverunnar hulda
fræ, það verður að fögru, heilbrigðu blómi",41,Hvað er persónugert í fyrsta erindinu?,B,A fjaðrir,B fjall,C herðar,D morgunslá,1
"fjallið leggur ljósrauða morgunslá
lauslega yfir kulnaðar herðar sínar
og nokkrir hrafnar fljúga með svartar fínar
fjaðrir og krunka sín á milli um þá
sem kunna að verða á vegi þeirra og tjá
sig værukærir um allar þínar og mínar
vonir og óskir, þann draum sem aldrei dvínar
draum sem hvílir flestum mönnum hjá
er dagar bráðnar frostið í fjallsins hlíð
og fjarlæg birtan sigrar myrkurkulda
hver einasta lífvera leggur sig að ómi
vorsins því lífsneistann vermir betri tíð
og vænlegasta tilverunnar hulda
fræ, það verður að fögru, heilbrigðu blómi",42,Um hvað er draumurinn sem minnst er á í öðru erindinu?,A,A betri framtíð,B falleg blóm,C sigur dagsins,D tilgang lífsins,0
"fjallið leggur ljósrauða morgunslá
lauslega yfir kulnaðar herðar sínar
og nokkrir hrafnar fljúga með svartar fínar
fjaðrir og krunka sín á milli um þá
sem kunna að verða á vegi þeirra og tjá
sig værukærir um allar þínar og mínar
vonir og óskir, þann draum sem aldrei dvínar
draum sem hvílir flestum mönnum hjá
er dagar bráðnar frostið í fjallsins hlíð
og fjarlæg birtan sigrar myrkurkulda
hver einasta lífvera leggur sig að ómi
vorsins því lífsneistann vermir betri tíð
og vænlegasta tilverunnar hulda
fræ, það verður að fögru, heilbrigðu blómi",43,Í síðasta erindinu er engin viðlíking vegna þess að þar vantar,D,A endarím,B ljóðstafi,C myndhverfingu,D samanburðarorð,3
"fjallið leggur ljósrauða morgunslá
lauslega yfir kulnaðar herðar sínar
og nokkrir hrafnar fljúga með svartar fínar
fjaðrir og krunka sín á milli um þá
sem kunna að verða á vegi þeirra og tjá
sig værukærir um allar þínar og mínar
vonir og óskir, þann draum sem aldrei dvínar
draum sem hvílir flestum mönnum hjá
er dagar bráðnar frostið í fjallsins hlíð
og fjarlæg birtan sigrar myrkurkulda
hver einasta lífvera leggur sig að ómi
vorsins því lífsneistann vermir betri tíð
og vænlegasta tilverunnar hulda
fræ, það verður að fögru, heilbrigðu blómi",44,Ljóðstafir eru,D,A aðeins í seinni 2 erindunum,B einungis í fyrri 2 erindunum,C hvergi í ljóðinu,D í öllum erindum,3
"fjallið leggur ljósrauða morgunslá
lauslega yfir kulnaðar herðar sínar
og nokkrir hrafnar fljúga með svartar fínar
fjaðrir og krunka sín á milli um þá
sem kunna að verða á vegi þeirra og tjá
sig værukærir um allar þínar og mínar
vonir og óskir, þann draum sem aldrei dvínar
draum sem hvílir flestum mönnum hjá
er dagar bráðnar frostið í fjallsins hlíð
og fjarlæg birtan sigrar myrkurkulda
hver einasta lífvera leggur sig að ómi
vorsins því lífsneistann vermir betri tíð
og vænlegasta tilverunnar hulda
fræ, það verður að fögru, heilbrigðu blómi",45,Hverra draumar eru í ljóðinu?,D,A allra lífvera,B fjallsins,C hrafnanna,D mannanna,3
"fjallið leggur ljósrauða morgunslá
lauslega yfir kulnaðar herðar sínar
og nokkrir hrafnar fljúga með svartar fínar
fjaðrir og krunka sín á milli um þá
sem kunna að verða á vegi þeirra og tjá
sig værukærir um allar þínar og mínar
vonir og óskir, þann draum sem aldrei dvínar
draum sem hvílir flestum mönnum hjá
er dagar bráðnar frostið í fjallsins hlíð
og fjarlæg birtan sigrar myrkurkulda
hver einasta lífvera leggur sig að ómi
vorsins því lífsneistann vermir betri tíð
og vænlegasta tilverunnar hulda
fræ, það verður að fögru, heilbrigðu blómi",46,Ljóðstafir í ljóðinu eru,A,A samhljóðar,B samhljóðar og tvíhljóð,C sérhljóðar,D sérhljóðar og samhljóðar,0
"Framan af hafði ferðin gengið vel. En færðin tók að
spillast, þegar ofar kom í dalinn, og konan óttaðist,
að þau mundu ekki ná heim að bænum fyrir myrkur.
Maðurinn lét engan bilbug á sér finna og sagði, að
þau mættu teljast heppin að hafa fengið lánaðan
jeppann. Þau hefðu aldrei komist þetta á bílnum
sínum.
Konan hafði alltaf haft andstyggð á jeppum.
„Við hefðum getað verið búin að sækja 
drenginn fyrir löngu,“ sagði hún.
Það var langt liðið á september. Sonur þeirra hafði
fengið að vera í sveitinni fram yfir réttir. Konan hafði
verið mótfallin því, að hann væri svo lengi að
heiman, en maðurinn hafði sagt, að það mætti ekki
hafa af honum þá skemmtun að fara í réttir. Hún
hafði aldrei verið í sveit eða réttum og gat ekki skilið,
hvaða skemmtun var í slíku. En hún fann enga
frambærilega ástæðu til að neita, og maðurinn fékk
að ráða. Svo gerði hríðarveður um göngur og snjóaði
í byggð.
Konan hnipraði sig saman í sætinu og sveipaði fastar
um sig kápunni. Hún var ekki nógu vel klædd. Þrátt
fyrir allt hafði hún ekki búist við, að svona kalt væri
uppi á dalnum og færðin svona þung. Napur haust-
vindurinn næddi inn um rifurnar á jeppanum. Hver
hjólhverfing flutti þau feti lengra inn í veturinn.
[...]
„Datt þér aldrei í hug að spyrja, hvernig vegurinn
væri?“ spurði hún.
„Þetta er nú ekkert.  Þú ættir að vita, hvernig þeir
ferðuðust hér í gamla daga, áður en vegurinn kom.“
Konan vonaði, að hann færi ekki að segja sögur af
því, hvernig þeir hefðu ferðast í gamla daga.  Það
voru slíkar sögur, sem nefndust þjóðlegur fróðleikur.
Hún hataði þjóðlegan fróðleik. Eftir fimmtíu ár
verður þessi ferð þjóðlegur fróðleikur, hugsaði hún.
Hún leit á manninn, og sér til undrunar sá hún, að
hann hafði gaman að þessu ferðalagi. Hann hélt fast
og örugglega um stýrið og þræddi  slóðina á veginum
af nákvæmni, og þegar hann skipti um gír, gerði hann
það mjög meðvitað og vandvirknislega, líkt og gíra-
skipting væri athöfn í sjálfu sér, sem krefðist fyllstu
athygli, allt að því lotningar. Hún hafði grun um, að
hann skipti oftar um gír en nauðsynlegt var. Hún
minntist þess, að honum hafði aldrei þótt gaman að
aka sjálfskipta bílnum þeirra. Og í svip hans núna var
einbeitni, sem minnti á drenginn hennar, eins og hann
var fyrir löngu, allt of löngu, þegar hann sat á eldhús-
gólfinu með potthlemm milli handanna og ók frá
henni langt út í buskann, út í lífið og ævintýrin.
Hún hefði aldrei átt að láta hann frá sér í sumar. Hún
hafði strax í vor sagt, að hann væri of ungur; það
lægi ekkert á.
En manninum fannst það sjálfsagt. Hann hafði sagt,
að strákurinn mundi mannast.
Mannast. Karlmannast.
Og svo fékk hún ekki að sækja hann heim fyrr en nú,
að vetur var í nánd og vegurinn ófær.
Það var strax tekið að skyggja, og snjólagið á
veginum dýpkaði stöðugt. Vegurinn lá sífellt upp í
móti, og konan fann, hvernig bíllinn varð æ þyngri á
veginum. Hún fann kvíðann herpast innan í sér, en
hún gat ekki slakað á. Það var sem bíllinn erfiðaði
fyrir hennar eigin krafti; eins og hann gengi ekki fyrir
öðru afli en þessu einu: von hennar um, að þetta
ferðalag tæki einhvern tíma enda. Og svo fór bíllinn
að spóla.  Það hvein í afturhjólunum eins og í
tannbor, þegar maðurinn gaf inn bensín, en bíllinn sat
kyrr, og hjólin grófust æ dýpra í leðjuna.
[...]
„Hvað ætlarðu að gera?“ spurði konan aftur.
„Þetta er ekki hættulegt,“ svaraði maðurinn.  „Þetta
væri skotfæri, ef vegurinn væri ekki svona
niðurgrafinn hérna. Ég ætla að keyra meðfram
veginum. Þetta eru eintómir móar.“
Og konan, sem var farin að hafa áhyggjur af heim-
ferðinni, sagði: „Það verður annað en gaman að fara
þetta með barnið.“
„Strákurinn!  Hann hefur bara gott af því.“  Og svo
hló hann, eins og heimferðin með barnið væri
einstætt tilhlökkunarefni. Hlæjandi sneri hann sér að
konunni og tók um hönd hennar, og hönd hans var
köld, ísköld; snöggt dró hún að sér hönd sína til að
forðast snertinguna.
Hann kom sér betur fyrir í sætinu og setti í fyrsta gír.
Hávaðinn í vélinni eftir þögnina var ærandi. Hún
heyrði hann ekki blístra, en hún sá það á vörum hans
og reglubundinni andgufunni, sem kom hratt og ört.
Fjörugt lag, hugsaði hún.
Hann lagði sig auðsjáanlega allan fram við að þræða
þýfið, og einarður og eftirvæntingarfullur á svip
stýrði hann jeppanum yfir vegleysuna.
[...]
Svo voru þau komin á veginn aftur og óku þegjandi
áfram. Konan var hætt að fylgjast með ferðinni. Það
var eins og eitthvað innra með henni hefði dofnað.
Hún varð ekki einu sinni hrædd, þegar bíllinn sökk
skyndilega og fyrirvaralaust niður í snjóskafl á
veginum. Hún varð allt í einu fullkomlega róleg. Það
var sem hún hefði gefist upp um leið og bíllinn.
[...]
Og aftur fann hún hönd mannsins lykjast um sína.
Kannske til huggunar?  Höndin var enn köld, en nú
færðist hún ekki undan henni.
„Þetta bjargast,“ sagði hann.
Og skyndilega kom ljós inn í þetta myrkur. Þau voru
við túnjaðar án þess þau hefðu áttað sig á því. Piltur
af bænum kom akandi á traktor og sagði, að þau yrðu
að keyra túnið. Þeir festu taug aftan í jeppann, og
traktorinn dró hann upp úr skaflinum. Síðan ók
pilturinn á undan yfir túnið og vísaði leiðina á veginn
aftur og sagði manninum að fara varlega niður
brekkuna.
Brekkan var brött og lá niður í árgljúfrið að brú yfir
jökulsána.  Konan reyndi að grilla í ána af brúnni, en
sá ekkert fyrir myrkri.  En hún heyrði hljóðin í ánni,
ómennskt útburðarvæl jökulsins á leið til sjávar.
Þegar þau voru komin á leiðarenda, faðmaði hún
drenginn að sér með ofsa líkt og hún væri að kveðja
hann í stað þess að heilsa.  Svo virti hún hann fyrir
sér og sagði:  „En hvað þú hefur stækkað í sumar.“
„Ferðin hefur gengið vel?“ spurði bóndinn.
„Já,“ sagði maðurinn, „þetta var dálítill snjór þarna á
kafla.  Annars var þetta svo sem tíðindalaust.“",47,"Að láta engan bilbug á sér finna, þýðir að",D,A fara ekki á vonarvöl,B sýna ekki tilfinningar sínar,C vera óbilgjarn,D vera óhræddur,3
"Framan af hafði ferðin gengið vel. En færðin tók að
spillast, þegar ofar kom í dalinn, og konan óttaðist,
að þau mundu ekki ná heim að bænum fyrir myrkur.
Maðurinn lét engan bilbug á sér finna og sagði, að
þau mættu teljast heppin að hafa fengið lánaðan
jeppann. Þau hefðu aldrei komist þetta á bílnum
sínum.
Konan hafði alltaf haft andstyggð á jeppum.
„Við hefðum getað verið búin að sækja 
drenginn fyrir löngu,“ sagði hún.
Það var langt liðið á september. Sonur þeirra hafði
fengið að vera í sveitinni fram yfir réttir. Konan hafði
verið mótfallin því, að hann væri svo lengi að
heiman, en maðurinn hafði sagt, að það mætti ekki
hafa af honum þá skemmtun að fara í réttir. Hún
hafði aldrei verið í sveit eða réttum og gat ekki skilið,
hvaða skemmtun var í slíku. En hún fann enga
frambærilega ástæðu til að neita, og maðurinn fékk
að ráða. Svo gerði hríðarveður um göngur og snjóaði
í byggð.
Konan hnipraði sig saman í sætinu og sveipaði fastar
um sig kápunni. Hún var ekki nógu vel klædd. Þrátt
fyrir allt hafði hún ekki búist við, að svona kalt væri
uppi á dalnum og færðin svona þung. Napur haust-
vindurinn næddi inn um rifurnar á jeppanum. Hver
hjólhverfing flutti þau feti lengra inn í veturinn.
[...]
„Datt þér aldrei í hug að spyrja, hvernig vegurinn
væri?“ spurði hún.
„Þetta er nú ekkert.  Þú ættir að vita, hvernig þeir
ferðuðust hér í gamla daga, áður en vegurinn kom.“
Konan vonaði, að hann færi ekki að segja sögur af
því, hvernig þeir hefðu ferðast í gamla daga.  Það
voru slíkar sögur, sem nefndust þjóðlegur fróðleikur.
Hún hataði þjóðlegan fróðleik. Eftir fimmtíu ár
verður þessi ferð þjóðlegur fróðleikur, hugsaði hún.
Hún leit á manninn, og sér til undrunar sá hún, að
hann hafði gaman að þessu ferðalagi. Hann hélt fast
og örugglega um stýrið og þræddi  slóðina á veginum
af nákvæmni, og þegar hann skipti um gír, gerði hann
það mjög meðvitað og vandvirknislega, líkt og gíra-
skipting væri athöfn í sjálfu sér, sem krefðist fyllstu
athygli, allt að því lotningar. Hún hafði grun um, að
hann skipti oftar um gír en nauðsynlegt var. Hún
minntist þess, að honum hafði aldrei þótt gaman að
aka sjálfskipta bílnum þeirra. Og í svip hans núna var
einbeitni, sem minnti á drenginn hennar, eins og hann
var fyrir löngu, allt of löngu, þegar hann sat á eldhús-
gólfinu með potthlemm milli handanna og ók frá
henni langt út í buskann, út í lífið og ævintýrin.
Hún hefði aldrei átt að láta hann frá sér í sumar. Hún
hafði strax í vor sagt, að hann væri of ungur; það
lægi ekkert á.
En manninum fannst það sjálfsagt. Hann hafði sagt,
að strákurinn mundi mannast.
Mannast. Karlmannast.
Og svo fékk hún ekki að sækja hann heim fyrr en nú,
að vetur var í nánd og vegurinn ófær.
Það var strax tekið að skyggja, og snjólagið á
veginum dýpkaði stöðugt. Vegurinn lá sífellt upp í
móti, og konan fann, hvernig bíllinn varð æ þyngri á
veginum. Hún fann kvíðann herpast innan í sér, en
hún gat ekki slakað á. Það var sem bíllinn erfiðaði
fyrir hennar eigin krafti; eins og hann gengi ekki fyrir
öðru afli en þessu einu: von hennar um, að þetta
ferðalag tæki einhvern tíma enda. Og svo fór bíllinn
að spóla.  Það hvein í afturhjólunum eins og í
tannbor, þegar maðurinn gaf inn bensín, en bíllinn sat
kyrr, og hjólin grófust æ dýpra í leðjuna.
[...]
„Hvað ætlarðu að gera?“ spurði konan aftur.
„Þetta er ekki hættulegt,“ svaraði maðurinn.  „Þetta
væri skotfæri, ef vegurinn væri ekki svona
niðurgrafinn hérna. Ég ætla að keyra meðfram
veginum. Þetta eru eintómir móar.“
Og konan, sem var farin að hafa áhyggjur af heim-
ferðinni, sagði: „Það verður annað en gaman að fara
þetta með barnið.“
„Strákurinn!  Hann hefur bara gott af því.“  Og svo
hló hann, eins og heimferðin með barnið væri
einstætt tilhlökkunarefni. Hlæjandi sneri hann sér að
konunni og tók um hönd hennar, og hönd hans var
köld, ísköld; snöggt dró hún að sér hönd sína til að
forðast snertinguna.
Hann kom sér betur fyrir í sætinu og setti í fyrsta gír.
Hávaðinn í vélinni eftir þögnina var ærandi. Hún
heyrði hann ekki blístra, en hún sá það á vörum hans
og reglubundinni andgufunni, sem kom hratt og ört.
Fjörugt lag, hugsaði hún.
Hann lagði sig auðsjáanlega allan fram við að þræða
þýfið, og einarður og eftirvæntingarfullur á svip
stýrði hann jeppanum yfir vegleysuna.
[...]
Svo voru þau komin á veginn aftur og óku þegjandi
áfram. Konan var hætt að fylgjast með ferðinni. Það
var eins og eitthvað innra með henni hefði dofnað.
Hún varð ekki einu sinni hrædd, þegar bíllinn sökk
skyndilega og fyrirvaralaust niður í snjóskafl á
veginum. Hún varð allt í einu fullkomlega róleg. Það
var sem hún hefði gefist upp um leið og bíllinn.
[...]
Og aftur fann hún hönd mannsins lykjast um sína.
Kannske til huggunar?  Höndin var enn köld, en nú
færðist hún ekki undan henni.
„Þetta bjargast,“ sagði hann.
Og skyndilega kom ljós inn í þetta myrkur. Þau voru
við túnjaðar án þess þau hefðu áttað sig á því. Piltur
af bænum kom akandi á traktor og sagði, að þau yrðu
að keyra túnið. Þeir festu taug aftan í jeppann, og
traktorinn dró hann upp úr skaflinum. Síðan ók
pilturinn á undan yfir túnið og vísaði leiðina á veginn
aftur og sagði manninum að fara varlega niður
brekkuna.
Brekkan var brött og lá niður í árgljúfrið að brú yfir
jökulsána.  Konan reyndi að grilla í ána af brúnni, en
sá ekkert fyrir myrkri.  En hún heyrði hljóðin í ánni,
ómennskt útburðarvæl jökulsins á leið til sjávar.
Þegar þau voru komin á leiðarenda, faðmaði hún
drenginn að sér með ofsa líkt og hún væri að kveðja
hann í stað þess að heilsa.  Svo virti hún hann fyrir
sér og sagði:  „En hvað þú hefur stækkað í sumar.“
„Ferðin hefur gengið vel?“ spurði bóndinn.
„Já,“ sagði maðurinn, „þetta var dálítill snjór þarna á
kafla.  Annars var þetta svo sem tíðindalaust.“",48,Hvers vegna hafði drengurinn verið svo lengi að heiman?,C,A Faðirinn fékk ekki að ráða,B Hann vildi ekki koma heim,C Móðirin hafði ekki fundið rök gegn því,D Það hafði verið ófært í sveitina,2
"Framan af hafði ferðin gengið vel. En færðin tók að
spillast, þegar ofar kom í dalinn, og konan óttaðist,
að þau mundu ekki ná heim að bænum fyrir myrkur.
Maðurinn lét engan bilbug á sér finna og sagði, að
þau mættu teljast heppin að hafa fengið lánaðan
jeppann. Þau hefðu aldrei komist þetta á bílnum
sínum.
Konan hafði alltaf haft andstyggð á jeppum.
„Við hefðum getað verið búin að sækja 
drenginn fyrir löngu,“ sagði hún.
Það var langt liðið á september. Sonur þeirra hafði
fengið að vera í sveitinni fram yfir réttir. Konan hafði
verið mótfallin því, að hann væri svo lengi að
heiman, en maðurinn hafði sagt, að það mætti ekki
hafa af honum þá skemmtun að fara í réttir. Hún
hafði aldrei verið í sveit eða réttum og gat ekki skilið,
hvaða skemmtun var í slíku. En hún fann enga
frambærilega ástæðu til að neita, og maðurinn fékk
að ráða. Svo gerði hríðarveður um göngur og snjóaði
í byggð.
Konan hnipraði sig saman í sætinu og sveipaði fastar
um sig kápunni. Hún var ekki nógu vel klædd. Þrátt
fyrir allt hafði hún ekki búist við, að svona kalt væri
uppi á dalnum og færðin svona þung. Napur haust-
vindurinn næddi inn um rifurnar á jeppanum. Hver
hjólhverfing flutti þau feti lengra inn í veturinn.
[...]
„Datt þér aldrei í hug að spyrja, hvernig vegurinn
væri?“ spurði hún.
„Þetta er nú ekkert.  Þú ættir að vita, hvernig þeir
ferðuðust hér í gamla daga, áður en vegurinn kom.“
Konan vonaði, að hann færi ekki að segja sögur af
því, hvernig þeir hefðu ferðast í gamla daga.  Það
voru slíkar sögur, sem nefndust þjóðlegur fróðleikur.
Hún hataði þjóðlegan fróðleik. Eftir fimmtíu ár
verður þessi ferð þjóðlegur fróðleikur, hugsaði hún.
Hún leit á manninn, og sér til undrunar sá hún, að
hann hafði gaman að þessu ferðalagi. Hann hélt fast
og örugglega um stýrið og þræddi  slóðina á veginum
af nákvæmni, og þegar hann skipti um gír, gerði hann
það mjög meðvitað og vandvirknislega, líkt og gíra-
skipting væri athöfn í sjálfu sér, sem krefðist fyllstu
athygli, allt að því lotningar. Hún hafði grun um, að
hann skipti oftar um gír en nauðsynlegt var. Hún
minntist þess, að honum hafði aldrei þótt gaman að
aka sjálfskipta bílnum þeirra. Og í svip hans núna var
einbeitni, sem minnti á drenginn hennar, eins og hann
var fyrir löngu, allt of löngu, þegar hann sat á eldhús-
gólfinu með potthlemm milli handanna og ók frá
henni langt út í buskann, út í lífið og ævintýrin.
Hún hefði aldrei átt að láta hann frá sér í sumar. Hún
hafði strax í vor sagt, að hann væri of ungur; það
lægi ekkert á.
En manninum fannst það sjálfsagt. Hann hafði sagt,
að strákurinn mundi mannast.
Mannast. Karlmannast.
Og svo fékk hún ekki að sækja hann heim fyrr en nú,
að vetur var í nánd og vegurinn ófær.
Það var strax tekið að skyggja, og snjólagið á
veginum dýpkaði stöðugt. Vegurinn lá sífellt upp í
móti, og konan fann, hvernig bíllinn varð æ þyngri á
veginum. Hún fann kvíðann herpast innan í sér, en
hún gat ekki slakað á. Það var sem bíllinn erfiðaði
fyrir hennar eigin krafti; eins og hann gengi ekki fyrir
öðru afli en þessu einu: von hennar um, að þetta
ferðalag tæki einhvern tíma enda. Og svo fór bíllinn
að spóla.  Það hvein í afturhjólunum eins og í
tannbor, þegar maðurinn gaf inn bensín, en bíllinn sat
kyrr, og hjólin grófust æ dýpra í leðjuna.
[...]
„Hvað ætlarðu að gera?“ spurði konan aftur.
„Þetta er ekki hættulegt,“ svaraði maðurinn.  „Þetta
væri skotfæri, ef vegurinn væri ekki svona
niðurgrafinn hérna. Ég ætla að keyra meðfram
veginum. Þetta eru eintómir móar.“
Og konan, sem var farin að hafa áhyggjur af heim-
ferðinni, sagði: „Það verður annað en gaman að fara
þetta með barnið.“
„Strákurinn!  Hann hefur bara gott af því.“  Og svo
hló hann, eins og heimferðin með barnið væri
einstætt tilhlökkunarefni. Hlæjandi sneri hann sér að
konunni og tók um hönd hennar, og hönd hans var
köld, ísköld; snöggt dró hún að sér hönd sína til að
forðast snertinguna.
Hann kom sér betur fyrir í sætinu og setti í fyrsta gír.
Hávaðinn í vélinni eftir þögnina var ærandi. Hún
heyrði hann ekki blístra, en hún sá það á vörum hans
og reglubundinni andgufunni, sem kom hratt og ört.
Fjörugt lag, hugsaði hún.
Hann lagði sig auðsjáanlega allan fram við að þræða
þýfið, og einarður og eftirvæntingarfullur á svip
stýrði hann jeppanum yfir vegleysuna.
[...]
Svo voru þau komin á veginn aftur og óku þegjandi
áfram. Konan var hætt að fylgjast með ferðinni. Það
var eins og eitthvað innra með henni hefði dofnað.
Hún varð ekki einu sinni hrædd, þegar bíllinn sökk
skyndilega og fyrirvaralaust niður í snjóskafl á
veginum. Hún varð allt í einu fullkomlega róleg. Það
var sem hún hefði gefist upp um leið og bíllinn.
[...]
Og aftur fann hún hönd mannsins lykjast um sína.
Kannske til huggunar?  Höndin var enn köld, en nú
færðist hún ekki undan henni.
„Þetta bjargast,“ sagði hann.
Og skyndilega kom ljós inn í þetta myrkur. Þau voru
við túnjaðar án þess þau hefðu áttað sig á því. Piltur
af bænum kom akandi á traktor og sagði, að þau yrðu
að keyra túnið. Þeir festu taug aftan í jeppann, og
traktorinn dró hann upp úr skaflinum. Síðan ók
pilturinn á undan yfir túnið og vísaði leiðina á veginn
aftur og sagði manninum að fara varlega niður
brekkuna.
Brekkan var brött og lá niður í árgljúfrið að brú yfir
jökulsána.  Konan reyndi að grilla í ána af brúnni, en
sá ekkert fyrir myrkri.  En hún heyrði hljóðin í ánni,
ómennskt útburðarvæl jökulsins á leið til sjávar.
Þegar þau voru komin á leiðarenda, faðmaði hún
drenginn að sér með ofsa líkt og hún væri að kveðja
hann í stað þess að heilsa.  Svo virti hún hann fyrir
sér og sagði:  „En hvað þú hefur stækkað í sumar.“
„Ferðin hefur gengið vel?“ spurði bóndinn.
„Já,“ sagði maðurinn, „þetta var dálítill snjór þarna á
kafla.  Annars var þetta svo sem tíðindalaust.“",49,Hvers vegna gat konan ekki slakað á í bílnum?,C,A Bíllinn fór að spóla,B Hún treysti ekki manninum,C Hún var svo kvíðin,D Maðurinn ók svo glannalega,2
"Framan af hafði ferðin gengið vel. En færðin tók að
spillast, þegar ofar kom í dalinn, og konan óttaðist,
að þau mundu ekki ná heim að bænum fyrir myrkur.
Maðurinn lét engan bilbug á sér finna og sagði, að
þau mættu teljast heppin að hafa fengið lánaðan
jeppann. Þau hefðu aldrei komist þetta á bílnum
sínum.
Konan hafði alltaf haft andstyggð á jeppum.
„Við hefðum getað verið búin að sækja 
drenginn fyrir löngu,“ sagði hún.
Það var langt liðið á september. Sonur þeirra hafði
fengið að vera í sveitinni fram yfir réttir. Konan hafði
verið mótfallin því, að hann væri svo lengi að
heiman, en maðurinn hafði sagt, að það mætti ekki
hafa af honum þá skemmtun að fara í réttir. Hún
hafði aldrei verið í sveit eða réttum og gat ekki skilið,
hvaða skemmtun var í slíku. En hún fann enga
frambærilega ástæðu til að neita, og maðurinn fékk
að ráða. Svo gerði hríðarveður um göngur og snjóaði
í byggð.
Konan hnipraði sig saman í sætinu og sveipaði fastar
um sig kápunni. Hún var ekki nógu vel klædd. Þrátt
fyrir allt hafði hún ekki búist við, að svona kalt væri
uppi á dalnum og færðin svona þung. Napur haust-
vindurinn næddi inn um rifurnar á jeppanum. Hver
hjólhverfing flutti þau feti lengra inn í veturinn.
[...]
„Datt þér aldrei í hug að spyrja, hvernig vegurinn
væri?“ spurði hún.
„Þetta er nú ekkert.  Þú ættir að vita, hvernig þeir
ferðuðust hér í gamla daga, áður en vegurinn kom.“
Konan vonaði, að hann færi ekki að segja sögur af
því, hvernig þeir hefðu ferðast í gamla daga.  Það
voru slíkar sögur, sem nefndust þjóðlegur fróðleikur.
Hún hataði þjóðlegan fróðleik. Eftir fimmtíu ár
verður þessi ferð þjóðlegur fróðleikur, hugsaði hún.
Hún leit á manninn, og sér til undrunar sá hún, að
hann hafði gaman að þessu ferðalagi. Hann hélt fast
og örugglega um stýrið og þræddi  slóðina á veginum
af nákvæmni, og þegar hann skipti um gír, gerði hann
það mjög meðvitað og vandvirknislega, líkt og gíra-
skipting væri athöfn í sjálfu sér, sem krefðist fyllstu
athygli, allt að því lotningar. Hún hafði grun um, að
hann skipti oftar um gír en nauðsynlegt var. Hún
minntist þess, að honum hafði aldrei þótt gaman að
aka sjálfskipta bílnum þeirra. Og í svip hans núna var
einbeitni, sem minnti á drenginn hennar, eins og hann
var fyrir löngu, allt of löngu, þegar hann sat á eldhús-
gólfinu með potthlemm milli handanna og ók frá
henni langt út í buskann, út í lífið og ævintýrin.
Hún hefði aldrei átt að láta hann frá sér í sumar. Hún
hafði strax í vor sagt, að hann væri of ungur; það
lægi ekkert á.
En manninum fannst það sjálfsagt. Hann hafði sagt,
að strákurinn mundi mannast.
Mannast. Karlmannast.
Og svo fékk hún ekki að sækja hann heim fyrr en nú,
að vetur var í nánd og vegurinn ófær.
Það var strax tekið að skyggja, og snjólagið á
veginum dýpkaði stöðugt. Vegurinn lá sífellt upp í
móti, og konan fann, hvernig bíllinn varð æ þyngri á
veginum. Hún fann kvíðann herpast innan í sér, en
hún gat ekki slakað á. Það var sem bíllinn erfiðaði
fyrir hennar eigin krafti; eins og hann gengi ekki fyrir
öðru afli en þessu einu: von hennar um, að þetta
ferðalag tæki einhvern tíma enda. Og svo fór bíllinn
að spóla.  Það hvein í afturhjólunum eins og í
tannbor, þegar maðurinn gaf inn bensín, en bíllinn sat
kyrr, og hjólin grófust æ dýpra í leðjuna.
[...]
„Hvað ætlarðu að gera?“ spurði konan aftur.
„Þetta er ekki hættulegt,“ svaraði maðurinn.  „Þetta
væri skotfæri, ef vegurinn væri ekki svona
niðurgrafinn hérna. Ég ætla að keyra meðfram
veginum. Þetta eru eintómir móar.“
Og konan, sem var farin að hafa áhyggjur af heim-
ferðinni, sagði: „Það verður annað en gaman að fara
þetta með barnið.“
„Strákurinn!  Hann hefur bara gott af því.“  Og svo
hló hann, eins og heimferðin með barnið væri
einstætt tilhlökkunarefni. Hlæjandi sneri hann sér að
konunni og tók um hönd hennar, og hönd hans var
köld, ísköld; snöggt dró hún að sér hönd sína til að
forðast snertinguna.
Hann kom sér betur fyrir í sætinu og setti í fyrsta gír.
Hávaðinn í vélinni eftir þögnina var ærandi. Hún
heyrði hann ekki blístra, en hún sá það á vörum hans
og reglubundinni andgufunni, sem kom hratt og ört.
Fjörugt lag, hugsaði hún.
Hann lagði sig auðsjáanlega allan fram við að þræða
þýfið, og einarður og eftirvæntingarfullur á svip
stýrði hann jeppanum yfir vegleysuna.
[...]
Svo voru þau komin á veginn aftur og óku þegjandi
áfram. Konan var hætt að fylgjast með ferðinni. Það
var eins og eitthvað innra með henni hefði dofnað.
Hún varð ekki einu sinni hrædd, þegar bíllinn sökk
skyndilega og fyrirvaralaust niður í snjóskafl á
veginum. Hún varð allt í einu fullkomlega róleg. Það
var sem hún hefði gefist upp um leið og bíllinn.
[...]
Og aftur fann hún hönd mannsins lykjast um sína.
Kannske til huggunar?  Höndin var enn köld, en nú
færðist hún ekki undan henni.
„Þetta bjargast,“ sagði hann.
Og skyndilega kom ljós inn í þetta myrkur. Þau voru
við túnjaðar án þess þau hefðu áttað sig á því. Piltur
af bænum kom akandi á traktor og sagði, að þau yrðu
að keyra túnið. Þeir festu taug aftan í jeppann, og
traktorinn dró hann upp úr skaflinum. Síðan ók
pilturinn á undan yfir túnið og vísaði leiðina á veginn
aftur og sagði manninum að fara varlega niður
brekkuna.
Brekkan var brött og lá niður í árgljúfrið að brú yfir
jökulsána.  Konan reyndi að grilla í ána af brúnni, en
sá ekkert fyrir myrkri.  En hún heyrði hljóðin í ánni,
ómennskt útburðarvæl jökulsins á leið til sjávar.
Þegar þau voru komin á leiðarenda, faðmaði hún
drenginn að sér með ofsa líkt og hún væri að kveðja
hann í stað þess að heilsa.  Svo virti hún hann fyrir
sér og sagði:  „En hvað þú hefur stækkað í sumar.“
„Ferðin hefur gengið vel?“ spurði bóndinn.
„Já,“ sagði maðurinn, „þetta var dálítill snjór þarna á
kafla.  Annars var þetta svo sem tíðindalaust.“",50,"„herpast“, „napur“, „kvíðann.“ Þessi orð hér í textanum undirstrika",C,A erfiðleika drengsins,B erfiðleika hjónabandsins,C líðan konunnar,D líðan mannsins,2
"Framan af hafði ferðin gengið vel. En færðin tók að
spillast, þegar ofar kom í dalinn, og konan óttaðist,
að þau mundu ekki ná heim að bænum fyrir myrkur.
Maðurinn lét engan bilbug á sér finna og sagði, að
þau mættu teljast heppin að hafa fengið lánaðan
jeppann. Þau hefðu aldrei komist þetta á bílnum
sínum.
Konan hafði alltaf haft andstyggð á jeppum.
„Við hefðum getað verið búin að sækja 
drenginn fyrir löngu,“ sagði hún.
Það var langt liðið á september. Sonur þeirra hafði
fengið að vera í sveitinni fram yfir réttir. Konan hafði
verið mótfallin því, að hann væri svo lengi að
heiman, en maðurinn hafði sagt, að það mætti ekki
hafa af honum þá skemmtun að fara í réttir. Hún
hafði aldrei verið í sveit eða réttum og gat ekki skilið,
hvaða skemmtun var í slíku. En hún fann enga
frambærilega ástæðu til að neita, og maðurinn fékk
að ráða. Svo gerði hríðarveður um göngur og snjóaði
í byggð.
Konan hnipraði sig saman í sætinu og sveipaði fastar
um sig kápunni. Hún var ekki nógu vel klædd. Þrátt
fyrir allt hafði hún ekki búist við, að svona kalt væri
uppi á dalnum og færðin svona þung. Napur haust-
vindurinn næddi inn um rifurnar á jeppanum. Hver
hjólhverfing flutti þau feti lengra inn í veturinn.
[...]
„Datt þér aldrei í hug að spyrja, hvernig vegurinn
væri?“ spurði hún.
„Þetta er nú ekkert.  Þú ættir að vita, hvernig þeir
ferðuðust hér í gamla daga, áður en vegurinn kom.“
Konan vonaði, að hann færi ekki að segja sögur af
því, hvernig þeir hefðu ferðast í gamla daga.  Það
voru slíkar sögur, sem nefndust þjóðlegur fróðleikur.
Hún hataði þjóðlegan fróðleik. Eftir fimmtíu ár
verður þessi ferð þjóðlegur fróðleikur, hugsaði hún.
Hún leit á manninn, og sér til undrunar sá hún, að
hann hafði gaman að þessu ferðalagi. Hann hélt fast
og örugglega um stýrið og þræddi  slóðina á veginum
af nákvæmni, og þegar hann skipti um gír, gerði hann
það mjög meðvitað og vandvirknislega, líkt og gíra-
skipting væri athöfn í sjálfu sér, sem krefðist fyllstu
athygli, allt að því lotningar. Hún hafði grun um, að
hann skipti oftar um gír en nauðsynlegt var. Hún
minntist þess, að honum hafði aldrei þótt gaman að
aka sjálfskipta bílnum þeirra. Og í svip hans núna var
einbeitni, sem minnti á drenginn hennar, eins og hann
var fyrir löngu, allt of löngu, þegar hann sat á eldhús-
gólfinu með potthlemm milli handanna og ók frá
henni langt út í buskann, út í lífið og ævintýrin.
Hún hefði aldrei átt að láta hann frá sér í sumar. Hún
hafði strax í vor sagt, að hann væri of ungur; það
lægi ekkert á.
En manninum fannst það sjálfsagt. Hann hafði sagt,
að strákurinn mundi mannast.
Mannast. Karlmannast.
Og svo fékk hún ekki að sækja hann heim fyrr en nú,
að vetur var í nánd og vegurinn ófær.
Það var strax tekið að skyggja, og snjólagið á
veginum dýpkaði stöðugt. Vegurinn lá sífellt upp í
móti, og konan fann, hvernig bíllinn varð æ þyngri á
veginum. Hún fann kvíðann herpast innan í sér, en
hún gat ekki slakað á. Það var sem bíllinn erfiðaði
fyrir hennar eigin krafti; eins og hann gengi ekki fyrir
öðru afli en þessu einu: von hennar um, að þetta
ferðalag tæki einhvern tíma enda. Og svo fór bíllinn
að spóla.  Það hvein í afturhjólunum eins og í
tannbor, þegar maðurinn gaf inn bensín, en bíllinn sat
kyrr, og hjólin grófust æ dýpra í leðjuna.
[...]
„Hvað ætlarðu að gera?“ spurði konan aftur.
„Þetta er ekki hættulegt,“ svaraði maðurinn.  „Þetta
væri skotfæri, ef vegurinn væri ekki svona
niðurgrafinn hérna. Ég ætla að keyra meðfram
veginum. Þetta eru eintómir móar.“
Og konan, sem var farin að hafa áhyggjur af heim-
ferðinni, sagði: „Það verður annað en gaman að fara
þetta með barnið.“
„Strákurinn!  Hann hefur bara gott af því.“  Og svo
hló hann, eins og heimferðin með barnið væri
einstætt tilhlökkunarefni. Hlæjandi sneri hann sér að
konunni og tók um hönd hennar, og hönd hans var
köld, ísköld; snöggt dró hún að sér hönd sína til að
forðast snertinguna.
Hann kom sér betur fyrir í sætinu og setti í fyrsta gír.
Hávaðinn í vélinni eftir þögnina var ærandi. Hún
heyrði hann ekki blístra, en hún sá það á vörum hans
og reglubundinni andgufunni, sem kom hratt og ört.
Fjörugt lag, hugsaði hún.
Hann lagði sig auðsjáanlega allan fram við að þræða
þýfið, og einarður og eftirvæntingarfullur á svip
stýrði hann jeppanum yfir vegleysuna.
[...]
Svo voru þau komin á veginn aftur og óku þegjandi
áfram. Konan var hætt að fylgjast með ferðinni. Það
var eins og eitthvað innra með henni hefði dofnað.
Hún varð ekki einu sinni hrædd, þegar bíllinn sökk
skyndilega og fyrirvaralaust niður í snjóskafl á
veginum. Hún varð allt í einu fullkomlega róleg. Það
var sem hún hefði gefist upp um leið og bíllinn.
[...]
Og aftur fann hún hönd mannsins lykjast um sína.
Kannske til huggunar?  Höndin var enn köld, en nú
færðist hún ekki undan henni.
„Þetta bjargast,“ sagði hann.
Og skyndilega kom ljós inn í þetta myrkur. Þau voru
við túnjaðar án þess þau hefðu áttað sig á því. Piltur
af bænum kom akandi á traktor og sagði, að þau yrðu
að keyra túnið. Þeir festu taug aftan í jeppann, og
traktorinn dró hann upp úr skaflinum. Síðan ók
pilturinn á undan yfir túnið og vísaði leiðina á veginn
aftur og sagði manninum að fara varlega niður
brekkuna.
Brekkan var brött og lá niður í árgljúfrið að brú yfir
jökulsána.  Konan reyndi að grilla í ána af brúnni, en
sá ekkert fyrir myrkri.  En hún heyrði hljóðin í ánni,
ómennskt útburðarvæl jökulsins á leið til sjávar.
Þegar þau voru komin á leiðarenda, faðmaði hún
drenginn að sér með ofsa líkt og hún væri að kveðja
hann í stað þess að heilsa.  Svo virti hún hann fyrir
sér og sagði:  „En hvað þú hefur stækkað í sumar.“
„Ferðin hefur gengið vel?“ spurði bóndinn.
„Já,“ sagði maðurinn, „þetta var dálítill snjór þarna á
kafla.  Annars var þetta svo sem tíðindalaust.“",51,Konan forðaðist snertingu við manninn vegna þess að hún,C,A hafði ógeð á honum,B óttaðist hann,C skildi ekki gleði hans,D taldi hann kaldlyndan,2
"Framan af hafði ferðin gengið vel. En færðin tók að
spillast, þegar ofar kom í dalinn, og konan óttaðist,
að þau mundu ekki ná heim að bænum fyrir myrkur.
Maðurinn lét engan bilbug á sér finna og sagði, að
þau mættu teljast heppin að hafa fengið lánaðan
jeppann. Þau hefðu aldrei komist þetta á bílnum
sínum.
Konan hafði alltaf haft andstyggð á jeppum.
„Við hefðum getað verið búin að sækja 
drenginn fyrir löngu,“ sagði hún.
Það var langt liðið á september. Sonur þeirra hafði
fengið að vera í sveitinni fram yfir réttir. Konan hafði
verið mótfallin því, að hann væri svo lengi að
heiman, en maðurinn hafði sagt, að það mætti ekki
hafa af honum þá skemmtun að fara í réttir. Hún
hafði aldrei verið í sveit eða réttum og gat ekki skilið,
hvaða skemmtun var í slíku. En hún fann enga
frambærilega ástæðu til að neita, og maðurinn fékk
að ráða. Svo gerði hríðarveður um göngur og snjóaði
í byggð.
Konan hnipraði sig saman í sætinu og sveipaði fastar
um sig kápunni. Hún var ekki nógu vel klædd. Þrátt
fyrir allt hafði hún ekki búist við, að svona kalt væri
uppi á dalnum og færðin svona þung. Napur haust-
vindurinn næddi inn um rifurnar á jeppanum. Hver
hjólhverfing flutti þau feti lengra inn í veturinn.
[...]
„Datt þér aldrei í hug að spyrja, hvernig vegurinn
væri?“ spurði hún.
„Þetta er nú ekkert.  Þú ættir að vita, hvernig þeir
ferðuðust hér í gamla daga, áður en vegurinn kom.“
Konan vonaði, að hann færi ekki að segja sögur af
því, hvernig þeir hefðu ferðast í gamla daga.  Það
voru slíkar sögur, sem nefndust þjóðlegur fróðleikur.
Hún hataði þjóðlegan fróðleik. Eftir fimmtíu ár
verður þessi ferð þjóðlegur fróðleikur, hugsaði hún.
Hún leit á manninn, og sér til undrunar sá hún, að
hann hafði gaman að þessu ferðalagi. Hann hélt fast
og örugglega um stýrið og þræddi  slóðina á veginum
af nákvæmni, og þegar hann skipti um gír, gerði hann
það mjög meðvitað og vandvirknislega, líkt og gíra-
skipting væri athöfn í sjálfu sér, sem krefðist fyllstu
athygli, allt að því lotningar. Hún hafði grun um, að
hann skipti oftar um gír en nauðsynlegt var. Hún
minntist þess, að honum hafði aldrei þótt gaman að
aka sjálfskipta bílnum þeirra. Og í svip hans núna var
einbeitni, sem minnti á drenginn hennar, eins og hann
var fyrir löngu, allt of löngu, þegar hann sat á eldhús-
gólfinu með potthlemm milli handanna og ók frá
henni langt út í buskann, út í lífið og ævintýrin.
Hún hefði aldrei átt að láta hann frá sér í sumar. Hún
hafði strax í vor sagt, að hann væri of ungur; það
lægi ekkert á.
En manninum fannst það sjálfsagt. Hann hafði sagt,
að strákurinn mundi mannast.
Mannast. Karlmannast.
Og svo fékk hún ekki að sækja hann heim fyrr en nú,
að vetur var í nánd og vegurinn ófær.
Það var strax tekið að skyggja, og snjólagið á
veginum dýpkaði stöðugt. Vegurinn lá sífellt upp í
móti, og konan fann, hvernig bíllinn varð æ þyngri á
veginum. Hún fann kvíðann herpast innan í sér, en
hún gat ekki slakað á. Það var sem bíllinn erfiðaði
fyrir hennar eigin krafti; eins og hann gengi ekki fyrir
öðru afli en þessu einu: von hennar um, að þetta
ferðalag tæki einhvern tíma enda. Og svo fór bíllinn
að spóla.  Það hvein í afturhjólunum eins og í
tannbor, þegar maðurinn gaf inn bensín, en bíllinn sat
kyrr, og hjólin grófust æ dýpra í leðjuna.
[...]
„Hvað ætlarðu að gera?“ spurði konan aftur.
„Þetta er ekki hættulegt,“ svaraði maðurinn.  „Þetta
væri skotfæri, ef vegurinn væri ekki svona
niðurgrafinn hérna. Ég ætla að keyra meðfram
veginum. Þetta eru eintómir móar.“
Og konan, sem var farin að hafa áhyggjur af heim-
ferðinni, sagði: „Það verður annað en gaman að fara
þetta með barnið.“
„Strákurinn!  Hann hefur bara gott af því.“  Og svo
hló hann, eins og heimferðin með barnið væri
einstætt tilhlökkunarefni. Hlæjandi sneri hann sér að
konunni og tók um hönd hennar, og hönd hans var
köld, ísköld; snöggt dró hún að sér hönd sína til að
forðast snertinguna.
Hann kom sér betur fyrir í sætinu og setti í fyrsta gír.
Hávaðinn í vélinni eftir þögnina var ærandi. Hún
heyrði hann ekki blístra, en hún sá það á vörum hans
og reglubundinni andgufunni, sem kom hratt og ört.
Fjörugt lag, hugsaði hún.
Hann lagði sig auðsjáanlega allan fram við að þræða
þýfið, og einarður og eftirvæntingarfullur á svip
stýrði hann jeppanum yfir vegleysuna.
[...]
Svo voru þau komin á veginn aftur og óku þegjandi
áfram. Konan var hætt að fylgjast með ferðinni. Það
var eins og eitthvað innra með henni hefði dofnað.
Hún varð ekki einu sinni hrædd, þegar bíllinn sökk
skyndilega og fyrirvaralaust niður í snjóskafl á
veginum. Hún varð allt í einu fullkomlega róleg. Það
var sem hún hefði gefist upp um leið og bíllinn.
[...]
Og aftur fann hún hönd mannsins lykjast um sína.
Kannske til huggunar?  Höndin var enn köld, en nú
færðist hún ekki undan henni.
„Þetta bjargast,“ sagði hann.
Og skyndilega kom ljós inn í þetta myrkur. Þau voru
við túnjaðar án þess þau hefðu áttað sig á því. Piltur
af bænum kom akandi á traktor og sagði, að þau yrðu
að keyra túnið. Þeir festu taug aftan í jeppann, og
traktorinn dró hann upp úr skaflinum. Síðan ók
pilturinn á undan yfir túnið og vísaði leiðina á veginn
aftur og sagði manninum að fara varlega niður
brekkuna.
Brekkan var brött og lá niður í árgljúfrið að brú yfir
jökulsána.  Konan reyndi að grilla í ána af brúnni, en
sá ekkert fyrir myrkri.  En hún heyrði hljóðin í ánni,
ómennskt útburðarvæl jökulsins á leið til sjávar.
Þegar þau voru komin á leiðarenda, faðmaði hún
drenginn að sér með ofsa líkt og hún væri að kveðja
hann í stað þess að heilsa.  Svo virti hún hann fyrir
sér og sagði:  „En hvað þú hefur stækkað í sumar.“
„Ferðin hefur gengið vel?“ spurði bóndinn.
„Já,“ sagði maðurinn, „þetta var dálítill snjór þarna á
kafla.  Annars var þetta svo sem tíðindalaust.“",52,Í ökuferð hjónanna,B,A eykst traust milli þeirra,B kemur fjarlægð milli þeirra í ljós,C kemur samheldni þeirra fram,D kemur styrkur hvors um sig fram,1
"Framan af hafði ferðin gengið vel. En færðin tók að
spillast, þegar ofar kom í dalinn, og konan óttaðist,
að þau mundu ekki ná heim að bænum fyrir myrkur.
Maðurinn lét engan bilbug á sér finna og sagði, að
þau mættu teljast heppin að hafa fengið lánaðan
jeppann. Þau hefðu aldrei komist þetta á bílnum
sínum.
Konan hafði alltaf haft andstyggð á jeppum.
„Við hefðum getað verið búin að sækja 
drenginn fyrir löngu,“ sagði hún.
Það var langt liðið á september. Sonur þeirra hafði
fengið að vera í sveitinni fram yfir réttir. Konan hafði
verið mótfallin því, að hann væri svo lengi að
heiman, en maðurinn hafði sagt, að það mætti ekki
hafa af honum þá skemmtun að fara í réttir. Hún
hafði aldrei verið í sveit eða réttum og gat ekki skilið,
hvaða skemmtun var í slíku. En hún fann enga
frambærilega ástæðu til að neita, og maðurinn fékk
að ráða. Svo gerði hríðarveður um göngur og snjóaði
í byggð.
Konan hnipraði sig saman í sætinu og sveipaði fastar
um sig kápunni. Hún var ekki nógu vel klædd. Þrátt
fyrir allt hafði hún ekki búist við, að svona kalt væri
uppi á dalnum og færðin svona þung. Napur haust-
vindurinn næddi inn um rifurnar á jeppanum. Hver
hjólhverfing flutti þau feti lengra inn í veturinn.
[...]
„Datt þér aldrei í hug að spyrja, hvernig vegurinn
væri?“ spurði hún.
„Þetta er nú ekkert.  Þú ættir að vita, hvernig þeir
ferðuðust hér í gamla daga, áður en vegurinn kom.“
Konan vonaði, að hann færi ekki að segja sögur af
því, hvernig þeir hefðu ferðast í gamla daga.  Það
voru slíkar sögur, sem nefndust þjóðlegur fróðleikur.
Hún hataði þjóðlegan fróðleik. Eftir fimmtíu ár
verður þessi ferð þjóðlegur fróðleikur, hugsaði hún.
Hún leit á manninn, og sér til undrunar sá hún, að
hann hafði gaman að þessu ferðalagi. Hann hélt fast
og örugglega um stýrið og þræddi  slóðina á veginum
af nákvæmni, og þegar hann skipti um gír, gerði hann
það mjög meðvitað og vandvirknislega, líkt og gíra-
skipting væri athöfn í sjálfu sér, sem krefðist fyllstu
athygli, allt að því lotningar. Hún hafði grun um, að
hann skipti oftar um gír en nauðsynlegt var. Hún
minntist þess, að honum hafði aldrei þótt gaman að
aka sjálfskipta bílnum þeirra. Og í svip hans núna var
einbeitni, sem minnti á drenginn hennar, eins og hann
var fyrir löngu, allt of löngu, þegar hann sat á eldhús-
gólfinu með potthlemm milli handanna og ók frá
henni langt út í buskann, út í lífið og ævintýrin.
Hún hefði aldrei átt að láta hann frá sér í sumar. Hún
hafði strax í vor sagt, að hann væri of ungur; það
lægi ekkert á.
En manninum fannst það sjálfsagt. Hann hafði sagt,
að strákurinn mundi mannast.
Mannast. Karlmannast.
Og svo fékk hún ekki að sækja hann heim fyrr en nú,
að vetur var í nánd og vegurinn ófær.
Það var strax tekið að skyggja, og snjólagið á
veginum dýpkaði stöðugt. Vegurinn lá sífellt upp í
móti, og konan fann, hvernig bíllinn varð æ þyngri á
veginum. Hún fann kvíðann herpast innan í sér, en
hún gat ekki slakað á. Það var sem bíllinn erfiðaði
fyrir hennar eigin krafti; eins og hann gengi ekki fyrir
öðru afli en þessu einu: von hennar um, að þetta
ferðalag tæki einhvern tíma enda. Og svo fór bíllinn
að spóla.  Það hvein í afturhjólunum eins og í
tannbor, þegar maðurinn gaf inn bensín, en bíllinn sat
kyrr, og hjólin grófust æ dýpra í leðjuna.
[...]
„Hvað ætlarðu að gera?“ spurði konan aftur.
„Þetta er ekki hættulegt,“ svaraði maðurinn.  „Þetta
væri skotfæri, ef vegurinn væri ekki svona
niðurgrafinn hérna. Ég ætla að keyra meðfram
veginum. Þetta eru eintómir móar.“
Og konan, sem var farin að hafa áhyggjur af heim-
ferðinni, sagði: „Það verður annað en gaman að fara
þetta með barnið.“
„Strákurinn!  Hann hefur bara gott af því.“  Og svo
hló hann, eins og heimferðin með barnið væri
einstætt tilhlökkunarefni. Hlæjandi sneri hann sér að
konunni og tók um hönd hennar, og hönd hans var
köld, ísköld; snöggt dró hún að sér hönd sína til að
forðast snertinguna.
Hann kom sér betur fyrir í sætinu og setti í fyrsta gír.
Hávaðinn í vélinni eftir þögnina var ærandi. Hún
heyrði hann ekki blístra, en hún sá það á vörum hans
og reglubundinni andgufunni, sem kom hratt og ört.
Fjörugt lag, hugsaði hún.
Hann lagði sig auðsjáanlega allan fram við að þræða
þýfið, og einarður og eftirvæntingarfullur á svip
stýrði hann jeppanum yfir vegleysuna.
[...]
Svo voru þau komin á veginn aftur og óku þegjandi
áfram. Konan var hætt að fylgjast með ferðinni. Það
var eins og eitthvað innra með henni hefði dofnað.
Hún varð ekki einu sinni hrædd, þegar bíllinn sökk
skyndilega og fyrirvaralaust niður í snjóskafl á
veginum. Hún varð allt í einu fullkomlega róleg. Það
var sem hún hefði gefist upp um leið og bíllinn.
[...]
Og aftur fann hún hönd mannsins lykjast um sína.
Kannske til huggunar?  Höndin var enn köld, en nú
færðist hún ekki undan henni.
„Þetta bjargast,“ sagði hann.
Og skyndilega kom ljós inn í þetta myrkur. Þau voru
við túnjaðar án þess þau hefðu áttað sig á því. Piltur
af bænum kom akandi á traktor og sagði, að þau yrðu
að keyra túnið. Þeir festu taug aftan í jeppann, og
traktorinn dró hann upp úr skaflinum. Síðan ók
pilturinn á undan yfir túnið og vísaði leiðina á veginn
aftur og sagði manninum að fara varlega niður
brekkuna.
Brekkan var brött og lá niður í árgljúfrið að brú yfir
jökulsána.  Konan reyndi að grilla í ána af brúnni, en
sá ekkert fyrir myrkri.  En hún heyrði hljóðin í ánni,
ómennskt útburðarvæl jökulsins á leið til sjávar.
Þegar þau voru komin á leiðarenda, faðmaði hún
drenginn að sér með ofsa líkt og hún væri að kveðja
hann í stað þess að heilsa.  Svo virti hún hann fyrir
sér og sagði:  „En hvað þú hefur stækkað í sumar.“
„Ferðin hefur gengið vel?“ spurði bóndinn.
„Já,“ sagði maðurinn, „þetta var dálítill snjór þarna á
kafla.  Annars var þetta svo sem tíðindalaust.“",53,Hljóðin í ánni eru sögð „ómennskt útburðarvæl jökulsins“. Þetta er dæmi um,C,A endurtekningu,B myndhverfingu,C persónugervingu,D viðlíkingu,2
"Vilhjálmur Stefánsson setti fram byltingar-
kenndar hugmyndir um norðurslóðir. Hann vakti
máls á nauðsyn þess að ýta til hliðar
þjóðhverfum hugmyndum um norðurhjarann og
fólkið sem þar bjó og reyna þess í stað að skilja
lifnaðarhætti þeirra og menningu innan frá, með
augum inúíta sjálfra. Að mörgu leyti var hann
brautryðjandi, langt á undan samferðamönnum
sínum, og fáir áttu stærri þátt en hann í að móta
þær hugmyndir sem nú eru ofarlega á baugi um
heimskautalöndin. Þegar vel er að gáð er
frásögn Vilhjálms hins vegar aðeins hálfkveðin
vísa.
Börn Alex (sonar Vilhjálms) hafa yfirleitt
tvíbenta afstöðu til Vilhjálms afa síns. Bæði eru
þau stolt af að bera nafn hans og gagnrýnin á
samskipti hans við inúítafjölskylduna sína.
Gagnrýni þeirra snýst annars vegar um þögn
hans um þátt inúíta í þeim afrekum sem hann
vann. „Pannigablúk (móðir Alex) vann
sleitulaust á meðan hann sat og skrifaði – og
hann fékk allan heiðurinn,“ segir Rosie Albert
Stefánsson (dóttir Alex).  Af dagbókum
Vilhjálms og viðtölum við barnabörn hans má
vera ljóst að „saumakonan Pannigablúk” hefur
gegnt mun mikilvægara hlutverki á vettvangi en
Vilhjálmur gaf til kynna í útgefnum ritum
sínum.  Hún er helsti heimildarmaður hans um
lifnaðarhætti inúíta og án hennar aðstoðar hefði
Vilhjálmur varla átt afturkvæmt frá norður-
slóðum. Heimskautalöndin voru með öðrum
orðum „unaðsleg“ vegna þess að Vilhjálmur
naut leiðsagnar og aðstoðar  Pannigablúk. Börn
og barnabörn inúítans Natkúsíak (öðru nafni
Billy Banksland), sem var annar helsti
heimildarmaður Vilhjálms á vettvangi, hafa
svipaða sögu að segja. Natkúsíak gegndi
lykilhlutverki á ferðum Vilhjálms og án hans
hefði Vilhjálmur varla numið ný lönd, en hvorki
Vilhjálmur né aðrir hvítir ferðalangar skipuðu
honum á bekk með „landkönnuðum“.  Hafa
verður þó í huga að slík viðhorf voru allsráðandi
langt fram á síðustu öld.  
Hins vegar verður barnabörnum Vilhjálms
tíðrætt um afneitun hans á inúíta-fjölskyldunni.
Ein systirin, Shirley, segir:  „Því skyldum við
hirða um að lesa verk hans?  Hann hafði engan
áhuga á okkur!“  Sum systkinanna segja að
þegar þriðja leiðangri Vilhjálms lauk hafi hann
talað um að koma aftur. Pannigablúk hafi í
nokkur ár fylgst með skipakomum á vorin þegar
ísa leysti ef ske kynni að Vilhjálmur birtist á ný.
Tilfinningaafstaða barnabarnanna gagnvart
Vilhjálmi er skiljanleg. Afneitun Vilhjálms á
syni sínum og fjölskyldu hans undirstrikaði
áþreifanlega í einkalífi systkinanna þau skil sem
kynþáttahyggja og nýlendukerfi á norðurhjara
festi í sessi á síðustu öld. Menn skyldu hins
vegar fara sparlega með siðferðilega dóma yfir
Vilhjálmi í þessum efnum. Afneitun hans, að
minnsta kosti framan af, er að sumu leyti
óhjákvæmileg. Það er vissulega rétt að sumir
hvítir ferðalangar, sem eignuðust börn með
inúítakonum í norðvesturhéruðum Kanada í
byrjun síðustu aldar, gengust við börnum sínum
af fúsum og frjálsum vilja. Sumir þeirra gengu
að eiga barnsmæður sínar og festu rætur í
samfélagi inúíta, aðrir tryggðu börnum sínum
afkomu þótt þeir sjálfir hyrfu á braut með því að
tryggja mæðrum þeirra eiginmann úr hópi inúíta
eða greiða með þeim. Á hitt ber þó að líta að
Vilhjálmur ætlaði sér mun stærra hlutverk en
flestir aðrir hvítir ferðalangar. Á þeim árum,
sem um er að ræða, kom það eitt að ganga að
eiga inúítakonu í veg fyrir að draumar um frægð
og afrek gætu ræst. Vilhjálmur átti aðeins um
tvo kosti að ræða, að gerast inúíti og búa með
fjölskyldu sinni eða rjúfa tengslin og setja mark-
ið á frama í heimi hinna hvítu.
Vestur-Íslendingar hafa á undanförnum árum og
áratugum sýnt uppruna sínum og samfélagi mikla
ræktarsemi. Samt hafa þeir yfirleitt, með
nokkrum mikilvægum undantekningum, látið eins
og afkomendur Vilhjálms Stefánssonar séu alls
ekki til og þó er þetta fólk komið af kunnasta syni
vestur-íslenska samfélagsins fyrr og síðar. Það var
ekki laust við hæðnistón í orðum Rosie þegar
þessi samskipti bar á góma:  „Það er kominn tími
til að þau viti að við erum til!“
",54,Hvert var helsta afrek Vilhjálms?,C,A Hann kristnaði inúíta á Herschel-eyju,B Hann lét reisa bæ við Mackenzie-ána,C Hann setti fram nýjar hugmyndir um líf á norðurhjara,D Hann skrifaði bók um ævi Pannigablúk,2
"Vilhjálmur Stefánsson setti fram byltingar-
kenndar hugmyndir um norðurslóðir. Hann vakti
máls á nauðsyn þess að ýta til hliðar
þjóðhverfum hugmyndum um norðurhjarann og
fólkið sem þar bjó og reyna þess í stað að skilja
lifnaðarhætti þeirra og menningu innan frá, með
augum inúíta sjálfra. Að mörgu leyti var hann
brautryðjandi, langt á undan samferðamönnum
sínum, og fáir áttu stærri þátt en hann í að móta
þær hugmyndir sem nú eru ofarlega á baugi um
heimskautalöndin. Þegar vel er að gáð er
frásögn Vilhjálms hins vegar aðeins hálfkveðin
vísa.
Börn Alex (sonar Vilhjálms) hafa yfirleitt
tvíbenta afstöðu til Vilhjálms afa síns. Bæði eru
þau stolt af að bera nafn hans og gagnrýnin á
samskipti hans við inúítafjölskylduna sína.
Gagnrýni þeirra snýst annars vegar um þögn
hans um þátt inúíta í þeim afrekum sem hann
vann. „Pannigablúk (móðir Alex) vann
sleitulaust á meðan hann sat og skrifaði – og
hann fékk allan heiðurinn,“ segir Rosie Albert
Stefánsson (dóttir Alex).  Af dagbókum
Vilhjálms og viðtölum við barnabörn hans má
vera ljóst að „saumakonan Pannigablúk” hefur
gegnt mun mikilvægara hlutverki á vettvangi en
Vilhjálmur gaf til kynna í útgefnum ritum
sínum.  Hún er helsti heimildarmaður hans um
lifnaðarhætti inúíta og án hennar aðstoðar hefði
Vilhjálmur varla átt afturkvæmt frá norður-
slóðum. Heimskautalöndin voru með öðrum
orðum „unaðsleg“ vegna þess að Vilhjálmur
naut leiðsagnar og aðstoðar  Pannigablúk. Börn
og barnabörn inúítans Natkúsíak (öðru nafni
Billy Banksland), sem var annar helsti
heimildarmaður Vilhjálms á vettvangi, hafa
svipaða sögu að segja. Natkúsíak gegndi
lykilhlutverki á ferðum Vilhjálms og án hans
hefði Vilhjálmur varla numið ný lönd, en hvorki
Vilhjálmur né aðrir hvítir ferðalangar skipuðu
honum á bekk með „landkönnuðum“.  Hafa
verður þó í huga að slík viðhorf voru allsráðandi
langt fram á síðustu öld.  
Hins vegar verður barnabörnum Vilhjálms
tíðrætt um afneitun hans á inúíta-fjölskyldunni.
Ein systirin, Shirley, segir:  „Því skyldum við
hirða um að lesa verk hans?  Hann hafði engan
áhuga á okkur!“  Sum systkinanna segja að
þegar þriðja leiðangri Vilhjálms lauk hafi hann
talað um að koma aftur. Pannigablúk hafi í
nokkur ár fylgst með skipakomum á vorin þegar
ísa leysti ef ske kynni að Vilhjálmur birtist á ný.
Tilfinningaafstaða barnabarnanna gagnvart
Vilhjálmi er skiljanleg. Afneitun Vilhjálms á
syni sínum og fjölskyldu hans undirstrikaði
áþreifanlega í einkalífi systkinanna þau skil sem
kynþáttahyggja og nýlendukerfi á norðurhjara
festi í sessi á síðustu öld. Menn skyldu hins
vegar fara sparlega með siðferðilega dóma yfir
Vilhjálmi í þessum efnum. Afneitun hans, að
minnsta kosti framan af, er að sumu leyti
óhjákvæmileg. Það er vissulega rétt að sumir
hvítir ferðalangar, sem eignuðust börn með
inúítakonum í norðvesturhéruðum Kanada í
byrjun síðustu aldar, gengust við börnum sínum
af fúsum og frjálsum vilja. Sumir þeirra gengu
að eiga barnsmæður sínar og festu rætur í
samfélagi inúíta, aðrir tryggðu börnum sínum
afkomu þótt þeir sjálfir hyrfu á braut með því að
tryggja mæðrum þeirra eiginmann úr hópi inúíta
eða greiða með þeim. Á hitt ber þó að líta að
Vilhjálmur ætlaði sér mun stærra hlutverk en
flestir aðrir hvítir ferðalangar. Á þeim árum,
sem um er að ræða, kom það eitt að ganga að
eiga inúítakonu í veg fyrir að draumar um frægð
og afrek gætu ræst. Vilhjálmur átti aðeins um
tvo kosti að ræða, að gerast inúíti og búa með
fjölskyldu sinni eða rjúfa tengslin og setja mark-
ið á frama í heimi hinna hvítu.
Vestur-Íslendingar hafa á undanförnum árum og
áratugum sýnt uppruna sínum og samfélagi mikla
ræktarsemi. Samt hafa þeir yfirleitt, með
nokkrum mikilvægum undantekningum, látið eins
og afkomendur Vilhjálms Stefánssonar séu alls
ekki til og þó er þetta fólk komið af kunnasta syni
vestur-íslenska samfélagsins fyrr og síðar. Það var
ekki laust við hæðnistón í orðum Rosie þegar
þessi samskipti bar á góma:  „Það er kominn tími
til að þau viti að við erum til!“
",55,Af greininni má ráða að Vilhjálmur,A,A byggði rit sín á upplýsingum frá innfæddum,B taldi Natkúsíak til landkönnuða,C vann fyrir sér og fjölskyldunni á heimaslóðum inúíta,D greindi frá heimildarmönnum sínum,0
"Vilhjálmur Stefánsson setti fram byltingar-
kenndar hugmyndir um norðurslóðir. Hann vakti
máls á nauðsyn þess að ýta til hliðar
þjóðhverfum hugmyndum um norðurhjarann og
fólkið sem þar bjó og reyna þess í stað að skilja
lifnaðarhætti þeirra og menningu innan frá, með
augum inúíta sjálfra. Að mörgu leyti var hann
brautryðjandi, langt á undan samferðamönnum
sínum, og fáir áttu stærri þátt en hann í að móta
þær hugmyndir sem nú eru ofarlega á baugi um
heimskautalöndin. Þegar vel er að gáð er
frásögn Vilhjálms hins vegar aðeins hálfkveðin
vísa.
Börn Alex (sonar Vilhjálms) hafa yfirleitt
tvíbenta afstöðu til Vilhjálms afa síns. Bæði eru
þau stolt af að bera nafn hans og gagnrýnin á
samskipti hans við inúítafjölskylduna sína.
Gagnrýni þeirra snýst annars vegar um þögn
hans um þátt inúíta í þeim afrekum sem hann
vann. „Pannigablúk (móðir Alex) vann
sleitulaust á meðan hann sat og skrifaði – og
hann fékk allan heiðurinn,“ segir Rosie Albert
Stefánsson (dóttir Alex).  Af dagbókum
Vilhjálms og viðtölum við barnabörn hans má
vera ljóst að „saumakonan Pannigablúk” hefur
gegnt mun mikilvægara hlutverki á vettvangi en
Vilhjálmur gaf til kynna í útgefnum ritum
sínum.  Hún er helsti heimildarmaður hans um
lifnaðarhætti inúíta og án hennar aðstoðar hefði
Vilhjálmur varla átt afturkvæmt frá norður-
slóðum. Heimskautalöndin voru með öðrum
orðum „unaðsleg“ vegna þess að Vilhjálmur
naut leiðsagnar og aðstoðar  Pannigablúk. Börn
og barnabörn inúítans Natkúsíak (öðru nafni
Billy Banksland), sem var annar helsti
heimildarmaður Vilhjálms á vettvangi, hafa
svipaða sögu að segja. Natkúsíak gegndi
lykilhlutverki á ferðum Vilhjálms og án hans
hefði Vilhjálmur varla numið ný lönd, en hvorki
Vilhjálmur né aðrir hvítir ferðalangar skipuðu
honum á bekk með „landkönnuðum“.  Hafa
verður þó í huga að slík viðhorf voru allsráðandi
langt fram á síðustu öld.  
Hins vegar verður barnabörnum Vilhjálms
tíðrætt um afneitun hans á inúíta-fjölskyldunni.
Ein systirin, Shirley, segir:  „Því skyldum við
hirða um að lesa verk hans?  Hann hafði engan
áhuga á okkur!“  Sum systkinanna segja að
þegar þriðja leiðangri Vilhjálms lauk hafi hann
talað um að koma aftur. Pannigablúk hafi í
nokkur ár fylgst með skipakomum á vorin þegar
ísa leysti ef ske kynni að Vilhjálmur birtist á ný.
Tilfinningaafstaða barnabarnanna gagnvart
Vilhjálmi er skiljanleg. Afneitun Vilhjálms á
syni sínum og fjölskyldu hans undirstrikaði
áþreifanlega í einkalífi systkinanna þau skil sem
kynþáttahyggja og nýlendukerfi á norðurhjara
festi í sessi á síðustu öld. Menn skyldu hins
vegar fara sparlega með siðferðilega dóma yfir
Vilhjálmi í þessum efnum. Afneitun hans, að
minnsta kosti framan af, er að sumu leyti
óhjákvæmileg. Það er vissulega rétt að sumir
hvítir ferðalangar, sem eignuðust börn með
inúítakonum í norðvesturhéruðum Kanada í
byrjun síðustu aldar, gengust við börnum sínum
af fúsum og frjálsum vilja. Sumir þeirra gengu
að eiga barnsmæður sínar og festu rætur í
samfélagi inúíta, aðrir tryggðu börnum sínum
afkomu þótt þeir sjálfir hyrfu á braut með því að
tryggja mæðrum þeirra eiginmann úr hópi inúíta
eða greiða með þeim. Á hitt ber þó að líta að
Vilhjálmur ætlaði sér mun stærra hlutverk en
flestir aðrir hvítir ferðalangar. Á þeim árum,
sem um er að ræða, kom það eitt að ganga að
eiga inúítakonu í veg fyrir að draumar um frægð
og afrek gætu ræst. Vilhjálmur átti aðeins um
tvo kosti að ræða, að gerast inúíti og búa með
fjölskyldu sinni eða rjúfa tengslin og setja mark-
ið á frama í heimi hinna hvítu.
Vestur-Íslendingar hafa á undanförnum árum og
áratugum sýnt uppruna sínum og samfélagi mikla
ræktarsemi. Samt hafa þeir yfirleitt, með
nokkrum mikilvægum undantekningum, látið eins
og afkomendur Vilhjálms Stefánssonar séu alls
ekki til og þó er þetta fólk komið af kunnasta syni
vestur-íslenska samfélagsins fyrr og síðar. Það var
ekki laust við hæðnistón í orðum Rosie þegar
þessi samskipti bar á góma:  „Það er kominn tími
til að þau viti að við erum til!“
",56,Hvers vegna eru frásagnir af lífi Vilhjálms á norðurhjara aðeins hálfkveðin vísa?,C,A Byltingarkenndar hugmyndir hans hlutu ekki hljómgrunn,B Hann reyndi ekki að skilja lifnaðarhætti inúíta til fulls,C Hann þegir um persónuleg tengsl sín við innfædda,D Vegna þess að hann var ekki inúíti sjálfur,2
"Vilhjálmur Stefánsson setti fram byltingar-
kenndar hugmyndir um norðurslóðir. Hann vakti
máls á nauðsyn þess að ýta til hliðar
þjóðhverfum hugmyndum um norðurhjarann og
fólkið sem þar bjó og reyna þess í stað að skilja
lifnaðarhætti þeirra og menningu innan frá, með
augum inúíta sjálfra. Að mörgu leyti var hann
brautryðjandi, langt á undan samferðamönnum
sínum, og fáir áttu stærri þátt en hann í að móta
þær hugmyndir sem nú eru ofarlega á baugi um
heimskautalöndin. Þegar vel er að gáð er
frásögn Vilhjálms hins vegar aðeins hálfkveðin
vísa.
Börn Alex (sonar Vilhjálms) hafa yfirleitt
tvíbenta afstöðu til Vilhjálms afa síns. Bæði eru
þau stolt af að bera nafn hans og gagnrýnin á
samskipti hans við inúítafjölskylduna sína.
Gagnrýni þeirra snýst annars vegar um þögn
hans um þátt inúíta í þeim afrekum sem hann
vann. „Pannigablúk (móðir Alex) vann
sleitulaust á meðan hann sat og skrifaði – og
hann fékk allan heiðurinn,“ segir Rosie Albert
Stefánsson (dóttir Alex).  Af dagbókum
Vilhjálms og viðtölum við barnabörn hans má
vera ljóst að „saumakonan Pannigablúk” hefur
gegnt mun mikilvægara hlutverki á vettvangi en
Vilhjálmur gaf til kynna í útgefnum ritum
sínum.  Hún er helsti heimildarmaður hans um
lifnaðarhætti inúíta og án hennar aðstoðar hefði
Vilhjálmur varla átt afturkvæmt frá norður-
slóðum. Heimskautalöndin voru með öðrum
orðum „unaðsleg“ vegna þess að Vilhjálmur
naut leiðsagnar og aðstoðar  Pannigablúk. Börn
og barnabörn inúítans Natkúsíak (öðru nafni
Billy Banksland), sem var annar helsti
heimildarmaður Vilhjálms á vettvangi, hafa
svipaða sögu að segja. Natkúsíak gegndi
lykilhlutverki á ferðum Vilhjálms og án hans
hefði Vilhjálmur varla numið ný lönd, en hvorki
Vilhjálmur né aðrir hvítir ferðalangar skipuðu
honum á bekk með „landkönnuðum“.  Hafa
verður þó í huga að slík viðhorf voru allsráðandi
langt fram á síðustu öld.  
Hins vegar verður barnabörnum Vilhjálms
tíðrætt um afneitun hans á inúíta-fjölskyldunni.
Ein systirin, Shirley, segir:  „Því skyldum við
hirða um að lesa verk hans?  Hann hafði engan
áhuga á okkur!“  Sum systkinanna segja að
þegar þriðja leiðangri Vilhjálms lauk hafi hann
talað um að koma aftur. Pannigablúk hafi í
nokkur ár fylgst með skipakomum á vorin þegar
ísa leysti ef ske kynni að Vilhjálmur birtist á ný.
Tilfinningaafstaða barnabarnanna gagnvart
Vilhjálmi er skiljanleg. Afneitun Vilhjálms á
syni sínum og fjölskyldu hans undirstrikaði
áþreifanlega í einkalífi systkinanna þau skil sem
kynþáttahyggja og nýlendukerfi á norðurhjara
festi í sessi á síðustu öld. Menn skyldu hins
vegar fara sparlega með siðferðilega dóma yfir
Vilhjálmi í þessum efnum. Afneitun hans, að
minnsta kosti framan af, er að sumu leyti
óhjákvæmileg. Það er vissulega rétt að sumir
hvítir ferðalangar, sem eignuðust börn með
inúítakonum í norðvesturhéruðum Kanada í
byrjun síðustu aldar, gengust við börnum sínum
af fúsum og frjálsum vilja. Sumir þeirra gengu
að eiga barnsmæður sínar og festu rætur í
samfélagi inúíta, aðrir tryggðu börnum sínum
afkomu þótt þeir sjálfir hyrfu á braut með því að
tryggja mæðrum þeirra eiginmann úr hópi inúíta
eða greiða með þeim. Á hitt ber þó að líta að
Vilhjálmur ætlaði sér mun stærra hlutverk en
flestir aðrir hvítir ferðalangar. Á þeim árum,
sem um er að ræða, kom það eitt að ganga að
eiga inúítakonu í veg fyrir að draumar um frægð
og afrek gætu ræst. Vilhjálmur átti aðeins um
tvo kosti að ræða, að gerast inúíti og búa með
fjölskyldu sinni eða rjúfa tengslin og setja mark-
ið á frama í heimi hinna hvítu.
Vestur-Íslendingar hafa á undanförnum árum og
áratugum sýnt uppruna sínum og samfélagi mikla
ræktarsemi. Samt hafa þeir yfirleitt, með
nokkrum mikilvægum undantekningum, látið eins
og afkomendur Vilhjálms Stefánssonar séu alls
ekki til og þó er þetta fólk komið af kunnasta syni
vestur-íslenska samfélagsins fyrr og síðar. Það var
ekki laust við hæðnistón í orðum Rosie þegar
þessi samskipti bar á góma:  „Það er kominn tími
til að þau viti að við erum til!“
",57,Hvers vegna er afstaða barna Alex tvíbent til Vilhjálms?,B,A Þau eru ekki stolt af að vera blendingar,B Þeim finnst ömmu sinnar ekki getið sem skyldi í ritum hans,C Þeim finnst hann gera of mikið úr þætti inúíta í afrekum sínum,D Þeim finnst hans ekki minnst sem skyldi meðal inúíta,1
"Vilhjálmur Stefánsson setti fram byltingar-
kenndar hugmyndir um norðurslóðir. Hann vakti
máls á nauðsyn þess að ýta til hliðar
þjóðhverfum hugmyndum um norðurhjarann og
fólkið sem þar bjó og reyna þess í stað að skilja
lifnaðarhætti þeirra og menningu innan frá, með
augum inúíta sjálfra. Að mörgu leyti var hann
brautryðjandi, langt á undan samferðamönnum
sínum, og fáir áttu stærri þátt en hann í að móta
þær hugmyndir sem nú eru ofarlega á baugi um
heimskautalöndin. Þegar vel er að gáð er
frásögn Vilhjálms hins vegar aðeins hálfkveðin
vísa.
Börn Alex (sonar Vilhjálms) hafa yfirleitt
tvíbenta afstöðu til Vilhjálms afa síns. Bæði eru
þau stolt af að bera nafn hans og gagnrýnin á
samskipti hans við inúítafjölskylduna sína.
Gagnrýni þeirra snýst annars vegar um þögn
hans um þátt inúíta í þeim afrekum sem hann
vann. „Pannigablúk (móðir Alex) vann
sleitulaust á meðan hann sat og skrifaði – og
hann fékk allan heiðurinn,“ segir Rosie Albert
Stefánsson (dóttir Alex).  Af dagbókum
Vilhjálms og viðtölum við barnabörn hans má
vera ljóst að „saumakonan Pannigablúk” hefur
gegnt mun mikilvægara hlutverki á vettvangi en
Vilhjálmur gaf til kynna í útgefnum ritum
sínum.  Hún er helsti heimildarmaður hans um
lifnaðarhætti inúíta og án hennar aðstoðar hefði
Vilhjálmur varla átt afturkvæmt frá norður-
slóðum. Heimskautalöndin voru með öðrum
orðum „unaðsleg“ vegna þess að Vilhjálmur
naut leiðsagnar og aðstoðar  Pannigablúk. Börn
og barnabörn inúítans Natkúsíak (öðru nafni
Billy Banksland), sem var annar helsti
heimildarmaður Vilhjálms á vettvangi, hafa
svipaða sögu að segja. Natkúsíak gegndi
lykilhlutverki á ferðum Vilhjálms og án hans
hefði Vilhjálmur varla numið ný lönd, en hvorki
Vilhjálmur né aðrir hvítir ferðalangar skipuðu
honum á bekk með „landkönnuðum“.  Hafa
verður þó í huga að slík viðhorf voru allsráðandi
langt fram á síðustu öld.  
Hins vegar verður barnabörnum Vilhjálms
tíðrætt um afneitun hans á inúíta-fjölskyldunni.
Ein systirin, Shirley, segir:  „Því skyldum við
hirða um að lesa verk hans?  Hann hafði engan
áhuga á okkur!“  Sum systkinanna segja að
þegar þriðja leiðangri Vilhjálms lauk hafi hann
talað um að koma aftur. Pannigablúk hafi í
nokkur ár fylgst með skipakomum á vorin þegar
ísa leysti ef ske kynni að Vilhjálmur birtist á ný.
Tilfinningaafstaða barnabarnanna gagnvart
Vilhjálmi er skiljanleg. Afneitun Vilhjálms á
syni sínum og fjölskyldu hans undirstrikaði
áþreifanlega í einkalífi systkinanna þau skil sem
kynþáttahyggja og nýlendukerfi á norðurhjara
festi í sessi á síðustu öld. Menn skyldu hins
vegar fara sparlega með siðferðilega dóma yfir
Vilhjálmi í þessum efnum. Afneitun hans, að
minnsta kosti framan af, er að sumu leyti
óhjákvæmileg. Það er vissulega rétt að sumir
hvítir ferðalangar, sem eignuðust börn með
inúítakonum í norðvesturhéruðum Kanada í
byrjun síðustu aldar, gengust við börnum sínum
af fúsum og frjálsum vilja. Sumir þeirra gengu
að eiga barnsmæður sínar og festu rætur í
samfélagi inúíta, aðrir tryggðu börnum sínum
afkomu þótt þeir sjálfir hyrfu á braut með því að
tryggja mæðrum þeirra eiginmann úr hópi inúíta
eða greiða með þeim. Á hitt ber þó að líta að
Vilhjálmur ætlaði sér mun stærra hlutverk en
flestir aðrir hvítir ferðalangar. Á þeim árum,
sem um er að ræða, kom það eitt að ganga að
eiga inúítakonu í veg fyrir að draumar um frægð
og afrek gætu ræst. Vilhjálmur átti aðeins um
tvo kosti að ræða, að gerast inúíti og búa með
fjölskyldu sinni eða rjúfa tengslin og setja mark-
ið á frama í heimi hinna hvítu.
Vestur-Íslendingar hafa á undanförnum árum og
áratugum sýnt uppruna sínum og samfélagi mikla
ræktarsemi. Samt hafa þeir yfirleitt, með
nokkrum mikilvægum undantekningum, látið eins
og afkomendur Vilhjálms Stefánssonar séu alls
ekki til og þó er þetta fólk komið af kunnasta syni
vestur-íslenska samfélagsins fyrr og síðar. Það var
ekki laust við hæðnistón í orðum Rosie þegar
þessi samskipti bar á góma:  „Það er kominn tími
til að þau viti að við erum til!“
",58,Afabörn Natkúsíak,A,A bera honum vel söguna,B bera Vilhjálmi vel söguna,C lifa lífi hvítra manna,D lifa lífi inúíta,0
"Vilhjálmur Stefánsson setti fram byltingar-
kenndar hugmyndir um norðurslóðir. Hann vakti
máls á nauðsyn þess að ýta til hliðar
þjóðhverfum hugmyndum um norðurhjarann og
fólkið sem þar bjó og reyna þess í stað að skilja
lifnaðarhætti þeirra og menningu innan frá, með
augum inúíta sjálfra. Að mörgu leyti var hann
brautryðjandi, langt á undan samferðamönnum
sínum, og fáir áttu stærri þátt en hann í að móta
þær hugmyndir sem nú eru ofarlega á baugi um
heimskautalöndin. Þegar vel er að gáð er
frásögn Vilhjálms hins vegar aðeins hálfkveðin
vísa.
Börn Alex (sonar Vilhjálms) hafa yfirleitt
tvíbenta afstöðu til Vilhjálms afa síns. Bæði eru
þau stolt af að bera nafn hans og gagnrýnin á
samskipti hans við inúítafjölskylduna sína.
Gagnrýni þeirra snýst annars vegar um þögn
hans um þátt inúíta í þeim afrekum sem hann
vann. „Pannigablúk (móðir Alex) vann
sleitulaust á meðan hann sat og skrifaði – og
hann fékk allan heiðurinn,“ segir Rosie Albert
Stefánsson (dóttir Alex).  Af dagbókum
Vilhjálms og viðtölum við barnabörn hans má
vera ljóst að „saumakonan Pannigablúk” hefur
gegnt mun mikilvægara hlutverki á vettvangi en
Vilhjálmur gaf til kynna í útgefnum ritum
sínum.  Hún er helsti heimildarmaður hans um
lifnaðarhætti inúíta og án hennar aðstoðar hefði
Vilhjálmur varla átt afturkvæmt frá norður-
slóðum. Heimskautalöndin voru með öðrum
orðum „unaðsleg“ vegna þess að Vilhjálmur
naut leiðsagnar og aðstoðar  Pannigablúk. Börn
og barnabörn inúítans Natkúsíak (öðru nafni
Billy Banksland), sem var annar helsti
heimildarmaður Vilhjálms á vettvangi, hafa
svipaða sögu að segja. Natkúsíak gegndi
lykilhlutverki á ferðum Vilhjálms og án hans
hefði Vilhjálmur varla numið ný lönd, en hvorki
Vilhjálmur né aðrir hvítir ferðalangar skipuðu
honum á bekk með „landkönnuðum“.  Hafa
verður þó í huga að slík viðhorf voru allsráðandi
langt fram á síðustu öld.  
Hins vegar verður barnabörnum Vilhjálms
tíðrætt um afneitun hans á inúíta-fjölskyldunni.
Ein systirin, Shirley, segir:  „Því skyldum við
hirða um að lesa verk hans?  Hann hafði engan
áhuga á okkur!“  Sum systkinanna segja að
þegar þriðja leiðangri Vilhjálms lauk hafi hann
talað um að koma aftur. Pannigablúk hafi í
nokkur ár fylgst með skipakomum á vorin þegar
ísa leysti ef ske kynni að Vilhjálmur birtist á ný.
Tilfinningaafstaða barnabarnanna gagnvart
Vilhjálmi er skiljanleg. Afneitun Vilhjálms á
syni sínum og fjölskyldu hans undirstrikaði
áþreifanlega í einkalífi systkinanna þau skil sem
kynþáttahyggja og nýlendukerfi á norðurhjara
festi í sessi á síðustu öld. Menn skyldu hins
vegar fara sparlega með siðferðilega dóma yfir
Vilhjálmi í þessum efnum. Afneitun hans, að
minnsta kosti framan af, er að sumu leyti
óhjákvæmileg. Það er vissulega rétt að sumir
hvítir ferðalangar, sem eignuðust börn með
inúítakonum í norðvesturhéruðum Kanada í
byrjun síðustu aldar, gengust við börnum sínum
af fúsum og frjálsum vilja. Sumir þeirra gengu
að eiga barnsmæður sínar og festu rætur í
samfélagi inúíta, aðrir tryggðu börnum sínum
afkomu þótt þeir sjálfir hyrfu á braut með því að
tryggja mæðrum þeirra eiginmann úr hópi inúíta
eða greiða með þeim. Á hitt ber þó að líta að
Vilhjálmur ætlaði sér mun stærra hlutverk en
flestir aðrir hvítir ferðalangar. Á þeim árum,
sem um er að ræða, kom það eitt að ganga að
eiga inúítakonu í veg fyrir að draumar um frægð
og afrek gætu ræst. Vilhjálmur átti aðeins um
tvo kosti að ræða, að gerast inúíti og búa með
fjölskyldu sinni eða rjúfa tengslin og setja mark-
ið á frama í heimi hinna hvítu.
Vestur-Íslendingar hafa á undanförnum árum og
áratugum sýnt uppruna sínum og samfélagi mikla
ræktarsemi. Samt hafa þeir yfirleitt, með
nokkrum mikilvægum undantekningum, látið eins
og afkomendur Vilhjálms Stefánssonar séu alls
ekki til og þó er þetta fólk komið af kunnasta syni
vestur-íslenska samfélagsins fyrr og síðar. Það var
ekki laust við hæðnistón í orðum Rosie þegar
þessi samskipti bar á góma:  „Það er kominn tími
til að þau viti að við erum til!“
",59,Pannigablúk,B,A lifði við sult og seyru í fjarveru Vilhjálms,B saknaði Vilhjálms árum saman,C vildi ekki lifa lífi hvítra með Vilhjálmi,D vildi í raun ekki fá Vilhjálm aftur,1
"Vilhjálmur Stefánsson setti fram byltingar-
kenndar hugmyndir um norðurslóðir. Hann vakti
máls á nauðsyn þess að ýta til hliðar
þjóðhverfum hugmyndum um norðurhjarann og
fólkið sem þar bjó og reyna þess í stað að skilja
lifnaðarhætti þeirra og menningu innan frá, með
augum inúíta sjálfra. Að mörgu leyti var hann
brautryðjandi, langt á undan samferðamönnum
sínum, og fáir áttu stærri þátt en hann í að móta
þær hugmyndir sem nú eru ofarlega á baugi um
heimskautalöndin. Þegar vel er að gáð er
frásögn Vilhjálms hins vegar aðeins hálfkveðin
vísa.
Börn Alex (sonar Vilhjálms) hafa yfirleitt
tvíbenta afstöðu til Vilhjálms afa síns. Bæði eru
þau stolt af að bera nafn hans og gagnrýnin á
samskipti hans við inúítafjölskylduna sína.
Gagnrýni þeirra snýst annars vegar um þögn
hans um þátt inúíta í þeim afrekum sem hann
vann. „Pannigablúk (móðir Alex) vann
sleitulaust á meðan hann sat og skrifaði – og
hann fékk allan heiðurinn,“ segir Rosie Albert
Stefánsson (dóttir Alex).  Af dagbókum
Vilhjálms og viðtölum við barnabörn hans má
vera ljóst að „saumakonan Pannigablúk” hefur
gegnt mun mikilvægara hlutverki á vettvangi en
Vilhjálmur gaf til kynna í útgefnum ritum
sínum.  Hún er helsti heimildarmaður hans um
lifnaðarhætti inúíta og án hennar aðstoðar hefði
Vilhjálmur varla átt afturkvæmt frá norður-
slóðum. Heimskautalöndin voru með öðrum
orðum „unaðsleg“ vegna þess að Vilhjálmur
naut leiðsagnar og aðstoðar  Pannigablúk. Börn
og barnabörn inúítans Natkúsíak (öðru nafni
Billy Banksland), sem var annar helsti
heimildarmaður Vilhjálms á vettvangi, hafa
svipaða sögu að segja. Natkúsíak gegndi
lykilhlutverki á ferðum Vilhjálms og án hans
hefði Vilhjálmur varla numið ný lönd, en hvorki
Vilhjálmur né aðrir hvítir ferðalangar skipuðu
honum á bekk með „landkönnuðum“.  Hafa
verður þó í huga að slík viðhorf voru allsráðandi
langt fram á síðustu öld.  
Hins vegar verður barnabörnum Vilhjálms
tíðrætt um afneitun hans á inúíta-fjölskyldunni.
Ein systirin, Shirley, segir:  „Því skyldum við
hirða um að lesa verk hans?  Hann hafði engan
áhuga á okkur!“  Sum systkinanna segja að
þegar þriðja leiðangri Vilhjálms lauk hafi hann
talað um að koma aftur. Pannigablúk hafi í
nokkur ár fylgst með skipakomum á vorin þegar
ísa leysti ef ske kynni að Vilhjálmur birtist á ný.
Tilfinningaafstaða barnabarnanna gagnvart
Vilhjálmi er skiljanleg. Afneitun Vilhjálms á
syni sínum og fjölskyldu hans undirstrikaði
áþreifanlega í einkalífi systkinanna þau skil sem
kynþáttahyggja og nýlendukerfi á norðurhjara
festi í sessi á síðustu öld. Menn skyldu hins
vegar fara sparlega með siðferðilega dóma yfir
Vilhjálmi í þessum efnum. Afneitun hans, að
minnsta kosti framan af, er að sumu leyti
óhjákvæmileg. Það er vissulega rétt að sumir
hvítir ferðalangar, sem eignuðust börn með
inúítakonum í norðvesturhéruðum Kanada í
byrjun síðustu aldar, gengust við börnum sínum
af fúsum og frjálsum vilja. Sumir þeirra gengu
að eiga barnsmæður sínar og festu rætur í
samfélagi inúíta, aðrir tryggðu börnum sínum
afkomu þótt þeir sjálfir hyrfu á braut með því að
tryggja mæðrum þeirra eiginmann úr hópi inúíta
eða greiða með þeim. Á hitt ber þó að líta að
Vilhjálmur ætlaði sér mun stærra hlutverk en
flestir aðrir hvítir ferðalangar. Á þeim árum,
sem um er að ræða, kom það eitt að ganga að
eiga inúítakonu í veg fyrir að draumar um frægð
og afrek gætu ræst. Vilhjálmur átti aðeins um
tvo kosti að ræða, að gerast inúíti og búa með
fjölskyldu sinni eða rjúfa tengslin og setja mark-
ið á frama í heimi hinna hvítu.
Vestur-Íslendingar hafa á undanförnum árum og
áratugum sýnt uppruna sínum og samfélagi mikla
ræktarsemi. Samt hafa þeir yfirleitt, með
nokkrum mikilvægum undantekningum, látið eins
og afkomendur Vilhjálms Stefánssonar séu alls
ekki til og þó er þetta fólk komið af kunnasta syni
vestur-íslenska samfélagsins fyrr og síðar. Það var
ekki laust við hæðnistón í orðum Rosie þegar
þessi samskipti bar á góma:  „Það er kominn tími
til að þau viti að við erum til!“
",60,Barnabörn Vilhjálms gefa í skyn að hann hafi verið,B,A afskiptasamur húsbóndi,B haldinn kynþáttafordómum,C ístöðulaus flakkari,D metnaðargjarn úr hófi,1
"Vilhjálmur Stefánsson setti fram byltingar-
kenndar hugmyndir um norðurslóðir. Hann vakti
máls á nauðsyn þess að ýta til hliðar
þjóðhverfum hugmyndum um norðurhjarann og
fólkið sem þar bjó og reyna þess í stað að skilja
lifnaðarhætti þeirra og menningu innan frá, með
augum inúíta sjálfra. Að mörgu leyti var hann
brautryðjandi, langt á undan samferðamönnum
sínum, og fáir áttu stærri þátt en hann í að móta
þær hugmyndir sem nú eru ofarlega á baugi um
heimskautalöndin. Þegar vel er að gáð er
frásögn Vilhjálms hins vegar aðeins hálfkveðin
vísa.
Börn Alex (sonar Vilhjálms) hafa yfirleitt
tvíbenta afstöðu til Vilhjálms afa síns. Bæði eru
þau stolt af að bera nafn hans og gagnrýnin á
samskipti hans við inúítafjölskylduna sína.
Gagnrýni þeirra snýst annars vegar um þögn
hans um þátt inúíta í þeim afrekum sem hann
vann. „Pannigablúk (móðir Alex) vann
sleitulaust á meðan hann sat og skrifaði – og
hann fékk allan heiðurinn,“ segir Rosie Albert
Stefánsson (dóttir Alex).  Af dagbókum
Vilhjálms og viðtölum við barnabörn hans má
vera ljóst að „saumakonan Pannigablúk” hefur
gegnt mun mikilvægara hlutverki á vettvangi en
Vilhjálmur gaf til kynna í útgefnum ritum
sínum.  Hún er helsti heimildarmaður hans um
lifnaðarhætti inúíta og án hennar aðstoðar hefði
Vilhjálmur varla átt afturkvæmt frá norður-
slóðum. Heimskautalöndin voru með öðrum
orðum „unaðsleg“ vegna þess að Vilhjálmur
naut leiðsagnar og aðstoðar  Pannigablúk. Börn
og barnabörn inúítans Natkúsíak (öðru nafni
Billy Banksland), sem var annar helsti
heimildarmaður Vilhjálms á vettvangi, hafa
svipaða sögu að segja. Natkúsíak gegndi
lykilhlutverki á ferðum Vilhjálms og án hans
hefði Vilhjálmur varla numið ný lönd, en hvorki
Vilhjálmur né aðrir hvítir ferðalangar skipuðu
honum á bekk með „landkönnuðum“.  Hafa
verður þó í huga að slík viðhorf voru allsráðandi
langt fram á síðustu öld.  
Hins vegar verður barnabörnum Vilhjálms
tíðrætt um afneitun hans á inúíta-fjölskyldunni.
Ein systirin, Shirley, segir:  „Því skyldum við
hirða um að lesa verk hans?  Hann hafði engan
áhuga á okkur!“  Sum systkinanna segja að
þegar þriðja leiðangri Vilhjálms lauk hafi hann
talað um að koma aftur. Pannigablúk hafi í
nokkur ár fylgst með skipakomum á vorin þegar
ísa leysti ef ske kynni að Vilhjálmur birtist á ný.
Tilfinningaafstaða barnabarnanna gagnvart
Vilhjálmi er skiljanleg. Afneitun Vilhjálms á
syni sínum og fjölskyldu hans undirstrikaði
áþreifanlega í einkalífi systkinanna þau skil sem
kynþáttahyggja og nýlendukerfi á norðurhjara
festi í sessi á síðustu öld. Menn skyldu hins
vegar fara sparlega með siðferðilega dóma yfir
Vilhjálmi í þessum efnum. Afneitun hans, að
minnsta kosti framan af, er að sumu leyti
óhjákvæmileg. Það er vissulega rétt að sumir
hvítir ferðalangar, sem eignuðust börn með
inúítakonum í norðvesturhéruðum Kanada í
byrjun síðustu aldar, gengust við börnum sínum
af fúsum og frjálsum vilja. Sumir þeirra gengu
að eiga barnsmæður sínar og festu rætur í
samfélagi inúíta, aðrir tryggðu börnum sínum
afkomu þótt þeir sjálfir hyrfu á braut með því að
tryggja mæðrum þeirra eiginmann úr hópi inúíta
eða greiða með þeim. Á hitt ber þó að líta að
Vilhjálmur ætlaði sér mun stærra hlutverk en
flestir aðrir hvítir ferðalangar. Á þeim árum,
sem um er að ræða, kom það eitt að ganga að
eiga inúítakonu í veg fyrir að draumar um frægð
og afrek gætu ræst. Vilhjálmur átti aðeins um
tvo kosti að ræða, að gerast inúíti og búa með
fjölskyldu sinni eða rjúfa tengslin og setja mark-
ið á frama í heimi hinna hvítu.
Vestur-Íslendingar hafa á undanförnum árum og
áratugum sýnt uppruna sínum og samfélagi mikla
ræktarsemi. Samt hafa þeir yfirleitt, með
nokkrum mikilvægum undantekningum, látið eins
og afkomendur Vilhjálms Stefánssonar séu alls
ekki til og þó er þetta fólk komið af kunnasta syni
vestur-íslenska samfélagsins fyrr og síðar. Það var
ekki laust við hæðnistón í orðum Rosie þegar
þessi samskipti bar á góma:  „Það er kominn tími
til að þau viti að við erum til!“
",61,Í byrjun 20. aldar í Kanada,C,A bjuggu hvítir menn ekki í norðurhéruðunum,B tíðkuðust ekki blönduð hjónabönd,C tíðkuðust meðlagsgreiðslur,D var meira um inúíta en hvíta menn,2
"Vilhjálmur Stefánsson setti fram byltingar-
kenndar hugmyndir um norðurslóðir. Hann vakti
máls á nauðsyn þess að ýta til hliðar
þjóðhverfum hugmyndum um norðurhjarann og
fólkið sem þar bjó og reyna þess í stað að skilja
lifnaðarhætti þeirra og menningu innan frá, með
augum inúíta sjálfra. Að mörgu leyti var hann
brautryðjandi, langt á undan samferðamönnum
sínum, og fáir áttu stærri þátt en hann í að móta
þær hugmyndir sem nú eru ofarlega á baugi um
heimskautalöndin. Þegar vel er að gáð er
frásögn Vilhjálms hins vegar aðeins hálfkveðin
vísa.
Börn Alex (sonar Vilhjálms) hafa yfirleitt
tvíbenta afstöðu til Vilhjálms afa síns. Bæði eru
þau stolt af að bera nafn hans og gagnrýnin á
samskipti hans við inúítafjölskylduna sína.
Gagnrýni þeirra snýst annars vegar um þögn
hans um þátt inúíta í þeim afrekum sem hann
vann. „Pannigablúk (móðir Alex) vann
sleitulaust á meðan hann sat og skrifaði – og
hann fékk allan heiðurinn,“ segir Rosie Albert
Stefánsson (dóttir Alex).  Af dagbókum
Vilhjálms og viðtölum við barnabörn hans má
vera ljóst að „saumakonan Pannigablúk” hefur
gegnt mun mikilvægara hlutverki á vettvangi en
Vilhjálmur gaf til kynna í útgefnum ritum
sínum.  Hún er helsti heimildarmaður hans um
lifnaðarhætti inúíta og án hennar aðstoðar hefði
Vilhjálmur varla átt afturkvæmt frá norður-
slóðum. Heimskautalöndin voru með öðrum
orðum „unaðsleg“ vegna þess að Vilhjálmur
naut leiðsagnar og aðstoðar  Pannigablúk. Börn
og barnabörn inúítans Natkúsíak (öðru nafni
Billy Banksland), sem var annar helsti
heimildarmaður Vilhjálms á vettvangi, hafa
svipaða sögu að segja. Natkúsíak gegndi
lykilhlutverki á ferðum Vilhjálms og án hans
hefði Vilhjálmur varla numið ný lönd, en hvorki
Vilhjálmur né aðrir hvítir ferðalangar skipuðu
honum á bekk með „landkönnuðum“.  Hafa
verður þó í huga að slík viðhorf voru allsráðandi
langt fram á síðustu öld.  
Hins vegar verður barnabörnum Vilhjálms
tíðrætt um afneitun hans á inúíta-fjölskyldunni.
Ein systirin, Shirley, segir:  „Því skyldum við
hirða um að lesa verk hans?  Hann hafði engan
áhuga á okkur!“  Sum systkinanna segja að
þegar þriðja leiðangri Vilhjálms lauk hafi hann
talað um að koma aftur. Pannigablúk hafi í
nokkur ár fylgst með skipakomum á vorin þegar
ísa leysti ef ske kynni að Vilhjálmur birtist á ný.
Tilfinningaafstaða barnabarnanna gagnvart
Vilhjálmi er skiljanleg. Afneitun Vilhjálms á
syni sínum og fjölskyldu hans undirstrikaði
áþreifanlega í einkalífi systkinanna þau skil sem
kynþáttahyggja og nýlendukerfi á norðurhjara
festi í sessi á síðustu öld. Menn skyldu hins
vegar fara sparlega með siðferðilega dóma yfir
Vilhjálmi í þessum efnum. Afneitun hans, að
minnsta kosti framan af, er að sumu leyti
óhjákvæmileg. Það er vissulega rétt að sumir
hvítir ferðalangar, sem eignuðust börn með
inúítakonum í norðvesturhéruðum Kanada í
byrjun síðustu aldar, gengust við börnum sínum
af fúsum og frjálsum vilja. Sumir þeirra gengu
að eiga barnsmæður sínar og festu rætur í
samfélagi inúíta, aðrir tryggðu börnum sínum
afkomu þótt þeir sjálfir hyrfu á braut með því að
tryggja mæðrum þeirra eiginmann úr hópi inúíta
eða greiða með þeim. Á hitt ber þó að líta að
Vilhjálmur ætlaði sér mun stærra hlutverk en
flestir aðrir hvítir ferðalangar. Á þeim árum,
sem um er að ræða, kom það eitt að ganga að
eiga inúítakonu í veg fyrir að draumar um frægð
og afrek gætu ræst. Vilhjálmur átti aðeins um
tvo kosti að ræða, að gerast inúíti og búa með
fjölskyldu sinni eða rjúfa tengslin og setja mark-
ið á frama í heimi hinna hvítu.
Vestur-Íslendingar hafa á undanförnum árum og
áratugum sýnt uppruna sínum og samfélagi mikla
ræktarsemi. Samt hafa þeir yfirleitt, með
nokkrum mikilvægum undantekningum, látið eins
og afkomendur Vilhjálms Stefánssonar séu alls
ekki til og þó er þetta fólk komið af kunnasta syni
vestur-íslenska samfélagsins fyrr og síðar. Það var
ekki laust við hæðnistón í orðum Rosie þegar
þessi samskipti bar á góma:  „Það er kominn tími
til að þau viti að við erum til!“
",62,Í textanum er gefið í skyn að Vestur-Íslendingar,D,A séu mjög margir skyldir Vilhjálmi,B séu öðrum fremri í Kanada,C skammist sín fyrir Vilhjálm,D sýni mikla ættjarðarást,3
"Þorgeir skorargeir reið heim af sáttarfundinum.
Kári spurði hvort saman gengi sættin. Þorgeir
sagði að þeir voru sáttir að fullu. Kári tók hest
sinn og vildi í braut ríða.
„Eigi þarft þú í braut að ríða,“ segir Þorgeir,
„fyrir því að það var skilið í sætt vora að þú
skyldir hér vera jafnan hvern tíma er þú vildir.“
Kári mælti: „Ekki skal svo vera mágur því að
þegar ef eg veg víg nokkurt þá munu þeir það
mæla að þú sért í ráðum með mér og vil eg það
eigi. En það vil eg að þú takir við handsölum á
fé mínu og eignir ykkur Helgu Njálsdóttur konu
minni og dætrum mínum. Mun það þá ekki upp
tekið af þeim sökudólgum mínum.“
Þorgeir játaði því sem Kári vildi beitt hafa. Tók
Þorgeir þá handsölum á fé Kára.
Síðan reið Kári í braut. Hann hafði hesta tvo og
vopn sín og klæði og nokkurt lausafé í gulli og
silfri. Kári reið nú vestur fyrir Seljalandsmúla
og upp með Markarfljóti og svo upp í Þórsmörk.
Þar eru þrír bæir er í Mörk heita allir. Á mið-
bænum bjó sá maður er Björn hét og var
kallaður Björn hvíti.
[...]
Björn var maður sjálfhælinn en húsfreyju hans
þótti það illt. Hann var skyggn og skjótur á fæti.
Þangað kom Kári til gistingar og tóku þau við
honum báðum höndum. Var hann þar um
nóttina.
Um morguninn töluðust þeir við.
Kári mælti til Bjarnar: „Það vildi eg að þú tækir
við mér. Þykist eg hér vel kominn með þér.
Vildi eg að þú værir í ferðum með mér er þú ert
maður skyggn og frár enda ætla eg að þú munir
öruggur til áræðis.“
„Hvorki frý eg mér,“ segir Björn, „skyggnleiks
né áræðis eða nokkurrar karlmennsku. En því
munt þú hingað kominn að nú mun fokið í öll
skjól. En við áskorun þína Kári,“ segir Björn,
„þá skal ekki gera þig líkan hversdagsmönnum.
Skal eg víst verða þér að liði öllu slíku sem þú
beiðir.“
Húsfreyja hans varð áheyrsla og mælti: „Tröll
hafi þitt hól,“ sagði hún, „og skrum og skyldir
þú eigi mæla ykkur tál báðum og hégóma í
þessu. En gjarna vil eg veita Kára mat og aðra
góða hluti þá er eg veit að honum má gagn að
verða. En á harðræði Bjarnar skalt þú Kári ekki
treysta því að eg uggi að þér verði að öðru en
hann segir.“
Björn mælti: „Oft hefir þú veitt mér ámæli en
eg treysti mér svo vel að eg mun fyrir engum
manni á hæl hopa. Er hér raun til að því leita
fáir á mig að engir þora.“
Þar var Kári nokkura stund á laun og var það á
fárra manna viti. Ætluðu menn nú að hann
mundi riðinn norður um land á fund Guðmundar
hins ríka því að Kári lét Björn segja nábúum
sínum að hann hefði fundið Kára á förnum vegi
og riði hann þaðan upp á Goðaland og svo
norður á Gásasand og svo til Guðmundar hins
ríka norður á Möðruvöllu. Spurðist það þá um
allar sveitir.
[...]
Kári talar nú við Björn:  „Við skulum ríða
austur um fjall og ofan í Skaftártungu og fara
leynilega um þingmannasveit Flosa því að eg
ætla að koma mér utan austur í Álftafirði.“
Björn mælti: „Þetta er hættuför mikil og munu
fáir hug til hafa nema þú og eg.“
Húsfreyja mælti: „Ef þú fylgir Kára illa þá skalt
þú það vita að aldrei skalt þú koma í mína
rekkju sinn síðan. Skulu frændur mínir gera
fjárskipti með okkur.“
„Það er líkara húsfreyja,“ segir Björn, „að fyrir
öðru þurfi ráð að gera en það beri til skilnaðar
okkars því að eg mun mér bera vitni um það
hver garpur eða afreksmaður eg er í vopna-
skipti.“
Þeir ríða nú um daginn á fjall og aldrei
almannaveg og ofan í Skaftártungu og fyrir ofan
bæi alla til Skaftár og leiddu hesta sína í dæl
11
nokkura. En þeir voru á njósn og höfðu svo um
sig búið að þá mátti ekki sjá.
Kári mælti þá til Bjarnar: „Hvað skulum við til
taka ef þeir ríða hér ofan að okkur af fjallinu?“
„Munu eigi tveir til,“ segir Björn, „annaðhvort
að ríða undan norður með brekkunum og láta þá
ríða um fram eða bíða ef nokkurir dveljast eftir
og ráða þá að þeim.“
Mart töluðu þeir um þetta og hafði Björn í sínu
orði hvort að hann vildi flýja sem harðast eða
hitt að hann vildi bíða og taka í móti og þótti
Kára að þessu allmikið gaman.
Nú er að segja frá Sigfússonum að þeir riðu
þann dag heiman sem þeir höfðu sagt Birni.
Þeir komu í Mörk og drápu þar á dyr og vildu
finna Björn en húsfreyja gekk til dyra og
heilsaði þeim. Þeir spurðu þegar að Birni.
Hún sagði að hann var riðinn ofan undir
Eyjafjöll og svo austur í Holt „því að hann á þar
fjárheimtur,“ sagði hún.
Þeir trúðu þessu og vissu að Björn átti þar fé að
heimta, riðu síðan austur á fjall og léttu eigi fyrr
en þeir komu í Skaftártungu og riðu ofan með
Skaftá og áðu þar sem þeir Kári ætluðu.
Skiptu þeir þá liði sínu. Ketill úr Mörk reið
austur í Meðalland og átta menn með honum en
hinir lögðust niður til svefns og urðu eigi fyrr
við varir en þeir Kári komu að þeim.
Þar gekk nes lítið í ána fram. Gekk Kári þar í
fram og bað Björn standa að baki sér og hafa
sig eigi allmjög frammi „en ger mér gagn slíkt
er þú mátt.“
„Hitt hafði eg ætlað,“ segir Björn, „að hafa
engan mann að hlífiskildi mér en þó er nú þar
komið að þú munt ráða verða. En með
vitsmunum mínum og hvatleik þá mun eg þó
verða þér að gagni en óvinum okkrum ekki
óskeinisamur.“
Þeir stóðu nú upp allir og hljópu að þeim og
varð skjótastur Móðólfur Ketilsson og lagði
spjóti til Kára. Kári hafði skjöldinn fyrir sér og
kom þar í lagið og festi í skildinum. Kári
snaraði skjöldinn svo hart að spjótið brotnaði.
Hann hafði brugðið sverðinu og hjó til Móðólfs.
Hann hjó í móti. Sverðið Kára kom á hjaltið og
stökk af í braut og á úlfliðinn Móðólfi og tók af
höndina og féll sverðið niður og svo höndin en
sverð Kára hljóp á síðuna Móðólfi og inn í
millum rifjanna. Féll Móðólfur þá og var þegar
dauður. Grani Gunnarsson þreif spjót og skaut
að Kára en Kári skaut niður við skildinum svo
að fastur stóð í vellinum en tók með hinni
vinstri hendi spjótið á lofti og skaut aftur að
Grana og tók þegar skjöld sinn hinni vinstri
hendi. Grani hafði skjöld fyrir sér. Kom spjótið í
skjöldinn og gekk þegar í gegnum og kom í
lærið Grana fyrir neðan smáþarmana og þar í
gegnum og svo í völlinn og komst hann eigi af
spjótinu fyrr en félagar hans drógu hann af og
bjuggu um hann í dæl nokkurri með hlífum.
Maður einn skaust að og ætlaði að höggva fót
undan Kára og komst á hlið honum. Björn hjó
af þessum manni höndina og skaust aftur síðan
að baki Kára og fengu þeir honum engan geig
gervan.  
[...]
Varð hann og ekki sár og hvorgi þeirra félaga á
fundinum en þeir voru allir sárir er undan
komust. Hljópu þeir á hesta sína og hleyptu út á
Skaftá sem mest máttu þeir og urðu svo hræddir
að þeir komu hvergi til bæja og hvergi þorðu
þeir að segja tíðindin. Þeir Kári æptu að þeim er
þeir hleyptu út í ána.
Björn mælti: „Rennið þér nú brennumenn,“
segir hann.",63,Hvers vegna vildi Kári ekki dvelja hjá Þorgeiri skorargeir?,D,A Hann átti brýnt erindi heim,B Hann treysti Þorgeiri ekki,C Hann var ósáttur við Þorgeir,D Hann vildi ekki blanda honum í vígamál sín,3
"Þorgeir skorargeir reið heim af sáttarfundinum.
Kári spurði hvort saman gengi sættin. Þorgeir
sagði að þeir voru sáttir að fullu. Kári tók hest
sinn og vildi í braut ríða.
„Eigi þarft þú í braut að ríða,“ segir Þorgeir,
„fyrir því að það var skilið í sætt vora að þú
skyldir hér vera jafnan hvern tíma er þú vildir.“
Kári mælti: „Ekki skal svo vera mágur því að
þegar ef eg veg víg nokkurt þá munu þeir það
mæla að þú sért í ráðum með mér og vil eg það
eigi. En það vil eg að þú takir við handsölum á
fé mínu og eignir ykkur Helgu Njálsdóttur konu
minni og dætrum mínum. Mun það þá ekki upp
tekið af þeim sökudólgum mínum.“
Þorgeir játaði því sem Kári vildi beitt hafa. Tók
Þorgeir þá handsölum á fé Kára.
Síðan reið Kári í braut. Hann hafði hesta tvo og
vopn sín og klæði og nokkurt lausafé í gulli og
silfri. Kári reið nú vestur fyrir Seljalandsmúla
og upp með Markarfljóti og svo upp í Þórsmörk.
Þar eru þrír bæir er í Mörk heita allir. Á mið-
bænum bjó sá maður er Björn hét og var
kallaður Björn hvíti.
[...]
Björn var maður sjálfhælinn en húsfreyju hans
þótti það illt. Hann var skyggn og skjótur á fæti.
Þangað kom Kári til gistingar og tóku þau við
honum báðum höndum. Var hann þar um
nóttina.
Um morguninn töluðust þeir við.
Kári mælti til Bjarnar: „Það vildi eg að þú tækir
við mér. Þykist eg hér vel kominn með þér.
Vildi eg að þú værir í ferðum með mér er þú ert
maður skyggn og frár enda ætla eg að þú munir
öruggur til áræðis.“
„Hvorki frý eg mér,“ segir Björn, „skyggnleiks
né áræðis eða nokkurrar karlmennsku. En því
munt þú hingað kominn að nú mun fokið í öll
skjól. En við áskorun þína Kári,“ segir Björn,
„þá skal ekki gera þig líkan hversdagsmönnum.
Skal eg víst verða þér að liði öllu slíku sem þú
beiðir.“
Húsfreyja hans varð áheyrsla og mælti: „Tröll
hafi þitt hól,“ sagði hún, „og skrum og skyldir
þú eigi mæla ykkur tál báðum og hégóma í
þessu. En gjarna vil eg veita Kára mat og aðra
góða hluti þá er eg veit að honum má gagn að
verða. En á harðræði Bjarnar skalt þú Kári ekki
treysta því að eg uggi að þér verði að öðru en
hann segir.“
Björn mælti: „Oft hefir þú veitt mér ámæli en
eg treysti mér svo vel að eg mun fyrir engum
manni á hæl hopa. Er hér raun til að því leita
fáir á mig að engir þora.“
Þar var Kári nokkura stund á laun og var það á
fárra manna viti. Ætluðu menn nú að hann
mundi riðinn norður um land á fund Guðmundar
hins ríka því að Kári lét Björn segja nábúum
sínum að hann hefði fundið Kára á förnum vegi
og riði hann þaðan upp á Goðaland og svo
norður á Gásasand og svo til Guðmundar hins
ríka norður á Möðruvöllu. Spurðist það þá um
allar sveitir.
[...]
Kári talar nú við Björn:  „Við skulum ríða
austur um fjall og ofan í Skaftártungu og fara
leynilega um þingmannasveit Flosa því að eg
ætla að koma mér utan austur í Álftafirði.“
Björn mælti: „Þetta er hættuför mikil og munu
fáir hug til hafa nema þú og eg.“
Húsfreyja mælti: „Ef þú fylgir Kára illa þá skalt
þú það vita að aldrei skalt þú koma í mína
rekkju sinn síðan. Skulu frændur mínir gera
fjárskipti með okkur.“
„Það er líkara húsfreyja,“ segir Björn, „að fyrir
öðru þurfi ráð að gera en það beri til skilnaðar
okkars því að eg mun mér bera vitni um það
hver garpur eða afreksmaður eg er í vopna-
skipti.“
Þeir ríða nú um daginn á fjall og aldrei
almannaveg og ofan í Skaftártungu og fyrir ofan
bæi alla til Skaftár og leiddu hesta sína í dæl
11
nokkura. En þeir voru á njósn og höfðu svo um
sig búið að þá mátti ekki sjá.
Kári mælti þá til Bjarnar: „Hvað skulum við til
taka ef þeir ríða hér ofan að okkur af fjallinu?“
„Munu eigi tveir til,“ segir Björn, „annaðhvort
að ríða undan norður með brekkunum og láta þá
ríða um fram eða bíða ef nokkurir dveljast eftir
og ráða þá að þeim.“
Mart töluðu þeir um þetta og hafði Björn í sínu
orði hvort að hann vildi flýja sem harðast eða
hitt að hann vildi bíða og taka í móti og þótti
Kára að þessu allmikið gaman.
Nú er að segja frá Sigfússonum að þeir riðu
þann dag heiman sem þeir höfðu sagt Birni.
Þeir komu í Mörk og drápu þar á dyr og vildu
finna Björn en húsfreyja gekk til dyra og
heilsaði þeim. Þeir spurðu þegar að Birni.
Hún sagði að hann var riðinn ofan undir
Eyjafjöll og svo austur í Holt „því að hann á þar
fjárheimtur,“ sagði hún.
Þeir trúðu þessu og vissu að Björn átti þar fé að
heimta, riðu síðan austur á fjall og léttu eigi fyrr
en þeir komu í Skaftártungu og riðu ofan með
Skaftá og áðu þar sem þeir Kári ætluðu.
Skiptu þeir þá liði sínu. Ketill úr Mörk reið
austur í Meðalland og átta menn með honum en
hinir lögðust niður til svefns og urðu eigi fyrr
við varir en þeir Kári komu að þeim.
Þar gekk nes lítið í ána fram. Gekk Kári þar í
fram og bað Björn standa að baki sér og hafa
sig eigi allmjög frammi „en ger mér gagn slíkt
er þú mátt.“
„Hitt hafði eg ætlað,“ segir Björn, „að hafa
engan mann að hlífiskildi mér en þó er nú þar
komið að þú munt ráða verða. En með
vitsmunum mínum og hvatleik þá mun eg þó
verða þér að gagni en óvinum okkrum ekki
óskeinisamur.“
Þeir stóðu nú upp allir og hljópu að þeim og
varð skjótastur Móðólfur Ketilsson og lagði
spjóti til Kára. Kári hafði skjöldinn fyrir sér og
kom þar í lagið og festi í skildinum. Kári
snaraði skjöldinn svo hart að spjótið brotnaði.
Hann hafði brugðið sverðinu og hjó til Móðólfs.
Hann hjó í móti. Sverðið Kára kom á hjaltið og
stökk af í braut og á úlfliðinn Móðólfi og tók af
höndina og féll sverðið niður og svo höndin en
sverð Kára hljóp á síðuna Móðólfi og inn í
millum rifjanna. Féll Móðólfur þá og var þegar
dauður. Grani Gunnarsson þreif spjót og skaut
að Kára en Kári skaut niður við skildinum svo
að fastur stóð í vellinum en tók með hinni
vinstri hendi spjótið á lofti og skaut aftur að
Grana og tók þegar skjöld sinn hinni vinstri
hendi. Grani hafði skjöld fyrir sér. Kom spjótið í
skjöldinn og gekk þegar í gegnum og kom í
lærið Grana fyrir neðan smáþarmana og þar í
gegnum og svo í völlinn og komst hann eigi af
spjótinu fyrr en félagar hans drógu hann af og
bjuggu um hann í dæl nokkurri með hlífum.
Maður einn skaust að og ætlaði að höggva fót
undan Kára og komst á hlið honum. Björn hjó
af þessum manni höndina og skaust aftur síðan
að baki Kára og fengu þeir honum engan geig
gervan.  
[...]
Varð hann og ekki sár og hvorgi þeirra félaga á
fundinum en þeir voru allir sárir er undan
komust. Hljópu þeir á hesta sína og hleyptu út á
Skaftá sem mest máttu þeir og urðu svo hræddir
að þeir komu hvergi til bæja og hvergi þorðu
þeir að segja tíðindin. Þeir Kári æptu að þeim er
þeir hleyptu út í ána.
Björn mælti: „Rennið þér nú brennumenn,“
segir hann.",64,Njáluhöfundur lýsir Birni sem,C,A höfðingja,B lítilmenni,C orðháki,D stórmenni,2
"Þorgeir skorargeir reið heim af sáttarfundinum.
Kári spurði hvort saman gengi sættin. Þorgeir
sagði að þeir voru sáttir að fullu. Kári tók hest
sinn og vildi í braut ríða.
„Eigi þarft þú í braut að ríða,“ segir Þorgeir,
„fyrir því að það var skilið í sætt vora að þú
skyldir hér vera jafnan hvern tíma er þú vildir.“
Kári mælti: „Ekki skal svo vera mágur því að
þegar ef eg veg víg nokkurt þá munu þeir það
mæla að þú sért í ráðum með mér og vil eg það
eigi. En það vil eg að þú takir við handsölum á
fé mínu og eignir ykkur Helgu Njálsdóttur konu
minni og dætrum mínum. Mun það þá ekki upp
tekið af þeim sökudólgum mínum.“
Þorgeir játaði því sem Kári vildi beitt hafa. Tók
Þorgeir þá handsölum á fé Kára.
Síðan reið Kári í braut. Hann hafði hesta tvo og
vopn sín og klæði og nokkurt lausafé í gulli og
silfri. Kári reið nú vestur fyrir Seljalandsmúla
og upp með Markarfljóti og svo upp í Þórsmörk.
Þar eru þrír bæir er í Mörk heita allir. Á mið-
bænum bjó sá maður er Björn hét og var
kallaður Björn hvíti.
[...]
Björn var maður sjálfhælinn en húsfreyju hans
þótti það illt. Hann var skyggn og skjótur á fæti.
Þangað kom Kári til gistingar og tóku þau við
honum báðum höndum. Var hann þar um
nóttina.
Um morguninn töluðust þeir við.
Kári mælti til Bjarnar: „Það vildi eg að þú tækir
við mér. Þykist eg hér vel kominn með þér.
Vildi eg að þú værir í ferðum með mér er þú ert
maður skyggn og frár enda ætla eg að þú munir
öruggur til áræðis.“
„Hvorki frý eg mér,“ segir Björn, „skyggnleiks
né áræðis eða nokkurrar karlmennsku. En því
munt þú hingað kominn að nú mun fokið í öll
skjól. En við áskorun þína Kári,“ segir Björn,
„þá skal ekki gera þig líkan hversdagsmönnum.
Skal eg víst verða þér að liði öllu slíku sem þú
beiðir.“
Húsfreyja hans varð áheyrsla og mælti: „Tröll
hafi þitt hól,“ sagði hún, „og skrum og skyldir
þú eigi mæla ykkur tál báðum og hégóma í
þessu. En gjarna vil eg veita Kára mat og aðra
góða hluti þá er eg veit að honum má gagn að
verða. En á harðræði Bjarnar skalt þú Kári ekki
treysta því að eg uggi að þér verði að öðru en
hann segir.“
Björn mælti: „Oft hefir þú veitt mér ámæli en
eg treysti mér svo vel að eg mun fyrir engum
manni á hæl hopa. Er hér raun til að því leita
fáir á mig að engir þora.“
Þar var Kári nokkura stund á laun og var það á
fárra manna viti. Ætluðu menn nú að hann
mundi riðinn norður um land á fund Guðmundar
hins ríka því að Kári lét Björn segja nábúum
sínum að hann hefði fundið Kára á förnum vegi
og riði hann þaðan upp á Goðaland og svo
norður á Gásasand og svo til Guðmundar hins
ríka norður á Möðruvöllu. Spurðist það þá um
allar sveitir.
[...]
Kári talar nú við Björn:  „Við skulum ríða
austur um fjall og ofan í Skaftártungu og fara
leynilega um þingmannasveit Flosa því að eg
ætla að koma mér utan austur í Álftafirði.“
Björn mælti: „Þetta er hættuför mikil og munu
fáir hug til hafa nema þú og eg.“
Húsfreyja mælti: „Ef þú fylgir Kára illa þá skalt
þú það vita að aldrei skalt þú koma í mína
rekkju sinn síðan. Skulu frændur mínir gera
fjárskipti með okkur.“
„Það er líkara húsfreyja,“ segir Björn, „að fyrir
öðru þurfi ráð að gera en það beri til skilnaðar
okkars því að eg mun mér bera vitni um það
hver garpur eða afreksmaður eg er í vopna-
skipti.“
Þeir ríða nú um daginn á fjall og aldrei
almannaveg og ofan í Skaftártungu og fyrir ofan
bæi alla til Skaftár og leiddu hesta sína í dæl
11
nokkura. En þeir voru á njósn og höfðu svo um
sig búið að þá mátti ekki sjá.
Kári mælti þá til Bjarnar: „Hvað skulum við til
taka ef þeir ríða hér ofan að okkur af fjallinu?“
„Munu eigi tveir til,“ segir Björn, „annaðhvort
að ríða undan norður með brekkunum og láta þá
ríða um fram eða bíða ef nokkurir dveljast eftir
og ráða þá að þeim.“
Mart töluðu þeir um þetta og hafði Björn í sínu
orði hvort að hann vildi flýja sem harðast eða
hitt að hann vildi bíða og taka í móti og þótti
Kára að þessu allmikið gaman.
Nú er að segja frá Sigfússonum að þeir riðu
þann dag heiman sem þeir höfðu sagt Birni.
Þeir komu í Mörk og drápu þar á dyr og vildu
finna Björn en húsfreyja gekk til dyra og
heilsaði þeim. Þeir spurðu þegar að Birni.
Hún sagði að hann var riðinn ofan undir
Eyjafjöll og svo austur í Holt „því að hann á þar
fjárheimtur,“ sagði hún.
Þeir trúðu þessu og vissu að Björn átti þar fé að
heimta, riðu síðan austur á fjall og léttu eigi fyrr
en þeir komu í Skaftártungu og riðu ofan með
Skaftá og áðu þar sem þeir Kári ætluðu.
Skiptu þeir þá liði sínu. Ketill úr Mörk reið
austur í Meðalland og átta menn með honum en
hinir lögðust niður til svefns og urðu eigi fyrr
við varir en þeir Kári komu að þeim.
Þar gekk nes lítið í ána fram. Gekk Kári þar í
fram og bað Björn standa að baki sér og hafa
sig eigi allmjög frammi „en ger mér gagn slíkt
er þú mátt.“
„Hitt hafði eg ætlað,“ segir Björn, „að hafa
engan mann að hlífiskildi mér en þó er nú þar
komið að þú munt ráða verða. En með
vitsmunum mínum og hvatleik þá mun eg þó
verða þér að gagni en óvinum okkrum ekki
óskeinisamur.“
Þeir stóðu nú upp allir og hljópu að þeim og
varð skjótastur Móðólfur Ketilsson og lagði
spjóti til Kára. Kári hafði skjöldinn fyrir sér og
kom þar í lagið og festi í skildinum. Kári
snaraði skjöldinn svo hart að spjótið brotnaði.
Hann hafði brugðið sverðinu og hjó til Móðólfs.
Hann hjó í móti. Sverðið Kára kom á hjaltið og
stökk af í braut og á úlfliðinn Móðólfi og tók af
höndina og féll sverðið niður og svo höndin en
sverð Kára hljóp á síðuna Móðólfi og inn í
millum rifjanna. Féll Móðólfur þá og var þegar
dauður. Grani Gunnarsson þreif spjót og skaut
að Kára en Kári skaut niður við skildinum svo
að fastur stóð í vellinum en tók með hinni
vinstri hendi spjótið á lofti og skaut aftur að
Grana og tók þegar skjöld sinn hinni vinstri
hendi. Grani hafði skjöld fyrir sér. Kom spjótið í
skjöldinn og gekk þegar í gegnum og kom í
lærið Grana fyrir neðan smáþarmana og þar í
gegnum og svo í völlinn og komst hann eigi af
spjótinu fyrr en félagar hans drógu hann af og
bjuggu um hann í dæl nokkurri með hlífum.
Maður einn skaust að og ætlaði að höggva fót
undan Kára og komst á hlið honum. Björn hjó
af þessum manni höndina og skaust aftur síðan
að baki Kára og fengu þeir honum engan geig
gervan.  
[...]
Varð hann og ekki sár og hvorgi þeirra félaga á
fundinum en þeir voru allir sárir er undan
komust. Hljópu þeir á hesta sína og hleyptu út á
Skaftá sem mest máttu þeir og urðu svo hræddir
að þeir komu hvergi til bæja og hvergi þorðu
þeir að segja tíðindin. Þeir Kári æptu að þeim er
þeir hleyptu út í ána.
Björn mælti: „Rennið þér nú brennumenn,“
segir hann.",65,„Nú mun fokið í öll skjól“. Í textanum þýðir þetta að,B,A eiga hvergi húsaskjól,B fátt sé góðra úrræða,C Kári sé vinafár,D líf einhvers sé í hættu,1
"Þorgeir skorargeir reið heim af sáttarfundinum.
Kári spurði hvort saman gengi sættin. Þorgeir
sagði að þeir voru sáttir að fullu. Kári tók hest
sinn og vildi í braut ríða.
„Eigi þarft þú í braut að ríða,“ segir Þorgeir,
„fyrir því að það var skilið í sætt vora að þú
skyldir hér vera jafnan hvern tíma er þú vildir.“
Kári mælti: „Ekki skal svo vera mágur því að
þegar ef eg veg víg nokkurt þá munu þeir það
mæla að þú sért í ráðum með mér og vil eg það
eigi. En það vil eg að þú takir við handsölum á
fé mínu og eignir ykkur Helgu Njálsdóttur konu
minni og dætrum mínum. Mun það þá ekki upp
tekið af þeim sökudólgum mínum.“
Þorgeir játaði því sem Kári vildi beitt hafa. Tók
Þorgeir þá handsölum á fé Kára.
Síðan reið Kári í braut. Hann hafði hesta tvo og
vopn sín og klæði og nokkurt lausafé í gulli og
silfri. Kári reið nú vestur fyrir Seljalandsmúla
og upp með Markarfljóti og svo upp í Þórsmörk.
Þar eru þrír bæir er í Mörk heita allir. Á mið-
bænum bjó sá maður er Björn hét og var
kallaður Björn hvíti.
[...]
Björn var maður sjálfhælinn en húsfreyju hans
þótti það illt. Hann var skyggn og skjótur á fæti.
Þangað kom Kári til gistingar og tóku þau við
honum báðum höndum. Var hann þar um
nóttina.
Um morguninn töluðust þeir við.
Kári mælti til Bjarnar: „Það vildi eg að þú tækir
við mér. Þykist eg hér vel kominn með þér.
Vildi eg að þú værir í ferðum með mér er þú ert
maður skyggn og frár enda ætla eg að þú munir
öruggur til áræðis.“
„Hvorki frý eg mér,“ segir Björn, „skyggnleiks
né áræðis eða nokkurrar karlmennsku. En því
munt þú hingað kominn að nú mun fokið í öll
skjól. En við áskorun þína Kári,“ segir Björn,
„þá skal ekki gera þig líkan hversdagsmönnum.
Skal eg víst verða þér að liði öllu slíku sem þú
beiðir.“
Húsfreyja hans varð áheyrsla og mælti: „Tröll
hafi þitt hól,“ sagði hún, „og skrum og skyldir
þú eigi mæla ykkur tál báðum og hégóma í
þessu. En gjarna vil eg veita Kára mat og aðra
góða hluti þá er eg veit að honum má gagn að
verða. En á harðræði Bjarnar skalt þú Kári ekki
treysta því að eg uggi að þér verði að öðru en
hann segir.“
Björn mælti: „Oft hefir þú veitt mér ámæli en
eg treysti mér svo vel að eg mun fyrir engum
manni á hæl hopa. Er hér raun til að því leita
fáir á mig að engir þora.“
Þar var Kári nokkura stund á laun og var það á
fárra manna viti. Ætluðu menn nú að hann
mundi riðinn norður um land á fund Guðmundar
hins ríka því að Kári lét Björn segja nábúum
sínum að hann hefði fundið Kára á förnum vegi
og riði hann þaðan upp á Goðaland og svo
norður á Gásasand og svo til Guðmundar hins
ríka norður á Möðruvöllu. Spurðist það þá um
allar sveitir.
[...]
Kári talar nú við Björn:  „Við skulum ríða
austur um fjall og ofan í Skaftártungu og fara
leynilega um þingmannasveit Flosa því að eg
ætla að koma mér utan austur í Álftafirði.“
Björn mælti: „Þetta er hættuför mikil og munu
fáir hug til hafa nema þú og eg.“
Húsfreyja mælti: „Ef þú fylgir Kára illa þá skalt
þú það vita að aldrei skalt þú koma í mína
rekkju sinn síðan. Skulu frændur mínir gera
fjárskipti með okkur.“
„Það er líkara húsfreyja,“ segir Björn, „að fyrir
öðru þurfi ráð að gera en það beri til skilnaðar
okkars því að eg mun mér bera vitni um það
hver garpur eða afreksmaður eg er í vopna-
skipti.“
Þeir ríða nú um daginn á fjall og aldrei
almannaveg og ofan í Skaftártungu og fyrir ofan
bæi alla til Skaftár og leiddu hesta sína í dæl
11
nokkura. En þeir voru á njósn og höfðu svo um
sig búið að þá mátti ekki sjá.
Kári mælti þá til Bjarnar: „Hvað skulum við til
taka ef þeir ríða hér ofan að okkur af fjallinu?“
„Munu eigi tveir til,“ segir Björn, „annaðhvort
að ríða undan norður með brekkunum og láta þá
ríða um fram eða bíða ef nokkurir dveljast eftir
og ráða þá að þeim.“
Mart töluðu þeir um þetta og hafði Björn í sínu
orði hvort að hann vildi flýja sem harðast eða
hitt að hann vildi bíða og taka í móti og þótti
Kára að þessu allmikið gaman.
Nú er að segja frá Sigfússonum að þeir riðu
þann dag heiman sem þeir höfðu sagt Birni.
Þeir komu í Mörk og drápu þar á dyr og vildu
finna Björn en húsfreyja gekk til dyra og
heilsaði þeim. Þeir spurðu þegar að Birni.
Hún sagði að hann var riðinn ofan undir
Eyjafjöll og svo austur í Holt „því að hann á þar
fjárheimtur,“ sagði hún.
Þeir trúðu þessu og vissu að Björn átti þar fé að
heimta, riðu síðan austur á fjall og léttu eigi fyrr
en þeir komu í Skaftártungu og riðu ofan með
Skaftá og áðu þar sem þeir Kári ætluðu.
Skiptu þeir þá liði sínu. Ketill úr Mörk reið
austur í Meðalland og átta menn með honum en
hinir lögðust niður til svefns og urðu eigi fyrr
við varir en þeir Kári komu að þeim.
Þar gekk nes lítið í ána fram. Gekk Kári þar í
fram og bað Björn standa að baki sér og hafa
sig eigi allmjög frammi „en ger mér gagn slíkt
er þú mátt.“
„Hitt hafði eg ætlað,“ segir Björn, „að hafa
engan mann að hlífiskildi mér en þó er nú þar
komið að þú munt ráða verða. En með
vitsmunum mínum og hvatleik þá mun eg þó
verða þér að gagni en óvinum okkrum ekki
óskeinisamur.“
Þeir stóðu nú upp allir og hljópu að þeim og
varð skjótastur Móðólfur Ketilsson og lagði
spjóti til Kára. Kári hafði skjöldinn fyrir sér og
kom þar í lagið og festi í skildinum. Kári
snaraði skjöldinn svo hart að spjótið brotnaði.
Hann hafði brugðið sverðinu og hjó til Móðólfs.
Hann hjó í móti. Sverðið Kára kom á hjaltið og
stökk af í braut og á úlfliðinn Móðólfi og tók af
höndina og féll sverðið niður og svo höndin en
sverð Kára hljóp á síðuna Móðólfi og inn í
millum rifjanna. Féll Móðólfur þá og var þegar
dauður. Grani Gunnarsson þreif spjót og skaut
að Kára en Kári skaut niður við skildinum svo
að fastur stóð í vellinum en tók með hinni
vinstri hendi spjótið á lofti og skaut aftur að
Grana og tók þegar skjöld sinn hinni vinstri
hendi. Grani hafði skjöld fyrir sér. Kom spjótið í
skjöldinn og gekk þegar í gegnum og kom í
lærið Grana fyrir neðan smáþarmana og þar í
gegnum og svo í völlinn og komst hann eigi af
spjótinu fyrr en félagar hans drógu hann af og
bjuggu um hann í dæl nokkurri með hlífum.
Maður einn skaust að og ætlaði að höggva fót
undan Kára og komst á hlið honum. Björn hjó
af þessum manni höndina og skaust aftur síðan
að baki Kára og fengu þeir honum engan geig
gervan.  
[...]
Varð hann og ekki sár og hvorgi þeirra félaga á
fundinum en þeir voru allir sárir er undan
komust. Hljópu þeir á hesta sína og hleyptu út á
Skaftá sem mest máttu þeir og urðu svo hræddir
að þeir komu hvergi til bæja og hvergi þorðu
þeir að segja tíðindin. Þeir Kári æptu að þeim er
þeir hleyptu út í ána.
Björn mælti: „Rennið þér nú brennumenn,“
segir hann.",66,„...eg uggi að þér verði að öðru en hann segir.“ Í þessum orðum húsfreyju felst,B,A fordæming,B forspá,C fyrirbæn,D hótun,1
"Þorgeir skorargeir reið heim af sáttarfundinum.
Kári spurði hvort saman gengi sættin. Þorgeir
sagði að þeir voru sáttir að fullu. Kári tók hest
sinn og vildi í braut ríða.
„Eigi þarft þú í braut að ríða,“ segir Þorgeir,
„fyrir því að það var skilið í sætt vora að þú
skyldir hér vera jafnan hvern tíma er þú vildir.“
Kári mælti: „Ekki skal svo vera mágur því að
þegar ef eg veg víg nokkurt þá munu þeir það
mæla að þú sért í ráðum með mér og vil eg það
eigi. En það vil eg að þú takir við handsölum á
fé mínu og eignir ykkur Helgu Njálsdóttur konu
minni og dætrum mínum. Mun það þá ekki upp
tekið af þeim sökudólgum mínum.“
Þorgeir játaði því sem Kári vildi beitt hafa. Tók
Þorgeir þá handsölum á fé Kára.
Síðan reið Kári í braut. Hann hafði hesta tvo og
vopn sín og klæði og nokkurt lausafé í gulli og
silfri. Kári reið nú vestur fyrir Seljalandsmúla
og upp með Markarfljóti og svo upp í Þórsmörk.
Þar eru þrír bæir er í Mörk heita allir. Á mið-
bænum bjó sá maður er Björn hét og var
kallaður Björn hvíti.
[...]
Björn var maður sjálfhælinn en húsfreyju hans
þótti það illt. Hann var skyggn og skjótur á fæti.
Þangað kom Kári til gistingar og tóku þau við
honum báðum höndum. Var hann þar um
nóttina.
Um morguninn töluðust þeir við.
Kári mælti til Bjarnar: „Það vildi eg að þú tækir
við mér. Þykist eg hér vel kominn með þér.
Vildi eg að þú værir í ferðum með mér er þú ert
maður skyggn og frár enda ætla eg að þú munir
öruggur til áræðis.“
„Hvorki frý eg mér,“ segir Björn, „skyggnleiks
né áræðis eða nokkurrar karlmennsku. En því
munt þú hingað kominn að nú mun fokið í öll
skjól. En við áskorun þína Kári,“ segir Björn,
„þá skal ekki gera þig líkan hversdagsmönnum.
Skal eg víst verða þér að liði öllu slíku sem þú
beiðir.“
Húsfreyja hans varð áheyrsla og mælti: „Tröll
hafi þitt hól,“ sagði hún, „og skrum og skyldir
þú eigi mæla ykkur tál báðum og hégóma í
þessu. En gjarna vil eg veita Kára mat og aðra
góða hluti þá er eg veit að honum má gagn að
verða. En á harðræði Bjarnar skalt þú Kári ekki
treysta því að eg uggi að þér verði að öðru en
hann segir.“
Björn mælti: „Oft hefir þú veitt mér ámæli en
eg treysti mér svo vel að eg mun fyrir engum
manni á hæl hopa. Er hér raun til að því leita
fáir á mig að engir þora.“
Þar var Kári nokkura stund á laun og var það á
fárra manna viti. Ætluðu menn nú að hann
mundi riðinn norður um land á fund Guðmundar
hins ríka því að Kári lét Björn segja nábúum
sínum að hann hefði fundið Kára á förnum vegi
og riði hann þaðan upp á Goðaland og svo
norður á Gásasand og svo til Guðmundar hins
ríka norður á Möðruvöllu. Spurðist það þá um
allar sveitir.
[...]
Kári talar nú við Björn:  „Við skulum ríða
austur um fjall og ofan í Skaftártungu og fara
leynilega um þingmannasveit Flosa því að eg
ætla að koma mér utan austur í Álftafirði.“
Björn mælti: „Þetta er hættuför mikil og munu
fáir hug til hafa nema þú og eg.“
Húsfreyja mælti: „Ef þú fylgir Kára illa þá skalt
þú það vita að aldrei skalt þú koma í mína
rekkju sinn síðan. Skulu frændur mínir gera
fjárskipti með okkur.“
„Það er líkara húsfreyja,“ segir Björn, „að fyrir
öðru þurfi ráð að gera en það beri til skilnaðar
okkars því að eg mun mér bera vitni um það
hver garpur eða afreksmaður eg er í vopna-
skipti.“
Þeir ríða nú um daginn á fjall og aldrei
almannaveg og ofan í Skaftártungu og fyrir ofan
bæi alla til Skaftár og leiddu hesta sína í dæl
11
nokkura. En þeir voru á njósn og höfðu svo um
sig búið að þá mátti ekki sjá.
Kári mælti þá til Bjarnar: „Hvað skulum við til
taka ef þeir ríða hér ofan að okkur af fjallinu?“
„Munu eigi tveir til,“ segir Björn, „annaðhvort
að ríða undan norður með brekkunum og láta þá
ríða um fram eða bíða ef nokkurir dveljast eftir
og ráða þá að þeim.“
Mart töluðu þeir um þetta og hafði Björn í sínu
orði hvort að hann vildi flýja sem harðast eða
hitt að hann vildi bíða og taka í móti og þótti
Kára að þessu allmikið gaman.
Nú er að segja frá Sigfússonum að þeir riðu
þann dag heiman sem þeir höfðu sagt Birni.
Þeir komu í Mörk og drápu þar á dyr og vildu
finna Björn en húsfreyja gekk til dyra og
heilsaði þeim. Þeir spurðu þegar að Birni.
Hún sagði að hann var riðinn ofan undir
Eyjafjöll og svo austur í Holt „því að hann á þar
fjárheimtur,“ sagði hún.
Þeir trúðu þessu og vissu að Björn átti þar fé að
heimta, riðu síðan austur á fjall og léttu eigi fyrr
en þeir komu í Skaftártungu og riðu ofan með
Skaftá og áðu þar sem þeir Kári ætluðu.
Skiptu þeir þá liði sínu. Ketill úr Mörk reið
austur í Meðalland og átta menn með honum en
hinir lögðust niður til svefns og urðu eigi fyrr
við varir en þeir Kári komu að þeim.
Þar gekk nes lítið í ána fram. Gekk Kári þar í
fram og bað Björn standa að baki sér og hafa
sig eigi allmjög frammi „en ger mér gagn slíkt
er þú mátt.“
„Hitt hafði eg ætlað,“ segir Björn, „að hafa
engan mann að hlífiskildi mér en þó er nú þar
komið að þú munt ráða verða. En með
vitsmunum mínum og hvatleik þá mun eg þó
verða þér að gagni en óvinum okkrum ekki
óskeinisamur.“
Þeir stóðu nú upp allir og hljópu að þeim og
varð skjótastur Móðólfur Ketilsson og lagði
spjóti til Kára. Kári hafði skjöldinn fyrir sér og
kom þar í lagið og festi í skildinum. Kári
snaraði skjöldinn svo hart að spjótið brotnaði.
Hann hafði brugðið sverðinu og hjó til Móðólfs.
Hann hjó í móti. Sverðið Kára kom á hjaltið og
stökk af í braut og á úlfliðinn Móðólfi og tók af
höndina og féll sverðið niður og svo höndin en
sverð Kára hljóp á síðuna Móðólfi og inn í
millum rifjanna. Féll Móðólfur þá og var þegar
dauður. Grani Gunnarsson þreif spjót og skaut
að Kára en Kári skaut niður við skildinum svo
að fastur stóð í vellinum en tók með hinni
vinstri hendi spjótið á lofti og skaut aftur að
Grana og tók þegar skjöld sinn hinni vinstri
hendi. Grani hafði skjöld fyrir sér. Kom spjótið í
skjöldinn og gekk þegar í gegnum og kom í
lærið Grana fyrir neðan smáþarmana og þar í
gegnum og svo í völlinn og komst hann eigi af
spjótinu fyrr en félagar hans drógu hann af og
bjuggu um hann í dæl nokkurri með hlífum.
Maður einn skaust að og ætlaði að höggva fót
undan Kára og komst á hlið honum. Björn hjó
af þessum manni höndina og skaust aftur síðan
að baki Kára og fengu þeir honum engan geig
gervan.  
[...]
Varð hann og ekki sár og hvorgi þeirra félaga á
fundinum en þeir voru allir sárir er undan
komust. Hljópu þeir á hesta sína og hleyptu út á
Skaftá sem mest máttu þeir og urðu svo hræddir
að þeir komu hvergi til bæja og hvergi þorðu
þeir að segja tíðindin. Þeir Kári æptu að þeim er
þeir hleyptu út í ána.
Björn mælti: „Rennið þér nú brennumenn,“
segir hann.",67,Í ráðagerðum Kára og Bjarnar var sá síðarnefndi,A,A heldur tvístígandi,B logandi hræddur,C með allt á hreinu,D sem sannur víkingur,0
"Þorgeir skorargeir reið heim af sáttarfundinum.
Kári spurði hvort saman gengi sættin. Þorgeir
sagði að þeir voru sáttir að fullu. Kári tók hest
sinn og vildi í braut ríða.
„Eigi þarft þú í braut að ríða,“ segir Þorgeir,
„fyrir því að það var skilið í sætt vora að þú
skyldir hér vera jafnan hvern tíma er þú vildir.“
Kári mælti: „Ekki skal svo vera mágur því að
þegar ef eg veg víg nokkurt þá munu þeir það
mæla að þú sért í ráðum með mér og vil eg það
eigi. En það vil eg að þú takir við handsölum á
fé mínu og eignir ykkur Helgu Njálsdóttur konu
minni og dætrum mínum. Mun það þá ekki upp
tekið af þeim sökudólgum mínum.“
Þorgeir játaði því sem Kári vildi beitt hafa. Tók
Þorgeir þá handsölum á fé Kára.
Síðan reið Kári í braut. Hann hafði hesta tvo og
vopn sín og klæði og nokkurt lausafé í gulli og
silfri. Kári reið nú vestur fyrir Seljalandsmúla
og upp með Markarfljóti og svo upp í Þórsmörk.
Þar eru þrír bæir er í Mörk heita allir. Á mið-
bænum bjó sá maður er Björn hét og var
kallaður Björn hvíti.
[...]
Björn var maður sjálfhælinn en húsfreyju hans
þótti það illt. Hann var skyggn og skjótur á fæti.
Þangað kom Kári til gistingar og tóku þau við
honum báðum höndum. Var hann þar um
nóttina.
Um morguninn töluðust þeir við.
Kári mælti til Bjarnar: „Það vildi eg að þú tækir
við mér. Þykist eg hér vel kominn með þér.
Vildi eg að þú værir í ferðum með mér er þú ert
maður skyggn og frár enda ætla eg að þú munir
öruggur til áræðis.“
„Hvorki frý eg mér,“ segir Björn, „skyggnleiks
né áræðis eða nokkurrar karlmennsku. En því
munt þú hingað kominn að nú mun fokið í öll
skjól. En við áskorun þína Kári,“ segir Björn,
„þá skal ekki gera þig líkan hversdagsmönnum.
Skal eg víst verða þér að liði öllu slíku sem þú
beiðir.“
Húsfreyja hans varð áheyrsla og mælti: „Tröll
hafi þitt hól,“ sagði hún, „og skrum og skyldir
þú eigi mæla ykkur tál báðum og hégóma í
þessu. En gjarna vil eg veita Kára mat og aðra
góða hluti þá er eg veit að honum má gagn að
verða. En á harðræði Bjarnar skalt þú Kári ekki
treysta því að eg uggi að þér verði að öðru en
hann segir.“
Björn mælti: „Oft hefir þú veitt mér ámæli en
eg treysti mér svo vel að eg mun fyrir engum
manni á hæl hopa. Er hér raun til að því leita
fáir á mig að engir þora.“
Þar var Kári nokkura stund á laun og var það á
fárra manna viti. Ætluðu menn nú að hann
mundi riðinn norður um land á fund Guðmundar
hins ríka því að Kári lét Björn segja nábúum
sínum að hann hefði fundið Kára á förnum vegi
og riði hann þaðan upp á Goðaland og svo
norður á Gásasand og svo til Guðmundar hins
ríka norður á Möðruvöllu. Spurðist það þá um
allar sveitir.
[...]
Kári talar nú við Björn:  „Við skulum ríða
austur um fjall og ofan í Skaftártungu og fara
leynilega um þingmannasveit Flosa því að eg
ætla að koma mér utan austur í Álftafirði.“
Björn mælti: „Þetta er hættuför mikil og munu
fáir hug til hafa nema þú og eg.“
Húsfreyja mælti: „Ef þú fylgir Kára illa þá skalt
þú það vita að aldrei skalt þú koma í mína
rekkju sinn síðan. Skulu frændur mínir gera
fjárskipti með okkur.“
„Það er líkara húsfreyja,“ segir Björn, „að fyrir
öðru þurfi ráð að gera en það beri til skilnaðar
okkars því að eg mun mér bera vitni um það
hver garpur eða afreksmaður eg er í vopna-
skipti.“
Þeir ríða nú um daginn á fjall og aldrei
almannaveg og ofan í Skaftártungu og fyrir ofan
bæi alla til Skaftár og leiddu hesta sína í dæl
11
nokkura. En þeir voru á njósn og höfðu svo um
sig búið að þá mátti ekki sjá.
Kári mælti þá til Bjarnar: „Hvað skulum við til
taka ef þeir ríða hér ofan að okkur af fjallinu?“
„Munu eigi tveir til,“ segir Björn, „annaðhvort
að ríða undan norður með brekkunum og láta þá
ríða um fram eða bíða ef nokkurir dveljast eftir
og ráða þá að þeim.“
Mart töluðu þeir um þetta og hafði Björn í sínu
orði hvort að hann vildi flýja sem harðast eða
hitt að hann vildi bíða og taka í móti og þótti
Kára að þessu allmikið gaman.
Nú er að segja frá Sigfússonum að þeir riðu
þann dag heiman sem þeir höfðu sagt Birni.
Þeir komu í Mörk og drápu þar á dyr og vildu
finna Björn en húsfreyja gekk til dyra og
heilsaði þeim. Þeir spurðu þegar að Birni.
Hún sagði að hann var riðinn ofan undir
Eyjafjöll og svo austur í Holt „því að hann á þar
fjárheimtur,“ sagði hún.
Þeir trúðu þessu og vissu að Björn átti þar fé að
heimta, riðu síðan austur á fjall og léttu eigi fyrr
en þeir komu í Skaftártungu og riðu ofan með
Skaftá og áðu þar sem þeir Kári ætluðu.
Skiptu þeir þá liði sínu. Ketill úr Mörk reið
austur í Meðalland og átta menn með honum en
hinir lögðust niður til svefns og urðu eigi fyrr
við varir en þeir Kári komu að þeim.
Þar gekk nes lítið í ána fram. Gekk Kári þar í
fram og bað Björn standa að baki sér og hafa
sig eigi allmjög frammi „en ger mér gagn slíkt
er þú mátt.“
„Hitt hafði eg ætlað,“ segir Björn, „að hafa
engan mann að hlífiskildi mér en þó er nú þar
komið að þú munt ráða verða. En með
vitsmunum mínum og hvatleik þá mun eg þó
verða þér að gagni en óvinum okkrum ekki
óskeinisamur.“
Þeir stóðu nú upp allir og hljópu að þeim og
varð skjótastur Móðólfur Ketilsson og lagði
spjóti til Kára. Kári hafði skjöldinn fyrir sér og
kom þar í lagið og festi í skildinum. Kári
snaraði skjöldinn svo hart að spjótið brotnaði.
Hann hafði brugðið sverðinu og hjó til Móðólfs.
Hann hjó í móti. Sverðið Kára kom á hjaltið og
stökk af í braut og á úlfliðinn Móðólfi og tók af
höndina og féll sverðið niður og svo höndin en
sverð Kára hljóp á síðuna Móðólfi og inn í
millum rifjanna. Féll Móðólfur þá og var þegar
dauður. Grani Gunnarsson þreif spjót og skaut
að Kára en Kári skaut niður við skildinum svo
að fastur stóð í vellinum en tók með hinni
vinstri hendi spjótið á lofti og skaut aftur að
Grana og tók þegar skjöld sinn hinni vinstri
hendi. Grani hafði skjöld fyrir sér. Kom spjótið í
skjöldinn og gekk þegar í gegnum og kom í
lærið Grana fyrir neðan smáþarmana og þar í
gegnum og svo í völlinn og komst hann eigi af
spjótinu fyrr en félagar hans drógu hann af og
bjuggu um hann í dæl nokkurri með hlífum.
Maður einn skaust að og ætlaði að höggva fót
undan Kára og komst á hlið honum. Björn hjó
af þessum manni höndina og skaust aftur síðan
að baki Kára og fengu þeir honum engan geig
gervan.  
[...]
Varð hann og ekki sár og hvorgi þeirra félaga á
fundinum en þeir voru allir sárir er undan
komust. Hljópu þeir á hesta sína og hleyptu út á
Skaftá sem mest máttu þeir og urðu svo hræddir
að þeir komu hvergi til bæja og hvergi þorðu
þeir að segja tíðindin. Þeir Kári æptu að þeim er
þeir hleyptu út í ána.
Björn mælti: „Rennið þér nú brennumenn,“
segir hann.",68,Hvað gerðu Björn og Kári ofan við Skaftá?,C,A Brynntu hestunum,B Komu upp búðum,C Lágu í leyni,D Lögðust til svefns,2
"Þorgeir skorargeir reið heim af sáttarfundinum.
Kári spurði hvort saman gengi sættin. Þorgeir
sagði að þeir voru sáttir að fullu. Kári tók hest
sinn og vildi í braut ríða.
„Eigi þarft þú í braut að ríða,“ segir Þorgeir,
„fyrir því að það var skilið í sætt vora að þú
skyldir hér vera jafnan hvern tíma er þú vildir.“
Kári mælti: „Ekki skal svo vera mágur því að
þegar ef eg veg víg nokkurt þá munu þeir það
mæla að þú sért í ráðum með mér og vil eg það
eigi. En það vil eg að þú takir við handsölum á
fé mínu og eignir ykkur Helgu Njálsdóttur konu
minni og dætrum mínum. Mun það þá ekki upp
tekið af þeim sökudólgum mínum.“
Þorgeir játaði því sem Kári vildi beitt hafa. Tók
Þorgeir þá handsölum á fé Kára.
Síðan reið Kári í braut. Hann hafði hesta tvo og
vopn sín og klæði og nokkurt lausafé í gulli og
silfri. Kári reið nú vestur fyrir Seljalandsmúla
og upp með Markarfljóti og svo upp í Þórsmörk.
Þar eru þrír bæir er í Mörk heita allir. Á mið-
bænum bjó sá maður er Björn hét og var
kallaður Björn hvíti.
[...]
Björn var maður sjálfhælinn en húsfreyju hans
þótti það illt. Hann var skyggn og skjótur á fæti.
Þangað kom Kári til gistingar og tóku þau við
honum báðum höndum. Var hann þar um
nóttina.
Um morguninn töluðust þeir við.
Kári mælti til Bjarnar: „Það vildi eg að þú tækir
við mér. Þykist eg hér vel kominn með þér.
Vildi eg að þú værir í ferðum með mér er þú ert
maður skyggn og frár enda ætla eg að þú munir
öruggur til áræðis.“
„Hvorki frý eg mér,“ segir Björn, „skyggnleiks
né áræðis eða nokkurrar karlmennsku. En því
munt þú hingað kominn að nú mun fokið í öll
skjól. En við áskorun þína Kári,“ segir Björn,
„þá skal ekki gera þig líkan hversdagsmönnum.
Skal eg víst verða þér að liði öllu slíku sem þú
beiðir.“
Húsfreyja hans varð áheyrsla og mælti: „Tröll
hafi þitt hól,“ sagði hún, „og skrum og skyldir
þú eigi mæla ykkur tál báðum og hégóma í
þessu. En gjarna vil eg veita Kára mat og aðra
góða hluti þá er eg veit að honum má gagn að
verða. En á harðræði Bjarnar skalt þú Kári ekki
treysta því að eg uggi að þér verði að öðru en
hann segir.“
Björn mælti: „Oft hefir þú veitt mér ámæli en
eg treysti mér svo vel að eg mun fyrir engum
manni á hæl hopa. Er hér raun til að því leita
fáir á mig að engir þora.“
Þar var Kári nokkura stund á laun og var það á
fárra manna viti. Ætluðu menn nú að hann
mundi riðinn norður um land á fund Guðmundar
hins ríka því að Kári lét Björn segja nábúum
sínum að hann hefði fundið Kára á förnum vegi
og riði hann þaðan upp á Goðaland og svo
norður á Gásasand og svo til Guðmundar hins
ríka norður á Möðruvöllu. Spurðist það þá um
allar sveitir.
[...]
Kári talar nú við Björn:  „Við skulum ríða
austur um fjall og ofan í Skaftártungu og fara
leynilega um þingmannasveit Flosa því að eg
ætla að koma mér utan austur í Álftafirði.“
Björn mælti: „Þetta er hættuför mikil og munu
fáir hug til hafa nema þú og eg.“
Húsfreyja mælti: „Ef þú fylgir Kára illa þá skalt
þú það vita að aldrei skalt þú koma í mína
rekkju sinn síðan. Skulu frændur mínir gera
fjárskipti með okkur.“
„Það er líkara húsfreyja,“ segir Björn, „að fyrir
öðru þurfi ráð að gera en það beri til skilnaðar
okkars því að eg mun mér bera vitni um það
hver garpur eða afreksmaður eg er í vopna-
skipti.“
Þeir ríða nú um daginn á fjall og aldrei
almannaveg og ofan í Skaftártungu og fyrir ofan
bæi alla til Skaftár og leiddu hesta sína í dæl
11
nokkura. En þeir voru á njósn og höfðu svo um
sig búið að þá mátti ekki sjá.
Kári mælti þá til Bjarnar: „Hvað skulum við til
taka ef þeir ríða hér ofan að okkur af fjallinu?“
„Munu eigi tveir til,“ segir Björn, „annaðhvort
að ríða undan norður með brekkunum og láta þá
ríða um fram eða bíða ef nokkurir dveljast eftir
og ráða þá að þeim.“
Mart töluðu þeir um þetta og hafði Björn í sínu
orði hvort að hann vildi flýja sem harðast eða
hitt að hann vildi bíða og taka í móti og þótti
Kára að þessu allmikið gaman.
Nú er að segja frá Sigfússonum að þeir riðu
þann dag heiman sem þeir höfðu sagt Birni.
Þeir komu í Mörk og drápu þar á dyr og vildu
finna Björn en húsfreyja gekk til dyra og
heilsaði þeim. Þeir spurðu þegar að Birni.
Hún sagði að hann var riðinn ofan undir
Eyjafjöll og svo austur í Holt „því að hann á þar
fjárheimtur,“ sagði hún.
Þeir trúðu þessu og vissu að Björn átti þar fé að
heimta, riðu síðan austur á fjall og léttu eigi fyrr
en þeir komu í Skaftártungu og riðu ofan með
Skaftá og áðu þar sem þeir Kári ætluðu.
Skiptu þeir þá liði sínu. Ketill úr Mörk reið
austur í Meðalland og átta menn með honum en
hinir lögðust niður til svefns og urðu eigi fyrr
við varir en þeir Kári komu að þeim.
Þar gekk nes lítið í ána fram. Gekk Kári þar í
fram og bað Björn standa að baki sér og hafa
sig eigi allmjög frammi „en ger mér gagn slíkt
er þú mátt.“
„Hitt hafði eg ætlað,“ segir Björn, „að hafa
engan mann að hlífiskildi mér en þó er nú þar
komið að þú munt ráða verða. En með
vitsmunum mínum og hvatleik þá mun eg þó
verða þér að gagni en óvinum okkrum ekki
óskeinisamur.“
Þeir stóðu nú upp allir og hljópu að þeim og
varð skjótastur Móðólfur Ketilsson og lagði
spjóti til Kára. Kári hafði skjöldinn fyrir sér og
kom þar í lagið og festi í skildinum. Kári
snaraði skjöldinn svo hart að spjótið brotnaði.
Hann hafði brugðið sverðinu og hjó til Móðólfs.
Hann hjó í móti. Sverðið Kára kom á hjaltið og
stökk af í braut og á úlfliðinn Móðólfi og tók af
höndina og féll sverðið niður og svo höndin en
sverð Kára hljóp á síðuna Móðólfi og inn í
millum rifjanna. Féll Móðólfur þá og var þegar
dauður. Grani Gunnarsson þreif spjót og skaut
að Kára en Kári skaut niður við skildinum svo
að fastur stóð í vellinum en tók með hinni
vinstri hendi spjótið á lofti og skaut aftur að
Grana og tók þegar skjöld sinn hinni vinstri
hendi. Grani hafði skjöld fyrir sér. Kom spjótið í
skjöldinn og gekk þegar í gegnum og kom í
lærið Grana fyrir neðan smáþarmana og þar í
gegnum og svo í völlinn og komst hann eigi af
spjótinu fyrr en félagar hans drógu hann af og
bjuggu um hann í dæl nokkurri með hlífum.
Maður einn skaust að og ætlaði að höggva fót
undan Kára og komst á hlið honum. Björn hjó
af þessum manni höndina og skaust aftur síðan
að baki Kára og fengu þeir honum engan geig
gervan.  
[...]
Varð hann og ekki sár og hvorgi þeirra félaga á
fundinum en þeir voru allir sárir er undan
komust. Hljópu þeir á hesta sína og hleyptu út á
Skaftá sem mest máttu þeir og urðu svo hræddir
að þeir komu hvergi til bæja og hvergi þorðu
þeir að segja tíðindin. Þeir Kári æptu að þeim er
þeir hleyptu út í ána.
Björn mælti: „Rennið þér nú brennumenn,“
segir hann.",69,Hverju ætlaði Björn að beita gegn óvinunum?,A,A gáfum sínum og fimi,B herkænsku sinni,C hlífiskildi sínum,D vopnum sínum og verjum,0
"Þorgeir skorargeir reið heim af sáttarfundinum.
Kári spurði hvort saman gengi sættin. Þorgeir
sagði að þeir voru sáttir að fullu. Kári tók hest
sinn og vildi í braut ríða.
„Eigi þarft þú í braut að ríða,“ segir Þorgeir,
„fyrir því að það var skilið í sætt vora að þú
skyldir hér vera jafnan hvern tíma er þú vildir.“
Kári mælti: „Ekki skal svo vera mágur því að
þegar ef eg veg víg nokkurt þá munu þeir það
mæla að þú sért í ráðum með mér og vil eg það
eigi. En það vil eg að þú takir við handsölum á
fé mínu og eignir ykkur Helgu Njálsdóttur konu
minni og dætrum mínum. Mun það þá ekki upp
tekið af þeim sökudólgum mínum.“
Þorgeir játaði því sem Kári vildi beitt hafa. Tók
Þorgeir þá handsölum á fé Kára.
Síðan reið Kári í braut. Hann hafði hesta tvo og
vopn sín og klæði og nokkurt lausafé í gulli og
silfri. Kári reið nú vestur fyrir Seljalandsmúla
og upp með Markarfljóti og svo upp í Þórsmörk.
Þar eru þrír bæir er í Mörk heita allir. Á mið-
bænum bjó sá maður er Björn hét og var
kallaður Björn hvíti.
[...]
Björn var maður sjálfhælinn en húsfreyju hans
þótti það illt. Hann var skyggn og skjótur á fæti.
Þangað kom Kári til gistingar og tóku þau við
honum báðum höndum. Var hann þar um
nóttina.
Um morguninn töluðust þeir við.
Kári mælti til Bjarnar: „Það vildi eg að þú tækir
við mér. Þykist eg hér vel kominn með þér.
Vildi eg að þú værir í ferðum með mér er þú ert
maður skyggn og frár enda ætla eg að þú munir
öruggur til áræðis.“
„Hvorki frý eg mér,“ segir Björn, „skyggnleiks
né áræðis eða nokkurrar karlmennsku. En því
munt þú hingað kominn að nú mun fokið í öll
skjól. En við áskorun þína Kári,“ segir Björn,
„þá skal ekki gera þig líkan hversdagsmönnum.
Skal eg víst verða þér að liði öllu slíku sem þú
beiðir.“
Húsfreyja hans varð áheyrsla og mælti: „Tröll
hafi þitt hól,“ sagði hún, „og skrum og skyldir
þú eigi mæla ykkur tál báðum og hégóma í
þessu. En gjarna vil eg veita Kára mat og aðra
góða hluti þá er eg veit að honum má gagn að
verða. En á harðræði Bjarnar skalt þú Kári ekki
treysta því að eg uggi að þér verði að öðru en
hann segir.“
Björn mælti: „Oft hefir þú veitt mér ámæli en
eg treysti mér svo vel að eg mun fyrir engum
manni á hæl hopa. Er hér raun til að því leita
fáir á mig að engir þora.“
Þar var Kári nokkura stund á laun og var það á
fárra manna viti. Ætluðu menn nú að hann
mundi riðinn norður um land á fund Guðmundar
hins ríka því að Kári lét Björn segja nábúum
sínum að hann hefði fundið Kára á förnum vegi
og riði hann þaðan upp á Goðaland og svo
norður á Gásasand og svo til Guðmundar hins
ríka norður á Möðruvöllu. Spurðist það þá um
allar sveitir.
[...]
Kári talar nú við Björn:  „Við skulum ríða
austur um fjall og ofan í Skaftártungu og fara
leynilega um þingmannasveit Flosa því að eg
ætla að koma mér utan austur í Álftafirði.“
Björn mælti: „Þetta er hættuför mikil og munu
fáir hug til hafa nema þú og eg.“
Húsfreyja mælti: „Ef þú fylgir Kára illa þá skalt
þú það vita að aldrei skalt þú koma í mína
rekkju sinn síðan. Skulu frændur mínir gera
fjárskipti með okkur.“
„Það er líkara húsfreyja,“ segir Björn, „að fyrir
öðru þurfi ráð að gera en það beri til skilnaðar
okkars því að eg mun mér bera vitni um það
hver garpur eða afreksmaður eg er í vopna-
skipti.“
Þeir ríða nú um daginn á fjall og aldrei
almannaveg og ofan í Skaftártungu og fyrir ofan
bæi alla til Skaftár og leiddu hesta sína í dæl
11
nokkura. En þeir voru á njósn og höfðu svo um
sig búið að þá mátti ekki sjá.
Kári mælti þá til Bjarnar: „Hvað skulum við til
taka ef þeir ríða hér ofan að okkur af fjallinu?“
„Munu eigi tveir til,“ segir Björn, „annaðhvort
að ríða undan norður með brekkunum og láta þá
ríða um fram eða bíða ef nokkurir dveljast eftir
og ráða þá að þeim.“
Mart töluðu þeir um þetta og hafði Björn í sínu
orði hvort að hann vildi flýja sem harðast eða
hitt að hann vildi bíða og taka í móti og þótti
Kára að þessu allmikið gaman.
Nú er að segja frá Sigfússonum að þeir riðu
þann dag heiman sem þeir höfðu sagt Birni.
Þeir komu í Mörk og drápu þar á dyr og vildu
finna Björn en húsfreyja gekk til dyra og
heilsaði þeim. Þeir spurðu þegar að Birni.
Hún sagði að hann var riðinn ofan undir
Eyjafjöll og svo austur í Holt „því að hann á þar
fjárheimtur,“ sagði hún.
Þeir trúðu þessu og vissu að Björn átti þar fé að
heimta, riðu síðan austur á fjall og léttu eigi fyrr
en þeir komu í Skaftártungu og riðu ofan með
Skaftá og áðu þar sem þeir Kári ætluðu.
Skiptu þeir þá liði sínu. Ketill úr Mörk reið
austur í Meðalland og átta menn með honum en
hinir lögðust niður til svefns og urðu eigi fyrr
við varir en þeir Kári komu að þeim.
Þar gekk nes lítið í ána fram. Gekk Kári þar í
fram og bað Björn standa að baki sér og hafa
sig eigi allmjög frammi „en ger mér gagn slíkt
er þú mátt.“
„Hitt hafði eg ætlað,“ segir Björn, „að hafa
engan mann að hlífiskildi mér en þó er nú þar
komið að þú munt ráða verða. En með
vitsmunum mínum og hvatleik þá mun eg þó
verða þér að gagni en óvinum okkrum ekki
óskeinisamur.“
Þeir stóðu nú upp allir og hljópu að þeim og
varð skjótastur Móðólfur Ketilsson og lagði
spjóti til Kára. Kári hafði skjöldinn fyrir sér og
kom þar í lagið og festi í skildinum. Kári
snaraði skjöldinn svo hart að spjótið brotnaði.
Hann hafði brugðið sverðinu og hjó til Móðólfs.
Hann hjó í móti. Sverðið Kára kom á hjaltið og
stökk af í braut og á úlfliðinn Móðólfi og tók af
höndina og féll sverðið niður og svo höndin en
sverð Kára hljóp á síðuna Móðólfi og inn í
millum rifjanna. Féll Móðólfur þá og var þegar
dauður. Grani Gunnarsson þreif spjót og skaut
að Kára en Kári skaut niður við skildinum svo
að fastur stóð í vellinum en tók með hinni
vinstri hendi spjótið á lofti og skaut aftur að
Grana og tók þegar skjöld sinn hinni vinstri
hendi. Grani hafði skjöld fyrir sér. Kom spjótið í
skjöldinn og gekk þegar í gegnum og kom í
lærið Grana fyrir neðan smáþarmana og þar í
gegnum og svo í völlinn og komst hann eigi af
spjótinu fyrr en félagar hans drógu hann af og
bjuggu um hann í dæl nokkurri með hlífum.
Maður einn skaust að og ætlaði að höggva fót
undan Kára og komst á hlið honum. Björn hjó
af þessum manni höndina og skaust aftur síðan
að baki Kára og fengu þeir honum engan geig
gervan.  
[...]
Varð hann og ekki sár og hvorgi þeirra félaga á
fundinum en þeir voru allir sárir er undan
komust. Hljópu þeir á hesta sína og hleyptu út á
Skaftá sem mest máttu þeir og urðu svo hræddir
að þeir komu hvergi til bæja og hvergi þorðu
þeir að segja tíðindin. Þeir Kári æptu að þeim er
þeir hleyptu út í ána.
Björn mælti: „Rennið þér nú brennumenn,“
segir hann.",70,"Að hafa einhvern að hlífiskildi sér, þýðir í textanum að",C,A hlífa einhverjum við dauða,B hlífa sér hvergi,C láta einhvern verja sig,D verja einhvern árásum,2
"Þorgeir skorargeir reið heim af sáttarfundinum.
Kári spurði hvort saman gengi sættin. Þorgeir
sagði að þeir voru sáttir að fullu. Kári tók hest
sinn og vildi í braut ríða.
„Eigi þarft þú í braut að ríða,“ segir Þorgeir,
„fyrir því að það var skilið í sætt vora að þú
skyldir hér vera jafnan hvern tíma er þú vildir.“
Kári mælti: „Ekki skal svo vera mágur því að
þegar ef eg veg víg nokkurt þá munu þeir það
mæla að þú sért í ráðum með mér og vil eg það
eigi. En það vil eg að þú takir við handsölum á
fé mínu og eignir ykkur Helgu Njálsdóttur konu
minni og dætrum mínum. Mun það þá ekki upp
tekið af þeim sökudólgum mínum.“
Þorgeir játaði því sem Kári vildi beitt hafa. Tók
Þorgeir þá handsölum á fé Kára.
Síðan reið Kári í braut. Hann hafði hesta tvo og
vopn sín og klæði og nokkurt lausafé í gulli og
silfri. Kári reið nú vestur fyrir Seljalandsmúla
og upp með Markarfljóti og svo upp í Þórsmörk.
Þar eru þrír bæir er í Mörk heita allir. Á mið-
bænum bjó sá maður er Björn hét og var
kallaður Björn hvíti.
[...]
Björn var maður sjálfhælinn en húsfreyju hans
þótti það illt. Hann var skyggn og skjótur á fæti.
Þangað kom Kári til gistingar og tóku þau við
honum báðum höndum. Var hann þar um
nóttina.
Um morguninn töluðust þeir við.
Kári mælti til Bjarnar: „Það vildi eg að þú tækir
við mér. Þykist eg hér vel kominn með þér.
Vildi eg að þú værir í ferðum með mér er þú ert
maður skyggn og frár enda ætla eg að þú munir
öruggur til áræðis.“
„Hvorki frý eg mér,“ segir Björn, „skyggnleiks
né áræðis eða nokkurrar karlmennsku. En því
munt þú hingað kominn að nú mun fokið í öll
skjól. En við áskorun þína Kári,“ segir Björn,
„þá skal ekki gera þig líkan hversdagsmönnum.
Skal eg víst verða þér að liði öllu slíku sem þú
beiðir.“
Húsfreyja hans varð áheyrsla og mælti: „Tröll
hafi þitt hól,“ sagði hún, „og skrum og skyldir
þú eigi mæla ykkur tál báðum og hégóma í
þessu. En gjarna vil eg veita Kára mat og aðra
góða hluti þá er eg veit að honum má gagn að
verða. En á harðræði Bjarnar skalt þú Kári ekki
treysta því að eg uggi að þér verði að öðru en
hann segir.“
Björn mælti: „Oft hefir þú veitt mér ámæli en
eg treysti mér svo vel að eg mun fyrir engum
manni á hæl hopa. Er hér raun til að því leita
fáir á mig að engir þora.“
Þar var Kári nokkura stund á laun og var það á
fárra manna viti. Ætluðu menn nú að hann
mundi riðinn norður um land á fund Guðmundar
hins ríka því að Kári lét Björn segja nábúum
sínum að hann hefði fundið Kára á förnum vegi
og riði hann þaðan upp á Goðaland og svo
norður á Gásasand og svo til Guðmundar hins
ríka norður á Möðruvöllu. Spurðist það þá um
allar sveitir.
[...]
Kári talar nú við Björn:  „Við skulum ríða
austur um fjall og ofan í Skaftártungu og fara
leynilega um þingmannasveit Flosa því að eg
ætla að koma mér utan austur í Álftafirði.“
Björn mælti: „Þetta er hættuför mikil og munu
fáir hug til hafa nema þú og eg.“
Húsfreyja mælti: „Ef þú fylgir Kára illa þá skalt
þú það vita að aldrei skalt þú koma í mína
rekkju sinn síðan. Skulu frændur mínir gera
fjárskipti með okkur.“
„Það er líkara húsfreyja,“ segir Björn, „að fyrir
öðru þurfi ráð að gera en það beri til skilnaðar
okkars því að eg mun mér bera vitni um það
hver garpur eða afreksmaður eg er í vopna-
skipti.“
Þeir ríða nú um daginn á fjall og aldrei
almannaveg og ofan í Skaftártungu og fyrir ofan
bæi alla til Skaftár og leiddu hesta sína í dæl
11
nokkura. En þeir voru á njósn og höfðu svo um
sig búið að þá mátti ekki sjá.
Kári mælti þá til Bjarnar: „Hvað skulum við til
taka ef þeir ríða hér ofan að okkur af fjallinu?“
„Munu eigi tveir til,“ segir Björn, „annaðhvort
að ríða undan norður með brekkunum og láta þá
ríða um fram eða bíða ef nokkurir dveljast eftir
og ráða þá að þeim.“
Mart töluðu þeir um þetta og hafði Björn í sínu
orði hvort að hann vildi flýja sem harðast eða
hitt að hann vildi bíða og taka í móti og þótti
Kára að þessu allmikið gaman.
Nú er að segja frá Sigfússonum að þeir riðu
þann dag heiman sem þeir höfðu sagt Birni.
Þeir komu í Mörk og drápu þar á dyr og vildu
finna Björn en húsfreyja gekk til dyra og
heilsaði þeim. Þeir spurðu þegar að Birni.
Hún sagði að hann var riðinn ofan undir
Eyjafjöll og svo austur í Holt „því að hann á þar
fjárheimtur,“ sagði hún.
Þeir trúðu þessu og vissu að Björn átti þar fé að
heimta, riðu síðan austur á fjall og léttu eigi fyrr
en þeir komu í Skaftártungu og riðu ofan með
Skaftá og áðu þar sem þeir Kári ætluðu.
Skiptu þeir þá liði sínu. Ketill úr Mörk reið
austur í Meðalland og átta menn með honum en
hinir lögðust niður til svefns og urðu eigi fyrr
við varir en þeir Kári komu að þeim.
Þar gekk nes lítið í ána fram. Gekk Kári þar í
fram og bað Björn standa að baki sér og hafa
sig eigi allmjög frammi „en ger mér gagn slíkt
er þú mátt.“
„Hitt hafði eg ætlað,“ segir Björn, „að hafa
engan mann að hlífiskildi mér en þó er nú þar
komið að þú munt ráða verða. En með
vitsmunum mínum og hvatleik þá mun eg þó
verða þér að gagni en óvinum okkrum ekki
óskeinisamur.“
Þeir stóðu nú upp allir og hljópu að þeim og
varð skjótastur Móðólfur Ketilsson og lagði
spjóti til Kára. Kári hafði skjöldinn fyrir sér og
kom þar í lagið og festi í skildinum. Kári
snaraði skjöldinn svo hart að spjótið brotnaði.
Hann hafði brugðið sverðinu og hjó til Móðólfs.
Hann hjó í móti. Sverðið Kára kom á hjaltið og
stökk af í braut og á úlfliðinn Móðólfi og tók af
höndina og féll sverðið niður og svo höndin en
sverð Kára hljóp á síðuna Móðólfi og inn í
millum rifjanna. Féll Móðólfur þá og var þegar
dauður. Grani Gunnarsson þreif spjót og skaut
að Kára en Kári skaut niður við skildinum svo
að fastur stóð í vellinum en tók með hinni
vinstri hendi spjótið á lofti og skaut aftur að
Grana og tók þegar skjöld sinn hinni vinstri
hendi. Grani hafði skjöld fyrir sér. Kom spjótið í
skjöldinn og gekk þegar í gegnum og kom í
lærið Grana fyrir neðan smáþarmana og þar í
gegnum og svo í völlinn og komst hann eigi af
spjótinu fyrr en félagar hans drógu hann af og
bjuggu um hann í dæl nokkurri með hlífum.
Maður einn skaust að og ætlaði að höggva fót
undan Kára og komst á hlið honum. Björn hjó
af þessum manni höndina og skaust aftur síðan
að baki Kára og fengu þeir honum engan geig
gervan.  
[...]
Varð hann og ekki sár og hvorgi þeirra félaga á
fundinum en þeir voru allir sárir er undan
komust. Hljópu þeir á hesta sína og hleyptu út á
Skaftá sem mest máttu þeir og urðu svo hræddir
að þeir komu hvergi til bæja og hvergi þorðu
þeir að segja tíðindin. Þeir Kári æptu að þeim er
þeir hleyptu út í ána.
Björn mælti: „Rennið þér nú brennumenn,“
segir hann.",71,Björn bóndi reyndist Kára,B,A betri í orði en á borði,B betri en enginn,C betur en nokkur hafði verið,D sem hinn besti víkingur,1
"Þorgeir skorargeir reið heim af sáttarfundinum.
Kári spurði hvort saman gengi sættin. Þorgeir
sagði að þeir voru sáttir að fullu. Kári tók hest
sinn og vildi í braut ríða.
„Eigi þarft þú í braut að ríða,“ segir Þorgeir,
„fyrir því að það var skilið í sætt vora að þú
skyldir hér vera jafnan hvern tíma er þú vildir.“
Kári mælti: „Ekki skal svo vera mágur því að
þegar ef eg veg víg nokkurt þá munu þeir það
mæla að þú sért í ráðum með mér og vil eg það
eigi. En það vil eg að þú takir við handsölum á
fé mínu og eignir ykkur Helgu Njálsdóttur konu
minni og dætrum mínum. Mun það þá ekki upp
tekið af þeim sökudólgum mínum.“
Þorgeir játaði því sem Kári vildi beitt hafa. Tók
Þorgeir þá handsölum á fé Kára.
Síðan reið Kári í braut. Hann hafði hesta tvo og
vopn sín og klæði og nokkurt lausafé í gulli og
silfri. Kári reið nú vestur fyrir Seljalandsmúla
og upp með Markarfljóti og svo upp í Þórsmörk.
Þar eru þrír bæir er í Mörk heita allir. Á mið-
bænum bjó sá maður er Björn hét og var
kallaður Björn hvíti.
[...]
Björn var maður sjálfhælinn en húsfreyju hans
þótti það illt. Hann var skyggn og skjótur á fæti.
Þangað kom Kári til gistingar og tóku þau við
honum báðum höndum. Var hann þar um
nóttina.
Um morguninn töluðust þeir við.
Kári mælti til Bjarnar: „Það vildi eg að þú tækir
við mér. Þykist eg hér vel kominn með þér.
Vildi eg að þú værir í ferðum með mér er þú ert
maður skyggn og frár enda ætla eg að þú munir
öruggur til áræðis.“
„Hvorki frý eg mér,“ segir Björn, „skyggnleiks
né áræðis eða nokkurrar karlmennsku. En því
munt þú hingað kominn að nú mun fokið í öll
skjól. En við áskorun þína Kári,“ segir Björn,
„þá skal ekki gera þig líkan hversdagsmönnum.
Skal eg víst verða þér að liði öllu slíku sem þú
beiðir.“
Húsfreyja hans varð áheyrsla og mælti: „Tröll
hafi þitt hól,“ sagði hún, „og skrum og skyldir
þú eigi mæla ykkur tál báðum og hégóma í
þessu. En gjarna vil eg veita Kára mat og aðra
góða hluti þá er eg veit að honum má gagn að
verða. En á harðræði Bjarnar skalt þú Kári ekki
treysta því að eg uggi að þér verði að öðru en
hann segir.“
Björn mælti: „Oft hefir þú veitt mér ámæli en
eg treysti mér svo vel að eg mun fyrir engum
manni á hæl hopa. Er hér raun til að því leita
fáir á mig að engir þora.“
Þar var Kári nokkura stund á laun og var það á
fárra manna viti. Ætluðu menn nú að hann
mundi riðinn norður um land á fund Guðmundar
hins ríka því að Kári lét Björn segja nábúum
sínum að hann hefði fundið Kára á förnum vegi
og riði hann þaðan upp á Goðaland og svo
norður á Gásasand og svo til Guðmundar hins
ríka norður á Möðruvöllu. Spurðist það þá um
allar sveitir.
[...]
Kári talar nú við Björn:  „Við skulum ríða
austur um fjall og ofan í Skaftártungu og fara
leynilega um þingmannasveit Flosa því að eg
ætla að koma mér utan austur í Álftafirði.“
Björn mælti: „Þetta er hættuför mikil og munu
fáir hug til hafa nema þú og eg.“
Húsfreyja mælti: „Ef þú fylgir Kára illa þá skalt
þú það vita að aldrei skalt þú koma í mína
rekkju sinn síðan. Skulu frændur mínir gera
fjárskipti með okkur.“
„Það er líkara húsfreyja,“ segir Björn, „að fyrir
öðru þurfi ráð að gera en það beri til skilnaðar
okkars því að eg mun mér bera vitni um það
hver garpur eða afreksmaður eg er í vopna-
skipti.“
Þeir ríða nú um daginn á fjall og aldrei
almannaveg og ofan í Skaftártungu og fyrir ofan
bæi alla til Skaftár og leiddu hesta sína í dæl
11
nokkura. En þeir voru á njósn og höfðu svo um
sig búið að þá mátti ekki sjá.
Kári mælti þá til Bjarnar: „Hvað skulum við til
taka ef þeir ríða hér ofan að okkur af fjallinu?“
„Munu eigi tveir til,“ segir Björn, „annaðhvort
að ríða undan norður með brekkunum og láta þá
ríða um fram eða bíða ef nokkurir dveljast eftir
og ráða þá að þeim.“
Mart töluðu þeir um þetta og hafði Björn í sínu
orði hvort að hann vildi flýja sem harðast eða
hitt að hann vildi bíða og taka í móti og þótti
Kára að þessu allmikið gaman.
Nú er að segja frá Sigfússonum að þeir riðu
þann dag heiman sem þeir höfðu sagt Birni.
Þeir komu í Mörk og drápu þar á dyr og vildu
finna Björn en húsfreyja gekk til dyra og
heilsaði þeim. Þeir spurðu þegar að Birni.
Hún sagði að hann var riðinn ofan undir
Eyjafjöll og svo austur í Holt „því að hann á þar
fjárheimtur,“ sagði hún.
Þeir trúðu þessu og vissu að Björn átti þar fé að
heimta, riðu síðan austur á fjall og léttu eigi fyrr
en þeir komu í Skaftártungu og riðu ofan með
Skaftá og áðu þar sem þeir Kári ætluðu.
Skiptu þeir þá liði sínu. Ketill úr Mörk reið
austur í Meðalland og átta menn með honum en
hinir lögðust niður til svefns og urðu eigi fyrr
við varir en þeir Kári komu að þeim.
Þar gekk nes lítið í ána fram. Gekk Kári þar í
fram og bað Björn standa að baki sér og hafa
sig eigi allmjög frammi „en ger mér gagn slíkt
er þú mátt.“
„Hitt hafði eg ætlað,“ segir Björn, „að hafa
engan mann að hlífiskildi mér en þó er nú þar
komið að þú munt ráða verða. En með
vitsmunum mínum og hvatleik þá mun eg þó
verða þér að gagni en óvinum okkrum ekki
óskeinisamur.“
Þeir stóðu nú upp allir og hljópu að þeim og
varð skjótastur Móðólfur Ketilsson og lagði
spjóti til Kára. Kári hafði skjöldinn fyrir sér og
kom þar í lagið og festi í skildinum. Kári
snaraði skjöldinn svo hart að spjótið brotnaði.
Hann hafði brugðið sverðinu og hjó til Móðólfs.
Hann hjó í móti. Sverðið Kára kom á hjaltið og
stökk af í braut og á úlfliðinn Móðólfi og tók af
höndina og féll sverðið niður og svo höndin en
sverð Kára hljóp á síðuna Móðólfi og inn í
millum rifjanna. Féll Móðólfur þá og var þegar
dauður. Grani Gunnarsson þreif spjót og skaut
að Kára en Kári skaut niður við skildinum svo
að fastur stóð í vellinum en tók með hinni
vinstri hendi spjótið á lofti og skaut aftur að
Grana og tók þegar skjöld sinn hinni vinstri
hendi. Grani hafði skjöld fyrir sér. Kom spjótið í
skjöldinn og gekk þegar í gegnum og kom í
lærið Grana fyrir neðan smáþarmana og þar í
gegnum og svo í völlinn og komst hann eigi af
spjótinu fyrr en félagar hans drógu hann af og
bjuggu um hann í dæl nokkurri með hlífum.
Maður einn skaust að og ætlaði að höggva fót
undan Kára og komst á hlið honum. Björn hjó
af þessum manni höndina og skaust aftur síðan
að baki Kára og fengu þeir honum engan geig
gervan.  
[...]
Varð hann og ekki sár og hvorgi þeirra félaga á
fundinum en þeir voru allir sárir er undan
komust. Hljópu þeir á hesta sína og hleyptu út á
Skaftá sem mest máttu þeir og urðu svo hræddir
að þeir komu hvergi til bæja og hvergi þorðu
þeir að segja tíðindin. Þeir Kári æptu að þeim er
þeir hleyptu út í ána.
Björn mælti: „Rennið þér nú brennumenn,“
segir hann.",72,Um samskipti Bjarnar og Kára má segja að,A,"A ber er hver að baki, nema sér bróður eigi",B enginn er annars bróðir í leik,C jöfn byrði brýtur engra bak,D margur beygir bakið en ber þó lítið heim,0
"Hljóðnað er, borg, á breiðum strætum þínum,
bláhvítur snjór við vota steina sefur,
draumsilki rakið dimma nóttin hefur
deginum fegra upp úr silfurskrínum.
Vökunnar logi er enn í augum mínum,
órói dagsins bleika spurning grefur
djúpt í mitt hjarta, er kemur seinna og krefur
kyrrðina um svar, um lausn á gátum sínum.
Vinur, þú sefur einn við opinn glugga,
æskunnar brunn í svefnsins gylltu festi
sígur þú í og safnar fullum höndum.
Hugur minn man þinn háa pálmaskugga,
hafi ég komið líkur þreyttum gesti
utan frá lífsins eyðihvítu söndum.",41,Hverjir eru höfuðstafirnir í fyrsta erindi?,A,A b og d,B d og d,C h og b,D h og d,0
"Hljóðnað er, borg, á breiðum strætum þínum,
bláhvítur snjór við vota steina sefur,
draumsilki rakið dimma nóttin hefur
deginum fegra upp úr silfurskrínum.
Vökunnar logi er enn í augum mínum,
órói dagsins bleika spurning grefur
djúpt í mitt hjarta, er kemur seinna og krefur
kyrrðina um svar, um lausn á gátum sínum.
Vinur, þú sefur einn við opinn glugga,
æskunnar brunn í svefnsins gylltu festi
sígur þú í og safnar fullum höndum.
Hugur minn man þinn háa pálmaskugga,
hafi ég komið líkur þreyttum gesti
utan frá lífsins eyðihvítu söndum.",42,Í fyrsta erindi má greina persónugervingar. Hvert af eftirfarandi er persónugert í fyrsta erindi ljóðsins?,C,A borgin,B silfurskrín,C snjórinn,D steinarnir,2
"Hljóðnað er, borg, á breiðum strætum þínum,
bláhvítur snjór við vota steina sefur,
draumsilki rakið dimma nóttin hefur
deginum fegra upp úr silfurskrínum.
Vökunnar logi er enn í augum mínum,
órói dagsins bleika spurning grefur
djúpt í mitt hjarta, er kemur seinna og krefur
kyrrðina um svar, um lausn á gátum sínum.
Vinur, þú sefur einn við opinn glugga,
æskunnar brunn í svefnsins gylltu festi
sígur þú í og safnar fullum höndum.
Hugur minn man þinn háa pálmaskugga,
hafi ég komið líkur þreyttum gesti
utan frá lífsins eyðihvítu söndum.",43,Hver er gerandinn (frumlagið) í 3.-4. línu fyrsta erindis?,C,A dagurinn,B draumsilki,C nóttin,D silfurskrín,2
"Hljóðnað er, borg, á breiðum strætum þínum,
bláhvítur snjór við vota steina sefur,
draumsilki rakið dimma nóttin hefur
deginum fegra upp úr silfurskrínum.
Vökunnar logi er enn í augum mínum,
órói dagsins bleika spurning grefur
djúpt í mitt hjarta, er kemur seinna og krefur
kyrrðina um svar, um lausn á gátum sínum.
Vinur, þú sefur einn við opinn glugga,
æskunnar brunn í svefnsins gylltu festi
sígur þú í og safnar fullum höndum.
Hugur minn man þinn háa pálmaskugga,
hafi ég komið líkur þreyttum gesti
utan frá lífsins eyðihvítu söndum.",44,Hvern ávarpar skáldið í fyrsta erindi?,B,A almenning,B borgina,C strætin,D vin sinn,1
"Hljóðnað er, borg, á breiðum strætum þínum,
bláhvítur snjór við vota steina sefur,
draumsilki rakið dimma nóttin hefur
deginum fegra upp úr silfurskrínum.
Vökunnar logi er enn í augum mínum,
órói dagsins bleika spurning grefur
djúpt í mitt hjarta, er kemur seinna og krefur
kyrrðina um svar, um lausn á gátum sínum.
Vinur, þú sefur einn við opinn glugga,
æskunnar brunn í svefnsins gylltu festi
sígur þú í og safnar fullum höndum.
Hugur minn man þinn háa pálmaskugga,
hafi ég komið líkur þreyttum gesti
utan frá lífsins eyðihvítu söndum.",45,Bragarháttur ljóðsins kallast sonnetta. Rímið í öðru erindi þessarar sonnettu má tákna með,D,A AAAA,B AABB,C ABAB,D ABBA,3
"Hljóðnað er, borg, á breiðum strætum þínum,
bláhvítur snjór við vota steina sefur,
draumsilki rakið dimma nóttin hefur
deginum fegra upp úr silfurskrínum.
Vökunnar logi er enn í augum mínum,
órói dagsins bleika spurning grefur
djúpt í mitt hjarta, er kemur seinna og krefur
kyrrðina um svar, um lausn á gátum sínum.
Vinur, þú sefur einn við opinn glugga,
æskunnar brunn í svefnsins gylltu festi
sígur þú í og safnar fullum höndum.
Hugur minn man þinn háa pálmaskugga,
hafi ég komið líkur þreyttum gesti
utan frá lífsins eyðihvítu söndum.",46,Í öðru erindi ljóðsins má greina,D,A bjartsýni,B gleði,C sorg,D ugg,3
"Ég stakk bókinni aftur í umslagið.  Ég ýtti
henni fram á skrifborðshornið sem næst var 
dyrunum. Þar átti ég auðvelt með að hafa auga
með bögglinum þótt ég sæti að störfum. Ég var í
þann mund að kveikja á tölvunni minni til að
semja greinarkorn þegar ég heyrði skúrdyrnar
opnaðar og einhvern ganga upp stigann. Ég
kannaðist við fótatakið þótt ég gæti í fljótu
bragði ekki gert mér grein fyrir hver þar var á
ferli.
Eysteinn bróðir minn stóð allt í einu í gættinni
og sagði: — Mér tókst það.
Mér dauðbrá. — Tókst hvað? hváði ég.
— Komdu með, Kiddi, og sjáðu, svaraði
hann.
Eysteinn var skikkanlega klæddur. Nú mátti
ljóst vera hvað mamma gerði við gömlu fötin
mín. Hann var kominn í gráa rykfrakkann með
stóru ljósbrúnu hnöppunum. Ég sá hvorki
buxurnar né skóna fyrir skrifborðinu, en án efa
leit hvort tveggja kunnuglega út. Ég virti fyrir
mér andlit hans, hann skipti vinstra megin sem
fyrr, síður skolleitur hártoppur féll fram á ennið.
Nefið var svipað mínu, fínlegt og oddhvasst.
Þurr húðin var brúnleit en örum rist eftir graftar-
bólur, augun alvörugefin, en björt af hamingju
aldrei þessu vant. — Heyrðu, hvar fékkstu þessi
fínu föt? spurði ég.
— Hjá mömmu.  Hann brosti. — Ætlarðu að
koma?
— Koma hvert?  Ég var tregur til, tæplega
búinn að ná mér eftir áfallið að sjá hann.
— Heim á Vatnsstíg 1. Eysteinn lét eins og
ekkert væri sjálfsagðara.
Ég lét aftur augun andartak, síðan sagði ég:
— Ég hef ekki komið þangað í tæpa tvo áratugi,
og þér er fullljóst hvers vegna.
— Ég óskaði ekki eftir húsinu öllu, hann
reigði sig, — ég sagði við mömmu að við ættum
að skipta því bræðurnir. Ég stakk meira að segja
upp á því að þú fengir neðri hæðina, eða þá að
húsið yrði selt, en hún mátti ekki heyra á það
minnst, hún sagði að ég ætti að lifa af 
neðrihæðarleigunni.
— Ó, en yndislegt, lifa af neðrihæðarleigunni,
blessaður, sagði ég, og hló hátt.
— Ég er svo ópraktískur, tautaði hann, — svo
verð ég líka að búa einn, annað get ég ekki, þú
veist það, Kiddi.
— Við höfum ekki talast við í hartnær sextán
ár, sagði ég, — en samt tökum við upp þráðinn
rétt eins og við hefðum síðast sést í gærkvöldi,
lifa af leigu, hefur ekki neðri hæðin staðið auð
og ókynt og grotnað niður, en nú jæja, við skul-
um ekki vera að þrefa um þetta.  Ég reis á fætur
og drap á tölvunni.
— Já, sagði hann, — en það er satt, þetta er
allt búið og gert fyrir löngu.
— Einmitt, sagði ég gramur.
— Viltu ekki koma með mér rétt sem
snöggvast, sagði hann biðjandi. — Ég verð að
sýna einhverjum hvað mér tókst.
Ég tók frakkann minn af snaga og setti upp
hattinn.  Eysteinn hörfaði úr gættinni og gekk á
undan mér niður stigann.  Gamla gilda reynitréð
í garðinu réri í vindinum og laufin lágu vatnsósa
og gulbrún á stéttinni og í grasinu.  Það hafði
gengið á með köldum rigningarhryðjum um
morguninn, vetur var í nánd.  Þegar við komum
út á götuna brosti ég til hans, hann brosti á móti.
— Jæja Eysteinn, hvert þá?  Tæplega í bíó?
— Nei, sagði hann og brosti breiðar. — Heim
á Vatnsstíg 1.
Við lögðum af stað og gengum þegjandi góða
stund. — Hvernig hefurðu það?
— Nú svona skítsæmilegt, svaraði ég stuttur í
spuna.",47,Í upphafi textans hugðist sögumaður,B,A fara á pósthúsið,B hefja vinnu sína,C ná í eitthvað í skúrinn,D vafra á Netinu,1
"Ég stakk bókinni aftur í umslagið.  Ég ýtti
henni fram á skrifborðshornið sem næst var 
dyrunum. Þar átti ég auðvelt með að hafa auga
með bögglinum þótt ég sæti að störfum. Ég var í
þann mund að kveikja á tölvunni minni til að
semja greinarkorn þegar ég heyrði skúrdyrnar
opnaðar og einhvern ganga upp stigann. Ég
kannaðist við fótatakið þótt ég gæti í fljótu
bragði ekki gert mér grein fyrir hver þar var á
ferli.
Eysteinn bróðir minn stóð allt í einu í gættinni
og sagði: — Mér tókst það.
Mér dauðbrá. — Tókst hvað? hváði ég.
— Komdu með, Kiddi, og sjáðu, svaraði
hann.
Eysteinn var skikkanlega klæddur. Nú mátti
ljóst vera hvað mamma gerði við gömlu fötin
mín. Hann var kominn í gráa rykfrakkann með
stóru ljósbrúnu hnöppunum. Ég sá hvorki
buxurnar né skóna fyrir skrifborðinu, en án efa
leit hvort tveggja kunnuglega út. Ég virti fyrir
mér andlit hans, hann skipti vinstra megin sem
fyrr, síður skolleitur hártoppur féll fram á ennið.
Nefið var svipað mínu, fínlegt og oddhvasst.
Þurr húðin var brúnleit en örum rist eftir graftar-
bólur, augun alvörugefin, en björt af hamingju
aldrei þessu vant. — Heyrðu, hvar fékkstu þessi
fínu föt? spurði ég.
— Hjá mömmu.  Hann brosti. — Ætlarðu að
koma?
— Koma hvert?  Ég var tregur til, tæplega
búinn að ná mér eftir áfallið að sjá hann.
— Heim á Vatnsstíg 1. Eysteinn lét eins og
ekkert væri sjálfsagðara.
Ég lét aftur augun andartak, síðan sagði ég:
— Ég hef ekki komið þangað í tæpa tvo áratugi,
og þér er fullljóst hvers vegna.
— Ég óskaði ekki eftir húsinu öllu, hann
reigði sig, — ég sagði við mömmu að við ættum
að skipta því bræðurnir. Ég stakk meira að segja
upp á því að þú fengir neðri hæðina, eða þá að
húsið yrði selt, en hún mátti ekki heyra á það
minnst, hún sagði að ég ætti að lifa af 
neðrihæðarleigunni.
— Ó, en yndislegt, lifa af neðrihæðarleigunni,
blessaður, sagði ég, og hló hátt.
— Ég er svo ópraktískur, tautaði hann, — svo
verð ég líka að búa einn, annað get ég ekki, þú
veist það, Kiddi.
— Við höfum ekki talast við í hartnær sextán
ár, sagði ég, — en samt tökum við upp þráðinn
rétt eins og við hefðum síðast sést í gærkvöldi,
lifa af leigu, hefur ekki neðri hæðin staðið auð
og ókynt og grotnað niður, en nú jæja, við skul-
um ekki vera að þrefa um þetta.  Ég reis á fætur
og drap á tölvunni.
— Já, sagði hann, — en það er satt, þetta er
allt búið og gert fyrir löngu.
— Einmitt, sagði ég gramur.
— Viltu ekki koma með mér rétt sem
snöggvast, sagði hann biðjandi. — Ég verð að
sýna einhverjum hvað mér tókst.
Ég tók frakkann minn af snaga og setti upp
hattinn.  Eysteinn hörfaði úr gættinni og gekk á
undan mér niður stigann.  Gamla gilda reynitréð
í garðinu réri í vindinum og laufin lágu vatnsósa
og gulbrún á stéttinni og í grasinu.  Það hafði
gengið á með köldum rigningarhryðjum um
morguninn, vetur var í nánd.  Þegar við komum
út á götuna brosti ég til hans, hann brosti á móti.
— Jæja Eysteinn, hvert þá?  Tæplega í bíó?
— Nei, sagði hann og brosti breiðar. — Heim
á Vatnsstíg 1.
Við lögðum af stað og gengum þegjandi góða
stund. — Hvernig hefurðu það?
— Nú svona skítsæmilegt, svaraði ég stuttur í
spuna.",48,Bræðurnir höfðu ekki hist lengi vegna,C,A afbrýðisemi,B eineltis,C ósættis,D útskúfunar,2
"Ég stakk bókinni aftur í umslagið.  Ég ýtti
henni fram á skrifborðshornið sem næst var 
dyrunum. Þar átti ég auðvelt með að hafa auga
með bögglinum þótt ég sæti að störfum. Ég var í
þann mund að kveikja á tölvunni minni til að
semja greinarkorn þegar ég heyrði skúrdyrnar
opnaðar og einhvern ganga upp stigann. Ég
kannaðist við fótatakið þótt ég gæti í fljótu
bragði ekki gert mér grein fyrir hver þar var á
ferli.
Eysteinn bróðir minn stóð allt í einu í gættinni
og sagði: — Mér tókst það.
Mér dauðbrá. — Tókst hvað? hváði ég.
— Komdu með, Kiddi, og sjáðu, svaraði
hann.
Eysteinn var skikkanlega klæddur. Nú mátti
ljóst vera hvað mamma gerði við gömlu fötin
mín. Hann var kominn í gráa rykfrakkann með
stóru ljósbrúnu hnöppunum. Ég sá hvorki
buxurnar né skóna fyrir skrifborðinu, en án efa
leit hvort tveggja kunnuglega út. Ég virti fyrir
mér andlit hans, hann skipti vinstra megin sem
fyrr, síður skolleitur hártoppur féll fram á ennið.
Nefið var svipað mínu, fínlegt og oddhvasst.
Þurr húðin var brúnleit en örum rist eftir graftar-
bólur, augun alvörugefin, en björt af hamingju
aldrei þessu vant. — Heyrðu, hvar fékkstu þessi
fínu föt? spurði ég.
— Hjá mömmu.  Hann brosti. — Ætlarðu að
koma?
— Koma hvert?  Ég var tregur til, tæplega
búinn að ná mér eftir áfallið að sjá hann.
— Heim á Vatnsstíg 1. Eysteinn lét eins og
ekkert væri sjálfsagðara.
Ég lét aftur augun andartak, síðan sagði ég:
— Ég hef ekki komið þangað í tæpa tvo áratugi,
og þér er fullljóst hvers vegna.
— Ég óskaði ekki eftir húsinu öllu, hann
reigði sig, — ég sagði við mömmu að við ættum
að skipta því bræðurnir. Ég stakk meira að segja
upp á því að þú fengir neðri hæðina, eða þá að
húsið yrði selt, en hún mátti ekki heyra á það
minnst, hún sagði að ég ætti að lifa af 
neðrihæðarleigunni.
— Ó, en yndislegt, lifa af neðrihæðarleigunni,
blessaður, sagði ég, og hló hátt.
— Ég er svo ópraktískur, tautaði hann, — svo
verð ég líka að búa einn, annað get ég ekki, þú
veist það, Kiddi.
— Við höfum ekki talast við í hartnær sextán
ár, sagði ég, — en samt tökum við upp þráðinn
rétt eins og við hefðum síðast sést í gærkvöldi,
lifa af leigu, hefur ekki neðri hæðin staðið auð
og ókynt og grotnað niður, en nú jæja, við skul-
um ekki vera að þrefa um þetta.  Ég reis á fætur
og drap á tölvunni.
— Já, sagði hann, — en það er satt, þetta er
allt búið og gert fyrir löngu.
— Einmitt, sagði ég gramur.
— Viltu ekki koma með mér rétt sem
snöggvast, sagði hann biðjandi. — Ég verð að
sýna einhverjum hvað mér tókst.
Ég tók frakkann minn af snaga og setti upp
hattinn.  Eysteinn hörfaði úr gættinni og gekk á
undan mér niður stigann.  Gamla gilda reynitréð
í garðinu réri í vindinum og laufin lágu vatnsósa
og gulbrún á stéttinni og í grasinu.  Það hafði
gengið á með köldum rigningarhryðjum um
morguninn, vetur var í nánd.  Þegar við komum
út á götuna brosti ég til hans, hann brosti á móti.
— Jæja Eysteinn, hvert þá?  Tæplega í bíó?
— Nei, sagði hann og brosti breiðar. — Heim
á Vatnsstíg 1.
Við lögðum af stað og gengum þegjandi góða
stund. — Hvernig hefurðu það?
— Nú svona skítsæmilegt, svaraði ég stuttur í
spuna.",49,"„Ó, en yndislegt, lifa af neðrihæðarleigunni.“ Í orðum Kidda má greina",A,A hæðni,B samúð,C spaug,D öfund,0
"Ég stakk bókinni aftur í umslagið.  Ég ýtti
henni fram á skrifborðshornið sem næst var 
dyrunum. Þar átti ég auðvelt með að hafa auga
með bögglinum þótt ég sæti að störfum. Ég var í
þann mund að kveikja á tölvunni minni til að
semja greinarkorn þegar ég heyrði skúrdyrnar
opnaðar og einhvern ganga upp stigann. Ég
kannaðist við fótatakið þótt ég gæti í fljótu
bragði ekki gert mér grein fyrir hver þar var á
ferli.
Eysteinn bróðir minn stóð allt í einu í gættinni
og sagði: — Mér tókst það.
Mér dauðbrá. — Tókst hvað? hváði ég.
— Komdu með, Kiddi, og sjáðu, svaraði
hann.
Eysteinn var skikkanlega klæddur. Nú mátti
ljóst vera hvað mamma gerði við gömlu fötin
mín. Hann var kominn í gráa rykfrakkann með
stóru ljósbrúnu hnöppunum. Ég sá hvorki
buxurnar né skóna fyrir skrifborðinu, en án efa
leit hvort tveggja kunnuglega út. Ég virti fyrir
mér andlit hans, hann skipti vinstra megin sem
fyrr, síður skolleitur hártoppur féll fram á ennið.
Nefið var svipað mínu, fínlegt og oddhvasst.
Þurr húðin var brúnleit en örum rist eftir graftar-
bólur, augun alvörugefin, en björt af hamingju
aldrei þessu vant. — Heyrðu, hvar fékkstu þessi
fínu föt? spurði ég.
— Hjá mömmu.  Hann brosti. — Ætlarðu að
koma?
— Koma hvert?  Ég var tregur til, tæplega
búinn að ná mér eftir áfallið að sjá hann.
— Heim á Vatnsstíg 1. Eysteinn lét eins og
ekkert væri sjálfsagðara.
Ég lét aftur augun andartak, síðan sagði ég:
— Ég hef ekki komið þangað í tæpa tvo áratugi,
og þér er fullljóst hvers vegna.
— Ég óskaði ekki eftir húsinu öllu, hann
reigði sig, — ég sagði við mömmu að við ættum
að skipta því bræðurnir. Ég stakk meira að segja
upp á því að þú fengir neðri hæðina, eða þá að
húsið yrði selt, en hún mátti ekki heyra á það
minnst, hún sagði að ég ætti að lifa af 
neðrihæðarleigunni.
— Ó, en yndislegt, lifa af neðrihæðarleigunni,
blessaður, sagði ég, og hló hátt.
— Ég er svo ópraktískur, tautaði hann, — svo
verð ég líka að búa einn, annað get ég ekki, þú
veist það, Kiddi.
— Við höfum ekki talast við í hartnær sextán
ár, sagði ég, — en samt tökum við upp þráðinn
rétt eins og við hefðum síðast sést í gærkvöldi,
lifa af leigu, hefur ekki neðri hæðin staðið auð
og ókynt og grotnað niður, en nú jæja, við skul-
um ekki vera að þrefa um þetta.  Ég reis á fætur
og drap á tölvunni.
— Já, sagði hann, — en það er satt, þetta er
allt búið og gert fyrir löngu.
— Einmitt, sagði ég gramur.
— Viltu ekki koma með mér rétt sem
snöggvast, sagði hann biðjandi. — Ég verð að
sýna einhverjum hvað mér tókst.
Ég tók frakkann minn af snaga og setti upp
hattinn.  Eysteinn hörfaði úr gættinni og gekk á
undan mér niður stigann.  Gamla gilda reynitréð
í garðinu réri í vindinum og laufin lágu vatnsósa
og gulbrún á stéttinni og í grasinu.  Það hafði
gengið á með köldum rigningarhryðjum um
morguninn, vetur var í nánd.  Þegar við komum
út á götuna brosti ég til hans, hann brosti á móti.
— Jæja Eysteinn, hvert þá?  Tæplega í bíó?
— Nei, sagði hann og brosti breiðar. — Heim
á Vatnsstíg 1.
Við lögðum af stað og gengum þegjandi góða
stund. — Hvernig hefurðu það?
— Nú svona skítsæmilegt, svaraði ég stuttur í
spuna.",50,Móðirin mismunar bræðrunum vegna þess að,B,A Eysteinn er augasteinn móður sinnar,B Eysteinn má sín lítils,C hún treystir Eysteini betur,D hún vill ekki að húsið verði selt,1
"Ég stakk bókinni aftur í umslagið.  Ég ýtti
henni fram á skrifborðshornið sem næst var 
dyrunum. Þar átti ég auðvelt með að hafa auga
með bögglinum þótt ég sæti að störfum. Ég var í
þann mund að kveikja á tölvunni minni til að
semja greinarkorn þegar ég heyrði skúrdyrnar
opnaðar og einhvern ganga upp stigann. Ég
kannaðist við fótatakið þótt ég gæti í fljótu
bragði ekki gert mér grein fyrir hver þar var á
ferli.
Eysteinn bróðir minn stóð allt í einu í gættinni
og sagði: — Mér tókst það.
Mér dauðbrá. — Tókst hvað? hváði ég.
— Komdu með, Kiddi, og sjáðu, svaraði
hann.
Eysteinn var skikkanlega klæddur. Nú mátti
ljóst vera hvað mamma gerði við gömlu fötin
mín. Hann var kominn í gráa rykfrakkann með
stóru ljósbrúnu hnöppunum. Ég sá hvorki
buxurnar né skóna fyrir skrifborðinu, en án efa
leit hvort tveggja kunnuglega út. Ég virti fyrir
mér andlit hans, hann skipti vinstra megin sem
fyrr, síður skolleitur hártoppur féll fram á ennið.
Nefið var svipað mínu, fínlegt og oddhvasst.
Þurr húðin var brúnleit en örum rist eftir graftar-
bólur, augun alvörugefin, en björt af hamingju
aldrei þessu vant. — Heyrðu, hvar fékkstu þessi
fínu föt? spurði ég.
— Hjá mömmu.  Hann brosti. — Ætlarðu að
koma?
— Koma hvert?  Ég var tregur til, tæplega
búinn að ná mér eftir áfallið að sjá hann.
— Heim á Vatnsstíg 1. Eysteinn lét eins og
ekkert væri sjálfsagðara.
Ég lét aftur augun andartak, síðan sagði ég:
— Ég hef ekki komið þangað í tæpa tvo áratugi,
og þér er fullljóst hvers vegna.
— Ég óskaði ekki eftir húsinu öllu, hann
reigði sig, — ég sagði við mömmu að við ættum
að skipta því bræðurnir. Ég stakk meira að segja
upp á því að þú fengir neðri hæðina, eða þá að
húsið yrði selt, en hún mátti ekki heyra á það
minnst, hún sagði að ég ætti að lifa af 
neðrihæðarleigunni.
— Ó, en yndislegt, lifa af neðrihæðarleigunni,
blessaður, sagði ég, og hló hátt.
— Ég er svo ópraktískur, tautaði hann, — svo
verð ég líka að búa einn, annað get ég ekki, þú
veist það, Kiddi.
— Við höfum ekki talast við í hartnær sextán
ár, sagði ég, — en samt tökum við upp þráðinn
rétt eins og við hefðum síðast sést í gærkvöldi,
lifa af leigu, hefur ekki neðri hæðin staðið auð
og ókynt og grotnað niður, en nú jæja, við skul-
um ekki vera að þrefa um þetta.  Ég reis á fætur
og drap á tölvunni.
— Já, sagði hann, — en það er satt, þetta er
allt búið og gert fyrir löngu.
— Einmitt, sagði ég gramur.
— Viltu ekki koma með mér rétt sem
snöggvast, sagði hann biðjandi. — Ég verð að
sýna einhverjum hvað mér tókst.
Ég tók frakkann minn af snaga og setti upp
hattinn.  Eysteinn hörfaði úr gættinni og gekk á
undan mér niður stigann.  Gamla gilda reynitréð
í garðinu réri í vindinum og laufin lágu vatnsósa
og gulbrún á stéttinni og í grasinu.  Það hafði
gengið á með köldum rigningarhryðjum um
morguninn, vetur var í nánd.  Þegar við komum
út á götuna brosti ég til hans, hann brosti á móti.
— Jæja Eysteinn, hvert þá?  Tæplega í bíó?
— Nei, sagði hann og brosti breiðar. — Heim
á Vatnsstíg 1.
Við lögðum af stað og gengum þegjandi góða
stund. — Hvernig hefurðu það?
— Nú svona skítsæmilegt, svaraði ég stuttur í
spuna.",51,Hvers vegna vildi Eysteinn sýna Kidda hvað honum hafði tekist?,C,A Hann áleit það tækifæri til sátta,B Hann hafði alltaf treyst Kidda,C Hann hafði engan til að samgleðjast með,D Hann vildi bæta Kidda eitthvað upp,2
"Ég stakk bókinni aftur í umslagið.  Ég ýtti
henni fram á skrifborðshornið sem næst var 
dyrunum. Þar átti ég auðvelt með að hafa auga
með bögglinum þótt ég sæti að störfum. Ég var í
þann mund að kveikja á tölvunni minni til að
semja greinarkorn þegar ég heyrði skúrdyrnar
opnaðar og einhvern ganga upp stigann. Ég
kannaðist við fótatakið þótt ég gæti í fljótu
bragði ekki gert mér grein fyrir hver þar var á
ferli.
Eysteinn bróðir minn stóð allt í einu í gættinni
og sagði: — Mér tókst það.
Mér dauðbrá. — Tókst hvað? hváði ég.
— Komdu með, Kiddi, og sjáðu, svaraði
hann.
Eysteinn var skikkanlega klæddur. Nú mátti
ljóst vera hvað mamma gerði við gömlu fötin
mín. Hann var kominn í gráa rykfrakkann með
stóru ljósbrúnu hnöppunum. Ég sá hvorki
buxurnar né skóna fyrir skrifborðinu, en án efa
leit hvort tveggja kunnuglega út. Ég virti fyrir
mér andlit hans, hann skipti vinstra megin sem
fyrr, síður skolleitur hártoppur féll fram á ennið.
Nefið var svipað mínu, fínlegt og oddhvasst.
Þurr húðin var brúnleit en örum rist eftir graftar-
bólur, augun alvörugefin, en björt af hamingju
aldrei þessu vant. — Heyrðu, hvar fékkstu þessi
fínu föt? spurði ég.
— Hjá mömmu.  Hann brosti. — Ætlarðu að
koma?
— Koma hvert?  Ég var tregur til, tæplega
búinn að ná mér eftir áfallið að sjá hann.
— Heim á Vatnsstíg 1. Eysteinn lét eins og
ekkert væri sjálfsagðara.
Ég lét aftur augun andartak, síðan sagði ég:
— Ég hef ekki komið þangað í tæpa tvo áratugi,
og þér er fullljóst hvers vegna.
— Ég óskaði ekki eftir húsinu öllu, hann
reigði sig, — ég sagði við mömmu að við ættum
að skipta því bræðurnir. Ég stakk meira að segja
upp á því að þú fengir neðri hæðina, eða þá að
húsið yrði selt, en hún mátti ekki heyra á það
minnst, hún sagði að ég ætti að lifa af 
neðrihæðarleigunni.
— Ó, en yndislegt, lifa af neðrihæðarleigunni,
blessaður, sagði ég, og hló hátt.
— Ég er svo ópraktískur, tautaði hann, — svo
verð ég líka að búa einn, annað get ég ekki, þú
veist það, Kiddi.
— Við höfum ekki talast við í hartnær sextán
ár, sagði ég, — en samt tökum við upp þráðinn
rétt eins og við hefðum síðast sést í gærkvöldi,
lifa af leigu, hefur ekki neðri hæðin staðið auð
og ókynt og grotnað niður, en nú jæja, við skul-
um ekki vera að þrefa um þetta.  Ég reis á fætur
og drap á tölvunni.
— Já, sagði hann, — en það er satt, þetta er
allt búið og gert fyrir löngu.
— Einmitt, sagði ég gramur.
— Viltu ekki koma með mér rétt sem
snöggvast, sagði hann biðjandi. — Ég verð að
sýna einhverjum hvað mér tókst.
Ég tók frakkann minn af snaga og setti upp
hattinn.  Eysteinn hörfaði úr gættinni og gekk á
undan mér niður stigann.  Gamla gilda reynitréð
í garðinu réri í vindinum og laufin lágu vatnsósa
og gulbrún á stéttinni og í grasinu.  Það hafði
gengið á með köldum rigningarhryðjum um
morguninn, vetur var í nánd.  Þegar við komum
út á götuna brosti ég til hans, hann brosti á móti.
— Jæja Eysteinn, hvert þá?  Tæplega í bíó?
— Nei, sagði hann og brosti breiðar. — Heim
á Vatnsstíg 1.
Við lögðum af stað og gengum þegjandi góða
stund. — Hvernig hefurðu það?
— Nú svona skítsæmilegt, svaraði ég stuttur í
spuna.",52,Hvaða hlutverk er líklegast að textinn hafi í skáldsögunni?,D,A Að lýsa heimilishögum Kidda,B Að lýsa persónu Eysteins,C Að lýsa persónu Kidda,D Að lýsa sambandi bræðranna,3
"Ég stakk bókinni aftur í umslagið.  Ég ýtti
henni fram á skrifborðshornið sem næst var 
dyrunum. Þar átti ég auðvelt með að hafa auga
með bögglinum þótt ég sæti að störfum. Ég var í
þann mund að kveikja á tölvunni minni til að
semja greinarkorn þegar ég heyrði skúrdyrnar
opnaðar og einhvern ganga upp stigann. Ég
kannaðist við fótatakið þótt ég gæti í fljótu
bragði ekki gert mér grein fyrir hver þar var á
ferli.
Eysteinn bróðir minn stóð allt í einu í gættinni
og sagði: — Mér tókst það.
Mér dauðbrá. — Tókst hvað? hváði ég.
— Komdu með, Kiddi, og sjáðu, svaraði
hann.
Eysteinn var skikkanlega klæddur. Nú mátti
ljóst vera hvað mamma gerði við gömlu fötin
mín. Hann var kominn í gráa rykfrakkann með
stóru ljósbrúnu hnöppunum. Ég sá hvorki
buxurnar né skóna fyrir skrifborðinu, en án efa
leit hvort tveggja kunnuglega út. Ég virti fyrir
mér andlit hans, hann skipti vinstra megin sem
fyrr, síður skolleitur hártoppur féll fram á ennið.
Nefið var svipað mínu, fínlegt og oddhvasst.
Þurr húðin var brúnleit en örum rist eftir graftar-
bólur, augun alvörugefin, en björt af hamingju
aldrei þessu vant. — Heyrðu, hvar fékkstu þessi
fínu föt? spurði ég.
— Hjá mömmu.  Hann brosti. — Ætlarðu að
koma?
— Koma hvert?  Ég var tregur til, tæplega
búinn að ná mér eftir áfallið að sjá hann.
— Heim á Vatnsstíg 1. Eysteinn lét eins og
ekkert væri sjálfsagðara.
Ég lét aftur augun andartak, síðan sagði ég:
— Ég hef ekki komið þangað í tæpa tvo áratugi,
og þér er fullljóst hvers vegna.
— Ég óskaði ekki eftir húsinu öllu, hann
reigði sig, — ég sagði við mömmu að við ættum
að skipta því bræðurnir. Ég stakk meira að segja
upp á því að þú fengir neðri hæðina, eða þá að
húsið yrði selt, en hún mátti ekki heyra á það
minnst, hún sagði að ég ætti að lifa af 
neðrihæðarleigunni.
— Ó, en yndislegt, lifa af neðrihæðarleigunni,
blessaður, sagði ég, og hló hátt.
— Ég er svo ópraktískur, tautaði hann, — svo
verð ég líka að búa einn, annað get ég ekki, þú
veist það, Kiddi.
— Við höfum ekki talast við í hartnær sextán
ár, sagði ég, — en samt tökum við upp þráðinn
rétt eins og við hefðum síðast sést í gærkvöldi,
lifa af leigu, hefur ekki neðri hæðin staðið auð
og ókynt og grotnað niður, en nú jæja, við skul-
um ekki vera að þrefa um þetta.  Ég reis á fætur
og drap á tölvunni.
— Já, sagði hann, — en það er satt, þetta er
allt búið og gert fyrir löngu.
— Einmitt, sagði ég gramur.
— Viltu ekki koma með mér rétt sem
snöggvast, sagði hann biðjandi. — Ég verð að
sýna einhverjum hvað mér tókst.
Ég tók frakkann minn af snaga og setti upp
hattinn.  Eysteinn hörfaði úr gættinni og gekk á
undan mér niður stigann.  Gamla gilda reynitréð
í garðinu réri í vindinum og laufin lágu vatnsósa
og gulbrún á stéttinni og í grasinu.  Það hafði
gengið á með köldum rigningarhryðjum um
morguninn, vetur var í nánd.  Þegar við komum
út á götuna brosti ég til hans, hann brosti á móti.
— Jæja Eysteinn, hvert þá?  Tæplega í bíó?
— Nei, sagði hann og brosti breiðar. — Heim
á Vatnsstíg 1.
Við lögðum af stað og gengum þegjandi góða
stund. — Hvernig hefurðu það?
— Nú svona skítsæmilegt, svaraði ég stuttur í
spuna.",53,Hver eftirfarandi setninga er lykilsetning textans?,A,A „Mér tókst það.“,"B „Nú, svona skítsæmilegt, svaraði ég stuttur í spuna.“","C „Ó, en yndislegt, lifa af neðrihæðarleigunni, blessaður.“",D „Við höfum ekki talast við í hartnær sextán ár.“,0
"Bærinn Inúvik í Norðvesturhéruðum Kanada
er heimili margra þjóðarbrota, m.a.  nokkurra
hópa inúíta og indíána, en alls búa hér rúmlega
þrjú þúsund manns. Ákveðið var að reisa hann
árið 1958 og skyldi hann leysa Aklavik, sem
hafði verið helsti þéttbýliskjarni Mackenzie-
svæðisins allt frá 1912, af hólmi en Mackenzie-
áin flæddi iðulega yfir bakka sína um götur
Aklavik. Inúvik ber þess greinilega merki að
vera „skipulagður“ bær. Aðalgatan, Mackenzie-
stræti, er samhliða ánni sem hún dregur nafn sitt
af. Húsin eru keimlík, reist á stólpum ofan á
sífreranum. Um allan bæinn liðast miklir
stokkar með vatni og skólpi sem minna helst á
hitaveitustokka Reykjavíkursvæðisins. Allt fram
á áttunda áratuginn skiptist bærinn í þrjá vel
afmarkaða hluta, þar sem inúítar, indíánar og
hvítir bjuggu hverjir í sínum bæjarhluta. Með tíð
og tíma hafa þessir hópar blandast saman og
bærinn státar af friðsamlegri sambúð kynþátta
þótt framan af hafi misskipting gæða og
forréttindi hinna hvítu einkennt samfélagið.
Afkomendur Vilhjálms Stefánssonar mann-
fræðings og landkönnuðar, sex barnabörn hans
og börn þeirra, hafa sett svip á bæjarlífið.
...
Margt hefur verið ritað um ævi og störf
Vilhjálms. Hingað til hefur hins vegar lítið sem
ekkert verið hirt um að segja sögu afkomenda
hans og inúítakonunnar Fannýar Pannigablúk.
Þó eru áratugir síðan fyrst var getið um
„inúítafjölskyldu“ Vilhjálms á prenti.
...
Hvítir menn sem ferðuðust um norðurslóðir
snemma á síðustu öld eignuðust oft börn með
inúítakonum í kjölfar stuttra kynna. Samband
Vilhjálms og Fannýjar Pannigablúk var þó
miklu meira en stutt kynni. Í hugum inúíta voru
þau Vilhjálmur og Fanný hjón. Skilgreining
inúíta á hjónabandi var vissulega afar rúm á
þessum árum, en hér var ekki aðeins um
frjálslegan skilning inúíta að ræða; hjúskapar-
staða Vilhjálms og Fannýjar og faðerni Alex
voru innsigluð í kirkjubókum á Herschel-eyju,
sem nú eru geymdar í Inúvik. Þar segir að þann
15. ágúst 1915 hafi klerkurinn C.E. Whittaker
skírt „Fanný, 45 ára gamla eiginkonu
Vilhjálms,“ og „fimm ára son þeirra, (Alex)
Alik Alahúk, til kristinnar trúar“. Alahúk-nafnið
er raunar frá fyrri eiginmanni Fannýjar, en hún
missti mann sinn skömmu áður en hún kynntist
Vilhjálmi.
Börn Alex herma að Vilhjálmur hafi ætlað að
taka son sinn með sér af vettvangi að loknum
þriðja leiðangrinum (1914-1918). Hann hafi
jafnvel búið son sinn undir ferðalag, fyrst til
Vancouver og síðan til austurstrandar Banda-
ríkjanna þar sem Alex myndi alast upp í heimi
hinna hvítu, þau Fanný hafi deilt harkalega um
þetta en hún hafi haft sitt fram. Fanný hafi ekki
léð máls á því að láta af hendi eina son sinn,
fjörutíu og fimm ára gömul og með tvö hjóna-
bönd að baki. Alex hafi verið eina trygging
hennar fyrir lífsviðurværi.
Alex ólst upp hjá móður sinni og bræðrum
hennar. Móðir hans samdi við vinafólk sitt um
konuefni handa honum, eins og títt var langt
fram á síðustu öld, og hann gekk að eiga inúíta-
konuna Mabel Okpik. Þau hjónin áttu erfitt með
að sætta sig við ráðahaginn til að byrja með, en
sagt er að síðar hafi ástir tekist með þeim. Börn
þeirra voru sex, en auk þess tóku þau um tíma
að sér tíu munaðarlaus börn. Lengst af hafði
Alex framfæri af veiðum að hætti inúíta. Hann
þótti líkur föður sínum í útliti og oft átti hann
erfitt uppdráttar sem „blendingur“. Í æsku var
hann skráður „hvítur“, en síðar á ævinni, þegar
heilsu hans tók að hraka og hann þurfti á þeirri
opinberu aðstoð að halda sem frumbyggjum
stóð sérstaklega til boða, lét hann skrá sig sem
inúíta.
Á veturna bjuggu þau Alex, Mabel og Fanný í
búðum sínum á Mackenzie-svæðinu en á sumrin
flúðu þau, eins og flestir aðrir, hitann og moskító-
varginn á vatnasvæðinu og héldu til strandar.
Síðustu æviár Fannýjar bjó fjölskyldan í bænum
Aklavik og þar var Fanný jarðsett en hún lést árið
1941.",54,Bærinn Inúvik,A,A einkennist af friðsamlegri sambúð ólíkra hópa,B einkennist af togstreitu ólíkra hópa,C er fæðingarbær Vilhjálms Stefánssonar,D skiptist í vel afmarkaða hluta eftir kynþáttum,0
"Bærinn Inúvik í Norðvesturhéruðum Kanada
er heimili margra þjóðarbrota, m.a.  nokkurra
hópa inúíta og indíána, en alls búa hér rúmlega
þrjú þúsund manns. Ákveðið var að reisa hann
árið 1958 og skyldi hann leysa Aklavik, sem
hafði verið helsti þéttbýliskjarni Mackenzie-
svæðisins allt frá 1912, af hólmi en Mackenzie-
áin flæddi iðulega yfir bakka sína um götur
Aklavik. Inúvik ber þess greinilega merki að
vera „skipulagður“ bær. Aðalgatan, Mackenzie-
stræti, er samhliða ánni sem hún dregur nafn sitt
af. Húsin eru keimlík, reist á stólpum ofan á
sífreranum. Um allan bæinn liðast miklir
stokkar með vatni og skólpi sem minna helst á
hitaveitustokka Reykjavíkursvæðisins. Allt fram
á áttunda áratuginn skiptist bærinn í þrjá vel
afmarkaða hluta, þar sem inúítar, indíánar og
hvítir bjuggu hverjir í sínum bæjarhluta. Með tíð
og tíma hafa þessir hópar blandast saman og
bærinn státar af friðsamlegri sambúð kynþátta
þótt framan af hafi misskipting gæða og
forréttindi hinna hvítu einkennt samfélagið.
Afkomendur Vilhjálms Stefánssonar mann-
fræðings og landkönnuðar, sex barnabörn hans
og börn þeirra, hafa sett svip á bæjarlífið.
...
Margt hefur verið ritað um ævi og störf
Vilhjálms. Hingað til hefur hins vegar lítið sem
ekkert verið hirt um að segja sögu afkomenda
hans og inúítakonunnar Fannýar Pannigablúk.
Þó eru áratugir síðan fyrst var getið um
„inúítafjölskyldu“ Vilhjálms á prenti.
...
Hvítir menn sem ferðuðust um norðurslóðir
snemma á síðustu öld eignuðust oft börn með
inúítakonum í kjölfar stuttra kynna. Samband
Vilhjálms og Fannýjar Pannigablúk var þó
miklu meira en stutt kynni. Í hugum inúíta voru
þau Vilhjálmur og Fanný hjón. Skilgreining
inúíta á hjónabandi var vissulega afar rúm á
þessum árum, en hér var ekki aðeins um
frjálslegan skilning inúíta að ræða; hjúskapar-
staða Vilhjálms og Fannýjar og faðerni Alex
voru innsigluð í kirkjubókum á Herschel-eyju,
sem nú eru geymdar í Inúvik. Þar segir að þann
15. ágúst 1915 hafi klerkurinn C.E. Whittaker
skírt „Fanný, 45 ára gamla eiginkonu
Vilhjálms,“ og „fimm ára son þeirra, (Alex)
Alik Alahúk, til kristinnar trúar“. Alahúk-nafnið
er raunar frá fyrri eiginmanni Fannýjar, en hún
missti mann sinn skömmu áður en hún kynntist
Vilhjálmi.
Börn Alex herma að Vilhjálmur hafi ætlað að
taka son sinn með sér af vettvangi að loknum
þriðja leiðangrinum (1914-1918). Hann hafi
jafnvel búið son sinn undir ferðalag, fyrst til
Vancouver og síðan til austurstrandar Banda-
ríkjanna þar sem Alex myndi alast upp í heimi
hinna hvítu, þau Fanný hafi deilt harkalega um
þetta en hún hafi haft sitt fram. Fanný hafi ekki
léð máls á því að láta af hendi eina son sinn,
fjörutíu og fimm ára gömul og með tvö hjóna-
bönd að baki. Alex hafi verið eina trygging
hennar fyrir lífsviðurværi.
Alex ólst upp hjá móður sinni og bræðrum
hennar. Móðir hans samdi við vinafólk sitt um
konuefni handa honum, eins og títt var langt
fram á síðustu öld, og hann gekk að eiga inúíta-
konuna Mabel Okpik. Þau hjónin áttu erfitt með
að sætta sig við ráðahaginn til að byrja með, en
sagt er að síðar hafi ástir tekist með þeim. Börn
þeirra voru sex, en auk þess tóku þau um tíma
að sér tíu munaðarlaus börn. Lengst af hafði
Alex framfæri af veiðum að hætti inúíta. Hann
þótti líkur föður sínum í útliti og oft átti hann
erfitt uppdráttar sem „blendingur“. Í æsku var
hann skráður „hvítur“, en síðar á ævinni, þegar
heilsu hans tók að hraka og hann þurfti á þeirri
opinberu aðstoð að halda sem frumbyggjum
stóð sérstaklega til boða, lét hann skrá sig sem
inúíta.
Á veturna bjuggu þau Alex, Mabel og Fanný í
búðum sínum á Mackenzie-svæðinu en á sumrin
flúðu þau, eins og flestir aðrir, hitann og moskító-
varginn á vatnasvæðinu og héldu til strandar.
Síðustu æviár Fannýjar bjó fjölskyldan í bænum
Aklavik og þar var Fanný jarðsett en hún lést árið
1941.",55,Mackenzie-áin,C,A er nefnd eftir aðalgötunni,B flæðir iðulega um götur Inúvik,C rennur bæði um Inúvik og Aklavik,D rennur um stokk í gegnum Inúvik,2
"Bærinn Inúvik í Norðvesturhéruðum Kanada
er heimili margra þjóðarbrota, m.a.  nokkurra
hópa inúíta og indíána, en alls búa hér rúmlega
þrjú þúsund manns. Ákveðið var að reisa hann
árið 1958 og skyldi hann leysa Aklavik, sem
hafði verið helsti þéttbýliskjarni Mackenzie-
svæðisins allt frá 1912, af hólmi en Mackenzie-
áin flæddi iðulega yfir bakka sína um götur
Aklavik. Inúvik ber þess greinilega merki að
vera „skipulagður“ bær. Aðalgatan, Mackenzie-
stræti, er samhliða ánni sem hún dregur nafn sitt
af. Húsin eru keimlík, reist á stólpum ofan á
sífreranum. Um allan bæinn liðast miklir
stokkar með vatni og skólpi sem minna helst á
hitaveitustokka Reykjavíkursvæðisins. Allt fram
á áttunda áratuginn skiptist bærinn í þrjá vel
afmarkaða hluta, þar sem inúítar, indíánar og
hvítir bjuggu hverjir í sínum bæjarhluta. Með tíð
og tíma hafa þessir hópar blandast saman og
bærinn státar af friðsamlegri sambúð kynþátta
þótt framan af hafi misskipting gæða og
forréttindi hinna hvítu einkennt samfélagið.
Afkomendur Vilhjálms Stefánssonar mann-
fræðings og landkönnuðar, sex barnabörn hans
og börn þeirra, hafa sett svip á bæjarlífið.
...
Margt hefur verið ritað um ævi og störf
Vilhjálms. Hingað til hefur hins vegar lítið sem
ekkert verið hirt um að segja sögu afkomenda
hans og inúítakonunnar Fannýar Pannigablúk.
Þó eru áratugir síðan fyrst var getið um
„inúítafjölskyldu“ Vilhjálms á prenti.
...
Hvítir menn sem ferðuðust um norðurslóðir
snemma á síðustu öld eignuðust oft börn með
inúítakonum í kjölfar stuttra kynna. Samband
Vilhjálms og Fannýjar Pannigablúk var þó
miklu meira en stutt kynni. Í hugum inúíta voru
þau Vilhjálmur og Fanný hjón. Skilgreining
inúíta á hjónabandi var vissulega afar rúm á
þessum árum, en hér var ekki aðeins um
frjálslegan skilning inúíta að ræða; hjúskapar-
staða Vilhjálms og Fannýjar og faðerni Alex
voru innsigluð í kirkjubókum á Herschel-eyju,
sem nú eru geymdar í Inúvik. Þar segir að þann
15. ágúst 1915 hafi klerkurinn C.E. Whittaker
skírt „Fanný, 45 ára gamla eiginkonu
Vilhjálms,“ og „fimm ára son þeirra, (Alex)
Alik Alahúk, til kristinnar trúar“. Alahúk-nafnið
er raunar frá fyrri eiginmanni Fannýjar, en hún
missti mann sinn skömmu áður en hún kynntist
Vilhjálmi.
Börn Alex herma að Vilhjálmur hafi ætlað að
taka son sinn með sér af vettvangi að loknum
þriðja leiðangrinum (1914-1918). Hann hafi
jafnvel búið son sinn undir ferðalag, fyrst til
Vancouver og síðan til austurstrandar Banda-
ríkjanna þar sem Alex myndi alast upp í heimi
hinna hvítu, þau Fanný hafi deilt harkalega um
þetta en hún hafi haft sitt fram. Fanný hafi ekki
léð máls á því að láta af hendi eina son sinn,
fjörutíu og fimm ára gömul og með tvö hjóna-
bönd að baki. Alex hafi verið eina trygging
hennar fyrir lífsviðurværi.
Alex ólst upp hjá móður sinni og bræðrum
hennar. Móðir hans samdi við vinafólk sitt um
konuefni handa honum, eins og títt var langt
fram á síðustu öld, og hann gekk að eiga inúíta-
konuna Mabel Okpik. Þau hjónin áttu erfitt með
að sætta sig við ráðahaginn til að byrja með, en
sagt er að síðar hafi ástir tekist með þeim. Börn
þeirra voru sex, en auk þess tóku þau um tíma
að sér tíu munaðarlaus börn. Lengst af hafði
Alex framfæri af veiðum að hætti inúíta. Hann
þótti líkur föður sínum í útliti og oft átti hann
erfitt uppdráttar sem „blendingur“. Í æsku var
hann skráður „hvítur“, en síðar á ævinni, þegar
heilsu hans tók að hraka og hann þurfti á þeirri
opinberu aðstoð að halda sem frumbyggjum
stóð sérstaklega til boða, lét hann skrá sig sem
inúíta.
Á veturna bjuggu þau Alex, Mabel og Fanný í
búðum sínum á Mackenzie-svæðinu en á sumrin
flúðu þau, eins og flestir aðrir, hitann og moskító-
varginn á vatnasvæðinu og héldu til strandar.
Síðustu æviár Fannýjar bjó fjölskyldan í bænum
Aklavik og þar var Fanný jarðsett en hún lést árið
1941.",56,Þegar Fanný tók skírn var hún,C,A gift inúítanum Alahúk,B hálfsextug að aldri,C í tygjum við Vilhjálm,D ófrísk að Alex Alahúk,2
"Bærinn Inúvik í Norðvesturhéruðum Kanada
er heimili margra þjóðarbrota, m.a.  nokkurra
hópa inúíta og indíána, en alls búa hér rúmlega
þrjú þúsund manns. Ákveðið var að reisa hann
árið 1958 og skyldi hann leysa Aklavik, sem
hafði verið helsti þéttbýliskjarni Mackenzie-
svæðisins allt frá 1912, af hólmi en Mackenzie-
áin flæddi iðulega yfir bakka sína um götur
Aklavik. Inúvik ber þess greinilega merki að
vera „skipulagður“ bær. Aðalgatan, Mackenzie-
stræti, er samhliða ánni sem hún dregur nafn sitt
af. Húsin eru keimlík, reist á stólpum ofan á
sífreranum. Um allan bæinn liðast miklir
stokkar með vatni og skólpi sem minna helst á
hitaveitustokka Reykjavíkursvæðisins. Allt fram
á áttunda áratuginn skiptist bærinn í þrjá vel
afmarkaða hluta, þar sem inúítar, indíánar og
hvítir bjuggu hverjir í sínum bæjarhluta. Með tíð
og tíma hafa þessir hópar blandast saman og
bærinn státar af friðsamlegri sambúð kynþátta
þótt framan af hafi misskipting gæða og
forréttindi hinna hvítu einkennt samfélagið.
Afkomendur Vilhjálms Stefánssonar mann-
fræðings og landkönnuðar, sex barnabörn hans
og börn þeirra, hafa sett svip á bæjarlífið.
...
Margt hefur verið ritað um ævi og störf
Vilhjálms. Hingað til hefur hins vegar lítið sem
ekkert verið hirt um að segja sögu afkomenda
hans og inúítakonunnar Fannýar Pannigablúk.
Þó eru áratugir síðan fyrst var getið um
„inúítafjölskyldu“ Vilhjálms á prenti.
...
Hvítir menn sem ferðuðust um norðurslóðir
snemma á síðustu öld eignuðust oft börn með
inúítakonum í kjölfar stuttra kynna. Samband
Vilhjálms og Fannýjar Pannigablúk var þó
miklu meira en stutt kynni. Í hugum inúíta voru
þau Vilhjálmur og Fanný hjón. Skilgreining
inúíta á hjónabandi var vissulega afar rúm á
þessum árum, en hér var ekki aðeins um
frjálslegan skilning inúíta að ræða; hjúskapar-
staða Vilhjálms og Fannýjar og faðerni Alex
voru innsigluð í kirkjubókum á Herschel-eyju,
sem nú eru geymdar í Inúvik. Þar segir að þann
15. ágúst 1915 hafi klerkurinn C.E. Whittaker
skírt „Fanný, 45 ára gamla eiginkonu
Vilhjálms,“ og „fimm ára son þeirra, (Alex)
Alik Alahúk, til kristinnar trúar“. Alahúk-nafnið
er raunar frá fyrri eiginmanni Fannýjar, en hún
missti mann sinn skömmu áður en hún kynntist
Vilhjálmi.
Börn Alex herma að Vilhjálmur hafi ætlað að
taka son sinn með sér af vettvangi að loknum
þriðja leiðangrinum (1914-1918). Hann hafi
jafnvel búið son sinn undir ferðalag, fyrst til
Vancouver og síðan til austurstrandar Banda-
ríkjanna þar sem Alex myndi alast upp í heimi
hinna hvítu, þau Fanný hafi deilt harkalega um
þetta en hún hafi haft sitt fram. Fanný hafi ekki
léð máls á því að láta af hendi eina son sinn,
fjörutíu og fimm ára gömul og með tvö hjóna-
bönd að baki. Alex hafi verið eina trygging
hennar fyrir lífsviðurværi.
Alex ólst upp hjá móður sinni og bræðrum
hennar. Móðir hans samdi við vinafólk sitt um
konuefni handa honum, eins og títt var langt
fram á síðustu öld, og hann gekk að eiga inúíta-
konuna Mabel Okpik. Þau hjónin áttu erfitt með
að sætta sig við ráðahaginn til að byrja með, en
sagt er að síðar hafi ástir tekist með þeim. Börn
þeirra voru sex, en auk þess tóku þau um tíma
að sér tíu munaðarlaus börn. Lengst af hafði
Alex framfæri af veiðum að hætti inúíta. Hann
þótti líkur föður sínum í útliti og oft átti hann
erfitt uppdráttar sem „blendingur“. Í æsku var
hann skráður „hvítur“, en síðar á ævinni, þegar
heilsu hans tók að hraka og hann þurfti á þeirri
opinberu aðstoð að halda sem frumbyggjum
stóð sérstaklega til boða, lét hann skrá sig sem
inúíta.
Á veturna bjuggu þau Alex, Mabel og Fanný í
búðum sínum á Mackenzie-svæðinu en á sumrin
flúðu þau, eins og flestir aðrir, hitann og moskító-
varginn á vatnasvæðinu og héldu til strandar.
Síðustu æviár Fannýjar bjó fjölskyldan í bænum
Aklavik og þar var Fanný jarðsett en hún lést árið
1941.",57,Árið 1918,B,A fæddist sonur Vilhjálms,B hafði Vilhjálmur farið í þrjá leiðangra,C las Fanný yfir Vilhjálmi vegna svika,D ætlaði Vilhjálmur að setjast að hjá Fannýju,1
"Bærinn Inúvik í Norðvesturhéruðum Kanada
er heimili margra þjóðarbrota, m.a.  nokkurra
hópa inúíta og indíána, en alls búa hér rúmlega
þrjú þúsund manns. Ákveðið var að reisa hann
árið 1958 og skyldi hann leysa Aklavik, sem
hafði verið helsti þéttbýliskjarni Mackenzie-
svæðisins allt frá 1912, af hólmi en Mackenzie-
áin flæddi iðulega yfir bakka sína um götur
Aklavik. Inúvik ber þess greinilega merki að
vera „skipulagður“ bær. Aðalgatan, Mackenzie-
stræti, er samhliða ánni sem hún dregur nafn sitt
af. Húsin eru keimlík, reist á stólpum ofan á
sífreranum. Um allan bæinn liðast miklir
stokkar með vatni og skólpi sem minna helst á
hitaveitustokka Reykjavíkursvæðisins. Allt fram
á áttunda áratuginn skiptist bærinn í þrjá vel
afmarkaða hluta, þar sem inúítar, indíánar og
hvítir bjuggu hverjir í sínum bæjarhluta. Með tíð
og tíma hafa þessir hópar blandast saman og
bærinn státar af friðsamlegri sambúð kynþátta
þótt framan af hafi misskipting gæða og
forréttindi hinna hvítu einkennt samfélagið.
Afkomendur Vilhjálms Stefánssonar mann-
fræðings og landkönnuðar, sex barnabörn hans
og börn þeirra, hafa sett svip á bæjarlífið.
...
Margt hefur verið ritað um ævi og störf
Vilhjálms. Hingað til hefur hins vegar lítið sem
ekkert verið hirt um að segja sögu afkomenda
hans og inúítakonunnar Fannýar Pannigablúk.
Þó eru áratugir síðan fyrst var getið um
„inúítafjölskyldu“ Vilhjálms á prenti.
...
Hvítir menn sem ferðuðust um norðurslóðir
snemma á síðustu öld eignuðust oft börn með
inúítakonum í kjölfar stuttra kynna. Samband
Vilhjálms og Fannýjar Pannigablúk var þó
miklu meira en stutt kynni. Í hugum inúíta voru
þau Vilhjálmur og Fanný hjón. Skilgreining
inúíta á hjónabandi var vissulega afar rúm á
þessum árum, en hér var ekki aðeins um
frjálslegan skilning inúíta að ræða; hjúskapar-
staða Vilhjálms og Fannýjar og faðerni Alex
voru innsigluð í kirkjubókum á Herschel-eyju,
sem nú eru geymdar í Inúvik. Þar segir að þann
15. ágúst 1915 hafi klerkurinn C.E. Whittaker
skírt „Fanný, 45 ára gamla eiginkonu
Vilhjálms,“ og „fimm ára son þeirra, (Alex)
Alik Alahúk, til kristinnar trúar“. Alahúk-nafnið
er raunar frá fyrri eiginmanni Fannýjar, en hún
missti mann sinn skömmu áður en hún kynntist
Vilhjálmi.
Börn Alex herma að Vilhjálmur hafi ætlað að
taka son sinn með sér af vettvangi að loknum
þriðja leiðangrinum (1914-1918). Hann hafi
jafnvel búið son sinn undir ferðalag, fyrst til
Vancouver og síðan til austurstrandar Banda-
ríkjanna þar sem Alex myndi alast upp í heimi
hinna hvítu, þau Fanný hafi deilt harkalega um
þetta en hún hafi haft sitt fram. Fanný hafi ekki
léð máls á því að láta af hendi eina son sinn,
fjörutíu og fimm ára gömul og með tvö hjóna-
bönd að baki. Alex hafi verið eina trygging
hennar fyrir lífsviðurværi.
Alex ólst upp hjá móður sinni og bræðrum
hennar. Móðir hans samdi við vinafólk sitt um
konuefni handa honum, eins og títt var langt
fram á síðustu öld, og hann gekk að eiga inúíta-
konuna Mabel Okpik. Þau hjónin áttu erfitt með
að sætta sig við ráðahaginn til að byrja með, en
sagt er að síðar hafi ástir tekist með þeim. Börn
þeirra voru sex, en auk þess tóku þau um tíma
að sér tíu munaðarlaus börn. Lengst af hafði
Alex framfæri af veiðum að hætti inúíta. Hann
þótti líkur föður sínum í útliti og oft átti hann
erfitt uppdráttar sem „blendingur“. Í æsku var
hann skráður „hvítur“, en síðar á ævinni, þegar
heilsu hans tók að hraka og hann þurfti á þeirri
opinberu aðstoð að halda sem frumbyggjum
stóð sérstaklega til boða, lét hann skrá sig sem
inúíta.
Á veturna bjuggu þau Alex, Mabel og Fanný í
búðum sínum á Mackenzie-svæðinu en á sumrin
flúðu þau, eins og flestir aðrir, hitann og moskító-
varginn á vatnasvæðinu og héldu til strandar.
Síðustu æviár Fannýjar bjó fjölskyldan í bænum
Aklavik og þar var Fanný jarðsett en hún lést árið
1941.",58,Fanný,C,A fékk meðlag frá Vilhjálmi,B lærði ensku af Vilhjálmi,C taldi Alex sína tryggingu fyrir afkomu,D vildi fylgja Vilhjálmi til Vancouver,2
"Bærinn Inúvik í Norðvesturhéruðum Kanada
er heimili margra þjóðarbrota, m.a.  nokkurra
hópa inúíta og indíána, en alls búa hér rúmlega
þrjú þúsund manns. Ákveðið var að reisa hann
árið 1958 og skyldi hann leysa Aklavik, sem
hafði verið helsti þéttbýliskjarni Mackenzie-
svæðisins allt frá 1912, af hólmi en Mackenzie-
áin flæddi iðulega yfir bakka sína um götur
Aklavik. Inúvik ber þess greinilega merki að
vera „skipulagður“ bær. Aðalgatan, Mackenzie-
stræti, er samhliða ánni sem hún dregur nafn sitt
af. Húsin eru keimlík, reist á stólpum ofan á
sífreranum. Um allan bæinn liðast miklir
stokkar með vatni og skólpi sem minna helst á
hitaveitustokka Reykjavíkursvæðisins. Allt fram
á áttunda áratuginn skiptist bærinn í þrjá vel
afmarkaða hluta, þar sem inúítar, indíánar og
hvítir bjuggu hverjir í sínum bæjarhluta. Með tíð
og tíma hafa þessir hópar blandast saman og
bærinn státar af friðsamlegri sambúð kynþátta
þótt framan af hafi misskipting gæða og
forréttindi hinna hvítu einkennt samfélagið.
Afkomendur Vilhjálms Stefánssonar mann-
fræðings og landkönnuðar, sex barnabörn hans
og börn þeirra, hafa sett svip á bæjarlífið.
...
Margt hefur verið ritað um ævi og störf
Vilhjálms. Hingað til hefur hins vegar lítið sem
ekkert verið hirt um að segja sögu afkomenda
hans og inúítakonunnar Fannýar Pannigablúk.
Þó eru áratugir síðan fyrst var getið um
„inúítafjölskyldu“ Vilhjálms á prenti.
...
Hvítir menn sem ferðuðust um norðurslóðir
snemma á síðustu öld eignuðust oft börn með
inúítakonum í kjölfar stuttra kynna. Samband
Vilhjálms og Fannýjar Pannigablúk var þó
miklu meira en stutt kynni. Í hugum inúíta voru
þau Vilhjálmur og Fanný hjón. Skilgreining
inúíta á hjónabandi var vissulega afar rúm á
þessum árum, en hér var ekki aðeins um
frjálslegan skilning inúíta að ræða; hjúskapar-
staða Vilhjálms og Fannýjar og faðerni Alex
voru innsigluð í kirkjubókum á Herschel-eyju,
sem nú eru geymdar í Inúvik. Þar segir að þann
15. ágúst 1915 hafi klerkurinn C.E. Whittaker
skírt „Fanný, 45 ára gamla eiginkonu
Vilhjálms,“ og „fimm ára son þeirra, (Alex)
Alik Alahúk, til kristinnar trúar“. Alahúk-nafnið
er raunar frá fyrri eiginmanni Fannýjar, en hún
missti mann sinn skömmu áður en hún kynntist
Vilhjálmi.
Börn Alex herma að Vilhjálmur hafi ætlað að
taka son sinn með sér af vettvangi að loknum
þriðja leiðangrinum (1914-1918). Hann hafi
jafnvel búið son sinn undir ferðalag, fyrst til
Vancouver og síðan til austurstrandar Banda-
ríkjanna þar sem Alex myndi alast upp í heimi
hinna hvítu, þau Fanný hafi deilt harkalega um
þetta en hún hafi haft sitt fram. Fanný hafi ekki
léð máls á því að láta af hendi eina son sinn,
fjörutíu og fimm ára gömul og með tvö hjóna-
bönd að baki. Alex hafi verið eina trygging
hennar fyrir lífsviðurværi.
Alex ólst upp hjá móður sinni og bræðrum
hennar. Móðir hans samdi við vinafólk sitt um
konuefni handa honum, eins og títt var langt
fram á síðustu öld, og hann gekk að eiga inúíta-
konuna Mabel Okpik. Þau hjónin áttu erfitt með
að sætta sig við ráðahaginn til að byrja með, en
sagt er að síðar hafi ástir tekist með þeim. Börn
þeirra voru sex, en auk þess tóku þau um tíma
að sér tíu munaðarlaus börn. Lengst af hafði
Alex framfæri af veiðum að hætti inúíta. Hann
þótti líkur föður sínum í útliti og oft átti hann
erfitt uppdráttar sem „blendingur“. Í æsku var
hann skráður „hvítur“, en síðar á ævinni, þegar
heilsu hans tók að hraka og hann þurfti á þeirri
opinberu aðstoð að halda sem frumbyggjum
stóð sérstaklega til boða, lét hann skrá sig sem
inúíta.
Á veturna bjuggu þau Alex, Mabel og Fanný í
búðum sínum á Mackenzie-svæðinu en á sumrin
flúðu þau, eins og flestir aðrir, hitann og moskító-
varginn á vatnasvæðinu og héldu til strandar.
Síðustu æviár Fannýjar bjó fjölskyldan í bænum
Aklavik og þar var Fanný jarðsett en hún lést árið
1941.",59,Á sumrin bjó fjölskylda Alex lengst af,D,A á Mackenzie-svæðinu,B á vatnasvæðinu,C í Aklavik,D við ströndina,3
"Bærinn Inúvik í Norðvesturhéruðum Kanada
er heimili margra þjóðarbrota, m.a.  nokkurra
hópa inúíta og indíána, en alls búa hér rúmlega
þrjú þúsund manns. Ákveðið var að reisa hann
árið 1958 og skyldi hann leysa Aklavik, sem
hafði verið helsti þéttbýliskjarni Mackenzie-
svæðisins allt frá 1912, af hólmi en Mackenzie-
áin flæddi iðulega yfir bakka sína um götur
Aklavik. Inúvik ber þess greinilega merki að
vera „skipulagður“ bær. Aðalgatan, Mackenzie-
stræti, er samhliða ánni sem hún dregur nafn sitt
af. Húsin eru keimlík, reist á stólpum ofan á
sífreranum. Um allan bæinn liðast miklir
stokkar með vatni og skólpi sem minna helst á
hitaveitustokka Reykjavíkursvæðisins. Allt fram
á áttunda áratuginn skiptist bærinn í þrjá vel
afmarkaða hluta, þar sem inúítar, indíánar og
hvítir bjuggu hverjir í sínum bæjarhluta. Með tíð
og tíma hafa þessir hópar blandast saman og
bærinn státar af friðsamlegri sambúð kynþátta
þótt framan af hafi misskipting gæða og
forréttindi hinna hvítu einkennt samfélagið.
Afkomendur Vilhjálms Stefánssonar mann-
fræðings og landkönnuðar, sex barnabörn hans
og börn þeirra, hafa sett svip á bæjarlífið.
...
Margt hefur verið ritað um ævi og störf
Vilhjálms. Hingað til hefur hins vegar lítið sem
ekkert verið hirt um að segja sögu afkomenda
hans og inúítakonunnar Fannýar Pannigablúk.
Þó eru áratugir síðan fyrst var getið um
„inúítafjölskyldu“ Vilhjálms á prenti.
...
Hvítir menn sem ferðuðust um norðurslóðir
snemma á síðustu öld eignuðust oft börn með
inúítakonum í kjölfar stuttra kynna. Samband
Vilhjálms og Fannýjar Pannigablúk var þó
miklu meira en stutt kynni. Í hugum inúíta voru
þau Vilhjálmur og Fanný hjón. Skilgreining
inúíta á hjónabandi var vissulega afar rúm á
þessum árum, en hér var ekki aðeins um
frjálslegan skilning inúíta að ræða; hjúskapar-
staða Vilhjálms og Fannýjar og faðerni Alex
voru innsigluð í kirkjubókum á Herschel-eyju,
sem nú eru geymdar í Inúvik. Þar segir að þann
15. ágúst 1915 hafi klerkurinn C.E. Whittaker
skírt „Fanný, 45 ára gamla eiginkonu
Vilhjálms,“ og „fimm ára son þeirra, (Alex)
Alik Alahúk, til kristinnar trúar“. Alahúk-nafnið
er raunar frá fyrri eiginmanni Fannýjar, en hún
missti mann sinn skömmu áður en hún kynntist
Vilhjálmi.
Börn Alex herma að Vilhjálmur hafi ætlað að
taka son sinn með sér af vettvangi að loknum
þriðja leiðangrinum (1914-1918). Hann hafi
jafnvel búið son sinn undir ferðalag, fyrst til
Vancouver og síðan til austurstrandar Banda-
ríkjanna þar sem Alex myndi alast upp í heimi
hinna hvítu, þau Fanný hafi deilt harkalega um
þetta en hún hafi haft sitt fram. Fanný hafi ekki
léð máls á því að láta af hendi eina son sinn,
fjörutíu og fimm ára gömul og með tvö hjóna-
bönd að baki. Alex hafi verið eina trygging
hennar fyrir lífsviðurværi.
Alex ólst upp hjá móður sinni og bræðrum
hennar. Móðir hans samdi við vinafólk sitt um
konuefni handa honum, eins og títt var langt
fram á síðustu öld, og hann gekk að eiga inúíta-
konuna Mabel Okpik. Þau hjónin áttu erfitt með
að sætta sig við ráðahaginn til að byrja með, en
sagt er að síðar hafi ástir tekist með þeim. Börn
þeirra voru sex, en auk þess tóku þau um tíma
að sér tíu munaðarlaus börn. Lengst af hafði
Alex framfæri af veiðum að hætti inúíta. Hann
þótti líkur föður sínum í útliti og oft átti hann
erfitt uppdráttar sem „blendingur“. Í æsku var
hann skráður „hvítur“, en síðar á ævinni, þegar
heilsu hans tók að hraka og hann þurfti á þeirri
opinberu aðstoð að halda sem frumbyggjum
stóð sérstaklega til boða, lét hann skrá sig sem
inúíta.
Á veturna bjuggu þau Alex, Mabel og Fanný í
búðum sínum á Mackenzie-svæðinu en á sumrin
flúðu þau, eins og flestir aðrir, hitann og moskító-
varginn á vatnasvæðinu og héldu til strandar.
Síðustu æviár Fannýjar bjó fjölskyldan í bænum
Aklavik og þar var Fanný jarðsett en hún lést árið
1941.",60,Alex starfaði lengst af sem,C,A kennari,B leiðsögumaður,C veiðimaður,D verslunarmaður,2
"Bærinn Inúvik í Norðvesturhéruðum Kanada
er heimili margra þjóðarbrota, m.a.  nokkurra
hópa inúíta og indíána, en alls búa hér rúmlega
þrjú þúsund manns. Ákveðið var að reisa hann
árið 1958 og skyldi hann leysa Aklavik, sem
hafði verið helsti þéttbýliskjarni Mackenzie-
svæðisins allt frá 1912, af hólmi en Mackenzie-
áin flæddi iðulega yfir bakka sína um götur
Aklavik. Inúvik ber þess greinilega merki að
vera „skipulagður“ bær. Aðalgatan, Mackenzie-
stræti, er samhliða ánni sem hún dregur nafn sitt
af. Húsin eru keimlík, reist á stólpum ofan á
sífreranum. Um allan bæinn liðast miklir
stokkar með vatni og skólpi sem minna helst á
hitaveitustokka Reykjavíkursvæðisins. Allt fram
á áttunda áratuginn skiptist bærinn í þrjá vel
afmarkaða hluta, þar sem inúítar, indíánar og
hvítir bjuggu hverjir í sínum bæjarhluta. Með tíð
og tíma hafa þessir hópar blandast saman og
bærinn státar af friðsamlegri sambúð kynþátta
þótt framan af hafi misskipting gæða og
forréttindi hinna hvítu einkennt samfélagið.
Afkomendur Vilhjálms Stefánssonar mann-
fræðings og landkönnuðar, sex barnabörn hans
og börn þeirra, hafa sett svip á bæjarlífið.
...
Margt hefur verið ritað um ævi og störf
Vilhjálms. Hingað til hefur hins vegar lítið sem
ekkert verið hirt um að segja sögu afkomenda
hans og inúítakonunnar Fannýar Pannigablúk.
Þó eru áratugir síðan fyrst var getið um
„inúítafjölskyldu“ Vilhjálms á prenti.
...
Hvítir menn sem ferðuðust um norðurslóðir
snemma á síðustu öld eignuðust oft börn með
inúítakonum í kjölfar stuttra kynna. Samband
Vilhjálms og Fannýjar Pannigablúk var þó
miklu meira en stutt kynni. Í hugum inúíta voru
þau Vilhjálmur og Fanný hjón. Skilgreining
inúíta á hjónabandi var vissulega afar rúm á
þessum árum, en hér var ekki aðeins um
frjálslegan skilning inúíta að ræða; hjúskapar-
staða Vilhjálms og Fannýjar og faðerni Alex
voru innsigluð í kirkjubókum á Herschel-eyju,
sem nú eru geymdar í Inúvik. Þar segir að þann
15. ágúst 1915 hafi klerkurinn C.E. Whittaker
skírt „Fanný, 45 ára gamla eiginkonu
Vilhjálms,“ og „fimm ára son þeirra, (Alex)
Alik Alahúk, til kristinnar trúar“. Alahúk-nafnið
er raunar frá fyrri eiginmanni Fannýjar, en hún
missti mann sinn skömmu áður en hún kynntist
Vilhjálmi.
Börn Alex herma að Vilhjálmur hafi ætlað að
taka son sinn með sér af vettvangi að loknum
þriðja leiðangrinum (1914-1918). Hann hafi
jafnvel búið son sinn undir ferðalag, fyrst til
Vancouver og síðan til austurstrandar Banda-
ríkjanna þar sem Alex myndi alast upp í heimi
hinna hvítu, þau Fanný hafi deilt harkalega um
þetta en hún hafi haft sitt fram. Fanný hafi ekki
léð máls á því að láta af hendi eina son sinn,
fjörutíu og fimm ára gömul og með tvö hjóna-
bönd að baki. Alex hafi verið eina trygging
hennar fyrir lífsviðurværi.
Alex ólst upp hjá móður sinni og bræðrum
hennar. Móðir hans samdi við vinafólk sitt um
konuefni handa honum, eins og títt var langt
fram á síðustu öld, og hann gekk að eiga inúíta-
konuna Mabel Okpik. Þau hjónin áttu erfitt með
að sætta sig við ráðahaginn til að byrja með, en
sagt er að síðar hafi ástir tekist með þeim. Börn
þeirra voru sex, en auk þess tóku þau um tíma
að sér tíu munaðarlaus börn. Lengst af hafði
Alex framfæri af veiðum að hætti inúíta. Hann
þótti líkur föður sínum í útliti og oft átti hann
erfitt uppdráttar sem „blendingur“. Í æsku var
hann skráður „hvítur“, en síðar á ævinni, þegar
heilsu hans tók að hraka og hann þurfti á þeirri
opinberu aðstoð að halda sem frumbyggjum
stóð sérstaklega til boða, lét hann skrá sig sem
inúíta.
Á veturna bjuggu þau Alex, Mabel og Fanný í
búðum sínum á Mackenzie-svæðinu en á sumrin
flúðu þau, eins og flestir aðrir, hitann og moskító-
varginn á vatnasvæðinu og héldu til strandar.
Síðustu æviár Fannýjar bjó fjölskyldan í bænum
Aklavik og þar var Fanný jarðsett en hún lést árið
1941.",61,Hvers vegna lét Alex breyta skrásetningu sinni?,C,A Hann leit á sig sem hvítan mann,B Honum var í nöp við föður sinn,C Til að fá aðstoð frá hinu opinbera,D Það var erfitt að vera „blendingur“,2
"Bærinn Inúvik í Norðvesturhéruðum Kanada
er heimili margra þjóðarbrota, m.a.  nokkurra
hópa inúíta og indíána, en alls búa hér rúmlega
þrjú þúsund manns. Ákveðið var að reisa hann
árið 1958 og skyldi hann leysa Aklavik, sem
hafði verið helsti þéttbýliskjarni Mackenzie-
svæðisins allt frá 1912, af hólmi en Mackenzie-
áin flæddi iðulega yfir bakka sína um götur
Aklavik. Inúvik ber þess greinilega merki að
vera „skipulagður“ bær. Aðalgatan, Mackenzie-
stræti, er samhliða ánni sem hún dregur nafn sitt
af. Húsin eru keimlík, reist á stólpum ofan á
sífreranum. Um allan bæinn liðast miklir
stokkar með vatni og skólpi sem minna helst á
hitaveitustokka Reykjavíkursvæðisins. Allt fram
á áttunda áratuginn skiptist bærinn í þrjá vel
afmarkaða hluta, þar sem inúítar, indíánar og
hvítir bjuggu hverjir í sínum bæjarhluta. Með tíð
og tíma hafa þessir hópar blandast saman og
bærinn státar af friðsamlegri sambúð kynþátta
þótt framan af hafi misskipting gæða og
forréttindi hinna hvítu einkennt samfélagið.
Afkomendur Vilhjálms Stefánssonar mann-
fræðings og landkönnuðar, sex barnabörn hans
og börn þeirra, hafa sett svip á bæjarlífið.
...
Margt hefur verið ritað um ævi og störf
Vilhjálms. Hingað til hefur hins vegar lítið sem
ekkert verið hirt um að segja sögu afkomenda
hans og inúítakonunnar Fannýar Pannigablúk.
Þó eru áratugir síðan fyrst var getið um
„inúítafjölskyldu“ Vilhjálms á prenti.
...
Hvítir menn sem ferðuðust um norðurslóðir
snemma á síðustu öld eignuðust oft börn með
inúítakonum í kjölfar stuttra kynna. Samband
Vilhjálms og Fannýjar Pannigablúk var þó
miklu meira en stutt kynni. Í hugum inúíta voru
þau Vilhjálmur og Fanný hjón. Skilgreining
inúíta á hjónabandi var vissulega afar rúm á
þessum árum, en hér var ekki aðeins um
frjálslegan skilning inúíta að ræða; hjúskapar-
staða Vilhjálms og Fannýjar og faðerni Alex
voru innsigluð í kirkjubókum á Herschel-eyju,
sem nú eru geymdar í Inúvik. Þar segir að þann
15. ágúst 1915 hafi klerkurinn C.E. Whittaker
skírt „Fanný, 45 ára gamla eiginkonu
Vilhjálms,“ og „fimm ára son þeirra, (Alex)
Alik Alahúk, til kristinnar trúar“. Alahúk-nafnið
er raunar frá fyrri eiginmanni Fannýjar, en hún
missti mann sinn skömmu áður en hún kynntist
Vilhjálmi.
Börn Alex herma að Vilhjálmur hafi ætlað að
taka son sinn með sér af vettvangi að loknum
þriðja leiðangrinum (1914-1918). Hann hafi
jafnvel búið son sinn undir ferðalag, fyrst til
Vancouver og síðan til austurstrandar Banda-
ríkjanna þar sem Alex myndi alast upp í heimi
hinna hvítu, þau Fanný hafi deilt harkalega um
þetta en hún hafi haft sitt fram. Fanný hafi ekki
léð máls á því að láta af hendi eina son sinn,
fjörutíu og fimm ára gömul og með tvö hjóna-
bönd að baki. Alex hafi verið eina trygging
hennar fyrir lífsviðurværi.
Alex ólst upp hjá móður sinni og bræðrum
hennar. Móðir hans samdi við vinafólk sitt um
konuefni handa honum, eins og títt var langt
fram á síðustu öld, og hann gekk að eiga inúíta-
konuna Mabel Okpik. Þau hjónin áttu erfitt með
að sætta sig við ráðahaginn til að byrja með, en
sagt er að síðar hafi ástir tekist með þeim. Börn
þeirra voru sex, en auk þess tóku þau um tíma
að sér tíu munaðarlaus börn. Lengst af hafði
Alex framfæri af veiðum að hætti inúíta. Hann
þótti líkur föður sínum í útliti og oft átti hann
erfitt uppdráttar sem „blendingur“. Í æsku var
hann skráður „hvítur“, en síðar á ævinni, þegar
heilsu hans tók að hraka og hann þurfti á þeirri
opinberu aðstoð að halda sem frumbyggjum
stóð sérstaklega til boða, lét hann skrá sig sem
inúíta.
Á veturna bjuggu þau Alex, Mabel og Fanný í
búðum sínum á Mackenzie-svæðinu en á sumrin
flúðu þau, eins og flestir aðrir, hitann og moskító-
varginn á vatnasvæðinu og héldu til strandar.
Síðustu æviár Fannýjar bjó fjölskyldan í bænum
Aklavik og þar var Fanný jarðsett en hún lést árið
1941.",62,Framkoma Vilhjálms í garð Fannýjar og Alex skýrist af,A,A viðhorfum þess tíma í garð inúíta,B því að þau voru ógift,C því að hann gekkst ekki við syni sínum,D stuttum kynnum þeirra,0
"Gunnar ríður til þings. En áður en hann reið
heiman mælti hann til Hallgerðar: „Ver þú dæl
meðan eg er heiman og sýn af þér enga fárskapi
þar sem við vini mína er um að eiga.“
„Tröll hafi þína vini,“ segir hún.
Gunnar ríður til þings og sá að eigi var gott 
orðum við hana að koma. Njáll reið til þings og
synir hans allir.
Nú er frá því að segja hvað heima er tíðinda.
Þeir áttu skóg saman, Njáll og Gunnar, í
Rauðaskriðum. Þeir höfðu eigi skipt skóginum
en hvor var vanur að höggva sem þurfti og taldi
hvorgi á annan um það.
Kolur hét verkstjóri Hallgerðar. Hann hafði
verið með henni lengi og var hið mesta illmenni.
Svartur hét maður. Hann var húskarl Njáls og
Bergþóru og líkaði þeim við hann vel. Bergþóra
mælti við hann að hann skyldi fara í Rauða-
skriður og höggva skóg „en eg mun fá til menn
að draga heim viðinn.“
Hann kveðst vinna mundu það er hún legði
fyrir hann. Hann fór upp í Rauðaskriður. Tekur
hann þar og höggur skóg og skyldi þar að vera
viku.
Snauðir menn komu til Hlíðarenda austan frá
Markarfljóti og sögðu að Svartur hafði verið í
Rauðaskriðum og höggvið skóg og gert mikið að.
„Svo mun Bergþóra til ætla,“ segir Hallgerður,
„að ræna mig mörgu en því skal eg ráða að hann
höggvi eigi oftar.“
Rannveig heyrði, móðir Gunnars, og mælti:
„Þó hafa húsfreyjur þótt góðar austur hér að
ekki hafi staðið í mannráðum.“
Nú leið af nóttin og um morguninn kom
Hallgerður að máli við Kol og mælti: „Verk hef
eg þér hugað“ og fékk honum öxi.  „Far þú í
Rauðaskriður. Þar munt þú finna Svart.“
„Hvað skal eg honum?“ segir hann.
„Spyr þú að því,“ segir hún, „þar sem þú ert
hið mesta illmenni? Drepa skalt þú hann,“ segir
hún.
„Gert mun eg það geta,“ segir hann, „en það
er þó líkast að eg gefi mig við.“
„Vex þér hvetvetna í augu,“ segir hún, „og fer
þér illa þar sem eg hefi mælt eftir þér hvern
hlut.  Mun eg fá til annan mann að gera þetta ef
þú þorir eigi.“
Hann tók öxina og var reiður mjög og tekur
hest er Gunnar átti og ríður þar til er hann
kemur austur að Markarfljóti. Hann steig þar af
baki og beið í skóginum þar til er þeir höfðu
borið ofan viðinn og Svartur var einn eftir.
Hleypur Kolur þá að honum og mælti: „Fleiri
munu kunna að höggva stórt en þú einn“ og
setti öxina í höfuð honum og hjó hann banahögg
og ríður heim síðan og segir Hallgerði vígið.
„Njót heill handa,“ segir hún, „og skal eg þig
svo varðveita að þig skal ekki saka.“
„Vera má það,“ segir hann, „en hinn veg
dreymdi mig þó áður en eg vó vígið.“
Nú koma þeir upp í skóginn og finna Svart
veginn og flytja hann heim.
Hallgerður sendi mann til þings að segja
Gunnari vígið.  Gunnar hallmælti Hallgerði ekki
um fyrir sendimanninum og vissu menn eigi
hvort honum þótti vel eða illa. Litlu síðar stóð
hann upp og bað menn sína ganga með sér. Þeir
gerðu svo og fóru til búðar Njáls. Gunnar sendi
mann eftir Njáli og bað hann út koma. Njáll
gekk út þegar og gengu þeir Gunnar á tal.
Gunnar mælti:  „Víg hef eg að segja þér og
hefir valdið Hallgerður kona mín en vegið hefir
Kolur verkstjóri minn en fyrir hefir orðið
Svartur húskarl þinn.“
Njáll þagði meðan Gunnar sagði söguna.
Þá mælti Njáll:  „Þurfa munt þú að láta hana
eigi öllu fram koma.“
Gunnar mælti:  „Sjálfur skalt þú dæma.“
Njáll mælti:  „Erfitt mun þér verða að bæta öll
slys Hallgerðar og mun annars staðar meira
slóða draga en hér er við eigum hlut að og mun
hér þó mikið á vanta að vel sé og munum við
þess þurfa að muna það er við höfum lengi vel
við mælst. Og væntir mig að þér fari vel en þó
munt þú verða mjög að þreyttur.“
Njáll tók sjálfdæmi af Gunnari og mælti:
„Ekki mun eg halda máli þessu til kapps. Þú
skalt gjalda tólf aura silfurs. En það vil eg til
skilja þó að nokkuð komi það úr vorum garði er
þér eigið um að gera að þér stillið eigi verr
gerðinni.“
Gunnar sagði það maklegt vera. Gunnar
greiddi af hendi féið vel og reið heim síðan.
Njáll kom heim af þingi og synir hans.
Bergþóra sá féið og mælti: „Vel er þessu í hóf
stillt en jafnmikið fé skal koma fyrir Kol er
stundir líða.“
Gunnar kom heim af þingi og taldi á
Hallgerði. Hún kallaði betri menn óbætta liggja
margstaðar. Gunnar kvað hana ráða mundu
tiltekjum sínum „en eg skal ráða hversu málin
lúkast.“
Hallgerður hældist jafnan um víg Svarts en
Bergþóru líkaði það illa.
Njáll fór upp í Þórólfsfell og synir hans að
skipa þar til bús. En þann sama dag varð sá
atburður er Bergþóra var úti að hún sér mann
ríða að garði svörtum hesti. Hún nam staðar og
gekk eigi inn. Hún kenndi eigi manninn. Sjá
maður hafði spjót í hendi og gyrður saxi. Hún
spurði þenna mann að nafni.
„Atli heiti eg,“ sagði hann.
Hún spurði hvaðan hann væri.
„Eg er austfirskur maður,“ segir hann.
„Hvert skalt þú fara?“ segir hún.
„Eg er maður vistlaus,“ segir hann, „og ætlaði
eg að finna Njál og Skarphéðin og vita ef þeir
vildu taka við mér.“
„Hvað er þér hentast að vinna?“ segir hún.
„Eg er akurgerðarmaður og margt er mér vel
hent að gera,“ segir hann, „en eigi vil eg því
leyna að eg er maður skapharður og hefir jafnan
hlotið um sárt að binda fyrir mér.“
„Ekki gef eg þér það að sök,“ segir hún, „þótt
þú sért engi bleyðimaður.“
Atli mælti:  „Ert þú nokkurs ráðandi hér?“
„Eg er kona Njáls,“ segir hún, „og ræð eg
ekki síður hjón en hann.“
„Vilt þú taka við mér?“ segir hann.
„Gera mun eg kost á því,“ segir hún, „ef þú
vilt vinna allt það er eg legg fyrir þig og svo þó
að eg vilji senda þig til mannráða.“
„Átt þú svo til varið um menn,“ segir hann,
„að þú munt ekki mín þurfa að því að kosta.“
„Það skil eg er eg vil,“ sagði hún.
Þá tók hún við honum.
Njáll kom heim og synir hans. Njáll spurði
Bergþóru hvað manna sjá væri.
„Hann er húskarl þinn,“ segir hún, „og tók eg
við honum því að hann lést vera óhandlatur.“
„Ærið mun hann stórvirkur,“ segir Njáll, „en
eigi veit eg hvort hann er svo góðvirkur.“
Skarphéðinn var vel til Atla.
Njáll ríður til þings um sumarið og synir hans.
Gunnar var á þingi. Njáll tók upp fésjóð er hann
hafði heiman.
Skarphéðinn spyr: „Hvað fé er það faðir?“
„Hér er fé það,“ segir Njáll, „er Gunnar
greiddi mér fyrir heimamann vorn fyrra sumar.“
„Koma mun það til nokkurs,“ sagði
Skarphéðinn og glotti við.",63,Í upphafi textabrotsins þar sem Hallgerður segir: „Tröll hafi þína vini“ má sjá að hún,C,A framagjörn,B fölsk,C sjálfstæð,D sérhlífin,2
"Gunnar ríður til þings. En áður en hann reið
heiman mælti hann til Hallgerðar: „Ver þú dæl
meðan eg er heiman og sýn af þér enga fárskapi
þar sem við vini mína er um að eiga.“
„Tröll hafi þína vini,“ segir hún.
Gunnar ríður til þings og sá að eigi var gott 
orðum við hana að koma. Njáll reið til þings og
synir hans allir.
Nú er frá því að segja hvað heima er tíðinda.
Þeir áttu skóg saman, Njáll og Gunnar, í
Rauðaskriðum. Þeir höfðu eigi skipt skóginum
en hvor var vanur að höggva sem þurfti og taldi
hvorgi á annan um það.
Kolur hét verkstjóri Hallgerðar. Hann hafði
verið með henni lengi og var hið mesta illmenni.
Svartur hét maður. Hann var húskarl Njáls og
Bergþóru og líkaði þeim við hann vel. Bergþóra
mælti við hann að hann skyldi fara í Rauða-
skriður og höggva skóg „en eg mun fá til menn
að draga heim viðinn.“
Hann kveðst vinna mundu það er hún legði
fyrir hann. Hann fór upp í Rauðaskriður. Tekur
hann þar og höggur skóg og skyldi þar að vera
viku.
Snauðir menn komu til Hlíðarenda austan frá
Markarfljóti og sögðu að Svartur hafði verið í
Rauðaskriðum og höggvið skóg og gert mikið að.
„Svo mun Bergþóra til ætla,“ segir Hallgerður,
„að ræna mig mörgu en því skal eg ráða að hann
höggvi eigi oftar.“
Rannveig heyrði, móðir Gunnars, og mælti:
„Þó hafa húsfreyjur þótt góðar austur hér að
ekki hafi staðið í mannráðum.“
Nú leið af nóttin og um morguninn kom
Hallgerður að máli við Kol og mælti: „Verk hef
eg þér hugað“ og fékk honum öxi.  „Far þú í
Rauðaskriður. Þar munt þú finna Svart.“
„Hvað skal eg honum?“ segir hann.
„Spyr þú að því,“ segir hún, „þar sem þú ert
hið mesta illmenni? Drepa skalt þú hann,“ segir
hún.
„Gert mun eg það geta,“ segir hann, „en það
er þó líkast að eg gefi mig við.“
„Vex þér hvetvetna í augu,“ segir hún, „og fer
þér illa þar sem eg hefi mælt eftir þér hvern
hlut.  Mun eg fá til annan mann að gera þetta ef
þú þorir eigi.“
Hann tók öxina og var reiður mjög og tekur
hest er Gunnar átti og ríður þar til er hann
kemur austur að Markarfljóti. Hann steig þar af
baki og beið í skóginum þar til er þeir höfðu
borið ofan viðinn og Svartur var einn eftir.
Hleypur Kolur þá að honum og mælti: „Fleiri
munu kunna að höggva stórt en þú einn“ og
setti öxina í höfuð honum og hjó hann banahögg
og ríður heim síðan og segir Hallgerði vígið.
„Njót heill handa,“ segir hún, „og skal eg þig
svo varðveita að þig skal ekki saka.“
„Vera má það,“ segir hann, „en hinn veg
dreymdi mig þó áður en eg vó vígið.“
Nú koma þeir upp í skóginn og finna Svart
veginn og flytja hann heim.
Hallgerður sendi mann til þings að segja
Gunnari vígið.  Gunnar hallmælti Hallgerði ekki
um fyrir sendimanninum og vissu menn eigi
hvort honum þótti vel eða illa. Litlu síðar stóð
hann upp og bað menn sína ganga með sér. Þeir
gerðu svo og fóru til búðar Njáls. Gunnar sendi
mann eftir Njáli og bað hann út koma. Njáll
gekk út þegar og gengu þeir Gunnar á tal.
Gunnar mælti:  „Víg hef eg að segja þér og
hefir valdið Hallgerður kona mín en vegið hefir
Kolur verkstjóri minn en fyrir hefir orðið
Svartur húskarl þinn.“
Njáll þagði meðan Gunnar sagði söguna.
Þá mælti Njáll:  „Þurfa munt þú að láta hana
eigi öllu fram koma.“
Gunnar mælti:  „Sjálfur skalt þú dæma.“
Njáll mælti:  „Erfitt mun þér verða að bæta öll
slys Hallgerðar og mun annars staðar meira
slóða draga en hér er við eigum hlut að og mun
hér þó mikið á vanta að vel sé og munum við
þess þurfa að muna það er við höfum lengi vel
við mælst. Og væntir mig að þér fari vel en þó
munt þú verða mjög að þreyttur.“
Njáll tók sjálfdæmi af Gunnari og mælti:
„Ekki mun eg halda máli þessu til kapps. Þú
skalt gjalda tólf aura silfurs. En það vil eg til
skilja þó að nokkuð komi það úr vorum garði er
þér eigið um að gera að þér stillið eigi verr
gerðinni.“
Gunnar sagði það maklegt vera. Gunnar
greiddi af hendi féið vel og reið heim síðan.
Njáll kom heim af þingi og synir hans.
Bergþóra sá féið og mælti: „Vel er þessu í hóf
stillt en jafnmikið fé skal koma fyrir Kol er
stundir líða.“
Gunnar kom heim af þingi og taldi á
Hallgerði. Hún kallaði betri menn óbætta liggja
margstaðar. Gunnar kvað hana ráða mundu
tiltekjum sínum „en eg skal ráða hversu málin
lúkast.“
Hallgerður hældist jafnan um víg Svarts en
Bergþóru líkaði það illa.
Njáll fór upp í Þórólfsfell og synir hans að
skipa þar til bús. En þann sama dag varð sá
atburður er Bergþóra var úti að hún sér mann
ríða að garði svörtum hesti. Hún nam staðar og
gekk eigi inn. Hún kenndi eigi manninn. Sjá
maður hafði spjót í hendi og gyrður saxi. Hún
spurði þenna mann að nafni.
„Atli heiti eg,“ sagði hann.
Hún spurði hvaðan hann væri.
„Eg er austfirskur maður,“ segir hann.
„Hvert skalt þú fara?“ segir hún.
„Eg er maður vistlaus,“ segir hann, „og ætlaði
eg að finna Njál og Skarphéðin og vita ef þeir
vildu taka við mér.“
„Hvað er þér hentast að vinna?“ segir hún.
„Eg er akurgerðarmaður og margt er mér vel
hent að gera,“ segir hann, „en eigi vil eg því
leyna að eg er maður skapharður og hefir jafnan
hlotið um sárt að binda fyrir mér.“
„Ekki gef eg þér það að sök,“ segir hún, „þótt
þú sért engi bleyðimaður.“
Atli mælti:  „Ert þú nokkurs ráðandi hér?“
„Eg er kona Njáls,“ segir hún, „og ræð eg
ekki síður hjón en hann.“
„Vilt þú taka við mér?“ segir hann.
„Gera mun eg kost á því,“ segir hún, „ef þú
vilt vinna allt það er eg legg fyrir þig og svo þó
að eg vilji senda þig til mannráða.“
„Átt þú svo til varið um menn,“ segir hann,
„að þú munt ekki mín þurfa að því að kosta.“
„Það skil eg er eg vil,“ sagði hún.
Þá tók hún við honum.
Njáll kom heim og synir hans. Njáll spurði
Bergþóru hvað manna sjá væri.
„Hann er húskarl þinn,“ segir hún, „og tók eg
við honum því að hann lést vera óhandlatur.“
„Ærið mun hann stórvirkur,“ segir Njáll, „en
eigi veit eg hvort hann er svo góðvirkur.“
Skarphéðinn var vel til Atla.
Njáll ríður til þings um sumarið og synir hans.
Gunnar var á þingi. Njáll tók upp fésjóð er hann
hafði heiman.
Skarphéðinn spyr: „Hvað fé er það faðir?“
„Hér er fé það,“ segir Njáll, „er Gunnar
greiddi mér fyrir heimamann vorn fyrra sumar.“
„Koma mun það til nokkurs,“ sagði
Skarphéðinn og glotti við.",64,Hvað bað Gunnar Hallgerði að gera áður en hann fór til þings?,A,A Að láta vini sína í friði,B Að láta vinnumann höggva skóg,C Að skipta skóginum,D Að tala ekki illa um vini sína,0
"Gunnar ríður til þings. En áður en hann reið
heiman mælti hann til Hallgerðar: „Ver þú dæl
meðan eg er heiman og sýn af þér enga fárskapi
þar sem við vini mína er um að eiga.“
„Tröll hafi þína vini,“ segir hún.
Gunnar ríður til þings og sá að eigi var gott 
orðum við hana að koma. Njáll reið til þings og
synir hans allir.
Nú er frá því að segja hvað heima er tíðinda.
Þeir áttu skóg saman, Njáll og Gunnar, í
Rauðaskriðum. Þeir höfðu eigi skipt skóginum
en hvor var vanur að höggva sem þurfti og taldi
hvorgi á annan um það.
Kolur hét verkstjóri Hallgerðar. Hann hafði
verið með henni lengi og var hið mesta illmenni.
Svartur hét maður. Hann var húskarl Njáls og
Bergþóru og líkaði þeim við hann vel. Bergþóra
mælti við hann að hann skyldi fara í Rauða-
skriður og höggva skóg „en eg mun fá til menn
að draga heim viðinn.“
Hann kveðst vinna mundu það er hún legði
fyrir hann. Hann fór upp í Rauðaskriður. Tekur
hann þar og höggur skóg og skyldi þar að vera
viku.
Snauðir menn komu til Hlíðarenda austan frá
Markarfljóti og sögðu að Svartur hafði verið í
Rauðaskriðum og höggvið skóg og gert mikið að.
„Svo mun Bergþóra til ætla,“ segir Hallgerður,
„að ræna mig mörgu en því skal eg ráða að hann
höggvi eigi oftar.“
Rannveig heyrði, móðir Gunnars, og mælti:
„Þó hafa húsfreyjur þótt góðar austur hér að
ekki hafi staðið í mannráðum.“
Nú leið af nóttin og um morguninn kom
Hallgerður að máli við Kol og mælti: „Verk hef
eg þér hugað“ og fékk honum öxi.  „Far þú í
Rauðaskriður. Þar munt þú finna Svart.“
„Hvað skal eg honum?“ segir hann.
„Spyr þú að því,“ segir hún, „þar sem þú ert
hið mesta illmenni? Drepa skalt þú hann,“ segir
hún.
„Gert mun eg það geta,“ segir hann, „en það
er þó líkast að eg gefi mig við.“
„Vex þér hvetvetna í augu,“ segir hún, „og fer
þér illa þar sem eg hefi mælt eftir þér hvern
hlut.  Mun eg fá til annan mann að gera þetta ef
þú þorir eigi.“
Hann tók öxina og var reiður mjög og tekur
hest er Gunnar átti og ríður þar til er hann
kemur austur að Markarfljóti. Hann steig þar af
baki og beið í skóginum þar til er þeir höfðu
borið ofan viðinn og Svartur var einn eftir.
Hleypur Kolur þá að honum og mælti: „Fleiri
munu kunna að höggva stórt en þú einn“ og
setti öxina í höfuð honum og hjó hann banahögg
og ríður heim síðan og segir Hallgerði vígið.
„Njót heill handa,“ segir hún, „og skal eg þig
svo varðveita að þig skal ekki saka.“
„Vera má það,“ segir hann, „en hinn veg
dreymdi mig þó áður en eg vó vígið.“
Nú koma þeir upp í skóginn og finna Svart
veginn og flytja hann heim.
Hallgerður sendi mann til þings að segja
Gunnari vígið.  Gunnar hallmælti Hallgerði ekki
um fyrir sendimanninum og vissu menn eigi
hvort honum þótti vel eða illa. Litlu síðar stóð
hann upp og bað menn sína ganga með sér. Þeir
gerðu svo og fóru til búðar Njáls. Gunnar sendi
mann eftir Njáli og bað hann út koma. Njáll
gekk út þegar og gengu þeir Gunnar á tal.
Gunnar mælti:  „Víg hef eg að segja þér og
hefir valdið Hallgerður kona mín en vegið hefir
Kolur verkstjóri minn en fyrir hefir orðið
Svartur húskarl þinn.“
Njáll þagði meðan Gunnar sagði söguna.
Þá mælti Njáll:  „Þurfa munt þú að láta hana
eigi öllu fram koma.“
Gunnar mælti:  „Sjálfur skalt þú dæma.“
Njáll mælti:  „Erfitt mun þér verða að bæta öll
slys Hallgerðar og mun annars staðar meira
slóða draga en hér er við eigum hlut að og mun
hér þó mikið á vanta að vel sé og munum við
þess þurfa að muna það er við höfum lengi vel
við mælst. Og væntir mig að þér fari vel en þó
munt þú verða mjög að þreyttur.“
Njáll tók sjálfdæmi af Gunnari og mælti:
„Ekki mun eg halda máli þessu til kapps. Þú
skalt gjalda tólf aura silfurs. En það vil eg til
skilja þó að nokkuð komi það úr vorum garði er
þér eigið um að gera að þér stillið eigi verr
gerðinni.“
Gunnar sagði það maklegt vera. Gunnar
greiddi af hendi féið vel og reið heim síðan.
Njáll kom heim af þingi og synir hans.
Bergþóra sá féið og mælti: „Vel er þessu í hóf
stillt en jafnmikið fé skal koma fyrir Kol er
stundir líða.“
Gunnar kom heim af þingi og taldi á
Hallgerði. Hún kallaði betri menn óbætta liggja
margstaðar. Gunnar kvað hana ráða mundu
tiltekjum sínum „en eg skal ráða hversu málin
lúkast.“
Hallgerður hældist jafnan um víg Svarts en
Bergþóru líkaði það illa.
Njáll fór upp í Þórólfsfell og synir hans að
skipa þar til bús. En þann sama dag varð sá
atburður er Bergþóra var úti að hún sér mann
ríða að garði svörtum hesti. Hún nam staðar og
gekk eigi inn. Hún kenndi eigi manninn. Sjá
maður hafði spjót í hendi og gyrður saxi. Hún
spurði þenna mann að nafni.
„Atli heiti eg,“ sagði hann.
Hún spurði hvaðan hann væri.
„Eg er austfirskur maður,“ segir hann.
„Hvert skalt þú fara?“ segir hún.
„Eg er maður vistlaus,“ segir hann, „og ætlaði
eg að finna Njál og Skarphéðin og vita ef þeir
vildu taka við mér.“
„Hvað er þér hentast að vinna?“ segir hún.
„Eg er akurgerðarmaður og margt er mér vel
hent að gera,“ segir hann, „en eigi vil eg því
leyna að eg er maður skapharður og hefir jafnan
hlotið um sárt að binda fyrir mér.“
„Ekki gef eg þér það að sök,“ segir hún, „þótt
þú sért engi bleyðimaður.“
Atli mælti:  „Ert þú nokkurs ráðandi hér?“
„Eg er kona Njáls,“ segir hún, „og ræð eg
ekki síður hjón en hann.“
„Vilt þú taka við mér?“ segir hann.
„Gera mun eg kost á því,“ segir hún, „ef þú
vilt vinna allt það er eg legg fyrir þig og svo þó
að eg vilji senda þig til mannráða.“
„Átt þú svo til varið um menn,“ segir hann,
„að þú munt ekki mín þurfa að því að kosta.“
„Það skil eg er eg vil,“ sagði hún.
Þá tók hún við honum.
Njáll kom heim og synir hans. Njáll spurði
Bergþóru hvað manna sjá væri.
„Hann er húskarl þinn,“ segir hún, „og tók eg
við honum því að hann lést vera óhandlatur.“
„Ærið mun hann stórvirkur,“ segir Njáll, „en
eigi veit eg hvort hann er svo góðvirkur.“
Skarphéðinn var vel til Atla.
Njáll ríður til þings um sumarið og synir hans.
Gunnar var á þingi. Njáll tók upp fésjóð er hann
hafði heiman.
Skarphéðinn spyr: „Hvað fé er það faðir?“
„Hér er fé það,“ segir Njáll, „er Gunnar
greiddi mér fyrir heimamann vorn fyrra sumar.“
„Koma mun það til nokkurs,“ sagði
Skarphéðinn og glotti við.",65,Hlutverk förufólks (snauðra manna) í textanum er að,A,A flytja fréttir,B selja varning,C skapa andstæður,D viðhalda eignum,0
"Gunnar ríður til þings. En áður en hann reið
heiman mælti hann til Hallgerðar: „Ver þú dæl
meðan eg er heiman og sýn af þér enga fárskapi
þar sem við vini mína er um að eiga.“
„Tröll hafi þína vini,“ segir hún.
Gunnar ríður til þings og sá að eigi var gott 
orðum við hana að koma. Njáll reið til þings og
synir hans allir.
Nú er frá því að segja hvað heima er tíðinda.
Þeir áttu skóg saman, Njáll og Gunnar, í
Rauðaskriðum. Þeir höfðu eigi skipt skóginum
en hvor var vanur að höggva sem þurfti og taldi
hvorgi á annan um það.
Kolur hét verkstjóri Hallgerðar. Hann hafði
verið með henni lengi og var hið mesta illmenni.
Svartur hét maður. Hann var húskarl Njáls og
Bergþóru og líkaði þeim við hann vel. Bergþóra
mælti við hann að hann skyldi fara í Rauða-
skriður og höggva skóg „en eg mun fá til menn
að draga heim viðinn.“
Hann kveðst vinna mundu það er hún legði
fyrir hann. Hann fór upp í Rauðaskriður. Tekur
hann þar og höggur skóg og skyldi þar að vera
viku.
Snauðir menn komu til Hlíðarenda austan frá
Markarfljóti og sögðu að Svartur hafði verið í
Rauðaskriðum og höggvið skóg og gert mikið að.
„Svo mun Bergþóra til ætla,“ segir Hallgerður,
„að ræna mig mörgu en því skal eg ráða að hann
höggvi eigi oftar.“
Rannveig heyrði, móðir Gunnars, og mælti:
„Þó hafa húsfreyjur þótt góðar austur hér að
ekki hafi staðið í mannráðum.“
Nú leið af nóttin og um morguninn kom
Hallgerður að máli við Kol og mælti: „Verk hef
eg þér hugað“ og fékk honum öxi.  „Far þú í
Rauðaskriður. Þar munt þú finna Svart.“
„Hvað skal eg honum?“ segir hann.
„Spyr þú að því,“ segir hún, „þar sem þú ert
hið mesta illmenni? Drepa skalt þú hann,“ segir
hún.
„Gert mun eg það geta,“ segir hann, „en það
er þó líkast að eg gefi mig við.“
„Vex þér hvetvetna í augu,“ segir hún, „og fer
þér illa þar sem eg hefi mælt eftir þér hvern
hlut.  Mun eg fá til annan mann að gera þetta ef
þú þorir eigi.“
Hann tók öxina og var reiður mjög og tekur
hest er Gunnar átti og ríður þar til er hann
kemur austur að Markarfljóti. Hann steig þar af
baki og beið í skóginum þar til er þeir höfðu
borið ofan viðinn og Svartur var einn eftir.
Hleypur Kolur þá að honum og mælti: „Fleiri
munu kunna að höggva stórt en þú einn“ og
setti öxina í höfuð honum og hjó hann banahögg
og ríður heim síðan og segir Hallgerði vígið.
„Njót heill handa,“ segir hún, „og skal eg þig
svo varðveita að þig skal ekki saka.“
„Vera má það,“ segir hann, „en hinn veg
dreymdi mig þó áður en eg vó vígið.“
Nú koma þeir upp í skóginn og finna Svart
veginn og flytja hann heim.
Hallgerður sendi mann til þings að segja
Gunnari vígið.  Gunnar hallmælti Hallgerði ekki
um fyrir sendimanninum og vissu menn eigi
hvort honum þótti vel eða illa. Litlu síðar stóð
hann upp og bað menn sína ganga með sér. Þeir
gerðu svo og fóru til búðar Njáls. Gunnar sendi
mann eftir Njáli og bað hann út koma. Njáll
gekk út þegar og gengu þeir Gunnar á tal.
Gunnar mælti:  „Víg hef eg að segja þér og
hefir valdið Hallgerður kona mín en vegið hefir
Kolur verkstjóri minn en fyrir hefir orðið
Svartur húskarl þinn.“
Njáll þagði meðan Gunnar sagði söguna.
Þá mælti Njáll:  „Þurfa munt þú að láta hana
eigi öllu fram koma.“
Gunnar mælti:  „Sjálfur skalt þú dæma.“
Njáll mælti:  „Erfitt mun þér verða að bæta öll
slys Hallgerðar og mun annars staðar meira
slóða draga en hér er við eigum hlut að og mun
hér þó mikið á vanta að vel sé og munum við
þess þurfa að muna það er við höfum lengi vel
við mælst. Og væntir mig að þér fari vel en þó
munt þú verða mjög að þreyttur.“
Njáll tók sjálfdæmi af Gunnari og mælti:
„Ekki mun eg halda máli þessu til kapps. Þú
skalt gjalda tólf aura silfurs. En það vil eg til
skilja þó að nokkuð komi það úr vorum garði er
þér eigið um að gera að þér stillið eigi verr
gerðinni.“
Gunnar sagði það maklegt vera. Gunnar
greiddi af hendi féið vel og reið heim síðan.
Njáll kom heim af þingi og synir hans.
Bergþóra sá féið og mælti: „Vel er þessu í hóf
stillt en jafnmikið fé skal koma fyrir Kol er
stundir líða.“
Gunnar kom heim af þingi og taldi á
Hallgerði. Hún kallaði betri menn óbætta liggja
margstaðar. Gunnar kvað hana ráða mundu
tiltekjum sínum „en eg skal ráða hversu málin
lúkast.“
Hallgerður hældist jafnan um víg Svarts en
Bergþóru líkaði það illa.
Njáll fór upp í Þórólfsfell og synir hans að
skipa þar til bús. En þann sama dag varð sá
atburður er Bergþóra var úti að hún sér mann
ríða að garði svörtum hesti. Hún nam staðar og
gekk eigi inn. Hún kenndi eigi manninn. Sjá
maður hafði spjót í hendi og gyrður saxi. Hún
spurði þenna mann að nafni.
„Atli heiti eg,“ sagði hann.
Hún spurði hvaðan hann væri.
„Eg er austfirskur maður,“ segir hann.
„Hvert skalt þú fara?“ segir hún.
„Eg er maður vistlaus,“ segir hann, „og ætlaði
eg að finna Njál og Skarphéðin og vita ef þeir
vildu taka við mér.“
„Hvað er þér hentast að vinna?“ segir hún.
„Eg er akurgerðarmaður og margt er mér vel
hent að gera,“ segir hann, „en eigi vil eg því
leyna að eg er maður skapharður og hefir jafnan
hlotið um sárt að binda fyrir mér.“
„Ekki gef eg þér það að sök,“ segir hún, „þótt
þú sért engi bleyðimaður.“
Atli mælti:  „Ert þú nokkurs ráðandi hér?“
„Eg er kona Njáls,“ segir hún, „og ræð eg
ekki síður hjón en hann.“
„Vilt þú taka við mér?“ segir hann.
„Gera mun eg kost á því,“ segir hún, „ef þú
vilt vinna allt það er eg legg fyrir þig og svo þó
að eg vilji senda þig til mannráða.“
„Átt þú svo til varið um menn,“ segir hann,
„að þú munt ekki mín þurfa að því að kosta.“
„Það skil eg er eg vil,“ sagði hún.
Þá tók hún við honum.
Njáll kom heim og synir hans. Njáll spurði
Bergþóru hvað manna sjá væri.
„Hann er húskarl þinn,“ segir hún, „og tók eg
við honum því að hann lést vera óhandlatur.“
„Ærið mun hann stórvirkur,“ segir Njáll, „en
eigi veit eg hvort hann er svo góðvirkur.“
Skarphéðinn var vel til Atla.
Njáll ríður til þings um sumarið og synir hans.
Gunnar var á þingi. Njáll tók upp fésjóð er hann
hafði heiman.
Skarphéðinn spyr: „Hvað fé er það faðir?“
„Hér er fé það,“ segir Njáll, „er Gunnar
greiddi mér fyrir heimamann vorn fyrra sumar.“
„Koma mun það til nokkurs,“ sagði
Skarphéðinn og glotti við.",66,Hallgerður sakaði Kol um,B,A blóðþorsta,B hugleysi,C leti,D vígfimi,1
"Gunnar ríður til þings. En áður en hann reið
heiman mælti hann til Hallgerðar: „Ver þú dæl
meðan eg er heiman og sýn af þér enga fárskapi
þar sem við vini mína er um að eiga.“
„Tröll hafi þína vini,“ segir hún.
Gunnar ríður til þings og sá að eigi var gott 
orðum við hana að koma. Njáll reið til þings og
synir hans allir.
Nú er frá því að segja hvað heima er tíðinda.
Þeir áttu skóg saman, Njáll og Gunnar, í
Rauðaskriðum. Þeir höfðu eigi skipt skóginum
en hvor var vanur að höggva sem þurfti og taldi
hvorgi á annan um það.
Kolur hét verkstjóri Hallgerðar. Hann hafði
verið með henni lengi og var hið mesta illmenni.
Svartur hét maður. Hann var húskarl Njáls og
Bergþóru og líkaði þeim við hann vel. Bergþóra
mælti við hann að hann skyldi fara í Rauða-
skriður og höggva skóg „en eg mun fá til menn
að draga heim viðinn.“
Hann kveðst vinna mundu það er hún legði
fyrir hann. Hann fór upp í Rauðaskriður. Tekur
hann þar og höggur skóg og skyldi þar að vera
viku.
Snauðir menn komu til Hlíðarenda austan frá
Markarfljóti og sögðu að Svartur hafði verið í
Rauðaskriðum og höggvið skóg og gert mikið að.
„Svo mun Bergþóra til ætla,“ segir Hallgerður,
„að ræna mig mörgu en því skal eg ráða að hann
höggvi eigi oftar.“
Rannveig heyrði, móðir Gunnars, og mælti:
„Þó hafa húsfreyjur þótt góðar austur hér að
ekki hafi staðið í mannráðum.“
Nú leið af nóttin og um morguninn kom
Hallgerður að máli við Kol og mælti: „Verk hef
eg þér hugað“ og fékk honum öxi.  „Far þú í
Rauðaskriður. Þar munt þú finna Svart.“
„Hvað skal eg honum?“ segir hann.
„Spyr þú að því,“ segir hún, „þar sem þú ert
hið mesta illmenni? Drepa skalt þú hann,“ segir
hún.
„Gert mun eg það geta,“ segir hann, „en það
er þó líkast að eg gefi mig við.“
„Vex þér hvetvetna í augu,“ segir hún, „og fer
þér illa þar sem eg hefi mælt eftir þér hvern
hlut.  Mun eg fá til annan mann að gera þetta ef
þú þorir eigi.“
Hann tók öxina og var reiður mjög og tekur
hest er Gunnar átti og ríður þar til er hann
kemur austur að Markarfljóti. Hann steig þar af
baki og beið í skóginum þar til er þeir höfðu
borið ofan viðinn og Svartur var einn eftir.
Hleypur Kolur þá að honum og mælti: „Fleiri
munu kunna að höggva stórt en þú einn“ og
setti öxina í höfuð honum og hjó hann banahögg
og ríður heim síðan og segir Hallgerði vígið.
„Njót heill handa,“ segir hún, „og skal eg þig
svo varðveita að þig skal ekki saka.“
„Vera má það,“ segir hann, „en hinn veg
dreymdi mig þó áður en eg vó vígið.“
Nú koma þeir upp í skóginn og finna Svart
veginn og flytja hann heim.
Hallgerður sendi mann til þings að segja
Gunnari vígið.  Gunnar hallmælti Hallgerði ekki
um fyrir sendimanninum og vissu menn eigi
hvort honum þótti vel eða illa. Litlu síðar stóð
hann upp og bað menn sína ganga með sér. Þeir
gerðu svo og fóru til búðar Njáls. Gunnar sendi
mann eftir Njáli og bað hann út koma. Njáll
gekk út þegar og gengu þeir Gunnar á tal.
Gunnar mælti:  „Víg hef eg að segja þér og
hefir valdið Hallgerður kona mín en vegið hefir
Kolur verkstjóri minn en fyrir hefir orðið
Svartur húskarl þinn.“
Njáll þagði meðan Gunnar sagði söguna.
Þá mælti Njáll:  „Þurfa munt þú að láta hana
eigi öllu fram koma.“
Gunnar mælti:  „Sjálfur skalt þú dæma.“
Njáll mælti:  „Erfitt mun þér verða að bæta öll
slys Hallgerðar og mun annars staðar meira
slóða draga en hér er við eigum hlut að og mun
hér þó mikið á vanta að vel sé og munum við
þess þurfa að muna það er við höfum lengi vel
við mælst. Og væntir mig að þér fari vel en þó
munt þú verða mjög að þreyttur.“
Njáll tók sjálfdæmi af Gunnari og mælti:
„Ekki mun eg halda máli þessu til kapps. Þú
skalt gjalda tólf aura silfurs. En það vil eg til
skilja þó að nokkuð komi það úr vorum garði er
þér eigið um að gera að þér stillið eigi verr
gerðinni.“
Gunnar sagði það maklegt vera. Gunnar
greiddi af hendi féið vel og reið heim síðan.
Njáll kom heim af þingi og synir hans.
Bergþóra sá féið og mælti: „Vel er þessu í hóf
stillt en jafnmikið fé skal koma fyrir Kol er
stundir líða.“
Gunnar kom heim af þingi og taldi á
Hallgerði. Hún kallaði betri menn óbætta liggja
margstaðar. Gunnar kvað hana ráða mundu
tiltekjum sínum „en eg skal ráða hversu málin
lúkast.“
Hallgerður hældist jafnan um víg Svarts en
Bergþóru líkaði það illa.
Njáll fór upp í Þórólfsfell og synir hans að
skipa þar til bús. En þann sama dag varð sá
atburður er Bergþóra var úti að hún sér mann
ríða að garði svörtum hesti. Hún nam staðar og
gekk eigi inn. Hún kenndi eigi manninn. Sjá
maður hafði spjót í hendi og gyrður saxi. Hún
spurði þenna mann að nafni.
„Atli heiti eg,“ sagði hann.
Hún spurði hvaðan hann væri.
„Eg er austfirskur maður,“ segir hann.
„Hvert skalt þú fara?“ segir hún.
„Eg er maður vistlaus,“ segir hann, „og ætlaði
eg að finna Njál og Skarphéðin og vita ef þeir
vildu taka við mér.“
„Hvað er þér hentast að vinna?“ segir hún.
„Eg er akurgerðarmaður og margt er mér vel
hent að gera,“ segir hann, „en eigi vil eg því
leyna að eg er maður skapharður og hefir jafnan
hlotið um sárt að binda fyrir mér.“
„Ekki gef eg þér það að sök,“ segir hún, „þótt
þú sért engi bleyðimaður.“
Atli mælti:  „Ert þú nokkurs ráðandi hér?“
„Eg er kona Njáls,“ segir hún, „og ræð eg
ekki síður hjón en hann.“
„Vilt þú taka við mér?“ segir hann.
„Gera mun eg kost á því,“ segir hún, „ef þú
vilt vinna allt það er eg legg fyrir þig og svo þó
að eg vilji senda þig til mannráða.“
„Átt þú svo til varið um menn,“ segir hann,
„að þú munt ekki mín þurfa að því að kosta.“
„Það skil eg er eg vil,“ sagði hún.
Þá tók hún við honum.
Njáll kom heim og synir hans. Njáll spurði
Bergþóru hvað manna sjá væri.
„Hann er húskarl þinn,“ segir hún, „og tók eg
við honum því að hann lést vera óhandlatur.“
„Ærið mun hann stórvirkur,“ segir Njáll, „en
eigi veit eg hvort hann er svo góðvirkur.“
Skarphéðinn var vel til Atla.
Njáll ríður til þings um sumarið og synir hans.
Gunnar var á þingi. Njáll tók upp fésjóð er hann
hafði heiman.
Skarphéðinn spyr: „Hvað fé er það faðir?“
„Hér er fé það,“ segir Njáll, „er Gunnar
greiddi mér fyrir heimamann vorn fyrra sumar.“
„Koma mun það til nokkurs,“ sagði
Skarphéðinn og glotti við.",67,Í textanum kemur fram að,B,A Bergþóra sagði Svarti að drepa Kol,B Kol dreymdi fyrir eigin dauða,C Njáll lét vega Svart,D Svartur var illmenni hið mesta,1
"Gunnar ríður til þings. En áður en hann reið
heiman mælti hann til Hallgerðar: „Ver þú dæl
meðan eg er heiman og sýn af þér enga fárskapi
þar sem við vini mína er um að eiga.“
„Tröll hafi þína vini,“ segir hún.
Gunnar ríður til þings og sá að eigi var gott 
orðum við hana að koma. Njáll reið til þings og
synir hans allir.
Nú er frá því að segja hvað heima er tíðinda.
Þeir áttu skóg saman, Njáll og Gunnar, í
Rauðaskriðum. Þeir höfðu eigi skipt skóginum
en hvor var vanur að höggva sem þurfti og taldi
hvorgi á annan um það.
Kolur hét verkstjóri Hallgerðar. Hann hafði
verið með henni lengi og var hið mesta illmenni.
Svartur hét maður. Hann var húskarl Njáls og
Bergþóru og líkaði þeim við hann vel. Bergþóra
mælti við hann að hann skyldi fara í Rauða-
skriður og höggva skóg „en eg mun fá til menn
að draga heim viðinn.“
Hann kveðst vinna mundu það er hún legði
fyrir hann. Hann fór upp í Rauðaskriður. Tekur
hann þar og höggur skóg og skyldi þar að vera
viku.
Snauðir menn komu til Hlíðarenda austan frá
Markarfljóti og sögðu að Svartur hafði verið í
Rauðaskriðum og höggvið skóg og gert mikið að.
„Svo mun Bergþóra til ætla,“ segir Hallgerður,
„að ræna mig mörgu en því skal eg ráða að hann
höggvi eigi oftar.“
Rannveig heyrði, móðir Gunnars, og mælti:
„Þó hafa húsfreyjur þótt góðar austur hér að
ekki hafi staðið í mannráðum.“
Nú leið af nóttin og um morguninn kom
Hallgerður að máli við Kol og mælti: „Verk hef
eg þér hugað“ og fékk honum öxi.  „Far þú í
Rauðaskriður. Þar munt þú finna Svart.“
„Hvað skal eg honum?“ segir hann.
„Spyr þú að því,“ segir hún, „þar sem þú ert
hið mesta illmenni? Drepa skalt þú hann,“ segir
hún.
„Gert mun eg það geta,“ segir hann, „en það
er þó líkast að eg gefi mig við.“
„Vex þér hvetvetna í augu,“ segir hún, „og fer
þér illa þar sem eg hefi mælt eftir þér hvern
hlut.  Mun eg fá til annan mann að gera þetta ef
þú þorir eigi.“
Hann tók öxina og var reiður mjög og tekur
hest er Gunnar átti og ríður þar til er hann
kemur austur að Markarfljóti. Hann steig þar af
baki og beið í skóginum þar til er þeir höfðu
borið ofan viðinn og Svartur var einn eftir.
Hleypur Kolur þá að honum og mælti: „Fleiri
munu kunna að höggva stórt en þú einn“ og
setti öxina í höfuð honum og hjó hann banahögg
og ríður heim síðan og segir Hallgerði vígið.
„Njót heill handa,“ segir hún, „og skal eg þig
svo varðveita að þig skal ekki saka.“
„Vera má það,“ segir hann, „en hinn veg
dreymdi mig þó áður en eg vó vígið.“
Nú koma þeir upp í skóginn og finna Svart
veginn og flytja hann heim.
Hallgerður sendi mann til þings að segja
Gunnari vígið.  Gunnar hallmælti Hallgerði ekki
um fyrir sendimanninum og vissu menn eigi
hvort honum þótti vel eða illa. Litlu síðar stóð
hann upp og bað menn sína ganga með sér. Þeir
gerðu svo og fóru til búðar Njáls. Gunnar sendi
mann eftir Njáli og bað hann út koma. Njáll
gekk út þegar og gengu þeir Gunnar á tal.
Gunnar mælti:  „Víg hef eg að segja þér og
hefir valdið Hallgerður kona mín en vegið hefir
Kolur verkstjóri minn en fyrir hefir orðið
Svartur húskarl þinn.“
Njáll þagði meðan Gunnar sagði söguna.
Þá mælti Njáll:  „Þurfa munt þú að láta hana
eigi öllu fram koma.“
Gunnar mælti:  „Sjálfur skalt þú dæma.“
Njáll mælti:  „Erfitt mun þér verða að bæta öll
slys Hallgerðar og mun annars staðar meira
slóða draga en hér er við eigum hlut að og mun
hér þó mikið á vanta að vel sé og munum við
þess þurfa að muna það er við höfum lengi vel
við mælst. Og væntir mig að þér fari vel en þó
munt þú verða mjög að þreyttur.“
Njáll tók sjálfdæmi af Gunnari og mælti:
„Ekki mun eg halda máli þessu til kapps. Þú
skalt gjalda tólf aura silfurs. En það vil eg til
skilja þó að nokkuð komi það úr vorum garði er
þér eigið um að gera að þér stillið eigi verr
gerðinni.“
Gunnar sagði það maklegt vera. Gunnar
greiddi af hendi féið vel og reið heim síðan.
Njáll kom heim af þingi og synir hans.
Bergþóra sá féið og mælti: „Vel er þessu í hóf
stillt en jafnmikið fé skal koma fyrir Kol er
stundir líða.“
Gunnar kom heim af þingi og taldi á
Hallgerði. Hún kallaði betri menn óbætta liggja
margstaðar. Gunnar kvað hana ráða mundu
tiltekjum sínum „en eg skal ráða hversu málin
lúkast.“
Hallgerður hældist jafnan um víg Svarts en
Bergþóru líkaði það illa.
Njáll fór upp í Þórólfsfell og synir hans að
skipa þar til bús. En þann sama dag varð sá
atburður er Bergþóra var úti að hún sér mann
ríða að garði svörtum hesti. Hún nam staðar og
gekk eigi inn. Hún kenndi eigi manninn. Sjá
maður hafði spjót í hendi og gyrður saxi. Hún
spurði þenna mann að nafni.
„Atli heiti eg,“ sagði hann.
Hún spurði hvaðan hann væri.
„Eg er austfirskur maður,“ segir hann.
„Hvert skalt þú fara?“ segir hún.
„Eg er maður vistlaus,“ segir hann, „og ætlaði
eg að finna Njál og Skarphéðin og vita ef þeir
vildu taka við mér.“
„Hvað er þér hentast að vinna?“ segir hún.
„Eg er akurgerðarmaður og margt er mér vel
hent að gera,“ segir hann, „en eigi vil eg því
leyna að eg er maður skapharður og hefir jafnan
hlotið um sárt að binda fyrir mér.“
„Ekki gef eg þér það að sök,“ segir hún, „þótt
þú sért engi bleyðimaður.“
Atli mælti:  „Ert þú nokkurs ráðandi hér?“
„Eg er kona Njáls,“ segir hún, „og ræð eg
ekki síður hjón en hann.“
„Vilt þú taka við mér?“ segir hann.
„Gera mun eg kost á því,“ segir hún, „ef þú
vilt vinna allt það er eg legg fyrir þig og svo þó
að eg vilji senda þig til mannráða.“
„Átt þú svo til varið um menn,“ segir hann,
„að þú munt ekki mín þurfa að því að kosta.“
„Það skil eg er eg vil,“ sagði hún.
Þá tók hún við honum.
Njáll kom heim og synir hans. Njáll spurði
Bergþóru hvað manna sjá væri.
„Hann er húskarl þinn,“ segir hún, „og tók eg
við honum því að hann lést vera óhandlatur.“
„Ærið mun hann stórvirkur,“ segir Njáll, „en
eigi veit eg hvort hann er svo góðvirkur.“
Skarphéðinn var vel til Atla.
Njáll ríður til þings um sumarið og synir hans.
Gunnar var á þingi. Njáll tók upp fésjóð er hann
hafði heiman.
Skarphéðinn spyr: „Hvað fé er það faðir?“
„Hér er fé það,“ segir Njáll, „er Gunnar
greiddi mér fyrir heimamann vorn fyrra sumar.“
„Koma mun það til nokkurs,“ sagði
Skarphéðinn og glotti við.",68,"Í orðum Njáls, er Gunnar segir honum víg Svarts, má greina",B,A afsökun,B forspá,C hótun,D háð,1
"Gunnar ríður til þings. En áður en hann reið
heiman mælti hann til Hallgerðar: „Ver þú dæl
meðan eg er heiman og sýn af þér enga fárskapi
þar sem við vini mína er um að eiga.“
„Tröll hafi þína vini,“ segir hún.
Gunnar ríður til þings og sá að eigi var gott 
orðum við hana að koma. Njáll reið til þings og
synir hans allir.
Nú er frá því að segja hvað heima er tíðinda.
Þeir áttu skóg saman, Njáll og Gunnar, í
Rauðaskriðum. Þeir höfðu eigi skipt skóginum
en hvor var vanur að höggva sem þurfti og taldi
hvorgi á annan um það.
Kolur hét verkstjóri Hallgerðar. Hann hafði
verið með henni lengi og var hið mesta illmenni.
Svartur hét maður. Hann var húskarl Njáls og
Bergþóru og líkaði þeim við hann vel. Bergþóra
mælti við hann að hann skyldi fara í Rauða-
skriður og höggva skóg „en eg mun fá til menn
að draga heim viðinn.“
Hann kveðst vinna mundu það er hún legði
fyrir hann. Hann fór upp í Rauðaskriður. Tekur
hann þar og höggur skóg og skyldi þar að vera
viku.
Snauðir menn komu til Hlíðarenda austan frá
Markarfljóti og sögðu að Svartur hafði verið í
Rauðaskriðum og höggvið skóg og gert mikið að.
„Svo mun Bergþóra til ætla,“ segir Hallgerður,
„að ræna mig mörgu en því skal eg ráða að hann
höggvi eigi oftar.“
Rannveig heyrði, móðir Gunnars, og mælti:
„Þó hafa húsfreyjur þótt góðar austur hér að
ekki hafi staðið í mannráðum.“
Nú leið af nóttin og um morguninn kom
Hallgerður að máli við Kol og mælti: „Verk hef
eg þér hugað“ og fékk honum öxi.  „Far þú í
Rauðaskriður. Þar munt þú finna Svart.“
„Hvað skal eg honum?“ segir hann.
„Spyr þú að því,“ segir hún, „þar sem þú ert
hið mesta illmenni? Drepa skalt þú hann,“ segir
hún.
„Gert mun eg það geta,“ segir hann, „en það
er þó líkast að eg gefi mig við.“
„Vex þér hvetvetna í augu,“ segir hún, „og fer
þér illa þar sem eg hefi mælt eftir þér hvern
hlut.  Mun eg fá til annan mann að gera þetta ef
þú þorir eigi.“
Hann tók öxina og var reiður mjög og tekur
hest er Gunnar átti og ríður þar til er hann
kemur austur að Markarfljóti. Hann steig þar af
baki og beið í skóginum þar til er þeir höfðu
borið ofan viðinn og Svartur var einn eftir.
Hleypur Kolur þá að honum og mælti: „Fleiri
munu kunna að höggva stórt en þú einn“ og
setti öxina í höfuð honum og hjó hann banahögg
og ríður heim síðan og segir Hallgerði vígið.
„Njót heill handa,“ segir hún, „og skal eg þig
svo varðveita að þig skal ekki saka.“
„Vera má það,“ segir hann, „en hinn veg
dreymdi mig þó áður en eg vó vígið.“
Nú koma þeir upp í skóginn og finna Svart
veginn og flytja hann heim.
Hallgerður sendi mann til þings að segja
Gunnari vígið.  Gunnar hallmælti Hallgerði ekki
um fyrir sendimanninum og vissu menn eigi
hvort honum þótti vel eða illa. Litlu síðar stóð
hann upp og bað menn sína ganga með sér. Þeir
gerðu svo og fóru til búðar Njáls. Gunnar sendi
mann eftir Njáli og bað hann út koma. Njáll
gekk út þegar og gengu þeir Gunnar á tal.
Gunnar mælti:  „Víg hef eg að segja þér og
hefir valdið Hallgerður kona mín en vegið hefir
Kolur verkstjóri minn en fyrir hefir orðið
Svartur húskarl þinn.“
Njáll þagði meðan Gunnar sagði söguna.
Þá mælti Njáll:  „Þurfa munt þú að láta hana
eigi öllu fram koma.“
Gunnar mælti:  „Sjálfur skalt þú dæma.“
Njáll mælti:  „Erfitt mun þér verða að bæta öll
slys Hallgerðar og mun annars staðar meira
slóða draga en hér er við eigum hlut að og mun
hér þó mikið á vanta að vel sé og munum við
þess þurfa að muna það er við höfum lengi vel
við mælst. Og væntir mig að þér fari vel en þó
munt þú verða mjög að þreyttur.“
Njáll tók sjálfdæmi af Gunnari og mælti:
„Ekki mun eg halda máli þessu til kapps. Þú
skalt gjalda tólf aura silfurs. En það vil eg til
skilja þó að nokkuð komi það úr vorum garði er
þér eigið um að gera að þér stillið eigi verr
gerðinni.“
Gunnar sagði það maklegt vera. Gunnar
greiddi af hendi féið vel og reið heim síðan.
Njáll kom heim af þingi og synir hans.
Bergþóra sá féið og mælti: „Vel er þessu í hóf
stillt en jafnmikið fé skal koma fyrir Kol er
stundir líða.“
Gunnar kom heim af þingi og taldi á
Hallgerði. Hún kallaði betri menn óbætta liggja
margstaðar. Gunnar kvað hana ráða mundu
tiltekjum sínum „en eg skal ráða hversu málin
lúkast.“
Hallgerður hældist jafnan um víg Svarts en
Bergþóru líkaði það illa.
Njáll fór upp í Þórólfsfell og synir hans að
skipa þar til bús. En þann sama dag varð sá
atburður er Bergþóra var úti að hún sér mann
ríða að garði svörtum hesti. Hún nam staðar og
gekk eigi inn. Hún kenndi eigi manninn. Sjá
maður hafði spjót í hendi og gyrður saxi. Hún
spurði þenna mann að nafni.
„Atli heiti eg,“ sagði hann.
Hún spurði hvaðan hann væri.
„Eg er austfirskur maður,“ segir hann.
„Hvert skalt þú fara?“ segir hún.
„Eg er maður vistlaus,“ segir hann, „og ætlaði
eg að finna Njál og Skarphéðin og vita ef þeir
vildu taka við mér.“
„Hvað er þér hentast að vinna?“ segir hún.
„Eg er akurgerðarmaður og margt er mér vel
hent að gera,“ segir hann, „en eigi vil eg því
leyna að eg er maður skapharður og hefir jafnan
hlotið um sárt að binda fyrir mér.“
„Ekki gef eg þér það að sök,“ segir hún, „þótt
þú sért engi bleyðimaður.“
Atli mælti:  „Ert þú nokkurs ráðandi hér?“
„Eg er kona Njáls,“ segir hún, „og ræð eg
ekki síður hjón en hann.“
„Vilt þú taka við mér?“ segir hann.
„Gera mun eg kost á því,“ segir hún, „ef þú
vilt vinna allt það er eg legg fyrir þig og svo þó
að eg vilji senda þig til mannráða.“
„Átt þú svo til varið um menn,“ segir hann,
„að þú munt ekki mín þurfa að því að kosta.“
„Það skil eg er eg vil,“ sagði hún.
Þá tók hún við honum.
Njáll kom heim og synir hans. Njáll spurði
Bergþóru hvað manna sjá væri.
„Hann er húskarl þinn,“ segir hún, „og tók eg
við honum því að hann lést vera óhandlatur.“
„Ærið mun hann stórvirkur,“ segir Njáll, „en
eigi veit eg hvort hann er svo góðvirkur.“
Skarphéðinn var vel til Atla.
Njáll ríður til þings um sumarið og synir hans.
Gunnar var á þingi. Njáll tók upp fésjóð er hann
hafði heiman.
Skarphéðinn spyr: „Hvað fé er það faðir?“
„Hér er fé það,“ segir Njáll, „er Gunnar
greiddi mér fyrir heimamann vorn fyrra sumar.“
„Koma mun það til nokkurs,“ sagði
Skarphéðinn og glotti við.",69,Þegar Bergþóra ræður Atla í vinnu er óhætt að segja að hún,C,A fari á bak við hann,B sé honum undirgefin,C sé hreinskiptin við hann,D sé margræð í svörum,2
"Gunnar ríður til þings. En áður en hann reið
heiman mælti hann til Hallgerðar: „Ver þú dæl
meðan eg er heiman og sýn af þér enga fárskapi
þar sem við vini mína er um að eiga.“
„Tröll hafi þína vini,“ segir hún.
Gunnar ríður til þings og sá að eigi var gott 
orðum við hana að koma. Njáll reið til þings og
synir hans allir.
Nú er frá því að segja hvað heima er tíðinda.
Þeir áttu skóg saman, Njáll og Gunnar, í
Rauðaskriðum. Þeir höfðu eigi skipt skóginum
en hvor var vanur að höggva sem þurfti og taldi
hvorgi á annan um það.
Kolur hét verkstjóri Hallgerðar. Hann hafði
verið með henni lengi og var hið mesta illmenni.
Svartur hét maður. Hann var húskarl Njáls og
Bergþóru og líkaði þeim við hann vel. Bergþóra
mælti við hann að hann skyldi fara í Rauða-
skriður og höggva skóg „en eg mun fá til menn
að draga heim viðinn.“
Hann kveðst vinna mundu það er hún legði
fyrir hann. Hann fór upp í Rauðaskriður. Tekur
hann þar og höggur skóg og skyldi þar að vera
viku.
Snauðir menn komu til Hlíðarenda austan frá
Markarfljóti og sögðu að Svartur hafði verið í
Rauðaskriðum og höggvið skóg og gert mikið að.
„Svo mun Bergþóra til ætla,“ segir Hallgerður,
„að ræna mig mörgu en því skal eg ráða að hann
höggvi eigi oftar.“
Rannveig heyrði, móðir Gunnars, og mælti:
„Þó hafa húsfreyjur þótt góðar austur hér að
ekki hafi staðið í mannráðum.“
Nú leið af nóttin og um morguninn kom
Hallgerður að máli við Kol og mælti: „Verk hef
eg þér hugað“ og fékk honum öxi.  „Far þú í
Rauðaskriður. Þar munt þú finna Svart.“
„Hvað skal eg honum?“ segir hann.
„Spyr þú að því,“ segir hún, „þar sem þú ert
hið mesta illmenni? Drepa skalt þú hann,“ segir
hún.
„Gert mun eg það geta,“ segir hann, „en það
er þó líkast að eg gefi mig við.“
„Vex þér hvetvetna í augu,“ segir hún, „og fer
þér illa þar sem eg hefi mælt eftir þér hvern
hlut.  Mun eg fá til annan mann að gera þetta ef
þú þorir eigi.“
Hann tók öxina og var reiður mjög og tekur
hest er Gunnar átti og ríður þar til er hann
kemur austur að Markarfljóti. Hann steig þar af
baki og beið í skóginum þar til er þeir höfðu
borið ofan viðinn og Svartur var einn eftir.
Hleypur Kolur þá að honum og mælti: „Fleiri
munu kunna að höggva stórt en þú einn“ og
setti öxina í höfuð honum og hjó hann banahögg
og ríður heim síðan og segir Hallgerði vígið.
„Njót heill handa,“ segir hún, „og skal eg þig
svo varðveita að þig skal ekki saka.“
„Vera má það,“ segir hann, „en hinn veg
dreymdi mig þó áður en eg vó vígið.“
Nú koma þeir upp í skóginn og finna Svart
veginn og flytja hann heim.
Hallgerður sendi mann til þings að segja
Gunnari vígið.  Gunnar hallmælti Hallgerði ekki
um fyrir sendimanninum og vissu menn eigi
hvort honum þótti vel eða illa. Litlu síðar stóð
hann upp og bað menn sína ganga með sér. Þeir
gerðu svo og fóru til búðar Njáls. Gunnar sendi
mann eftir Njáli og bað hann út koma. Njáll
gekk út þegar og gengu þeir Gunnar á tal.
Gunnar mælti:  „Víg hef eg að segja þér og
hefir valdið Hallgerður kona mín en vegið hefir
Kolur verkstjóri minn en fyrir hefir orðið
Svartur húskarl þinn.“
Njáll þagði meðan Gunnar sagði söguna.
Þá mælti Njáll:  „Þurfa munt þú að láta hana
eigi öllu fram koma.“
Gunnar mælti:  „Sjálfur skalt þú dæma.“
Njáll mælti:  „Erfitt mun þér verða að bæta öll
slys Hallgerðar og mun annars staðar meira
slóða draga en hér er við eigum hlut að og mun
hér þó mikið á vanta að vel sé og munum við
þess þurfa að muna það er við höfum lengi vel
við mælst. Og væntir mig að þér fari vel en þó
munt þú verða mjög að þreyttur.“
Njáll tók sjálfdæmi af Gunnari og mælti:
„Ekki mun eg halda máli þessu til kapps. Þú
skalt gjalda tólf aura silfurs. En það vil eg til
skilja þó að nokkuð komi það úr vorum garði er
þér eigið um að gera að þér stillið eigi verr
gerðinni.“
Gunnar sagði það maklegt vera. Gunnar
greiddi af hendi féið vel og reið heim síðan.
Njáll kom heim af þingi og synir hans.
Bergþóra sá féið og mælti: „Vel er þessu í hóf
stillt en jafnmikið fé skal koma fyrir Kol er
stundir líða.“
Gunnar kom heim af þingi og taldi á
Hallgerði. Hún kallaði betri menn óbætta liggja
margstaðar. Gunnar kvað hana ráða mundu
tiltekjum sínum „en eg skal ráða hversu málin
lúkast.“
Hallgerður hældist jafnan um víg Svarts en
Bergþóru líkaði það illa.
Njáll fór upp í Þórólfsfell og synir hans að
skipa þar til bús. En þann sama dag varð sá
atburður er Bergþóra var úti að hún sér mann
ríða að garði svörtum hesti. Hún nam staðar og
gekk eigi inn. Hún kenndi eigi manninn. Sjá
maður hafði spjót í hendi og gyrður saxi. Hún
spurði þenna mann að nafni.
„Atli heiti eg,“ sagði hann.
Hún spurði hvaðan hann væri.
„Eg er austfirskur maður,“ segir hann.
„Hvert skalt þú fara?“ segir hún.
„Eg er maður vistlaus,“ segir hann, „og ætlaði
eg að finna Njál og Skarphéðin og vita ef þeir
vildu taka við mér.“
„Hvað er þér hentast að vinna?“ segir hún.
„Eg er akurgerðarmaður og margt er mér vel
hent að gera,“ segir hann, „en eigi vil eg því
leyna að eg er maður skapharður og hefir jafnan
hlotið um sárt að binda fyrir mér.“
„Ekki gef eg þér það að sök,“ segir hún, „þótt
þú sért engi bleyðimaður.“
Atli mælti:  „Ert þú nokkurs ráðandi hér?“
„Eg er kona Njáls,“ segir hún, „og ræð eg
ekki síður hjón en hann.“
„Vilt þú taka við mér?“ segir hann.
„Gera mun eg kost á því,“ segir hún, „ef þú
vilt vinna allt það er eg legg fyrir þig og svo þó
að eg vilji senda þig til mannráða.“
„Átt þú svo til varið um menn,“ segir hann,
„að þú munt ekki mín þurfa að því að kosta.“
„Það skil eg er eg vil,“ sagði hún.
Þá tók hún við honum.
Njáll kom heim og synir hans. Njáll spurði
Bergþóru hvað manna sjá væri.
„Hann er húskarl þinn,“ segir hún, „og tók eg
við honum því að hann lést vera óhandlatur.“
„Ærið mun hann stórvirkur,“ segir Njáll, „en
eigi veit eg hvort hann er svo góðvirkur.“
Skarphéðinn var vel til Atla.
Njáll ríður til þings um sumarið og synir hans.
Gunnar var á þingi. Njáll tók upp fésjóð er hann
hafði heiman.
Skarphéðinn spyr: „Hvað fé er það faðir?“
„Hér er fé það,“ segir Njáll, „er Gunnar
greiddi mér fyrir heimamann vorn fyrra sumar.“
„Koma mun það til nokkurs,“ sagði
Skarphéðinn og glotti við.",70,Hvers vegna glottir Skarphéðinn þegar hann sér fésjóð föður síns?,A,A Hann veit hvað Bergþóra ætlar sér,B Honum finnst Hallgerður og Bergþóra hlægilegar,C Honum finnst Njáll óþarflega svartsýnn,D Honum líkar hefnigirni Njáls,0
"Gunnar ríður til þings. En áður en hann reið
heiman mælti hann til Hallgerðar: „Ver þú dæl
meðan eg er heiman og sýn af þér enga fárskapi
þar sem við vini mína er um að eiga.“
„Tröll hafi þína vini,“ segir hún.
Gunnar ríður til þings og sá að eigi var gott 
orðum við hana að koma. Njáll reið til þings og
synir hans allir.
Nú er frá því að segja hvað heima er tíðinda.
Þeir áttu skóg saman, Njáll og Gunnar, í
Rauðaskriðum. Þeir höfðu eigi skipt skóginum
en hvor var vanur að höggva sem þurfti og taldi
hvorgi á annan um það.
Kolur hét verkstjóri Hallgerðar. Hann hafði
verið með henni lengi og var hið mesta illmenni.
Svartur hét maður. Hann var húskarl Njáls og
Bergþóru og líkaði þeim við hann vel. Bergþóra
mælti við hann að hann skyldi fara í Rauða-
skriður og höggva skóg „en eg mun fá til menn
að draga heim viðinn.“
Hann kveðst vinna mundu það er hún legði
fyrir hann. Hann fór upp í Rauðaskriður. Tekur
hann þar og höggur skóg og skyldi þar að vera
viku.
Snauðir menn komu til Hlíðarenda austan frá
Markarfljóti og sögðu að Svartur hafði verið í
Rauðaskriðum og höggvið skóg og gert mikið að.
„Svo mun Bergþóra til ætla,“ segir Hallgerður,
„að ræna mig mörgu en því skal eg ráða að hann
höggvi eigi oftar.“
Rannveig heyrði, móðir Gunnars, og mælti:
„Þó hafa húsfreyjur þótt góðar austur hér að
ekki hafi staðið í mannráðum.“
Nú leið af nóttin og um morguninn kom
Hallgerður að máli við Kol og mælti: „Verk hef
eg þér hugað“ og fékk honum öxi.  „Far þú í
Rauðaskriður. Þar munt þú finna Svart.“
„Hvað skal eg honum?“ segir hann.
„Spyr þú að því,“ segir hún, „þar sem þú ert
hið mesta illmenni? Drepa skalt þú hann,“ segir
hún.
„Gert mun eg það geta,“ segir hann, „en það
er þó líkast að eg gefi mig við.“
„Vex þér hvetvetna í augu,“ segir hún, „og fer
þér illa þar sem eg hefi mælt eftir þér hvern
hlut.  Mun eg fá til annan mann að gera þetta ef
þú þorir eigi.“
Hann tók öxina og var reiður mjög og tekur
hest er Gunnar átti og ríður þar til er hann
kemur austur að Markarfljóti. Hann steig þar af
baki og beið í skóginum þar til er þeir höfðu
borið ofan viðinn og Svartur var einn eftir.
Hleypur Kolur þá að honum og mælti: „Fleiri
munu kunna að höggva stórt en þú einn“ og
setti öxina í höfuð honum og hjó hann banahögg
og ríður heim síðan og segir Hallgerði vígið.
„Njót heill handa,“ segir hún, „og skal eg þig
svo varðveita að þig skal ekki saka.“
„Vera má það,“ segir hann, „en hinn veg
dreymdi mig þó áður en eg vó vígið.“
Nú koma þeir upp í skóginn og finna Svart
veginn og flytja hann heim.
Hallgerður sendi mann til þings að segja
Gunnari vígið.  Gunnar hallmælti Hallgerði ekki
um fyrir sendimanninum og vissu menn eigi
hvort honum þótti vel eða illa. Litlu síðar stóð
hann upp og bað menn sína ganga með sér. Þeir
gerðu svo og fóru til búðar Njáls. Gunnar sendi
mann eftir Njáli og bað hann út koma. Njáll
gekk út þegar og gengu þeir Gunnar á tal.
Gunnar mælti:  „Víg hef eg að segja þér og
hefir valdið Hallgerður kona mín en vegið hefir
Kolur verkstjóri minn en fyrir hefir orðið
Svartur húskarl þinn.“
Njáll þagði meðan Gunnar sagði söguna.
Þá mælti Njáll:  „Þurfa munt þú að láta hana
eigi öllu fram koma.“
Gunnar mælti:  „Sjálfur skalt þú dæma.“
Njáll mælti:  „Erfitt mun þér verða að bæta öll
slys Hallgerðar og mun annars staðar meira
slóða draga en hér er við eigum hlut að og mun
hér þó mikið á vanta að vel sé og munum við
þess þurfa að muna það er við höfum lengi vel
við mælst. Og væntir mig að þér fari vel en þó
munt þú verða mjög að þreyttur.“
Njáll tók sjálfdæmi af Gunnari og mælti:
„Ekki mun eg halda máli þessu til kapps. Þú
skalt gjalda tólf aura silfurs. En það vil eg til
skilja þó að nokkuð komi það úr vorum garði er
þér eigið um að gera að þér stillið eigi verr
gerðinni.“
Gunnar sagði það maklegt vera. Gunnar
greiddi af hendi féið vel og reið heim síðan.
Njáll kom heim af þingi og synir hans.
Bergþóra sá féið og mælti: „Vel er þessu í hóf
stillt en jafnmikið fé skal koma fyrir Kol er
stundir líða.“
Gunnar kom heim af þingi og taldi á
Hallgerði. Hún kallaði betri menn óbætta liggja
margstaðar. Gunnar kvað hana ráða mundu
tiltekjum sínum „en eg skal ráða hversu málin
lúkast.“
Hallgerður hældist jafnan um víg Svarts en
Bergþóru líkaði það illa.
Njáll fór upp í Þórólfsfell og synir hans að
skipa þar til bús. En þann sama dag varð sá
atburður er Bergþóra var úti að hún sér mann
ríða að garði svörtum hesti. Hún nam staðar og
gekk eigi inn. Hún kenndi eigi manninn. Sjá
maður hafði spjót í hendi og gyrður saxi. Hún
spurði þenna mann að nafni.
„Atli heiti eg,“ sagði hann.
Hún spurði hvaðan hann væri.
„Eg er austfirskur maður,“ segir hann.
„Hvert skalt þú fara?“ segir hún.
„Eg er maður vistlaus,“ segir hann, „og ætlaði
eg að finna Njál og Skarphéðin og vita ef þeir
vildu taka við mér.“
„Hvað er þér hentast að vinna?“ segir hún.
„Eg er akurgerðarmaður og margt er mér vel
hent að gera,“ segir hann, „en eigi vil eg því
leyna að eg er maður skapharður og hefir jafnan
hlotið um sárt að binda fyrir mér.“
„Ekki gef eg þér það að sök,“ segir hún, „þótt
þú sért engi bleyðimaður.“
Atli mælti:  „Ert þú nokkurs ráðandi hér?“
„Eg er kona Njáls,“ segir hún, „og ræð eg
ekki síður hjón en hann.“
„Vilt þú taka við mér?“ segir hann.
„Gera mun eg kost á því,“ segir hún, „ef þú
vilt vinna allt það er eg legg fyrir þig og svo þó
að eg vilji senda þig til mannráða.“
„Átt þú svo til varið um menn,“ segir hann,
„að þú munt ekki mín þurfa að því að kosta.“
„Það skil eg er eg vil,“ sagði hún.
Þá tók hún við honum.
Njáll kom heim og synir hans. Njáll spurði
Bergþóru hvað manna sjá væri.
„Hann er húskarl þinn,“ segir hún, „og tók eg
við honum því að hann lést vera óhandlatur.“
„Ærið mun hann stórvirkur,“ segir Njáll, „en
eigi veit eg hvort hann er svo góðvirkur.“
Skarphéðinn var vel til Atla.
Njáll ríður til þings um sumarið og synir hans.
Gunnar var á þingi. Njáll tók upp fésjóð er hann
hafði heiman.
Skarphéðinn spyr: „Hvað fé er það faðir?“
„Hér er fé það,“ segir Njáll, „er Gunnar
greiddi mér fyrir heimamann vorn fyrra sumar.“
„Koma mun það til nokkurs,“ sagði
Skarphéðinn og glotti við.",71,Samskipti Hallgerðar og Bergþóru einkennast af,B,A fálæti,B óvild,C skilningi,D öfund,1
"Gunnar ríður til þings. En áður en hann reið
heiman mælti hann til Hallgerðar: „Ver þú dæl
meðan eg er heiman og sýn af þér enga fárskapi
þar sem við vini mína er um að eiga.“
„Tröll hafi þína vini,“ segir hún.
Gunnar ríður til þings og sá að eigi var gott 
orðum við hana að koma. Njáll reið til þings og
synir hans allir.
Nú er frá því að segja hvað heima er tíðinda.
Þeir áttu skóg saman, Njáll og Gunnar, í
Rauðaskriðum. Þeir höfðu eigi skipt skóginum
en hvor var vanur að höggva sem þurfti og taldi
hvorgi á annan um það.
Kolur hét verkstjóri Hallgerðar. Hann hafði
verið með henni lengi og var hið mesta illmenni.
Svartur hét maður. Hann var húskarl Njáls og
Bergþóru og líkaði þeim við hann vel. Bergþóra
mælti við hann að hann skyldi fara í Rauða-
skriður og höggva skóg „en eg mun fá til menn
að draga heim viðinn.“
Hann kveðst vinna mundu það er hún legði
fyrir hann. Hann fór upp í Rauðaskriður. Tekur
hann þar og höggur skóg og skyldi þar að vera
viku.
Snauðir menn komu til Hlíðarenda austan frá
Markarfljóti og sögðu að Svartur hafði verið í
Rauðaskriðum og höggvið skóg og gert mikið að.
„Svo mun Bergþóra til ætla,“ segir Hallgerður,
„að ræna mig mörgu en því skal eg ráða að hann
höggvi eigi oftar.“
Rannveig heyrði, móðir Gunnars, og mælti:
„Þó hafa húsfreyjur þótt góðar austur hér að
ekki hafi staðið í mannráðum.“
Nú leið af nóttin og um morguninn kom
Hallgerður að máli við Kol og mælti: „Verk hef
eg þér hugað“ og fékk honum öxi.  „Far þú í
Rauðaskriður. Þar munt þú finna Svart.“
„Hvað skal eg honum?“ segir hann.
„Spyr þú að því,“ segir hún, „þar sem þú ert
hið mesta illmenni? Drepa skalt þú hann,“ segir
hún.
„Gert mun eg það geta,“ segir hann, „en það
er þó líkast að eg gefi mig við.“
„Vex þér hvetvetna í augu,“ segir hún, „og fer
þér illa þar sem eg hefi mælt eftir þér hvern
hlut.  Mun eg fá til annan mann að gera þetta ef
þú þorir eigi.“
Hann tók öxina og var reiður mjög og tekur
hest er Gunnar átti og ríður þar til er hann
kemur austur að Markarfljóti. Hann steig þar af
baki og beið í skóginum þar til er þeir höfðu
borið ofan viðinn og Svartur var einn eftir.
Hleypur Kolur þá að honum og mælti: „Fleiri
munu kunna að höggva stórt en þú einn“ og
setti öxina í höfuð honum og hjó hann banahögg
og ríður heim síðan og segir Hallgerði vígið.
„Njót heill handa,“ segir hún, „og skal eg þig
svo varðveita að þig skal ekki saka.“
„Vera má það,“ segir hann, „en hinn veg
dreymdi mig þó áður en eg vó vígið.“
Nú koma þeir upp í skóginn og finna Svart
veginn og flytja hann heim.
Hallgerður sendi mann til þings að segja
Gunnari vígið.  Gunnar hallmælti Hallgerði ekki
um fyrir sendimanninum og vissu menn eigi
hvort honum þótti vel eða illa. Litlu síðar stóð
hann upp og bað menn sína ganga með sér. Þeir
gerðu svo og fóru til búðar Njáls. Gunnar sendi
mann eftir Njáli og bað hann út koma. Njáll
gekk út þegar og gengu þeir Gunnar á tal.
Gunnar mælti:  „Víg hef eg að segja þér og
hefir valdið Hallgerður kona mín en vegið hefir
Kolur verkstjóri minn en fyrir hefir orðið
Svartur húskarl þinn.“
Njáll þagði meðan Gunnar sagði söguna.
Þá mælti Njáll:  „Þurfa munt þú að láta hana
eigi öllu fram koma.“
Gunnar mælti:  „Sjálfur skalt þú dæma.“
Njáll mælti:  „Erfitt mun þér verða að bæta öll
slys Hallgerðar og mun annars staðar meira
slóða draga en hér er við eigum hlut að og mun
hér þó mikið á vanta að vel sé og munum við
þess þurfa að muna það er við höfum lengi vel
við mælst. Og væntir mig að þér fari vel en þó
munt þú verða mjög að þreyttur.“
Njáll tók sjálfdæmi af Gunnari og mælti:
„Ekki mun eg halda máli þessu til kapps. Þú
skalt gjalda tólf aura silfurs. En það vil eg til
skilja þó að nokkuð komi það úr vorum garði er
þér eigið um að gera að þér stillið eigi verr
gerðinni.“
Gunnar sagði það maklegt vera. Gunnar
greiddi af hendi féið vel og reið heim síðan.
Njáll kom heim af þingi og synir hans.
Bergþóra sá féið og mælti: „Vel er þessu í hóf
stillt en jafnmikið fé skal koma fyrir Kol er
stundir líða.“
Gunnar kom heim af þingi og taldi á
Hallgerði. Hún kallaði betri menn óbætta liggja
margstaðar. Gunnar kvað hana ráða mundu
tiltekjum sínum „en eg skal ráða hversu málin
lúkast.“
Hallgerður hældist jafnan um víg Svarts en
Bergþóru líkaði það illa.
Njáll fór upp í Þórólfsfell og synir hans að
skipa þar til bús. En þann sama dag varð sá
atburður er Bergþóra var úti að hún sér mann
ríða að garði svörtum hesti. Hún nam staðar og
gekk eigi inn. Hún kenndi eigi manninn. Sjá
maður hafði spjót í hendi og gyrður saxi. Hún
spurði þenna mann að nafni.
„Atli heiti eg,“ sagði hann.
Hún spurði hvaðan hann væri.
„Eg er austfirskur maður,“ segir hann.
„Hvert skalt þú fara?“ segir hún.
„Eg er maður vistlaus,“ segir hann, „og ætlaði
eg að finna Njál og Skarphéðin og vita ef þeir
vildu taka við mér.“
„Hvað er þér hentast að vinna?“ segir hún.
„Eg er akurgerðarmaður og margt er mér vel
hent að gera,“ segir hann, „en eigi vil eg því
leyna að eg er maður skapharður og hefir jafnan
hlotið um sárt að binda fyrir mér.“
„Ekki gef eg þér það að sök,“ segir hún, „þótt
þú sért engi bleyðimaður.“
Atli mælti:  „Ert þú nokkurs ráðandi hér?“
„Eg er kona Njáls,“ segir hún, „og ræð eg
ekki síður hjón en hann.“
„Vilt þú taka við mér?“ segir hann.
„Gera mun eg kost á því,“ segir hún, „ef þú
vilt vinna allt það er eg legg fyrir þig og svo þó
að eg vilji senda þig til mannráða.“
„Átt þú svo til varið um menn,“ segir hann,
„að þú munt ekki mín þurfa að því að kosta.“
„Það skil eg er eg vil,“ sagði hún.
Þá tók hún við honum.
Njáll kom heim og synir hans. Njáll spurði
Bergþóru hvað manna sjá væri.
„Hann er húskarl þinn,“ segir hún, „og tók eg
við honum því að hann lést vera óhandlatur.“
„Ærið mun hann stórvirkur,“ segir Njáll, „en
eigi veit eg hvort hann er svo góðvirkur.“
Skarphéðinn var vel til Atla.
Njáll ríður til þings um sumarið og synir hans.
Gunnar var á þingi. Njáll tók upp fésjóð er hann
hafði heiman.
Skarphéðinn spyr: „Hvað fé er það faðir?“
„Hér er fé það,“ segir Njáll, „er Gunnar
greiddi mér fyrir heimamann vorn fyrra sumar.“
„Koma mun það til nokkurs,“ sagði
Skarphéðinn og glotti við.",72,Lykilpersóna í textabrotinu er,A,A Bergþóra,B Kolur,C Rannveig,D Svartur,0
"Einu sinni var fátækur steinhöggvari í 
Japan; hann vann stöðugt baki brotnu í 
grjótnámunum en fénaðist lítið og var þess 
vegna síóánægður með hlutskipti sitt.
„Ó, væri ég aðeins svo ríkur að ég gæti 
hvílt mig almennilega og sofið á þykkum 
mottum og gengið í silkislopp.“
Svolátandi kvörtun sendi hann upp til 
himins og tók einn af englunum eftir henni.
„Þér skal verða að ósk þinni,“ mælti 
engillinn.
Og maðurinn varð ríkur, svaf á þykkum 
mottum og gekk í fallegum silkislopp.
Þá bar svo til að keisarinn fór fram hjá 
með stórri riddara- og hirðmannasveit og 
umkringdur af þjónum sem báru gullna hlíf 
yfir höfði honum. –
„Hvaða gagn hef ég af því að vera ríkur,“ 
sagði steinhöggvarinn, „meðan ég hef 
ekki skrautlega sveit til fylgdar mér og 
gullna sólhlíf yfir höfuðið?  Því er ég ekki 
keisari?“",32,Hvað þýðir að vinna baki brotnu?,C,A Að fá lítið útborgað ,B Að illa er farið með einhvern ,C Að leggja hart að sér,,2
"Einu sinni var fátækur steinhöggvari í 
Japan; hann vann stöðugt baki brotnu í 
grjótnámunum en fénaðist lítið og var þess 
vegna síóánægður með hlutskipti sitt.
„Ó, væri ég aðeins svo ríkur að ég gæti 
hvílt mig almennilega og sofið á þykkum 
mottum og gengið í silkislopp.“
Svolátandi kvörtun sendi hann upp til 
himins og tók einn af englunum eftir henni.
„Þér skal verða að ósk þinni,“ mælti 
engillinn.
Og maðurinn varð ríkur, svaf á þykkum 
mottum og gekk í fallegum silkislopp.
Þá bar svo til að keisarinn fór fram hjá 
með stórri riddara- og hirðmannasveit og 
umkringdur af þjónum sem báru gullna hlíf 
yfir höfði honum. –
„Hvaða gagn hef ég af því að vera ríkur,“ 
sagði steinhöggvarinn, „meðan ég hef 
ekki skrautlega sveit til fylgdar mér og 
gullna sólhlíf yfir höfuðið?  Því er ég ekki 
keisari?“",33,Steinhöggvarinn var óánægður af því að hann,B,A átti ekki fyrir mat ,B vann langan vinnudag ,C var alltaf þreyttur,,1
"Einu sinni var fátækur steinhöggvari í 
Japan; hann vann stöðugt baki brotnu í 
grjótnámunum en fénaðist lítið og var þess 
vegna síóánægður með hlutskipti sitt.
„Ó, væri ég aðeins svo ríkur að ég gæti 
hvílt mig almennilega og sofið á þykkum 
mottum og gengið í silkislopp.“
Svolátandi kvörtun sendi hann upp til 
himins og tók einn af englunum eftir henni.
„Þér skal verða að ósk þinni,“ mælti 
engillinn.
Og maðurinn varð ríkur, svaf á þykkum 
mottum og gekk í fallegum silkislopp.
Þá bar svo til að keisarinn fór fram hjá 
með stórri riddara- og hirðmannasveit og 
umkringdur af þjónum sem báru gullna hlíf 
yfir höfði honum. –
„Hvaða gagn hef ég af því að vera ríkur,“ 
sagði steinhöggvarinn, „meðan ég hef 
ekki skrautlega sveit til fylgdar mér og 
gullna sólhlíf yfir höfuðið?  Því er ég ekki 
keisari?“",34,Hvað er það í sögunni sem er ólíkt því sem við eigum að venjast?,B,A Fólk gengur í silkisloppum ,B Fólk sefur á mottum ,C Fólk vinnur baki brotnu,,1
"Einu sinni var fátækur steinhöggvari í 
Japan; hann vann stöðugt baki brotnu í 
grjótnámunum en fénaðist lítið og var þess 
vegna síóánægður með hlutskipti sitt.
„Ó, væri ég aðeins svo ríkur að ég gæti 
hvílt mig almennilega og sofið á þykkum 
mottum og gengið í silkislopp.“
Svolátandi kvörtun sendi hann upp til 
himins og tók einn af englunum eftir henni.
„Þér skal verða að ósk þinni,“ mælti 
engillinn.
Og maðurinn varð ríkur, svaf á þykkum 
mottum og gekk í fallegum silkislopp.
Þá bar svo til að keisarinn fór fram hjá 
með stórri riddara- og hirðmannasveit og 
umkringdur af þjónum sem báru gullna hlíf 
yfir höfði honum. –
„Hvaða gagn hef ég af því að vera ríkur,“ 
sagði steinhöggvarinn, „meðan ég hef 
ekki skrautlega sveit til fylgdar mér og 
gullna sólhlíf yfir höfuðið?  Því er ég ekki 
keisari?“",35,Ríkidæmið gerði steinhöggvarann ekki glaðan af því að hann vildi,A,A láta þjóna sér ,B stærri sólhlíf ,C verða frægur,,0
"„Það skalt þú verða,“ mælti engillinn.
Og hann var það í raun og veru.  
Föruneyti hans var ríkmannlegt og ljómandi 
og gullin sólhlíf skýldi höfði hans.
Sólin skrældi jarðríki með sínum 
brennandi geislum; endurskinið frá jörðinni 
blindaði og þreytti augun.
„Það er þá gagn í því að vera keisari,“ 
kallaði steinhöggvarinn, „þegar hitinn er 
svona megn og sólin svona voldug.  Ég vil 
heldur vera sól.“
„Líttu frá þér; ertu svo ánægður?“ sagði 
engillinn.
Og hann varð sól.  Hann sendi geisla sína 
upp á við og niður á við, til hægri og til 
vinstri og alla vega kringum sig.
Hann sveið grænku jarðarinnar og hörund 
konunganna.
Þá gekk ský nokkurt á milli hans og 
jarðarinnar og varnaði geislum hans að 
komast niður á við.
„Hart er þetta,“ sagði hann, „það þarf 
ekki nema eitt ský til að storka veldi mínu.  
Eftir því væri betra að vera ský.“
„Verði svo,“ mælti engillinn.
Í sama vetfangi varð breytingin og nýja 
skýið skaut sér drembilega milli sólar og 
jarðar; það bægði geislunum frá jörðinni 
svo löndin fóru að grænka og blómgast 
aftur í hinum skýlandi skugga.
Því næst sendi það rigningu og drynjandi ",36,Orðið föruneyti merkir,A,A fylgdarlið ,B samherjar ,C þjónar,,0
"„Það skalt þú verða,“ mælti engillinn.
Og hann var það í raun og veru.  
Föruneyti hans var ríkmannlegt og ljómandi 
og gullin sólhlíf skýldi höfði hans.
Sólin skrældi jarðríki með sínum 
brennandi geislum; endurskinið frá jörðinni 
blindaði og þreytti augun.
„Það er þá gagn í því að vera keisari,“ 
kallaði steinhöggvarinn, „þegar hitinn er 
svona megn og sólin svona voldug.  Ég vil 
heldur vera sól.“
„Líttu frá þér; ertu svo ánægður?“ sagði 
engillinn.
Og hann varð sól.  Hann sendi geisla sína 
upp á við og niður á við, til hægri og til 
vinstri og alla vega kringum sig.
Hann sveið grænku jarðarinnar og hörund 
konunganna.
Þá gekk ský nokkurt á milli hans og 
jarðarinnar og varnaði geislum hans að 
komast niður á við.
„Hart er þetta,“ sagði hann, „það þarf 
ekki nema eitt ský til að storka veldi mínu.  
Eftir því væri betra að vera ský.“
„Verði svo,“ mælti engillinn.
Í sama vetfangi varð breytingin og nýja 
skýið skaut sér drembilega milli sólar og 
jarðar; það bægði geislunum frá jörðinni 
svo löndin fóru að grænka og blómgast 
aftur í hinum skýlandi skugga.
Því næst sendi það rigningu og drynjandi ",37,Hvers vegna vildi steinhöggvarinn ekki vera keisari?,C,A Hann varð leiður á starfinu ,B Hann vildi ekki bera sólhlíf ,C Hann þráði enn meiri völd,,2
"„Það skalt þú verða,“ mælti engillinn.
Og hann var það í raun og veru.  
Föruneyti hans var ríkmannlegt og ljómandi 
og gullin sólhlíf skýldi höfði hans.
Sólin skrældi jarðríki með sínum 
brennandi geislum; endurskinið frá jörðinni 
blindaði og þreytti augun.
„Það er þá gagn í því að vera keisari,“ 
kallaði steinhöggvarinn, „þegar hitinn er 
svona megn og sólin svona voldug.  Ég vil 
heldur vera sól.“
„Líttu frá þér; ertu svo ánægður?“ sagði 
engillinn.
Og hann varð sól.  Hann sendi geisla sína 
upp á við og niður á við, til hægri og til 
vinstri og alla vega kringum sig.
Hann sveið grænku jarðarinnar og hörund 
konunganna.
Þá gekk ský nokkurt á milli hans og 
jarðarinnar og varnaði geislum hans að 
komast niður á við.
„Hart er þetta,“ sagði hann, „það þarf 
ekki nema eitt ský til að storka veldi mínu.  
Eftir því væri betra að vera ský.“
„Verði svo,“ mælti engillinn.
Í sama vetfangi varð breytingin og nýja 
skýið skaut sér drembilega milli sólar og 
jarðar; það bægði geislunum frá jörðinni 
svo löndin fóru að grænka og blómgast 
aftur í hinum skýlandi skugga.
Því næst sendi það rigningu og drynjandi ",38,Hvers vegna vildi steinhöggvarinn frekar vera ský en sól?,C,A til að hefna sín ,B til að hlífa gróðrinum ,C til að verða voldugri,,2
"„Það skalt þú verða,“ mælti engillinn.
Og hann var það í raun og veru.  
Föruneyti hans var ríkmannlegt og ljómandi 
og gullin sólhlíf skýldi höfði hans.
Sólin skrældi jarðríki með sínum 
brennandi geislum; endurskinið frá jörðinni 
blindaði og þreytti augun.
„Það er þá gagn í því að vera keisari,“ 
kallaði steinhöggvarinn, „þegar hitinn er 
svona megn og sólin svona voldug.  Ég vil 
heldur vera sól.“
„Líttu frá þér; ertu svo ánægður?“ sagði 
engillinn.
Og hann varð sól.  Hann sendi geisla sína 
upp á við og niður á við, til hægri og til 
vinstri og alla vega kringum sig.
Hann sveið grænku jarðarinnar og hörund 
konunganna.
Þá gekk ský nokkurt á milli hans og 
jarðarinnar og varnaði geislum hans að 
komast niður á við.
„Hart er þetta,“ sagði hann, „það þarf 
ekki nema eitt ský til að storka veldi mínu.  
Eftir því væri betra að vera ský.“
„Verði svo,“ mælti engillinn.
Í sama vetfangi varð breytingin og nýja 
skýið skaut sér drembilega milli sólar og 
jarðar; það bægði geislunum frá jörðinni 
svo löndin fóru að grænka og blómgast 
aftur í hinum skýlandi skugga.
Því næst sendi það rigningu og drynjandi ",39,Hvað þýðir í sama vetfangi?,C,A afar hljóðlega ,B fljótlega ,C um leið,,2
"úrfelli niður á jörðina; þá hljóp vöxtur í 
vötnin svo þau flóðu yfir löndin og eyddu 
þeim.
Ekkert stóðst við þessu almenna 
flóði; aðeins einn klettur gnæfði upp úr 
eyðileggingunni, fastur og óbifandi.
Það var til einskis þó bylgjurnar ólmuðust 
á honum því hann stóð óhreyfður og 
óskekinn en þær brotnuðu og dóu við fætur 
hans.
„Þessi klettur setur mér þá lög,“ sagði 
skýið.  „Ég vildi óska að ég væri í hans 
sporum.“
„Þú skalt verða það,“ mælti engillinn.
Og samstundis varð hann að hinum fasta, 
óbifandi kletti sem sólargeislarnir unnu 
ekkert á og sem rigningarnar og bylgjurnar 
fengu ekki grafið fætur undan.
En fyrir neðan sig sá hann allt í einu 
einhvern lítilmótlegan mann og fátæklegan 
til fara og var hann útbúinn með járnmeitil 
og hamar.  Þessi maður klauf úr honum 
hverja blökkina eftir aðra og hjó þær í 
teningsmynduð stykki.
„Hvað er þetta?“ kallaði kletturinn.  
„Einn maður skyldi megna að rífa heilar 
blakkir úr brjósti mínu?  Ég væri þá eftir 
því óstyrkari en hann?  Betur ég væri 
orðinn að þessum manni.“
„Verði þinn vilji,“ sagði engillinn.
Og hann varð fátækur steinhöggvari 
eins og hann var í fyrstu, almúgamaður og 
erfiðismaður í grjótnámunum.  Hann hafði 
harða vinnu, varð að strita án afláts og fékk 
lítið í aðra hönd en var nú héðan af vel 
ánægður með hlutskipti sitt.",40,Hversu oft fékk steinhöggvarinn ósk sína uppfyllta?,C,A fjórum sinnum ,B fimm sinnum ,C sex sinnum,,2
"úrfelli niður á jörðina; þá hljóp vöxtur í 
vötnin svo þau flóðu yfir löndin og eyddu 
þeim.
Ekkert stóðst við þessu almenna 
flóði; aðeins einn klettur gnæfði upp úr 
eyðileggingunni, fastur og óbifandi.
Það var til einskis þó bylgjurnar ólmuðust 
á honum því hann stóð óhreyfður og 
óskekinn en þær brotnuðu og dóu við fætur 
hans.
„Þessi klettur setur mér þá lög,“ sagði 
skýið.  „Ég vildi óska að ég væri í hans 
sporum.“
„Þú skalt verða það,“ mælti engillinn.
Og samstundis varð hann að hinum fasta, 
óbifandi kletti sem sólargeislarnir unnu 
ekkert á og sem rigningarnar og bylgjurnar 
fengu ekki grafið fætur undan.
En fyrir neðan sig sá hann allt í einu 
einhvern lítilmótlegan mann og fátæklegan 
til fara og var hann útbúinn með járnmeitil 
og hamar.  Þessi maður klauf úr honum 
hverja blökkina eftir aðra og hjó þær í 
teningsmynduð stykki.
„Hvað er þetta?“ kallaði kletturinn.  
„Einn maður skyldi megna að rífa heilar 
blakkir úr brjósti mínu?  Ég væri þá eftir 
því óstyrkari en hann?  Betur ég væri 
orðinn að þessum manni.“
„Verði þinn vilji,“ sagði engillinn.
Og hann varð fátækur steinhöggvari 
eins og hann var í fyrstu, almúgamaður og 
erfiðismaður í grjótnámunum.  Hann hafði 
harða vinnu, varð að strita án afláts og fékk 
lítið í aðra hönd en var nú héðan af vel 
ánægður með hlutskipti sitt.",41,Hvað var það eina sem ógnaði veldi klettsins?,C,A bylgjurnar ,B járnmeitillinn ,C steinhöggvarinn,,2
"úrfelli niður á jörðina; þá hljóp vöxtur í 
vötnin svo þau flóðu yfir löndin og eyddu 
þeim.
Ekkert stóðst við þessu almenna 
flóði; aðeins einn klettur gnæfði upp úr 
eyðileggingunni, fastur og óbifandi.
Það var til einskis þó bylgjurnar ólmuðust 
á honum því hann stóð óhreyfður og 
óskekinn en þær brotnuðu og dóu við fætur 
hans.
„Þessi klettur setur mér þá lög,“ sagði 
skýið.  „Ég vildi óska að ég væri í hans 
sporum.“
„Þú skalt verða það,“ mælti engillinn.
Og samstundis varð hann að hinum fasta, 
óbifandi kletti sem sólargeislarnir unnu 
ekkert á og sem rigningarnar og bylgjurnar 
fengu ekki grafið fætur undan.
En fyrir neðan sig sá hann allt í einu 
einhvern lítilmótlegan mann og fátæklegan 
til fara og var hann útbúinn með járnmeitil 
og hamar.  Þessi maður klauf úr honum 
hverja blökkina eftir aðra og hjó þær í 
teningsmynduð stykki.
„Hvað er þetta?“ kallaði kletturinn.  
„Einn maður skyldi megna að rífa heilar 
blakkir úr brjósti mínu?  Ég væri þá eftir 
því óstyrkari en hann?  Betur ég væri 
orðinn að þessum manni.“
„Verði þinn vilji,“ sagði engillinn.
Og hann varð fátækur steinhöggvari 
eins og hann var í fyrstu, almúgamaður og 
erfiðismaður í grjótnámunum.  Hann hafði 
harða vinnu, varð að strita án afláts og fékk 
lítið í aðra hönd en var nú héðan af vel 
ánægður með hlutskipti sitt.",42,Hvers vegna varð steinhöggvarinn ánægður með hlutskipti sitt að lokum?,C,A Hann fékk félagsskap ,B Hann naut meiri virðingar ,C Hann sá mikilvægi sitt,,2
"úrfelli niður á jörðina; þá hljóp vöxtur í 
vötnin svo þau flóðu yfir löndin og eyddu 
þeim.
Ekkert stóðst við þessu almenna 
flóði; aðeins einn klettur gnæfði upp úr 
eyðileggingunni, fastur og óbifandi.
Það var til einskis þó bylgjurnar ólmuðust 
á honum því hann stóð óhreyfður og 
óskekinn en þær brotnuðu og dóu við fætur 
hans.
„Þessi klettur setur mér þá lög,“ sagði 
skýið.  „Ég vildi óska að ég væri í hans 
sporum.“
„Þú skalt verða það,“ mælti engillinn.
Og samstundis varð hann að hinum fasta, 
óbifandi kletti sem sólargeislarnir unnu 
ekkert á og sem rigningarnar og bylgjurnar 
fengu ekki grafið fætur undan.
En fyrir neðan sig sá hann allt í einu 
einhvern lítilmótlegan mann og fátæklegan 
til fara og var hann útbúinn með járnmeitil 
og hamar.  Þessi maður klauf úr honum 
hverja blökkina eftir aðra og hjó þær í 
teningsmynduð stykki.
„Hvað er þetta?“ kallaði kletturinn.  
„Einn maður skyldi megna að rífa heilar 
blakkir úr brjósti mínu?  Ég væri þá eftir 
því óstyrkari en hann?  Betur ég væri 
orðinn að þessum manni.“
„Verði þinn vilji,“ sagði engillinn.
Og hann varð fátækur steinhöggvari 
eins og hann var í fyrstu, almúgamaður og 
erfiðismaður í grjótnámunum.  Hann hafði 
harða vinnu, varð að strita án afláts og fékk 
lítið í aðra hönd en var nú héðan af vel 
ánægður með hlutskipti sitt.",43,Hvaða málsháttur á best við steinhöggvarann?,A,A Ekki er allt gull sem glóir ,B Margur er knár þótt hann sé smár ,C Oft veltir lítil þúfa þungu hlassi,,0
"Arnes hét maður nokkur og var Pálsson, 
kynjaður af Kjalarnesi eða þar úr 
nærsveitum.  Hann var á besta aldri, þegar 
hann varð uppvís að þjófnaði en er hann 
skyldi handsamaður og færður sýslumanni, 
fannst hann hvergi svo að sýnt þótti að hann 
væri horfinn úr byggð.  Var hans leitað án 
árangurs og ýmsum getum að því leitt, hvað 
af honum hefði orðið.
Þegar á leið og nótt tók að dimma, þóttust 
menn á Akranesi og í byggðinni umhverfis 
Akrafjall verða þess varir að ýmislegt hyrfi 
úr útibúrum; eins þóttust smalasveinar sem 
árla voru uppi, sjá manni bregða fyrir í 
fjallinu.  Kom upp sá kvittur að þar mundi 
Arnes hafa gert sér bækistöð og kveið því 
margur þarna á bæjunum að eiga slíkan 
vágest yfir höfði sér, er vetur gengi í garð.  
Ráðgerðu því bændur, með aðstoð yfirvalda 
sinna, leit í fjallinu; skyldi hringur um það 
sleginn og leitarmenn allir bera hvítar húfur 
og vera í hvítum sokkum sem næðu upp á 
mið læri en grípa hvern þann, er sæist þar 
á ferli og bæri ekki þau einkenni.  Þá voru 
og ríðandi menn til aðgæslu skammt frá 
fjallsrótum; höfðu þeir ólarlangar svipur til 
að hringvefja Arnes ef hann kæmist samt 
undan leitarmönnum og legði á flótta.
Þegar upp rann hinn ákveðni leitardagur, 
var veður gott og bjart og hugðu leitarmenn 
sem voru um áttatíu talsins, gott til að fá 
handsamað Arnes.  Hann vissi ekkert um 
þetta kænlega ráðabrugg.  En þegar hann 
hélt á flakk úr hreysi sínu efst í fjallinu árla 
þennan sama morgun, sá hann herskara 
renna upp allar hlíðar og þóttist þá vita,",44,Arnes var,D,A. bóndi á Kjalarnesi. ,B. í sveit á Kjalarnesi. ,C. vinnumaður á Kjalarnesi. ,D. ættaður af Kjalarnesi.,3
"Arnes hét maður nokkur og var Pálsson, 
kynjaður af Kjalarnesi eða þar úr 
nærsveitum.  Hann var á besta aldri, þegar 
hann varð uppvís að þjófnaði en er hann 
skyldi handsamaður og færður sýslumanni, 
fannst hann hvergi svo að sýnt þótti að hann 
væri horfinn úr byggð.  Var hans leitað án 
árangurs og ýmsum getum að því leitt, hvað 
af honum hefði orðið.
Þegar á leið og nótt tók að dimma, þóttust 
menn á Akranesi og í byggðinni umhverfis 
Akrafjall verða þess varir að ýmislegt hyrfi 
úr útibúrum; eins þóttust smalasveinar sem 
árla voru uppi, sjá manni bregða fyrir í 
fjallinu.  Kom upp sá kvittur að þar mundi 
Arnes hafa gert sér bækistöð og kveið því 
margur þarna á bæjunum að eiga slíkan 
vágest yfir höfði sér, er vetur gengi í garð.  
Ráðgerðu því bændur, með aðstoð yfirvalda 
sinna, leit í fjallinu; skyldi hringur um það 
sleginn og leitarmenn allir bera hvítar húfur 
og vera í hvítum sokkum sem næðu upp á 
mið læri en grípa hvern þann, er sæist þar 
á ferli og bæri ekki þau einkenni.  Þá voru 
og ríðandi menn til aðgæslu skammt frá 
fjallsrótum; höfðu þeir ólarlangar svipur til 
að hringvefja Arnes ef hann kæmist samt 
undan leitarmönnum og legði á flótta.
Þegar upp rann hinn ákveðni leitardagur, 
var veður gott og bjart og hugðu leitarmenn 
sem voru um áttatíu talsins, gott til að fá 
handsamað Arnes.  Hann vissi ekkert um 
þetta kænlega ráðabrugg.  En þegar hann 
hélt á flakk úr hreysi sínu efst í fjallinu árla 
þennan sama morgun, sá hann herskara 
renna upp allar hlíðar og þóttist þá vita,",45,Hvert töldu menn Arnes hafa farið?,C,A á vit útilegumanna ,B í næstu sveit ,C upp til fjalla ,D úr landi,2
"Arnes hét maður nokkur og var Pálsson, 
kynjaður af Kjalarnesi eða þar úr 
nærsveitum.  Hann var á besta aldri, þegar 
hann varð uppvís að þjófnaði en er hann 
skyldi handsamaður og færður sýslumanni, 
fannst hann hvergi svo að sýnt þótti að hann 
væri horfinn úr byggð.  Var hans leitað án 
árangurs og ýmsum getum að því leitt, hvað 
af honum hefði orðið.
Þegar á leið og nótt tók að dimma, þóttust 
menn á Akranesi og í byggðinni umhverfis 
Akrafjall verða þess varir að ýmislegt hyrfi 
úr útibúrum; eins þóttust smalasveinar sem 
árla voru uppi, sjá manni bregða fyrir í 
fjallinu.  Kom upp sá kvittur að þar mundi 
Arnes hafa gert sér bækistöð og kveið því 
margur þarna á bæjunum að eiga slíkan 
vágest yfir höfði sér, er vetur gengi í garð.  
Ráðgerðu því bændur, með aðstoð yfirvalda 
sinna, leit í fjallinu; skyldi hringur um það 
sleginn og leitarmenn allir bera hvítar húfur 
og vera í hvítum sokkum sem næðu upp á 
mið læri en grípa hvern þann, er sæist þar 
á ferli og bæri ekki þau einkenni.  Þá voru 
og ríðandi menn til aðgæslu skammt frá 
fjallsrótum; höfðu þeir ólarlangar svipur til 
að hringvefja Arnes ef hann kæmist samt 
undan leitarmönnum og legði á flótta.
Þegar upp rann hinn ákveðni leitardagur, 
var veður gott og bjart og hugðu leitarmenn 
sem voru um áttatíu talsins, gott til að fá 
handsamað Arnes.  Hann vissi ekkert um 
þetta kænlega ráðabrugg.  En þegar hann 
hélt á flakk úr hreysi sínu efst í fjallinu árla 
þennan sama morgun, sá hann herskara 
renna upp allar hlíðar og þóttist þá vita,",46,Sögnin að ráðgera merkir að,A,A áforma ,B neita ,C semja ,D trúa,0
"Arnes hét maður nokkur og var Pálsson, 
kynjaður af Kjalarnesi eða þar úr 
nærsveitum.  Hann var á besta aldri, þegar 
hann varð uppvís að þjófnaði en er hann 
skyldi handsamaður og færður sýslumanni, 
fannst hann hvergi svo að sýnt þótti að hann 
væri horfinn úr byggð.  Var hans leitað án 
árangurs og ýmsum getum að því leitt, hvað 
af honum hefði orðið.
Þegar á leið og nótt tók að dimma, þóttust 
menn á Akranesi og í byggðinni umhverfis 
Akrafjall verða þess varir að ýmislegt hyrfi 
úr útibúrum; eins þóttust smalasveinar sem 
árla voru uppi, sjá manni bregða fyrir í 
fjallinu.  Kom upp sá kvittur að þar mundi 
Arnes hafa gert sér bækistöð og kveið því 
margur þarna á bæjunum að eiga slíkan 
vágest yfir höfði sér, er vetur gengi í garð.  
Ráðgerðu því bændur, með aðstoð yfirvalda 
sinna, leit í fjallinu; skyldi hringur um það 
sleginn og leitarmenn allir bera hvítar húfur 
og vera í hvítum sokkum sem næðu upp á 
mið læri en grípa hvern þann, er sæist þar 
á ferli og bæri ekki þau einkenni.  Þá voru 
og ríðandi menn til aðgæslu skammt frá 
fjallsrótum; höfðu þeir ólarlangar svipur til 
að hringvefja Arnes ef hann kæmist samt 
undan leitarmönnum og legði á flótta.
Þegar upp rann hinn ákveðni leitardagur, 
var veður gott og bjart og hugðu leitarmenn 
sem voru um áttatíu talsins, gott til að fá 
handsamað Arnes.  Hann vissi ekkert um 
þetta kænlega ráðabrugg.  En þegar hann 
hélt á flakk úr hreysi sínu efst í fjallinu árla 
þennan sama morgun, sá hann herskara 
renna upp allar hlíðar og þóttist þá vita,",47,Af hverju áttu leitarmenn að vera í hvítu?,C,A Hvítt var litur löggæslumanna ,B Svo að þeir væru samlitir snjónum ,C Til að Arnes skæri sig úr hópnum ,D Til að týnast ekki í fjallinu,2
"Arnes hét maður nokkur og var Pálsson, 
kynjaður af Kjalarnesi eða þar úr 
nærsveitum.  Hann var á besta aldri, þegar 
hann varð uppvís að þjófnaði en er hann 
skyldi handsamaður og færður sýslumanni, 
fannst hann hvergi svo að sýnt þótti að hann 
væri horfinn úr byggð.  Var hans leitað án 
árangurs og ýmsum getum að því leitt, hvað 
af honum hefði orðið.
Þegar á leið og nótt tók að dimma, þóttust 
menn á Akranesi og í byggðinni umhverfis 
Akrafjall verða þess varir að ýmislegt hyrfi 
úr útibúrum; eins þóttust smalasveinar sem 
árla voru uppi, sjá manni bregða fyrir í 
fjallinu.  Kom upp sá kvittur að þar mundi 
Arnes hafa gert sér bækistöð og kveið því 
margur þarna á bæjunum að eiga slíkan 
vágest yfir höfði sér, er vetur gengi í garð.  
Ráðgerðu því bændur, með aðstoð yfirvalda 
sinna, leit í fjallinu; skyldi hringur um það 
sleginn og leitarmenn allir bera hvítar húfur 
og vera í hvítum sokkum sem næðu upp á 
mið læri en grípa hvern þann, er sæist þar 
á ferli og bæri ekki þau einkenni.  Þá voru 
og ríðandi menn til aðgæslu skammt frá 
fjallsrótum; höfðu þeir ólarlangar svipur til 
að hringvefja Arnes ef hann kæmist samt 
undan leitarmönnum og legði á flótta.
Þegar upp rann hinn ákveðni leitardagur, 
var veður gott og bjart og hugðu leitarmenn 
sem voru um áttatíu talsins, gott til að fá 
handsamað Arnes.  Hann vissi ekkert um 
þetta kænlega ráðabrugg.  En þegar hann 
hélt á flakk úr hreysi sínu efst í fjallinu árla 
þennan sama morgun, sá hann herskara 
renna upp allar hlíðar og þóttist þá vita,",48,Orðasambandið skammt frá fjallsrótum merkir,C,A efst í fjallinu ,B inni í fjallinu ,C neðst í fjallinu ,D uppi á fjallinu,2
"hvers kyns væri.  Veitti hann því þegar 
athygli, hver einkenni leitarmenn báru 
til höfuðs og fóta og að svo var þéttur 
hringurinn að hvergi mundi hann geta 
sloppið óséður út fyrir.
En Arnes dó ekki ráðalaus, þótt hvorki 
ætti hann hvíta húfu né hvíta hásokka og 
hvorugt yrði gripið þarna upp úr grjótinu.  
Hann reif ermina af hvítu skyrturæksni 
sem hann átti og brá henni um höfuð sér; 
því næst bretti hann sokkana sem voru 
sauðsvartir að lit, niður um ökla sér en risti 
upp í buxnaskálmarnar sem voru þröngar 
að þeirra tíma tísku svo að hann gæti brett 
þær upp á mið læri, - og varð nú ekki annað 
greint spöl frá en hann bæri sömu einkenni 
og leitarmenn.
Arnes leyndist nú, þar til leitarmenn 
voru komnir á móts við hann.  Þá tókst 
honum að smeygja sér í raðir þeirra, án 
þess að athygli vekti.  Var það honum 
mjög hagkvæmt að ekki þekktu leitarmenn 
nær allir hver annan, enda saman komnir 
úr fjórum hreppum.  Arnes gekk manna 
ötullegast fram í leitinni að hinum illræmda 
útileguþjóf og hrópaði áminningar og 
hvatningarorðum til þeirra sem næstir 
honum gengu.  Fór þessu fram daglangt 
og var fjallshryggurinn sem kembdur af 
leitarmönnum.  En ekki tókst að góma 
Arnes útileguþjóf enda lítil von til þess, á 
meðan hann tók sjálfur þátt í leitinni.  Að 
leiðarlokum höfðu menn mælt sér mót á 
tilteknum stað og síðla dags fóru þeir að 
flokkast saman.  Arnes þóttist þá þurfa að 
ganga þarfa sinna og dvaldist eftir.  En 
þegar kastað var tölu á leitarmenn litlu 
síðar, reyndust þeir allir þar komnir og 
hurfu menn heim við svo búið.",49,Hvað má segja um viðbrögð Arnesar þegar hann sá búning leitarmanna?,C,A Eins dauði er annars brauð ,B Enginn veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur ,C Hann lét krók koma á móti bragði ,D Hann tók dýpra í árinni,2
"hvers kyns væri.  Veitti hann því þegar 
athygli, hver einkenni leitarmenn báru 
til höfuðs og fóta og að svo var þéttur 
hringurinn að hvergi mundi hann geta 
sloppið óséður út fyrir.
En Arnes dó ekki ráðalaus, þótt hvorki 
ætti hann hvíta húfu né hvíta hásokka og 
hvorugt yrði gripið þarna upp úr grjótinu.  
Hann reif ermina af hvítu skyrturæksni 
sem hann átti og brá henni um höfuð sér; 
því næst bretti hann sokkana sem voru 
sauðsvartir að lit, niður um ökla sér en risti 
upp í buxnaskálmarnar sem voru þröngar 
að þeirra tíma tísku svo að hann gæti brett 
þær upp á mið læri, - og varð nú ekki annað 
greint spöl frá en hann bæri sömu einkenni 
og leitarmenn.
Arnes leyndist nú, þar til leitarmenn 
voru komnir á móts við hann.  Þá tókst 
honum að smeygja sér í raðir þeirra, án 
þess að athygli vekti.  Var það honum 
mjög hagkvæmt að ekki þekktu leitarmenn 
nær allir hver annan, enda saman komnir 
úr fjórum hreppum.  Arnes gekk manna 
ötullegast fram í leitinni að hinum illræmda 
útileguþjóf og hrópaði áminningar og 
hvatningarorðum til þeirra sem næstir 
honum gengu.  Fór þessu fram daglangt 
og var fjallshryggurinn sem kembdur af 
leitarmönnum.  En ekki tókst að góma 
Arnes útileguþjóf enda lítil von til þess, á 
meðan hann tók sjálfur þátt í leitinni.  Að 
leiðarlokum höfðu menn mælt sér mót á 
tilteknum stað og síðla dags fóru þeir að 
flokkast saman.  Arnes þóttist þá þurfa að 
ganga þarfa sinna og dvaldist eftir.  En 
þegar kastað var tölu á leitarmenn litlu 
síðar, reyndust þeir allir þar komnir og 
hurfu menn heim við svo búið.",50,Hvers vegna tókst ekki að handsama Arnes?,B,A Hann hafði í hótunum ,B Hann hvarf í fjöldann ,C Hann lét lítið fyrir sér fara ,D Hann var léttur á fæti,1
"hvers kyns væri.  Veitti hann því þegar 
athygli, hver einkenni leitarmenn báru 
til höfuðs og fóta og að svo var þéttur 
hringurinn að hvergi mundi hann geta 
sloppið óséður út fyrir.
En Arnes dó ekki ráðalaus, þótt hvorki 
ætti hann hvíta húfu né hvíta hásokka og 
hvorugt yrði gripið þarna upp úr grjótinu.  
Hann reif ermina af hvítu skyrturæksni 
sem hann átti og brá henni um höfuð sér; 
því næst bretti hann sokkana sem voru 
sauðsvartir að lit, niður um ökla sér en risti 
upp í buxnaskálmarnar sem voru þröngar 
að þeirra tíma tísku svo að hann gæti brett 
þær upp á mið læri, - og varð nú ekki annað 
greint spöl frá en hann bæri sömu einkenni 
og leitarmenn.
Arnes leyndist nú, þar til leitarmenn 
voru komnir á móts við hann.  Þá tókst 
honum að smeygja sér í raðir þeirra, án 
þess að athygli vekti.  Var það honum 
mjög hagkvæmt að ekki þekktu leitarmenn 
nær allir hver annan, enda saman komnir 
úr fjórum hreppum.  Arnes gekk manna 
ötullegast fram í leitinni að hinum illræmda 
útileguþjóf og hrópaði áminningar og 
hvatningarorðum til þeirra sem næstir 
honum gengu.  Fór þessu fram daglangt 
og var fjallshryggurinn sem kembdur af 
leitarmönnum.  En ekki tókst að góma 
Arnes útileguþjóf enda lítil von til þess, á 
meðan hann tók sjálfur þátt í leitinni.  Að 
leiðarlokum höfðu menn mælt sér mót á 
tilteknum stað og síðla dags fóru þeir að 
flokkast saman.  Arnes þóttist þá þurfa að 
ganga þarfa sinna og dvaldist eftir.  En 
þegar kastað var tölu á leitarmenn litlu 
síðar, reyndust þeir allir þar komnir og 
hurfu menn heim við svo búið.",51,Hvers vegna þekktu leitarmenn ekki hver annan?,D,A Allir voru eins klæddir ,B Ekki var orðið fullbjart ,C Langt var á milli manna ,D Þeir komu víða að,3
"hvers kyns væri.  Veitti hann því þegar 
athygli, hver einkenni leitarmenn báru 
til höfuðs og fóta og að svo var þéttur 
hringurinn að hvergi mundi hann geta 
sloppið óséður út fyrir.
En Arnes dó ekki ráðalaus, þótt hvorki 
ætti hann hvíta húfu né hvíta hásokka og 
hvorugt yrði gripið þarna upp úr grjótinu.  
Hann reif ermina af hvítu skyrturæksni 
sem hann átti og brá henni um höfuð sér; 
því næst bretti hann sokkana sem voru 
sauðsvartir að lit, niður um ökla sér en risti 
upp í buxnaskálmarnar sem voru þröngar 
að þeirra tíma tísku svo að hann gæti brett 
þær upp á mið læri, - og varð nú ekki annað 
greint spöl frá en hann bæri sömu einkenni 
og leitarmenn.
Arnes leyndist nú, þar til leitarmenn 
voru komnir á móts við hann.  Þá tókst 
honum að smeygja sér í raðir þeirra, án 
þess að athygli vekti.  Var það honum 
mjög hagkvæmt að ekki þekktu leitarmenn 
nær allir hver annan, enda saman komnir 
úr fjórum hreppum.  Arnes gekk manna 
ötullegast fram í leitinni að hinum illræmda 
útileguþjóf og hrópaði áminningar og 
hvatningarorðum til þeirra sem næstir 
honum gengu.  Fór þessu fram daglangt 
og var fjallshryggurinn sem kembdur af 
leitarmönnum.  En ekki tókst að góma 
Arnes útileguþjóf enda lítil von til þess, á 
meðan hann tók sjálfur þátt í leitinni.  Að 
leiðarlokum höfðu menn mælt sér mót á 
tilteknum stað og síðla dags fóru þeir að 
flokkast saman.  Arnes þóttist þá þurfa að 
ganga þarfa sinna og dvaldist eftir.  En 
þegar kastað var tölu á leitarmenn litlu 
síðar, reyndust þeir allir þar komnir og 
hurfu menn heim við svo búið.",52,Að kasta tölu á leitarmenn merkir að leitarmenn eru,C,A handsamaðir ,B skammaðir ,C taldir ,D umtalaðir,2
"hvers kyns væri.  Veitti hann því þegar 
athygli, hver einkenni leitarmenn báru 
til höfuðs og fóta og að svo var þéttur 
hringurinn að hvergi mundi hann geta 
sloppið óséður út fyrir.
En Arnes dó ekki ráðalaus, þótt hvorki 
ætti hann hvíta húfu né hvíta hásokka og 
hvorugt yrði gripið þarna upp úr grjótinu.  
Hann reif ermina af hvítu skyrturæksni 
sem hann átti og brá henni um höfuð sér; 
því næst bretti hann sokkana sem voru 
sauðsvartir að lit, niður um ökla sér en risti 
upp í buxnaskálmarnar sem voru þröngar 
að þeirra tíma tísku svo að hann gæti brett 
þær upp á mið læri, - og varð nú ekki annað 
greint spöl frá en hann bæri sömu einkenni 
og leitarmenn.
Arnes leyndist nú, þar til leitarmenn 
voru komnir á móts við hann.  Þá tókst 
honum að smeygja sér í raðir þeirra, án 
þess að athygli vekti.  Var það honum 
mjög hagkvæmt að ekki þekktu leitarmenn 
nær allir hver annan, enda saman komnir 
úr fjórum hreppum.  Arnes gekk manna 
ötullegast fram í leitinni að hinum illræmda 
útileguþjóf og hrópaði áminningar og 
hvatningarorðum til þeirra sem næstir 
honum gengu.  Fór þessu fram daglangt 
og var fjallshryggurinn sem kembdur af 
leitarmönnum.  En ekki tókst að góma 
Arnes útileguþjóf enda lítil von til þess, á 
meðan hann tók sjálfur þátt í leitinni.  Að 
leiðarlokum höfðu menn mælt sér mót á 
tilteknum stað og síðla dags fóru þeir að 
flokkast saman.  Arnes þóttist þá þurfa að 
ganga þarfa sinna og dvaldist eftir.  En 
þegar kastað var tölu á leitarmenn litlu 
síðar, reyndust þeir allir þar komnir og 
hurfu menn heim við svo búið.",53,Hvað einkennir Arnes?,D,A hraði ,B hreysti ,C kappsemi ,D kænska,3
"Fæstir leiða líklega hugann að því hver 
fann upp bréfaklemmuna og hvernig hún 
hefur þróast í áranna rás.  Svarið er heldur 
ekki alveg einfalt, því menn eru ekki 
alveg á eitt sáttir um uppfinningamanninn.  
Bréfaklemman hefur hins vegar verið 
nánast óbreytt frá upphafi.
Bandaríkjamenn hafa alltaf verið manna 
duglegastir að sækja um einkaleyfi fyrir 
uppfinningum sínum og fékk Samuel B. 
Fay einkaleyfi á klemmu árið 1867.  Þótt 
Fay hafi mælt með klemmunni til að festa 
saman pappíra þá var hún fyrst og fremst 
hugsuð til að næla miða á fatnað og efni.  
Tíu árum síðar fékk Erlman J. Wright 
einkaleyfi á klemmu sem eingöngu var 
hugsuð fyrir pappír og líktist hún verulega 
algengustu útgáfunni sem nú þekkist.  Í 
kjölfarið hófst kapphlaup og alls konar 
útgáfur litu dagsins ljós á næstu árum.
Sú klemma sem allir þekkja, á hins 
vegar rætur að rekja til Bretlands og var 
líklega í framleiðslu allt frá 1890, hver svo 
sem fyrstur áttaði sig á hvernig best væri 
að beygja vír svo hann nýttist sem best.  
Breski framleiðandinn hét Gem og það nafn 
hefur sums staðar loðað við bréfaklemmur, 
til dæmis heitir slík klemma „ett gem“ á 
sænsku.
Fjöldaframleiðsla á bréfaklemmum 
krafðist auðvitað sérstaks tækjabúnaðar.  
Árið 1899 fékk William Middlebrook 
einkaleyfi á vél til að framleiða 
bréfaklemmur og samkvæmt teikningum 
hans var ætlunin að framleiða Gem-
klemmur.  Einkaleyfishafinn Middlebrook 
var að sjálfsögðu Bandaríkjamaður.",54,Bréfaklemman hefur,C,A alltaf fylgt manninum ,B skapað tortryggni víða ,C tekið litlum breytingum ,D valdið miklum deilum,2
"Fæstir leiða líklega hugann að því hver 
fann upp bréfaklemmuna og hvernig hún 
hefur þróast í áranna rás.  Svarið er heldur 
ekki alveg einfalt, því menn eru ekki 
alveg á eitt sáttir um uppfinningamanninn.  
Bréfaklemman hefur hins vegar verið 
nánast óbreytt frá upphafi.
Bandaríkjamenn hafa alltaf verið manna 
duglegastir að sækja um einkaleyfi fyrir 
uppfinningum sínum og fékk Samuel B. 
Fay einkaleyfi á klemmu árið 1867.  Þótt 
Fay hafi mælt með klemmunni til að festa 
saman pappíra þá var hún fyrst og fremst 
hugsuð til að næla miða á fatnað og efni.  
Tíu árum síðar fékk Erlman J. Wright 
einkaleyfi á klemmu sem eingöngu var 
hugsuð fyrir pappír og líktist hún verulega 
algengustu útgáfunni sem nú þekkist.  Í 
kjölfarið hófst kapphlaup og alls konar 
útgáfur litu dagsins ljós á næstu árum.
Sú klemma sem allir þekkja, á hins 
vegar rætur að rekja til Bretlands og var 
líklega í framleiðslu allt frá 1890, hver svo 
sem fyrstur áttaði sig á hvernig best væri 
að beygja vír svo hann nýttist sem best.  
Breski framleiðandinn hét Gem og það nafn 
hefur sums staðar loðað við bréfaklemmur, 
til dæmis heitir slík klemma „ett gem“ á 
sænsku.
Fjöldaframleiðsla á bréfaklemmum 
krafðist auðvitað sérstaks tækjabúnaðar.  
Árið 1899 fékk William Middlebrook 
einkaleyfi á vél til að framleiða 
bréfaklemmur og samkvæmt teikningum 
hans var ætlunin að framleiða Gem-
klemmur.  Einkaleyfishafinn Middlebrook 
var að sjálfsögðu Bandaríkjamaður.",55,Fyrstu bréfaklemmunni var,D,A reistur veglegur minnisvarði ,B tekið fagnandi af skrifstofufólki ,C yfirleitt illa tekið af almenningi ,D ætlað annað hlutverk í upphafi,3
"Fæstir leiða líklega hugann að því hver 
fann upp bréfaklemmuna og hvernig hún 
hefur þróast í áranna rás.  Svarið er heldur 
ekki alveg einfalt, því menn eru ekki 
alveg á eitt sáttir um uppfinningamanninn.  
Bréfaklemman hefur hins vegar verið 
nánast óbreytt frá upphafi.
Bandaríkjamenn hafa alltaf verið manna 
duglegastir að sækja um einkaleyfi fyrir 
uppfinningum sínum og fékk Samuel B. 
Fay einkaleyfi á klemmu árið 1867.  Þótt 
Fay hafi mælt með klemmunni til að festa 
saman pappíra þá var hún fyrst og fremst 
hugsuð til að næla miða á fatnað og efni.  
Tíu árum síðar fékk Erlman J. Wright 
einkaleyfi á klemmu sem eingöngu var 
hugsuð fyrir pappír og líktist hún verulega 
algengustu útgáfunni sem nú þekkist.  Í 
kjölfarið hófst kapphlaup og alls konar 
útgáfur litu dagsins ljós á næstu árum.
Sú klemma sem allir þekkja, á hins 
vegar rætur að rekja til Bretlands og var 
líklega í framleiðslu allt frá 1890, hver svo 
sem fyrstur áttaði sig á hvernig best væri 
að beygja vír svo hann nýttist sem best.  
Breski framleiðandinn hét Gem og það nafn 
hefur sums staðar loðað við bréfaklemmur, 
til dæmis heitir slík klemma „ett gem“ á 
sænsku.
Fjöldaframleiðsla á bréfaklemmum 
krafðist auðvitað sérstaks tækjabúnaðar.  
Árið 1899 fékk William Middlebrook 
einkaleyfi á vél til að framleiða 
bréfaklemmur og samkvæmt teikningum 
hans var ætlunin að framleiða Gem-
klemmur.  Einkaleyfishafinn Middlebrook 
var að sjálfsögðu Bandaríkjamaður.",56,Útgáfa Wright af bréfaklemmunni,B,A leit dagsins ljós löngu síðar ,B líktist þeirri sem við þekkjum í dag ,C var kynnt almenningi um aldamótin ,D þótti óhentug til fjöldaframleiðslu,1
"Fæstir leiða líklega hugann að því hver 
fann upp bréfaklemmuna og hvernig hún 
hefur þróast í áranna rás.  Svarið er heldur 
ekki alveg einfalt, því menn eru ekki 
alveg á eitt sáttir um uppfinningamanninn.  
Bréfaklemman hefur hins vegar verið 
nánast óbreytt frá upphafi.
Bandaríkjamenn hafa alltaf verið manna 
duglegastir að sækja um einkaleyfi fyrir 
uppfinningum sínum og fékk Samuel B. 
Fay einkaleyfi á klemmu árið 1867.  Þótt 
Fay hafi mælt með klemmunni til að festa 
saman pappíra þá var hún fyrst og fremst 
hugsuð til að næla miða á fatnað og efni.  
Tíu árum síðar fékk Erlman J. Wright 
einkaleyfi á klemmu sem eingöngu var 
hugsuð fyrir pappír og líktist hún verulega 
algengustu útgáfunni sem nú þekkist.  Í 
kjölfarið hófst kapphlaup og alls konar 
útgáfur litu dagsins ljós á næstu árum.
Sú klemma sem allir þekkja, á hins 
vegar rætur að rekja til Bretlands og var 
líklega í framleiðslu allt frá 1890, hver svo 
sem fyrstur áttaði sig á hvernig best væri 
að beygja vír svo hann nýttist sem best.  
Breski framleiðandinn hét Gem og það nafn 
hefur sums staðar loðað við bréfaklemmur, 
til dæmis heitir slík klemma „ett gem“ á 
sænsku.
Fjöldaframleiðsla á bréfaklemmum 
krafðist auðvitað sérstaks tækjabúnaðar.  
Árið 1899 fékk William Middlebrook 
einkaleyfi á vél til að framleiða 
bréfaklemmur og samkvæmt teikningum 
hans var ætlunin að framleiða Gem-
klemmur.  Einkaleyfishafinn Middlebrook 
var að sjálfsögðu Bandaríkjamaður.",57,Orðið „Gem“ hefur loðað við bréfa-klemmur vegna þess að það er nafn,B,A einkaleyfishafa ,B framleiðanda ,C hönnuðar ,D uppfinningamanns,1
"Fæstir leiða líklega hugann að því hver 
fann upp bréfaklemmuna og hvernig hún 
hefur þróast í áranna rás.  Svarið er heldur 
ekki alveg einfalt, því menn eru ekki 
alveg á eitt sáttir um uppfinningamanninn.  
Bréfaklemman hefur hins vegar verið 
nánast óbreytt frá upphafi.
Bandaríkjamenn hafa alltaf verið manna 
duglegastir að sækja um einkaleyfi fyrir 
uppfinningum sínum og fékk Samuel B. 
Fay einkaleyfi á klemmu árið 1867.  Þótt 
Fay hafi mælt með klemmunni til að festa 
saman pappíra þá var hún fyrst og fremst 
hugsuð til að næla miða á fatnað og efni.  
Tíu árum síðar fékk Erlman J. Wright 
einkaleyfi á klemmu sem eingöngu var 
hugsuð fyrir pappír og líktist hún verulega 
algengustu útgáfunni sem nú þekkist.  Í 
kjölfarið hófst kapphlaup og alls konar 
útgáfur litu dagsins ljós á næstu árum.
Sú klemma sem allir þekkja, á hins 
vegar rætur að rekja til Bretlands og var 
líklega í framleiðslu allt frá 1890, hver svo 
sem fyrstur áttaði sig á hvernig best væri 
að beygja vír svo hann nýttist sem best.  
Breski framleiðandinn hét Gem og það nafn 
hefur sums staðar loðað við bréfaklemmur, 
til dæmis heitir slík klemma „ett gem“ á 
sænsku.
Fjöldaframleiðsla á bréfaklemmum 
krafðist auðvitað sérstaks tækjabúnaðar.  
Árið 1899 fékk William Middlebrook 
einkaleyfi á vél til að framleiða 
bréfaklemmur og samkvæmt teikningum 
hans var ætlunin að framleiða Gem-
klemmur.  Einkaleyfishafinn Middlebrook 
var að sjálfsögðu Bandaríkjamaður.",58,William Middlebrook fékk einkaleyfi á,D,A bréfaklemmum í Bandaríkjunum ,B nafni bréfaklemmunnar ,C teikningum af bréfaklemmunni ,D vél til að framleiða bréfaklemmur,3
"Norðmenn hafa margir verið þess 
fullvissir að þeirra maður, Johan Vaaler, 
hafi fundið upp bréfaklemmuna.  Vaaler 
fékk vissulega einkaleyfi á bréfaklemmum 
í Þýskalandi árið 1899 og Bandaríkjunum 
árið 1901 fyrir svipaða klemmu og þá 
sem nú þekkist en gallinn við hönnun 
hans var sá að vírinn var aðeins beygður í 
einn rétthyrning, í stað þess að ná næstum 
tvívegis um miðjuna.  Með lagni mátti 
festa pappír saman með klemmunni hans 
en þá stóð hún út í loftið og var fremur til 
ógagns en hitt.  Og þar sem Gem-klemman 
var þegar komin á markaðinn og virkaði 
svona ljómandi vel var klemma Vaalers 
aldrei framleidd.  Norðmenn hafa samt 
haldið nafni hans á lofti, síðast með gerð 
frímerkis árið 1999.  Á því frímerki er hins 
vegar teikning af Gem-klemmu, svo þar 
er farið heldur frjálslega með staðreyndir.  
Þá hafa Norðmenn líka reist sjö metra háa 
bréfaklemmu í borginni Sandvika, 15 km 
vestur af Ósló.  Þar ákvað viðskiptaháskóli 
að heiðra uppfinningamanninn Vaaler 
með þessum hætti en auðvitað er risastóra 
klemman Gem-útgáfan, svo minnisvarðinn 
er heldur vandræðalegur.
Norðmenn gerðu bréfaklemmur hins 
vegar að eins konar þjóðartákni í síðari 
heimsstyrjöldinni, þótt ekki hefði það neitt 
með Vaaler og misheppnaða uppfinningu 
hans að gera.  Föðurlandsvinir báru 
pappírsklemmur í jakkaboðungum sem tákn 
um samstöðu þjóðarinnar.  „Við erum öll 
tengd“ var merkingin á bak við klemmuna í 
boðungnum.  Þjóðverjar meinuðu mönnum 
að ganga með þjóðfánann eða mynd af 
útlægum konungi sínum og bréfaklemman 
varð tákn um mótþróa.  Sá mótþrói 
fór auðvitað í taugarnar á þýskum sem 
bönnuðu slík tákn á fötum og beittu þá 
hörðum refsingum sem dirfðust að sýna sig 
með sameiningartáknið í barminum.",59,Uppfinningamaðurinn sem fékk einkaleyfi á bréfaklemmum árið 1901 var,C,A bandarískur ,B breskur ,C norskur ,D þýskur,2
"Norðmenn hafa margir verið þess 
fullvissir að þeirra maður, Johan Vaaler, 
hafi fundið upp bréfaklemmuna.  Vaaler 
fékk vissulega einkaleyfi á bréfaklemmum 
í Þýskalandi árið 1899 og Bandaríkjunum 
árið 1901 fyrir svipaða klemmu og þá 
sem nú þekkist en gallinn við hönnun 
hans var sá að vírinn var aðeins beygður í 
einn rétthyrning, í stað þess að ná næstum 
tvívegis um miðjuna.  Með lagni mátti 
festa pappír saman með klemmunni hans 
en þá stóð hún út í loftið og var fremur til 
ógagns en hitt.  Og þar sem Gem-klemman 
var þegar komin á markaðinn og virkaði 
svona ljómandi vel var klemma Vaalers 
aldrei framleidd.  Norðmenn hafa samt 
haldið nafni hans á lofti, síðast með gerð 
frímerkis árið 1999.  Á því frímerki er hins 
vegar teikning af Gem-klemmu, svo þar 
er farið heldur frjálslega með staðreyndir.  
Þá hafa Norðmenn líka reist sjö metra háa 
bréfaklemmu í borginni Sandvika, 15 km 
vestur af Ósló.  Þar ákvað viðskiptaháskóli 
að heiðra uppfinningamanninn Vaaler 
með þessum hætti en auðvitað er risastóra 
klemman Gem-útgáfan, svo minnisvarðinn 
er heldur vandræðalegur.
Norðmenn gerðu bréfaklemmur hins 
vegar að eins konar þjóðartákni í síðari 
heimsstyrjöldinni, þótt ekki hefði það neitt 
með Vaaler og misheppnaða uppfinningu 
hans að gera.  Föðurlandsvinir báru 
pappírsklemmur í jakkaboðungum sem tákn 
um samstöðu þjóðarinnar.  „Við erum öll 
tengd“ var merkingin á bak við klemmuna í 
boðungnum.  Þjóðverjar meinuðu mönnum 
að ganga með þjóðfánann eða mynd af 
útlægum konungi sínum og bréfaklemman 
varð tákn um mótþróa.  Sá mótþrói 
fór auðvitað í taugarnar á þýskum sem 
bönnuðu slík tákn á fötum og beittu þá 
hörðum refsingum sem dirfðust að sýna sig 
með sameiningartáknið í barminum.",60,Hvers vegna var bréfaklemma Vaalers aldrei framleidd?,D,A Einkaleyfi fékkst ekki ,B Hún var eftirlíking ,C Hún var gagnslaus ,D Sú breska reyndist betur,3
"Norðmenn hafa margir verið þess 
fullvissir að þeirra maður, Johan Vaaler, 
hafi fundið upp bréfaklemmuna.  Vaaler 
fékk vissulega einkaleyfi á bréfaklemmum 
í Þýskalandi árið 1899 og Bandaríkjunum 
árið 1901 fyrir svipaða klemmu og þá 
sem nú þekkist en gallinn við hönnun 
hans var sá að vírinn var aðeins beygður í 
einn rétthyrning, í stað þess að ná næstum 
tvívegis um miðjuna.  Með lagni mátti 
festa pappír saman með klemmunni hans 
en þá stóð hún út í loftið og var fremur til 
ógagns en hitt.  Og þar sem Gem-klemman 
var þegar komin á markaðinn og virkaði 
svona ljómandi vel var klemma Vaalers 
aldrei framleidd.  Norðmenn hafa samt 
haldið nafni hans á lofti, síðast með gerð 
frímerkis árið 1999.  Á því frímerki er hins 
vegar teikning af Gem-klemmu, svo þar 
er farið heldur frjálslega með staðreyndir.  
Þá hafa Norðmenn líka reist sjö metra háa 
bréfaklemmu í borginni Sandvika, 15 km 
vestur af Ósló.  Þar ákvað viðskiptaháskóli 
að heiðra uppfinningamanninn Vaaler 
með þessum hætti en auðvitað er risastóra 
klemman Gem-útgáfan, svo minnisvarðinn 
er heldur vandræðalegur.
Norðmenn gerðu bréfaklemmur hins 
vegar að eins konar þjóðartákni í síðari 
heimsstyrjöldinni, þótt ekki hefði það neitt 
með Vaaler og misheppnaða uppfinningu 
hans að gera.  Föðurlandsvinir báru 
pappírsklemmur í jakkaboðungum sem tákn 
um samstöðu þjóðarinnar.  „Við erum öll 
tengd“ var merkingin á bak við klemmuna í 
boðungnum.  Þjóðverjar meinuðu mönnum 
að ganga með þjóðfánann eða mynd af 
útlægum konungi sínum og bréfaklemman 
varð tákn um mótþróa.  Sá mótþrói 
fór auðvitað í taugarnar á þýskum sem 
bönnuðu slík tákn á fötum og beittu þá 
hörðum refsingum sem dirfðust að sýna sig 
með sameiningartáknið í barminum.",61,Hvers vegna er minnisvarðinn í Sandvika vandræðalegur?,C,A Hann er ekki í Ósló ,B Hann er mjög áberandi ,C Klemman er ekki sú rétta ,D Vaaler hafði ekki einkaleyfi,2
"Norðmenn hafa margir verið þess 
fullvissir að þeirra maður, Johan Vaaler, 
hafi fundið upp bréfaklemmuna.  Vaaler 
fékk vissulega einkaleyfi á bréfaklemmum 
í Þýskalandi árið 1899 og Bandaríkjunum 
árið 1901 fyrir svipaða klemmu og þá 
sem nú þekkist en gallinn við hönnun 
hans var sá að vírinn var aðeins beygður í 
einn rétthyrning, í stað þess að ná næstum 
tvívegis um miðjuna.  Með lagni mátti 
festa pappír saman með klemmunni hans 
en þá stóð hún út í loftið og var fremur til 
ógagns en hitt.  Og þar sem Gem-klemman 
var þegar komin á markaðinn og virkaði 
svona ljómandi vel var klemma Vaalers 
aldrei framleidd.  Norðmenn hafa samt 
haldið nafni hans á lofti, síðast með gerð 
frímerkis árið 1999.  Á því frímerki er hins 
vegar teikning af Gem-klemmu, svo þar 
er farið heldur frjálslega með staðreyndir.  
Þá hafa Norðmenn líka reist sjö metra háa 
bréfaklemmu í borginni Sandvika, 15 km 
vestur af Ósló.  Þar ákvað viðskiptaháskóli 
að heiðra uppfinningamanninn Vaaler 
með þessum hætti en auðvitað er risastóra 
klemman Gem-útgáfan, svo minnisvarðinn 
er heldur vandræðalegur.
Norðmenn gerðu bréfaklemmur hins 
vegar að eins konar þjóðartákni í síðari 
heimsstyrjöldinni, þótt ekki hefði það neitt 
með Vaaler og misheppnaða uppfinningu 
hans að gera.  Föðurlandsvinir báru 
pappírsklemmur í jakkaboðungum sem tákn 
um samstöðu þjóðarinnar.  „Við erum öll 
tengd“ var merkingin á bak við klemmuna í 
boðungnum.  Þjóðverjar meinuðu mönnum 
að ganga með þjóðfánann eða mynd af 
útlægum konungi sínum og bréfaklemman 
varð tákn um mótþróa.  Sá mótþrói 
fór auðvitað í taugarnar á þýskum sem 
bönnuðu slík tákn á fötum og beittu þá 
hörðum refsingum sem dirfðust að sýna sig 
með sameiningartáknið í barminum.",62,Hvað táknaði bréfaklemman í Noregi á stríðsárunum?,B,A kúgun Þjóðverja ,B samhug Norðmanna ,C samstöðu Þjóðverja ,D undirgefni Norðmanna,1
"Norðmenn hafa margir verið þess 
fullvissir að þeirra maður, Johan Vaaler, 
hafi fundið upp bréfaklemmuna.  Vaaler 
fékk vissulega einkaleyfi á bréfaklemmum 
í Þýskalandi árið 1899 og Bandaríkjunum 
árið 1901 fyrir svipaða klemmu og þá 
sem nú þekkist en gallinn við hönnun 
hans var sá að vírinn var aðeins beygður í 
einn rétthyrning, í stað þess að ná næstum 
tvívegis um miðjuna.  Með lagni mátti 
festa pappír saman með klemmunni hans 
en þá stóð hún út í loftið og var fremur til 
ógagns en hitt.  Og þar sem Gem-klemman 
var þegar komin á markaðinn og virkaði 
svona ljómandi vel var klemma Vaalers 
aldrei framleidd.  Norðmenn hafa samt 
haldið nafni hans á lofti, síðast með gerð 
frímerkis árið 1999.  Á því frímerki er hins 
vegar teikning af Gem-klemmu, svo þar 
er farið heldur frjálslega með staðreyndir.  
Þá hafa Norðmenn líka reist sjö metra háa 
bréfaklemmu í borginni Sandvika, 15 km 
vestur af Ósló.  Þar ákvað viðskiptaháskóli 
að heiðra uppfinningamanninn Vaaler 
með þessum hætti en auðvitað er risastóra 
klemman Gem-útgáfan, svo minnisvarðinn 
er heldur vandræðalegur.
Norðmenn gerðu bréfaklemmur hins 
vegar að eins konar þjóðartákni í síðari 
heimsstyrjöldinni, þótt ekki hefði það neitt 
með Vaaler og misheppnaða uppfinningu 
hans að gera.  Föðurlandsvinir báru 
pappírsklemmur í jakkaboðungum sem tákn 
um samstöðu þjóðarinnar.  „Við erum öll 
tengd“ var merkingin á bak við klemmuna í 
boðungnum.  Þjóðverjar meinuðu mönnum 
að ganga með þjóðfánann eða mynd af 
útlægum konungi sínum og bréfaklemman 
varð tákn um mótþróa.  Sá mótþrói 
fór auðvitað í taugarnar á þýskum sem 
bönnuðu slík tákn á fötum og beittu þá 
hörðum refsingum sem dirfðust að sýna sig 
með sameiningartáknið í barminum.",63,Hvers vegna gat verið hættulegt að bera bréfaklemmu á jakkanum?,C,A Bréfaklemmur voru taldar varasamar mönnum ,B Föðurlandsvinum var illa við bréfaklemmur ,C Yfirvöld túlkuðu það sem tákn um andstöðu ,D Það fór í taugarnar á uppfinningamanninum,2
"Oft verður býsna eyðilegt um að litast hér 
á götunum og einkum um helgar en hjá 
skólanum eru yfirleitt einhverjir krakkar 
að leika sér svo Benni labbar þangað þegar 
hann hefur ráfað um hverfið dálitla stund.  
Honum er mikið í mun að gera eins og hann 
er beðinn þótt það leysi auðvitað engan 
vanda að leita krakkana uppi því þeir taka 
honum aldrei vel, hvað svo sem afi kann að 
ímynda sér.  
Á leikvelli framan við skólann sér hann 
að nokkrir strákar á hans reki eru í fótbolta 
en hann þekkir þá ekki og óneitanlega 
léttir honum við það.  Enginn þeirra virðist 
heldur gefa honum sérstakan gaum þegar 
hann gengur inn á lóðina svo þetta fer strax 
að lofa góðu – hver veit nema hann fái þá 
að vera í friði fyrir hrekkjum og aðkasti?  
Mikið væri gaman að geta glatt afa með 
því!  
Hann staðnæmist loks spölkorn 
frá hópnum og tekur að fylgjast með 
boltaleiknum sem virðist ansi fjörugur.  
Og hann unir því raunar bara ágætlega að 
standa þarna óáreittur í svölu sólskininu 
og finnst að heldur sé nú farið að rætast 
úr deginum.  En þessi saklausa skemmtun 
fær þó bráðan endi því ekki líður á löngu 
uns hann verður þess áskynja að nærvera 
hans truflar strákana.  Einn af öðrum koma 
þeir auga á hann og einhver galsi gerir vart 
við sig í hópnum; þeir missa smám saman 
allan áhuga fyrir leiknum en taka að kasta 
boltanum kæruleysislega á milli sín, nokkrir 
hengja haus og láta eins og þeir eigi erfitt 
með að grípa og einn þeirra, hörundsdökkur 
sláni með úfinn hárlubba, kallar eitthvað til 
Benna, orðin berast að vísu naumast fyrir",64,Hvernig eru göturnar um helgar?,A,A Þá er þar lítið um að vera ,B Þá er þar margt kyrrstæðra bíla ,C Þá er þar mikil umferð ,D Þá eru þar krakkar að leik,0
"Oft verður býsna eyðilegt um að litast hér 
á götunum og einkum um helgar en hjá 
skólanum eru yfirleitt einhverjir krakkar 
að leika sér svo Benni labbar þangað þegar 
hann hefur ráfað um hverfið dálitla stund.  
Honum er mikið í mun að gera eins og hann 
er beðinn þótt það leysi auðvitað engan 
vanda að leita krakkana uppi því þeir taka 
honum aldrei vel, hvað svo sem afi kann að 
ímynda sér.  
Á leikvelli framan við skólann sér hann 
að nokkrir strákar á hans reki eru í fótbolta 
en hann þekkir þá ekki og óneitanlega 
léttir honum við það.  Enginn þeirra virðist 
heldur gefa honum sérstakan gaum þegar 
hann gengur inn á lóðina svo þetta fer strax 
að lofa góðu – hver veit nema hann fái þá 
að vera í friði fyrir hrekkjum og aðkasti?  
Mikið væri gaman að geta glatt afa með 
því!  
Hann staðnæmist loks spölkorn 
frá hópnum og tekur að fylgjast með 
boltaleiknum sem virðist ansi fjörugur.  
Og hann unir því raunar bara ágætlega að 
standa þarna óáreittur í svölu sólskininu 
og finnst að heldur sé nú farið að rætast 
úr deginum.  En þessi saklausa skemmtun 
fær þó bráðan endi því ekki líður á löngu 
uns hann verður þess áskynja að nærvera 
hans truflar strákana.  Einn af öðrum koma 
þeir auga á hann og einhver galsi gerir vart 
við sig í hópnum; þeir missa smám saman 
allan áhuga fyrir leiknum en taka að kasta 
boltanum kæruleysislega á milli sín, nokkrir 
hengja haus og láta eins og þeir eigi erfitt 
með að grípa og einn þeirra, hörundsdökkur 
sláni með úfinn hárlubba, kallar eitthvað til 
Benna, orðin berast að vísu naumast fyrir",65,Afi Benna ímyndar sér að,D,A Benni eigi vini í götunni ,B Benni vilji spila fótbolta ,C krakkarnir leiki sér saman ,D krakkarnir taki Benna vel,3
"Oft verður býsna eyðilegt um að litast hér 
á götunum og einkum um helgar en hjá 
skólanum eru yfirleitt einhverjir krakkar 
að leika sér svo Benni labbar þangað þegar 
hann hefur ráfað um hverfið dálitla stund.  
Honum er mikið í mun að gera eins og hann 
er beðinn þótt það leysi auðvitað engan 
vanda að leita krakkana uppi því þeir taka 
honum aldrei vel, hvað svo sem afi kann að 
ímynda sér.  
Á leikvelli framan við skólann sér hann 
að nokkrir strákar á hans reki eru í fótbolta 
en hann þekkir þá ekki og óneitanlega 
léttir honum við það.  Enginn þeirra virðist 
heldur gefa honum sérstakan gaum þegar 
hann gengur inn á lóðina svo þetta fer strax 
að lofa góðu – hver veit nema hann fái þá 
að vera í friði fyrir hrekkjum og aðkasti?  
Mikið væri gaman að geta glatt afa með 
því!  
Hann staðnæmist loks spölkorn 
frá hópnum og tekur að fylgjast með 
boltaleiknum sem virðist ansi fjörugur.  
Og hann unir því raunar bara ágætlega að 
standa þarna óáreittur í svölu sólskininu 
og finnst að heldur sé nú farið að rætast 
úr deginum.  En þessi saklausa skemmtun 
fær þó bráðan endi því ekki líður á löngu 
uns hann verður þess áskynja að nærvera 
hans truflar strákana.  Einn af öðrum koma 
þeir auga á hann og einhver galsi gerir vart 
við sig í hópnum; þeir missa smám saman 
allan áhuga fyrir leiknum en taka að kasta 
boltanum kæruleysislega á milli sín, nokkrir 
hengja haus og láta eins og þeir eigi erfitt 
með að grípa og einn þeirra, hörundsdökkur 
sláni með úfinn hárlubba, kallar eitthvað til 
Benna, orðin berast að vísu naumast fyrir",66,Enginn þeirra virðist heldur gefa honum sérstakan gaum ...,B,A Enginn sækist eftir vinskap hans ,B Enginn veitir honum athygli ,C Enginn vill tala við hann ,D Enginn víkur góðu að honum,1
"Oft verður býsna eyðilegt um að litast hér 
á götunum og einkum um helgar en hjá 
skólanum eru yfirleitt einhverjir krakkar 
að leika sér svo Benni labbar þangað þegar 
hann hefur ráfað um hverfið dálitla stund.  
Honum er mikið í mun að gera eins og hann 
er beðinn þótt það leysi auðvitað engan 
vanda að leita krakkana uppi því þeir taka 
honum aldrei vel, hvað svo sem afi kann að 
ímynda sér.  
Á leikvelli framan við skólann sér hann 
að nokkrir strákar á hans reki eru í fótbolta 
en hann þekkir þá ekki og óneitanlega 
léttir honum við það.  Enginn þeirra virðist 
heldur gefa honum sérstakan gaum þegar 
hann gengur inn á lóðina svo þetta fer strax 
að lofa góðu – hver veit nema hann fái þá 
að vera í friði fyrir hrekkjum og aðkasti?  
Mikið væri gaman að geta glatt afa með 
því!  
Hann staðnæmist loks spölkorn 
frá hópnum og tekur að fylgjast með 
boltaleiknum sem virðist ansi fjörugur.  
Og hann unir því raunar bara ágætlega að 
standa þarna óáreittur í svölu sólskininu 
og finnst að heldur sé nú farið að rætast 
úr deginum.  En þessi saklausa skemmtun 
fær þó bráðan endi því ekki líður á löngu 
uns hann verður þess áskynja að nærvera 
hans truflar strákana.  Einn af öðrum koma 
þeir auga á hann og einhver galsi gerir vart 
við sig í hópnum; þeir missa smám saman 
allan áhuga fyrir leiknum en taka að kasta 
boltanum kæruleysislega á milli sín, nokkrir 
hengja haus og láta eins og þeir eigi erfitt 
með að grípa og einn þeirra, hörundsdökkur 
sláni með úfinn hárlubba, kallar eitthvað til 
Benna, orðin berast að vísu naumast fyrir",67,Sá sem er óáreittur er,C,A alltaf rólegur ,B í góðu skapi ,C látinn í friði ,D sama um aðra,2
"flissi en strákurinn setur um leið upp grettu 
sem ekki verður misskilin: hann herðir 
drættina á toginleitu andlitinu og hrukkar 
brýnnar en lítur svo glottandi á félaga sína 
eins og til að segja: sjáið þið strákar, svona 
er hann!  Og hinir hlæja dátt því allir sáu 
þeir hvernig hann var – og er – en eitt af því 
sem krakkarnir henda oftast gaman að er 
sú þrúgandi alvara sem stöðugt grúfir yfir 
honum svo jafnvel þegar enginn er beinlínis 
að áreita hann heldur hann svipnum 
blýföstum í þessum drungalegu skorðum.  
Strákarnir hafa þó fljótlega fengið nóg af 
spauginu, þeir tínast burt af lóðinni en hann 
stendur áfram í sömu sporum og horfir 
niður á fætur sína – nú skín sólin skáhallt 
yfir þakið á skólahúsinu og skugginn sem 
hann fellir á stálgrátt malbikið sýnir vel að 
það er fleira en svipurinn á andliti hans sem 
gerir hann hlægilegan; hann er langur og 
hroðalega mjór og hálsinn á honum svignar 
eins og veikburða stilkur undan byrði sinni.  
Það liggur við að hann hrylli sjálfan við 
þessari skrípamynd.  
Og þegar síðasti strákurinn er horfinn 
úr augsýn færir hann sig í skyndi burt úr 
sólinni, tyllir sér á tröppur skólans og lítur 
yfir að bekknum fyrir handan en þar situr 
kona í ljósri kápu og horfir í gagnstæða átt.  
Kennari sem hann þekkir gengur í sömu 
svifum upp þrepin frá götunni, hann veitir 
Benna ekki undireins athygli en þegar hann 
á skammt ófarið að tröppunum sér hann 
drenginn og hægir ganginn, örlítið klumsa.  
Þessi viðbrögð koma Benna þó hreint 
ekki á óvart: kennararnir verða oft líkt og 
hálfórólegir frammi fyrir einsemd hans, 
þeir vita vel hvað hann má þola en geta 
ekki hjálpað honum því sjálfir reyna þeir 
stöðugt að falla krökkunum í geð og forðast 
að aðhafast nokkuð það sem gæti styggt þá.  
Benna finnst skrýtið að fullorðið fólk",68,Strákarnir fá nóg af spauginu þegar,B,A Benni bregst ókvæða við ,B Benni sýnir engin viðbrögð ,C kennarinn birtist á lóðinni ,D þeir fá samviskubit,1
"flissi en strákurinn setur um leið upp grettu 
sem ekki verður misskilin: hann herðir 
drættina á toginleitu andlitinu og hrukkar 
brýnnar en lítur svo glottandi á félaga sína 
eins og til að segja: sjáið þið strákar, svona 
er hann!  Og hinir hlæja dátt því allir sáu 
þeir hvernig hann var – og er – en eitt af því 
sem krakkarnir henda oftast gaman að er 
sú þrúgandi alvara sem stöðugt grúfir yfir 
honum svo jafnvel þegar enginn er beinlínis 
að áreita hann heldur hann svipnum 
blýföstum í þessum drungalegu skorðum.  
Strákarnir hafa þó fljótlega fengið nóg af 
spauginu, þeir tínast burt af lóðinni en hann 
stendur áfram í sömu sporum og horfir 
niður á fætur sína – nú skín sólin skáhallt 
yfir þakið á skólahúsinu og skugginn sem 
hann fellir á stálgrátt malbikið sýnir vel að 
það er fleira en svipurinn á andliti hans sem 
gerir hann hlægilegan; hann er langur og 
hroðalega mjór og hálsinn á honum svignar 
eins og veikburða stilkur undan byrði sinni.  
Það liggur við að hann hrylli sjálfan við 
þessari skrípamynd.  
Og þegar síðasti strákurinn er horfinn 
úr augsýn færir hann sig í skyndi burt úr 
sólinni, tyllir sér á tröppur skólans og lítur 
yfir að bekknum fyrir handan en þar situr 
kona í ljósri kápu og horfir í gagnstæða átt.  
Kennari sem hann þekkir gengur í sömu 
svifum upp þrepin frá götunni, hann veitir 
Benna ekki undireins athygli en þegar hann 
á skammt ófarið að tröppunum sér hann 
drenginn og hægir ganginn, örlítið klumsa.  
Þessi viðbrögð koma Benna þó hreint 
ekki á óvart: kennararnir verða oft líkt og 
hálfórólegir frammi fyrir einsemd hans, 
þeir vita vel hvað hann má þola en geta 
ekki hjálpað honum því sjálfir reyna þeir 
stöðugt að falla krökkunum í geð og forðast 
að aðhafast nokkuð það sem gæti styggt þá.  
Benna finnst skrýtið að fullorðið fólk",69,Þegar síðasti strákurinn er horfinn úr augsýn,A,A fær Benni sér sæti ,B stendur Benni í tröppunum ,C tekur Benni til fótanna ,D vöknar Benna um augun,0
"flissi en strákurinn setur um leið upp grettu 
sem ekki verður misskilin: hann herðir 
drættina á toginleitu andlitinu og hrukkar 
brýnnar en lítur svo glottandi á félaga sína 
eins og til að segja: sjáið þið strákar, svona 
er hann!  Og hinir hlæja dátt því allir sáu 
þeir hvernig hann var – og er – en eitt af því 
sem krakkarnir henda oftast gaman að er 
sú þrúgandi alvara sem stöðugt grúfir yfir 
honum svo jafnvel þegar enginn er beinlínis 
að áreita hann heldur hann svipnum 
blýföstum í þessum drungalegu skorðum.  
Strákarnir hafa þó fljótlega fengið nóg af 
spauginu, þeir tínast burt af lóðinni en hann 
stendur áfram í sömu sporum og horfir 
niður á fætur sína – nú skín sólin skáhallt 
yfir þakið á skólahúsinu og skugginn sem 
hann fellir á stálgrátt malbikið sýnir vel að 
það er fleira en svipurinn á andliti hans sem 
gerir hann hlægilegan; hann er langur og 
hroðalega mjór og hálsinn á honum svignar 
eins og veikburða stilkur undan byrði sinni.  
Það liggur við að hann hrylli sjálfan við 
þessari skrípamynd.  
Og þegar síðasti strákurinn er horfinn 
úr augsýn færir hann sig í skyndi burt úr 
sólinni, tyllir sér á tröppur skólans og lítur 
yfir að bekknum fyrir handan en þar situr 
kona í ljósri kápu og horfir í gagnstæða átt.  
Kennari sem hann þekkir gengur í sömu 
svifum upp þrepin frá götunni, hann veitir 
Benna ekki undireins athygli en þegar hann 
á skammt ófarið að tröppunum sér hann 
drenginn og hægir ganginn, örlítið klumsa.  
Þessi viðbrögð koma Benna þó hreint 
ekki á óvart: kennararnir verða oft líkt og 
hálfórólegir frammi fyrir einsemd hans, 
þeir vita vel hvað hann má þola en geta 
ekki hjálpað honum því sjálfir reyna þeir 
stöðugt að falla krökkunum í geð og forðast 
að aðhafast nokkuð það sem gæti styggt þá.  
Benna finnst skrýtið að fullorðið fólk",70,Framkoma kennarans einkennist af,D,A hroka ,B jákvæðni ,C samkennd ,D úrræðaleysi,3
"flissi en strákurinn setur um leið upp grettu 
sem ekki verður misskilin: hann herðir 
drættina á toginleitu andlitinu og hrukkar 
brýnnar en lítur svo glottandi á félaga sína 
eins og til að segja: sjáið þið strákar, svona 
er hann!  Og hinir hlæja dátt því allir sáu 
þeir hvernig hann var – og er – en eitt af því 
sem krakkarnir henda oftast gaman að er 
sú þrúgandi alvara sem stöðugt grúfir yfir 
honum svo jafnvel þegar enginn er beinlínis 
að áreita hann heldur hann svipnum 
blýföstum í þessum drungalegu skorðum.  
Strákarnir hafa þó fljótlega fengið nóg af 
spauginu, þeir tínast burt af lóðinni en hann 
stendur áfram í sömu sporum og horfir 
niður á fætur sína – nú skín sólin skáhallt 
yfir þakið á skólahúsinu og skugginn sem 
hann fellir á stálgrátt malbikið sýnir vel að 
það er fleira en svipurinn á andliti hans sem 
gerir hann hlægilegan; hann er langur og 
hroðalega mjór og hálsinn á honum svignar 
eins og veikburða stilkur undan byrði sinni.  
Það liggur við að hann hrylli sjálfan við 
þessari skrípamynd.  
Og þegar síðasti strákurinn er horfinn 
úr augsýn færir hann sig í skyndi burt úr 
sólinni, tyllir sér á tröppur skólans og lítur 
yfir að bekknum fyrir handan en þar situr 
kona í ljósri kápu og horfir í gagnstæða átt.  
Kennari sem hann þekkir gengur í sömu 
svifum upp þrepin frá götunni, hann veitir 
Benna ekki undireins athygli en þegar hann 
á skammt ófarið að tröppunum sér hann 
drenginn og hægir ganginn, örlítið klumsa.  
Þessi viðbrögð koma Benna þó hreint 
ekki á óvart: kennararnir verða oft líkt og 
hálfórólegir frammi fyrir einsemd hans, 
þeir vita vel hvað hann má þola en geta 
ekki hjálpað honum því sjálfir reyna þeir 
stöðugt að falla krökkunum í geð og forðast 
að aðhafast nokkuð það sem gæti styggt þá.  
Benna finnst skrýtið að fullorðið fólk",71,Benna finnst skrýtið að,C,A kennararnir komist upp með vandræðagang ,B kennararnir viti við hvað afinn starfar ,C krakkarnir komist upp með að stjórna kennurunum ,D krakkarnir leggi hann í einelti,2
"skuli láta krakka ráðskast svona með sig en 
það gerist nú samt og honum býður í grun 
að kennararnir séu honum gramir fyrir að 
reyna ekki meira til að samlagast hópnum.  
Í kennslustundum sést það líka best hvað 
hann er gjörólíkur jafnöldrum sínum því 
hann er ekki aðeins langfremstur í öllum 
greinum heldur bæði talar hann og skrifar 
öðruvísi; hann notar gömul og skringileg 
orð sem hann heyrir hjá afa sínum eða sér 
í bókum og honum er þetta metnaðarmál 
enda segir afi að hann sé eftirtektarsamur 
og tali afskaplega fallega íslensku.  Og 
hann mundi aldrei hætta því þótt hann 
viti að með þessu auki hann síður en svo 
vinsældir sínar meðal sumra krakkanna 
og sé auk þess uppnefndur fyrir vikið – 
en einmitt þannig er prestsviðurnefnið 
tilkomið.  Nei, hann lætur engan þvinga 
sig til að vera eins og allir aðrir; hann gerir 
hvorki kennurunum né skólasystkinunum 
það til geðs.  Honum þætti það líka nánast 
jafngilda því að bregða trúnaði við hann afa 
sinn.
Benni vikrar sér til á tröppunni svo 
kennarinn komist greiðlega framhjá honum 
en maðurinn nemur staðar og þeir heilsast.  
Benni horfir út á götu en hinn reynir eftir 
megni að breiða yfir vandræðaganginn 
og byrjar að tala um veðurblíðuna og 
einhver próf sem framundan séu, hann 
spyr líka um afa en allir kennarar þekkja 
hann og bera mikla virðingu fyrir honum 
því hann er kunnur fræðimaður og kenndi 
við Háskólann áður en hann fór á eftirlaun 
– en enginn þeirra sem hér starfa gæti 
látið sig dreyma um að ná svo langt.  Og 
þó er Benni ekki fyllilega með hugann 
við samtalið og svarar kennaranum með 
einsatkvæðisorðum.  
Í sama bili ekur bíll niður götuna; Benni 
fylgir honum eftir með augunum og sér 
að konan situr ennþá á bekknum en nú 
horfir hún í átt að skólanum.  Kennarinn 
notar tækifærið þegar Benni heyrir ekki 
eitthvað sem hann segir, hann lítur þá á úrið 
sitt, kveður síðan í skyndi og hleypur upp 
tröppurnar og inn í bygginguna.  Benni rís 
á fætur stuttu seinna.",72,Benna er strítt því hann,D,A er eftirlæti kennaranna ,B fer ekki eftir reglum ,C forðast skólafélagana ,D sker sig úr hópnum,3
"skuli láta krakka ráðskast svona með sig en 
það gerist nú samt og honum býður í grun 
að kennararnir séu honum gramir fyrir að 
reyna ekki meira til að samlagast hópnum.  
Í kennslustundum sést það líka best hvað 
hann er gjörólíkur jafnöldrum sínum því 
hann er ekki aðeins langfremstur í öllum 
greinum heldur bæði talar hann og skrifar 
öðruvísi; hann notar gömul og skringileg 
orð sem hann heyrir hjá afa sínum eða sér 
í bókum og honum er þetta metnaðarmál 
enda segir afi að hann sé eftirtektarsamur 
og tali afskaplega fallega íslensku.  Og 
hann mundi aldrei hætta því þótt hann 
viti að með þessu auki hann síður en svo 
vinsældir sínar meðal sumra krakkanna 
og sé auk þess uppnefndur fyrir vikið – 
en einmitt þannig er prestsviðurnefnið 
tilkomið.  Nei, hann lætur engan þvinga 
sig til að vera eins og allir aðrir; hann gerir 
hvorki kennurunum né skólasystkinunum 
það til geðs.  Honum þætti það líka nánast 
jafngilda því að bregða trúnaði við hann afa 
sinn.
Benni vikrar sér til á tröppunni svo 
kennarinn komist greiðlega framhjá honum 
en maðurinn nemur staðar og þeir heilsast.  
Benni horfir út á götu en hinn reynir eftir 
megni að breiða yfir vandræðaganginn 
og byrjar að tala um veðurblíðuna og 
einhver próf sem framundan séu, hann 
spyr líka um afa en allir kennarar þekkja 
hann og bera mikla virðingu fyrir honum 
því hann er kunnur fræðimaður og kenndi 
við Háskólann áður en hann fór á eftirlaun 
– en enginn þeirra sem hér starfa gæti 
látið sig dreyma um að ná svo langt.  Og 
þó er Benni ekki fyllilega með hugann 
við samtalið og svarar kennaranum með 
einsatkvæðisorðum.  
Í sama bili ekur bíll niður götuna; Benni 
fylgir honum eftir með augunum og sér 
að konan situr ennþá á bekknum en nú 
horfir hún í átt að skólanum.  Kennarinn 
notar tækifærið þegar Benni heyrir ekki 
eitthvað sem hann segir, hann lítur þá á úrið 
sitt, kveður síðan í skyndi og hleypur upp 
tröppurnar og inn í bygginguna.  Benni rís 
á fætur stuttu seinna.",73,Hvers vegna vill Benni halda málfari sínu óbreyttu?,C,A Hann fær athygli út á málfarið ,B Hann óttast viðbrögð kennaranna ,C Hann vill geðjast afa sínum ,D Hann vill öðlast vinsældir,2
"skuli láta krakka ráðskast svona með sig en 
það gerist nú samt og honum býður í grun 
að kennararnir séu honum gramir fyrir að 
reyna ekki meira til að samlagast hópnum.  
Í kennslustundum sést það líka best hvað 
hann er gjörólíkur jafnöldrum sínum því 
hann er ekki aðeins langfremstur í öllum 
greinum heldur bæði talar hann og skrifar 
öðruvísi; hann notar gömul og skringileg 
orð sem hann heyrir hjá afa sínum eða sér 
í bókum og honum er þetta metnaðarmál 
enda segir afi að hann sé eftirtektarsamur 
og tali afskaplega fallega íslensku.  Og 
hann mundi aldrei hætta því þótt hann 
viti að með þessu auki hann síður en svo 
vinsældir sínar meðal sumra krakkanna 
og sé auk þess uppnefndur fyrir vikið – 
en einmitt þannig er prestsviðurnefnið 
tilkomið.  Nei, hann lætur engan þvinga 
sig til að vera eins og allir aðrir; hann gerir 
hvorki kennurunum né skólasystkinunum 
það til geðs.  Honum þætti það líka nánast 
jafngilda því að bregða trúnaði við hann afa 
sinn.
Benni vikrar sér til á tröppunni svo 
kennarinn komist greiðlega framhjá honum 
en maðurinn nemur staðar og þeir heilsast.  
Benni horfir út á götu en hinn reynir eftir 
megni að breiða yfir vandræðaganginn 
og byrjar að tala um veðurblíðuna og 
einhver próf sem framundan séu, hann 
spyr líka um afa en allir kennarar þekkja 
hann og bera mikla virðingu fyrir honum 
því hann er kunnur fræðimaður og kenndi 
við Háskólann áður en hann fór á eftirlaun 
– en enginn þeirra sem hér starfa gæti 
látið sig dreyma um að ná svo langt.  Og 
þó er Benni ekki fyllilega með hugann 
við samtalið og svarar kennaranum með 
einsatkvæðisorðum.  
Í sama bili ekur bíll niður götuna; Benni 
fylgir honum eftir með augunum og sér 
að konan situr ennþá á bekknum en nú 
horfir hún í átt að skólanum.  Kennarinn 
notar tækifærið þegar Benni heyrir ekki 
eitthvað sem hann segir, hann lítur þá á úrið 
sitt, kveður síðan í skyndi og hleypur upp 
tröppurnar og inn í bygginguna.  Benni rís 
á fætur stuttu seinna.",74,Af hverju svarar Benni varla kennaranum?,B,A Hann ber mikla virðingu fyrir honum ,B Hann er annars hugar ,C Hann er feiminn við hann ,D Honum þykir lítið til hans koma,1
"skuli láta krakka ráðskast svona með sig en 
það gerist nú samt og honum býður í grun 
að kennararnir séu honum gramir fyrir að 
reyna ekki meira til að samlagast hópnum.  
Í kennslustundum sést það líka best hvað 
hann er gjörólíkur jafnöldrum sínum því 
hann er ekki aðeins langfremstur í öllum 
greinum heldur bæði talar hann og skrifar 
öðruvísi; hann notar gömul og skringileg 
orð sem hann heyrir hjá afa sínum eða sér 
í bókum og honum er þetta metnaðarmál 
enda segir afi að hann sé eftirtektarsamur 
og tali afskaplega fallega íslensku.  Og 
hann mundi aldrei hætta því þótt hann 
viti að með þessu auki hann síður en svo 
vinsældir sínar meðal sumra krakkanna 
og sé auk þess uppnefndur fyrir vikið – 
en einmitt þannig er prestsviðurnefnið 
tilkomið.  Nei, hann lætur engan þvinga 
sig til að vera eins og allir aðrir; hann gerir 
hvorki kennurunum né skólasystkinunum 
það til geðs.  Honum þætti það líka nánast 
jafngilda því að bregða trúnaði við hann afa 
sinn.
Benni vikrar sér til á tröppunni svo 
kennarinn komist greiðlega framhjá honum 
en maðurinn nemur staðar og þeir heilsast.  
Benni horfir út á götu en hinn reynir eftir 
megni að breiða yfir vandræðaganginn 
og byrjar að tala um veðurblíðuna og 
einhver próf sem framundan séu, hann 
spyr líka um afa en allir kennarar þekkja 
hann og bera mikla virðingu fyrir honum 
því hann er kunnur fræðimaður og kenndi 
við Háskólann áður en hann fór á eftirlaun 
– en enginn þeirra sem hér starfa gæti 
látið sig dreyma um að ná svo langt.  Og 
þó er Benni ekki fyllilega með hugann 
við samtalið og svarar kennaranum með 
einsatkvæðisorðum.  
Í sama bili ekur bíll niður götuna; Benni 
fylgir honum eftir með augunum og sér 
að konan situr ennþá á bekknum en nú 
horfir hún í átt að skólanum.  Kennarinn 
notar tækifærið þegar Benni heyrir ekki 
eitthvað sem hann segir, hann lítur þá á úrið 
sitt, kveður síðan í skyndi og hleypur upp 
tröppurnar og inn í bygginguna.  Benni rís 
á fætur stuttu seinna.",75,Sögubrotið fjallar um,A,A einelti ,B samkeppni ,C valdabaráttu ,D virðingu,0
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",1,Af hverju fór Fúli eldsnemma á fætur?,C,A Hann var mikill morgunhani.,B Hann þurfti að leita að hjólalásum.,C Hann ætlaði að læsa skápunum.,,2
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",2,Hvernig sýndi hundurinn gleði sína?,B,A Hann gelti hástöfum.,B Hann veifaði skottinu.,C Hann velti sér á gólfinu.,,1
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",3,Þegar Besta og Fúli voru farin varð hundurinn       ?,A,A einmana,B eirðarlaus,C forvitinn,,0
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",5,Hvernig vissi hundurinn hverjir voru að koma heim?,C,A Fólkið kom alltaf heim á sama tíma. ,B Hann fann lyktina af fólkinu langa leið. ,C Hann tengdi ákveðin hljóð við komu fólksins.,,2
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",7,Hvers vegna var Fúli örmagna?,B,A Hann hafði verið svo lengi í vinnunni. ,B Hann var að gefast upp á hundinum.,C Hann vissi að Besta vildi losna við hundinn.,,1
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",8,Á meðan Besta og Fúli voru að heiman hafði hundurinn       ?,C,A beðið rólegur,B legið í körfunni,C nagað koddana,,2
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",9,Hvað átti að eldast af hundinum?,C,A geltið ,B hoppin ,C lætin ,,2
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",10,Hver er Fúli í sögunni?,B,A hundurinn ,B karlinn ,C konan ,,1
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",11,„Þau opnuðu dyrnar varlega.“ Hvar er orðunum raðað rétt í stafrófsröð?,A,A dyrnar – opnuðu – varlega – þau,B dyrnar – varlega – opnuðu – þau,C opnuðu – dyrnar – þau – varlega,D varlega – opnuðu – dyrnar – þau,0
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",12,"„Hundinum fannst óþægilegt að fá klapp á kollinn.“  
Hvert þessara orða er andheiti undirstrikaða orðsins?  
Andheiti eru orð sem hafa gagnstæða merkingu (dæmi: ljós – myrkur).",B,A kitlandi,B notalegt ,C spennandi,D vandræðalegt,1
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",13,Fúli var rogginn en stelpur geta verið      ?,D,A roggaðar,B roggin,C rogginar,,3
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",14,Hvert þessara orða er í kvenkyni?,B,A eyra,B fjöður ,C haugur,D lykill,1
"A - Texti
Fúli fór eldsnemma á fætur og ég elti hann fram. Hann fór beint út í geymslu og 
náði í alla hjólalása sem hann átti. Svo kom hann inn og við fórum saman fram í 
eldhús. Þar horfði ég á hann læsa öllum skápum vel og vandlega.
Hann klappaði mér á kollinn svo ég kreisti aftur augun því mér fannst mjög 
óþægilegt að fá klapp á kollinn. Það finnst öllum. Samt er alltaf verið að klappa 
hundum og krílum á kollinn.
Fúli var ánægður með sig. Hann glotti og hnippti í mig.
– Sjáðu, félagi, nú getur þú ekki komist í skápana nema þú kunnir talnaröðina á 
hjólalásunum. Og þú kannt hana ekki. Ónei, sagði hann rogginn.
Ég dillaði dindlinum til samþykkis. Mér fannst gaman að sjá Fúla svona 
ánægðan.
Eða hvað, sagði hann svo við Bestu þegar þau voru komin út. – Heldurðu að 
hann kunni talnaröðina á lásunum?
– Auðvitað ekki, svaraði Besta hlæjandi.
Þar með voru þau farin en nú vissi ég að þau mundu koma aftur. Þau gerðu það 
alltaf. Ég vissi líka að mér myndi leiðast. Ég gólaði dálítið en enginn kom. Þá 
reyndi ég að opna skápana en það gekk ekki. Hjólalásarnir sáu til þess. Ég ráfaði 
um og skimaði. Eitthvað hlyti ég að geta fundið mér til skemmtunar.
Þegar kvöldaði komu Fúli og Besta heim. Ég vaknaði við hljóðið í bílnum og 
heyrði í þeim við útihurðina. Fúli taldi upp að tíu á meðan ég heyrði Bestu mína 
hringla lyklunum við skráargatið. Ég beið spenntur fast upp við dyrnar. Ó, hvað 
það yrði gaman að sjá þau. Ég var búinn að vera svo ógurlega lengi aleinn. Þau 
opnuðu dyrnar varlega. Ég gelti eins hátt og ég gat, stökk hæð mína, sneri mér 
í hringi, elti á mér dindilinn og gólaði! Ég réð alls ekki við mig. Allt í kringum 
mig snjóaði hvítum flygsum. Loftið var á hreyfingu og ég hoppaði hæð mína og 
glefsaði út í loftið til að grípa flygsurnar.
Fúli veifaði hendinni til og frá og blés frá sér.
– Hvað er þetta? tautaði hann örmagna og lét sig falla ofan í sófann svo 
agnarsmáar hvítar fjaðrir þyrluðust upp allt í kringum hann.
Nú áttaði ég mig á að hann var leiður. Ég hafði gert eitthvað slæmt. Fúli þurfti 
ekkert að æsa sig. Ég skellti bara stubbnum niður að fótum, lagði aftur eyrun 
og dreif mig í hundakörfuna. Besta kom út úr svefnherberginu með tvo tóma 
taupoka.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
3
– Þetta VORU koddarnir okkar, sagði hún rólega.
Koddar, hugsaði ég. Heita þessir haugar sem ég var að slást við koddar?
– Ég get þetta ekki! andvarpaði Fúli og lokaði augunum.
– Hvaða vitleysa, sagði Besta mín og brosti.
– Hann er bara lítill ennþá. Þetta eldist af honum.
Ég horfði á þau til skiptis og fann hvað mér þótti ógurlega vænt um þau.  
Mikið var gott að fá þau heim.",15,Hundinum þykir hvað um Fúla og Bestu en um hundakörfuna.,B,A vænara,B vænna ,C vænst,D vænt,1
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",16,Hvers vegna þurfti að finna nýja leið til Austurlanda? ,C,A Gamla leiðin var of löng.,B Ísabella drottning bað um það. ,C Stríð geisaði á gömlu leiðinni. ,,2
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",17,Til hvers fóru Evrópumenn í langar ferðir á tímum Kólumbusar?,A,A Til að flytja vörur til Evrópu.,B Til að prófa nýju skipin sín.,C Þeir þekktu ekki stystu leiðina.,,0
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",18,Hugmynd Kólumbusar um nýja leið byggðist á     ?,B,A frásögnum frægra ferðalanga,B kenningum um lögun jarðarinnar,C löngun hans til að breyta til,,1
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",19,Í hvaða tilgangi fór Kólumbus á fund drottningar?,C,A Hann vildi segja henni frá ferðinni.,B Hún hafði lýst áhuga á að slást í förina.,C Til að biðja hana um að styrkja ferðina.,,2
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",20,Frá hvaða landi lagði Kólumbus af stað í leiðangurinn?,C,A Indlandi,B Mexíkó,C Spáni,,2
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",21,Frumbyggjar Ameríku nefnast indíánar      ?,C,A eftir þeim sem fann landið,B til heiðurs Kólumbusi,C vegna misskilnings Kólumbusar,,2
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",22,Hvað var það sem Vespucci áttaði sig á að hefði fundist?,A,A ný heimsálfa,B ný siglingaleið til Indlands,C nýir frumbyggjar,,0
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",23,Kólumbus taldi sig hafa      ?,B,A fundið nýja heimsálfu,B komist til Indlands,C uppgötvað nýja frumbyggja,,1
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",24,Hver komst fyrstur sjóleiðina til Indlands?,C,A Amerigo Vespucci,B Kristófer Kólumbus,C Vasco da Gama,,2
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",25,Textinn segir frá því hvernig menn ? Ameríku.,C,A bjuggu í ,B ferðuðust til ,C fundu ,,2
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",26,"Kólumbus „fór í fleiri leiðangra ...“
Hvert er andheiti orðsins „fleiri“?",A,A færri,B meiri,C minni,D stærri,0
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",27,"„...sem þýðir íbúar Indlands.“
Hvernig er orðið íbúar í eintölu?",D,A íbú,B íbúa,C íbúar,D íbúi,3
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",28,"„Hún tók treglega í beiðni hans.“  
Finndu samheiti orðsins.  ",C,A ekki,B fúslega,C seint ,D vel,2
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",29," „... heldur áður óþekkt heimsálfa.“  
Orðið heimsálfa er samsett úr orðunum     ?",D,A heima og álfa,B heimar og álfa,C heimir og álfa,D heimur og álfa,3
"B - Texti
Evrópumenn töldu lengi vel að Evrópa væri miðja alheimsins og jafnvel að aðrar 
heimsálfur en Evrópa, Afríka og Asía væru ekki til auk þess sem þeir héldu að 
jörðin væri flöt eins og pönnukaka. Mikið var um verslun milli landsvæða og oft 
um langan veg að fara.
Vegna stríðsátaka þurfti hins vegar að finna aðra leið fyrir dýrmætan varning 
eins og krydd og silki frá Austurlöndum fjær til Evrópu. Þess vegna héldu 
verslunarskip í langa leiðangra. Kristófer Kólumbus ætlaði sér að finna 
siglingaleið til Indlands, en hún byggðist á þeirri trú að jörðin væri kringlótt.
Hann fékk áheyrn hjá drottningu Spánar, Ísabellu af Kastilíu, og bað hana um að 
fjármagna ferðina. Hún tók treglega í beiðni hans en ákvað loks að slá til. Hann 
lagði af stað á þremur skipum frá spænska hafnarbænum Palos. Eftir um tveggja 
mánaða siglingu tók hann land á eyju í Mexíkó-flóa og skírði hana San Salvador. 
Þetta gerðist 12. október 1492 og taldi hann þá að siglingaleiðin til Indlands 
væri fundin. 
Kólumbus var þess fullviss að hann hefði komist til Indlands og fór í fleiri 
leiðangra til þess að staðfesta það. En vegna þessa misskilnings Kólumbusar 
voru frumbyggjar Ameríku nefndir Indíánar, sem þýðir íbúar Indlands. En 
frumbyggjar eru þeir kallaðir sem bjuggu í landinu áður en Evrópubúar komu 
þangað.
Kólumbus lést áður en hann komst að því að hann hefði fundið nýtt land en ekki 
siglingaleiðina til Indlands.
Það var hins vegar Amerigo Vespucci, sem áttaði sig á því að þetta var ekki 
Indland, heldur áður óþekkt heimsálfa. Nýja heimsálfan var skírð Ameríka 
honum til heiðurs.
Þeir Kólumbus og Vespucci voru þó ekki fyrstir Evrópumanna til að nema þarna 
land. Því sögur herma að fimm hundruð árum áður en Kólumbus var á ferð í 
Ameríku, hafi Leifur heppni komið þangað og nefnt landið Vínland hið góða. 
Hann sigldi hins vegar á brott og Ameríka féll í gleymskunnar dá.
Sá sem fann sjóleiðina til Indlands (sem Kólumbus hélt að hann hefði fundið) 
var maður að nafni Vasco da Gama. Þar með færðust mörk hins þekkta heims 
og tími siglinga og landvinninga fór í hönd.",30,Evrópumenn töldu lengi vel að jörðin væri flöt en nú vitum við að heimurinn er ekki?,B,A flati ,B flatur ,C flöt,D flötur,1
"C - Texti
Lóa hleypur eins hratt og hún getur. Hún er bráðlega orðin blaut af regni og 
andlitið er vott af tárum sem leka endalaust úr augunum.
Hvers vegna er ekki hægt að fara aftur í tímann og breyta því sem er að gerast? 
Þá skyldi hún ekki stríða Búa. Hún skyldi ekki minnast á það einu orði að hann 
sé hræddur við að fara langt inn í hellinn.
Ef þau finna Búa ætlar hún aldrei að stríða honum framar.
En ef hann finnst nú ekki. Ef hann á eftir að ráfa þarna dag eftir dag, svangur og 
kaldur, aleinn og hræddur og og og ...
Tárin blinda hana svo að hún rekst á stein og steypist niður í laut.
Hún ætlar ekki að hugsa um þetta. Hún er komin að tjöldum karlanna og gáir 
inn í þau en þar er enginn. Þá er að halda áfram að tjaldinu þeirra. Hún er orðin 
lafmóð en áfram skal hún.
- Lóa!
Hún nemur snöggt staðar. Er hana að dreyma? Var ekki verið að kalla í hana? 
Hún litast um og sér að kjarrinu er ýtt til hliðar. Höfuð gægist út. 
- Búi, Búi! Hún æpir af gleði og hendist til hans.
- Hvernig gastu komist út úr hellinum?
- Hafðu ekki svona hátt, hvíslar Búi. Ætli karlarnir séu í tjöldunum?
- Nei, nei, ég kíkti í þau og þar var enginn. Af hverju ertu að hugsa um þá núna?
- Af því að ég fann dálítið inni í hellinum sem ég held að þeir eigi. Og ef þeir eiga
það þá eru þeir þjófar.
- Í alvöru! Lóa hoppar af æsingi.
- Nú skil ég hvers vegna þeir vildu helst ekki láta okkur tjalda hérna nálægt.
Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.
Það fer hrollur um Lóu. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.
- Við skulum sækja Hróa, segir hún. Hann bíður við hitt opið og ég veit að
honum líður illa af því að hann heldur að þú sért enn að villast.
- Á ég ekki að sækja hann, mér sýnist þú vera svo þreytt og móð.
- Já, ég hljóp eins hratt og ég gat og þetta er býsna löng leið.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
11
- Þá skaltu fela þig hér á meðan ég hleyp. En láttu karlana ekki sjá þig. Þeir yrðu 
víst heldur fúlir ef þeir vissu að við værum búin að finna þetta op og það sem 
þeir geyma inni í hellinum.
- En þarftu ekki að hringja og láta Bjarna löggu vita? spyr Lóa.
- Ég geri það á eftir. Mig langar að sýna ykkur það fyrst. Búi hleypur af stað.
Lóa skríður inn í kjarrið. Hún vill frekar bíða úti, þó að rigni en að vera ein í 
hellinum. Hún er svo glöð að Búi skuli vera kominn aftur að henni er alveg sama 
um veður og vinda. 
Búi er léttur í spori. 
Þó var heppni að ég skyldi villast, annars hefði ég ekki fundið það sem ég fann, 
hugsar hann.
Þegar hann nálgast hitt opið heyrir hann mikinn og falskan söng. Búi tekur undir 
og hoppar niður opið.
Hrói snýst á hæli og æpir: - Búi, ert þetta þú! Ertu lifandi?
Búi hlær og segir honum hvað hafi gerst. Hann segir honum frá hinu opinu og 
að þar hafi hann fundið nokkuð sem þau þurfi að skoða.
Hrói roðnar af æsingi. – Já, við skulum koma strax. Feginn er ég að sleppa héðan 
út.",31,Í upphafi textans er Lóa     ?,A,A döpur,B forvitin,C spennt,,0
"C - Texti
Lóa hleypur eins hratt og hún getur. Hún er bráðlega orðin blaut af regni og 
andlitið er vott af tárum sem leka endalaust úr augunum.
Hvers vegna er ekki hægt að fara aftur í tímann og breyta því sem er að gerast? 
Þá skyldi hún ekki stríða Búa. Hún skyldi ekki minnast á það einu orði að hann 
sé hræddur við að fara langt inn í hellinn.
Ef þau finna Búa ætlar hún aldrei að stríða honum framar.
En ef hann finnst nú ekki. Ef hann á eftir að ráfa þarna dag eftir dag, svangur og 
kaldur, aleinn og hræddur og og og ...
Tárin blinda hana svo að hún rekst á stein og steypist niður í laut.
Hún ætlar ekki að hugsa um þetta. Hún er komin að tjöldum karlanna og gáir 
inn í þau en þar er enginn. Þá er að halda áfram að tjaldinu þeirra. Hún er orðin 
lafmóð en áfram skal hún.
- Lóa!
Hún nemur snöggt staðar. Er hana að dreyma? Var ekki verið að kalla í hana? 
Hún litast um og sér að kjarrinu er ýtt til hliðar. Höfuð gægist út. 
- Búi, Búi! Hún æpir af gleði og hendist til hans.
- Hvernig gastu komist út úr hellinum?
- Hafðu ekki svona hátt, hvíslar Búi. Ætli karlarnir séu í tjöldunum?
- Nei, nei, ég kíkti í þau og þar var enginn. Af hverju ertu að hugsa um þá núna?
- Af því að ég fann dálítið inni í hellinum sem ég held að þeir eigi. Og ef þeir eiga
það þá eru þeir þjófar.
- Í alvöru! Lóa hoppar af æsingi.
- Nú skil ég hvers vegna þeir vildu helst ekki láta okkur tjalda hérna nálægt.
Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.
Það fer hrollur um Lóu. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.
- Við skulum sækja Hróa, segir hún. Hann bíður við hitt opið og ég veit að
honum líður illa af því að hann heldur að þú sért enn að villast.
- Á ég ekki að sækja hann, mér sýnist þú vera svo þreytt og móð.
- Já, ég hljóp eins hratt og ég gat og þetta er býsna löng leið.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
11
- Þá skaltu fela þig hér á meðan ég hleyp. En láttu karlana ekki sjá þig. Þeir yrðu 
víst heldur fúlir ef þeir vissu að við værum búin að finna þetta op og það sem 
þeir geyma inni í hellinum.
- En þarftu ekki að hringja og láta Bjarna löggu vita? spyr Lóa.
- Ég geri það á eftir. Mig langar að sýna ykkur það fyrst. Búi hleypur af stað.
Lóa skríður inn í kjarrið. Hún vill frekar bíða úti, þó að rigni en að vera ein í 
hellinum. Hún er svo glöð að Búi skuli vera kominn aftur að henni er alveg sama 
um veður og vinda. 
Búi er léttur í spori. 
Þó var heppni að ég skyldi villast, annars hefði ég ekki fundið það sem ég fann, 
hugsar hann.
Þegar hann nálgast hitt opið heyrir hann mikinn og falskan söng. Búi tekur undir 
og hoppar niður opið.
Hrói snýst á hæli og æpir: - Búi, ert þetta þú! Ertu lifandi?
Búi hlær og segir honum hvað hafi gerst. Hann segir honum frá hinu opinu og 
að þar hafi hann fundið nokkuð sem þau þurfi að skoða.
Hrói roðnar af æsingi. – Já, við skulum koma strax. Feginn er ég að sleppa héðan 
út.",32, Hvers vegna vill Lóa breyta því sem liðið er?,C,A Hana langar að standa sig betur. ,B Hana langar til að losna úr klípunni. ,C Hún sér eftir framkomu sinni.,,2
"C - Texti
Lóa hleypur eins hratt og hún getur. Hún er bráðlega orðin blaut af regni og 
andlitið er vott af tárum sem leka endalaust úr augunum.
Hvers vegna er ekki hægt að fara aftur í tímann og breyta því sem er að gerast? 
Þá skyldi hún ekki stríða Búa. Hún skyldi ekki minnast á það einu orði að hann 
sé hræddur við að fara langt inn í hellinn.
Ef þau finna Búa ætlar hún aldrei að stríða honum framar.
En ef hann finnst nú ekki. Ef hann á eftir að ráfa þarna dag eftir dag, svangur og 
kaldur, aleinn og hræddur og og og ...
Tárin blinda hana svo að hún rekst á stein og steypist niður í laut.
Hún ætlar ekki að hugsa um þetta. Hún er komin að tjöldum karlanna og gáir 
inn í þau en þar er enginn. Þá er að halda áfram að tjaldinu þeirra. Hún er orðin 
lafmóð en áfram skal hún.
- Lóa!
Hún nemur snöggt staðar. Er hana að dreyma? Var ekki verið að kalla í hana? 
Hún litast um og sér að kjarrinu er ýtt til hliðar. Höfuð gægist út. 
- Búi, Búi! Hún æpir af gleði og hendist til hans.
- Hvernig gastu komist út úr hellinum?
- Hafðu ekki svona hátt, hvíslar Búi. Ætli karlarnir séu í tjöldunum?
- Nei, nei, ég kíkti í þau og þar var enginn. Af hverju ertu að hugsa um þá núna?
- Af því að ég fann dálítið inni í hellinum sem ég held að þeir eigi. Og ef þeir eiga
það þá eru þeir þjófar.
- Í alvöru! Lóa hoppar af æsingi.
- Nú skil ég hvers vegna þeir vildu helst ekki láta okkur tjalda hérna nálægt.
Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.
Það fer hrollur um Lóu. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.
- Við skulum sækja Hróa, segir hún. Hann bíður við hitt opið og ég veit að
honum líður illa af því að hann heldur að þú sért enn að villast.
- Á ég ekki að sækja hann, mér sýnist þú vera svo þreytt og móð.
- Já, ég hljóp eins hratt og ég gat og þetta er býsna löng leið.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
11
- Þá skaltu fela þig hér á meðan ég hleyp. En láttu karlana ekki sjá þig. Þeir yrðu 
víst heldur fúlir ef þeir vissu að við værum búin að finna þetta op og það sem 
þeir geyma inni í hellinum.
- En þarftu ekki að hringja og láta Bjarna löggu vita? spyr Lóa.
- Ég geri það á eftir. Mig langar að sýna ykkur það fyrst. Búi hleypur af stað.
Lóa skríður inn í kjarrið. Hún vill frekar bíða úti, þó að rigni en að vera ein í 
hellinum. Hún er svo glöð að Búi skuli vera kominn aftur að henni er alveg sama 
um veður og vinda. 
Búi er léttur í spori. 
Þó var heppni að ég skyldi villast, annars hefði ég ekki fundið það sem ég fann, 
hugsar hann.
Þegar hann nálgast hitt opið heyrir hann mikinn og falskan söng. Búi tekur undir 
og hoppar niður opið.
Hrói snýst á hæli og æpir: - Búi, ert þetta þú! Ertu lifandi?
Búi hlær og segir honum hvað hafi gerst. Hann segir honum frá hinu opinu og 
að þar hafi hann fundið nokkuð sem þau þurfi að skoða.
Hrói roðnar af æsingi. – Já, við skulum koma strax. Feginn er ég að sleppa héðan 
út.",33,"„Ef hann á eftir að ráfa þarna ...“  
Hvert er samheiti orðsins „ráfa“? ",C,A hlaupa ,B renna ,C rölta,,2
"C - Texti
Lóa hleypur eins hratt og hún getur. Hún er bráðlega orðin blaut af regni og 
andlitið er vott af tárum sem leka endalaust úr augunum.
Hvers vegna er ekki hægt að fara aftur í tímann og breyta því sem er að gerast? 
Þá skyldi hún ekki stríða Búa. Hún skyldi ekki minnast á það einu orði að hann 
sé hræddur við að fara langt inn í hellinn.
Ef þau finna Búa ætlar hún aldrei að stríða honum framar.
En ef hann finnst nú ekki. Ef hann á eftir að ráfa þarna dag eftir dag, svangur og 
kaldur, aleinn og hræddur og og og ...
Tárin blinda hana svo að hún rekst á stein og steypist niður í laut.
Hún ætlar ekki að hugsa um þetta. Hún er komin að tjöldum karlanna og gáir 
inn í þau en þar er enginn. Þá er að halda áfram að tjaldinu þeirra. Hún er orðin 
lafmóð en áfram skal hún.
- Lóa!
Hún nemur snöggt staðar. Er hana að dreyma? Var ekki verið að kalla í hana? 
Hún litast um og sér að kjarrinu er ýtt til hliðar. Höfuð gægist út. 
- Búi, Búi! Hún æpir af gleði og hendist til hans.
- Hvernig gastu komist út úr hellinum?
- Hafðu ekki svona hátt, hvíslar Búi. Ætli karlarnir séu í tjöldunum?
- Nei, nei, ég kíkti í þau og þar var enginn. Af hverju ertu að hugsa um þá núna?
- Af því að ég fann dálítið inni í hellinum sem ég held að þeir eigi. Og ef þeir eiga
það þá eru þeir þjófar.
- Í alvöru! Lóa hoppar af æsingi.
- Nú skil ég hvers vegna þeir vildu helst ekki láta okkur tjalda hérna nálægt.
Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.
Það fer hrollur um Lóu. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.
- Við skulum sækja Hróa, segir hún. Hann bíður við hitt opið og ég veit að
honum líður illa af því að hann heldur að þú sért enn að villast.
- Á ég ekki að sækja hann, mér sýnist þú vera svo þreytt og móð.
- Já, ég hljóp eins hratt og ég gat og þetta er býsna löng leið.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
11
- Þá skaltu fela þig hér á meðan ég hleyp. En láttu karlana ekki sjá þig. Þeir yrðu 
víst heldur fúlir ef þeir vissu að við værum búin að finna þetta op og það sem 
þeir geyma inni í hellinum.
- En þarftu ekki að hringja og láta Bjarna löggu vita? spyr Lóa.
- Ég geri það á eftir. Mig langar að sýna ykkur það fyrst. Búi hleypur af stað.
Lóa skríður inn í kjarrið. Hún vill frekar bíða úti, þó að rigni en að vera ein í 
hellinum. Hún er svo glöð að Búi skuli vera kominn aftur að henni er alveg sama 
um veður og vinda. 
Búi er léttur í spori. 
Þó var heppni að ég skyldi villast, annars hefði ég ekki fundið það sem ég fann, 
hugsar hann.
Þegar hann nálgast hitt opið heyrir hann mikinn og falskan söng. Búi tekur undir 
og hoppar niður opið.
Hrói snýst á hæli og æpir: - Búi, ert þetta þú! Ertu lifandi?
Búi hlær og segir honum hvað hafi gerst. Hann segir honum frá hinu opinu og 
að þar hafi hann fundið nokkuð sem þau þurfi að skoða.
Hrói roðnar af æsingi. – Já, við skulum koma strax. Feginn er ég að sleppa héðan 
út.",34,"„Hún nemur snöggt staðar.“  
Hvað merkja orðin nemur og snöggt?",C,A hoppar ,B snýr við ,C stoppar,,2
"C - Texti
Lóa hleypur eins hratt og hún getur. Hún er bráðlega orðin blaut af regni og 
andlitið er vott af tárum sem leka endalaust úr augunum.
Hvers vegna er ekki hægt að fara aftur í tímann og breyta því sem er að gerast? 
Þá skyldi hún ekki stríða Búa. Hún skyldi ekki minnast á það einu orði að hann 
sé hræddur við að fara langt inn í hellinn.
Ef þau finna Búa ætlar hún aldrei að stríða honum framar.
En ef hann finnst nú ekki. Ef hann á eftir að ráfa þarna dag eftir dag, svangur og 
kaldur, aleinn og hræddur og og og ...
Tárin blinda hana svo að hún rekst á stein og steypist niður í laut.
Hún ætlar ekki að hugsa um þetta. Hún er komin að tjöldum karlanna og gáir 
inn í þau en þar er enginn. Þá er að halda áfram að tjaldinu þeirra. Hún er orðin 
lafmóð en áfram skal hún.
- Lóa!
Hún nemur snöggt staðar. Er hana að dreyma? Var ekki verið að kalla í hana? 
Hún litast um og sér að kjarrinu er ýtt til hliðar. Höfuð gægist út. 
- Búi, Búi! Hún æpir af gleði og hendist til hans.
- Hvernig gastu komist út úr hellinum?
- Hafðu ekki svona hátt, hvíslar Búi. Ætli karlarnir séu í tjöldunum?
- Nei, nei, ég kíkti í þau og þar var enginn. Af hverju ertu að hugsa um þá núna?
- Af því að ég fann dálítið inni í hellinum sem ég held að þeir eigi. Og ef þeir eiga
það þá eru þeir þjófar.
- Í alvöru! Lóa hoppar af æsingi.
- Nú skil ég hvers vegna þeir vildu helst ekki láta okkur tjalda hérna nálægt.
Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.
Það fer hrollur um Lóu. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.
- Við skulum sækja Hróa, segir hún. Hann bíður við hitt opið og ég veit að
honum líður illa af því að hann heldur að þú sért enn að villast.
- Á ég ekki að sækja hann, mér sýnist þú vera svo þreytt og móð.
- Já, ég hljóp eins hratt og ég gat og þetta er býsna löng leið.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
11
- Þá skaltu fela þig hér á meðan ég hleyp. En láttu karlana ekki sjá þig. Þeir yrðu 
víst heldur fúlir ef þeir vissu að við værum búin að finna þetta op og það sem 
þeir geyma inni í hellinum.
- En þarftu ekki að hringja og láta Bjarna löggu vita? spyr Lóa.
- Ég geri það á eftir. Mig langar að sýna ykkur það fyrst. Búi hleypur af stað.
Lóa skríður inn í kjarrið. Hún vill frekar bíða úti, þó að rigni en að vera ein í 
hellinum. Hún er svo glöð að Búi skuli vera kominn aftur að henni er alveg sama 
um veður og vinda. 
Búi er léttur í spori. 
Þó var heppni að ég skyldi villast, annars hefði ég ekki fundið það sem ég fann, 
hugsar hann.
Þegar hann nálgast hitt opið heyrir hann mikinn og falskan söng. Búi tekur undir 
og hoppar niður opið.
Hrói snýst á hæli og æpir: - Búi, ert þetta þú! Ertu lifandi?
Búi hlær og segir honum hvað hafi gerst. Hann segir honum frá hinu opinu og 
að þar hafi hann fundið nokkuð sem þau þurfi að skoða.
Hrói roðnar af æsingi. – Já, við skulum koma strax. Feginn er ég að sleppa héðan 
út.",35, Hvað vildi Búi fá að vita þegar hann hitti Lóu?,B,A Hvar hinir krakkarnir væru. ,B Hvar karlarnir héldu sig. ,C Hvar Lóa hefði verið. ,,1
"C - Texti
Lóa hleypur eins hratt og hún getur. Hún er bráðlega orðin blaut af regni og 
andlitið er vott af tárum sem leka endalaust úr augunum.
Hvers vegna er ekki hægt að fara aftur í tímann og breyta því sem er að gerast? 
Þá skyldi hún ekki stríða Búa. Hún skyldi ekki minnast á það einu orði að hann 
sé hræddur við að fara langt inn í hellinn.
Ef þau finna Búa ætlar hún aldrei að stríða honum framar.
En ef hann finnst nú ekki. Ef hann á eftir að ráfa þarna dag eftir dag, svangur og 
kaldur, aleinn og hræddur og og og ...
Tárin blinda hana svo að hún rekst á stein og steypist niður í laut.
Hún ætlar ekki að hugsa um þetta. Hún er komin að tjöldum karlanna og gáir 
inn í þau en þar er enginn. Þá er að halda áfram að tjaldinu þeirra. Hún er orðin 
lafmóð en áfram skal hún.
- Lóa!
Hún nemur snöggt staðar. Er hana að dreyma? Var ekki verið að kalla í hana? 
Hún litast um og sér að kjarrinu er ýtt til hliðar. Höfuð gægist út. 
- Búi, Búi! Hún æpir af gleði og hendist til hans.
- Hvernig gastu komist út úr hellinum?
- Hafðu ekki svona hátt, hvíslar Búi. Ætli karlarnir séu í tjöldunum?
- Nei, nei, ég kíkti í þau og þar var enginn. Af hverju ertu að hugsa um þá núna?
- Af því að ég fann dálítið inni í hellinum sem ég held að þeir eigi. Og ef þeir eiga
það þá eru þeir þjófar.
- Í alvöru! Lóa hoppar af æsingi.
- Nú skil ég hvers vegna þeir vildu helst ekki láta okkur tjalda hérna nálægt.
Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.
Það fer hrollur um Lóu. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.
- Við skulum sækja Hróa, segir hún. Hann bíður við hitt opið og ég veit að
honum líður illa af því að hann heldur að þú sért enn að villast.
- Á ég ekki að sækja hann, mér sýnist þú vera svo þreytt og móð.
- Já, ég hljóp eins hratt og ég gat og þetta er býsna löng leið.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
11
- Þá skaltu fela þig hér á meðan ég hleyp. En láttu karlana ekki sjá þig. Þeir yrðu 
víst heldur fúlir ef þeir vissu að við værum búin að finna þetta op og það sem 
þeir geyma inni í hellinum.
- En þarftu ekki að hringja og láta Bjarna löggu vita? spyr Lóa.
- Ég geri það á eftir. Mig langar að sýna ykkur það fyrst. Búi hleypur af stað.
Lóa skríður inn í kjarrið. Hún vill frekar bíða úti, þó að rigni en að vera ein í 
hellinum. Hún er svo glöð að Búi skuli vera kominn aftur að henni er alveg sama 
um veður og vinda. 
Búi er léttur í spori. 
Þó var heppni að ég skyldi villast, annars hefði ég ekki fundið það sem ég fann, 
hugsar hann.
Þegar hann nálgast hitt opið heyrir hann mikinn og falskan söng. Búi tekur undir 
og hoppar niður opið.
Hrói snýst á hæli og æpir: - Búi, ert þetta þú! Ertu lifandi?
Búi hlær og segir honum hvað hafi gerst. Hann segir honum frá hinu opinu og 
að þar hafi hann fundið nokkuð sem þau þurfi að skoða.
Hrói roðnar af æsingi. – Já, við skulum koma strax. Feginn er ég að sleppa héðan 
út.",36,Hvers vegna fór hrollur um Lóu?,B,A Henni var kalt í rigningunni.,B Hún óttaðist hellinn.,C Hún var hrædd við Búa.,,1
"C - Texti
Lóa hleypur eins hratt og hún getur. Hún er bráðlega orðin blaut af regni og 
andlitið er vott af tárum sem leka endalaust úr augunum.
Hvers vegna er ekki hægt að fara aftur í tímann og breyta því sem er að gerast? 
Þá skyldi hún ekki stríða Búa. Hún skyldi ekki minnast á það einu orði að hann 
sé hræddur við að fara langt inn í hellinn.
Ef þau finna Búa ætlar hún aldrei að stríða honum framar.
En ef hann finnst nú ekki. Ef hann á eftir að ráfa þarna dag eftir dag, svangur og 
kaldur, aleinn og hræddur og og og ...
Tárin blinda hana svo að hún rekst á stein og steypist niður í laut.
Hún ætlar ekki að hugsa um þetta. Hún er komin að tjöldum karlanna og gáir 
inn í þau en þar er enginn. Þá er að halda áfram að tjaldinu þeirra. Hún er orðin 
lafmóð en áfram skal hún.
- Lóa!
Hún nemur snöggt staðar. Er hana að dreyma? Var ekki verið að kalla í hana? 
Hún litast um og sér að kjarrinu er ýtt til hliðar. Höfuð gægist út. 
- Búi, Búi! Hún æpir af gleði og hendist til hans.
- Hvernig gastu komist út úr hellinum?
- Hafðu ekki svona hátt, hvíslar Búi. Ætli karlarnir séu í tjöldunum?
- Nei, nei, ég kíkti í þau og þar var enginn. Af hverju ertu að hugsa um þá núna?
- Af því að ég fann dálítið inni í hellinum sem ég held að þeir eigi. Og ef þeir eiga
það þá eru þeir þjófar.
- Í alvöru! Lóa hoppar af æsingi.
- Nú skil ég hvers vegna þeir vildu helst ekki láta okkur tjalda hérna nálægt.
Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.
Það fer hrollur um Lóu. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.
- Við skulum sækja Hróa, segir hún. Hann bíður við hitt opið og ég veit að
honum líður illa af því að hann heldur að þú sért enn að villast.
- Á ég ekki að sækja hann, mér sýnist þú vera svo þreytt og móð.
- Já, ég hljóp eins hratt og ég gat og þetta er býsna löng leið.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
11
- Þá skaltu fela þig hér á meðan ég hleyp. En láttu karlana ekki sjá þig. Þeir yrðu 
víst heldur fúlir ef þeir vissu að við værum búin að finna þetta op og það sem 
þeir geyma inni í hellinum.
- En þarftu ekki að hringja og láta Bjarna löggu vita? spyr Lóa.
- Ég geri það á eftir. Mig langar að sýna ykkur það fyrst. Búi hleypur af stað.
Lóa skríður inn í kjarrið. Hún vill frekar bíða úti, þó að rigni en að vera ein í 
hellinum. Hún er svo glöð að Búi skuli vera kominn aftur að henni er alveg sama 
um veður og vinda. 
Búi er léttur í spori. 
Þó var heppni að ég skyldi villast, annars hefði ég ekki fundið það sem ég fann, 
hugsar hann.
Þegar hann nálgast hitt opið heyrir hann mikinn og falskan söng. Búi tekur undir 
og hoppar niður opið.
Hrói snýst á hæli og æpir: - Búi, ert þetta þú! Ertu lifandi?
Búi hlær og segir honum hvað hafi gerst. Hann segir honum frá hinu opinu og 
að þar hafi hann fundið nokkuð sem þau þurfi að skoða.
Hrói roðnar af æsingi. – Já, við skulum koma strax. Feginn er ég að sleppa héðan 
út.",37,Af hverju vill Lóa sækja Hróa?,C,A Hún heldur að hann sé líka týndur.,B Hún veit að hann getur hjálpað.,C Hún vill láta vita að Búi sé fundinn.,,2
"C - Texti
Lóa hleypur eins hratt og hún getur. Hún er bráðlega orðin blaut af regni og 
andlitið er vott af tárum sem leka endalaust úr augunum.
Hvers vegna er ekki hægt að fara aftur í tímann og breyta því sem er að gerast? 
Þá skyldi hún ekki stríða Búa. Hún skyldi ekki minnast á það einu orði að hann 
sé hræddur við að fara langt inn í hellinn.
Ef þau finna Búa ætlar hún aldrei að stríða honum framar.
En ef hann finnst nú ekki. Ef hann á eftir að ráfa þarna dag eftir dag, svangur og 
kaldur, aleinn og hræddur og og og ...
Tárin blinda hana svo að hún rekst á stein og steypist niður í laut.
Hún ætlar ekki að hugsa um þetta. Hún er komin að tjöldum karlanna og gáir 
inn í þau en þar er enginn. Þá er að halda áfram að tjaldinu þeirra. Hún er orðin 
lafmóð en áfram skal hún.
- Lóa!
Hún nemur snöggt staðar. Er hana að dreyma? Var ekki verið að kalla í hana? 
Hún litast um og sér að kjarrinu er ýtt til hliðar. Höfuð gægist út. 
- Búi, Búi! Hún æpir af gleði og hendist til hans.
- Hvernig gastu komist út úr hellinum?
- Hafðu ekki svona hátt, hvíslar Búi. Ætli karlarnir séu í tjöldunum?
- Nei, nei, ég kíkti í þau og þar var enginn. Af hverju ertu að hugsa um þá núna?
- Af því að ég fann dálítið inni í hellinum sem ég held að þeir eigi. Og ef þeir eiga
það þá eru þeir þjófar.
- Í alvöru! Lóa hoppar af æsingi.
- Nú skil ég hvers vegna þeir vildu helst ekki láta okkur tjalda hérna nálægt.
Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.
Það fer hrollur um Lóu. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.
- Við skulum sækja Hróa, segir hún. Hann bíður við hitt opið og ég veit að
honum líður illa af því að hann heldur að þú sért enn að villast.
- Á ég ekki að sækja hann, mér sýnist þú vera svo þreytt og móð.
- Já, ég hljóp eins hratt og ég gat og þetta er býsna löng leið.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
11
- Þá skaltu fela þig hér á meðan ég hleyp. En láttu karlana ekki sjá þig. Þeir yrðu 
víst heldur fúlir ef þeir vissu að við værum búin að finna þetta op og það sem 
þeir geyma inni í hellinum.
- En þarftu ekki að hringja og láta Bjarna löggu vita? spyr Lóa.
- Ég geri það á eftir. Mig langar að sýna ykkur það fyrst. Búi hleypur af stað.
Lóa skríður inn í kjarrið. Hún vill frekar bíða úti, þó að rigni en að vera ein í 
hellinum. Hún er svo glöð að Búi skuli vera kominn aftur að henni er alveg sama 
um veður og vinda. 
Búi er léttur í spori. 
Þó var heppni að ég skyldi villast, annars hefði ég ekki fundið það sem ég fann, 
hugsar hann.
Þegar hann nálgast hitt opið heyrir hann mikinn og falskan söng. Búi tekur undir 
og hoppar niður opið.
Hrói snýst á hæli og æpir: - Búi, ert þetta þú! Ertu lifandi?
Búi hlær og segir honum hvað hafi gerst. Hann segir honum frá hinu opinu og 
að þar hafi hann fundið nokkuð sem þau þurfi að skoða.
Hrói roðnar af æsingi. – Já, við skulum koma strax. Feginn er ég að sleppa héðan 
út.",38,Búi hélt að karlarnir gætu verið óánægðir vegna þess að     ?,C,A engir aðrir vissu um leyniopið,B þeim væri illa við börn,C þeir hefðu eitthvað að fela,,2
"C - Texti
Lóa hleypur eins hratt og hún getur. Hún er bráðlega orðin blaut af regni og 
andlitið er vott af tárum sem leka endalaust úr augunum.
Hvers vegna er ekki hægt að fara aftur í tímann og breyta því sem er að gerast? 
Þá skyldi hún ekki stríða Búa. Hún skyldi ekki minnast á það einu orði að hann 
sé hræddur við að fara langt inn í hellinn.
Ef þau finna Búa ætlar hún aldrei að stríða honum framar.
En ef hann finnst nú ekki. Ef hann á eftir að ráfa þarna dag eftir dag, svangur og 
kaldur, aleinn og hræddur og og og ...
Tárin blinda hana svo að hún rekst á stein og steypist niður í laut.
Hún ætlar ekki að hugsa um þetta. Hún er komin að tjöldum karlanna og gáir 
inn í þau en þar er enginn. Þá er að halda áfram að tjaldinu þeirra. Hún er orðin 
lafmóð en áfram skal hún.
- Lóa!
Hún nemur snöggt staðar. Er hana að dreyma? Var ekki verið að kalla í hana? 
Hún litast um og sér að kjarrinu er ýtt til hliðar. Höfuð gægist út. 
- Búi, Búi! Hún æpir af gleði og hendist til hans.
- Hvernig gastu komist út úr hellinum?
- Hafðu ekki svona hátt, hvíslar Búi. Ætli karlarnir séu í tjöldunum?
- Nei, nei, ég kíkti í þau og þar var enginn. Af hverju ertu að hugsa um þá núna?
- Af því að ég fann dálítið inni í hellinum sem ég held að þeir eigi. Og ef þeir eiga
það þá eru þeir þjófar.
- Í alvöru! Lóa hoppar af æsingi.
- Nú skil ég hvers vegna þeir vildu helst ekki láta okkur tjalda hérna nálægt.
Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.
Það fer hrollur um Lóu. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.
- Við skulum sækja Hróa, segir hún. Hann bíður við hitt opið og ég veit að
honum líður illa af því að hann heldur að þú sért enn að villast.
- Á ég ekki að sækja hann, mér sýnist þú vera svo þreytt og móð.
- Já, ég hljóp eins hratt og ég gat og þetta er býsna löng leið.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
11
- Þá skaltu fela þig hér á meðan ég hleyp. En láttu karlana ekki sjá þig. Þeir yrðu 
víst heldur fúlir ef þeir vissu að við værum búin að finna þetta op og það sem 
þeir geyma inni í hellinum.
- En þarftu ekki að hringja og láta Bjarna löggu vita? spyr Lóa.
- Ég geri það á eftir. Mig langar að sýna ykkur það fyrst. Búi hleypur af stað.
Lóa skríður inn í kjarrið. Hún vill frekar bíða úti, þó að rigni en að vera ein í 
hellinum. Hún er svo glöð að Búi skuli vera kominn aftur að henni er alveg sama 
um veður og vinda. 
Búi er léttur í spori. 
Þó var heppni að ég skyldi villast, annars hefði ég ekki fundið það sem ég fann, 
hugsar hann.
Þegar hann nálgast hitt opið heyrir hann mikinn og falskan söng. Búi tekur undir 
og hoppar niður opið.
Hrói snýst á hæli og æpir: - Búi, ert þetta þú! Ertu lifandi?
Búi hlær og segir honum hvað hafi gerst. Hann segir honum frá hinu opinu og 
að þar hafi hann fundið nokkuð sem þau þurfi að skoða.
Hrói roðnar af æsingi. – Já, við skulum koma strax. Feginn er ég að sleppa héðan 
út.",39,Hvernig fannst Hrói? ,A,A Búi heyrði í honum. ,B Hrói komst sjálfur til baka. ,C Lóa benti Búa á hann.,,0
"C - Texti
Lóa hleypur eins hratt og hún getur. Hún er bráðlega orðin blaut af regni og 
andlitið er vott af tárum sem leka endalaust úr augunum.
Hvers vegna er ekki hægt að fara aftur í tímann og breyta því sem er að gerast? 
Þá skyldi hún ekki stríða Búa. Hún skyldi ekki minnast á það einu orði að hann 
sé hræddur við að fara langt inn í hellinn.
Ef þau finna Búa ætlar hún aldrei að stríða honum framar.
En ef hann finnst nú ekki. Ef hann á eftir að ráfa þarna dag eftir dag, svangur og 
kaldur, aleinn og hræddur og og og ...
Tárin blinda hana svo að hún rekst á stein og steypist niður í laut.
Hún ætlar ekki að hugsa um þetta. Hún er komin að tjöldum karlanna og gáir 
inn í þau en þar er enginn. Þá er að halda áfram að tjaldinu þeirra. Hún er orðin 
lafmóð en áfram skal hún.
- Lóa!
Hún nemur snöggt staðar. Er hana að dreyma? Var ekki verið að kalla í hana? 
Hún litast um og sér að kjarrinu er ýtt til hliðar. Höfuð gægist út. 
- Búi, Búi! Hún æpir af gleði og hendist til hans.
- Hvernig gastu komist út úr hellinum?
- Hafðu ekki svona hátt, hvíslar Búi. Ætli karlarnir séu í tjöldunum?
- Nei, nei, ég kíkti í þau og þar var enginn. Af hverju ertu að hugsa um þá núna?
- Af því að ég fann dálítið inni í hellinum sem ég held að þeir eigi. Og ef þeir eiga
það þá eru þeir þjófar.
- Í alvöru! Lóa hoppar af æsingi.
- Nú skil ég hvers vegna þeir vildu helst ekki láta okkur tjalda hérna nálægt.
Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.
Það fer hrollur um Lóu. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.
- Við skulum sækja Hróa, segir hún. Hann bíður við hitt opið og ég veit að
honum líður illa af því að hann heldur að þú sért enn að villast.
- Á ég ekki að sækja hann, mér sýnist þú vera svo þreytt og móð.
- Já, ég hljóp eins hratt og ég gat og þetta er býsna löng leið.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
11
- Þá skaltu fela þig hér á meðan ég hleyp. En láttu karlana ekki sjá þig. Þeir yrðu 
víst heldur fúlir ef þeir vissu að við værum búin að finna þetta op og það sem 
þeir geyma inni í hellinum.
- En þarftu ekki að hringja og láta Bjarna löggu vita? spyr Lóa.
- Ég geri það á eftir. Mig langar að sýna ykkur það fyrst. Búi hleypur af stað.
Lóa skríður inn í kjarrið. Hún vill frekar bíða úti, þó að rigni en að vera ein í 
hellinum. Hún er svo glöð að Búi skuli vera kominn aftur að henni er alveg sama 
um veður og vinda. 
Búi er léttur í spori. 
Þó var heppni að ég skyldi villast, annars hefði ég ekki fundið það sem ég fann, 
hugsar hann.
Þegar hann nálgast hitt opið heyrir hann mikinn og falskan söng. Búi tekur undir 
og hoppar niður opið.
Hrói snýst á hæli og æpir: - Búi, ert þetta þú! Ertu lifandi?
Búi hlær og segir honum hvað hafi gerst. Hann segir honum frá hinu opinu og 
að þar hafi hann fundið nokkuð sem þau þurfi að skoða.
Hrói roðnar af æsingi. – Já, við skulum koma strax. Feginn er ég að sleppa héðan 
út.",40,Hvað sagði Búi við Hróa?,A,A Að fleira sé í hellinum en þau héldu.,B Að hann hafi hringt í lögregluna.,C Að hann hafi skilið Lóu eftir.,,0
"C - Texti
Lóa hleypur eins hratt og hún getur. Hún er bráðlega orðin blaut af regni og 
andlitið er vott af tárum sem leka endalaust úr augunum.
Hvers vegna er ekki hægt að fara aftur í tímann og breyta því sem er að gerast? 
Þá skyldi hún ekki stríða Búa. Hún skyldi ekki minnast á það einu orði að hann 
sé hræddur við að fara langt inn í hellinn.
Ef þau finna Búa ætlar hún aldrei að stríða honum framar.
En ef hann finnst nú ekki. Ef hann á eftir að ráfa þarna dag eftir dag, svangur og 
kaldur, aleinn og hræddur og og og ...
Tárin blinda hana svo að hún rekst á stein og steypist niður í laut.
Hún ætlar ekki að hugsa um þetta. Hún er komin að tjöldum karlanna og gáir 
inn í þau en þar er enginn. Þá er að halda áfram að tjaldinu þeirra. Hún er orðin 
lafmóð en áfram skal hún.
- Lóa!
Hún nemur snöggt staðar. Er hana að dreyma? Var ekki verið að kalla í hana? 
Hún litast um og sér að kjarrinu er ýtt til hliðar. Höfuð gægist út. 
- Búi, Búi! Hún æpir af gleði og hendist til hans.
- Hvernig gastu komist út úr hellinum?
- Hafðu ekki svona hátt, hvíslar Búi. Ætli karlarnir séu í tjöldunum?
- Nei, nei, ég kíkti í þau og þar var enginn. Af hverju ertu að hugsa um þá núna?
- Af því að ég fann dálítið inni í hellinum sem ég held að þeir eigi. Og ef þeir eiga
það þá eru þeir þjófar.
- Í alvöru! Lóa hoppar af æsingi.
- Nú skil ég hvers vegna þeir vildu helst ekki láta okkur tjalda hérna nálægt.
Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.
Það fer hrollur um Lóu. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.
- Við skulum sækja Hróa, segir hún. Hann bíður við hitt opið og ég veit að
honum líður illa af því að hann heldur að þú sért enn að villast.
- Á ég ekki að sækja hann, mér sýnist þú vera svo þreytt og móð.
- Já, ég hljóp eins hratt og ég gat og þetta er býsna löng leið.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
11
- Þá skaltu fela þig hér á meðan ég hleyp. En láttu karlana ekki sjá þig. Þeir yrðu 
víst heldur fúlir ef þeir vissu að við værum búin að finna þetta op og það sem 
þeir geyma inni í hellinum.
- En þarftu ekki að hringja og láta Bjarna löggu vita? spyr Lóa.
- Ég geri það á eftir. Mig langar að sýna ykkur það fyrst. Búi hleypur af stað.
Lóa skríður inn í kjarrið. Hún vill frekar bíða úti, þó að rigni en að vera ein í 
hellinum. Hún er svo glöð að Búi skuli vera kominn aftur að henni er alveg sama 
um veður og vinda. 
Búi er léttur í spori. 
Þó var heppni að ég skyldi villast, annars hefði ég ekki fundið það sem ég fann, 
hugsar hann.
Þegar hann nálgast hitt opið heyrir hann mikinn og falskan söng. Búi tekur undir 
og hoppar niður opið.
Hrói snýst á hæli og æpir: - Búi, ert þetta þú! Ertu lifandi?
Búi hlær og segir honum hvað hafi gerst. Hann segir honum frá hinu opinu og 
að þar hafi hann fundið nokkuð sem þau þurfi að skoða.
Hrói roðnar af æsingi. – Já, við skulum koma strax. Feginn er ég að sleppa héðan 
út.",41,Hvers vegna roðnar Hrói?,C,A Hann er feiminn.,B Hann er hræddur.,C Hann er spenntur.,,2
"C - Texti
Lóa hleypur eins hratt og hún getur. Hún er bráðlega orðin blaut af regni og 
andlitið er vott af tárum sem leka endalaust úr augunum.
Hvers vegna er ekki hægt að fara aftur í tímann og breyta því sem er að gerast? 
Þá skyldi hún ekki stríða Búa. Hún skyldi ekki minnast á það einu orði að hann 
sé hræddur við að fara langt inn í hellinn.
Ef þau finna Búa ætlar hún aldrei að stríða honum framar.
En ef hann finnst nú ekki. Ef hann á eftir að ráfa þarna dag eftir dag, svangur og 
kaldur, aleinn og hræddur og og og ...
Tárin blinda hana svo að hún rekst á stein og steypist niður í laut.
Hún ætlar ekki að hugsa um þetta. Hún er komin að tjöldum karlanna og gáir 
inn í þau en þar er enginn. Þá er að halda áfram að tjaldinu þeirra. Hún er orðin 
lafmóð en áfram skal hún.
- Lóa!
Hún nemur snöggt staðar. Er hana að dreyma? Var ekki verið að kalla í hana? 
Hún litast um og sér að kjarrinu er ýtt til hliðar. Höfuð gægist út. 
- Búi, Búi! Hún æpir af gleði og hendist til hans.
- Hvernig gastu komist út úr hellinum?
- Hafðu ekki svona hátt, hvíslar Búi. Ætli karlarnir séu í tjöldunum?
- Nei, nei, ég kíkti í þau og þar var enginn. Af hverju ertu að hugsa um þá núna?
- Af því að ég fann dálítið inni í hellinum sem ég held að þeir eigi. Og ef þeir eiga
það þá eru þeir þjófar.
- Í alvöru! Lóa hoppar af æsingi.
- Nú skil ég hvers vegna þeir vildu helst ekki láta okkur tjalda hérna nálægt.
Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.
Það fer hrollur um Lóu. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.
- Við skulum sækja Hróa, segir hún. Hann bíður við hitt opið og ég veit að
honum líður illa af því að hann heldur að þú sért enn að villast.
- Á ég ekki að sækja hann, mér sýnist þú vera svo þreytt og móð.
- Já, ég hljóp eins hratt og ég gat og þetta er býsna löng leið.
© Menntamálastofnun 2016 • Samræmd könnunarpróf í íslensku 4. bekk
11
- Þá skaltu fela þig hér á meðan ég hleyp. En láttu karlana ekki sjá þig. Þeir yrðu 
víst heldur fúlir ef þeir vissu að við værum búin að finna þetta op og það sem 
þeir geyma inni í hellinum.
- En þarftu ekki að hringja og láta Bjarna löggu vita? spyr Lóa.
- Ég geri það á eftir. Mig langar að sýna ykkur það fyrst. Búi hleypur af stað.
Lóa skríður inn í kjarrið. Hún vill frekar bíða úti, þó að rigni en að vera ein í 
hellinum. Hún er svo glöð að Búi skuli vera kominn aftur að henni er alveg sama 
um veður og vinda. 
Búi er léttur í spori. 
Þó var heppni að ég skyldi villast, annars hefði ég ekki fundið það sem ég fann, 
hugsar hann.
Þegar hann nálgast hitt opið heyrir hann mikinn og falskan söng. Búi tekur undir 
og hoppar niður opið.
Hrói snýst á hæli og æpir: - Búi, ert þetta þú! Ertu lifandi?
Búi hlær og segir honum hvað hafi gerst. Hann segir honum frá hinu opinu og 
að þar hafi hann fundið nokkuð sem þau þurfi að skoða.
Hrói roðnar af æsingi. – Já, við skulum koma strax. Feginn er ég að sleppa héðan 
út.",42,Í hvaða röð gerist þetta í sögunni?,B,A. Hana langar ekki niður í Valahelli aftur.,B. Hún ætlar ekki að hugsa um þetta.,"C. - Komdu, ég skal sýna þér það sem ég fann.",,1
"Fyrri sýningin byrjar klukkan fjögur eins og til stóð. Það er uppselt, líka klukkan átta. Allt gengur vel til að byrja með, fílarnir leika listir sínar, loftfimleikafólkið er frábært, það hjólar á línum og snýst í marga hringi í loftinu, kona leikur á flautu á hestbaki, stendur meira að segja á haus á meðan. Áhorfendur skellihlæja að trúðunum og hundunum, krakkarnir fá íspinna og sælgæti í hléi, á meðan sýningarbúrin fyrir ljónin eru sett upp. Allir eru ánægðir – nema Leópold, aðalljónið í sirkusnum. Í dag ætlar hann út í frelsið hvað sem hver segir!Hann lætur á engu bera til að byrja með, gerir allt sem hann á að gera, en bíður færis. Ljónin sýna frábæra leikni, stökkva gegnum logandi hringi, fara upp og niður stiga, steypa sér kollhnís, standa á einum fæti og raða sér upp í píramída, Leópold er efstur þótt hann sé stærstur. Skyndilega teygir hann alveg úr sér og nær með framfótunum upp í þakið á búrinu. Áhorfendur hrópa og kalla af hrifningu, því þeir halda að þetta sé hluti af sýningunni.„Þetta endar með ósköpum hjá honum, greyinu,“ segir gamla ljónynjan og klórar sér á bak við eyrað. Ungu ljónin eru dálítið smeyk, og kannski líka svolítið montin. Hann er einn af okkur, örugglega stærsta og sterkasta ljónið í öllum heiminum, hugsa þau.
Leópold sveiflar sér til og frá og þá gerist það sem temjarinn óttaðist, þakið hrynur með braki og brestum. Temjarinn rekur ljónin í ofboði út og inn í geymslubúrin. Leópold dettur niður með brakið allt í kringum sig um leið og temjarinn og síðasta ljónið komast út, en Leópold er kominn í ham! – Það skal takast – hugsar hann og hristir af sér leifarnar af þakinu. Áhorfendur eru á báðum áttum.„Er þetta ekki heldur langt gengið,“ segir gamall afi við sonardóttur sína.„Guð minn góður, það er eitthvað að honum,“ segir kona skammt frá. Og svo brýst út undrunar- og skelfingaróp frá mannfjöldanum: Leópold stekkur upp á búrið, vegur andartak salt, fólkið stendur upp og ætlar að rjúka út, en það er alveg óþarfi. Leópold flýgur af búrinu niður í ganginn frá aðalinnganginum. Dýralæknir kemur með byssu og ætlar að skjóta svefnlyfi í Leópold en því miður lendir skotið í rassinum á sirkusstjóranum, sem steinsofnar um leið. Sem betur fer meiðir Leópold engan. Hann geysist út um aðaldyrnar en áhorfendur hrópa hver upp í annan og enginn skilur neitt.„Kallið á lögregluna,“ æpir einhver.",1,Á sýningunni klukkan fjögur eru,A,A engin sæti laus ,B fá börnin ókeypis sælgæti ,C gengur allt eins og í sögu,,0
"Fyrri sýningin byrjar klukkan fjögur eins og til stóð. Það er uppselt, líka klukkan átta. Allt gengur vel til að byrja með, fílarnir leika listir sínar, loftfimleikafólkið er frábært, það hjólar á línum og snýst í marga hringi í loftinu, kona leikur á flautu á hestbaki, stendur meira að segja á haus á meðan. Áhorfendur skellihlæja að trúðunum og hundunum, krakkarnir fá íspinna og sælgæti í hléi, á meðan sýningarbúrin fyrir ljónin eru sett upp. Allir eru ánægðir – nema Leópold, aðalljónið í sirkusnum. Í dag ætlar hann út í frelsið hvað sem hver segir!Hann lætur á engu bera til að byrja með, gerir allt sem hann á að gera, en bíður færis. Ljónin sýna frábæra leikni, stökkva gegnum logandi hringi, fara upp og niður stiga, steypa sér kollhnís, standa á einum fæti og raða sér upp í píramída, Leópold er efstur þótt hann sé stærstur. Skyndilega teygir hann alveg úr sér og nær með framfótunum upp í þakið á búrinu. Áhorfendur hrópa og kalla af hrifningu, því þeir halda að þetta sé hluti af sýningunni.„Þetta endar með ósköpum hjá honum, greyinu,“ segir gamla ljónynjan og klórar sér á bak við eyrað. Ungu ljónin eru dálítið smeyk, og kannski líka svolítið montin. Hann er einn af okkur, örugglega stærsta og sterkasta ljónið í öllum heiminum, hugsa þau.
Leópold sveiflar sér til og frá og þá gerist það sem temjarinn óttaðist, þakið hrynur með braki og brestum. Temjarinn rekur ljónin í ofboði út og inn í geymslubúrin. Leópold dettur niður með brakið allt í kringum sig um leið og temjarinn og síðasta ljónið komast út, en Leópold er kominn í ham! – Það skal takast – hugsar hann og hristir af sér leifarnar af þakinu. Áhorfendur eru á báðum áttum.„Er þetta ekki heldur langt gengið,“ segir gamall afi við sonardóttur sína.„Guð minn góður, það er eitthvað að honum,“ segir kona skammt frá. Og svo brýst út undrunar- og skelfingaróp frá mannfjöldanum: Leópold stekkur upp á búrið, vegur andartak salt, fólkið stendur upp og ætlar að rjúka út, en það er alveg óþarfi. Leópold flýgur af búrinu niður í ganginn frá aðalinnganginum. Dýralæknir kemur með byssu og ætlar að skjóta svefnlyfi í Leópold en því miður lendir skotið í rassinum á sirkusstjóranum, sem steinsofnar um leið. Sem betur fer meiðir Leópold engan. Hann geysist út um aðaldyrnar en áhorfendur hrópa hver upp í annan og enginn skilur neitt.„Kallið á lögregluna,“ æpir einhver.",2,Hver stendur á haus í sýningunni?,B,A fíll ,B kona ,C trúður,,1
"Fyrri sýningin byrjar klukkan fjögur eins og til stóð. Það er uppselt, líka klukkan átta. Allt gengur vel til að byrja með, fílarnir leika listir sínar, loftfimleikafólkið er frábært, það hjólar á línum og snýst í marga hringi í loftinu, kona leikur á flautu á hestbaki, stendur meira að segja á haus á meðan. Áhorfendur skellihlæja að trúðunum og hundunum, krakkarnir fá íspinna og sælgæti í hléi, á meðan sýningarbúrin fyrir ljónin eru sett upp. Allir eru ánægðir – nema Leópold, aðalljónið í sirkusnum. Í dag ætlar hann út í frelsið hvað sem hver segir!Hann lætur á engu bera til að byrja með, gerir allt sem hann á að gera, en bíður færis. Ljónin sýna frábæra leikni, stökkva gegnum logandi hringi, fara upp og niður stiga, steypa sér kollhnís, standa á einum fæti og raða sér upp í píramída, Leópold er efstur þótt hann sé stærstur. Skyndilega teygir hann alveg úr sér og nær með framfótunum upp í þakið á búrinu. Áhorfendur hrópa og kalla af hrifningu, því þeir halda að þetta sé hluti af sýningunni.„Þetta endar með ósköpum hjá honum, greyinu,“ segir gamla ljónynjan og klórar sér á bak við eyrað. Ungu ljónin eru dálítið smeyk, og kannski líka svolítið montin. Hann er einn af okkur, örugglega stærsta og sterkasta ljónið í öllum heiminum, hugsa þau.
Leópold sveiflar sér til og frá og þá gerist það sem temjarinn óttaðist, þakið hrynur með braki og brestum. Temjarinn rekur ljónin í ofboði út og inn í geymslubúrin. Leópold dettur niður með brakið allt í kringum sig um leið og temjarinn og síðasta ljónið komast út, en Leópold er kominn í ham! – Það skal takast – hugsar hann og hristir af sér leifarnar af þakinu. Áhorfendur eru á báðum áttum.„Er þetta ekki heldur langt gengið,“ segir gamall afi við sonardóttur sína.„Guð minn góður, það er eitthvað að honum,“ segir kona skammt frá. Og svo brýst út undrunar- og skelfingaróp frá mannfjöldanum: Leópold stekkur upp á búrið, vegur andartak salt, fólkið stendur upp og ætlar að rjúka út, en það er alveg óþarfi. Leópold flýgur af búrinu niður í ganginn frá aðalinnganginum. Dýralæknir kemur með byssu og ætlar að skjóta svefnlyfi í Leópold en því miður lendir skotið í rassinum á sirkusstjóranum, sem steinsofnar um leið. Sem betur fer meiðir Leópold engan. Hann geysist út um aðaldyrnar en áhorfendur hrópa hver upp í annan og enginn skilur neitt.„Kallið á lögregluna,“ æpir einhver.",3,Á meðan ljónabúrin eru sett upp,A,A er gert hlé á sýningunni ,B skellihlæja áhorfendurnir ,C sýna trúðarnir listir sínar,,0
"Fyrri sýningin byrjar klukkan fjögur eins og til stóð. Það er uppselt, líka klukkan átta. Allt gengur vel til að byrja með, fílarnir leika listir sínar, loftfimleikafólkið er frábært, það hjólar á línum og snýst í marga hringi í loftinu, kona leikur á flautu á hestbaki, stendur meira að segja á haus á meðan. Áhorfendur skellihlæja að trúðunum og hundunum, krakkarnir fá íspinna og sælgæti í hléi, á meðan sýningarbúrin fyrir ljónin eru sett upp. Allir eru ánægðir – nema Leópold, aðalljónið í sirkusnum. Í dag ætlar hann út í frelsið hvað sem hver segir!Hann lætur á engu bera til að byrja með, gerir allt sem hann á að gera, en bíður færis. Ljónin sýna frábæra leikni, stökkva gegnum logandi hringi, fara upp og niður stiga, steypa sér kollhnís, standa á einum fæti og raða sér upp í píramída, Leópold er efstur þótt hann sé stærstur. Skyndilega teygir hann alveg úr sér og nær með framfótunum upp í þakið á búrinu. Áhorfendur hrópa og kalla af hrifningu, því þeir halda að þetta sé hluti af sýningunni.„Þetta endar með ósköpum hjá honum, greyinu,“ segir gamla ljónynjan og klórar sér á bak við eyrað. Ungu ljónin eru dálítið smeyk, og kannski líka svolítið montin. Hann er einn af okkur, örugglega stærsta og sterkasta ljónið í öllum heiminum, hugsa þau.
Leópold sveiflar sér til og frá og þá gerist það sem temjarinn óttaðist, þakið hrynur með braki og brestum. Temjarinn rekur ljónin í ofboði út og inn í geymslubúrin. Leópold dettur niður með brakið allt í kringum sig um leið og temjarinn og síðasta ljónið komast út, en Leópold er kominn í ham! – Það skal takast – hugsar hann og hristir af sér leifarnar af þakinu. Áhorfendur eru á báðum áttum.„Er þetta ekki heldur langt gengið,“ segir gamall afi við sonardóttur sína.„Guð minn góður, það er eitthvað að honum,“ segir kona skammt frá. Og svo brýst út undrunar- og skelfingaróp frá mannfjöldanum: Leópold stekkur upp á búrið, vegur andartak salt, fólkið stendur upp og ætlar að rjúka út, en það er alveg óþarfi. Leópold flýgur af búrinu niður í ganginn frá aðalinnganginum. Dýralæknir kemur með byssu og ætlar að skjóta svefnlyfi í Leópold en því miður lendir skotið í rassinum á sirkusstjóranum, sem steinsofnar um leið. Sem betur fer meiðir Leópold engan. Hann geysist út um aðaldyrnar en áhorfendur hrópa hver upp í annan og enginn skilur neitt.„Kallið á lögregluna,“ æpir einhver.",4,Hvenær eru ljónin á sviðinu?,C,A allan sýningartímann ,B fyrri hluta sýningarinnar ,C seinni hluta sýningarinnar,,2
"Fyrri sýningin byrjar klukkan fjögur eins og til stóð. Það er uppselt, líka klukkan átta. Allt gengur vel til að byrja með, fílarnir leika listir sínar, loftfimleikafólkið er frábært, það hjólar á línum og snýst í marga hringi í loftinu, kona leikur á flautu á hestbaki, stendur meira að segja á haus á meðan. Áhorfendur skellihlæja að trúðunum og hundunum, krakkarnir fá íspinna og sælgæti í hléi, á meðan sýningarbúrin fyrir ljónin eru sett upp. Allir eru ánægðir – nema Leópold, aðalljónið í sirkusnum. Í dag ætlar hann út í frelsið hvað sem hver segir!Hann lætur á engu bera til að byrja með, gerir allt sem hann á að gera, en bíður færis. Ljónin sýna frábæra leikni, stökkva gegnum logandi hringi, fara upp og niður stiga, steypa sér kollhnís, standa á einum fæti og raða sér upp í píramída, Leópold er efstur þótt hann sé stærstur. Skyndilega teygir hann alveg úr sér og nær með framfótunum upp í þakið á búrinu. Áhorfendur hrópa og kalla af hrifningu, því þeir halda að þetta sé hluti af sýningunni.„Þetta endar með ósköpum hjá honum, greyinu,“ segir gamla ljónynjan og klórar sér á bak við eyrað. Ungu ljónin eru dálítið smeyk, og kannski líka svolítið montin. Hann er einn af okkur, örugglega stærsta og sterkasta ljónið í öllum heiminum, hugsa þau.
Leópold sveiflar sér til og frá og þá gerist það sem temjarinn óttaðist, þakið hrynur með braki og brestum. Temjarinn rekur ljónin í ofboði út og inn í geymslubúrin. Leópold dettur niður með brakið allt í kringum sig um leið og temjarinn og síðasta ljónið komast út, en Leópold er kominn í ham! – Það skal takast – hugsar hann og hristir af sér leifarnar af þakinu. Áhorfendur eru á báðum áttum.„Er þetta ekki heldur langt gengið,“ segir gamall afi við sonardóttur sína.„Guð minn góður, það er eitthvað að honum,“ segir kona skammt frá. Og svo brýst út undrunar- og skelfingaróp frá mannfjöldanum: Leópold stekkur upp á búrið, vegur andartak salt, fólkið stendur upp og ætlar að rjúka út, en það er alveg óþarfi. Leópold flýgur af búrinu niður í ganginn frá aðalinnganginum. Dýralæknir kemur með byssu og ætlar að skjóta svefnlyfi í Leópold en því miður lendir skotið í rassinum á sirkusstjóranum, sem steinsofnar um leið. Sem betur fer meiðir Leópold engan. Hann geysist út um aðaldyrnar en áhorfendur hrópa hver upp í annan og enginn skilur neitt.„Kallið á lögregluna,“ æpir einhver.",5,Ungu ljónin eru montin af,B,A frammistöðu sinni ,B Leópold ,C píramídanum,,1
"Fyrri sýningin byrjar klukkan fjögur eins og til stóð. Það er uppselt, líka klukkan átta. Allt gengur vel til að byrja með, fílarnir leika listir sínar, loftfimleikafólkið er frábært, það hjólar á línum og snýst í marga hringi í loftinu, kona leikur á flautu á hestbaki, stendur meira að segja á haus á meðan. Áhorfendur skellihlæja að trúðunum og hundunum, krakkarnir fá íspinna og sælgæti í hléi, á meðan sýningarbúrin fyrir ljónin eru sett upp. Allir eru ánægðir – nema Leópold, aðalljónið í sirkusnum. Í dag ætlar hann út í frelsið hvað sem hver segir!Hann lætur á engu bera til að byrja með, gerir allt sem hann á að gera, en bíður færis. Ljónin sýna frábæra leikni, stökkva gegnum logandi hringi, fara upp og niður stiga, steypa sér kollhnís, standa á einum fæti og raða sér upp í píramída, Leópold er efstur þótt hann sé stærstur. Skyndilega teygir hann alveg úr sér og nær með framfótunum upp í þakið á búrinu. Áhorfendur hrópa og kalla af hrifningu, því þeir halda að þetta sé hluti af sýningunni.„Þetta endar með ósköpum hjá honum, greyinu,“ segir gamla ljónynjan og klórar sér á bak við eyrað. Ungu ljónin eru dálítið smeyk, og kannski líka svolítið montin. Hann er einn af okkur, örugglega stærsta og sterkasta ljónið í öllum heiminum, hugsa þau.
Leópold sveiflar sér til og frá og þá gerist það sem temjarinn óttaðist, þakið hrynur með braki og brestum. Temjarinn rekur ljónin í ofboði út og inn í geymslubúrin. Leópold dettur niður með brakið allt í kringum sig um leið og temjarinn og síðasta ljónið komast út, en Leópold er kominn í ham! – Það skal takast – hugsar hann og hristir af sér leifarnar af þakinu. Áhorfendur eru á báðum áttum.„Er þetta ekki heldur langt gengið,“ segir gamall afi við sonardóttur sína.„Guð minn góður, það er eitthvað að honum,“ segir kona skammt frá. Og svo brýst út undrunar- og skelfingaróp frá mannfjöldanum: Leópold stekkur upp á búrið, vegur andartak salt, fólkið stendur upp og ætlar að rjúka út, en það er alveg óþarfi. Leópold flýgur af búrinu niður í ganginn frá aðalinnganginum. Dýralæknir kemur með byssu og ætlar að skjóta svefnlyfi í Leópold en því miður lendir skotið í rassinum á sirkusstjóranum, sem steinsofnar um leið. Sem betur fer meiðir Leópold engan. Hann geysist út um aðaldyrnar en áhorfendur hrópa hver upp í annan og enginn skilur neitt.„Kallið á lögregluna,“ æpir einhver.",6,Hvað gerir temjarinn þegar þakið hrynur?,C,A Hann grípur til byssunnar með svefnlyfinu ,B Hann kallar lögregluna á staðinn ,C Hann sendir ljónin samstundis inn í búr,,2
"Fyrri sýningin byrjar klukkan fjögur eins og til stóð. Það er uppselt, líka klukkan átta. Allt gengur vel til að byrja með, fílarnir leika listir sínar, loftfimleikafólkið er frábært, það hjólar á línum og snýst í marga hringi í loftinu, kona leikur á flautu á hestbaki, stendur meira að segja á haus á meðan. Áhorfendur skellihlæja að trúðunum og hundunum, krakkarnir fá íspinna og sælgæti í hléi, á meðan sýningarbúrin fyrir ljónin eru sett upp. Allir eru ánægðir – nema Leópold, aðalljónið í sirkusnum. Í dag ætlar hann út í frelsið hvað sem hver segir!Hann lætur á engu bera til að byrja með, gerir allt sem hann á að gera, en bíður færis. Ljónin sýna frábæra leikni, stökkva gegnum logandi hringi, fara upp og niður stiga, steypa sér kollhnís, standa á einum fæti og raða sér upp í píramída, Leópold er efstur þótt hann sé stærstur. Skyndilega teygir hann alveg úr sér og nær með framfótunum upp í þakið á búrinu. Áhorfendur hrópa og kalla af hrifningu, því þeir halda að þetta sé hluti af sýningunni.„Þetta endar með ósköpum hjá honum, greyinu,“ segir gamla ljónynjan og klórar sér á bak við eyrað. Ungu ljónin eru dálítið smeyk, og kannski líka svolítið montin. Hann er einn af okkur, örugglega stærsta og sterkasta ljónið í öllum heiminum, hugsa þau.
Leópold sveiflar sér til og frá og þá gerist það sem temjarinn óttaðist, þakið hrynur með braki og brestum. Temjarinn rekur ljónin í ofboði út og inn í geymslubúrin. Leópold dettur niður með brakið allt í kringum sig um leið og temjarinn og síðasta ljónið komast út, en Leópold er kominn í ham! – Það skal takast – hugsar hann og hristir af sér leifarnar af þakinu. Áhorfendur eru á báðum áttum.„Er þetta ekki heldur langt gengið,“ segir gamall afi við sonardóttur sína.„Guð minn góður, það er eitthvað að honum,“ segir kona skammt frá. Og svo brýst út undrunar- og skelfingaróp frá mannfjöldanum: Leópold stekkur upp á búrið, vegur andartak salt, fólkið stendur upp og ætlar að rjúka út, en það er alveg óþarfi. Leópold flýgur af búrinu niður í ganginn frá aðalinnganginum. Dýralæknir kemur með byssu og ætlar að skjóta svefnlyfi í Leópold en því miður lendir skotið í rassinum á sirkusstjóranum, sem steinsofnar um leið. Sem betur fer meiðir Leópold engan. Hann geysist út um aðaldyrnar en áhorfendur hrópa hver upp í annan og enginn skilur neitt.„Kallið á lögregluna,“ æpir einhver.",7,Hvað þýðir að vera „á báðum áttum“?,C,A að vera í vondum málum ,B að vera ósammála ,C að vera óviss um eitthvað,,2
"Fyrri sýningin byrjar klukkan fjögur eins og til stóð. Það er uppselt, líka klukkan átta. Allt gengur vel til að byrja með, fílarnir leika listir sínar, loftfimleikafólkið er frábært, það hjólar á línum og snýst í marga hringi í loftinu, kona leikur á flautu á hestbaki, stendur meira að segja á haus á meðan. Áhorfendur skellihlæja að trúðunum og hundunum, krakkarnir fá íspinna og sælgæti í hléi, á meðan sýningarbúrin fyrir ljónin eru sett upp. Allir eru ánægðir – nema Leópold, aðalljónið í sirkusnum. Í dag ætlar hann út í frelsið hvað sem hver segir!Hann lætur á engu bera til að byrja með, gerir allt sem hann á að gera, en bíður færis. Ljónin sýna frábæra leikni, stökkva gegnum logandi hringi, fara upp og niður stiga, steypa sér kollhnís, standa á einum fæti og raða sér upp í píramída, Leópold er efstur þótt hann sé stærstur. Skyndilega teygir hann alveg úr sér og nær með framfótunum upp í þakið á búrinu. Áhorfendur hrópa og kalla af hrifningu, því þeir halda að þetta sé hluti af sýningunni.„Þetta endar með ósköpum hjá honum, greyinu,“ segir gamla ljónynjan og klórar sér á bak við eyrað. Ungu ljónin eru dálítið smeyk, og kannski líka svolítið montin. Hann er einn af okkur, örugglega stærsta og sterkasta ljónið í öllum heiminum, hugsa þau.
Leópold sveiflar sér til og frá og þá gerist það sem temjarinn óttaðist, þakið hrynur með braki og brestum. Temjarinn rekur ljónin í ofboði út og inn í geymslubúrin. Leópold dettur niður með brakið allt í kringum sig um leið og temjarinn og síðasta ljónið komast út, en Leópold er kominn í ham! – Það skal takast – hugsar hann og hristir af sér leifarnar af þakinu. Áhorfendur eru á báðum áttum.„Er þetta ekki heldur langt gengið,“ segir gamall afi við sonardóttur sína.„Guð minn góður, það er eitthvað að honum,“ segir kona skammt frá. Og svo brýst út undrunar- og skelfingaróp frá mannfjöldanum: Leópold stekkur upp á búrið, vegur andartak salt, fólkið stendur upp og ætlar að rjúka út, en það er alveg óþarfi. Leópold flýgur af búrinu niður í ganginn frá aðalinnganginum. Dýralæknir kemur með byssu og ætlar að skjóta svefnlyfi í Leópold en því miður lendir skotið í rassinum á sirkusstjóranum, sem steinsofnar um leið. Sem betur fer meiðir Leópold engan. Hann geysist út um aðaldyrnar en áhorfendur hrópa hver upp í annan og enginn skilur neitt.„Kallið á lögregluna,“ æpir einhver.",8,Reynt var að stöðva Leópold með því að,C,A loka aðalinnganginum ,B reka hann í geymslubúrið ,C skjóta af deyfibyssu,,2
"Fyrri sýningin byrjar klukkan fjögur eins og til stóð. Það er uppselt, líka klukkan átta. Allt gengur vel til að byrja með, fílarnir leika listir sínar, loftfimleikafólkið er frábært, það hjólar á línum og snýst í marga hringi í loftinu, kona leikur á flautu á hestbaki, stendur meira að segja á haus á meðan. Áhorfendur skellihlæja að trúðunum og hundunum, krakkarnir fá íspinna og sælgæti í hléi, á meðan sýningarbúrin fyrir ljónin eru sett upp. Allir eru ánægðir – nema Leópold, aðalljónið í sirkusnum. Í dag ætlar hann út í frelsið hvað sem hver segir!Hann lætur á engu bera til að byrja með, gerir allt sem hann á að gera, en bíður færis. Ljónin sýna frábæra leikni, stökkva gegnum logandi hringi, fara upp og niður stiga, steypa sér kollhnís, standa á einum fæti og raða sér upp í píramída, Leópold er efstur þótt hann sé stærstur. Skyndilega teygir hann alveg úr sér og nær með framfótunum upp í þakið á búrinu. Áhorfendur hrópa og kalla af hrifningu, því þeir halda að þetta sé hluti af sýningunni.„Þetta endar með ósköpum hjá honum, greyinu,“ segir gamla ljónynjan og klórar sér á bak við eyrað. Ungu ljónin eru dálítið smeyk, og kannski líka svolítið montin. Hann er einn af okkur, örugglega stærsta og sterkasta ljónið í öllum heiminum, hugsa þau.
Leópold sveiflar sér til og frá og þá gerist það sem temjarinn óttaðist, þakið hrynur með braki og brestum. Temjarinn rekur ljónin í ofboði út og inn í geymslubúrin. Leópold dettur niður með brakið allt í kringum sig um leið og temjarinn og síðasta ljónið komast út, en Leópold er kominn í ham! – Það skal takast – hugsar hann og hristir af sér leifarnar af þakinu. Áhorfendur eru á báðum áttum.„Er þetta ekki heldur langt gengið,“ segir gamall afi við sonardóttur sína.„Guð minn góður, það er eitthvað að honum,“ segir kona skammt frá. Og svo brýst út undrunar- og skelfingaróp frá mannfjöldanum: Leópold stekkur upp á búrið, vegur andartak salt, fólkið stendur upp og ætlar að rjúka út, en það er alveg óþarfi. Leópold flýgur af búrinu niður í ganginn frá aðalinnganginum. Dýralæknir kemur með byssu og ætlar að skjóta svefnlyfi í Leópold en því miður lendir skotið í rassinum á sirkusstjóranum, sem steinsofnar um leið. Sem betur fer meiðir Leópold engan. Hann geysist út um aðaldyrnar en áhorfendur hrópa hver upp í annan og enginn skilur neitt.„Kallið á lögregluna,“ æpir einhver.",9,Hvers vegna átti að kalla á lögregluna?,A,A Til að handsama ljónið ,B Til að róa hrædda áhorfendurna ,C Til að stjórna umferðinni frá sirkusnum,,0
"Fyrri sýningin byrjar klukkan fjögur eins og til stóð. Það er uppselt, líka klukkan átta. Allt gengur vel til að byrja með, fílarnir leika listir sínar, loftfimleikafólkið er frábært, það hjólar á línum og snýst í marga hringi í loftinu, kona leikur á flautu á hestbaki, stendur meira að segja á haus á meðan. Áhorfendur skellihlæja að trúðunum og hundunum, krakkarnir fá íspinna og sælgæti í hléi, á meðan sýningarbúrin fyrir ljónin eru sett upp. Allir eru ánægðir – nema Leópold, aðalljónið í sirkusnum. Í dag ætlar hann út í frelsið hvað sem hver segir!Hann lætur á engu bera til að byrja með, gerir allt sem hann á að gera, en bíður færis. Ljónin sýna frábæra leikni, stökkva gegnum logandi hringi, fara upp og niður stiga, steypa sér kollhnís, standa á einum fæti og raða sér upp í píramída, Leópold er efstur þótt hann sé stærstur. Skyndilega teygir hann alveg úr sér og nær með framfótunum upp í þakið á búrinu. Áhorfendur hrópa og kalla af hrifningu, því þeir halda að þetta sé hluti af sýningunni.„Þetta endar með ósköpum hjá honum, greyinu,“ segir gamla ljónynjan og klórar sér á bak við eyrað. Ungu ljónin eru dálítið smeyk, og kannski líka svolítið montin. Hann er einn af okkur, örugglega stærsta og sterkasta ljónið í öllum heiminum, hugsa þau.
Leópold sveiflar sér til og frá og þá gerist það sem temjarinn óttaðist, þakið hrynur með braki og brestum. Temjarinn rekur ljónin í ofboði út og inn í geymslubúrin. Leópold dettur niður með brakið allt í kringum sig um leið og temjarinn og síðasta ljónið komast út, en Leópold er kominn í ham! – Það skal takast – hugsar hann og hristir af sér leifarnar af þakinu. Áhorfendur eru á báðum áttum.„Er þetta ekki heldur langt gengið,“ segir gamall afi við sonardóttur sína.„Guð minn góður, það er eitthvað að honum,“ segir kona skammt frá. Og svo brýst út undrunar- og skelfingaróp frá mannfjöldanum: Leópold stekkur upp á búrið, vegur andartak salt, fólkið stendur upp og ætlar að rjúka út, en það er alveg óþarfi. Leópold flýgur af búrinu niður í ganginn frá aðalinnganginum. Dýralæknir kemur með byssu og ætlar að skjóta svefnlyfi í Leópold en því miður lendir skotið í rassinum á sirkusstjóranum, sem steinsofnar um leið. Sem betur fer meiðir Leópold engan. Hann geysist út um aðaldyrnar en áhorfendur hrópa hver upp í annan og enginn skilur neitt.„Kallið á lögregluna,“ æpir einhver.",10,Um hvað er sagan?,A,A Hún er um ljón sem strýkur úr sirkus ,B Hún er um sirkussýningu ljóna ,C Hún er um örvæntingarfulla áhorfendur,,0
,11,Finndu samheiti orðsins afmá,D,A eyða ,B henda ,C skila ,D taka,3
,12,Finndu samheiti orðsins glata,C,A hinkra ,B mala ,C skella ,D tapa,2
,13,Finndu samheiti orðsins naumlega,A,A freklega ,B illilega ,C sennilega ,D tæplega,0
,14,Finndu samheiti orðsins samherji,D,A afreksmaður ,B framherji ,C liðsmaður ,D stýrimaður,3
,15,Hvaða orð færðu ef þú setur saman orðin vegur og vinna?,B,A vegarsvinna ,B vegavinna ,C vegsvinna ,D vegvinna,1
,16,Hvert þessara orða er í karlkyni? (hann),D,A hveiti ,B hönd ,C land ,D vetur,3
,17,Ég fékk kveðju frá ?,D,A Agli Mána ,B Agli Máni ,C Egil Máni ,D Egili Mána,3
,18,Besti vinur Óla fór í frí með foreldrum sínum. Óli finnur sér ekkert að gera og er þess vegna frekar ?,B,A ánægður ,B einmana ,C feiminn ,D kærulaus,1
,19,Hvaða orð færðu ef þú setur saman orðin veggur og ljós?,B,A veggjaljós ,B veggljós ,C veggsljós ,D veggurljós,1
,20,Hvert þessara orða er í kvenkyni? (hún),D,A fjós ,B gler ,C hár ,D rós,3
,21,Foreldrarnir sóttu ?,A,A barn ,B börn ,C dóttur ,D dætur,0
,22,Merktu við línuna sem byrjar á sérnafni.,B,A Alltaf er best heima ,B Heimir kemur að austan ,C Stúlkan hleypur hraðast ,D Sveitin mín er fallegust,1
"Í gamla daga voru þrjú tröll á Vestfjörðum sem tóku sig til og ætluðu að moka sund á milli Vestfjarða og meginlandsins, nálægt því sem það er mjóst. Um leið ætluðu þau að búa til eyjar úr því sem þau mokuðu úr sundinu.Að vestanverðu gekk moksturinn vel enda var Breiðafjörður miklu grynnri en Húnaflói. Þeim megin voru líka tvö tröll, karl og kerling. Bjuggu þau til með mokstrinum allar eyjarnar sem enn þann dag í dag eru eins og berjaskyr á Breiðafirði. En að austanverðu mistókst allt hjá einu tröllkonunni sem þar var. Húnaflói er líka djúpur og varð því flest allt að blindskerjum sem hún mokaði.Tröllin voru að moka alla liðlanga nóttina og gáðu ekki að sér fyrr en dagur var runninn upp. Þá tóku vestantröllin tvö til fótanna og hlupu eins hratt og þau gátu austur yfir Steinadalsheiði og ætluðu að fela sig í Kollafirði. En þegar þau komu ofan á sjávarbakkann kom sólin upp og urðu þau þar bæði að steinum sem síðan heita Drangar. Standa þeir hvor hjá öðrum í svokallaðri Drangavík nálægt Kollafjarðarnesi. Annar drangurinn er allur meiri um sig að ofan og mjókkar niður. Það er karlinn. Hinn er uppmjór en gildnar allur niður og mótar fyrir maga og bakhluta og jafnvel lærum á honum. Það er kerlingin.En frá kerlingunni sem mokaði austanmegin er það að segja að hún varð of sein fyrir og gáði ekki að sér fyrr en fór að birta. Hún stökk þá norður yfir Steingrímsfjörð og staðnæmdist hjá klettabelti fyrir norðan fjörðinn þegar sólin skein á hana.
Hún var svo reið að hún náði ekki upp í nefið á sér því hún hafði ekki getað látið standa upp úr Húnaflóa nema fáeina varphólma og nokkur smásker. Rak hún þá skófluna í bræði sinni svo fast niður að úr því sprakk eyja sem er enn á Steingrímsfirði og heitir Grímsey.Er það eina stóra eyjan sem tröllkonu þessari tókst að mynda. Austan megin á eyjunni er klettur einn líkur nauti að lögun. Hann er hár og hnarreistur enda er hann kallaður Uxi. Endinn á honum er svipaður kirkjuturni og áttu það að hafa verið horn uxans. Þann uxa átti kerling og stóð hann á eynni þegar hún varð að steini og dagaði þar uppi eins og fóstra hans.Síðan hefur enginn ráðist í að búa til eyjar á Breiðafirði eða Húnaflóa né heldur reynt að moka sundur landið milli meginlands og Vestfjarða.",23,Hvað gerðu tröllin við það sem þau mokuðu upp?,A,A Þau bjuggu til eyjar ,B Þau bjuggu til skyr ,C Þau fleygðu því upp á land,,0
"Í gamla daga voru þrjú tröll á Vestfjörðum sem tóku sig til og ætluðu að moka sund á milli Vestfjarða og meginlandsins, nálægt því sem það er mjóst. Um leið ætluðu þau að búa til eyjar úr því sem þau mokuðu úr sundinu.Að vestanverðu gekk moksturinn vel enda var Breiðafjörður miklu grynnri en Húnaflói. Þeim megin voru líka tvö tröll, karl og kerling. Bjuggu þau til með mokstrinum allar eyjarnar sem enn þann dag í dag eru eins og berjaskyr á Breiðafirði. En að austanverðu mistókst allt hjá einu tröllkonunni sem þar var. Húnaflói er líka djúpur og varð því flest allt að blindskerjum sem hún mokaði.Tröllin voru að moka alla liðlanga nóttina og gáðu ekki að sér fyrr en dagur var runninn upp. Þá tóku vestantröllin tvö til fótanna og hlupu eins hratt og þau gátu austur yfir Steinadalsheiði og ætluðu að fela sig í Kollafirði. En þegar þau komu ofan á sjávarbakkann kom sólin upp og urðu þau þar bæði að steinum sem síðan heita Drangar. Standa þeir hvor hjá öðrum í svokallaðri Drangavík nálægt Kollafjarðarnesi. Annar drangurinn er allur meiri um sig að ofan og mjókkar niður. Það er karlinn. Hinn er uppmjór en gildnar allur niður og mótar fyrir maga og bakhluta og jafnvel lærum á honum. Það er kerlingin.En frá kerlingunni sem mokaði austanmegin er það að segja að hún varð of sein fyrir og gáði ekki að sér fyrr en fór að birta. Hún stökk þá norður yfir Steingrímsfjörð og staðnæmdist hjá klettabelti fyrir norðan fjörðinn þegar sólin skein á hana.
Hún var svo reið að hún náði ekki upp í nefið á sér því hún hafði ekki getað látið standa upp úr Húnaflóa nema fáeina varphólma og nokkur smásker. Rak hún þá skófluna í bræði sinni svo fast niður að úr því sprakk eyja sem er enn á Steingrímsfirði og heitir Grímsey.Er það eina stóra eyjan sem tröllkonu þessari tókst að mynda. Austan megin á eyjunni er klettur einn líkur nauti að lögun. Hann er hár og hnarreistur enda er hann kallaður Uxi. Endinn á honum er svipaður kirkjuturni og áttu það að hafa verið horn uxans. Þann uxa átti kerling og stóð hann á eynni þegar hún varð að steini og dagaði þar uppi eins og fóstra hans.Síðan hefur enginn ráðist í að búa til eyjar á Breiðafirði eða Húnaflóa né heldur reynt að moka sundur landið milli meginlands og Vestfjarða.",24,Hvers vegna gekk moksturinn betur að vestanverðu?,A,A Fjörðurinn er grynnri þeim megin ,B Kerlingin hamaðist við moksturinn ,C Tröllin þeim megin voru kappsamari,,0
"Í gamla daga voru þrjú tröll á Vestfjörðum sem tóku sig til og ætluðu að moka sund á milli Vestfjarða og meginlandsins, nálægt því sem það er mjóst. Um leið ætluðu þau að búa til eyjar úr því sem þau mokuðu úr sundinu.Að vestanverðu gekk moksturinn vel enda var Breiðafjörður miklu grynnri en Húnaflói. Þeim megin voru líka tvö tröll, karl og kerling. Bjuggu þau til með mokstrinum allar eyjarnar sem enn þann dag í dag eru eins og berjaskyr á Breiðafirði. En að austanverðu mistókst allt hjá einu tröllkonunni sem þar var. Húnaflói er líka djúpur og varð því flest allt að blindskerjum sem hún mokaði.Tröllin voru að moka alla liðlanga nóttina og gáðu ekki að sér fyrr en dagur var runninn upp. Þá tóku vestantröllin tvö til fótanna og hlupu eins hratt og þau gátu austur yfir Steinadalsheiði og ætluðu að fela sig í Kollafirði. En þegar þau komu ofan á sjávarbakkann kom sólin upp og urðu þau þar bæði að steinum sem síðan heita Drangar. Standa þeir hvor hjá öðrum í svokallaðri Drangavík nálægt Kollafjarðarnesi. Annar drangurinn er allur meiri um sig að ofan og mjókkar niður. Það er karlinn. Hinn er uppmjór en gildnar allur niður og mótar fyrir maga og bakhluta og jafnvel lærum á honum. Það er kerlingin.En frá kerlingunni sem mokaði austanmegin er það að segja að hún varð of sein fyrir og gáði ekki að sér fyrr en fór að birta. Hún stökk þá norður yfir Steingrímsfjörð og staðnæmdist hjá klettabelti fyrir norðan fjörðinn þegar sólin skein á hana.
Hún var svo reið að hún náði ekki upp í nefið á sér því hún hafði ekki getað látið standa upp úr Húnaflóa nema fáeina varphólma og nokkur smásker. Rak hún þá skófluna í bræði sinni svo fast niður að úr því sprakk eyja sem er enn á Steingrímsfirði og heitir Grímsey.Er það eina stóra eyjan sem tröllkonu þessari tókst að mynda. Austan megin á eyjunni er klettur einn líkur nauti að lögun. Hann er hár og hnarreistur enda er hann kallaður Uxi. Endinn á honum er svipaður kirkjuturni og áttu það að hafa verið horn uxans. Þann uxa átti kerling og stóð hann á eynni þegar hún varð að steini og dagaði þar uppi eins og fóstra hans.Síðan hefur enginn ráðist í að búa til eyjar á Breiðafirði eða Húnaflóa né heldur reynt að moka sundur landið milli meginlands og Vestfjarða.",25,Hvers vegna gættu tröllin ekki að sér?,C,A Þau voru í djúpum samræðum ,B Þau voru orðin þreytt ,C Þau voru önnum kafin,,2
"Í gamla daga voru þrjú tröll á Vestfjörðum sem tóku sig til og ætluðu að moka sund á milli Vestfjarða og meginlandsins, nálægt því sem það er mjóst. Um leið ætluðu þau að búa til eyjar úr því sem þau mokuðu úr sundinu.Að vestanverðu gekk moksturinn vel enda var Breiðafjörður miklu grynnri en Húnaflói. Þeim megin voru líka tvö tröll, karl og kerling. Bjuggu þau til með mokstrinum allar eyjarnar sem enn þann dag í dag eru eins og berjaskyr á Breiðafirði. En að austanverðu mistókst allt hjá einu tröllkonunni sem þar var. Húnaflói er líka djúpur og varð því flest allt að blindskerjum sem hún mokaði.Tröllin voru að moka alla liðlanga nóttina og gáðu ekki að sér fyrr en dagur var runninn upp. Þá tóku vestantröllin tvö til fótanna og hlupu eins hratt og þau gátu austur yfir Steinadalsheiði og ætluðu að fela sig í Kollafirði. En þegar þau komu ofan á sjávarbakkann kom sólin upp og urðu þau þar bæði að steinum sem síðan heita Drangar. Standa þeir hvor hjá öðrum í svokallaðri Drangavík nálægt Kollafjarðarnesi. Annar drangurinn er allur meiri um sig að ofan og mjókkar niður. Það er karlinn. Hinn er uppmjór en gildnar allur niður og mótar fyrir maga og bakhluta og jafnvel lærum á honum. Það er kerlingin.En frá kerlingunni sem mokaði austanmegin er það að segja að hún varð of sein fyrir og gáði ekki að sér fyrr en fór að birta. Hún stökk þá norður yfir Steingrímsfjörð og staðnæmdist hjá klettabelti fyrir norðan fjörðinn þegar sólin skein á hana.
Hún var svo reið að hún náði ekki upp í nefið á sér því hún hafði ekki getað látið standa upp úr Húnaflóa nema fáeina varphólma og nokkur smásker. Rak hún þá skófluna í bræði sinni svo fast niður að úr því sprakk eyja sem er enn á Steingrímsfirði og heitir Grímsey.Er það eina stóra eyjan sem tröllkonu þessari tókst að mynda. Austan megin á eyjunni er klettur einn líkur nauti að lögun. Hann er hár og hnarreistur enda er hann kallaður Uxi. Endinn á honum er svipaður kirkjuturni og áttu það að hafa verið horn uxans. Þann uxa átti kerling og stóð hann á eynni þegar hún varð að steini og dagaði þar uppi eins og fóstra hans.Síðan hefur enginn ráðist í að búa til eyjar á Breiðafirði eða Húnaflóa né heldur reynt að moka sundur landið milli meginlands og Vestfjarða.",26,Hvernig má þekkja karlinn frá kerlingunni á Dröngum?,B,A á hæðinni ,B á löguninni ,C á staðsetningunni,,1
"Í gamla daga voru þrjú tröll á Vestfjörðum sem tóku sig til og ætluðu að moka sund á milli Vestfjarða og meginlandsins, nálægt því sem það er mjóst. Um leið ætluðu þau að búa til eyjar úr því sem þau mokuðu úr sundinu.Að vestanverðu gekk moksturinn vel enda var Breiðafjörður miklu grynnri en Húnaflói. Þeim megin voru líka tvö tröll, karl og kerling. Bjuggu þau til með mokstrinum allar eyjarnar sem enn þann dag í dag eru eins og berjaskyr á Breiðafirði. En að austanverðu mistókst allt hjá einu tröllkonunni sem þar var. Húnaflói er líka djúpur og varð því flest allt að blindskerjum sem hún mokaði.Tröllin voru að moka alla liðlanga nóttina og gáðu ekki að sér fyrr en dagur var runninn upp. Þá tóku vestantröllin tvö til fótanna og hlupu eins hratt og þau gátu austur yfir Steinadalsheiði og ætluðu að fela sig í Kollafirði. En þegar þau komu ofan á sjávarbakkann kom sólin upp og urðu þau þar bæði að steinum sem síðan heita Drangar. Standa þeir hvor hjá öðrum í svokallaðri Drangavík nálægt Kollafjarðarnesi. Annar drangurinn er allur meiri um sig að ofan og mjókkar niður. Það er karlinn. Hinn er uppmjór en gildnar allur niður og mótar fyrir maga og bakhluta og jafnvel lærum á honum. Það er kerlingin.En frá kerlingunni sem mokaði austanmegin er það að segja að hún varð of sein fyrir og gáði ekki að sér fyrr en fór að birta. Hún stökk þá norður yfir Steingrímsfjörð og staðnæmdist hjá klettabelti fyrir norðan fjörðinn þegar sólin skein á hana.
Hún var svo reið að hún náði ekki upp í nefið á sér því hún hafði ekki getað látið standa upp úr Húnaflóa nema fáeina varphólma og nokkur smásker. Rak hún þá skófluna í bræði sinni svo fast niður að úr því sprakk eyja sem er enn á Steingrímsfirði og heitir Grímsey.Er það eina stóra eyjan sem tröllkonu þessari tókst að mynda. Austan megin á eyjunni er klettur einn líkur nauti að lögun. Hann er hár og hnarreistur enda er hann kallaður Uxi. Endinn á honum er svipaður kirkjuturni og áttu það að hafa verið horn uxans. Þann uxa átti kerling og stóð hann á eynni þegar hún varð að steini og dagaði þar uppi eins og fóstra hans.Síðan hefur enginn ráðist í að búa til eyjar á Breiðafirði eða Húnaflóa né heldur reynt að moka sundur landið milli meginlands og Vestfjarða.",27,Hvernig leið kerlingunni þegar hún stökk norður yfir Steingrímsfjörð?,C,A Hún var öfundsjúk ,B Hún var örmagna ,C Hún var öskuvond,,2
"Í gamla daga voru þrjú tröll á Vestfjörðum sem tóku sig til og ætluðu að moka sund á milli Vestfjarða og meginlandsins, nálægt því sem það er mjóst. Um leið ætluðu þau að búa til eyjar úr því sem þau mokuðu úr sundinu.Að vestanverðu gekk moksturinn vel enda var Breiðafjörður miklu grynnri en Húnaflói. Þeim megin voru líka tvö tröll, karl og kerling. Bjuggu þau til með mokstrinum allar eyjarnar sem enn þann dag í dag eru eins og berjaskyr á Breiðafirði. En að austanverðu mistókst allt hjá einu tröllkonunni sem þar var. Húnaflói er líka djúpur og varð því flest allt að blindskerjum sem hún mokaði.Tröllin voru að moka alla liðlanga nóttina og gáðu ekki að sér fyrr en dagur var runninn upp. Þá tóku vestantröllin tvö til fótanna og hlupu eins hratt og þau gátu austur yfir Steinadalsheiði og ætluðu að fela sig í Kollafirði. En þegar þau komu ofan á sjávarbakkann kom sólin upp og urðu þau þar bæði að steinum sem síðan heita Drangar. Standa þeir hvor hjá öðrum í svokallaðri Drangavík nálægt Kollafjarðarnesi. Annar drangurinn er allur meiri um sig að ofan og mjókkar niður. Það er karlinn. Hinn er uppmjór en gildnar allur niður og mótar fyrir maga og bakhluta og jafnvel lærum á honum. Það er kerlingin.En frá kerlingunni sem mokaði austanmegin er það að segja að hún varð of sein fyrir og gáði ekki að sér fyrr en fór að birta. Hún stökk þá norður yfir Steingrímsfjörð og staðnæmdist hjá klettabelti fyrir norðan fjörðinn þegar sólin skein á hana.
Hún var svo reið að hún náði ekki upp í nefið á sér því hún hafði ekki getað látið standa upp úr Húnaflóa nema fáeina varphólma og nokkur smásker. Rak hún þá skófluna í bræði sinni svo fast niður að úr því sprakk eyja sem er enn á Steingrímsfirði og heitir Grímsey.Er það eina stóra eyjan sem tröllkonu þessari tókst að mynda. Austan megin á eyjunni er klettur einn líkur nauti að lögun. Hann er hár og hnarreistur enda er hann kallaður Uxi. Endinn á honum er svipaður kirkjuturni og áttu það að hafa verið horn uxans. Þann uxa átti kerling og stóð hann á eynni þegar hún varð að steini og dagaði þar uppi eins og fóstra hans.Síðan hefur enginn ráðist í að búa til eyjar á Breiðafirði eða Húnaflóa né heldur reynt að moka sundur landið milli meginlands og Vestfjarða.",28,Sagan segir að Grímsey hafi orðið til vegna,C,A óhapps ,B óveðurs ,C reiði,,2
"Í gamla daga voru þrjú tröll á Vestfjörðum sem tóku sig til og ætluðu að moka sund á milli Vestfjarða og meginlandsins, nálægt því sem það er mjóst. Um leið ætluðu þau að búa til eyjar úr því sem þau mokuðu úr sundinu.Að vestanverðu gekk moksturinn vel enda var Breiðafjörður miklu grynnri en Húnaflói. Þeim megin voru líka tvö tröll, karl og kerling. Bjuggu þau til með mokstrinum allar eyjarnar sem enn þann dag í dag eru eins og berjaskyr á Breiðafirði. En að austanverðu mistókst allt hjá einu tröllkonunni sem þar var. Húnaflói er líka djúpur og varð því flest allt að blindskerjum sem hún mokaði.Tröllin voru að moka alla liðlanga nóttina og gáðu ekki að sér fyrr en dagur var runninn upp. Þá tóku vestantröllin tvö til fótanna og hlupu eins hratt og þau gátu austur yfir Steinadalsheiði og ætluðu að fela sig í Kollafirði. En þegar þau komu ofan á sjávarbakkann kom sólin upp og urðu þau þar bæði að steinum sem síðan heita Drangar. Standa þeir hvor hjá öðrum í svokallaðri Drangavík nálægt Kollafjarðarnesi. Annar drangurinn er allur meiri um sig að ofan og mjókkar niður. Það er karlinn. Hinn er uppmjór en gildnar allur niður og mótar fyrir maga og bakhluta og jafnvel lærum á honum. Það er kerlingin.En frá kerlingunni sem mokaði austanmegin er það að segja að hún varð of sein fyrir og gáði ekki að sér fyrr en fór að birta. Hún stökk þá norður yfir Steingrímsfjörð og staðnæmdist hjá klettabelti fyrir norðan fjörðinn þegar sólin skein á hana.
Hún var svo reið að hún náði ekki upp í nefið á sér því hún hafði ekki getað látið standa upp úr Húnaflóa nema fáeina varphólma og nokkur smásker. Rak hún þá skófluna í bræði sinni svo fast niður að úr því sprakk eyja sem er enn á Steingrímsfirði og heitir Grímsey.Er það eina stóra eyjan sem tröllkonu þessari tókst að mynda. Austan megin á eyjunni er klettur einn líkur nauti að lögun. Hann er hár og hnarreistur enda er hann kallaður Uxi. Endinn á honum er svipaður kirkjuturni og áttu það að hafa verið horn uxans. Þann uxa átti kerling og stóð hann á eynni þegar hún varð að steini og dagaði þar uppi eins og fóstra hans.Síðan hefur enginn ráðist í að búa til eyjar á Breiðafirði eða Húnaflóa né heldur reynt að moka sundur landið milli meginlands og Vestfjarða.",29,Kletturinn Uxi er ? megin á eyjunni.,A,A austan ,B norðan ,C vestan,,0
"Í gamla daga voru þrjú tröll á Vestfjörðum sem tóku sig til og ætluðu að moka sund á milli Vestfjarða og meginlandsins, nálægt því sem það er mjóst. Um leið ætluðu þau að búa til eyjar úr því sem þau mokuðu úr sundinu.Að vestanverðu gekk moksturinn vel enda var Breiðafjörður miklu grynnri en Húnaflói. Þeim megin voru líka tvö tröll, karl og kerling. Bjuggu þau til með mokstrinum allar eyjarnar sem enn þann dag í dag eru eins og berjaskyr á Breiðafirði. En að austanverðu mistókst allt hjá einu tröllkonunni sem þar var. Húnaflói er líka djúpur og varð því flest allt að blindskerjum sem hún mokaði.Tröllin voru að moka alla liðlanga nóttina og gáðu ekki að sér fyrr en dagur var runninn upp. Þá tóku vestantröllin tvö til fótanna og hlupu eins hratt og þau gátu austur yfir Steinadalsheiði og ætluðu að fela sig í Kollafirði. En þegar þau komu ofan á sjávarbakkann kom sólin upp og urðu þau þar bæði að steinum sem síðan heita Drangar. Standa þeir hvor hjá öðrum í svokallaðri Drangavík nálægt Kollafjarðarnesi. Annar drangurinn er allur meiri um sig að ofan og mjókkar niður. Það er karlinn. Hinn er uppmjór en gildnar allur niður og mótar fyrir maga og bakhluta og jafnvel lærum á honum. Það er kerlingin.En frá kerlingunni sem mokaði austanmegin er það að segja að hún varð of sein fyrir og gáði ekki að sér fyrr en fór að birta. Hún stökk þá norður yfir Steingrímsfjörð og staðnæmdist hjá klettabelti fyrir norðan fjörðinn þegar sólin skein á hana.
Hún var svo reið að hún náði ekki upp í nefið á sér því hún hafði ekki getað látið standa upp úr Húnaflóa nema fáeina varphólma og nokkur smásker. Rak hún þá skófluna í bræði sinni svo fast niður að úr því sprakk eyja sem er enn á Steingrímsfirði og heitir Grímsey.Er það eina stóra eyjan sem tröllkonu þessari tókst að mynda. Austan megin á eyjunni er klettur einn líkur nauti að lögun. Hann er hár og hnarreistur enda er hann kallaður Uxi. Endinn á honum er svipaður kirkjuturni og áttu það að hafa verið horn uxans. Þann uxa átti kerling og stóð hann á eynni þegar hún varð að steini og dagaði þar uppi eins og fóstra hans.Síðan hefur enginn ráðist í að búa til eyjar á Breiðafirði eða Húnaflóa né heldur reynt að moka sundur landið milli meginlands og Vestfjarða.",30,Hvað verður um tröll og skepnur þeirra í sólarbirtu?,A,A Þau dagar uppi ,B Þau lenda í sjónum ,C Þau verða að engu,,0
"Í gamla daga voru þrjú tröll á Vestfjörðum sem tóku sig til og ætluðu að moka sund á milli Vestfjarða og meginlandsins, nálægt því sem það er mjóst. Um leið ætluðu þau að búa til eyjar úr því sem þau mokuðu úr sundinu.Að vestanverðu gekk moksturinn vel enda var Breiðafjörður miklu grynnri en Húnaflói. Þeim megin voru líka tvö tröll, karl og kerling. Bjuggu þau til með mokstrinum allar eyjarnar sem enn þann dag í dag eru eins og berjaskyr á Breiðafirði. En að austanverðu mistókst allt hjá einu tröllkonunni sem þar var. Húnaflói er líka djúpur og varð því flest allt að blindskerjum sem hún mokaði.Tröllin voru að moka alla liðlanga nóttina og gáðu ekki að sér fyrr en dagur var runninn upp. Þá tóku vestantröllin tvö til fótanna og hlupu eins hratt og þau gátu austur yfir Steinadalsheiði og ætluðu að fela sig í Kollafirði. En þegar þau komu ofan á sjávarbakkann kom sólin upp og urðu þau þar bæði að steinum sem síðan heita Drangar. Standa þeir hvor hjá öðrum í svokallaðri Drangavík nálægt Kollafjarðarnesi. Annar drangurinn er allur meiri um sig að ofan og mjókkar niður. Það er karlinn. Hinn er uppmjór en gildnar allur niður og mótar fyrir maga og bakhluta og jafnvel lærum á honum. Það er kerlingin.En frá kerlingunni sem mokaði austanmegin er það að segja að hún varð of sein fyrir og gáði ekki að sér fyrr en fór að birta. Hún stökk þá norður yfir Steingrímsfjörð og staðnæmdist hjá klettabelti fyrir norðan fjörðinn þegar sólin skein á hana.
Hún var svo reið að hún náði ekki upp í nefið á sér því hún hafði ekki getað látið standa upp úr Húnaflóa nema fáeina varphólma og nokkur smásker. Rak hún þá skófluna í bræði sinni svo fast niður að úr því sprakk eyja sem er enn á Steingrímsfirði og heitir Grímsey.Er það eina stóra eyjan sem tröllkonu þessari tókst að mynda. Austan megin á eyjunni er klettur einn líkur nauti að lögun. Hann er hár og hnarreistur enda er hann kallaður Uxi. Endinn á honum er svipaður kirkjuturni og áttu það að hafa verið horn uxans. Þann uxa átti kerling og stóð hann á eynni þegar hún varð að steini og dagaði þar uppi eins og fóstra hans.Síðan hefur enginn ráðist í að búa til eyjar á Breiðafirði eða Húnaflóa né heldur reynt að moka sundur landið milli meginlands og Vestfjarða.",31,Að „ráðast í“ merkir að,A,A hefja framkvæmdir ,B vilja gera eitthvað ,C þora að gera eitthvað,,0
"Í gamla daga voru þrjú tröll á Vestfjörðum sem tóku sig til og ætluðu að moka sund á milli Vestfjarða og meginlandsins, nálægt því sem það er mjóst. Um leið ætluðu þau að búa til eyjar úr því sem þau mokuðu úr sundinu.Að vestanverðu gekk moksturinn vel enda var Breiðafjörður miklu grynnri en Húnaflói. Þeim megin voru líka tvö tröll, karl og kerling. Bjuggu þau til með mokstrinum allar eyjarnar sem enn þann dag í dag eru eins og berjaskyr á Breiðafirði. En að austanverðu mistókst allt hjá einu tröllkonunni sem þar var. Húnaflói er líka djúpur og varð því flest allt að blindskerjum sem hún mokaði.Tröllin voru að moka alla liðlanga nóttina og gáðu ekki að sér fyrr en dagur var runninn upp. Þá tóku vestantröllin tvö til fótanna og hlupu eins hratt og þau gátu austur yfir Steinadalsheiði og ætluðu að fela sig í Kollafirði. En þegar þau komu ofan á sjávarbakkann kom sólin upp og urðu þau þar bæði að steinum sem síðan heita Drangar. Standa þeir hvor hjá öðrum í svokallaðri Drangavík nálægt Kollafjarðarnesi. Annar drangurinn er allur meiri um sig að ofan og mjókkar niður. Það er karlinn. Hinn er uppmjór en gildnar allur niður og mótar fyrir maga og bakhluta og jafnvel lærum á honum. Það er kerlingin.En frá kerlingunni sem mokaði austanmegin er það að segja að hún varð of sein fyrir og gáði ekki að sér fyrr en fór að birta. Hún stökk þá norður yfir Steingrímsfjörð og staðnæmdist hjá klettabelti fyrir norðan fjörðinn þegar sólin skein á hana.
Hún var svo reið að hún náði ekki upp í nefið á sér því hún hafði ekki getað látið standa upp úr Húnaflóa nema fáeina varphólma og nokkur smásker. Rak hún þá skófluna í bræði sinni svo fast niður að úr því sprakk eyja sem er enn á Steingrímsfirði og heitir Grímsey.Er það eina stóra eyjan sem tröllkonu þessari tókst að mynda. Austan megin á eyjunni er klettur einn líkur nauti að lögun. Hann er hár og hnarreistur enda er hann kallaður Uxi. Endinn á honum er svipaður kirkjuturni og áttu það að hafa verið horn uxans. Þann uxa átti kerling og stóð hann á eynni þegar hún varð að steini og dagaði þar uppi eins og fóstra hans.Síðan hefur enginn ráðist í að búa til eyjar á Breiðafirði eða Húnaflóa né heldur reynt að moka sundur landið milli meginlands og Vestfjarða.",32,Sagan fjallar um,C,A eyjar sem dagaði uppi ,B landshluta sem hvarf ,C tröll sem urðu að steini,,2
"Mannaparnir fjórir – górillur, órangútanar og tvær tegundir simpansa – líkjast okkur, enda eru þeir nánustu ættingjar okkar í dýraríkinu.
 Hér verður fjallað um simpansa. Allir simpansar innan sama hóps þekkjast vel. Mæður tengjast börnum sínum sterkum böndum, auk þess sem margir óskyldir simpansar stofna til vináttu, einkum karlarnir.Hársnyrting er ein mikilvægasta félagsathöfnin í lífi simpansa. Hún heldur hópnum saman, styrkir vináttubönd og setur niður ágreining. Yngri simpansar snyrta oft feld hinna æðri. Þeir tína af natni úr feldinum lýs og hvers kyns óhreinindi og hreinsa sár og rispur. Ungur simpansi er ein tvö ár að ná fullum tökum á hársnyrtingunni.Ríkjandi simpansakarl vingast oft við tvo eða þrjá aðra sem fylgja honum og styðja hann í átökum. Stuðningur þessara öflugu vina getur tryggt honum stöðu leiðtogans. Simpansinn sem stjórnar hópnum staðfestir stundum vald sitt með því að æða um öskrandi og kastandi greinum.Simpansar tjá hver öðrum hlýhug með faðmlögum, kossum og klappi á bakið. Karlar eru mun meira saman en kerlur, svo þessi vinahót eru algengust þeirra á milli. Það er líka algengt að apynjurnar tengist sérstökum vináttuböndum.Simpansar gefa frá sér fleiri en 50 mismunandi hljóð. Ánægðir simpansar „hóa“ mjúklega, þeir væla þegar þeir finna fæðu og arga ef þeir komast í uppnám.
Simpansar tjá sig líka með margs konar svipbrigðum. Galopinn og afslappaður munnur er „leiksvipur“ sem gefur til kynna að leikur sé að hefjast eða standi yfir. Reiður simpansi herpir saman varirnar.Simpansar bregðast yfirleitt við mönnum með því að hafa hægt um sig og leynast í kjarrinu en þeir snúast gegn hlébörðum með löngum greinum og stórum steinum. Beittar tennur simpansa geta líka verið háskalegt vopn. Simpansar hugsa fram í tímann, safna stilkum, sprekum og steinum þegar þeir eru í fæðuleit. Simpansar neyta fjölbreyttari fæðu en aðrir mannapar. Þeir lifa einkum á aldinum og laufum en veiða líka fugla og lítil spendýr. Liprir fingur og skapandi hugur hjálpa þeim við að hanna verkfæri og beita þeim. Fullorðnir simpansar geta einbeitt sér og eiga það til að sitja yfir verkfærum sínum stundum saman.",33,Samband apynja og afkvæma einkennist af,C,A eftirliti ,B hörku ,C umhyggju,,2
"Mannaparnir fjórir – górillur, órangútanar og tvær tegundir simpansa – líkjast okkur, enda eru þeir nánustu ættingjar okkar í dýraríkinu.
 Hér verður fjallað um simpansa. Allir simpansar innan sama hóps þekkjast vel. Mæður tengjast börnum sínum sterkum böndum, auk þess sem margir óskyldir simpansar stofna til vináttu, einkum karlarnir.Hársnyrting er ein mikilvægasta félagsathöfnin í lífi simpansa. Hún heldur hópnum saman, styrkir vináttubönd og setur niður ágreining. Yngri simpansar snyrta oft feld hinna æðri. Þeir tína af natni úr feldinum lýs og hvers kyns óhreinindi og hreinsa sár og rispur. Ungur simpansi er ein tvö ár að ná fullum tökum á hársnyrtingunni.Ríkjandi simpansakarl vingast oft við tvo eða þrjá aðra sem fylgja honum og styðja hann í átökum. Stuðningur þessara öflugu vina getur tryggt honum stöðu leiðtogans. Simpansinn sem stjórnar hópnum staðfestir stundum vald sitt með því að æða um öskrandi og kastandi greinum.Simpansar tjá hver öðrum hlýhug með faðmlögum, kossum og klappi á bakið. Karlar eru mun meira saman en kerlur, svo þessi vinahót eru algengust þeirra á milli. Það er líka algengt að apynjurnar tengist sérstökum vináttuböndum.Simpansar gefa frá sér fleiri en 50 mismunandi hljóð. Ánægðir simpansar „hóa“ mjúklega, þeir væla þegar þeir finna fæðu og arga ef þeir komast í uppnám.
Simpansar tjá sig líka með margs konar svipbrigðum. Galopinn og afslappaður munnur er „leiksvipur“ sem gefur til kynna að leikur sé að hefjast eða standi yfir. Reiður simpansi herpir saman varirnar.Simpansar bregðast yfirleitt við mönnum með því að hafa hægt um sig og leynast í kjarrinu en þeir snúast gegn hlébörðum með löngum greinum og stórum steinum. Beittar tennur simpansa geta líka verið háskalegt vopn. Simpansar hugsa fram í tímann, safna stilkum, sprekum og steinum þegar þeir eru í fæðuleit. Simpansar neyta fjölbreyttari fæðu en aðrir mannapar. Þeir lifa einkum á aldinum og laufum en veiða líka fugla og lítil spendýr. Liprir fingur og skapandi hugur hjálpa þeim við að hanna verkfæri og beita þeim. Fullorðnir simpansar geta einbeitt sér og eiga það til að sitja yfir verkfærum sínum stundum saman.",34,Hársnyrting apanna,C,A er að mestu í höndum karlsimpansa ,B er aðeins stunduð af kvensimpönsum ,C eykur samheldni simpansa,,2
"Mannaparnir fjórir – górillur, órangútanar og tvær tegundir simpansa – líkjast okkur, enda eru þeir nánustu ættingjar okkar í dýraríkinu.
 Hér verður fjallað um simpansa. Allir simpansar innan sama hóps þekkjast vel. Mæður tengjast börnum sínum sterkum böndum, auk þess sem margir óskyldir simpansar stofna til vináttu, einkum karlarnir.Hársnyrting er ein mikilvægasta félagsathöfnin í lífi simpansa. Hún heldur hópnum saman, styrkir vináttubönd og setur niður ágreining. Yngri simpansar snyrta oft feld hinna æðri. Þeir tína af natni úr feldinum lýs og hvers kyns óhreinindi og hreinsa sár og rispur. Ungur simpansi er ein tvö ár að ná fullum tökum á hársnyrtingunni.Ríkjandi simpansakarl vingast oft við tvo eða þrjá aðra sem fylgja honum og styðja hann í átökum. Stuðningur þessara öflugu vina getur tryggt honum stöðu leiðtogans. Simpansinn sem stjórnar hópnum staðfestir stundum vald sitt með því að æða um öskrandi og kastandi greinum.Simpansar tjá hver öðrum hlýhug með faðmlögum, kossum og klappi á bakið. Karlar eru mun meira saman en kerlur, svo þessi vinahót eru algengust þeirra á milli. Það er líka algengt að apynjurnar tengist sérstökum vináttuböndum.Simpansar gefa frá sér fleiri en 50 mismunandi hljóð. Ánægðir simpansar „hóa“ mjúklega, þeir væla þegar þeir finna fæðu og arga ef þeir komast í uppnám.
Simpansar tjá sig líka með margs konar svipbrigðum. Galopinn og afslappaður munnur er „leiksvipur“ sem gefur til kynna að leikur sé að hefjast eða standi yfir. Reiður simpansi herpir saman varirnar.Simpansar bregðast yfirleitt við mönnum með því að hafa hægt um sig og leynast í kjarrinu en þeir snúast gegn hlébörðum með löngum greinum og stórum steinum. Beittar tennur simpansa geta líka verið háskalegt vopn. Simpansar hugsa fram í tímann, safna stilkum, sprekum og steinum þegar þeir eru í fæðuleit. Simpansar neyta fjölbreyttari fæðu en aðrir mannapar. Þeir lifa einkum á aldinum og laufum en veiða líka fugla og lítil spendýr. Liprir fingur og skapandi hugur hjálpa þeim við að hanna verkfæri og beita þeim. Fullorðnir simpansar geta einbeitt sér og eiga það til að sitja yfir verkfærum sínum stundum saman.",35,Hvers vegna vingast ríkjandi simpansakarl við aðra karla?,B,A Til að fá þá með sér á veiðar ,B Til að halda áfram völdum ,C Til að yngstu karlarnir verði til friðs,,1
"Mannaparnir fjórir – górillur, órangútanar og tvær tegundir simpansa – líkjast okkur, enda eru þeir nánustu ættingjar okkar í dýraríkinu.
 Hér verður fjallað um simpansa. Allir simpansar innan sama hóps þekkjast vel. Mæður tengjast börnum sínum sterkum böndum, auk þess sem margir óskyldir simpansar stofna til vináttu, einkum karlarnir.Hársnyrting er ein mikilvægasta félagsathöfnin í lífi simpansa. Hún heldur hópnum saman, styrkir vináttubönd og setur niður ágreining. Yngri simpansar snyrta oft feld hinna æðri. Þeir tína af natni úr feldinum lýs og hvers kyns óhreinindi og hreinsa sár og rispur. Ungur simpansi er ein tvö ár að ná fullum tökum á hársnyrtingunni.Ríkjandi simpansakarl vingast oft við tvo eða þrjá aðra sem fylgja honum og styðja hann í átökum. Stuðningur þessara öflugu vina getur tryggt honum stöðu leiðtogans. Simpansinn sem stjórnar hópnum staðfestir stundum vald sitt með því að æða um öskrandi og kastandi greinum.Simpansar tjá hver öðrum hlýhug með faðmlögum, kossum og klappi á bakið. Karlar eru mun meira saman en kerlur, svo þessi vinahót eru algengust þeirra á milli. Það er líka algengt að apynjurnar tengist sérstökum vináttuböndum.Simpansar gefa frá sér fleiri en 50 mismunandi hljóð. Ánægðir simpansar „hóa“ mjúklega, þeir væla þegar þeir finna fæðu og arga ef þeir komast í uppnám.
Simpansar tjá sig líka með margs konar svipbrigðum. Galopinn og afslappaður munnur er „leiksvipur“ sem gefur til kynna að leikur sé að hefjast eða standi yfir. Reiður simpansi herpir saman varirnar.Simpansar bregðast yfirleitt við mönnum með því að hafa hægt um sig og leynast í kjarrinu en þeir snúast gegn hlébörðum með löngum greinum og stórum steinum. Beittar tennur simpansa geta líka verið háskalegt vopn. Simpansar hugsa fram í tímann, safna stilkum, sprekum og steinum þegar þeir eru í fæðuleit. Simpansar neyta fjölbreyttari fæðu en aðrir mannapar. Þeir lifa einkum á aldinum og laufum en veiða líka fugla og lítil spendýr. Liprir fingur og skapandi hugur hjálpa þeim við að hanna verkfæri og beita þeim. Fullorðnir simpansar geta einbeitt sér og eiga það til að sitja yfir verkfærum sínum stundum saman.",36,Þegar simpansakarl æðir um öskrandi er hann að,C,A gefa til kynna svengd sína ,B reka burtu aðra simpansakarla ,C sýna hinum öpunum hver ræður,,2
"Mannaparnir fjórir – górillur, órangútanar og tvær tegundir simpansa – líkjast okkur, enda eru þeir nánustu ættingjar okkar í dýraríkinu.
 Hér verður fjallað um simpansa. Allir simpansar innan sama hóps þekkjast vel. Mæður tengjast börnum sínum sterkum böndum, auk þess sem margir óskyldir simpansar stofna til vináttu, einkum karlarnir.Hársnyrting er ein mikilvægasta félagsathöfnin í lífi simpansa. Hún heldur hópnum saman, styrkir vináttubönd og setur niður ágreining. Yngri simpansar snyrta oft feld hinna æðri. Þeir tína af natni úr feldinum lýs og hvers kyns óhreinindi og hreinsa sár og rispur. Ungur simpansi er ein tvö ár að ná fullum tökum á hársnyrtingunni.Ríkjandi simpansakarl vingast oft við tvo eða þrjá aðra sem fylgja honum og styðja hann í átökum. Stuðningur þessara öflugu vina getur tryggt honum stöðu leiðtogans. Simpansinn sem stjórnar hópnum staðfestir stundum vald sitt með því að æða um öskrandi og kastandi greinum.Simpansar tjá hver öðrum hlýhug með faðmlögum, kossum og klappi á bakið. Karlar eru mun meira saman en kerlur, svo þessi vinahót eru algengust þeirra á milli. Það er líka algengt að apynjurnar tengist sérstökum vináttuböndum.Simpansar gefa frá sér fleiri en 50 mismunandi hljóð. Ánægðir simpansar „hóa“ mjúklega, þeir væla þegar þeir finna fæðu og arga ef þeir komast í uppnám.
Simpansar tjá sig líka með margs konar svipbrigðum. Galopinn og afslappaður munnur er „leiksvipur“ sem gefur til kynna að leikur sé að hefjast eða standi yfir. Reiður simpansi herpir saman varirnar.Simpansar bregðast yfirleitt við mönnum með því að hafa hægt um sig og leynast í kjarrinu en þeir snúast gegn hlébörðum með löngum greinum og stórum steinum. Beittar tennur simpansa geta líka verið háskalegt vopn. Simpansar hugsa fram í tímann, safna stilkum, sprekum og steinum þegar þeir eru í fæðuleit. Simpansar neyta fjölbreyttari fæðu en aðrir mannapar. Þeir lifa einkum á aldinum og laufum en veiða líka fugla og lítil spendýr. Liprir fingur og skapandi hugur hjálpa þeim við að hanna verkfæri og beita þeim. Fullorðnir simpansar geta einbeitt sér og eiga það til að sitja yfir verkfærum sínum stundum saman.",37,Hverjir eru líklegastir til að knúsast innan simpansahópsins?,B,A apynjur ,B simpansakarlar ,C yngri simpansar,,1
"Mannaparnir fjórir – górillur, órangútanar og tvær tegundir simpansa – líkjast okkur, enda eru þeir nánustu ættingjar okkar í dýraríkinu.
 Hér verður fjallað um simpansa. Allir simpansar innan sama hóps þekkjast vel. Mæður tengjast börnum sínum sterkum böndum, auk þess sem margir óskyldir simpansar stofna til vináttu, einkum karlarnir.Hársnyrting er ein mikilvægasta félagsathöfnin í lífi simpansa. Hún heldur hópnum saman, styrkir vináttubönd og setur niður ágreining. Yngri simpansar snyrta oft feld hinna æðri. Þeir tína af natni úr feldinum lýs og hvers kyns óhreinindi og hreinsa sár og rispur. Ungur simpansi er ein tvö ár að ná fullum tökum á hársnyrtingunni.Ríkjandi simpansakarl vingast oft við tvo eða þrjá aðra sem fylgja honum og styðja hann í átökum. Stuðningur þessara öflugu vina getur tryggt honum stöðu leiðtogans. Simpansinn sem stjórnar hópnum staðfestir stundum vald sitt með því að æða um öskrandi og kastandi greinum.Simpansar tjá hver öðrum hlýhug með faðmlögum, kossum og klappi á bakið. Karlar eru mun meira saman en kerlur, svo þessi vinahót eru algengust þeirra á milli. Það er líka algengt að apynjurnar tengist sérstökum vináttuböndum.Simpansar gefa frá sér fleiri en 50 mismunandi hljóð. Ánægðir simpansar „hóa“ mjúklega, þeir væla þegar þeir finna fæðu og arga ef þeir komast í uppnám.
Simpansar tjá sig líka með margs konar svipbrigðum. Galopinn og afslappaður munnur er „leiksvipur“ sem gefur til kynna að leikur sé að hefjast eða standi yfir. Reiður simpansi herpir saman varirnar.Simpansar bregðast yfirleitt við mönnum með því að hafa hægt um sig og leynast í kjarrinu en þeir snúast gegn hlébörðum með löngum greinum og stórum steinum. Beittar tennur simpansa geta líka verið háskalegt vopn. Simpansar hugsa fram í tímann, safna stilkum, sprekum og steinum þegar þeir eru í fæðuleit. Simpansar neyta fjölbreyttari fæðu en aðrir mannapar. Þeir lifa einkum á aldinum og laufum en veiða líka fugla og lítil spendýr. Liprir fingur og skapandi hugur hjálpa þeim við að hanna verkfæri og beita þeim. Fullorðnir simpansar geta einbeitt sér og eiga það til að sitja yfir verkfærum sínum stundum saman.",38,Simpansar sýna reiði með,C,A augunum ,B höndunum ,C munninum,,2
"Mannaparnir fjórir – górillur, órangútanar og tvær tegundir simpansa – líkjast okkur, enda eru þeir nánustu ættingjar okkar í dýraríkinu.
 Hér verður fjallað um simpansa. Allir simpansar innan sama hóps þekkjast vel. Mæður tengjast börnum sínum sterkum böndum, auk þess sem margir óskyldir simpansar stofna til vináttu, einkum karlarnir.Hársnyrting er ein mikilvægasta félagsathöfnin í lífi simpansa. Hún heldur hópnum saman, styrkir vináttubönd og setur niður ágreining. Yngri simpansar snyrta oft feld hinna æðri. Þeir tína af natni úr feldinum lýs og hvers kyns óhreinindi og hreinsa sár og rispur. Ungur simpansi er ein tvö ár að ná fullum tökum á hársnyrtingunni.Ríkjandi simpansakarl vingast oft við tvo eða þrjá aðra sem fylgja honum og styðja hann í átökum. Stuðningur þessara öflugu vina getur tryggt honum stöðu leiðtogans. Simpansinn sem stjórnar hópnum staðfestir stundum vald sitt með því að æða um öskrandi og kastandi greinum.Simpansar tjá hver öðrum hlýhug með faðmlögum, kossum og klappi á bakið. Karlar eru mun meira saman en kerlur, svo þessi vinahót eru algengust þeirra á milli. Það er líka algengt að apynjurnar tengist sérstökum vináttuböndum.Simpansar gefa frá sér fleiri en 50 mismunandi hljóð. Ánægðir simpansar „hóa“ mjúklega, þeir væla þegar þeir finna fæðu og arga ef þeir komast í uppnám.
Simpansar tjá sig líka með margs konar svipbrigðum. Galopinn og afslappaður munnur er „leiksvipur“ sem gefur til kynna að leikur sé að hefjast eða standi yfir. Reiður simpansi herpir saman varirnar.Simpansar bregðast yfirleitt við mönnum með því að hafa hægt um sig og leynast í kjarrinu en þeir snúast gegn hlébörðum með löngum greinum og stórum steinum. Beittar tennur simpansa geta líka verið háskalegt vopn. Simpansar hugsa fram í tímann, safna stilkum, sprekum og steinum þegar þeir eru í fæðuleit. Simpansar neyta fjölbreyttari fæðu en aðrir mannapar. Þeir lifa einkum á aldinum og laufum en veiða líka fugla og lítil spendýr. Liprir fingur og skapandi hugur hjálpa þeim við að hanna verkfæri og beita þeim. Fullorðnir simpansar geta einbeitt sér og eiga það til að sitja yfir verkfærum sínum stundum saman.",39,Hvað gera simpansar þegar þeir sjá menn?,B,A Þeir kasta stórum steinum í þá ,B Þeir reyna að fela sig fyrir þeim ,C Þeir öskra og sýna þeim tennurnar,,1
"Mannaparnir fjórir – górillur, órangútanar og tvær tegundir simpansa – líkjast okkur, enda eru þeir nánustu ættingjar okkar í dýraríkinu.
 Hér verður fjallað um simpansa. Allir simpansar innan sama hóps þekkjast vel. Mæður tengjast börnum sínum sterkum böndum, auk þess sem margir óskyldir simpansar stofna til vináttu, einkum karlarnir.Hársnyrting er ein mikilvægasta félagsathöfnin í lífi simpansa. Hún heldur hópnum saman, styrkir vináttubönd og setur niður ágreining. Yngri simpansar snyrta oft feld hinna æðri. Þeir tína af natni úr feldinum lýs og hvers kyns óhreinindi og hreinsa sár og rispur. Ungur simpansi er ein tvö ár að ná fullum tökum á hársnyrtingunni.Ríkjandi simpansakarl vingast oft við tvo eða þrjá aðra sem fylgja honum og styðja hann í átökum. Stuðningur þessara öflugu vina getur tryggt honum stöðu leiðtogans. Simpansinn sem stjórnar hópnum staðfestir stundum vald sitt með því að æða um öskrandi og kastandi greinum.Simpansar tjá hver öðrum hlýhug með faðmlögum, kossum og klappi á bakið. Karlar eru mun meira saman en kerlur, svo þessi vinahót eru algengust þeirra á milli. Það er líka algengt að apynjurnar tengist sérstökum vináttuböndum.Simpansar gefa frá sér fleiri en 50 mismunandi hljóð. Ánægðir simpansar „hóa“ mjúklega, þeir væla þegar þeir finna fæðu og arga ef þeir komast í uppnám.
Simpansar tjá sig líka með margs konar svipbrigðum. Galopinn og afslappaður munnur er „leiksvipur“ sem gefur til kynna að leikur sé að hefjast eða standi yfir. Reiður simpansi herpir saman varirnar.Simpansar bregðast yfirleitt við mönnum með því að hafa hægt um sig og leynast í kjarrinu en þeir snúast gegn hlébörðum með löngum greinum og stórum steinum. Beittar tennur simpansa geta líka verið háskalegt vopn. Simpansar hugsa fram í tímann, safna stilkum, sprekum og steinum þegar þeir eru í fæðuleit. Simpansar neyta fjölbreyttari fæðu en aðrir mannapar. Þeir lifa einkum á aldinum og laufum en veiða líka fugla og lítil spendýr. Liprir fingur og skapandi hugur hjálpa þeim við að hanna verkfæri og beita þeim. Fullorðnir simpansar geta einbeitt sér og eiga það til að sitja yfir verkfærum sínum stundum saman.",40,Simpansar safna steinum og greinum til þess að,A,A búa sér til skýli ,B búa til verkfæri ,C verja sig með,,0
"Mannaparnir fjórir – górillur, órangútanar og tvær tegundir simpansa – líkjast okkur, enda eru þeir nánustu ættingjar okkar í dýraríkinu.
 Hér verður fjallað um simpansa. Allir simpansar innan sama hóps þekkjast vel. Mæður tengjast börnum sínum sterkum böndum, auk þess sem margir óskyldir simpansar stofna til vináttu, einkum karlarnir.Hársnyrting er ein mikilvægasta félagsathöfnin í lífi simpansa. Hún heldur hópnum saman, styrkir vináttubönd og setur niður ágreining. Yngri simpansar snyrta oft feld hinna æðri. Þeir tína af natni úr feldinum lýs og hvers kyns óhreinindi og hreinsa sár og rispur. Ungur simpansi er ein tvö ár að ná fullum tökum á hársnyrtingunni.Ríkjandi simpansakarl vingast oft við tvo eða þrjá aðra sem fylgja honum og styðja hann í átökum. Stuðningur þessara öflugu vina getur tryggt honum stöðu leiðtogans. Simpansinn sem stjórnar hópnum staðfestir stundum vald sitt með því að æða um öskrandi og kastandi greinum.Simpansar tjá hver öðrum hlýhug með faðmlögum, kossum og klappi á bakið. Karlar eru mun meira saman en kerlur, svo þessi vinahót eru algengust þeirra á milli. Það er líka algengt að apynjurnar tengist sérstökum vináttuböndum.Simpansar gefa frá sér fleiri en 50 mismunandi hljóð. Ánægðir simpansar „hóa“ mjúklega, þeir væla þegar þeir finna fæðu og arga ef þeir komast í uppnám.
Simpansar tjá sig líka með margs konar svipbrigðum. Galopinn og afslappaður munnur er „leiksvipur“ sem gefur til kynna að leikur sé að hefjast eða standi yfir. Reiður simpansi herpir saman varirnar.Simpansar bregðast yfirleitt við mönnum með því að hafa hægt um sig og leynast í kjarrinu en þeir snúast gegn hlébörðum með löngum greinum og stórum steinum. Beittar tennur simpansa geta líka verið háskalegt vopn. Simpansar hugsa fram í tímann, safna stilkum, sprekum og steinum þegar þeir eru í fæðuleit. Simpansar neyta fjölbreyttari fæðu en aðrir mannapar. Þeir lifa einkum á aldinum og laufum en veiða líka fugla og lítil spendýr. Liprir fingur og skapandi hugur hjálpa þeim við að hanna verkfæri og beita þeim. Fullorðnir simpansar geta einbeitt sér og eiga það til að sitja yfir verkfærum sínum stundum saman.",41,Þegar fullorðnir simpansar sitja tímunum saman yfir verkfærum er það merki um ? þeirra.,A,A einbeitingu ,B sköpunargleði ,C starfsgleði,,0
"Mannaparnir fjórir – górillur, órangútanar og tvær tegundir simpansa – líkjast okkur, enda eru þeir nánustu ættingjar okkar í dýraríkinu.
 Hér verður fjallað um simpansa. Allir simpansar innan sama hóps þekkjast vel. Mæður tengjast börnum sínum sterkum böndum, auk þess sem margir óskyldir simpansar stofna til vináttu, einkum karlarnir.Hársnyrting er ein mikilvægasta félagsathöfnin í lífi simpansa. Hún heldur hópnum saman, styrkir vináttubönd og setur niður ágreining. Yngri simpansar snyrta oft feld hinna æðri. Þeir tína af natni úr feldinum lýs og hvers kyns óhreinindi og hreinsa sár og rispur. Ungur simpansi er ein tvö ár að ná fullum tökum á hársnyrtingunni.Ríkjandi simpansakarl vingast oft við tvo eða þrjá aðra sem fylgja honum og styðja hann í átökum. Stuðningur þessara öflugu vina getur tryggt honum stöðu leiðtogans. Simpansinn sem stjórnar hópnum staðfestir stundum vald sitt með því að æða um öskrandi og kastandi greinum.Simpansar tjá hver öðrum hlýhug með faðmlögum, kossum og klappi á bakið. Karlar eru mun meira saman en kerlur, svo þessi vinahót eru algengust þeirra á milli. Það er líka algengt að apynjurnar tengist sérstökum vináttuböndum.Simpansar gefa frá sér fleiri en 50 mismunandi hljóð. Ánægðir simpansar „hóa“ mjúklega, þeir væla þegar þeir finna fæðu og arga ef þeir komast í uppnám.
Simpansar tjá sig líka með margs konar svipbrigðum. Galopinn og afslappaður munnur er „leiksvipur“ sem gefur til kynna að leikur sé að hefjast eða standi yfir. Reiður simpansi herpir saman varirnar.Simpansar bregðast yfirleitt við mönnum með því að hafa hægt um sig og leynast í kjarrinu en þeir snúast gegn hlébörðum með löngum greinum og stórum steinum. Beittar tennur simpansa geta líka verið háskalegt vopn. Simpansar hugsa fram í tímann, safna stilkum, sprekum og steinum þegar þeir eru í fæðuleit. Simpansar neyta fjölbreyttari fæðu en aðrir mannapar. Þeir lifa einkum á aldinum og laufum en veiða líka fugla og lítil spendýr. Liprir fingur og skapandi hugur hjálpa þeim við að hanna verkfæri og beita þeim. Fullorðnir simpansar geta einbeitt sér og eiga það til að sitja yfir verkfærum sínum stundum saman.",42,Texti þessi fjallar um,B,A apa í útrýmingarhættu ,B lifnaðarhætti apa ,C mismunandi apategundir,,1
"Fyrir utan gluggann óx tré; ekki stórt tré og ekki heldur lítið tré, en greinar þess vísuðu upp á við og minntu á hendur. Það var hvorki vetur né sumar, og ekki heldur vorið með eplunum sínu rauðu, þetta var að vetri loknum og áður en vorið kom. Það var hvorki frost né regn. Sólin var einhversstaðar á flakki, jörðin var vot og meyr, og vindurinn bærði gluggatjöldin.Þarna sat fiðurhnoðri á grein – ofurlítill fugl. Hann flögraði fram og aftur, goggaði með nefinu, dillaði stélinu og velti vöngum.Þessi fugl var hvorki blár né rauður og hvorki gulur né grænn – þetta var bara lítill grár fugl með dökk augu.Þarna sat hann og kvakaði við sjálfan sig.
„Hvað á ég nú að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug? Ekki get ég farið í kvikmyndahús. Þar yrði mér ekki hleypt inn. Ekki get ég borðað brjóstsykur, því enginn kaupir hann handa mér. Ekki get ég leikið mér á skautum, þegar ég á enga skauta, og svo er enginn ís. Og fugl á skautum – þvílík endileysa!“Fuglinn hristi höfuðið og hélt áfram:
„Hvað á ég þá að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug?Ég get baðað mig í læknum og látið mig þorna í sandinum.Ég get flögrað um og látist vera ofurlítil flugvél.Ég get tínt kornið sem börnin dreifa fyrir mig.Ég get líka byggt mér hreiður hérna á greininni.Já, það var prýðileg hugmynd,“ kvakaði hann glaður í bragði; og svo tók hann til starfa.Lestu textann Fuglinn sem ekki vildi syngja og svaraðu spurningunum.Hann tíndi saman hálmstrá sem ég átti ekki, fjaðurnálar sem þú áttir ekki, trefjar sem við áttum ekki og bréfarusl sem enginn átti – og brátt var hreiðurgerðinni lokið.
Síðan hagræddi fuglinn sér í sínu eigin hreiðri, eins makindalega og þú núna, lagði að sér vængina, belgdi sig upp, lokaði augunum og sagði:„Nú ætla ég að sofna!“Tréð heyrði til hans og sagði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Út frá hinum grönnu greinum trésins 
spruttu lítil ljósgræn blöð, gljáandi og silkimjúk. Og þessi litlu ljósgrænu blöð uxu, mættust og mynduðu þak yfir hreiðrinu.Vindurinn heyrði líka hvað fuglinn sagði og svaraði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Og vindurinn blés ofurlitlum silfurhnöppum inn á milli blaðanna. Þeir voru límkenndir eins og brjóstsykur og nú reis gerði af silfurhnöppum umhverfis hreiðrið.Og regnið heyrði hvað fuglinn sagði. Það féll nú yfir tréð eins og votur fuglsvængur og laðaði blómin fram úr hnöppunum, stór ljósrauð og döggvot blóm, angandi af vori. Þannig sá regnið trénu fyrir blómum til að 
skreyta hreiðrið.En hvar var sólin? Jú, sólin var á leiðinni um himinhvolfið, og loks var hún beint yfir hreiðrinu og stráði yfir það heitum geislum sínum.Og þessi saga, sem ekki er venjuleg saga, endar á því að þegar sólin birtist fór að þjóta í trénu og öllum grænu blöðunum. Tréð angaði af rósrauðum blómum og býflugurnar suðuðu hástöfum.Og þá byrjaði hinn ofur venjulegi litli grái fugl að syngja.",43,Greinar trésins fyrir utan gluggann,A,A líktust höndum ,B voru veikbyggðar ,C voru þaktar eplum,,0
"Fyrir utan gluggann óx tré; ekki stórt tré og ekki heldur lítið tré, en greinar þess vísuðu upp á við og minntu á hendur. Það var hvorki vetur né sumar, og ekki heldur vorið með eplunum sínu rauðu, þetta var að vetri loknum og áður en vorið kom. Það var hvorki frost né regn. Sólin var einhversstaðar á flakki, jörðin var vot og meyr, og vindurinn bærði gluggatjöldin.Þarna sat fiðurhnoðri á grein – ofurlítill fugl. Hann flögraði fram og aftur, goggaði með nefinu, dillaði stélinu og velti vöngum.Þessi fugl var hvorki blár né rauður og hvorki gulur né grænn – þetta var bara lítill grár fugl með dökk augu.Þarna sat hann og kvakaði við sjálfan sig.
„Hvað á ég nú að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug? Ekki get ég farið í kvikmyndahús. Þar yrði mér ekki hleypt inn. Ekki get ég borðað brjóstsykur, því enginn kaupir hann handa mér. Ekki get ég leikið mér á skautum, þegar ég á enga skauta, og svo er enginn ís. Og fugl á skautum – þvílík endileysa!“Fuglinn hristi höfuðið og hélt áfram:
„Hvað á ég þá að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug?Ég get baðað mig í læknum og látið mig þorna í sandinum.Ég get flögrað um og látist vera ofurlítil flugvél.Ég get tínt kornið sem börnin dreifa fyrir mig.Ég get líka byggt mér hreiður hérna á greininni.Já, það var prýðileg hugmynd,“ kvakaði hann glaður í bragði; og svo tók hann til starfa.Lestu textann Fuglinn sem ekki vildi syngja og svaraðu spurningunum.Hann tíndi saman hálmstrá sem ég átti ekki, fjaðurnálar sem þú áttir ekki, trefjar sem við áttum ekki og bréfarusl sem enginn átti – og brátt var hreiðurgerðinni lokið.
Síðan hagræddi fuglinn sér í sínu eigin hreiðri, eins makindalega og þú núna, lagði að sér vængina, belgdi sig upp, lokaði augunum og sagði:„Nú ætla ég að sofna!“Tréð heyrði til hans og sagði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Út frá hinum grönnu greinum trésins 
spruttu lítil ljósgræn blöð, gljáandi og silkimjúk. Og þessi litlu ljósgrænu blöð uxu, mættust og mynduðu þak yfir hreiðrinu.Vindurinn heyrði líka hvað fuglinn sagði og svaraði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Og vindurinn blés ofurlitlum silfurhnöppum inn á milli blaðanna. Þeir voru límkenndir eins og brjóstsykur og nú reis gerði af silfurhnöppum umhverfis hreiðrið.Og regnið heyrði hvað fuglinn sagði. Það féll nú yfir tréð eins og votur fuglsvængur og laðaði blómin fram úr hnöppunum, stór ljósrauð og döggvot blóm, angandi af vori. Þannig sá regnið trénu fyrir blómum til að 
skreyta hreiðrið.En hvar var sólin? Jú, sólin var á leiðinni um himinhvolfið, og loks var hún beint yfir hreiðrinu og stráði yfir það heitum geislum sínum.Og þessi saga, sem ekki er venjuleg saga, endar á því að þegar sólin birtist fór að þjóta í trénu og öllum grænu blöðunum. Tréð angaði af rósrauðum blómum og býflugurnar suðuðu hástöfum.Og þá byrjaði hinn ofur venjulegi litli grái fugl að syngja.",44,„Velti vöngum“ þýðir að fuglinn,A,A hugsaði málið ,B kinkaði kolli ,C sperrti stélið,,0
"Fyrir utan gluggann óx tré; ekki stórt tré og ekki heldur lítið tré, en greinar þess vísuðu upp á við og minntu á hendur. Það var hvorki vetur né sumar, og ekki heldur vorið með eplunum sínu rauðu, þetta var að vetri loknum og áður en vorið kom. Það var hvorki frost né regn. Sólin var einhversstaðar á flakki, jörðin var vot og meyr, og vindurinn bærði gluggatjöldin.Þarna sat fiðurhnoðri á grein – ofurlítill fugl. Hann flögraði fram og aftur, goggaði með nefinu, dillaði stélinu og velti vöngum.Þessi fugl var hvorki blár né rauður og hvorki gulur né grænn – þetta var bara lítill grár fugl með dökk augu.Þarna sat hann og kvakaði við sjálfan sig.
„Hvað á ég nú að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug? Ekki get ég farið í kvikmyndahús. Þar yrði mér ekki hleypt inn. Ekki get ég borðað brjóstsykur, því enginn kaupir hann handa mér. Ekki get ég leikið mér á skautum, þegar ég á enga skauta, og svo er enginn ís. Og fugl á skautum – þvílík endileysa!“Fuglinn hristi höfuðið og hélt áfram:
„Hvað á ég þá að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug?Ég get baðað mig í læknum og látið mig þorna í sandinum.Ég get flögrað um og látist vera ofurlítil flugvél.Ég get tínt kornið sem börnin dreifa fyrir mig.Ég get líka byggt mér hreiður hérna á greininni.Já, það var prýðileg hugmynd,“ kvakaði hann glaður í bragði; og svo tók hann til starfa.Lestu textann Fuglinn sem ekki vildi syngja og svaraðu spurningunum.Hann tíndi saman hálmstrá sem ég átti ekki, fjaðurnálar sem þú áttir ekki, trefjar sem við áttum ekki og bréfarusl sem enginn átti – og brátt var hreiðurgerðinni lokið.
Síðan hagræddi fuglinn sér í sínu eigin hreiðri, eins makindalega og þú núna, lagði að sér vængina, belgdi sig upp, lokaði augunum og sagði:„Nú ætla ég að sofna!“Tréð heyrði til hans og sagði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Út frá hinum grönnu greinum trésins 
spruttu lítil ljósgræn blöð, gljáandi og silkimjúk. Og þessi litlu ljósgrænu blöð uxu, mættust og mynduðu þak yfir hreiðrinu.Vindurinn heyrði líka hvað fuglinn sagði og svaraði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Og vindurinn blés ofurlitlum silfurhnöppum inn á milli blaðanna. Þeir voru límkenndir eins og brjóstsykur og nú reis gerði af silfurhnöppum umhverfis hreiðrið.Og regnið heyrði hvað fuglinn sagði. Það féll nú yfir tréð eins og votur fuglsvængur og laðaði blómin fram úr hnöppunum, stór ljósrauð og döggvot blóm, angandi af vori. Þannig sá regnið trénu fyrir blómum til að 
skreyta hreiðrið.En hvar var sólin? Jú, sólin var á leiðinni um himinhvolfið, og loks var hún beint yfir hreiðrinu og stráði yfir það heitum geislum sínum.Og þessi saga, sem ekki er venjuleg saga, endar á því að þegar sólin birtist fór að þjóta í trénu og öllum grænu blöðunum. Tréð angaði af rósrauðum blómum og býflugurnar suðuðu hástöfum.Og þá byrjaði hinn ofur venjulegi litli grái fugl að syngja.",45,Af hverju leiddist litla fuglinum?,B,A Hann beið eftir sumrinu ,B Hann hafði ekkert að gera ,C Hann hafði engan til að leika við,,1
"Fyrir utan gluggann óx tré; ekki stórt tré og ekki heldur lítið tré, en greinar þess vísuðu upp á við og minntu á hendur. Það var hvorki vetur né sumar, og ekki heldur vorið með eplunum sínu rauðu, þetta var að vetri loknum og áður en vorið kom. Það var hvorki frost né regn. Sólin var einhversstaðar á flakki, jörðin var vot og meyr, og vindurinn bærði gluggatjöldin.Þarna sat fiðurhnoðri á grein – ofurlítill fugl. Hann flögraði fram og aftur, goggaði með nefinu, dillaði stélinu og velti vöngum.Þessi fugl var hvorki blár né rauður og hvorki gulur né grænn – þetta var bara lítill grár fugl með dökk augu.Þarna sat hann og kvakaði við sjálfan sig.
„Hvað á ég nú að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug? Ekki get ég farið í kvikmyndahús. Þar yrði mér ekki hleypt inn. Ekki get ég borðað brjóstsykur, því enginn kaupir hann handa mér. Ekki get ég leikið mér á skautum, þegar ég á enga skauta, og svo er enginn ís. Og fugl á skautum – þvílík endileysa!“Fuglinn hristi höfuðið og hélt áfram:
„Hvað á ég þá að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug?Ég get baðað mig í læknum og látið mig þorna í sandinum.Ég get flögrað um og látist vera ofurlítil flugvél.Ég get tínt kornið sem börnin dreifa fyrir mig.Ég get líka byggt mér hreiður hérna á greininni.Já, það var prýðileg hugmynd,“ kvakaði hann glaður í bragði; og svo tók hann til starfa.Lestu textann Fuglinn sem ekki vildi syngja og svaraðu spurningunum.Hann tíndi saman hálmstrá sem ég átti ekki, fjaðurnálar sem þú áttir ekki, trefjar sem við áttum ekki og bréfarusl sem enginn átti – og brátt var hreiðurgerðinni lokið.
Síðan hagræddi fuglinn sér í sínu eigin hreiðri, eins makindalega og þú núna, lagði að sér vængina, belgdi sig upp, lokaði augunum og sagði:„Nú ætla ég að sofna!“Tréð heyrði til hans og sagði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Út frá hinum grönnu greinum trésins 
spruttu lítil ljósgræn blöð, gljáandi og silkimjúk. Og þessi litlu ljósgrænu blöð uxu, mættust og mynduðu þak yfir hreiðrinu.Vindurinn heyrði líka hvað fuglinn sagði og svaraði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Og vindurinn blés ofurlitlum silfurhnöppum inn á milli blaðanna. Þeir voru límkenndir eins og brjóstsykur og nú reis gerði af silfurhnöppum umhverfis hreiðrið.Og regnið heyrði hvað fuglinn sagði. Það féll nú yfir tréð eins og votur fuglsvængur og laðaði blómin fram úr hnöppunum, stór ljósrauð og döggvot blóm, angandi af vori. Þannig sá regnið trénu fyrir blómum til að 
skreyta hreiðrið.En hvar var sólin? Jú, sólin var á leiðinni um himinhvolfið, og loks var hún beint yfir hreiðrinu og stráði yfir það heitum geislum sínum.Og þessi saga, sem ekki er venjuleg saga, endar á því að þegar sólin birtist fór að þjóta í trénu og öllum grænu blöðunum. Tréð angaði af rósrauðum blómum og býflugurnar suðuðu hástöfum.Og þá byrjaði hinn ofur venjulegi litli grái fugl að syngja.",46,Hvers vegna byggði fuglinn hreiður?,A,A Hann vantaði verkefni ,B Svo hann fengi betra skjól ,C Vorið var að koma,,0
"Fyrir utan gluggann óx tré; ekki stórt tré og ekki heldur lítið tré, en greinar þess vísuðu upp á við og minntu á hendur. Það var hvorki vetur né sumar, og ekki heldur vorið með eplunum sínu rauðu, þetta var að vetri loknum og áður en vorið kom. Það var hvorki frost né regn. Sólin var einhversstaðar á flakki, jörðin var vot og meyr, og vindurinn bærði gluggatjöldin.Þarna sat fiðurhnoðri á grein – ofurlítill fugl. Hann flögraði fram og aftur, goggaði með nefinu, dillaði stélinu og velti vöngum.Þessi fugl var hvorki blár né rauður og hvorki gulur né grænn – þetta var bara lítill grár fugl með dökk augu.Þarna sat hann og kvakaði við sjálfan sig.
„Hvað á ég nú að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug? Ekki get ég farið í kvikmyndahús. Þar yrði mér ekki hleypt inn. Ekki get ég borðað brjóstsykur, því enginn kaupir hann handa mér. Ekki get ég leikið mér á skautum, þegar ég á enga skauta, og svo er enginn ís. Og fugl á skautum – þvílík endileysa!“Fuglinn hristi höfuðið og hélt áfram:
„Hvað á ég þá að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug?Ég get baðað mig í læknum og látið mig þorna í sandinum.Ég get flögrað um og látist vera ofurlítil flugvél.Ég get tínt kornið sem börnin dreifa fyrir mig.Ég get líka byggt mér hreiður hérna á greininni.Já, það var prýðileg hugmynd,“ kvakaði hann glaður í bragði; og svo tók hann til starfa.Lestu textann Fuglinn sem ekki vildi syngja og svaraðu spurningunum.Hann tíndi saman hálmstrá sem ég átti ekki, fjaðurnálar sem þú áttir ekki, trefjar sem við áttum ekki og bréfarusl sem enginn átti – og brátt var hreiðurgerðinni lokið.
Síðan hagræddi fuglinn sér í sínu eigin hreiðri, eins makindalega og þú núna, lagði að sér vængina, belgdi sig upp, lokaði augunum og sagði:„Nú ætla ég að sofna!“Tréð heyrði til hans og sagði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Út frá hinum grönnu greinum trésins 
spruttu lítil ljósgræn blöð, gljáandi og silkimjúk. Og þessi litlu ljósgrænu blöð uxu, mættust og mynduðu þak yfir hreiðrinu.Vindurinn heyrði líka hvað fuglinn sagði og svaraði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Og vindurinn blés ofurlitlum silfurhnöppum inn á milli blaðanna. Þeir voru límkenndir eins og brjóstsykur og nú reis gerði af silfurhnöppum umhverfis hreiðrið.Og regnið heyrði hvað fuglinn sagði. Það féll nú yfir tréð eins og votur fuglsvængur og laðaði blómin fram úr hnöppunum, stór ljósrauð og döggvot blóm, angandi af vori. Þannig sá regnið trénu fyrir blómum til að 
skreyta hreiðrið.En hvar var sólin? Jú, sólin var á leiðinni um himinhvolfið, og loks var hún beint yfir hreiðrinu og stráði yfir það heitum geislum sínum.Og þessi saga, sem ekki er venjuleg saga, endar á því að þegar sólin birtist fór að þjóta í trénu og öllum grænu blöðunum. Tréð angaði af rósrauðum blómum og býflugurnar suðuðu hástöfum.Og þá byrjaði hinn ofur venjulegi litli grái fugl að syngja.",47,Fuglinn gerði hreiðrið úr ýmsu sem,C,A fannst við tréð ,B honum var gefið ,C tilheyrði engum,,2
"Fyrir utan gluggann óx tré; ekki stórt tré og ekki heldur lítið tré, en greinar þess vísuðu upp á við og minntu á hendur. Það var hvorki vetur né sumar, og ekki heldur vorið með eplunum sínu rauðu, þetta var að vetri loknum og áður en vorið kom. Það var hvorki frost né regn. Sólin var einhversstaðar á flakki, jörðin var vot og meyr, og vindurinn bærði gluggatjöldin.Þarna sat fiðurhnoðri á grein – ofurlítill fugl. Hann flögraði fram og aftur, goggaði með nefinu, dillaði stélinu og velti vöngum.Þessi fugl var hvorki blár né rauður og hvorki gulur né grænn – þetta var bara lítill grár fugl með dökk augu.Þarna sat hann og kvakaði við sjálfan sig.
„Hvað á ég nú að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug? Ekki get ég farið í kvikmyndahús. Þar yrði mér ekki hleypt inn. Ekki get ég borðað brjóstsykur, því enginn kaupir hann handa mér. Ekki get ég leikið mér á skautum, þegar ég á enga skauta, og svo er enginn ís. Og fugl á skautum – þvílík endileysa!“Fuglinn hristi höfuðið og hélt áfram:
„Hvað á ég þá að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug?Ég get baðað mig í læknum og látið mig þorna í sandinum.Ég get flögrað um og látist vera ofurlítil flugvél.Ég get tínt kornið sem börnin dreifa fyrir mig.Ég get líka byggt mér hreiður hérna á greininni.Já, það var prýðileg hugmynd,“ kvakaði hann glaður í bragði; og svo tók hann til starfa.Lestu textann Fuglinn sem ekki vildi syngja og svaraðu spurningunum.Hann tíndi saman hálmstrá sem ég átti ekki, fjaðurnálar sem þú áttir ekki, trefjar sem við áttum ekki og bréfarusl sem enginn átti – og brátt var hreiðurgerðinni lokið.
Síðan hagræddi fuglinn sér í sínu eigin hreiðri, eins makindalega og þú núna, lagði að sér vængina, belgdi sig upp, lokaði augunum og sagði:„Nú ætla ég að sofna!“Tréð heyrði til hans og sagði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Út frá hinum grönnu greinum trésins 
spruttu lítil ljósgræn blöð, gljáandi og silkimjúk. Og þessi litlu ljósgrænu blöð uxu, mættust og mynduðu þak yfir hreiðrinu.Vindurinn heyrði líka hvað fuglinn sagði og svaraði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Og vindurinn blés ofurlitlum silfurhnöppum inn á milli blaðanna. Þeir voru límkenndir eins og brjóstsykur og nú reis gerði af silfurhnöppum umhverfis hreiðrið.Og regnið heyrði hvað fuglinn sagði. Það féll nú yfir tréð eins og votur fuglsvængur og laðaði blómin fram úr hnöppunum, stór ljósrauð og döggvot blóm, angandi af vori. Þannig sá regnið trénu fyrir blómum til að 
skreyta hreiðrið.En hvar var sólin? Jú, sólin var á leiðinni um himinhvolfið, og loks var hún beint yfir hreiðrinu og stráði yfir það heitum geislum sínum.Og þessi saga, sem ekki er venjuleg saga, endar á því að þegar sólin birtist fór að þjóta í trénu og öllum grænu blöðunum. Tréð angaði af rósrauðum blómum og býflugurnar suðuðu hástöfum.Og þá byrjaði hinn ofur venjulegi litli grái fugl að syngja.",48,Á hvaða árstíma gerist sagan,A,A að loknum vetri ,B á miðju sumri ,C snemma hausts,,0
"Fyrir utan gluggann óx tré; ekki stórt tré og ekki heldur lítið tré, en greinar þess vísuðu upp á við og minntu á hendur. Það var hvorki vetur né sumar, og ekki heldur vorið með eplunum sínu rauðu, þetta var að vetri loknum og áður en vorið kom. Það var hvorki frost né regn. Sólin var einhversstaðar á flakki, jörðin var vot og meyr, og vindurinn bærði gluggatjöldin.Þarna sat fiðurhnoðri á grein – ofurlítill fugl. Hann flögraði fram og aftur, goggaði með nefinu, dillaði stélinu og velti vöngum.Þessi fugl var hvorki blár né rauður og hvorki gulur né grænn – þetta var bara lítill grár fugl með dökk augu.Þarna sat hann og kvakaði við sjálfan sig.
„Hvað á ég nú að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug? Ekki get ég farið í kvikmyndahús. Þar yrði mér ekki hleypt inn. Ekki get ég borðað brjóstsykur, því enginn kaupir hann handa mér. Ekki get ég leikið mér á skautum, þegar ég á enga skauta, og svo er enginn ís. Og fugl á skautum – þvílík endileysa!“Fuglinn hristi höfuðið og hélt áfram:
„Hvað á ég þá að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug?Ég get baðað mig í læknum og látið mig þorna í sandinum.Ég get flögrað um og látist vera ofurlítil flugvél.Ég get tínt kornið sem börnin dreifa fyrir mig.Ég get líka byggt mér hreiður hérna á greininni.Já, það var prýðileg hugmynd,“ kvakaði hann glaður í bragði; og svo tók hann til starfa.Lestu textann Fuglinn sem ekki vildi syngja og svaraðu spurningunum.Hann tíndi saman hálmstrá sem ég átti ekki, fjaðurnálar sem þú áttir ekki, trefjar sem við áttum ekki og bréfarusl sem enginn átti – og brátt var hreiðurgerðinni lokið.
Síðan hagræddi fuglinn sér í sínu eigin hreiðri, eins makindalega og þú núna, lagði að sér vængina, belgdi sig upp, lokaði augunum og sagði:„Nú ætla ég að sofna!“Tréð heyrði til hans og sagði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Út frá hinum grönnu greinum trésins 
spruttu lítil ljósgræn blöð, gljáandi og silkimjúk. Og þessi litlu ljósgrænu blöð uxu, mættust og mynduðu þak yfir hreiðrinu.Vindurinn heyrði líka hvað fuglinn sagði og svaraði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Og vindurinn blés ofurlitlum silfurhnöppum inn á milli blaðanna. Þeir voru límkenndir eins og brjóstsykur og nú reis gerði af silfurhnöppum umhverfis hreiðrið.Og regnið heyrði hvað fuglinn sagði. Það féll nú yfir tréð eins og votur fuglsvængur og laðaði blómin fram úr hnöppunum, stór ljósrauð og döggvot blóm, angandi af vori. Þannig sá regnið trénu fyrir blómum til að 
skreyta hreiðrið.En hvar var sólin? Jú, sólin var á leiðinni um himinhvolfið, og loks var hún beint yfir hreiðrinu og stráði yfir það heitum geislum sínum.Og þessi saga, sem ekki er venjuleg saga, endar á því að þegar sólin birtist fór að þjóta í trénu og öllum grænu blöðunum. Tréð angaði af rósrauðum blómum og býflugurnar suðuðu hástöfum.Og þá byrjaði hinn ofur venjulegi litli grái fugl að syngja.",49,Rigningin fékk,C,A fuglinn til að byggja hreiður ,B sólina til að gægjast fram ,C tréð til að blómstra,,2
"Fyrir utan gluggann óx tré; ekki stórt tré og ekki heldur lítið tré, en greinar þess vísuðu upp á við og minntu á hendur. Það var hvorki vetur né sumar, og ekki heldur vorið með eplunum sínu rauðu, þetta var að vetri loknum og áður en vorið kom. Það var hvorki frost né regn. Sólin var einhversstaðar á flakki, jörðin var vot og meyr, og vindurinn bærði gluggatjöldin.Þarna sat fiðurhnoðri á grein – ofurlítill fugl. Hann flögraði fram og aftur, goggaði með nefinu, dillaði stélinu og velti vöngum.Þessi fugl var hvorki blár né rauður og hvorki gulur né grænn – þetta var bara lítill grár fugl með dökk augu.Þarna sat hann og kvakaði við sjálfan sig.
„Hvað á ég nú að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug? Ekki get ég farið í kvikmyndahús. Þar yrði mér ekki hleypt inn. Ekki get ég borðað brjóstsykur, því enginn kaupir hann handa mér. Ekki get ég leikið mér á skautum, þegar ég á enga skauta, og svo er enginn ís. Og fugl á skautum – þvílík endileysa!“Fuglinn hristi höfuðið og hélt áfram:
„Hvað á ég þá að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug?Ég get baðað mig í læknum og látið mig þorna í sandinum.Ég get flögrað um og látist vera ofurlítil flugvél.Ég get tínt kornið sem börnin dreifa fyrir mig.Ég get líka byggt mér hreiður hérna á greininni.Já, það var prýðileg hugmynd,“ kvakaði hann glaður í bragði; og svo tók hann til starfa.Lestu textann Fuglinn sem ekki vildi syngja og svaraðu spurningunum.Hann tíndi saman hálmstrá sem ég átti ekki, fjaðurnálar sem þú áttir ekki, trefjar sem við áttum ekki og bréfarusl sem enginn átti – og brátt var hreiðurgerðinni lokið.
Síðan hagræddi fuglinn sér í sínu eigin hreiðri, eins makindalega og þú núna, lagði að sér vængina, belgdi sig upp, lokaði augunum og sagði:„Nú ætla ég að sofna!“Tréð heyrði til hans og sagði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Út frá hinum grönnu greinum trésins 
spruttu lítil ljósgræn blöð, gljáandi og silkimjúk. Og þessi litlu ljósgrænu blöð uxu, mættust og mynduðu þak yfir hreiðrinu.Vindurinn heyrði líka hvað fuglinn sagði og svaraði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Og vindurinn blés ofurlitlum silfurhnöppum inn á milli blaðanna. Þeir voru límkenndir eins og brjóstsykur og nú reis gerði af silfurhnöppum umhverfis hreiðrið.Og regnið heyrði hvað fuglinn sagði. Það féll nú yfir tréð eins og votur fuglsvængur og laðaði blómin fram úr hnöppunum, stór ljósrauð og döggvot blóm, angandi af vori. Þannig sá regnið trénu fyrir blómum til að 
skreyta hreiðrið.En hvar var sólin? Jú, sólin var á leiðinni um himinhvolfið, og loks var hún beint yfir hreiðrinu og stráði yfir það heitum geislum sínum.Og þessi saga, sem ekki er venjuleg saga, endar á því að þegar sólin birtist fór að þjóta í trénu og öllum grænu blöðunum. Tréð angaði af rósrauðum blómum og býflugurnar suðuðu hástöfum.Og þá byrjaði hinn ofur venjulegi litli grái fugl að syngja.",50,Þegar sólin kom fram,C,A byggði fuglinn hreiður ,B flögraði fuglinn um ,C létu býflugurnar í sér heyra,,2
"Fyrir utan gluggann óx tré; ekki stórt tré og ekki heldur lítið tré, en greinar þess vísuðu upp á við og minntu á hendur. Það var hvorki vetur né sumar, og ekki heldur vorið með eplunum sínu rauðu, þetta var að vetri loknum og áður en vorið kom. Það var hvorki frost né regn. Sólin var einhversstaðar á flakki, jörðin var vot og meyr, og vindurinn bærði gluggatjöldin.Þarna sat fiðurhnoðri á grein – ofurlítill fugl. Hann flögraði fram og aftur, goggaði með nefinu, dillaði stélinu og velti vöngum.Þessi fugl var hvorki blár né rauður og hvorki gulur né grænn – þetta var bara lítill grár fugl með dökk augu.Þarna sat hann og kvakaði við sjálfan sig.
„Hvað á ég nú að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug? Ekki get ég farið í kvikmyndahús. Þar yrði mér ekki hleypt inn. Ekki get ég borðað brjóstsykur, því enginn kaupir hann handa mér. Ekki get ég leikið mér á skautum, þegar ég á enga skauta, og svo er enginn ís. Og fugl á skautum – þvílík endileysa!“Fuglinn hristi höfuðið og hélt áfram:
„Hvað á ég þá að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug?Ég get baðað mig í læknum og látið mig þorna í sandinum.Ég get flögrað um og látist vera ofurlítil flugvél.Ég get tínt kornið sem börnin dreifa fyrir mig.Ég get líka byggt mér hreiður hérna á greininni.Já, það var prýðileg hugmynd,“ kvakaði hann glaður í bragði; og svo tók hann til starfa.Lestu textann Fuglinn sem ekki vildi syngja og svaraðu spurningunum.Hann tíndi saman hálmstrá sem ég átti ekki, fjaðurnálar sem þú áttir ekki, trefjar sem við áttum ekki og bréfarusl sem enginn átti – og brátt var hreiðurgerðinni lokið.
Síðan hagræddi fuglinn sér í sínu eigin hreiðri, eins makindalega og þú núna, lagði að sér vængina, belgdi sig upp, lokaði augunum og sagði:„Nú ætla ég að sofna!“Tréð heyrði til hans og sagði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Út frá hinum grönnu greinum trésins 
spruttu lítil ljósgræn blöð, gljáandi og silkimjúk. Og þessi litlu ljósgrænu blöð uxu, mættust og mynduðu þak yfir hreiðrinu.Vindurinn heyrði líka hvað fuglinn sagði og svaraði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Og vindurinn blés ofurlitlum silfurhnöppum inn á milli blaðanna. Þeir voru límkenndir eins og brjóstsykur og nú reis gerði af silfurhnöppum umhverfis hreiðrið.Og regnið heyrði hvað fuglinn sagði. Það féll nú yfir tréð eins og votur fuglsvængur og laðaði blómin fram úr hnöppunum, stór ljósrauð og döggvot blóm, angandi af vori. Þannig sá regnið trénu fyrir blómum til að 
skreyta hreiðrið.En hvar var sólin? Jú, sólin var á leiðinni um himinhvolfið, og loks var hún beint yfir hreiðrinu og stráði yfir það heitum geislum sínum.Og þessi saga, sem ekki er venjuleg saga, endar á því að þegar sólin birtist fór að þjóta í trénu og öllum grænu blöðunum. Tréð angaði af rósrauðum blómum og býflugurnar suðuðu hástöfum.Og þá byrjaði hinn ofur venjulegi litli grái fugl að syngja.",51,Hvers vegna byrjaði fuglinn að syngja?,C,A Hann átti fallegt hreiður ,B Honum fannst blómin falleg ,C Honum leið vel,,2
"Fyrir utan gluggann óx tré; ekki stórt tré og ekki heldur lítið tré, en greinar þess vísuðu upp á við og minntu á hendur. Það var hvorki vetur né sumar, og ekki heldur vorið með eplunum sínu rauðu, þetta var að vetri loknum og áður en vorið kom. Það var hvorki frost né regn. Sólin var einhversstaðar á flakki, jörðin var vot og meyr, og vindurinn bærði gluggatjöldin.Þarna sat fiðurhnoðri á grein – ofurlítill fugl. Hann flögraði fram og aftur, goggaði með nefinu, dillaði stélinu og velti vöngum.Þessi fugl var hvorki blár né rauður og hvorki gulur né grænn – þetta var bara lítill grár fugl með dökk augu.Þarna sat hann og kvakaði við sjálfan sig.
„Hvað á ég nú að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug? Ekki get ég farið í kvikmyndahús. Þar yrði mér ekki hleypt inn. Ekki get ég borðað brjóstsykur, því enginn kaupir hann handa mér. Ekki get ég leikið mér á skautum, þegar ég á enga skauta, og svo er enginn ís. Og fugl á skautum – þvílík endileysa!“Fuglinn hristi höfuðið og hélt áfram:
„Hvað á ég þá að gera, ég sem ekki vil syngja! Hvað get ég látið mér detta í hug?Ég get baðað mig í læknum og látið mig þorna í sandinum.Ég get flögrað um og látist vera ofurlítil flugvél.Ég get tínt kornið sem börnin dreifa fyrir mig.Ég get líka byggt mér hreiður hérna á greininni.Já, það var prýðileg hugmynd,“ kvakaði hann glaður í bragði; og svo tók hann til starfa.Lestu textann Fuglinn sem ekki vildi syngja og svaraðu spurningunum.Hann tíndi saman hálmstrá sem ég átti ekki, fjaðurnálar sem þú áttir ekki, trefjar sem við áttum ekki og bréfarusl sem enginn átti – og brátt var hreiðurgerðinni lokið.
Síðan hagræddi fuglinn sér í sínu eigin hreiðri, eins makindalega og þú núna, lagði að sér vængina, belgdi sig upp, lokaði augunum og sagði:„Nú ætla ég að sofna!“Tréð heyrði til hans og sagði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Út frá hinum grönnu greinum trésins 
spruttu lítil ljósgræn blöð, gljáandi og silkimjúk. Og þessi litlu ljósgrænu blöð uxu, mættust og mynduðu þak yfir hreiðrinu.Vindurinn heyrði líka hvað fuglinn sagði og svaraði:„Það er ágætt, sofðu eins og þig lystir.“Og vindurinn blés ofurlitlum silfurhnöppum inn á milli blaðanna. Þeir voru límkenndir eins og brjóstsykur og nú reis gerði af silfurhnöppum umhverfis hreiðrið.Og regnið heyrði hvað fuglinn sagði. Það féll nú yfir tréð eins og votur fuglsvængur og laðaði blómin fram úr hnöppunum, stór ljósrauð og döggvot blóm, angandi af vori. Þannig sá regnið trénu fyrir blómum til að 
skreyta hreiðrið.En hvar var sólin? Jú, sólin var á leiðinni um himinhvolfið, og loks var hún beint yfir hreiðrinu og stráði yfir það heitum geislum sínum.Og þessi saga, sem ekki er venjuleg saga, endar á því að þegar sólin birtist fór að þjóta í trénu og öllum grænu blöðunum. Tréð angaði af rósrauðum blómum og býflugurnar suðuðu hástöfum.Og þá byrjaði hinn ofur venjulegi litli grái fugl að syngja.",52,Sagan fjallar um fugl sem,B,A bjó til skrýtið hreiður ,B fagnaði sumrinu ,C var alltaf leiður,,1
,53,Finndu andheiti orðsins fresta,B,A finna ,B flýta ,C lengja ,D stýra,1
,54,Finndu andheiti orðsins tilhlökkun,A,A kvíði ,B ótti ,C spenna ,D von,0
,55,Finndu andheiti orðsins mæta,C,A elta ,B hætta ,C skrópa ,D þiggja,2
,56,Finndu andheiti orðsins velja,A,A hafna ,B missa ,C taka ,D selja,0
"Flatey í rokrassi, 8. júní
Ástkæra Kæra Arnfríður,
Mamma sagði að það eigi alltaf að byrja 
svona gamaldags bréf á kurteislegu ávarpi. 
Svo þegar ég geri það þá segir hún að það sé 
óviðeigandi. Hvernig á maður að læra þegar 
maður fær svona óljósar leiðbeiningar?
Ertu nokkuð búin að fá bréfið frá mér? Ég 
bíð spennt eftir svari frá þér. Vonandi kemur 
það í dag eða á morgun.
Ég hefði átt að taka betur eftir í 
landafræðitímunum í vetur. Ég sé það núna. 
Hefur þú komið til Flateyjar!?! Í fyrsta lagi er 
Flatey varla eyja, hún er meira eins og sker. 
Það er sko hægt að labba um alla eyjuna. Hér 
eru engir bílar eða neitt, jú, reyndar nokkrar 
eldgamlar druslur sem fólk notar til að flytja 
dótið sitt úr ferjunni og í húsin sín. Annars 
notar enginn bíl. Hér ganga allir um allt.
Í öðru lagi er ekki borg í Flatey! Það eru hús 
en þau eru álíka mörg og húsin í götunni minni 
heima í Grafarvogi. Þau eru líka mjög skrýtin 
í útliti, gerð úr spýtum og eru gamaldags og 
marglit. Það er eins og allir íbúarnir hér hafi 
ákveðið að mála í skærasta litnum sem til var 
í málningarbúðinni. Húsin eru ýmist gul, rauð, 
græn eða blá. Eitt er fjólublátt, í alvöru!
Í þriðja lagi er ekki einu sinni búð hérna. 
Það er smá sjoppa en það er ekkert til í 
henni nema klósettpappír og Prins Pólo. 
Kristján fór að grenja þegar hann fattaði 
uppgötvaði að hann kæmist ekki í Nammiland 
á laugardögum. Gott á hann, honum var nær 
að vera svona spenntur yfir ferðinni.
Húsið okkar er rautt með svörtu þaki og 
stendur mjög nálægt bryggjunni. Á neðri 
hæðinni er lítið kaffihús með átta borðum. 
(Það passar örugglega fyrir alla sem búa á 
eyjunni.) Á efri hæðinni er íbúðin okkar. Tvö 
herbergi, stofa og eldhús. 
Nú heldur þú örugglega að ég hafi gleymt 
að skrifa baðherbergi. Nei, ég gleymdi því 
ekki. Það er EKKERT baðherbergi í húsinu!!! 
Pabbi hló bara að mér þegar ég spurði hvort 
klósettið væri á háaloftinu. Svo fór hann með 
okkur Kristján bak við hús og kenndi okkur á 
útikamarinn. Þar sem þú ert kennari þá geri ég 
ráð fyrir að þú þekkir orðið og vitir hvað ég er 
að tala um. En ég verð alveg að viðurkenna að 
ég vissi fyrst ekki hvað pabbi átti við. Nú kann 
ég að pissa og kúka ofan í holu í gegnum stórt 
gat í ísköldum kofa.
Eins og þetta væri ekki nóg til að gera þetta 
hús það ömurlegasta sem ég hef búið í heldur 
á ég alveg eftir að segja þér frá herberginu 
mínu. Það er að segja herberginu okkar 
Kristjáns. Jú, mikið rétt. Næstu sjö vikurnar 
þarf ég að deila herbergi með bróður mínum 
sem er ekki bara leiðinleg klöguskjóða heldur 
líka frekasta krakkagerpi á öllu norðurhveli 
jarðar. (Og hann bítur.) Í herberginu, sem er 
á stærð við skúringakompuna í skólanum, 
er koja. Ég náði efri kojunni en brósi 
grenjaði og vældi (hann var enn fúll yfir 
laugardagsnamminu) þar til pabbi missti 
þolinmæðina og sagði að við yrðum að 
skiptast á og Kristján fengi efri kojuna fyrst. 
Ég mótmælti að sjálfsögðu kröftuglega en 
enginn hlustaði á mig. Ég sé núna að sennilega 
hefði verið skynsamlegt að henda mér í gólfið 
og grenja hærra en Kristján. Þá hefði ég 
örugglega fengið efri kojuna. Of seint núna.
Pabbi og mamma eru alsæl. Þau eru 
á fullu að gera húsið hreint og fínt fyrir 
ferðamennina. (Eins og einhverjir komi 
ótilneyddir hingað á þetta sker þar sem ekkert 
er hægt að gera eða skoða – þau eiga sko 
eftir að verða fyrir vonbrigðum.) Mamma er 
að viðra ljóta grænköflótta dúka úti á snúru 
og pabbi rembist við að læra á eldgamla 
kaffikönnu sem lítur út fyrir að hafa staðið hér 
í 100 ár.
Ég er hins vegar ekki alsæl. Ég er mjög 
vansæl. (Ég fann þetta orð í orðabók – stolt 
af því.) Ég verð að segja að það var margfalt 
betra að eiga mjög upptekna foreldra 
sem voru sívinnandi en áttu í staðinn 
gríðarlega flott hús í Grafarvogi með tveimur 
baðherbergjum, mörgum svefnherbergjum 
og öllum helstu rafmagnstækjum og 
afþreyingargræjum fyrir börnin sín. Þó svo 
þau hafi lítið verið heima og aldrei haft tíma 
til að spila eða baka kanilsnúða, þá hafði ég 
það fínt.
Nú er mamma að reka mig út í göngutúr. 
Þau nenna víst ekki lengur að horfa á 
hræðilega fýlusvipinn sem ég er með á 
andlitinu. Gott á þau! Skrifa meira á eftir.
(Kristjana Friðbjörnsdóttir, 2010, Flateyjarbréfin)",1,Hvað finnst mömmunni óviðeigandi?,C,A innihald bréfsins,B leiðbeiningarnar,C orðalag stúlkunnar,,2
"Flatey í rokrassi, 8. júní
Ástkæra Kæra Arnfríður,
Mamma sagði að það eigi alltaf að byrja 
svona gamaldags bréf á kurteislegu ávarpi. 
Svo þegar ég geri það þá segir hún að það sé 
óviðeigandi. Hvernig á maður að læra þegar 
maður fær svona óljósar leiðbeiningar?
Ertu nokkuð búin að fá bréfið frá mér? Ég 
bíð spennt eftir svari frá þér. Vonandi kemur 
það í dag eða á morgun.
Ég hefði átt að taka betur eftir í 
landafræðitímunum í vetur. Ég sé það núna. 
Hefur þú komið til Flateyjar!?! Í fyrsta lagi er 
Flatey varla eyja, hún er meira eins og sker. 
Það er sko hægt að labba um alla eyjuna. Hér 
eru engir bílar eða neitt, jú, reyndar nokkrar 
eldgamlar druslur sem fólk notar til að flytja 
dótið sitt úr ferjunni og í húsin sín. Annars 
notar enginn bíl. Hér ganga allir um allt.
Í öðru lagi er ekki borg í Flatey! Það eru hús 
en þau eru álíka mörg og húsin í götunni minni 
heima í Grafarvogi. Þau eru líka mjög skrýtin 
í útliti, gerð úr spýtum og eru gamaldags og 
marglit. Það er eins og allir íbúarnir hér hafi 
ákveðið að mála í skærasta litnum sem til var 
í málningarbúðinni. Húsin eru ýmist gul, rauð, 
græn eða blá. Eitt er fjólublátt, í alvöru!
Í þriðja lagi er ekki einu sinni búð hérna. 
Það er smá sjoppa en það er ekkert til í 
henni nema klósettpappír og Prins Pólo. 
Kristján fór að grenja þegar hann fattaði 
uppgötvaði að hann kæmist ekki í Nammiland 
á laugardögum. Gott á hann, honum var nær 
að vera svona spenntur yfir ferðinni.
Húsið okkar er rautt með svörtu þaki og 
stendur mjög nálægt bryggjunni. Á neðri 
hæðinni er lítið kaffihús með átta borðum. 
(Það passar örugglega fyrir alla sem búa á 
eyjunni.) Á efri hæðinni er íbúðin okkar. Tvö 
herbergi, stofa og eldhús. 
Nú heldur þú örugglega að ég hafi gleymt 
að skrifa baðherbergi. Nei, ég gleymdi því 
ekki. Það er EKKERT baðherbergi í húsinu!!! 
Pabbi hló bara að mér þegar ég spurði hvort 
klósettið væri á háaloftinu. Svo fór hann með 
okkur Kristján bak við hús og kenndi okkur á 
útikamarinn. Þar sem þú ert kennari þá geri ég 
ráð fyrir að þú þekkir orðið og vitir hvað ég er 
að tala um. En ég verð alveg að viðurkenna að 
ég vissi fyrst ekki hvað pabbi átti við. Nú kann 
ég að pissa og kúka ofan í holu í gegnum stórt 
gat í ísköldum kofa.
Eins og þetta væri ekki nóg til að gera þetta 
hús það ömurlegasta sem ég hef búið í heldur 
á ég alveg eftir að segja þér frá herberginu 
mínu. Það er að segja herberginu okkar 
Kristjáns. Jú, mikið rétt. Næstu sjö vikurnar 
þarf ég að deila herbergi með bróður mínum 
sem er ekki bara leiðinleg klöguskjóða heldur 
líka frekasta krakkagerpi á öllu norðurhveli 
jarðar. (Og hann bítur.) Í herberginu, sem er 
á stærð við skúringakompuna í skólanum, 
er koja. Ég náði efri kojunni en brósi 
grenjaði og vældi (hann var enn fúll yfir 
laugardagsnamminu) þar til pabbi missti 
þolinmæðina og sagði að við yrðum að 
skiptast á og Kristján fengi efri kojuna fyrst. 
Ég mótmælti að sjálfsögðu kröftuglega en 
enginn hlustaði á mig. Ég sé núna að sennilega 
hefði verið skynsamlegt að henda mér í gólfið 
og grenja hærra en Kristján. Þá hefði ég 
örugglega fengið efri kojuna. Of seint núna.
Pabbi og mamma eru alsæl. Þau eru 
á fullu að gera húsið hreint og fínt fyrir 
ferðamennina. (Eins og einhverjir komi 
ótilneyddir hingað á þetta sker þar sem ekkert 
er hægt að gera eða skoða – þau eiga sko 
eftir að verða fyrir vonbrigðum.) Mamma er 
að viðra ljóta grænköflótta dúka úti á snúru 
og pabbi rembist við að læra á eldgamla 
kaffikönnu sem lítur út fyrir að hafa staðið hér 
í 100 ár.
Ég er hins vegar ekki alsæl. Ég er mjög 
vansæl. (Ég fann þetta orð í orðabók – stolt 
af því.) Ég verð að segja að það var margfalt 
betra að eiga mjög upptekna foreldra 
sem voru sívinnandi en áttu í staðinn 
gríðarlega flott hús í Grafarvogi með tveimur 
baðherbergjum, mörgum svefnherbergjum 
og öllum helstu rafmagnstækjum og 
afþreyingargræjum fyrir börnin sín. Þó svo 
þau hafi lítið verið heima og aldrei haft tíma 
til að spila eða baka kanilsnúða, þá hafði ég 
það fínt.
Nú er mamma að reka mig út í göngutúr. 
Þau nenna víst ekki lengur að horfa á 
hræðilega fýlusvipinn sem ég er með á 
andlitinu. Gott á þau! Skrifa meira á eftir.
(Kristjana Friðbjörnsdóttir, 2010, Flateyjarbréfin)",2,Bréfið hefst á hverju?,A,A ávarpsorðum,B inngangi,C kynningu,,0
"Flatey í rokrassi, 8. júní
Ástkæra Kæra Arnfríður,
Mamma sagði að það eigi alltaf að byrja 
svona gamaldags bréf á kurteislegu ávarpi. 
Svo þegar ég geri það þá segir hún að það sé 
óviðeigandi. Hvernig á maður að læra þegar 
maður fær svona óljósar leiðbeiningar?
Ertu nokkuð búin að fá bréfið frá mér? Ég 
bíð spennt eftir svari frá þér. Vonandi kemur 
það í dag eða á morgun.
Ég hefði átt að taka betur eftir í 
landafræðitímunum í vetur. Ég sé það núna. 
Hefur þú komið til Flateyjar!?! Í fyrsta lagi er 
Flatey varla eyja, hún er meira eins og sker. 
Það er sko hægt að labba um alla eyjuna. Hér 
eru engir bílar eða neitt, jú, reyndar nokkrar 
eldgamlar druslur sem fólk notar til að flytja 
dótið sitt úr ferjunni og í húsin sín. Annars 
notar enginn bíl. Hér ganga allir um allt.
Í öðru lagi er ekki borg í Flatey! Það eru hús 
en þau eru álíka mörg og húsin í götunni minni 
heima í Grafarvogi. Þau eru líka mjög skrýtin 
í útliti, gerð úr spýtum og eru gamaldags og 
marglit. Það er eins og allir íbúarnir hér hafi 
ákveðið að mála í skærasta litnum sem til var 
í málningarbúðinni. Húsin eru ýmist gul, rauð, 
græn eða blá. Eitt er fjólublátt, í alvöru!
Í þriðja lagi er ekki einu sinni búð hérna. 
Það er smá sjoppa en það er ekkert til í 
henni nema klósettpappír og Prins Pólo. 
Kristján fór að grenja þegar hann fattaði 
uppgötvaði að hann kæmist ekki í Nammiland 
á laugardögum. Gott á hann, honum var nær 
að vera svona spenntur yfir ferðinni.
Húsið okkar er rautt með svörtu þaki og 
stendur mjög nálægt bryggjunni. Á neðri 
hæðinni er lítið kaffihús með átta borðum. 
(Það passar örugglega fyrir alla sem búa á 
eyjunni.) Á efri hæðinni er íbúðin okkar. Tvö 
herbergi, stofa og eldhús. 
Nú heldur þú örugglega að ég hafi gleymt 
að skrifa baðherbergi. Nei, ég gleymdi því 
ekki. Það er EKKERT baðherbergi í húsinu!!! 
Pabbi hló bara að mér þegar ég spurði hvort 
klósettið væri á háaloftinu. Svo fór hann með 
okkur Kristján bak við hús og kenndi okkur á 
útikamarinn. Þar sem þú ert kennari þá geri ég 
ráð fyrir að þú þekkir orðið og vitir hvað ég er 
að tala um. En ég verð alveg að viðurkenna að 
ég vissi fyrst ekki hvað pabbi átti við. Nú kann 
ég að pissa og kúka ofan í holu í gegnum stórt 
gat í ísköldum kofa.
Eins og þetta væri ekki nóg til að gera þetta 
hús það ömurlegasta sem ég hef búið í heldur 
á ég alveg eftir að segja þér frá herberginu 
mínu. Það er að segja herberginu okkar 
Kristjáns. Jú, mikið rétt. Næstu sjö vikurnar 
þarf ég að deila herbergi með bróður mínum 
sem er ekki bara leiðinleg klöguskjóða heldur 
líka frekasta krakkagerpi á öllu norðurhveli 
jarðar. (Og hann bítur.) Í herberginu, sem er 
á stærð við skúringakompuna í skólanum, 
er koja. Ég náði efri kojunni en brósi 
grenjaði og vældi (hann var enn fúll yfir 
laugardagsnamminu) þar til pabbi missti 
þolinmæðina og sagði að við yrðum að 
skiptast á og Kristján fengi efri kojuna fyrst. 
Ég mótmælti að sjálfsögðu kröftuglega en 
enginn hlustaði á mig. Ég sé núna að sennilega 
hefði verið skynsamlegt að henda mér í gólfið 
og grenja hærra en Kristján. Þá hefði ég 
örugglega fengið efri kojuna. Of seint núna.
Pabbi og mamma eru alsæl. Þau eru 
á fullu að gera húsið hreint og fínt fyrir 
ferðamennina. (Eins og einhverjir komi 
ótilneyddir hingað á þetta sker þar sem ekkert 
er hægt að gera eða skoða – þau eiga sko 
eftir að verða fyrir vonbrigðum.) Mamma er 
að viðra ljóta grænköflótta dúka úti á snúru 
og pabbi rembist við að læra á eldgamla 
kaffikönnu sem lítur út fyrir að hafa staðið hér 
í 100 ár.
Ég er hins vegar ekki alsæl. Ég er mjög 
vansæl. (Ég fann þetta orð í orðabók – stolt 
af því.) Ég verð að segja að það var margfalt 
betra að eiga mjög upptekna foreldra 
sem voru sívinnandi en áttu í staðinn 
gríðarlega flott hús í Grafarvogi með tveimur 
baðherbergjum, mörgum svefnherbergjum 
og öllum helstu rafmagnstækjum og 
afþreyingargræjum fyrir börnin sín. Þó svo 
þau hafi lítið verið heima og aldrei haft tíma 
til að spila eða baka kanilsnúða, þá hafði ég 
það fínt.
Nú er mamma að reka mig út í göngutúr. 
Þau nenna víst ekki lengur að horfa á 
hræðilega fýlusvipinn sem ég er með á 
andlitinu. Gott á þau! Skrifa meira á eftir.
(Kristjana Friðbjörnsdóttir, 2010, Flateyjarbréfin)",3,Stúlkan skrifar bréf án þess að hvað?,A,A hafa fengið svar við fyrra bréfi,B hafa nokkuð fréttnæmt að segja,C kannast við viðtakanda bréfsins,,0
"Flatey í rokrassi, 8. júní
Ástkæra Kæra Arnfríður,
Mamma sagði að það eigi alltaf að byrja 
svona gamaldags bréf á kurteislegu ávarpi. 
Svo þegar ég geri það þá segir hún að það sé 
óviðeigandi. Hvernig á maður að læra þegar 
maður fær svona óljósar leiðbeiningar?
Ertu nokkuð búin að fá bréfið frá mér? Ég 
bíð spennt eftir svari frá þér. Vonandi kemur 
það í dag eða á morgun.
Ég hefði átt að taka betur eftir í 
landafræðitímunum í vetur. Ég sé það núna. 
Hefur þú komið til Flateyjar!?! Í fyrsta lagi er 
Flatey varla eyja, hún er meira eins og sker. 
Það er sko hægt að labba um alla eyjuna. Hér 
eru engir bílar eða neitt, jú, reyndar nokkrar 
eldgamlar druslur sem fólk notar til að flytja 
dótið sitt úr ferjunni og í húsin sín. Annars 
notar enginn bíl. Hér ganga allir um allt.
Í öðru lagi er ekki borg í Flatey! Það eru hús 
en þau eru álíka mörg og húsin í götunni minni 
heima í Grafarvogi. Þau eru líka mjög skrýtin 
í útliti, gerð úr spýtum og eru gamaldags og 
marglit. Það er eins og allir íbúarnir hér hafi 
ákveðið að mála í skærasta litnum sem til var 
í málningarbúðinni. Húsin eru ýmist gul, rauð, 
græn eða blá. Eitt er fjólublátt, í alvöru!
Í þriðja lagi er ekki einu sinni búð hérna. 
Það er smá sjoppa en það er ekkert til í 
henni nema klósettpappír og Prins Pólo. 
Kristján fór að grenja þegar hann fattaði 
uppgötvaði að hann kæmist ekki í Nammiland 
á laugardögum. Gott á hann, honum var nær 
að vera svona spenntur yfir ferðinni.
Húsið okkar er rautt með svörtu þaki og 
stendur mjög nálægt bryggjunni. Á neðri 
hæðinni er lítið kaffihús með átta borðum. 
(Það passar örugglega fyrir alla sem búa á 
eyjunni.) Á efri hæðinni er íbúðin okkar. Tvö 
herbergi, stofa og eldhús. 
Nú heldur þú örugglega að ég hafi gleymt 
að skrifa baðherbergi. Nei, ég gleymdi því 
ekki. Það er EKKERT baðherbergi í húsinu!!! 
Pabbi hló bara að mér þegar ég spurði hvort 
klósettið væri á háaloftinu. Svo fór hann með 
okkur Kristján bak við hús og kenndi okkur á 
útikamarinn. Þar sem þú ert kennari þá geri ég 
ráð fyrir að þú þekkir orðið og vitir hvað ég er 
að tala um. En ég verð alveg að viðurkenna að 
ég vissi fyrst ekki hvað pabbi átti við. Nú kann 
ég að pissa og kúka ofan í holu í gegnum stórt 
gat í ísköldum kofa.
Eins og þetta væri ekki nóg til að gera þetta 
hús það ömurlegasta sem ég hef búið í heldur 
á ég alveg eftir að segja þér frá herberginu 
mínu. Það er að segja herberginu okkar 
Kristjáns. Jú, mikið rétt. Næstu sjö vikurnar 
þarf ég að deila herbergi með bróður mínum 
sem er ekki bara leiðinleg klöguskjóða heldur 
líka frekasta krakkagerpi á öllu norðurhveli 
jarðar. (Og hann bítur.) Í herberginu, sem er 
á stærð við skúringakompuna í skólanum, 
er koja. Ég náði efri kojunni en brósi 
grenjaði og vældi (hann var enn fúll yfir 
laugardagsnamminu) þar til pabbi missti 
þolinmæðina og sagði að við yrðum að 
skiptast á og Kristján fengi efri kojuna fyrst. 
Ég mótmælti að sjálfsögðu kröftuglega en 
enginn hlustaði á mig. Ég sé núna að sennilega 
hefði verið skynsamlegt að henda mér í gólfið 
og grenja hærra en Kristján. Þá hefði ég 
örugglega fengið efri kojuna. Of seint núna.
Pabbi og mamma eru alsæl. Þau eru 
á fullu að gera húsið hreint og fínt fyrir 
ferðamennina. (Eins og einhverjir komi 
ótilneyddir hingað á þetta sker þar sem ekkert 
er hægt að gera eða skoða – þau eiga sko 
eftir að verða fyrir vonbrigðum.) Mamma er 
að viðra ljóta grænköflótta dúka úti á snúru 
og pabbi rembist við að læra á eldgamla 
kaffikönnu sem lítur út fyrir að hafa staðið hér 
í 100 ár.
Ég er hins vegar ekki alsæl. Ég er mjög 
vansæl. (Ég fann þetta orð í orðabók – stolt 
af því.) Ég verð að segja að það var margfalt 
betra að eiga mjög upptekna foreldra 
sem voru sívinnandi en áttu í staðinn 
gríðarlega flott hús í Grafarvogi með tveimur 
baðherbergjum, mörgum svefnherbergjum 
og öllum helstu rafmagnstækjum og 
afþreyingargræjum fyrir börnin sín. Þó svo 
þau hafi lítið verið heima og aldrei haft tíma 
til að spila eða baka kanilsnúða, þá hafði ég 
það fínt.
Nú er mamma að reka mig út í göngutúr. 
Þau nenna víst ekki lengur að horfa á 
hræðilega fýlusvipinn sem ég er með á 
andlitinu. Gott á þau! Skrifa meira á eftir.
(Kristjana Friðbjörnsdóttir, 2010, Flateyjarbréfin)",4,Hvað finnst bréfritara um húsin á eyjunni?,C,A Henni finnst að þau mætti laga,B Henni finnst þau reisuleg,C Þau eru öðruvísi en hún á að venjast,,2
"Flatey í rokrassi, 8. júní
Ástkæra Kæra Arnfríður,
Mamma sagði að það eigi alltaf að byrja 
svona gamaldags bréf á kurteislegu ávarpi. 
Svo þegar ég geri það þá segir hún að það sé 
óviðeigandi. Hvernig á maður að læra þegar 
maður fær svona óljósar leiðbeiningar?
Ertu nokkuð búin að fá bréfið frá mér? Ég 
bíð spennt eftir svari frá þér. Vonandi kemur 
það í dag eða á morgun.
Ég hefði átt að taka betur eftir í 
landafræðitímunum í vetur. Ég sé það núna. 
Hefur þú komið til Flateyjar!?! Í fyrsta lagi er 
Flatey varla eyja, hún er meira eins og sker. 
Það er sko hægt að labba um alla eyjuna. Hér 
eru engir bílar eða neitt, jú, reyndar nokkrar 
eldgamlar druslur sem fólk notar til að flytja 
dótið sitt úr ferjunni og í húsin sín. Annars 
notar enginn bíl. Hér ganga allir um allt.
Í öðru lagi er ekki borg í Flatey! Það eru hús 
en þau eru álíka mörg og húsin í götunni minni 
heima í Grafarvogi. Þau eru líka mjög skrýtin 
í útliti, gerð úr spýtum og eru gamaldags og 
marglit. Það er eins og allir íbúarnir hér hafi 
ákveðið að mála í skærasta litnum sem til var 
í málningarbúðinni. Húsin eru ýmist gul, rauð, 
græn eða blá. Eitt er fjólublátt, í alvöru!
Í þriðja lagi er ekki einu sinni búð hérna. 
Það er smá sjoppa en það er ekkert til í 
henni nema klósettpappír og Prins Pólo. 
Kristján fór að grenja þegar hann fattaði 
uppgötvaði að hann kæmist ekki í Nammiland 
á laugardögum. Gott á hann, honum var nær 
að vera svona spenntur yfir ferðinni.
Húsið okkar er rautt með svörtu þaki og 
stendur mjög nálægt bryggjunni. Á neðri 
hæðinni er lítið kaffihús með átta borðum. 
(Það passar örugglega fyrir alla sem búa á 
eyjunni.) Á efri hæðinni er íbúðin okkar. Tvö 
herbergi, stofa og eldhús. 
Nú heldur þú örugglega að ég hafi gleymt 
að skrifa baðherbergi. Nei, ég gleymdi því 
ekki. Það er EKKERT baðherbergi í húsinu!!! 
Pabbi hló bara að mér þegar ég spurði hvort 
klósettið væri á háaloftinu. Svo fór hann með 
okkur Kristján bak við hús og kenndi okkur á 
útikamarinn. Þar sem þú ert kennari þá geri ég 
ráð fyrir að þú þekkir orðið og vitir hvað ég er 
að tala um. En ég verð alveg að viðurkenna að 
ég vissi fyrst ekki hvað pabbi átti við. Nú kann 
ég að pissa og kúka ofan í holu í gegnum stórt 
gat í ísköldum kofa.
Eins og þetta væri ekki nóg til að gera þetta 
hús það ömurlegasta sem ég hef búið í heldur 
á ég alveg eftir að segja þér frá herberginu 
mínu. Það er að segja herberginu okkar 
Kristjáns. Jú, mikið rétt. Næstu sjö vikurnar 
þarf ég að deila herbergi með bróður mínum 
sem er ekki bara leiðinleg klöguskjóða heldur 
líka frekasta krakkagerpi á öllu norðurhveli 
jarðar. (Og hann bítur.) Í herberginu, sem er 
á stærð við skúringakompuna í skólanum, 
er koja. Ég náði efri kojunni en brósi 
grenjaði og vældi (hann var enn fúll yfir 
laugardagsnamminu) þar til pabbi missti 
þolinmæðina og sagði að við yrðum að 
skiptast á og Kristján fengi efri kojuna fyrst. 
Ég mótmælti að sjálfsögðu kröftuglega en 
enginn hlustaði á mig. Ég sé núna að sennilega 
hefði verið skynsamlegt að henda mér í gólfið 
og grenja hærra en Kristján. Þá hefði ég 
örugglega fengið efri kojuna. Of seint núna.
Pabbi og mamma eru alsæl. Þau eru 
á fullu að gera húsið hreint og fínt fyrir 
ferðamennina. (Eins og einhverjir komi 
ótilneyddir hingað á þetta sker þar sem ekkert 
er hægt að gera eða skoða – þau eiga sko 
eftir að verða fyrir vonbrigðum.) Mamma er 
að viðra ljóta grænköflótta dúka úti á snúru 
og pabbi rembist við að læra á eldgamla 
kaffikönnu sem lítur út fyrir að hafa staðið hér 
í 100 ár.
Ég er hins vegar ekki alsæl. Ég er mjög 
vansæl. (Ég fann þetta orð í orðabók – stolt 
af því.) Ég verð að segja að það var margfalt 
betra að eiga mjög upptekna foreldra 
sem voru sívinnandi en áttu í staðinn 
gríðarlega flott hús í Grafarvogi með tveimur 
baðherbergjum, mörgum svefnherbergjum 
og öllum helstu rafmagnstækjum og 
afþreyingargræjum fyrir börnin sín. Þó svo 
þau hafi lítið verið heima og aldrei haft tíma 
til að spila eða baka kanilsnúða, þá hafði ég 
það fínt.
Nú er mamma að reka mig út í göngutúr. 
Þau nenna víst ekki lengur að horfa á 
hræðilega fýlusvipinn sem ég er með á 
andlitinu. Gott á þau! Skrifa meira á eftir.
(Kristjana Friðbjörnsdóttir, 2010, Flateyjarbréfin)",5,Hvaða setning lýsir best litlu búðinni á eyjunni?,A,A Vöruúrval er af skornum skammti,B Þar er hagstætt vöruverð,C Öllum þörfum kaupenda er sinnt,,0
"Flatey í rokrassi, 8. júní
Ástkæra Kæra Arnfríður,
Mamma sagði að það eigi alltaf að byrja 
svona gamaldags bréf á kurteislegu ávarpi. 
Svo þegar ég geri það þá segir hún að það sé 
óviðeigandi. Hvernig á maður að læra þegar 
maður fær svona óljósar leiðbeiningar?
Ertu nokkuð búin að fá bréfið frá mér? Ég 
bíð spennt eftir svari frá þér. Vonandi kemur 
það í dag eða á morgun.
Ég hefði átt að taka betur eftir í 
landafræðitímunum í vetur. Ég sé það núna. 
Hefur þú komið til Flateyjar!?! Í fyrsta lagi er 
Flatey varla eyja, hún er meira eins og sker. 
Það er sko hægt að labba um alla eyjuna. Hér 
eru engir bílar eða neitt, jú, reyndar nokkrar 
eldgamlar druslur sem fólk notar til að flytja 
dótið sitt úr ferjunni og í húsin sín. Annars 
notar enginn bíl. Hér ganga allir um allt.
Í öðru lagi er ekki borg í Flatey! Það eru hús 
en þau eru álíka mörg og húsin í götunni minni 
heima í Grafarvogi. Þau eru líka mjög skrýtin 
í útliti, gerð úr spýtum og eru gamaldags og 
marglit. Það er eins og allir íbúarnir hér hafi 
ákveðið að mála í skærasta litnum sem til var 
í málningarbúðinni. Húsin eru ýmist gul, rauð, 
græn eða blá. Eitt er fjólublátt, í alvöru!
Í þriðja lagi er ekki einu sinni búð hérna. 
Það er smá sjoppa en það er ekkert til í 
henni nema klósettpappír og Prins Pólo. 
Kristján fór að grenja þegar hann fattaði 
uppgötvaði að hann kæmist ekki í Nammiland 
á laugardögum. Gott á hann, honum var nær 
að vera svona spenntur yfir ferðinni.
Húsið okkar er rautt með svörtu þaki og 
stendur mjög nálægt bryggjunni. Á neðri 
hæðinni er lítið kaffihús með átta borðum. 
(Það passar örugglega fyrir alla sem búa á 
eyjunni.) Á efri hæðinni er íbúðin okkar. Tvö 
herbergi, stofa og eldhús. 
Nú heldur þú örugglega að ég hafi gleymt 
að skrifa baðherbergi. Nei, ég gleymdi því 
ekki. Það er EKKERT baðherbergi í húsinu!!! 
Pabbi hló bara að mér þegar ég spurði hvort 
klósettið væri á háaloftinu. Svo fór hann með 
okkur Kristján bak við hús og kenndi okkur á 
útikamarinn. Þar sem þú ert kennari þá geri ég 
ráð fyrir að þú þekkir orðið og vitir hvað ég er 
að tala um. En ég verð alveg að viðurkenna að 
ég vissi fyrst ekki hvað pabbi átti við. Nú kann 
ég að pissa og kúka ofan í holu í gegnum stórt 
gat í ísköldum kofa.
Eins og þetta væri ekki nóg til að gera þetta 
hús það ömurlegasta sem ég hef búið í heldur 
á ég alveg eftir að segja þér frá herberginu 
mínu. Það er að segja herberginu okkar 
Kristjáns. Jú, mikið rétt. Næstu sjö vikurnar 
þarf ég að deila herbergi með bróður mínum 
sem er ekki bara leiðinleg klöguskjóða heldur 
líka frekasta krakkagerpi á öllu norðurhveli 
jarðar. (Og hann bítur.) Í herberginu, sem er 
á stærð við skúringakompuna í skólanum, 
er koja. Ég náði efri kojunni en brósi 
grenjaði og vældi (hann var enn fúll yfir 
laugardagsnamminu) þar til pabbi missti 
þolinmæðina og sagði að við yrðum að 
skiptast á og Kristján fengi efri kojuna fyrst. 
Ég mótmælti að sjálfsögðu kröftuglega en 
enginn hlustaði á mig. Ég sé núna að sennilega 
hefði verið skynsamlegt að henda mér í gólfið 
og grenja hærra en Kristján. Þá hefði ég 
örugglega fengið efri kojuna. Of seint núna.
Pabbi og mamma eru alsæl. Þau eru 
á fullu að gera húsið hreint og fínt fyrir 
ferðamennina. (Eins og einhverjir komi 
ótilneyddir hingað á þetta sker þar sem ekkert 
er hægt að gera eða skoða – þau eiga sko 
eftir að verða fyrir vonbrigðum.) Mamma er 
að viðra ljóta grænköflótta dúka úti á snúru 
og pabbi rembist við að læra á eldgamla 
kaffikönnu sem lítur út fyrir að hafa staðið hér 
í 100 ár.
Ég er hins vegar ekki alsæl. Ég er mjög 
vansæl. (Ég fann þetta orð í orðabók – stolt 
af því.) Ég verð að segja að það var margfalt 
betra að eiga mjög upptekna foreldra 
sem voru sívinnandi en áttu í staðinn 
gríðarlega flott hús í Grafarvogi með tveimur 
baðherbergjum, mörgum svefnherbergjum 
og öllum helstu rafmagnstækjum og 
afþreyingargræjum fyrir börnin sín. Þó svo 
þau hafi lítið verið heima og aldrei haft tíma 
til að spila eða baka kanilsnúða, þá hafði ég 
það fínt.
Nú er mamma að reka mig út í göngutúr. 
Þau nenna víst ekki lengur að horfa á 
hræðilega fýlusvipinn sem ég er með á 
andlitinu. Gott á þau! Skrifa meira á eftir.
(Kristjana Friðbjörnsdóttir, 2010, Flateyjarbréfin)",6,Hús fjölskyldunnar er hvar?,C,A frekar afskekkt,B inni á eyjunni,C við sjávarsíðuna,,2
"Flatey í rokrassi, 8. júní
Ástkæra Kæra Arnfríður,
Mamma sagði að það eigi alltaf að byrja 
svona gamaldags bréf á kurteislegu ávarpi. 
Svo þegar ég geri það þá segir hún að það sé 
óviðeigandi. Hvernig á maður að læra þegar 
maður fær svona óljósar leiðbeiningar?
Ertu nokkuð búin að fá bréfið frá mér? Ég 
bíð spennt eftir svari frá þér. Vonandi kemur 
það í dag eða á morgun.
Ég hefði átt að taka betur eftir í 
landafræðitímunum í vetur. Ég sé það núna. 
Hefur þú komið til Flateyjar!?! Í fyrsta lagi er 
Flatey varla eyja, hún er meira eins og sker. 
Það er sko hægt að labba um alla eyjuna. Hér 
eru engir bílar eða neitt, jú, reyndar nokkrar 
eldgamlar druslur sem fólk notar til að flytja 
dótið sitt úr ferjunni og í húsin sín. Annars 
notar enginn bíl. Hér ganga allir um allt.
Í öðru lagi er ekki borg í Flatey! Það eru hús 
en þau eru álíka mörg og húsin í götunni minni 
heima í Grafarvogi. Þau eru líka mjög skrýtin 
í útliti, gerð úr spýtum og eru gamaldags og 
marglit. Það er eins og allir íbúarnir hér hafi 
ákveðið að mála í skærasta litnum sem til var 
í málningarbúðinni. Húsin eru ýmist gul, rauð, 
græn eða blá. Eitt er fjólublátt, í alvöru!
Í þriðja lagi er ekki einu sinni búð hérna. 
Það er smá sjoppa en það er ekkert til í 
henni nema klósettpappír og Prins Pólo. 
Kristján fór að grenja þegar hann fattaði 
uppgötvaði að hann kæmist ekki í Nammiland 
á laugardögum. Gott á hann, honum var nær 
að vera svona spenntur yfir ferðinni.
Húsið okkar er rautt með svörtu þaki og 
stendur mjög nálægt bryggjunni. Á neðri 
hæðinni er lítið kaffihús með átta borðum. 
(Það passar örugglega fyrir alla sem búa á 
eyjunni.) Á efri hæðinni er íbúðin okkar. Tvö 
herbergi, stofa og eldhús. 
Nú heldur þú örugglega að ég hafi gleymt 
að skrifa baðherbergi. Nei, ég gleymdi því 
ekki. Það er EKKERT baðherbergi í húsinu!!! 
Pabbi hló bara að mér þegar ég spurði hvort 
klósettið væri á háaloftinu. Svo fór hann með 
okkur Kristján bak við hús og kenndi okkur á 
útikamarinn. Þar sem þú ert kennari þá geri ég 
ráð fyrir að þú þekkir orðið og vitir hvað ég er 
að tala um. En ég verð alveg að viðurkenna að 
ég vissi fyrst ekki hvað pabbi átti við. Nú kann 
ég að pissa og kúka ofan í holu í gegnum stórt 
gat í ísköldum kofa.
Eins og þetta væri ekki nóg til að gera þetta 
hús það ömurlegasta sem ég hef búið í heldur 
á ég alveg eftir að segja þér frá herberginu 
mínu. Það er að segja herberginu okkar 
Kristjáns. Jú, mikið rétt. Næstu sjö vikurnar 
þarf ég að deila herbergi með bróður mínum 
sem er ekki bara leiðinleg klöguskjóða heldur 
líka frekasta krakkagerpi á öllu norðurhveli 
jarðar. (Og hann bítur.) Í herberginu, sem er 
á stærð við skúringakompuna í skólanum, 
er koja. Ég náði efri kojunni en brósi 
grenjaði og vældi (hann var enn fúll yfir 
laugardagsnamminu) þar til pabbi missti 
þolinmæðina og sagði að við yrðum að 
skiptast á og Kristján fengi efri kojuna fyrst. 
Ég mótmælti að sjálfsögðu kröftuglega en 
enginn hlustaði á mig. Ég sé núna að sennilega 
hefði verið skynsamlegt að henda mér í gólfið 
og grenja hærra en Kristján. Þá hefði ég 
örugglega fengið efri kojuna. Of seint núna.
Pabbi og mamma eru alsæl. Þau eru 
á fullu að gera húsið hreint og fínt fyrir 
ferðamennina. (Eins og einhverjir komi 
ótilneyddir hingað á þetta sker þar sem ekkert 
er hægt að gera eða skoða – þau eiga sko 
eftir að verða fyrir vonbrigðum.) Mamma er 
að viðra ljóta grænköflótta dúka úti á snúru 
og pabbi rembist við að læra á eldgamla 
kaffikönnu sem lítur út fyrir að hafa staðið hér 
í 100 ár.
Ég er hins vegar ekki alsæl. Ég er mjög 
vansæl. (Ég fann þetta orð í orðabók – stolt 
af því.) Ég verð að segja að það var margfalt 
betra að eiga mjög upptekna foreldra 
sem voru sívinnandi en áttu í staðinn 
gríðarlega flott hús í Grafarvogi með tveimur 
baðherbergjum, mörgum svefnherbergjum 
og öllum helstu rafmagnstækjum og 
afþreyingargræjum fyrir börnin sín. Þó svo 
þau hafi lítið verið heima og aldrei haft tíma 
til að spila eða baka kanilsnúða, þá hafði ég 
það fínt.
Nú er mamma að reka mig út í göngutúr. 
Þau nenna víst ekki lengur að horfa á 
hræðilega fýlusvipinn sem ég er með á 
andlitinu. Gott á þau! Skrifa meira á eftir.
(Kristjana Friðbjörnsdóttir, 2010, Flateyjarbréfin)",7,Viðtakandi bréfsins er hver?,B,A frænka stúlkunnar,B kennari stúlkunnar,C vinkona stúlkunnar,,1
"Flatey í rokrassi, 8. júní
Ástkæra Kæra Arnfríður,
Mamma sagði að það eigi alltaf að byrja 
svona gamaldags bréf á kurteislegu ávarpi. 
Svo þegar ég geri það þá segir hún að það sé 
óviðeigandi. Hvernig á maður að læra þegar 
maður fær svona óljósar leiðbeiningar?
Ertu nokkuð búin að fá bréfið frá mér? Ég 
bíð spennt eftir svari frá þér. Vonandi kemur 
það í dag eða á morgun.
Ég hefði átt að taka betur eftir í 
landafræðitímunum í vetur. Ég sé það núna. 
Hefur þú komið til Flateyjar!?! Í fyrsta lagi er 
Flatey varla eyja, hún er meira eins og sker. 
Það er sko hægt að labba um alla eyjuna. Hér 
eru engir bílar eða neitt, jú, reyndar nokkrar 
eldgamlar druslur sem fólk notar til að flytja 
dótið sitt úr ferjunni og í húsin sín. Annars 
notar enginn bíl. Hér ganga allir um allt.
Í öðru lagi er ekki borg í Flatey! Það eru hús 
en þau eru álíka mörg og húsin í götunni minni 
heima í Grafarvogi. Þau eru líka mjög skrýtin 
í útliti, gerð úr spýtum og eru gamaldags og 
marglit. Það er eins og allir íbúarnir hér hafi 
ákveðið að mála í skærasta litnum sem til var 
í málningarbúðinni. Húsin eru ýmist gul, rauð, 
græn eða blá. Eitt er fjólublátt, í alvöru!
Í þriðja lagi er ekki einu sinni búð hérna. 
Það er smá sjoppa en það er ekkert til í 
henni nema klósettpappír og Prins Pólo. 
Kristján fór að grenja þegar hann fattaði 
uppgötvaði að hann kæmist ekki í Nammiland 
á laugardögum. Gott á hann, honum var nær 
að vera svona spenntur yfir ferðinni.
Húsið okkar er rautt með svörtu þaki og 
stendur mjög nálægt bryggjunni. Á neðri 
hæðinni er lítið kaffihús með átta borðum. 
(Það passar örugglega fyrir alla sem búa á 
eyjunni.) Á efri hæðinni er íbúðin okkar. Tvö 
herbergi, stofa og eldhús. 
Nú heldur þú örugglega að ég hafi gleymt 
að skrifa baðherbergi. Nei, ég gleymdi því 
ekki. Það er EKKERT baðherbergi í húsinu!!! 
Pabbi hló bara að mér þegar ég spurði hvort 
klósettið væri á háaloftinu. Svo fór hann með 
okkur Kristján bak við hús og kenndi okkur á 
útikamarinn. Þar sem þú ert kennari þá geri ég 
ráð fyrir að þú þekkir orðið og vitir hvað ég er 
að tala um. En ég verð alveg að viðurkenna að 
ég vissi fyrst ekki hvað pabbi átti við. Nú kann 
ég að pissa og kúka ofan í holu í gegnum stórt 
gat í ísköldum kofa.
Eins og þetta væri ekki nóg til að gera þetta 
hús það ömurlegasta sem ég hef búið í heldur 
á ég alveg eftir að segja þér frá herberginu 
mínu. Það er að segja herberginu okkar 
Kristjáns. Jú, mikið rétt. Næstu sjö vikurnar 
þarf ég að deila herbergi með bróður mínum 
sem er ekki bara leiðinleg klöguskjóða heldur 
líka frekasta krakkagerpi á öllu norðurhveli 
jarðar. (Og hann bítur.) Í herberginu, sem er 
á stærð við skúringakompuna í skólanum, 
er koja. Ég náði efri kojunni en brósi 
grenjaði og vældi (hann var enn fúll yfir 
laugardagsnamminu) þar til pabbi missti 
þolinmæðina og sagði að við yrðum að 
skiptast á og Kristján fengi efri kojuna fyrst. 
Ég mótmælti að sjálfsögðu kröftuglega en 
enginn hlustaði á mig. Ég sé núna að sennilega 
hefði verið skynsamlegt að henda mér í gólfið 
og grenja hærra en Kristján. Þá hefði ég 
örugglega fengið efri kojuna. Of seint núna.
Pabbi og mamma eru alsæl. Þau eru 
á fullu að gera húsið hreint og fínt fyrir 
ferðamennina. (Eins og einhverjir komi 
ótilneyddir hingað á þetta sker þar sem ekkert 
er hægt að gera eða skoða – þau eiga sko 
eftir að verða fyrir vonbrigðum.) Mamma er 
að viðra ljóta grænköflótta dúka úti á snúru 
og pabbi rembist við að læra á eldgamla 
kaffikönnu sem lítur út fyrir að hafa staðið hér 
í 100 ár.
Ég er hins vegar ekki alsæl. Ég er mjög 
vansæl. (Ég fann þetta orð í orðabók – stolt 
af því.) Ég verð að segja að það var margfalt 
betra að eiga mjög upptekna foreldra 
sem voru sívinnandi en áttu í staðinn 
gríðarlega flott hús í Grafarvogi með tveimur 
baðherbergjum, mörgum svefnherbergjum 
og öllum helstu rafmagnstækjum og 
afþreyingargræjum fyrir börnin sín. Þó svo 
þau hafi lítið verið heima og aldrei haft tíma 
til að spila eða baka kanilsnúða, þá hafði ég 
það fínt.
Nú er mamma að reka mig út í göngutúr. 
Þau nenna víst ekki lengur að horfa á 
hræðilega fýlusvipinn sem ég er með á 
andlitinu. Gott á þau! Skrifa meira á eftir.
(Kristjana Friðbjörnsdóttir, 2010, Flateyjarbréfin)",8,Hvað merkir orðið „vansæl‟ sem bréfritari fann í orðabókinni?,B,A alsæl,B óhamingjusöm,C vinsæl,,1
"Flatey í rokrassi, 8. júní
Ástkæra Kæra Arnfríður,
Mamma sagði að það eigi alltaf að byrja 
svona gamaldags bréf á kurteislegu ávarpi. 
Svo þegar ég geri það þá segir hún að það sé 
óviðeigandi. Hvernig á maður að læra þegar 
maður fær svona óljósar leiðbeiningar?
Ertu nokkuð búin að fá bréfið frá mér? Ég 
bíð spennt eftir svari frá þér. Vonandi kemur 
það í dag eða á morgun.
Ég hefði átt að taka betur eftir í 
landafræðitímunum í vetur. Ég sé það núna. 
Hefur þú komið til Flateyjar!?! Í fyrsta lagi er 
Flatey varla eyja, hún er meira eins og sker. 
Það er sko hægt að labba um alla eyjuna. Hér 
eru engir bílar eða neitt, jú, reyndar nokkrar 
eldgamlar druslur sem fólk notar til að flytja 
dótið sitt úr ferjunni og í húsin sín. Annars 
notar enginn bíl. Hér ganga allir um allt.
Í öðru lagi er ekki borg í Flatey! Það eru hús 
en þau eru álíka mörg og húsin í götunni minni 
heima í Grafarvogi. Þau eru líka mjög skrýtin 
í útliti, gerð úr spýtum og eru gamaldags og 
marglit. Það er eins og allir íbúarnir hér hafi 
ákveðið að mála í skærasta litnum sem til var 
í málningarbúðinni. Húsin eru ýmist gul, rauð, 
græn eða blá. Eitt er fjólublátt, í alvöru!
Í þriðja lagi er ekki einu sinni búð hérna. 
Það er smá sjoppa en það er ekkert til í 
henni nema klósettpappír og Prins Pólo. 
Kristján fór að grenja þegar hann fattaði 
uppgötvaði að hann kæmist ekki í Nammiland 
á laugardögum. Gott á hann, honum var nær 
að vera svona spenntur yfir ferðinni.
Húsið okkar er rautt með svörtu þaki og 
stendur mjög nálægt bryggjunni. Á neðri 
hæðinni er lítið kaffihús með átta borðum. 
(Það passar örugglega fyrir alla sem búa á 
eyjunni.) Á efri hæðinni er íbúðin okkar. Tvö 
herbergi, stofa og eldhús. 
Nú heldur þú örugglega að ég hafi gleymt 
að skrifa baðherbergi. Nei, ég gleymdi því 
ekki. Það er EKKERT baðherbergi í húsinu!!! 
Pabbi hló bara að mér þegar ég spurði hvort 
klósettið væri á háaloftinu. Svo fór hann með 
okkur Kristján bak við hús og kenndi okkur á 
útikamarinn. Þar sem þú ert kennari þá geri ég 
ráð fyrir að þú þekkir orðið og vitir hvað ég er 
að tala um. En ég verð alveg að viðurkenna að 
ég vissi fyrst ekki hvað pabbi átti við. Nú kann 
ég að pissa og kúka ofan í holu í gegnum stórt 
gat í ísköldum kofa.
Eins og þetta væri ekki nóg til að gera þetta 
hús það ömurlegasta sem ég hef búið í heldur 
á ég alveg eftir að segja þér frá herberginu 
mínu. Það er að segja herberginu okkar 
Kristjáns. Jú, mikið rétt. Næstu sjö vikurnar 
þarf ég að deila herbergi með bróður mínum 
sem er ekki bara leiðinleg klöguskjóða heldur 
líka frekasta krakkagerpi á öllu norðurhveli 
jarðar. (Og hann bítur.) Í herberginu, sem er 
á stærð við skúringakompuna í skólanum, 
er koja. Ég náði efri kojunni en brósi 
grenjaði og vældi (hann var enn fúll yfir 
laugardagsnamminu) þar til pabbi missti 
þolinmæðina og sagði að við yrðum að 
skiptast á og Kristján fengi efri kojuna fyrst. 
Ég mótmælti að sjálfsögðu kröftuglega en 
enginn hlustaði á mig. Ég sé núna að sennilega 
hefði verið skynsamlegt að henda mér í gólfið 
og grenja hærra en Kristján. Þá hefði ég 
örugglega fengið efri kojuna. Of seint núna.
Pabbi og mamma eru alsæl. Þau eru 
á fullu að gera húsið hreint og fínt fyrir 
ferðamennina. (Eins og einhverjir komi 
ótilneyddir hingað á þetta sker þar sem ekkert 
er hægt að gera eða skoða – þau eiga sko 
eftir að verða fyrir vonbrigðum.) Mamma er 
að viðra ljóta grænköflótta dúka úti á snúru 
og pabbi rembist við að læra á eldgamla 
kaffikönnu sem lítur út fyrir að hafa staðið hér 
í 100 ár.
Ég er hins vegar ekki alsæl. Ég er mjög 
vansæl. (Ég fann þetta orð í orðabók – stolt 
af því.) Ég verð að segja að það var margfalt 
betra að eiga mjög upptekna foreldra 
sem voru sívinnandi en áttu í staðinn 
gríðarlega flott hús í Grafarvogi með tveimur 
baðherbergjum, mörgum svefnherbergjum 
og öllum helstu rafmagnstækjum og 
afþreyingargræjum fyrir börnin sín. Þó svo 
þau hafi lítið verið heima og aldrei haft tíma 
til að spila eða baka kanilsnúða, þá hafði ég 
það fínt.
Nú er mamma að reka mig út í göngutúr. 
Þau nenna víst ekki lengur að horfa á 
hræðilega fýlusvipinn sem ég er með á 
andlitinu. Gott á þau! Skrifa meira á eftir.
(Kristjana Friðbjörnsdóttir, 2010, Flateyjarbréfin)",9,Hvað þráir stúlkan helst?,B,A Að eignast nýjar vinkonur,B Að endurheimta sitt gamla líf,C Að losna við bróður sinn,,1
"Flatey í rokrassi, 8. júní
Ástkæra Kæra Arnfríður,
Mamma sagði að það eigi alltaf að byrja 
svona gamaldags bréf á kurteislegu ávarpi. 
Svo þegar ég geri það þá segir hún að það sé 
óviðeigandi. Hvernig á maður að læra þegar 
maður fær svona óljósar leiðbeiningar?
Ertu nokkuð búin að fá bréfið frá mér? Ég 
bíð spennt eftir svari frá þér. Vonandi kemur 
það í dag eða á morgun.
Ég hefði átt að taka betur eftir í 
landafræðitímunum í vetur. Ég sé það núna. 
Hefur þú komið til Flateyjar!?! Í fyrsta lagi er 
Flatey varla eyja, hún er meira eins og sker. 
Það er sko hægt að labba um alla eyjuna. Hér 
eru engir bílar eða neitt, jú, reyndar nokkrar 
eldgamlar druslur sem fólk notar til að flytja 
dótið sitt úr ferjunni og í húsin sín. Annars 
notar enginn bíl. Hér ganga allir um allt.
Í öðru lagi er ekki borg í Flatey! Það eru hús 
en þau eru álíka mörg og húsin í götunni minni 
heima í Grafarvogi. Þau eru líka mjög skrýtin 
í útliti, gerð úr spýtum og eru gamaldags og 
marglit. Það er eins og allir íbúarnir hér hafi 
ákveðið að mála í skærasta litnum sem til var 
í málningarbúðinni. Húsin eru ýmist gul, rauð, 
græn eða blá. Eitt er fjólublátt, í alvöru!
Í þriðja lagi er ekki einu sinni búð hérna. 
Það er smá sjoppa en það er ekkert til í 
henni nema klósettpappír og Prins Pólo. 
Kristján fór að grenja þegar hann fattaði 
uppgötvaði að hann kæmist ekki í Nammiland 
á laugardögum. Gott á hann, honum var nær 
að vera svona spenntur yfir ferðinni.
Húsið okkar er rautt með svörtu þaki og 
stendur mjög nálægt bryggjunni. Á neðri 
hæðinni er lítið kaffihús með átta borðum. 
(Það passar örugglega fyrir alla sem búa á 
eyjunni.) Á efri hæðinni er íbúðin okkar. Tvö 
herbergi, stofa og eldhús. 
Nú heldur þú örugglega að ég hafi gleymt 
að skrifa baðherbergi. Nei, ég gleymdi því 
ekki. Það er EKKERT baðherbergi í húsinu!!! 
Pabbi hló bara að mér þegar ég spurði hvort 
klósettið væri á háaloftinu. Svo fór hann með 
okkur Kristján bak við hús og kenndi okkur á 
útikamarinn. Þar sem þú ert kennari þá geri ég 
ráð fyrir að þú þekkir orðið og vitir hvað ég er 
að tala um. En ég verð alveg að viðurkenna að 
ég vissi fyrst ekki hvað pabbi átti við. Nú kann 
ég að pissa og kúka ofan í holu í gegnum stórt 
gat í ísköldum kofa.
Eins og þetta væri ekki nóg til að gera þetta 
hús það ömurlegasta sem ég hef búið í heldur 
á ég alveg eftir að segja þér frá herberginu 
mínu. Það er að segja herberginu okkar 
Kristjáns. Jú, mikið rétt. Næstu sjö vikurnar 
þarf ég að deila herbergi með bróður mínum 
sem er ekki bara leiðinleg klöguskjóða heldur 
líka frekasta krakkagerpi á öllu norðurhveli 
jarðar. (Og hann bítur.) Í herberginu, sem er 
á stærð við skúringakompuna í skólanum, 
er koja. Ég náði efri kojunni en brósi 
grenjaði og vældi (hann var enn fúll yfir 
laugardagsnamminu) þar til pabbi missti 
þolinmæðina og sagði að við yrðum að 
skiptast á og Kristján fengi efri kojuna fyrst. 
Ég mótmælti að sjálfsögðu kröftuglega en 
enginn hlustaði á mig. Ég sé núna að sennilega 
hefði verið skynsamlegt að henda mér í gólfið 
og grenja hærra en Kristján. Þá hefði ég 
örugglega fengið efri kojuna. Of seint núna.
Pabbi og mamma eru alsæl. Þau eru 
á fullu að gera húsið hreint og fínt fyrir 
ferðamennina. (Eins og einhverjir komi 
ótilneyddir hingað á þetta sker þar sem ekkert 
er hægt að gera eða skoða – þau eiga sko 
eftir að verða fyrir vonbrigðum.) Mamma er 
að viðra ljóta grænköflótta dúka úti á snúru 
og pabbi rembist við að læra á eldgamla 
kaffikönnu sem lítur út fyrir að hafa staðið hér 
í 100 ár.
Ég er hins vegar ekki alsæl. Ég er mjög 
vansæl. (Ég fann þetta orð í orðabók – stolt 
af því.) Ég verð að segja að það var margfalt 
betra að eiga mjög upptekna foreldra 
sem voru sívinnandi en áttu í staðinn 
gríðarlega flott hús í Grafarvogi með tveimur 
baðherbergjum, mörgum svefnherbergjum 
og öllum helstu rafmagnstækjum og 
afþreyingargræjum fyrir börnin sín. Þó svo 
þau hafi lítið verið heima og aldrei haft tíma 
til að spila eða baka kanilsnúða, þá hafði ég 
það fínt.
Nú er mamma að reka mig út í göngutúr. 
Þau nenna víst ekki lengur að horfa á 
hræðilega fýlusvipinn sem ég er með á 
andlitinu. Gott á þau! Skrifa meira á eftir.
(Kristjana Friðbjörnsdóttir, 2010, Flateyjarbréfin)",10,Yfirstrikanir í textanum gefa til kynna að stúlkan sé hvað?,C,A eigi ekkert strokleður,B sé að flýta sér að skrifa bréfið,C vilji vanda mál sitt,,2
,11,Hvert þessara orða er eins í eintölu og fleirtölu?,D,A hurð,B pappír,C stóll,D tré,3
,12,Vindurinn blés greinum trjánna í gluggann?,C,A vindurinn,B greinum,C trjánna,D gluggann,2
,13,Forliðurinn „mis“ er algengur í samsetningu orða.,B,A býli,B lyndur,C orsök,D rækinn,1
,14,"Sum orð tákna eitthvað óáþreifanlegt, eitthvað sem þú getur ekki snert.",B,A flugvél,B forvitni,C strompur,D vatn,1
,15,Myndbönd um ketti eru vinsælt skemmtiefni á netinu.,D,A myndbönd,B ketti,C skemmtiefni,D netinu,3
,16,Vísindamenn ætla að þróa vængi sem breyta um lögun.,B,A nefnifalli,B þolfalli,C þágufalli,D eignarfalli,1
,17,Hvaða orðflokki tilheyrir „lögun“?,B,A lýsingarorðum,B nafnorðum,C sagnorðum,D smáorðum,1
,18,Hvernig er nafnorðið „fjall“ í þágufalli fleirtölu?,D,A fjalla,B fjalli,C fjöll,D fjöllum,3
,19,Hvert þessara sagnorða þýðir að „gera úlfalda úr mýflugu“?,D,A eyðileggja,B skapa,C svíkja,D ýkja,3
,20,Mér var sama þótt hann ? .,D,A fari,B fer,C fór,D færi,3
,21,Siggi syngur fallegt lag um sumarið.,A,A lýsingarorðum,B nafnorðum,C sagnorðum,D smáorðum,0
,22,Hvað merkir skammstöfunin t.a.m.?,B,A til að merkja,B til að mynda,C til annarra manna,D til annarra mála,1
,23,Esjan er ekki staður fyrir vegalaus dýr.,C,A vegalaus,B vegalausa,C vegalausar,D vegalaust,2
,24,Hér er margt skemmtilegt á boðstólum.,B,A margar,B margir,C margur,D mergð,1
,25,Fólk notar hnífa og skeiðar sjaldan um nætur.,A,A fólk,B hnífa,C skeiðar,D nætur,0
,26,Hvernig er nafnorðið „hnöttur“ í eignarfalli fleirtölu?,A,A hnatta,B hnattra,C hnetta,D hnötta,0
,27,Hvað telst gott mál?,C,A Hildur langar í bolta.,B Honum vantar vettlinga.,C Jón hlakkar til vorsins.,D Þá kvíðir fyrir snjónum.,2
,28,Hvað telst gott mál?,A,A Ég er dóttir Magnúsar og Hróðnýjar.,B Ég er dóttir Magnúsar og Hróðnýju.,C Ég er dóttir Magnúss og Hróðnýjar.,D Ég er dóttir Magnúss og Hróðnýju.,0
,29,Sverrir sagði frá góðri ferð til Frakklands. Í hvaða falli er ferð í setningunni?,C,A nefnifalli,B þolfalli,C þágufalli,D eignarfalli,2
,30,Um daginn var keppni í lestri. Hvaða orðflokki tilheyrir orðið lestur?,B,A lýsingarorðum,B nafnorðum,C sagnorðum,D smáorðum,1
"Nú sitjum við á púðum sem við bárum 
niður úr íbúðinni hans afa. Það var skrítið 
að sitja á púða undir teppi innan um allan 
varninginn og bíða eftir innbrotsþjófum.
 – Af hverju heldurðu að þeir komi í 
nótt? spyr ég. – Ég finn það á mér. – 
Hvernig finnurðu það á þér? – Það kom 
brillíantíngaur inn í búðina rétt fyrir 
lokun. Hann góndi upp um alla veggi 
með sínum þjófsaugum. – Hvernig eru 
þjófsaugu? – Þau staldra aldrei við neitt.
Þótt mér þyki vænt um Steina glæp verð 
ég að viðurkenna að augun í honum eru 
líka dálítið óstöðug. Kannski er eitthvað 
til í þessu hjá afa Guðjóni að þjófsaugu 
staldri aldrei við neitt. Sjálfur hef ég 
stolið. Það voru fjórir magasleðar fullir af 
skraufþurrum lestarborðum úr togurum 
til að setja á áramótabrennu. Við Arnar 
stálum borðunum frá Bæjarútgerðinni. 
Allir strákar verða að stela timbri til þess að 
komast í brennulið. Þannig er það bara. Og 
ég held að þetta hafi ekki haft nein áhrif á 
augun í okkur Arnari.
Þegar ég er að hugsa um þetta heyrist 
þrusk við gluggann inni á lagernum. Afi 
Guðjón grípur í mig og hvíslar: Hann er 
kominn!
Það er rétt. Einhver er að spenna upp 
lagergluggann.
Svo heyrist más og blástur. Þjófurinn er 
greinilega að troða sér inn um gluggann.
Þá sprettur afi Guðjón á fætur og ég fylgi 
á eftir honum inn á lagerinn. Við sjáum 
þjófinn hanga í glugganum. Hann er hálfur 
inni og hálfur úti. Um leið og afi kveikir 
ljósið rekur gaurinn upp hálfkæft óp og 
reynir að forða sér afturábak út sömu leið 
og hann kom. En hann situr fastur. Það er 
voðalegt að sjá hann hanga þarna með 
uppglennt augu og galopinn skolt. Og nú 
er hann byrjaður að grenja. Afi Guðjón 
segir honum að halda kjafti smá stund svo 
hægt sé að losa hann. Það er mjög erfitt að 
eiga við þjóf sem grenjar og veifar öllum 
skönkum. Afi grípur í annan handlegginn 
á náunganum en ég í hinn og við reynum 
að draga hann inn. En hann situr alveg 
pikkfastur. Að lokum gefumst við upp og 
látum hann bara hanga.
 – Þú komst í búðina í dag og skimaðir 
út um allt með þínum þjófsaugum, segir 
afi. Hverju ætlaðirðu að stela, karlinn? 
[...] – Kókosbollum! – Ertu að brjótast 
inn til að stela kókosbollum? – Já! – Af 
hverju kaupirðu þér ekki kókosbollur eins 
og heiðvirður maður? – Af því ég á enga 
peninga!
Þá losnar gaurinn allt í einu. Hann hrynur 
inn á lagerinn og lendir á hveitipoka sem 
springur. Það er ljótt að sjá hann svona 
útgrenjaðan og ataðan í hveiti.
 – Hvað finnst þér að ég eigi að gera við 
þig? spyr afi Guðjón. – Ekki lemja mig! 
– Hvað ertu gamall? – Fjórtán! – Ertu 
sterkur í löppunum? spyr afi.
Strákurinn nuddar augun sem eru full af 
hveiti og horfir skilningssljór á afa. Segir 
loks: Já, já, ég er ansi sterkur í löppunum.
Hérna í portinu er sendisveinahjól, segir 
afi Guðjón. Ef þú hjólar með pantanir borga 
ég krónu fyrir ferðina. Þú nærð tíu ferðum 
á dag. Sem þýðir að þú getur keypt þér 
fjörutíu kókosbollur á dag.
Afi, það getur enginn étið fjörutíu 
kókosbollur á dag, segi ég.
Tuttugu bollur á dag, segir afi.
Nei, segi ég, ekki heldur tuttugu.
Kannski tíu á dag, segir strákurinn.
(Ólafur Haukur Símonarson, 2009, Fuglalíf á Framnesvegi)",31,Af hverju vildi afi Guðjón fylgjast með búðinni?,B,A Hann hafði heyrt af innbrotsþjófum.,B Hann hafði séð grunsamlegan mann í búðinni.,C Honum sýndist einhver vera á ferli.,D Honum var annt um búðina sína.,1
"Nú sitjum við á púðum sem við bárum 
niður úr íbúðinni hans afa. Það var skrítið 
að sitja á púða undir teppi innan um allan 
varninginn og bíða eftir innbrotsþjófum.
 – Af hverju heldurðu að þeir komi í 
nótt? spyr ég. – Ég finn það á mér. – 
Hvernig finnurðu það á þér? – Það kom 
brillíantíngaur inn í búðina rétt fyrir 
lokun. Hann góndi upp um alla veggi 
með sínum þjófsaugum. – Hvernig eru 
þjófsaugu? – Þau staldra aldrei við neitt.
Þótt mér þyki vænt um Steina glæp verð 
ég að viðurkenna að augun í honum eru 
líka dálítið óstöðug. Kannski er eitthvað 
til í þessu hjá afa Guðjóni að þjófsaugu 
staldri aldrei við neitt. Sjálfur hef ég 
stolið. Það voru fjórir magasleðar fullir af 
skraufþurrum lestarborðum úr togurum 
til að setja á áramótabrennu. Við Arnar 
stálum borðunum frá Bæjarútgerðinni. 
Allir strákar verða að stela timbri til þess að 
komast í brennulið. Þannig er það bara. Og 
ég held að þetta hafi ekki haft nein áhrif á 
augun í okkur Arnari.
Þegar ég er að hugsa um þetta heyrist 
þrusk við gluggann inni á lagernum. Afi 
Guðjón grípur í mig og hvíslar: Hann er 
kominn!
Það er rétt. Einhver er að spenna upp 
lagergluggann.
Svo heyrist más og blástur. Þjófurinn er 
greinilega að troða sér inn um gluggann.
Þá sprettur afi Guðjón á fætur og ég fylgi 
á eftir honum inn á lagerinn. Við sjáum 
þjófinn hanga í glugganum. Hann er hálfur 
inni og hálfur úti. Um leið og afi kveikir 
ljósið rekur gaurinn upp hálfkæft óp og 
reynir að forða sér afturábak út sömu leið 
og hann kom. En hann situr fastur. Það er 
voðalegt að sjá hann hanga þarna með 
uppglennt augu og galopinn skolt. Og nú 
er hann byrjaður að grenja. Afi Guðjón 
segir honum að halda kjafti smá stund svo 
hægt sé að losa hann. Það er mjög erfitt að 
eiga við þjóf sem grenjar og veifar öllum 
skönkum. Afi grípur í annan handlegginn 
á náunganum en ég í hinn og við reynum 
að draga hann inn. En hann situr alveg 
pikkfastur. Að lokum gefumst við upp og 
látum hann bara hanga.
 – Þú komst í búðina í dag og skimaðir 
út um allt með þínum þjófsaugum, segir 
afi. Hverju ætlaðirðu að stela, karlinn? 
[...] – Kókosbollum! – Ertu að brjótast 
inn til að stela kókosbollum? – Já! – Af 
hverju kaupirðu þér ekki kókosbollur eins 
og heiðvirður maður? – Af því ég á enga 
peninga!
Þá losnar gaurinn allt í einu. Hann hrynur 
inn á lagerinn og lendir á hveitipoka sem 
springur. Það er ljótt að sjá hann svona 
útgrenjaðan og ataðan í hveiti.
 – Hvað finnst þér að ég eigi að gera við 
þig? spyr afi Guðjón. – Ekki lemja mig! 
– Hvað ertu gamall? – Fjórtán! – Ertu 
sterkur í löppunum? spyr afi.
Strákurinn nuddar augun sem eru full af 
hveiti og horfir skilningssljór á afa. Segir 
loks: Já, já, ég er ansi sterkur í löppunum.
Hérna í portinu er sendisveinahjól, segir 
afi Guðjón. Ef þú hjólar með pantanir borga 
ég krónu fyrir ferðina. Þú nærð tíu ferðum 
á dag. Sem þýðir að þú getur keypt þér 
fjörutíu kókosbollur á dag.
Afi, það getur enginn étið fjörutíu 
kókosbollur á dag, segi ég.
Tuttugu bollur á dag, segir afi.
Nei, segi ég, ekki heldur tuttugu.
Kannski tíu á dag, segir strákurinn.
(Ólafur Haukur Símonarson, 2009, Fuglalíf á Framnesvegi)",32,„… að þjófsaugu staldri aldrei við neitt.“ Hvað merkir staldir við?,C,A horfa,B hreyfast,C stansa,D stara,2
"Nú sitjum við á púðum sem við bárum 
niður úr íbúðinni hans afa. Það var skrítið 
að sitja á púða undir teppi innan um allan 
varninginn og bíða eftir innbrotsþjófum.
 – Af hverju heldurðu að þeir komi í 
nótt? spyr ég. – Ég finn það á mér. – 
Hvernig finnurðu það á þér? – Það kom 
brillíantíngaur inn í búðina rétt fyrir 
lokun. Hann góndi upp um alla veggi 
með sínum þjófsaugum. – Hvernig eru 
þjófsaugu? – Þau staldra aldrei við neitt.
Þótt mér þyki vænt um Steina glæp verð 
ég að viðurkenna að augun í honum eru 
líka dálítið óstöðug. Kannski er eitthvað 
til í þessu hjá afa Guðjóni að þjófsaugu 
staldri aldrei við neitt. Sjálfur hef ég 
stolið. Það voru fjórir magasleðar fullir af 
skraufþurrum lestarborðum úr togurum 
til að setja á áramótabrennu. Við Arnar 
stálum borðunum frá Bæjarútgerðinni. 
Allir strákar verða að stela timbri til þess að 
komast í brennulið. Þannig er það bara. Og 
ég held að þetta hafi ekki haft nein áhrif á 
augun í okkur Arnari.
Þegar ég er að hugsa um þetta heyrist 
þrusk við gluggann inni á lagernum. Afi 
Guðjón grípur í mig og hvíslar: Hann er 
kominn!
Það er rétt. Einhver er að spenna upp 
lagergluggann.
Svo heyrist más og blástur. Þjófurinn er 
greinilega að troða sér inn um gluggann.
Þá sprettur afi Guðjón á fætur og ég fylgi 
á eftir honum inn á lagerinn. Við sjáum 
þjófinn hanga í glugganum. Hann er hálfur 
inni og hálfur úti. Um leið og afi kveikir 
ljósið rekur gaurinn upp hálfkæft óp og 
reynir að forða sér afturábak út sömu leið 
og hann kom. En hann situr fastur. Það er 
voðalegt að sjá hann hanga þarna með 
uppglennt augu og galopinn skolt. Og nú 
er hann byrjaður að grenja. Afi Guðjón 
segir honum að halda kjafti smá stund svo 
hægt sé að losa hann. Það er mjög erfitt að 
eiga við þjóf sem grenjar og veifar öllum 
skönkum. Afi grípur í annan handlegginn 
á náunganum en ég í hinn og við reynum 
að draga hann inn. En hann situr alveg 
pikkfastur. Að lokum gefumst við upp og 
látum hann bara hanga.
 – Þú komst í búðina í dag og skimaðir 
út um allt með þínum þjófsaugum, segir 
afi. Hverju ætlaðirðu að stela, karlinn? 
[...] – Kókosbollum! – Ertu að brjótast 
inn til að stela kókosbollum? – Já! – Af 
hverju kaupirðu þér ekki kókosbollur eins 
og heiðvirður maður? – Af því ég á enga 
peninga!
Þá losnar gaurinn allt í einu. Hann hrynur 
inn á lagerinn og lendir á hveitipoka sem 
springur. Það er ljótt að sjá hann svona 
útgrenjaðan og ataðan í hveiti.
 – Hvað finnst þér að ég eigi að gera við 
þig? spyr afi Guðjón. – Ekki lemja mig! 
– Hvað ertu gamall? – Fjórtán! – Ertu 
sterkur í löppunum? spyr afi.
Strákurinn nuddar augun sem eru full af 
hveiti og horfir skilningssljór á afa. Segir 
loks: Já, já, ég er ansi sterkur í löppunum.
Hérna í portinu er sendisveinahjól, segir 
afi Guðjón. Ef þú hjólar með pantanir borga 
ég krónu fyrir ferðina. Þú nærð tíu ferðum 
á dag. Sem þýðir að þú getur keypt þér 
fjörutíu kókosbollur á dag.
Afi, það getur enginn étið fjörutíu 
kókosbollur á dag, segi ég.
Tuttugu bollur á dag, segir afi.
Nei, segi ég, ekki heldur tuttugu.
Kannski tíu á dag, segir strákurinn.
(Ólafur Haukur Símonarson, 2009, Fuglalíf á Framnesvegi)",33,"„Og ég held að þetta hafi ekki haft nein áhrif á augun í okkur Arnari …“ Til hvers vísar ""þetta"" í setningunni?",D,A augnaráðs Steina glæps,B sambands drengsins við afa,C vináttu strákanna,D þjófnaðar á timbri,3
"Nú sitjum við á púðum sem við bárum 
niður úr íbúðinni hans afa. Það var skrítið 
að sitja á púða undir teppi innan um allan 
varninginn og bíða eftir innbrotsþjófum.
 – Af hverju heldurðu að þeir komi í 
nótt? spyr ég. – Ég finn það á mér. – 
Hvernig finnurðu það á þér? – Það kom 
brillíantíngaur inn í búðina rétt fyrir 
lokun. Hann góndi upp um alla veggi 
með sínum þjófsaugum. – Hvernig eru 
þjófsaugu? – Þau staldra aldrei við neitt.
Þótt mér þyki vænt um Steina glæp verð 
ég að viðurkenna að augun í honum eru 
líka dálítið óstöðug. Kannski er eitthvað 
til í þessu hjá afa Guðjóni að þjófsaugu 
staldri aldrei við neitt. Sjálfur hef ég 
stolið. Það voru fjórir magasleðar fullir af 
skraufþurrum lestarborðum úr togurum 
til að setja á áramótabrennu. Við Arnar 
stálum borðunum frá Bæjarútgerðinni. 
Allir strákar verða að stela timbri til þess að 
komast í brennulið. Þannig er það bara. Og 
ég held að þetta hafi ekki haft nein áhrif á 
augun í okkur Arnari.
Þegar ég er að hugsa um þetta heyrist 
þrusk við gluggann inni á lagernum. Afi 
Guðjón grípur í mig og hvíslar: Hann er 
kominn!
Það er rétt. Einhver er að spenna upp 
lagergluggann.
Svo heyrist más og blástur. Þjófurinn er 
greinilega að troða sér inn um gluggann.
Þá sprettur afi Guðjón á fætur og ég fylgi 
á eftir honum inn á lagerinn. Við sjáum 
þjófinn hanga í glugganum. Hann er hálfur 
inni og hálfur úti. Um leið og afi kveikir 
ljósið rekur gaurinn upp hálfkæft óp og 
reynir að forða sér afturábak út sömu leið 
og hann kom. En hann situr fastur. Það er 
voðalegt að sjá hann hanga þarna með 
uppglennt augu og galopinn skolt. Og nú 
er hann byrjaður að grenja. Afi Guðjón 
segir honum að halda kjafti smá stund svo 
hægt sé að losa hann. Það er mjög erfitt að 
eiga við þjóf sem grenjar og veifar öllum 
skönkum. Afi grípur í annan handlegginn 
á náunganum en ég í hinn og við reynum 
að draga hann inn. En hann situr alveg 
pikkfastur. Að lokum gefumst við upp og 
látum hann bara hanga.
 – Þú komst í búðina í dag og skimaðir 
út um allt með þínum þjófsaugum, segir 
afi. Hverju ætlaðirðu að stela, karlinn? 
[...] – Kókosbollum! – Ertu að brjótast 
inn til að stela kókosbollum? – Já! – Af 
hverju kaupirðu þér ekki kókosbollur eins 
og heiðvirður maður? – Af því ég á enga 
peninga!
Þá losnar gaurinn allt í einu. Hann hrynur 
inn á lagerinn og lendir á hveitipoka sem 
springur. Það er ljótt að sjá hann svona 
útgrenjaðan og ataðan í hveiti.
 – Hvað finnst þér að ég eigi að gera við 
þig? spyr afi Guðjón. – Ekki lemja mig! 
– Hvað ertu gamall? – Fjórtán! – Ertu 
sterkur í löppunum? spyr afi.
Strákurinn nuddar augun sem eru full af 
hveiti og horfir skilningssljór á afa. Segir 
loks: Já, já, ég er ansi sterkur í löppunum.
Hérna í portinu er sendisveinahjól, segir 
afi Guðjón. Ef þú hjólar með pantanir borga 
ég krónu fyrir ferðina. Þú nærð tíu ferðum 
á dag. Sem þýðir að þú getur keypt þér 
fjörutíu kókosbollur á dag.
Afi, það getur enginn étið fjörutíu 
kókosbollur á dag, segi ég.
Tuttugu bollur á dag, segir afi.
Nei, segi ég, ekki heldur tuttugu.
Kannski tíu á dag, segir strákurinn.
(Ólafur Haukur Símonarson, 2009, Fuglalíf á Framnesvegi)",34,Þegar afi kveikti ljósið varð þjófurinn hvað?,B,A kvíðinn,B skelkaður,C undrandi,D vonsvikinn,1
"Nú sitjum við á púðum sem við bárum 
niður úr íbúðinni hans afa. Það var skrítið 
að sitja á púða undir teppi innan um allan 
varninginn og bíða eftir innbrotsþjófum.
 – Af hverju heldurðu að þeir komi í 
nótt? spyr ég. – Ég finn það á mér. – 
Hvernig finnurðu það á þér? – Það kom 
brillíantíngaur inn í búðina rétt fyrir 
lokun. Hann góndi upp um alla veggi 
með sínum þjófsaugum. – Hvernig eru 
þjófsaugu? – Þau staldra aldrei við neitt.
Þótt mér þyki vænt um Steina glæp verð 
ég að viðurkenna að augun í honum eru 
líka dálítið óstöðug. Kannski er eitthvað 
til í þessu hjá afa Guðjóni að þjófsaugu 
staldri aldrei við neitt. Sjálfur hef ég 
stolið. Það voru fjórir magasleðar fullir af 
skraufþurrum lestarborðum úr togurum 
til að setja á áramótabrennu. Við Arnar 
stálum borðunum frá Bæjarútgerðinni. 
Allir strákar verða að stela timbri til þess að 
komast í brennulið. Þannig er það bara. Og 
ég held að þetta hafi ekki haft nein áhrif á 
augun í okkur Arnari.
Þegar ég er að hugsa um þetta heyrist 
þrusk við gluggann inni á lagernum. Afi 
Guðjón grípur í mig og hvíslar: Hann er 
kominn!
Það er rétt. Einhver er að spenna upp 
lagergluggann.
Svo heyrist más og blástur. Þjófurinn er 
greinilega að troða sér inn um gluggann.
Þá sprettur afi Guðjón á fætur og ég fylgi 
á eftir honum inn á lagerinn. Við sjáum 
þjófinn hanga í glugganum. Hann er hálfur 
inni og hálfur úti. Um leið og afi kveikir 
ljósið rekur gaurinn upp hálfkæft óp og 
reynir að forða sér afturábak út sömu leið 
og hann kom. En hann situr fastur. Það er 
voðalegt að sjá hann hanga þarna með 
uppglennt augu og galopinn skolt. Og nú 
er hann byrjaður að grenja. Afi Guðjón 
segir honum að halda kjafti smá stund svo 
hægt sé að losa hann. Það er mjög erfitt að 
eiga við þjóf sem grenjar og veifar öllum 
skönkum. Afi grípur í annan handlegginn 
á náunganum en ég í hinn og við reynum 
að draga hann inn. En hann situr alveg 
pikkfastur. Að lokum gefumst við upp og 
látum hann bara hanga.
 – Þú komst í búðina í dag og skimaðir 
út um allt með þínum þjófsaugum, segir 
afi. Hverju ætlaðirðu að stela, karlinn? 
[...] – Kókosbollum! – Ertu að brjótast 
inn til að stela kókosbollum? – Já! – Af 
hverju kaupirðu þér ekki kókosbollur eins 
og heiðvirður maður? – Af því ég á enga 
peninga!
Þá losnar gaurinn allt í einu. Hann hrynur 
inn á lagerinn og lendir á hveitipoka sem 
springur. Það er ljótt að sjá hann svona 
útgrenjaðan og ataðan í hveiti.
 – Hvað finnst þér að ég eigi að gera við 
þig? spyr afi Guðjón. – Ekki lemja mig! 
– Hvað ertu gamall? – Fjórtán! – Ertu 
sterkur í löppunum? spyr afi.
Strákurinn nuddar augun sem eru full af 
hveiti og horfir skilningssljór á afa. Segir 
loks: Já, já, ég er ansi sterkur í löppunum.
Hérna í portinu er sendisveinahjól, segir 
afi Guðjón. Ef þú hjólar með pantanir borga 
ég krónu fyrir ferðina. Þú nærð tíu ferðum 
á dag. Sem þýðir að þú getur keypt þér 
fjörutíu kókosbollur á dag.
Afi, það getur enginn étið fjörutíu 
kókosbollur á dag, segi ég.
Tuttugu bollur á dag, segir afi.
Nei, segi ég, ekki heldur tuttugu.
Kannski tíu á dag, segir strákurinn.
(Ólafur Haukur Símonarson, 2009, Fuglalíf á Framnesvegi)",35,Hvers vegna ætlaði drengurinn að brjótast inn?,A,A Hann langaði í sælgæti.,B Hann vantaði peninga.,C Hann var reiður við afa.,D Hann var svangur.,0
"Nú sitjum við á púðum sem við bárum 
niður úr íbúðinni hans afa. Það var skrítið 
að sitja á púða undir teppi innan um allan 
varninginn og bíða eftir innbrotsþjófum.
 – Af hverju heldurðu að þeir komi í 
nótt? spyr ég. – Ég finn það á mér. – 
Hvernig finnurðu það á þér? – Það kom 
brillíantíngaur inn í búðina rétt fyrir 
lokun. Hann góndi upp um alla veggi 
með sínum þjófsaugum. – Hvernig eru 
þjófsaugu? – Þau staldra aldrei við neitt.
Þótt mér þyki vænt um Steina glæp verð 
ég að viðurkenna að augun í honum eru 
líka dálítið óstöðug. Kannski er eitthvað 
til í þessu hjá afa Guðjóni að þjófsaugu 
staldri aldrei við neitt. Sjálfur hef ég 
stolið. Það voru fjórir magasleðar fullir af 
skraufþurrum lestarborðum úr togurum 
til að setja á áramótabrennu. Við Arnar 
stálum borðunum frá Bæjarútgerðinni. 
Allir strákar verða að stela timbri til þess að 
komast í brennulið. Þannig er það bara. Og 
ég held að þetta hafi ekki haft nein áhrif á 
augun í okkur Arnari.
Þegar ég er að hugsa um þetta heyrist 
þrusk við gluggann inni á lagernum. Afi 
Guðjón grípur í mig og hvíslar: Hann er 
kominn!
Það er rétt. Einhver er að spenna upp 
lagergluggann.
Svo heyrist más og blástur. Þjófurinn er 
greinilega að troða sér inn um gluggann.
Þá sprettur afi Guðjón á fætur og ég fylgi 
á eftir honum inn á lagerinn. Við sjáum 
þjófinn hanga í glugganum. Hann er hálfur 
inni og hálfur úti. Um leið og afi kveikir 
ljósið rekur gaurinn upp hálfkæft óp og 
reynir að forða sér afturábak út sömu leið 
og hann kom. En hann situr fastur. Það er 
voðalegt að sjá hann hanga þarna með 
uppglennt augu og galopinn skolt. Og nú 
er hann byrjaður að grenja. Afi Guðjón 
segir honum að halda kjafti smá stund svo 
hægt sé að losa hann. Það er mjög erfitt að 
eiga við þjóf sem grenjar og veifar öllum 
skönkum. Afi grípur í annan handlegginn 
á náunganum en ég í hinn og við reynum 
að draga hann inn. En hann situr alveg 
pikkfastur. Að lokum gefumst við upp og 
látum hann bara hanga.
 – Þú komst í búðina í dag og skimaðir 
út um allt með þínum þjófsaugum, segir 
afi. Hverju ætlaðirðu að stela, karlinn? 
[...] – Kókosbollum! – Ertu að brjótast 
inn til að stela kókosbollum? – Já! – Af 
hverju kaupirðu þér ekki kókosbollur eins 
og heiðvirður maður? – Af því ég á enga 
peninga!
Þá losnar gaurinn allt í einu. Hann hrynur 
inn á lagerinn og lendir á hveitipoka sem 
springur. Það er ljótt að sjá hann svona 
útgrenjaðan og ataðan í hveiti.
 – Hvað finnst þér að ég eigi að gera við 
þig? spyr afi Guðjón. – Ekki lemja mig! 
– Hvað ertu gamall? – Fjórtán! – Ertu 
sterkur í löppunum? spyr afi.
Strákurinn nuddar augun sem eru full af 
hveiti og horfir skilningssljór á afa. Segir 
loks: Já, já, ég er ansi sterkur í löppunum.
Hérna í portinu er sendisveinahjól, segir 
afi Guðjón. Ef þú hjólar með pantanir borga 
ég krónu fyrir ferðina. Þú nærð tíu ferðum 
á dag. Sem þýðir að þú getur keypt þér 
fjörutíu kókosbollur á dag.
Afi, það getur enginn étið fjörutíu 
kókosbollur á dag, segi ég.
Tuttugu bollur á dag, segir afi.
Nei, segi ég, ekki heldur tuttugu.
Kannski tíu á dag, segir strákurinn.
(Ólafur Haukur Símonarson, 2009, Fuglalíf á Framnesvegi)",36,Hverju bjóst þjófurinn við þegar hann losnaði úr glugganum?,B,A áminningu,B barsmíðum,C handtöku,D skömmum,1
"Nú sitjum við á púðum sem við bárum 
niður úr íbúðinni hans afa. Það var skrítið 
að sitja á púða undir teppi innan um allan 
varninginn og bíða eftir innbrotsþjófum.
 – Af hverju heldurðu að þeir komi í 
nótt? spyr ég. – Ég finn það á mér. – 
Hvernig finnurðu það á þér? – Það kom 
brillíantíngaur inn í búðina rétt fyrir 
lokun. Hann góndi upp um alla veggi 
með sínum þjófsaugum. – Hvernig eru 
þjófsaugu? – Þau staldra aldrei við neitt.
Þótt mér þyki vænt um Steina glæp verð 
ég að viðurkenna að augun í honum eru 
líka dálítið óstöðug. Kannski er eitthvað 
til í þessu hjá afa Guðjóni að þjófsaugu 
staldri aldrei við neitt. Sjálfur hef ég 
stolið. Það voru fjórir magasleðar fullir af 
skraufþurrum lestarborðum úr togurum 
til að setja á áramótabrennu. Við Arnar 
stálum borðunum frá Bæjarútgerðinni. 
Allir strákar verða að stela timbri til þess að 
komast í brennulið. Þannig er það bara. Og 
ég held að þetta hafi ekki haft nein áhrif á 
augun í okkur Arnari.
Þegar ég er að hugsa um þetta heyrist 
þrusk við gluggann inni á lagernum. Afi 
Guðjón grípur í mig og hvíslar: Hann er 
kominn!
Það er rétt. Einhver er að spenna upp 
lagergluggann.
Svo heyrist más og blástur. Þjófurinn er 
greinilega að troða sér inn um gluggann.
Þá sprettur afi Guðjón á fætur og ég fylgi 
á eftir honum inn á lagerinn. Við sjáum 
þjófinn hanga í glugganum. Hann er hálfur 
inni og hálfur úti. Um leið og afi kveikir 
ljósið rekur gaurinn upp hálfkæft óp og 
reynir að forða sér afturábak út sömu leið 
og hann kom. En hann situr fastur. Það er 
voðalegt að sjá hann hanga þarna með 
uppglennt augu og galopinn skolt. Og nú 
er hann byrjaður að grenja. Afi Guðjón 
segir honum að halda kjafti smá stund svo 
hægt sé að losa hann. Það er mjög erfitt að 
eiga við þjóf sem grenjar og veifar öllum 
skönkum. Afi grípur í annan handlegginn 
á náunganum en ég í hinn og við reynum 
að draga hann inn. En hann situr alveg 
pikkfastur. Að lokum gefumst við upp og 
látum hann bara hanga.
 – Þú komst í búðina í dag og skimaðir 
út um allt með þínum þjófsaugum, segir 
afi. Hverju ætlaðirðu að stela, karlinn? 
[...] – Kókosbollum! – Ertu að brjótast 
inn til að stela kókosbollum? – Já! – Af 
hverju kaupirðu þér ekki kókosbollur eins 
og heiðvirður maður? – Af því ég á enga 
peninga!
Þá losnar gaurinn allt í einu. Hann hrynur 
inn á lagerinn og lendir á hveitipoka sem 
springur. Það er ljótt að sjá hann svona 
útgrenjaðan og ataðan í hveiti.
 – Hvað finnst þér að ég eigi að gera við 
þig? spyr afi Guðjón. – Ekki lemja mig! 
– Hvað ertu gamall? – Fjórtán! – Ertu 
sterkur í löppunum? spyr afi.
Strákurinn nuddar augun sem eru full af 
hveiti og horfir skilningssljór á afa. Segir 
loks: Já, já, ég er ansi sterkur í löppunum.
Hérna í portinu er sendisveinahjól, segir 
afi Guðjón. Ef þú hjólar með pantanir borga 
ég krónu fyrir ferðina. Þú nærð tíu ferðum 
á dag. Sem þýðir að þú getur keypt þér 
fjörutíu kókosbollur á dag.
Afi, það getur enginn étið fjörutíu 
kókosbollur á dag, segi ég.
Tuttugu bollur á dag, segir afi.
Nei, segi ég, ekki heldur tuttugu.
Kannski tíu á dag, segir strákurinn.
(Ólafur Haukur Símonarson, 2009, Fuglalíf á Framnesvegi)",37,Hvaða eiginleika þarf sendisveinn að hafa að mati afans?,D,A að kunna að hjóla,B að kunna mannasiði,C að vera heiðarlegur,D að vera hraustur,3
"Nú sitjum við á púðum sem við bárum 
niður úr íbúðinni hans afa. Það var skrítið 
að sitja á púða undir teppi innan um allan 
varninginn og bíða eftir innbrotsþjófum.
 – Af hverju heldurðu að þeir komi í 
nótt? spyr ég. – Ég finn það á mér. – 
Hvernig finnurðu það á þér? – Það kom 
brillíantíngaur inn í búðina rétt fyrir 
lokun. Hann góndi upp um alla veggi 
með sínum þjófsaugum. – Hvernig eru 
þjófsaugu? – Þau staldra aldrei við neitt.
Þótt mér þyki vænt um Steina glæp verð 
ég að viðurkenna að augun í honum eru 
líka dálítið óstöðug. Kannski er eitthvað 
til í þessu hjá afa Guðjóni að þjófsaugu 
staldri aldrei við neitt. Sjálfur hef ég 
stolið. Það voru fjórir magasleðar fullir af 
skraufþurrum lestarborðum úr togurum 
til að setja á áramótabrennu. Við Arnar 
stálum borðunum frá Bæjarútgerðinni. 
Allir strákar verða að stela timbri til þess að 
komast í brennulið. Þannig er það bara. Og 
ég held að þetta hafi ekki haft nein áhrif á 
augun í okkur Arnari.
Þegar ég er að hugsa um þetta heyrist 
þrusk við gluggann inni á lagernum. Afi 
Guðjón grípur í mig og hvíslar: Hann er 
kominn!
Það er rétt. Einhver er að spenna upp 
lagergluggann.
Svo heyrist más og blástur. Þjófurinn er 
greinilega að troða sér inn um gluggann.
Þá sprettur afi Guðjón á fætur og ég fylgi 
á eftir honum inn á lagerinn. Við sjáum 
þjófinn hanga í glugganum. Hann er hálfur 
inni og hálfur úti. Um leið og afi kveikir 
ljósið rekur gaurinn upp hálfkæft óp og 
reynir að forða sér afturábak út sömu leið 
og hann kom. En hann situr fastur. Það er 
voðalegt að sjá hann hanga þarna með 
uppglennt augu og galopinn skolt. Og nú 
er hann byrjaður að grenja. Afi Guðjón 
segir honum að halda kjafti smá stund svo 
hægt sé að losa hann. Það er mjög erfitt að 
eiga við þjóf sem grenjar og veifar öllum 
skönkum. Afi grípur í annan handlegginn 
á náunganum en ég í hinn og við reynum 
að draga hann inn. En hann situr alveg 
pikkfastur. Að lokum gefumst við upp og 
látum hann bara hanga.
 – Þú komst í búðina í dag og skimaðir 
út um allt með þínum þjófsaugum, segir 
afi. Hverju ætlaðirðu að stela, karlinn? 
[...] – Kókosbollum! – Ertu að brjótast 
inn til að stela kókosbollum? – Já! – Af 
hverju kaupirðu þér ekki kókosbollur eins 
og heiðvirður maður? – Af því ég á enga 
peninga!
Þá losnar gaurinn allt í einu. Hann hrynur 
inn á lagerinn og lendir á hveitipoka sem 
springur. Það er ljótt að sjá hann svona 
útgrenjaðan og ataðan í hveiti.
 – Hvað finnst þér að ég eigi að gera við 
þig? spyr afi Guðjón. – Ekki lemja mig! 
– Hvað ertu gamall? – Fjórtán! – Ertu 
sterkur í löppunum? spyr afi.
Strákurinn nuddar augun sem eru full af 
hveiti og horfir skilningssljór á afa. Segir 
loks: Já, já, ég er ansi sterkur í löppunum.
Hérna í portinu er sendisveinahjól, segir 
afi Guðjón. Ef þú hjólar með pantanir borga 
ég krónu fyrir ferðina. Þú nærð tíu ferðum 
á dag. Sem þýðir að þú getur keypt þér 
fjörutíu kókosbollur á dag.
Afi, það getur enginn étið fjörutíu 
kókosbollur á dag, segi ég.
Tuttugu bollur á dag, segir afi.
Nei, segi ég, ekki heldur tuttugu.
Kannski tíu á dag, segir strákurinn.
(Ólafur Haukur Símonarson, 2009, Fuglalíf á Framnesvegi)",38,Hvers vegna hafði afi ekki samband við lögregluna?,B,A Hann taldi glæpinn lítilfjörlegan.,B Hann vildi gefa þjófnum annað tækifæri.,C Hann vildi kenna þjófnum mannasiði.,D Hann vildi koma þjófnum á óvart.,1
"Nú sitjum við á púðum sem við bárum 
niður úr íbúðinni hans afa. Það var skrítið 
að sitja á púða undir teppi innan um allan 
varninginn og bíða eftir innbrotsþjófum.
 – Af hverju heldurðu að þeir komi í 
nótt? spyr ég. – Ég finn það á mér. – 
Hvernig finnurðu það á þér? – Það kom 
brillíantíngaur inn í búðina rétt fyrir 
lokun. Hann góndi upp um alla veggi 
með sínum þjófsaugum. – Hvernig eru 
þjófsaugu? – Þau staldra aldrei við neitt.
Þótt mér þyki vænt um Steina glæp verð 
ég að viðurkenna að augun í honum eru 
líka dálítið óstöðug. Kannski er eitthvað 
til í þessu hjá afa Guðjóni að þjófsaugu 
staldri aldrei við neitt. Sjálfur hef ég 
stolið. Það voru fjórir magasleðar fullir af 
skraufþurrum lestarborðum úr togurum 
til að setja á áramótabrennu. Við Arnar 
stálum borðunum frá Bæjarútgerðinni. 
Allir strákar verða að stela timbri til þess að 
komast í brennulið. Þannig er það bara. Og 
ég held að þetta hafi ekki haft nein áhrif á 
augun í okkur Arnari.
Þegar ég er að hugsa um þetta heyrist 
þrusk við gluggann inni á lagernum. Afi 
Guðjón grípur í mig og hvíslar: Hann er 
kominn!
Það er rétt. Einhver er að spenna upp 
lagergluggann.
Svo heyrist más og blástur. Þjófurinn er 
greinilega að troða sér inn um gluggann.
Þá sprettur afi Guðjón á fætur og ég fylgi 
á eftir honum inn á lagerinn. Við sjáum 
þjófinn hanga í glugganum. Hann er hálfur 
inni og hálfur úti. Um leið og afi kveikir 
ljósið rekur gaurinn upp hálfkæft óp og 
reynir að forða sér afturábak út sömu leið 
og hann kom. En hann situr fastur. Það er 
voðalegt að sjá hann hanga þarna með 
uppglennt augu og galopinn skolt. Og nú 
er hann byrjaður að grenja. Afi Guðjón 
segir honum að halda kjafti smá stund svo 
hægt sé að losa hann. Það er mjög erfitt að 
eiga við þjóf sem grenjar og veifar öllum 
skönkum. Afi grípur í annan handlegginn 
á náunganum en ég í hinn og við reynum 
að draga hann inn. En hann situr alveg 
pikkfastur. Að lokum gefumst við upp og 
látum hann bara hanga.
 – Þú komst í búðina í dag og skimaðir 
út um allt með þínum þjófsaugum, segir 
afi. Hverju ætlaðirðu að stela, karlinn? 
[...] – Kókosbollum! – Ertu að brjótast 
inn til að stela kókosbollum? – Já! – Af 
hverju kaupirðu þér ekki kókosbollur eins 
og heiðvirður maður? – Af því ég á enga 
peninga!
Þá losnar gaurinn allt í einu. Hann hrynur 
inn á lagerinn og lendir á hveitipoka sem 
springur. Það er ljótt að sjá hann svona 
útgrenjaðan og ataðan í hveiti.
 – Hvað finnst þér að ég eigi að gera við 
þig? spyr afi Guðjón. – Ekki lemja mig! 
– Hvað ertu gamall? – Fjórtán! – Ertu 
sterkur í löppunum? spyr afi.
Strákurinn nuddar augun sem eru full af 
hveiti og horfir skilningssljór á afa. Segir 
loks: Já, já, ég er ansi sterkur í löppunum.
Hérna í portinu er sendisveinahjól, segir 
afi Guðjón. Ef þú hjólar með pantanir borga 
ég krónu fyrir ferðina. Þú nærð tíu ferðum 
á dag. Sem þýðir að þú getur keypt þér 
fjörutíu kókosbollur á dag.
Afi, það getur enginn étið fjörutíu 
kókosbollur á dag, segi ég.
Tuttugu bollur á dag, segir afi.
Nei, segi ég, ekki heldur tuttugu.
Kannski tíu á dag, segir strákurinn.
(Ólafur Haukur Símonarson, 2009, Fuglalíf á Framnesvegi)",40,Hvaða málsháttur á við söguna?,B,A Betri er einn fugl í hendi en tveir í skógi.,B Fátt er svo með öllu illt að ei boði gott.,C Margur verður af aurum api.,D Sjaldan fellur eplið langt frá eikinni.,1
"Svonefndar riddarabókmenntir sem 
spruttu upp við hirðir konunga og 
aðalsmanna Evrópu voru þýddar á norræna 
tungu á 13. öld. Sögurnar lýsa glæstum 
hirðum, hetjudáðum riddara og ástum 
þeirra.
Þjóðfélag miðalda var stéttskipt, 
þar drottnaði fámenn forréttindastétt 
höfðingja og klerka meðan þorri 
almennings bjó við bág kjör. Auður og völd 
byggðust á jarðnæði sem gekk að erfðum. 
Höfðingjar er áttu stórar jarðir þurftu að 
verja landsvæðið gegn óvinum sínum. 
Þeir komu sér því upp öflugu riddaraliði. 
Riddarar þurftu sjálfir að kosta vopn sín 
og hesta. Það voru því nær eingöngu 
fjársterkir aðalsmenn sem urðu riddarar 
og var uppeldi þeirra við það miðað.
Menntun aðalsmanna
Drengir af allra tignustu ættum fengu 
kennslu heima fyrir, en meðal aðalsmanna 
var venja að senda drengi sjö ára gamla 
í vist til annars aðalsmanns. Þar gegndi 
drengurinn starfi riddarasveins, fór í 
sendiferðir, þjónaði til borðs og vann 
önnur létt störf. Hann lærði hirðsiði, dans 
og hljóðfæraleik og honum voru kennd 
undirstöðuatriði kristinnar trúar.
Um 15 ára aldur varð hann skjaldsveinn 
og hlaut margvíslega þjálfun sem bjó hann 
undir væntanlegt starf riddara. Hann lærði 
að sitja hest og fara með vopn. Tímunum 
saman æfði hann sig ásamt öðrum 
skjaldsveinum. Ein vinsælasta þrautin 
var að ríða á fullri ferð að markstólpa, 
þungum skjaldlaga hlut sem snerist hratt 
kringum gilda súlu. Stólpann átti að slá 
til hliðar með lensu. Mistækist það fékk 
skjaldsveinninn á sig högg og féll af baki.
Sýndi skjaldsveinninn frækilega 
framgöngu í bardaga gat hann átt von á 
því að verða sleginn til riddara á vígvelli. 
Algengast var þó að skjaldsveinn væri 
sleginn til riddara tuttugu og eins árs. 
Athöfnin var hátíðleg og fór fram í kirkju.
[…]
Menntun aðalskvenna
Kona miðalda var fædd í heim þar sem hún 
naut takmarkaðs sjálfstæðis. Í æsku laut 
hún stjórn föðurins og hún gat átt von á 
því að verða gefin í hjónaband ung, vart 
af barnsaldri, og oft gegn vilja sínum. Hún 
var talin eign eiginmannsins og átti að sýna 
honum fullkomna hlýðni. Yrði hún ekkja var 
hún í umsjá sona sinna. Væru synirnir ungir 
fékk hún fjárhaldsmann sem hafði svipuð 
völd og faðir hennar og eiginmaður áður.
Lagaleg staða hennar var slæm. Hún 
gat að vísu erft lönd og óðul en aðeins 
ef enginn karlkyns erfingi fannst innan 
ættarinnar.
Aðalskona hlaut yfirleitt sæmilega 
menntun. Uppeldið miðaðist að flestu 
leyti við væntanlegt hlutverk eiginkonu. 
Hún lærði alla almenna hluti er viðkomu 
heimilishaldi, en auk þess lærði hún lestur 
og skrift og fékk tilsögn í söng, dansi og 
hljóðfæraleik.
Á miðöldum voru ríkjandi margvísleg 
viðhorf til konunnar. Skáldin lofuðu hana, 
ortu til hennar og um hana. Í meðförum 
þeirra varð konan viðkvæm og fögur vera, 
jafnvel ójarðnesk í fullkomleik sínum.
Kirkjunnar menn litu konuna hins vegar 
hornauga, fullvissir þess að hún væri 
ístöðulaus skaðræðisvera sem afvegaleiddi 
réttláta karlmenn.
Riddurum var ætlað að þjóna henni og 
aðstoða eftir þörfum en þeir sinntu því 
hlutverki misvel.
(Baldur Hafstað og Kolbrún Bergþórsdóttir, 1988. Með kurt 
og pí, riddarasögur handa grunnskólum)",41,Samkvæmt textanum urðu riddarabókmenntir til hvar?,D,A á ferðum norrænna víkinga.,B í höllum norrænna konunga.,C í klaustrum og kirkjum Evrópu.,D við hirðir evrópskra konunga.,3
"Svonefndar riddarabókmenntir sem 
spruttu upp við hirðir konunga og 
aðalsmanna Evrópu voru þýddar á norræna 
tungu á 13. öld. Sögurnar lýsa glæstum 
hirðum, hetjudáðum riddara og ástum 
þeirra.
Þjóðfélag miðalda var stéttskipt, 
þar drottnaði fámenn forréttindastétt 
höfðingja og klerka meðan þorri 
almennings bjó við bág kjör. Auður og völd 
byggðust á jarðnæði sem gekk að erfðum. 
Höfðingjar er áttu stórar jarðir þurftu að 
verja landsvæðið gegn óvinum sínum. 
Þeir komu sér því upp öflugu riddaraliði. 
Riddarar þurftu sjálfir að kosta vopn sín 
og hesta. Það voru því nær eingöngu 
fjársterkir aðalsmenn sem urðu riddarar 
og var uppeldi þeirra við það miðað.
Menntun aðalsmanna
Drengir af allra tignustu ættum fengu 
kennslu heima fyrir, en meðal aðalsmanna 
var venja að senda drengi sjö ára gamla 
í vist til annars aðalsmanns. Þar gegndi 
drengurinn starfi riddarasveins, fór í 
sendiferðir, þjónaði til borðs og vann 
önnur létt störf. Hann lærði hirðsiði, dans 
og hljóðfæraleik og honum voru kennd 
undirstöðuatriði kristinnar trúar.
Um 15 ára aldur varð hann skjaldsveinn 
og hlaut margvíslega þjálfun sem bjó hann 
undir væntanlegt starf riddara. Hann lærði 
að sitja hest og fara með vopn. Tímunum 
saman æfði hann sig ásamt öðrum 
skjaldsveinum. Ein vinsælasta þrautin 
var að ríða á fullri ferð að markstólpa, 
þungum skjaldlaga hlut sem snerist hratt 
kringum gilda súlu. Stólpann átti að slá 
til hliðar með lensu. Mistækist það fékk 
skjaldsveinninn á sig högg og féll af baki.
Sýndi skjaldsveinninn frækilega 
framgöngu í bardaga gat hann átt von á 
því að verða sleginn til riddara á vígvelli. 
Algengast var þó að skjaldsveinn væri 
sleginn til riddara tuttugu og eins árs. 
Athöfnin var hátíðleg og fór fram í kirkju.
[…]
Menntun aðalskvenna
Kona miðalda var fædd í heim þar sem hún 
naut takmarkaðs sjálfstæðis. Í æsku laut 
hún stjórn föðurins og hún gat átt von á 
því að verða gefin í hjónaband ung, vart 
af barnsaldri, og oft gegn vilja sínum. Hún 
var talin eign eiginmannsins og átti að sýna 
honum fullkomna hlýðni. Yrði hún ekkja var 
hún í umsjá sona sinna. Væru synirnir ungir 
fékk hún fjárhaldsmann sem hafði svipuð 
völd og faðir hennar og eiginmaður áður.
Lagaleg staða hennar var slæm. Hún 
gat að vísu erft lönd og óðul en aðeins 
ef enginn karlkyns erfingi fannst innan 
ættarinnar.
Aðalskona hlaut yfirleitt sæmilega 
menntun. Uppeldið miðaðist að flestu 
leyti við væntanlegt hlutverk eiginkonu. 
Hún lærði alla almenna hluti er viðkomu 
heimilishaldi, en auk þess lærði hún lestur 
og skrift og fékk tilsögn í söng, dansi og 
hljóðfæraleik.
Á miðöldum voru ríkjandi margvísleg 
viðhorf til konunnar. Skáldin lofuðu hana, 
ortu til hennar og um hana. Í meðförum 
þeirra varð konan viðkvæm og fögur vera, 
jafnvel ójarðnesk í fullkomleik sínum.
Kirkjunnar menn litu konuna hins vegar 
hornauga, fullvissir þess að hún væri 
ístöðulaus skaðræðisvera sem afvegaleiddi 
réttláta karlmenn.
Riddurum var ætlað að þjóna henni og 
aðstoða eftir þörfum en þeir sinntu því 
hlutverki misvel.
(Baldur Hafstað og Kolbrún Bergþórsdóttir, 1988. Með kurt 
og pí, riddarasögur handa grunnskólum)",42,Menn voru þjálfaðir til riddara til að hvað?,D,A auka völd yfirstéttarinnar.,B breiða út kristna trú.,C hertaka ókunn lönd.,D verja eignir höfðingjanna.,3
"Svonefndar riddarabókmenntir sem 
spruttu upp við hirðir konunga og 
aðalsmanna Evrópu voru þýddar á norræna 
tungu á 13. öld. Sögurnar lýsa glæstum 
hirðum, hetjudáðum riddara og ástum 
þeirra.
Þjóðfélag miðalda var stéttskipt, 
þar drottnaði fámenn forréttindastétt 
höfðingja og klerka meðan þorri 
almennings bjó við bág kjör. Auður og völd 
byggðust á jarðnæði sem gekk að erfðum. 
Höfðingjar er áttu stórar jarðir þurftu að 
verja landsvæðið gegn óvinum sínum. 
Þeir komu sér því upp öflugu riddaraliði. 
Riddarar þurftu sjálfir að kosta vopn sín 
og hesta. Það voru því nær eingöngu 
fjársterkir aðalsmenn sem urðu riddarar 
og var uppeldi þeirra við það miðað.
Menntun aðalsmanna
Drengir af allra tignustu ættum fengu 
kennslu heima fyrir, en meðal aðalsmanna 
var venja að senda drengi sjö ára gamla 
í vist til annars aðalsmanns. Þar gegndi 
drengurinn starfi riddarasveins, fór í 
sendiferðir, þjónaði til borðs og vann 
önnur létt störf. Hann lærði hirðsiði, dans 
og hljóðfæraleik og honum voru kennd 
undirstöðuatriði kristinnar trúar.
Um 15 ára aldur varð hann skjaldsveinn 
og hlaut margvíslega þjálfun sem bjó hann 
undir væntanlegt starf riddara. Hann lærði 
að sitja hest og fara með vopn. Tímunum 
saman æfði hann sig ásamt öðrum 
skjaldsveinum. Ein vinsælasta þrautin 
var að ríða á fullri ferð að markstólpa, 
þungum skjaldlaga hlut sem snerist hratt 
kringum gilda súlu. Stólpann átti að slá 
til hliðar með lensu. Mistækist það fékk 
skjaldsveinninn á sig högg og féll af baki.
Sýndi skjaldsveinninn frækilega 
framgöngu í bardaga gat hann átt von á 
því að verða sleginn til riddara á vígvelli. 
Algengast var þó að skjaldsveinn væri 
sleginn til riddara tuttugu og eins árs. 
Athöfnin var hátíðleg og fór fram í kirkju.
[…]
Menntun aðalskvenna
Kona miðalda var fædd í heim þar sem hún 
naut takmarkaðs sjálfstæðis. Í æsku laut 
hún stjórn föðurins og hún gat átt von á 
því að verða gefin í hjónaband ung, vart 
af barnsaldri, og oft gegn vilja sínum. Hún 
var talin eign eiginmannsins og átti að sýna 
honum fullkomna hlýðni. Yrði hún ekkja var 
hún í umsjá sona sinna. Væru synirnir ungir 
fékk hún fjárhaldsmann sem hafði svipuð 
völd og faðir hennar og eiginmaður áður.
Lagaleg staða hennar var slæm. Hún 
gat að vísu erft lönd og óðul en aðeins 
ef enginn karlkyns erfingi fannst innan 
ættarinnar.
Aðalskona hlaut yfirleitt sæmilega 
menntun. Uppeldið miðaðist að flestu 
leyti við væntanlegt hlutverk eiginkonu. 
Hún lærði alla almenna hluti er viðkomu 
heimilishaldi, en auk þess lærði hún lestur 
og skrift og fékk tilsögn í söng, dansi og 
hljóðfæraleik.
Á miðöldum voru ríkjandi margvísleg 
viðhorf til konunnar. Skáldin lofuðu hana, 
ortu til hennar og um hana. Í meðförum 
þeirra varð konan viðkvæm og fögur vera, 
jafnvel ójarðnesk í fullkomleik sínum.
Kirkjunnar menn litu konuna hins vegar 
hornauga, fullvissir þess að hún væri 
ístöðulaus skaðræðisvera sem afvegaleiddi 
réttláta karlmenn.
Riddurum var ætlað að þjóna henni og 
aðstoða eftir þörfum en þeir sinntu því 
hlutverki misvel.
(Baldur Hafstað og Kolbrún Bergþórsdóttir, 1988. Með kurt 
og pí, riddarasögur handa grunnskólum)",43,Hvers vegna fóru sjö ára drengir fóru til vistar hjá aðalsmönnum?,A,A hljóta menntun.,B læra borðsiði.,C læra vopnfimi.,D öðlast kristna trú.,0
"Svonefndar riddarabókmenntir sem 
spruttu upp við hirðir konunga og 
aðalsmanna Evrópu voru þýddar á norræna 
tungu á 13. öld. Sögurnar lýsa glæstum 
hirðum, hetjudáðum riddara og ástum 
þeirra.
Þjóðfélag miðalda var stéttskipt, 
þar drottnaði fámenn forréttindastétt 
höfðingja og klerka meðan þorri 
almennings bjó við bág kjör. Auður og völd 
byggðust á jarðnæði sem gekk að erfðum. 
Höfðingjar er áttu stórar jarðir þurftu að 
verja landsvæðið gegn óvinum sínum. 
Þeir komu sér því upp öflugu riddaraliði. 
Riddarar þurftu sjálfir að kosta vopn sín 
og hesta. Það voru því nær eingöngu 
fjársterkir aðalsmenn sem urðu riddarar 
og var uppeldi þeirra við það miðað.
Menntun aðalsmanna
Drengir af allra tignustu ættum fengu 
kennslu heima fyrir, en meðal aðalsmanna 
var venja að senda drengi sjö ára gamla 
í vist til annars aðalsmanns. Þar gegndi 
drengurinn starfi riddarasveins, fór í 
sendiferðir, þjónaði til borðs og vann 
önnur létt störf. Hann lærði hirðsiði, dans 
og hljóðfæraleik og honum voru kennd 
undirstöðuatriði kristinnar trúar.
Um 15 ára aldur varð hann skjaldsveinn 
og hlaut margvíslega þjálfun sem bjó hann 
undir væntanlegt starf riddara. Hann lærði 
að sitja hest og fara með vopn. Tímunum 
saman æfði hann sig ásamt öðrum 
skjaldsveinum. Ein vinsælasta þrautin 
var að ríða á fullri ferð að markstólpa, 
þungum skjaldlaga hlut sem snerist hratt 
kringum gilda súlu. Stólpann átti að slá 
til hliðar með lensu. Mistækist það fékk 
skjaldsveinninn á sig högg og féll af baki.
Sýndi skjaldsveinninn frækilega 
framgöngu í bardaga gat hann átt von á 
því að verða sleginn til riddara á vígvelli. 
Algengast var þó að skjaldsveinn væri 
sleginn til riddara tuttugu og eins árs. 
Athöfnin var hátíðleg og fór fram í kirkju.
[…]
Menntun aðalskvenna
Kona miðalda var fædd í heim þar sem hún 
naut takmarkaðs sjálfstæðis. Í æsku laut 
hún stjórn föðurins og hún gat átt von á 
því að verða gefin í hjónaband ung, vart 
af barnsaldri, og oft gegn vilja sínum. Hún 
var talin eign eiginmannsins og átti að sýna 
honum fullkomna hlýðni. Yrði hún ekkja var 
hún í umsjá sona sinna. Væru synirnir ungir 
fékk hún fjárhaldsmann sem hafði svipuð 
völd og faðir hennar og eiginmaður áður.
Lagaleg staða hennar var slæm. Hún 
gat að vísu erft lönd og óðul en aðeins 
ef enginn karlkyns erfingi fannst innan 
ættarinnar.
Aðalskona hlaut yfirleitt sæmilega 
menntun. Uppeldið miðaðist að flestu 
leyti við væntanlegt hlutverk eiginkonu. 
Hún lærði alla almenna hluti er viðkomu 
heimilishaldi, en auk þess lærði hún lestur 
og skrift og fékk tilsögn í söng, dansi og 
hljóðfæraleik.
Á miðöldum voru ríkjandi margvísleg 
viðhorf til konunnar. Skáldin lofuðu hana, 
ortu til hennar og um hana. Í meðförum 
þeirra varð konan viðkvæm og fögur vera, 
jafnvel ójarðnesk í fullkomleik sínum.
Kirkjunnar menn litu konuna hins vegar 
hornauga, fullvissir þess að hún væri 
ístöðulaus skaðræðisvera sem afvegaleiddi 
réttláta karlmenn.
Riddurum var ætlað að þjóna henni og 
aðstoða eftir þörfum en þeir sinntu því 
hlutverki misvel.
(Baldur Hafstað og Kolbrún Bergþórsdóttir, 1988. Með kurt 
og pí, riddarasögur handa grunnskólum)",44,Skjaldsveinn var sá kallaður sem hvað?,C,A gat auðveldlega slegið stólpann til hliðar.,B sendur var til vistar hjá aðalsmanni.,C stundaði þjálfun til riddara.,D sýndi frækilega framgöngu í bardaga.,2
"Svonefndar riddarabókmenntir sem 
spruttu upp við hirðir konunga og 
aðalsmanna Evrópu voru þýddar á norræna 
tungu á 13. öld. Sögurnar lýsa glæstum 
hirðum, hetjudáðum riddara og ástum 
þeirra.
Þjóðfélag miðalda var stéttskipt, 
þar drottnaði fámenn forréttindastétt 
höfðingja og klerka meðan þorri 
almennings bjó við bág kjör. Auður og völd 
byggðust á jarðnæði sem gekk að erfðum. 
Höfðingjar er áttu stórar jarðir þurftu að 
verja landsvæðið gegn óvinum sínum. 
Þeir komu sér því upp öflugu riddaraliði. 
Riddarar þurftu sjálfir að kosta vopn sín 
og hesta. Það voru því nær eingöngu 
fjársterkir aðalsmenn sem urðu riddarar 
og var uppeldi þeirra við það miðað.
Menntun aðalsmanna
Drengir af allra tignustu ættum fengu 
kennslu heima fyrir, en meðal aðalsmanna 
var venja að senda drengi sjö ára gamla 
í vist til annars aðalsmanns. Þar gegndi 
drengurinn starfi riddarasveins, fór í 
sendiferðir, þjónaði til borðs og vann 
önnur létt störf. Hann lærði hirðsiði, dans 
og hljóðfæraleik og honum voru kennd 
undirstöðuatriði kristinnar trúar.
Um 15 ára aldur varð hann skjaldsveinn 
og hlaut margvíslega þjálfun sem bjó hann 
undir væntanlegt starf riddara. Hann lærði 
að sitja hest og fara með vopn. Tímunum 
saman æfði hann sig ásamt öðrum 
skjaldsveinum. Ein vinsælasta þrautin 
var að ríða á fullri ferð að markstólpa, 
þungum skjaldlaga hlut sem snerist hratt 
kringum gilda súlu. Stólpann átti að slá 
til hliðar með lensu. Mistækist það fékk 
skjaldsveinninn á sig högg og féll af baki.
Sýndi skjaldsveinninn frækilega 
framgöngu í bardaga gat hann átt von á 
því að verða sleginn til riddara á vígvelli. 
Algengast var þó að skjaldsveinn væri 
sleginn til riddara tuttugu og eins árs. 
Athöfnin var hátíðleg og fór fram í kirkju.
[…]
Menntun aðalskvenna
Kona miðalda var fædd í heim þar sem hún 
naut takmarkaðs sjálfstæðis. Í æsku laut 
hún stjórn föðurins og hún gat átt von á 
því að verða gefin í hjónaband ung, vart 
af barnsaldri, og oft gegn vilja sínum. Hún 
var talin eign eiginmannsins og átti að sýna 
honum fullkomna hlýðni. Yrði hún ekkja var 
hún í umsjá sona sinna. Væru synirnir ungir 
fékk hún fjárhaldsmann sem hafði svipuð 
völd og faðir hennar og eiginmaður áður.
Lagaleg staða hennar var slæm. Hún 
gat að vísu erft lönd og óðul en aðeins 
ef enginn karlkyns erfingi fannst innan 
ættarinnar.
Aðalskona hlaut yfirleitt sæmilega 
menntun. Uppeldið miðaðist að flestu 
leyti við væntanlegt hlutverk eiginkonu. 
Hún lærði alla almenna hluti er viðkomu 
heimilishaldi, en auk þess lærði hún lestur 
og skrift og fékk tilsögn í söng, dansi og 
hljóðfæraleik.
Á miðöldum voru ríkjandi margvísleg 
viðhorf til konunnar. Skáldin lofuðu hana, 
ortu til hennar og um hana. Í meðförum 
þeirra varð konan viðkvæm og fögur vera, 
jafnvel ójarðnesk í fullkomleik sínum.
Kirkjunnar menn litu konuna hins vegar 
hornauga, fullvissir þess að hún væri 
ístöðulaus skaðræðisvera sem afvegaleiddi 
réttláta karlmenn.
Riddurum var ætlað að þjóna henni og 
aðstoða eftir þörfum en þeir sinntu því 
hlutverki misvel.
(Baldur Hafstað og Kolbrún Bergþórsdóttir, 1988. Með kurt 
og pí, riddarasögur handa grunnskólum)",46,Til að verða riddarar urðu menn að hvað?,C,A hafa ferðast til fjarlægra landa.,B standa fastir á rétti sínum.,C uppfylla ákveðin skilyrði.,D vera konungi trúir.,2
"Svonefndar riddarabókmenntir sem 
spruttu upp við hirðir konunga og 
aðalsmanna Evrópu voru þýddar á norræna 
tungu á 13. öld. Sögurnar lýsa glæstum 
hirðum, hetjudáðum riddara og ástum 
þeirra.
Þjóðfélag miðalda var stéttskipt, 
þar drottnaði fámenn forréttindastétt 
höfðingja og klerka meðan þorri 
almennings bjó við bág kjör. Auður og völd 
byggðust á jarðnæði sem gekk að erfðum. 
Höfðingjar er áttu stórar jarðir þurftu að 
verja landsvæðið gegn óvinum sínum. 
Þeir komu sér því upp öflugu riddaraliði. 
Riddarar þurftu sjálfir að kosta vopn sín 
og hesta. Það voru því nær eingöngu 
fjársterkir aðalsmenn sem urðu riddarar 
og var uppeldi þeirra við það miðað.
Menntun aðalsmanna
Drengir af allra tignustu ættum fengu 
kennslu heima fyrir, en meðal aðalsmanna 
var venja að senda drengi sjö ára gamla 
í vist til annars aðalsmanns. Þar gegndi 
drengurinn starfi riddarasveins, fór í 
sendiferðir, þjónaði til borðs og vann 
önnur létt störf. Hann lærði hirðsiði, dans 
og hljóðfæraleik og honum voru kennd 
undirstöðuatriði kristinnar trúar.
Um 15 ára aldur varð hann skjaldsveinn 
og hlaut margvíslega þjálfun sem bjó hann 
undir væntanlegt starf riddara. Hann lærði 
að sitja hest og fara með vopn. Tímunum 
saman æfði hann sig ásamt öðrum 
skjaldsveinum. Ein vinsælasta þrautin 
var að ríða á fullri ferð að markstólpa, 
þungum skjaldlaga hlut sem snerist hratt 
kringum gilda súlu. Stólpann átti að slá 
til hliðar með lensu. Mistækist það fékk 
skjaldsveinninn á sig högg og féll af baki.
Sýndi skjaldsveinninn frækilega 
framgöngu í bardaga gat hann átt von á 
því að verða sleginn til riddara á vígvelli. 
Algengast var þó að skjaldsveinn væri 
sleginn til riddara tuttugu og eins árs. 
Athöfnin var hátíðleg og fór fram í kirkju.
[…]
Menntun aðalskvenna
Kona miðalda var fædd í heim þar sem hún 
naut takmarkaðs sjálfstæðis. Í æsku laut 
hún stjórn föðurins og hún gat átt von á 
því að verða gefin í hjónaband ung, vart 
af barnsaldri, og oft gegn vilja sínum. Hún 
var talin eign eiginmannsins og átti að sýna 
honum fullkomna hlýðni. Yrði hún ekkja var 
hún í umsjá sona sinna. Væru synirnir ungir 
fékk hún fjárhaldsmann sem hafði svipuð 
völd og faðir hennar og eiginmaður áður.
Lagaleg staða hennar var slæm. Hún 
gat að vísu erft lönd og óðul en aðeins 
ef enginn karlkyns erfingi fannst innan 
ættarinnar.
Aðalskona hlaut yfirleitt sæmilega 
menntun. Uppeldið miðaðist að flestu 
leyti við væntanlegt hlutverk eiginkonu. 
Hún lærði alla almenna hluti er viðkomu 
heimilishaldi, en auk þess lærði hún lestur 
og skrift og fékk tilsögn í söng, dansi og 
hljóðfæraleik.
Á miðöldum voru ríkjandi margvísleg 
viðhorf til konunnar. Skáldin lofuðu hana, 
ortu til hennar og um hana. Í meðförum 
þeirra varð konan viðkvæm og fögur vera, 
jafnvel ójarðnesk í fullkomleik sínum.
Kirkjunnar menn litu konuna hins vegar 
hornauga, fullvissir þess að hún væri 
ístöðulaus skaðræðisvera sem afvegaleiddi 
réttláta karlmenn.
Riddurum var ætlað að þjóna henni og 
aðstoða eftir þörfum en þeir sinntu því 
hlutverki misvel.
(Baldur Hafstað og Kolbrún Bergþórsdóttir, 1988. Með kurt 
og pí, riddarasögur handa grunnskólum)",47,Ef skjaldsveinn var sleginn til riddara á vígvelli þá hvað?,D,A urðu hirðmenn að hafa gefið samþykki sitt.,B var fjölskylda hans viðstödd athöfnina.,C varð að endurtaka athöfnina í kirkju.,D þurfti hann að hafa staðið sig vel í bardaga.,3
"Svonefndar riddarabókmenntir sem 
spruttu upp við hirðir konunga og 
aðalsmanna Evrópu voru þýddar á norræna 
tungu á 13. öld. Sögurnar lýsa glæstum 
hirðum, hetjudáðum riddara og ástum 
þeirra.
Þjóðfélag miðalda var stéttskipt, 
þar drottnaði fámenn forréttindastétt 
höfðingja og klerka meðan þorri 
almennings bjó við bág kjör. Auður og völd 
byggðust á jarðnæði sem gekk að erfðum. 
Höfðingjar er áttu stórar jarðir þurftu að 
verja landsvæðið gegn óvinum sínum. 
Þeir komu sér því upp öflugu riddaraliði. 
Riddarar þurftu sjálfir að kosta vopn sín 
og hesta. Það voru því nær eingöngu 
fjársterkir aðalsmenn sem urðu riddarar 
og var uppeldi þeirra við það miðað.
Menntun aðalsmanna
Drengir af allra tignustu ættum fengu 
kennslu heima fyrir, en meðal aðalsmanna 
var venja að senda drengi sjö ára gamla 
í vist til annars aðalsmanns. Þar gegndi 
drengurinn starfi riddarasveins, fór í 
sendiferðir, þjónaði til borðs og vann 
önnur létt störf. Hann lærði hirðsiði, dans 
og hljóðfæraleik og honum voru kennd 
undirstöðuatriði kristinnar trúar.
Um 15 ára aldur varð hann skjaldsveinn 
og hlaut margvíslega þjálfun sem bjó hann 
undir væntanlegt starf riddara. Hann lærði 
að sitja hest og fara með vopn. Tímunum 
saman æfði hann sig ásamt öðrum 
skjaldsveinum. Ein vinsælasta þrautin 
var að ríða á fullri ferð að markstólpa, 
þungum skjaldlaga hlut sem snerist hratt 
kringum gilda súlu. Stólpann átti að slá 
til hliðar með lensu. Mistækist það fékk 
skjaldsveinninn á sig högg og féll af baki.
Sýndi skjaldsveinninn frækilega 
framgöngu í bardaga gat hann átt von á 
því að verða sleginn til riddara á vígvelli. 
Algengast var þó að skjaldsveinn væri 
sleginn til riddara tuttugu og eins árs. 
Athöfnin var hátíðleg og fór fram í kirkju.
[…]
Menntun aðalskvenna
Kona miðalda var fædd í heim þar sem hún 
naut takmarkaðs sjálfstæðis. Í æsku laut 
hún stjórn föðurins og hún gat átt von á 
því að verða gefin í hjónaband ung, vart 
af barnsaldri, og oft gegn vilja sínum. Hún 
var talin eign eiginmannsins og átti að sýna 
honum fullkomna hlýðni. Yrði hún ekkja var 
hún í umsjá sona sinna. Væru synirnir ungir 
fékk hún fjárhaldsmann sem hafði svipuð 
völd og faðir hennar og eiginmaður áður.
Lagaleg staða hennar var slæm. Hún 
gat að vísu erft lönd og óðul en aðeins 
ef enginn karlkyns erfingi fannst innan 
ættarinnar.
Aðalskona hlaut yfirleitt sæmilega 
menntun. Uppeldið miðaðist að flestu 
leyti við væntanlegt hlutverk eiginkonu. 
Hún lærði alla almenna hluti er viðkomu 
heimilishaldi, en auk þess lærði hún lestur 
og skrift og fékk tilsögn í söng, dansi og 
hljóðfæraleik.
Á miðöldum voru ríkjandi margvísleg 
viðhorf til konunnar. Skáldin lofuðu hana, 
ortu til hennar og um hana. Í meðförum 
þeirra varð konan viðkvæm og fögur vera, 
jafnvel ójarðnesk í fullkomleik sínum.
Kirkjunnar menn litu konuna hins vegar 
hornauga, fullvissir þess að hún væri 
ístöðulaus skaðræðisvera sem afvegaleiddi 
réttláta karlmenn.
Riddurum var ætlað að þjóna henni og 
aðstoða eftir þörfum en þeir sinntu því 
hlutverki misvel.
(Baldur Hafstað og Kolbrún Bergþórsdóttir, 1988. Með kurt 
og pí, riddarasögur handa grunnskólum)",48,Ef kona missti manninn sinn þá hvað?,D,A fór hún aftur til foreldra sinna.,B tóku dætur hennar við búinu.,C varð hún að giftast fljótlega aftur.,D þurfti hún að treysta á syni sína.,3
"Svonefndar riddarabókmenntir sem 
spruttu upp við hirðir konunga og 
aðalsmanna Evrópu voru þýddar á norræna 
tungu á 13. öld. Sögurnar lýsa glæstum 
hirðum, hetjudáðum riddara og ástum 
þeirra.
Þjóðfélag miðalda var stéttskipt, 
þar drottnaði fámenn forréttindastétt 
höfðingja og klerka meðan þorri 
almennings bjó við bág kjör. Auður og völd 
byggðust á jarðnæði sem gekk að erfðum. 
Höfðingjar er áttu stórar jarðir þurftu að 
verja landsvæðið gegn óvinum sínum. 
Þeir komu sér því upp öflugu riddaraliði. 
Riddarar þurftu sjálfir að kosta vopn sín 
og hesta. Það voru því nær eingöngu 
fjársterkir aðalsmenn sem urðu riddarar 
og var uppeldi þeirra við það miðað.
Menntun aðalsmanna
Drengir af allra tignustu ættum fengu 
kennslu heima fyrir, en meðal aðalsmanna 
var venja að senda drengi sjö ára gamla 
í vist til annars aðalsmanns. Þar gegndi 
drengurinn starfi riddarasveins, fór í 
sendiferðir, þjónaði til borðs og vann 
önnur létt störf. Hann lærði hirðsiði, dans 
og hljóðfæraleik og honum voru kennd 
undirstöðuatriði kristinnar trúar.
Um 15 ára aldur varð hann skjaldsveinn 
og hlaut margvíslega þjálfun sem bjó hann 
undir væntanlegt starf riddara. Hann lærði 
að sitja hest og fara með vopn. Tímunum 
saman æfði hann sig ásamt öðrum 
skjaldsveinum. Ein vinsælasta þrautin 
var að ríða á fullri ferð að markstólpa, 
þungum skjaldlaga hlut sem snerist hratt 
kringum gilda súlu. Stólpann átti að slá 
til hliðar með lensu. Mistækist það fékk 
skjaldsveinninn á sig högg og féll af baki.
Sýndi skjaldsveinninn frækilega 
framgöngu í bardaga gat hann átt von á 
því að verða sleginn til riddara á vígvelli. 
Algengast var þó að skjaldsveinn væri 
sleginn til riddara tuttugu og eins árs. 
Athöfnin var hátíðleg og fór fram í kirkju.
[…]
Menntun aðalskvenna
Kona miðalda var fædd í heim þar sem hún 
naut takmarkaðs sjálfstæðis. Í æsku laut 
hún stjórn föðurins og hún gat átt von á 
því að verða gefin í hjónaband ung, vart 
af barnsaldri, og oft gegn vilja sínum. Hún 
var talin eign eiginmannsins og átti að sýna 
honum fullkomna hlýðni. Yrði hún ekkja var 
hún í umsjá sona sinna. Væru synirnir ungir 
fékk hún fjárhaldsmann sem hafði svipuð 
völd og faðir hennar og eiginmaður áður.
Lagaleg staða hennar var slæm. Hún 
gat að vísu erft lönd og óðul en aðeins 
ef enginn karlkyns erfingi fannst innan 
ættarinnar.
Aðalskona hlaut yfirleitt sæmilega 
menntun. Uppeldið miðaðist að flestu 
leyti við væntanlegt hlutverk eiginkonu. 
Hún lærði alla almenna hluti er viðkomu 
heimilishaldi, en auk þess lærði hún lestur 
og skrift og fékk tilsögn í söng, dansi og 
hljóðfæraleik.
Á miðöldum voru ríkjandi margvísleg 
viðhorf til konunnar. Skáldin lofuðu hana, 
ortu til hennar og um hana. Í meðförum 
þeirra varð konan viðkvæm og fögur vera, 
jafnvel ójarðnesk í fullkomleik sínum.
Kirkjunnar menn litu konuna hins vegar 
hornauga, fullvissir þess að hún væri 
ístöðulaus skaðræðisvera sem afvegaleiddi 
réttláta karlmenn.
Riddurum var ætlað að þjóna henni og 
aðstoða eftir þörfum en þeir sinntu því 
hlutverki misvel.
(Baldur Hafstað og Kolbrún Bergþórsdóttir, 1988. Með kurt 
og pí, riddarasögur handa grunnskólum)",49,Viðhorf til aðalskvenna á miðöldum einkenndust af hverju?,B,A áhugaleysi.,B fordómum.,C tillitssemi.,D vorkunnsemi.,1
"Svonefndar riddarabókmenntir sem 
spruttu upp við hirðir konunga og 
aðalsmanna Evrópu voru þýddar á norræna 
tungu á 13. öld. Sögurnar lýsa glæstum 
hirðum, hetjudáðum riddara og ástum 
þeirra.
Þjóðfélag miðalda var stéttskipt, 
þar drottnaði fámenn forréttindastétt 
höfðingja og klerka meðan þorri 
almennings bjó við bág kjör. Auður og völd 
byggðust á jarðnæði sem gekk að erfðum. 
Höfðingjar er áttu stórar jarðir þurftu að 
verja landsvæðið gegn óvinum sínum. 
Þeir komu sér því upp öflugu riddaraliði. 
Riddarar þurftu sjálfir að kosta vopn sín 
og hesta. Það voru því nær eingöngu 
fjársterkir aðalsmenn sem urðu riddarar 
og var uppeldi þeirra við það miðað.
Menntun aðalsmanna
Drengir af allra tignustu ættum fengu 
kennslu heima fyrir, en meðal aðalsmanna 
var venja að senda drengi sjö ára gamla 
í vist til annars aðalsmanns. Þar gegndi 
drengurinn starfi riddarasveins, fór í 
sendiferðir, þjónaði til borðs og vann 
önnur létt störf. Hann lærði hirðsiði, dans 
og hljóðfæraleik og honum voru kennd 
undirstöðuatriði kristinnar trúar.
Um 15 ára aldur varð hann skjaldsveinn 
og hlaut margvíslega þjálfun sem bjó hann 
undir væntanlegt starf riddara. Hann lærði 
að sitja hest og fara með vopn. Tímunum 
saman æfði hann sig ásamt öðrum 
skjaldsveinum. Ein vinsælasta þrautin 
var að ríða á fullri ferð að markstólpa, 
þungum skjaldlaga hlut sem snerist hratt 
kringum gilda súlu. Stólpann átti að slá 
til hliðar með lensu. Mistækist það fékk 
skjaldsveinninn á sig högg og féll af baki.
Sýndi skjaldsveinninn frækilega 
framgöngu í bardaga gat hann átt von á 
því að verða sleginn til riddara á vígvelli. 
Algengast var þó að skjaldsveinn væri 
sleginn til riddara tuttugu og eins árs. 
Athöfnin var hátíðleg og fór fram í kirkju.
[…]
Menntun aðalskvenna
Kona miðalda var fædd í heim þar sem hún 
naut takmarkaðs sjálfstæðis. Í æsku laut 
hún stjórn föðurins og hún gat átt von á 
því að verða gefin í hjónaband ung, vart 
af barnsaldri, og oft gegn vilja sínum. Hún 
var talin eign eiginmannsins og átti að sýna 
honum fullkomna hlýðni. Yrði hún ekkja var 
hún í umsjá sona sinna. Væru synirnir ungir 
fékk hún fjárhaldsmann sem hafði svipuð 
völd og faðir hennar og eiginmaður áður.
Lagaleg staða hennar var slæm. Hún 
gat að vísu erft lönd og óðul en aðeins 
ef enginn karlkyns erfingi fannst innan 
ættarinnar.
Aðalskona hlaut yfirleitt sæmilega 
menntun. Uppeldið miðaðist að flestu 
leyti við væntanlegt hlutverk eiginkonu. 
Hún lærði alla almenna hluti er viðkomu 
heimilishaldi, en auk þess lærði hún lestur 
og skrift og fékk tilsögn í söng, dansi og 
hljóðfæraleik.
Á miðöldum voru ríkjandi margvísleg 
viðhorf til konunnar. Skáldin lofuðu hana, 
ortu til hennar og um hana. Í meðförum 
þeirra varð konan viðkvæm og fögur vera, 
jafnvel ójarðnesk í fullkomleik sínum.
Kirkjunnar menn litu konuna hins vegar 
hornauga, fullvissir þess að hún væri 
ístöðulaus skaðræðisvera sem afvegaleiddi 
réttláta karlmenn.
Riddurum var ætlað að þjóna henni og 
aðstoða eftir þörfum en þeir sinntu því 
hlutverki misvel.
(Baldur Hafstað og Kolbrún Bergþórsdóttir, 1988. Með kurt 
og pí, riddarasögur handa grunnskólum)",50,Textinn fjallar um hvað?,C,A átök á miðöldum.,B líf og störf í klaustrum.,C menntun fyrirfólks.,D vopnaburð á miðöldum.,2
"Kátur var hirðfíflið í Stóru-Ávík. Hann 
fæddist í góðu skapi. Hann var í góðu skapi 
þegar hrafnarnir höfðu strítt honum heilan 
dag. Hann var í góðu skapi þegar hann 
var skammaður. Kátur var oft skammaður, 
því hann hafði mjög fjarstæðukenndar 
hugmyndir um smalamennsku. Kátur hélt 
að hann ætti að elta allar kindur sem hann 
sá, og reka þær út í buskann. Ég lokaði 
Kát inni áður en ég rak út úr túninu á 
morgnana.
Kátur gat vissulega verið uppáþrengjandi 
með glaðværð sinni, til dæmis þegar hann 
kom hoppandi af gleði í fangið á mér, 
eftir að hafa baðað sig í skítalæknum. Í 
marga daga á eftir héngu kleprarnir fastir 
í feldinum, en Kátur lét sér það í léttu 
rúmi liggja. Lífsgleði hans var alveg tær og 
taumlaus, og hann vildi deila gleði sinni 
með sem flestum. Hann elti skottið á sér af 
ástríðu.
Kátur kom alltaf með mér þegar 
ég gekk á reka á kvöldin, að vitja um 
nýjustu sendingar frá félaga Brésnjef 
til Guðmundar í Stóru-Ávík. Kátur 
kom fljúgandi með mér þegar þýsku 
túristarnir gerðu sig líklega til að höggva 
flís úr Grænlandssteininum. Ég ætla ekki 
að halda því fram að hann hafi verið 
sannfærandi varðhundur, en ef maður 
sagði urrdanbíttan fór Kátur að gelta og 
spangóla meðan hann hringsnerist um 
sjálfan sig. Þýskararnir urðu skelfingu 
lostnir yfir þessum íslenska fjárhundi sem 
fylgdi engum reglum.
Það var Kátur sem kenndi mér, að 
maður á aldrei að meta neinn út frá því 
sem hann er ekki. Vissulega var Kátur 
versti smalahundur í sögu Árneshrepps, 
og strangt tekið hafði hann þess vegna 
ekkert notagildi. En hann var vinur, 
leikfélagi og sálusorgari. Kátur kom alltaf 
skoppandi á eftir mér þegar ég hljóp 
út í móann hjá álfaborginni til að íhuga 
óréttlætið í heiminum, tilgang lífsins og 
allar spurningarnar sem ég var viss um að 
fullorðna fólkið hefði svör við, en sem það 
hélt – af einhverjum ástæðum – leyndum 
fyrir börnum. Ég hlakkaði til að verða 
fullorðinn af þeirri einu ástæðu að þá hlyti 
ég að fá svörin við spurningunum mínum.
Kátur huggaði mig, þegar ég var meyr 
eða stúrinn. Hann huggaði ekki með 
hluttekningu hræsnarans, heldur sinni 
skefjalausu gleði sem einfaldlega feykti 
burt öllum sortans skýjum og sálarháska. 
Hann var einn af sendiherrum gleðinnar 
á jörðinni, og þessvegna stóð hann nær 
guðdóminum en flest fullorðið fólk.
Kátur var kominn á efri ár þegar við 
hittumst í síðasta sinn, snemma sumars 
1982. Ég var að koma frá Dröngum, ég 
var á sautjánda ári og mér fannst óralangt 
síðan ég var lítill smalapiltur. Kátur hafði 
ekkert breyst. Hann lét mig strax finna að 
ég væri allra besti vinur hans í heiminum. 
Jú, Kátur var ögn þyngri í spori en þegar 
hann ærslaðist með krummunum, en hann 
fylgdi mér alla leið upp á Reykjaneshyrnu, 
sem gengur hnarreist í sjó fram og hlær við 
briminu og norðangarranum.
Hyrnan er létt uppgöngu frá 
veginum, þægileg brekka upp að brún 
hamrabeltisins. Þarna efst á fjallinu er 
ennþá snjór, svo ómögulegt er að sjá hvar 
fjallið endar og snjóhengjan tekur við. 
Ég skipa Káti að setjast (hann hlýðir) og 
skríð, ofurhægt, fram á brúnina. Mig langar 
að sjá niður í fjöruna. Hæðin jafngildir nokkrum Hallgrímskirkjum. Ég skríð áfram og veit ekki hvort ég er í lausu lofti. Ég horfi heillaður á öldurnar sem skella á klettunum í flæðarmálinu. Ég heyri brak. Ég horfi á öldurnar.Kátur ærðist, stökk á mig, beit í buxnaskálm og byrjaði að draga mig frá 
brúninni. Ég vaknaði af álögum, og náði að skríða til baka augnabliki áður en snjóhengjan hvarf með þungum dyn.Við hlupum niður fjallið og Kátur felldi mig hvað eftir annað, þegar hann stökk og flaðraði upp um mig, glaðari en ég hafði nokkru sinni séð hann.",51,Hvers vegna var Kátur oft skammaður?,A,A Hann áttaði sig ekki á skyldum sínum.,B Hann gelti á kindurnar.,C Hann hlýddi ekki fólkinu.,,0
"Kátur var hirðfíflið í Stóru-Ávík. Hann 
fæddist í góðu skapi. Hann var í góðu skapi 
þegar hrafnarnir höfðu strítt honum heilan 
dag. Hann var í góðu skapi þegar hann 
var skammaður. Kátur var oft skammaður, 
því hann hafði mjög fjarstæðukenndar 
hugmyndir um smalamennsku. Kátur hélt 
að hann ætti að elta allar kindur sem hann 
sá, og reka þær út í buskann. Ég lokaði 
Kát inni áður en ég rak út úr túninu á 
morgnana.
Kátur gat vissulega verið uppáþrengjandi 
með glaðværð sinni, til dæmis þegar hann 
kom hoppandi af gleði í fangið á mér, 
eftir að hafa baðað sig í skítalæknum. Í 
marga daga á eftir héngu kleprarnir fastir 
í feldinum, en Kátur lét sér það í léttu 
rúmi liggja. Lífsgleði hans var alveg tær og 
taumlaus, og hann vildi deila gleði sinni 
með sem flestum. Hann elti skottið á sér af 
ástríðu.
Kátur kom alltaf með mér þegar 
ég gekk á reka á kvöldin, að vitja um 
nýjustu sendingar frá félaga Brésnjef 
til Guðmundar í Stóru-Ávík. Kátur 
kom fljúgandi með mér þegar þýsku 
túristarnir gerðu sig líklega til að höggva 
flís úr Grænlandssteininum. Ég ætla ekki 
að halda því fram að hann hafi verið 
sannfærandi varðhundur, en ef maður 
sagði urrdanbíttan fór Kátur að gelta og 
spangóla meðan hann hringsnerist um 
sjálfan sig. Þýskararnir urðu skelfingu 
lostnir yfir þessum íslenska fjárhundi sem 
fylgdi engum reglum.
Það var Kátur sem kenndi mér, að 
maður á aldrei að meta neinn út frá því 
sem hann er ekki. Vissulega var Kátur 
versti smalahundur í sögu Árneshrepps, 
og strangt tekið hafði hann þess vegna 
ekkert notagildi. En hann var vinur, 
leikfélagi og sálusorgari. Kátur kom alltaf 
skoppandi á eftir mér þegar ég hljóp 
út í móann hjá álfaborginni til að íhuga 
óréttlætið í heiminum, tilgang lífsins og 
allar spurningarnar sem ég var viss um að 
fullorðna fólkið hefði svör við, en sem það 
hélt – af einhverjum ástæðum – leyndum 
fyrir börnum. Ég hlakkaði til að verða 
fullorðinn af þeirri einu ástæðu að þá hlyti 
ég að fá svörin við spurningunum mínum.
Kátur huggaði mig, þegar ég var meyr 
eða stúrinn. Hann huggaði ekki með 
hluttekningu hræsnarans, heldur sinni 
skefjalausu gleði sem einfaldlega feykti 
burt öllum sortans skýjum og sálarháska. 
Hann var einn af sendiherrum gleðinnar 
á jörðinni, og þessvegna stóð hann nær 
guðdóminum en flest fullorðið fólk.
Kátur var kominn á efri ár þegar við 
hittumst í síðasta sinn, snemma sumars 
1982. Ég var að koma frá Dröngum, ég 
var á sautjánda ári og mér fannst óralangt 
síðan ég var lítill smalapiltur. Kátur hafði 
ekkert breyst. Hann lét mig strax finna að 
ég væri allra besti vinur hans í heiminum. 
Jú, Kátur var ögn þyngri í spori en þegar 
hann ærslaðist með krummunum, en hann 
fylgdi mér alla leið upp á Reykjaneshyrnu, 
sem gengur hnarreist í sjó fram og hlær við 
briminu og norðangarranum.
Hyrnan er létt uppgöngu frá 
veginum, þægileg brekka upp að brún 
hamrabeltisins. Þarna efst á fjallinu er 
ennþá snjór, svo ómögulegt er að sjá hvar 
fjallið endar og snjóhengjan tekur við. 
Ég skipa Káti að setjast (hann hlýðir) og 
skríð, ofurhægt, fram á brúnina. Mig langar 
að sjá niður í fjöruna. Hæðin jafngildir nokkrum Hallgrímskirkjum. Ég skríð áfram og veit ekki hvort ég er í lausu lofti. Ég horfi heillaður á öldurnar sem skella á klettunum í flæðarmálinu. Ég heyri brak. Ég horfi á öldurnar.Kátur ærðist, stökk á mig, beit í buxnaskálm og byrjaði að draga mig frá 
brúninni. Ég vaknaði af álögum, og náði að skríða til baka augnabliki áður en snjóhengjan hvarf með þungum dyn.Við hlupum niður fjallið og Kátur felldi mig hvað eftir annað, þegar hann stökk og flaðraði upp um mig, glaðari en ég hafði nokkru sinni séð hann.",52,„Kátur lét sér það í léttu rúmi liggja.“ Hvað þýðir setningin?,B,A Káti fannst gaman að stríða.,B Káti stóð alveg á sama.,C Kátur var alltaf léttur á sér.,,1
"Kátur var hirðfíflið í Stóru-Ávík. Hann 
fæddist í góðu skapi. Hann var í góðu skapi 
þegar hrafnarnir höfðu strítt honum heilan 
dag. Hann var í góðu skapi þegar hann 
var skammaður. Kátur var oft skammaður, 
því hann hafði mjög fjarstæðukenndar 
hugmyndir um smalamennsku. Kátur hélt 
að hann ætti að elta allar kindur sem hann 
sá, og reka þær út í buskann. Ég lokaði 
Kát inni áður en ég rak út úr túninu á 
morgnana.
Kátur gat vissulega verið uppáþrengjandi 
með glaðværð sinni, til dæmis þegar hann 
kom hoppandi af gleði í fangið á mér, 
eftir að hafa baðað sig í skítalæknum. Í 
marga daga á eftir héngu kleprarnir fastir 
í feldinum, en Kátur lét sér það í léttu 
rúmi liggja. Lífsgleði hans var alveg tær og 
taumlaus, og hann vildi deila gleði sinni 
með sem flestum. Hann elti skottið á sér af 
ástríðu.
Kátur kom alltaf með mér þegar 
ég gekk á reka á kvöldin, að vitja um 
nýjustu sendingar frá félaga Brésnjef 
til Guðmundar í Stóru-Ávík. Kátur 
kom fljúgandi með mér þegar þýsku 
túristarnir gerðu sig líklega til að höggva 
flís úr Grænlandssteininum. Ég ætla ekki 
að halda því fram að hann hafi verið 
sannfærandi varðhundur, en ef maður 
sagði urrdanbíttan fór Kátur að gelta og 
spangóla meðan hann hringsnerist um 
sjálfan sig. Þýskararnir urðu skelfingu 
lostnir yfir þessum íslenska fjárhundi sem 
fylgdi engum reglum.
Það var Kátur sem kenndi mér, að 
maður á aldrei að meta neinn út frá því 
sem hann er ekki. Vissulega var Kátur 
versti smalahundur í sögu Árneshrepps, 
og strangt tekið hafði hann þess vegna 
ekkert notagildi. En hann var vinur, 
leikfélagi og sálusorgari. Kátur kom alltaf 
skoppandi á eftir mér þegar ég hljóp 
út í móann hjá álfaborginni til að íhuga 
óréttlætið í heiminum, tilgang lífsins og 
allar spurningarnar sem ég var viss um að 
fullorðna fólkið hefði svör við, en sem það 
hélt – af einhverjum ástæðum – leyndum 
fyrir börnum. Ég hlakkaði til að verða 
fullorðinn af þeirri einu ástæðu að þá hlyti 
ég að fá svörin við spurningunum mínum.
Kátur huggaði mig, þegar ég var meyr 
eða stúrinn. Hann huggaði ekki með 
hluttekningu hræsnarans, heldur sinni 
skefjalausu gleði sem einfaldlega feykti 
burt öllum sortans skýjum og sálarháska. 
Hann var einn af sendiherrum gleðinnar 
á jörðinni, og þessvegna stóð hann nær 
guðdóminum en flest fullorðið fólk.
Kátur var kominn á efri ár þegar við 
hittumst í síðasta sinn, snemma sumars 
1982. Ég var að koma frá Dröngum, ég 
var á sautjánda ári og mér fannst óralangt 
síðan ég var lítill smalapiltur. Kátur hafði 
ekkert breyst. Hann lét mig strax finna að 
ég væri allra besti vinur hans í heiminum. 
Jú, Kátur var ögn þyngri í spori en þegar 
hann ærslaðist með krummunum, en hann 
fylgdi mér alla leið upp á Reykjaneshyrnu, 
sem gengur hnarreist í sjó fram og hlær við 
briminu og norðangarranum.
Hyrnan er létt uppgöngu frá 
veginum, þægileg brekka upp að brún 
hamrabeltisins. Þarna efst á fjallinu er 
ennþá snjór, svo ómögulegt er að sjá hvar 
fjallið endar og snjóhengjan tekur við. 
Ég skipa Káti að setjast (hann hlýðir) og 
skríð, ofurhægt, fram á brúnina. Mig langar 
að sjá niður í fjöruna. Hæðin jafngildir nokkrum Hallgrímskirkjum. Ég skríð áfram og veit ekki hvort ég er í lausu lofti. Ég horfi heillaður á öldurnar sem skella á klettunum í flæðarmálinu. Ég heyri brak. Ég horfi á öldurnar.Kátur ærðist, stökk á mig, beit í buxnaskálm og byrjaði að draga mig frá 
brúninni. Ég vaknaði af álögum, og náði að skríða til baka augnabliki áður en snjóhengjan hvarf með þungum dyn.Við hlupum niður fjallið og Kátur felldi mig hvað eftir annað, þegar hann stökk og flaðraði upp um mig, glaðari en ég hafði nokkru sinni séð hann.",53,Sögumaður sigaði Káti á túristana til að?,B,A fá þá til að sýna sér virðingu.,B koma í veg fyrir skemmdarverk.,C sýna þeim hvað urrdanbíttan þýddi.,,1
"Kátur var hirðfíflið í Stóru-Ávík. Hann 
fæddist í góðu skapi. Hann var í góðu skapi 
þegar hrafnarnir höfðu strítt honum heilan 
dag. Hann var í góðu skapi þegar hann 
var skammaður. Kátur var oft skammaður, 
því hann hafði mjög fjarstæðukenndar 
hugmyndir um smalamennsku. Kátur hélt 
að hann ætti að elta allar kindur sem hann 
sá, og reka þær út í buskann. Ég lokaði 
Kát inni áður en ég rak út úr túninu á 
morgnana.
Kátur gat vissulega verið uppáþrengjandi 
með glaðværð sinni, til dæmis þegar hann 
kom hoppandi af gleði í fangið á mér, 
eftir að hafa baðað sig í skítalæknum. Í 
marga daga á eftir héngu kleprarnir fastir 
í feldinum, en Kátur lét sér það í léttu 
rúmi liggja. Lífsgleði hans var alveg tær og 
taumlaus, og hann vildi deila gleði sinni 
með sem flestum. Hann elti skottið á sér af 
ástríðu.
Kátur kom alltaf með mér þegar 
ég gekk á reka á kvöldin, að vitja um 
nýjustu sendingar frá félaga Brésnjef 
til Guðmundar í Stóru-Ávík. Kátur 
kom fljúgandi með mér þegar þýsku 
túristarnir gerðu sig líklega til að höggva 
flís úr Grænlandssteininum. Ég ætla ekki 
að halda því fram að hann hafi verið 
sannfærandi varðhundur, en ef maður 
sagði urrdanbíttan fór Kátur að gelta og 
spangóla meðan hann hringsnerist um 
sjálfan sig. Þýskararnir urðu skelfingu 
lostnir yfir þessum íslenska fjárhundi sem 
fylgdi engum reglum.
Það var Kátur sem kenndi mér, að 
maður á aldrei að meta neinn út frá því 
sem hann er ekki. Vissulega var Kátur 
versti smalahundur í sögu Árneshrepps, 
og strangt tekið hafði hann þess vegna 
ekkert notagildi. En hann var vinur, 
leikfélagi og sálusorgari. Kátur kom alltaf 
skoppandi á eftir mér þegar ég hljóp 
út í móann hjá álfaborginni til að íhuga 
óréttlætið í heiminum, tilgang lífsins og 
allar spurningarnar sem ég var viss um að 
fullorðna fólkið hefði svör við, en sem það 
hélt – af einhverjum ástæðum – leyndum 
fyrir börnum. Ég hlakkaði til að verða 
fullorðinn af þeirri einu ástæðu að þá hlyti 
ég að fá svörin við spurningunum mínum.
Kátur huggaði mig, þegar ég var meyr 
eða stúrinn. Hann huggaði ekki með 
hluttekningu hræsnarans, heldur sinni 
skefjalausu gleði sem einfaldlega feykti 
burt öllum sortans skýjum og sálarháska. 
Hann var einn af sendiherrum gleðinnar 
á jörðinni, og þessvegna stóð hann nær 
guðdóminum en flest fullorðið fólk.
Kátur var kominn á efri ár þegar við 
hittumst í síðasta sinn, snemma sumars 
1982. Ég var að koma frá Dröngum, ég 
var á sautjánda ári og mér fannst óralangt 
síðan ég var lítill smalapiltur. Kátur hafði 
ekkert breyst. Hann lét mig strax finna að 
ég væri allra besti vinur hans í heiminum. 
Jú, Kátur var ögn þyngri í spori en þegar 
hann ærslaðist með krummunum, en hann 
fylgdi mér alla leið upp á Reykjaneshyrnu, 
sem gengur hnarreist í sjó fram og hlær við 
briminu og norðangarranum.
Hyrnan er létt uppgöngu frá 
veginum, þægileg brekka upp að brún 
hamrabeltisins. Þarna efst á fjallinu er 
ennþá snjór, svo ómögulegt er að sjá hvar 
fjallið endar og snjóhengjan tekur við. 
Ég skipa Káti að setjast (hann hlýðir) og 
skríð, ofurhægt, fram á brúnina. Mig langar 
að sjá niður í fjöruna. Hæðin jafngildir nokkrum Hallgrímskirkjum. Ég skríð áfram og veit ekki hvort ég er í lausu lofti. Ég horfi heillaður á öldurnar sem skella á klettunum í flæðarmálinu. Ég heyri brak. Ég horfi á öldurnar.Kátur ærðist, stökk á mig, beit í buxnaskálm og byrjaði að draga mig frá 
brúninni. Ég vaknaði af álögum, og náði að skríða til baka augnabliki áður en snjóhengjan hvarf með þungum dyn.Við hlupum niður fjallið og Kátur felldi mig hvað eftir annað, þegar hann stökk og flaðraði upp um mig, glaðari en ég hafði nokkru sinni séð hann.",54,Hvað í fari Káts kann drengurinn að meta?,C,A fíflalætin,B hjálpsemina,C trygglyndið,,2
"Kátur var hirðfíflið í Stóru-Ávík. Hann 
fæddist í góðu skapi. Hann var í góðu skapi 
þegar hrafnarnir höfðu strítt honum heilan 
dag. Hann var í góðu skapi þegar hann 
var skammaður. Kátur var oft skammaður, 
því hann hafði mjög fjarstæðukenndar 
hugmyndir um smalamennsku. Kátur hélt 
að hann ætti að elta allar kindur sem hann 
sá, og reka þær út í buskann. Ég lokaði 
Kát inni áður en ég rak út úr túninu á 
morgnana.
Kátur gat vissulega verið uppáþrengjandi 
með glaðværð sinni, til dæmis þegar hann 
kom hoppandi af gleði í fangið á mér, 
eftir að hafa baðað sig í skítalæknum. Í 
marga daga á eftir héngu kleprarnir fastir 
í feldinum, en Kátur lét sér það í léttu 
rúmi liggja. Lífsgleði hans var alveg tær og 
taumlaus, og hann vildi deila gleði sinni 
með sem flestum. Hann elti skottið á sér af 
ástríðu.
Kátur kom alltaf með mér þegar 
ég gekk á reka á kvöldin, að vitja um 
nýjustu sendingar frá félaga Brésnjef 
til Guðmundar í Stóru-Ávík. Kátur 
kom fljúgandi með mér þegar þýsku 
túristarnir gerðu sig líklega til að höggva 
flís úr Grænlandssteininum. Ég ætla ekki 
að halda því fram að hann hafi verið 
sannfærandi varðhundur, en ef maður 
sagði urrdanbíttan fór Kátur að gelta og 
spangóla meðan hann hringsnerist um 
sjálfan sig. Þýskararnir urðu skelfingu 
lostnir yfir þessum íslenska fjárhundi sem 
fylgdi engum reglum.
Það var Kátur sem kenndi mér, að 
maður á aldrei að meta neinn út frá því 
sem hann er ekki. Vissulega var Kátur 
versti smalahundur í sögu Árneshrepps, 
og strangt tekið hafði hann þess vegna 
ekkert notagildi. En hann var vinur, 
leikfélagi og sálusorgari. Kátur kom alltaf 
skoppandi á eftir mér þegar ég hljóp 
út í móann hjá álfaborginni til að íhuga 
óréttlætið í heiminum, tilgang lífsins og 
allar spurningarnar sem ég var viss um að 
fullorðna fólkið hefði svör við, en sem það 
hélt – af einhverjum ástæðum – leyndum 
fyrir börnum. Ég hlakkaði til að verða 
fullorðinn af þeirri einu ástæðu að þá hlyti 
ég að fá svörin við spurningunum mínum.
Kátur huggaði mig, þegar ég var meyr 
eða stúrinn. Hann huggaði ekki með 
hluttekningu hræsnarans, heldur sinni 
skefjalausu gleði sem einfaldlega feykti 
burt öllum sortans skýjum og sálarháska. 
Hann var einn af sendiherrum gleðinnar 
á jörðinni, og þessvegna stóð hann nær 
guðdóminum en flest fullorðið fólk.
Kátur var kominn á efri ár þegar við 
hittumst í síðasta sinn, snemma sumars 
1982. Ég var að koma frá Dröngum, ég 
var á sautjánda ári og mér fannst óralangt 
síðan ég var lítill smalapiltur. Kátur hafði 
ekkert breyst. Hann lét mig strax finna að 
ég væri allra besti vinur hans í heiminum. 
Jú, Kátur var ögn þyngri í spori en þegar 
hann ærslaðist með krummunum, en hann 
fylgdi mér alla leið upp á Reykjaneshyrnu, 
sem gengur hnarreist í sjó fram og hlær við 
briminu og norðangarranum.
Hyrnan er létt uppgöngu frá 
veginum, þægileg brekka upp að brún 
hamrabeltisins. Þarna efst á fjallinu er 
ennþá snjór, svo ómögulegt er að sjá hvar 
fjallið endar og snjóhengjan tekur við. 
Ég skipa Káti að setjast (hann hlýðir) og 
skríð, ofurhægt, fram á brúnina. Mig langar 
að sjá niður í fjöruna. Hæðin jafngildir nokkrum Hallgrímskirkjum. Ég skríð áfram og veit ekki hvort ég er í lausu lofti. Ég horfi heillaður á öldurnar sem skella á klettunum í flæðarmálinu. Ég heyri brak. Ég horfi á öldurnar.Kátur ærðist, stökk á mig, beit í buxnaskálm og byrjaði að draga mig frá 
brúninni. Ég vaknaði af álögum, og náði að skríða til baka augnabliki áður en snjóhengjan hvarf með þungum dyn.Við hlupum niður fjallið og Kátur felldi mig hvað eftir annað, þegar hann stökk og flaðraði upp um mig, glaðari en ég hafði nokkru sinni séð hann.",55,Sögumaður hlakkaði til að verða fullorðinn því þá hvað?,A,A fengi hann að fræðast um heiminn.,B fengi hann að ráða sér sjálfur.,C gæti hann tekið Kát burt með sér.,,0
"Kátur var hirðfíflið í Stóru-Ávík. Hann 
fæddist í góðu skapi. Hann var í góðu skapi 
þegar hrafnarnir höfðu strítt honum heilan 
dag. Hann var í góðu skapi þegar hann 
var skammaður. Kátur var oft skammaður, 
því hann hafði mjög fjarstæðukenndar 
hugmyndir um smalamennsku. Kátur hélt 
að hann ætti að elta allar kindur sem hann 
sá, og reka þær út í buskann. Ég lokaði 
Kát inni áður en ég rak út úr túninu á 
morgnana.
Kátur gat vissulega verið uppáþrengjandi 
með glaðværð sinni, til dæmis þegar hann 
kom hoppandi af gleði í fangið á mér, 
eftir að hafa baðað sig í skítalæknum. Í 
marga daga á eftir héngu kleprarnir fastir 
í feldinum, en Kátur lét sér það í léttu 
rúmi liggja. Lífsgleði hans var alveg tær og 
taumlaus, og hann vildi deila gleði sinni 
með sem flestum. Hann elti skottið á sér af 
ástríðu.
Kátur kom alltaf með mér þegar 
ég gekk á reka á kvöldin, að vitja um 
nýjustu sendingar frá félaga Brésnjef 
til Guðmundar í Stóru-Ávík. Kátur 
kom fljúgandi með mér þegar þýsku 
túristarnir gerðu sig líklega til að höggva 
flís úr Grænlandssteininum. Ég ætla ekki 
að halda því fram að hann hafi verið 
sannfærandi varðhundur, en ef maður 
sagði urrdanbíttan fór Kátur að gelta og 
spangóla meðan hann hringsnerist um 
sjálfan sig. Þýskararnir urðu skelfingu 
lostnir yfir þessum íslenska fjárhundi sem 
fylgdi engum reglum.
Það var Kátur sem kenndi mér, að 
maður á aldrei að meta neinn út frá því 
sem hann er ekki. Vissulega var Kátur 
versti smalahundur í sögu Árneshrepps, 
og strangt tekið hafði hann þess vegna 
ekkert notagildi. En hann var vinur, 
leikfélagi og sálusorgari. Kátur kom alltaf 
skoppandi á eftir mér þegar ég hljóp 
út í móann hjá álfaborginni til að íhuga 
óréttlætið í heiminum, tilgang lífsins og 
allar spurningarnar sem ég var viss um að 
fullorðna fólkið hefði svör við, en sem það 
hélt – af einhverjum ástæðum – leyndum 
fyrir börnum. Ég hlakkaði til að verða 
fullorðinn af þeirri einu ástæðu að þá hlyti 
ég að fá svörin við spurningunum mínum.
Kátur huggaði mig, þegar ég var meyr 
eða stúrinn. Hann huggaði ekki með 
hluttekningu hræsnarans, heldur sinni 
skefjalausu gleði sem einfaldlega feykti 
burt öllum sortans skýjum og sálarháska. 
Hann var einn af sendiherrum gleðinnar 
á jörðinni, og þessvegna stóð hann nær 
guðdóminum en flest fullorðið fólk.
Kátur var kominn á efri ár þegar við 
hittumst í síðasta sinn, snemma sumars 
1982. Ég var að koma frá Dröngum, ég 
var á sautjánda ári og mér fannst óralangt 
síðan ég var lítill smalapiltur. Kátur hafði 
ekkert breyst. Hann lét mig strax finna að 
ég væri allra besti vinur hans í heiminum. 
Jú, Kátur var ögn þyngri í spori en þegar 
hann ærslaðist með krummunum, en hann 
fylgdi mér alla leið upp á Reykjaneshyrnu, 
sem gengur hnarreist í sjó fram og hlær við 
briminu og norðangarranum.
Hyrnan er létt uppgöngu frá 
veginum, þægileg brekka upp að brún 
hamrabeltisins. Þarna efst á fjallinu er 
ennþá snjór, svo ómögulegt er að sjá hvar 
fjallið endar og snjóhengjan tekur við. 
Ég skipa Káti að setjast (hann hlýðir) og 
skríð, ofurhægt, fram á brúnina. Mig langar 
að sjá niður í fjöruna. Hæðin jafngildir nokkrum Hallgrímskirkjum. Ég skríð áfram og veit ekki hvort ég er í lausu lofti. Ég horfi heillaður á öldurnar sem skella á klettunum í flæðarmálinu. Ég heyri brak. Ég horfi á öldurnar.Kátur ærðist, stökk á mig, beit í buxnaskálm og byrjaði að draga mig frá 
brúninni. Ég vaknaði af álögum, og náði að skríða til baka augnabliki áður en snjóhengjan hvarf með þungum dyn.Við hlupum niður fjallið og Kátur felldi mig hvað eftir annað, þegar hann stökk og flaðraði upp um mig, glaðari en ég hafði nokkru sinni séð hann.",56,Hvernig hafði Kátur breyst?,A,A Hann fór hægar yfir en áður.,B Hann hafði tapað heyrn.,C Hann sýndi krummunum engan áhuga.,,0
"Kátur var hirðfíflið í Stóru-Ávík. Hann 
fæddist í góðu skapi. Hann var í góðu skapi 
þegar hrafnarnir höfðu strítt honum heilan 
dag. Hann var í góðu skapi þegar hann 
var skammaður. Kátur var oft skammaður, 
því hann hafði mjög fjarstæðukenndar 
hugmyndir um smalamennsku. Kátur hélt 
að hann ætti að elta allar kindur sem hann 
sá, og reka þær út í buskann. Ég lokaði 
Kát inni áður en ég rak út úr túninu á 
morgnana.
Kátur gat vissulega verið uppáþrengjandi 
með glaðværð sinni, til dæmis þegar hann 
kom hoppandi af gleði í fangið á mér, 
eftir að hafa baðað sig í skítalæknum. Í 
marga daga á eftir héngu kleprarnir fastir 
í feldinum, en Kátur lét sér það í léttu 
rúmi liggja. Lífsgleði hans var alveg tær og 
taumlaus, og hann vildi deila gleði sinni 
með sem flestum. Hann elti skottið á sér af 
ástríðu.
Kátur kom alltaf með mér þegar 
ég gekk á reka á kvöldin, að vitja um 
nýjustu sendingar frá félaga Brésnjef 
til Guðmundar í Stóru-Ávík. Kátur 
kom fljúgandi með mér þegar þýsku 
túristarnir gerðu sig líklega til að höggva 
flís úr Grænlandssteininum. Ég ætla ekki 
að halda því fram að hann hafi verið 
sannfærandi varðhundur, en ef maður 
sagði urrdanbíttan fór Kátur að gelta og 
spangóla meðan hann hringsnerist um 
sjálfan sig. Þýskararnir urðu skelfingu 
lostnir yfir þessum íslenska fjárhundi sem 
fylgdi engum reglum.
Það var Kátur sem kenndi mér, að 
maður á aldrei að meta neinn út frá því 
sem hann er ekki. Vissulega var Kátur 
versti smalahundur í sögu Árneshrepps, 
og strangt tekið hafði hann þess vegna 
ekkert notagildi. En hann var vinur, 
leikfélagi og sálusorgari. Kátur kom alltaf 
skoppandi á eftir mér þegar ég hljóp 
út í móann hjá álfaborginni til að íhuga 
óréttlætið í heiminum, tilgang lífsins og 
allar spurningarnar sem ég var viss um að 
fullorðna fólkið hefði svör við, en sem það 
hélt – af einhverjum ástæðum – leyndum 
fyrir börnum. Ég hlakkaði til að verða 
fullorðinn af þeirri einu ástæðu að þá hlyti 
ég að fá svörin við spurningunum mínum.
Kátur huggaði mig, þegar ég var meyr 
eða stúrinn. Hann huggaði ekki með 
hluttekningu hræsnarans, heldur sinni 
skefjalausu gleði sem einfaldlega feykti 
burt öllum sortans skýjum og sálarháska. 
Hann var einn af sendiherrum gleðinnar 
á jörðinni, og þessvegna stóð hann nær 
guðdóminum en flest fullorðið fólk.
Kátur var kominn á efri ár þegar við 
hittumst í síðasta sinn, snemma sumars 
1982. Ég var að koma frá Dröngum, ég 
var á sautjánda ári og mér fannst óralangt 
síðan ég var lítill smalapiltur. Kátur hafði 
ekkert breyst. Hann lét mig strax finna að 
ég væri allra besti vinur hans í heiminum. 
Jú, Kátur var ögn þyngri í spori en þegar 
hann ærslaðist með krummunum, en hann 
fylgdi mér alla leið upp á Reykjaneshyrnu, 
sem gengur hnarreist í sjó fram og hlær við 
briminu og norðangarranum.
Hyrnan er létt uppgöngu frá 
veginum, þægileg brekka upp að brún 
hamrabeltisins. Þarna efst á fjallinu er 
ennþá snjór, svo ómögulegt er að sjá hvar 
fjallið endar og snjóhengjan tekur við. 
Ég skipa Káti að setjast (hann hlýðir) og 
skríð, ofurhægt, fram á brúnina. Mig langar 
að sjá niður í fjöruna. Hæðin jafngildir nokkrum Hallgrímskirkjum. Ég skríð áfram og veit ekki hvort ég er í lausu lofti. Ég horfi heillaður á öldurnar sem skella á klettunum í flæðarmálinu. Ég heyri brak. Ég horfi á öldurnar.Kátur ærðist, stökk á mig, beit í buxnaskálm og byrjaði að draga mig frá 
brúninni. Ég vaknaði af álögum, og náði að skríða til baka augnabliki áður en snjóhengjan hvarf með þungum dyn.Við hlupum niður fjallið og Kátur felldi mig hvað eftir annað, þegar hann stökk og flaðraði upp um mig, glaðari en ég hafði nokkru sinni séð hann.",57,Hver hlær við briminu?,B,A drengurinn,B fjallið,C norðanáttin,,1
"Kátur var hirðfíflið í Stóru-Ávík. Hann 
fæddist í góðu skapi. Hann var í góðu skapi 
þegar hrafnarnir höfðu strítt honum heilan 
dag. Hann var í góðu skapi þegar hann 
var skammaður. Kátur var oft skammaður, 
því hann hafði mjög fjarstæðukenndar 
hugmyndir um smalamennsku. Kátur hélt 
að hann ætti að elta allar kindur sem hann 
sá, og reka þær út í buskann. Ég lokaði 
Kát inni áður en ég rak út úr túninu á 
morgnana.
Kátur gat vissulega verið uppáþrengjandi 
með glaðværð sinni, til dæmis þegar hann 
kom hoppandi af gleði í fangið á mér, 
eftir að hafa baðað sig í skítalæknum. Í 
marga daga á eftir héngu kleprarnir fastir 
í feldinum, en Kátur lét sér það í léttu 
rúmi liggja. Lífsgleði hans var alveg tær og 
taumlaus, og hann vildi deila gleði sinni 
með sem flestum. Hann elti skottið á sér af 
ástríðu.
Kátur kom alltaf með mér þegar 
ég gekk á reka á kvöldin, að vitja um 
nýjustu sendingar frá félaga Brésnjef 
til Guðmundar í Stóru-Ávík. Kátur 
kom fljúgandi með mér þegar þýsku 
túristarnir gerðu sig líklega til að höggva 
flís úr Grænlandssteininum. Ég ætla ekki 
að halda því fram að hann hafi verið 
sannfærandi varðhundur, en ef maður 
sagði urrdanbíttan fór Kátur að gelta og 
spangóla meðan hann hringsnerist um 
sjálfan sig. Þýskararnir urðu skelfingu 
lostnir yfir þessum íslenska fjárhundi sem 
fylgdi engum reglum.
Það var Kátur sem kenndi mér, að 
maður á aldrei að meta neinn út frá því 
sem hann er ekki. Vissulega var Kátur 
versti smalahundur í sögu Árneshrepps, 
og strangt tekið hafði hann þess vegna 
ekkert notagildi. En hann var vinur, 
leikfélagi og sálusorgari. Kátur kom alltaf 
skoppandi á eftir mér þegar ég hljóp 
út í móann hjá álfaborginni til að íhuga 
óréttlætið í heiminum, tilgang lífsins og 
allar spurningarnar sem ég var viss um að 
fullorðna fólkið hefði svör við, en sem það 
hélt – af einhverjum ástæðum – leyndum 
fyrir börnum. Ég hlakkaði til að verða 
fullorðinn af þeirri einu ástæðu að þá hlyti 
ég að fá svörin við spurningunum mínum.
Kátur huggaði mig, þegar ég var meyr 
eða stúrinn. Hann huggaði ekki með 
hluttekningu hræsnarans, heldur sinni 
skefjalausu gleði sem einfaldlega feykti 
burt öllum sortans skýjum og sálarháska. 
Hann var einn af sendiherrum gleðinnar 
á jörðinni, og þessvegna stóð hann nær 
guðdóminum en flest fullorðið fólk.
Kátur var kominn á efri ár þegar við 
hittumst í síðasta sinn, snemma sumars 
1982. Ég var að koma frá Dröngum, ég 
var á sautjánda ári og mér fannst óralangt 
síðan ég var lítill smalapiltur. Kátur hafði 
ekkert breyst. Hann lét mig strax finna að 
ég væri allra besti vinur hans í heiminum. 
Jú, Kátur var ögn þyngri í spori en þegar 
hann ærslaðist með krummunum, en hann 
fylgdi mér alla leið upp á Reykjaneshyrnu, 
sem gengur hnarreist í sjó fram og hlær við 
briminu og norðangarranum.
Hyrnan er létt uppgöngu frá 
veginum, þægileg brekka upp að brún 
hamrabeltisins. Þarna efst á fjallinu er 
ennþá snjór, svo ómögulegt er að sjá hvar 
fjallið endar og snjóhengjan tekur við. 
Ég skipa Káti að setjast (hann hlýðir) og 
skríð, ofurhægt, fram á brúnina. Mig langar 
að sjá niður í fjöruna. Hæðin jafngildir nokkrum Hallgrímskirkjum. Ég skríð áfram og veit ekki hvort ég er í lausu lofti. Ég horfi heillaður á öldurnar sem skella á klettunum í flæðarmálinu. Ég heyri brak. Ég horfi á öldurnar.Kátur ærðist, stökk á mig, beit í buxnaskálm og byrjaði að draga mig frá 
brúninni. Ég vaknaði af álögum, og náði að skríða til baka augnabliki áður en snjóhengjan hvarf með þungum dyn.Við hlupum niður fjallið og Kátur felldi mig hvað eftir annað, þegar hann stökk og flaðraði upp um mig, glaðari en ég hafði nokkru sinni séð hann.",58,Hvers vegna skreið drengurinn hægt fram á brúnina?,B,A Hann var smeykur.,B Hann vissi af hættu.,C Hálka var á brúninni.,,1
"Kátur var hirðfíflið í Stóru-Ávík. Hann 
fæddist í góðu skapi. Hann var í góðu skapi 
þegar hrafnarnir höfðu strítt honum heilan 
dag. Hann var í góðu skapi þegar hann 
var skammaður. Kátur var oft skammaður, 
því hann hafði mjög fjarstæðukenndar 
hugmyndir um smalamennsku. Kátur hélt 
að hann ætti að elta allar kindur sem hann 
sá, og reka þær út í buskann. Ég lokaði 
Kát inni áður en ég rak út úr túninu á 
morgnana.
Kátur gat vissulega verið uppáþrengjandi 
með glaðværð sinni, til dæmis þegar hann 
kom hoppandi af gleði í fangið á mér, 
eftir að hafa baðað sig í skítalæknum. Í 
marga daga á eftir héngu kleprarnir fastir 
í feldinum, en Kátur lét sér það í léttu 
rúmi liggja. Lífsgleði hans var alveg tær og 
taumlaus, og hann vildi deila gleði sinni 
með sem flestum. Hann elti skottið á sér af 
ástríðu.
Kátur kom alltaf með mér þegar 
ég gekk á reka á kvöldin, að vitja um 
nýjustu sendingar frá félaga Brésnjef 
til Guðmundar í Stóru-Ávík. Kátur 
kom fljúgandi með mér þegar þýsku 
túristarnir gerðu sig líklega til að höggva 
flís úr Grænlandssteininum. Ég ætla ekki 
að halda því fram að hann hafi verið 
sannfærandi varðhundur, en ef maður 
sagði urrdanbíttan fór Kátur að gelta og 
spangóla meðan hann hringsnerist um 
sjálfan sig. Þýskararnir urðu skelfingu 
lostnir yfir þessum íslenska fjárhundi sem 
fylgdi engum reglum.
Það var Kátur sem kenndi mér, að 
maður á aldrei að meta neinn út frá því 
sem hann er ekki. Vissulega var Kátur 
versti smalahundur í sögu Árneshrepps, 
og strangt tekið hafði hann þess vegna 
ekkert notagildi. En hann var vinur, 
leikfélagi og sálusorgari. Kátur kom alltaf 
skoppandi á eftir mér þegar ég hljóp 
út í móann hjá álfaborginni til að íhuga 
óréttlætið í heiminum, tilgang lífsins og 
allar spurningarnar sem ég var viss um að 
fullorðna fólkið hefði svör við, en sem það 
hélt – af einhverjum ástæðum – leyndum 
fyrir börnum. Ég hlakkaði til að verða 
fullorðinn af þeirri einu ástæðu að þá hlyti 
ég að fá svörin við spurningunum mínum.
Kátur huggaði mig, þegar ég var meyr 
eða stúrinn. Hann huggaði ekki með 
hluttekningu hræsnarans, heldur sinni 
skefjalausu gleði sem einfaldlega feykti 
burt öllum sortans skýjum og sálarháska. 
Hann var einn af sendiherrum gleðinnar 
á jörðinni, og þessvegna stóð hann nær 
guðdóminum en flest fullorðið fólk.
Kátur var kominn á efri ár þegar við 
hittumst í síðasta sinn, snemma sumars 
1982. Ég var að koma frá Dröngum, ég 
var á sautjánda ári og mér fannst óralangt 
síðan ég var lítill smalapiltur. Kátur hafði 
ekkert breyst. Hann lét mig strax finna að 
ég væri allra besti vinur hans í heiminum. 
Jú, Kátur var ögn þyngri í spori en þegar 
hann ærslaðist með krummunum, en hann 
fylgdi mér alla leið upp á Reykjaneshyrnu, 
sem gengur hnarreist í sjó fram og hlær við 
briminu og norðangarranum.
Hyrnan er létt uppgöngu frá 
veginum, þægileg brekka upp að brún 
hamrabeltisins. Þarna efst á fjallinu er 
ennþá snjór, svo ómögulegt er að sjá hvar 
fjallið endar og snjóhengjan tekur við. 
Ég skipa Káti að setjast (hann hlýðir) og 
skríð, ofurhægt, fram á brúnina. Mig langar 
að sjá niður í fjöruna. Hæðin jafngildir nokkrum Hallgrímskirkjum. Ég skríð áfram og veit ekki hvort ég er í lausu lofti. Ég horfi heillaður á öldurnar sem skella á klettunum í flæðarmálinu. Ég heyri brak. Ég horfi á öldurnar.Kátur ærðist, stökk á mig, beit í buxnaskálm og byrjaði að draga mig frá 
brúninni. Ég vaknaði af álögum, og náði að skríða til baka augnabliki áður en snjóhengjan hvarf með þungum dyn.Við hlupum niður fjallið og Kátur felldi mig hvað eftir annað, þegar hann stökk og flaðraði upp um mig, glaðari en ég hafði nokkru sinni séð hann.",59,Hvernig leið drengnum þegar hann horfði á öldurótið?,B,A Hann fann fyrir svima.,B Hann gleymdi stund og stað.,C Hann varð lofthræddur.,,1
"Kátur var hirðfíflið í Stóru-Ávík. Hann 
fæddist í góðu skapi. Hann var í góðu skapi 
þegar hrafnarnir höfðu strítt honum heilan 
dag. Hann var í góðu skapi þegar hann 
var skammaður. Kátur var oft skammaður, 
því hann hafði mjög fjarstæðukenndar 
hugmyndir um smalamennsku. Kátur hélt 
að hann ætti að elta allar kindur sem hann 
sá, og reka þær út í buskann. Ég lokaði 
Kát inni áður en ég rak út úr túninu á 
morgnana.
Kátur gat vissulega verið uppáþrengjandi 
með glaðværð sinni, til dæmis þegar hann 
kom hoppandi af gleði í fangið á mér, 
eftir að hafa baðað sig í skítalæknum. Í 
marga daga á eftir héngu kleprarnir fastir 
í feldinum, en Kátur lét sér það í léttu 
rúmi liggja. Lífsgleði hans var alveg tær og 
taumlaus, og hann vildi deila gleði sinni 
með sem flestum. Hann elti skottið á sér af 
ástríðu.
Kátur kom alltaf með mér þegar 
ég gekk á reka á kvöldin, að vitja um 
nýjustu sendingar frá félaga Brésnjef 
til Guðmundar í Stóru-Ávík. Kátur 
kom fljúgandi með mér þegar þýsku 
túristarnir gerðu sig líklega til að höggva 
flís úr Grænlandssteininum. Ég ætla ekki 
að halda því fram að hann hafi verið 
sannfærandi varðhundur, en ef maður 
sagði urrdanbíttan fór Kátur að gelta og 
spangóla meðan hann hringsnerist um 
sjálfan sig. Þýskararnir urðu skelfingu 
lostnir yfir þessum íslenska fjárhundi sem 
fylgdi engum reglum.
Það var Kátur sem kenndi mér, að 
maður á aldrei að meta neinn út frá því 
sem hann er ekki. Vissulega var Kátur 
versti smalahundur í sögu Árneshrepps, 
og strangt tekið hafði hann þess vegna 
ekkert notagildi. En hann var vinur, 
leikfélagi og sálusorgari. Kátur kom alltaf 
skoppandi á eftir mér þegar ég hljóp 
út í móann hjá álfaborginni til að íhuga 
óréttlætið í heiminum, tilgang lífsins og 
allar spurningarnar sem ég var viss um að 
fullorðna fólkið hefði svör við, en sem það 
hélt – af einhverjum ástæðum – leyndum 
fyrir börnum. Ég hlakkaði til að verða 
fullorðinn af þeirri einu ástæðu að þá hlyti 
ég að fá svörin við spurningunum mínum.
Kátur huggaði mig, þegar ég var meyr 
eða stúrinn. Hann huggaði ekki með 
hluttekningu hræsnarans, heldur sinni 
skefjalausu gleði sem einfaldlega feykti 
burt öllum sortans skýjum og sálarháska. 
Hann var einn af sendiherrum gleðinnar 
á jörðinni, og þessvegna stóð hann nær 
guðdóminum en flest fullorðið fólk.
Kátur var kominn á efri ár þegar við 
hittumst í síðasta sinn, snemma sumars 
1982. Ég var að koma frá Dröngum, ég 
var á sautjánda ári og mér fannst óralangt 
síðan ég var lítill smalapiltur. Kátur hafði 
ekkert breyst. Hann lét mig strax finna að 
ég væri allra besti vinur hans í heiminum. 
Jú, Kátur var ögn þyngri í spori en þegar 
hann ærslaðist með krummunum, en hann 
fylgdi mér alla leið upp á Reykjaneshyrnu, 
sem gengur hnarreist í sjó fram og hlær við 
briminu og norðangarranum.
Hyrnan er létt uppgöngu frá 
veginum, þægileg brekka upp að brún 
hamrabeltisins. Þarna efst á fjallinu er 
ennþá snjór, svo ómögulegt er að sjá hvar 
fjallið endar og snjóhengjan tekur við. 
Ég skipa Káti að setjast (hann hlýðir) og 
skríð, ofurhægt, fram á brúnina. Mig langar 
að sjá niður í fjöruna. Hæðin jafngildir nokkrum Hallgrímskirkjum. Ég skríð áfram og veit ekki hvort ég er í lausu lofti. Ég horfi heillaður á öldurnar sem skella á klettunum í flæðarmálinu. Ég heyri brak. Ég horfi á öldurnar.Kátur ærðist, stökk á mig, beit í buxnaskálm og byrjaði að draga mig frá 
brúninni. Ég vaknaði af álögum, og náði að skríða til baka augnabliki áður en snjóhengjan hvarf með þungum dyn.Við hlupum niður fjallið og Kátur felldi mig hvað eftir annað, þegar hann stökk og flaðraði upp um mig, glaðari en ég hafði nokkru sinni séð hann.",60,Hvað á best við um atburðinn á fjallsbrúninni?,A,A Hurð skellur nærri hælum.,B Vera með hjartað í buxunum.,C Það hallar undan fæti.,,0